MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG I: MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BHXH VÀ QUẢN LÝ ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BHXH 3
1.1. Khái niệm, sự cần thiết và vai trò của BHXH 3
1.1.1. Khái niệm 3
1.1.2. Sự cần thiết khách quan của BHXH 4
1.1.3. Vai trò của BHXH 5
1.2. Một số vấn đề về quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội 7
1.2.1. Khái niệm quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội 7
1.2.2. Đối tượng quản lý 7
1.2.3. Phạm vi quản lý 10
1.2.4. Nội dung quản lý đối tượng tham gia BHXH 10
1.2.5. Quy trình quản lý đối tượng tham gia BHXH 11
1.2.6. Vai trò của quản lý đối tượng tham gia BHXH 15
1.2.7. Công cụ quản lý đối tượng tham gia BHXH 15
1.2.8. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH 17
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BHXH TẠI BHXH HUYỆN YÊN HƯNG TỈNH QUẢNG NINH GIAI ĐOẠN 2007 - 2010 20
2.1. Giới thiệu chung về huyện Yên Hưng và Bảo hiểm xã hội huyện Yên Hưng 20
2.1.1. Khái quát đặc điểm kinh tế xã hội huyện Yên Hưng 20
2.1.2. Giới thiệu chung về Bảo hiểm xã hội huyện Yên Hưng 21
2.2. Thực trạng công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH tại BHXH huyện Yên Hưng 22
2.2.1. Quản lý danh sách đối tượng tham gia BHXH 22
2.2.1.1. Quản lý danh sách đối tượng tham gia BHXH bắt buộc 22
2.2.1.2. Quản lý danh sách đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp 26
2.2.1.3. Quản lý danh sách đối tượng tham gia BHXH tự nguyện 27
2.2.2. Quản lý sổ BHXH 28
2.2.2.1. Công tác quản lý sổ BHXH bắt buộc 28
2.2.2.2. Công tác quản lý sổ BHXH tự nguyện 30
2.2.3. Quản lý hồ sơ 31
2.2.3.1. Quản lý hồ sơ tham gia BHXH 31
2.2.3.2. Quản lý hồ sơ hưởng BHXH 32
2.2.4. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng BHXH 37
2.2.4.1. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng BHXH bắt buộc 37
2.2.4.2. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng bảo hiểm thất nghiệp 39
2.2.4.3. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng BHXH tự nguyện 40
2.3. Đánh giá thực trạng công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH ở BHXH huyện Yên Hưng tỉnh Quảng Ninh 41
2.3.1. Những thành tựu đạt được 41
2.3.2. Những hạn chế còn tồn tại 43
2.3.3. Nguyên nhân của những mặt hạn chế 45
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BHXH TẠI BHXH HUYỆN YÊN HƯNG TỈNH QUẢNG NINH 49
3.1. Định hướng phát triển hoạt động của Bảo hiểm xã hội huyện Yên Hưng trong những năm tới 49
3.1.1. Định hướng về công tác BHXH 49
3.1.2. Định hướng về công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH 50
3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH tại BHXH huyện Yên Hưng 50
3.2.1. Tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật về BHXH 50
3.2.2. Quản lý chặt chẽ đối tượng tham gia BHXH 51
3.2.3. Cải cách thủ tục hành chính và sử dụng chế tài xử phạt vi phạm pháp luật về BHXH 53
3.2.4. Nâng cao năng lực quản lý và tinh thần trách nhiệm đội ngũ cán bộ của BHXH huyện Yên Hưng 53
3.2.5. Tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý đối tượng tham gia BHXH 54
3.2.6. Phối hợp với các cấp chính quyền địa phương 55
3.3. Một số khuyến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH tại BHXH huyện Yên Hưng 56
3.3.1. Khuyến nghị đối với nhà nước: 56
3.3.2. Khuyến nghị đối với BHXH Việt Nam: 56
3.3.3. Khuyến nghị đối với BHXH tỉnh Quảng Ninh: 57
3.3.4. Khuyến nghị đối với BHXH huyện Yên Hưng: 57
KẾT LUẬN 59
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 60
70 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 7596 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Công tác quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tại bảo hiểm xã hội huyện Yên Hưng tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2007 – 2010, thực trạng và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lệ tương đối cao. Số người hưởng tăng lên qua các năm, cao nhất là năm 2010 tăng 19,27% tương ứng với 637 người so với năm 2009. Nguyên nhân là do năm 2010 có nhiều bệnh dịch như: cúm, tả…
+ Chế độ thai sản: số người hưởng chế độ thai sản tăng lên qua các năm. Cụ thể: năm 2008 số lao động hưởng chế độ tăng 29 người so với 2007 (tăng 12,13%); năm 2009 số lao động nghỉ tăng 39 người so với 2008 (tăng 14,55%); năm 2010 số lao động nghỉ tăng 38 người so với 2009 (tăng 12,38%). Sự gia tăng này do một số ngành nghề của huyện như thuỷ sản, du lịch, giáo viên mầm non… yêu cầu một số lượng lớn lao động nữ nên số lao động nữ trong độ tuổi sinh nở khá lớn.
+ Chế độ TNLĐ – BNN: số người hưởng chế độ không biến động nhiều qua các năm. Số người hưởng chế độ TNLĐ – BNN một lần ít, chủ yếu là người hưởng hàng tháng. Số người tăng lên hàng năm có xu hướng giảm, đó là do ý thức của NLĐ tăng lên và NSDLĐ ngày càng quan tâm hơn đến vấn đề bảo hộ lao động và an toàn lao động cho NLĐ của mình.
+ Chế độ DSPHSK: đây là một chế độ cần thiết cho NLĐ khi bị suy giảm sức khoẻ tạm thời do ốm đau, thai sản hoặc TNLĐ – BNN, NLĐ cần được nghỉ việc trong một thời gian nhất định để phục hồi sức khoẻ, tái sản xuất sức lao động. Số người hưởng chế độ tăng lên qua các năm, cao nhất là năm 2010 tăng 30, 39% tương đương với 31 người so với năm 2009.
Chế độ hưu trí
Hồ sơ giải quyết chế độ hưu trí cho người tham gia BHXH bắt buộc:
+ Sổ bảo hiểm xã hội.
+ Quyết định nghỉ việc đối với người đang đóng bảo hiểm xã hội; đơn đề nghị hưởng lương hưu đối với người bảo lưu thời gian đóng BHXH.
+ Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng Giám định y khoa đối với người nghỉ hưu.
Hồ sơ giải quyết chế độ hưu trí cho người tham gia BHXH tự nguyện:
+ Sổ bảo hiểm xã hội;
+ Tờ khai cá nhân theo mẫu do tổ chức bảo hiểm xã hội quy định.
Kết quả thực hiện chế độ hưu trí trong giai đoạn 2007 - 2010 của BHXH huyện Yên Hưng được thể hiện qua bảng sau:
Bảng 9: Số người hưởng chế độ hưu trí (2007 – 2010)
Năm
2007
2008
2009
2010
Số người đã hưởng
3491
3575
3682
3813
Số người mới hưởng
111
136
154
167
Nguồn: BHXH huyện Yên Hưng
Qua bảng số liệu ta thấy, hưu trí là một chế độ dài hạn nên số đối tượng hưởng chế độ này tương đối lớn và tăng dần qua từng năm từ năm 2008 đến năm 2010 với tốc độ tăng bình quân là 3,38%/năm. Số người mới được hưởng chế độ cũng tăng lên qua 4 năm. Năm 2008 số người mới hưởng tăng cao nhất 22,52% tương ứng 25 người so với năm 2007, năm 2009 số người mới hưởng tăng 18 người tương ứng 13,24% so với năm 2008, đến năm 2010 số người mới được hưởng tăng 8,44% tương ứng 13 người so với năm 2009.
Chế độ tử tuất
Hồ sơ giải quyết chế độ tử tuất
+ Sổ bảo hiểm xã hội;
+ Giấy chứng tử, báo tử hoặc quyết định của Toà án tuyên bố là đã chết;
+ Tờ khai của thân nhân theo mẫu do tổ chức BHXH quy định;
+ Biên bản điều tra TNLĐ, bệnh án điều trị BNN trong trường hợp chết do TNLĐ, BNN.
Chế độ tử tuất được BHXH huyện Yên Hưng thực hiện qua 4 năm từ 2007 đến năm 2010 như sau:
Bảng 10: Số người hưởng chế độ tử tuất (2007 – 2010)
Năm Chỉ tiêu
2007
2008
2009
2010
NSNN
Hàng tháng
464
511
589
625
Một lần
9
7
5
8
Mai táng phí
19
22
17
20
Quỹ BHXH
Hàng tháng
146
185
223
267
Một lần
2
1
1
3
Mai táng phí
8
7
6
9
Nguồn: BHXH huyện Yên Hưng
Qua bảng số liệu ta thấy, tử tuất là một chế độ dài hạn nên số đối tượng hưởng tăng dần qua từng năm với tốc độ tăng bình quân là 12,89%/năm, số đối tượng hưởng do NSNN đảm nhận lớn hơn trung bình 2,74 lần so với số đối tượng hưởng của quỹ BHXH. Số đối tượng hưởng đa phần là bố, mẹ hoặc con cái, trường hợp là vợ hoặc chồng chiếm rất ít nên thời gian hưởng trợ cấp khá dài, thường từ 10 đến 25 năm.
Chế độ BHXH một lần
Hồ sơ giải quyết chế độ BHXH một lần
+ Sổ bảo hiểm xã hội.
+ Một trong những giấy tờ sau: Quyết định nghỉ việc; quyết định phục viên, xuất ngũ, thôi việc; biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng Giám định y khoa; bản sao giấy tờ định cư ở nước ngoài; Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần của người lao động.
Kết quả thực hiện chế độ BHXH một lần cho NLĐ được thể hiện qua bảng sau:
Bảng 11: Số người hưởng chế độ BHXH một lần (2007 – 2010)
Năm
2007
2008
2009
2010
Số người hưởng
351
362
396
421
Nguồn: BHXH huyện Yên Hưng
Nhìn vào bảng số liệu trên ta thấy, số người hưởng chế độ tăng lên qua các năm từ 2007 đến năm 2010 với tốc độ tăng trung bình là 6,28%/năm. Cụ thể năm 2008 số người hưởng tăng 3,13% tương ứng 11 người so với năm 2007, năm 2009 số người hưởng chế độ tăng nhiều nhất với 34 người tương ứng 9,39% so với năm 2008, đến năm 2010 số người hưởng tăng 6,31% tương ứng 25 người so với năm 2009.
2.2.4. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng BHXH
Chính sách tiền lương chính là căn cứ đóng BHXH và là cách xác định tổng quỹ tiền lương làm căn cứ đóng. Như vậy để quản lý được mức đóng, cơ quan BHXH huyện Yên Hưng trước hết phải quản lý được tổng quỹ lương làm căn cứ đóng. Trách nhiệm của cơ quan BHXH huyện Yên Hưng là căn cứ vào các quy định của Nhà nước về chế độ tiền lương và các quyết định nâng lương của cấp có thẩm quyền để thu BHXH đúng quy định, trường hợp nâng lương không đúng quy định, cơ quan BHXH huyện Yên Hưng từ chối thu BHXH theo yêu cầu của đơn vị sử dụng lao động thực hiện. Hơn nữa, cơ quan BHXH huyện Yên Hưng còn phải quản lý, theo dõi chặt chẽ diễn biến thu nhập của từng cá nhân NLĐ trong từng đơn vị sử dụng lao động. Đối với các đơn vị có tăng giảm về số lao động hoặc tăng giảm về tiền lương thì phải báo cáo ngay với cán bộ chuyên trách quản lý quỹ lương đóng BHXH để kịp thời điều chỉnh mức tăng giảm. Qua đó BHXH huyện Yên Hưng thường xuyên kiểm soát đối chiếu tổng quỹ lương của đơn vị sử dụng lao động hàng tháng, trên cơ sở đó tính số tiền đơn vị sử dụng lao động phải nộp vào quỹ BHXH.
2.2.4.1. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng BHXH bắt buộc
Cơ quan BHXH huyện Yên Hưng chỉ có thể nắm tốt số tiền lương trên giấy tờ mà các cơ quan đơn vị tham gia BHXH và thường không không kê khai được chính xác quỹ lương thực tế. Điều này gây nhiều khó khăn cho cơ quan BHXH. Thực tế chủ doanh nghiệp thường kê khai quỹ lương thấp hơn thu nhập thực tế cũng có doanh nghiệp kê khai hơn thu nhập thực tế. Nhiều đơn vị có thu nhập thực tế cao hơn gấp nhiều lần nhưng chỉ đăng ký đóng lương cơ bản.Trong 4 năm qua, BHXH huyện Yên Hưng đã thực hiện công tác quản lý quỹ lương và công tác thu BHXH bắt buộc như sau:
Bảng 12: Tổng quỹ lương và số thu BHXH bắt buộc (2007 – 2010)
Năm
2007
2008
2009
2010
Tổng quỹ lương (triệu đồng)
68062,2
74093,4
86660,2
102037,1
Tổng số tiền phải thu (triệu đồng)
12878,1
15081,3
17344,4
23011,4
Tổng số tiền đã thu (triệu đồng)
12467,1
14654,2
17217,2
22763,1
Số tiền nợ đọng (triệu đồng)
411
427,1
127,2
248,3
Nguồn: BHXH huyện Yên Hưng
Qua bảng số liệu ta thấy: Tổng quỹ lương có xu hướng tăng liên tục qua 4 năm nhưng với tốc độ chậm. Năm 2008, quỹ lương tăng 6031,2 triệu đồng so với năm 2007 tương ứng 8,86%. Đến năm 2009, quỹ lương đã tăng thêm 16,96% so với năm 2008 ứng với 12566,8 triệu đồng. Nhưng đến năm 2010, con số này đã tăng lên 102037,1 triệu đồng tức là so với năm 2009, quỹ lương tăng 17,74% tương ứng 15376,9 triệu đồng. Một trong những nguyên nhân làm quỹ lương thay đổi là do mức lương trích nộp tăng thông qua các quyết định tăng lương của Chính phủ. Do cơ sở để tính toán mức đóng và hưởng BHXH phụ thuộc vào tiền lương tối thiểu do Nhà nước quy định. Nên khi Nhà nước nâng lương tối thiểu lên đồng nghĩa với việc mức đóng BHXH cũng tăng lên. Quỹ lương tăng là điều đáng mừng thể hiện đời sống người lao động được nâng lên.
Về tổng số phải thu BHXH: năm 2007 là 12878,1 triệu đồng, đến năm 2010 là 23011,4 triệu đồng, vậy qua 4 năm số phải thu đã tăng gấp 1,8 lần tương ứng với 10133,3 triệu đồng. Tổng số phải thu tăng lên là do tổng quỹ lương trích nộp BHXH tăng và số lao động tham gia BHXH cũng tăng lên.
Về tổng số đã thu BHXH: qua 4 năm từ năm 2007 đến năm 2010 đã thu được từ 12467,1 triệu đồng lên 22763,1 triệu đồng, gấp 1,83 lần tương ứng với 10296 triệu đồng. Do nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động ngày càng được nâng cao, họ thấy được vai trò của BHXH trong đời sống cũng như trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Hàng tháng chậm nhất vào ngày cuối tháng của tháng, đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn huyện Yên Hưng đóng BHXH cho người lao động vào tài khoản chuyên thu của cơ quan BHXH huyện mở tại ngân hàng hoặc kho bạc Nhà nước.
Về số tiền nợ đọng quỹ BHXH: Cơ quan BHXH huyện Yên Hưng luôn cố gắng phấn đấu thực hiện công tác quản lý thu tốt nhất để có thể đạt được hiệu quả cao nhất có thể, giảm tỷ lệ nợ BHXH xuống mức thấp nhất. Các năm qua nhờ có sự đôn đốc nhắc nhở của cán bộ thu mà tình trạng nợ đọng BHXH huyện Yên Hưng giảm được đáng kể, số tiền nợ đọng đã có xu hướng giảm qua các năm.
2.2.4.2. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng bảo hiểm thất nghiệp
Hàng năm trên cả nước có hơn 1 triệu người bước vào tuổi lao động, nhưng khả năng thu hút lao động của nền kinh tế lại có hạn. Mặt khác, một bộ phận không nhỏ lao động bị mất việc. Bảo hiểm thất nghiệp ra đời góp phần ổn định đời sống và hỗ trợ cho người lao động được học nghề và tìm việc làm, sớm đưa họ trở lại làm việc. Do vậy, quỹ bảo hiểm thất nghiệp được hình thành từ sự đóng góp của 3 bên : NLĐ, NSDLĐ và nhà nước để đảm bảo sự cân đối trong thu chi tài chính, tạo ra sự ràng buộc về trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên. Mức đóng góp bảo hiểm thất nghiệp được quy định phù hợp với khả năng của người lao động và các chính sách của nhà nước. Qua 2 năm thực hiện, BHXH huyện Yên Hưng đã thực hiện một cách nghiêm túc công tác quản lý quỹ lương trích nộp bảo hiểm thất nghiệp và công tác thu bảo hiểm thất nghiệp.
Bảng 13: Tổng quỹ lương và số thu bảo hiểm thất nghiệp (2009 – 2010)
Năm
2009
2010
Tổng quỹ lương (triệu đồng)
6140,2
11532,0
Tổng số tiền phải thu (triệu đồng)
1981,3
3141,4
Tổng số tiền đã thu (triệu đồng)
1567,1
2763,2
Số tiền nợ đọng (triệu đồng)
414,2
378,2
Nguồn: BHXH huyện Yên Hưng
Do tổng số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp tăng mạnh từ 2009 đến 2010 nên tổng quỹ lương cũng tăng mạnh. Năm 2009 tổng quỹ lương là 6140,2 triệu đồng đến năm 2010 tổng quỹ lương tăng 87,8% tương đương với 5391,8 triệu đồng. Do vậy, tổng số tiền phải thu cũng tăng từ 1981,3 triệu đồng (2009) lên 3141,4 triệu đồng (2010). Năm 2009 tuy là năm đầu tiên thực hiện bảo hiểm thất nghiệp nhưng BHXH huyện Yên Hưng đã thu được 1567,1 triệu đồng tương đương với 79,1% tổng số phải thu. Đến năm 2010 BHXH huyện đã hoàn thành 88% tổng số phải thu, vì vậy đã giảm số tiền nợ đọng xuống 8,7% ứng với 36 triệu đồng.
2.2.4.3. Quản lý tiền lương làm căn cứ đóng và mức đóng BHXH tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện có đặc điểm là họ không có thu nhập thường xuyên và định kỳ như những người làm công hưởng lương. Chính vì vậy, luật BHXH quy định: “Mức đóng BHXH tự nguyện được tính trên cơ sở mức thu nhập do người lao động lựa chọn nhưng mức thu nhập này không thấp hơn mức lương tối thiểu chung” (Điều 5), hay “Mức thu nhập làm cơ sở để tính đóng BHXH được thay đổi tuỳ theo khả năng của người lao động ở từng thời kỳ, nhưng thấp nhất bằng mức lương tối thiểu chung và cao nhất bằng hai mươi tháng lương tối thiểu chung” (Điều 100). Như vậy, việc xác định mức đóng BHXH tự nguyện trên cơ sở thu nhập của người lao động sẽ do người lao động lựa chọn trong khoảng mức thu nhập giới hạn của sàn dưới và trần trên theo quy định của Luật. Qua 3 năm thực hiện BHXH tự nguyện BHXH huyện Yên Hưng đã thu được kết quả như sau:
Bảng 14: Số thu BHXH tự nguyện (2008 – 2010)
Năm
2008
2009
2010
Số tiền thu (triệu đồng)
140,7
228,4
321
Nguồn: BHXH huyện Yên Hưng
Nhìn vào bảng số liệu ta thấy số thu BHXH tự nguyện tăng lên qua 3 năm triển khai thực hiện. Năm 2008 số thu là 140,7 triệu đồng đến năm 2010 số thu tăng 128,14% tương đương với 180,3 triệu đồng. Năm 2009 số người tham gia BHXH tự nguyện chỉ tăng thêm 1 người nhưng số thu BXHH tự nguyện đã tăng thêm 87,7 triệu đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do người đang tham gia BHXH tự nguyện được đăng ký lại phương thức đóng hoặc mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện với tổ chức BHXH. Việc đăng ký lại phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng được thực hiện ít nhất là sau 6 tháng kể từ lần đăng ký trước. Bên cạnh đó còn có các nguyên nhân khác như mức lương tối thiểu tăng, nhận thức của người dân cũng được nâng lên...
2.3. Đánh giá thực trạng công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH ở BHXH huyện Yên Hưng tỉnh Quảng Ninh
2.3.1. Những thành tựu đạt được
Trong 4 năm trở lại đây BHXH huyện Yên Hưng luôn hoàn thành tốt và vượt kế hoạch được giao về số đơn vị sử dụng lao động và số lao động tham gia, dẫn đến số thu ngày càng tăng lên. Công tác tuyên truyền phổ biến và những văn bản quy định bắt buộc đối với người tham gia BHXH (bao gồm cả BHYT bắt buộc và BHYT tự nguyện) được kết hợp với các chế tài xử vi phạm BHXH đã được giao đến từng cơ quan đơn vị, phường xã,… Nên số người tham gia đã tăng lên tương đối.
Cán bộ BHXH huyện Yên Hưng được trau dồi phẩm chất, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ý thức, trách nhiệm, tinh thần vì người tham gia và thụ hưởng mà phục vụ. Cán bộ BHXH cũng đã dành phần lớn thời gian đến từng đơn vị sử dụng lao động được phân công phụ trách để tuyên truyền, giải thích, hướng dẫn và cùng cơ sở xử lý kịp thời những vướng mắc, khó khăn trong việc thực hiện chính sách cho người lao động.
Cơ quan BHXH huyện Yên Hưng đã từng bước thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong công tác quản lý và giải quyết chế độ chính sách cho người lao động thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý sổ và cơ chế "một cửa liên thông" đem lại hiệu quả tích cực; hồ sơ, thủ tục giấy tờ liên quan đến việc tham gia và hưởng chế độ đã từng bước được đơn giản hoá; các qui định, qui trình nghiệp vụ ngày càng phù hợp với thực tiễn, dễ hiểu, dễ thực hiện hơn; các thủ tục người sử dụng lao động và người lao động phải làm ngày càng giảm; thời gian giải quyết được rút ngắn hơn; khiếu nại, kêu ca về những sai sót, phiền hà, chậm giải quyết chế độ, chính sách cho người lao động đã giảm bớt đáng kể...
BHXH thường xuyên phối hợp với các sở ban ngành có liên quan tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra về an toàn lao động và thực hiện chính sách xã hội cho người lao động trong các doanh nghiệp. Qua kiểm tra, cán bộ BHXH còn tuyền truyền cho chủ sử dụng lao động và người lao động hiểu rõ thêm về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHXH, từ đó làm chuyển biến về nhận thức của chủ sử dụng và người lao động; đồng thời kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền thực hiện xử phạt những đơn vị cố tình vi phạm Luật BHXH và cũng đề xuất UBND tỉnh khen thưởng những doanh nghiệp điển hình làm tốt công tác BHXH.
Thông qua công tác vận động, tuyên truyền, nhận thức về BHXH của các cấp, các ngành, các cơ quan đơn vị, nhất là người lao động và chủ sử dụng lao động từng bước được nâng lên. Các Công ty: Công ty TNHH đầu tư phát triển và thương mại Hoàng Lộc, công ty cổ phần cơ điện Yên Hưng, công ty TNHH Hồng Điệp, công ty TNHH thiết bị khai thác hầm mỏ, công ty cổ phần thương mại và xây dựng Phong Vân, công ty TNHH Bình Khánh, công ty cổ phần thép Việt Pháp... đã thực hiện khá tốt công tác này.
Sự phát triển của BHXH Huyện Yên Hưng là bền vững thể hiện kết quả các mặt công tác năm sau đều tăng hơn năm trước, giải quyết chế độ BHXH cho người lao động ngày càng nhanh hơn, tiện ích hơn. Đơn thư khiếu nại được giải đáp và giải quyết dứt điểm từ cơ sở nên không có đơn thư vượt cấp phức tạp xảy ra.
2.3.2. Những hạn chế còn tồn tại
Bên cạnh những thành tựu đạt được, BHXH huyện Yên Hưng cũng tồn tại nhiều mặt hạn chế và yếu kém trong công tác quản lý đối tượng tham gia, cần phải được nhanh chóng sửa đổi và khắc phục. Đó là:
Thứ nhất: Chưa nắm vững được số đơn vị và số người tham gia trên địa bàn huyện.
Có trường hợp đơn vị kê khai đăng ký không chính xác số người tham gia lẫn mức lương trích nộp dưới nhiều hình thức như: chỉ ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không ký hợp đồng lao động…, một số đơn vị sử dụng trên 10 lao động nhưng vẫn chưa tham gia BHXH như công ty TNHH Kim Liên, công ty TNHH thương mại và dịch vụ Hạ long xanh...
Tình trạng người sử dụng lao động không đóng BHXH cho người lao động, đóng không đúng thời gian, không đúng mức qui định, đóng không đủ số người thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc còn xảy ra nhiều. Nhiều trường hợp đơn vị sử dụng lao động lập danh sách báo tăng giảm chậm, thời gian tăng giảm không đúng với các quyết định hoặc hợp đồng lao động của người lao động.
Luật BHXH qui định: “trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng, người sử dụng lao động nộp hồ sơ tham gia BHXH cho tổ chức BHXH”. Nhưng thực tế tại huyện Yên Hưng có một số doanh nghiệp đi vào hoạt động, có sử dụng lao động từ những năm 2004, 2006 (như Công ty TNHH liên doanh thuỷ sản Nam Hải) đến nay vẫn chưa tham gia BHXH cho người lao động.
Thứ hai: Nhận thức về BHXH của mọi người dân nói chung và người lao động nói riêng bị hạn chế, chưa thấy rõ bản chất ưu việt của BHXH. Người lao động chưa hiểu đầy đủ về quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi tham gia BHXH. Nhiều người còn có thành kiến không tốt về BHXH, hiểu sai về bản chất của BHXH.
Thứ ba: Một trong những tồn tại lớn nhất trong việc thực hiện những qui định về BHXH hiện nay là công tác quản lý chưa đồng bộ, cơ quan BHXH huyện Yên Hưng cũng như các phòng ban, ngành chức năng chưa nắm chắc hoạt động sản xuất kinh doanh, tình hình sử dụng lao động của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, ngoài công lập. Có những doanh nghiệp ngoài quốc doanh có đăng ký thành lập trên địa bàn huyện nhưng không có trụ sở giao dịch, không hoạt động theo nội dung đăng ký, giải thể sau khi thành lập và hoạt động một thời gian ngắn, không đăng ký sử dụng lao động... Cũng không cơ quan nào quản lý, theo dõi và nắm được thông tin về những doanh nghiệp đã đăng ký kinh doanh, có mã số thuế nhưng không có trụ sở làm việc thực chất có hoạt động hay không, còn kinh doanh hay đã dừng hoặc thay đổi phạm vi hoạt động. Ngoài ra, khu vực ngoài công lập còn có nhiều nhà trẻ mầm non tư thục, các quán bar, ... không ký kết hợp đồng với người lao động. Do vậy, việc quản lý, theo dõi, yêu cầu người sử dụng lao động thực hiện chính sách BHXH cho người lao động theo luật định ở các đơn vị này thực sự là vấn đề không dễ đảm bảo.
Thứ tư: Trình độ của cán bộ, công nhân viên chức trong BHXH huyện Yên Hưng vẫn còn bất cập. Đa số là các cán bộ thuộc ngành khác chuyển sang, chưa nắm vững được công tác BHXH. BHXH huyện còn thiếu cán bộ, một cán bộ phải đảm đương nhiều công việc dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao. Cán bộ, viên chức trong BHXH huyện lại thường xuyên biến động như năm 2009, một cán bộ chuyên thu được điều chuyển lên BHXH tỉnh, một cán bộ sổ thẻ mới về, năm 2010 phó giám đốc BHXH huyện được điều chuyển sang huyện khác. Điều đó gây khó khăn cho công tác nắm tình hình của các đơn vị trên địa bàn huyện.
Thứ năm: Kinh phí hoạt động của ngành thấp, thiếu cơ sở vật chất phục vụ, thiếu kinh phí đào tạo và chưa có cơ chế khuyến khích thoả đáng cho những đơn vị, cá nhân thực hiện tốt công tác BHXH.
2.3.3. Nguyên nhân của những mặt hạn chế
Về phía người lao động:
Do áp lực về việc làm nên một bộ phận người lao động không nghĩ hoặc không dám đấu tranh đòi hỏi những quyền lợi chính đáng của mình. Vì lợi nhuận, một số chủ sử dụng lao động sẵn sàng bất chấp các quy định của pháp luật, chiếm dụng tiền BHXH, BHYT dùng vào mục đích khác, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Sự phối hợp kiểm tra, thanh tra và xử lý của các cơ quan chức năng chưa thoả đáng, chưa triệt để.
Về phía đơn vị sử dụng lao động:
Nhiều doanh nghiệp do mới thành lập sản xuất kinh doanh chưa ổn định, nguồn vốn chưa lớn nên chưa có điều kiện tham gia BHXH, nhất là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp tư nhân.
Do thay đổi về cơ chế quản lý, chuyển đổi hình thức sở hữu, môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt nên một số đơn vị gặp khó khăn, phải tạm dừng sản xuất kinh doanh, hoạt động cầm chừng hoặc chờ xử lý xong công nợ mới tiếp tục phương án sản xuất kinh doanh mới.
Các doanh nghiệp của huyện đa số có quy mô vừa và nhỏ, lao động làm việc theo mùa vụ, ý thức của người sử dụng lao động và người lao động chưa cao; nhiều doanh nghiệp chưa nắm bắt được Bộ Luật Lao động và luật BHXH, khi hoạt động không đăng ký thang bảng lương cụ thể với cơ quan quản lý lao động, ký hợp đồng lao động không đúng quy định hoặc không ký hợp đồng lao động, gây khó khăn cho cơ quan BHXH trong việc xác lập tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH ở một số cơ quan Doanh nghiệp không ổn định phải kiêm nhiệm nhiều việc, chủ yếu là cán bộ kế toán kiêm luôn cả làm công tác BHXH, nên chưa thực sự hiểu rõ về chính sách và chế độ BXHH, việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về chính sách BHXH còn nhiều hạn chế.
Về nhận thức:
Người lao động chưa hiểu biết nhiều về BHXH, ngay cả những người lao động đã tham gia BHXH cũng biết rất ít về BHXH, điều đó dẫn tới việc thiếu quan tâm, ít biết về quyền lợi chính đáng của mình được hưởng.
Nhận thức của người lao động và NSDLĐ về nghĩa vụ và quyền lợi đối với việc tham gia BHXH cho người lao động còn hạn chế, chưa nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của Nhà nước về BHXH. Nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh chưa có tổ chức công đoàn hoặc có những hoạt động yếu kém vì thế mà chưa bảo vệ được lợi ích cho người lao động.
Về cán bộ BHXH:
Cán bộ chuyên thu khi làm công tác đôn đốc việc thu nộp vẫn chưa kiên quyết đối với các trường hợp chậm nộp. Nguyên nhân là do một số cán bộ còn ngại va chạm, đôn đốc thúc nộp.
Công tác thông tin tuyên truyền của BHXH huyện Yên Hưng đến người lao động và người sử dụng lao động còn chưa sâu rộng đến từng cơ quan đơn vị về BHXH. Nội dung còn đơn giản, hình thức chưa hấp dẫn làm cho người dân không mấy quan tâm. Trình độ các cán bộ tuyên truyền chưa cao, khiến NLĐ và NSDLĐ chưa hiểu sâu sắc về sự cần thiết và tính nhân văn của chính sách BHXH.
Về phía công đoàn:
Công đoàn là tổ chức đại hiện hợp pháp đứng ra bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Thế nhưng ở các doanh nghiệp trốn đóng BHXH tiếng nói của công đoàn không có trọng lượng, chưa đủ sức để lên tiếng buộc doanh nghiệp thực hiện đúng luật. Một số công đoàn cở sở khác còn lơ là không làm đúng chức trách của mình, mặc cho doanh nghiệp làm trái luật.
Việc thành lập công đoàn cơ sở tại khu vực ngoài quốc doanh còn rất hạn chế do không có cán bộ chuyên trách, đa số sử dụng lực lượng công nhân của doanh nghiệp thành lập BCH công đoàn nên khi chủ doanh nghiệp vi phạm chính sách lao động, tổ chức công đoàn không mạnh dạn đứng ra bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
Các văn bản về chính sách:
Chính sách về BHXH là một chính sách lớn của đảng và nhà nước ta nhưng việc ban hành các văn bản hướng dẫn còn chậm, các văn bản ban hành chưa kịp thực hiện thì các văn bản tiếp sau đó đã lại được ban hành dẫn tới tình trạng chồng chéo về văn bản khi thực hiện, điều đó gây khó khăn cho các cán bộ thực hiện chính sách về BHXH. Chính sách về BHXH chưa khuyến khích các thành phần thuộc khối doanh nghiệp tham gia, cụ thể đó là thủ tục đăng ký tham gia BHXH cho số lượng người lao động tham gia BHXH lớn còn phức tạp.
Chế độ BHXH thì thường xuyên được bổ sung sửa đổi, điều chỉnh theo quá trình thực tế phát sinh của tình hình kinh tế xã hội và chính sách tiền lương, do đó số lượng văn bản quá nhiều, và nhiều văn bản sửa đổi bổ sung, dẫn đến các cơ quan quản lý khó thực hiện, người sử dụng lao động và người lao động khó nắm vững chế độ. Đây là nguyên nhân khiến chính sách BHXH ra đời triển khai thực hiện không đúng quy định, khó theo dõi và đánh giá tình hình và kế hoạch triển khai của các đơn vị thu BHXH. Và đôi khi chính các quy định pháp luật tạo kẽ hở đã vô tình khuyến khích doanh nghiệp tranh thủ trì hoãn đóng BHXH thêm được một số ngày(từ 30 ngày trở lên)…
Mức nộp phạt quá thấp:
Chế tài xử lý đối với đơn vị nợ BHXH, BHYT chưa đủ mạnh, mức xử phạt hành chính tối đa 20 triệu đồng/lần, lãi suất chậm nộp quá thấp. Cũng do mức lãi suất thấp các đơn vị chậm đóng BHXH để lạm dụng tiền BHXH để đầu tư sản xuất. Mặc dù họ biết phải chịu phạt nhưng vẫn cố tình chấp nhận. Có doanh nghiệp chỉ có ý định chiếm dụng trong thời gian ngắn để khắc phục khó khăn hiện tại, song số nợ vẫn tăng lên đến mức mất khả năng thanh toán. Còn có một số các doanh nghiệp khác có quy mô sản xuất nhỏ, không ổn định kinh doanh kém hiệu quả, giá thành sản phẩm cao, thu nhập của NLĐ thấp nên không có khả năng đóng BHXH.
Thẩm quyền xử phạt không thuộc cơ quan BHXH mà BHXH chỉ có thể kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền điều đó tạo ra sự không chủ động của ngành BHXH.
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BHXH TẠI BHXH HUYỆN YÊN HƯNG TỈNH QUẢNG NINH
3.1. Định hướng phát triển hoạt động của Bảo hiểm xã hội huyện Yên Hưng trong những năm tới
3.1.1. Định hướng về công tác BHXH
- Khai thác mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN bắt buộc đối với các đơn vị ngoài quốc doanh. Hướng đến BHYT toàn dân năm 2014. Tăng cường mạnh mẽ công tác xử lý các đơn vị nợ đọng trên toàn huyện.
- Thu BHXH, BHYT bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, BHXH tự nguyện đạt 100% kế hoạch trở lên. Tăng cường công tác quản lý quỹ BHXH, đảm bảo cân đối thu chi, chú trọng hơn nữa trong việc quản lý rủi ro.
- Quản lý chặt chẽ, thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ BHXH cho người lao động trên địa bàn huyện theo quy định. Chi trả đúng chế độ, kịp thời đến tay người hưởng các chế độ BHXH.
- Tiếp tục triển khai thực hiện Luật BHYT tới các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn huyện. Thực hiện tốt công tác giám định chi phí khám chữa bệnh tại bệnh viện nhằm quản lý chặt chẽ nguồn quỹ, đảm bảo quyền lợi cho người có thẻ BHYT và cân đối quỹ trên địa bàn.
- Tiếp tục ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động nghiệp vụ. Tăng cường học tập nâng cao trình độ, để xử lý và bảo quản máy móc thiết bị đáp ứng nhiệm vụ được giao. Đảm bảo an ninh mạng và dữ liệu được an toàn.
- Phối hợp với các phòng, ban liên quan, UBND các cấp xã, phường tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ, thanh tra liên ngành. Đồng thời giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo kịp thời đúng luật định.
- Tiếp tục kiện toàn công tác tổ chức cán bộ. Quản lý cán bộ công chức theo chức năng nhiệm vụ được giao, theo quy chế của ngành. Không ngừng đẩy mạnh công tác đào tạo đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức đảm bảo không những có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao mà còn có phẩm chất đạo đức tốt với tinh thần nhiệt huyết trong công việc.
3.1.2. Định hướng về công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú nhằm nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về chính sách BHXH, BHYT, BHTN thu hút đông đảo đối tượng tham gia.
- Quản lý chặt chẽ đối tượng tham gia, thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ BHXH cho người lao động trên địa bàn huyện theo quy định. Mở rộng đối tượng tham gia đặc biệt trong khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
- Thực hiện cấp sổ BHXH, quản lý tờ khai cấp sổ theo quy định. Giải quyết chế độ BHXH đầy đủ, kịp thời, đảm bảo quyền lợi cho người lao động và các đối tượng theo Luật BHXH.
- Lưu trữ hồ sơ khoa học, thuận tiện cho việc quản lý và khai thác đối tượng tham gia BHXH, thường xuyên chống mối, chống cháy, ẩm mốc, đảm bảo tuyệt đối an toàn, phục vụ tốt cho các công tác BHXH.
- Cải cách thủ tục hành chính, cách thức quản lý, nâng cao ý thức phục vụ của cán bộ, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệptham gia BHXH.
3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH tại BHXH huyện Yên Hưng
3.2.1. Tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật về BHXH
Công tác thông tin tuyên truyền và phổ biến chính sách BHXH từng NLĐ và NSDLĐ, đến các doanh nghiệp là điều rất cần thiết, bởi một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng số người tham gia BHXH còn ít, số tiền nợ đọng đóng BHXH nhiều là do sự nhận thức, sự hiểu biết của NLĐ và chủ sử dụng lao động còn hạn chế. Đối với NLĐ thì chưa thấy được quyền lợi tham gia BHXH sẽ mang lại cho họ sự yên tâm trong cuộc sống khi không may có xảy ra rủi ro đối với họ hoặc khi về già họ sẽ được hưởng quyền lợi về một số chế độ, giúp phần nào bù đắp được nhu cầu cuộc sông của họ; còn đối với NSDLĐ thì tham gia BHXH cho cả NLĐ và chính họ thì họ sẽ yên tâm trong sản xuất kinh doanh khi không may NLĐ của công ty họ gặp rủi ro từ đó làm cho năng suất lao động tăng lên. Vì thế cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, thông tin về BHXH cả về nội dung lần hình thức. Có các biện pháp tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến BHXH như sau:
Thứ nhất : Đẩy mạnh xây dựng thông tin tuyên truyền. Nên phối hợp với các cán bộ hưu trí, đây là lực lượng rất đông đảo vừa có thời gian và kinh nghiệm để phổ biến về tầm quan trọng của BHXH đến từng người lao động.
Thứ hai : Công tác tuyên truyền phải sâu rộng, đi từ tuyên truyền chính sách chế độ BHXH, hướng dẫn thực hiện các chế độ và đặc biệt các cán bộ tuyên truyền cần nhấn mạnh đến bản chất nhân đạo và nhân văn của chính sách BHXH. Điều này sẽ từng bước giúp gỡ bỏ tâm lý bắt buộc phải đóng BHXH và sẽ hình thành nên thái độ tự giác, tự nguyện tham gia BHXH.
Thứ ba : Tăng cường, mở rộng về phạm vi, hình thức và nội dung thông tin tuyên truyền về các chính sách, chế độ về BHXH đến mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội, tập trung vào các đối tượng là người lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Phương pháp tuyên truyền phải dễ hiểu, dễ nhớ, phù hợp với từng loại đối tượng.
Nhìn chung, việc nhận thức đúng đắn của NLĐ và NSDLĐ về BHXH về ý nghĩa và tầm quan trọng của BHXH đòi hỏi phải tăng cường hơn nữa công tác thông tin tuyên truyền về BHXH cả về bề rộng lẫn chiều sâu của hoạt động này. Nó đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ có hiệu quả trong công tác tuyên truyền về BHXH giữa BHXH huyện Yên Hưng và các cơ quan có liên quan trong huyện. Chỉ có như vậy chúng ta mới có thể đạt được hiệu quả cao trong việc tuyên tryền về BHXH tới mọi người dân
3.2.2. Quản lý chặt chẽ đối tượng tham gia BHXH
Trong cơ chế mới hiện nay, đối tượng tham gia BHXH là yếu tố quan trọng bậc nhất nhằm tăng nguồn đóng góp vào quỹ BHXH, tạo điều kiện tiên quyết trong việc đảm bảo an toàn xã hội. Có thể nói, tăng nguồn đóng góp vào quỹ là yếu tố quyết định, yếu tố sống còn của hoạt động BHXH. Vì vậy BHXH huyện Yên Hưng cần phải có những giải pháp để quản lý đối tượng tham gia BHXH, trước mắt cần tập trung vào một số giải pháp sau:
BHXH huyện phối hợp với các cơ quan, ban, ngành trong huyện khảo sát, điều tra, xác định đầy đủ số lượng lao động, số đơn vị thuộc diện tham gia BHXH theo luật định. Bên cạnh đó, BHXH huyện cần thường xuyên phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể có liên quan để triển khai công tác thu ngày càng hiệu quả hơn thông qua việc sử dụng các biện pháp khuyến khích vật chất trong việc điều tra nắm bắt đối tượng và vận động đối tượng tham gia nộp BHXH; có những biện pháp tích cực xử lý tồn đọng, vướng mắc đối với những đơn vị sử dụng lao động và NLĐ không tham gia BHXH.
Tăng cường mở rộng về phạm vi, hình thức và nội dung thông tin tuyên truyền về BHXH đến mọi tầng lớp nhân dân trong huyện về quyền lợi mà họ nhận được khi tham gia BHXH. Phương pháp tuyên truyền phải dễ hiểu, dễ nhớ, sát cơ sở, phù hợp với NLĐ, phù hợp với từng loại đối tượng. Vì dân số trong huyện còn có nhiều vùng có dân trí thấp nên cần có những biện pháp tuyên truyền phù hợp. Nếu nội dung và phương pháp tuyên truyền về BHXH không phù hợp sẽ không đem lại hiệu quả cao và gây tốn kém tiền của của cơ quan BHXH.
Làm tốt công tác quản lý chính sách, chế độ, không ngừng cải tiến thủ tục giải quyết chế độ chính sách theo phương châm nhanh chóng, thuận tiện, đúng, đủ nhằm tạo lòng tin của đơn vị và NLĐ đối với cơ quan BHXH. Đồng thời tổ chức tốt công tác tiếp dân, giải quyết các khiếu nại, tố cáo thuộc phạm vi thẩm quyền theo đúng luật định. BHXH huyện nên làm tốt công tác hướng dẫn nghiệp vụ, đặc biệt đối với đơn vị đăng ký mới, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các đơn vị làm thủ tục tham gia BHXH và giải quyết chế độ BHXH để đơn vị không cảm thấy khó khăn, phiền phức khi chủ động tham gia BHXH.
BHXH huyện Yên Hưng cần tập trung kinh phí cho công tác đào tạo cán bộ, công chức- viên chức; công tác tuyên truyền, trang thiết bị phục vụ công tác quản lý thu BHXH. Bố trí kinh phí phù hợp thực hiện việc kiểm tra, rà soát các đơn vị và lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc theo quy định. Cần có biện pháp khen thưởng, động viên các cá nhân, đơn vị trong và ngoài ngành có thành tích tốt trong công tác quản lý đối tượng tham gia.
3.2.3. Cải cách thủ tục hành chính và sử dụng chế tài xử phạt vi phạm pháp luật về BHXH
Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa, công khai hóa các thủ tục hồ sơ, giấy tờ và các bước thực hiện, quy trình thực hiện, cải cách lề lối làm việc, tạo thuận lợi cho người tham gia BHXH, tránh gây phiền hà, sách nhiễu, như đơn giản hóa thủ tục đăng ký tham gia BHXH, thủ tục hưởng các chế độ chính sách BHXH. Chuyển đổi phong cách làm việc từ hành chính sang phong cách phục vụ. Cơ quan BHXH huyện nên công khai các thủ tục như đăng ký tham gia BHXH, thủ tục hưởng các chế độ chính sách về BHXH, quy trình thu BHXH, quy trình chi trả sổ BHXH và thu BHYT ở bảng tin hoặc bảng thông báo ngoài cửa đi vào cơ quan cho NLĐ dễ dàng nắm bắt hơn.
Mặc dù đã có quy định về việc tham gia BHXH cho NLĐ song không phải đơn vị SDLĐ nào cũng thực hiện đầy đủ các quy định này. Nên còn nhiều doanh nghiệp cố tình trốn đóng BHXH và tình trạng nợ đọng vẫn rất phức tạp. Cho nên để hạn chế tình trạng trên cơ quan BHXH cần đưa ra mức xử phạt mạnh tay hơn: như với số tiền nộp chậm thì phải tính lãi suất ở mức cao hơn, tăng nặng mức xử phạt theo tỷ lệ % lũy tiến số tiền phạt theo số nợ mà không xử phạt theo mức cố định,...
3.2.4. Nâng cao năng lực quản lý và tinh thần trách nhiệm đội ngũ cán bộ của BHXH huyện Yên Hưng
Tự học tập nâng cao nghiệp vụ chuyên môn: Cán bộ chuyên ngành trong lĩnh vực BHXH hiện đang được đào tạo tại các trường Đại học, số lượng cán bộ ra trường hiện vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu trong các cơ quan BHXH. Do vậy, cơ quan BHXH cần tuyển dụng những nhân sự chuyên ngành được đào tạo bài bản góp phần chuyên nghiệp hoá trong công tác làm BHXH. Cùng với đó là đào tạo những cán bộ đang đương nhiệm, cần tự học tập nâng cao nghiệp vụ chuyên môn.
Có tinh thần trách nhiệm: gắn với việc yêu ngành, yêu nghề của cán bộ, công chức là tinh thần trách nhiệm. Có nghiệp vụ tinh thông không chưa đủ, mà phải có tinh thần trách nhiệm của bản thân đối với việc làm đó. Việc làm của cán bộ, công chức ngành BHXH thường gắn liền với tuyên truyền, giải thích chính sách xã hội hiện đang thực hiện, gắn với tài chính kinh tế. Công việc đó liên quan đến nhiều người, nhiều bộ phận công tác. Do vậy, khi thực hiện cần phải nêu cao vai trò trách nhiệm với công việc để tránh bỏ sót. Bộ phận thực hiện sau phải tin tưởng vào bộ phận trước đã giải quyết và ngược lại…
Có lòng nhiệt tình yêu nghề: BHXH huyện Yên Hưng có đội ngũ cán bộ, công chức cũng còn trẻ cả tuổi đời và tuổi nghề. Mỗi cán bộ công chức ngành BHXH nói chung và BHXH huyện Yên Hưng nói riêng cần ý thức được công việc đang làm có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống xã hội, để từ đó gắn chữ tâm vào mỗi công việc. Phải đặt vị trí của mình vào vị trí của người đại diện cho cơ quan đơn vị hoặc đối tượng đến giải quyết công việc với cơ quan BHXH. Có như thế mới thông cảm cho đối tượng phục vụ, thấy được những vướng mắc cần tháo gỡ, những thủ tục hành chính còn rườm rà, không cần thiết, gây phiền hà cho NLĐ mà cần loại bỏ.
3.2.5. Tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý đối tượng tham gia BHXH
Ứng dụng CNTT trong quản lý hoạt động BHXH là một trong những mục tiêu hàng đầu và đa dạng được các nhà quản lý quan tâm. Việc ứng dụng CNTT vào công tác quản lý nghiệp vụ BHXH không chỉ có lợi ích giảm chi phí, mà còn giúp thống nhất cách nhìn của nhiều người, nhiều đơn vị dưới cùng một tiêu chuẩn thống nhất. Tạo ra phong cách làm việc khoa học và hiệu quả, xây dựng các nguyên tắc bảo mật an toàn, có sự kiểm tra và tính toán khoa học khi lưu trữ, xây dựng được sự tin cậy đối với các đối tượng tham gia…từ đó năng cao chiến lược phục vụ. Để ứng dụng CNTT rộng rãi hơn nữa vào nghiệp vụ quản lý đối tượng tham gia BHXH cần quan tâm đến một số vấn đề:
Để có một mạng máy tính mạnh cho hệ thống BHXH, BHXH huyện Yên Hưng cần ứng dụng kỹ thuật hiện đại bằng việc quan tâm đầu tư trang thiết bị hiện đại cho toàn hệ thống, đào tạo đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu, điều quan trọng và cần làm trước hết xây dựng cho hệ thống các tiêu chuẩn trong các nghiệp vụ BHXH, chẳng hạn chuẩn hóa các mã quản lý, danh mục các báo biểu, các chỉ tiêu thống kê và phương pháp tính.
Ngoài ra còn phải đầu tư cho các phần mềm đáp ứng nhu cầu tự động, phải có khả năng thích ứng với sự thay đổi về chế độ chính sách. Đầu tư máy vi tính và nối mạng internet và mạng nội bộ trong toàn cơ quan. BHXH huyện Yên Hưng cần có kế hoạch đưa CNTT vào việc quản lý quỹ và quản lý thu BHXH.
Bởi số lượng tham gia BHXH ngày một được mở rộng, số tiền thu đóng góp ngày một lớn, mặt khác đội ngũ cán bộ công chức của cơ quan chuyên quản BHXH thì lại có hạn, chính vì vậy mà cần có kế hoạch ứng dụng tin học vào nhằm quản lý thu quỹ BHXH từ đối tượng tham gia BHXH được tốt.
Mặc dù hiện nay BHXH huyện Yên Hưng đã đưa hệ thống tin học vào hoạt động quản lý BHXH nhưng trình độ về tin học của đội ngũ cán bộ thì lại còn hạn chế, chưa khai thác hết khả năng để đáp ứng vào quản lý thu quỹ BHXH từ người tham gia BHXH. Chính vì vậy, BHXH huyện Yên Hưng cần có những chủ trương, kế hoạch để mở lớp đào tạo về tin học cho các cán bộ chuyên trách nhằm nâng cao kỹ năng ứng dụng CNTT vào quản lý thu chi BHXH.
3.2.6. Phối hợp với các cấp chính quyền địa phương
BHXH huyện Yên Hưng cần chủ động cùng Sở Kế hoạch đầu tư, phòng LĐ - TB & XH và Ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất cần có biện pháp phối hợp xây dựng kế hoạch hoạt động để mở rộng nguồn thu như sau:
Đối với phòng LĐTB-XH: tập trung công tác khảo sát thực hiện chính sách BHXH đồng thời xây dựng hình thức phiếu trao đổi thông tin sau khảo sát giữa hai ngành từ thành phố đến quận huyện để đảm bảo động bộ trong quản lý nắm chắc nguồn thu và tình hình thực hiện chính sách lao động và BHXH trong các đơn vị ngoài quốc doanh. Định kỳ hàng quý, cơ quan BHXH huyện thông báo tình hình thực hiện chính sách BHXH, danh sách các đơn vị vi phạm quy định BHXH, các đơn vị có hoạt động nhưng chưa thực hiện nộp BHXH. Cơ quan LĐ - TB &XH thông báo tình hình thực hiện hợp đồng lao động, danh sách các đơn vị đăng ký hợp đồng lao động trong quý danh sách đơn vị kiểm tra theo đề nghị của cơ quan BHXH.
Đối với Sở Kế hoạch đầu tư: tiếp tục hình thức trao đổi thông tin nắm chắc tình hình biến động của các đơn vị. Đối với Ban Quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất: phối hợp kiểm tra việc thực hiện chính sách BHXH và phối hợp tuyên truyền pháp Luật BHXH cho người làm công tác BHXH trong các đơn vị hoạt động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất ở địa bàn huyện.
Đối với chính quyền đoàn thể địa phương: Gắn kết chặt chẽ với UBND các huyện và phường xã, khi đó cơ quan BHXH sẽ kịp thời nắm bắt tình hình di biến động của loại hình đơn vị dân doanh vốn có bản chất manh mún, nhỏ, nhiều nhưng không ổn định.
Việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan và chính quyền địa phương vừa giúp cơ quan BHXH huyện Yên Hưng quán lý được số lao động trên địa bàn huyện và mở rộng đưuọc đối tượng tham gia, có điều kiện để hỗ trợ các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện tốt hơn nhiệm vụ quản nhà nước ở địa phương.
3.3. Một số khuyến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH tại BHXH huyện Yên Hưng
3.3.1. Khuyến nghị đối với nhà nước:
Đề nghị các cấp, các ngành liên quan cần sớm xác định đồng bộ và nhất thể hoá các đối tượng cùng tham gia BHXH và BHYT bắt buộc; thay đổi và hoàn chỉnh phương thức quản lý, thu nộp BHXH và BHYT nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người lao động yên tâm khi tham gia BHXH, BHYT; cơ quan BHXH có điều kiện, cơ sở pháp lý đầy đủ để triển khai thực hiện.
Cấp uỷ, chính quyền các cấp cần chỉ đạo các cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương phối kết hợp đồng bộ với cơ quan BHXH trong việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách BHXH. Đưa công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện BHXH vào chỉ tiêu thi đua hàng năm của các ngành, các cấp và các đơn vị.
3.3.2. Khuyến nghị đối với BHXH Việt Nam:
Có cơ chế phối hợp từ Bộ, ngành Trung ương, hướng dẫn kịp thời thống nhất các quy định của Luật BHXH, đặc biệt là chế độ tiền lương làm cơ sở đóng - hưởng của người lao động trong các đơn vị ngoài quốc doanh hướng dẫn về quy trình, thủ tục cụ thể trong việc xử lý các hành vi vi phạm Luật BHXH và biện pháp xử lý triệt để nhằm đảm bảo tăng cường pháp chế của Luật, kể cả từ các xử lý đơn giản như tính lãi chậm nộp hay khấu trừ tài khoản trong ngân hàng...
Phối hợp các cơ quan chức năng: Ban Kiểm tra, BHXH Việt Nam; Sở Lao động - Thương binh & Xã hội; Thanh tra và UBND để xử lý những đơn vị không hoặc chấp hành chưa nghiêm túc kết luận, xử lý sau kiểm tra nhằm thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra BHXH tại các đơn vị.
3.3.3. Khuyến nghị đối với BHXH tỉnh Quảng Ninh:
Tăng cường đội ngũ cán bộ, giảm tải áp lực công việc cho các cán bộ của BHXH huyện Yên Hưng vì hiện nay một cán bộ phải đảm nhiệm từ hai đến ba công việc, dẫn tới tình trạng công việc được giao còn tồn đọng, chưa giải quyết được kịp thời.
Tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật đặc biệt là hệ thống máy tính để có thể giúp các cán bộ giải quyết chế độ và lưu trữ hồ sơ của người tham gia một cách thuận tiện.
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách, chuyên sâu về lĩnh vực thanh tra, kiểm tra, nhằm đảm bảo công tác thanh tra về BHXH đạt hiệu quả. Hàng quý cần tổ chức kiểm tra đột xuất một số đơn vị sử dụng lao động để xem xét đối chiếu danh sách lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc có được NSDLĐ đăng ký tham gia hay không.
3.3.4. Khuyến nghị đối với BHXH huyện Yên Hưng:
Tổ chức các buổi tập huấn, phổ biến những thay đổi về chính sách pháp luật cho các cán bộ làm công tác BHXH ở các đơn vị sử dụng lao động, hướng dẫn họ làm các thủ tục hồ sơ đăng ký tham gia và hưởng cho NLĐ, đặc biệt cách lập các mẫu về tăng giảm lao động, tiền lương hàng tháng (mẫu 02a – TBH và 03a – TBH).
Phối hợp với cơ quan thuế để sử dụng thang bảng lương mà đơn vị sử dụng lao động đăng ký với cơ quan thuế để dùng làm căn cứ tham gia BHXH cho người lao động. Như vậy sẽ đảm bảo được đúng quyền lợi của người tham gia BHXH.
Phối hợp chặt chẽ với phòng lao động thương binh xã hội huyện để kịp thời nắm bắt tình hình biến động của các doanh nghiệp và lao động trên địa bàn huyện Yên Hưng.
Đề nghị UBND huyện hàng năm thành lập đoàn kiểm tra liên ngành gồm: Liên đoàn lao động, BHXH huyện, chi cục thuế huyện để kiểm tra tình hình tham gia BHXH của NLĐ khu vực ngoài quốc doanh. Qua đó từng bước nâng cao nhận thức của NSDLĐ, NLĐ về chính sách BHXH của Đảng và Nhà nước.
Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức công đoàn, tổ chức y tế để kiểm tra, giám sát việc cấp giấy chứng nhận nghỉ ốm, thai sản và nghỉ DSPHSK để khắc phục hiện giả mạo hồ sơ, khai khống thời gian nghỉ để rút tiền từ quỹ BHXH không đúng chế độ, không đúng các quy định.
KẾT LUẬN
BHXH là nền tảng cho sự ổn định và phát triển xã hội. Kinh tế của mỗi quốc gia chỉ có thể tăng trưởng một cách bền vững khi người dân được phân phối công bằng, khi người dân được thụ hưởng các thành quả của kinh tế. BHXH chính là một “kênh” quan trọng tạo ra sự công bằng này. Vì vậy, các quốc gia, dù đã phát triển hay đang phát triển, vẫn tiếp tục hoàn thiện, tiếp tục đổi mới chính sách BHXH.
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang dần hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, sức ép trên thị trường lao động ngày một tăng lên. Nhất là trong tình hình hiện nay, khi mà nền kinh tế nước ta bị tác động bởi cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới. BHXH chính là sự cần thiết khách quan và không thể thiếu được đối với người lao động. Hoạt động BHXH đã ngày càng chứng tỏ được vai trò quan trọng trong việc giảm nhẹ Ngân sách nhà nước tạo nguồn vốn khá lớn để đầu tư tăng trưởng phát triển kinh tế.
BHXH huyện Yên Hưng là một cơ quan cấp địa phương luôn hoàn thành nhiệm vụ cấp trên giao, thực hiện tốt chế độ và quyền lợi đối với người lao động và góp phần đảm bảo công tác an sinh xã hội trên địa bàn.
Nhìn lại chặng đường 16 năm thành lập xây dựng và phát triển, BHXH huyện Yên Hưng rất tự hào với những thành quả đạt được và tin tưởng rằng những kết quả trên là hành trang quý báu để BHXH huyện vững bước hoàn thành nhiệm vụ trên những chặng đường tiếp theo.
Trên đây là toàn bộ kết quả nghiên cứu của đề tài. Em hy vọng rằng các giải pháp và khuyến nghị đưa ra trong báo cáo thực tập tốt nghiệp này sẽ góp phần giúp BHXH huyện Yên Hưng xây dựng các biện pháp quản lý nhằm đạt đựoc hiệu quả cao hơn trong công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Báo cáo thu BHXH của BHXH huyện Yên Hưng các năm 2007, 2008, 2009, 2010.
Báo cáo chi BHXH của BHXH huyện Yên Hưng các năm 2007, 2008, 2009, 2010.
Báo cáo tổng kết hoạt động của BHXH huyện Yên Hưng năm 2010.
Giáo trình BHXH I, trường đại học Lao động xã hội, NXB lao động xã hội, năm 2008.
Giáo trình Quản trị BHXH, trường đại học Lao động xã hội, NXB lao động xã hội, năm 2009
Website:
Website: http www.baohiemxahoi.gov.vn
NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
Họ và tên người HDKH: Ths.Phạm Đức Trọng
Chức vụ: Giảng viên
Nhận xét khóa luận tốt nghiệp của:
Sinh viên: Nguyễn Thu Trang
Lớp: Đ3BH4 Khóa: 3
Đề tài: Công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH tại BHXH huyện Yên Hưng tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2007 – 2010, thực trạng và giải pháp.
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Hà Nội, ngày….tháng….năm…
Người nhận xét
NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI PHẢN BIỆN
Họ và tên người phản biện khóa luận:
Chức vụ:
Nhận xét khóa luận tốt nghiệp của:
Sinh viên: Nguyễn Thu Trang
Lớp: Đ3BH4 Khóa: 3
Đề tài: Công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH tại BHXH huyện Yên Hưng tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2007 – 2010, thực trạng và giải pháp.
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................ ..............................................................................................................................
Hà Nội, ngày…..tháng….năm….
Người nhận xét
PHỤ LỤC
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Công tác quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tại bảo hiểm xã hội huyện Yên Hưng tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2007 – 2010, thực trạng và giải pháp.doc