Chuyên đề Hoạt động nhập khẩu của Công ty cổ phần tập đoàn vật liệu điện và cơ khí - Thực trạng và giải pháp

nhiệm. - Phó tổng giám đốc : là người giúp TGĐ điều hành một số hoạt động của Tổng công ty theo phân công của TGĐ, chịu trách nhiệm trước TGĐ và pháp luật về nhiệm vụ được phân công. Phó tổng giám đốc do HĐQT bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật theo đề nghị của TGĐ. - Phòng kế hoạch tài chính : có nhiệm vụ chi chép và theo dõi tình hình tài chính của Công ty, lập báo cáo tài chính, xây dựng kế hoạch tài chính và cung cấp thông tin về tài chính cho Ban giám đốc. Thực hiện các kế hoạch chi trả trong nội bộ và bên ngoài Công ty về các khoản vay nợ cũng như thanh toán hợp đồng. - Phòng tổ chức hành chính có nhiệm vụ sắp xếp, tổ chức lực lượng lao động, tuyển dụng, đào tạo cán bộ, giải quyết các chế động chính sách về tiền lương, Bảo hiểm xã hội cho người lao động, đồng thơi tổ chức các công tác thanh tra, kiểm tra toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, giải quyết các đơn thư khiếu nại và đề xuất biện pháp xử lý lên Ban giám đốc. - Các trung tâm E1,E2,E3 có trách nhiệm giúp việc cho Ban giám đốc trong việc điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của các xí nghiệp, chi nhánh trực thuộc. Đề xuất các giải pháp phát triển sản xuất kinh doanh lên Ban giám đốc. - Hệ thống các Xí nghiệp kinh doanh, các nhà máy sản xuất và các chi nhánh của Công ty có trách nhiệm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh theo lệnh và các quyết định của giám đốc. Đồng thời chịu sự kiểm tra, giám sát của các phó giám độc. 2.2 – Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty. 2.2.1 - Mặt hàng kinh doanh, thị trường và Đối thủ cạnh tranh: a. Đặc điểm mặt hàng kinh doanh: Đến nay, EMJ kinh doanh trên 2000 mặt hàng với hàng chục vạn quy cách khác nhau. Những mặt hàng mà EMJ kinh doanh nằm trong nhóm thiết bị điện, vật liệu điện, dung cụ cơ khí, kim khí, hóa chất, cao su, khoáng sản . Bảng 2.2.1a: Danh mục mặt hàng kinh doanh chính của EMJ: Tên hàng Loại hình Cà phê hòa tan, cà phê bột, cà phê hạt E Tùng hương E Quặng kẽm E Quặng Cromite E Quặng Titan E Quặng Zirconi E Sơn tẩm cách điện I, D Than hoạt tính E Nhựa LDPE,LLDPE, HDPE, XLPE I Nhựa PP các loại I Nhựa PS các loại, nhựa ABS I Nhựa PVC các loại I Nhựa Polycarbonat I Nhựa UREA I Nhựa Phenolic E Cao su tự nhiên I, D Ống cao su dẫn nước, dẫn khí nén I,D Dây đai truyền động bằng cao su các loại I Băng tải cao su I Lốp ô tô các loại I Bột giấy các loại I Giấy Kraft các loại I Giấy cách điện các loại I Băng tải, dây đai bằng vật liệu I Quần áo may sẵn E Các loại đá mài, đá cắt I, D Sợi, dây, vải amiant I, D Nồi nấu đồng I Sợi, vải thủy tinh I, D Phôi thép I Dây thép làm lõi que hàn I Dây thép chịu lực cho dây điện trần I Thép lá kĩ thuật điện I Đồng thỏi I Đồng dây I, M Đồng tấm, lá các loại I Dây điện trần bằng đồng bện M Niken catot I Nhôm thỏi I Nhôm lá I Dây điện trần bằng nhôm bện M Kẽm thỏi I Dụng cụ cơ khí cầm tay các loại I, D Dụng cụ cắt gọt cho dụng cụ cầm tay I, D Dao và lưỡi cắt cho máy, dụng cụ cơ khí I, D Que hàn, đây hàn và các vật liệu hàn I, D Động cơ đốt trong chạy xăng E Động cơ đốt trong chạy bằng diesel E Bơm nước và tổ máy bơm nước chạy điện I, D Quạt chống nóng, quạt thông gió M, D Máy nén khí I Pa lăng, tời, kích các loại I,D Dụng cụ cầm tay hoạt động bằng áp lực I, D Vòng bi các loại I Động cơ điện các loại I, D Tổ máy phát điện các loại I, E Máy biến áp, biến dòng I, D Dụng cụ cơ điện cầm tay I, D Máy hàn điện, hàn phơi và phụ kiện M, I, D Tụ điện I Thiết bị chuyển mạch, bảo vệ, điều khiển, tiếp nối dùng cho lưới điện trung, cao thế I, D Thiết bị chuyển mạch, bảo vệ, điều khiển, tiếp nối dùng cho lưới điện hạ thế I, D Tủ, bảng điện các loại I, D Đèn và bóng đèn các loại I, D Các loại dây điện, cáp điện, cáp tàu thủy, cáp điều khiển, cáp hàn, cáp phòng nổ, cáp đồng trục, các loại dây điện từ M, I, D Các vật liệu cách điện I, D Dụng cụ đo lường cơ khí chính xác I Máy thử độ cứng, bền, nén, đàn hồi và các đặc tính cơ học của vật liệu I, D Dụng cụ đo nhiệt độ, áp suất, độ ẩm I, D Dụng cụ đo độ nhớt, âm lượng, ánh sáng I, D Công tơ điện I, D Các thiết bị đo đếm, thử nghiệm điện I, D Trong đó: M: sản xuất D: Phân phối ( Sản phẩm do các đơn vị trong nước sản xuất, hoặc một phần từ các đầu mối nhập khẩu khác ) E: xuất khẩu I: Nhập khẩu ( bao hàm cả D ) Qua bảng trên ta thấy hàng nhập khẩu vẫn là nguồn hàng chính, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số các mặt hàng kinh doanh của công ty. Những mặt hàng có kim nghạch nhập khẩu lớn là: Nhôm thỏi, kẽm thỏi, thép lá, cáp điện, giấy cách điện, que hàn. Về xuất khẩu, hiện nay những mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của công ty bao gồm: Tùng hương, cao su, quặng sắt, quặng kẽm, cáp điện, quạt điện, chấn lưu điện tử, phụ tùng phục vụ cho các máy cơ khí hoạt động trong sản xuất nông nghiệp. Chất lượng các mặt hàng xuất khẩu ngày càng được củng cố, cơ cấu và chung loại hàng hóa đa dạng hơn.Đồng thời EMJ cũng tập trung vào việc tổ chức sản xuất những mặt hàng mà mình có thế mạnh như: Dây cáp điện, Máy hàn điện, Đèn cao áp thủy ngân, Quạt chống nóng. b. Thị trường của công ty: EMJ là doanh nghiệp vừa hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, vừa hoạt động trong lĩnh vực lưu thông hàng hóa, công ty thực hiện cả hai hoạt động là mua và bán. Hoạt động mua là quá trình tìm kiếm các nguồn đầu vào cho quá trình sản xuất hoặc đơn giản chỉ là hoạt động mua để bán. Hoạt động mua liên quan đến thị trường đầu vào của doanh nghiệp còn hoạt động bán liên quan đến thị trường đầu ra. Thị trường đầu vào của công ty chủ yếu thông qua con đường nhập khẩu, hàng năm có đến hơn 60% hàng hóa được nhập khẩu trên tổng hàng hóa mà công ty có được. Trước năm 1989, khi điều kịên sản xuất chưa phát triển, nguồn cung cấp vật tư cơ bản cho EMJ chủ yếu là từ Liên Xô và các nước Đông Âu, từ năm 1993 trở lai đây công ty đã mở rộng quan hệ với các thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, các nước Tây Âu…thông qua các tổng công ty lớn đã từng có quan hệ trực tiếp hoặc tìm kiếm đối tác từ các thị trường này. Đến nay thị trường nhập khẩu chủ yếu của công ty là Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật, Italia. Nếu như thị trường đầu vào của công ty chủ yếu là thị trường ngoài nước thì thị trường tiêu thụ chính cuả công ty lại là thị trường trong nước. Cho đến nay,ngoài hệ thống các xí nghiệp, cửa hàng kinh doanh tại Hà Nội được tăng cường và mở rộng, EMJ đã đứng vững và tiếp tục duy trì hoạt động có hiệu quả ở các chi nhánh Thái Nguyên, Quảng Nam, Hải Phòng,Hà Nam, Đông Hà, Đà Nẵng Bảng 2.2.1b: Tình hình thị trường tiêu thụ khu vực miền Bắc Đơn vị tính: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Số tiền Tỉ trọng (%) Số tiền Tỉtrọng (%) Tổng doanh thu 161.492,92 100 201.461,321 100 1. Hà Nội 62.832,82 38,9 75.399,384 37,43 2. Bắc Giang 4.236,02 2,62 5.506,826 2,73 3. Quảng Ninh 12.116,50 7,5 14.418,635 7,16 4.Hải Phòng 15.242,00 9,44 19.816,60 9,84 5.Thái Nguyên 16.780,14 10,4 23.492,196 11,66 6.Nam Định 21.497,42 13,3 27.946,646 13,87 7.Vinh 18.400,00 13,4 21.896,00 10,87 8.Thanh Hóa 10.388,02 4,44 12.985,025 6,44 Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh hàng năm của công ty Trong những năm gần đây công ty cũng đã chú trọng tới thị trường xuất khẩu và đã gặt hái được nhiều thành công. kim nghạch xuất khẩu tuy không chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu của công ty nhưng cũng đã góp phần quan trọng giải quyết vấn đề về ngoại tệ để chi trả cho bạn hàng nước ngoài, giảm thiểu phát sinh chênh lệch tỷ giá. c. Môi trường kinh doanh của công ty: +. Khách quan: Hiện nay EMJ đang được kinh doanh trong môi trường của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN có sự quản lý của Nhà nước, bên cạnh đó với việc nước ta hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế bằng việc tham gia vào các tổ chức kinh tế trong khu vực và Thế giới như: gia nhập ASEAN,WTO…, gia nhập các diễn đàn kinh tế như: ASEM, APEC… đã tạo cho nền kinh tế của nước ta cởi mở và thông thoáng hơn. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của các danh nghiệp mà trong đó có EMJ. Sự thông thoáng của cơ chế chính sách giúp EMJ có nhiều điều kiện hơn trong việc lựa chọn thị trường, bên cạnh các thị trường truyền thống công ty còn được tiếp cận, thâm nhập và mở rộng thị trường mới, điều này giúp EMJ có nhiều bạn hàng hơn, từ đó giúp công ty đa dạng hóa các sản phẩm kinh doanh của mình, tăng doanh thu tài chính; quy mô và vị thế của doanh nghiệp cũng được nâng lên. Tuy nhiên, mặt trái của sự thông thoáng về cơ chế và hội nhập kinh tế quốc tế đối với EMJ cũng không nhỏ. Đó là thách thức từ các Đối thủ cạnh tranh ở cả trong và ngoài nước. Khi nước ta đã gia nhập WTO, thị trường trong nước không còn là sân chơi riêng, được ưu tiên cho các doanh nghiệp trong nước; sản phẩm cùng loại của các công ty nước ngoài sẽ tràn vào tạo ra sự cạnh tranh gay gắt, đặc biệt nghành kinh doanh của EMJ là một trong những mặt hàng khó kinh doanh nhất Điều này đòi hỏi EMJ phải nỗ lực và không ngừng cải tiến mẫu mã và nâng cao chất lượng các sản phẩm của mình để có thể đủ năng lực cạnh tranh và giành phần thắng trên thương trường. Bên cạnh đó EMJ đã từng vấp phải quá nhiều sự cạnh tranh không lành mạnh làm cho công ty phải thu hẹp thị phần hoặc gần như từ bỏ kinh doanh một số mặt hàng. Những hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh như: Làm hàng giả, hàng kém chất lượng, không đảm bảo tiêu chuẩn, thực hiện những hành vi gian lận thương mại như giảm giá và lượng hàng nhập khẩu để trốn thuế…là một thách thức không nhỏ đối với EMJ. +. Chủ quan ► Thuận lợi: Công ty đã có kinh nghiệm kinh doanh hơn 30 năm, đã tạo dựng cho mình hệ thống khách hàng và nguồn cung cấp hàng truyên thống, đến nay Công ty đang có quan hệ với gần 1000 khách hàng trong và ngoài nước; hiện nay công ty đang kinh doanh khoảng 300 mặt hàng chính, trong đó có nhiều nghành hàng mũi nhọn đã tạ dựng được chỗ đứng vững chắc trên thương trường, có nhiều mặt hàng đại lý chính thức cho các hãng nước ngoài; thương hiệu kinh doanh EMJ đã có uy tín trên thương trường cả trong và nước ngoài. Công ty có hệ thống chi nhánh, cửa hàng và các đại lý rộng khắp trong cả nước, có các nhà máy đang và sẽ hoạt động tốt, trong đó nhà máy sản xuất dây và cáp điện ELMACO năm 2001 đã được cấp chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO – 9002. Công ty có đội ngũ lao động có lý luận, có thực tiễn, có kinh nghiệm, gắn bó chặt chẽ với công ty và tâm huyết cho sự phát triển chung của Công ty. ► Khó khăn: Tuổi lao động bình quân của nhân viên trong công ty cao, số đông kém năng động sáng tạo, năng suất lao động chưa cao, tâm lý trâu ỳ của thời kỳ doanh nghiệp nhà nước vẫn tác động đến suy nghĩ và hành động. Lực lượng lao động trẻ thiếu nhiều người giỏi, thiếu những người được đào tạo toàn diện, thiếu những người phấn đấu không biết mệt mỏi cho sự nghiệp của bản thân cũng như Công ty. Bên cạnh đó, là một doanh nghiệp nhà nước mới được cổ phầ hóa nên Công ty phải tiếp tục xử lý một số tồn tại về tài chính của doanh nghiệp nhà nước. 2.2.2 - Đặc điểm về nhân sự của công ty Nhân tố con người đóng một vai trò quan trọng , nó là một trong những nguyên nhân có tính quyết định đến thành công hay thất bại của một doanh nghiệp. Nhận thức được điều này EMJ luôn chú trọng đến khâu tuyển dụng, đào tạo,bố trí lao động phù hợp với công việc, tạo điêù kiện thuận lợi cho người lao động thăng tiến trong công việc. Tính đến hết ngày 31/12/2007 tổng số lao động của Công ty là 627 người. Bảng 2.2.2: Cơ cấu lao động của EMJ theo trình độ học vấn Trình độ học vấn Số lượng Tỷ lệ (%) Trên đại học 2 0.32 Đại học 210 33.50 Cao đẳng 127 20.26 Trung cấp 146 23.29 Lao động phổ thông 142 22.63 Tổng 627 100 Nguồn : Phòng tổ chức hành chính EMJ Biểu đồ 2.1: Cơ cấu lao động của EMJ theo trình độ học vấn 22,63% 23,29% 20,26% 33,50% 0,32% Trong đó lao động dài hạn là 494 người, lao động hợp đồng 133 người.Cũng tại thời điểm ngày 31/12/2007 thu nhập bình quân của lao động trong công ty là: 1.500.000đ. Qua bảng 3 ta thấy số lao động có trình độ Đại học chiếm tỷ lệ lớn nhất, đây là một lợi thế không nhỏ về nhân lực của EMJ. 2.2.3 - Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần tập đoàn vật liệu điện và cơ khí trong những năm gần đây: Trong những năm gần đây, với chiến lược đa dạng hóa kinh doanh, tăng cường mở rộng thị trường dựa trên mục tiêu thỏa mãn tốt nhu cầu của khách hàng, bằng sự nỗ lực của tập thể lao động toàn Công ty nên trong những năm qua doanh thu của doanh nghiệp đều tăng. Bảng 2.2.3 : Kết quả kinh doanh của EMJ trong những năm gần đây Đơn vị : Triệu đồng Năm Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Tổng doanh thu 448.508,625 506.809,096 557.490,006 Chi phí giá vốn hàng bán 336.381,47 395,311,095 434.842,2 Chi phí bán hàng 22.425,431 25.340,454 29.024,3 Chi phí sản xuất 45.150.861 40.544,728 43.112,808 Chi phí QLDN 19.734,38 16.724,7 18.954,66 Lợi nhuận trướcthuế 25.116,483 28.888,119 31.556,038 Thuế thu nhập DN 7.032,615 8.088,673 8.835,691 Lợi nhuận sau thuế 18.083,868 20.799,446 22.720,347 (Nguồn : báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh qua các năm ) Qua bảng 3, ta thấy tổng doanh thu và lợi nhuận của công ty đêù tăng qua các năm. Doanh thu năm 2006 tăng so với năm 2005 là: 13%, năm 2007 tăng so với năm 2006 xấp xỉ 10%. Lợi nhuận trước thuế của năm 2006 tăng so với năm 2005 là 15,02%, năm 200 tăng so với năm 2006 là: 10,9%. Điều này cho thấy quy mô hoạt động trong những năm của công ty trong những năm gần đây không ngừng tăng trưởng, nó phù hợp với mục tiêu chiến lược của công ty là “ phát triển EMJ thành tập đoàn sản xuất – thương mại – dịch vụ đa sở hữu ”. Về chi phí, cùng với sự mở rộng quy mô kinh doanh kéo theo sự tăng lên về chi phí, tổng chi phí của năm 2006 tăng 12,88% so với năm 2005, Năm 2007 tăng so với năm 2006 là: 10%. 2.3 – Tình hình nhập khẩu của EMJ từ 2005 - 2007 2.3.1 - Kim ngạch nhập khẩu. Cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nhu cầu về năng lượng điện phục vụ cho hoạt động phát triển kinh tế, kéo theo đó là sự ra tăng của cầu về vật liệu điện. Tuy nhiên nghành hàng vật liệu điện và dụng cụ cơ khí là một trong những nghành hàng khó kinh doanh. Trên thị trường Việt Nam EMJ vấp phải sự cạnh tranh quyết liệt từ các doanh nghiệp khác. Tuy nhiên với truyền thống và kinh nghiệm kinh doanh nghành hàng này trên 30 năm, ngoài việc nâng cao khả năng sản xuất trong những năm qua EMJ cũng đẩy mạnh hoạt động nhập khẩu các mặt hàng trong nghành hàng mình kinh doanh để nâng cao khă năng cạnh tranh của mình cũng như tìm kiếm lợi nhuận. Bảng 2.3.1: Kim ngạch xuất nhập khẩu của EMJ 2005 – 2007 Đơn vị tính: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Kim nghạch xuất khẩu 6.335 7.285,25 8.013,075 Kim nghạch nhập khẩu 300.912,5 338.526,56 324.985,5 Tổng kim nghạch XNK 307.247,5 345.811,81 332.998,575 Nguồn: XNKD xuất nhập khẩu EMJ. Biểu đồ 2.3.1 Kim ngạch xuất nhập khẩu của EMJ 2005 – 2007 Tỷ đồng Qua bảng trên ta thấy kim nghạch nhập khẩu của EMJ là rất lớn so với kim nghạch nhập khẩu của doanh nghiệp. Đây cũng là điều dễ hiểu bởi trong những năm qua những mặt hàng từ nhập khẩu luôn chiếm đến gần 70% những mặt hàng mà EMJ kinh doanh. Năm 2005 kim nghạch nhập khẩu của công ty gấp 47,5 lần kim nghạch nhập khẩu, xuất khẩu chỉ xấp xỉ 2,1% so với nhập khẩu. Năm 2006, 2007 tỷ lệ này lần lượt này là 2,15%, 2,47%. Cũng qua bảng 5 ta thấy kim nghạch xuất khẩu của công ty liên tục tăng trong giai đoạn 2005 – 2007 ; về nhập khẩu, năm 2007 kim nghạch nhập khẩu của công ty có giảm đôi chút so với năm 2006. Lý giải cho điều này là do trong thời gian vừa qua công ty đã chú trọng đầu tư vào sản xuất vì vậy một số mặt hàng trước đây phải nhập khẩu đã được thay thế bằng hàng tự sản xuất. 2.3.2 - Mặt hàng nhập khẩu của công ty. Nhìn vào bảng 2.2.1a (Danh mục những mặt hàng kinh doanh chính của EMJ) ta có thể thấy những mặt hàng mà công ty nhập khẩu chiếm tỷ lệ rất lớn. Trong đó những mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu hàng nhập khẩu của công ty là: Nhôm thỏi, kẽm thỏi, cáp điện, vật liệu cách điện các loại, que hàn, thép lá kỹ thuật điện, lốp ô tô các loại, phôi thép, dụng cụ đo lường cơ khí. Bảng 2.3.2: Cơ cấu hàng nhập khẩu của công ty 2005 – 2007 Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2005 Năm 2007 Giá trị Tỷ trọng (%) Giá trị Tỷ trọng (%) Giá trị Tỷ trọng (%) 1. Nhôm thỏi 34.003,11 11,3 42.315,82 12,5 41.598.14 12,8 2. Kẽm thỏi 28.887,6 9,6 35.545,29 10,5 36.398,38 11,2 3. Cáp điện 16.309,46 5,42 14.319,68 4,23 15.274,32 4,7 4. Vật liệu cách điện các loại 39.567 13,15 48.273,85 14,26 47.447,88 14,6 5. Que hàn 26.179,4 8,7 24.373,9 7,2 23.073,97 7,1 6. Thép lá kỹ thuật 40.924,1 13,6 46.716,7 13,8 45.530,47 14,01 7. Lốp ô tô các loại 22.327,7 7,42 29.113,3 8,6 28.696,22 8,83 8. Phôi thép 18.957,9 6,3 14.455,08 4,27 14.244,86 4,39 9. Dụng cụ đo lường cơ khí 12,668,4 4,21 15.301,4 4,52 15.209,32 4,68 10. Các mặt hàng khác 61.085,2 20,3 65.064,8 19,22 57.489,93 17,69 Tổng 300.912,5 100 338.526,56 100 324.985,5 100 Nguồn: Phòng Kế hoạch tài chính EMJ Qua bảng trên ta thấy các mặt hàng nhập khẩu chủ lực cua công ty như: Nhôm thỏi, kẽm thỏi, vật liệu cách điện, lốp ô tô, dụng cụ đo lường cơ khí đều tăng. Nguyên nhân là do nhu cầu trong nước về các mặt hàng này vẫn tiếp rục tăng. Có 3 mặt hàng trong nhóm những mặt hàng nhập khẩu chủ yếu có xu hướng giảm là: Cáp điện, que hàn, phôi thép. 2.3.3 - Thị trường nhập khẩu của công ty. Những năm trước của thập kỷ 90 thị trường nhập khẩu chủ yếu của công ty là Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu. Tuy nhiên trong những năm qua, thị trường nhập khẩu của công ty đã có sự chuyển hướng mạnh mẽ. Hiện nay thị trường nhập khẩu chủ yếu của công ty là: Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Mỹ, Italia; bên cạnh đó công ty vẫn có quan hệ làm ăn ở các thị trường truyền thống. Bảng 2.3.3 : Thị trường nhập khẩu của EMJ Đơn vị tính: Triệu đồng STT Nước Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Giá trị Tỷ trọng ( % ) Giá trị Tỷ trọng ( % ) Giá trị Tỷ trọng ( % ) 1 Italia 34.304,02 11,4 31.279,83 9,24 32,823,52 10,1 2 Mỹ 57.775,2 19,2 68.213,1 20,15 66.297,04 20,4 3 Trung Quốc 64.696,19 21,5 75.829,94 22,4 73.771,7 22,7 4 Nhật Bản 61.987,98 20,6 71.124,43 21,01 72.081,78 22,18 5 Hàn Quốc 21.364,79 7,1 25.728,02 7,6 19.954,11 6,14 6 Đài Loan 15.948,35 5,3 17.434,12 5,15 16.899,24 5,2 7 Các nước SNG 27.804,31 9,24 27.319,09 8,07 25.348,87 7,8 8 CH Séc 9.629,2 3,2 11.509,9 3,4 10.074,55 3,1 9 Thị trường khác 7.402,44 2,46 10.088,09 2,98 7.734,64 2,38 Tổng 300.912,5 100 338.526,56 100 324.985,5 100 Nguồn: phòng Kế hoạch tài chính EMJ Qua bảng trên ta thấy Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của công ty vì Trung Quốc là một đất nước có nền kinh tế lớn mạnh, có tài nguyên phong phú, dồi dào. Do đó các mặt hàng của bạn cũng rất đa dạng và phong phú; giá cả các mặt hàng lại phù hợp với khả năng tiêu dung ở thị trương Việt Nam. Một nguyên nhân khác khiến kim nghạch nhập khẩu của công ty ở thị trường Trung Quốc lớn nhất là do vị trí địa lí của nước ta và Trung Quốc gần nhau nên hoạt động trao đổi ngoại thương giữa 2 nước diễn ra thuận tiện, nhanh chóng. Các mặt hàng mà công ty nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc là: Nhôm thỏi, kẽm thỏi và một số mặt hàng khác. Mỹ là nền kinh tế khổng lồ, với trình độ phát triển đứng đầu thế giới và đây là thị trường tiềm năng nhất. Mặt hàng chủ yếu mà công ty nhập khẩu từ thị trường Mỹ là: lốp ô tô các loại, máy cơ khí các loại. Ở thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc mặt hàng chủ yếu mà công ty nhập khẩu là:các loại nhựa tổng hợp, giấy cách điện các loại, dụng cụ đo lường cơ khí. Ở thị trường Italia là : Phôi thép, lá thép kỹ thuật điện; Ở Séc, các nước SNG, Đài Loan là các loại vòng bi, que hàn, máy nén khí, đèn và bóng các loại. 2.3.4 - Hình thức nhập khẩu. Trong hoạt động ngoại thương có nhiều phương thức nhập khẩu khác nhau. Tuy nhhiên tại EMJ chủ yếu sử dụng 2 phương thức: nhập khẩu trực tiếp và nhập khẩu uỷ thác. Bảng 2.3.4: Kim ngạch nhập khẩu của EMJ theo phương thức nhập khẩu Đơn vị tính: triệu đồng STT Phương thức Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Giá trị Tỷ lệ ( % ) Giá trị Tỷ lệ ( % ) Giá trị Tỷ lệ ( % ) 1 NK trực tiếp 230.799,89 76,7 268.790,09 79,4 261.938,31 80,6 2 NK uỷ thác 55.066,99 18,3 55.179,83 16,3 51.672,7 15,9 3 Các phương thức khác 15.045,62 5,0 14.556,64 4,3 11.374,49 3,5 Tổng kim ngạch NK 300.912,5 100 338.526,56 100 324.985,5 100 Nguồn: Phòng Kế hoạch tài chính EMJ Biểu đồ 2.3.4: Kim ngạch nhập khẩu của EMJ theo phương thức nhập khẩu Trong hoạt động nhập khẩu thì nhập khẩu theo phương thức trực tiếp có hiệu quả tương đối cao. Do công ty có thể giảm được các khoản chi phí trả cho bên uỷ thác. Nhập khẩu theo phương thức này, doanh nghiệp có thể chủ động về nguồn hàng cũng như quá trình nhập khẩu.Do đó, trong những năm qua EMJ đã sử dụng phương thức này là chủ yếu vì xét thấy mình có đủ điều kiện để nhập khẩu theo phương thức này. Qua bảng 2.3.4, ta thấy kim ngạch nhập khẩu của Công ty theo phương thức trực tiếp từ năm 2005 đến 2007 liên tục tăng. Năm 2005 tỷ trọng của nhập khẩu theo phương thức trực tiếp là 76,7%; năm 2006 và 2007 tỷ lệ này lần lượt là 79,4% và 80,6%. Tuy nhiên đây cũng là hình thức nhập khẩu có độ rủi ro cao hơn vì công ty sẽ phải tự chịu trách nhiệm về nguồn vốn bỏ ra, tự liên hệ để bán hàng, tự mình nghiên cứu thị trường quốc tế, mà chi phí cho thực hiện các công việc này cũng khá lớn. Mặt khác công ty cũng chưa hoàn toàn có đủ các điều kiện để có thể nhập khẩu toàn bộ bằng phương thức này. Nên trong một số trường hợp công ty vẫn phải sử dụng đến các phương thức nhập khẩu khác. 2.4 - Phân tích thực trạng hoạt động nhập khẩu của EMJ. 2.4.1 - Thực trạng công tác nghiên cứu thị trường phục vụ hoạt động nhập khẩu của EMJ. Hoạt động nghiên cứu thị trường luôn được EMJ quan tâm, công ty thường cử cán bộ đi nghiên cứu khả năng và nhu cầu của thị trường ở cả trong và ngoài nước. Về phương pháp nghiên cứu thị trường, EMJ kết hợp cả 2 phương pháp nghiên cứu hiện trường và nghiên cứu tại bàn. Như trên đã đề cập, với phương thức nghiên cứu hiện trường công ty thường cử nhân viên đến trực tiếp tại hiện trường để quan sát, hỏi, ghi chép lại các thông tin để từ đó phân tích rồi đưa ra kết luận. Đối với phương thức nghiên cứu tại bàn, công ty thường dựa vào kinh nghiệm, các trang thông tin, tạp chí chuyên nghành, website quảng cáo sản phẩm của các doanh nghiệp nước ngoài. 2.4.2 - Thực trạng công tác xây dựng chiến lược phục vụ nhập khẩu của EMJ. Tại EMJ, chiến lược nhập khẩu được giao cho Phòng kinh doanh thực hiện. Trên cơ sở các thông tin do ban nghiên cứu thị trường cung cấp, phòng kinh doanh sẽ nghiên cứu và xây dựng thành các kế hoạch, chiên lược nhập khẩu; sau đó chiến lược này sẽ được trình lên Ban lãnh đạo của công ty, ban lãnh đạo sẽ căn cứ vào nguồn lực của công ty để quyết định có thực hiện chiến lược nhập khẩu này hay không?. Nếu chiến lược nhập khẩu được thống nhất thông qua , các chỉ tiêu của nó sẽ được chuyển cho XNKD xuất nhập khẩu để XN này trực tiếp thực hiện chiến lược đó. 2.4.3 -Thực trạng thực hiện các nghiệp vụ nhập khẩu của EMJ. a. Nghiệp vụ xin giấy phép nhập khẩu. EMJ là công ty trực thuộc Bộ Thương mại, nay là Bộ Công Thưong, nên việc xin giấy phép nhập khẩu của công ty là thuận lợi, bởi công ty đã có sự am hiểu về cơ quan cấp trên của mình. yếu tố quan trọng là công ty có đủ nguồn lực thực hiện nhập khẩu hay không?. Căn cứ vào hố sơ xin giấy phép nhập khẩu của công ty như: kế hoạch ( mặt hàng nhập khẩu, thị trường nhập khẩu, phương thức nhập khẩu ), Các giấy tờ chứng minh về khả năng có thể thực hiện hoạt động nhập khẩu, cũng như những chỉ tiêu về nhập khẩu mà Bộ giao cho công ty để Bộ cấp giấy phếp cho công ty thực hiện hoạt động nhập khẩu. b. Hoạt động giao nhận, vận chuyển qua hải quan. EMJ chủ yếu nhập khẩu theo điều kiện cơ sở giao hàng CIF hoặc CFR nên quyền thuê tàu và mua bảo hiểm cho hàng hoá thuộc về phía người bán. Giá hàng bán đã bao gồm cả chi phí vận chuyển và chi phí bảo hiểm hàng hoá. Công ty chỉ phải tiếp nhận hàng tại cảng đến Việt Nam. Khi nhận được thông báo nhận hàng cùng một số chứng từ liên quan công ty sẽ cử nhân viên đến tận cảng để làm thủ tục thông quan và nhận hàng, sau đó đưa hàng hoá về kho và các XN kinh doanh. Hiện nay điều kiện về phương tiện vận tải riêng của công ty còn thiếu nên khi vận chuyển hàng hoá nhập khẩu từ cảng về kho hoặc các xí nghiệp kinh doanh EMJ đều phải thuê phương tiện vận chuyển là chủ yếu. Vì vậy chi phí vận chuyển thuê ngoài của công ty cũng khá cao, năm 2007 chi phí này là 331.650.000đ. Hoạt động giao nhận, vận chuyển qua hải quan hàng hoá nhập khẩu của EMJ gồm những bước sau: - Bước 1: Nhân viên công ty trao cho cảng tờ Lược khai hàng hoá, sơ đồ xếp hàng, chi tiết hàm hàng để cảng có thể bốc dỡ. - Bước 2: Xuất trình vận đơn gốc cho đại diện hãng tàu để nhận hàng. - Bước 3: Nhân viên công ty nhận hàng từ tàu, lập các chứng từ cần thiết trong giao nhận hàng như: biên bản dỡ hàng, bản kế toán nhận hàng với tàu, biên bản giám định hầm tàu, các giấy chứng nhận về số lượng, chất lượng, xuất xứ hàng hoá… Đồng thời, công ty phải làm các thủ tục hải quan như: khai báo hải quan, tính và nộp thuế nhập khẩu. Cuối cùng công ty mời các cơ quan có thẩm quyền đến để kiểm tra, kiểm định số lượng, phẩm chất hàng hoá và nếu có gì sai sót so với hợp đồng công ty có thể khiếu nại bên liên quan bồi thường tổn thất. - Bước 4: Công ty dỡ hàng ra khỏi tàu đưa hàng về kho và các xí nghiệp kinh doanh của mình. c. Nghiệp vụ thanh toán tiền hàng. Trong hoạt động ngoại thương có nhiều phương thức thanh toán tiền hàng khác nhau, tại EMJ có 3 phương thức thanh toán được sử dụng để thanh toán tiền hàng cho đối tác là: nhờ thu, điện chuyển tiền và phương thức tín dụng chứng từ ( L/C ). Trong đó phương thức thanh toán bằng L/C là chủ yếu. Đây là sự thoả thuận giữa người xin mở thư tín dụng với ngân hàng mở tín dụng đứng ra phát hành thư tín dụng để cam kết trả một số tiền nhất định hoặc chấp nhận trả tiền lên hối phiếu trong phạm vi số tiền thư tín dụng cho người thứ 3 ( người hưởng lợi L/C ) nhưng với điều kiện họ phải xuất trình được bộ chứng từ phù hợp với các quy định được ghi trên L/C. Công ty lựa chọn phương thức thanh toán này có lợi cho cả 2 bên mua & bán. Do ngân hàng trong phương thức thanh toán này là ngân hàng phát hành L/C để thanh toán cho người bán, là người kiểm tra chứng từ và ra quyết định thanh toán nên có trách nhiệm và sự ràng buộc cao hơn. Mặt khác, với phương thức thanh toán bằng L/C thì chỉ khi công ty mở được L/C và người bán chấp nhận nó thì mới có giá trị giao hàng và thực hiện thanh toán. Do đó 2 bên hoàn toàn yên tâm về việc thực hiên hợp đồng của nhau. Theo phương thức này, xí nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu của công ty có nhiệm vụ làm đơn xin mở L/C chuyển qua phòng Hành chính tổng hợp để trình lên Ban giám đốc phê duyệt, sau đó đến ngân hàng có tài khoản của công ty để mở L/C thanh toán cho người bán( Hiện nay, công ty mở L/C nhiều nhất tại ngân hàng Ngoại thương Việt Nam ( Vietcombank ) và ngân hàng Công thương việt Nam ( Incombank ) ). Phòng kế toán sau khi nhận được bộ chứng từ mà ngân hàng mà công ty mở L/C gửi đến, nếu các nội dung trên bộ chứng từ phù hợp với các yêu cầu của công ty thì thanh toán cho ngân hàng để nhận bộ chứng từ. Phòng kế toán tài chính có trách nhiệm thu xếp tiền, chuyển tiền để mở L/C, xí nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu có nhiệm vụ làm đơn xin mở L/C chuyển đến phòng hành chính tổng hợp để cân đối với kế hoạch nhập hàng và trình lên ban giám đốc để L/C được mở theo đúng kế hoạch. Đối với các phương thức thanh toán khác thì cũng chỉ được thực hiện khi các phòng ban làm nhiệm vụ nhập khẩu báo cáo và được sự phê duyệt của ban giám đốc. Riêng đối với phương thức điện chuyển tiền thì công ty chỉ thanh toán khi hàng hoá được các cơ quan giám định xác nhận đúng, đủ theo hợp đồng. 2.5 – Đánh giá chung về hoạt động nhập khẩu của EMJ. 2.5.1 - Mặt mạnh. Trong những năm qua, được sự quan tâm, chỉ đạo của Bộ Thương Mại (nay là Bộ Công Thương) cùng với sự nỗ lực của công ty, hoạt động kinh doanh của EMJ nói chung và hoạt động nhập khẩu nói riêng đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Công ty đã góp phần là một nhà cung cấp có vị thế trên thị trường Việt Nam về các mặt hàng vật liệu điện và dụng cụ cơ khí. Trong hoạt động kinh doanh nói chung và hoạt động nhập khẩu nói riêng công ty luôn tuân thủ theo các quy định của pháp luật làm tròn nghĩa vụ của mình với nhà nước. Công ty đã tạo dựng được mối quan hệ tốt với các đối tác nước ngoài, thị trường nhập khẩu của công ty ngày càng được mở rộng từ châu Á, châu ÂU đến châu Mỹ điều này thể hiện sự nỗ lực lớn của công ty trong việc nghiên cứu và tìm kiếm thị trường. Các hoạt động hỗ trợ, phục vụ hoạt động nhập khẩu của công ty thực sự có hiệu quả góp phần tạo cho hoạt động nhập khẩu được tiến hành thuận lợi. Đặc biệt là hoạt động tài chính, mặc dù có những lúc thiếu vốn nhưng công ty vẫn huy động tốt nguồn vốn từ bên ngoài kết hợp với sử dụng hợp lý nguồn vốn được nhà nước cấp, vốn tự có và nguồn vốn huy động từ cán bộ công nhân viên trong công ty cũng như nguồn vốn vay từ ngân hàng. Trong những năm gần đây, công ty không ngừng tìm hiểu thị trường để tìm nguồn cung rẻ hơn, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng về các mặt hàng nhập khẩu của mình nhằm cố gắng tối thiểu hoá chi phí, nâng cao hiệu quả, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh nhập khẩu. 2.5.2 - Mặt yếu. Tuy hoạt động nhập khẩu của EMJ trong những năm qua đạt được những kết quả đáng khích lệ, nhưng bên cạnh đó vẫn còn tồn tại những hạn chế cần khắc phục. Về hoạt động nghiên cứu thị trường: thị trường là một nhân tố luôn biến động, để kinh doanh có hiệu quả công ty cần nắm vững được thị trường. Mặc dù trong những năm qua hoạt động nghiên cứu thị trường của công ty được quan tâm, chú trọng nhưng như vậy là vẫn chưa đủ. Công ty chưa có đội ngũ cán bộ kiêm nhiệm, có chuyên môn, nghiệp vụ, kinh nghiệm ; chưa có phòng ban riêng biệt chuyên trách thực hiện hoạt động này. Công ty cũng chưa tận dụng được hết các nguồn thông tin để nghiên cứu thị trường, tìm nguồn hàng cung ứng. Trong việc lựa chọn các phương thức nhập khẩu, EMJ cũng như phần lớn các doanh nghiệp nhập khẩu khác của Việt Nam thường ký kết các hợp đồng nhập khẩu theo điều kiện CIF hoặc CFR. Khi nhập khẩu theo các điều kiện này thì vận chuyển và mua bảo hiểm cho hàng hoá do người bán chịu trách nhiệm, giá mua hàng của công ty bao gồm cả cước vận tải và phí bào hiểm. Vì vậy, công ty không những bỏ qua cơ hội khai thác lợi ích từ việc vận chuyển và mua bảo hiểm để góp phần làm hạ giá thành nhập khẩu mà còn có thể không nắm được chính xác giá cả thực của các mặt hàng trên thị trường. Nhiều hợp đồng nội thường được công ty ký kết vơi các đối tác vào đầu năm, trị giá hàng hoá được tính theo VNĐ, còn các hợp đồng nhập khẩu được ký kết với các đối tác nước ngoài bằng USD trong suốt cả năm đó. Nên đôi khi công ty bị giảm sút lợi nhuận vì có thể tỷ giá giữa VNĐ và USD thay đổi hoặc do biến động của giá cả trên thị trường quốc tế. Về nghiệp vụ giao nhận hàng: Mặc dù công ty đã có cố gắng thực hiện theo đúng các quy định của nhà nước. Tuy vậy quy trình về nghiệp vụ này vẫn còn chậm, một số trường hợp hàng về chậm so với thời gian quy định trong hợp đồng đã làm ảnh hưởng đến uy tín cũng như lợi nhuận của công ty. Bên cạnh đó phương tiện vận chuyển riêng của công ty còn thiếu nên việc đưa hàng hoá nhập khẩu từ các cảng về kho và các xí nghiệp kinh doanh của công ty gặp nhiều hạn chế. CHƯƠNG III GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU TẠI EMJ 3.1 – Phương hướng nhập khẩu của công ty trong giai đoạn 2008 – 2010. Mặc dù trong chiến lược phát triển của công ty, mà trước mắt là kế hoạch sản xuất kinh doanh của công ty trong giai đoạn 2008 – 2010, hoạt động sản xuất và xuất khẩu được chú trọng phát triển hơn. Nhưng nhập khẩu vẫn sẽ là hoạt động chủ yếu và chiếm tỷ trọng lớn nhất. Phưong hướng nhập khẩu của công ty được thể hiện qua những mục tiêu cụ thể sau: 3.1.1 - Mục tiêu về kim ngạch nhập khẩu. Kim ngạch nhập khẩu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như dung lượng thị trường, nguồn lực của doanh nghiệp, các chính sách về nhập khẩu của nhà nước… Qua nghiên cứu và khảo sát thị trường kết hợp với khả năng có thể của mình EMJ đưa ra tốc độ tăng trưởng trung bình mỗi năm của hoạt động kinh doanh nhập khẩu trong 3 năm 2008 – 2010 là 2 triệu USD ( tương đương 32 tỷ (VNĐ). 3.1.2 - Về thị trường nhập khẩu. Giữ vững những thị trường trứơc đây, các thị trường Mỹ, Nhật Bản, Italia vì đây là những thị trường có uy tín, có nguồn hàng ổn định với chất lượng cao; tiếp tục khai thác và mở rộng thị trường Trung Quốc. Bên cạnh đó là mở rộng, khai thác thị trường khu vực Đông nam Á, bởi đây cũng là một trong những thị trường tiềm năng, về vị trí địa lí lại rất gần với nước ta nên thuân tiện trong việc vận chuyển hàng hoá, đồng thời công ty sẽ được hưởng lợi khi làm ăn với các nước ASEAN bởi hiệp định thuế quan AFTA. 3.1.3 - Về mặt hàng nhập khẩu. Nước ta đang trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, do vậy trong tương lai gần vẫn là một nước nông nghiệp và công nghiệp. Trong những năm vừa qua, tốc độ tăng trưởng của nước ta luôn ở mức cao. Đời sống và thu nhập của người dân được cải thiện và nâng cao; nhu cầu về các mặt hàng công nghiệp của người dân cũng như cho nhu cầu phát triển các nghành công nghiệp của đất nước tăng. Vì vậy phương hướng về mặt hàng nhập khẩu của công ty trong thời gian tới vẫn là tập trung vào các mặt hàng phục vụ cho công nghiệp như: công nghiệp khai thác, công nghiệp cơ khí, xây dựng và giao thông… Bên cạnh đó không bỏ qua thị trường nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm, bởi trong cơ cấu kinh tế của nước ta nông nghiệp vẫn chiếm một tỷ trọng lớn, trong tương lai việc cơ giới hoá trong hoạt động sản xuất nông nghiệp sẽ diễn ra mạnh mẽ. Do đó công ty sẽ đầu tư vào việc nhập khẩu và phân phối các máy cơ khí phục vụ cho hoạt động sản xuất nông nghiệp. Hoạt động nhập khẩu của công ty sẽ căn cứ vào nhu cầu về những nghành hàng này ở trong nước. 3.1.4 - Về phương thức bán hàng Phương thức bán hàng cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới nhập khẩu. Nếu công ty có phương thức bán hàng tốt thì kinh doanh nhập khẩu mới có thể đạt được hiệu quả. Căn cứ vào tình hình Việt Nam hiện nay, công ty xác định, việc làm đại lý tiêu thụ cho các đối tác nước ngoài sẽ là phù hợp nhất. 3.1.5 - Chiến lược phát triển con người. Trình độ chuyên môn là cái phản ánh và có thể nói là quyết định đến hoạt động kinh doanh, do đó trong thời gian tới công ty sẽ tiếp tục bồi dưỡng, đào tạo thêm về nghiệp vụ cho các nhân viên của mình. Đặc biệt là về trình độ ngoại ngữ, bởi đây là yếu tố rất cần cho hoạt đông giao dịch đàm phán với các đối tác nước ngoài để thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu. 3.2 – Giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động nhập khẩu tại EMJ. 3.2.1 - Những giải pháp chủ yếu. Hoạt động kinh doanh nhập khẩu trong thực tế khá phức tạp, có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến lĩnh vực này, bao gồm các nhân tố bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Đối với các nhân tố bên trong, doanh nghiệp có thể tác động được, vì vậy doanh nghiệp cần phải có những biện pháp nhằm tác động và điều chỉnh các yếu tố thuộc môi trường bên trong sao cho nó có lợi cho hoạt động kinh doanh của mình. Sau đây là những giải pháp chủ yếu để công ty thực hiện hoạt động kinh doanh nhập khẩu có hiệu quả hơn. a. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, dự báo thị trường. Đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng vậy, khi tham gia kinh doanh trên thị trường thì công việc đầu tiên cần phải làm là: nghiên cứu và dự báo thị trường. Với hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu công việc này càng quan trọng hơn, bởi công ty không những phải nghiên cứu thị trường tiêu thụ ở trong nước mà còn phải nghiên cứu kĩ lưỡng thị trường đầu vào từ nước ngoài. Đối với công tác nghiên cứu và thị trường, công ty cần có sự đầu tư thích đáng, có đội ngũ cán bộ chuyên trách về công tác này. Đội ngũ nhân viên chuyên thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu phải được đào tạo bài bản và chuyên sâu. Trong công tác nghiên cứu thị trường thì nguồn thông tin là yếu tố quan trọng nhất, do vậy công ty cần phải tận dụng các nguồn thông tin để phục vụ cho công tác này. Việc thu thập thông tin theo phương pháp nghiên cứu tại hiện trường là hiệu quả hơn. Nhưng giả sử ngân sách của công ty cho việc thu thập thông tin có hạn, công ty không có khả năng cử cán bộ ra nước ngoài thu thập thông tin trực tiếp thì có thể thu thập bằng cách mua từ dịch vụ cung cấp thông tin; tìm kiếm thông tin từ các cơ quan thương mại, các tạp chí chuyên nghành, đặc biệt là khai thác triệt để lợi ích cung cấp thông tin từ internet. EMJ cũng cần có chế độ đãi ngộ hợp lý đối với những cán bộ nghiên cứu thị trường, thường xuyên có các buổi tổng kết đánh giá hoạt động nghiên cứu thị trường và các phương án chiến lược đề ra để tìm được nguyên nhân thành công hoặc thất bại mà có biện pháp chấn chỉnh, khen thưởng kịp thời những cán bộ đưa ra sáng kiến có giá trị, có tính khả thi cao. Con người là yếu tố quyết định, nhưng cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng là một yếu tố rất quan trọng. Vì vậy công ty cần phải hiện đại hoá các trang thiết bị mà cán bộ nghiên cứu thị trường sử dụng trong quá trình làm việc như các phương tiện: lấy tin, thống kê, phân tích thông tin… b. Tăng cường đầu tư, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực XNK. Trước hết, đối với các cán bộ cũ hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, EMJ cần có chế độ đào tạo, bồi dưỡng lại để củng cố và nâng cao trình độ cho đội ngũ làm hoạt động xuất nhập khẩu. Xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng có nội dung thiết thực, đồng bộ, phù hợp với yêu cầu công việc. Không chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ mà còn chú trọng cả phẩm chất đạo đức với các phương thức như: - Kết hợp đào tạo chính quy với các hình thức khác nhau cho từng cán bộ. Khuyến khích, tạo điều kiện cho các cán bộ, công nhân viên đi học tập để nâng cao kiến thức chuyên môn, cập nhật những thay đổi mới trong công tác nghiệp vụ của mình. - Có chính sách kiểm soát, phân bổ nguồn nhân lực đảm bảo đúng nghành, đúng lĩnh vực, chuyên môn họ được đào tạo. Công ty cũng nên thường xuyên sát hạch, kiểm tra trình độ của các cán bộ trực tiếp thực hiện các nghiệp vụ nhập khẩu để nắm bắt rõ trình độ của đội ngũ nhân viên hoạt động trong lĩnh vực này để từ đó có những điều chỉnh cho phù hợp. - Phát triển nguồn nhân lực đồng đều, không chỉ đào tạo các cán bộ nghiệp vụ mà các cán bộ quản lý cũng cần được nâng cao trình độ, cập nhật kịp thời kiến thức quản trị kinh doanh. Từng bước chuẩn hoá đội ngũ cán bộ quản lý bởi đội ngũ cán bộ có năng lực thì mới sử dụng được các nhân viên hợp lý, tạo nhiều cơ hội cho nhân viên phát triển; tạo ra môi trường, tác phong làm việc năng động sáng tạo, kích thích được nhân viên cống hiến hết mình cho công ty. Bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng lại đội ngũ cán bộ cũ, công ty cần tuyển mới, đào tạo thêm các nhân viên trẻ. Khi đó sẽ tạo ra sự kết hợp giữa kinh nghiệm, kiến thức của cán bộ, nhân viên cũ với sự năng động, sáng tạo, nhiệt tình của tuổi trẻ. Khi đã có được những con người trong tay, công ty phải xây dựng một cơ cấu nhân sự khoa học, phát huy tính năng động, sáng tạo của từng thành viên để khai thác có hiệu quả nguồn nhân lực, chất xám của toàn công ty. c. Nghiên cứu kĩ về hệ thống pháp luật của nhà nước, tập quán thương mại và luật pháp quốc tế. Khi tham gia kinh doanh, đòi hỏi các doanh nghiệp phải nắm được các quy định của pháp luật về lĩnh vực này. Đối với hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, đòi hỏi doanh nghiệp không những phải am hiểu luật pháp của quốc gia mình mà còn phải am tường luật pháp của các quốc gia khác,các thông lệ, tập quán thương mại và luật pháp quốc tế. Vì vậy, công ty cần phải nghiên cứu kĩ hệ thống pháp luật trong nước để thực hiện tốt các quy định của nhà nước, đồng thời nghiên cứu các thông lệ, tập quán buôn bán quốc tế, hệ thống pháp luật của các quốc gia mà mình có các đối tác làm ăn để tránh những rủi ro đáng tiếc do không thông hiểu các tập quán thương mại đó. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi nước ta đã là thành viên của WTO chúng ta không thể làm ăn với các đối tác nước ngoài mà vẫn giữ quan niệm “ phép vua thua lệ làng ”, hoạt động kinh doanh quốc tế đòi hỏi phải tuân thủ thông lệ và luật pháp quốc tế, ngay cả khi hoạt động đó diễn ra trên đất nước Việt Nam. d. Xây dựng và duy trì tín nhiệm đối với khách hàng. Trong kinh doanh, uy tín là điều hết sức quan trọng đặc biệt đối với những doanh nghiệp lớn, nó có ý nghĩa quyết định đến sự tồn tại và phát triển của họ. Xây dựng được chữ tín đã khó, giữ được nó lại càng khó hơn. Ngày nay sự cạnh tranh đôi lúc là không lành mạnh tác động đến uy tín của doanh nghiệp và có thể gây tổn hại đến những doanh nghiệp làm ăn chân chính.Uy tín ở thị trường trong nước mới chỉ là một phần, công ty cần phải giữ được uy tín đối với những đối tác nước ngoài tạo cho họ sự tin tưởng và sẵn sàng hợp tác ngay cả lúc khó khăn. Việc xây dựng và duy trì tín nhiệm đối với khách hàng của EMJ nên thực hiện theo 2 tiêu chí sau: - Tạo dựng và củng cố tín nhiệm về chất lượng sản phẩm: Với những mặt hàng nhập khẩu, công ty không thể trực tiếp tác động vào chất lượng của sản phẩm. Do đó, để đáp ứng yêu cầu của khách hàng về chất lượng của sản phẩm EMJ cần phải khéo léo, sáng suốt trong việc lựa chọn các sản phẩm nhập khẩu cũng như các nhà cung ứng. - Tạo dựng và củng cố tác phong kinh doanh: Củng cố tác phong kinh doanh là củng cố tinh thần trách nhiệm đối vơí bạn hàng. Tinh thần trách nhiệm đối với bạn hàng là việc tuân thủ thời gian, tuân thủ hợp đồng. Đối với khách hàng trong nước EMJ luôn phải tỏ thái độ tôn trọng và lắng nghe những ý kiến phê bình. Với các đối tác nước ngoài, công ty nên tuân thủ hợp đồng đặc biệt là vấn đề thời gian. e. Thực hiện có hiệu quả các nghiệp vụ nhập khẩu. - Nghiệp vụ giao nhận, vận chuyển Trong thời gian qua, EMJ chủ yếu vẫn nhập khẩu theo các điều kiện giao hàng CIF, CFR nên giá nhập khẩu thường cao hơn so với giá nhập khẩu theo điều kiện FOB, FCA, FAS. Nên trong thời gian tới công ty cần cố gắng nhập khẩu theo các điều kiện giao hàng thuận lợi hơn, giành quyền thuê tàu và mua bảo hiểm cho hàng hoá về phía mình. Ký kết hợp đồng vận chuyển và mua bảo hiểm cho hàng hoá của mình ở các hãng lớn, có uy tín để việc vận chuyển hàng được đảm bảo và công ty có thể giám sát chặt chẽ hơn đối với hành trình vận chuyển hàng hoá của mình. Khi hàng về đến cảng cần tiến hành làm các thủ tục nhận hàng nhanh chóng, hiệu quả. Tuy nhiên, hiện nay các thủ tục cho việc giao nhận còn khá rườm rà nên công ty cần có các cán bộ thông hiểu công tác giao nhận, tránh tình trạng kém hiểu biết về các thủ tục mà cán bộ giao nhận phải đi lại nhiều lần để hạn chế các chi phí cũng như tiết kiệm về mặt thời gian. - Nghiệp vụ thông quan. Để hoàn thiện hơn nữa nghiệp vụ này, công ty cần giải quyết một số vấn đề chủ yếu sau: ► Công ty cần phải có các cán bộ có năng lực, kinh nghiệm để có thể khai báo một cách nhanh chóng, chính xác các yêu cầu trên tờ khai hải quan. Làm bộ hồ sơ khai báo hải quan luôn được coi là công đoạn phức tạp, do vậy công ty cần phải cố gắng lập bộ hồ sơ đầy đủ. Nên chuẩn bị kĩ lưỡng các giấy tờ cần thiết như: hợp đồng ngoại thương, giấy phép nhập khẩu, hợp đồng uỷ thác, tờ khai hải quan, mã số thuế… để chủ động trong việc làm các thủ tục thông quan. ► Các cán bộ làm thủ tục hải quan cần nắm vững luật hải quan, pháp lệnh hải quan, các nghị định và thông tư về thủ tục hải quan. Bên cạnh đó, phải kịp thời nắm bắt những thay đổi trong các chính sách này. Đồng thời cần tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với các cơ quan hữu quan. f. Xây dựng Website, khai thác có hiệu quả lợi ích của thương mại điện tử. Ngày nay, khi công nghệ thông tin bùng nổ và trở thành một nguồn lực trong kinh doanh thì việc tạo ra một trang web và khai thác nó một cách có hiệu quả là rất cần thiết. EMJ cũng đã xây dựng được website cho mình, nhưng việc khai thác lợi ích từ trang web của công ty còn rất hạn chế. Khi truy cập vào website: www.elmaco.com.vn khách hàng không tìm kiếm được nhiều các thông tin về công ty, về các sản phẩm mà công ty đang kinh doanh. Vi vậy trong thời gian tới công ty phải khai thác triệt để lợi ích từ trang web; xây dựng một trang web sinh động, quảng bá hình ảnh của công ty cũng như các sản phẩm kinh doanh của công ty tới các khách hàng cả trong lẫn ngoài nước. Bên cạnh đó, công ty cũng nên dần áp dụng các công cụ của thương mại điện tử vào hoạt động kinh doanh của mình ( ứng dụng mô hình thương mại điện tử giữa doanh nghiệp với doanh nghiêp – B2B ) để hoàn thiện, tự động hoá quá trinh giao dịch, trao đổi với các doanh nghiệp khác, đặc biệt là với các đối tác nước ngoài bởi đối với họ thương mại điện tử đã rất phát triển. Điều này sẽ góp phần giúp công ty cắt giảm được chi phí, đơn giản hoá hoạt động nhập khẩu, rút ngắn quy trình nhập khẩu, tạo ra hiệu quả trong lĩnh vực kinh doanh này. g. Huy động và sử dụng nguồn vốn có hiệu quả. Vốn là một yếu tố quan trọng và có ý nghĩa rất lớn đối với một doanh nghiệp, đặc biệt là với một doanh nghiệp nhập khẩu. Vì vậy công ty cần phải có những biện pháp để huy động và sử dụng nguồn vốn có hiệu quả. Trước hết, công ty cần phải tạo được mối quan hệ tốt đẹp với ngân hàng để có thể vay vốn từ ngân hàng nhưng phải đảm bảo điều kiện tăng vòng quay của vốn lưu động. Thiết lập mối quan hệ, tạo uy tín, sự tin tưởng của ngân hàng đối với công ty để họ nới lỏng các điều kiện cho vay vốn đối với mình. Công ty có thể vay lượng vốn lớn từ ngân hàng với những thủ tục nhanh chóng, thuận tiện hơn, hay ngân hàng có thể phát hành thư bảo lãnh nhận hàng khi công ty chưa hoàn thành một số thủ tục nào đó. Muốn vậy, công ty cần phải có bản kế hoạch kinh doanh chi tiết để giải trình với ngân hàng và các giấy tờ thế chấp khi vay vốn, thể hiện được với ngân hàng rằng mình là một doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, các dự án xin vay vốn là những dự án khả thi, khả năng thành công cao, hiệu quả mang lại là lớn. Tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với các đối tác để có thể chiếm dụng vốn của họ một cách hợp lý. Ngược lại công ty không nên để các công ty khác chiếm dụng vốn của mình quá nhiều để tránh trường hợp nhiều vốn nhưng khi cần lại không có. Công ty cũng nên tranh thủ nguồn vốn ưu đãi của một số tổ chức, của các ngân hàng đối với các doanh nghiệp nhà nước. Bên cạnh đó công ty có thể huy động nguồn vốn từ bên trong và bên ngoài bằng cách phát hành hợp lý cổ phiếu của mình, đây là điều mà EMJ đang thực hiện tốt. Sau khi huy động được nguồn vốn đảm bảo phục vụ cho hạot động sản xuất kinh doanh của mình công ty cần phải có sự phân bổ nguồn vốn này một cách hơp lý: sử dụng để làm nguồn vốn nhập khẩu khi nhu cầu về vốn lên cao, đầu tư cơ sơ vật chất cho công ty; có chính sách quản lý, kiểm tra, giám sát chặt chẽ nguồn vốn và tài sản cuả công ty để tránh những mất mát, lãng phí, xem xét cắt giảm các khoản chi phí không cần thiết và bất hợp lý. 3.2.2 - Điều kiện thực hiện các giải pháp. Với bề dày gần 40 năm tham gia kinh doanh trên thị trường, trong đó có hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, EMJ đã có được đội ngũ cán bộ dày dạn kinh nghiệm , có trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Các cán bộ, nhân viên trong công ty đều có ý thức, tinh thần học hỏi, trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ nghiệp vụ cho bản thân để phục vụ công ty. Bên cạnh đó công ty cũng đã có được nghững cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình nói chung và hoạt động kinh doanh nhập khẩu nói riêng, công ty chỉ cần bổ sung và nâng cấp hiện đại hoá nó cho phù hợp với tình hình mới. Công ty cũng đã có tiềm lực tài chính để trích quỹ hợp lý cho các hoạt động này. Cùng với thời gian, uy tín của công ty với khách hàng, với các đối tác làm ăn, với các cơ quan chức trách có liên quan ngày càng được củng cố và nâng cao tạo điều kiện thuận lợi rất nhiều cho hoạt đông kinh doanh của công ty. KẾT LUẬN Với tình hình phát triển kinh tế thực tế ở nước ta hiện nay thì chính sách trong hoạt động ngoại thương của Chính phủ là: tăng cường xuất siêu và hạn chế nhập siêu. Mặc dù không được khuyến khích phát triển nhưng hoạt động nhập khẩu vẫn là không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế, xây dựng đất nước. Đối với các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu, khi nước ta đã hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế thì hoạt động này của các doanh nghiệp sẽ được thuận lợi hơn. Tuy nhiên những hoạt động có liên quan tới nhập khẩu vẫn cần phải được chú trọng, xem xét một cách cẩn thận nếu công ty muốn đứng vững trên thị trường. Để thực hiện điều này EMJ đã cố gắng thực hiện nhiều giải pháp từ khâu nghiên cứu thị trường, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho hoạt động nhập khẩu, xây dựng chiến lược, kế hoạch nhập khẩu; nỗ lực thực hiện tốt các nghiệp vụ nhập khẩu… Và trong những năm qua công ty đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số hạn chế do sự tác động của cả yếu tố chủ quan và khách quan. Vì vậy trong thời gian tới, EMJ vẫn cần phải có những điều chỉnh cho phù hợp với tình hình kinh doanh mới để hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty nói chung và hoạt động nhập khẩu nói riêng ngày càng hiệu quả hơn, góp một phần nhỏ vào sự phát triển kinh tế của đất nước. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Trần văn Chu ( 2005 ), “ Nghiệp vụ kinh doanh xuất nhập khẩu ” – NXB Giáo dục. Vũ Hữu Tửu ( 2005 ), “ Kỹ thuật nghiệp vụ ngoại thương ”, - NXB Giáo dục. TS Trần Hòe ( 2006 ), “ Giáo trình thương mại điện tử ” – NXB Thống kê. PGS.TS Hoàng Minh Đường, PGS.TS Nguyễn Thừa Lộc ( 2006 ), “ Giáo trình Quản trị doanh nghiệp thương mại ” – NXB Xã hội. TS Trần Hòe ( 2007), “ Nghiệp vụ kinh doanh xuất nhập khẩu ”- NXB Đại học kinh tế quốc dân. Các tài liệu từ công ty: - Điều lệ tổ chức của công ty - Báo cáo kết quả kinh doanh của công ty 2005 – 2007 - Phương án sản xuất kinh doanh của công ty 2008 - 2010 - Giấy phép đăng ký kinh doanh của công ty Báo, tạp chí và Internet: Thời báo kinh tế Việt Nam Website: www.elmaco.com.vn Website: www.mot.org.vn Website: Vietnamnet.com