Đánh giá mối tương quan về mức độ xơ hóa gan giữa siêu âm đàn hồi và giải phẫu bệnh ở bệnh nhân phẫu thuật cắt gan

ĐÁNH GIÁ MỐI TƯƠNG QUAN VỀ MỨC ĐỘ XƠ HÓA GAN GiỮA SIÊU ÂM ĐÀN HỒI VÀ GIẢI PHẪU BỆNH Ở BỆNH NHÂN PHẪU THUẬT CẮT GANPGS.Võ Tấn Long.Ths. Trần Công Duy LongBS. Lê Tiến ĐạtBS. Trần Việt Liên.MỞ ĐẦUUng thư gan Hầu hết ung thư tế bào gan xuất hiện trên nền xơ gan: 60-90%. Phẫu thuật: lựa chọn đầu tiên.Lựa chọn phẫu thuật:Tình trạng khối uTổng trạng bệnh nhânChức năng ganSinh thiết ganTiêu chuẩn vàng để xác định bệnh và mức độ xơ gan.Không được thực hiện thường qui trước phẫu thuậtNhiều phương pháp đánh giá tương đối mức độ xơ gan:Thang điểm Child-PughNghiệm pháp dung nạp GalactoseNghiệm pháp Rose BengalThang điểm MELDSiêu âm đàn hồiPhương pháp không xâm lấnGiá trị tương đương giải phẫu bệnh: r=0,7 [6][19].Tính năng AFRI (Acoustic Radiation Force Impulse)[6] N.T.T Quýt, N.Phương, L.T Lý, B.H Hoàng (2010), "Chuẩn đoán mức độ xơ hóa gan bằng phương pháp đo đàn hồi gan trên bệnh nhân bệnh gan mạn". Y học Tp Hồ Chí Minh, 14(1), 6.[19] Cescon M., Colecchia A., Cucchetti A., Peri E., Montrone L., Ercolani G., Festi D., Pinna A. D. (2012), "Value of transient elastography measured with FibroScan in predicting the outcome of hepatic resection for hepatocellular carcinoma". Ann Surg, 256(5), 706-712; discussion 712-703.Xác định mối tương quan về mức độ xơ gan theo siêu âm đàn hồi sử dụng tính năng AFRI với kết quả mô bệnh học theo Knodell-Ishak ở những bệnh nhân phẫu thuật điều trị ung thư tế bào gan.MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Phân độ Knodell-IshakĐặc điểm xơ gan trên giải phẫu bệnhXơ gan là 1 tình trạng tiến triển mạn tính, nặng và không hồi phục với 2 đặc điểmTăng sinh xơ lan tỏa tạo thành các vách xơCác tế bào gan bị tổn thương thoái hoá hoại tử và tạo thành các nốt gan tân tạo hay còn gọi là tiểu thùy giảĐặc điểm xơ gan trên giải phẫu bệnhThang điểm xơ hóa theo Knodell – Ishak của xơ ganBiến đổi về xơ hóa ganĐiểmKhông xơ0Xơ hóa một vài khoảng cửa có kèm hoặc không có xơ ở vách1Xơ hóa hầu hết các khoảng cửa có kèm hoặc không có xơ ở vách2Xơ hóa ở hầu hết các khoảng cửa kèm bắt cầu xơ hóa cửa- cửa3Xơ hóa ở hầu hết các khoảng cửa kèm nhiều bắc cầu cửa-cửa và cửa-chủ4Nhiều cầu nối cửa-cửa và cửa chủ, đôi khi có các nốt xơ5Xơ gan6Siêu âm đàn hồi gan sử dụng tính năng AFRISiêu âm đàn hồi ganPhương pháp không xâm lấn Nguyên lý : mô bị biến dạng khi bị đè ấn từ ngoài vào hay từ trong.Áp dụng trong đánh giá xơ gan dựa trên sinh lý bệnh về độ cứng và tính đàn hồi của nhu mô gan.Siêu âm đàn hồi sử dụng tính năng AFRI.Thế hệ sau của siêu âm đàn hồi gan.Cải tiến thêm những tính năng so với siêu âm đàn hồi cổ điển.Tích hợp vào siêu âm B mode trong đánh giá tình trạng gan.Hiệu quả ở người béo phì.Phương pháp nghiên cứuTiêu chuẩn chọn bệnh:Tất cả các bệnh nhân được phẫu thuật điều trị ung thư tế bào gan có đánh giá mức độ xơ gan trước phẫu thuật bằng siêu âm đàn hồi sử dụng tính năng AFRI và mức độ xơ gan theo phân độ Knodell-Ishak tại bệnh viện Đại Học Y Dược trong thời gian từ 01/01/2012 đến tháng 03/2014Nghiên cứu cắt ngang:Cỡ mẫu tính được n= 48KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNTrong thời gian nghiên cứu 27 tháng (từ 01/01/2012 đến tháng 03/2014), tại bệnh viện Đại Học Y Dược chúng tôi thu thập được 83 bệnh nhânKẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNĐẶC ĐIỂM DÂN SỐ MẪUTuổi và giớiTỷ lệ nam / nữ = 6/1Tuổi thường gặp: 40-70 chiếm 71,1%Tuổi trung bình trong nghiên cứu là 54,25KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNTình trạng nhiễm siêu vi viêm ganĐa số các bệnh nhân có nhiễm vi rút viêm gan.Siêu vi B : 53 bệnh nhân (63,86%).Siêu vi C : 19 bệnh nhân (22,89%).Siêu vi B và C : 5 bệnh nhân (6,02%)Không nhiễm vi rút viêm gan : 6 bệnh nhân (7,23%).KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNSố lượng tiểu cầu và độ dãn tĩnh mạch thực quản 98,8% các trường hợp tiểu cầu trên 100000, 1 trường hợp tiểu cầu dưới 100000 chiếm 0,12%. Độ dãn tĩnh mạch thực quảnĐộ dãn TMTQSố THTỉ lệ %Không dãn 7286,7Độ I1113,3Mức độ xơ gan theo phân loại Child-Pugh Tất cả các trường hợp trong nghiên cứu đều Child-Pugh A, trong đó chỉ có 2 trường hợp Child Pugh 6 điểm với 2,4%.KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNĐặc điểm hình ảnh học của gan trên siêu âm 50,6% các trường hợp ghi nhận được hình ảnh gan thô trên siêu âm. Không có trường hợp nào ghi nhận các hình ảnh tăng áp tĩnh mạch cửa trên siêu âm. Mức độ xơ gan trên siêu âm đàn hồi sử dụng tính năng AFRIGan bình thường (F0 –F2) : 49,4%Gan xơ nhẹ (F3) : 21,7%Gan xơ nặng (F4) : 28,9%KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNĐặc điểm trong và sau phẫu thuật 83,1% các trường hợp không ghi nhận có dịch báng lúc phẫu thuật, 14 trường hợp có dịch báng với 16,9%. Hình ảnh gan trên đại thểCó 1 trường hợp suy chức năng gan không hồi phục sau phẫu thuật (1,2%). Báng bụng sau mổ có 5 trường hợp (6%).Hầu hết các trường hợp ghi nhận có hình ảnh đại thể xơ gan lúc phẫu thuật (91,6%)KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNMức độ xơ gan theo Knodell-IshakĐa số các trường hợp trong nghiên cứu ở giai đoạn của quá trình xơ hóa ( 79,8%), chỉ có 9 (10,8%) trường hợp xơ gan.Mức độ xơ ganSố trường hợpTỷ lệ (%)Tổng sốKhông xơ0/678,47Bắt đầu xơ1/61012672/61922,93/62631,34/61214,5Xơ gan5/644,896/656Tổng cộng8310083KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNTƯƠNG QUANSiêu âm đàn hồi AFRI và Knodell- IshakTính được hệ số tương quan r = 0,706 , p = 0,00. < 0,05 xyKhông xơBắt đầu xơXơ ganN0/61/62/63/64/65/66/6F0364100014F132110007F2028730020F31051011018F4001783524N7101926124583KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬNTƯƠNG QUANCác nghiên cứuKẾT LUẬNQua 83 trường hợp nghiên cứu của chúng tôi:Siêu âm đàn hồi sử dụng tính năng AFRI và giải phẫu bệnh theo Knodell-Ishak trong đánh giá tình trạng xơ gan có tương quan mức độ cao ( r = 0,706).Qua nghiên cứu này chúng tôi thấy rằng siêu âm đàn hồi sửdụng tính năng AFRI có giá trị cao, giúp phẫu thuật viên đánh giá đúng về giai đoạn xơ gan trước mổ từ đó lựa chọn bệnh nhân phẫu thuật hợp lý nhằm hạn chế biến chứng suy gan và tử vong sau mổ.Trường hợp minh họa.Bệnh nhân: Châu Văn B.Siêu âm đàn hồi sử dụng tính năng AFRI: F4Tình trạng gan khi PHẪU THUẬT: xơ nặngKnodell- Ishak: 6/6Hình F4: Bùi Quang H.Gan xơ mức độ nặng (Lê Quang R.)Lê Quang R. (6/6 điểm)Chân thành cảm ơnsự chú ý lắng nghe!Chân thành cảm ơn sự chú ý lắng nghe!