lời mở đầu
Trong xã hội có giai cấp, giai cấp thống trị chiếm đoạt lao động của các giai cấp và tầng lớp bị trị, chiếm đoạt của cải xã hội vào tay mình. Các giai cấp, tầng lớp bị trị không những bị chiếm đoạt kết quả lao động mà họ còn bị áp bức về chính trị, xã hội và tinh thần. Không có sự bình đẳng giữa giai cấp thống trị và giai cấp bị trị, chẳng hạn giữa giai cấp các nhà tư bản với giai cấp những công nhân làm thuê. Giai cấp bóc lột bao giờ cũng dùng mọi biện pháp và phương tiện bảo vệ địa vị giai cấp của họ, duy trì củng cố kinh tế xã hội cho phép họ được hưởng những đặc quyền, đặc lợi giai cấp. Công cụ chủ yếu là quyền lực nhà nước. Lợi ích cơ bản của giai cấp bị trị đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp thống trị. Đây là đối kháng về quyền lợi giữa những giai cấp áp bức bóc lột và những giai cấp, tầng lớp bị áp bức, bị bóc lột.
Đối kháng là nguyên nhân của đấu tranh giai cấp. Có áp bức thì có đấu tranh chống áp bức. Vì vậy đấu tranh giai cấp không do một lý thuyết xã hội nào tạo ra mà là hiện tượng tất yếu không thể tránh được trong xã hội có áp bức giai cấp.
Đấu tranh giai cấp là một trong những động lực thúc đẩy sự vận động và phát triển của xã hội có sự phân chia giai cấp.
13 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3070 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đấu tranh giai cấp là một trong những động lực thúc đẩy sự vận động và phát triển của xã hội có sự phân chia giai cấp, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lêi më ®Çu
Trong x· héi cã giai cÊp, giai cÊp thèng trÞ chiÕm ®o¹t lao ®éng cña c¸c giai cÊp vµ tÇng líp bÞ trÞ, chiÕm ®o¹t cña c¶i x· héi vµo tay m×nh. C¸c giai cÊp, tÇng líp bÞ trÞ kh«ng nh÷ng bÞ chiÕm ®o¹t kÕt qu¶ lao ®éng mµ hä cßn bÞ ¸p bøc vÒ chÝnh trÞ, x· héi vµ tinh thÇn. Kh«ng cã sù b×nh ®¼ng gi÷a giai cÊp thèng trÞ vµ giai cÊp bÞ trÞ, ch¼ng h¹n gi÷a giai cÊp c¸c nhµ t b¶n víi giai cÊp nh÷ng c«ng nh©n lµm thuª. Giai cÊp bãc lét bao giê còng dïng mäi biÖn ph¸p vµ ph¬ng tiÖn b¶o vÖ ®Þa vÞ giai cÊp cña hä, duy tr× cñng cè kinh tÕ x· héi cho phÐp hä ®îc hëng nh÷ng ®Æc quyÒn, ®Æc lîi giai cÊp. C«ng cô chñ yÕu lµ quyÒn lùc nhµ níc. Lîi Ých c¬ b¶n cña giai cÊp bÞ trÞ ®èi lËp víi lîi Ých c¬ b¶n cña giai cÊp thèng trÞ. §©y lµ ®èi kh¸ng vÒ quyÒn lîi gi÷a nh÷ng giai cÊp ¸p bøc bãc lét vµ nh÷ng giai cÊp, tÇng líp bÞ ¸p bøc, bÞ bãc lét.
§èi kh¸ng lµ nguyªn nh©n cña ®Êu tranh giai cÊp. Cã ¸p bøc th× cã ®Êu tranh chèng ¸p bøc. V× vËy ®Êu tranh giai cÊp kh«ng do mét lý thuyÕt x· héi nµo t¹o ra mµ lµ hiÖn tîng tÊt yÕu kh«ng thÓ tr¸nh ®îc trong x· héi cã ¸p bøc giai cÊp.
§Êu tranh giai cÊp lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc thóc ®Èy sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña x· héi cã sù ph©n chia giai cÊp.
Ch¬ng I. Giai cÊp
I. Giai cÊp lµ g×?
Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö chØ ra r»ng, c¸c giai cÊp x· héi h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan g¾n liÒn víi nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn lÞch sö nhÊt ®Þnh cña s¶n xuÊt. Trong t¸c phÈm "S¸ng kiÕn vÜ ®¹i", Lª Nin ®· ®a ra ®Þnh nghÜa vÒ giai cÊp nh sau:
"Ngêi ta gäi lµ giai cÊp, nh÷ng tËp ®oµn to lín gåm nh÷ng ngêi kh¸c nhau vÒ ®Þa vÞ cña hä trong mét hÖ thèng s¶n xuÊt x· héi nhÊt ®Þnh trong lÞch sö, kh¸c nhau vÒ quan hÖ cña hä (thêng th× nh÷ng quan hÖ nµy ®îc ph¸p luËt quy ®Þnh vµ thõa nhËn) ®èi víi nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt, vÒ vai trß cña hä trong nh÷ng tæ chøc lao ®éng x· héi, vµ nh vËy lµ kh¸c nhau vÒ c¸ch thøc hëng thô vµ vÒ phÇn cña c¶i x· héi Ýt hoÆc nhiÒu mµ hä ®îc hëng. Giai cÊp lµ nh÷ng tËp ®oµn ngêi mµ tËp ®oµn nµy th× cã thÓ chiÕm ®o¹t lao ®éng cña tËp ®oµn kh¸c, do chç c¸c tËp ®oµn ®ã cã ®Þa vÞ kh¸c nhau trong mét chÕ ®é kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh.
II. Nguån gèc vµ kÕt cÊu giai cÊp.
1. Nguån gèc giai cÊp.
Trong x· héi cã nhiÒu nhãm ngêi, tËp ®oµn ngêi ®îc ph©n biÖt b»ng nh÷ng ®Æc trng kh¸c nhau: tuæi t¸c, giíi tÝnh, d©n téc, chng téc, quèc gia, nghÒ nghiÖp… Trong nh÷ng sù kh¸c nhau ®ã, cã mét sè lµ do nguyªn nh©n tù nhiªn, mét sè kh¸c lµ do nguyªn nh©n x· héi. Nh÷ng sù kh¸c biÖt ®ã tù nã kh«ng s¶n sinh ra sù ®èi lËp vÒ x· héi. ChØ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn x· héi nhÊt ®Þnh míi dÉn ®Õn sù ph©n chia x· héi thµnh nh÷ng giai cÊp kh¸c nhau. Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö kh¼ng ®Þnh sù ph©n chia x· héi thµnh giai cÊp lµ do nguyªn nh©n kinh tÕ.
S¶n xuÊt x· héi dÇn dÇn ph¸t triÓn, viÖc sö dông c«ng cô b»ng kim lo¹i lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn ®· dÉn tíi sù ph©n c«ng l¹i lao ®éng trong x· héi: ch¨n nu«i t¸ch khái trång trät, s¶n xuÊt thñ c«ng còng dÇn dÇn trë thµnh mét ngµnh t¬ng ®èi ®éc lËp víi n«ng nghiÖp, lao ®éng trÝ ãc t¸ch khái lao ®éng ch©n tay. Víi lùc lîng s¶n xuÊt míi, chÕ ®é lµm chung, ¨n chung nguyªn thñy kh«ng cßn thÝch hîp n÷a, s¶n xuÊt gia ®×nh c¸ thÓ trë thµnh h×nh thøc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n. T liÖu s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm lµm ra trë thµnh tµi s¶n riªng cña tõng gia ®×nh. Së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt xuÊt hiÖn vµ dÇn dÇn thay thÕ së h÷u céng ®ång nguyªn thuû. ChÕ ®é t h÷u ra ®êi dÉn tíi sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ t µi s¶n trong néi bé c«ng x·. X· héi ph©n ho¸ thµnh nh÷ng giai cÊp kh¸c nhau, giai cÊp bãc lét thèng trÞ vµ giai cÊp bÞ bãc lét, bÞ thèng trÞ. Nh vËy, sù ph©n chia x· héi thµnh giai cÊp lµ kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña chÕ ®é kinh tÕ dùa trªn sù chiÕm h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt.
Sù h×nh thµnh giai cÊp diÔn ra theo hai con ®êng:
- Thø nhÊt, sù ph©n ho¸ bªn trong néi bé c«ng x· thµnh kÎ bãc lét vµ ngêi bÞ bãc lét.
- Thø hai, nh÷ng tï binh bÞ b¾t trong chiÕn tranh gi÷a c¸c bé l¹c kh«ng bÞ giÕt nh tríc mµ bÞ biÕn thµnh n« lÖ.
ChÕ ®é cã giai cÊp ®Çu tiªn trong lÞch sö x· héi loµi ngêi lµ chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ, tiÕp theo lµ chÕ ®é phong kiÕn, chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa lµ bíc ph¸t triÓn cuèi cïng vµ cao nhÊt cña x· héi cã giai cÊp.
2. KÕt cÊu giai cÊp.
Trong x· héi cã giai cÊp, mçi h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi ®Òu cã mét kÕt cÊu giai cÊp nhÊt ®Þnh. Khi h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nµy thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi kh¸c, kÕt cÊu giai cÊp còng thay ®æi.
Mçi kÕt cÊu giai cÊp trong x· héi cã giai cÊp ®Òu cã c¸c giai cÊp c¬ b¶n vµ kh«ng c¬ b¶n. Nh÷ng giai cÊp c¬ b¶n lµ nh÷ng giai cÊp xuÊt hiÖn vµ tån t¹i g¾n liÒn víi ph¬ng thøc s¶n xuÊt thèng trÞ cña x· héi. Sù ®èi kh¸ng vµ cuéc ®Êu tranh cña c¸c giai cÊp ®ã biÓu hiÖn m©u thÉun c¬ b¶n cña ph¬ng tøhc s¶n xuÊt ®· sinh ra chóng.
Bªn c¹nh nh÷ng giai cÊp c¬ b¶n, trong kÕt cÊu giai cÊp cßn cã giai cÊp kh«ng c¬ b¶n. Trong x· héi chiÕm h÷u n« lÖ, ®ã lµ nh÷ng n«ng trÞ do cã Ýt ruéng ®Êt. Trong x· héi phong kiÕn, ®ã cã thÓ lµ giai cÊp n« lÖ vµ chñ n« víi t c¸ch tµn d cña x· héi cñ; lµ giai cÊp t s¶n ra ®êi trong lßng x· héi phong kiÕn. Trong x· héi t b¶n, nh÷ng giai cÊp kh«ng c¬ b¶n lµ giai cÊp ®Þa chñ víi t c¸ch lµ tµn d, giai cÊp n«ng d©n.
Cïng víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, mçi giai cÊp trong mét kÕt cÊu giai cÊp - x· héi còng cã nh÷ng biÕn ®æi nhÊt ®Þnh. Nh÷ng sù biÕn ®æi Êy dÉn ®Õn sù thay ®æi ®Þa vÞ cña c¸c giai cÊp ®ã trong hÖ thèng s¶n xuÊt x· héi.
Trong kÕt cÊu cña x· héi cã giai cÊp, ngoµi c¸c giai cÊp ®èi kh¸ng cßn cã tÇng líp trÝ thøc lµm c«ng viÖc chñ yÕu b»ng trÝ ãc. TÇng líp trÝ thøc kh«ng ph¶i lµ mét giai cÊp. Nã ®îc h×nh thµnh tõ nh÷ng giai cÊp kh¸c nhau vµ còng phôc vô nh÷ng giai cÊp kh¸c nhau.
Ph©n tÝch kÕt cÊu giai cÊp vµ sù biÕn ®æi cña nã gióp ta hiÓu ®Þa vÞ, vai trß vµ th¸i ®é chÝnh trÞ cña mçi giai cÊp ®èi víi mçi cuéc vËn ®éng lÞch sö, ®Æc biÖt lµ trong cuéc ®Êu tranh cña thêi ®¹i ngµy nay.
ch¬ng ii. ®Êu tranh giai cÊp.
" §Êu tranh giai cÊp lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc thóc ®Èy sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña x· héi cã sù ph©n chia giai cÊp".
§Êu tranh giai cÊp thùc chÊt lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a nh÷ng giai cÊp mµ lîi Ých c¨n b¶n ®èi lËp nhau.
§Êu tranh giai cÊp lµ mét trong lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng. §iÒu ®o ®îc thÓ hiÖn tríc hÕt ë chç: Th«ng qua ®Êu tranh giai cÊp sù xung ®ét gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt míi vµ quan hÖ s¶n xuÊt giµ cçi ®îc gi¶i quyÕt, bíc qu¸ ®é tõ mét chÕ ®é x· héi lçi thêi sµng mét chÕ ®é míi cao h¬n ®îc thùc hiªn.
XÐt ®Õn cïng, nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. Song sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt chØ diÔn ra khi quan hÖ s¶n xuÊt cßn phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. Khi quan hÖ s¶n xuÊt ®· lçi thêi th× m©u thuÉn víi lùc lîng s¶n xuÊt, m©u thuÉn nµy biÓu hiÖn vÒ mÆt x· héi thµnh m©u thuÉn gi÷a giai cÊp c¸ch m¹ng ®¹i biÓu cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi, víi giai cÊp bãc lét, thèng trÞ - ®¹i biÓu cho nh÷ng lîi Ých g¾n liÒn víi quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi. MÉu thuÉn ®ã chØ cã thÓ ®îc gi¶i quyÕt b»ng cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp c¸ch m¹ng vµ quÇn chóng bÞ bãc lét, mµ ®Ønh cao cña nã lµ c¸ch m¹ng x· héi, thay thÕ quan hÖ x· héi cò b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi, më ra ®Þa bµn míi cho s¶n xuÊt x· héi ph¸t triÓn. S¶n xuÊt x· héi ph¸t triÓn, ®¬ng nhiªn kÐo theo sù ph¸t triÓn cña toµn bé ®êi sèng x· héi.
Tõ khi ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa xuÊt hiÖn trªn vò ®µi lÞch sö, viÖc x· héi n¾m lÊy quyÒn së h÷u toµn bé t liÖu s¶n xuÊt ®· lu«n lu«n lµ mét lý tëng t¬ng lai mµ nhiÒu c¸ nh©n còng nh nhiÒu m«n ph¸i trän vÑn ®· tõng ph¶ng phÊt nh×n thÊy Ýt nhiÒu lê mê ë tríc m¾t. Nhng viÖc chiÕm h÷u ®ã chØ cã thÓ trë thµnh mét kh¶ n¨ng, trë thµnh mét tÊt yÕu lÞch sö, mét khi mµ c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó thùc hiÖn viÖc ®ã ®· cã s½n råi. Còng nh mäi sù tiÕn bé kh¸c cña x· héi, viÖc ®ã mµ cã thÓ thùc hiÖn ®îc, th× kh«ng ph¶i lµ do ë chç ngêi ta ®· hiÓu r»ng sù tån t¹i cña giai cÊp lµ tr¸i víi chÝnh nghÜa, tr¸i víi b×nh ®¼ng,… kh«ng ph¶i lµ do ë chç chØ ®¬n thuÇn cã ý muèn tiªu diÖt c¸c giai cÊp Êy, mµ lµ do nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ míi nhÊt ®Þnh. T×nh tr¹ng x· héi ph©n chia thµnh mét giai cÊp bãc lét vµ mét giai cÊp bÞ bãc lét, thµnh mét giai cÊp thèng trÞ vµ mét giai cÊp bÞ ¸p bøc lµ mét hËu qu¶ tÊt nhiªn cña t×nh tr¹ng ph¸t triÓn thÊp kÐm cña nÒn s¶n xuÊt tríc kia. Chõng nµo tæng sè s¶n phÈm do lao ®éng cña x· héi lµm ra chØ míi cung cÊp ®îc mét sè gäi lµ vît chót Ýt c¸i sè thËt cÇn thiÕt ®Ó võa ®ñ ®Ó ®¶m b¶o sù sinh sèng cña mäi ngêi mµ th«i, chõng nµo mµ lao ®éng vÉn cho¸n hÕt hay hÇu hÕt thêi giê cña ®¹i ®a sè thµnh viªn trong x· héi, th× tÊt nhiªn x· héi ®ã ph¶i chia thµnh gia cÊp lµ ®iÒu tÊt yÕu xÈy ra. Khi giai cÊp thèng trÞ nµy, hay mét giai cÊp thång trÞ kh¸c trë thµnh mét sù lçi thêi, mét tr¹ng th¸i cæ hñ th× cÇn ph¶i cã mét giai cÊp míi tiÕn bé h¬n, ph¸t triÓn h¬n phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt míi vµ diÔn ra cuéc ®Êu tranh gi÷a nh÷ng giai cÊp nµy, giai cÊp tiÕn bé tÊt yÕu sÏ giµnh th¾ng lîi vµ cø nh thÕ thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn ®i lªn.
C.M¸c vµ Ph.¡ngghen chøng minh r»ng, s¶n xuÊt vËt chÊt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ngêi vµ x· héi loµi ngêi lµ hµnh ®éng lÞch sö ®Çu tiªn cña con ngêi. T¸c ®éng biÖn chøng gi÷a c¶i tiÕn s¶n xuÊt víi nhu cÇu kh«ng ngõng t¨ng lªn lµ ®éng lùc ph¸t triÓn c¬ b¶n, thêng xuyªn cña tÊt c¶ x· héi. S¶n xuÊt vËt chÊt bao giê còng ph¸t triÓn trong mét quan hÖ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Khi quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng cßn phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt, th× nã trë thµnh xiÒng xÝch cña lùc lîng s¶n xuÊt, dÉn ®Õn nh÷ng cuéc khñng ho¶ng ph¸ ho¹i lùc lîng s¶n xuÊt,. Trong c¸c x· héi cã ®èi kh¸ng giai cÊp, nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi kh«ng tù ®éng nhêng chç cho quan hÖ s¶n xuÊt míi. Chóng ®îc giai cÊp thèng trÞ b¶o vÖ b»ng tÊt c¶ søc m¹nh chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ t tëng, ®Æc biÖt lµ b»ng b¹o lùc cã tæ chøc. Muèn thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt ®Ó gi¶i phãng søc s¶n xuÊt ph¶i g¹t bá lùc c¶n lín lao Êy. §iÒu ®ã chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc qua ®Êu tranh giai cÊp vµ c¸ch m¹ng x· héi. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm xem sù vËn ®éng néi t¹i cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña toµn bé lÞch sö x· héi, C.M¸c vµ Ph ¡ngghen ®· xem ®Êu tranh giai cÊp mµ ®Ønh cao lµ thêi kú c¸ch m¹ng, nh ®ßn bÈy ®Ó thay ®æi h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi do ®ã "®Êu tranh giai cÊp lµ ®éng lùc trùc tiÕp cña lÞch sö c¸c x· héi cã giai cÊp.
Trong x· héi cã ¸p bøc giai cÊp, ®Êu tranh giai cÊp ch¨ng nh÷ng c¶i t¹o x· héi mµ cßn cã t¸c dông c¶i t¹o b¶n th©n c¸c giai cÊp c¸ch m¹ng vµ quÇn chóng lao ®éng. ChØ qua ®Êu tranh cho tù do, kh«ng cam chÞu sè phËn n« lÖ, c¸c giai cÊp bÞ ¸p bøc míi gét söa ®îc tinh thÇn n« lª vµ nh÷ng tËp qu¸n xÊu do chÕ ®é ngêi ¸p bøc ngêi s¶n sinh ra.
LÞch sö nh©n lo¹i ®· chøng minh vai trß to lín cña ®Êu tranh giai cÊp chèng ¸p bøc bãc lét. Thêi cæ ®¹i nÕu kh«ng cã c¸c cuéc ®Êu tranh ngµy cµng m¹nh mÏ cña hµng chôc v¹n n« lÖ vµ tÇng líp b×nh d©n chèng giai cÊp chñ n« th× chÕ ®é n« lÖ dï ®· thèi n¸t còng kh«ng thÓ sôp ®æ. Cuèi x· héi phong kiÕn c¸c phong trµo ®Êu tranh cña n«ng d©n, thî thñ c«ng, th¬ng nh©n, trÝ thøc… do giai cÊp t s¶n l·nh ®¹o ®· dÉn ®Õn c¸c cuéc c¸ch m¹ng t s¶n trong c¸c thÕ kû XVI, XVII, XVIII lµm sôp ®æ chÕ ®é phong kiÕn, ®a x· héi chuyÓn sang thêi ®¹i t s¶n.
Cuéc ®Êu tranh giai cÊp do giai cÊp c«ng nh©n tiÕn hµnh lµ cuéc ®Êu tranh giai cÊp cuèi cïng trong lÞch sö loµi ngêi. Nã lµ ph¬ng tiÖn tÊt yÕu ®Ó gi¶i phãng chia giai cÊp do giai cÊp c«ng nh©n tiÕn hµnh lµ cuéc ®Êu tranh giai cÊp cuèi cïng trong lÞch sö loµi ngêi. Nã lµ ph¬ng tiÖn tÊt yÕu ®Ó gi¶i phãng toµn x· héi khái ¸ch ¸p bøc, bãc lét, khái sö ph©n chia giai cÊp vµ ®Êu tranh giai cÊp. V× vËy ®©y lµ mét qu¸ tr×nh ®Êu tranh rÊt l©u dµi vµ v« cïng phøc t¹p. Cuéc ®Êu tranh giai cÊp ph¸t triÓn tÊt yÕu dÉn ®Õn c¸ch m¹ng v« s¶n. Cuéc c¸ch m¹ng nµy th¾ng lîi tríc hÕt ë nh÷ng kh©u yÕu nhÊt cña chñ nghÜa t b¶n, n¬i giai cÊp c«ng nh©n vµ c¸c lùc lîng c¸ch m¹ng cã nh÷gn ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan ®Ó giµnh chÝnh quyÒn.
Sau khi giai cÊp c«ng nh©n d©n lao ®éng giµnh ®îc chÝnh quyÒn, ®Êu tranh giai cÊp cha biÕn mÊt mµ tiÕp tôc diÔn ra gay go phøc t¹p trong ®iÒu kiÖn míi.
Trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi môc tiªu ®Êu tranh trùc tiÕp cña gai cÊp c«ng nh©n ®· thay ®æi: tõ môc tiªu giµnh chÝnh quyÒn chuyÓn sang môc tiªu c¬ b¶n vµ chñ yÕu lµ cñng cè chÝnh quyÒn cña nh©n d©n lao ®éng x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi, träng t©m lµ x©y dùng kinh tÕ. Giai cÊp t s¶n ®· bÞ lËt ®æ, tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh chèng c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa nh»m phôc håi chñ nghÜa t b¶n.
§iÒu kiÖn ®Êu tranh thay ®æi, môc tiªu trùc tiÕp cña c¸c giai cÊp thay ®æi th× h×nh thøc ®Êu tranh giai cÊp còng thay ®æi. Lªnin d· nãi: "Trong ®iÒu kiÖn chuyªn chÝnh v« s¶n, nh÷ng h×nh thøc ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n kh«ng thÓ gièng nh tríc:1 1. V.I.Lªnin: Toµn tËp, NXB. TiÕn bé, M¸txc¬va, 1977, t.39, tr.298
Cuéc ®Êu tranh giai cÊp trong thêi kú qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t bant lªn chñ nghÜa x· héi diªn xra trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi v¨n ho¸, t tëng. V.I.Lªnin cho r»ng chñ nghÜa x· héi chØ giµnh ®îc th¾ng lîi triÖt ®Ó khai giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n x©y dùng thµnh c«ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi, b¶o ®¶m chñ nghÜa x· héi t¹o ra ®îc n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n chñ nghÜa t b¶n. Môc tiªu nµy cha ®îc thùc hiÖn th× kh¶ n¨ng phôc håi chñ nghÜa t b¶n vÉn cßn rÊt lín. C¸c thÕ lùc t b¶n quèc tÕ ra søc ng¨n c¶n giai cÊp c«ng nh©n ®· n¾m chÝnh quyÒn x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi b»ng nhiÒu ph¬ng tiÖn vµ thñ ®o¹n tõ bao v©y, cÊm vËn, can thiÖp qu©n sù ®Õn "diÔn biÕn hoµ b×nh". §Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi, giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng ph¶i lµm thÊt b¹i c¸c thñ ®o¹n nãi trªn.
Trong ®iÒu kiÖn ®· n¾m ®îc chÝnh quyÒn, giai cÊp c«ng nh©n ph¶i sö dông tæng hîp, linh ho¹t c¸c h×nh thøc ®Êu tranh míi, trong ®ã cã ®Êu tranh b»ng b¹o lùc vµ b»ng hoµ b×nh, b»ng gi¸o dôc thuyÕt phôc vµ b»ng hµnh chÝnh, ph¸p chÕ, b»ng chÝnh trÞ, qu©n sù vµ b»ng kinh tÕ, b»ng c¶i t¹o c¸c quan hÖ cò ®· lçi thêi vµ x©y dùng c¸c quan hÖ míi ®óng quy luËt; b»ng liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi c¸c giai cÊp, tÇng líp lao ®éng vµ c¸c tÇng líp trung gian kh¸c; b»ng “sö dông” giai cÊp t s¶n ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi, v.v... Cuéc ®Êu tranh v× chñ nghÜa x· héi l©u dµi, gay go phøc t¹p nh thÕ nµo tuú theho ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ. ë Liªn X« cò vµ c¸c níc x· héi chñ nghÜa §«ng ¢u cò, c¸c lùc lîng chèng chñ nghÜa x· héi ®· lîi dông t×nh h×nh khñng ho¶ng cña chñ nghÜa x· héi, nhÊt lµ lîi dông nh÷ng sai lÇm nghiªm träng cña c¸c ®¶ng céng s¶n cÇm quyÒn ®Ó ®¶o ngîc t×nh thÕ, lËp l¹i trËt tù t s¶n. Hai lo¹i sai lÇm nghiªm träng dÔ m¾c ph¶i lµ: .
a. Chñ quan duy ý chÝ, coi nhÑ quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan, trong khi ®ã l¹i tuyÖt ®èi ho¸ ®Êu tranh giai cÊ, nhÊt lµ tuyÖt ®èi ho¸ mét trong nh÷ng h×nh thøc cña ®Êu tranh giai cÊp;
b. C¬ héi h÷u khuynh, m¬ hå vÒ ®Êu tranh giai cÊp, mÊt c¶nh gi¸c tríc ©m mu diÔn biÕn hoµ b×nh cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch víi chñ nghÜa x· héi.
Trong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta, x· héi vÉn tån t¹i l©u dµi c¸c giai cÊp, c¸c m©u thuÉn giai cÊp. §Êu tranh giai cÊp lµ thùc tÕ kh¸ch quan kh«ng thÓ tr¸nh danh tõ ®Êu tranh giai cÊp, mµ lµ nhËn thøc cho ®óng tÝnh chÊt, néi dung, h×nh thøc cña cuéc ®Êu tranh, xö lý ®óng ®¾n c¸c quan hÖ x· héi - giai cÊp.
§Ó thùc hiÖn môc tiªu c¸ch m¹ng lµ d©u giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, ®iÒu c¬ b¶n lµ ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, b¶o ®¶m ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa; thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. X©y dùng chñ nghÜa x· héi ph¶i ®i ®«i víi b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o vÖ chÝnh quyÒn nh©n d©n vµ ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa. Toµn bé sù nghiÖp trªn ®©y lµ lîi Ých c¨n b¶n cña d©n téc vµ nh©n d©n lao ®éng. TuyÖt ®¹i ®a sè trong céng ®ång d©n téc ViÖt Nam bao gåm giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp n«ng d©n, tÇng líp trÝ thøc, c¸c tÇng líp lao ®éng kh¸c, tÇng líp t s¶n d©n téc, c¸c nh©n sÜ yªu níc... t¸n thµnh môc tiªu nãi trªn. Tuy nhiªn mét bé phËn nhá trong x· häi v× quyÒn lîi Ých kû, v× hËn thï giai cÊp, ®· vµ ®ang liªn kÕt víi c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng quèc tÕ chèng l¹i sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta. V× vËy, ®Êu tranh giai cÊp trong thêi kú qu¸ ®é ë níc ta tríc hÕt lµ cuéc ®Êu tranh díi nhiÒu h×nh thøc gi÷a mét bªn lµ quÇn chóng nh©n d©n lao ®éng, c¸c lùc lîng x· héi ®i theo con ®êng dÉn ®Õn môc tiªu d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng van minh, ®oµn kÕt trong mÆt trËn thèng nhÊt d©n téc do §¶ng l·nh ®¹o, víi mét bªn lµ c¸c thÕ lùc, c¸c tæ chøc, c¸c phÇn tö chèng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, chèng §¶ng, Nhµ níc vµ ph¸p luËt, ph¸ ho¹i trËt tù x· héi va an ninh quèc gia.
C¸c thÕ lùc ph¶n ®éng trong níc vµ quèc tÕ chèng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi chñ yÕu th«ng qua “diÔn biÕn hoµ b×nh” nh»m thñ tiªu sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n, lµm tan r· vÒ hÖ t tëng tiÕn tíi lËt ®é chÝnh quyÒn nh©n d©n b»ng h×nh thøc nµy hay h×nh thøc kh¸c.
Cuéc “®Êu tranh gi÷a hai con ®êng”, con ®êng x· héi chñ nghÜa vµ con ®êng t b¶n chñ nghÜa còng lµ biÓu hiÖn cña ®Êu tranh giai cÊp trong thêi kú qu¸ ®é ë níc ta. §©y lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a c¸c nh©n tè thóc ®Èy ®Êt níc ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa víi c¸c nh©n tè thóc ®Èy ®Êt níc dÞch chuyÓn theo ®Þnh híng t b¶n chñ nghÜa. C¸c nh©n tè tù ph¸t t b¶n chñ nghÜa nµy ®îc nh÷ng thÕ lùc chèng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi lîi dông phôc vô môc tiªu cña chóng. Cuéc ®Êu tranh gi÷a hai khuynh híng ph¸t triÓn trªn ®©y diÔn ra hµng ngµy hµng giê trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, tríc hÕt lµ lÜnh vùc kinh tÕ, lÜnh vùc t tëng vµ lÜnh vùc trËt tù x· héi.
Trong c¬ cÊu giai cÊp - x· héi ë níc ta hiÖn nay, ngoµi c«ng nh©n, n«ng d©n, trÝ thøc vµ c¸c tÇng líp t s¶n, tÇng líop nµy cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §¬ng nhiªn cã m©u thuÉn vÒ lîi Ých gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng lµm thuª víi tÇng líp t s¶n vµ cã m©u thuÉn gi÷a sù ph¸t triÓn theo con ®êng x· héi chñ nghÜa víi khuynh híng tù ph¸t cña thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n. §©y lµ nh©n d©n lao ®éng víi tÇng líp t s¶n. M©u thuÉn gi÷a giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng víi tÇng líp t s¶n, tuy mang tÝnh chÊt m©u thuÉn gi÷a lao ®éng vdµ bãc lét lao ®éng, song trong ®iÒu kiÖn thêi kú qu¸ ®é níc ta l¹i lµ m©u thuÉn trong néi bé nh©n dana. Kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ tÇng líp t s¶n cã vai trß tÝch cùc trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, cã kh¶ n¨ng tham gia tÝch cùc vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Trong x· héi ta hiÖn nay, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c nhµ t s¶n c¨n b¶n thèng nhÊt víi lîi Ých chung cña céng ®ång. §©y lµ mÆt thèng nhÊt gi÷a giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng víi tÇng líp t s¶n. Quan hÖ gi÷a giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng víi tÇng líp t s¶n lµ quan hÖ võa hîp t¸c võa ®Êu tranh; ®Êu tranh víi nh÷ng khuynh híng tiªu cùc cña tÇng líp t s¶n còng ®Ó thùc hiÖn hîp t¸c, ®oµn kÕt x©y dùng x· héi d©n giµu, níc m¹nh, c«ng b»ng v¨n minh.
Trong x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa ph¶i n¾m v÷ng quan ®iÓm giai cÊp cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin. §ã lµ quan ®iÓm c¸ch m¹ng vµ khoa häc. Sù tuyÖt ®èi ho¸ ®Êu tranh giai cÊp, sù cêng ®iÖu ®Êu tranh giai cÊp còng nh sù m¬ hå vÒ ®Êu tranh giai cÊp ®Òu tr¸i víi quan ®iÓm giai cÊp M¸c - Lªnin, ®Òu g©y tæn h¹i cho sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
KÕt luËn
§Êu tranh giai cÊp ch¼ng nh÷ng cã t¸c dông c¶i t¹o x· héi, xo¸ bá c¸c lùc lîng x· héi ph¶n ®éng, mµ nã cßn cã t¸c dông c¶i t¹o b¶n th©n c¸c giai cÊp c¸ch m¹ng.
Trong x· héi cã giai cÊp, sù ph¸t triÓn cña c¸c mÆt v¨n hoÝa, nghÖ thuËt vµ cd¸c mÆt kh¸c cña ®êi sèng x· héi kh«ng thÓ kh«ng mang dÊu Ên cña ®Êu tranh giai cÊp, vµ do cuéc ®Êu tranh ®ã thóc ®Èy.
§Êu tranh giai cÊp lµ quy luËt chung cña x· héi cã giai cÊp. Song, quy luËt Êy cã nh÷ng biÓu hiÖn ®Æc thï trong tõng x· héi cô thÓ. §iÒu ®ã do kÕt cÊu giai cÊp cña mçi x· héi, do ®Þa vÞ lÞch sö cña mçi giai cÊp c¸ch m¹ng trong tõng giai ®o¹n vµ trªn tõng ®Þa bµn quyÕt ®Þnh. Muèn hiÓu ®óng quy luËt ®Êu tranh giai cÊp, cßn ph¶i ph©n tÝch cô thÓ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. TriÕt häc M¸c - Lªnin - toµn tËp
Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc
2. Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c Lªnin
Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia.
3. Chèng §uy - Rinh - Ph.¡ngghen
Nhµ xuÊt b¶n sù thËt.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Đấu tranh giai cấp là một trong những động lực thúc đẩy sự vận động và phát triển của xã hội có sự phân chia giai cấp.doc