Đánh giá dự báo tài chính chương trình bảo hiểm hưu trí ở Việt Nam - Những ảnh hưởng đến biến đổi nhân khẩu học

Đánh giá dự báo tài chính chương trình bảo hiểm hưu trí ở Việt NamNhững ảnh hưởng đến biến đổi nhân khẩu học Carlos Galian (Văn phòng ILO tại Việt Nam)Hiroshi Yamabana (ILO FACTS)Cơ quan dịch vụ tài chính và định phí bảo hiểm ILO (ILO FACTS)Những nội dung chính Dự báo hiện trạng Tác động của các cải cách theo kế hoạch Những đề xuất của ILO Những đề xuất của Chính phủ Bức tranh tổng quan – bảo trợ thu nhập cho người cao tuổiCác kết luận và khuyến nghịHiện trạng – độ bao phủ đạt 30% vào năm 2050NămSố lượng (triệu người)Tỉ lệ % trên tổng dân số (%)Số người tham gia BHXH Số người hưởng trợ cấpTổng sốHưu trí̀Tử tuấtTổng sốHưu trí̀Tử tuất20109.690.910.900.019.39.30.1201912.901.981.870.1215.414.50.9202915.863.983.630.3525.122.92.2203916.987.016.240.7641.336.84.5204916.8010.729.271.4563.855.28.6205916.2913.8311.542.2984.970.814.1206915.6715.8512.972.88101.282.818.4207914.8916.9713.673.30114.091.822.2208914.2616.9313.483.45118.794.524.2209913.6816.3613.183.18119.696.423.2Số người hưởng trợ cấp và dự báo nhân khẩu họcNăm 2019Năm 2029Năm 2039Năm 2049Số người hưởng trợ cấp1.983.987.0110.72Trên 55 tuổi15.8222.5128.9635.13Trên 60 tuổi10.6616.4721.8226.95Trên 65 tuổi6.6111.1515.7719.55Trên 80 tuổi1.361.452.754.18Lỗ hổng lúc 55 tuổi13.8418.5321.9524.41Đv: triệu ngườiGià hóa nhanh hơn những gì Tổng cục Thống kê mong đợiDự báo dân số Việt Nam giai đoạn 2009-2049, dự báo năm 2012Biến động dân số và kế hoạch hóa gia đình tại thời điểm 1/4/2012Trên 65 tuổi6.2%7.1%Trên 60 tuổi8.9%10.2%Trên 55 tuổi13.1%14.7%Từ 15-54 tuổi63%62%Tỉ lệ dân số già sống phụ thuộc (Trên 55 tuổi /15-54)20.7%23.9%Kết quả - Tỉ lệ tài chínhTỉ lệ tài chính của người hưởng hưu trí (= bình quân lương hưu/lương bình quân của những người tham gia đóng BHXH)Năm TổngNhà nước Tư nhân 2014126.4%105.8%-2019123.1%103.7%33.9%202995.3%99.7%38.1%203981.5%101.2%38.8%204970.3%105.6%39.8%205964.1%102.4%42.6%206962.7%100.9%45.5%207962.8%100.4%48.3%208963.7%99.2%50.5%209964.8%99.6%51.7%Kết quả - Tỉ lệ phí tổn của cơ chế PAYG Tỉ lệ phí tổn của cơ chế PAYG so với thời gian đóng góp hiện nay Tỉ lệ phí tổn của cơ chế PAYG = tỉ lệ dân số * tỉ lệ tài chínhTăng tỷ lệ đóng bảo hiểm sẽ không giải quyết được vấn đề Các kết quả - Tỉ lệ dự trữ Tỉ lệ dự trữ = số tiền dự trữ/tổng chiMột số vấn đề Thời gian làm việc ngắn >< 20-25 năm hưởng lương hưuLương trung bình Công chức nhà nước: chỉ 5, 8, 10 năm cuốiDẫn tới mức lương trung bình cao hơn mức lương đóngCông thức tính lương hưu45% cho15 năm đóng bảo hiểm – quá cao – dẫn tới 2,5-3% tỷ suất tích lũy Tỷ suất tích lũy trung bình trên thế giới 1 - 2%Đánh giá lạiCông chức – lương tối thiểuNhững nội dung chính Cập nhật Phân tích Hiện trạng Tác động của các cải cách theo kế hoạch Đề xuất của ILO Chính phủ Bức tranh tổng quan – bảo trợ thu nhập cho người cao tuổi Các Kết luận và khuyến nghịCác phương án cải cách – ILOTăng độ tuổi nghỉ hưu Trước hết, tăng độ tuổi nghỉ hưu của phụ nữ lên 56 tuổi vào năm 2018, và tiếp tục tăng cứ 2 năm tăng một tuổi cho đến khi đạt 60 tuổi, sau đó tăng đồng thời tuổi nghỉ hưu của cả nam và nữ cứ hai năm tăng một tuổI cho đến khi đạt 65 tuổi, sau đó giữ nguyên ở độ tuổi này. Mức lương làm căn cứ tính lương hưu Sử dụng mức lương bình quân của toàn bộ thời gian đóng BH đối với cả công chức viên chức lẫn người lao động trong khu vực tư nhân Các phương án cải cách – ILO Điều chỉnh lại mức lương sử dụng để tính lương hưu theo mức tăng lương bình quân đối với cả khu vực nhà nước và khu vực tư nhân.Điều chỉnh mức lương hưu (công thức tính lương hưu) Bắt đầu từ năm 2016, công thức tính lương hưu sẽ thay đổi giảm tỉ suất tích lũy hàng năm áp dụng chung từ 2,5% xuống 1,5% (Phương án 1 của ILO) hoặc 2,0% (Phương án 2 của ILO) trong vòng 20 năm. Mọi người được mong đợi làm việc dài hơn trong trường hợp này (khuyến khích người lao đông làm việc dài hơn để tăng mức lương hưu của họ)Phương án cải cách – Chính phủ- Tăng độ tuổi nghỉ hưu Lên 62 tuổi (đối với nam) và 60 tuổi (đối với nữ) từ năm 2016Công thức lương hưu (cuối cùng) – cho công chức mới Tối thiểu (45% + 2 % * (số năm đóng -20), 75%) * (mức lương)- Mức lương được dùng làm căn cứ tính lương hưu Sử dụng mức lương của toàn bộ thời gian đóng có điều chỉnh theo mức tăng lương (Phương án đề xuất) hoặc theo lạm phát - Theo phương án này, người lao động sẽ kéo dài thời gian nghỉ hưu theo mức độ tăng của tuổi về hưu, nhưng ngắn hơn phương án của ILO .Kết quảPhương án NămNăm 2049Năm 2099Tỷ lệ chi phí PAYG vượt 22%Cạn quỹ dự phòngTỷ lệ chi phí PAYG (%)Tỉ lệ tài chính của lương hưu (%)Tỷ lệ chi phí PAYG (%)Tỉ lệ tài chính của lương hưu (%)TổngNLĐ khu vực Nhà nướcNLĐ khu vực tư nhânTổngNLĐ khu vực Nhà nướcNLĐ khu vực tư nhânSố TTHiện trạng 2021203447.5 70.3 105.6 39.8 83.8 64.8 99.6 51.7 PA.1 của ILO1.5% đồng đều + 65 tuổi2050208021.3 51.4 48.7 48.9 45.9 53.8 48.4 58.9 PA.2 của ILO2.0% đồng đều + 65 tuổi 2046206626.2 67.5 61.6 66.8 57.7 73.9 66.9 80.8 PA.1 của Chính phủ 62 (60) tuổi + điều chỉnh theo lương 2027204044.6 88.8 95.1 76.2 75.0 72.2 73.7 73.7 PA.2 của Chính phủ 62 (60) tuổi + điều chỉnh theo CPI 2044206725.9 45.6 55.9 32.7 48.7 39.7 42.7 39.7 Nội dung chính Dự báo hiện trạng Tác động của các cải cách theo kế hoạch Những đề xuất của ILO Những đề xuất của Chính phủ Các kết luận và khuyến nghịBức tranh tổng quan về hệ thống ở Việt NamThu nhập hộ gia đình/ thu nhậpp cá thểCompulsory insuranceVoluntary insuranceunder government regulationCaoCaoThấpThấpBảo trợ xã hộiMức sànMức bảo trợBảo trợ cho ngProtection for the Elderly: GapsMức bảo trợ: Quá thâpTrợ cấp hưu trí xã hội thấp (người cao tuổi dưới 80 tuổi không được bảo trợ) hoặc bảo hiểm tự nguyện. Problems with the vertical dimension: weak protection to formal workers1.300.000 trợ cấp xã hội cho người trên 80 tuổi100.000 trợ cấp xã hội cho người trong độ tuổi 60-80Hơn 5 triệu người chưa được bảo trợNhững nội dung chính Cập nhật phân tích hiện trạng Tác động của các cải cách theo kế hoạch Những đề xuất của ILO Những đề xuất của Chính phủ Bức tranh tổng thể - bảo trợ thu nhập cho người cao tuổiCác kết luận và khuyến nghịMột vài ý kiến Cân đối tính bền vững tài chính và mức hưởng lợi . Để tăng tính bền vững tài chính, cần : Biến đổi nhân khẩu học = khó khăn Thời gian làm việc lâu hơn và thời gian nghỉ hưu ngắn hơn = tăng tuổi về hưu Lợi ích giảm = thay đổi công thức tính Cách tính lương trung bình = thời gian để tính lương trung bình càng dài càng tốt Tốc độ cải cáchCác khuyến nghị của ILO Tăng độ tuổi nghỉ hưu lên 65 Áp dụng tỉ suất tích lũy thống nhất (1,5% hoặc 2%) Điều chỉnh lương hưu theo mức tăng lương, và Áp dụng hệ số giảm trừ mức hưởng lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi phù hợp hơn (5-6% mỗi năm hoặc cao hơn) Để có được hệ thống hưu trí toàn diện hơn Hệ thống hưu trí bổ sung tự nguyện Sự gắn kết giữa Luật bảo hiểm Việt Nam và trợ cấp xã hội cho người cao tuổi (Nghị định 13) Như vậy sẽ khiến cho chương trình lương hưu có tính khả thi về tài chính hơn, mức lương hưu dễ dự báo hơn đối với người tham gia chương trình, và tạo ra động cơ làm việc cho người tham gia gắn với việc tăng tuổi nghỉ hưu.Xin cảm ơn!Để biết thêm thông tin, xin liên hệ: : Carlos GalianILO Office Ha NoiTel: 0437340902 (Ext. 227)E-mail: galian@ilo.orgwww.ilo.org/asia