Đánh giá hiệu quả kinh tế sản xuất rau an toàn tại xã Yên Mỹ - Thanh Trì - Hà Nội

chÕ tèi ®a sinh vËt, vi sinh vËt g©y h¹i cho ng­êi vµ gia sóc. 5. H×nh thøc s¶n phÈm. - Cñ ph¶i mang ®Æc tr­ng cña gièng, kh«ng cã s©u bÖnh, kh«ng dËp n¸t, kh«ng bÞ x¬. - Khi b¶o qu¶n, vËn chuyÓn, tiªu thô cã bao b× ®ãng gãp vµ ®¶m b¶o ®­îc 4 chØ tiªu chÊt l­îng trªn. II. C¸c biÖn ph¸p kü thuËt. 1. Thêi vô - Vô sím gieo cuèi th¸ng 7 ®Çu th¸ng 8 - Vô chÝnh gieo cuèi th¸ng 9 ®Çu th¸ng 10 - Vô muén gheo th¸ng 11 ®Õn gi÷a th¸ng 12 2. V­ên ­¬m Chän n¬i ®Êt cao, dÔ tho¸t n­íc, thÞt nhÑ hoÆc pha c¸t ®Ó gheo h¹t lµm ®Êt thËt nhá trén ®Òu lªn luèng cao 0,3m, r·nh réng 0,3m, mÆt luèng réng 0,9m - 1m. Bãn lãt b»ng ph©n chuång môc chi 1 m2 tõ 1,5 - 2 kg. NÕu kh«ng cã ph©n chuång hoai môc th× cã thÓ thay ®æi b»ng h÷u c¬ vi sinh víi l­îng 0,3 kg cho 1m2, lµm ®Êt bãn ph©n xong gieo h¹t ®Òu trªn mÆt luèng l­îng h¹t gieo cho mçi m2 lµ 1,2 - 1,5 gam. Gieo h¹t xong th× ph¶i phñ líp trÊu hoÆc r¬m r¹p phÝa trªn sau ®ã t­íi « cho ®ñ Êm mçi ngµy 1 lÇn khi c©y mäc th× bãc líp r¬m r¹ vµ t­íi ®ñ Èm th­êng xuyªn cho c©y kh«ng dïng ph©n ®¹m ®Ó bãn thóc cho c©y. Dïng ph©n l©n hoÆc n­íc gi¶i pha lo·ng ®Ó t­íi thóc cho c©y. Dïng thuèc trõ s©u, trõ bÖnh cho phÐp ®Ó phun phßng trõ nÕu ph¸t hiÖn s©u bÖnh. Tr­íc khi cÊy, t­íi ®ñ Èm ®Ó khi nhæ c©y kh«ng bÞ ®øt rÔ. 3. Lµm ®Êt trång c©y. Chän n¬i ®Êt cao, dÔ tho¸t n­íc, thÞt nhÑ, ®Êt cã chÕ ®é lu©n canh hîp lý, cã ®é pH tõ 5,5 - 6,5. C©y bõa kü, ®Ëp ®Êt nhá lªn luèng cao 0,3m, r·nh réng 0,3m, mÆt luèng réng 0,8 - 0,9. Dïng toµn bé sè phËn ®Ó bãn lãt trén ®Òu víi ®Êt, san ph¼ng mÆt luèng. C©y trång däc theo luèng kho¶ng c¸ch lµ 30 x 40cm ®¶m b¶o mËt ®é lµ 5,5 - 7,5 v¹n c©y / ha. Nªn trång vµo buæi chiÒu, t­íi n­íc ®ñ Èm mçi ngµy 1 lÇn sau khi c©y håi xanh 1 - 2 ngµy t­íi 1 lÇn. 4. Ph©n bãn vµ c¸ch bãn. Kh«ng sö dông ph©n tíi, n­íc ph©n t­íi ®Ó bãn cho c©y, dïng ph©n hoai môc, ph©n h÷u c¬ vi sinh, ph©n v« co vµ ph©n bãn l¸ sinh häc ®Ó bãn cho c©y. L­îng dïng cho 1 ha. - Ph©n chuång hoai môc: 20.000 - 25.000 kg/ ha hoÆc nÕu kh«ng cã ph©n chuång hoai môc th× dïng 3000 kg ph©n h÷u c¬ vi sinh (100 - 120 kg/ sµo). - Ph©n ho¸ häc. Lo¹i ph©n Tæng l­îng ph©n bãn Bãn lãt Bãn thóc (%) Kg (nguyªn chÊt)/ ha Kg/sµo quy dæi % LÇn 1 LÇn 2 LÇn 3 Ph©n ®¹m 100 - 120 7 - 8,5 Urª 30 15 25 30 Ph©n l©n 90 - 100 20 - 25 Supe 100 - - - Ph©n Kali 100 - 120 7 - 8,5 Kali 50 10 20 20 C¸ch bãn: - Bãn lãt dïng toµn bé sè ph©n chuång hoai môc hoÆc ph©n h÷u c¬ vi sinh ph©n l©n + 50% kali + 30% ®¹m trén ®Òu víi ®Êt n­íc tr­íc khi trång c©y. - Bãn thóc dïng ph©n v« c¬ cßn l¹i chia lµm 3 ®ît. + §ît 1: Khi c©y håi xanh (sau trång 7 - 10 ngµy) dïng 15% sè ph©n ®¹m vµ 10% Kali. + §ît 2: sau trång 20 - 25 ngµy dïng 25% sè ph©n ®¹m vµ 20% kali. + §ît 3: Khi trång 35 - 40 ngµy dïng nèt sè ph©n cßn l¹i. Cã thÓ dïng ph©n bãn l¸ sinh häc phun ®Òu cho c©y vµo 3 ®ît nh»m trong kho¶ng gi÷a thêi gian bãn ph©n v« c¬ víi l­îng ph©n ®· pha phunm cho mçi sµo 2 - 3 b×nh/ kho¶ng 600 - 800 lÝt ®· pha / ba. 5. T­íi n­íc, ch¨m sãc. Kh«ng dïng n­íc bÈn, tï ®äng, n­íc th¶i c«ng nghiÖp ch­a qua xö lý ®Ó t­íi cho c©y chØ nªn dïng n­íc phï sa giÕng khoan. C©y xu hµo cã bé rÔ ¨n n«ng nªn rÊt cÇn n­íc. V× vËy, sau khi trçng mçi ngµy t­íi ®ñ Èm 1 lÇn, khi c©y håi xanh 2 -3 ngµy t­íi 1 lÇn, cã thÓ t­íi trµn vµo r·nh do c©y, khi ®ñ Èm ph¶i th¸o hÕt ngay. Nªn kÕt hîp viÖc t­íi n­íc víi c¸c lÇn bãn thóc ph©n v« c¬. CÇn xíi s¸o, vun gèc ®­îc 2 - 3 lÇ. Th­êng xuyªn nhÆt s¹ch cá d¹i, l¸ vµng, s©u bÖnh. 6. Phßng trõ s©u bÖnh. CÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng trõ s©u bÖnh tæng hîp cho c©y. C©y phay diÖt nguån s©u nong nhéng cña s©u khoang s©u x¸m… C©y xu hµo th­êng cã c¸c lo¹i s©u bÖnh sau: - S©u: s©u t¬, s©u xanh, rÖp, s©u khoang, s©u x¸m, bä nh¶y… - BÖnh: thèi nhòn, thèi bÑ l¸. Tõ 15 - 20 ngµy sau trång, nÕu cã s©u tõ ®é tuæi 1- 2 cÇn phun thuèc 1 - 2 lÇn, tr­êng hîp s©u cã kh¶ n¨ng ph¸t thµnh dÞch, cã thÓ dïng thuèc ho¸ häc cho phÐp sö dông theo sù h­íng dÉn cña kü s­. Thêi gian c¸ch ly 10 - 15 ngµy sau thu ho¹ch. L­îng dung dÞch thuèc ®· pha phun cho 1 sµo lµ 20 - 30 lÝt. Khi cã bÖnh nªn phun 1 trong c¸c lo¹i thu«c sau: Ridomil MZ 72 WP, Score 250 EC…sö dông thuèc ph¶i ®óng liÒu l­îng khuyÕn c¸o, phun kü ­ít ®Òu 2 mÆt l¸. 7. Thu ho¹ch. C¨n cø vµo thêi gian sinh tr­ëng cña tõng gièng, tõng thêi vô, theo dâi sù sinh tr­ëng cña l¸ non, sù h×nh thµnh cña cña ®Ó ®Þnh thêi gian thu ho¹ch. Cø ®i thu ho¹ch kh«ng cã x¬, kh«ng bÞ s©u bÖnh da ph¼ng, kh«ng dËp n¸t, kh«ng nøt cho vµo bao b× s¹ch ®­a ®i tiªu thô. IV.1.3.3. Quy tr×nh s¶n xuÊt c©y cµ chua. I. ChØ tiªu chÊt l­îng s¶n phÈm. 1. Hµm l­îng N03 nhá h¬n hoÆc b»ng 150 mg/ kg qu¶ th­êng ph©n. 2. D­ l­îng thuèc s©u: kh«ng cã d­ l­îng thuèc s©u gèc clo h÷u c¬ vµ l©n h÷u c¬. 3. Hµn l­îng kim lo¹i nÆng (ppm) nhá h¬n. AS: 0,1 - 1mg/kg Cy: 4 - 10 mg/ kg Sn: 100 - 150 mg/kg Bo: 30 - 75 mg/kg Fe: 2 - 20mg/kg Ni: 1mg/kg Cd: 0,2 - 0,8 mg/kg Pb:1-2 mg/kg Zn: 15 - 20 mg/kg 4. H¹n chÕ tèi ®a c¸c sinh vËt, vi sinh vËt g©y bÖnh cho gia sóc. 5. Qu¶ chÝn ®á, ®Òu, cøng qu¶, kh«ng nøt qu¶, kh«ng s©u bÖnh. Träng l­îng trung b×nh 70 - 80 mg/ qu¶, hµm l­îng dinh d­ìng ®¶m b¶o: - §­êng tæng sè 3 - 3,5%, chÊt kh« 6%, vitamin (20 - 30 mg/kg). 6. N¨ng suÊt ®¹t tõ 25 - 30 tÊn/ha trë lªn. Khi thu ho¹ch, b¶o qu¶n, bao b× ®ãng gãi, vËn chuyÓn, tiªu thô ph¶i ®¶m b¶o ®­îc 6 chØ tiªu trªn. II. C¸c gi¶i ph¸p kü thuËt. 1. Thêi vô: Vô sím gieo cuèi th¸ng 7 ®Çu th¸ng 8 Vô chÝnh gieo cuèi th¸ng 9 ®Çu th¸ng 10 Vô muén gieo th¸ng 11 ®Õn gi÷a th¸ng 12 2. V­ên ­¬m. Dïng gièng cã n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng, cã søc chèng chÞu s©u bÖnh cao, xö lý h¹t b»ng manganat kali hoÆc n­íc nãng 50oC. Lµm ®Êt kü, bãn lãt 300 - 500 kg ph©n chuång môc + 4 - 6 kg Supe l©n cho 1 sµo B¾c Bé. Gieo tõ 4 - 6 h¹t/m2. MÆt luèng phñ r¹ b¨m ng¾n c©y con khi ®­îc 1 - 2 l¸ thËt th× tØa bá c©y xÊu ®Ó mËt ®é 3 x 4 cm. C©y gièng cã 5 - 6 l¸ thËt th× ®em trång. Tiªu chuÈn gièng: th©n mµu tÝm, cøng mËp, kho¶ng c¸ch c¸c l¸ ng¾n kh«ng bÞ s©u h¹i. 3. Lµm ®Êt, bãn ph©n, trång. Nªn s¶n xuÊt ë ®Êt phï sa S«ng Hång, cã hµm l­îng h÷u c¬ lín h¬n hoÆc b»ng 1,5%. §é pH cµ chua t­¬ng ®èi réng tõ 5,5 - 7 tèt nhÊt 6,5 - 6,8 n¬i trång cµ chua ph¶i sa nguån n­íc th¶i, xa c¸c khu c«ng nghiÖp c¸ch ®­êng quèc lé Ýt nhÊt 100m, ®Êt trång ph¶i ®¶mb¶o t­íi tiªu chñ ®éng. Ph¬i ñ ®Êt, lµm ®Êt kü, lªn luèng réng 1,2 - 1,4m, cao 25 - 30cm, r·nh 25 cm trång hai hµng, bãn ph©n lãt. MËt ®é trång 0,7 x 0,4 (35000 - 40000c©y/ha) 4. Bãn ph©n: tuyÖt ®èi kh«ng ®­îc dïng ph©n t­¬i, sö dông 1 trong 3 c«ng thøc sau ®©y: Sö dông ph©n chuång môc + ph©n v« c¬: ph©n bãn cho 1 ha lµ 25 tÊn ph©n chuång + 150N + 90Pe05 + 150 K203. Bãn cho 1 sµo: 900 kg ph©n chuång, 12 kg ®¹m Urª, 16 kg l©n, 10 kg Kali. Chia ra: - Bãn lãt 25 tÊn ph©n chuång + 30N + 60 P205 + 50 K20 + Toµn bé ph©n chuång/ sµo + 2 kg ®¹m Urª/ 1 sµo + 10 kg l©n/ 1sµo + 3 kg Kali/ 1 sµo - Bãn thóc: + Thêi kú håi xanh: 25N/ha (2kg ®¹m/ sµo) + Nô hoa ré: 30N + 15 P205 + 40K20 (3 kg ®¹m + 3 kg l©n + 3 kg kali/ sµo). + Qu¶ ré: 30N + 15P205 + 30K20 (3 kg ®¹m + 3 kg l©n + 2 kg kali / sµo) + Sau khi thu ho¹ch qu¶ løa 1 bãn nèt sè ph©n cßn l¹i * Chó ý: Nªn kÕt hîp c¸c lo¹i ph©n bãn l¸ 2 - 3 lÇn vµ c¸c lÇn phßngtrõ s©u bÖnh. 5. T­íi n­íc. Tèt nhÊt nªn dïng n­íc giÕng khoan n­íc phï sa, kh«ng dïng n­íc th¶i c«ng nghiÖp, n­íc th¶i sinh ho¹t ao tï. Khi bãn thóc ph¶i lµm cá, xíi x¸o, bãn thóc, vun luèng, vun gèc kÕt hîp víi t­íi n­íc. Vµo c¸c thêi kú nô hoa, qu¶ ré, qu¶ dang lín, chó ý t­íi dñ cho n­íc, nÕu cã thÓ th× t­íi r·nh. 6. Lµm giµn, bÊm ngän, tØa cµnh: chØ nªn ®Ó 2 nh¸nh ë c¸c gièng v« h¹n, cã thÓ ®Ó 7 - 9 chïm hoa, 4 - 5 qu¶ 1 chïm. 7. B¶o vÖ thùc vËt: c¸c s©u vµ bÖnh chÝnh. - BÖnh so¨n l¸ - BÖnh hÐo xanh - BÖnh mèc s­¬ng - Bä phÊn - BÖnh ®èm n©u - S©u xanh - S©u ®ôc qu¶ Nguy hiÓm nhÊt lµ bÖnh xo¨n l¸, bÖnh mèc s­¬ng, bä phÊn. - BiÖn ph¸p phßng trõ: Chñ yÕu sö dông biÖn ph¸p canh t¸c, biÖn ph¸p sinh häc, h¹n chÕ sö dông thuèc ho¸ häc. 8. Thu ho¹ch: Thu ho¹ch khi qu¶ chÝn c©y, tuyÖt ®èi kh«ng thu qu¶ xanh råi dÊm chÝn sÏ lµm gi¶m chÊt l­îng, tr¸nh ®Ó qu¶ dËp n¸t, lo¹i bá c¸c qu¶ thèi cã vÕt s©u bÖnh. III. ChØ tiªu kinh tÕ. Phï hîp víi vèn ®Çu t­ cña ng­êi s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng cao h¬n nhiÒu so víi s¶n phÈm cïng lo¹i trªn thÞ tr­êng. IV.1.3. §Çu t­ chi phÝ cho s¶n xuÊt rau an toµn cña x·. IV.1.3.1. §Çu t­ chi phÝ cho s¶n xuÊt mét sè lo¹i rau an toµn ë c¸c hé ®iÒu tra. §Ó s¶n xuÊt rau an toµn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th× viÖc chi phÝ ®Çu vµo cho hîp lý nhÊt. §ã chÝnh lµ môc tiªu cña c¸c hé ®iÒu tra. S¶n phÈm hµng ho¸ ®­a ra thÞ tr­êng th× ng­êi s¶n xuÊt ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ nhÊt ®Þnh. Chi phÝ cho s¶n xuÊt bao gåm chi phÝ bÊt biÕn vµ chi phÝ kh¶ biÕn. + Chi phÝ bÊt biÕn gåm cã tiÒn sö dông n­íc, b×nh phun thuèc trõ s©u, dông cô nhá…®­îc ph©n bæ dÇn qua c¸c n¨m. + Chi phÝ kh¶ biÕn gåm cã gièng, ®¹m, ph©n, Kali, thuèc BVTC, chi kh¸c… Ng­êi d©n Yªn Mü ®Çu t­ chi phÝ s¶n xuÊt rau an toµn ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 12. C©y cµ chua lµ lo¹i c©y ¨n qu¶ cã nguån gèc tõ Pªru, Bolivia Equado ®­îc dïng trong b÷a ¨n hµng ngµy, ®ång thêi cµ chøa nhiÒu VitaminC, VitaminA gióp cho con ng­êi s¸ng m¾t, vµ ®­îc dïng ®Ó ¨n sèng rÊt tèt. Tæng chi phÝ cho mét sµo cµ chua lµ kh¸ cao hÕt 1260,5 ngh×n ®ång/ sµo. Trong ®ã chi phÝ trung gian hÕt 525,75 ngh×n ®ång t­¬ng ®­¬ng víi 41,71% tæng chi phÝ s¶n xuÊt. Trong chi phÝ trung gian th× chi phÝ cho thuèc b¶o vÖ thùc vËt chiÕm 28,58% lý do v× ngoµi nh÷ng lo¹i thuèc phun nh­ nh÷ng n¨m tr­íc th× hé n«ng d©n ph¶i phun lo¹i thuèc vi sinh ®¾t tiÒn. VÝ dô: thuèc Score gi¸ kho¶ng 18 ngh×n ®ång/ b×nh. §Ó c©y cµ chua cã n¨ng suÊt cao, qu¶ kh«ng bÞ thèi th× ph¶i ®Çu t­ lµm giµm cho c©y hÕt kho¶ng 300 ngh×n ®ång/ sµo nh­ng sö dông trong mÊy n¨m trung b×nh mét vô mÊt kho¶ng 55 ngh×n ®ång vµ thªm mét sè kho¶n chi kh¸c chiÕm kho¶ng 16,17% trong chi phÝ trung gian. TiÒn gièng mµ hé n«ng d©n sö dông lµ phï hîp víi hiÖn nay hÕt kho¶ng 88 ngh×n ®ång/ sµo do ®©y lµ gièng míi. Cµ chua an toµn thuéc lo¹i c©y ®ßi hái ch¨m sãc cao b×nh qu©n hÕt 40 c«ng/ sµo. Theo nh­ ®iÒu tra chóng t«i thÊy r»ng mét c«ng lao ®éng ®i thuª hÕt kho¶ng 17,48 ng×n ®ång. C©y cµ chua ®Çu t­ lµ vËy, cßn c©y sup l¬ an toµn thÓ hiÖn ë b¶ng 12 ®Çu t­ còng t­¬ng ®èi lµ cao hÕt 1050,5 ngh×n ®ång, trong ®ã chi phÝ trung gian chiÕm tû träng kh¸ cao 45,34% tæng chi phÝ, chi phÝ lao ®éng chiÕm cao 50,23% tæng chi phÝ hÕt 32 c©y t­¬ng ®­¬ng víi 527,6 ngh×n ®ång. Trong chi phÝ trung gian cho sóp l¬ an toµn th× tiÒn gièng hÕt 90 ngh×n ®ång chiÕm 18,89% chi phÝ trung gian. Ngoµi ra, thuèc BVTV ®Ó cho c©y kh«ng bÞ s©u sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn tèt, chèng mÊt bóp, do ®ã thuèc BVTV hÕt 120 ngh×n ®ång chiÕm kho¶ng 25,26% trong chi phÝ trung gian. Víi nh÷ng lo¹i thuèc míi, ®¾t tiÒn. Gi÷a cµ chua vµ sóp l¬ an toµn th× chi phÝ s¶n xuÊt ca chua an toµn cao h¬n so víi sóp c¶i lµ 210 ngh×n ®ång. Së dÜ cµ chua cã chi phÝ s¶n xuÊt cao h¬n sóp l¬ lµ v× thêi gian tõ khi trång ®Õn thu ho¹ch lµ dµi h¬n sóp l¬. Mçi lÇn sau khi thu ho¹ch th× cµ chua ph¶i t­íi bãn thªm ®¹m, thuèc th× míi trÎ dai, chèng s©u bÖnh vµ n¨ng suÊt cao. Trong khi ®ã, sóp l¬ an toµn do chØ thu ho¹ch lµ mét lÇn trong mét vô nªn yªu cÇu ®Çu t­ Ýt h¬n. B¾t c¶i an toµn tæng chi phÝ hÕt 1000,25 ngh×n ®ång trong ®ã chi phÝ trung gian hÕt 46% trong tæng chi phÝ t­¬ng ®­¬ng lµ 400,12 ngh×n ®ång cßn c«ng lao ®éng chiÕm 50,5% lµ 505 ngh×n ®ång. Trung chi phÝ trung gian th× tiÒn gièng vµ tiÒn thuèc BVTV lµ hÕt kh¸ lín, tiÒn gièng 92 ngh×n ®ång b»ng 19,99%. TiÒn thuèc b¶o vÖ thùc vËt lµ 23,9%. Trång rau an toµn th× c©y b¾p c¶i còng ph¶i gièng míi, nªn chiÕm mét phÇn kh¸ cao trong chi phÝ trung gian. Lu«n ®i ®«i víi viÖc ph¶i phßng trõ s©u bÖnh lµ nh÷ng lo¹i thuèc ®¾t tiÒn thuèc inh häc nªn kh«ng tr¸nh khái chi phÝ cao. Nh×n chung, chi phÝ cho mét sµo cµ chua, b¾t c¶i, sóp l¬ an toµn lµ cao. Chi phÝ cao nh­ vËy mét phÇn lµ do diÖn tÝch cßn manh món ch­a tËp trung, vµ cßn do ®Æc ®iÓm cña c©y cÇn ®Çu t­ ch¨m sãc lín. §Çu t­ chi phÝ cho s¶n xuÊt rau an toµn kh¸c nh­ cµ tÝm, xu hµo thÊp h¬n nh÷ng rau ë trªn, nh­ng còng lµ kh¸ cao. Chi phÝ c«ng lao ®éng chiÕm tû lÖ 49 - 52% tæng chi phÝ, cßn chi phÝ trung gian chiÕm 44 - 47% tæng chi phÝ. Trong chi phÝ trung gian th× thuèc BVTV chiÕm tû lÖ kh¸ cao. ThuÕ vµ chi phÝ dông cô th× kh«ng ®¸ng kÓ. IV.1.3.2. Sö dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt vµ thêi gian c¸ch ly. HiÖn nay, Yªn Mü ch­a quy ho¹ch vïng chuyªn s©u lín, h¬n n÷a diÖn tÝch nhµ t­íi lµ ch­a nhiÒu. Do vËy mµ s©u bÖnh t¨ng lªn. ChÝnh v× thÕ cÇn ph¶i cã thuèc phßng chèng s©u bÖnh. HiÖn tr¹ng phun thuèc cho mét sµo cµ chua vµ b¾p c¶i an toµn ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 13. B¶ng 13: Thùc tr¹ng thuèc b¶o vÖ thùc vËt vµ thêi gian c¸ch ly. Lo¹i rau Phun thuèc 1 vô cña hé Thêi gian c¸ch ly Cµ chua an toµn 4 - 10 14 23,33 7 3 - 6 28,00 11- 15 46 76,77 7 - 12 72,00 Sóp l¬ an toµn 3 - 7 12 20,00 10 7 - 9 30,87 8 - 10 48 80,00 10 - 18 69,13 (Nguån sè liÖu: tæng hîp tõ phiÕu ®iÒu tra Qua n¶ng 13 cho thÊy trong mçi vô th× mét sµo cµ chua phun 4- 10 lÇn cã 14 hé tham gia chiÕm 23,33%. Cßn l¹i 76,77% hé phun 11 - 15 lÇn chiÕm 46 hé. Tïy tõng lo¹i thuèc mµ cã thêi gian c¸ch ly kh¸c nhau. Hé n«ng d©n ë Yªn Mü th­êng dïng thuèc Score, Zinep, BT vµ mét sè lo¹i thuèc kh¸c. Thèc BT cã thêi gian c¸ch ly Ýt nhÊt lµ 7 ngµy cßn rau b¾t c¶i Ýt nhÊt lµ 10 ngµy. Nh­ vËy theo ®iÒu tra th× cµ chua an toµn cã 72% sè hé c¸ch ly ®óng thêi gian quy ®Þnh, cßn sóp l¬ an toµn cã 69,73% sè hé c¸ch ly ®óng thêi gian quy ®Þnh. Së dÜ c¸c hé cßn l¹i c¸ch ly kh«ng ®óng thêi gian quy ®Þnh lµ v× s¶n phÈm lµm ra cã mÉu m·, h×nh thøc ®Ñp th× khi ®ã míi hÊp dÉn ng­êi tiªu dïng h¬n nªn dÔ b¸n ®«i khi l¹i b¸n ®­îc gi¸ cao h¬n do mét sè ng­êi tiªu dïng khi mua hµng nh×n h×nh thøc bªn ngoµi mµ ch­a ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm. §Ó ®­a b¶n chÊt l­îng an toµn theo ®óng tªn gäi cña nã th× cÇn cã biÖn ph¸p kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm an toµn mµ n«ng hé lµm ra cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng trong thêi gian hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Víi bÒ dµy kinh nghiÖm lµ mét x· s¶n xuÊt rau nãi chung vµ rau an toµn víi thêi gian t­¬ng ®èi nãi riªng, h¬n n÷a ®­îc tËp huÊn vÒ kü thuËt trång rau an toµn nªn phÇn nµo n«ng hé ë ®©y biÕt ®­îc tÇm quan träng vÒ chÊt l­îng, t¸c dông cña rau an toµn còng nh­ t¸c h¹i cña rau kh«ng an toµn. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ do ph¶i t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô nªn ®«i khi do ch¹y theo lîi nhuËn nªn ng­êi d©n ë ®©y vÉn cßn l¹m dông nhiÒu vµo thuèc BVTV vµ l­îng ®¹m l©n. Do vËy mµ l­îng rau an toµn ®­îc n«ng hé ®­a ra thÞ tr­êng cã ®é tin cËy ch­a cao, tiªu thô ch­a ®­îc tr«i ch¶y ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ c¶, thu nhËp. V× vËy, trong thêi gian tíi hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai x· Yªn Mü ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc trong viÖc h­íng dÉn ng­êi n«ng d©n sö dông thuèc BVTV sao cho hiÖu qu¶ an toµn ®¶m b¶o ®­îc tÝnh an toµn theo ®óng nghÜa cña nã. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy x· cÇn phæ biÕn, tuyªn truyÒn vµ më líp tËp huÊn vÒ trång rau an toµn nhiÒu h¬n n÷a lµm sao cho c¸c n«ng hé hiÓu ®­îc chÊt l­îng rau lµ quan träng nhÊt. IV.1.3.3. So s¸nh ®Çu t­ chi phÝ s¶n xuÊt mét sµo cµ chua vµ sóp l¬ an toµn víi mét sµo cµ chua sóp l¬ th­êng. 2 - 3 n¨m gÇn ®©y, c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n vÒ rau an toµn ngµy cµng ®­îc më réng vÒ quy m«, diÖn tÝch, còng nh­ nh÷ng kiÕn thøc vÒ vÊn ®Ò rau an toµn. Nh­ng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn Én cßn mét sè tån t¹i, ®Ó gi¶i quyÕt mÆt yÕu ®ã ph¶i xÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh. Tuy nhiªn, ph¹m vi nghiªn cøu ®Ò tµi lµ ®¸nh gi¸, nhËn xÐt, t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ viÖc so s¸nh chi phÝ ®Çu t­ cµ chua an toµn, sóp l¬ an toµn víi cµ chua, sóp l¬ b×nh th­êng lµ rÊt quan träng. Tõ ®ã chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc lo¹i rau mµ cã hiÖu qu¶ h¬n. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 14. Qua b¶ng 14 xÐt mét c¸ch tæng qu¸t ta thÊy cïng mét lo¹i rau th× rau an toµn ph¶i ®Çu t­ tèn kÐm h¬n rau th­êng ®Æc biÖt ph¶i ®Çu t­ nhiÒu c«ng lao ®éng, ph©n h÷u c¬ vµ tro bÕp. Riªng chØ cã ®¹m, l©n, thuèc b¶o vÖ thùc tËp cho rau th­êng lµ cao h¬n rau an toµn. §èi víi cµ chua an toµn th× tæng ®Çu t­ chi phÝ cho mét sµo cao h¬n cµ chua th­êng lµ 152,34 (152,34). Lý do cµ chua an toµn chi phÝ cao h¬n ca chua th­êng lµ ®ßi hái c«ng ch¨m sãc nhiÒu h¬n vµ chi kh¸c còng lín h¬n chi phÝ trung gian cña cµ chua an toµn cao h¬n cµ chua th­êng lµ 27,08 ngh×n ®ång hay 5,43%. Trong chi phÝ trung gian th× gièng cña hai lo¹i lµ ngang nhau bëi v× ngµy nay ®Òu tiÕp cËn gièng míi. Tro bÕp cho cµ chua an toµn cao h¬n cµ chua th­êng 17,16% ph©n h÷u c¬ cao h¬n 21%. Nh­ng thuèc BVTV th× cµ chua an toµn thÊp h¬n cµ chua th­êng 17,6%. Chi phÝ lao ®éng cho cµ chua an toµn cao h¬n cµ chua th­êng lµ 127,8 ngh×n ®ång hay 26,5%. §Çu t­ chªnh lÖch gi÷a sóp l¬ an toµn vµ sóp l¬ th­êng còng kh¸c nhau. Tæng chi phÝ cho sóp l¬ an toµn lín h¬n sóp l¬ th­êng lµ 147,28 ngh×n ®ång t­¬ng ®­¬ng víi 16,3%. Thuèc BVTV chi cho sóp l¬ an toµn lµ Ýt h¬n 12,95 ngh×n ®ång hay 90,27% so víi chi thuèc BVTV víi sóp l¬ th­êng. C«ng lao ®éng chi cho sóp l¬ an toµn lín h¬n do ph¶i quan t©m ®Õn kh©u ch¨m sãc tèn h¬n lµ 126,5 ngh×n ®ång t­¬ng ®­¬ng víi 21,69%. Chi dông cô nhá th× sóp l¬ an toµn tèn h¬n 9,92 ngh×n ®ång hay 42,25%. Qua viÖc so s¸nh ®Çu t­ chi phÝ gi÷a cµ chua, sóp l¬ an toµn víi cµ chua sóp l¬ th­êng chóng ta thÊy chªnh lÖch lµ t­¬ng ®èi. Rau an toµn cã chi phÝ c«ng lao ®éng cao. Trong khi ®ã rau th­êng sö dông thuèc BVTV nhiÒu h¬n cho nªn chi phÝ cho rau th­êng còng tèn h¬n ë møc ®é cho phÐp. V× vËy ®Ó kh¾c phôc tån t¹i th× ph¶i cã biÖn ph¸p lµm cho n«ng hé s¶n xuÊt rau an toµn gi¶m h¬n n÷a l­îng thuèc BVTV. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy th× ®Þa ph­¬ng cÇn phèi hîp víi c¬ quan t­ h÷u tr¸nh ®Ó gi¶i quyÕt mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n nhiÒm tr¸nh s©u bÖnh h¹i rau. IV.1.4. T×nh h×nh tiªu thô rau an toµn ë x· Yªn Mü. IV.1.4.1. Gi¸ b¸n cña mét sè lo¹i rau an toµn qua 2 n¨m 2002 - 2003. Tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng nh­ng nã v« cïng quan träng, chØ khi nµo hµng ho¸ tiªu thô ®­îc th× qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt hµng ho¸ míi diÔn ra. ChÝnh v× vËy t×nh h×nh ®Æt ra tiªu thô ®­îc nhiÒu hµng ho¸ kÝch thÝch ®­îc qu¸ tr×nh tai s¶n xuÊt diÔn ra nhanh h¬n th× tr­íc hÕt ng­êi s¶n xuÊt ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng b»ng c¸ch tiÕp thÞ, t×m míi, ®­a hµng ®Õn c¬ quan tr­êng häc…gióp hä hiÓu râ s¶n phÈm cña m×nh lµm ra kÝch thÝch ®­îc nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. §èi víi rau an toµn vÊn ®Ò nµy cµng cã ý nghÜa s©u s¾c h¬n bëi cßn kh¸ míi mÎ, mÆt kh¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ ®èi víi ng­êi n«ng d©n ch­a thùc sù lµ ®éng lùc ®Ó hä hµnh ®éng nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ rau an toµn cµng lín sÏ kÝch thÝch ®­îc ng­êi s¶n xuÊt rau an toµn nhiÒu h¬n. B¶ng 15: Gi¸ b¸n mét sè lo¹i rau an toµn qua hai n¨m 2002 - 2003 DiÔn gi¶i N¨m 2002 N¨m 2003 So s¸nh (%) ThÊp nhÊt Cao nhÊt Phæ biÕn ThÊp nhÊt Cao nhÊt Phæ biÕn Cµ chua 900 4500 2000 1000 4400 2100 105 Su hµo 800 3100 2300 900 3200 2400 104,34 L¬ xanh 1500 3200 2400 1300 5000 2500 104,16 C¶i ngät 1300 3100 2500 1200 2900 2400 96 B¾p c¶i 800 3600 1500 900 3800 1500 100 Qua b¶ng 15 ta thÊy gi¸ cµ chua cao h¬n n¨m 2002 thêi ®iÓm cao nhÊt lµ 4500 ®ång/ kg thÊp nhÊt lµ 900 ®ång/ kg. N¨m 2003 thÊp nhÊt lµ 1000 cao nhÊt lµ 4400 nh­ng gi¸ phæ biÕn lµ 2100, gi¸ cµ chua t¨ng 5% cña n¨m 2003 so víi 2002. Su hµo vµ l¬ xanh còng vËy gi¸ ®Òu t¨ng 41,6 = 43,4%. Së dÜ gi¸ t¨ng nh­ vËy v× ng­êi tiªu dïng tin t­ëng vµo rau an toµn, ng­êi s¶n xuÊt t×m ®­îc n¬i tiªu thô s¶n phÈm m×nh lµm ra. Gi¸ cña c¶i ngät chØ b»ng 96% so víi n¨m tr­íc, mÆc dï ®©y lµ lo¹i rau t­¬ng ®èi nhiÒu ng­êi ­a chuéng nh­ng khi vµo chÝnh vô th× l¹i cã sù c¹nh tranh cao gi÷a rau nµy víi rau kia. Cßn b¾p c¶i th× gi¸ vÉn nh­ n¨m tr­íc kh«ng cã sù thay ®æi së dÜ gi¸ c¶i b¾p æn ®Þnh lµ v× t©m lý ng­êi s¶n xuÊt tËp trung do c¸c c©y rau kia nhiÒu h¬n lµ b¾p c¶i vÒ diÖn tÝch. Ng­êi tiªu dïng lµ gia ®×nh, tr­êng häc…nh­ng khi lµm tiÖc mÆn nh­ ®¸m c­íi, héi nghÞ th× kh«ng ®­îc sö dông. IV.1.5.1. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ mét sè lo¹i rau an toµn. Yªn Mü lµ mét trong 4 x· cña Thanh Tr× ®­îc quy ho¹ch vµ s¶n xuÊt t­¬ng ®èi lµ nhiÒu rau. Cung cÊp cho thµnh phè Hµ Néi. Trong thêi gian qua diÖn tÝch rau an toµn t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. Mong muèn cña ng­êi d©n lµ phôc vô tèt cho ng­êi tiªu dïng sö dông rau an toµn trong ®ã cã c¶ n«ng hé míi. V× vËy s¶n xuÊt rau an toµn ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th× míi kÝch thÝch ®­îc n«ng hé tham gia s¶n xuÊt. Qua b¶ng 16 cho chóng ta biÕt vÒ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét sµo rau an toµn. N¨ng suÊt rau an toµn cña x· ®¹t t­¬ng ®èi cao, cµ chua ®¹t 15,55 t¹ / sµo, sóp l¬ ®¹t 9,6 t¹/ sµo, b¾t c¶i ®¹t 12,96 t¹/ sµo, cµ tÝm 14,07 t¹/ sµo vµ su hµo 7 t¹/ sµo. Chóng ta thÊy r»ng mÆc dï chi phÝ lín nhÊt nh­ng c©y cµ chua lµ c©y mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt trong tÊt c¶ c¸c lo¹i rau. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ ë nh÷ng chØ tiªu kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ mang l¹i. Trung b×nh mét sµo cµ chua an toµn ®¹t gi¸ trÞ s¶n xuÊt lµ 2643,5 ngh×n ®ång, sau khi trõ chi phÝ trung gian thu ®­îc 527,75 nghin ®ång th× ®­îc 2117 ngh×n ®ång gi¸ trÞ gia t¨ng thu nhËp hçn hîp ®¹t 2081,25 ngh×n ®ång sau khi ®· trõ ®i thuÕ, dông cô nhá. Bªn c¹nh c©y cµ chua th× c©y sóp l¬, c©y cµ tÝm, xu hµo còng cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña 3 c©y nµy ®¹t tõ 1969,8 ngh×n/ sµo - 2112,0 ngh×n/ sµo. §Æc thï c©y sóp l¬ vµ xu hµo lµ thêi gian thu ho¹ch ng¾n h¬n, n¨ng suÊt thÊp h¬n cµ chua nh­ng gi¸ b¸n l¹i t­¬ng ®èi cao c©y cµ tÝm th× cho n¨ng suÊt cao, gi¸ thÊp h¬n xu hµo, sóp l¬ nªn còng thu nhËp hçn hîp cña 3 c©y nµy còng cao, thu nhËp hçn hîp trªn c«ng lao ®éng cña c©y cµ chua ®¹t 52,03 ngh×n ®ång, sóp l¬ 49,65 ngh×n ®ång cµ tÝm 55,02 vµ xu hµo lµ 53,15 ngh×n ®ång. Cuèi cïng lµ c©y hiÖu qu¶ kinh tÕ mang l¹i còng lµ kh¸ cao. ChØ thÊp h¬n nh÷ng c©y nãi trªn mét chót. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt lµ 1944 ngh×n ®ång, gi¸ trÞ gia t¨ng ®¹t 1483,88 thu nhËp hçn hîp cña c©y cµ tÝm lµ 1448,87 ngh×n ®ång. Nh­ vËy, qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cña cµ chua, sóp l¬, b¾p c¶i, cµ tÝm, c¶i ngät an toµn cña x· Yªn Mü. Chóng ta thÊy tÊt c¶ c¸c lo¹i rau an toµn trªn ®Òu mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ. Trong thêi gian tíi Nhµ n­íc kÕt hîp víi ch×nh quyÒn ®Þa ph­¬ng, ph¶i cã biÖn ph¸p æn ®Þnh gi¸ ®Çu vµo nh­ ph©n ®¹m, thuèc BVTV, gièng… gióp ®ì, ng­êi n«ng d©n t×m thÞ tr­êng ®­îc æn ®Þnh, l©u dµi. IV.1.5.2. So s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ gi÷a cµ chua, sóp l¬ an toµn víi cµ chua sóp l¬ th­êng. Muèn xem xÐt cµ chua vµ sóp l¬ an toµn cã ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng chóng t«i tiÕn hµnh so s¸nh víi cµ chua vµ b¾p c¶i th­êng ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 17. Qua b¶ng 17 cho thÊy n¨ng suÊt cña cµ chua, sóp l¬ an toµn cao h¬n n¨ng suÊt cµ chua vµ sóp l¬ th­êng. Cµ chua an toµn n¨ng suÊt h¬n cµ chua th­êng lµ 1,23 t¹/ sµo, cßn sóp l¬ an toµn lµ 1,5 t¹ so víi sóp l¬ th­êng. Trogn khi ®ã gi¸ cµ chua an toµn chØ cao h¬n gi¸ cµ chua th­êng lµ 300 ®ång/ kg, cßn sóp l¬ an toµn cao h¬n sóp l¬ th­êng lµ 200 ®ång/ kg. MÆt kh¸c chi phÝ ®Çu vµo cho rau an toµn cao h¬n rau th­êng v× vËy mµ thu nhËp hçn hîp cña cµ chua an toµn cao h¬n cµ chua th­êng lµ 611,81 ngh×n ®ång. Cßn sóp l¬ an toµn cao h¬n 438,77 ngh×n ®ång so víi rau th­êng. §iÒu ®ã cho thÊy r»ng hiÖu qu¶ trªn mét ®ång chi phÝ cña cµ chua vµ sóp l¬ an toµn cao h¬n cµ chua vµ sóp l¬ th­êng. Víi cµ chua an toµn gi¸ trÞ s¶n xuÊt thu ®­îc trªn mét ®ång chi phÝ lµ 5,02 lÇn, con sè ®ã cña cµ chua th­êng lµ 4,02 lÇn. Nh­ vËy, hiÖu qu¶ cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt trªn mét ®ång chi phÝ ®Çu t­ cµ chua an toµn cao h¬n cµ chua th­êng lµ 1 lÇn hay cao h¬n 24,87%. Còng chØ sè ®ã hiÖu qu¶ sóp l¬ an toµn cao h¬n sóp l¬ th­êng lµ 0,73 lÇn hay cao h¬n 19,72%. Cßn vÒ thu nhËp hçn hîp trªn chi phÝ trung gian ®èi víi cµ chua an toµn lµ 3,95 lÇn cao h¬n cµ chua th­êng 1,1 lÇn hay cao h¬n 34,35%. §èi víi sóp l¬ an toµn ®¹t 3,33 lÇn cao h¬n sóp l¬ th­êng lµ 0,67 lÇn hay cao h¬n 25,18%. MÆt kh¸c hiÖu qu¶ ®Çu t­ lao ®éng cña cµ chua an toµn coa h¬n cµ chua th­êng lµ kh«ng ph¶i qu¸ nhiÒu. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt trªn mét c«ng lao ®éng cña cµ chua an toµn lµ 66,08 ngh×n ®ång trong khi ®ã cµ chua th­êng lµ 61,6 ngh×n ®ång. Nh­ vËy cµ chua an toµn cao h¬n cµ chua th­êng 7,2% hiÖu qu¶ thu nhËp hçn hîp trªn 1 c«ng lao ®éng cho ®Çu t­ s¶n xuÊt cµ chua an toµn lµ 52,03 ngh×n ®ång cao h¬n cµ chua th­êng 8,83 ngh×n ®ång. Cßn ®èi víi sóp l¬ hiÖu qu¶ ®Çu t­ lao ®éng cho sóp l¬ an toµn vµ sóp l¬ th­êng lµ kh¸c nhau. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt thu ®­îc trªn mét c«ng lao ®éng cña sóp l¬ an toµn lµ 66 ngh×n ®ång cao h¬n so víi sóp l¬ th­êng lµ 5,2 ngh×n ®ång. C¸c chØ tiªu kh¸c nh­ gi¸ trÞ gia t¨ng thu nhËp hçn hîp trªn mét c«ng lao ®éng ®Çu t­ cho sóp l¬ an toµn ®Òu cao h¬n sóp l¬ th­êng. Thu nhËp hçn hîp trªn mét c«ng lao ®éng ®Çu t­ cho sóp l¬ an toµn lµ 49,65 ngh×n ®ång cao h¬n b¾p c¶i th­êng lµ 7,93%. Nh­ vËy, kh¼ng ®Þnh r»ng rau an toµn ®· n©ng cao thu nhËp cho c¸c hé n«ng d©n s¶n xuÊt rau an toµn. Tuy nhiªn, thÞ tr­êng rau an toµn ch­a ®i vµo æn ®Þnh nh­ cµ chua, sóp l¬ cã lóc gi¸ thÊp, gi¸ cao ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña n«ng hé. S¶n xuÊt rau an toµn, mét phÇn ng­êi tiªu dïng còng ch­a ph©n biÖt ®­îc rau an toµn víi rau th­êng. S¶n xuÊt rau an toµn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ t­¬ng ®èi ch­a thùc sù v­ît tréi nh­ng nã cã ý nghÜa vÒ x· héi vµ m«i tr­êng lµ rÊt lín. Tr­íc hÕt s¶n xuÊt rau an toµn t¹o cho n«ng hé cã mét t­ duy míi vÒ s¶n xuÊt hµng ho¸, ®Èy lïi dÇn t­ t­ëng b¶o thñ, tr× trÖ bÊy l©u nay, t¹o ra líp c¸n bé hîp t¸c x· tr­íc t×nh h×nh míi lµ n¨ng ®éng, nh¹y bÐn mét phÇn gióp cho n«ng hé s¶n xuÊt rau an toµn t×m ®­îc mèi tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh, råi tiÕp thu nh÷ng gièng rau míi mét c¸ch dÔ dµng h¬n. Nh÷ng s¶n phÈm rau an toµn lµ nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng ®¶m b¶o cho søc khoÎ, h¹nh phóc cho mäi ng­êi trong toµn x· héi, ®©y lµ tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr­êng rau an toµn cña x· ®i xa h¬n n÷a. S¶n xuÊt rau an toµn gãp phÇn c¶i t¹o m«i tr­êng, lµ sù khëi ®Çu cho nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i theo h­íng chuyªn m«n ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn n«ng nghiÖp n­íc ta. IV.1.6. KÕt luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ s¶n xuÊt rau an toµn cña x· Yªn Mü. IV.1.6.1. KÕt luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ s¶n xuÊt rau an toµn. + Yªn Mü lµ mét x· thuéc huyÖn Thanh Tr×, ngo¹i thµnh Hµ Néi tr×nh ®é d©n trÝ t­¬ng ®èi, nguån lao ®éng kh¸ dåi dµo. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nãi chung vµ c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp nãi riªng. Cho nªn viÖc s¶n xuÊt rau an toµn lµ hoµn toµn phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. + S¶n xuÊt rau an toµn ®· mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao sÏ c¶i thiÖn ®êi sèng, t¨ng thu nhËp cho hé n«ng d©n gãp phÇn thµnh c«ng vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. + S¶n xuÊt rau an toµn cßn mang l¹i hiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ m«i tr­êng. Sö dông tèt c¸c nguån lùc cña vïng ®ã. IV.1.6.2. KÕt luËn vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt rau an toµn so víi rau th­êng. + C©y cµ tÝm cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu GO/ IC = 5,4 lÇn, MI/ IC = 4,4 lÇn, GO/L = 68,7 ngh×n ®ång tuy gi¸ b¸n kh«ng ®­îc cao l¾m nh­ng chi phÝ Ýt do vËy mµ cµ tÝm cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. + Xu hµo cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao thø hai GO/IC = 5,06, MI/IC = 8,98 lÇn GO/L = 67,66 ngh×n ®ång. Xu hµo b¸n ®­îc gi¸ vµ tiªu thô t­¬ng ®èi dÔ dµng. + C©y cµ chua lµ c©y cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao thø 3. GO/ IC = 5,02 lÇn, MI /IC = 4,02, GO/L = 66,08 ngh×n ®ång. MÆc dï lµ c©y cã hiÖu qu¶ kinh tÕ ®øng thø 3 nh­ng thu nhËp hçn hîp cña c©y cµ chua cao h¬n cµ tÝm, vµ xu hµo lµ h¬n 500 ngh×n ®ång, c©y nµy cã s¶n phÈm tiªu thô t­¬ng ®èi dÔ, thêi gian thu ho¹ch l©u nªn c©y cµ chua xem nh­ mét c©y chñ lùc, n«ng hé rÊt quan t©m. + HiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp nhÊt lµ c©y b¾p c¶i: GO/IC = 4,22 MI/IC = 42,61. B¾p c¶i ®Çu t­ chi phÝ t­¬ng ®èi cao, nh­ng gi¸ kh«ng ®­îc cao l¾m, vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng kh«ng thÝch b»ng nh÷ng lo¹i rau kia. Tãm l¹i, s¶n xuÊt rau an toµn ®· thùc sù thµnh c«ng vµ cã ý nghÜa to lín víi ng­êi n«ng d©n. Rau an toµn râ rµng cã hiÖu qu¶ h¬n rau th­êng. §©y lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Ó ph¸t triÓn h¬n n÷a c¶ vÒ chÊt còng nh­ l­îng. IV.3. Ph©n tÝch nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt rau an toµn t¹i x·. Ngoµi nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt rau an toµn nh­ thêi tiÕt khÝ hËu, n­íc, ®Êt ®ai…Th× nh÷ng nh©n tè kh¸c còng v« cïng quan träng nh­ ®Çu t­ th©m canh, kü thuËt, thÞ tr­êng… IV.3.1. §Çu t­ th©m canh. S¶n xuÊt rau an toµn ®Ó cã hiÖu qu¶ cao th× n«ng hé ph¶i quan t©m ®Õn viÖc ®Çu t­ th©m canh. §Ó rau an toµn cho n¨ng suÊt cao th× phô thuéc rÊt lín vµo nh÷ng chi phÝ mµ hé n«ng d©n bá ra. V× rau an toµn s¶n xuÊt theo mét quy tr×nh, cã nhiÒu hé sö dông ®Çu vµo lµ hîp lý nh­ng còng kh«ng Ýt hé cßn dïng qu¸ nhiÒu l­îng ph©n còng nh­ thuèc b¶o vÖ thùc vËt cßn l¹m dông nhiÒu. Do ®ã mµ ¶nh h­ëng ®Õn quy tr×nh ch¨m sãc. Xu h­íng ngµy nay lµ chó träng vµo ®Çu t­ th©m canh mét diÖn tÝch lµm cho hîp lý, ®Çy ®ñ sÏ cho s¶n phÈm cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt. NÕu ®Çu t­ v­ît møc th× sÏ gi¶m n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao. ChÝnh v× vËy, ph¶i n¾m ®­îc nhu cÇu cña tõng lo¹i c©y trªn tõng lo¹i ®Êt ®Ó ®Çu t­ sao cho hiÖu qu¶ cao nhÊt. §Çu t­ th©m canh cho mét lo¹i c©y rau th× còng lµ toµn diÖn nh­ vÒ gièng, ph©n bãn, c¸ch ch¨m sãc…Cã nh­ vËy th× n«ng hé míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña s¶n xuÊt hµng ho¸ mµ cô thÓ lµ rau an toµn phï hîp víi xu h­íng ngµy nay. IV.3.2. Kü thuËt. Kü thuËt s¶n xuÊt rau lµ v« cïng cÇn thiÕt, b¾t buéc n«ng hé ph¶i n¾m v÷ng. NÕu nh­ muèn s¶n xuÊt ®­îc, s¶n phÈm ®Ñp, chÊt l­îng tèt. Tr­íc khi s¶n xuÊt ph¶i häc qua líp khuyÕn n«ng. Bªn c¹nh ®ã, th× viÖc tiÕp thu tiÕn bé kü thuËt míi cña n«ng d©n cßn h¹n chÕ vµ khã kh¨n. Do thãi quen tõ kinh nghiÖm canh t¸c, ngÇn ng¹i tr­íc c¸i míi nªn ®¾n ®o suy nghÜ khi ¸p dông kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt. ChÝnh ®iÒu nµy ®· phÇn nµo lµm gi¶m hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt cña n«ng hé, gi¶m kh¶ n¨ng ¸p dông tiÕn bé kü thuËt trong s¶n xuÊt rau an toµn. Kh«ng gièng nh­ c¸c lo¹i rau th­êng kh¸c rau an toµn muèn ®¹t ®­îc n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng ®¶m b¶o ®ßi hái ng­êi s¶n xuÊt ph¶i dµnh thêi gian vµ ¸p dông c«ng nghÖ kü thuËt phï hîp tu©n thñ nghiªm chØnh nh÷ng biÖn ph¸p kü thuËt. Khoa häc - kü thuËt trong n«ng nghiÖp ch¼ng ph¶i lµ xa x«i, viÓn v«ng mµ n¬ ë ngay xung quanh ta. §ã lµ tiÕp thu nh÷ng gièng míi chèng chÞu s©u bÖnh tèt, søc ®Ò kh¸ng cao. N¨ng suÊt vµ chÊt l­îng. N¾m v÷ng ®­îc c¸ch trång vµ ch¨m sãc, thu ho¹ch vµ b¶o qu¶n mµ môc ®Ých cuèi lµ ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn, hµi lßng, ng­êi s¶n xuÊt ®¹t ®­îc mong muèn cña m×nh. Tãm l¹i lµ cã lîi cho c¶ 2 bªn. TuyÖt ®èi ng­êi s¶n xuÊt kh«ng ®­îc sö dông ph­¬ng ph¸p canh t¸c cò mµ dïng gièng míi mµ nã ph¶i lµ ®ång bé. NÕu sö dông gièngcò hoÆc gièng cña gia ®×nh ®Ó l¹i t­ vô tr­íc song ¸p dông ch¨m sãc theo mét quy tr×nh míi th× sÏ bÞ läc c¹nh, n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng thÊp ®i. IV.3.3. ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng. S¶n xuÊt ph¶i g¾n liÒn víi thÞ tr­êng mµ bÊt kú n«ng hé s¶n xuÊt rau an toµn ph¶i hiÓu ®iÒu ®ã. Bëi v× thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh më réng hay thu hÑp quy m« s¶n xuÊt. Rau an toµn tham gia vµo thÞ tr­êng d­íi h×nh thøc c¹nh tranh hoµn h¶o, nghÜa lµ c¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua ®Òu chÊp nhËn gi¸. Khi l­îng s¶n phÈm ®­a ra thÞ tr­êng v­ît qu¸ nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng th× gi¸ b¸n sÏ gi¶m, ¶nh h­ëng ®Õn t©m lý ng­êi s¶n xuÊt. Do ®ã nÕu kh«ng t×m kiÕm, xóc tiÕn thÞ tr­êng tiªu thô th× ng­êi s¶n xuÊt sÏ ph¶i thu hÑp quy m« s¶n xuÊt. Ng­îc l¹i, nÕu s¶n phÈm rau an toµn ®­a ra thÞ tr­êng Ýt h¬n nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng th× gi¸ b¸n sÏ t¨ng lªn, ®iÒu ®ã kÝch thÝch ng­êi s¶n xuÊt më réng quy m« s¶n xuÊt. Trªn thùc tÕ, rau an toµn mµ n«ng hé s¶n xuÊt tiªu thô theo mèi hµng, hîp t¸c x· th× ch­a ®­îc nhiÒu, cho nªn cã rÊt nhiÒu n«ng hé ph¶i tù th©n vËn ®éng, trong viÖc tiªu thô nh­ vËy ®«i khi lµ tù ph¸t ¶nh h­ëng ®Õn lîi Ých l©u dµi. Cho nªn dÉn ®Õn ng­êi tiªu dïng th× m¬ hå nghi ngê, gi¸ b¸n ch­a v­ît tréi h¼n so víi rau th­êng. Hä ch­a thùc sù tin t­ëng vµo rau an toµn ®iÒu ®ã bÊt lîi cho ng­êi tiªu dïng mµ thua thiÖt h¹i lín vÒ phÝa ng­êi s¶n xuÊt. Ch÷ "tÝn" mµ ng­êi s¶n xuÊt dµnh cho ng­êi tiªu dïng lµ ch­a cao, vÉn cßn chÖch cho¹c cung cÊp rau ®«i khi cßn chËm trÔ ®ã lµ nh÷ng bÊt lîi ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt. B¶ng 18: Sù tin t­ëng vµo rau an toµn ë Hµ Néi Tiªu chÝ Hé tiªu dïng C¬ së tiªu thô lín BQ chung - Hoµn toµn tin t­ëng 47,62 70 58,81 - Ch­a tin t­ëng 52,38 30 41,19 - Kh«ng tin t­ëng 0 0 0 - Tæng céng 100 100 100 Nguån: së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ Hµ Néi 9/2002. MÆt kh¸c rau an toµn ch­a cã th­¬ng hiÖu, ®Þa chØ s¶n xuÊt riªng cho m×nh nªn kh«ng cã c¬ së ph¸p lý, tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ ai khi x¶y ra vô ngé ®éc thùc phÈm. Hµnh vi ng­êi tiªu dïng s¶n phÈm rau an toµn thèng kª cho thÊy qua b¶ng 17 cã 41,19% ng­êi tiªu dïng ch­a thùc sù tin t­ëng vµo s¶n phÈm rau an toµn. Sù tin t­ëng cña c¸c c¬ së lín vµ rau an toµn lµ 70% nh­ng hé tiªu dïng chØ cã 47,62%. Cßn tû lÖ ch­a tin t­ëng cña hé lµ 52,38% cña c¬ së lín lµ 30%. IV.4. Gi¶i ph¸p sau khi ph©n tÝch nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt rau an toµn. IV.4.1. C¬ së khoa häc cña viÖc ®­a ra gi¶i ph¸p. - C¨n cø vµo ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña Hµ Néi, trong b¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng bé thµnh phè Hµ Néi lÇn thø VII cã ghi: "thùc hiÖn nÒn n«ng nghiÖp s¹ch b»ng c¸ch sö dông ngµy cµng réng r·i ph©n vµ thuèc sinh häc, c¸c chÊt kÝch thÝch sinh tr­ëng víi môc tiªu gi¶m sö dông thuèc trõ s©u vµ ph©n ho¸ häc. Ph¸t triÓn c«ng nghÖ sinh häc trong t¹o gièng míi, b¶o vÖ c©y, con, b¶o vÖ con ng­êi…" - C¨n cø vµo c¸c quyÕt ®Þnh 562, 563, 564, 565/Q§ - KHCN cña së khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng vÒ viÖc ban hµnh quy tr×nh s¶n xuÊt rau an toµn, quy ®Þnh t¹m thêi vÒ rau an toµn, quy ®Þnh t¹m thêi vÒ tiªu chuÈn cöa hµng rau s¹ch, quy ®Þnh t¹m thêi vÒ ®¨ng ký kinh doanh rau s¹ch. - Dùa vµo c¬ së thùc tiÔn s¶n xuÊt rau trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam, vµ hiÖn tr¹ng sö dông thuèc trõ s©u, tån d­ kim lo¹i nÆng, Nitrat µ ký sinh trïng trong rau ®· ®­îc tr×nh bµy ë phÇn kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn. Tõ nh÷ng lý do ®ã mµ chóng t«i ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p. IV.4.2. Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ s¶n xuÊt rau an toµn. IV.4.2.1. Quy ho¹ch vÒ diÖn tÝch trång rau an toµn. HiÖn nay diÖn tÝch canh t¸c cña x· trång chñ yÕu cña ng« vµ rau, trong ®ã hiÖu qu¶ kinh tÕ cña rau nãi chung vµ rau an toµn nãi riªng lín h¬n rÊt nhiÒu so víi ng«. §VT: ha B¶ng 19: DiÖn tÝch trång rau an toµn cña x· hiÖn t¹i vµ dù kiÕn ®Õn 2007 ChØ tiªu 2003 2004 2005 2006 2007 DiÖn tÝch rau an toµn 48,6 52,3 56,13 60,8 64,14 DiÖn tÝch rau mµu 49,4 45,7 41,87 37,2 33,86 Tæng diÖn tÝch 98 98 98 98 98 Nh×n vµo b¶ng 18 ta thÊy diÖn tÝch trång rau an toµn trong thêi gian tíi sÏ chiÕm phÇn lín so víi diÖn tÝch hoa mµu. Tuy nhËn thøc lµ rau an toµn cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nh­ng n«ng hé vÉn rôt rÌ, võa lµm võa nh×n tr­íc nh×n sau. Môc ®Ých cña x· lµ diÖn tÝch rau an toµn c¸c n¨m tíi cïng chuyÓn ®æi nhiÒu h¬n n÷a, hiÖu qu¶ cao h¬n n÷a, cã nh­ vËy th× míi n©ng cao cho hé n«ng d©n s¶n xuÊt rau an toµn ®­îc. Dùa trªn sù hoµn thiÖn vÒ c«ng t¸c thuû lîi, n¨ng lùc s¶n xuÊt cña n«ng d©n vµ bè trÝ ®Êy trång rau an toµn cña n«ng hé. X· ph¶i khuyÕn khÝch ngµy mét nhiÒu h¬n c¸c gia ®×nh s¶n xuÊt t¨ng c¶ vÒ quy m« vµ sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng. Lµ mét x· n»m ngoµi ®ª s«ng Hång, nªn mét n¨m cã tõ 1 - 1,5 th¸ng ngËp lò. ChÝnh v× vËy, quy ho¹ch sao cho hîp lý ®Ó tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i cña thiªn tai mµ lµm sao ch ng­êi n«ng d©n thu nhËp cao nhÊt trªn mét diÖn tÝch cña n«ng hé. IV.4.2.2. Gi¶i ph¸p vÒ vèn. BÊt kú mét ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh nµo còng ®Òu cÇn ®Õn vèn. Vèn lµ nguån lùc h¹n chÕ trong n«ng nghiÖp, vèn s¶n xuÊt vËn ®éng kh«ng ngõng tõ ph¹m vi s¶n xuÊt sang ph¹m vi l­u th«ng vµ trë l¹i víi ng­êi s¶n xuÊt. Vèn trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng ®­îc sö dông vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nh­ vËy, vèn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña s¶n xuÊt. S¶n xuÊt rau an toµn so víi nh÷ng ngµnh kh¸c kh«ng ph¶i lµ lín nh­ng nh­ng ®èi víi n«ng hé th× cã ®Õn 56% sè gia ®×nh s¶n xuÊt rau an toµn h¹n hÑp vÒ vèn, thiÕu vèn. §iÒu ®ã h¹n chÕ viÖc më réng s¶n xuÊt trong khi ®ã hÇu hÕt c¸c n«ng hé ®Òu muèn më réng s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cho gia ®×nh m×nh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y n«ng d©n cã thÓ vay vèn tõ c¸c ®oµn thÓ nh­ héi n«ng d©n, héi phô n÷, héi cùu chiÕn binh…Nh­ng thñ tôc vay cßn r­êm rµ, Nhµ n­íc cÇn cã biÖn ph¸p c¶i tiÕn sao cho thñ tôc vay ®¬n gi¶n, dÔ dµng h¬n vµ quan träng lµ ®ång vèn vÒ ®óng lóc. Do ®ã, cÇn cã biÖn ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho n«ng d©n vay vèn, ®Çu t­ s¶n xuÊt rau an toµn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña gia ®×nh, ®ång thêi ®©y còng lµ yÕu tè gãp phÇn cho x· héi c«ng b»ng h¬n gi÷a c¸c tÇng líp. IV.4.2.3. Gi¶i ph¸p vÒ ®Êt ®ai. DiÖn tÝch ®Êt canh t¸c b×nh qu©n mçi hé cña nh©n d©n x· Yªn Mü lµ kh«ng cao trªn d­íi 1 sµo/ khÈu, ®ång thêi l¹i manh món/ mçi hé gia ®×nh cã tõ 3 - 4 thöa ruéng. Víi x· Yªn Mü gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy lµ rÊt khã kh¨n theo chóng t«i cïng víi ý kiÕn cña d©n, chØ cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy tõng b­íc vµ b»ng c¸c biÖn ph¸p cô thÓ nh­ HTX cã tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh l¹i møc s¶n l­îng, ®ãng thuû lîi phÝ cho tõng c¸nh ®ång, tõng thöa ruéng. TiÕp ®ã, d©n tù bµn b¹c vµ ®æi ®Êt cho nhau theo khu vùcd ©n c­, theo c¸nh ®ång, khi d©n chuyÓn ®Êt cho nhau xong, x· l¹i tiÕp tôc ®øng ra ®o ®¹c, x¸c ®Þnh l¹i ruéng ®Êt n­íc cho tõng hé. Nh­ng víi ®iÒu kiÖn tÊt c¶ kinh phÝ, x¸c ®Þnh l¹i ruéng ®Êt míi cho tõng hé nh­ng víi ®iÒu kiÖn, tÊt c¶ kinh phÝ, x¸c ®Þnh l¹i ruéng ®Êt ph¶i do x· vµ huyÖn th«ng qua ch­¬ng tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. Nh­ vËy, khi ®· gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò manh món ruéng ®Êt th× sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm ®­îc lao ®éng, tËn dông ®Êt bê nªn më réng thªm ®­îc diÖn tÝch canh t¸c, tõ ®ã l¸m t¨ng hiÖu qu¶ trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. IV.4.3.4. Gi¶i ph¸p vÒ c¬ së h¹ tÇng. Víi c¬ së h¹ tÇng nh­ hiÖn nay cña x· kh«ng ph¶i lµ qu¸ thiÕu thèn. Nh­ng trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. V× vËy, c¬ së h¹ tÇng cÇn ph¶i ®Çu t­, n©ng cÊp sao cho ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña x· muèn lµm ®­îc nh­ vËy ph¶i cã vèn. ThÓ hiÖn ë biÓu 20. Rau l¹i lµ thùc phÈm chøa nhiÒu n­íc tõ 80 - 93% khèi l­îng rau. Do ®ã, cÇn cung cÊp ®ñ n­íc cho c©y nh»m ®¹t n¨ng suÊt cao, phÈm chÊt rau tèt. Nh­ng hiÖn nay, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi míi ®¶m b¶o ®­îc 63% diÖn tÝch rau mµu. V× vËy, x· cÇn hoµn thiÖn vµ n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Ó ®¶m b¶o t­íi tiªu ®Çy ®ñ, kÞp thêi cho diÖn tÝch gieo trång cña x· trong t­¬ng lai. B¶ng 20: Nhu cÇu vèn x©y dùng ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng. §VT: triÖu ®ång DiÔn gi¶i Vèn ®Çu t­ §ãng gãp cña d©n Nguån kh¸c 1. Thuû lîi 1645,00 453,2 1191,8 2. Giao th«ng 2375,00 693,6 1681,4 3. L­íi ®iÖn 1200,0 412,00 798,00 4. X©y dùng chî 780,00 200,50 579,5 5. Nhµ kho l¹nh 250,00 100,00 150,00 6. Xö lý m«i tr­êng 2860,00 1048,00 1812,00 HiÖn nay, x· còng cã chî nh­ng chØ lµ t¹m bî, lµm l¸n häp ngay ë trôc chÝnh cña ®­êng giao th«ng cña x·, g©y c¶n trë ®i l¹i, « nhiÔm m«i tr­êng. Do ®ã, cÇn ph¶i x©y chî ra h¼n mét khu sao cho s¹ch sÏ, mua b¸n hµng ho¸ an toµn, cã trËt tù. §ång thêi rau lµ nh÷ng s¶n phÈm t­¬i, chøa nhiÒu n­íc. §Æc biÖt lµ rau an toµn ph¶i b¶o qu¶n v« cïng quan träng, cÈn thËn ®Ó kh«ng bÞ hao hôt nhiÒu gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Theo chóng t«i dù kiÕn cÇn ph¶i ®Çu t­ 250 triÖu ®ång ®Ó x©y dùng nhµ kho l¹nh. Ngoµi ra ph¶i ®Çu t­ vèn ®Ó x©y dùng giao th«ng l­íi ®iÖn, xö lý m«i tr­êng nh»m lµm cho ®êi sèng bé mÆt n«ng th«n ngµy mét ®æi míi nãi chung vµ lµm cho rau an toµn ngµy mét ph¸t triÓn h¬n. IV.4.3.5. Gi¶i ph¸p vÒ lao ®éng. Lao ®éng chiÕm vai trß rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt rau an toµn nh­ chóng ta ®Òu biÕt, gia ®×nh nµo cã tr×nh ®é cao h¬n th× sÏ cho thu nhËp cao h¬n. Víi rau an toµn còng vËy: mét thùc tÕ lµ lao ®éng nhiÒu khi ng¹i tiÕp xóc víi c¸i míi, nÕu kh«ng cã sù hiÓu biÕt phæ th«ng th× rÊt khã tiÕp thu ®­îc khoa häc kü thuËt, gièng c©y con míi. Nh÷ng yÕu tè ®ã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm m×nh lµm ra. NÕu kh«ng hiÓu biÕ th× rÊt khã gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong s¶n xuÊt. ë n«ng th«n lao ®éng n«ng nghiÖp cã kü n¨ng kh«ng nhiÒu, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn nhËn thøc, tiÕp thu c¸i míi. Do vËy lao ®éng n«ng nghiÖp nãi chung vµ s¶n xuÊt rau an toµn nãi riªng ph¶i chñ ®éng t×m tßi trong thùc tÕ s¶n xuÊt, qua s¸ch b¸o, c¸c líp tËp huÊn, ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Song song víi viÖc ®ã th× ph¶i tÝch cùc tham gia sinh ho¹t ë c¸c ®oµn thÓ nh»m më mang n©n cao d©n trÝ. Cã nh­ vËy, th× lao ®éng míi n©ng cao h¬n n÷a trong viÖc s¶n xuÊt rau an toµn n©ng cao thu nhËp cho gia ®×nh, mang l¹i lîi Ých cho x· héi b»ng chÝnh sù lao ®éng cÇn cï, s¸ng t¹o cña m×nh. IV.4.3.6. Gi¶i ph¸p vÒ kü thuËt s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm. Kü thuËt s¶n xuÊt rau an toµn ¶nh h­ëng lín ®Õn chÊt l­îng, hiÖu qu¶ cña chóng, do s¶n xuÊt rau an toµn ®ßi hßi quy tr×nh s¶n xuÊt rÊt nghiªm ngÆt tõ kh©u chuÈn bÞ ®Êt ®Õn kh©u thu ho¹ch vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm. V× vËy ph¶i th­êng xuyªn ®­a tiÕn bé kü thuËt ®Õn víi ng­êi n«ng d©n th«ng qua c¸c líp tËp huÊn kü thuËt s¶n xuÊt rau an toµn vµ ph­¬ng ph¸p phong trõ tæng hîp nh»m n©ng cao tr×nh ®é cña ng­êi s¶n xuÊt khuyÕn khÝch hä ¸p dông tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt. Víi t×nh h×nh hiÖn nay, hiÖn t­îng s¶n xuÊt rau an toµn cña n«ng hé ë Yªn Mü kh«ng theo quy tr×nh cßn kh¸ phæ biÕn. V× vËy, th«ng qua tËp huÊn ®Ó gióp n«ng hé n¾m ®­îc thêi vô gieo trång, l­îng ph©n bãn thÝch hîp nhÊt vµ c¸ch sö dông thuèc BVTV an toµn nhÊt. Còng qua ®ã gióp hé thÊy ®­îc nh÷ng t¸c h¹i cña viÖc sö dông qu¸ nhiÒu ®¹m, l©n, thuèc trõ s©u kh«ng b¶o ®¶m thêi gian c¸ch ly ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ con ng­êi, m«i tr­êng sinh th¸i. Tõ ®ã gióp hä hiÓu ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi søc khoÎ céng ®ång vµ m«i tr­êng. Thùc hiÖn tèt chñ ®Ò "ng­êi s¶n xuÊt, kinh doanh thùc phÈm cã l­¬ng t©m". Tãm l¹i, ph¶i tõng b­íc ®­a hé n«ng d©n vµo s¶n xuÊt theo ®ung quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt ®· h­íng dÉn. Gièng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng ®¶m b¶o nhu cÇu vÒ gièng, ph©n bãn cÇn ®¸p øng lµ gièng rau c¸c lo¹i tõ 2002 - 2005. Theo chóng t«i, x· nªn tæ chøc, t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp gièng tèt, vËn ®éng nh÷ng hé cã kh¶ n¨ng kinh nghiÖm ®Ó hä lµm tr­íc. Bªn c¹nh gièng th× nhu cÇu vÒ ph©n bãn còng rÊt quan träng lµ HTX ph¶i nhËp ®Õn: 27.310 tÊn ph©n h÷u c¬, 314.124 kg ®¹m Urª, 503.421 kg l©n, vµ 308.215 kg kali. Ngoµi gi¶i ph¸p vÒ gièng, ph©n bãn, thuèc BVTV th× viÖc ®Çu t­ nhµ l­íi lµ rÊt quan träng nh»m tr¸nh s©u bÖnh ph¸ ho¹i nhiÒu, chi phÝ tèn kÐm. Tuy nhiªn, chØ cã thÓ tiÕn hµnh tõng b­íc ®­a diÖn tÝch nhµ n­íc chø kh«ng thÓ ®­a diÖn tÝch rau an toµn vµo nhµ l­íi ngay ®­îc. * Tr­íc ®©y, trong c¬ chÕ bao cÊp s¶n phÈm lµm ra do Nhµ n­íc tiªu thô. Nh­ng ngµy nay ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, nhu cÇu thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt. VÊn ®Ò tiªu thô s¶n phÈm rau nãi chung vµ rau an toµn nãi riªng ®ang lµ mèi quan t©m vµ nçi lo th­êng xuyen cña n«ng d©n. HiÖn nay toµn bé s¶n phÈm rau an toµn s¶n xuÊt ra ph¶i b¸n t­¬i do ®ã lµ trë ng¹i lµm gi¸ kh«ng v­ît tréi h¼n so víi rau th­êng. C«ng nghiÖp chÕ biÕn rau an toµn cña ta ph¸t triÓn chËm, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu chÕ biÕn, nªn míi cã 5% s¶n l­îng rau ®­îc chÕ biÕn [6]. V× vËy, ph¶i n©ng cao c«ng nghÖ chÕ biÕn, t×m thÞ tr­êng ®Ó xuÊt khÈu thÞ tr­êng tiªu thô ra an toµn cña Yªn Mü vÉn lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng Hµ Néi. Do ®ã vµo lóc thu ho¹ch ré, tiªu thô cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, n«ng d©n hay bÞ Ðp gi¸ lµm cho gi¸ b¸n cña hä kh«ng phï hµng hîp víi gi¸ trÞ vµ chªnh lÖch rÊt nhiÒu so víi gi¸ mua cña ng­êi tiªu dïng. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i h­íng tíi mét sè tØnh phÝa B¾c, phÝa nam, th«ng qua më réng hÖ thèng b¸n bu«n, më c¸c ®iÓm qu¶ng c¸o giíi thiÖu s¶n phÈm rau an toµn cña x· Yªn Mü. Theo chóng t«i, HTX Yªn Mü nªn t×m kiÕm ®Ó ký kÕt c¸c hîp ®ång tiªu thô rau an toµn víi c¸c siªu thô, c¸c cöa hµng chuyªn rau an toµn, kh¸ch s¹n, nhµ hµng. §ång thêi x· nªn tù tæ chøc, më c¸c cöa hµng rau an toµn t¹i thµnh phè Hµ Néi v× nhu cÇu rau an toµn lín l¹i rÊt thuËn lîi trong viÖc ®i l¹i. §©y lµ h­íng tiªu thô rÊt phï hîp víi Yªn Mü. IV.4.3.7. Gi¶i ph¸p vÒ khuyÕn n«ng. Vai trß cña khuyÕn n«ng kh«ng thÓ phñ nhËn víi ng­êi d©n trong viÖc s¶n xuÊt rau an toµn, mµ lµ ý nghÜa rÊt lín. Nh­ng c¸n bé lµm c«ng t¸c khuyÕn n«ng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm, t×nh c¶m víi bµ con n«ng d©n. Bëi v×, kh«ng chØ lµ tËp huÊn tèt cho n«ng hé mµ cßn ph¶i kiÓm tra, nghiªn cøu, n¾m b¾t t×nh h×nh s¶n xuÊt rau an toµn, cã tån t¹i g× vÒ kü thuËt th× c¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i ®­a ra gi¶i ph¸p kÞp thêi víi bµ con. Bëi v× khuyÕn n«ng lµ chiÕc cÇu nèi gióp bµ con yªn t©m s¶n xuÊt h¬n, n¾m b¾t kü thuËt, ph­¬ng ph¸p mét c¸ch nhanh nhÊt vµ dÔ hiÓu. C¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i lµ ng­êi chu ®¸o, cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm thËt sù th× míi hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña m×nh, cïng ng­êi s¶n xuÊt lµm ra s¶n phÈm an toµn, tèt nhÊt tõ ng­êi tiªu dïng. PhÇn V: KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ V.1.KÕt luËn Theo chñ tr­¬ng ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Õn n¨m 2020 ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp. §Ó gãp phÇn thóc ®Èy tiÕn tr×nh ®ã diÔn ra nhanh h¬n, cÇn ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn toµn diÖn mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ tËp trung vµo mét sè ngµnh, mét sè ngµnh then chèt. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngµnh s¶n xuÊt rau nãi chung vµ ngµnh s¶n xuÊt rau an toµn nãi riªng mÆc dï chiÕm tû träng gi¶m ®i trong n«ng nghiÖp nh­ng nã l¹i t¨ng vÒ n¨ng suÊt, s¶n l­îng rau an toµn. §©y lµ ®iÒu rÊt mõng bëi v× nã phï hîp víi sù ph¸t triÓn theo xu h­íng hiÖn nay. V× vËy, nghiªn cøu s¶n xuÊt rau an toµn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña chóng lµ cÇn thiÕt phï hîp víi quy luËt ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta. Qua nghiªn cøu s¶n xuÊt rau an toµn cña x· Yªn Mü chóng t«i ®­a ra mét sè kÕt luËn sau: - §iÒu kiÖn tù nhiªn cña x· n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa phï hîp víi sù sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña rau an toµn. Hé n«ng d©n ë ®©y cÇn cï, chÞu khã l¹i cã kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt rau an toµn vµ do nhu cÇu cña x· héi trong nh÷ng n¨m qua n«ng d©n ®­îc tËp huÊn s¶n xuÊt rau an toµn nh­ng sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn khã kh¨n trong viÖc tiÕp thu tiÕn bé kü thuËt míi. - DiÖn tÝch, s¶n l­îng rau an toµn cña x· cã xu h­íng t¨ng lªn b×nh qu©n qua 3 n¨m diÖn tÝch gieo trång rau an toµn cña x· t¨ng 9 -11%. §Æc biÖt diÖn tÝch, n¨ng suÊt, s¶n l­îng cµ chua, sóp l¬, c¶i ngät t¨ng lªn nhanh, diÖn tÝch gieo trång cña cµ chua t¨ng 15%, n¨ng suÊt t¨ng 18%, do ®ã s¶n l­îng t¨ng 25%. §©y lµ kÕt qu¶ ch­a thËt sù cao song rÊt ®¸ng khÝch lÖ x· cÇn cã biÖn ph¸p hç trî ®Ó n©ng cao hiÖu qu· cho n«ng hé. - ChÊt l­îng rau an toµn cña x· ch­a ®­îc kiÓm tra, cã mét sè yÕu tè ch­a ®¶m b¶o rau an toµn nh­ng ngµy cµng ®­îc n©ng cao do c«ng t¸c khuyÕn n«ng quan t©m ®Õn viÖc tËp huÊn vµ h­íng dÉn quy tr×nh s¶n xuÊt rau an toµn cho hé n«ng d©n. VÊn ®Ò ®Æt ra ng­êi s¶n xuÊt ph¶i th­êng xuyªn ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi, ¸p dông ®óng quy tr×nh trång rau an toµn ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. - Chi phÝ s¶n xuÊt rau an toµn nãi chung còng nh­ cµ chua, b¾p c¶i an toµn nãi riªng cao h¬n rau th­êng ®Çu t­ cho mét sµo cµ chua an toµn cao h¬n mét sµo cµ chua th­êng lµ 152,34 ngh×n ®ång hay 13,74%. Cßn ®Çu t­ cho sóp l¬ an toµn cao h¬n sóp l¬ th­êng lµ 147,28 ngh×n ®ång hay 16,3%. Nh­ng chªnh lÖch gi¸ b¸n rau an toµn vµ rau th­êng lµ ch­a v­ît tréi. V× vËy, hiÖu qu· an toµn cã cao h¬n nh­ng cÇn ph¶i ph¸t huy n÷a, khai th¸c hÕt lîi thÕ vµ kh¶ n¨ng ®Ó hiÖu qu¶ c©y rau an toµn ngµy mét cao h¬n. - Rau an toµn nh­ cµ chua, cµ tÝm, sóp l¬ cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao thu nhËp hçn hîp cña cµ chua an toµn so víi cµ chua th­êng lµ 611,81 ngh×n ®ång 41,63%, thu nhËp hçn hîp cña sóp l¬ an toµn so víi sóp l¬ th­êng cao h¬n lµ 438,77 ngh×n ®ång b»ng 38,14%. Tõ ®©y thÊy r»ng thu nhËp cña «ng hé s¶n xuÊt rau an toµn ®­îc n©ng cao, ®êi sèng ®­îc c¶i thiÖn mét b­íc. - C¸c thêi vô, gi¸ b¸n rau an toµn l¹i thÊp thªm vµo ®ã do ®iÒu kiÖn tù nhiªnvµ thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh nªn n«ng hé cßn ®¾n ®o ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt. - Do chÊt l­îng cuéc sèng hµng ngµy cµng cao nªn nhu cÇu rau an toµn cã xu h­íng t¨ng lªn trong khi c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ch­a ®­îc quan t©m nhiÒu ®Õn viÖc s¶n xuÊt rau an toµn nhÊt lµ kh©u tiªu thô. V.2. KiÕn nghÞ. Tõ thùc tÕ trªn ®©y ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña rau an toµn chóng t«i cã mét sè kiÕn nghÞ nh­ sau: - VÒ phÝa Nhµ n­íc: Nhµ n­íc cÇn ®­a ra nh÷ng gièng míi cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt cung cÊp cho n«ng d©n víi gi¸ ­u ®·i. CÇn cã chÝnh s¸ch hç trî ®Çu vµo cho n«ng d©n, ®ång thêi ph¶i cã chÝnh s¸ch víi gi¸ ®Çu ra ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cho ng­êi s¶n xuÊt. Ph¶i nghiªn cøu ®Ó ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p tiªu thô s¶n phÈm vµ c«ng t¸c xóc tiÕn tiªu thô s¶n phÈm còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan ®ã lµ chÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch khuyÕn n«ng, ph¸t triÓn d©n trÝ…§ång thêi cung cÊp c¸c dông cô, m¸y mãc ®Ó lÊy mÉu kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm rau an toµn, tõ ®ã cÊp giÊy chøng nhËn vÒ tõng lo¹i rau ®Ó ng­êi tiªu dïng yªn t©m sö dông s¶n phÈm, gãp phÇn n©ng cao gi¸ b¸n cho ng­êi s¶n xuÊt. - VÒ phÝa x·: cÇn quy ho¹ch diÖn tÝch rau an toµn, t×m c¸ch hç trî vèn ®Çu t­ cho s¶n xuÊt còng nh­ n©ng cÊp nh÷ng c¬ së h¹ tÇng. §ång thêi ph¶i t¨ng c­êng më líp tuËn huÊn kü thuËt s¶n xuÊt tõng lo¹i rau an toµn cho hé n«ng d©n. Muèn vËy, ph¶i cã c¸n bé ®i häc líp khuyÕn n«ng cña huyÖn, thµnh phè ®Ó truyÒn l¹i cho n«ng d©n, ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra l¹i ®ång ruéng ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý nhanh nhÊt víi mäi t×nh huèng vµ lu«n chó ý ®Õn dÞch vô ®Çu t­. - VÒ phÝa c¸c HTX dÞch vô vµ tiªu thô, cÇn cung øn ®Çy ®ñ c¸c lo¹i ph©n vi sinh, thuèc trõ s©u sinh häc vµ mét sè vËt t­ cÇn thiÕt kh¸c cho s¶n xuÊt rau an toµn. Bªn c¹nh ®ã cÇn t×m thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cho c¸c x· viªn, tõ ®ã sÏ kÝch thÝch hé s¶n xuÊt víi quy m« lín. - VÒ phÝa hé s¶n xuÊt: Hé nªn ®æi ruéng, ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cã nhiÒu m¶nh. Nh­ ®· nªu ë phÇn gi¶i ph¸p. Ph¶i tÝch cùc häc häp, t¨ng c­êng tÝch luü kiÕn thøc, n©ng cao hiÓu biÕt cña m×nh vÒ mäi lÜnh vùc. Bªn c¹nh ®ã ph¶i m¹nh d¹n ¸p dông nh÷ng tiÕn bé KH - KT míi. §Æc biÖt ph¶i thùc hiÖn triÖt ®Ó quy tr×nh s¶n xuÊt rau an toµn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, còng nh­ hiÖu qu¶ kinh tÕ cho gia ®×nh.