Mục lục
Trang
Lời nói đầu 1
Chương I: Những vấn đề lý luận chung 3
I. Khái niệm và các hình thức của đầu tư trực tiếp nước ngoài 3
1. Khái niệm 3
2. Các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam 3
II. Khái niệm hải quan và chức năng nhiệm vụ của hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 4
1. Khái niệm hải quan 4
2. Chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 4
21 Những nhiệm vụ chủ yếu của hải quan Việt Nam 4
22 Quản lý nhà nước về hải quan 5
23 Quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 6
III. Sự cần thiết của công tác quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 7
IV. Những quy định của nhà nước về hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam 8
1. Đối với hàng hoá dịch vụ phương tiện do chủ đầu tư nước ngoài đưa vào Việt Nam để góp vốn 8
11 Giám sát quản lý hải quan 8
12 Thủ tục hải quan 11
13 Chế độ thuế được áp dụng 14
13.1 Đối tượng được miễn thuế 14
13.2 Thủ tục thuế và giá tính thuế 18
2. Đối với hàng hoá dịch vụ nhập khẩu để sản xuất gia công hàng xuất khẩu
21
3. Đối với hoạt động của hải quan tại Khu chế xuất và Khu công nghiệp 26
31 Công tác quản lý nhà nước về hải quan 26
32 Hoạt động cụ thể của hải quan tại Khu chế xuất Khu công nghiệp 27
Chương II: Tình hình áp dụng chế độ quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam 30
I. Khái quát chung tình hình đầu tư trực tiếp nước ngoài thời gian qua 30
II. Thực trạng áp dụng chế độ quản lý nhà nước về hải quan ở Việt Nam 36
1. Hoạt động kiểm tra, giám sát hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 36
11 Về phía các doanh nghiệp, nhà đầu tư 36
12 Về phía một số cơ quan, bộ ngành 37
13 Về phía ngành hải quan 39
2. Thủ tục hải quan đối với hàng hoá đầu tư trực tiếp nước ngoài 41
21 Về phía các doanh nghiệp, nhà đầu tư 41
22 Về phía một số cơ quan bộ ngành 42
23 Về phía ngành hải quan 44
3. Việc thu thuế hải quan đối với hàng đầu tư trực tiếp nước ngoài 45
31 Về phía các doanh nghiệp, nhà đầu tư 45
32 Về phía một số cơ quan bộ ngành 47
33 Về phía ngành hải quan 50
III. Những điểm thuận lợi và những khó khăn tồn tại trong việc áp dụng chế độ quản lý nhà nước về hải quan ở Việt Nam 54
1. Những thuận lợi 54
2. Những khó khăn 55
Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện chế độ quản lý nhà nước về hải quan đôi với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam 60
I. Cơ sở của việc hoàn thiện chế độ quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 60
1. Cơ sở về mặt chính sách luật pháp 60
2. Cơ sở về khoa học kỹ thuật 62
3. Cơ sở về điều kiện tự nhiên xã hội 62
II. Một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện chế độ quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài 63
1. Cải thiện môi trường pháp lý 63
2. ổn định chính trị xã hội, môi trường kinh tế 65
3. Xây dựng cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động hải quan và tổ chức bộ máy hải quan hoạt động có hiệu quả 65
31 Cơ sở pháp lý 65
32 Thể lệ thủ tục và các quy trình nghiệp vụ 66
33 Thủ tục hành chính công tác tổ chức cán bộ 68
34 Vấn đề xây dựng lực lượng 69
35 Xây dựng và phát triển mối quan hệ quốc tế về hải quan 71
4. Cụ thể hoá các chính sách đầu tư 72
5. Đẩy mạnh công tác, tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật 73
6. Tăng cường hợp tác quốc tế 73
Kết luận 75
Tài liệu tham khảo 77
lời nói đầu
Có thể nói nền kinh tế của nước ta trong những năm qua đã có nhiều thành tựu đáng kể trên nhiều lĩnh vực mà nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã đóng góp tích cực vào những thành tựu đó. Việt Nam nhận thức rõ vai trò quan trọng của loại hình này nên đã liên tục đề ra những chính sách, biện pháp cụ thể nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy vậy, hiện nay vẫn còn nhiều bất cập mà trước hết phải kể đến những hạn chế trong năng lực quản lý của các cấp đối với hoạt động này mà trong đó cụ thể là chế độ quản lý Nhà nước về Hải quan đối với hàng đầu tư nước ngoài.
Việc tạo một môi trường đầu tư thông thoáng, lành mạnh càng trở nên cấp thiết. Tuy ngành Hải quan đã từng bước cải tiến, đơn giản hoá các thủ tục tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư hoạt động có hiệu quả nhưng công tác giám sát, quản lý còn không ít khó khăn do cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Nhằm giải quyết một số vấn đề liên quan đến quản lý Nhà nước Hải quan đối với hàng đầu tư trực tiếp nước ngoài chuyên đề nghiên cứu những thuận lợi và những tồn tại của hoạt động này đưa ra những ý kiến đề xuất, kiến nghị nhằm quản lý có hiệu quả.
Cụ thể, trong chuyên đề này, với đề tài:
Chế độ quản lý Nhà nước về Hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
em xin trình bày hệ thống các qui định quản lý Nhà nước về Hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay và một vài năm về trước nhằm so sánh từ đó đánh giá thực trạng thực hiện chức năng giám sát quản lý của Hải quan đối với hàng đầu tư trực tiếp nước ngoài và đưa ra một số gợi ý cho những giải pháp nhàm tạo một hành lang pháp lý vững chắc, tạo môi trường đầu tư bình đẳng, hấp dẫn.
Nội dung của chuyên đề ngoài lời mở đầu và kết luận gồm các phần sau:
Chương I: Những vấn đề lý luận chung
Chương II: Tình hình áp dụng chế độ quản lý Nhà nước về Hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam.
Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện chế độ quản lý Nhà nước về Hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam.
Em xin chân thành cảm ơn cô giáo PGS-TS Nguyễn Ngọc Mai của Bộ môn Kinh tế Đầu tư trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Cảm ơn chú Lê Đàn Phó Văn phòng phòng Tổng hợp Cục Hải quan Thành phố Hà Nội cùng toàn thể các cô chú của Cục Hải quan Thành phố Hà Nội đã giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập để em có thể hoàn thành chuyên đề này.
79 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2322 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Chế độ quản lý Nhà nước về Hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Þnh qu¶n lý Nhµ níc vÒ H¶i quan ®îc rót ng¾n, (t¨ng cêng tÝnh d©n chñ, b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt cña ngêi lµm xuÊt nhËp khÈu, gãp phÇn n©ng cao sù hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt vµ c¸c qui ®Þnh qu¶n lý Nhµ níc vÒ H¶i quan). §Õn nay phÇn lín nh÷ng vÊn ®Ò víng m¾c næi lªn cã tÝnh thêi ®iÓm nh: tû gi¸ tÝnh thuÕ, thêi h¹n nép thuÕ, xuÊt xø hµng ho¸, phô lôc tê khai míi.. ®· ®îc th¸o gì kÞp thêi gióp doanh nghiÖp chñ ®éng trong viÖc tù kª khai, tù tÝnh thuÕ, nép thuÕ theo ®óng qui tr×nh thñ tôc qui ®Þnh.
Víi môc tiªu thu ®óng, thu ®ñ, thu kÞp thêi, chèng thÊt thu thuÕ vµ chèng n¹n gian lËn vÒ thuÕ, Tæng côc H¶i quan ®· ban hµnh vµ tham gia phèi hîp cïng c¸c bé ngµnh chøc n¨ng ban hµnh v¨n b¶n liªn quan ®Õn thuÕ, ®ång thêi cö c¸c ®oµn ®i tíi c¸c ®Þa ph¬ng vµ ®Õn tËn doanh nghiÖp ®Ó t¨ng cêng c«ng t¸c thu ®ßi nî thuÕ xuÊt nhËp khÈu.
Trong qu¸ tr×nh triÓn khai nhiÖm vô, cïng víi viÖc thùc hiÖn LuËt H¶i quan vµ t¨ng cêng c«ng t¸c c¶i tiÕn qui tr×nh thñ tôc theo LuËt H¶i quan, ngµnh H¶i quan còng ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p ®ång bé ®Ó chèng gian lËn trèn thuÕ, thanh kho¶n hîp ®ång, truy thu nî ®äng thuÕ, phèi hîp cïng víi c¸c ngµnh nghiªn cøu, ®Ò xuÊt, th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong kinh doanh, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p chèng hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng khèng, t¨ng cêng chèng bu«n lËu. Do vËy nªn sè thu cña ngµnh H¶i quan vÉn gi÷ ®îc nhÞp ®é t¨ng trong mÊy n¨m gÇn ®©y mÆc dï t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng vµ cã mét sè sù thay ®æi trong c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu cña ChÝnh phñ nh: kim ng¹ch nhËp khÈu linh kiÖn xe g¾n m¸y phôc vô s¶n xuÊt l¾p r¸p theo néi ®Þa ho¸ hÇu nh ngõng trÖ vµ bÞ gi¶m, c¸c mÆt hµng linh kiÖn c¬ khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö do ChÝnh phñ thùc hiÖn tû lÖ néi ®Þa ho¸ còng cha æn ®Þnh. Ngoµi ra, kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m, kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng nhng chñ yÕu lµ t¨ng kim ng¹ch cña nh÷ng mÆt hµng kh«ng thuÕ, hµng cã thuÕ xuÊt thÊp, hµng ®Çu t, gia c«ng, nhËp nguyªn liÖu s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu..g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu cña Ngµnh. Tuy vËy tÝnh ®Õn 18/12/2002, ngµnh H¶i quan vÉn thu thuÕ ®îc 34.376 tû ®ång, ®¹t 103,23% so víi kÕ ho¹ch giao lµ 33.300 tû ®ång, t¨ng kho¶ng 19% so víi cïng kú n¨m 2001. Ta cã thÓ thÊy xu híng t¨ng sè thu tæng hîp cña ngµnh H¶i quan trong vµi n¨m gÇn ®©y ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thu thuÕ ë khu vùc cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
BiÓu ®å thèng kª sè thu thuÕ cña ngµnh h¶i quan ( tõ
n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002 )
N¨m
Tæng sè thu
ThuÕ XNK, TT§B
ThuÕ VAT
Thu kh¸c
Ghi chó
1997
13800
13400
400
ThuÕ VAT tõ
1/1/1999
1998
16600
14849
1751
1999
23669
14417
8162
1090
2000
24423
13430
10721
272
2001
29381
17441
11660
280
2002
34376
20414
13642
320
Nguån: Tæng côc H¶i quan §¬n vÞ tÝnh: tû ®ång
Tuy nhiªn, trong vÊn ®Ò nµy cßn mét sè tån t¹i nh sau:
HiÖn nay theo Côc KiÓm tra thu thuÕ XNK_TCHQ, viÖc tÝnh thuÕ ®èi víi thiÕt bÞ ®ång bé303, thiÐt bÞ toµn bé ®ang ph¸t sinh mét sè víng m¾c.Theo th«ng t 99/2000/TT_BTC ngµy 12-10-2000 cña Bé Tµi chÝnh híng dÉn ph©n lo¹i thiÕt
bÞ toµn bé, thiÕt bÞ ®ång bé th× tËp hîp c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ thuéc c¸c ch¬ng 84, 85, 86, 88, 89, 90 cña BiÓu thuÕ nhËp khÈu ®îc tÝnh thuÕ theo m¸y chÝnh NÕu cã c¶ hµng ho¸ lµ vËt t, nguyªn liÖu, vËt liÖu, phô liÖu, « t«..(hµng ho¸ kh¸c) th× nh÷ng hµng hãa nµy ph¶i tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo m· sè quy ®Þnh cña biÓu thuÕ. C¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn hiÖn nay vÉn x¸c nhËn c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c nµy thuéc danh môc hµng ho¸ thiÕt bÞ ®ång bé, toµn bé. Tuy nhiªn c¸c chøng tõ cña thiÕt bÞ ®ång bé, toµn bé nhËp khÈu thêng chØ qui ®Þnh gi¸ chung cho c¶ tËp hîp thiÕt bÞ ®ång bé mµ kh«ng quy ®Þnhgi¸ riªng tõng kho¶n môc hµng ho¸ trong ®ã. Bëi vËy c¬ quan h¶i quan rÊt khã tÝnh thuÕ nhËp khÈu ®èi víi hµng ho¸ kh«ng thuéc c¸c ch¬ng trªn. Do vËy dÉn ®Õn kh«ng thèng nhÊt trong viÖc tÝnh thuÕ ®èi víi mÆt hµng nµy. Mét sè ®¬n vÞ vÉn tÝnh thuÕ nhËp khÈu cho c¶ d©y chuyÒn thiÕt bÞ ®ång bé( trong ®ã cã hµng hãa kh¸c kh«ng thuéc c¸c ch¬ng trªn) theo m¸y chÝnh. MÆt kh¸c cã ®¬n vÞ tÝnh thuÕ t¸ch biÖt ra hai lo¹i: nh÷ng hµng ho¸ thuéc c¸c ch¬ng 84, 85, 86, 88, 89, 90 th× tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo m¸y chÝnh, nh÷ng hµng ho¸ kh¸c th× tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo m· sè quy ®Þnh trong BiÓu thuÕ nhËp khÈu.
Theo ý kiÕn cña Tæng côc h¶i quan, hiÖn nay viÖc x¸c nhËn thiÕt bÞ ®ång bé còng lµ vÊn ®Ò ®¸ng bµn. Cã trêng hîp cïng mét lo¹i hµng ho¸ thiÕt bÞ ®ång bé nhng l¹i do c¸c c¬ quan kh¸c nhau x¸c nhËn, c¸c c¬ quan nµy l¹i x¸c ®Þnh m¸y chÝnh kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n, thiÕt bÞ ®ång bé lµ d©y chuyÒn l¾p r¸p ®éng c¬ xe g¾n m¸y, cã trêng hîp th× do UBND tØnh, thµnh phè x¸c nhËn m¸y chÝnh, lóc th× do Bé C«ng nghiÖp hoÆc Bé Giao th«ng vËn t¶i x¸c nhËn m¸y chÝnh. Cha hÕt ®«i khi c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn x¸c nhËn thiÕt bÞ ®ång bé nhng kh«ng x¸c nhËn danh môc cô thÓ c¸c hµng ho¸ cÇn nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã vÒ phÝa h¶i quan còng cã mét sè ®¬n vÞ cha thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña Th«ng t sè 99 , ch¼ng h¹n tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo m¸y chÝnh trªn c¬ së kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh cña Vinacontrol, tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo m¸y chÝnh dùa theo hµng ho¸ gièng hÖt ®· ®îc x¸c nhËn ®ång bé…Nh÷ng bÊt cËp nµy cµng khã gi¶i quyÕt khi hµng ho¸ cña bªn ®èi t¸c níc ngoµi nhËp khÈu vµo ViÖt Nam lµ nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc cßn míi l¹ nh»m chuyÓn giao c«ng nghÖ cho bªn ViÖt Nam.
III. Nh÷ng ®iÓm thuËn lîi vµ nh÷ng khã kh¨n tån t¹i trong viÖc ¸p dông chÕ ®é qu¶n lý Nhµ níc vÒ h¶i quan ë ViÖt Nam.
1. Nh÷ng thuËn lîi.
Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ®a d¹ng cña ®Çu t níc ngoµi, ho¹t ®éng cña h¶i quan trong viÖc qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn vÒ c¶ tæ chøc vµ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh»m ®¸p øng ®îc yªu cÇu ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o nhiÖm vô kiÓm tra gi¸m s¸t hµng ®Çu t níc ngoµi. Tríc nh÷ng diÔn biÕn tÝch cùc còng nh nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc nh vËy cña lo¹i h×nh hµng ho¸ nµy ngµnh h¶i quan ®· cã nh÷ng sù cè g¾ng vît bËc c¶ vÒ c¬ cÊu tæ chøc, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô ®Æc biÖt lµ ®· cã nh÷ng tiÕn bé trong viÖc ban hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é qu¶n lý cña h¶i quan ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸ ®Ó qu¶n lý cã hiÖu qu¶ ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
Thªm vµo ®ã ph¶i kÓ ®Õn c«ng t¸c tuyªn truyÒn cã hiÖu qu¶ c¸c v¨n b¶n chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi tõng ®èi tîng gãp phÇn gi¶m bít khã kh¨n, víng m¾c ph¸t sinh do kh«ng hiÓu, n¾m v÷ng ph¸p luËt.
H¶i quan chÞu tr¸ch nhiÖm lµm thñ tôc cho hµng ®Çu t liªn doanh ®· cè g¾ng t¹o lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t, u tiªn lµm thñ tôc tríc cho nh÷ng l« hµng ®Çu t liªn doanh, t×m mäi c¸ch gi¶i phãng hµng nhanh, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ®a vËt t m¸y mãc ®Õn ch©n c«ng tr×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ®a vËt t m¸y mãc hµng ho¸ vÒ niªm phong b¶o qu¶n gi¶m chi phÝ vµ ¸ch t¾c ë c¶ng trong khi chê bæ xung giÊy phÐp, ®i ¸p t¶i hµng ho¸ tõ cöa khÈu nhËp vÒ ®Þa ®iÓm kiÓm tra hµng ngoµi cöa khÈu ®Ó kiÓm ho¸ gi¶m chi phÝ bèc dì vµ nguy c¬ mÊt hµng t¹i cöa khÈu.. Ngoµi ra c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th¬ng m¹i ®èi víi c¸c l« hµng liªn doanh ®Çu t h¶i quan ®· thùc hiÖn t¬ng ®çi tèt.
Bªn c¹nh viÖc rµ so¸t kiÓm tra l¹i toµn bé hÖ thèng v¨n b¶n chÝnh s¸ch cña ngµnh, c«ng t¸c theo dâi ®i s©u ®i s¸t kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp còng ®îc coi träng nh»m kiÓm tra thùc tÕ c¬ së, trùc tiÕp th¸o gì nh÷ng khã kh¨n víng m¾c cña h¶i quan c¸c cöa khÈu, c¸c tØnh thµnh phè , cña c¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi tõ ®ã kiÕn nghÞ nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt linh ho¹t t¹o m«i trêng th«ng tho¸ng cho ®Çu t níc ngoµi.
Song song víi viÖc ®ã Tæng côc h¶i quan ®· c«ng khai ®êng d©y nãng nh»m trùc tiÕp kiÓm tra theo dâi vµ gi¸m s¸t c«ng t¸c thñ tôc gi÷a chñ hµng vµ nhµ ®Çu t, doanh nghiÖp nh»m lÊy l¹i lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t ®ång thêi gi¶i quyÕt ngay nh÷ng víng m¾c, kiªn quyÕt lo¹i bá khái ngµnh nh÷ng “con s©u lµm rÇu nåi canh”, trong s¹ch lµnh m¹nh ho¸ ®éi ngò chiÕn sü h¶i quan.
Thªm vµo ®ã Bé Th¬ng M¹i, Bé Tµi ChÝnh, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t.. ®· thêng xuyªn trao ®æi víi ngµnh h¶i quan, trªn c¬ së nh÷ng ý kiÕn cña doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n hoÆc thèng nhÊt gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i hay míi ph¸t sinh nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c theo dâi qu¶n lý.
Ngoµi ra, mét trong nh÷ng néi dung quan träng ®îc ®Ò ra trong ch¬ng tr×nh c«ng t¸c n¨m 2003 cña ngµnh h¶i quan lµ triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 96/2002/N§-CP ngµy 19-11-2002 cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan. Cô thÓ tõ ®Çu quý IV n¨m 2002 l·nh ®¹o Bé vµ l·nh ®¹o TCHQ ®· chØ ®¹o H¶i quan ph¶i söa ®æi m¹nh mÏ h¬n n÷a vÒ lÒ lèi t¸c phong lµm viÖc, ph¶i chÊn chØnh quyÕt liÖt kû c¬ng, kû luËt hµnh chÝnh trong ngµnh H¶i quan.Tæng côc ®· x©y dùng l¹i quy chÕ lµm viÖc quy tr×nh nghiÖp vô, kÕ ho¹ch c«ng t¸c, ph©n cÊp m¹nh h¬n, râ h¬n cho Côc h¶i quan ®Þa ph¬ng, cho Chi côc h¶i quan cöa khÈu ®Ó cã c¬ së thùc hiÖn tèt nhiÖm vô quyÒn h¹n mµ LuËt h¶i quan ®· quy ®Þnh.
2. Nh÷ng khã kh¨n.
Tuy c«ng t¸c h¶i quan ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó theo kÞp sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nãi riªng nhng trong thêi gian qua ë c¸c ®Þa ph¬ng, tØnh thµnh phè cã ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· béc lé mét sè ®iÓm bÊt cËp.
§iÓn h×nh lµ kh«ng cã sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c ngµnh chøc n¨ng ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t nªn khi cã vÊn ®Ò ph¸t sinh th× ngµnh nä ®æi lçi cho ngµnh kia. L©ý vÝ dô nh kh«ng cã v¨n b¶n nµo trong c¸c v¨n b¶n vÒ ®Çu t níc ngoµi nªu râ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhµ níc ®èi víi viÖc theo dâi qu¶n lý c¸c d©y chuyÒn m¸y mãc thiÕt bÞ nguyªn liÖu (®Æc biÖt lµ tµi s¶n gãp vèn h×nh thµnh trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n vµ sau khi x©y dùng xong xÝ nghiÖp kh«ng cã c¬ quan nµo quyÕt to¸n xem doanh nghiÖp nhËp khÈu vËt t thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu ®Ó sö dông x©y dùng h×nh thµnh xÝ nghiÖp ®· sö dông thõa thiÕu ra sao) lµ thuéc ngµnh nµo nªn h¶i quan gÆp nhiÒu khã kh¨n trong qu¶ tr×nh qu¶n lý theo dâi.
Tõ khi §¶ng vµ nhµ níc cã chñ tr¬ng ®æi míi nÒn kinh tÕ, më cöa, ®a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, ®èi ngo¹i, ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ trong ®ã cã ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ ®Çu t níc ngoµi, c¸c h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi, liªn doanh ®Çu t ph¸t triÓn m¹nh, ®a d¹ng c¶ vÒ h×nh thøc lÉn thµnh phÇn ®Çu t. Bªn c¹nh c¸c nhµ ®Çu t cã môc ®Ých kinh doanh ch©n chÝnh ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc lµm ¨n cã lîi nh»m ph¸t huy lîi thÕ s½n cã ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ th× cã kh«ng Ýt nh÷ng ®èi tîng lîi dông c¬ chÕ thÞ trêng “më cöa”, nh÷ng kÏ hë cña ®iÒu kho¶n, ®iÒu luËt cña chóng ta hoÆc sù non kÐm vÒ nghiÖp vô cña nh©n viªn h¶i quan ®Ó lµm ¨n phi ph¸p nh trèn thuÕ, bu«n lËu, g©y rèi thÞ trêng néi ®Þa.
BiÓu ®é thèng kª sè vô bu«n lËu gian lËn th¬ng m¹i, vi ph¹m ph¸p luËt h¶i quan bÞ ph¸t hiÖn, b¾t gi÷ (tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002)
BiÓu ®å thèng kª trÞ gi¸ tang vËt, hµng hãa bu«n lËu, gian lËn th¬ng m¹i do lùc lîng h¶i quan ph¸t hiÖn b¾t gi÷ (tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2002).
Nguån : Tæng côc h¶i quan
Nh vËy lµ do nh÷ng ®iÓm yÕu trªn trong kh©u qu¶n lý mµ nh÷ng hµnh vi vi ph¹m chÕ ®é, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt trong lo¹i h×nh ®Çu t níc ngoµi mµ nh÷ng hµnh vi gian lËn ®ã kh«ng ®îc ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi g©y m«i trêng ®Çu t kh«ng lµnh m¹nh, c¹nh tranh bÊt b×nh ®¼ng. Cã nhiÒu doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t vi ph¹m ph¸p luËt nhµ níc vÒ h¶i quan nh»m kiÕm lêi bÊt chÝnh mµ ho¹t ®éng cña hä thêng lµ mét sè hµnh vi gian lËn th¬ng m¹i, khai b¸o kh«ng trung thùc vÒ mÆt hµng thùc xuÊt, nhËp khÈu víi h¶i quan, khai man trÞ gi¸ hµng nh»m trèn thuÕ xuÊt, nhËp khÈu, thuÕ kh¸c, khai man sè lîng, träng lîng, chÊt lîng vµ xuÊt xø hµng ho¸...Ngoµi ra do luËt cña chóng ta cha nghiªm, cßn nhiÒu kÏ hë nªn hä cè t×nh vi ph¹m, nÕu bÞ ph¸t hiÖn th× chØ xö lý, ®«i khi xö ph¹t hµnh chÝnh mµ sè tiÒn còng kh«ng qu¸ nhiÒu nªn hä vÉn nép ph¹t vµ lÇn sau l¹i vi ph¹m, ngîc l¹i nÕu kh«ng bÞ ph¸t hiÖn th× hä kiÕm lêi to. Do vËy, nhiÒu doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t lµm ¨n ch©n chÝnh th× gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n thiÖt thßi trong s¶n xuÊt kinh doanh cßn nh÷ng doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t lµm ¨n gian dèi th× ®¹t môc ®Ých kiÕm lêi bÊt chÝnh do cã sù c¹nh tranh kh«ng b×nh ®¼ng.
VÒ c¸c qui ®Þnh cña ngµnh, mÆc dï chóng ta ®· cã LuËt H¶i quan nhng c¸c v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn LuËt cha ®Çy ®ñ, thiÕu ®ång bé, ¶nh hëng ®Õn viÖc lµm thñ tôc H¶i quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®ang diÔn ra hµng ngµy, hµng giê t¹i c¸c ®Þa ®iÓm lµm thñ tôc H¶i quan. HÖ thèng ph¸p luËt thiÕu cô thÓ, minh b¹ch, thiÕu ®ång bé vµ thay ®æi nhiÒu g©y khã kh¨n cho H¶i quan vµ tæ chøc, c¸ nh©n cã liªn quan trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ nãi chung vµ hµng ho¸ cña khu vùc cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nãi riªng.
Thªm vµo ®ã, c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn, h¹n chÕ kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vµ n©ng cao chÊt lîng qu¶n lý H¶i quan.
§éi ngò c¸n bé cña ngµnh còng lµ mét trë ng¹i kh«ng nhá trong viÖc thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. VÊn ®Ò nµy kh«ng chØ béc lé ë tr×nh ®é nghiÖp vô, ngo¹i ng÷ cha cao cña c¸n bé viªn chøc h¶i quan mµ cßn ë th¸i ®é tinh thÇn phôc vô cha hÕt m×nh. Cã kh«ng Ýt nh÷ng lêi phµn nµn kªu ca cña c¸c nhµ ®Çu t, doanh nghiÖp vÒ th¸i ®é cöa quyÒn, h¸ch dÞch, vßi vÜnh, nh÷ng ®ßi hái kh¾t khe vÒ giÊy tê, tr×nh ®é non kÐm g©y ra nh÷ng sai sãt kh«ng ®¸ng cã. Trªn thùc tÕ ®· x¶y ra rÊt nhiÒu nh÷ng vô tiªu cùc gian lËn th¬ng m¹i, bu«n lËu cã sù tiÕp tay cè ý hay v« t×nh cña nh÷ng nh©n viªn h¶i quan kh«ng cßn ®ñ phÈm chÊt, kh«ng ®ñ b¶n lÜnh tríc c¸m dç. Thö lÊy mét vÝ dô con sè nh÷ng trêng hîp c¸n bé trong ngµnh bÞ xö lý vi ph¹m n¨m 2001 ®Ó thÊy viÖc cÊp thiÕt ph¶i cñng cè lùc lîng cña ngµnh H¶i quan c¶ vÒ chÊt vµ lîng.
Tæng hîp sè liÖu kû luËt c¸n bé c«ng chøc ngµnh h¶i quan n¨m 2001
KhiÓn tr¸ch
C¶nh c¸o
C¸ch chøc
H¹ bËc, h¹ ng¹ch
Buéc th«i viÖc
Khëi tè
Tæng sè c¸n bé bÞ kû luËt
L·nh ®¹o cÊp côc
2
2
4
L·nh ®¹o cÊp phßng
4
8
3
2
3
17
C¸n bé nh©n viªn
17
152
6
9
15
4
199
Nguån: Tæng côc h¶i quan
Ch¬ng III : mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë
ViÖt Nam.
I. C¬ së cña viÖc hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý Nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
1. C¬ së vÒ mÆt chÝnh s¸ch, luËt ph¸p.
V× nÒn kinh tÕ cña níc ta hiÖn nay ®îc x¸c ®Þnh lµ mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, nªn viÖc qu¶n lý nÒn kinh tÕ cña nhµ níc ph¶i b»ng ph¸p luËt, chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch, sö dông c¬ chÕ thÞ trêng, ¸p dông c¸c h×nh thøc kinh tÕ vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý kinh tÕ thÞ trêng ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt, ph¸t huy mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ trêng. Ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc lµ thÓ chÕ ho¸ ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng. Do ®ã vÒ thùc chÊt, c¸c vÊn ®Ò quan träng cña quèc gia nh tÝnh ®éc lËp tù chñ còng nh ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®· ®îc thÓ hiÖn tríc hÕt trong c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chÝnh s¸ch Nhµ níc. §ång thêi t¹o hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp FDI phï hîp víi th«ng lÖ, tËp qu¸n quèc tÕ, phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc.
Trong t×nh h×nh kinh tÕ hiÖn nay viÖc hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý Nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi dùa trªn c¬ së cña chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i theo híng ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ kÕt hîp kinh tÕ chÝnh trÞ víi kinh tÕ ®èi ngo¹i trong mét thÓ thèng nhÊt. X©y dùng chÝnh s¸ch kinh tÕ æn ®Þnh thèng nhÊt, phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn nay. T¹o ®iÒu kiÖn hç trî vµ u ®·i cho vèn ®Çu t s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc vµ ®Æc biÖt lµ ®Çu t vµo c¸c vïng s©u vïng xa nh»m t¹o ®iÒu kiÖn vµ tËp trung søc lùc ph¸t huy lîi thÕ cña tõng vïng, tõng ®Þa bµn, tõng s¶n phÈm vµ mÆt hµng.
VÒ mÆt ph¸p luËt, chóng ta ®· vµ ®ang cè g¾ng x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt nghiªm minh ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh, t¹o m«i trêng c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp, chó träng x©y dùng khung ph¸p lý thuËn lîi, ®æi míi c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu, t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p híng dÉn vµ gióp ®ì thiÕt thùc cho doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ ®Çu t thùc hiÖn theo ®óng luËt ph¸p; thóc ®Èy n©ng cao søc c¹nh tranh khuyÕn khÝch ®Çu t phôc vô nhiÖm vô dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.
Sau mét vµi n¨m ch÷ng l¹i vµ suy gi¶m do ¶nh hëng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, do c¹nh tranh thu hót ®Çu t níc ngoµi vµ nh÷ng h¹n chÕ cña m«i trêng ®Çu t, tõ n¨m 2000 ®Çu t níc ngoµi ë ViÖt Nam ®· cã dÊu hiÖu phôc håi. ChÝnh phñ ViÖt Nam trong thêi gian qua ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t yªn t©m lµm ¨n t¹i ViÖt Nam nh ®· ®a ra c¸c luËt lÖ phï hîp nh»m cè g¾ng x©y dùng mét m«i trêng ®Çu t râ rµng, æn ®Þnh, gi¶m chi phÝ mäi dÞch vô cho nhµ ®Çu t dÇn t¹o mét mÆt b»ng kinh doanh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c hoanh nghiÖp trong níc vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn FDI. N¨m 2002, thùc hiÖn NghÞ quyÕt 09/2001/NQ-CP cña ChÝnh phñ vÒ t¨ng cêng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ §TNN, ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, ngµnh liªn quan ®· ban hµnh hoÆc hoµn chØnh nhiÒu ®Ò ¸n nh»m tiÕp tôc c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, cñng cè niÒm tin cho c¸c nhµ §TNN. Cô thÓ, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®· tr×nh Thñ tíng ChÝnh Phñ( TTCP) ký vµ Ban hµnh danh môc dù ¸n quèc gia gäi vèn §TNN thêi kú 2001-2005; tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ Dù th¶o nghÞ ®Þnh söa ®æi NghÞ ®Þnh 24/2000/N§-CP ngµy 31-7-2000 cña ChÝnh Phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam…Ban VËt gi¸ ChÝnh Phñ ®· tr×nh TTCP®Ò ¸n ®iÒu chØnh gi¸ phÝ thèng nhÊt ®èi víi §TNN vµ ®Çu t trong níc. Bé Y tÕ ®· cã v¨n b¶n híng dÉn N§ 06/2000/N§CP ngµy 6-3-2000 cña ChÝnh phñ vÒ hîp t¸c §TNN trong lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc.Ngoµi ra cßn cã mét sè v¨n b¶n kh¸c cña Tæng côc §Þa chÝnh , Bé X©y dùng, Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam.. Theo ®ã, qu¶n lý Nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi còng sÏ cã nh÷ng thay ®æi phï hîp, ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt ®Þnh híng cña Nhµ níc.
2. C¬ së vÒ khoa häc kü thuËt.
ChÝnh Phñ ViÖt Nam chñ tr¬ng t¹o lîi thÕ vÒ h¹ tÇng c¬ së vµ c¶ h¹ tÇng kinh tÕ x· héi ®Ó khuyÕn khÝch FDI. C¸c doanh nghiÖp sÏ ®îc hëng c¸c u ®·i vÒ thuÕ, gi¸, phÝ ®Ó híng vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã tØ lÖ néi ®Þa ho¸ cao.
3. C¬ së vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi.
ViÖt Nam lµ mét quèc gia ë §«ng Nam ¸ cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn t¬ng ®èi u ®·i song tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cßn thÊp. NhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam lµ tõng bíc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi tr¸nh nguy c¬ tôt hËu.NÕu cã nh÷ng quyÕt s¸ch t¸o b¹o ViÖt Nam sÏ ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c níc kh¸c trong lÜnh vùc tranh thñ ®Çu t níc ngoµi vµ sÏ trë thµnh miÒn ®Êt lµnh cho c¸c nhµ ®Çu t t×m ®Õn.
Trong t×nh h×nh hiÖn nay, ViÖt Nam ®ang phÊn ®Êu ph¸t triÓn FDI theo híng tËp trung vµo lÜnh vùc n«ng nghiÖp, chÕ biÕn kho¸ng s¶n, ph¸t triÓn n«ng th«n, nh»m hiÖn ®¹i ho¸, c«ng nghiÖp hãa n«ng ngiÖp, híng FDI vµo x©y dùng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phô trî, c«ng nghiÖp cã c«ng nghÖ cao, quan t©m thu hót FDI vµo c¸c lÜnh vùc kinh doanh võa vµ nhá, t¹o c«ng ¨n viÖclµm cholao ®éng trong níc.
HIÖn nay, vèn FDI vÉn chñ yÕu tËp trung vµo mét sè ®Þa ph¬ng thuéc c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm cña c¶ níc, n¬i cã nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt s½n cã vµ cã c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi t¬ng ®èi ph¸t triÓn nh thµnh phè Hå ChÝ Minh 9.643 triÖu USD, Hµ Néi 7.699 triÖu USD, §ång Nai 4.494 triÖu USD, B×nh D¬ng 2.284 triÖu USD..Tuy vËy, c¬ cÊu l·nh thæ còng ngµy cµng c©n ®èi h¬n. NÕu trong nh÷ng n¨m ®Çu, ®Çu t ë c¸c tØnh phÝa B¾c chØ chiÕm 25% sè dù ¸n víi 20% vèn ®Çu t, th× tÝnh ®Õn nay, c¸c tØnh phÝa B¾c ®· thu hót ®îc 31% sè dù ¸n víi 36% vèn ®Çu t. Trong tæng sè 61 tØnh thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng cña c¶ níc th× ®· cã 60 ®Þa ph¬ng cã dù ¸n ®Çu t níc ngoµi. §iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch ®îc lµ do mçi ®Þa ph¬ng ®Òu cã thÕ m¹nh riªng vÒ tiÒm n¨ng, nhng quan träng lµ do Nhµ níc ®· cã nh÷ng ®iÒu chØnh thÝch hîp, kÞp thêi vÒ chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t vµ do c«ng t¸c vËn ®éng ®Çu t ngµy cµng chñ ®éng h¬n.ViÖt Nam víi nh÷ng tiÒm n¨ng vÒ nh©n c«ng lao ®éng, c¸c tiÒm n¨ng s½n cã ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n vµo vïng nói phÝa B¾c hay T©y Nguyªn, ChÝnh phñ ®· cã qui ho¹ch tæng thÓ vÒ ®Çu t níc ngoµi c«ng bè c¸c ngµnh, lÜnh vùc vµ c¸c dù ¸n ®Çu t ®îc hëng chÕ ®é u tiªn c¸c vïng ®îc u tiªn tiÕp nhËn ®Çu t níc ngoµi.
Ngµnh h¶i quan lµ mét trong nh÷ng c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc liªn quan trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. V× vËy, nhiÖm vô cÊp thiÕt lµ lµm cho ngµnh h¶i quan thùc sù thµnh nhÞp cÇu nèi ®Ó doanh nghiÖp v¬n xa ra thÞ trêng thÕ giíi vµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi më réng thÞ trêng vµo ViÖt Nam. §Þnh híng ph¸t triÓn ngµnh h¶i quan ViÖt Nam chÝnh lµ x©y dùng mét lùc lîng trong s¹ch, v÷ng m¹nh vÒ mäi mÆt theo híng thêng xuyªn ®¸p øng ®îc nh÷ng ®ßi hái thùc tÕ phøc t¹p cña t×nh h×nh hiÖn nay vµ lµ nhiÖm vô hµng ®Çu nh»m ®a h¶i quan ViÖt Nam tiÕn lªn chÝnh qui hiÖn ®¹i, hoµn thµnh tèt nhiÖm vô mµ §¶ng vµ Nhµ níc giao cho. Lùc lîng h¶i quan chÝnh lµ lùc läng thi hµnh vµ b¶o vÖ ph¸p luËt, c¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ níc, b¶o vÖ nÒn kinh tÕ ®èi ngo¹i b¶o vÖ chñ quyÒn vµ an ninh quèc gia nªn c«ng t¸c x©y dùng lùc lîng h¶i quan ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt quyÕt ®Þnh møc ®é vµ chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan.
II Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý Nhµ níc vÒ H¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
1.C¶i thiÖn m«i trêng ph¸p lý.
Chóng ta cÇn c¶i thiÖn tèt h¬n m«i trêng ®Çu t ph¸p lý ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t. §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt ®èi víi mäi quèc gia coi träng ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi nh»m thu hót nguån vèn trùc tiÕp níc ngoµi t¹o ®µ cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ ph¸t huy néi lùc kÝch thÝch t¨ng trëng kinh tÕ, t¹o lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t vµo ViÖt Nam. Tríc m¾t cÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c¸c bé luËt liªn quan ®Õn ®Çu t níc ngoµi nãi chung còng nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nãi riªng lµm c¨n cø ®Ó theo dâi vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi còng nh lµm c¨n cø ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®ã. C¶i tiÕn ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n, kiÓm to¸n, hoµn thiÖn hÖ thèng ng©n hµng trong c¶ níc ®Ó hoµ nhËp giao lu víi quèc tÕ vµ khu vùc t¹o c¬ së niÒm tin cho kh¸ch hµng ®Çu t níc ngoµi.
§ång thêi, khi thùc hiÖn ban hµnh c¸c v¨n b¶n, qui ®Þnh ph¶i nhÊt qu¸n, râ rµng cô thÓ, tr¸nh nh÷ng quy ®Þnh chung chung, thËm chÝ tr¸i ngîc nhau g©y lóng tóng cho h¶i quan khi xö lý, bÞ ®éng trong thùc hiÖn chØ ®¹o. §Ó thèng nhÊt trong chØ ®¹o cña ngµnh, cÇn ph¶i cã nh÷ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ hiÖu lùc cao, cã sù ph©n cÊp tr¸ch nhiÖm qu¶n lý cña tõng ngµnh ®èi víi tõng néi dung qu¶n lý tr¸nh sù ®ïn ®Èy vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh, thiÕu ý kiÕn chØ ®¹o.
Ngoµi ra, cÇn cã nh÷ng qui ®Þnh cô thÓ h¬n, râ rµng h¬n vÒ viÖc xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m, kÓ c¶ nh÷ng hµnh vi bao che, dung tóng, th«ng ®ång ®Ó gian lËn th¬ng m¹i trong ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi. Thùc tÕ cho thÊy kh«ng Ýt nhµ ®Çu t, doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®Çu t níc ngoµi ®· nhËp khÈu nhiÒu, sö dông Ýt nh»m trèn thuÕ mµ kh«ng ph¶i chÞu mét h×nh ph¹t nµo. ViÖc xö lý vi ph¹m trong lÜnh vùc h¶i quan ph¶i cã t¸c dông gi¸o dôc r¨n ®e ®ång thêi thÓ hiÖn tÝnh c«ng b»ng cña ph¸p luËt, tÝnh nghiªm minh trong c¸c qui ®Þnh cña nhµ níc, tõ ®ã thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng khuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi cña Nhµ níc ta.
ChÝnh phñ còng cÇn cã nh÷ng qui ®Þnh vÒ xö lý khi c¸c bé ngµnh ban hµnh v¨n b¶n nµo kh«ng phï hîp g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi th× bé, ngµnh ®ã ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ChÝnh phñ tr¸nh hiÖn tîng ®æ lçi cho nhau ®Æc biÖt lµ cho h¶i quan nh hiÖn nay.
C¶i tiÕn m¹nh thñ tôc hµnh chÝnh theo híng tiÕp tôc ®¬n gi¶n ho¸, gi¶m bít c¸c thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt, kiªn quyÕt xö lý nghiªm kh¾c c¸c trêng hîp cöa quyÒn, tiªu cùc vµ v« tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé c«ng quyÒn.
C«ng t¸c tuyªn truyÒn ph¸p luËt h¶i quan vµ ph¸p luËt liªn quan ®Õn c«ng t¸c h¶i quan cÇn tiÕn hµnh triÖt ®Ó vµ s©u réng ®Õn c¸c nhµ ®Çu t lµm cho hä n¾m ®îc nh÷ng th«ng tin nhanh chãng vÒ nh÷ng thay ®æi trong lÜnh vùc thuÕ vµ lµm tèt nghÜa vô ®ãng thuÕ.
2. æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi, m«i trêng kinh tÕ.
Duy tr× vµ æn ®Þnh m«i trêng kinh tÕ vÜ m«, æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ më, kh«ng ngõng më réng lÜnh vùc thu hót ®Çu t níc ngoµi vµ ®a d¹ng hãa h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi. TiÕp tôc thùc hiÖn viÖc ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ quèc d©n th«ng qua c¸c ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch cã tÝnh híng dÉn vµ hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ ®iÒu chØnh gi¸n tiÕp theo c¸c ch¬ng tr×nh ®ã.
Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng c¶i tæ c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n theo híng më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®çi ngo¹i. Khi mét quèc gia tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, th× quèc gia ®ã ®· trë thµnh mét bé phËn cña c¬ cÊu kinh tÕ quèc tÕ. Theo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ th× mçi níc sÏ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ë mét hay mét sè ngµnh mµ hä cã lîi thÕ h¬n vµ ngµnh ®ã sÏ trë thµnh ngµnh mòi nhän cña hä. Sau ®ã th«ng qua trao ®æi vµ hîp t¸c víi nhau, mçi níc sÏ ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. Khi ®· h×nh thµnh mèi liªn hÖ liªn kÕt, hîp t¸c vµ phô thuéc vµo nhau gi÷a c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, c¸c níc cã thÓ bè trÝ c¬ cÊu kinh tÕ, kh«ng c©n ®èi tøc lµ chØ tËp trung vµo ph¸t triÓn c¸c ngµnh mòi nhän, cã nhiÒu tiÒm n¨ng vµ cã thÓ kÐo nhanh nÒn kinh tÕ ®I vµo quÜ ®¹o ph¸t triÓn. Mét c¬ cÊu kinh tÕ ®îc coi lµ cã hiÖu qu¶ xÐt trªn quan ®iÓm cña nÒn kinh tÕ më ph¶I cã kh¶ n¨ng dÞch chuyÓn nhanh vµ tho¶ m·n c¸c ®ßi hái cña m« thøc c¹nh tranh hiÖn ®¹i, b¶o hé mäi h×nh thøc së h÷u hîp ph¸p vµ quyÒn tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nç lùc ®Çu t ph¸t triÓn.
3. X©y dùng c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng h¶i quan vµ tæ chøc bé m¸y h¶i quan ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
3.1 C¬ së ph¸p lý.
Tríc hÕt, luËt h¶i quan cÇn tr¸nh chång chÐo m©u thuÉn víi c¸c bé luËt kh¸cvµ khi ban hµnh c¸c th«ng t nghÞ ®Þnh cÇn ph¶i tr¸nh chång chÐo vÒ mÆt tr¸ch nhiÖm theo dâi, gi¸m s¸t qu¶n lý gi÷a c¸c c¬ quan bé ngµnh tæ chøc nh»m t¹o ®iÒu kiÖn hîp t¸c vµ gióp ®ì ngµnh h¶i quan thùc hiÖn tèt c«ng t¸c cña m×nh v× c«ng t¸c cña ngµnh liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu c¬ quan bé ngµnh kh¸c. Ngoµi ra, hÖ thèng c¬ së ph¸p lý, lý luËn c«ng t¸c h¶i quan cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh khoa häc thùc tiÔn phôc vô ®¾c lùc cho ®êng lèi kinh tÕ ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ víi níc ngoµi gãp phÇn giao lu vµ hîp t¸c quèc tÕ, b¶o vÖ lîi Ých chñ quyÒn vµ an ninh quèc gia.
Trong t×nh h×nh hiÖn nay cÇn tiÕp tôc ®Çu t mäi nguån lùc cho viÖc ®a LuËt H¶i quan vµo cuéc sèng, theo dâi, rµ so¸t, kiÕn nghÞ hoµn chØnh viÖc x©y dùng ®Çy ®ñ c¸c v¨n b¶n híng dÉn LuËt H¶i quan, c¸c v¨n b¶n, chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®Ó tr×nh hoÆc kiÕn nghÞ c¸c cÊp cã thÈm quyÒn ban hµnh.
3.2 ThÓ lÖ thñ tôc vµ c¸c quy tr×nh nghiÖp vô.
HiÖn nay thÓ lÖ thñ tôcvµ c¸c quy tr×nh nghiÖp vô h¶i quan cÇn ®îc c¶i c¸ch, hoµn thiÖn, tinh gi¶n h¬n n÷a.ThÓ lÖ thñ tôc h¶i quan lµ c¸c qui t¾c qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®îc ®Æt ra võa cã tÝnh chÊt híng dÉn võa cã tÝnh chÊt b¾t buéc ph¶i thi hµnh ®èi víi c¸c c¸ nh©n, tæ chøc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Mét quy ®Þnh thñ tôc phï hîp g¾n chÆt víi thùc tiÔn sÏ ®a l¹i hiÖu qu¶: võa ®¶m b¶o thùc thi ®óng ph¸p luËt, ng¨n chÆn bu«n lËu, gian lËn th¬ng m¹i t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t níc ngoµi. Ngîc l¹i sÏ g©y t¸c h¹i cho c¸c ho¹t ®éng nµy, gi¶m lßng tin cña kh¸ch hµng, c¸c nhµ ®Çu t ®èi víi chÝnh s¸ch luËt lÖ cña Nhµ níc ViÖt Nam.Mét vÝ dô cô thÓ vÒ viÖc cÇn thay ®æi vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a thñ tôc vµ nghiÖp vô h¶i quan , h¶i quan c¸c tØnh, thµnh phè cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng trêng hîp gian lËn trong viÖc khai b¸o ®Þnh møc cña c¸c doanh nghiÖp gia c«ng xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt xuÊt khÈu, nhÊt lµ nh÷ng mÆt hµng cã thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu cao nh mÆt hµng may mÆc, kÝnh x©y dùng..Nh÷ng trêng hîp nghi vÊn doanh nghiÖp khai b¸o ®Þnh møc kh«ng ®óng so víi thùc tÕ th× ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra ngay hoÆc phèi hîp víi c¬ quan thuÕ ®Þa ph¬ng ®Ó tæ chøc kiÓm tra t¹i doanh nghiÖp hoÆc trng cÇu c¬ quan gi¸m ®Þnh chuyªn ngµnh. Trêng hîp ph¸t hiÖn cã gian lËn th× xö lý truy thu thuÕ, ph¹t theo LuËt thuÕ vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh. TiÕn hµnh ngay viÖc kiÓm tra sau th«ng quan ®çi víi c¸c trêng hîp ®ñ ®iÓu kiÖn ¸p dông biÖn ph¸p kiÓm tra sau th«ng quan.
Ngoµi ra, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ níc trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®¶m b¶o lµm trßn chøc n¨ng nhiÖm vô qu¶n lý vµ ®Êu tranh, ®Ó hoµ nhËp ®îc víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, ngµnh h¶i quan ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c h¶i quan c¶ vÒ ph¬ng tiÖn kü thuËt vµ con ngêi. CÇn t¹o c¬ së h¹ tÇng phï hîp cho h¶i quan thùc hiÖn tèt c«ng t¸c theo dâi hµng ho¸ trong t×nh h×nh ngµy mét phøc t¹p hiÖn nay. TÝch cùc ®a tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo c«ng t¸c qu¶n lý. Tin häc ho¸ c«ng t¸c h¶i quan.
C¶i c¸ch, ®æi míi thñ tôc h¶i quan kh«ng thÓ chung chung mµ ®ßi hái ph¶i cã träng t©m , träng ®iÓm vµ xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh, nhiÖm vô thùc tÕ. C¶i c¸ch do vËy cÇn tËp trung thùc hiÖn 3 môc tiªu chñ yÕu lµ: hîp lý ho¸ cã nghÜa lµ ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c bé ngµnh chøc n¨ng vµ c¬ quan lËp ph¸p trong viÖc ban hµnh c¸c qui ®Þnh vÒ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu; thèng nhÊt ho¸ thñ tôc h¶i quan - tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan h¶i quan; ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc h¶i quan.
C«ng t¸c h¶i quan cña ViÖt Nam kh«ng chØ cÇn t¬ng xøng víi t×nh h×nh kinh tÕ ph¸t triÓn vµ héi nhËp mµ cßn ph¶i ®Æt trong sù ph¸t triÓn cña khu vùc. ThÓ lÖ thñ tôc h¶i quan biÒu hiÖn v¨n minh cña mét quèc gia v× vËy cïng víi viÖc gÊp rót hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu vµ h¶i quan, cÇn nhanh chãng øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo lÜnh vùc h¶i quan.
Trong vÊn ®Ò lµm thñ tôc h¶i quan cÇn cã mét sè qui ®Þnh ®Æc biÖt cã thÓ ®îc coi nh nh÷ng h×nh ph¹t ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· tõng vi ph¹m ph¸p luËt vÒ h¶i quan mét c¸ch cè ý. §iÒu nµy rÊt cÇn thiÕt v× ph¶i cã ranh giíi râ rµng gi÷a nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n ch©n chÝnh víi nh÷ng doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t kh«ng ch©n chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng vÒ thñ tôc nhng kh«ng ®Ó nh÷ng kÏ hë cho nh÷ng kÎ lµm ¨n gian dèi lîi dông g©y rèi thÞ trêng ViÖt Nam.
T¨ng cêng híng dÉn,kiÓm tra, thanh tra viÖc chÊp hµnh kû c¬ng, kû luËt hµnh chÝnh; viÖc thùc hiÖn c¸c qui tr×nh nghiÖp vô H¶i quan t¹i c¸c ®¬n vÞ c¬ së trong ngµnh, coi ®ã lµ nhiÖm vô quan träng, thêng xuyªn cña L·nh ®¹o c¸c cÊp trong ngµnh; ph¸t hiÖn vµ gi¶I quyÕt kÞp thêi c¸c víng m¾c ph¸t sinh trong thùc tiÔn hoÆc kiÕn nghÞ cÊp cã thÈm quyÒn xem xÐt, gi¶i quyÕt ®çi víi nh÷ng trêng hîp vît qu¸ thÈm quyÒn cña Ngµnh. Xö lý kiªn quyÕt, kÞp thêi vµ nghiªm tóc ®çi víi c¸c trêng hîp c¸n bé thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, lµm tr¸i qui tr×nh nghiÖp vô.
3.3 Thñ tôc hµnh chÝnh, c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé.
CÇn ph¶i ®æi míi c«ng t¸c c¸n bé, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, hiÖn ®¹i ho¸ vµ tù ®éng ho¸ c«ng t¸c h¶i quan, n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan. Tøc lµ ph¶i tinh gi¶m biªn chÕ, gän nhÑ tæ chøc, tiªu chuÈn ho¸ c¸n bé, d©n chñ c«ng khai, c«ng b»ng, m¹nh d¹n trong giao viÖc vµ ®Ò b¹t c¸n bé.
Trong ho¹t ®éng cña guång m¸y Nhµ níc, thñ tôc hµnh chÝnh lµ c¬ së vµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¬ quan Nhµ níc xem xÐt, gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña nh©n d©n theo ph¸p luËt, ®¶m b¶o quyÒn lîi cho d©n. Tuy nhiªn thñ tôc h¶i quan cÇn hÕt søc chó ý ®Õn vÊn ®Ò thñ tôc hµnh chÝnh rêm rµ kh«ng thèng nhÊt vµ tÖ cöa quyÒn lµm suy gi¶m lßng tin ®èi víi nh©n d©n. C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh vÒ h¶i quan chÝnh lµ ®æi míi phong c¸ch, th¸i ®é phôc vô cña nh©n viªn h¶i quan, c¶i tiÕn c¸c qui tr×nh nghiÖp vô, ph¬ng tiÖn kü thuËt kiÓm tra gi¸m s¸t n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý. §©y lµ qu¸ tr×nh ®µo t¹o l©u dµi vµ phøc t¹p, g¾n liÒn víi c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh quèc gia.ViÖc c¶i tiÕn thñ tôc hµnh chÝnh vÒ h¶i quan theo híng ®¬n gi¶n ho¸ cÇn qu¸n triÖt ë tÊt c¶ c¸c kh©u c«ng t¸c vµ mang tÝnh thùc tÕ chø kh«ng chØ ch¹y theo h×nh thøc chung chung. Môc tiªu tiªn quyÕt lµ gi¶m thêi gian chê ®îi cho doanh nghiÖp, gi¶i phãng nhanh hµng ho¸ mµ vÉn qu¶n lý ®óng ph¸p luËt. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu nµy cã thÓ kÕt hîp rµ so¸t c«ng t¸c c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh víi viÖc ¸p dông tin häc ®Ó bá mét sè kh©u kh«ng cÇn thiÕt trong d©y truyÒn thñ tôc H¶i quan víi viÖc ¸p dông tin häc ®Ó bá mét sè kh©u kh«ng cÇn thiÕt trong d©y truyÒn thñ tôc H¶i quan. PhÊn ®Êu thêi gian lµm thñ tôc H¶i quan tèi ®a cho l« hµng xuÊt khÈu ph¶i kiÓm tra cßn 1 ®Õn 2 tiÕng; l« hµng nhËp khÈu ph¶i kiÓm tra gi¶m xuèng tèi ®a chØ cßn 4 ®Õn 6 tiÕng.
Trong c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé, t¨ng cêng sù l·nh ®¹o trùc tiÕp t¹i c¸c ®¬n vÞ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng hµng ho¸ ®Çu t níc ngoµi. Thùc tÕ cho thÊy ë ®¬n vÞ nµo, côc h¶i quan nµo c¸n bé l·nh ®¹o chó träng tíi c«ng t¸c x©y dùng lùc lîng n©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c cho ®¬n vÞ, ®i s©u, ®i s¸t quan t©m chØ ®¹o s©u s¸t viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô chÝnh trÞ ®îc giao cña ®¬n vÞ m×nh th× n¬i ®ã c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t h¶i quan cµng mang l¹i hiÖu qu¶, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. Ngîc l¹i, ë nh÷ng ®¬n vÞ nµo thiÕu sù chØ ®¹o thêng xuyªn th× c«ng t¸c qu¶n lý láng lÎo, nh÷ng trêng hîp tiªu cùc x¶y ra nhiÓu, kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô, g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t. Ngoµi ra, cÇn kiªn quyÕt söa ®æi bæ sung lÒ lèi lµm viÖc, thay thÕ c¸c quy tr×nh, quy chÕ lµm viÖc cña Ngµnh, cña c¸c ®¬n vÞ ®Õn nay kh«ng cßn phï hîp, tríc hÕt lµ ë c¬ quan Tæn côc, ®¶m b¶o tu©n thñ sù l·nh ®¹o, ®iÒu hµnh vµ c¸c qui ®Þnh cña Bé Tµi ChÝnh vµ cña Tæng côc H¶i quan; thùc hiÖn viÖc bá cÊp Phßng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc, hiÖu qu¶ c«ng t¸c tham mu, híng dÉn, xö lý cña c¸c ®¬n vÞ thuéc c¬ quan Tæng côc.
3.4 VÊn ®Ò x©y dùng lùc lîng.
Mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng lµ nguån lùc con ngêi. CÇn coi ph¸t triÓn vµ sö dông nguån nh©n lùc cã hiÖu qu¶ lµ mét yÕu tè chiÕn lîc then chèt. Rµ so¸t ph©n lo¹i, tiªu chuÈn ho¸ lùc lîng c¸n bé nh©n viªn h¶i quan, x©y dùng mét lùc lîng h¶i quan trong s¹ch v÷ng m¹nh. Tøc lµ kh«ng chØ x©y dùng mét lùc lîng h¶i quan ®ñ tµi n¨ng, tr×nh ®é ®îc ®µo t¹o nghiÖp vô phï hîp ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng viÖc mµ cßn ph¶i cã ®ñ phÈm chÊt, lßng yªu nghÒ vµ ®ñ b¶n lÜnh tr¸nh mäi c¸m dç vËt chÊt vµ ®èi phã víi nh÷ng t×nh huèng gÆp ph¶i trong nghÒ nghiÖp. MÆt kh¸c, c¸n bé ë nhiÒu ®Þa ph¬ng cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nhÊt lµ vÒ mÆt tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ, ngo¹i ng÷. Chó träng ngay tõ khi tuyÓn chän ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn theo híng lùa chän nh÷ng ngêi cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n t¹i c¸c trêng ®¹i häc, nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc vµ chuyªn m«n thÝch hîp t¨ng cêng vµo c¸c kh©u c«ng t¸c nghiÖp vô. Kiªn quyÕt ®a ra khái ngµnh nh÷ng “con s©u lµm rÇu nåi canh” kh«ng ®ñ phÈm chÊt hay n¨ng lùc c«ng t¸c.
Coi träng c«ng t¸c ®µo t¹o tËp huÊn vµ huÊn luyÖn nghiÖp vô ë c¸c kh©u c«ng t¸c. §èi víi viÖc qu¶n lý hµng ho¸ ®Çu t níc ngoµi rÊt cÇn nh÷ng c¸n bé h¶i quan cã kiÕn thøc chuyªn s©u vÒ th¬ng phÈm häc, cã tÝnh kiªn tr×, ý thøc tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc. Cã chÕ ®é thëng ph¹t vËt chÊt nghiªm minh ®Ó khuyÕn khÝch ®éng viªn nh÷ng c¸n bé nh©n viªn cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c cao ®ång thêi ®Êu tranh víi c¸c hiÖn tîng tiªu cùc t¹o lßng tin trong quÇn chóng, kh¸ch hµng. Do c¬ quan h¶i quan lµ ngêi ®¹i diÖn cho ViÖt Nam lµm viÖc víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n níc ngoµi cã liªn quan t¹i cöa khÈu nªn cÇn cã th¸i ®é ®óng ®¾n øng xö c«ng viÖc mét c¸ch v¨n minh trung thùc tu©n thñ ph¸p luËt tr¸nh g©y ¶nh hëng xÊu ®Õn uy tÝn ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ, ®¶m b¶o niÒm tin cña hä víi h¶i quan.
Thªm vµo ®ã, cÇn quan t©m ®óng møc ®Õn quyÒn lîi kinh tÕ, chÝnh trÞ cña c¸n bé, nh©n viªn h¶i quan; thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch c¸n bé, ch¨m sãc chu ®¸o vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng c¸n bé trong toµn ngµnh.ViÖc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch nµy gãp phÇn quan träng trong x©y dùng lùc lîng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh sù v÷ng m¹nh cña lùc lîng h¶i quan . Ngoµi ra, ®©y cßn lµ yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt ra vµ cßn lµ tr¸ch nhiÖm cña l·nh ®¹o trong toµn lùc lîng.
Trong nh÷ng n¨m tíi, nh÷ng c«ng viÖc cÇn lµm lµ:
TiÕp tôc thùc hiÖn quy ho¹ch c¸n bé vµ bæ nhiÖm l¹i c¸n bé l·nh ®¹o, kÕt hîp víi viÖc ®µo t¹o, båi dìng, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n vµ n¨ng lùc. §æi míi quan ®iÓm vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o, ®µo t¹o ph¶i cã ®Þa chØ, ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña c«ng viÖc kÓ c¶ tríc m¾t còng nh l©u dµi. u tiªn vµ coi träng viÖc ®µo t¹o nh÷ng c«ng chøc cã ®ñ tr×nh ®é n¨ng lùc ®iÒu hµnh, qu¶n lý vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña c«ng cuéc héi nhËp, hiÖn ®¹i ho¸ vµ c¶i c¸ch thñ tôc H¶i quan.
T¨ng cêng c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t tëng, gi¸o dôc danh dù, tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp vµ c«ng t¸c thi ®ua cho c¸n bé, c«ng chøc H¶i quan. §Ò cao n¨ng lùc ®iÒu hµnh, tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, cña c¸c cÊp l·nh ®¹o, ®Æc biÖt coi träng viÖc chÊp hµnh vµ thùc hiÖn chÕ ®é th«ng tin b¸o c¸o cña cÊp díi víi cÊp trªn ®i ®«i víi viÖc c¸ thÓ ho¸ tr¸ch nhiÖm thùc thi c«ng vô cña qui chÕ d©n chñ, gi÷ v÷ng mèi quan hÖ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a thñ trëng ®¬n vÞ víi c¸c cÊp uû §¶ng, chÊp hµnh c¸c ®oµn thÓ ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi nhiÖm vô chÝnh trÞ cña c¬ quan.
3.5 X©y dùng vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ quèc tÕ vÒ h¶i quan.
Trong thêi ®¹i toµn cÇu ho¸ th«ng tin cã sù c¹nh tranh th¬ng m¹i quyÕt liÖt c«ng t¸c x©y dùng vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ quèc tÕ vÓ h¶i quan nh»m phôc vô cho chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc lµ ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc. Më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ ®Ó trao ®æi, häc tËp kinh nghiÖm, nh»m ®µo t¹o, båi dìng ®éi ngò c«ng chøc vÒ quy tr×nh qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ kü n¨ng t¸c nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é lý luËn, tõng bíc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c h¶i quan x©y dùng mét lùc lîng chÝnh qui trong s¹ch v÷ng m¹nh.
CÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ quan hÖ hîp t¸c víi H¶i quan c¸c níc, nhÊt lµ H¶i quan c¸c níc, nhÊt lµ H¶i quan c¸c níc trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, mét sè níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn trong viÖc ®µo t¹o nghiÖp vô H¶i quan, trao ®æi kinh nghiÖm qu¶n lý, hç trî kü thuËt, ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Chñ ®éng chuÈn bÞ ®Ó thùc hiÖn cam kÕt, tham gia c¸c C«ng íc vÒ lÜnh vùc H¶i quan trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi.
§ång thêi, x©y dùng lùc lîng h¶i quan ViÖt Nam cÇn theo ®Þnh híng X· héi chñ nghÜa, thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, x©y dùng lùc lîng ®ång bé trªn c¬ së kÕ thõa chän läc, ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ, ®æi míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c h¶i quan, phÊn ®Êu ph¸t triÓn ngang tÇm c¸c níc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, ®¶m b¶o phôc vô tèt lîi Ých cña nh©n d©n, lîi Ých vµ chñ quyÒn quèc gia theo ®óng chøc n¨ng nhiÖm vô quyÒn h¹n cña h¶i quan.
4.Cô thÓ ho¸ c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t.
CÇn cã chÝnh s¸ch cô thÓ khuyÕn khÝch ®Çu t nhng còng cÇn quan t©m ®Õn nh÷ng qui ®Þnh chÆt chÏ vÒ qu¶n lý ®Çu t nãi chung còng nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nãi riªng nh»m ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm chøc n¨ng, nhiÖm vô cña mçi Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng ®Èy m¹nh sù hîp t¸c gi÷a c¸c c¬ quan liªn quan kh¾c phôc sù bÊt cËp trong n¨ng lùc qu¶n lý cña c¸c cÊp ®çi víi ho¹t ®éng nµy. Tríc m¾t cÇn chó träng ®Õn rµ so¸t l¹i c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh x¸c ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n vµ quan hÖ c«ng t¸c gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ níc trong lÜnh vùc qu¶n lý Nhµ níc vÒ H¶i quan ®çi víi hµng hãa ®Çu t níc ngoµi. Trªn c¬ së ®ã võa qu¶n lý tËp trung thèng nhÊt ®çi víi nguån vèn níc ngoµi ®ång thêi qu¶n lý toµn diÖn, triÖt ®Ó tõ lóc h×nh thµnh, thÈm ®Þnh ®Õn kh©u thùc hiÖn dù ¸n. Ngoµi ra, c¸c c¬ quan Nhµ níc cã chøc n¨ng cßn ph¶i ®Èy m¹nh kiÓm tra ®Þnh kú, kiªn quyÕt xö lý, kÓ c¶ kiÓm tra rót giÊy phÐp ®èi víi c¸c trêng hîp d©y da kh«ng triÓn khai dù ¸n theo qui ®Þnh hiÖn hµnh.
VÝ dô nh cÇn cã c¸c v¨n b¶n qui ®Þnh râ rµng vÒ viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, cña Bé Th¬ng M¹i, cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng cïng c¸c v¨n b¶n chÊp thuËn nhËp khÈu kh¸c cña Thanh tra Nhµ níc vÒ an toµn lao ®éng vµ cña c¬ quan chuyªn ngµnh kh¸c nh»m gióp c¸c nhµ ®Çu t, H¶i quan trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan.
MÆt kh¸c, vÒ qui ho¹ch vµ ®Þnh híng thu hót vèn, cÇn x¸c ®Þnh träng t©m vµ träng ®iÓm ®Çu t qui ho¹ch theo ngµnh, l·nh thæ, c¬ cÊu kinh tÕ vµ môc tiªu dù ¸n ph¶i ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. HiÖn nay, c¸c xÝ nghiÖp liªn doanh ®Çu t chØ hÇu hÕt tËp trung nhiÒu ë mét sè tØnh, thµnh phè cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ c¬ së h¹ tÇng nh ®iÖn, níc, ®êng x¸ giao th«ng thuËn tiÖn, mÆt b»ng ®Êt ®ai. C¸c lÜnh vùc ®Çu t cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi hÇu hÕt chØ tËp trung ë c¸c mÆt hµng cã lîi thÕ vÒ xuÊt khÈu ( l·i nhiÒu). V× vËy hiÖn t¹i c¸c mÆt hµng ë lÜnh vùc gia c«ng chÕ biÕn hµng n«ng s¶n, c¸c dù ¸n ®Çu t ë vïng s©u vïng xa th× cha cã nhµ ®Çu t nµo d¸m ®Çu t v× thu håi vèn chËm, hiÖu qu¶ ®Çu t thÊp, nguy c¬ rñi ro lín…Do c«ng t¸c qui ho¹ch cßn chËm, chÊt lîng qui ho¹ch kh«ng cao nªn viÖc cÊp giÊy phÐp cho nhiÒu dù ¸n cha chuÈn. GiÊy phÐp ®îc cÊp cho c¸c dù ¸n s¶n xuÊt cïng mét lo¹i s¶n phÈm cã khi vît qu¸ xa nhu cÇu thÞ trêng nh: kh¸ch s¹n, v¨n phßng, c¨n hé cho thuª, l¾p r¸p « t«, s¶n phÈm nghe nh×n, ®iÖn d©n dông, chÊt tÈy röa…c«ng suÊt huy ®éng thùc tÕ trong ngµnh kh¸ch s¹n v¨n phßng cho thuª ®¹t 25-30%, « t« ®¹t 10%..
5.§Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o, tuyªn truyÒn, phæ biÕn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt.
C«ng t¸c ®µo t¹o, tuyªn truyÒn, phæ biÕn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt kh«ng chØ dõng l¹i ë th«ng b¸o c¸c chÝnh s¸ch ph¸p luËt míi ®a ra mµ cßn ph¶i th«ng b¸o kÞp thêi vÒ thêi gian thùc hiÖn hay ¸p dông, kÕ ho¹ch thùc hiÖn nh»m gióp cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch chñ tr¬ng, theo ®óng ph¸p luËt. ViÖc nµy kh«ng chØ dõng l¹i ë nh÷ng ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng mµ cßn ph¶i cã nh÷ng kho¸ ®µo t¹o vÒ chÝnh s¸ch míi nh vÒ thuÕ..tæ chøc nh÷ng héi th¶o ®Ó gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c, nh÷ng thay ®æi cho phï hîp tinh h×nh míi. Ngoµi ra, viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c tuyªn truyÒn chÝnh lµ duy tr× mèi quan hÖ chÆt chÏ víi doanh nghiÖp gióp hä hiÓu r»ng luËt ph¸p vµ c¸c qui ®Þnh, chÝnh s¸ch ®a ra lµ b¶o ®¶m cho lîi Ých cña chÝnh hä. Tuy nhiªn khi thùc hiÖn tuyªn truyÒn cÇn ph¶i cã thêi gian cho c¸c doanh nghiÖp chuÈn bÞ trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó thÝch nghi dÇn víi chÕ ®é chÝnh s¸ch míi.
6.T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ.
Trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc nh hiÖn nay viÖc thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ, tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc nhng kh«ng ngõng ph¸t huy néi lùc lµ hÕt søc cÇn thiÕt. T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ nãi chung vµ t¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ vÒ h¶i quan nãi riªng gãp phÇn t¨ng cêng trao ®æi th«ng tin th¬ng m¹i quèc tÕ t¹o nguån c¬ së d÷ liÖu nghiÖp vô, còng nh t¹o nh÷ng c¬ héi häc tËp vµ trao ®æi kinh nghiÖm qua c¸c ®ît c«ng t¸c, héi th¶o, tËp huÊn nghiÖp vô n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý cña h¶i quan tham gia tÝch cùc vµo ho¹t ®éng cña tæ chøc quèc tÕ, ngµy cµng n©ng cao vai trß vµ vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ
KÕt luËn
Tõ n¨m 1988 ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi b¾t ®Çu cã ë ViÖt Nam vµ ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, gãp phÇn tÝch cùc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t¨ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸n c©n th¬ng m¹i cña ViÖt Nam. Cã thÓ nãi viÖc më réng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i trong ®ã cã ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· t¹o thuËn lîi cho viÖc n©ng cao vÞ thÕ héi nhËp cña ®Êt níc víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.
Tuy nhiªn hiÖn nay, sù c¹nh tranh trong thu hót §TNN trªn thÕ giíi vµ khu vùc gia t¨ng m¹nh mÏ, nhÊt lµ sù c¹nh tranh cña Trung Quèc vµ c¸c níc ASEAN, trong khi tû lÖ §TNN vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nãi chung, vµo khu vùc ASEAN gi¶m m¹nh. §ång thêi nh÷ng nÒn kinh tÕ cã møc §TNN lín vµo ViÖt Nam nh NhËt B¶n, §µi Loan, Singapore, Hµn Quèc nh÷ng n¨m qua gÆp nhiÒu khã kh¨n nªn sÏ h¹n chÕ viÖc ®Çu t ra níc ngoµi cña nh÷ng níc nµy. Thªm vµo ®ã m«i trêng ®Çu t níc ngoµi cña ViÖt Nam vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ ¶nh hëng ®Õn søc c¹nh tranh thu hót §TNN.
Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng kinh tÕ cña khu vùc vµ quèc tÕ ViÖt Nam ph¶i cã hÖ thèng chÝnh s¸ch ph¸p luËt phï hîp víi t×nh h×nh, ®¸p øng ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña ®Êt níc. Ngµnh H¶i quan lµ mét trong nh÷ng c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc liªn quan trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. V× vËy nhiÖm vô cÊp thiÕt lµ lµm cho ngµnh H¶i quan thùc sù thµnh nhÞp cÇu nèi ®Ó doanh nghiÖp v¬n xa ra thÞ trêng thÕ giíi vµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi më réng thÞ trêng vµo ViÖt Nam. Nh vËy, ®Ó ®¸p øng nhiÖm vô khã kh¨n nµy c¸n bé nh©n viªn H¶i quan ph¶i cã kiÕn thøc tæng hîp vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ngo¹i giao, ph¸p luËt, t©m lý, ngo¹i ng÷, th¬ng phÈm häc..®ång thêi n¾m v÷ng nghiÖp vô. Ph¶i rÊt coi träng n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt cña c¸n bé, x©y dùng ph¬ng ph¸p lµm viÖc khoa häc, tËp trung x©y dùng lùc lîng H¶i quan trong s¹ch v÷ng m¹nh
Chuyªn ®Ò víi kÕt cÊu gåm ba ch¬ng ®· hÖ thèng hãa mét sè qui ®Þnh cña nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam tõ ®ã ®Ò cËp ®Õn t×nh h×nh qu¶n lý cña H¶i quan ®Õn ho¹t ®éng nµy vµ ®a ra mét sè gîi ý vÒ gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i.
Nh÷ng vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp ®Õn trong chuyªn ®Ò, do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan, cßn hÑp vµ tÝnh kh¸i qu¸t cha cao. §Ó gi¶i quyÕt mét c¸ch triÖt ®Ó vµ toµn diÖn vÊn ®Ò cÇn ph¶i cã sù nghiªn cøu s©u s¾c h¬n n÷a vÒ c¶ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn tõ ®ã sÏ ®ãng gãp ®îc Ýt nhiÒu cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam nãi riªng.
Tµi liÖu tham kh¶o
B¸o c¸o tæng kÕt cña Tæng côc H¶i quan ®èi víi hµng xuÊt nhËp khÈu sau 10 n¨m thùc hiÖn LuËt ®Çu t níc ngoµi.
B¸o c¸o tæng kÕt t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô n¨m cña Tæng côc H¶i quan
B¸o c¸o t×nh h×nh ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam n¨m 2002 vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh n¨m 2003 – Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t
C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ H¶i quan – NXB chÝnh trÞ quèc gia ( 1997)
C¸c qui ®Þnh ph¸p luËt vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu – NXB chÝnh trÞ quèc gia ( 1998)
C«ng b¸o c¸c n¨m 1997 ®Õn nay
§Çu t níc ngoµi víi t¨ng trëng kinh tÕ ViÖt Nam – NXB Thèng Kª ( 1997)
Ph¸p lÖnh H¶i quan ( 1995)
T¹p chÝ H¶i quan ViÖt Nam
T¹p chÝ §Çu t
Website:
Môc lôc
Trang
Lêi nãi ®Çu
1
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung
3
I. Kh¸i niÖm vµ c¸c h×nh thøc cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
3
1. Kh¸i niÖm
3
2. C¸c h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam
3
II. Kh¸i niÖm h¶i quan vµ chøc n¨ng nhiÖm vô cña h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
4
1. Kh¸i niÖm h¶i quan
4
2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô qu¶n lý nhµ níc cña h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
4
2.1. Nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu cña h¶i quan ViÖt Nam
4
2.2. Qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan
5
2.3. Qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
6
III. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
7
IV. Nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam
8
1. §èi víi hµng ho¸ dÞch vô ph¬ng tiÖn do chñ ®Çu t níc ngoµi ®a vµo ViÖt Nam ®Ó gãp vèn
8
1.1. Gi¸m s¸t qu¶n lý h¶i quan
8
1.2. Thñ tôc h¶i quan
11
1.3. ChÕ ®é thuÕ ®îc ¸p dông
14
1.3.1. §èi tîng ®îc miÔn thuÕ
14
1.3.2. Thñ tôc thuÕ vµ gi¸ tÝnh thuÕ
18
2. §èi víi hµng ho¸ dÞch vô nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt gia c«ng hµng xuÊt khÈu
21
3. §èi víi ho¹t ®éng cña h¶i quan t¹i Khu chÕ xuÊt vµ Khu c«ng nghiÖp
26
3.1. C«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan
26
3.2. Ho¹t ®éng cô thÓ cña h¶i quan t¹i Khu chÕ xuÊt Khu c«ng nghiÖp
27
Ch¬ng II: T×nh h×nh ¸p dông chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam
30
I. Kh¸i qu¸t chung t×nh h×nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thêi gian qua
30
II. Thùc tr¹ng ¸p dông chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ë ViÖt Nam
36
1. Ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
36
1.1. VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t
36
1.2. VÒ phÝa mét sè c¬ quan, bé ngµnh
37
1.3. VÒ phÝa ngµnh h¶i quan
39
2. Thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
41
2.1. VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t
41
2.2. VÒ phÝa mét sè c¬ quan bé ngµnh
42
2.3. VÒ phÝa ngµnh h¶i quan
44
3. ViÖc thu thuÕ h¶i quan ®èi víi hµng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
45
3.1. VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t
45
3.2. VÒ phÝa mét sè c¬ quan bé ngµnh
47
3.3. VÒ phÝa ngµnh h¶i quan
50
III. Nh÷ng ®iÓm thuËn lîi vµ nh÷ng khã kh¨n tån t¹i trong viÖc ¸p dông chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ë ViÖt Nam
54
1. Nh÷ng thuËn lîi
54
2. Nh÷ng khã kh¨n
55
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®«i víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam
60
I. C¬ së cña viÖc hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
60
1. C¬ së vÒ mÆt chÝnh s¸ch luËt ph¸p
60
2. C¬ së vÒ khoa häc kü thuËt
62
3. C¬ së vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn x· héi
62
II. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý nhµ níc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
63
1. C¶i thiÖn m«i trêng ph¸p lý
63
2. æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi, m«i trêng kinh tÕ
65
3. X©y dùng c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng h¶i quan vµ tæ chøc bé m¸y h¶i quan ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶
65
3.1. C¬ së ph¸p lý
65
3.2. ThÓ lÖ thñ tôc vµ c¸c quy tr×nh nghiÖp vô
66
3.3. Thñ tôc hµnh chÝnh c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé
68
3.4. VÊn ®Ò x©y dùng lùc lîng
69
3.5. X©y dùng vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ quèc tÕ vÒ h¶i quan
71
4. Cô thÓ ho¸ c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t
72
5. §Èy m¹nh c«ng t¸c, tuyªn truyÒn, phæ biÕn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt
73
6. T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ
73
KÕt luËn
75
Tµi liÖu tham kh¶o
77
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Chế độ quản lý Nhà nước về Hải quan đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam.DOC