Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước độc quyền ở Việt Nam

MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1 : MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CỔ PHẦN HÓA DNNN. 1.1- Khái niệm cổ phần hóa – đặc điểm của công ty cổ phần : 1.1.1 – Khái niệm cổ phần hóa. 1.1.2 – Đặc điểm của công ty cổ phần. 1.1.2.1- Cổ phần phổ thông. 1.1.2.2- Cổ phần ưu đãi. 1.1.3- Khái niệm DNNN độc quyền. 1.1.3.1- Độc quyền bán 1.1.3.2- Song độc quyền 1.1.3.3- Độc quyền mua 1.1.4.4- Độc quyền tự nhiên 1.4.1.5- Khái niệm DNNN độc quyền 1.2 – Sự cần thiết phải CPH DNNN ở Việt Nam : 1.2.1- Sự cần thiết phải CPH DNNN 1.2.2- Mục tiêu CPH DNNN 1.2.2.1- Nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của DNNN 1.2.2.2- Làm lành mạnh hoá tình hình tài chính, phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán. 1.2.2.3- Phát huy quyền làm chủ của người lao động trong DN 1.3- Mục tiêu cổ phần hóa DNNN độc quyền : 1.4- Các phương pháp định giá doanh nghiệp : 1.4.1- Phương pháp định giá theo giá trị tài sản thuần 1.4.2- Phương pháp định giá theo mô hình chiết khấu dòng tiền (DCF) 1 1.5- Kinh nghiệm cổ phần hóa DNNN ở các nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam : 1.5.1- Cổ phần hóa ở Trung quốc. 1.5.2- Tư nhân hoá ở Anh. 1.5.3- Tư nhân hoá ở Nga và Cộng hoà Séc. 1.5.4- Bài học kinh nghiệm được rút ra cho việc thúc đẩy cổ phần hoá. Kết luận chương 1 CHƯƠNG 2 : THỰC TRẠNG CỔ PHẦN HÓA TẠI CÁC DNNN ĐỘC QUYỀN Ở VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA. 2.1 – Cơ sở pháp lý của cổ phần hoá. 2.2- Thực trạng cổ phần hóa DNNN độc quyền ở nước ta trong thời gian qua: 2.2.1- Giai đoạn thí điểm từ năm 1992 đến tháng 1996. 2.2.2- Giai đoạn từ năm 1996 đến tháng 06/1998. 2.2.3- Giai đoạn mở rộng tiến trình cổ phần hoá (từ tháng 06/1998 đến nay). 2.2.3.1- Công tác CPH tại Tổng công ty Bưu chính – viễn thông (VNPT). 2.2.3.2- Công tác CPH tại Tổng công ty Điện lực Việt Nam (EVN). 2.2.3.3- Công tác CPH tại Tổng công ty Hàng Không Việt Nam (Vietnam Airlines). 2.3- Những thành tựu và hạn chế, vướng mắc của tiến trình cổ phần hoá ở nước ta trong thời gian qua: 2.3.1 – Những thành tựu: 2.3.1.1- Tăng cường vai trò chủ đạo của DNNN. 2.3.1.2- Khả năng huy động vốn, bảo tồn vốn nhà nước và hiệu quả KD. 2.3.1.3- Việc làm và thu nhập của người lao động trong các công 40 ty CP. 2.3.1.4- Thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển. 2.3.2- Những hạn chế, vướng mắc: 2.3.2.1-Các nhà quản lý chưa nhìn nhận đúng mức về tầm quan trọng của CPH DNNN độc quyền 2.3.2.2-Hạn chế trong việc tạo nhận thức về chủ trương CPH, trong công tác chỉ đạo thực hiện. 2.3.2.3-Vướng mắc trong khâu định giá DNNN độc quyền. 2.3.2.4-Vướng mắc trong quá trình xử lý nợ tồn đọng. 2.3.2.5-CPH khép kín làm cho chủ trương CPH DNNN độc quyền khó đạt được mục tiêu ban đầu. 2.3.2.6-Cơ chế đối với người lao động chưa được giải quyết triệt để. 2.3.2.7 - Thời gian để tiến hành CPH một DNNN quá dài. 2.3.2.8- Cơ sở pháp lý cho CPH chưa vững chắc. 2.3.2.9- Thị trường chứng khoán non trẻ, yếu kém Kết luận chương 2 CHƯƠNG III : MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN ĐẨY NHANH TIẾN TRÌNH CỔ PHẦN HÓA TẠI CÁC DNNN ĐỘC QUYỀN Ở VIỆT NAM 3.1- Mạnh dạn thay đổi tư duy về CPH DNNN độc quyền trong các cấp quản lý, thông qua đó thay đổi cơ chế CPH DNNN độc quyền. 3.2- Nhóm giải pháp giải quyết vướng mắc trong xử lý tài chính và xác định giá trị DNNN độc quyền trước khi CPH: 3.2.1- Một số giải pháp giải quyết vướng mắc trong khâu định giá DNNN độc quyền. 3.2.2- Một số giải pháp giải quyết vướng mắc khâu xử lý nợ tồn đọng. 3.3- CPH DNNN độc quyền kết hợp xoá bỏ độc quyền bán và song độc quyền để nâng cao sức cạnh tranh chung cho cả nền kinh tế. 64 3.4- Nhóm giải pháp rút ngắn thời gian CPH và chấm dứt CPH khép kín tại các DNNN độc quyền 3.5- Nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện thị trường chứng khoán của VN 3.5.1- Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về chứng khoán và TTCK. 3.5.2- Nhanh chóng xây dựng và nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật và đào tạo nguồn nhân lực thích đáng cho các trung tâm giao dịch chứng khoán để phù hợp với yêu cầu phát triển TTCK. 3.5.3- Tăng số lượng và chất lượng hàng hoá cho TTCK. 3.6- Giải pháp nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý cho CPH. 3.7- Nhóm giải pháp giải quyết vướng mắc trong cơ chế đối với người lao động trong DNNN độc quyền : KẾT LUẬN PHỤ LỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO LỜI MỞ ĐẦU 1- Ý NGHĨA CỦA VIỆC CHỌN ĐỀ TÀI : Doanh nghiệp Nhà nước có vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, đặc biệt là nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN như nước ta. DNNN đã có những đóng góp to lớn không chỉ về sản lượng, mà còn về việc làm, thu nhập cho người lao động. Mặc dù giữ vai trò chủ đạo nhưng đa số DNNN hoạt động không hiệu quả. Một phần, do các doanh nghiệp này phải đáp ứng quá nhiều mục tiêu của Nhà nước, không chỉ đơn thuần hoạt động vì hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Mặt khác, do cơ chế quản lý gò bó bởi chiụ sự chỉ đạo của nhiều cơ quan chủ quản, mỗi cơ quan chủ quản lại có nhiều cách quản lý riêng. Một quyết định kinh doanh thường phải chờ các cơ quan chủ quản này họp hành, bàn bạc rồi mới đưa ra được quyết định thống nhất, do đó thời gian kéo dài làm cho họ mất nhiều thời cơ kinh doanh. Bên cạnh đó, chế độ phân phối thu nhập bất hợp lý, không phát huy được tính sáng tạo năng động của người lao động trong doanh nghiệp. Đứng trước tình hình đó, đã từ lâu vấn đề đổi mới, sắp xếp và nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Trước năm 1990, có rất nhiều biện pháp đưa ra nhằm cải tiến năng lực quản lý, hiệu quả kinh doanh của các công ty quốc doanh nhưng hầu như các biện pháp này không đem lại hiệu quả cao. Đến Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp Hành Trung Ương Khoá VII tại Hà Nội vào tháng 11 năm 1991, Đảng chủ trương thực hiện thí điểm cổ phần hoá một số DNNN, đồng thời nhà nước cũng ban hành rất nhều văn bản pháp lý để kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình cổ phần hoá . Qua hơn 10 năm thực hiện, chúng ta đã cổ phần hoá xong khoảng 2.242 DNNN. Phần lớn DNNN sau khi chuyển sang công ty cổ phần đều hoạt động có hiệu quả hơn trước xét tổng thể trên các mặt doanh thu, lợi nhuận, nộp ngân sách, tích lũy vốn . Điều này cho thấy, chủ trương cổ phần hóa là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, đem lại kết quả cao trong việc đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN. Tuy vậy, trong 2.242 DNNN đã cổ phần hoá thì số doanh nghiệp có vốn trên 10 tỷ chiến chưa đến 20%, số lượng DNNN thuộc Tổng công ty trong các ngành độc quyền truyền thống như điện lực, bưu chính viễn thông, hàng không rất ít, thậm chí có Tổng công ty cho đến nay vẫn chưa cổ phần hoá một doanh nghiệp nào trực thuộc, điển hình là Tổng công ty công nghiệp tàu thủy. Tỷ trọng vốn của các DNNN đã CPH chỉ bằng 8,2% tổng số vốn toàn bộ khối DNNN (khoảng 17.700 tỷ đồng). Qua đánh giá của Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp, từ năm 1992 đến nay chưa có năm nào chúng ta hoàn thành kế hoạch cổ phần hoá theo lộ trình do Chính phủ đề ra. Sở dĩ tiến trình cổ phần hoá diễn chậm chạp một mặt là do các Bộ, ngành, địa phương chưa quyết liệt trong việc tổ chức thực hiện. Mặt khác, cũng còn rất nhiều vướng mắc về chính sách chưa được tháo gỡ trong suốt quá trình cổ phần hoá, đặc biệt là chính sách định giá. Đó cũng là nguyên nhân chính làm cho chậm tiến trình cổ phần hoá tại các DNNN độc quyền. Để góp phần thúc đẩy tiến trình cổ phần hoá của nước ta được nhanh hơn, đem lại nhiều hiệu quả thiết thực hơn, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu : "Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước độc quyền ở Việt Nam” với mong muốn góp phần hoàn thành chủ trương cổ phần hoá mà Đảng đề ra và tạo cho TTCK Việt Nam nhiều hàng hoá có chất lượng cao. 2- MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU : DNNN độc quyền hiện đang nắm giữ tỷ lệ vốn Nhà nước rất lớn, hoạt động trong các lĩnh vực thiết yếu trong nền kinh tế . Mặc dù, được hoạt động trong môi trường độc quyền, ít cạnh tranh nhưng hiệu quả của chúng đem lại rất thấp, chưa phát huy được vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân. Vì thế, vấn đề cổ phần hoá nhằm đổi mới cơ chế quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động và đặc biệt nâng cao chất lượng hàng hoá dịch vụ phục vụ cho công chúng, xóa bỏ độc quyền, tự do hoá thong mại hướng đến hội nhập kinh tế thế giới là rất cần thiết và cần được sự quan tâm ủng hộ của toàn thể nhân dân. Mục đích của đề tài cũng xuất phát từ mối quan tâm đó. 3- ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU– PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU : 3.1- Đối tượng và phạm vi nghiên cứu : Để thực hiện mục đích trên, luận án nghiên cứu tiến trình cổ phần hoá ở Việt Nam. trong đó nghiên cứu sâu về tiến trình CPH tại các DNNN độc quyền. Tuy nhiên, chúng tôi chỉ tập trung nghiên cứu những vấn đề còn hạn chế, vướng mắc trong quá trình cổ phần hoá DNNN độc quyền ở Việt nam hiện nay như : công tác tạo nhận thức và chỉ đạo thực hiện, khung hành lang pháp lý, vấn đề liên quan đến xử lý tài chính và định giá DNNN độc quyền, cơ chế đối với lao động trong DNNN thực hiện CPH, thị trường chứng khoán Từ đó đưa ra các giải pháp tháo gỡ chúng góp phần rút ngắn thời gian CPH và đẩy mạnh tiến trình CPH tại các DNNN độc quyền. 3.2- Phương pháp nghiên cứu : - Phương pháp phân tích khoa học : phân tích lý luận; tổng hợp và đánh giá thực tiễn; suy luận logic để đánh giá những tồn tại trong quá tiến trình CPH ở Việt Nam, từ đề xuất một số giải pháp để khắc phục. - Phương pháp so sánh : so sánh đặc điểm tình hình của tiến trình CPH của nước ta với một số nước trên thế giới, từ đó rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. 4- ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI : Luận án phân tích cơ sở lý luận tập trung vào tình hình đặc điểm, mục đích của chủ trương cổ phần hoá DNNN độc quyền ở nước ta. Xác lập mục tiêu chính xác DNNN độc quyền là không chỉ nhằm mục đích đổi mới, phát triển doanh nghiệp mà còn nhắm tới mục tiêu mang lại phúc lợi và tiện ích cho đa số mọi người, nhất là người nghèo, với chi phí thấp nhằm tăng sức cạnh tranh chung của cả nền kinh tế trong lộ trình hội nhập. Đồng thời, nghiên cứu thêm tiến trình tư nhân hoá, CPH các DNNN độc quyền Trung Quốc, Anh, Nga và CH Sec. Từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt nam. Tổng kết quá trình thực hiện chủ trương cổ phần hoá DNNN và DNNN độc quyền trong gần 14 năm qua của cả nước (từ năm 1992 đến tháng 6 năm 2005). Từ lý luận và thực tiễn luận án đánh giá thành tựu, hạn chế vướng mắc trong quá trình thực hiện chủ trương cổ phần hoá DNNN độc quyền trong thời gian qu và đưa ra bảy nhóm giải pháp góp phần đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá DNNN độc quyền ở nước ta. 5- KẾT CẤU CỦA LUẬN ÁN : Luận án có 68 trang, 6 bảng, 8 biểu (không kể phần mở đầu, kết luận, mục lục, tài liệu tham khảo, phụ lục), 7 phụ lục. Kết cấu luận án gồm 3 chương : Chương 1 : Một số vấn đề lý luận về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Chương 2 : Thực trạng cổ phần hóa tại các DNNN và DNNN độc quyền ở Việt Nam trong thời gian qua . Chương 3 : Một số giải pháp góp phần đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa tại các DNNN độc quyền ở Việt Nam. Mọi thắc mắc xin liên hệ yahoo : Tuvanluanvan

88 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2553 | Lượt tải: 2

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước độc quyền ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

hoâng Vieät Nam trong hôn 10 naêm qua. Moät vaøi soá lieäu giuùp chuùng ta coù caùi nhìn toaøn dieän hôn veà quaù trình thöïc hieän chuû tröông naøy. Qua ñoù, ñöa ra nhaän xeùt, ñaùnh giaù moät soá maët laøm ñöôïc cuõng nhö nhöõng vöôùng maéc, haïn cheá laøm chaäm tieán ñoä CPH taïi caùc DNNN ñoäc quyeàn vaø thaäm chí coù theå laøm sai leäch muïc ñích, yù nghóa ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñeà ra. Qua ñaùnh giaù thöïc traïng CPH taïi VNPT, EVN, Vietnam Airlines ñöôïc neâu ôû chöông naøy, chuùng ta thaáy raèng chuû tröông CPH DNNN cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc gaàn nhö chöa ñuïng ñeán caùc DN naøy. Phaûi chaêng hoï ñang hoaït ñoäng quaù toát neân khoâng caàn CPH. Thöïc teá ñaõ chöùng minh ñieàu naøy khoâng hoaøn toaøn ñuùng. Thôøi gian gaàn ñaây baùo chí ñaõ phanh khui quaù nhieàu vuï beâ boái taïi VNPT, EVN, Vietnam Airlines … Nhöõng vuï beâ boái naøy xuaát phaùt töø cô cheá ñoäc quyeàn truyeàn thoáng maø ra. Maët khaùc, caùc DN naøy hieän ñang hoaït ñoäng kinh doanh trong moâi tröôøng heát söùc thuaän lôïi trang 63 (gaàn nhö khoâng coù söï caïnh tranh), ñöôïc quaù nhieàu öu ñaõi cuûa Nhaø nöôùc maø hieäu quaû kinh doanh vaãn thaáp. Vaäy taïi sao hoï vaãn chöa chòu CPH laø vaán ñeà ñang ñöôïc dö luaän ñaëc bieät quan taâm. Tuy nhieân, chuùng ta cuõng caàn nhìn nhaän raèng, lónh vöïc ñoäng cuûa caùc DNNN ñoäc quyeàn truyeàn thoáng ít nhieàu aûnh höôûng ñeán an ninh quoác gia, vì vaäy chuùng ta khoâng theå CPH moät caùch chuû quan duy yù chí, maø phaûi töøng böôùc tieán haønh cho phuø hôïp vôùi quy luaät töï nhieân, traùnh nhöõng sai laàm coù theå daãn ñeán haäu quaû nghieâm troïng, phöông haïi ñeán tình hình kinh teá – chính trò cuûa quoác gia. Ñaùnh giaù ñuùng nhöõng toàn taïi, vöôùng maéc trong tieán trình CPH caùc DNNN ñoäc quyeàn, töø ñoù daàn daàn hoaøn thieän cô cheá CPH, goùp phaàn ñaåy maïnh tieán trình CPH ôû nöôùc ta laø moät vieäc heát söùc yù nghóa trong giai ñoaïn hieän nay. trang 64 CHÖÔNG 3 : MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP GOÙP PHAÀN ÑAÅY NHANH TIEÁN TRÌNH COÅ PHAÀN HOÙA TAÏI CAÙC DNNN ÑOÄC QUYEÀN ÔÛ VIEÄT NAM 3.1- Maïnh daïn thay ñoåi tö duy veà CPH DNNN ñoäc quyeàn trong caùc caáp quaûn lyù, thoâng qua ñoù thay ñoåi cô cheá CPH DNNN ñoäc quyeàn : Xaùc ñònh chính xaùc muïc tieâu CPH coù yù nghóa raát quan troïng trong tieán trình taùi caáu truùc voán caùc DNNN ñoäc quyeàn. Caùc muïc tieâu treân ñöôïc theå hieän trong caùc Thoâng tö, Nghò ñònh vôùi nhieàu laàn söûa ñoåi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc veà CPH caùc DNNN trong hôn 10 naêm qua. Nhöõng muïc tieâu ñoù coù theà nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc DNNN, coù khi nhaèm muïc ñích phaùt huy quyeàn laøm chuû taäp theå cuûa ngöôøi lao ñoäng trong doanh nghieäp, hoaëc coù theå laø huy ñoäng voán ñeå ñoåi môùi coâng ngheä, hoaëc taïo tieàn ñeà caàn thieát cho phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn, hoaëc laø muïc tieâu “ngaàm ñònh” laø caøng thaän troïng toái ña caøng toát. Hieän nay, coù phaàn lôùn nhöõng muïc tieâu khoâng theå hieän coâng khai trong caùc vaên baûn phaùp lyù maø naèm trong caùc quan ñieåm khoâng coâng boá chính thöùc cuûa töøng caáp quaûn lyù vaø ñieàu haønh töø Trung öông ñeán ñòa phöông. Nhöõng muïc tieâu tieàm aån nhö theá nhieàu khi chính laø löïc caûn ñaùng ngaïi nhaát laøm caûn trôû tieán trình CPH caùc DNNN ñoäc quyeàn. Caùc caáp quaûn lyù coù theå ñöa ra nhöõng raøo caûn veà maët chính saùch hoaëc veà maët thôøi gian ñeå ñaït cho baèng ñöôïc nhöõng muïc tieâu ñöôïc coâng boá chính thöùc hay tieàm aån. Ví duï, deå ñaït ñöôïc muïc tieâu coâng nhaân laøm chuû DN, lyù do thöôøng vieän daãn laø caàn phaûi öu tieân phaàn lôùn cho ngöôøi lao ñoäng trong DN mua coå phieáu. Hoaëc quy ñònh veà haïn cheá ngöôøi nöôùc ngoaøi naém giöõ coå phieáu cuûa DNNN ñoäc quyeàn CPH coù theå aån chöùa beân trong muïc tieâu oån ñònh kinh teá vó moâ lieân quan ñeán quan ñeán tieán trình töï do hoaù taøi khoaûn voán ñeå phoøng ngöøa moät cuoäc ruùt voán thaùo chaïy khoûi quoác gia, muïc tieâu ñaûm baûo tình hình chính trò, an ninh quoác phoøng. Nhöng phoå bieán nhaát, caàn phaûi thu hoài trang 65 voán cho nhaø nöôùc, cho neân nhaát thieát phaûi ñaët naëng vaán ñeà xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp. Nhöõng raøo caûn aáy khoâng phaûi laø lyù do chính thöùc maø laø nguyeân côù. Nguyeân nhaân chuû yeáu nhieàu khi laïi naèm trong nhöõng muïc tieâu khoâng chính thöùc, ñoù laø caùc nhaø quaûn lyù mong muoán ñaït ñöôïc muïc tieâu laø khoâng neân CPH DNNN. Nhöõng muïc tieâu chính thöùc vaø phi chính thöùc nhö theá coù taùc ñoäng maïnh meõ ñeán tieán trình CPH DNNN ñoäc quyeàn. Chính vì theá vieäc ñöa ra muïc tieâu “coâng khai” coù khaû naêng trieät tieâu hoaøn toaøn nhöõng lyù leõ cuûa caùc muïc tieâu khoâng chính thöùc sao cho chuùng taùc ñoäng ñeán thöïc hieän thaéng lôïi chuû tröông CPH DNNN ñoäc quyeàn. Muoán vaäy, caùc nhaø quaûn lyù phaûi nhìn nhaän ñuùng giaù trò muïc tieâu daøi haïn cuûa chuû tröông CPH DNNN ñoäc quyeàn. Ñaët muïc tieâu mang laïi phuùc lôïi vaø tieän ích cho toái ña cho moïi ngöôøi, nhaát laø ngöôøi ngheøo, vôùi chi phí thaáp ñeå taêng söùc caïnh tranh chung cuûa caû neàn kinh teá, tieán tôùi giaûi toaû ñoäc quyeàn, töï do hoaù thöông maïi trong loä trình hoäi nhaäp thaønh muïc tieâu chính cuûa chuû tröông CPH DNNN ñoäc quyeàn. Vôùi tö duy nhö vaäy, caùc nhaø quaûn lyù môùi laäp ra theå cheá, cô cheá phuø hôïp cho CPH DNNN ñoäc quyeàn, trieät tieâu nhöõng muïc tieâu khoâng chính thöùc laøm caûn trôû CPH DNNN ñoäc quyeàn hieän nay, ñaåy maïnh tieán trình CPH DNNN ñoäc quyeàn trong thôøi gian tôùi. Song song vôùi vieäc xaùc ñònh chính xaùc muïc tieâu CPH DNNN ñoäc quyeàn, caùc caáp quaûn lyù vaø ñieàu haønh chuû tröông CPH tích cöïc ñaåy maïnh coâng taùc taïo nhaän thöùc veà ñoäc quyeàn vaø coå phaàn hoùa DNNN ñoäc quyeàn cho töøng caùn boä, Ñaûng vieân, ngöôøi lao ñoäng vaø coâng chuùng. ¾ Ñoái vôùi caùn boä, Ñaûng vieân : - Quan ñieåm ñuùng ñaén cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc veà chuû tröông CPH DNNN ñoäc quyeàn tröôùc tieân phaûi ñöôïc quaùn trieät ñeán töøng caùn boä, Ñaûng vieân. Töøng böôùc naâng cao nhaän thöùc cuûa hoï thoâng qua caùc ñôït taäp huaán veà CPH. Moãi caùn boä, Ñaûng vieân phaûi thaáy raèng chuû tröông CPH ñeà ra nhaém ñeán muïc tieâu caûi caùch DNNN laø moät xu trang 66 theá taát yeáu, vieäc ña daïng hoaù sôû höõu trong DNNN khoâng heà ñi cheäch ñònh höôùng XHCN. ÔÛ nöôùc ta, CPH khoâng phaûi laø quaù trình tö nhaân hoaù, do ñoù thaønh phaàn kinh teá Nhaø nöôùc khoâng heà maát ñi hoaëc suy yeáu maø voán Nhaø nöôùc seõ ñöôïc söû duïng moät caùch hôïp lyù, hieäu quaû hôn. CPH DNNN ñoäc quyeàn khoâng heà aûnh höôûng ñeán tình hình an ninh chính trò hay an ninh quoác phoøng nhö chuùng ta thöôøng lo sôï vì Nhaø nöôùc vaãn naém soá löôïng coå phaàn chi phoái vaø ñoái vôùi nhöõng lónh vöïc chieán löôïc, an ninh quoác phoøng, tieàn teä Nhaø nöôùc haàu nhö naém giöõ 100% - Töøng böôùc naâng cao vai troø vaø traùch nhieäm cuûa Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp. Ban naøy coù quyeàn giaùm saùt, ñoân ñoác, ñeà xuaát xöû lyù ñoái vôùi laõnh ñaïo cuûa nhöõng ñôn vò coá tình naán naù, trì hoaõn, khoâng chòu CPH vaø kòp thôøi chæ ñaïo cuõng nhö thaùo gôõ nhöõng vöôùng maéc cho DN trong thôøi gian tröôùc vaø sau CPH. Muoán vaäy, Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp phaûi hoaït ñoäng nhö moät toå chöùc ñoäc laäp, khoâng chòu söï chi phoái cuûa baát cöù Boä, ngaønh, ñòa phöông naøo. Thaønh vieân cuûa Ban laø nhöõng chuyeân gia gioûi thuoäc nhieàu lónh vöïc coù lieân quan trong quaù trình tieán haønh CPH, lónh vöïc TTCK. Beân caïnh ñoù, hoï cuõng phaûi chòu traùch nhieäm tröôùc Chính phuû neáu ñeå xaûy ra nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc, thieáu coâng baèng hoaëc khoâng hoaøn thaønh keá CPH do Thuû töôùng Chính phuû ñeà ra. ¾ Ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng trong caùc DNNN ñoäc quyeàn : - Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc, naâng cao nhaän thöùc cuûa ngöôøi lao ñoäng trong DNNN ñoäc quyeàn veà chuû tröông CPH. Ban Chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp, caùn boä vaø Ñaûng vieân phaûi gaàn guõi vôùi ngöôøi lao ñoäng, töø ñoù naém baét ñöôïc nhöõng vaán ñeà maø hoï ñang lo laéng, vöôùng maéc ñeå kòp thôøi giaûi thích, thaùo gôõ. Phoå bieán cho ngöôøi lao ñoäng veà moät soá DNNN ñieån hình coù hieäu quaû hoaït ñoäng toát nhôø CPH. - Taïo cho ngöôøi lao ñoäng coù nhaän thöùc veà quyeàn laøm chuû trong doanh nghieäp. Ngöôøi lao ñoäng phaûi bieát raèng soá coå phieáu maø hoï naém giöõ ñaïi dieän cho quyeàn tham döï vaø trang 67 bieåu quyeát taát caû caùc vaán ñeà thuoäc thaåm quyeàn cuûa Ñaïi hoäi coå ñoâng. Hoï hoaøn toaøn coù quyeàn löïa choïn cho mình Ban Laõnh Ñaïo coù taâm huyeát, coù taøi ñeå laõnh ñaïo DN hoaït ñoäng coù hieäu quaû hôn. Phaân tích cho hoï thaáy raèng keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh tyû leä thuaän vôùi thu nhaäp, vôùi coå töùc môùi maø hoï ñöôïc höôûng. Hieåu ñöôïc vaán ñeà naøy ngöôøi lao ñoäng môùi yù thöùc ñöôïc vai troø laøm chuû trong DN, seõ uûng hoä vaø goùp phaàn ñaåy maïnh chuû tröông CPH. Ñoàng thôøi, hoï seõ töï taêng cöôøng yù thöùc kyû luaät lao ñoäng, phaùt huy heát naêng löïc, saùng taïo, toaøn taâm toaøn yù vôùi doanh nghieäp. - Tröôøng hôïp ñoái vôùi lao ñoäng keùm naêng löïc, khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu coâng taùc taïi DN sau CPH, neáu coù theå thì boá trí coâng taùc khaùc phuø hôïp hôn hoaëc cho thoâi vieäc höôûng cheá ñoä theo quy ñònh. Ngoaøi ra, cuõng cho hoï thaáy raèng neáu khoâng CPH thì sôùm hay muoän hoï cuõng phaûi thoâi vieäc do DN laøm aên khoâng hieäu quaû, Nhaø nöôùc khoâng ñuû söùc duy trì, DN cuõng seõ ñi ñeán con ñöôøng phaù saûn, giaûi theå. Vì vaäy, CPH chính laø caùi phao ñeå cöùu soáng DNNN vaø laø traùch nhieäm, nghóa vuï maø moãi ngöôøi daân phaûi san seû cuøng vôùi nhaø nöôùc. ¾ Ñoái vôùi coâng chuùng : Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån DN caàn taïo nhaän thöùc cho coâng chuùng veà chuû tröông CPH DNNN ñoäc quyeàn. Hoï phaûi nhaän thöùc ñöôïc muïc tieâu CPH DNNN ñoäc quyeàn ngoaøi muïc tieâu caûi caùch DNNN, choáng tham oâ, tham nhuõng, laõng phí, choáng ñoäc quyeàn, laøm laønh maïnh moâi tröôøng ñaàu tö, goùp phaàn oån ñònh vaø phaùt trieån neàn kinh teá quoác daân, chuû tröông naøy coøn goùp phaàn mang laïi phuùc lôïi, tieän ích cho ngöôøi daân vaø ngöôøi saûn xuaát trong nöôùc vôùi chi phí thaáp, chaát löôïng cao, taêng söùc caïnh tranh chung cuûa caû neàn kinh teá . Töø ñoù chung söùc cuøng Chính phuû ñaåy nhanh tieán ñoä CPH, choáng laïi nhöõng bieåu hieän coá tình kìm haõm, caûn trôû chuû tröông CPH cuûa moät soá quan chöùc, boä phaän. trang 68 3.2- Nhoùm giaûi phaùp giaûi quyeát vöôùng maéc trong xöû lyù taøi chính vaø xaùc ñònh giaù trò DNNN ñoäc quyeàn tröôùc khi CPH: 3.2.1- Moät soá giaûi phaùp giaûi quyeát vöôùng maéc trong khaâu ñònh giaù DNNN ñoäc quyeàn : - Nhaø nöôùc phaûi cöông quyeát xoaù boû hoaøn toaøn vieäc thaønh laäp Hoäi ñoàng ñònh giaù, thoáng nhaát taát caû DNNN ñoäc quyeàn phaûi giao khaâu ñònh giaù cho caùc toå chöùc chuyeân nghieäp thöïc hieän. Coù nhö vaäy môùi mong ruùt ngaén thôøi gian ñònh giaù, haïn cheá “chaûy maùu” Ngaân saùch do ñònh giaù taøi saûn Nhaø nöôùc thaáp hôn thöïc teá. - Ñònh giaù taøi saûn phaûi ñöôïc xem nhö moät ngheà trong xaõ hoäi. Ngheà naøy ñoøi hoûi ngöôøi thöïc hieän phaûi coù chuyeân moân nghieäp vuï cao, am töôøng treân moïi lónh vöïc, am hieåu veà keá toaùn taøi chính, coù phöông phaùp vaø chuaån möïc thoáng nhaát trong ñònh giaù, coù ñaïo ñöùc ngheà nghieäp. Tröôùc khi caáp pheùp cho caùc toå chöùc ñaêng kyù hoaït ñoäng trong lónh vöïc ñònh giaù taøi saûn, Nhaø nöôùc phaûi coù bieän phaùp thaåm haïch ngheà nghieäp. Chæ caáp pheùp cho nhöõng toå chöùc ñaït yeâu caàu. Ñoàng thôøi, Nhaø nöôùc cuõng neân ñöa ra nhieàu chính saùch öu ñaõi veà thueá, veà ñaàu tö … ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc toå chöùc naøy haïot ñoäng vaø phaùt trieån. Hieän nay, soá toå chöùc ñuû kinh nghieäm trong lónh vöïc ñònh giaù cuûa caû nöôùc raát ít, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa xaõ hoäi. Vì vaäy, Nhaø nöôùc neân cho pheùp caùc toå chöùc ñònh giaù nöôùc ngoaøi coù nhieàu uy tín treân theá giôùi ñöôïc hoaït ñoäng taïi Vieät Nam ñeå töøng böôùc naâng cao chaát löôïng khaâu ñònh giaù vaø taïo cô hoäi cho caùc toå chöùc ñònh giaù trong nöôùc ñöôïc tieáp caän vôùi caùc phöông phaùp ñònh giaù tieân tieán treân theá giôùi. - Quyeàn söû duïng ñaát cuûa DNNN ñoäc quyeàn neáu tính theo giaù thò tröôøng coù giaù trò raát lôùn, thaäm chí coøn lôùn hôn giaù trò cuûa doanh nghieäp. Vì vaäy, vieäc tính hay khoâng tính giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaøo giaù trò doanh nghieäp, xaùc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát nhö theá naøo… taùc ñoäng raát lôùn ñeán tieán trình CPH. Ñeà xuaát moät vaøi giaûi phaùp thaùo gôõ vöôùng maét nhö sau: trang 69 Thöù nhaát, Nhaø nöôùc neân cho DNNN ñoäc quyeàn ñöôïc quyeàn löïa choïn moät trong hai hình thöùc thueâ ñaát hoaëc giao ñaát. Tröôøng hôïp DN choïn hình thöùc thueâ ñaát thì doanh nghieäp seõ khoâng ñöôïc caáp Giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát, khoâng ñöôïc pheùp chuyeån nhöôïng, theá chaáp, lieân doanh, cho thueâ ñaát hoaëc taøi saûn gaén lieàn vôùi ñaát. Doanh nghieäp phaûi söû duïng ñaát thueâ cuûa Nhaø nöôùc ñuùng muïc ñích quy ñònh, phuïc vuï cho saûn xuaát kinh doanh chính cuûa DN. Neáu thôøi haïn cho thueâ ñaát laø voâ haïn hay daøi haïn vaø giaù cho thueâ cuûa Nhaø nöôùc thaáp hôn giaù thò tröôøng nhieàu thì phaàn cheânh leäch naøy cuõng ñöôïc xem laø taøi saûn doanh nghieäp. Tröôøng hôïp DNNN ñoäc quyeàn löïa choïn hình thöùc giao ñaát thì phaûi tính giaù trò quyeàn söû duïng ñaát vaøo giaù trò cuûa doanh nghieäp ñeå tieán haønh CPH. Thöù hai, vieäc xaùc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát cuõng ñöôïc giao cho toå chöùc ñònh giaù ñoäc laäp. Tröôùc tieân laø xaùc ñònh laïi dieän tích ñaát maø nhaø nöôùc giao cho DN, ñeå traùnh tình traïng ñaàu cô ñaát thoâng qua ñaàu cô coå phieáu; dieän tích ñaát naøy phaûi phuø hôïp vôùi quy moâ, ngaønh ngheà, voán cuûa DN, phuïc vuï cho saûn xuaát kinh doanh chính cuûa DN. Sau ñoù laø xaùc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát. Toå chöùc ñònh giaù phaûi coù baùo caùo khaûo saùt giaù thò tröôøng taïi khu vöïc toïa laïc cuûa loâ ñaát vaø caùc khu vöïc coù ñieàu kieän ñòa lyù töï nhieân, ñieàu kieän kinh teá töông töï ñeå xaùc ñònh giaù trò thò tröôøng thöïc teá cuûa loâ ñaát DN ñöôïc giao. Toå chöùc ñònh giaù phaûi coù kinh nghieäm trong lónh vöïc ñòa oác, chòu traùch nhieäm phaùp lyù veà keát quaû ñònh giaù vaø giaù ñaát ñöa ra khoâng ñöôïc pheùp thaáp hôn khung giaù ñaát do Cô quan quaûn lyù haønh chính Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ban haønh. Vôùi caùch xaùc ñònh giaù trò quyeàn söû duïng ñaát nhö treân seõ tieát kieäm thôøi gian, chi phí trong khaâu ñònh giaù taøi saûn DNNN ñoäc quyeàn vaø giaù trò taøi saûn seõ ñöôïc ñaùnh giaù saùt vôùi thöïc teá hôn, minh baïch hôn. - Ngoaøi giaù trò taøi saûn, giaù trò caùc khoaûn nôï, thì giaù trò taøi saûn voâ hình trong DNNN ñoäc quyeàn raát phöùc taïp. Tuy nhieân, vieäc xaùc ñònh giaù trò taøi saûn voâ hình cuûa DN (lôïi theá kinh doanh, thong hieäu…) hieän coøn raát nhieàu baát caäp, gaây tranh caõi nhieàu nhaát, ñaëc bieät laø khi tieán trang 70 tôùi xoaù boû ñoäc quyeàn thì giaù trò taøi saûn voâ hình chaéc chaén seõ thay ñoåi, nhöng thò tröôøng nhìn söï thay ñoåi naøy theo chieàu höôùng naøo. Ñeå khaéc phuïc chuùng ta coù theå aùp duïng phöông phaùp ñònh giaù DNNN ñoäc quyeàn theo phöông phaùp chieát khaáu doøng tieàn. Ñaây laø phöông phaùp ít toán keùm thôøi gian vaø coâng söùc. Theo phöông phaùp naøy, giaù trò voán nhaø nöôùc ñöôïc döïa treân cô sôû thu nhaäp, ñaàu tö vaø doøng tieàn töï do cuûa caùc naêm trong quaù khöù vaø döï kieán cuûa caùc naêm trong töông lai. Tuy nhieân, ñeå xaùc ñònh ñuùng giaù trò voán nhaø nöôùc theo phöông phaùp naøy, ñoøi hoûi soá lieäu quaù khöù phaûi ñöôïc xaùc ñònh chuaån xaùc, döï baùo thu nhaäp vaø coå töùc trong töông lai phaûi döïa treân nhöõng thoâng tin ñaûm baûo ñoä tin caäy, ñöôïc thò tröôøng chaáp nhaän. Thueâ caùc toå chöùc ñònh giaù taøi saûn chuyeân nghieäp ñeå xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp laø böôùc quan troïng ban ñaàu, nhöng ñeå giaù trò doanh nghieäp saùt vôùi thöïc teá vaø phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá thì phaûi do thò tröôøng quyeát ñònh. Keát quaû cuûa coâng taùc ñònh giaù ñöôïc xem laø möùc giaù “saøn” ñeå ñöa ra ñaáu giaù, chính cung – caàu treân thò tröôøng giuùp chuùng ta xaùc ñònh ñöôïc giaù trò cuûa doanh nghieäp moät caùch chính xaùc nhaát. Vieäc thò tröôøng chaáp nhaän giaù cao hôn hay thaáp hôn giaù “saøn” ñöa ra laø moät ñieàu heát söùc bình thöôøng vaø phuø hôïp quy luaät cung caàu. Vì vaäy, Chính phuû neân theå cheá hoaù caùc tình huoáng phöùc taïp trong ñònh giaù doanh nghieäp baèng moät nguyeân taéc maø thoâi, ñoù laø giaù trò doanh nghieäp phaûi do thò tröôøng quyeát ñònh vaø khoâng phuï thuoäc vaøo baát kyø moät phöông phaùo ñònh giaù naøo töø phía caùc cô quan chöùc naêng hoaëc toå chöùc tö vaán naøo, caùc phöùc taïp seõ ñöôïc thò tröôøng coâng khai ñònh ñoaït. Ñaây laø moät trong nhöõng thaùch thöùc lôùn nhaát cho tieán trình CPH caùc DNNN ñoäc quyeàn , neáu khoâng nhö theá, coù leõ khoâng coù moät cô quan chöùc naêng naøo daùm pheâ duyeät möùc giaù ñeå CPH cho duø ñoù laø coâng ty tö vaán nöôùc ngoaøi ñònh giaù vaø nhö theá chuû tröông CPH DNNN ñoäc quyeàn chæ naèm treân baøn giaáy cuûa caùc cô quan coù thaåm quyeàn. caùc phöông phaùp ñònh giaù treân theá giôùi coù tieân tieán ñeán ñaâu ñi nöõa cuõng khoù ñöa ra moät möùc giaù chính xaùc, do ñoù chæ neân xem chuùng nhö laø moät thoâng tin tham khaûo maø thoâi. trang 71 3.2.2- Moät soá giaûi phaùp giaûi quyeát vöôùng maéc khi xöû lyù nôï toàn ñoïng : Doanh nghieäp phaûi phaân loaïi nôï coù khaû naêng thu hoài vaø nôï khoâng coù khaû naêng thu hoài. Ñoái vôùi khoaøn nôï coù khaû naêng thu hoài thì DNNN ñoäc quyeàn tích cöïc ñoøi nôï coù theå nhôø caùc cô quan ban ngaønh coù chöùc naêng hoã trôï thu hoài. Ñoái vôùi caùc khoaûn nôï khoâng coù khaû naêng thu hoài DN baùn laïi cho caùc toå chöùc xöû lyù nôï. - Ñeå coù theå xöû lyù nhanh soá nôï coù khaû naêng thu hoài, ngoaøi vieäc baûn thaân doanh nghieäp phaûi cöông quyeát trong khaâu toå chöùc ñoøi nôï, Nhaø nöôùc cuõng caàn quan taâm hoã trôï theâm cho DN nhö : Toaø aùn caùc caáp phaûi nhanh choùng thuï lyù vaø giaûi quyeát caùc hoà sô kieän tuïng lieân quan ñeán vieäc ñoøi nôï, giuùp DNNN ñoäc quyeàn nhanh coù phaùn quyeát cuûa Toaø aùn ñeå deã daøng trong khaâu thu hoài nôï. Ñoái vôùi caùc khoaûn nôï ñaõ coù baûn aùn cuûa toaø aùn nhöng con nôï vaãn coá tình chaây ì khoâng traû nôï thì Ñoäi thi haønh aùn caàn tích cöïc hoã trôï DN thu hoài nôï. - Xöû lyù nhöõng khoaûn nôï khoâng coù khaû naêng thu hoài caùch nhanh nhaát laø baùn nôï cho caùc toå chöùc xöû lyù nôï. Nhaø nöôùc phaûi taïo ñieàu kieän cho caùc toå chöùc xöû lyù nôï tieáp caän vaø khai thaùc thoâng tin veà taøi chính, khaû naêng thanh toaùn, thaùi ñoä hôïp taùc cuûa khaùch nôï… töø ñoù môùi coù nhöõng ñaùnh giaù chính xaùc veà khoaûn nôï maø hoï döï ñònh mua. Sau khi mua nôï, caùc toå chöùc naøy coù quyeàn toå chöùc thu hoài nôï hoaëc coù quyeàn baùn nôï cho baát cöù toå chöùc naøo treân thò tröôøng (keå caû caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi) muoán mua. Vieäc xöû lyù nôï toàn ñoïng taïi caùc DNNN phaûi dieãn ra theo nguyeân taéc thò tröôøng ñeå traùnh thieät haïi cho NSNN. Ñoàng thôøi Chính phuû caàn ban haønh caùc quy ñònh phaùp lyù laøm cô sôû thieát laäp thò tröôøng mua baùn nôï. Thò tröôøng thöù caáp veà mua baùn nôï phaùt trieån môùi goùp phaàn ñaåy nhanh khaâu xöû lyù nôï cuûa DNNN tröôùc khi CPH. Ñoái vôùi khoaûn nôï xaáu khoâng tìm ñöôïc ngöôøi mua thì DNNN laäp thuû tuïc ñeà nghò khoanh nôï, sau khi ñöôïc ñoàng yù cho khoanh nôï thì khoaûn nôï naøy khoâng tính vaøo giaù trò doanh nghieäp. DNNN phaûi baøn giao laïi cho moät toå chöùc cuûa Nhaø nöôùc (coù theå laø trang 72 Cuïc quaûn lyù voán hoaëc ñôn vò chuû quaûn). Toå chöùc naøy tieán haønh xöû lyù nôï vaø thu hoài noäp vaøo ngaân saùch Nhaø nöôùc. Nhö vaäy, vaán ñeà vöôùng maéc trong xöû lyù taøi chính vaø xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp ñaõ töøng böôùc ñöôïc thaùo gôõ, taïo ñieàu kieän cho DNNN ñoäc quyeàn sau CPH coù tình hình taøi chính minh baïch, roõ raøng hôn trong cô caáu voán cuûa mình, khoâng bò aûnh höôûng bôûi taøn dö cuûa DNNN ñoäc quyeàn tröôùc ñaây. Chính ñieàu naøy seõ giuùp cho caùc DN sau CPH hoaït ñoäng oån ñònh vaø coù hieäu quaû hôn. 3.3- CPH DNNN ñoäc quyeàn keát hôïp xoaù boû ñoäc quyeàn baùn vaø song ñoäc quyeàn ñeå naâng cao söùc caïnh tranh chung cho caû neàn kinh teá : Song song vôùi loä trình CPH DNNN ñoäc quyeàn, Chính phuû phaûi khaån tröông ñaøm phaùn môû cöûa cho nhöõng saûn phaåm hoaëc dòch vuï coù lieân quan ñeán caùc ngaønh ñoäc quyeàn trong nöôùc. Neáu khoâng thöïc hieän tieán trình song song naøy, chuû tröông CPH caùc DNNN ñoäc quyeàn coù khaû naêng khoâng ñaït ñöôïc keát quaû nhö mong muoán. Coù leõ caùch toát nhaát veà laâu veà daøi Chính phuû haïn cheá toái ña söï can thieäp vaøo thò tröôøng, khoâng quaûn lyù ñoäc quyeàn ñoàng thôøi keøm theo cô cheá ñeå taïo ra söï caïnh tranh bình ñaúng höôùng tôùi thò tröôøng hoaøn haûo môùi coù theå hy voïng taïo ra söùc caïnh tranh chung cho caû neàn kinh teá. 3.4- Nhoùm giaûi phaùp ruùt ngaén thôøi gian CPH vaø chaám döùt CPH kheùp kín taïi caùc DNNN ñoäc quyeàn : - Chính phuû caàn quy ñònh thôøi gian toái ña ñeå DNNN ñoäc quyeàn hoaøn taát quaù trình CPH taïi DN. Ví duï : Thôøi gian trung bình ñeå moät DNNN ñoäc quyeàn hoaøn taát quaù trình CPH khoâng ñöôïc vöôït quaù 200 ngaøy. Thuû tröôûng DNNN ñoäc quyeàn coù traùch nhieäm giaûi trình neáu quaù trình CPH taïi DN vöôït quaù thôøi gian quy ñònh vaø bò kyû luaät neáu nguyeân nhaân keùo daøi do yù kieán chuû quan cuûa DN. Beân caïnh ñoù, Chính Phuû cuõng sôùm laäp keá hoaïch, loä trình CPH, thoâng baùo cho caùc DNNN ñoäc quyeàn trang 73 thuoäc dieän CPH bieát tröôùc ít nhaát 1-2 naêm ñeå hoï coù söï chuaån bò veà vieäc taïo nhaän thöùc, trang bò kieán thöùc veà CPH, giaûi quyeát caùc vaán ñeà toàn ñoïng coù theå gaây khoù khaên khi baét tay vaøo tieán trình CPH .... nhö vaäy seõ tieát kieäm ñöôïc raát nhieàu thôøi gian cho quaù trình CPH. - Hieän nay bình quaân chæ coù 15,1% coå phaàn ñöôïc baùn ra ngoaøi laø quaù ít, vôùi soá löôïng nhö vaäy thì cô hoäi naém giöõ coå phieáu cuûa caùc nhaø ñaàu tö chieán löôïc laø raát khoù. Ñaëc bieät tình traïng CPH kheùp kín dieãn ra taïi caùc DNNN ñoäc quyeàn deã laøm cho muïc tieâu CPH DNNN ñoäc quyeàn khoâng ñaït ñöôïc nhö mong muoán, maø lôïi nhuaän sieâu ngaïch do ñoäc quyeàn mang laïi seõ rôi vaøo tay moät soá ngöôøi coù cô may naém giöõ coå phaàn. Ngoaøi ra, CPH keùp kín deã daãn ñeán lôïi duïng ñònh giaù thaáp ñeå höôûng lôïi do mua ñöôïc coå phieáu reû. Chuùng ta khoâng theå ñeå tình traïng CPH kheùp kín keùo daøi maø döùt khoaùt CPH phaûi vöôn ra thò tröôøng. Chính phuû phaûi ñöa ra theå cheá baét buoäc taát caû doanh nghieäp phaùt haønh coå phieáu laàn ñaàu phaûi thoâng qua ñaáu giaù coâng khai treân TTCK, möùc giaù saøn DN ñöa ra phaûi döïa treân keát quaû ñònh giaù cuûa caùc toå chöùc ñònh giaù ñoäc laäp chuyeân nghieäp. Ñoàng thôøi, Nhaø nöôùc khoâng neân naém giöõ tyû leä coå phaàn quaù lôùn, caàn môû roäng hôn nöõa tyû leä coå phaàn baùn cho caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Thöïc teá hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty coå phaàn treân theá giôùi cho thaáy, khoâng nhaát thieát phaûi naém giöõ ñuû 51% coå phaàn môùi naém quyeàn chi phoái. 3.5- Nhoùm giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän thò tröôøng chöùng khoaùn cuûa Vieät nam : 3.5.1- Hoaøn thieän khuoân khoå phaùp lyù veà chöùng khoaùn vaø TTCK : Chuùng ta caàn nhanh choùng xaây döïng Luaät chöùng khoaùn. Trong ñoù, thoáng nhaát quaûn lyù taát caû caùc hoaït ñoäng phaùt haønh chöùng khoaùn ra coâng chuùng, caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán giao dòch chöùng khoaùn, hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc trung gian taøi chính, caùc quy ñònh veà coâng boá thoâng tin vaø ñaëc bieät laø caùc chính saùch öu ñaõi veà thueá ... nhaèm khuyeán khích caùc toå chöùc, caù nhaân tham gia ñaàu tö vaøo TTCK. Luaät trang 74 chöùng khoaùn xaây döïng phaûi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän chính trò – kinh teá – xaõ hoäi cuûa Vieät Nam, ñoàng thôøi cuõng phaûi phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá, ñaûm baûo tuaân thuû caùc cam keát cuûa Vieät Nam trong caùc hieäp ñònh song phöông vaø ña phöông vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi vaø thaùo gôõ nhöõng khoù khaên vöôùng maéc veà chính saùch, veà caùch thöùc quaûn lyù ñieàu haønh ñeå taïo ñieàu kieän cho TTCK VN phaùt trieån veà quy moâ vaø chaát löôïng hoaït ñoäng. 3.5.2- Nhanh choùng xaây döïng vaø naâng caáp cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc thích ñaùng cho caùc trung taâm giao dòch chöùng khoaùn ñeå phuø hôïp vôùi yeâu caàu phaùt trieån TTCK : - Naâng caáp heä thoáng thöïc hieän caùc nghieäp vuï TTCK nhö : nhaän leänh, khôùp leänh, thanh toaùn buø tröø, ñaêng kyù, löu kyù... baèng kyõ thuaät ñieän töû hieän ñaïi, hoã trôï caùc nghieäp vuï naøy ñöôïc tieán haønh nhanh choùng, thuaän tieän, chính xaùc hôn, tieán tôùi hoäi nhaäp vôùi TTCK trong khu vöïc. - Xaây döïng heä thoáng kieåm soaùt, giaùm saùt töï ñoäng keát noái vôùi caùc heä thoáng giao dòch, thanh toaùn, buø tröø, ñaêng kyù, löu kyù ... nhaèm ñaûm baûo thò tröôøng hoaït ñoäng laønh maïnh. - Nhaø nöôùc caàn coù caùc chính saùch öu ñaõi veà thueá ñoái vôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn, giuùp caùc coâng ty naøy coù ñieàu kieän taùi ñaàu tö chieàu roäng vaø chieàu saâu. - Thöôøng xuyeân ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi ñoäi nguõ nhaân vieân laøm vieäc taïi caùc trung taâm giao dòch chöùng khoaùn vaø coâng ty chöùng khoaùn; phoå caäp kieán thöùc veà chöùng khoaùn vaø thò tröôøng chöùng khoaùn cho coâng chuùng. 3.5.3- Taêng soá löôïng vaø chaát löôïng haøng hoaù cho TTCK : Hieän nay chæ coù khoaûng 28 coâng ty CP tham gia nieâm yeát, vôùi chuûng loaïi chöùng khoaùn nhö vaäy laø quaù ít oûi. Ñeå TTCK Vieät Nam phaùt trieån chuùng ta caàn taäp trang 75 trung chuù yù trong vieäc taêng cöôøng soá löôïng vaø chaát löôïng haøng hoaù cung öùng cho TTCK, nhö : - Nhaø nöôùc phaûi ñeà ra caùc bieän phaùp cheá taøi baét buoäc ñaáu giaù coå phaàn phaùt haønh laàn ñaàu, ñaáu thaàu traùi phieáu treân TTCK ñeå khích thích phaùt trieån thò tröôøng sô caáp. - Haïn cheá vaø tieán tôùi xoaù boû caùc nguoàn voán mang tính öu ñaõi, bao caáp vôùi möùc laõi suaát thaáp, töø ñoù kích thích doanh nghieäp nghó ñeán vieäc huy ñoäng voán thoâng qua TTCK. - Môû roäng phaïm vi vaø tieâu chuaån ñoái vôùi coâng ty CPH nieâm yeát. Thöïc hieän caùc chính saùch öu ñaõi veà thueá cho caùc coâng ty nieâm yeát - Ñaåy maïnh coâng taùc CPH taïi caùc Toång coâng ty lôùn vaø ñaëc bieät laø DNNN ñoäc quyeàn trong caùc lónh vöïc nhö : Ñieän löïc, böu chính vieãn thoâng, haøng khoâng ñöôøng saét vaø caùc DNNN ñoäc quyeàn nhoùm nhö : daàu khí, theùp, ngaân haøng, xaây döïng, vaän taûi.... taïo nguoàn haøng coù chaát löôïng cao cho TTCK nhaèm thu huùt söï chuù yù cuûa caùc nhaø ñaàu tö. Ñoàng thôøi phaûi taêng tyû leä sôû höõu cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi cao hôn nöõa ñeå thuùc ñaåy TTCK hoaït ñoäng tích cöïc hôn. 3.6- Giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän cô sôû phaùp lyù cho CPH : CPH laø chuû tröông lôùn cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc nhaèm saép xeáp, ñoåi môùi, phaùt trieån vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa DNNN. Trong qua trình thöïc hieän noù ñoäng chaïm ñeán raát nhieàu vaán ñeà lôùn cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi nöôùc ta. Coù theå noùi noù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán cô cheá quaûn lyù kinh teá, aûnh höôûng ñeán quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng, aûnh höôûng ñeán quoác khoá....Chính vì vaäy chuû tröông CPH caàn phaûi coù cô sôû phaùp lyù vöõng chaéc. Cô sôû phaùp lyù cho CPH hieän nay chuû yeáu laø Nghò ñònh, Thoâng tö, vì vaäy tính phaùp lyù cuûa noù chöa cao. Chuùng ta neân khaån tröông ban haønh Luaät CPH ñeå vieäc thöïc hieän ñöôïc chaët cheõ, nhaát quaùn, ñaûm baûo ñuùng ñöôøng loái chuû trang 76 tröông maø Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñeà ra. Luaät coå phaàn hoaù phaûi giaûi quyeát taát caû caùc vaán ñeà lieân quan nhö : xöû lyù taøi saûn vaø xaùc ñònh giaù trò doanh nghieäp, phaùt haønh coå phaàn laàn ñaàu, caùc chính saùch ñoái vôùi doanh nghieäp sau CPH, chính saùch ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng, cô cheá hoaït ñoäng cuûa coâng ty coå phaàn. Ñaëc bieät, CPH DNNN ñoäc quyeàn caàn ñöôïc theå cheá trong moät chöông rieâng. Luaät CPH coøn phaûi xaùc ñònh cuï theå chuû theå ñaïi dieän chuû sôû höõu phaàn voán CP Nhaø nöôùc naém giöõ, quyeàn haïn vaø tö caùch ngöôøi ñaïi dieän naøy trong coâng ty coå phaàn, ñieàu chænh caùc moái quan heä giöõa Chuû tòch hoäi ñoàng quaûn trò vôùi toång giaùm ñoác, moái quan heä giöõ DN vôùi ngöôøi lao ñoäng, moái quan heä giöõa caùc coå ñoâng vôùi nhau.... ñeå ñaûm baûo quyeàn lôïi cho caùc beân. Khi xaây döïng luaät CPH caàn khaéc phuïc nhöõng ñieåm maø tröôùc ñaây coù quaù nhieàu höôùng daãn choàng cheùo, daãm ñaïp nhau. Beân caïnh ñoù cuõng caàn ñöa ra nhöõng quy ñònh phaùp lyù ñoái vôùi caùc vaán ñeà coù lieân quan maät thieát ñeán CPH nhö vaán ñeà veà caïnh tranh, TTCK, quyeàn thöøa keá....ñeå tieán trình CPH trieån khai thuaän lôïi hôn. 3.7- Nhoùm giaûi phaùp giaûi quyeát vöôùng maéc trong cô cheá ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng trong DNNN ñoäc quyeàn : - Nhaø nöôùc neân ñöa ra nhieàu hình thöùc phaân phoái coå phaàn cho ngöôøi lao ñoäng nhö : baùn öu ñaõi, cho khoâng hoaëc cho vay ñeå mua coå phieáu. Hieän nay ngöôøi lao ñoäng coù teân trong danh saùch thöôøng xuyeân cuûa DNNN ñoäc quyeàn taïi thôøi ñieåm quyeát ñònh CPH ñöôïc Nhaø nöôùc baùn toái ña 100 coå phaàn cho moãi naêm ñaõ laøm vieäc thöïc teá taïi khu vöïc Nhaø nöôùc vôùi giaù giaûm 40% so vôùi giaù ñaáu bình quaân baùn cho caùc nhaø ñaàu tö khaùc. Ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng ngheøo trong DN CPH ñöôïc mua chòu theo giaù öu ñaõi, ñöôïc hoaõn traû trong 03 naêm ñaàu vaø traû daàn toái ña trong 07 naêm tieáp theo khoâng phaûi chòu laõi suaát. Ngoaøi hai caùch phaân phoái treân Nhaø nöôùc neân taïo ñieàu kieän cho ngöôøi lao ñoäng ngheøo baèng quy ñònh nhö ngöôøi lao ñoäng coù theå ñöôïc Nhaø nöôùc cho khoâng moät soá coå phaàn nhaát ñònh cho moãi naêm ñaõ laøm vieäc thöïc teá taïi khu trang 77 vöïc Nhaø nöôùc (ví duï 04 coå phaàn) . Nhö vaäy baát cöù ngöôøi lao ñoäng naøo cuõng coù khaû naêng naém giöõ moät soá coå phaàn trong doanh nghieäp. - Chính phuû neân ñöa ra nhöõng quy ñònh cuï theå hôn trong vieäc giaûi quyeát caùc chính saùch ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng trong DN sau chuyeån ñoåi, baûo ñaûm lôïi ích cho ngöôøi lao ñoäng. Thöïc teá cho thaáy ngöôøi lao ñoäng laø moät nhaân toá raát quan troïng trong tieán trình CPH vaø hoï raát muoán bieát töông lai hoï nhö theá naøo neáu DNNN hoï ñang laøm vieäc chuyeån thaønh coâng ty CP, ngay baây giôø chuùng ta khoâng ñöa ra ñöôïc chính saùch haøi hoøa giöõ lôïi ích DN vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng moät caùch roõ raøng cuï theå thì chính söï phaûn ñoái cuûa ngöôøi lao ñoäng trong doanh nghieäp seõ laø raøo caûn cho tieán trình CPH. - Caùn boä coù chuyeân moân trong caùc DNNN ñoäc quyeàn tröôùc ñaây seõ ñöôïc söû duïng vôùi cheá ñoä ñaõi ngoä phuø hôïp vôùi ñoùng goùp cuûa hoï cho DN. Rieâng nhöõng caùn boä khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu seõ khoâng ñöôïc boá trí trong cô caáu laõnh ñaïo DN . Hoï coù theå löïa choïn moät trong caùc höôùng giaûi quyeát sau : chaáp nhaän vò trí khaùc phuø hôïp hôn trong doanh nghieäp hoaëc chôø Nhaø nöôùc boá trí coâng taùc khaùc taïi caùc cô quan khaùc phuø hôïp vôùi khaû naêng cuûa hoï, thaäm chí hoï coù quyeàn xin nghæ höôûng trôï caáp theo cheá ñoä. Ñoàng thôøi nhaø nöôùc phaûi coù bieän phaùp xöû lyù nghieâm khaéc ñoái vôùi nhöõng caùn boä laõnh ñaïo, ñaûng vieân coá tình gaây caûn trôû khoù khaên laøm chaäm tieán trình CPH. - Taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn nhaèm taïo yù thöùc laøm chuû cho ngöôøi lao ñoäng. Khaéc phuïc taâm lyù laøm coâng aên löông cuûa hoï, hoï phaûi hieåu raèng keát quaû laøm vieäc cuûa hoï phuïc vuï cho chính lôïi ích cuûa hoï thì hoï môùi toaøn taâm, toaøn yù, doác söùc cho coâng vieäc, taïo söùc eùp cho ban quaûn lyù doanh nghieäp buoäc ban quaûn lyù phaûi quaûn lyù toát hôn, goùp phaàn ñem laïi hieäu quaû hoaït ñoäng cho toaøn DN. trang 78 PHAÀN KEÁT LUAÄN Chuû tröông CPH laø moät giaûi phaùp höõu hieäu ñeå caûi caùch, ñoåi môùi vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa DNNN. Gaàn 14 naêm trieån khai vaø thöïc hieän, chuû tröông CPH ôû Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc moät soá keát quaû ñaùng khaû quan. Tuy nhieân, chuû tröông naøy hieän vaãn chöa ñöôïc trieån khai maïnh ôû caùc DNNN ñoäc quyeàn – nhöõng ñôn vò naém giöõ soá voán Nhaø nöôùc raát lôùn vaø ñoùng vai troø quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân. Qua phaân tích lyù luaän, tìm hieåu muïc ñích cuûa chuû tröông coå phaàn hoaù DNNN ñoäc quyeàn ôû Vieät Nam vaø nghieân cöùu kinh nghieäm CPH ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi, luaän aùn vaän duïng vaøo thöïc tieãn cuûa Vieät Nam ñeå ñaùnh giaù moät caùch khaùch quan nhöõng thaønh töïu cuõng nhö nhöõng toàn taïi vöôùng maéc laøm chaäm tieán trình CPH trong thôøi gian qua. Töø ñoù, luaän aùn ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp goùp phaàn thuùc ñaåy quaù trình CPH taïi caùc DNNN ñoäc quyeàn. Caùc giaûi phaùp naøy chuû yeáu caûi thieän nhöõng haïn cheá trong coâng taùc taïo nhaän thöùc vaø chæ ñaïo thöïc hieän, caûi thieän haønh lang phaùp lyù, thaùo gôõ moät soá vöôùng maéc trong coâng taùc xöû lyù nôï, ñònh giaù taøi saûn vaø giaûi quyeát chính saùch cho ngöôøi lao ñoäng trong DNNN CPH . Theâm vaøo ñoù luaän aùn cuõng neâu leân moät soá giaûi phaùp hoaøn thieän vaø phaùt trieån TTCK Vieät Nam ñeå huy ñoäng voán ñaàu tö trong xaõ hoäi, kích thích chuû tröông CPH DNNN phaùt trieån. Vôùi mong muoán goùp phaàn ñaåy nhanh tieán ñoä CPH taïi caùc DNNN ñoäc quyeàn, ngöôøi vieát ñaõ maïnh daïn nghieân cöùu ñeà taøi naøy. Tuy raát coá gaéng nhöng kieán thöùc coøn nhieàu haïn cheá, chaéc chaén luaän aùn seõ khoâng traùnh khoûi khieám khuyeát. Qua ñaây, ngöôøi vieát xin chaân thaønh caùm ôn taäp theå giaûng vieân tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá TP.HCM ñaõ truyeàn ñaït raát nhieàu kieán thöùc quyù baùu trong suoát khoaù hoïc, caùm ôn TS. Phan Thò Bích Nguyeät – giaûng vieân khoa Taøi Chính Doanh Nghieäp tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá TP.HCM ñaõ taän tình höôùng daãn trong quaù trình thöïc hieän luaän aùn, ñaëc bieät xin chaân thaønh Hoäi ñoàng Giaùm khaûo ñaõ ñeán nghe vaø ñaùnh giaù luaän aùn vaø raát mong nhaän ñöôïc nhieàu yù kieán quyù baùu ñeå luaän aùn ñöôïc hoaøn thieän hôn. trang 79 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO EÕD Taøi lieâu tieáng Vieät 1. Chuû bieân PGS.TS Traàn Ngoïc Thô, ñoàng taùc giaû TS. Nguyeãn Thò Ngoïc Trang, TS. Phan thò Bích Nguyeät, TS. Nguyeãn Thò Uyeân Uyeân, Nxb Thoáng Keâ 2003, "Taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi". 2. PGS.TS. Traàn Ngoïc Thô, Nxb Thoáng Keâ, "Kinh teá Vieät Nam treân ñöôøng hoäi nhaäp – Quaûn lyù quaù trình töï do hoaù taøi chính". 3. PGS.TS Leâ Vaên Tö, "Thò tröôøng chöùng khoaùn". 4. Chuû bieân TS. Ñinh Vaên AÂn, TS. Voõ Trí Thaønh, Nxb Thoáng Keâ, " Theå cheá – caûi caùch theå cheá vaø phaùt trieån. Lyù luaän thöïc tieãn ôû nöôùc ngoaøi vaø Vieät nam" 5. Nguyeãn Trí Duõng, UÛy Ban KHXH 2003, "Chính saùch phaùt trieån kinh teá – kinh nghieäm vaø baøi hoïc cuûa Trung Quoác" 6. Ñoaøn Vaên Tröôøng, Vieän nghieân cöùu KH thò tröôøng giaù caû 1993, "Tö nhaân hoaù vaø coå phaàn hoaù ôû Lieân xoâ, Trung Quoác vaø caùc nöôùc Ñoâng AÂu". 7. Nguyeãn Ngoïc Quang, TT KHXH vaø NV Quoác Gia 1994, "Moät soá vaán ñeà lyù luaän thöïc tieãn vaø coå phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc". 8. TS. Nguyeãn Maïnh Huøng, Nxb Thoáng Keâ, "Kinh teá – xaõ hoäi Vieät Nam höôùng tôùi chaát löôïng taêng tröôûng, hoäi nhaäp – phaùt trieån beàn vöõng". 9. Toång cuïc Thoáng keâ, Nxb Thoáng keâ Haø Noäi 2003, " Kinh teá – xaõ hoäi Vieät nam 3 naêm 2001-2003" 10. PGS.TS. Leâ Hoàng Haïnh, Nxb Chính trò quoác gia Haø noäi 2004, "Coå phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc – Nhöõng vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn". 11. PGS.TS. Ngoâ Thaéng Lôïi, Nxb Chính trò quoác gia Haø Noäi 2004, "Doanh nghieäp nhaø nöôùc trong phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ôû Vieät Nam ñeán 2010". trang 80 12. Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp, löu haønh noäi boä 2005, "Nhöõng vaên baûn môùi veà coâng taùc coå phaàn hoaù DNNN TP.HCM". 13. Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp, Nxb Chính trò quoác gia Haø Noäi 2002, " Coå phaàn hoaù – giaûi phaùp quan troïng trong caûi caùch doanh nghieäp nhaø nöôùc". 14. Taøi lieäu hoäi thaûo " Thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam – thöïc traïng vaø giaûi phaùp", 2005. 16. Nxb. Chính trò quoác gia Haø Noäi 2004, " Luaät doanh nghieäp" 17. Nxb. Chính trò quoác giaù Haø Noäi 2004, "Luaät doanh nghieäp nhaø nöôùc". 18. Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù IX 20. Taïp chí kinh teá phaùt trieån. 21. Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam. 22. Taïp chí Taøi chính doanh nghieäp. 23. Taïp chí Thueá Nhaø nöôùc. Taøi lieäu tieáng Anh : 1. Clark, Roland “Equilibrium Interest Rates anh Financial Liberralisation in Developing”, The Journal of Development Studies Vol.32, No.3, February 1996. 2. Kunt, Asli Demirrgc – and Enrica Detragiache, “Financial Liberalization Fragility by”, March 1998. Caùc trang Web - www.vnn.vn - www.google.com.vn - www.vnpt.com.vn - www.evn.com.vn - www.vietnamair.com.vn - www.mof.com.vn trang 81 - www.ssi.com.vn - www.gdt.gov.vn - www.gso.gov.vn. - www.bvsc.com.vn - www.saigontimes.com.vn - www.vneconomy.com - www.tuoitre.com.vn - www.thanhnien.com.vn vaø caùc trang web khaùc. Phuï luïc 1 : A ¾ VAÊN BAÛN CUÛA THAØNH PHOÁ VEÀ COÅ PHAÀN HOAÙ 1 Chæ thò soá 26/2002/CT-UB ngaøy 17/02/2002 cuûa Uûy ban nhaân daân TP veà ñaåy maïnh CPH DNNN cuûa TP vaø taêng cöôøng quaûn lyù DN sau CPH 2 Chæ thò soá 20/2004/CT-UB ngaøy 06/08/2004 cuûa UBND TP veà ñaåy maïnh saép xeáp, ñoåi môùi DNNN theo tinh thaàn Nghò quyeát Trung öông 3, Nghò quyeát Trung öông 9 (khoùa IX) 3 Coâng vaên soá 487/ÑMDN ngaøy 28/09/2004 cuûa Ban Ñoåi môùi quaûn lyù DN/TP veà vieäc giao Taøi saûn coá ñònh ñeå coå phaàn hoùa hoaëc chuyeån ñoåi khaùc 4 Coâng vaên soá 6560/UB-CNN ngaøy 16/12/2003 cuûa Uûy ban nhaân daân TP veà giao vaø chuyeån giao taøi saûn cho Doanh nghieäp Nhaø nöôùc Thaønh phoá coå phaàn hoùa 5 Coâng vaên soá 5672/UB-CNN ngaøy 23/09/2004 vaø Coâng vaên soá 6859/UB-CNN ngaøy 11/11/2004 cuûa Uûy ban nhaân daân TP veà danh saùch caùc Coâng ty tö vaán ño veõ hieän traïng, xaùc ñònh tæ leä coøn laïi nhaø xöôûng – vaät kieán truùc cho DNNN coå phaàn hoùa 6 Quyeát ñònh soá 118/2004/QÑ-UB cuûa Uûy ban nhaân daân Thaønh phoá veà ban haønh baûng giaù chuaån toái thieåu trò giaù nhaø vaø caùc loaïi kieán truùc khaùcñeå tính leä phí tröôùc baï treân ñòa baøn TP.HCM 7 Maãu ñeà nghò giao taøi saûn coá ñònh ñeå coå phaàn hoùa 8 Baûng höôùng daãn trình töï thuû tuïc chuyeån coâng ty nhaø nöôùc thaønh coâng ty coå phaàn B ¾ VAÊN BAÛN CHÍNH PHUÛ, BOÄ NGAØNH TRUNG ÖÔNG VEÀ CPH 9 Quyeát ñònh soá 155/2004/QÑ-TTg ngaøy 24/08/2004 cuûa Thuû töôùng Chính Phuû veà ban haønh tieâu chí, danh muïc phaân loaïi coâng ty nhaø nöôùc vaø coâng ty thaønh vieân haïch toaùn ñoäc laäp thuoäc Toång coâng ty nhaø nöôùc 10 Nghò ñònh soá 187/2004/NÑ-CP ngaøy 16/11/2004 cuûa Chính Phuû veà vieäc chuyeån coâng ty nhaø nöôùc thaønh coâng ty coå phaàn trang 82 11 Thoâng tö soá 126/2004/TT-BTC ngaøy 24/12/2004 cuûa Boä Taøi chính höôùng daãn thöïc hieän Nghò ñònh soá 187/2004/NÑ-CP ngaøy 16/11/2004 cuûa Chính Phuû veà chuyeån coâng ty nhaø nöôùc thaønh coâng ty coå phaàn C ¾ VAÊN BAÛN NOÄI DUNG LAO ÑOÄNG DOÂI DÖ KHI SAÉP XEÁP 12 Nghò ñònh soá 41/2002/ NÑ-CP ngaøy 11/04/2002 cuûa Chính Phuû veà chính saùch ñoái vôùim lao ñoäng doâi dö do saép xeáp laïi DNNN 13 Nghò ñònh soá 155/2004/ NÑ-CP ngaøy 10/08/2002 cuûa Chính Phuû söûa ñoåi boå sung moät soá ñieàu cuûa Nghò ñònh soá 41/2002/ NÑ-CP ngaøy 11/04/2002 cuûa Chính Phuû veà chính saùch ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng doâi dö do saép xeáp laïi DNNN 14 Thoâng tö soá 19/2004/TTBLÑTBXH ngaøy 22/11/2004 cuûa Boä Lao ñoäng – Thöông binh vaø Xaõ hoäi höôùng daãn thi haønh moät soá Ñieàu cuûa Nghò ñònh soá 41/2002/ NÑ-CP ngaøy 11/04/2002 cuûa Chính Phuû veà chính saùch ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng doâi dö do saép xeáp laïi DNNN ñaõ ñöôïc söûa ñoåi boå sung taïi Nghò ñònh soá 155/2004/ NÑ-CP ngaøy 10/08/2002 cuûa Chính Phuû 15 Coâng vaên soá 3628/LÑ-TBXH ngaøy 24/12/2002 cuûa Sôû Lao ñoäng – Thöông binh XH veà quy trình thöïc hieän Nghò ñònh soá 41/2002/ NÑ-CP ngaøy 11/04/2002 cuûa Chính Phuû 16 Quyeát ñònh soá 85/2002/QÑ-BTC ngaøy 01/07/2002 cuûa Boä Taøi chính veà ban haønh quy cheá quaûn lyù vaø söû duïng quyõ hoã trôï Lao ñoäng doâi dö do saép xeáp laïi DNNN 17 Quyeát ñònh soá 123/2003/QÑ-BTC ngaøy 01/08/2003 cuûa Boä Taøi chính veà söûa ñoåi moät soá ñieàu cuûa Quy cheá quaûn lyù vaø söû duïng Quyõ hoã trôï lao ñoäng doâi dö do saép xeáplaïi DNNN ban haønh keøm theo Quyeát ñònh 85/2002/ QÑ-BTC ngaøy 01/07/2002 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi chính 18 Coâng vaên soá 3741/LÑTBXH-LÑVL ngaøy 20/10/2003 cuûa Boä Lao ñoäng – Thöông binh vaø Xaõ hoäi veà vieäc giaûi quyeát cheá ñoä cho ngöôøi lao ñoäng D ¾ VAÊN BAÛN LIEÂN QUAN KHAÙC 19 Nghò ñònh soá 199/2004/NÑ-CP ngaøy 03/12/2004 cuûa Chính phuû ban haønh quy cheá quaûn lyù Taøi chính cuûa coâng ty nhaø nöôùc vaø quaûn lyù voán nhaø nöôùc ñaàu tö vaøo doanh nghieäp khaùc 20 Nghò ñònh soá 69/2002/NÑ-CP ngaøy 12/07/2002 cuûa Chính phuû veà quaûn lyù vaø xöû lyù nôï toàn ñoïng ñoái vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc 21 Thoâng tö soá 85/2002/TT-BTC cuûa Boä Taøi chính höôùng daãn thöïc hieän Nghò ñònh soá 69/2002/NÑ-CP ngaøy 12/07/2002 cuûa Chính phuû 22 Chæ thò soá 45-CT/TW ngaøy 22/10/2004 cuûa Boä Chính trò veà ñaåy maïnh saép xeáp, ñoåi môùi, phaùt trieån vaø naâng cao hieäu quaû doanh nghieäp nhaø nöôùc trong hai naêm 2004-2005 23 Quyeát ñònh soá 13/2005/QÑ-TTg ngaøy 14/01/2005 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà keá hoaïch trieån khai thöïc hieän Chæ thò soá 45-CT/TW ngaøy 22/10/2004 cuûa Boä Chính trò 24 Quyeát ñònh soá 01/QÑ-UBCK ngaøy 04/01/2005 cuûa Chuû tòch Uûy ban chöùng khoaùn nhaø nöôùc veà vieäc ban haønh Quy trình baùn ñaáu giaù coå phaàn taïi Trung taân giao dòch Chöùng khoaùn (Nguoàn : Ban chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån doanh nghieäp) trang 83 Phuï luïc 2 : TOÁC ÑOÄ TAÊNG GIAÙ TRÒ SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP (%) 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Öôùc 2004 Toaøn ngaønh 12,5 11,6 17,5 14,6 14,8 16,0 16,0 1/ Khu vöïc kinh teá trong nöôùc 7,7 7,2 15,2 15,7 14,7 14,9 16,2 a. DNNN 7,7 5,4 13,2 12,7 12,1 12,7 11,8 - Trung öông 8,2 6,0 13,6 13,0 13,0 14,5 - Ñòa phöông 6,9 4,3 12,6 12,1 12,0 6,0 b. Ngoaøi quoác doanh 7,5 10,9 19,2 21,5 19,4 18,7 22,8 2/ Khu vöïc coù voán ÑTNN 24,4 21,0 21,8 12,6 15,1 18,1 15,7 (Nguoàn : taïp chí Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam) Phuï luïc 3 : MOÄT SOÁ CHÆ TIEÂU ÑAÙNG LÖU YÙ ÑEÁN 31/12/2003 Ñôn vò: % CÔ CAÁU DN Tyû troïng soá löôïng DN Tyû troïng soá lao ñoäng Tyû troïng nguoàn voán Tyû troïng trong GDP Tyû troïng doanh thu Tyû troïng noäp NSNN Toaøn boä khu vöïc DN 1.DNNN 2.DN ngoaøi QD trong ñoù : - HTX - DNTN - Cty TNHH - Cty CP 3.DN coù voán ÑTNN 100,0 8,5 87,5 6,5 39,4 37,0 4,5 4,0 100,0 48,5 36,6 3,4 7,3 19,4 6,1 14,9 100,0 62,1 16,5 0,7 2,2 8,3 5,3 21,4 100,0 57,5 16,5 -- -- -- -- 26,0 100,0 51,3 30,1 0,9 7,6 16,9 4,7 18,6 100,0 52,6 10,8 0,3 1,6 6,8 2,1 36,6 (Nguoàn : taïp chí Thueá Nhaø nöôùc) trang 84 Phuï luïc 4 : PHAÂN LOAÏI DNNN THEO QUY MOÂ VOÁN Phaân loaïi theo voán nhaø nöôùc TT Soá löôïng DNNN 10 tyû Coäng tænh, thaønh phoá 3.833 1.164 1.36 469 464 1 Tyû leä (%) 100 30,35 45,37 12,20 12,08 Coäng caùc Toång coâng ty 91 1.244 134 527 225 338 2 Tyû leä (%) 100 10,97 43,04 18,41 27,58 Coäng caùc Boä, ngaønh 544 16 95 71 371 3 Tyû leä (%) 100 2,88 17,15 12,82 55,97 Toång soá 5.609 1.314 2.357 765 1.771 4 Tyû leä (%) 100 23,43 42,02 13,64 20,89 (Nguoàn : Kinh teá nhaø nöôùc vaø quaù trình chuyeån ñoåi doanh nghieäp Nhaø nöôùc , Nxb. Chính trò quoác gia, 2001) Phuï luïc 5 : SOÁ DOANH NGHIEÄP THUOÄC DIEÄN SAÉP XEÁP THEO HÌNH THÖÙC VAØ ÑÔN VÒ CHUÛ QUAÛN Trong ñoù : Phaân theo chuû quaûn Hình thöùc chuyeån ñoåi Toång soá Boä, ngaønh Toång coâng ty 91 Ñòa phöông 1. Coå phaàn hoùa 1929 606 173 1150 2. Saùp nhaäp 323 59 61 203 3. Giao, baùn 167 13 3 151 4. Chuyeån thaønh söï nghieäp coù thu 47 6 2 39 5. Chuyeån cô quan quaûn lyù 35 0 1 34 6. Giaûi theå 91 9 2 80 7. Phaù saûn 28 5 0 23 Toång soá 2620 689 242 1680 (Nguoàn : Toång hôïp töø ñeà aùn saép xeáp DNNN cuûa 61 ñòa phöông, boä, ngaønh vaø Toång coâng ty 91 cuûa Ban Chæ ñaïo ñoåi môùi vaø phaùt trieån DN) trang 85 Phuï luïc 6 : WB tài trợ 225 triệu USD cho ngành điện Theo Văn phòng Ngân hàng thế giới tại Việt Nam (WB), ngân hàng này sẽ cho ngành điện Việt Nam vay 225 triệu USD để thực hiện dự án nâng cao hiệu quả cung cấp điện, cổ phần hóa và năng lượng tái tạo. Dự án sẽ hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong việc hiện đại hóa hệ thống phân phối điện, cải tạo mạng lưới điện nông thôn trên phạm vi cả nước, đảm bảo các hộ dân được sử dụng điện chất lượng cao, giá thành rẻ, góp phần giảm tổn thất điện năng từ 15,5% xuống còn 10%. Theo dự án, ngành điện sẽ xây dựng và nâng cấp hệ thống truyền tải điện 220KV và 500 KV, lắp đặt 46 trạm biến áp 110KV, cải tạo và nâng cấp 5 nhà máy thủy điện nhỏ, cổ phần hóa 15 công ty phân phối điện cấp xã. Trong khuôn khổ dự án, ngành điện cũng sẽ tiến hành cấp điện thí điểm từ nguồn năng lượng mới cho khoảng 10.000 hộ dân ở vùng sâu, vùng xa và một số xã nghèo trong chương trình các xã đặc biệt khó khăn của Chính phủ. Dự án nâng cao hiệu quả cung cấp điện, cổ phần hóa và năng lượng tái tạo được thực hiện từ nay đến năm 2007, với tổng vốn đầu tư trên 352 triệu USD. Ngoài vốn vay của WB, Quỹ môi trường quốc tế toàn cầu viện trợ không hoàn lại 4,5 triệu USD, còn lại là vốn trong nước./ Thông tấn xã Việt Nam số ra ngày 27/06/2002 trang 86 Phuï luïc 7 : Hội thảo “Tư cách hợp lệ của các doanh nghiệp nhà nước trong việc tham gia đấu thầu các dự án do ADB tài trợ” Ngày 14/03/2003, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) đã phối hợp với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức hội thảo “Tư cách hợp lệ của các doanh nghiệp nhà nước trong việc tham gia đấu thầu các dự án do ADB tài trợ”. Tham dự có đại diện của ADB và các Bộ, ngành trung ương và địa phương, các doanh nghiệp nhà nước và hiệp hội của Việt Nam. Mục đích của cuộc hội thảo là nhằm thu thập ý kiến đóng góp cho dự thảo báo cáo “Tư cách hợp lệ của các doanh nghiệp nhà nước trong việc tham gia đấu thầu các dự án do ADB tài trợ” do các tư vấn ADB soạn thảo. Theo dự thảo báo cáo, các chuyên gia tư vấn ADB cho rằng các doanh nghiệp nhà nước của Việt Nam chưa thực sự độc lập về tài chính và pháp lý. Các doanh nghiệp nhà nước vẫn có lợi thế hơn trong việc vay vốn ngân hàng, tiếp cận đất đai và xuất nhập khẩu so với các doanh nghiệp tư nhân. Vì vậy, nếu không cải cách thực sự, các doanh nghiệp nhà nước của Việt Nam sẽ không có đủ tư cách hợp lệ để tham gia đấu thầu các dự án do ADB tài trợ. Về các biện pháp cải cách doanh nghiệp nhà nước mà Việt Nam đưa ra như cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước, chuyển các doanh nghiệp nhà nước thành các công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, hình thành các công ty mẹ - công ty con…, các chuyên gia tư vấn cho rằng chỉ có thực hiện cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà trang 87 nước mới giúp cho các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam có đủ tư cách hợp lệ để tham gia đấu thầu các dự án do ADB tài trợ. Hơn nữa, các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa chỉ thực sự có tư cách hợp lệ khi nhà nước không phải là cổ đông chiếm đa số cổ phần . Về biện pháp thành lập công ty tài chính nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính, các tư vấn ADB cho rằng việc tách vai trò sở hữu các doanh nghiệp nhà nước khỏi các Bộ sẽ giúp các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam có tư cách hợp lệ tham gia đấu thầu các dự án do ADB tài trợ. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam vẫn chưa đưa ra các cơ sở pháp lý về vấn đề này. Về phần mình, các đại biểu Việt Nam đều nhất trí phải tiếp tục cải cách khu vực doanh nghiệp nhà nước, song phần lớn đã không hoàn toàn nhất trí với đánh giá về tính độc lập của các doanh nghiệp nhà nước mà tư vấn đưa ra. Các đại biểu thừa nhận trên thực tế vẫn còn sự ưu ái hoặc bao cấp đối với một số doanh nghiệp nhà nước, nhưng chủ yếu là đối với doanh nghiệp nhà nước dịch vụ công ích. Tuy nhiên, về mặt pháp lý, các doanh nghiệp nhà nước phải hoạt động trên nguyên tắc thương mại và tự chủ về tài chính. Theo phía Việt Nam, hiện nay, các doanh nghiệp tư nhân còn ít tham gia đấu thầu các dự án do ADB tài trợ không phải vì bị phân biệt đối xử mà vì chưa đủ năng lực. Kết luận tại hội thảo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề nghị các tư vấn ADB tiếp tục làm việc với một số các cơ quan liên quan của Việt Nam hoàn thiện dự thảo báo cáo để có thể đưa ra các kiến nghị nhằm tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn tài trợ của ADB dành cho Việt Nam nói chung và phát triển các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng. Cập nhật ngày 25/03/2003 trang 88

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước độc quyền ở Việt Nam.pdf