Đảng với những bước phát triển của nền giáo dục Việt Nam và giải pháp đổi mới nền giáo dục nước ta

3 ( 1442 ) ngay tõ xa x­a , nÒn gi¸o dôc ®· ®­îc c¸c nhµ vua , chÝnh quyÒn hÕt søc quan t©m , ch¨m sãc vµ ®· ®ù¬c ®óc kÕt qua nhiÒu c©u th¬ , c©u v¨n mang tÇm thêi ®¹i “ Gi¸o dôc lu«n gi÷ vai trß quan träng trong sù ngiÖp ph¸t triÓn cña d©n téc ë mäi thêi ®¹i . HiÕu häc , t«n vinh vµ träng dông ng­êi tµi lµ truyÒn thèng cña d©n téc ViÖt Nam , truyÒn thèng ®ã lu«n ®­îc nh©n d©n ta coi träng , ph¸t huy , tr­êng tån tõ ®êi nµy qua ®êi kh¸c C¸ch ®©y h¬n 900 n¨m (n¨m 1070-1076) , nhµ Lý lËp V¨n MiÕu Qu«c Tö Gi¸m lµ tr­êng ®¹i häc ®Çu tiªn ë n­íc ta . N¨m 1858 thùc d©n ph¸p x©m l­îc n­íc ta , sau ®ã më thuéc ®Þa kh«ng lµm thay ®æi nÒn v¨n ho¸ d©n téc vµ tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n ta . Ng­îc l¹i cµng bÞ ¸p bøc , lßng yªu n­íc c¸ng ®­îc d©ng lªn vµ c¸c sü phu lu«n lµ tÊm g­¬ng s¸ng chãi vÒ tinh thÇn d©n téc . C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng , n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ra ®êi . Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®Æt nÒn mãng x©y dùng nÒn gi¸o dôc c¸ch m¹ng cña d©n do d©n . Ngay tõ khi n­íc nhµ ®éc lËp gi¸o dôc lu«n ®­îc §¶ng , B¸c Hå va nh©n d©n ch¨m lo , vun ®¾p vµ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong suèt 60 n¨m , tõ c¸ch m¹ng th¸ng t¸m , tiÕo ®Õn 2 cuéc kh¸ng chiÕn , råi thêi kú ®æi míi , gi¸o dôc vµ ®µo t¹o n­íc ta còng cã lóc th¨ng trÇm nh­ng chóng ta ®· v­ît qua mäi khã kh¨n . TiÕp tôc nh÷ng t­ t­ëng c¸ch m¹ng vÒ gi¸o dôc cña B¸c Hå , §¶ng , Nhµ n­íc ta lu«n coi träng sù nghiÖp gi¸p dôc vµ ®µo t¹o . Trong qu¸ tr×nh ®æi míi , thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ , xuyªn suèt c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng , ®¹i biÓu ®¹i héi VII ®Õn nay , §¶ng vµ nhµ n­íc ta coi gi¸p dôc lµ quèc s¸ch hµng ®µu , lµ nÒn t¶ng cho ph¸t triÓn , gi¸o dôc nh»m n©ng cao d©n trÝ , ®µo t¹o nguån lùc , båi d­ìng nh©n tµi , gi¸o dôc lµ sù nghiÖp cña toµn §¶ng toµn d©n . Gi¸o dôc ph¶i g¾n víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ , x· héi xñng cè quèc phßng an ninh , ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®µo t¹o , x· héi gi¸o dôc lµ nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n vÒ gi¸o dôc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ héi nhËp quèc tÕ . 2) Lý do môc ®Ých chän ®Ò tµi Nh­ chóng ta ®· biÕt ,§¶ng do Hå ChÝ Minh l·nh ®¹o ®ù¬c thµnh lËp vµo ®Çu n¨m 1930 thÕ kû XX.Ngay sau khi ra ®êi , §¶ng ta ®· l·nh ®¹o nhiÒu nuéc c¸ch m¹ng th¾ng lîi vÓ vang.Mµ niÒm tù hµo mang tÝnh lÞch sö lµ hai cuéc chiÕn tranh ®¸nh ®uæi thùc d©n Ph¸p vµ ®Õ quèc Mü. Víi xu thÕ trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ hiÑn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay th× ®¶ng ta ®ang thùc sù coi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn ®Êt n­íc . viÖc nh¹n thøc s©u s¾c gi¸p dôc ®µo taoj cïng víi khoa häc c«ng nghÖ lµ nhan tè quyÕt ®Þnh t¨ng tr­ëng kinh tÕ va ph¸t triÓn x· héi . ®Çu t­ cho gi¸o dôc ®µo t¹o lµ ®Çu t­ cho ph¸t triÓnt ®Êt n­íc . v× thÕ mµ tõ nh÷ng n¨m 1945 Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc : Cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø nhÊt ( 1950) víi môc tiªu lµ gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ thµnh nh÷ng ng­êi c«ng d©n trung thanh víi chÕ ®ä d©n chñ nh©n d©n , ph¶icã phÈm chÊt nghÞ lùcphôcvô kh¸ng chiÕn phôc vô nh©n d©n Cuéc c¸ch gi¸o dôc lÇn 2 (1956)víi môc tiªu lµ ®µo t¹o , båi d­ìng thÕ hÖ trÎ thµnh nh÷ng c«ng d©n ph¸t triÓn toµn diÖn , nh÷ng c«ng d©n tèt , lao ®«ng tèt , cã tµi cã ®øc ®Ó x©y dùng chÕ ®ä d©n chñ nh©n d©n ®­a ®Êt n­íc lªn chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n­ícCuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø 3 (1979) víi môc tiªu lµ ch¨m sãc vµ gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ tõ lóc nhá tíi lóc tr­ëng thµnh , tõng b­íc thu hót tÊt c¶ trÎ em vµo nhµ trÎ , mÉu gi¸o , phÊn ®Êu cho thÕ hÖ trÎ tíi tuæi tr­ëng thµnh ®­îc häc ®Çy ®ñ , tiÕn tíi phæ cËp gi¸o dôc mét c¸ch toµn diÖn 3) §èi t­îng nghiªn cøu Gi¸o dôc lu«n g¾n liÒn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia , nªn tÝnh d©n téc lµ cèt lâi cña mçi n­íc. Trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i th× con ng­êi cã vai trß quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn x· héi kinh tÕ . Thùc tÕ ®· chøng minh sù thµnh c«ng cña c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn lµ do yÕu tè con ng­êi ®­îc ®µo tµo . N­íc ta ®ang ph¶i ®èi mÆt víiyªu cÇu c¹nh tranh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu kh¾t khe cña m«i tr­êng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . Ngoµi ra chóng ta còng ph¶i nhËn thøc quan ®iÓm chÝnh s¸ch , luËt ph¸p ®Ðn viÖc ®Çu t­ x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y vµ c¬ së vËt chÊt tr­êng líp 4)Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu xuÊt ph¸t tõ b¶n th©n chñ nghÜa Mac Lªnin vµ t­ tøëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn t¶ng t­ t­ëng lµ kim chØ nsm cho ho¹t ®éng cña §¶ng . §­êng lèi chÝnh trÞ hät ®éng cña §¶ng lµ sù biÓu hiÖn cô thÓ lý luËn ®ã trong hoµn c¶nh ViÖt Nam víi tÊt c¶ ®Æc ®iÓm vèn cã cña nã . Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi khoa häc lÞch sö nãi chung vµ khoa häc lÞch sö ®¶ng nãi riªng , ChØ cã ®øng trªn quan ®iÓm lÞch sö míi cã thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch khoa häc c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn gi¸o dôc vµ vai trß cña ®¶ng trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn gi¸o dôc tõ thêi kú b×nh d©n häc vô ®Ðn phæ cËp gi¸o dôc vµ ®Õn nÒn gi¸o dôc ®µo t¹o hîp t¸c quèc tÕ du häc x©y dùng n­íc ViÖt Nam giµu m¹nh còng nh­ míi lý gi¶i ®­îc r»ng lý t­ëng c¸ch m¹g vµ nh÷ng môc tiªu cao c¶ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý t­ëng ®ã mµ §¶ng ®· kiªn tr× theo ®uæi tõ ngµy míi ra ®êi Hai ph­¬ng ph¸p rÊt quan träng lµ ph­¬ng ph¸p lÞch sö vµ ph­¬ng ph¸p l«gic®ã lµ nh÷ng ph­¬ng ph¸p cã mèi quan hÖ lu«n lu«n g¾n bã víi nhau bæ sung vµ hç trî cho nhau NhiÖm vô cña khoa häc lÞch sö ®¶ng lµ ph¶i lµm s¸ng tá néi dung c¸c giai ®o¹n lÞch sö ®Êu tranh vµ phat triÓncña ®¶ng víi nh÷ng sù kiÖn cô thÓ sinh ®éng trong mè liªn hÖ cã tÝnh nh©n gi¶ gi÷a chóng víi nhau 5)Néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi tiÓu luËn gåm: *PhÇn më ®Çu *PhÇn néi dung: Ch­¬ng 1 : Kh¸i qu¸t nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam Ch­¬ng 2 : §¶ng víi nh÷ng b­íc ph¸t triÓn cña nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam Ch­¬ng 3.Gi¶i ph¸p ®æi míi gi¸o dôc cña Nhµ n­íc ta hiÖn nay *Phần kết luận PhÇn néi dung Ch­¬ng 1: kh¸I qu¸t nÒn gi¸o dôc viÖt nam - Gi¸o dôc lu«n gi÷ vai trß quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn cña c¸c d©n téc ë mäi thêi k×. HiÕu häc, t«n vinh vµ träng dông nh©n tµi lµ truyÒn thèng d©n téc ViÖt Nam, truyÒn thèng ®ã lu«n ®­îc nh©n d©n ta coi träng, ph¸t huy, tr­êng tån tõ ®êi nµy qua ®êi kh¸c. §Ó gióp mäi ng­êi cã c¸i nh×n bao qu¸t h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy chóng t«i xin kh¸i qu¸t nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam qua c¸c thêi kú. - §Çu tiªn lµ nÒn gi¸o dôc trong thêi kú phong kiÕn vµ Ph¸p thuéc. N¨m 938, sau h¬n 1 ngµn n¨m B¾c thuéc nh©n d©n ta ®· giµnh ®­îc ®éc lËp vµ b¾t ®Çu x©y dùng Nhµ n­íc phong kiÕn víi mét nÒn gi¸o dôc do nhµ n­íc chØ ®¹o. §Õn thêi nhµ Lý, b¾t ®Çu ch¨m lo më mang häc tËp vµ thi cö,®Ço t¹o nh©n tµi ®Ó tuyÓn lùa nh©n tµi cã n¨ng lùc cho bé m¸y hµnh chÝnh. N¨m 1070, nhµ Lý dùng V¨n MiÕu vµ më Quèc Tö Gi¸m(1076) ë kinh thµnh lµm n¬i häc tËp cho con em tÇng líp quý téc,quan l¹i.§©y còng lµ tr­êng ®¹i häc ®Çu tiªn cña n­íc ViÖt Nam. N¨m 1075, khoa thi ®Çu tiªn ®Ó chän nh©n tµi ®­îc tæ chøc vµ lµ tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn cña chÕ ®é gi¸o dôc vµ thi cö trong suèt thêi kú phong kiÕn ViÖt Nam. - §êi nhµ Lý më ®Çu cho sù ph¸t triÓn rùc rì cña n­íc nhµ. Qóa tr×nh dùng n­íc lu«n ®i liÒn víi qu¸ tr×nh gi÷ n­íc vµ x©y dùng nÒn gi¸o dôc d©n téc. Tõ ®êi Lý, TrÇn, Lª, NguyÔn dï trong hoµn c¶nh nµo, ®êi vua nµo nÒn gi¸o dôc vÉn ®­îc quan t©m. - §Õn n¨m 1858 khi thùc d©n Ph¸p x©m chiÕm ®Êt n­íc ta vµ coi gi¸o dôc lµ c«ng cô ®Ó chinh phôc thuéc ®Þa. Ban ®Çu Ph¸p vÉn gi÷ nguyªn nÒn gi¸o dôc phong kiÕn, sau ®ã toµn bé nÒn gi¸o dôc n­íc ta bÞ thay ®æi toµn bé. Ch÷ Ph¸p vµ ch÷ Quèc Ng÷ ®­îc ®­a vµo nhµ tr­êng ®Ó thay thÕ ch÷ H¸n, hÖ thèng c¸c c¬ së gi¸o dôc míi ®­îc h×nh thµnh thay thÕ c¸c tr­êng líp cña nÒn gi¸o dôc phong kiÕn. §Õn n¨m 1897 sau khi chinh phôc toµn câi §«ng D­¬ng , Ph¸p míi ban hµnh bé luËt ®Çu tiªn vÒ gi¸o dôc cho toµn §«ng D­¬ng. Tõ ®è c¸c ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc theo hÖ thèng gi¸o dôc cña Ph¸p ®­îc ¸p dông ë n­íc ta. Còng tõ thêi nµy, gi¸o dôc n­íc ta chØ ®­îc tËp trung më c¸c tr­ßng bËc s¬ häc, gåm ba líp ®Çu bËc tiÓu häc lµ chñ yÕu. Sau 80 n¨m bÞ thùc d©n Ph¸p ®« hé, §·ng vµ B¸c Hå d· l·nh ®¹o nh©n d©n ta giµnh ®éc lËp d©n téc gi¶i phãng ®Êt n­íc. Mét tang lÞch sö míi b¾t ®Çu vµ còng lµ thêi k× më ra mét nÒn gi¸o dôc míi-nÒn gi¸o dôc d©n chñ do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh l·nh ®¹o. Sau 80 n¨m bÞ n« lÖ, 95% d©n ta bÞ mï ch÷ hËu qu¶ cña viÖc thùc d©n Ph¸p dïng s¸ch “ngu d©n” ®Ó cai trÞ. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· thÊy nguån gèc s©u xa cña n« lÖ lµ do ®ãi nghÌo vµ dèt n¸t. Nh©n d©n ta ®ång lßng diÖt giÆc dèt b»ng phong trµo xo¸ ®­îc n¹n mï ch÷ cho ®¹i ®a sè nh©n d©n. KÓ tõ n¨m 1945, nÒn gi¸o dôc n­íc ta ®· thùc hiÖn 3 cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø nhÊt n¨m 1950. N¨m 1950 b¶n ®Ò ¸n c¶i c¸ch gi¸o dôc ®· ®­îc héi ®ång chÝnh phñ th«ng quavíi môc tiªu lµ x©y dùng nÒn d©n chñ nh©n d©n. B¶n ®Ò ¸n nªu râ: NÒn gi¸o dôc míi ph¶i lµ nÒn gi¸o dôc cña d©n, do d©n, v× d©n, ®­îc thiÕt kÕ trªn nguyªn t¾c “d©n téc, khoa häc, ®¹i chóng”. Ph­¬ng ch©m gi¸o dôc lµ häc ®i ®«i víi hµnh, g¾n c«ng viÖc häc tËp ë nhµ tr­êng víi c«ng cuéc gi¶i phãng ®Êt n­íc. NÒn gi¸o dôc cña mét n­íc ViÖt Nam ®éc lËp ®· h×nh thµnh s¬ bé gåm hÖ thèng phæ th«ng 9 n¨m, c¬ së gi¸o dôc b×nh d©n, gi¸o dôc chuyªn nghiÖp, gi¸o dôc cao ®¼ng, ®¹i häc. Cuéc c¶i c¸ch nµy nh»m thùc hiÖn viÖc d¹y tiÕng viÖt ë bËc ®¹i häc, hoµn tÊt viÖc ®­a tiÕng viÖt vµo d¹y ë nhµ tr­êng. Cuéc c¶i c¸ch nµy lµ tiÒn ®Ò x©y dùng nÒn mãng cho mét hÖ thèng tõ thÊp ®Õn ca. Phong trµo xo¸ mï ch÷ ®· thguy ®­îc kÕt qu¶, tr×nh ®é d©n trÝ ®­îc më réng. Néi dung ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng ®­îc c¶i tiÕn c¸c tr­êng trung hoc chuyªn nghiÖp vµ ®¹i häc ®­îc më ra ë c¸c vïng tù do vµ chiÕn khu ViÖt B¾c. Khi kÕt thóc cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, ë miÒn b¾c gi¸o dôc ®· nhanh chãng ®­îc kh«i phôc. Mét n¨m sau chiÕn tranh kÕt thóc, nÒn gi¸o dôc ph¸t triÓn nhanh chãng. C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m thµnh c«ng, theo lêi d¹y cña b¸c, nh©n d©n ta h¨ng h¸i häc ch÷ quèc ng÷, xo¸ n¹n mï ch÷. §Ó ®¸p øng yªu cÇu c«ng cuéc gi¶i phãng miÒn nam thèng nhÊt ®Êt n­íc vµ kiÕn quèc, gi¸o dôc chuyªn nghiÖp, cao ®¼ng, ®¹i häc ®­îc më ra. Ngoµi ®µo t¹o trong n­íc chóng ta cßn göi ®i ®µo t¹o cao ®¼ng ë n­íc ngoµi. §Ó triÓn khai héi nghÞ Trung ¦¬ng lÇn thø 7 kho¸ II cña §¶ng, th¸ng 3/1956, ChÝnh phñ ®· th«ng qua ®Ò ¸n c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø hai. Môc tiªu c¶I c¸ch gi¸o dôc lÇn nµy lµ ®µo t¹o, båi d­ìng thÕ hÖ trÎ trë thµnh c«ng d©n hoµn thiÖn. Ph­¬ng ch©m gi¸o dôc lµ g¾n lý luËn víi thùc hµnh, g¾n nhµ tr­êng víi ®êi sèng x· héi. Néi dung gi¸o dôc phæ th«ng 10 ¨nm gåm 3 cÊp víi gio¸ dôc ®µo t¹o vµ chuyªn nghiÖp. Cuéc c¶i cÊch gi¸o dôc lÇn hai lµ mét b­íc tiÕn c¬ b¶n trong sù nghiÖp x©y dùng nÒn gi¸o dôc n­íc ta trong hoµn c¶nh ®Êt n­íc bÞ chia c¾t, gi¸o dôc ®i liÒn víi hai nhiÖm vô c¸ch m¹ng: x©y dùng chñ nghÜa x· héi miÒn b¾c vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n­íc nhµ ë miÒn nam. Sù nghiÖp gi¸o dôc ph¸t triÓn nhanh chãng c¶ vÒ quy m« vµ chÊt l­îng ®I cïng víi c¸c thêi k× kÕ ho¹ch. Nhµ n­íc vµ nh©n d©n ta ®· cã ý thøc quan t©m ®Õn gi¸o dôc mÇn non t­¬ng lai cña ®Êt n­íc, gi¸o dôc phæ th«ng gåm cÊp 1, cÊp 2, cÊp 3. Bªn c¹nh hÖ thèng gi¸o dôc phæ th«ng chÝnh quy, gi¸o dôc th­ßng xuyªn bæ tóc v¨n ho¸ còng ®­îc t¨ng c­êng. §¶ng, ChÝnh phñ vµ B¸c Hå lu«n ch¨m sãc gi¸o dôc vµ coi viÖc xo¸ mï ch÷ lµ nhiÖm vô ­u tiªn trong 3 n¨m kh«i phôc kinh tÕ. Muèn lµm tèt viÖc xo¸ mï ch÷ ph¶i cã tæ chøc vµ l·nh ®¹o. §©y lµ mét bµi häc cã gi¸ trÞ trong mäi thêi k× lÞch sö, kÓ c¶ ngµy nay khi chóng ta ®ang x©y dùng x· héi häc tËp. N¨m 1956- 1957 ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña nhiÒu tr­êng d¹i häc ë ViÖt Nam. Ngoµi ®µo t¹o ®¹i häc, cao ®¼ng trong n­íc, nhµ n­íc tiÕp tôc göi ®i ®µo t¹o c¸c tr­êng, viÖn n­íc ngoµi. Cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn ba diÔn ra vµo n¨m 1979. Ngµy 30/4/1975 ®Êt n­íc ta hoµn toµn gi¶i phãng. NÒn gi¸o dôc c¸ch m¹ng ë miÒn B¾c ®· h×nh thµnh vµ cã ®ñ lùc l­îng ®Ó tiÕp qu¶ c¸ tr­êng, viÖn ë miÒn Nam. Mét n¨m sau gi¶i phãng, hÖ thèng tr­êng líp ®­îc duy tr×, æn ®Þnh nÒ nÕp. Bªn c¹nh hÖ gi¸o dôc phæ th«ng tËp trung,gi¸o dôc th­êng xuyªn, bæ tóc v¨n ho¸ vÉn ®­îc duy tr×. Sè l­îng tr­êng, häc sinh, gi¸o viªn, ë c¸c tr­êng d¹y nghÒ tung häc chuyªn nghiÖp, cao ®¼ng, ®¹i häc còng ®· nhanh chãng æn ®Þnh. M« h×nh gi¸o dôc theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cña Liªn X« ®­îc ¸p dông thèng nhÊt c¶ n­íc sau ngµy gi¶i phãng. TÝnh ­u viÖt cña nÒn gi¸o dôc x· héi chñ nghÜa víi sù quan t©m ®Æc biÖt cña B¸c Hå, cña §¶ng, gi¸o dôc n­íc ta ®· cã mét nÒn mãng ph¸t triÓn tèt ®Ñp. Nhê chñ ®éng chuÈn bÞ lùc l­îng gi¸o viªn ®ñ m¹nh.§éi ngò gi¸o viªn vµ c¸n bé qu¶n lý cña ngµnh gi¸o dôc ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn nÒn gi¸o dôc cho c¶ n­ãc khi n­íc nhµ thèng nhÊt. B¾t ®Çu tõ n¨m 1977-1978, ngoµi c¸c tr­êng ®¹i häc cã thªm c¸c tr­êng cao ®¼ng.chóng ta còng tiÕp cö sinh viªn ®i ®µo t¹o ë n­íc ngoµi theo nghÞ ®inh th­ kÝ kÕt víi c¸c n­íc. Sau chiÕn tranh, sù gia t¨ng d©n sè cao, nÒn kinh tÕ n­íc ta cã dÊu hiÖu tr× trÖ, ®· t¸c ®éng ®Õn sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. MÆc dï gÆp mu«n vµn khã kh¨n nh­ng §¶ng vµ Nhµ n­íc v½n lu©n quan t©m ®Õn gi¸o dôc vµ tiÕn hµnh c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø 3 víi néi dung vµ môc tiªu c¬ b¶n lµ: -Coi gi¸o dôc lµ mét bé phËn quan träng cña c¸ch m¹ng t­ t­ëng v¨n ho¸, lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n hãa, khoa häc kÜ thuËt. Gi¸o dôc lµ nh©n tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc ®µo t¹o, båi d­ình ®éi ngò lao ®éng víi quy m« lín cã ®¹o ®øc, kü n¨ng, søc khoÎ. -Thùc hiÖn nhiÖm vô ch¨m sãc vµ gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ tõ nhá ®Õn tr­ëng thµnh, tiÕn tíi phæ cËp gi¸o dôc toµn d©n. - Thùc hiÖn tèt nguyªn lý gi¸o dôc: häc ®i ®«i víi hµnh, gi¸o dôc kÕt hîp víi lao ®éng s¶n xuÊt, nhµ tr­ßng g¾n liÒn víi x· héi. §æi míi ch­¬ng tr×nh , néi dung, ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc x©y dùng h×nh hµi mét hÖ thèng gi¸o dôc tõ mÇm non ®Õn ®¹i häc, gi¸o dôc phæ th«ng ®ùoc thùc hiªn 12 n¨m. Cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn 3 n­m 1979 ®¸nh dÊu mét b­íc ngoÆt tr­ëng thµnh cña nÒn gi¸o dôc c¸ch m¹ng trªn toµn quèc . Trong hai cuéc chiÕn tranh gian khæ, nÒn gi¸o dôc c¸ch m¹ng do chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®Æt nÒn mãng vµ chØ ®¹o ®· në hoa kÕt tr¸i. VÒ c¬ b¶n nh©n d©n ta tho¸t n¹n mï ch÷, c¬ cÊu cña mét hÖ thèng gi¸o dôc d©n chñ nh©n d©n ®­îc h×nh thµnh. Vµo nh­ng n¨m ®Çu ®æi míi, ngµnh gi¸o dôc ®· b¾t tay vµo viÖc®iÒu chØnh cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc cho phï hîp víi c«ng cuéc®æi míi vµ xu thÕ ph¸t triÓn gi¸o dôc trªn thÕ giíi, t­ng b­íc æn ®Þnh , më réng quy m« n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ lµ träng t©m cña ngµnh gi¸o dôc trong qu¸ trinh chuyÓn ®æi c¬ chÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, ng©n s¸ch cã h¹n mµ nhu cÇu ®µo t¹o lai lín. Tr­íc thùc trang ®ã, nhiÒu gi¶i ph¸p t×nh thÕ ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh ®µo t¹o vµ viÖc ®ãng phÝ ®­îc ®­a ra vµ nhiÒu ý t­ëng ®­îc ®­a vµo øng dông. Nhu cÇu ®µo t¹o th¹c sÜ cña n­íc ngoµi thùc hiÖn ë mét vµi tr­êng ®¹i häc, sau ®ã lan to¶ dÇn ra c¸c tr­êng, viÖn n­íc ta. Giai ®o¹n ®Çu ®æi míi, nÒn gi¸o dôc n­íc nhµ ®· khëi s¾c, vùc dËy sau thêi k× nÒn kinh tÕ n­íc ta l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng. Nh­ng còng tõ ®©y n¶y sinh dÊu hiÖu cña sù gi¶m sót chÊt l­îng do quy m« më réng kh«ng g¾n víi kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o céng víi lóng tóng vÒ nhËn thøc vµ c¸ch qu¶n lý gi¸o dôc trong nÒn kinh tÕ ®æi. Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o giai ®o¹n 1991-1995 lµ thêi k× ph¸t triÓn m¹nh vÒ quy m« vµ c¸c laäi h×nh ®µo t¹o ®a d¹ng, nh©n tµi phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Th¸ng 12/1996, nghÞ quyÕt Trung ­¬ng 2 kho¸ VIII vÒ gi¸o dôc vµ ®­a ra nh÷ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn gi¸o dôc trong thêi k× c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ. Nh÷ng dÞnh h­íng ®ã ®· ®ùoc thÓ hiÖn trong c¸ nhiÖm vô, môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o ®Õn n¨m 2000 vµ nh­ng gi¶i ph¸p chñ yÕu g¾n víi kÕ ho¹ch vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc, coi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, môc tiªu vµ nhiÖm vô c¬ b¶n lµ lµ x©y dùng nh­ng con ng­êi vµ thÕ hÖ trÎ g¨n bã víi lý t­ëng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, cã ®¹o ®øc, phong c¸ch phï hîp víi yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÑn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc víi truyÒn thèng d©n téc ViÖt Nam. Ph¸t triÓn gi¸o dôc, ®µo t¹o gÇn víi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ cñng cè an ninh quèc phßng. Coi trong viÖc më réng quy m«, n©ng cao chÊt l­îng, ph¸t huy hiÖu qu¶ trong gi¸o dôc, ®µo t¹o. Thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong gi¸o dôc ®µo t¹o, t¹o ®iÒu kiÖn cho ai còng ®­îc häc hµnh. Giai ®o¹n 2001-2005, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ph¸t triÓn víi quy m« v­ît bËc ®Æc biÖt lµ ®¹i häc vµ cao ®¼ng. Quy m« t¨ng nh­ng ®iÒu kiÖn vµ c¬ chÕ qu¶n lý bÞ h¹n chÕ nªn d· ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng gi¸o dôc. Bªn c¹nh c¸c c¬ së gi¸o dôc c«ng lËp, gi¸o dôc ngoµi c«ng lËp còng më ra kh¸ nhiÒu lo¹i h×nh. Gi¸o dôc n­íc ta cã truyÒn thèng l©u ®êi . HiÖn ®¹i ho¸ gi¸o dôc lµ sù lùa chän nh÷ng tinh hoa truyÒn thèng gi¸o dôc d©n téc víi tinh hoa cña c¸c nÕn gi¸o dôc hiÖn ®¹i ®Ó ph¸t triÓn gi¸o dôcnh»m héi nhËp vµ s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u. Ch­¬ng 2: §¶NG VíI NH÷NG B¦íc ph¸t triÓn Cña nÒn gi¸o dôc viÖt nam 2.1 Gi¸o dôc trong nÒn d©n chñ míi: Ngµy 2-9-1945, chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tuyªn bè víi thÕ giíi thµnh lËp n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ t¹i Qu¶ng tr­êng Ba §×nh lÞch sö. §ã lµ ngµy më ra thêi kú cña nÒn gi¸o dôc míi-nÒn gi¸o dôc d©n chñ nh©n d©n do chñ tÞch Hå ChÝ Minh l·nh ®¹o. Sau c¸ch m¹ng th¸ng 8-1945, 95% d©n sè n­íc ta kh«ng biÕt ch÷. V× thÕa ngµy 8-9-1945 chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ký s¾c lÖnh thµnh lËp Nha B×nh d©n häc vô xo¸ n¹n mï ch÷ trong c¶ n­íc. NÒn gi¸o dôc d©n chñ nh©n d©n ®­îc hinh thµnh vµ theo suèt ch¨ng ®­êng c¸ch m¹ng ViÖt Nam. 2.1.1 C¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø nhÊt 1950: Th¸ng 7-1950, khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p ®ang diÔn ra víi chiÕn dÞch Biªn Giíi, b¶n ®Ò ¸n c¶i c¸ch gi¸o dôc ®· ®­îc Héi ®ång ChÝnh Phñ th«ng qua, víi môc tiªu tæng qu¸t lµ x©y dùng mét nÒn gi¸o dôc d©n chñ nh©n d©n. B¶n ®Ò ¸n nªu râ: NÒn gi¸o dôc míi ph¶i lµ nÒn gi¸o dôc cña d©n, do d©n, v× d©n ®­îc thiÕt kÕ trªn nguyªn t¾c: “ d©n téc, khoa häc, ®¹i chóng”. Môc tiªu cña hÖ thèng gi¸o dôc lµ thÕ hÖ trÎ thµnh nh÷ng ng­êi c«ng d©n trung thµnh víi chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n, ph¶i cã phÈm chÊt, nghÞ lùc phôc vô kh¸ng chiÕn, phôc vô nh©n d©n. Ph­¬ng ch©m gi¸o dôc lµ häc ®i ®«i víi hµnh, g¾n c«ng viÖc häc tËp ë nhµ tr­êng víi c«ng cuéc gi¶i phãng ®Êt n­íc. NÒn gi¸o dôc ViÖt Nam ®éc lËp ®· h×nh thµnh s¬ bé gåm hÖ thèng phæ th«ng 9 n¨m, c¬ së gi¸o dôc b×nh d©n, gi¸o dôc chuyªn nghiÖp, gi¸o dôc cao ®¼ng vµ ®¹i häc. Cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc nµy nh»m thùc hiÖn viÖc d¹y tiÕng viÖt ë bËc ®¹i häc, hoµn tÊt viÖc ®­a tiÕng viÖt vµo d¹y ë nhµ tr­êng vèn ®· ®­îc triÓn khai sau CMT8-1945. Cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø nhÊt lµ tiÒn ®Ò x©y dùng nÒn mãng cho mét hÖ thèng gi¸o dôc c¸ch m¹ng. Mét nÒn gi¸o dôc non trÎ trªn mÆt b»ng d©n tri míi cña mét n­íc ViÖt Nam ®éc lËp. Phong trµo xo¸ n¹n mï ch÷ ®· thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶, tr×nh ®é d©n trÝ ®­îc më réng. Ngoµi gi¸o dôc phæ th«ng chÝnh quy c¸c líp t¹i chøc v¨n ho¸ ®Òu ®­îc duy tr×,kh«ng chØ ®µo t¹o trong n­íc chóng ta ®· göi ®i ®µo t¹o Cao ®¼ng,§¹i häc ë c¸c n­íc Liªn X«,Trung Quèc,Ba Lan....... 2.1.2 C¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø hai n¨m 1956: Sau hoµ b×nh n¨m 1954, MiÒn B¾c cã hai hÖ thèng gi¸o dôc phæ th«ng tån t¹i: HÖ thèng gi¸o dôc 9 n¨m ( ë vïng kh¸ng chiÕn do ta x©y dùng ) vµ hÖ thèng gi¸o dôc 12 n¨m ( ë vïng míi gi¶i phãng do Ph¸p ®Ó l¹i ). Héi nghÞ TW lÇn thø 7 kho¸ II cña §¶ng, th¸ng 3-1956, ChÝnh Phñ ®· th«ng qua ®Ò ¸n gi¸o dôc lÇn thø 2. Môc tiªn c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn nµy lµ ®µo t¹o, båi d­ìng thÕ hÖ trÎ thµnh nh÷ng c«ng d©n ph¸t triÓn toµn diÖn. Nh÷ng c«ng d©n tèt trung thµnh víi Tæ Quèc, lao ®éng tèt, cã tµi, cã ®øc ®Ó x©y dùng chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n, ®­a ®Êt n­íc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi vµ ®Êu tranh thèng nhÊt n­íc nhµ. Ph­¬ng ch©m gi¸o dôc lµ g¾n lÝ luËn víi thùc hµnh, g¾n nhµ tr­êng víi ®êi sèng x· héi. Néi dung gi¸o dôc cã tÝnh chÊt toµn diÖn gåm 4 mÆt: §øc, trÝ, thÓ, mü ; trong ®ã trÝ lùc lµ c¬ së, ®ång thêi t¨ng c­êng gi¸o dôc t­ t­ëng vµ ®¹o ®øc.Trong gi¸o dôc, viÖc g¾n häc víi hµnh, lý thuyÓt víi cuéc sèng x· héi ®­îc quan t©m coi träng. VÒ hÖ thèng gi¸o dôc, h×nh thµnh hÖ thèng gi¸o dôc phæ th«ng 10 n¨m gåm 3 cÊp víi gi¸o dôc ®µo t¹o vµ chuyªn nghiÖp. Cuéc c¶i c¸ch gi¸op dôc lÇn thø 2 lµ mét bøoc tiÕn c¬ b¶n trong sù nghiÖp x©y dùng nÒn gi¸o dôc cña n­íc ta trong hoµn c¶nh ®Êt n­íc cßn bÞ chia c¾t. Đến năm 1960, chúng ta đã manh nha chủ trương phải chuẩn bị cho một cuộc CCGD khác. Chuẩn bị cho sứ mệnh này, năm 1961,Viện Khoa học GD ra đời, phác thảo và xây dựng đề án CCGD. Năm 1972, đề án hoàn thành. Nhưng đây cũng là năm đất nước đầy biến động và thăng trầm bởi chiến tranh. Ngµy 5-8-1964 Mü nÐm bom b¾n ph¸ miÒn B¾c. Trong ®iÒu kiÖn chiÕn tranh ¸c liÖt, ngµy 28-6-1965 Bé chÝnh trÞ ra nghÞ quyÕt sè 142/NQ-TW vÒ viÖc ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý kinh tÕ ®¸p øng nhu cÇu c¸ch m¹ng míi. §©y lµ v¨n kiÖn ®Çu tiªn cña §¶ng nãi vÒ c«ng t¸c ®µo t¹ovµ båi d­ìng c¸n bé chuyªn m«n.  Năm 1975, một bước ngoặt lớn, đất nước thống nhất. Giai đoạn lịch sử mới buộc nhà nước ta xem xét, thấy cần phải bổ sung, hoàn thiện  đề án phù hợp với thời cuộc mới.Tinh thần chỉ đạo cuộc CCGD sẽ triển khai  là không được thua kém các nước về tri thức. Quan điểm đó chi phối, xuyên suốt trong toàn bộ việc xây dựng CT, SGK. Tư duy nhồi nhét kiến thức cho học sinh càng nhiều càng tốt để không “thua chị kém em” một lần nữa lặp lại ở ngay cuộc CCGD mới, tiến hành 1980.  NÒn gi¸o dôc c¸ch m¹ng n­íc ta ®· cã sù hç trî gióp ®ì, hîp t¸c cña c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa vµ ngµy cµng trë thµnh nh÷ng b«ng hoa ®Ñp cña chÕ ®é d©n chñ míi. 2.1.3 C¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn ba tõ n¨m 1979:  Hệ thống GD lại chuyển từ 10 năm sang 12 năm (bỏ lớp vỡ lòng), kéo theo sự đổi mới chương trình, SGK và cải tiến chữ viết. Do dư luận xã hội phản ứng mạnh, ngành GD và ĐT dần dà quay lại chữ viết cũ như hiện nay. Do tinh thần chỉ đạo “không thua chị kém em”,  thực tiễn CT, SGK của cuộc CCGD năm 1980 này lại bị chính các nhà trường kêu quá tải.  Với ý nghĩa nội dung bao giờ cũng quyết định phương pháp, nếu SGK bị quá tải thì  không  có một phương pháp nào ngoài phương pháp truyền thụ một chiều cho kịp với nội dung CT, SGK. Chính vì thế, mặc dù chỉ còn một năm nữa là triển khai công cuộc đổi mới GDPT, và bộn bề công việc,  ngành GD và ĐT vẫn buộc phải thực hiện giảm tải CT, SGK.  TÝnh ­u viÖt cña nÒn gi¸o dôc x· héi chñ nghÜa ®­îc sù quan t©m ®Æc biÖt cña B¸c Hå, cña §¶ng, nÒn gi¸o dôc n­íc ta cã nÒn mãng ph¸t triÓn tèt ®Ñp. §Êt n­íc thèng nhÊt bao niÒm h©n hoan sum häp, nh­ng ®©y còng lµ thêi k× khã kh¨n trong lÞch sö ph¸t triÓn n­íc nhµ. MÆc dï gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ng §¶ng vµ nhµ n­íc ta vÉn quan t©m ®Õn sù ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ tiÕn hµnh cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø ba. NhËn thøc gi¸o dôc lµ nÒn t¶ng lµ t­¬ng lai d©n téc, lµ c¬ së ban ®Çu cho sù ph¸t triÓn cña con ng­êi ViÖt Nam, ngµy 11-1-1979, Bé chÝnh trÞ TW §¶ng ®· ra nghÞ quyÕt sè 14/NQ-TW vÒ c¶I\i c¸ch gi¸o dôc trong ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc thèng nhÊt cïng ®i lªn chñ nghÜa x· héi. Nh÷ng néi dung vµ môc tiªu c¬ b¶n cña cuéc c¸ch gi¸o dôc lÇn thø ba lµ: Coi gi¸o dôc lµ mét bé phËn quan träng cña c¸ch m¹ng t­ t­ëng v¨n ho¸, lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt. Gi¸o dôc lµ nh©n tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng ®éi ngò lao ®éng víi quy m« lín cã ®¹o ®øcn kü thuËt, søc khoÎ… Thùc hiÖn nhiÖm vô ch¨m sãc vµ g¸o dôc thÕ hÖ trÎ tõ nhá ®Õn møc tr­ëng thµnh, tõng b­íc thu hót tÊt c¶ trÎ em vµo nhµ ttrÎ mÉu gi¸o, phÊn ®Êu cho thÕ hÖ trÎ tíi tuæi tr­ëng thµnh ®­îc häc ®Çy ®ñ, tiÕn tíi phæ cËp gi¸o dôc toµn d©n. Thùc hiÖn tèt nguyªn lý gi¸o dôc: häc ®i ®«i víi hµnh,gi¸o dôc kÕt hîp víi lao ®éng s¶n xuÊt, nhµ tr­êng g¾n liÒn víi x· héi. §æi míi ch­¬ng tr×nh néi dung ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y: gi¸o dôc phæ th«ng ®­îc thùc hiªn 12 n¨m tõ líp 1 ®Õn líp 12. Gi¸o dôc ®¹i häc, cao ®¼ng: mÆc dï nhµ n­íc ta ®· chuÈn bÞ ®µo t¹o ®éi ngò gi¸o viªn trong vµ ngoµi n­íc cho c¸c tr­êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng nh­ng do quy m« t¨ng nhanh, chÊt l­îng ®ßi hái cao nªn sù thiÕu hôt ®éi ngò gi¸o viªn ë c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng vÉn lín. §Ó ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho ®Êt n­íc ngµy24-5-1976 Thñ t­íng ®· kÝ quyÕt ®Þnh ®µo t¹o trªn ®¹i häc trong n­íc do Thñ t­íng chÝnh phñ Ph¹m v¨n §ång ký.§©y lµ mèc ®¸nh dÊu sù tr­ëng thµnh cña nÒn gi¸o dôc n­íc ta. 2.2 Gi¸o dôc thêi ®æi míi. §¹i héi VI cña §¶ng, Th¸ng 12-1986 lµ mèc son ®¸nh dÊu sù nghiÖp ®æi míi vµ còng lµ thêi kú më ra con ®­êng ph¸t triÓn cña gi¸o dôc n­íc nhµ. C«ng cuéc ®æi míi nh­ lµn sãng c¸ch m¹ng ®· lan to¶ vµo gi¸o dôc, mét bé phËn cña gi¸o dôc, mét mÆt trËn hµng ®Çu cña sù nghiÖp dùng n­íc vµ b¶o vÖ tæ quèc.Theo tiÕn tr×nh ®æi míi, ngµnh gi¸o dôc ®Ò ra c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu hµnh ®éng nh»m ®­a sù nghiÖp gi¸o dôcvµ ®µo t¹o®Êt n­íc ph¸t triÓn ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ héi nhËp kinh tÕ. 2.2.1 Giai ®o¹n 1985 – 2000 Thay vì cần có một cuộc CCGD triệt để, tích cực, ngành GD và ĐT lại triển khai những giải pháp mang tính chắp vá, đơn lẻ với hai nội dung cơ bản.   1) Đổi mới CT, SGK. Ở năm mở đầu này, đổi mới tư duy trong xây dựng CT, SGK chưa được xã hội cảm nhận rõ thì chính trong ngành lại có sự tranh luận quyết liệt về thứ tự chữ e hay chữ a, chữ viết thường hay chữ viết hoa?..vv.., gây phản cảm và hoài nghi của xã hội, từ bộ sách tiểu học.  2) Đổi mới phương pháp. Do nhiều nguyên nhân, cả cơ chế quản lý, cung ứng thiết bị GD, sự hiểu biết hời hợt, ấu trĩ về đổi mới phương pháp, và sức ì thâm căn cố đế của người thầy; quan trọng hơn, ngành vẫn thiếu hàng loạt các giải pháp mang tính hệ thống, đồng bộ, đó là đổi mới về đánh giá, thi cứ, kiểm tra… Rốt cục đến thời điểm này, “hàng nghìn tỷ đồng của nhân dân ném ra gió”, nhưng thầy trò các nhà trường vẫn tiếp tục dạy chay- học chay, tiếp tục truyền thụ kiến thức một chiều là chủ yếu. Đổi mới phương pháp, mục tiêu lớn nhất của công cuộc này đã không thành hiện thực. Th¸ng 6/1996, §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®­îc tiÕn hµnh, tiÕp tôc con ®­êng ®æi míi. Th¸ng 12/1996, NghÞ quyÕt Trung ­¬ng 2 kho¸ VIII vÒ gÝao dôc vµ ®µo t¹o ®· ®­a ra nh÷ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn gi¸o dôc trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ. Nh÷ng ®Þnh h­íng ®ã ®· thÓ hiÖn trong c¸c nhiÖm vô, môc tiªu, ph¸t triÓn gi¸o dôc, ®µo t¹o ®Õn n¨m 2000 vµ nh÷ng gi¶I ph¸p chñ yÕu g¾n liÒn víi kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. NhiÖm vô vµ môc tiªu c¬ b¶n cña gi¸o dôc lµ nh»m x©y dùng nh÷ng con ng­êi vµ thÕ hÖ trÎ tha thiÕt g¨n bã víi lý t­ëng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, cã ®¹o ®øc, phong c¸ch phï hîp víi yªu cÇu cña sù c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc víi truyÒn thèng d©n téc ViÖt Nam. Thùc coi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, nhËn thøc s©u s¾c gi¸o dôc, ®µo t¹o cïng cïng víi khoa häc c«ng nghÖ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x· héi. §Çu t­ cho gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ ®Çu t­ cho ph¸t triÓn. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u tiªn, ­u ®·I ®èi v¬I gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch ®Çu t­ vµ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, cã gi¶I ph¸p m¹nh mÏ ®Ó ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Gi¸o dôc, ®µo t¹o lµ sù nghiÖp cña toµn §¶ng toµn d©n. Mäi ng­êi d©n ®­îc ®I häc th­êng xuyªn vµ suèt ®êi. Ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o g¾n liÒn víi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ cñng cè quèc phßng an ninh. Coi träng viÖc më réng quy m«, n©ng cao chÊt l­îng vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ trong gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. Thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi trong gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ai còng ®­îc häc hµnh. Gi÷ vai trß nßng cèt cña c¸c tr­êng c«ng lËp ®I ®«I víi ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o gi¸o dôc nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý. T¹o c¬ héi cho mäi ng­êi cã thÓ lùa chän c¸ch häc phï hîp víi yªu cÇu vµ hoµn c¶nh cña m×nh.Ph¸t triÓn c¸c tr­êng b¸n c«ng, d©n lËp ë nh÷ng n¬I cã ®iÒu kiÖn, tõng b­íc më c¸c tr­êng t­ thôc ë mét sè bËc häc nh­ mÇm non, trung häc phæ th«ng, trung häc chuyªn nghiÖp, d¹y nghÒ, ®¹i häc. Më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o kh«ng tËp trung, ®µo t¹o tõ xa, tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ h×nh thøc gi¸o dôc. 2.2.2 Giai ®o¹n 2001-2005 Nh×n chung gi¸o dôc ®µo t¹o giai ®o¹n 2001-2005 ph¸t triÓn víi quy m« v­ît bËc, ®Æc biÖt lµ ®¹i häc, cao ®¼ng. Quy m« t¨ng nh­ng ®iÒ kiÖn vµ c¬ chÕ qu¶n lý bÞ h¹n chÕ nªn ®· ¶nh h­ëng lín ®Õn chÊt l­îng cña gi¸o dôc. Th¸ng 4/2001, §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø 9 ®­îc tiÕn hµnh, phong trµo l­­ c¸ch m¹ng cña thiªn niªn kû míi cña khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh tÕ tri thøc vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Hçu hÕt c¸c n­íc ®Òu tËp trung ®iÒu chØnh, c¶I c¸ch gi¸o dôc, ®µo t¹o nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao v× x\con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Gi¸o dôc n­íc ta ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc v« cïng to lín cña thêi cuéc trong vµ ngoµi n­íc. Sù ph¸t triÓn vÒ quy m«, c¬ cÊu, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ gi¸o dôc khi chuyÓn dang kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®ang béc lé râ nh÷ng mÊt c©n ®èi cÇn chØnh söa. Ngay từ những năm đầu thực hiện đề án phổ cập giáo dục THCS của tỉnh Thanh Hóa (giai đoạn 2001-2010), Ban Chỉ đạo chương trình của Phòng Giáo dục-Đào tạo Như Xuân đã tham mưu với các cơ quan lãnh đạo huyện xây dựng được một đề án phổ cập giáo dục THCS của huyện (giai đoạn 2001-2005). Công tác giáo dục được tổ chức Đảng và chính quyền ở Như Xuân quan tâm, một số chương trình, mục tiêu bước đầu hoạt động có hiệu quả. Việc xã hội hóa giáo dục đi vào chiều sâu, và từ đó toàn dân quan tâm tới việc học tập và trở thành nhu cầu của mọi người. Được HĐND huyện thông qua đề án phổ cập THCS giai đoạn 2001-2005, ngay từ đầu Phòng GD-ĐT triển khai đã thu kết quả khả quan. Ban Chỉ đạo thường xuyên đôn đốc, duy trì sĩ số học sinh, ổn định kết quả nơi đã đạt chuẩn, nhằm đẩy nhanh tiến độ. Hàng năm, huyện duy trì việc chỉ đạo các trường tham mưu cho các xã, thị trấn tổng kết công tác, đề ra kế hoạch năm sau. Ngoài ra, còn có văn bản hướng dẫn công tác phổ cập, đi sát cơ sở nắm bắt tình hình để kịp thời thực hiện. Các đơn vị xã, thị trấn tích cực tuyên truyền, thực hiện xã hội hóa giáo dục, góp phần thúc đẩy tiến độ. Cán bộ giáo viên cũng tham mưu, giúp các xã xây dựng đề án của huyện, đồng thời phối hợp tốt giữa các trường tiểu học và THCS để cập nhật số liệu, làm tốt công tác tuyển sinh, vận động trẻ bỏ học về lớp, duy trì các lớp bổ túc THCS. Đến tháng 2-2004 có 9 đơn vị đạt chuẩn phổ cập, và nay 17/18 đơn vị có tổng kết, báo cáo năm 2004 (trừ xã Xuân Hòa mới thành lập theo dự án lòng hồ Cửa Đặt), đã xây dựng được kế hoạch phổ cập giáo dục THCS. Trong năm 2004, giáo dục Như Xuân đã tổ chức được 5 lớp văn hóa với 205 học sinh ở 5 đơn vị: Thanh Hòa (46 học viên), Thanh Lâm (47 HV), Thanh Xuân (25 HV), Xuân Quỳnh (25 HV), Tân Bình (32 HV) thi tốt nghiệp vào cuối năm 2004. Đến nay Như Xuân đã đạt và duy trì "chuẩn quốc gia" về phổ cập giáo dục tiểu học và chống mù chữ. Số trẻ 6 tuổi là 1.057 em, học lớp 1: đạt 99,7%. Độ tuổi 11-14 là 7.144 em (trong đó: đã tốt nghiệp tiểu học 6.996 em, đạt tỷ lệ 97,9%). Số học sinh tốt nghiệp lớp 9: 1.458 em, đạt 99,45%. Cơ sở vật chất được đầu tư, chất lượng dạy học được nâng cao và việc học tập được chú trọng, khoảng cách dân trí vùng-miền đã rút ngắn. Tuy nhiên, giáo viên còn thiếu đã ảnh hưởng tới chất lượng và thời lượng giảng dạy. Bước đầu đời sống nhân dân còn khó khăn, sau dần dần được cải thiện nên hoạt động phổ cập cũng đạt kết quả tốt hơn. Địa bàn đa số là vùng cao, đi lại khó khăn cũng ảnh hưởng nhiều tới hiệu quả. Dự tính của Phòng Giáo dục và Ban chỉ đạo phổ cập giáo dục sẽ quyết tâm hoàn thành phổ cập THCS trên toàn huyện vào năm 2005, vượt kế hoạch của tỉnh đề ra (một năm). Công tác XHH giáo dục trong đó có nhiệm vụ phổ cập tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập THCS không chỉ dừng lại ở nhận thức mà đã trở thành phong trào thực tiễn rộng khắp từ cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể ở huyện đến cơ sở và đồng bào các dân tộc tại Như Xuân. Nguồn: Tác giả: Hồng Huê, TC Dân tộc & Thời đại, Số Tết ất Dậu, tr. 47 Trung tâm Thông tin Khoa học Công nghệ Quốc gia 2.2.3Gi¸o dôc trong thêi gian gÇn ®©y. 2008, nền giáo dục nước nhà đi về đâu? Năm 2007, nền kinh tế nước ta đã có tốc độ tăng trưởng khá cao; thế và lực của đất nước ta lại được nâng lên một tầm cao mới. Tuy nhiên, những thách thức và trở ngại trên nhiều lĩnh vực cũng trở nên gay gắt hơn và đáng lo ngại hơn. Đương nhiên đó là những khó khăn trên con đường phát triển: giải quyết tốt thì tiếp tục đi lên, lúng túng để mất cơ hội thì lại tụt hậu, tụt hậu xa thêm nhiều nữa. Trong số những vấn nạn cần được giải quyết triệt để thì vấn nạn về giáo dục nổi lên như là một vấn đề cấp bách nhất, quyết liệt nhất, cả cho trước mắt lẫn cho lâu dài. Hy vọng rằng 2008 sẽ là năm khởi sắc của nền giáo dục nước nhà. Khởi sắc không phải trên bề nổi bằng các hoạt động kiểu vận động phong trào mà bắt đầu từ việc nhận thức lại mục đích cuối cùng của giáo dục hiện đại là: 1/ Hình thành những khối óc được rèn luyện tốt; đào tạo những con người có đủ năng lực tổ chức và liên kết các trí thức để mưu cầu hạnh phúc cho bản thân mình và cho toàn xã hội chứ không phải nhồi nhét kiến thức theo kiểu chất vào kho. 2/ Giáo dục về hoàn cảnh con người, làm cho mọi người có ý thức sâu sắc thế nào là một con người. Dạy cho thế hệ trẻ cách sống, chuẩn bị cho họ biết cách đối mặt với những khó khăn và những vấn đề chung của cả loài người. 3/ Thực tập tư cách công dân của đất nước và của toàn thế giới; có năng lực đối thoại, khoan dung trong thế giới phức hợp và đa dạng. (Xem cEdgar Morin, Liên kết tri thức, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2005). Chúng ta đã từng có những nhà trường tốt, kể cả trong thời kỳ chiến tranh và thời kỳ khó khăn nhất về kinh tế trước Đổi mới. Thế rồi, cùng với quá trình Đổi mới của đất nước, những nhà trường tốt ấy cứ tuột dần, tuột dần khỏi tay chúng ta sau nhiều lần cải cách. Cải cách giáo dục (CCGD) là một tiến trình nối tiếp các cuộc cải cách gắn liền với yêu cầu phát triển của đất nước trong các giai đoạn khác nhau. Đó là yêu cầu cấp thiết, là việc làm thường xuyên của các quốc gia phát triển và đang phát triển. Giống như các nước khác: chúng ta cũng đã từng tiến hành các cuộc CCGD (chính thức cũng như không chính thức). Nhưng lại khác xa so với nhiều nước: họ làm rất có hiệu quả, còn ta làm đã có nhiều bất cập, đặc biệt là trong suốt thời kỳ Đổi mới cho đến nay, để đến nỗi bây giờ lại phải đặt vấn đề cải cách triệt để và toàn diện (hay là phải làm một cuộc cách mạng giáo dục thực sự như ý kiến của nhiều người tâm huyết). Hãy lấy Hàn Quốc làm ví dụ. Kể từ khi độc lập cho đến nay, trong vòng 50 năm, họ đã tiến hành 7 cuộc CCGD. Các cuộc cải cách trước năm 1990 tập trung vào mục tiêu tạo ra nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của cuộc công nghiệp hóa. Trước khi xúc tiến cuộc cải cách lần thứ 7, vào thập kỷ 90 của thế kỷ vừa qua, Chính phủ Hàn Quốc đã yêu cầu Bộ Giáo dục tổng kết, đánh giá toàn diện kết quả 6 cuộc cải cách trước để có cơ sở hoạch định một cuộc cải cách mới, đáp ứng đòi hỏi của xu thế toàn cầu hóa và xã hội thông tin. Hình như Hàn Quốc không hề tuyên bố "Khoa học và Giáo dục là quốc sách hàng đầu", nhưng trên thực tế thì họ đã làm còn nhiều hơn thế nữa! Cũng trong nửa cuối thế kỷ trước, chúng ta đã tiến hành 4 cuộc cải cách chính thức. Cần thiết phải nhắc lại cuộc cải cách đầu tiên, năm 1945, ngay sau khi giành được độc lập, với chương trình Việt ngữ hóa tất cả các giáo trình của tất cả các cấp học, kể cả đại học. Cuộc cải cách lần thứ hai, năm 1950, chuyển từ hệ tú tài phân ban cũ sang hệ phổ thông 9 năm. Sau hòa bình lập lại, năm 1956, cuộc cải cách lần thứ ba chuyển từ hệ phổ thông 9 năm sang hệ phổ thông 10 năm với chương trình và sách giáo khoa của các cấp giống như của Liên Xô cũ. Sau ngày thống nhất đất nước, năm 1980, chúng ta bắt đầu cuộc cải cách lần thứ tư để thống nhất chương trình phổ thông 12 năm trên toàn quốc. Bắt đầu từ thời kỳ Đổi mới cho đến nay chưa có một cuộc cải cách nào được chuẩn bị một cách có hệ thống và được công bố chính thức. Có lẽ phải nhắc đến cuộc thử nghiệm khá bài bản trên địa bàn khá rộng của Đề tài cấp nhà nước mã số 87-54-026: "Mô hình nhà trường tổ chức sự phát triển tối ưu của trẻ em Việt Nam hiện tại bằng giáo dục thực nghiệm".  Từ năm 1995, cuộc thử nghiệm này đã phải ngừng lại vì nhiều ý kiến bất đồng. Sau đó chỉ có các "Đề án Đổi mới" riêng rẽ được thực hiện theo tinh thần Chỉ thị 14 (1979) của Bộ Chính trị, Nghị quyết 40 và 41 (2000) của Quốc hội và gần đây nhất là Nghị quyết 05 (2005) của Chính phủ. Tiếc thay các "Đề án Đổi mới" này (về phân ban, về chế độ thi cử, về chương trình và sách giáo khoa,) đã được Bộ Giáo dục - Đào tạo triển khai một cách vội vã, chắp vá, thiếu khoa học, kém hiệu quả và rất lãng phí... như dư luận xã hội bấy lâu nay không ngừng phê phán gay gắt. Năm 2007 lại là một năm vô cùng đặc biệt. Bộ GD-ĐT đã đề xuất hàng loạt sáng kiến: nào là các phong trào "Nói không với các loại tiêu cực"; nào là các đề án  "Tăng học phí", "Đào tạo 20.000", "Đại học đẳng cấp quốc tế", "Hỗ trợ dạy nghề và tạo việc làm cho thanh niên", "Cổ phần hóa các Đại học công"... Nhưng hình như dư luận xã hội càng bức xúc hơn và có phản ứng càng gay gắt hơn (Những vấn đề giáo dục hiện nay- Quan điểm và giải pháp, NXB Tri thức, 12.2007). Nhiều ý kiến cho rằng ý nghĩa và mức độ thành công của các cuộc cải cách cũng như các "Đề án Đổi mới" kể trên cứ đuối dần, kém dần... Đã đến lúc chúng ta phải bình tĩnh nhìn nhận lại một cách nghiêm túc những "cải cách" và "đổi mới" vừa qua để soạn thảo một chiến lược chấn hưng nền giáo dục nước nhà với một tư duy hoàn toàn mới mẻ. Thomas Edison (1847-1931, Mỹ) đã nói một câu bất hủ: "Người ta chẳng bao giờ có thể phát minh ra được đèn điện nếu chỉ chăm chú đến việc cải tiến cái đèn dầu". Nếu năm 2008, nền giáo dục nước nhà lại trở về quỹ đạo đúng để từ đó bứt phá lên như ý nguyện của toàn dân thì đó là hồng phúc của nước nhà. 2.3 LuËt gi¸o dôc: Th¸ng 12 n¨m 1998 luËt gi¸o dôc ®· ban hµnh. §ã lµ ®¹o luËt ®Çu tiªn ë n­íc ta vÒ gi¸o dôc. HÖ thèng gi¸ dôc ®ã bao gåm: Gi¸o dôc mÇn non cã nhµ trÎ vµ mÉu gi¸o. Gi¸o dôc phæ th«ng cã hai bËc häc lµ bËc tiÓu häc vµ trung hoc, bËc trung häc phæ th«ng cã hai cÊp häc lµ trung häc c¬ së vµ trung häc phæ th«ng. Gi¸o dôc nghÒ nghiÖp cã trung häc chuyªn nghiÖpvµ d¹y nghÒ. Gi¸o dôc ®¹i häc cã hai tr×nh ®é cao ®¼ng vµ ®¹i häc, gi¸o dôc sau ®¹i häc cã hai tr×nh ®é lµ th¹c sÜ vµ tiÕn sÜ. NghÞ quyÕt 41/2000/QH 10 häp thø 8 quèc héi kho¸ X vÒ phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së giai ®o¹n 2001-2010, ®¶m b¶o cho hÇu hÕt thanh niªn, thiÕu niªn sau kkhi hÕt 18 tuæi nh»m ®¸p øng yªu cÇu n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc phôc vô c«ng nghÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Ngµy 19/4/2000 thñ t­íng chÝnh phñ ra nghÞ quyÕt sè 322/Q§-TTG vÒ ®Ò ¸n ®µo t¹o c¸n bé khoa häc kÜ thuËt t¹i c¸c c¬ së n­íc ngoµi b»ng ng©n s¸ch nhµ n­íc, gäi t¾t lµ ®Ò ¸n 322. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2005 ®Ò ¸n ®· cö 2.392 ng­êi ®I häc n­íc ngoµi. LuËt gi¸o dôc n¨m 2005: ®Ó bæ sung ®iÒu chØnh hÖ thèng gi¸o dôc, t¹i k× häp thø 7 quèc héi kho¸ XI th¸ng 6/2005, quèc héi ®· th«ng qu aluËt gi¸o dôc söa ®æi . Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc cña nghµnh gi¸o dôc trong thêi gian qua: Thµnh t­u næi bËt nhÊt cña gi¸o dôc ViÖt Nam lµ: ViÖt Nam ®· cã ®­îc hÖ thèng gi¸o dôc thèng nhÊt, t­¬ng ®èi hoµn chØnh tõ gi¸o dôc mÇm non ®Õn gi¸o dôc ®¹i häc, sau ®¹i häc, tõ chÝnh quy ®Õn d©n lËp vµ cã c¶ b¸n c«ng, t­ thôc. §ång thêi, ViÖt Nam ®· x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng gi¸o dôc ®Çy ®ñ c¸c cÊp häc ë mäi vïng, miÒn víi nhiÒu lo¹i h×nh truêng líp víi sè l­îng häc sinh ®Õn tr­êng ë c¸c cÊp häc ngµy cµng t¨ng. M¹ng l­íi tr­êng líp ®· phñ kÝn c¸c ®Þa bµn d©n c­ ngay c¶ nh÷ng n¬i xa x«i hÎo l¶nh nhÊt. Gi¸o dôc ®ai häc, cao ®¼ng còng ngµy cµng më réng vÒ quy m« ®µo t¹o, c¬ së vËt chÊt ngµy cµng ®­îc n©ng cÊp, ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o dÇn dÇn ®­îc ®æi míi. NÒn gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam mét mÆt ®¸p øng xu h­íng thÕ giíi lµ tiÕn tíi phæ cËp gi¸o dôc ®¹i häc, mÆt kh¸c vÉn gi÷ nÒn t¶ng gi¸o dôc tinh hoa. Ngµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· ®¹t vµ v­ît c¸c chØ tiªu c¬ b¶n mµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn gi¸o dôc ®Ò ra cho n¨m 2005 trong n¨m 2003-2004. phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc ®· ®¹t ®­îc thµnh tÝch ®¸ng kÓ ë tÊt c¶ c¸c vïng miÒn trong c¶ n­íc. ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã tiÕn bé nhanh h¬n so víi phÇn lín c¸c n­íc cã thu nhËp thÊp kh¸c trªn thÕ giíi trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng chªnh lÖch vÒ giíi vµ vÒ tû lÖ nhËp häc ®óng ®é tuæi.Trong 20 n¨m ®æi míi, nÒn gi¸o dôc n­íc ta ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qña quan träng: tû lÖ d©n biÕt ch÷ ®¹t 94%; tû lÖ lao ®éng ®· qua ®µo t¹o t¨ng (tõ 13% n¨m 1998 lªn 25% n¨m 2005). Dù ¸n ODA trong gi¸o dôc ®ang ®­îc triÓn khai víi tæng vèn vay gÇn 100 triÖu USD ViÖt Nam còng ®ang tiÕn hµnh mét dù \¸n ®Æc biÖt: “ Dù ¸n gi¸o dôc tiÓu häc cho trÎ em cã hoµn c¶nh khã kh¨n”. Dù ¸n ®­îc triÓn khai t¹i 219 huyÖn khã kh¨n thuéc 40 tØnh trong c¶ n­íc víi gÇn 15000 ®iÓm tr­êng. ( (Nguồn: website- Thanh tra ) Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch c«ng b»ng trong tiÕp cËn gi¸o dôc. ®Æc biÖt ®èi víi trÎ em d©n téc thiÓu sè, trÎ em ë vïng khã kh¨n. Tr­íc hÕt lµ ­u tiªn ®Çu tiªn ®Çu t­ môc tiªu cho c¸c ®Þa bµn cã nhiÒu kh¬ kh¨n, x©y dùng tr­êng häc kiªn cè, ®¹t chuÈn chÊt l­îng vµ thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, th«ng qua ®ã t¹o nhiÒu c¬ héi cho trÎ tiÕp cËn nhiÒu h¬n víi dÞch vô gi¸o dôc. Sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc ®µo t¹o ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua ®· trùc tiÕp t¸c ®éng ®­a chØ sè ®¸nh gi¸ vÒ con ng­êi cao h¬n chØ sè ®¸nh gi¸ vÒ kinh tÕ kho¶ng 0.5- 0.6 bËc theo tiªu chuÈn cña UNESCO. C¸c ®oµn häc sinh giái cña ViÖt Nam dù cuéc thi Olympic quèc tÕ ®· ®¹t nhiÒu gi¶i cao. 2.5 Nh÷ng h¹n chÕ cña gi¸o dôc ViÖt Nam. ChÊt l­îng hiÖu qu¶ cña gi¸o dôc ®µo t¹o cßn ë tr×nh ®é thÊp, thiÕu nhiÒu ®iÒu kiÖn nh­ sè l­îng giÊo viªn chÊt l­îng thÊp, ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc l¹c hËu, thiÕt bÞ cò… Trong gi¸o dôc cßn nhiÒu tiªu cùc nh­ bÖnh thµnh tÝch, bªnh tiªu cùc…ViÖc thi cö ë n­íc ta n¨m nµo còng vËy, nã trë thµnh ®Ò tµi bµn t¸n s«I næi trong c¸c héi nghÞ lín cña Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, råi c¸c gia ®×nh cã con em cuèi trung häc phæ th«ng chuÈn bÞ thi ®¹i häc. X­a nay c¸c nhµ gi¸o dôc ®Òu coi häc g×, häc nh­ thÕ nµo lµ chÝnh ? cßn thi cö t\chØ lµ mét kh©u trong qu¸ tr×nh häc. Nh­ng ë n­íc ta th× ng­îc l¹i, tõ nhiÒu n¨m nay “ Ýt lo häc chØ lo thi”. ThËt k× l¹ kh«ng ë ®©u trªn thÕ giíi viÖc thi cö l¹i tèn kÐm vµ g©y nhiÒu c¨ng th¼ng nh­ ë n­íc ta. Trªn Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cã c¶ bé m¸y ®Ó nghiªn cøu t×m ra c¸ch tæ chøc thi, ra ®Ò thi, chÊm thi, mçi n¨m mét kiÓu; D­íi th× c¸c lß luyÖn thi, c¸c líp d¹y thªm häc thªm, c¸c m¸y PHOTOCOPY ®ua nhau ho¹t ®éng hÕt c«ng suÊt phôc vô häc sinh ®I thi. HÕt 3 chung råi l¹i ®Õn 2 chung, hÕt tù luËn råi l¹i ®ªn tr¾c nghiÖm, th¶o luËn triÒn miªn nh­ng kh«ng cã nghÜ : Cã cÇn thiÕt nhiÒu k× thi vµ thi c¨ng th¼ng vËy kh«ng ? c«ng søc tiÒn cña bá ra cã t­¬ng xøng víi lîi Ých thu ®­îc hay kh«ng. Tõ c¸ch thi ®ã ph¸t sinh ra vô b»ng gi¶, b»ng thËt häc gi¶, thi thuª, häc c¸ch gian dèi tinh vi tµn ph¸ gi¸o dôc còng tõ ®ã mµ ra. Ho¸ ra ng­êi ta quan niÖm häc chØ ®Ó cã kiÕn thøc cè t×nh quªn ®I rÌn luyÖn nh©n c¸ch, kü n¨ng lµm viÖc, kü n¨ng sèng, cho nªn míi coi viÖc thi lµ môc tiªu lµ cao nhÊt. Råig ch¼ng ph¶I thi tèt nghiÖp THPT mµ thi th¹c sÜ, tiÕn sÜ, c«ng chøc…tuyÓn chän gi¸o s­, phã gi¸o s­ còng ®­îc chi phèi bëi mét kiÓu v¨n ho¸ thi cö tÖ h¹i nh­ vËy. ChÊt l­îng sót kÐm tõ nhiÒu n¨m vÉn ch­a ®­îc c¶I thiÖn bao nhiªu mµ ®¸ng l¹ nhÊt lµ THPT vÉn cßn nghiªm tóc h¬n ®¹i häc. ë ViÖt Nam, gi¸o dôc ®¹i häc hiÖn nay 75% ®éi ngò gi¸o viªn cã b»ng cö nh©n. ViÖc thiÕu s¸ch gi¸o khoa, t¹p chÝ ®· “qu¸ cò”, sinh viªn tèt nghiÖp mµ vÉn ch­a lµm qua nghiªn cøu, ch­a viÕt luËn v¨n khoa häc th× kh¸c g× trung häc. Sinh viªn ra tr­êng cßn kÐm vÒ chÊt l­îng theo nghiªn cøu cña §¹i häc s­ ph¹m TP HCM : 50% sinh viªn ra tr­êng ph¶I ®µo t¹o l¹i. ë hÖ ®¹i häc ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cã l­îng tiÕn sÜ vµ th¹c sÜ t¨ng 5 lÇn. Nh­ng thùc chÊt chØ cã luËn ¸n tiÕn sÜ xem qua chØ t­¬ng ®­¬ng víi tr×nh ®é luËn v¨n th¹c sÜ thµnh ra nh÷ng b»ng cÊp nµy ®­îc c«ng nhËn c¸c vïng nh­ Th¸i Lan. VÒ ®µo t¹o ngµnh nghÒ c¸c vïng ch­a hîp lý, mÊt c©n ®èi. TÝnh c«ng b»ng vÒ c¬ héi häc tËp ch­a cao, kho¶ng c¸ch tr×nh ®é ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o ë thµnh thÞ ®­îc ­u tiªn, cã nhiÒu tµi liÖu, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt hiÖn ®¹i héi nhËp v¨n ho¸ quèc tÕ tèt h¬n ë n«ng th«n . C«ng t¸c qu¶n lý gi¸o dôc cßn nhiÒu thiÕu sãt, thiÕu sù quan t©m cña x· héi vµ gia ®×nh ®Õn häc sinh dÉn ®Õn nhiÒu ®au buån.§ã lµ sù trõng ph¹t do chÝnh nh÷ng gi¸o viªn-ng­êi mÑ thø hai cña häc trß-g©y lªn. Mét ch¸u ë líp 7 (§ång Th¸p) uèng thuèc s©u tù tö khi bÞ c« gi¸o lµm nhôc vµ khi bÞ nghi liªn can ®Õn mÊt c¾p 100.000 ®ång. Thø tr­ëng Bé gi¸o dôc ®µo t¹o ®Õn tËn n¬I xem xÐt t×nh h×nh…VÊn ®Ì vÉn biÕt c¸c em cã lçi vÉn biÕt nh­ng cã nhiÒu c¸ch ®Î xö lý, nh­ng cã lªn hay kh«ng dïng nh÷ng h×nh ph¹t nÆng nÒ ®ã víi c¸c em. Chóng ta ®· cã luËt gi¸o dôc nh­ng sao nh÷ng chuyÖn ®au lßng ®ã vÉn x¶y ra ? Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p ®æi míi gi¸o dôc cña nhµ n­íc ta hiÖn nay 3.1. Ba vÊn ®Ò lín trong gi¸o dôc: ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa, ®éi ngò gi¸o viªn, c¬ sá vËt chÊt vµ thiÕt bÞ . 3.1.1 Ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa. Trong 5 n¨m tíi t¹m gi÷ æn ®Þnh ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa. Mçi n¨m chØ in thªm mét sè s¸ch nhá bæ sung h­ háng mÊt m¸t hoÆc dïng cho sè häc sinh t¨ng thªm. Ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa bËc phæ th«ng vµ bËc ®¹i häc ph¶i ®­îc thiÕt kÕ khoa häc, ®ång bé cho toµn bé hÖ thèng gi¸o dôc. Tham kh¶o ®Çy ®ñ kinh nghiÖm, sö dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ míi ®Ó cã ®­îc bé s¸ch gi¸o khoa vÒ c¬ b¶n cã thÓ dïng æn ®Þnh sau khoang 10 n¨m sau nµy. V× ®©y lµ giai ®o¹n c«ng nghÖ tiÕn cùc nhanh, chóng ta cÇn ph¶I theo s¸t ®Ó khái l¹c hËu. 3.1.2 T×nh h×nh gi¶ng d¹y: §æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc trong nhµ tr­êng. Lo¹i bá lèi d¹y nhåi nhÐt, hiÖn ®¹i theo kÞp trµo l­u cña thÕ giíi. N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng c¸c chÕ ®é quy ®Þnh cho gi¸o viªn. Kªu gäi x· héi nªu cao tinh thÇn “t«n s­ träng ®¹o” – lµ truyÒn thèng l©u ®êi cña d©n téc – nh­ng cã bao nhiªu gi¸o viªn hiÖn nay ®ñ t­ c¸ch, ®¹o ®øc ®Ó x· héi t«n träng ??? 3.2. C¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc Gi¶m bít mét sè kú thi: bá h¼n thi tèt nghiÖp tiÓu häc vµ trung häc c¬ së. Häc sinh häc hÕt n¨m cuèi tiÓu häc, nÕu ®ñ ®iÓm trung b×nh th× ®­îc cÊp chøng chØ häc. §ång thêi thi häc kú nghiªm tóc ë líp 5 vµ líp 9. Thu hÑp diÖn thi tuyÓn vµo c¸c cÊp häc: häc sinh suÊt s¾c líp 9 ®ùoc tuyÓn th¼ng vµo trung häc phæ th«ng; häc sinh líp 9 cã kÕt qu¶ häc tËp trªn trung b×nh míi ®­îc dù thi vµo líp 10; sè cßn l¹i nªn thu hót vµo c¸c tr­êng d¹y nghÒ. Lµm ®ùoc nh÷ng viÖc trªn thi cö sÏ nhÑ nhµng, Ýt tèn kÐm, häc sinh sÏ chó träng ®Õn viÖc häc hµng ngµy. Ch×a kho¸ gi¶i quyÕt viÖc d¹y thªm luyÖn thi do ¸p lùc thi cö vµ ®ång l­¬ng qu¸ thÊp cña gi¸o viªn nªn viÖc d¹y thªm häc thªm trµn lan, luyÖn thi v« téi v¹ ®· trë thµnh mét nÐt ®Æc tr­ng cña nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam tõ nhiÒu n¨m nay. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm hao tèn tiÒn cña cho c¶ thÇy, trß, vµ cha mÑ häc sinh mµ nã cßn h¹i nhiÒu h¬n cho viÖc rÌn luyÖn con ng­êi. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy: c¶i c¸ch thi cö, tr¶ l­¬ng hîp lý cho thÇy c« gi¸o ®Ó hä kh«ng ph¶i kiÕm sèng b»ng d¹y thªm: Tr¶ l­¬ng chÝnh thøc cho gi¸o viªn b»ng tiÒn ng©n s¸ch ®ñ ®¶m b¶o cho hä møc sèng Ýt nhÊt ngang víi møc sèng trung b×nh mµ hiÖn nay hä ®ang cã ®­îc nhê líp d¹y thªm vµ luyÖn thi. Sö dông mét phÇn thêi giê tr­íc ®©y dµnh cho d¹y thªm ®Ó t¨ng c­êng cho c¸c ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ hoÆc tù häc cña häc sinh d­íi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn, n©ng cao nghiÖp vô cho b¶n th©n gi¸o viªn theo nh÷ng ph­¬ng thøc kh¸c nhau nh»m ®¸p øng yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸ gi¸o dôc. §ãng häc phÝ thay cho mäi kho¶n ®ãng gãp, nªn nép hÕt mäi kho¶n ®ãng gãp thµnh häc phÝ, thu thèng nhÊt mçi cÊp häc vµ thu vµo ng©n s¸ch nhµ nø¬c, chø kh«ng ®Ó tõng tr­êng qu¶n lý. Tham kh¶o ph­¬ng thøc gi¸o dôc cña c¸c nøoc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. ViÖc gi¸o dôc ph¶i c¨n cø trªn c¬ së “kh¶ n¨ng tiÕp nhËn” cña ng­êi häc chø kh«ng ph¶i “kh¶ n¨ng nhåi nhÐt” cña ng­êi d¹y. KẾT LUẬN Nhà nước ta coi giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Với cuộc cách mạng về khoa học công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn thế giới hiện nay, khoa học và công nghệ đã trở thành "lực lượng sản xuất trực tiếp", trong đó tri thức và thông tin trở thành yếu tố quan trọng và nguồn tài nguyên đặc biệt, có giá trị cao. Do đó, vai trò của các yếu tố truyền thống trong sản xuất và cạnh tranh đã có sự thay đổi lớn: yếu tố trí tuệ có vai trò quyết định nhất trong mối tương quan với các yếu tố tài nguyên thiên nhiên, vốn và sức lao động. Đồng thời cũng chính từ nó đã hình thành nên nguồn lực nội sinh cho sự phát triển. Thành quả trong nhiều năm qua của nền giáo dục của chúng ta là đã tạo nên một đội ngũ cán bộ khoa học - công nghệ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có kiến thức cơ bản vững chắc và gắn bó chặt chẽ với thực tiễn. Họ đã có những đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời đã góp phần đào tạo bồi dưỡng nên một thế hệ cán bộ khoa học – công nghệ trẻ kế tiếp, giàu trí tuệ và năng động. Đội ngũ này là lực lượng nòng cốt đáng tin cậy, đã và đang tích cực góp phần tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước cơ bản theo hướng hiện đại. Nghị quyết đại hội Đảng lần thứ X đã chỉ rõ phương hướng phấn đấu của nền giáo dục nước ta trong giai đoạn mới là :nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới cơ cấu tổ chức, nội dung, phương pháp dạy và học, thực hiện "chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa", chấn hưng nền giáo dục Việt Nam. MỤC LỤC *** phÇn më ®Çu 1 1 ) TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi 1 2) Lý do môc ®Ých chän ®Ò tµi 2 3) §èi t­îng nghiªn cøu 3 4)Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 3 5)Néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi tiÓu luËn gåm: 4 PhÇn néi dung 5 Ch­¬ng 1:kh¸I qu¸t nÒn gi¸o dôc viÖt nam 5 Ch­¬ng 2:§¶NG VíI NH÷NG B¦íc ph¸t triÓn Cña nÒn gi¸o dôc viÖt nam 10 2.1 Gi¸o dôc trong nÒn d©n chñ míi: 10 2.2 Gi¸o dôc thêi ®æi míi. 12 2.3 LuËt gi¸o dôc: 20 2.4 Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc cña nghµnh gi¸o dôc trong thêi gian qua: 21 Nh÷ng h¹n chÕ cña gi¸o dôc ViÖt Nam. 22 Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p ®æi míi gi¸o dôc cña nhµ n­íc ta hiÖn nay 24 3.1. Ba vÊn ®Ò lín trong gi¸o dôc: ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa, ®éi ngò gi¸o viªn, c¬ sá vËt chÊt vµ thiÕt bÞ . 24 3.2. C¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc 25