Đề tài Bảo hiểm nhận thọ ở Việt Nam và phương hướng triển khai

lêi nãi ®Çu Sau khi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn manh mÏ, ®êi sèng cña nh©n d©n ®­îc n©ng lªn râ rÖt. Cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña nghµnh BH còng ®· tõng b­íc ph¸t triÓn ®¸p øng tÝch cùc nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ x· héi. Sù ph¸t triÓn cña nghµnh BH ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c mÆt: + Doanh nghiÖp BH ho¹t ®éng réng kh¾p trong c¶ n­íc d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh­ : C«ng ty BH 100% vèn cña n­íc ngoµi C«ng ty BH cæ phÇn C«ng ty BH liªn doanh C«ng ty BH cña Nhµ n­íc víi c¸c c«ng ty trùc thuéc, chi nh¸nh v¨n phßng ®¹i diÖn vµ m¹ng l­íi ®¹i lý... Sù ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty BH ®· tõng b­íc t¹o thuËn lîi cho viÖc tham gia b¶o hiÓm cña mäi ®èi t­îng. + NhiÒu nghiÖp vô b¶o hiÓm míi ®­îc nghiªn cøu ®­a ra phôc vô kh¸ch hµng, trong ®ã cã nghiÖp vô "B¶o hiÓm Nh©n thä". Tuy BHNT míi víi h¬n 4 n¨m ho¹t ®éng, BHNT cßn rÊt míi mÎ; Tuy nhiªn ChÝnh Phñ ®· b¾t ®Çu xem BHNT nh­ lµ mét yÕu tè quan träng trong hÖ thèng tµi chÝnh, ®Æc biÖt trong viÖc huy ®éng nguån tiÒn trong n­íc.Thùc vËy, BHNT cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn vµ hç trî cho nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ViÖt Nam, BHNT thÓ hiÖn sù quan t©m lo l¾ng cña ng­êi chñ gia ®×nh ®èi víi ng­êi phô thuéc hoÆc cña cha mÑ ®èi víi con c¸i. ChÝnh v× thÕ, BHNT sÏ lµ g¸nh v¸c, chia sÎ nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh víi b¹n vµ gia ®×nh b¹n. Do BHNT lµ xu h­íng ph¸t triÓn tÊt yÕu trong x· héi v¨n minh, do BHNT cã ý nghÜa quan träng ®èi víi cuéc sèng cña mçi ng­êi, nªn em ®· chän ®Ò tµi: “BHNT ë ViÖt Nam vµ ph­¬ng h­íng triÓn khai” §©y lµ vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p cÇn ®­îc nghiªn cøu, lý gi¶i tõ nhiÒu gãc ®é, nhiÒu c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau míi cã thÓ ®Çy ®ñ.Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy, em xin tr×nh bµy nh÷ng kiÕn thøc mµ m×nh ®· ®­îc häc.Tuy nhiªn do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ vµ ch­a cã kinh nghiÖm nªn ch¾c ch¾n bµi viÕt cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt . PhÇn I MéT Sè VÊN §Ò Lý LUËN VÒ BHNT I. ®Æc ®iÓm vµ t¸c dông cña BHNT 1. Kh¸i niÖm & ®Æc ®iÓm: a. kh¸i niÖm: VÒ mÆt ph¸p lý: BHNT lµ b¶n hîp ®ång qua ®ã, ®Ó ®æi lÊy phÝ cña ng­êi tham gia, nhµ BH cam kÕt sÏ tr¶ cho mét hoÆc nhiÒu ng­êi ®­îc h­ëng mét kho¶n tiÒn Ên ®Þnh ( sè tiÒn BH hay trî cÊp) trong tr­êng hîp ng­êi ®­îc BH chÕt hoÆc cßn sèng ®Õn mét thêi ®iÓm ®­îc chØ râ trong hîp ®ång. VÒ mÆt kü thuËt: BHNT lµ nghiÖp vô chøa ®ùng c¸c cam kÕt vµ sù thi hµnh c¸c cam kÕt nµy phô thuéc vµo tuæi thä cña con ng­êi. Nh­ vËy BHNT lµ lo¹i h×nh BH b¶o ®¶m cho c¸c rñi ro cã liªn quan ®Õn tuæi thä cña con ng­êi, BHNT cã ®èi t­îng tham gia rÊt réng lín, bao gåm mäi ng­êi ë c¸c løa tuæi kh¸c nhau. ë ViÖt Nam BHNT lµ lo¹i h×nh BH chØ liªn quan ®Õn c¸c sù kiÖn x¶y ra trong cuéc sèng con ng­êi. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c bªn khi tham gia vµo lÜnh vùc BHNT ph¶i th«ng qua mét v¨n b¶n lµ hîp ®ång BHNT. Hîp ®ång BHNT lµ sù cam kÕt gi÷a hai bªn, theo ®ã bªn nhËn BH (CTBHNT) cã tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô chi tr¶ cho bªn ®­îc BH khi cã c¸c sù kiÖn BH x¶y ra, cßn bªn ®­îc BH cã tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô ®ãng phÝ BH nh­ tho¶ thuËn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.( lµ mét d¹ng hîp ®ång song vô). Trong hîp ®ång BHNT quy ®×nh râ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tham gia. BHNT lµ mét lo¹i cña BH con ng­êi, nã cã ®Çy ®ñ ®Æc ®iÓm cña BH con ng­êi nãi chung vµ nã còng cã c¸c ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña BHNT. b. ®Æc ®iÓm cña BHNT BHNT cã c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau ®©y: BHNT võa mang tÝnh chÊt tiÕt kiÖm, võa mang tÝnh chÊt rñi ro. §Æc ®iÓm nµy lµ sù kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a BHNT vµ BH phi nh©n thä. Nh©n d©n tiÕt kiÖm khi mua BHNT kh¸c víi c¸c h×nh thøc tiÕt kiÖm kh¸c ë chç ng­êi BH ®¶m b¶o tr¶ cho ng­êi tham gia BH hay ng­êi th©n cña hä mét sè tiÒn rÊt lín ngay c¶ khi hä míi tiÕt kiÖm ®­îc mét kho¶n tiÒn nhá. Ta thÊy, sè tiÒn BH ®­îc chi tr¶ khi hÕt h¹n hîp ®ång vµ khi khi ng­êi ®­îc BH sèng ®Õn mét ®é tuæi nhÊt ®Þnh th× sè tiÒn ®ã xem nh­ mét kho¶n tiÕt kiÖm ®Ó ®Çu t­ cho t­¬ng lai, cßn khi ng­êi ®­îc BH kh«ng may gÆp rñi ro trong thêi h¹n BH ®­îc Ên ®Þnh, ng­êi ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH sÏ ®­îc nhËn nh÷ng kho¶n trî cÊp hay sè tiÒn BH tõ c«ng ty BH. Tøc lµ khi sù kiÖn BH x¶y ra th× c«ng ty BH ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ sè tiÒn BH, kh«ng c¨n cø vµo sè phÝ ®ãng BH nhiÒu hay Ýt. BHNT ®¸p øng ®­îc rÊt nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau cña ng­êi tham gia BH. Víi BH phi nh©n thä chØ ®¸p øng ®­îc mét môc ®Ých lµ gãp phÇn kh¾c phôc hËu qu¶ khi ®èi t­îng tham gia gÆp sù cè, tõ ®ã gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh cho ng­êi tham gia, th× BHNT l¹i ®¸p øng ®­îc nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau nh­: æn ®Þnh cuéc sèng khi giµ yÕu (b¶o hiÓm h­u trÝ); gióp cho gia ®×nh mét sè tiÒn khi hä bÞ tö vong, lµ vËt thÕ chÊp ®Ó vay vèn ... BHNT cã c¸c lo¹i hîp ®ång BHNT rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p. sù ®a d¹ng vµ phøc t¹p nµy thÓ hiÖn ngay ë c¸c s¶n phÈm cña BHNT. Vµ mçi s¶n phÈm BHNT còng cã c¸c loµi kh¸c nhau, ch¼ng h¹n hîp ®ång BHNT hçn hîp cã c¸c hîp ®ång thêi h¹n 5 n¨m, 10 n¨m. Thêi h¹n trong hîp ®ång kh¸c nhau sÏ dÉn tíi sù kh¸c nhau vÒ sè tiÒn BH, phÝ BH, ph­¬ng ph¸p ®ãng phÝ kh¸c nhau ... Ngay trong mét b¶n hîp ®ång th× mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn còng rÊt phøc t¹p. PhÝ trong BHNT chÞu t¸c ®éng tæng hîp cña rÊt nhiÒu nh©n tè v× vËy qu¸ tr×nh ®Þnh phÝ kh¸ phøc t¹p. Trong qu¸ tr×nh ®Þnh phÝ ph¶i c¨n cø vµo nhiÒu yÕu tè nh­: chi phÝ khai th¸c vµ qu¶n lý hîp ®ång. ®é tuæi cña ng­êi ®­îc BH Tuæi thä b×nh qu©n cña con ng­êi. Sè tiÒn BH Thêi h¹n tham gia. Tû lÖ l¹m ph¸t vµ thiÓu ph¸t cña ®ång tiÒn... BHNT cã sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi nhÊt ®Þnh. Ngoµi nh÷ng ®iÒu kiÖn KT – XH, m«i tr­êng ph¸p lý còng cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHNT Tæng hîp c¸c ®iÒu kiÖn KT – XH vµ ph¸p lý ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña BHNT. 2. T¸c dông cña BHNT: Lµ mét lo¹i cña BH con ng­êi, BHNT cã ®Çy ®ñ t¸c dông cña BH con ng­êi nãi chung nh­: Gãp phÇn æn ®Þnh cuéc sèng cho c¸c c¸ nh©n vµ gia ®×nh lµ chç dùa tinh thÇn cho ng­êi ®­îc BH. Gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh vµ s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp, t¹o lËp mèi quan hÖ gÇn gòi g¾n bã gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi s­ dông lao ®éng. Th«ng qua viÖc thu phÝ h×nh thµnh quü BH, quü nµy ®­îc sö dông chñ yÕu vµo môc ®Ých båi th­êng chi tr¶ vµ dù phßng. Khi nhµn rçi nã sÏ lµ nguån vèn ®Çu t­ h÷u Ých gãp phÇn ph¸t triÓn KT – XH. Lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­, thùc hµnh tiÕt kiÖm, chèng l¹m ph¸t. Gãp phÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò x· héi nh­: gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, t¨ng vèn ®Çu t­ cho gi¸o dôc con c¸i, t¹o ra mét nÕp sèng tèt ®Ñp, tiÕt kiÖm cã kÕ ho¹ch... BHNT lµ lo¹i BH nh©n ®¹o nhÊt, nã cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng hµng ngµy cña con ng­êi. Nã cho phÐp chóng ta chuyÓn giao rñi ro cña m×nh cho c¸c c«ng ty BHNT nÕu ta sö dông s¶n phÈm BHNT. BHNT kh«ng chØ cã t¸c dông víi ng­êi ®­îc BH vµ gia ®×nh mµ nã cßn mang l¹i lîi Ých cho ng­êi BH vµ c¶ x· héi. a. T¸c dông ®èi víi ng­êi ®­îc BH vµ gia ®×nh hä: Trong cuéc sèng hµng ngµy, con ng­êi cã rÊt nhiÒu mèi lo, x· héi cµng ph¸t triÓn, tiÕn bé ®ßi hái b¶n th©n mçi ng­êi ph¶i cã suy nghÜ, lo l¾ng vµ ®Æt kÕ ho¹ch lµm viÖc, lao ®éng còng nh­ häc tËp... ®Ó hoµ nhËp ®­îc víi x· héi. Ngay c¶ lóc khoÎ m¹nh nçi lo vÒ tµi chÝnh cho con c¸i vµo ®¹i häc hay sinh c¬ lËp nghiÖp, nçi lo khi vÒ h­u, hay chuÈn bÞ lËp gia ®×nh... lu«n lu«n tån t¹i trong mçi chóng ta. Råi nçi lo rñi ro bÊt ngê Ëp ®Õn, khoÎ m¹nh ®· ®µnh, n÷a lµ èm ®au, th­¬ng tËt råi chÕt, ®· kh«ng kiÕm ®­îc tiÒn cßn bao nhiªu chi phÝ ph¸t sinh. Kh«ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp cña chÝnh ng­êi ®ã, cßn ¶nh h­ëng ®Õn gia ®×nh vµ nh÷ng ng­êi phô thuéc, ngoµi ra cßn ¶nh h­ëng ®Õn c¶ doanh nghiÖp (nÕu ®ã lµ mét trong nh÷ng ng­êi chñ chèt). Kh«ng ai muèn nghÜ ®Õn c¸i chÕt nh­ng kh«ng ai biÕt ®­îc nã sÏ ®Õn víi m×nh lóc nµo. BHNT ®· vµ ®ang ®­îc triÓn khai tõ hµng tr¨m n¨m nay nh­ lµ mét ph­¬ng thøc ®¶m b¶o ®Òn bï phÇn thu nhËp bÞ mÊt vµ c¸c chi phÝ ®Õn kú ph¶i tr¶ hay hËu qu¶ cña c¸i chÕt ®­îc gi¶i quyÕt ngay lËp tøc, b»ng tiÒn mÆt vµ kh«ng ph¶i chÞu bÊt cø lo¹i thuÕ nµo. Kh¶ n¨ng cña BHNT lµ lµm viÖc nµy khi ®­îc cÇn ®Õn nhÊt – lóc chÕt – nã cung cÊp phÇn nµo sù ®¶m b¶o vÒ tµi chÝnh cho hµng triÖu con ng­êi trªn thÕ giíi ®­îc nh­ ngµy h«m nay. Chi phÝ ch«n cÊt vµ hËu sù. Khi mét ng­êi chÕt, mét sè kho¶n cÇn ph¶i chi tr¶ nh­ vay thÕ chÊp, vay c¸ nh©n, nî mua xe..., ngoµi ra cßn mét sè chi phÝ liªn quan ®Õn ng­êi chÕt nh­ viÖn phÝ, chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh ngoµi BHYT vµ c¸c chi phÝ mai t¸ng liªn quan. Riªng ë mét sè n­íc cã mét sè lo¹i thuÕ nh­ thuÕ ®¸nh vµo tµi s¶n thõa kÕ... V× vËy, BHNT cã thÓ cung cÊp tiÒn mÆt cÇn thiÕt ®Ó tr¶ cho tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ nµy. ë ViÖt Nam, tham gia BHNT gióp ng­êi d©n cã mét kho¶n tiÒn ®Ó lo chi phÝ mai t¸ng còng nh­ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tiÒn b¹c sau khi chÕt. Sù b¶o trî nh÷ng ng­êi phô thuéc. Nh÷ng ng­êi phô thuéc vÉn ph¶i ®­îc æn ®Þnh cuéc sèng, vÉn ph¶i cã chi phÝ gia ®×nh ®Ó mua thøc ¨n, quÇn ¸o, c¸c kho¶n chi kh¸c liªn quan ®Õn cuéc sèng hµng ngµy cña hä. BHNT cã thÓ cung cÊp tiÒn ®Ó gióp c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh cho tíi khi hä t×m ®­îc kÕ sinh nhai kh¸c hoÆc cã thªm thu nhËp. Chi phÝ gi¸o dôc Mét trong nh÷ng môc tiªu hµng ®Çu cña nh÷ng bËc cha mÑ trªn thÕ giíi lµ cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó göi con hä vµo c¸c tr­êng ®¹i häc, v× häc thøc lµ c¸i vèn quý nhÊt mµ cha mÑ cã thÓ giµnh cho con. Nh÷ng c¸i chÕt cña bè hoÆc mÑ ®ang lµm viÖc cã thÓ ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m nguån thu nhËp cña gia ®×nh ¶nh h­ëng ®Õn viÖc häc cña con c¸i hä. BHNT gióp ®ì ®Ó ch¾c ch¾n tÝch luü ®­îc kho¶n tiÒn ®¶m b¶o sù häc hµnh cho con c¸i. Cha mÑ cã thÓ tham gia BH dµi h¹n hoÆc BH hçn hîp cã thêi h¹n cã l·i ®Ó ®¸p øng tiÒn häc phÝ cho con c¸i hä häc ®¹i häc ngay c¶ khi hä cßn sèng. Thu nhËp khi vÒ h­u. HÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã nh÷ng chÝnh s¸ch, ch­¬ng tr×nh ®Ó ®¶m b¶o cho c¸ nh©n cã thu nhËp khi vÒ h­u. MÆc dï vËy, sè thu nhËp nµy th­êng kh«ng ®ñ ®¶m b¶o cho mét ng­êi h­u trÝ. Hîp ®ång BHNT l©u dµi ®¶m nhiÖm hai vai trß. Thø nhÊt lµ BH rñi ro cho ng­êi ®­îc BH trong suèt thêi gian lµm viÖc. Sau ®ã tiÒn tiÕt kiÖm ®­îc tÝch luü cã thÓ ®­îc sö dông lµm nguån thu nhËp khi vÒ h­u. b. T¸c ®éng tíi doanh nghiÖp, c¸ nh©n kinh doanh. BHNT c¸ nh©n ®¶m b¶o tr¶ mét kho¶n tiÒn ®Ó c«ng viÖc kinh doanh vÉn tiÕp tôc trong tr­êng hîp tö vong cña chñ doanh nghiÖp, ®èi t¸c hoÆc ng­êi chñ chèt. Mét doanh nghiÖp còng cã thÓ dïng BHNT ®Ó ®¶m b¶o mét sè chÕ ®é ®·i ngé cho ng­êi lµm c«ng. BHNT còng ®¶m b¶o sù tiÕp tôc kinh doanh cho doanh nghiÖp nÕu chñ doanh nghiÖp hoÆc nh÷ng nh©n vËt chñ chèt cña tæ chøc nµy chÕt. NÕu ng­êi chñ doanh nghiÖp chÕt, cæ phÇn cña anh ta trong doanh nghiÖp sÏ trë thµnh mét phÇn tµi s¶n. TÊt c¶ tµi s¶n bao gåm c¶ nh÷ng tµi s¶n tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña anh ta chuyÓn thµnh tµi s¶n thõa kÕ cña anh ta vµ tµi s¶n nµy ph¶i ®­îc dïng ®Ó tr¶ c¸c kho¶n nî, kÓ c¶ nî kinh doanh. NÕu kh«ng ®ñ tr¶ nî, ng­êi thùc hiÖn di chóc buéc ph¶i b¸n doanh nghiÖp víi kho¶n lç lín ®Ó cã ®­îc sè tiÒn cÇn thiÕt tr¶ c¸c kho¶n nî. TÊt nhiªn, viÖc b¶n doanh nghiÖp víi bÊt cø gi¸ nµo sÏ bÞ lç rÊt lín so víi gi¸ trÞ thùc tÕ trªn thÞ tr­êng. ChÝnh v× vËy viÖc chuÈn bÞ tõ tr­íc mét hîp ®ång mua b¸n cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò r¾c rèi liªn quan ®Õn c¸i chÕt ®ét ngét cña nhµ kinh doanh. Mét bªn ®ång ý b¸n toµn bé tµi s¶n vµ lîi nhuËn trong kinh doanh cho ®èi t¸c ®ång ý mua quyÒn lîi víi gi¸ ®Æc biÖt. NÕu nh©n viªn ( hoÆc thµnh viªn trong gia ®×nh ) kh«ng ®ñ tiÒn mua doanh nghiÖp th× BHNT lµ c¸ch phæ biÕn nhÊt ®Ó cung cÊp vèn ho¹t ®éng nµy. Nh©n viªn sÏ mua hîp ®ång BH nh©n m¹ng cña chñ së h÷u doanh nghiÖp. Anh ta võa lµ chñ hîp ®ång võa lµ ng­êi tr¶ phÝ BH vµ lµ ng­êi h­ëng quyÒn lîi BH. STBH ®ñ ®Ó ng­êi ®ã mua doanh nghiÖp. c. T¸c dông ®èi víi x· héi: Mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña mçi quèc gia lµ b¾t ®Çu ngay trong tõng gia ®×nh, v× mçi gia ®×nh lµ mét tÕ bµo cña x· héi. BHNT lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng thøc hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó thùc hiÖn huy ®éng tiÕt kiÖm c¸ nh©n. BHNT gióp cho b¶n th©n mçi ng­êi d©n cã ý thøc tiÕt kiÖm, cã ý thøc ch¨m lo ®Õn t­¬ng lai. BHNT còng t¹o nguån vèn ®Çu t­ dµi h¹n trong n­íc. BHNT lµ c¸ch thøc huy ®éng vèn ®Çu t­ kh¸ hiÖu qu¶ trong d©n c­, kh«ng nh÷ng thÕ mµ c¸c hîp ®ång ®Çu BHNT l¹i lµ c¸c hîp ®ång dµi h¹n, ®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi nguån vèn ®Çu t­ dµi h¹n trong n­íc. Ngay tõ khi ra ®êi, BHNT ®· thu hót ®­îc mét lùc l­îng lín lao ®éng trong x· héi, gãp phÇn gi¶i quyÕt phÇn nµo ®­îc n¹n thÊt nghiÖp lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc thiÕt cña x· héi ta hiÖn nay. S¬ l­îc lÞch sö ph¸t triÓn cña bhnt Trªn thÕ giíi Trong cuéc sèng hµng ngµy, mçi ng­êi th­êng gÆp nh÷ng rñi ro bÊt ngê khã l­êng tr­íc ®­îc. ChÝnh v× vËy, BH ra ®êi ®Ó chia sÎ rñi ro víi sè ®«ng vµ mét vµi ng­êi trong sè hä g¸nh chÞu. Cã thÓ nãi trªn thÕ giíi BHNT ra ®êi tõ n¨m 1583, víi hîp ®ång ®Çu tiªn ®­îc ký kÕt gi÷a ng­êi ®­îc BH lµ William Gybbon ë Lu©n §«n – Anh Quèc. Tuy nhiªn m·i cho ®Õn n¨m 1759, c«ng ty BHNT ®Çu tiªn míi ®­îc thµnh lËp ë Ch©u Mü nh­ng chØ b¸n BH cho c¸c con chiªn nhµ thê. Ba n¨m sau, BHNT ®­îc ph¸t triÓn réng r·i cho tÊt c¶ nh©n d©n do c«ng ty BHNT ®Çu tiªn cña Anh thµnh lËp n¨m 1762. Tõ ®ã ®Õn nay, hµng lo¹t c«ng ty BHNT ra ®êi, BHNT kh«ng chØ xuÊt hiÖn ë c¸c n­íc Ch©u ¢u, Ch©u Mü mµ cßn xuÊt hiÖn ë Ch©u ¸ : NhËt n¨m 1881; Hµn Quèc n¨m 1905; Singapore n¨m 1908...; Theo sè liÖu thèng kª n¨m 1990 trong 100% phÝ BHNT trªn thÕ giíi th×: PhÝ BHNT ë Ch©u Mü chiÕm :34,8% PhÝ BHNT ë Ch©u ¢u chiÕm :31,4% PhÝ BHNT ë Ch©u ¸ chiÕm :33,8% Trong ®ã n¨m thÞ tr­êng BHNT lín nhÊt thÕ giíi lµ : NhËt, Mü, Anh, Ph¸p vµ §øc. BiÓu 1: Doanh thu phÝ BHNT mét sè n­íc n¨m 1994 STT N­íc PhÝ BH( triÖu USD) ThÞ phÇn thÞ tr­êng(%) 1 NhËt 477.016 42,55 2 Mü 241.419 22,42 3 Anh 74.786 6,67 4 Ph¸p 69.741 6,62 5 §øc 51.400 4,58 BiÓu 2: C¬ cÊu phÝ BHNT n¨m 1994 Khu vùc Phi nh©n thä(%) Nh©n thä(%) Ch©u ¸ 25 75 B¾c mü 57 43 Ch©u ©u 50 50 Nam mü 80 20 Ch©u phi 29 71 C¸c khu vùc kh¸c 60 40 Tæng thÓ 42 57 ë ViÖt Nam Sù ra ®êi: ë viÖt Nam tr­íc n¨m 1975 ®· cã c«ng ty H­ng ViÖt ( MiÒn Nam ViÖt Nam) ®· triÓn khai lo¹i h×nh b¶o hiÓm “BHNT” vµ ho¹t ®éng trong thêi gian ng¾n chØ 1 – 2 n¨m. §Õn n¨m 1987, Tæng c«ng ty B¶o HiÓm ViÖt Nam (B¶o ViÖt) ®· tæ chøc nghiªn cøu ®Ò tµi “BHNT vµ viÖc vËn dông vµo ViÖt Nam” vµ ®Õn n¨m 1990 B¶o ViÖt ®· triÓn khai nghiÖp vô “B¶o hiÓm sinh m¹ng c¸ nh©n – mét lo¹i h×nh ng¾n h¹n cña B¶o HiÓm nh©n thä” Sau mét thêi gian nghiªn cøu, ngµy 20/03/1996 Bé Tµi ChÝnh ®· ký QuyÕt ®Þnh sè 281/TC/TCNH, cho phÐp Tæng c«ng ty B¶o HiÓm ViÖt Nam triÓn khai 2 lo¹i h×nh BHNT lµ: BHNT cã thêi h¹n 5 n¨m, 10 n¨m. BHNT trÎ em ( an sinh gi¸o dôc). b. Sù ph¸t triÓn Víi h¬n 4 n¨m ho¹t ®éng, BHNT cßn qu¸ míi mÎ trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam. Tuy nhiªn, ngay khi ra ®êi BHNT ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn víi tèc ®é kh¸ nhanh. §Õn hÕt th¸ng 12 n¨m 1996 C«ng ty BHNT ®· tËp huÊn vµ h­íng dÉn triÓn khai víi 1256 hîp ®ång vµ sè phÝ thu gÇn 1 tû VN§. Mét n¨m sau, 31/12/1997 cã 39/42 c«ng ty tõ B×nh ThuËn trë ra triÓn khai BHNT víi sè hîp ®ång khai th¸c ®­îc lµ 25.937 hîp ®ång, ®­a tæng sè hîp ®ång ®ang cã hiÖu lùc cña c«ng ty ®ang qu¶n lý lªn ®Õn 35.558 hîp ®ång víi doanh thu gÇn 20 tû VN§. HiÖn nay, BHNT ®ang ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ph¸t triÓn nhÊt ë miÒn B¾c ViÖt Nam, vµ sÏ ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a trong t­¬ng lai v× doanh thu cña nghiÖp vô nµy rÊt lín. §Þnh h­íng ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010: Doanh thu : 6.000 ®Õn 10.000 tû VN§. Tû träng: 50% trªn tæng phÝ BH toµn thÞ tr­êng. C¸c lo¹i h×nh bhnt & néi dung c¬ b¶n cña hîp ®ång bhnt C¸c lo¹i h×nh BHNT BHNT ®¸p øng rÊt nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau cña ng­êi tham gia, cã thÓ nãi ®Ó ®¸p øng vµ tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña ng­êi tham gia, ng­êi BH ph¶i thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm BHNT, thùc chÊt lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i hîp ®ång BHNT. Trong thùc tÕ cã 3 lo¹i h×nh BHNT: BH trong tr­êng hîp tö vong BH trong tr­êng hîp sèng BHNT hçn hîp. 1.1. B¶o hiÓm trong tr­êng hîp tö vong: §©y lµ lo¹i h×nh phæ biÕn nhÊt trong BHNT vµ ®­îc chia thµnh 2 nhãm: BH tö kú cßn gäi lµ BH t¹m thêi( hay BH sinh m¹ng cã thêi h¹n) §­îc ký kÕt BH cho c¸i chÕt x¶y ra trong thêi gian ®· quy ®Þnh cña hîp ®ång. NÕu c¸i chÕt x¶y ra trong thêi h¹n hîp ®ång th× ng­êi BH ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n sè tiÒn BH cho ng­êi thô h­ëng quyÒn lîi BH ®­îc chØ ®Þnh. Ta thÊy BH tö kú cã ®Æc ®iÓm: Thêi h¹n x¸c BH ®Þnh. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi mang tÝnh t¹m thêi. Møc phÝ BH thÊp v× kh«ng ph¶i lËp quü tiÕt kiÖm cho ng­êi ®­îc BH. BH tö kú ®­îc ®a d¹ng ho¸ thµnh c¸c lo¹i h×nh sau ®©y: BH tö kú cè ®Þnh: Cã møc thu phÝ BH vµ STBH cè ®Þnh, kh«ng thay ®æi trong suèt thêi gian cã hiÖu lùc cña hîp ®ång. BH tö kú cã thÓ t¸i tôc: Cã thÓ ®­îc t¸i tôc vµo ngµy kÕt thóc hîp ®ång vµ kh«ng yªu cÇu cã thªm b»ng chøng nµo vÒ søc khoÎ cña ng­êi ®­îc BH, nh­ng cã sù giíi h¹n vÒ ®é tuæi,( phÝ t¨ng lªn t¹i lóc t¸i tôc v× ®é tuæi cña ng­êi ®­îc BH t¨ng). BH tö kú cã thÓ chuyÓn ®æi: Cho phÐp ng­êi ®­îc BH cã sù lùa chän chuyÓn ®æi 1 phÇn hay toµn bé hîp ®ång thµnh 1 hîp ®ång BHNT trän ®êi hay BHNT hçn hîp t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã khi hîp ®ång ®ang cßn hiÖu lùc. BH tö kú gi¶m dÇn: §©y lµ lo¹i h×nh BH mµ cã 1 bé phËn cña STBH gi¶m hµng n¨m theo mét møc ®é quy ®Þnh. Bé phËn nµy gi¶m tíi 0 vµo cuèi thêi h¹n cña hîp ®ång. BH tö kú t¨ng dÇn: PhÝ BH sÏ t¨ng dÇn theo STBH vµ ph¶i dùa trªn tuæi t¸c cña ng­êi ®­îc BH khi t¸i tôc hîp ®ång. BH thu nhËp gia ®×nh. BH thu nhËp gia ®×nh t¨ng dÇn. BH tö kú cã ®iÒu kiÖn: §iÒu kiÖn ë ®©y lµ viÖc thanh to¸n trî cÊp chØ ®­îc thùc hiÖn khi ng­êi ®­îc BH bÞ chÕt ®ång thêi ng­êi thô h­ëng quyÒn lîi BH ®­îc chØ ®Þnh trong hîp ®ång ph¶i cßn sèng. BHNT trän ®êi (BH tr­êng sinh) Lo¹i h×nh BH nµy cam kÕt chi tr¶ cho ng­êi thô h­ëng BH mét sè tiÒn BH ®· ®­îc Ên ®Þnh tr­íc trªn hîp ®ång. Khi ng­êi ®­îc BH chÕt vµo bÊt cø lóc nµo kÓ tõ ngµy ký kÕt hîp ®ång. Ph­¬ng ch©m cña ng­êi BH ë ®©y lµ “BH ®Õn khi chÕt”. Cã mét sè tr­êng hîp lo¹i h×nh BH nµy cßn ®¶m b¶o chi tr¶ cho ng­êi ®­îc BH ngay c¶ khi hä sèng ®Õn 100 tuæi. Víi lo¹i h×nh BHNT trßn ®êi hiÖn nay th­êng cã c¸c lo¹i hîp ®ång sau: BHNT trän ®êi phi lîi nhuËn: Lo¹i nµy cã møc phÝ vµ STBH cè ®Þnh suèt cuéc ®êi. V× vËy khi thanh to¸n STBH cho ng­êi thô h­ëng kh«ng cã lîi nhuËn ®­îc chia. BHNT trän ®êi cã tham gia chia lîi nhuËn: T­¬ng tù nh­ lo¹i BH trªn nh­ng khi thanh to¸n STBH cho ng­êi thô h­ëng quyÒn lîi hä ®­îc chia mét phÇn lîi nhuËn nh­ ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. BHNT trän ®êi ®ãng phÝ liªn tôc: Lo¹i nµy yªu cÇu ng­êi ®­îc BH ®ãng phÝ liªn tôc cho tíi khi chÕt. BHNT trän ®êi ®ãng phÝ mét lÇn: Lµ lo¹i h×nh BH mµ ng­êi ®­îc BH chØ ®ãng phÝ mét lÇn khi ký hîp ®ång, cßn ng­êi BH ph¶i ®¶m b¶o chi tr¶ bÊt cø lóc nµo khi c¸i chÕt cña ng­êi ®­îc BH xuÊt hiÖn. BHNT trän ®êi quy ®Þnh sè lÇn ®ãng phÝ BH: Lo¹i nµy kh«ng ®ßi hái ng­êi ®­îc BH ph¶i ®ãng phÝ liªn tôc hay mét lÇn, mµ quy ®Þnh râ sè n¨m ®ãng phÝ BH. 1.2. BH trong tr­êng hîp sèng( cßn gäi lµ BH sinh kú) Thùc chÊt cña lo¹i h×nh BH nµy lµ ng­êi BH cam kÕt chi tr¶ nh÷ng kho¶n tiÒn ®Òu ®Æn trong mét kho¶n thêi gian x¸c ®Þnh hay trong suèt cuéc ®êi ng­êi tham gia BH. Nªu ng­êi ®­îc BH chÕt tr­íc ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n th× sÏ kh«ng ®­îc chi tr¶ bÊt kú mét kho¶n tiÒn nµo. Nh­ vËy lµ c¸c kho¶n trî cÊp ®Þnh kú chØ ®­îc b¾t ®Çu thanh to¸n vµo 1 ngµy Ên ®Þnh vµ chØ ®­îc tr¶ khi ng­êi ®­îc BH cßn sèng. Còng cã mét sè c«ng ty BH cßn ¸p dông c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung ®Ó hoµn phÝ BH cho ng­êi thô h­ëng quyÒn lîi BH khi ng­êi ®­îc BH bÞ tö vong. Lo¹i h×nh BH nµy rÊt phï hîp víi nh÷ng ng­êi khi vÒ h­u hay nh÷ng ng­êi kh«ng ®­îc h­ëng trî cÊp h­u trÝ tõ BHXH ®Õn ®é tuæi t­¬ng øng víi tuæi vÒ h­u ®¨ng ký tham gia, ®Ó ®­îc h­ëng nh÷ng kho¶n trî cÊp ®Þnh kú hµng th¸ng. V× vËy tªn gäi “BH tiÒn trî cÊp h­u trÝ”, “BH tiÒn h­u”, “Niªn kim nh©n thä”... ®­îc c¸c c«ng ty BH vËn dông linh ho¹t. 1.3. BHNT hçn hîp. Lµ BH c¶ trong tr­êng hîp ng­êi ®­îc BH bÞ tö vong hay cßn sèng. YÕu tè tiÕt kiÖm vµ rñi ro ®an xen nhau v× thÕ nã ®­îc ¸p dông réng r·i ë hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi. VËy ta thÊy BHNT hçn hîp cã c¸c ®Æc ®iÓm sau ®©y: Sè tiÒn BH ®­îc tr¶ khi: HÕt h¹n hîp ®ång hay ng­êi ®­îc BH bÞ tö vong trong thêi h¹n hîp ®ång. Thêi h¹n BH x¸c ®Þnh. PhÝ BH th­êng ®ãng ®Þnh kú vµ kh«ng thay ®æi trong suèt thêi h¹n BH. Cã thÓ chia l·i th«ng qua ®Çu t­ phÝ BH vµ còng cã thÓ ®­îc hoµn phÝ khi kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc tham gia. Khi triÓn khai BHNT hçn hîp c¸c c«ng ty BH cã thÓ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm nµy b»ng c¸c hîp ®ång cã thêi h¹n kh¸c nhau, hîp ®ång phi lîi nhuËn, cã lîi nhuËn vµ c¸c hîp ®ång kh¸c tuú theo t×nh h×nh thùc tÕ. 1.4. C¸c ®iÒu kho¶n bæ sung Khi triÓn khai c¸c lo¹i h×nh BHNT, nhµ BH cßn nghiªn cøu ®­a ra c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®a d¹ng cña ng­êi d©n. Th«ng th­êng cã c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung sau ®©y hay ®­îc vËn dông. §iÒu kho¶n bæ sung BH n»m viÖn vµ phÉu thuËt: Nhµ BH cam kÕt tr¶ c¸c chi phÝ n»m viÖn vµ phÉu thuËt cho ng­êi ®­îc BH khi hä bÞ èm ®au, th­¬ng tÝch. NÕu nh­ ng­êi ®ã tù g©y ra th­¬ng tÝch, tù tö, mang thai vµ sinh në... th× kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH. §iÒu kho¶n bæ sung BH tai n¹n: Nh»m trî gióp chi phÝ trong ®iÒu trÞ th­¬ng tËt tõ ®ã bï ®¾p sù mÊt m¸t hay gi¶m thu nhËp do bÞ chÕt hay bÞ th­¬ng tÝch cho ng­êi ®­îc BH. Nh÷ng tr­êng hîp tù th­¬ng, tai n¹n do nghiÖn r­îu, ma tuý...sÏ kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH. §iÒu kho¶n bæ sung BH søc khoÎ: Thùc chÊt cña ®iÒu kho¶n nµy lµ nhµ BH sÏ cam kÕt thanh to¸n khi ng­êi ®­îc BH m¾c c¸c chøng bÖnh hiÓm nghÌo nh­: §au tim. Ung th­. Suy gan. Suy h« hÊp. Ngoµi ra cßn cã c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung kh¸c nh­: hoµn phÝ BH, miÔn thanh to¸n phÝ khi bÞ tai n¹n, th­¬ng tËt... nh»m t¨ng tÝnh hÊp dÉn ®Ó thu hót ng­êi tham gia. Néi dung c¬ b¶n cña hîp ®ång BHNT. Kh¸i niÖm: Hîp ®ång BHNT lµ sù cam kÕt gi÷a hai bªn theo ®ã bªn nhËn BH ( c«ng ty BH) cã tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô chi tr¶ cho bªn ®­îc BH khi cã c¸c sù kiÖn BH x¶y ra cßn bªn ®­îc BH cã tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô ®ãng phÝ BH nh­ ®· tho¶ thuËn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §©y lµ 1 hîp ®ång d©n sù song vô, mçi bªn tham gia ®Òu cã quyÒn vµ nghÜa vô ®èi víi nhau. Bªn nhËn BH chÝnh lµ c¸c c«ng ty BHNT. Khi cam kÕt nhËn BH, tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña c«ng ty lµ chi tr¶ STBH khi cã sù kiÖn BH x¶y ra víi ng­êi ®­îc BH ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. Sù kiÖn BH trong BHNT th­êng bao gåm: Tö vong. Sèng ®Õn mét ®é tuæi nhÊt ®Þnh. Th­¬ng tËt. HÕt h¹n hîp ®ång. Bªn nhËn BH kh«ng ®­îc huû bá hay thay ®æi c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång vµ còng kh«ng ®­îc khiÕu n¹i ®ßi phÝ BH. Bªn ®­îc BH trong hîp ®ång BHNT cã thÓ lµ ba ng­êi sau: Ng­êi ®­îc BH lµ ng­êi mµ sinh m¹ng vµ cuéc sèng cña hä ®­îc BH theo c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång. Ng­êi ®­îc b¶o hiÓm cã thÓ lµ ng­êi ®· tr­ëng thµnh hoÆc ch­a ®ñ tuæi thµnh niªn ph¶i th«ng qua ng­êi ®¹i diÖn hîp ph¸p ®øng vµ ký hîp ®ång. Ng­êi tham gia BH lµ ng­êi ®øng ra yªu cÇu BH, tho¶ thuËn vµ ký kÕt hîp ®ång. Ng­êi tham gia BH b¾t buéc ph¶i lµ ng­êi cã n¨ng lùc ph¸p lý ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Ng­êi tham gia BH lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm nép phÝ vµ cã quyÒn yªu cÇu huû hîp ®ång BH. Ng­êi tham gia BH cã thÓ lµ ng­êi ®­îc BH vµ còng cã thÓ kh«ng ph¶i lµ ng­êi ®­îc BH. Ta thÊy ng­êi tham gia BH vµ ng­êi ®­îc BH lµ hai ng­êi kh¸c nhau chØ khi ng­êi ®­îc BH ch­a ®ñ tuæi thµnh niªn hoÆc trong c¸c hîp ®ång BH theo nhãm. Ng­êi ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH lµ ng­êi ®­îc nhËn STBH hoÆc c¸c kho¶n trî cÊp do c«ng ty BH thanh to¸n nh­ ®· nªu trong hîp ®ång. §©y lµ ng­êi do ng­êi tham gia BH chØ ®Þnh. NÕu viÖc chØ ®Þnh kh«ng râ rµng, STBH ®­îc gi¶i quyÕt theo luËt thõa kÕ. Ng­êi ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH th­êng lµ ng­êi ®­îc BH, chØ lµ ng­êi kh¸c khi ng­êi ®­îc BH chÕt. X¸c ®Þnh râ ng­êi ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ®Ó tr¸nh ®­îc nh÷ng tranh chÊp, khiÕu n¹i. Hîp ®ång BHNT rÊt ®a d¹ng do c¸c c«ng ty BH thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu phong phó cña ng­êi tham gia. §èi t­îng BHNT lµ tÊt c¶ nh÷ng ng­êi tõ 1 tuæi ( trßn 12 th¸ng tuæi) ®Õn trßn 60 tuæi. Ng­êi tham gia BH cã thÓ tham gia bÊt kú mét lo¹i h×nh BH nµo theo yªu cÇu vµ nguyÖn väng cña m×nh. Khi tham gia BH ng­êi tham gia ph¶i viÕt giÊy yªu cÇu BH. GiÊy yªu cÇu BH lµ 1 bé phËn cña hîp ®ång BH. Trong giÊy nµy ng­êi tham gia BH ph¶i kª khai ®Çy ®ñ: Tªn tuæi. Giíi tÝnh. Chç ë. T×nh tr¹ng søc khoÎ... C¨n cø vµo giÊy yªu cÇu BH c«ng ty BH quyÕt ®Þnh cã nhËn BH hay kh«ng. GiÊy nµy ph¶i ®­îc l­u trong hå s¬ mçi hîp ®ång BH. C¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång BH cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau ë mçi n­íc. Hîp ®ång BHNT cã thÓ thay ®æi theo yªu cÇu cña ng­êi tham gia BH. VÝ dô: BH tö kú cè ®Þnh cã thÓ chuyÓn thµnh 1 hîp ®ång BHNT tr­êng sinh;... Tuy nhiªn cÇn thÊy r»ng sù chuyÓn ®æi nµy kh«ng nh»m môc ®Ých trôc lîi BH. Ng­êi tham gia rÊt quan t©m ®Õn khÝa c¹nh sau khi tham gia BHNT v× nh÷ng lý do nµo ®ã mµ kh«ng cßn kh¶ n¨ng ®ãng phÝ tiÕp tôc vµ huû hîp ®ång th× cã ®­îc h­ëng quyÒn lîi g× kh«ng? C©u hái nµy ®­îc tr¶ lêi: hä sÏ nhËn l¹i ®­îc 1 sè tiÒn nµo ®ã gäi lµ gi¸ trÞ hoµn l¹i ( hay gi¸ trÞ gi¶i ­íc ) nh­ng víi ®iÒu kiÖn: Trong hîp ®ång hay ®¬n BH ®· cã sù chØ râ vÒ gi¸ trÞ gi¶i ­íc tõng n¨m 1 c¸ch ®Çy ®ñ. Trong hîp ®ång ®· cã mét phÇn dù phßng phÝ ®ñ lín do c«ng ty BH tÝnh to¸n. Tuy nhiªn trong mét sè lo¹i hîp ®ång BHNT nh­: hîp ®ång tö vong cã kú h¹n x¸c ®Þnh, hîp ®ång cã STBH tr¶ sau... viÖc hoµn phÝ kh«ng ®­îc thùc hiÖn. Hîp ®ång BHNT lµ hîp ®ång dµi h¹n v× vËy chñ yÕu ®­îc ký kÕt víi tõng c¸ nh©n. ViÖc ký kÕt theo nhãm rÊt Ýt vµ nÕu cã th× chñ yÕu lµ lo¹i h×nh BH tö vong cã kú h¹n x¸c ®Þnh. Trªn ®©y lµ c¸c néi dung c¬ b¶n cña hîp ®ång BHNT nh­ng ®Ó hîp ®ång BHNT ®i vµo thùc tÕ th× c¸c bªn ph¶i tham gia ký kÕt hîp ®ång. Tuy nhiªn, khi tham gia ký kÕt hîp ®ång c¸c bªn ph¶i chó ý c¸c quy ®Þnh sau ®©y: HiÖu lùc cña hîp ®ång: Th­êng ®­îc tÝnh tõ ngµy nép phÝ BH ®Çu tiªn. Ngµy nép phÝ BH ®Çu tiªn ph¶i ®­îc ghi chÐp thèng nhÊt vµ chÝnh x¸c trong c¶ ho¸ ®¬n thu phÝ vµ c¶ giÊy yªu cÇu BH... Hîp ®ång buéc ph¶i ®­îc ký kÕt gi÷a nh÷ng ng­êi cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p lý. Tuæi cña ng­êi ®­îc BH hay ng­êi tham gia BH c¨n cø vµo tuæi trong giÊy khai sinh, chøng minh th­, hé chiÕu hay hå s¬ hé khÈu. C¨n cø vµo ngµy sinh trong c¸c lo¹i giÊy tê nµy ®Ó tÝnh ®é tuæi ®­îc nhËn BH. Th«ng th­êng c¸c c«ng ty BH vËn dông 2 c¸ch tÝnh tuæi : TÝnh tuæi theo ngµy sinh nhËt ngay sau ngµy b¾t ®Çu ®­îc nhËn BH. TÝnh tuæi s¸t víi ngµy sinh nhËt. LuËt vµ nh÷ng v¨n b¶n d­íi luËt vÒ BH th­êng quy ®Þnh lo¹i trõ nh÷ng tr­êng hîp sau ®©y trong tr­êng hîp tö vong, c«ng ty BHNT kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm chi tr¶ Ng­êi ®­îc BH tù tö. Ng­êi ®­îc BH bÞ kÕt ¶n tö h×nh. Ng­êi ®­îc thô h­ëng quyÒn lîi BH cè ý g©y ra tö vong cho ng­êi ®­îc BH. ChiÕn tranh, néi chiÕn g©y ra c¸i chÕt cho ng­êi ®­îc BH ( rñi ro nµy th­êng cã nh÷ng tho¶ thuËn riªng). Sè tiÒn BH gi¶m ®i: khi hîp ®ång cã hiÖu lùc trong 1 thêi gian nµo ®ã ( cã thÓ lµ 1 n¨m hay 2 n¨m trë lªn) ng­êi tham gia BH cã thÓ duy tr× hîp ®ång miÔn phÝ víi sè tiÒn BH gi¶m ®i. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ nép phÝ BH: Trong BHNT, phÝ BH cã thÓ nép theo th¸ng, quý, n¨m hoÆc ®ãng 1 lÇn. ViÖc ®a d¹ng ho¸ thêi h¹n nép phÝ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi tham gia BHNT cã kÕ ho¹ch sö dông ng©n s¸ch gia ®×nh hîp lý. Ngµy ®Þnh kú thu phÝ ®­îc c¸c ®¹i lý ký tho¶ thuËn víi ng­êi tham gia. Thñ tôc tr¶ tiÒn BH: Khi cã c¸c sù kiÖn x¶y ra nh­ quy ®Þnh trong hîp ®ång, ng­êi ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH ph¶i th«ng b¸o cho c«ng ty BH biÕt vÒ t×nh tr¹ng ng­êi ®­îc BH, ®Þa chØ vµ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt kh¸c, sau ®ã hoµn tÊt hå s¬ khiÕu n¹i vµ nép cho c«ng ty hoÆc ng­êi ®¹i diÖn cña c«ng ty. Sau mét thêi gian quy ®Þnh, c«ng ty BHNT sÏ tr¶ tiÒn BH vµ tiÒn l·i, tiÒn th­ëng (nÕu cã) cho ng­êi ®­îc h­ëng quyÒn lîi BH. PhÇn II Thùc tr¹ng triÓn khai vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn BHNT ë viÖt nam Thùc tr¹ng triÓn khai bhnt ë viÖt nam XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®¹o phËt: Con ng­êi lµ vèn quý nhÊt nªn BH con ng­êi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam tõ rÊt sím. Ngay d­íi thêi Ph¸p thuéc ®· cã vµi chÕ ®é BHXH ®èi víi c«ng nh©n: n¨m 1918 thùc hiÖn chÕ ®é ®èi víi c«ng nh©n tµn tËt; n¨m 1920 thùc hiÖn BH èm ®au... ë miÒn B¾c nh÷ng ng­êi lµm viÖc cho Ph¸p ®· ®­îc BH vµ mét sè giai ®o¹n ®· ®­îc h­ëng quyÒn lîi cña hîp ®ång BHNT - c¸c hîp ®ång nµy ®Òu do c«ng ty bh cña Ph¸p trùc tiÕp thùc hiÖn.Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ - x· héi. Tæng c«ng ty BH ViÖt Nam – B¶o ViÖt ( tiÒn th©n lµ c«ng ty BH ViÖt Nam ) ra ®êi ngµy17/12/1964 vµ chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng ngµy 15/01/195. Trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn, B¶o ViÖt t¨ng c­êng më réng c¸c nghiÖp vô BH còng nh­ ngµy cµng ®a d¹ng ho¸ c¸c nghiÖp vô cña m×nh ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô BH con ng­êi. N¨m 1996, B¶o ViÖt lµ doanh nghiÖp ®Çu tiªn triÓn khai dÞch vô BHNT t¹i ViÖt Nam víi sù h×nh thµnh c«ng ty BHNT ( tªn gäi lµ BHNT Hµ Néi). Ngay tõ n¨m 1987, B¶o ViÖt ®· cã ®Ò tµi “BHNT vµ viÖc vËn dông vµo ViÖt Nam”. Trong ®Ò tµi nµy nhãm nghiªn cøu ®· tæng hîp nh÷ng lý thuyÕt c¬ b¶n mµ ngµnh BHNT trªn thÕ giíi ®· ¸p dông ®ång thêi ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn triÓn khai BHNT vµo ®iÒu kiÖn KT – XH VN nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80. ViÖc triÓn khai BHNT lóc ®ã lµ ch­a phï hîp v× ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña n­íc ta lóc ®ã cã: Tû lÖ l¹m ph¸t cao, kh«ng æn ®Þnh. Thu nhËp cña ®¹i bé phËn d©n c­ cßn thÊp. Ch­a cã m«i tr­êng ®Ó cho c«ng ty BH ho¹t ®éng. Ch­a cã m«i tr­êng ph¸p lý trong lÜnh vùc BHNT... B­íc sang thËp kû 90, trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i hinh kinh doanh BH phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ mét ®ßi hái thiÕt thùc. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn æn ®Þnh, gãp phÇn khai th¸c mäi tiÒm n¨ng trong n­íc phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn, thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ 1991 – 2000 cña ®Êt n­íc. Trong giai ®o¹n nµy, kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng lªn râ nÐt, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn t­¬ng ®èi æn ®Þnh. §ã lµ ®iÒu kiÖn quan träng cã thÓ triÓn khai nghiÖp vô BHNT, thªm vµo ®ã m«i tr­êng ®Çu t­ cña n­íc ta ®· cã nhiÒu thuËn lîi, d©n sè n­íc ta l¹i ®«ng ( kho¶ng 80 triÖu ng­êi ). ChÝnh tõ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan nh­ thÕ BHNT ®· chÝnh thøc ®­îc triÓn khai s©u réng trong c¶ n­íc víi viÖc ra ®êi cña c«ng ty BHNT trùc thuéc B¶o ViÖt, tiÕp ®Õn lµ c¸c c«ng ty BHNT n­íc ngoµi nh­: C«ng ty BHTNNN Chinfon – Manulife (6/1999) C«ng ty TNNN - BHNT Prudential (10/99) Liªn doanh BHNT gi÷a B¶o Minh vµ Jardine CMG(3/2000) C«ng ty BH quèc tÕ AIA (8/2000) Nh­ vËy cïng víi sù giao l­u vµ ph¸t triÓn kinh tÕ víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®· gãp phÇn lµm cho thÞ tr­êng BHNT ë ViÖt Nam trë nªn s«i ®éng, t¹o søc c¹nh tranh lín gi÷a c¸c s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty BHNT trong n­íc vµ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Ngµy 20/03/1996 Bé Tµi ChÝnh ®· ký quyÕt ®Þnh sè 282/Q§TC cho phÐp B¶o ViÖt triÓn khai 2 lo¹i h×nh BHNT mang tÝnh tiÕt kiÖm ë ViÖt Nam ®ã lµ: BHNT cã thêi h¹n An sinh gi¸o dôc. C«ng ty C¸c s¶n phÈm chÝnh C¸c s¶n phÈm bæ sung B¶o ViÖt +BH vµ tiÕt kiÖm 5-10 n¨m. +An sinh gi¸o dôc. +BH trän ®êi +Niªn kim nh©n thä. + BH th­¬ng tËt toµn bé vÜnh viÔn do tai n¹n. +BH chi phÝ phÉu thuËt. +BH sinh kú thuÇn tuý. +BH tö kú. B¶o Minh - CMG +BH hçn hîp. +BH trÎ em. +BH h­u trÝ. +BH tö kú. +BH chÕt, th­¬ng tËt do tai n¹n. +BH miÔn phÝ. +BH miÔn phÜ trong tr­êng hîp th­¬ng tËt do tai n¹n. Prudential +Phó tr­êng an. +Phó tÝch luü an khang. +Phó tÝch luü gi¸o dôc. +Phó tÝch luü ®Þnh kú. +Phó hoµ nh©n an. +BHNT cã kú h¹n. +BH tõ bá thu phÝ. +BH chÕt tµn tËt do tai n¹n. +BH chÕt do tai n¹n. AIA +BH tö kú t¸i tôc hµng n¨m. +BHNT hçn hîp tr¶ nhiÒu lÇn cã ®iÒu chØnh thêi h¹n 15 n¨m. +BH miÔn phÝ cho ng­êi tham gia. +BH tö vong do tai n¹n. +BH tö vong vµ th­¬ng tËt toµn bé vÜnh viÔn do tai n¹n. +BH th­¬ng tËt toµn bé vÜnh viÔn... Víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi æn ®Þnh, thªm vµo ®ã l¹i cã 1 m«i tr­êng ph¸p lý v÷ng ch¾c ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho BHNT ViÖt Nam cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn v÷ng ch¾c. Tõ n¨m 1989 vÒ tr­íc, B¶o ViÖt lµ c«ng ty BH duy nhÊt ë ViÖt Nam triÓn khai BHNT. HiÖn nay, ngoµi B¶o ViÖt cßn cã c¸c c«ng ty kh¸c nh­ Prudential, Chinfon... B¶o ViÖt NT Hµ Néi lµ c«ng ty ®Çu tiªn cña B¶o ViÖt, ®ång thêi lµ c«ng ty ®Çu tiªn triÓn khai cung cÊp c¸c s¶n phÈm BHNT trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh sè 568/TC/Q§/TCCB ngµy 22/06/1996 cña Bé Tr­ëng BTC. B¶o ViÖt NT Hµ Néi chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng ngµy 01/08/1996. Víi kho¶ng thêi gian 5 n¨m cã thÓ lµ mét qu·ng thêi gian dµi víi sù nghiÖp cña mét c¸ nh©n nµo ®ã nh­ng l¹i lµ mét kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n ®Ó ®¸nh gi¸ sù thµnh c«ng, tr­ëng thµnh vµ lín m¹nh cña 1 lÜnh vùc míi. Tõ sau khi chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng BVNTHN ®· cã mét sù kÕt hîp tèi ­u gi÷a uy tÝn vµ kinh nghiÖm quý b¸u cña ng­êi cha ( B¶o ViÖt ) víi søc m¹nh vµ sù linh ®éng cña tuæi trÎ. ChÝnh v× vËy c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c. BVNT cã hai hÖ thèng b¸n s¶n phÈm: Mét lµ hÖ thèng m¹ng l­íi cña 53 c«ng ty BH phi nh©n thä trùc thuéc BV trong toµn quèc, ho¹t ®éng nh­ hÖ thèng céng t¸c viªn cña c«ng ty BVNT. Hai lµ hÖ thèng ®¹i lý chuyªn nghiÖp trùc tiÕp t¹i c«ng ty. Ngoµi ra cßn cã mét sè c¬ quan nh­: B­u chÝnh ViÔn Th«ng, B¸o Hoa Häc Trß vµ c¸c c¬ quan ë trung t©m HN ký kÕt hîp ®ång céng t¸c viªn víi BVNT. Víi kho¶ng thêi gian ho¹t ®éng ng¾n ngñi nh­ng BVNT ®· t×m ®­îc chç ®øng cña m×nh trªn thÞ tr­êng vµ dÇn dÇn tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Mét ®iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ BHNT lµ mét lÜnh vùc míi, tõ chç ®a sè ng­êi d©n cßn c¶m thÊy hÕt søc míi mÎ vÒ BHNT nh­ng ®Õn nay cã rÊt nhiÒu ng­êi tham gia BHNT vµ tõ thùc tÕ triÓn khai BHNT cho thÊy ng­êi d©n ViÖt Nam kh«ng thê ¬ víi BHNT mµ tr¸i l¹i hä ®· cã sù ®¸nh gi¸ cao tÝnh x· héi cña lo¹i h×nh BH nµy. Theo tê Th«ng tin ho¹t ®éng sè 3/2001 cho thÊy nh÷ng thµnh tùu cña BVNTHN nh­: T¨ng tr­ëng doanh thu ®¹t møc rÊt cao vµ ®­îc duy tr× æn ®Þnh qua c¸c n¨m. Riªng trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001, t¨ng tr­ëng doanh thu ®¹t møc 147% so víi cïng kú n¨m 2000. Dù kiÕn ®Õn th¸ng 8 n¨m 2001, doanh thu n¨m 2001 cña BVNT HN sÏ ®¹t tíi con sè 100 tû ®ång. HiÖn t¹i, c«ng ty ®· ®­îc trªn 70.000 kh¸ch hµng göi g¾m sù tin t­ëng vµ tham gia. M¹ng l­íi khai th¸c ph¸t triÓn nhanh vµ phñ kh¾p c¸c ®Þa bµn d©n c­. Ngµy míi thµnh lËp c«ng ty chØ cã 31 ®¹i lý vµ 1 chi nh¸nh t¹i Thµnh phè HCM. §Õn nay c«ng ty ®· cã 20 phßng ®¹i lý BHNT khu vùc víi gÇn 1000 c¸n bé khai th¸c ®­îc tuyÓn chän vµ ®µo t¹o kü l­ìng ®ang ho¹t ®éng tÝch cùc t¹i tÊt c¶ c¸c quËn, huyÖn, thµnh phè, phôc vô mäi nhu cÇu vÒ BHNT cña nh©n d©n tõ ®« thÞ ®Õn c¸c vïng n«ng th«n xa x«i. Bªn c¹nh ®ã lµ sù ph¸t triÓn vÒ c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng cña c«ng ty, hÖ thèng phÇn mÒm qu¶n lý hîp ®ång mét c¸ch khoa häc,... Víi nh÷ng con sè trªn ®· ph¶n ¸nh ®­îc phÇn nµo sù ph¸t triÓn cña BHNTHN còng nh­ thÞ tr­êng BHNT nãi chung. Ta thÊy thùc tÕ c¸c c«ng ty BHNT rÊt nç lùc trong viÖc thay ®æi ph­¬ng ph¸p tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o khai th¸c BH vµ c¶i tiÕn thñ tôc giÊy tê râ rµng dÔ hiÓu cã søc thuyÕt phôc h¬n vµ hÊp dÉn h¬n víi kh¸ch hµng. §iÒu quan träng h¬n c¶ lµ BVNT ®· tæ chøc tuyÓn chän, ®µo t¹o ®éi ngò b¸n s¶n phÈm cã n¨ng lùc, linh ®«ng. §©y lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña BVNT còng nh­ c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc BHNT. Thªm vµo ®ã c¸c c«ng ty BHNT còng cÇn cã sù ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm BH ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña nh©n d©n. BHNT HN ®· b¾t nhÞp ®­îc víi xu thÕ nµy ngµy cµng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm BH cña m×nh: §­îc BTC phª chuÈn theo c«ng v¨n sè 2755TC/TCNH tõ ngµy 1/7/2001, BVNT HN ®· triÓn khai c¸c s¶n phÈm BHNT míi nh­: An khang thÞnh v­îng. An sinh gi¸o dôc. An khang tr­êng thä. An h­ëng h­u trÝ. Bªn c¹nh ®ã, thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung “ B¶o ViÖt trong lßng ng­êi ViÖt” cña Tæng c«ng ty BHVN, BVNT HN lu«n coi kh¸ch hµng lµ trung t©m ®Ó ®Þnh h­íng ho¹t ®éng. ChÝnh v× vËy, trong thêi gian tíi, c«ng ty tiÕp tôc ®Æt träng t©m vµo viÖc c¶i tiÕn n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã BVNT tiÕp tôc më réng m¹ng l­íi khai th¸c nh»m ®¸p øng s©u, réng nhu cÇu ®a d¹ng cña mäi ®èi t­îng kh¸ch hµng. T¨ng c­êng ®µo t¹o kiÕn thøc nghiÖp vô víi d¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho ®éi ngò khai th¸c, thu phÝ. §Èy nhanh viÖc øng dông tin häc trong c«ng t¸c qu¶n lý nh»m n©ng cao chÊt l­îng tæ chøc vµ phôc vô... Nh­ vËy, víi mçi c«ng ty BHNT nãi chung cÇn cã mét ®Þnh h­íng khoa häc vµ nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ nh»m ®¹t ®­îc ®Þnh h­íng kÕ ho¹ch ®· ®Ó ra ®ã. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña bhnt ë viÖt nam trong thêi gian tíi ViÖt Nam ®­îc c¸c nhµ chuyªn m«n ®¸nh gi¸ lµ mét thÞ tr­êng BHNT “§ang lªn” cña Ch©u ¸ vµ vÉn cßn bÞ “Bá ngá”. V× vËy ®Ó BHNT ë ViÖt Nam v­¬ng lªn ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, chóng ta cÇn ph¶i cã ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn BHNT hîp lý. Tr­íc hÕt ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng ph¸t triÓn BHNT ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi ®Ó cã nh÷ng chiÕn l­îc hîp lý cho sù ph¸t triÓn. Kinh tÕ lµ mét yÕu tè quan träng nhÊt ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn vÊn ®Ò triÓn khai nghiÖp vô BHNT ë ViÖt Nam, mÆc dï nÒn kinh tÕ ®ang trong ®µ ph¸t triÓn song nh÷ng g× nÒn kinh tÕ ®¹t ®­îc nh­ hiÖn nay qu¶ lµ mét ®iÒu hÕt søc thuËn lîi cho nghiÖp vô BHNT ph¸t triÓn. Tæng s¶n phÈm trong n­íc(GDP) cã xu h­íng æn ®Þnh kÐo theo tæng s¶n phÈm quèc d©n tÝnh theo ®Çu ng­êi t¨ng, cuéc sèng cña nh©n d©n dÇn dÇn ®­îc c¶i thiÖn. C¸c yÕu tè nh­ l¹m ph¸t, tû gi¸ hèi ®o¸i còng t¸c ®éng trùc tiÕp tíi sù ph¸t triÓn cña nghiÖp vô BH nµy. D©n sè lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng khi triÓn khai nghiÖp vô nµy, viÖc nghiªn cøu sè l­îng, kÕt cÊu, ®é tuæi, giíi tÝnh, tuæi thä, tû lÖ chÕt lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Cã nh­ vËy th× chóng ta míi cã thÓ tÝnh ®­îc c¸c møc phÝ phï hîp vµ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m thu hót kh¸ch hµng tham gia, ®ång thêi lµ c¬ së ®Ó dù ®o¸n tiÒm n¨ng trong t­¬ng lai. Ë n­íc ta, ®iÒu kiÖn vÒ d©n sè rÊt lý t­ëng cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh BHNT. Víi khoangr 80 triÖu d©n nÕu so s¸nh vÒ t×nh h×nh sè d©n th× n­íc ta cã sè d©n ®«ng thø 5 trong khu vùc Ch©u ¸ sau Trung Quèc, In®onªxia, NhËt B¶n, Ên §é. Bªn c¹nh ®ã, d©n sè ViÖt{Nam trÎ gÇn 80% ë ®é tuæi 40, hÇu hÕt d©n sè hiÖn ®ang ë ®é tuæi lao ®éng cã hiÖu qu¶ nhÊt trong giai ®o¹n x©y dùng gia ®×nh, cã nhu cÇu tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­ lín. Ngµy nay khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× ®êi sèng x· héi cña ng­êi d©n còng ®­îc quan t©m ®Çy ®ñ h¬n, tr×nh ®é d©n trÝ ®­îc n©ng cao, søc khoÎ ®­îc ch¨m sãc, an toµn x· héi ®­îc æn ®Þnh... Nã t¹o cho BHNT ®­îc ng­êi d©n quan t©m h¬n v× hä am hiÓu nhËn thøc râ rµng vÒ sù cÇn thiÕt vµ t¸c dông khi tham gia BHNT. Mét ®iÒu quan träng h¬n lµ dÇn dÇn cã hµnh lang ph¸p lý gióp ng­êi tham gia vµ c¸c c«ng ty BHNT hiÓu râ quyÒn lîi vµ nghÜa vô khi tham gia vµ nhËn BHNT ( víi sù ban hµnh cña luËt BH ®· kh¼ng ®Þnh râ vÊn ®Ò trªn). N­íc ta lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cßn thÊp, l¹m ph¸t gi¶m nh­ng ng­êi d©n vÉn ch­a thùc sù tin vµo møc æn ®Þnh l©u dµi. H¬n n÷a BHNT lµ nghiÖp vô míi, ng­êi d©n ViÖt Nam thùc sù ch­a hiÓu biÕt nhiÒu vÒ BHNT. Ngoµi chÝnh s¸ch t¹m thêi miÔn gi¶m thuÕ doanh thu, Nhµ n­íc ta cßn ch­a cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i kh¸c ®èi víi c¸c c«ng ty BHNT vµ nh÷ng ng­êi tham gia BHNT nh­ c¸c n­íc ASEAN kh¸c, trong khi ®ã møc l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm, mua tr¸i phiÕu kho b¹c t¨ng. §øng tr­íc thùc tÕ ®ã, ®Ó tån t¹i v÷ng, ph¸t triÓn, chóng ta ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn nh»m kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, ph¸t huy mÆt m¹nh cña m×nh ®Ó thÝch øng víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña n­íc ta. Kh©u khai th¸c BHNT lµ lÜnh vùc míi mÎ víi ®¹i ®a sè ng­êi d©n, hä ch­a hiÓu vµ ch­a tin vµo nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc vµ BHNT ®em l¹i. ChÝnh v× vËy, ®Ó t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh BHTN th× ngay tõ ®Çu, kh©u khai th¸c ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Muèn ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã th× c«ng ty ph¶i gióp cho ng­êi d©n ý thøc ®­îc sù cã mÆt cña s¶n phÈm BHNT, hiÓu ®­îc ­u ®iÓm vµ lîi Ých mµ BHNT ®em l¹i cho cuéc sèng cña hä th«ng qua tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o. Trùc tiÕp vËn ®éng kh¸ch hµng cã nhu cÇu vµ cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó hä tham gia mua BHNT. BH n»m trong nhu cÇu an toµn – nhu cÇu bËc hai cña con ng­êi nªn viÖc tiªu thô s¶n phÈm BH kh«ng ®­îc dÔ dµng nh­ c¸c s¶n phÈm kh¸c. Ngoµi ra, cho dï biÕt r»ng “Ho¹ v« ®¬n chÝ, phóc bÊt trïng lai” nh­ng ng­êi ta vÉn thÝch mua vÐ sè h¬n lµ mua giÊy chøng nhËn BH, hä ®Òu muèn ®­îc may m¾n, nµo cã ai ­u g× sè rñi ro mÆc dï r»ng may rñi ®Òu x¶y ra ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña hä. ChÝnh v× thÕ, c«ng ty BHNT cÇn tæ chøc cö c¸n bé xuèng tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o trùc tiÕp ( gi¶i thÝch ®iÒu kho¶n, th¾c m¾c...) t¹i c¸c c¬ quan xÝ nghiÖp, tæ d©n phè... hoÆc ph¸t hµnh c¸c tê r¬i ®Ó thùc hiÖn tèt kh©u nµy. Song song víi viÖc tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o, c«ng ty cÇn kÕt hîp th¨m dß thÞ tr­êng nh»m ®¸nh gi¸ thÞ tr­êng träng ®iÓm, ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒm n¨ng, tõ ®ã c«ng ty cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn trong t­¬ng lai nh­ thÕ nµo ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, còng nh­ viÖc cñng cè c¸c mèi quan hÖ tèt víi nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. Cïng víi viÖc th¨m dß thÞ tr­êng ®Ó nghiªn cøu nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®Ó thiÕt kÕ nh÷ng s¶n phÈm phï hîp víi thÞ tr­êng nh»m ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña ng­êi d©n. CÇn cã mét ®éi ngò khai th¸c BHNT cã tr×nh ®é, cã lßng nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc, n¾m v÷ng nghiÖp vô, hiÖu qu¶ khai th¸c cao. CÇn lµm tèt c«ng viÖc nh­ : Tæ chøc vµ qu¶n lý m¹ng l­íi ®¹i lý BHNT; §¸nh gi¸ rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro; Qu¶n lý hîp ®ång; Tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o vµ khuyÕn m¹i; T¹o thªm c¸c s¶n phÈm míi; Kh©u tr¶ tiÒn BH DÞch vô BH lµ mét loµi dÞch vô ®Æc biÖt, nã kh¸c h¼n víi c¸c dÞch vô kh¸c sau khi tr¶ tiÒn ng­êi mua nhËn ®­îc ngay sù phôc vô. Cßn dÞch vô BH sau khi tr¶ tiÒn ng­êi mua chØ nhËn ®­îc mét tÊm giÊy chøng nhËn cã t¸c dông nh­ mét b¶n hîp ®ång, mét lêi høa cña doanh nghiÖp BH r»ng ng­êi mua sÏ ®­îc båi th­êng hay tr¶ tiÒn BH theo quy t¾c vµ nh÷ng ®iÒu cô thÓ ghi trªn giÊy chøng nhËn khi kh«ng may gÆp rñi ro. V× thÕ, khi kh«ng may hä gÆp rñi ro doanh nghiÖp BH ph¶i phôc vô kh¸ch hµng kÞp thêi chu ®¸o. ChØ khi ®ã s¶n phÈm BH míi thùc sù ®Õn tay ng­êi tiªu dïng ( kh¸ch hµng). ChÊt l­îng cña s¶n phÈm thÓ hiÖn ra chÝnh lóc nµy. Ngoµi ra BHNT còng cÇn sù hç trî cña ChÝnh Phñ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i: ChÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ ®Çu t­ ®èi víi c«ng ty BH. Tõ tr­íc ®Õn nay BHNT lu«n ®­îc xem nh­ mét c«ng cô h÷u hiÖu trong viÖc huy ®éng l­îng tiÒn nhÇn rçi trong d©n c­, gióp t¨ng quü ®Çu t­ dµi h¹n cho c¸c c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ kh¸c. Do vËy, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i trong viÖc ®Çu t­ phÝ BHNT v× thùc chÊt l·i thu ®­îc tõ ®Çu t­ phÝ BH Bé Tµi ChÝnh b¾t buéc c¸c c«ng ty BH tr¶ l¹i cho chñ hîp ®ång 80% cßn c«ng ty BH chØ ®­îc h­ëng 20%. Cã chÝnh s¸ch ®èi víi c¸c ®¹i lý BHNT ®Ó t¹o chç ®øng cña hä trong x· héi. ë ViÖt Nam c¸c ®¹i lý ch­a ®­îc coi lµ mét nghÒ, nh­ng thùc tÕ hä l¹i lµ lùc l­îng chñ yÕu b¸n s¶n phÈm v× vËy ph¶i cã chÝnh s¸ch riªng cho ng­êi lµm ®¹i lý, gióp hä yªn t©m h¬n ®èi víi c«ng viÖc cña m×nh. ChÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi tham gia còng nh­ ®èi víi ng­êi BH. BHNT lµ mét lo¹i h×nh BH mang tÝnh x· héi cao, do ®ã Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i cho nh÷ng ng­êi tham gia BHNT ®­îc gi¶m trõ thu nhËp, tÝnh thuÕ sè tiÒn ®ãng phÝ, ®Æc biÖt lµ nghiÖp BH trÎ em. §­îc nh­ vËy, ch¾c ch¾n BHNT ViÖt Nam sÏ ®øng v÷ng trªn ®«i ch©n cña m×nh vµ ®¹t tíi môc tiªu ph¸t triÓn m¹nh BHNT ë ViÖt Nam sÏ kh«ng cßn bao xa. NhÊt lµ khi ®Êt n­íc b­íc vµo thÕ kû 21, kinh tÕ x· héi tiÕp tôc ®Æt môc tiªu cao sÏ gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn BH nãi chung vµ BHNT nãi riªng. §Ó kh«ng ngõng ph¸t triÓn, BHNT vÉn ph¶i nç lùc nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn l©u dµi cña m×nh. KÕt luËn Trªn thÕ giíi, cho ®Õn nay BHNT ®· ph¸t triÓn rÊt m¹nh mÏ vµ ®a d¹ng. Tõ nh÷ng lo¹i h×nh BHNT c¬ b¶n, mçi c«ng ty BHNT ®Òu thiÕt kÕ nh÷ng s¶n phÈm mang nh÷ng ®Æc thï riªng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tµi chÝnh cña tõng khu vùc d©n c­ vµ phï hîp víi chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña tõng quèc gia. ë ViÖt Nam cho ®Õn b©y giê BHNT vÉn cßn lµ mét kh¸i niÖm míi. Tuy vËy, nh×n vµo kÕt qu¶ triÓn khai trong h¬n 5 n¨m qua cã thÓ nãi r»ng tiÒm n¨ng cña BHNT n­íc ta lµ rÊt lín. Kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ hiÓu biÕt vÒ BHNT céng víi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ngµy cµng t¨ng ch¾c ch¾n sÏ lµm nhu cÇu vÒ BHNT ë n­íc ta ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn trong khi ®ã chóng ta chØ triÓn khai cã hai s¶n phÈm nh­ hiÖn nay th× vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng v× vËy cÇn nghiªn cøu vµ cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm BHNT kh¸c n÷a, ch¼ng h¹n nh­: BHNT hçn hîp, BHNT trî cÊp h­u trÝ. BHNT ra ®êi ®· gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh ®êi sèng x· héi, thùc hiÖn tèt kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp gãp phÇn t¹o lËp lªn mét phong c¸ch, tËp qu¸n míi. Tham gia BHNT thÓ hiÖn mét nÕp sèng ®Ñp lµ tù biÕt lo cho t­¬ng lai cña m×nh vµ quan t©m ®Õn t­¬ng lai cña ng­êi th©n. §ång thêi gióp gi¸o dôc con em m×nh ®øc tÝnh tiÕt kiÖm, cÇn cï vµ sèng cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi kh¸c. Víi kiÕn thøc cßn h¹n chÕ cña m×nh, nªn bµi viÕt míi dõng l¹i ë viÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu t×nh h×nh triÓn khai BHNT ë ViÖt Nam. Em rÊt mong c« giao gãp ý thªm ®Ó bµi viÕt nµy cña em thªm hoµn thiÖn h¬n. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù chØ b¶o vµ h­íng dÉn cña c« gi¸o LÖ HuyÒn ®· gióp em hoµn thµnh bµi viÕt cña m×nh.