Đề tài Chi phí sản xuất kinh doanh và các biện pháp hạ thấp chi phí kinh doanh

Lêi nãi ®Çu Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®Ó tån t¹i ®­îc c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc t¨ng gi¶m lîi nhuËn. Doanh nghiÖp ph¶i t×m hiÓu c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ t×m c¸c biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh biÕt ®­îc tÇm quan träng ®ã em ®· chän ®Ò tµi “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh” §Ò tµi cña em cã 2 phÇn : PhÇn I: C¬ së lý luËn chung vÒ chi phÝ kinh doanhTrong doanh nghiÖp s¶n xuÊt - dÞch vô PhÇn II: T×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanhvµ biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh PhÇn I: Nªu lªn nh÷ng lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thÊy ®­îc tÇm quan träng vµ ¶nh h­ëng cña nã ®Õn lîi nhuËn nh­ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cu¶ doanh nghiÖp vÒ b¶n chÊt . PhÇn II: Qua t×m hiÓu thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng hiÖn nay ®Ó thÊy ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mµ c¸c doanh nghiÖp ®ang thùc hiÖn vµ c¸c ®Ò xuÊt cña b¶n th©n em vÒ c¸c biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh. PhÇn thø nhÊt C¬ së lý luËn chung vÒ chi phÝ kinh doanh Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt - dÞch vô I - Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ kinh doanh Chi phÝ kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m, ... ) Qóa tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh tiªu hao ba yÕu tè: t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng, vµ søc lao ®éng con ng­êi nghÜa lµ sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ kinh doanh ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ sÈn phÈm lµ mét yÕu tè kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo ý muèn chñ quan cña nhµ s¶n xuÊt. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i, thùc hiÖn nguyªn t¾c gi¸ phÝ trong kÕ to¸n, toµn bé chi phÝ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh mua vËt t­, hµng ho¸ ®­îc tÝnh vµo gi¸ thùc tÕ cña hµng mua c¸c chi phÝ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh b¶o qu¶n, tiªu thô hµng ho¸ gäi lµ chi phÝ b¸n hµng, c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¸c chi phÝ mang tÝnh chÊt chung toµn doanh nghiÖp ®­îc gäi lµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh thu mua hµng ho¸ gäi lµ chi phÝ mua hµng. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. II - KÕt cÊu cña chi phÝ kinh doanh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt - dÞch vô ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu kÕt cÊu chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Qóa tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh doanh nghiÖp ph¶i bá ra chi phÝ cho s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp gåm nhiÒu lo¹i víi tÝnh chÊt kinh tÕ, môc ®Ých c«ng dông vµ yªu cÇu qu¶n lý kh¸c nhau. KÕt cÊu cña chi phÝ kinh doanh ®­îc biÓu hiÖn qua tû träng tÝnh % cña tõng lo¹i chi phÝ kinh doanh trong tæng sè chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. ViÖc nghiªn cøu kÕt cÊu chi phÝ kinh doanh cã ý nghÜa rÊt lín. KÕt cÊu chi phÝ kinh doanh cho phÐp biÕt ®­îc tû träng cña c¸c chi phÝ vÒ nh©n c«ng, chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, ... chiÕm trong tæng chi phÝ kinh doanh. Do ®ã thÊy ®­îc ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh SXKD ®ång thêi cßn ph¶n ¸nh mét c¸ch t­¬ng ®èi cô thÓ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kü thuËt s¶n xuÊt. Qua kÕt cÊu chi phÝ kinh doanh cã thÓ nhËn biÕt ®­îc xu h­íng vËn ®éng cña c¸c bé phËn chi phÝ trong tæng chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp, t¹o tiÒn ®Ò tèt cho c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nghiªn cøu biÕt râ ®ù¬c chi phÝ kinh doanh sÏ t¹o tiÒn ®Ò tèt cho viÖc kiÓm tra, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô ®· tiªu thô ®Ó ®Ò ra phu¬ng h­íng cô thÓ cho vÞªc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô. Muèn kh«ng ngõng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i chi tiªu mét c¸ch tiÕt kiÖm hîp lý bÊt kú mét yÕu tè chi phÝ nµo. Tuy nhiªn, tuú tõng ngµnh kh¸c nhau, mçi yÕu tè chi phÝ cã tÇm quan träng kh¸c nhau. Do ®ã, phu¬ng h­íng phÊn ®Êu cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh ë c¸c ngµnh còng kh«ng gièng nhau. 2. KÕt cÊu cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp s¶n xuÈt - dÞch vô Gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau th× kÕt cÊu chi phÝ cña chóng còng cã sù kh¸c nhau c¬ b¶n xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ngµnh nghÒ. Nh­ng nh×n chung, ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt - dÞch vô dï lµ ngµnh s¶n xuÊt nµo th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña chóng ph¶i bao gåm nh÷ng néi dung chi phÝ sau: 2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm C¸c chi phÝ nµy ®­îc biÓu hiÖn cô thÓ nh­ sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: - Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh: lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu sau qu¸ tr×nh thi c«ng chÕ biÕn sÏ cÊu thµnh nªn thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm. - VËt liÖu phô: lµ nh÷ng vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trî trong s¶n xuÊt ®­îc sö dông kÕt hîp víi vËt liÖu chÝnh ®Ó lµm thay mµu s¾c, h×nh d¸ng kÝch th­íc ... cña s¶n phÈm - Nhiªn liÖu : bao gåm nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt luîng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh - §éng lùc nh­: ®iÖn , nuíc... - VËt liÖu kh¸c: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu cßn l¹i ngoµi c¸c thø kÓ trªn. Chi phÝ nh©n c«ng: Lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ë ph©n xuëng s¶n xuÊt vµ cho nh÷ng lao ®éng gi¸n tiÕp nh­ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xuëng, nh©n viªn b¶o vÖ, ... bao gåm : tiÒn lu¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo lu¬ng. Chi phÝ tiÒn lu¬ng bao gåm lu¬ng chÝnh vµ lu¬ng phô. TiÒn lu¬ng chÝnh lµ sè tiÒn ph¶i tr¶ cho nguêi lao ®éng trong thêi gian thùc tÕ cã lµm viÖc. TiÒn lu¬ng phô lÇ sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong thêi gian thùc tÕ kh«ng lµm viÖc nh­ng ®uîc chÕ ®é qui ®Þnh (ngµy, lÔ , tÕt...). Cã c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng nh­ tr¶ l­¬ng theo thêi gian vÇ tr¶ lu¬ng theo khèi luîng s¶n phÈm: - Tr¶ l­¬ng theo thêi gian: §¬n gi¸ tiÒn lu¬ng = lu¬ng cÊp bËc theo thêi gian sè ngµy lao ®éng ®Þnh møc L­¬ng theo thêi gian tõng ng­êi ph¶i tr¶ = Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ x §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng - Tr¶ lu¬ng theo khèi luîng s¶n phÈm: TiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ = Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh x §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thßi gian ®¬n gi¸ dÔ tÝnh, tèn Ýt thêi gian tÝnh to¸n vÇ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh. Song h×nh thøc naú l¹i kh«ng khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt vµ t¨ng hiÖu qu¶ c«ng t¸c. H×nh thøc tr¶ lu¬ng theo khèi luîng s¶n phÈm khuyÕn khÝch tinh thÇn lao ®éng cña nguêi c«ng nh©n, n©ng cao tay nghÒ cña nguêi c«ng nh©n. Ngoµi ra, nguêi lao ®éng cßn ®­îc huëng c¸c kho¶n trî cÊp thuéc quü b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, ... Trong ®ã, quü b¶o hiÓm x· héi ®uîc trÝch 20% trªn c¬ së quü tiÒn lu¬ng cña doanh nghiÖp, b¶o hiÓm y tÕ trÝch 3% trªn tæng sè l­¬ng cña nguêi lao ®éng, quü kinh phÝ c«ng ®oµn trÝch lµ 2% trªn c¬ së quü lu¬ng. Nh­ vËy tæng céng ba quü trªn, doanh nghiÖp ®­îc phÐp trÝch 25% trªn tæng quü lu¬ng Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n vµ sö dông, tµi s¶n cè ®Þnh lu«n bÞ hao mßn. Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh lµ sù gi¶m dÇn vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ gÝa trÞ sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Cã hai lo¹i hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh lµ hao mßn v« h×nh vµ hao mßn h÷u h×nh: Hao mßn v« h×nh cña tµi s¶n cè ®Þnh lµ sù gi¶m tu¬ng ®èi vÒ mÆt gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh do sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, sù tiÕn bé cña lùc luîng s¶n xuÊt lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng, gi¸ thµnh cña s¶n phÈm cè ®Þnh gi¶m xuèng. Hao mßn h÷u h×nh cña tµi s¶n cè ®Þnh lµ sù gi¶m xuèng c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông do trong qu¸ tr×nh sö dông c¸c bé phËn , chi tiÕt cña chóng kh«ng cßn gi÷ ®ù¬c nguyªn tr¹ng th¸i lóc ban ®Çu mµ bÞ h­ háng dÇn. KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ qu¸ tr×nh tÝnh toasn x¸c ®Þnh, vµ thu håi l­îng gi¸ trÞ ®· hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®· dÞch chuyÓn vµo gÝa thµnh hoÆc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Møc khÊu hao lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn luîng gi¸ trÞ ®· hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®· dÞch chuyÓn vaß gi¸ thµnh vµ chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Trªn thùc tÕ hiÖn nay, ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh (ph­¬ng ph¸p khÊu hao theo ®uêng th¼ng) ®ang ®uîc nhiÒu doanh nghiÖp ¸p dông. Møc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®uîc ¸p dông nh­ sau: MK = NG / T hoÆc: MK = NG*K trong ®ã: MK: møc khÊu hao c¬ b¶n hµng n¨m. T: thêi gian sö dông ®Þnh møc hµng n¨m. K = 1/T: tû lÖ khÊu hao (%) NG: nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ mua ngoµi phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ tiÒn thuª kho, thuª bèc v¸c, vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Ó tiªu thô, chi phÝ ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i, vÖ sinh vµ c¸c dÞch vô kh¸c. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nh­ ch­a ®­îc ph¶n ¸nh trong c¸c chØ tiªu trªn nh­: chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi häp, chi phÝ qu¶ng c¸o, c«ng t¸c phÝ. 2.2. Chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm Tiªu thô s¶n phÈm lµ qu¸ tr×nh mµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt giao s¶n phÈm cho ®¬n vÞ mua vµ thu ®­îc tiÒn cña sè s¶n phÈm ®ã. §Ó thùc hiÖn viÖc tiªu thô s¶n phÈm, doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh nh­: chi phÝ ®ãng gãi s¶n phÈm chi phÝ b¶o qu¶n, chi phÝ qu¶ng c¸o, giíi thiÖu s¶n phÈm,... nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cßn ®­îc gäi lµ chi phÝ l­u th«ng s¶n phÈm. 2.3. Chi phÝ ho¹t ®éng dÞch vô Ho¹t ®éng dÞch vô ë ®©y nh­ ho¹t ®éng t­ vÊn, dÞch vô x©y dùng,... chi phÝ ho¹t ®éng dich jvô bao gåm: chi phÝ tiÒn l­ung cho nh©n viªn ho¹t ®éng dÞch vô, chi phÝ nguyªn vËt liÖu- c«ng cô ®å dïng phôc vô cho dÞch vô ®è, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi v¸ c¸c kho¶n chi kh¸c b»ng tiÒn. 2.4. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã liªn quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp, lµ nh÷ng kho¶n mµ kh«ng thÓ t¸ch riªng ra ®­îc cho bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý (gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc) chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ c«ng cô ®å dïng v¨n phßng, c¸c kho¶n thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c kho¶n chi kh¸c b»ng tiÒn. III - Ph¹m vi chi phÝ kinh doanh 1. ý nghÜa cña viÖc qui ®Þnh ph¹m vi cña chi phÝ kinh doanh - ViÖc qui ®Þnh ph¹m vi chi phÝ kinh doanh sÏ lµ c¬ së cho viÖc theo dâi vµ tËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc chÆt chÏ h¬n nhê ®ã chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô ®­îc c¶i tiÕn ®¸p øng tèi ®a nh­u cÇu tiªu dïng cña x· héi vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ngµy cµng gi¶m xuèng. Ph¹m vi chi phÝ kinh doanh cßn lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp tÝnh to¸n sè tiÒn mµ doanh nghiÖp bï ®¨ps tõ doanh thu cña doanh nghiÖp trong kú ®ã, gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña m×nh. - X¸c ®Þnh ®óng ®¾n ph¹m vi chi phÝ kinh doanh sÏ lµm c¬ së cho doanh nghiÖp phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ kinh doanh trªn viÖc thùc hiÖn tèt nhÊt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng dÞch vô cña doang nghiÖp, gióp doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch kiÓm tra, ph©n tÝch kinh tÕ cña doanh nghiÖp vµ c­ quan qu¶n lý cÊp trªn ®­îc chÝnh x¸c, theo s¸t ®óng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ cña doanh nghiÖp. 2. Ph¹m vi chi phÝ kinh doanh. Chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ ®­îc bï ®¾p tõ doanh thu kinh doanh hoÆc thu nhËp c¶u doanh nghiÖp trong kú. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt - dÞch vô chØ cã c¸c kho¶n chi phÝ sau míi ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: chi phÝ nguyen vËt liÖu, chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ vÒ thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. IV - C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ kinh doanh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt - dÞch vô 1. ¶nh h­ëng cña c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n­íc tíi chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiªp. Nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng vµ hµnh lang ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh, khuyÕn khÝch doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo c¸c nghµnh nghÒ cã lîi cho ®Êt n­íc cho doanh nghiÖp nh­ më réng viÖc xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n phÈm, ®Çu t­ vµo viÖc trång rõng... ®ång thêi nhµ n­íc còng h¹n chÕ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong nhiÒu lÜnh vùc cã ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ cña x· héi, quèc gia nh­: kinh doanh kh¸ch s¹n, kinh doanh ngo¹i tÖ... Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ c¸c chñ tr­¬ng, ®­êng lèi, chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é qu¶n lý cña nhµ n­íc ban hµnh ¸p dông cho c¸c thêi kú kinh tÕ nh­ c¸c chÕ ®oä kÕ to¸n tµi chÝnh, tiÒn l­¬ng, c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh tÕ... 2. Sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt Sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt g©y ra hao mßn v« h×nh cho tµi s¶n cè ®Þnh sù mÊt gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. Lµm cho chi phÝ kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp còng bÞ ¶nh h­ëng. TiÕn bé cña khoa häc kü thuËt lµm t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng cao, s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hµng lo¹t, lao ®éng ch©n tay gi¶m ®i thay vµo ®ã lµ lao ®éng trÝ ãc vµ sù vËn hµnh b»ng m¸y mãc lµm cho hao phÝ lao ®éng trung b×nh trong mçi s¶n phÈm gi¶m, gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 3. ¶nh h­ëng cña thêi tiÕt, khÝ hËu ®Õn chi phÝ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp §èi víi mét vµi doanh nghiÖp s¶n xuÊt - dÞch vô trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ viÖc vËn chuyÓn hµng tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô ph¶i theo ®­êng thuû th× thê tiÕt, khÝ hËu cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 4. C¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp Sù hoµn thiÖn c­ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ, quy tr×nh c«ng nghÖ sao cho phï hîp víi nhu cÇu, nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. MÆt kh¸c hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt b»ng c¸ch ®Çu t­ ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó chèng hao mßn v« h×nh trong ®iÒu kiÖn tiÕn bé khoa häc kü thuËt nh­ hiÖn nay. 5. ¶nh h­ëng cña c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh doanh ®Õn chi phÝ kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp Qui m« lo¹i h×nh doanh nghiÖp lín hay nhá, kinh doanh chuyªn doanh hay tæng hîp còng ®Òu ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp chuyªn doanh lín lµ tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao, cã kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm chi phÝ kinh doanh h¬n. KÕt cÊu mÆt hµng ®a d¹ng th× c«ng t¸c qu¶n lý c¸c lo¹i chi phÝ sÏ gÆp khã kh¨n h¬n. Tæ chøc ph©n c«ng qu¶n lý lao ®éng t¹i doanh nghiÖp mét c¸ch khoa häc, hîp lý gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ kinh doanh. 6. ¶nh h­ëng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ ®Õn chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp Gi¸ c¶ thÞ tr­êng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khi gi¸ c¶ hµng ho¸ thay ®æi sÏ t¸c ®éng ®Õn chØ tiªu doanh sè b¸n ra, ¶nh h­ëng ®Õn chØ tiªu tØ xuÊt chi phÝ. NÕu gi¸ c¶ c¸c lo¹i vËt liÖu lao vô t¨ng lªn th× chi phÝ kinh doanh sÏ t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i nÕu gi¸ c¶ c¸c lo¹i vËt liÖu, lao vô gi¶m xuèng th× chi phÝ kinh doanh sÏ gi¶m xuèng nhanh chãng. ViÖc tÝnh to¸n vµ vËn dông gi¸ c¶ hîp lý. Kh«ng nh÷ng cã thÓ h¹ thÊp ®­îc chi phÝ mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng c«ng t¸c kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó tÝnh møc ®é ¶nh h­ëng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ ta tÝnh theo c«ng thøc sau: DF’PM = F1 * 100 - F1 * 100 M1 M01 trong ®ã: DF’PM : møc ®é ¶nh h­ëng cña gi¸ hang ho¸ tiªu thô ®Õn tû suÊt phÝ. F1 : tæng møc chi phÝ M1 : doanh sè b¸n ra thùc hiÖn theo gi¸ thùc hiÖn M01 : doanh sè b¸n ra thùc hiÖn theo gi¸ kú gèc V - C¸c biÖn ph¸p chung nh»m phÊn ®Êu h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt- dÞch vô - ¸p dông nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt. - §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn c­ó thÞ tr­êng. - Tæ chøc lao ®éng hîp lý khoa häc. - Tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tµi chÝnh. - Tæ chøc tèt viÖc cung øng vËt liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt. - KiÓm so¸t chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp chÆt chÏ. PhÇn thø hai T×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh vµ biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh I - T×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô 1. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô 1.1. Mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô th× chøc n¨ng chÝnh lµ tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tõ kh©u mua nguyªn vËt liÖu, s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng ®Õn kh©u tiªu thô s¶n phÈm. §ång thêi qu¶n lý mäi mÆt nh­ qu¶n lý vÒ c«ng t¸c tµichÝnh kÕ to¸n, l­u chuyÓn hµng ho¸ vµ c¸c lo¹i dÞch vô kh¸c NhiÖm vô ®Æt ra cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô lµ: + S¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈmn chÊt luîng cao. + Tæ chøc tèt ho¹t ®éng dÞch vô. + Thùc hiÖn ®Çy ®ñ mäi nghÜa vô ®èi víi nhµ nuíc, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn sè vèn ®­îc giao (nÕu lµ doanh nghiÖp nhµ nuíc) kinh doanh cã hiÖu qu¶. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y kÕ to¸n cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô. Mçi mét h×nh thøc tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y kÕ to¸n cã nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm vµ phï hîp víi tõng lo¹i kinh doanh. C«ng ty cã thÓ tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn, m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng, m« h×nh trùc tuyÕn. Nh­ c«ng ty vÊn chuyÓn giao c«ng nghÖ má. §ã lµ mét c«ng ty võa s¶n xuÊt võa kinh doanh dÞch vô. Ngoµi s¶n xuÊt manhªtÝt, bª t«ng, cèt thÐp, cèt liÖu nhÑ ...c«ng ty cßn kinh doanh dÞch vô nh­ ho¹t ®éng t­ vÊn x©y dùng trong nghµnh khai th¸c than, t­ vÊn x©y dùng c«ng tr×nh má, x©y dùng hÇm lß khai th¸c than, ... c«ng ty ¸p dông m« h×nh trùc tuyÕn nh­ sau: C¸c nh©n viªn kinh tÕ ë ®¬n vÞ phô thuéc Bé phËn kÕ to¸n kiÓm tra Bé phËn kÕ to¸n kiÓm to¸n Bé phËn kÕ to¸n chi phÝ Bé phËn kÕ to¸n hµng ho¸ tiªu thô Bé phËn tµi chÝnh KÕ to¸n tr­ëng Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty ph©n t¸n hay tËp trung lµ tuú thuéc vµo quy m« cña doanh nghiÖp. §èi víi quy m« võa vµ nhá th× m« h×nh tËp trung sÏ phï hîp h¬n tøc lµ mäi c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty tõ viÖc h¹ch to¸n ban ®Çu, lËp c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®Õn viÖc lËp b¸o c¸o ®Òu do phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n cña c«ng ty thùc hiÖn, ë c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt kh«ng cã kÕ to¸n riªng. Nh­ vËy c¸c nhµ qu¶n lý sÏ lu«n theo dâi, n¾m b¾t ®­îc toµn bé th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó kÞp thêi chØ ®¹o. Ngoµi ra h×nh thøc nµy lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc øng dông vµ xö lý th«ng tin trªn m¸y vi tÝnh, mäi ho¹t ®éng tµi chÝnh ®­îc tiÕn hµnh trùc tiÕp tõ kÕ to¸n tr­ëng, nh­ng ®èi víi doanh nghiÖp lín th× m« h×nh ph©n t¸n sÏ phï hîp h¬n do bé m¸y tæ chøc cång kÒnh vµ cã nhiÒu nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. HÖ thèng sæ kÕ to¸n ph¶i ®Çy ®ñ vµ ®óng víi chÕ ®é kÕ to¸n hÞªn hµnh bao gåm c¸c lo¹i sæ: sæ nhËt ký chung, sæ c¸i, c¸c thÎ sæ kÕ to¸n chi tiÕt, c¸c sæ nhËt ký ®Æc biÖt... c«ng ty h¹ch to¸n kÕ to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn hay kiÓm kª ®Þnh kú lµ tuú thuéc vµo quy m«, tÝnh chÊt bcña c«ng ty. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô th­êng lµ chuyªn vµo mét mÆt hµnh kinh doanh chñ yÕu .VÝ dô nh­ c«ng ty t­ vÊn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ má th× mÆt hµng chÝnh lµ manhªtit. 1.2. T×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh §Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ta ph¶i xem xÐt mét sè chØ tiªu c¬ b¶n sau: Tæng doanh thu, tæng chi phÝ, nép ng©n s¸ch nhµ n­íc, lîi nhuËn c«ng ty, vèn kinh doanh b×nh qu©n (tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n vµ tµi s¶n l­u ®éng b×nh qu©n), vßng quay cña tµi s¶n cè ®Þnh, søc sinh lêi cña tµi s¶n l­u ®éng, søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh, lîi nhuËn trªn doanh thu. Muèn biÕt sù t¨ng lªn cña chi phÝ kinh doanh lµ tèt hay xÊu ®èi víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.Ta ph¶i so s¸nh tèc ®é t¨ng cña chi phÝ ®èi víi tèc ®é t¨ng cña doanh thu. NÕu tèc ®é t¨ng cña doanh thu lín h¬n tèc ®é t¨ng cña chi phÝ th× ®iÒu nµy rÊt tèt cho doanh nghiÖp vµ ng­îc l¹i. Doanh thu t¨ng tøc lµ doanh nghiÖp ®ang ngµy cµng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh . C¸c kho¶n mµ doanh nghiÖp ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n­íc bao gåm: thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ thu nhËp, thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ c¸c lo¹i thuÕ kh¸c. C¸c kho¶n nép ng©n s¸ch t¨ng do ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¸t triÓn, do viÖc më réng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh hµng n¨m doanh nghiÖp ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc sè tiÒn ngµy cµng t¨ng chøng tá c«ng ty ®· thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ n­íc. Lîi nhuËn cña c«ng ty lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ c«ng ty thu ®­îc sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n chi phÝ vÒ s¶n xuÊt kinh doanh, chi phÝ vÒ thuÕ, lÖ phÝ... Lîi nhuËn t¨ng chøng tá: + Bé m¸y l·nh ®¹o cña c«ng ty còng nh­ c¸c c¬ quan cÊp trªn ®· kÞp thêi n¾m b¾t ®­îc xu thÕ vËn ®éng cña ngµnh nghÒ trong tõng giai ®o¹n ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cho phï hîp. Cô thÓ nh­: thiÕt kÕ s¶n phÈm míi, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, kh«ng ngõng båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cu¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty. T¨ng hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña c«ng ty. + Kh«ng ngõng ®Çu t­ ph¸t triÓn, më réng qui m« s¶n xuÊt kinh lªn cña vèn kinh doanh qua c¸c n¨m. Vèn t¨ng do mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh hay t¨ng vèn l­u ®éng + HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cßn ®­îc ®¸nmh gi8¸ th«ng qua hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng. §Èy nhanh tèc ®é l­u chuyÓn cña vèn l­u ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cña c«ng ty gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn . + Søc sinh lêi cña vèn l­u ®éng ph¶n ¸nh mét ®ång vèn l­u ®éng lµm ra mÊy ®ång lîi nhuËn trong mét kú. Nh­ vËy trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cu¶ c«ng ty kh«ng chØ t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn, thùc hiÖn tèt c¸c nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc, n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn mµ cßn ph¶i lµm t¨ng vèn kinh doanh, s¶n xuÊt s¶n phÈm ra ngµy mét ®a d¹ng lµm cho quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng lín m¹nh. II - T×nh h×nh qu¶n lý chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô §èi víi c¸c lo¹i c«ng ty (trõ c«ng ty nhµ n­íc ®­îc bï lç khi kinh doanh thua lç) th× ®Òu ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh lÊy thu bï chi vµ ®¶m b¶o cã l·i. C«ng ty ph¶i tù qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý c¸c kho¶n thu chi cña ®¬n vÞ m×nh, ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Qu¶n lý chi phÝ kinh doanh tèt chÝnh lµ con ®­êng c¬ b¶n ®Ó t¨ng lîi nhuËn. §Ó c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ cao mét mÆt c«ng ty c¨n cø trªn c¬ së c¸c tiªu chuÈn ®Þnh møc cña nhµ n­íc vÒ chi phó kinh doanh hîp lý, hîp lÖ tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c kho¶n nµo ®­îc phÐp h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh cña c«ng ty vµ ®Þnh møc cña nh÷ng kho¶n ®ã. MÆt kh¸c c«ng ty cßn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«nh ty ®­îc tæ chøc theo m« h×nh c«ng ty trùc tiÕp qu¶n lý mäi vÊn ®Ò thu chi ph¸t sinh ë ph©n x­ëng s¶ xuÊt, ë v¨n phßng dÞch vô hay v¨n phßng qu¶n lý (trõ doanh nghiÖp nhµ n­íc). Doanh nghiÖp võa s¶n xuÊt võa ho¹t ®éng dÞch vô th× chi phÝ kinh doanh cña c«ng ty bao gåm: chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm, chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm, chi phÝ ho¹t ®éng dÞch vô vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Trong ®ã: 1. Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm: lµ chi phÝ chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ bao gåm: chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ tiÒn l­¬ng, chi phÝ b¶o hiÓm x· héi, chi phÝ b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi kh¸c b»ng tiÒn. - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: nguyªn vËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng - 1 trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Nguyªn vËt liÖu ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i sau : + Nguyªn vËt liÖu chÝnh: lµ ®èi t­îng lao ®éng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. + VËt liÖu phô : lµ lo¹i ®èi t­îng lao ®éng chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. + Nhiªn liÖu: còng lµ mét lo¹i vËt liÖu phô nh­ng cã tÝnh chÊt lý hãa ®Æc biÖt cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt n¨ng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. + Phô tïng thay thÕ: lµ c¸c chi tiÕt bé phËn dïng ®Ó thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ... + ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c lo¹i thiÕt bÞ ph­¬ng tiÖn ®Ó l¾p ®Æt vµo c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. + PhÕ liÖu: lµ c¸c vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KÕ to¸n tæ chøc c¸c tµi kho¶n tæng hîp, chi tiÕt ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng cña c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghÞªp. - Chi phÝ nh©n c«ng bao gåm: + Sè tiÒn c«ng tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. + TiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: lµ toµn bé sè trÝch khÊu hao cña nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: lµ sè tiÒn tr¶ cho c¸c dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nh­ tiÒn ®iÖn, n­íc, ... - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: lµ toµn bé c¸c chi phÝ kh¸c ngoµi 4 lo¹i chi phÝ trªn. - Chi phÝ tiªu thô s¶n phÈm: bao gåm nh÷ng kho¶n chi phÝ hao hôt tù nhiªn cña hµng ho¸, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c chi phÝ ph¶i tr¶ kh¸c. - Chi phÝ ho¹t ®éng dÞch vô: bao gåm tiÒn l­¬ng nh©n viªn (tuú tõng lo¹i nh©n viªn trong c«ng ty mµ cã h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo th¸ng hay theo s¶n phÈm) c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®inh, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: chi phÝ tiÒn l­¬ng, chi phÝ c«ng cô, dông cô, chi phÝ vÒ thuÕ ®Êt, thuÕ m«n bµi. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng: + Tr¶ lu¬ng theo thêi gian lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn theo th¸ng vµ theo bËc lu¬ng ®· s¾p xÕp. Ng­êi h­ëng l­¬ng sÏ nhËn ®­îc tiÒn l­¬ng theo cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô cÊp (nÕu cã). H×nh thøc nµy th­êng ®­îc ¸p dông ®èi c¸n bé qu¶n lý, c¸c phßng ban hµnh chÝnh t¹p vô, nh©n viªn t­ vÊn, ... C«ng thøc tÝnh: Møc l­¬ng theo thêi gian = §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng x Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo thêi gian = L­¬ng cÊp bËc Sè ngµy lao ®éng ®Þnh møc + Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm: lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo khèi l­îng (sè l­îng) s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt l­îng quy ®Þnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm c«ng viÖc ®ã. TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm = Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh x §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng = Tæng l­¬ng cÊp bËc Sè s¶n phÈm Th­êng ®­îc ¸p dông ®Ó tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt t¹i ph©n x­ëng, nã khai th¸c ®­îc kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña tõng c«ng nh©n, sö dông hÕt c«ng suÊt m¸y mãc, t¨ng thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng, ®em l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. III - Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ nhËn xÐt t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô. Nh÷ng biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ. 1. ViÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp qua c¸c n¨m lµ mét néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ kinh doanh. Qua viÖc ph©n tÝch nµy, chóng ta cã thÓ nhËn thøc ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n, toµn diÖn chi phÝ kinh doanh ph¸t sinh trong kú ®Ó thÊy ®­îc t×nh h×nh qu¶n lý vµ thùc hiÖn chi phÝ cßn phÇn nµo ch­a hîp lý. Tõ ®ã c«ng ty cã thÓ t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc ch­a hîp lý ®ã ®Ó ®Ò ra nh÷ng ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc nh»m qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ cã hiÖu qu¶ h¬n. §Ó xem xÐt sù biÕn ®éng t¨ng hay gi¶m cña tæng chi phÝ ta ph¶i ®i s©u nghiªn cøu ph©n tÝch nguyªn nh©n t¨ng gi¶m ë tõng kho¶n môc chi phÝ cô thÓ: Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm lµ mét kho¶n chi phÝ rÊt lín nªn khi kho¶n chi phÝ nµy t¨ng hay gi¶m ph¶i t×m hiÓu nguyªn nh©n t¹i sao cã sù biÕn ®éng ®ã vµ ®iÒu nµy cã lîi hay cã h¹i ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ngoµi ra chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ ho¹t ®éng dÞch vô vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng cã ¶nh h­ëng rÊt lín. ThÓ hiÖn: a. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: nÕu t¨ng lµ do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã nguyªn nh©n chÝnh lµ qui m« s¶n xuÊt kh«ng ngõng ®ù¬c më réng s¶n l­îng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶ phÈm ngµy cµng t¨ng dÉn ®Õn doanh thu còng t¨ng t­¬ng øng .§iÒu nµy ®ßi hái ph¶i tiªu tèn mét l­îng nguyªn vËt liÖu t¨ng lªn qua c¸c n¨m ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt nh­ng sù t¨ng lªn nµy ph¶i ®¶m b¶o hîp lý cho nhu cÇu tiÕt kiÖm vËt liÖu. b. Chi phÝ tiÒn l­¬ng: cã nhiÒu nguyªn nh©n cã thÓ lµm t¨ng chi phÝ tiÒn l­¬ng. VÝ dô mét doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo ®Þnh møc kho¸n s¶n phÈm ®èi víi c¸c nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt. V× vËy khi s¶n l­îng s¶n xuÊt gia t¨ng th× chi phÝ tiÒn l­¬ng còng t¨ng lªn dÉn ®Õn c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng còng t¨ng. c. C¸c chi phÝ kh¸c: sÏ ph¸t sinh vµ ngµy cµng t¨ng tû lÖ thuËn víi tèc ®é t¨ng cña quy m« s¶n xuÊt. Do quy m« s¶n xuÊt ngµy cµng më réng sÏ dÉn ®Õn nhu cÇu vÒ ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i ... ngµy cµng t¨ng. C¸c chi phÝ cho söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, cho héi häp, tiÕp kh¸ch, tiÒn c«ng t¸c phÝ, ... còng t¨ng lªn Nh÷ng biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh: Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay gi÷a c¸c doanh nghiÖp lu«n cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a hai mÆt: chÊt l­¬ng vµ gi¸ c¶, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. Ph¶i lÊy thu nhËp bï ®¾p chi phÝ vµ cã lîi nhuËn. Trong ®iÒu kiÖn gi¸ b¸n trªn thÞ tr­êng chÞu sù khèng chÕ cña qui luËt cung cÇu, c¹nh tranh ®Ó cã lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn chØ tiªu chi phÝ gi¸ thµnh .C¸c chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é kü thuËt s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, lao ®éng vËt t­, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp. ë giai ®o¹n hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp ®­îc nhµ n­íc giao quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh th× viÖc tÝnh ®ñ chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ ®· bá vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng lµ cÇn thiÕt mµ cßn mang tÝnh nguyªn t¾c lµ yªu cÇu c¬ b¶n cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp Nh­ ta ®· biÕt bÊt kú s¶n phÈm nµo muèn tiªu thô ®­îc trªn thÞ tr­êng th× ®Òu ph¶i giµnh ®­îc lîi thÕ trong c¹nh tranh ®ã lµ chÊt l­îng vµ gi¸ b¸n. Khi gi¸ b¸n s¶n phÈm dõng l¹i ë møc ®é thÞ tr­êng cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Muèn thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn th× c¸ch tèt nhÊt lµ doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ xu h­íng c¬ b¶n, l©u dµi trong c«ng t¸c qu¶n lý. §Ó tiÕt kiÖm chi phÝ c«ng ty cã thÓ më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh b»ng viÖc mua s¾m c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh t¨ng doanh thu. Tuú tõng h×nh thøc tr¶ l­¬ng mµ cã biÖn ph¸p tÝch cùc khuyÕn khÝch tinh thÇn lao ®éng cña c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, gi¶m bít sè l­îng s¶n phÈm háng, t¨ng ý thøc tr¸ch nhiÖm tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt cña ng­êi c«ng nh©n. Cã thÓ gi¶m bít chi phÝ vËn chuyÓn trong qu¸ tr×nh mua nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt b»ng c¸ch mçi lÇn mua nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt b»ng c¸ch mçi lÇn mua víi khèi l­îng lín. §iÒu nµy gióp c«ng ty gi¶m bít ®­îc sè lÇn ®i mua hµng, gi¶m ®­îc chi phÝ vËn chuyÓn vµ c«ng t¸c phÝ cña c¸n bé nghiÖp vô ®­îc cö ®i giao dÞch, cã thÓ mua s¾m mét sè ph­ong tiÖn vËn t¶i ®Ó gi¶m bít chi phÝ thuª xe ®ång thêi ®¸p øng ®­îc kÞp thêi nhu cÇu lu©n chuyÓn hµng ho¸ gióp c«ng ty chñ ®éng h¬n trong c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh. TiÕn hµnh trang bÞ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ qu¶n lý, thiÕt bÞ v¨n phßng hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh doanh nh­ mua s¾m m¸y vi tÝnh, phÇn mÒm sö dông, m¸y in cho c¸c bé phËn, c¸c phßng ban ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi vÒ th«ng tin gióp cho toµn bé c«nh ty ho¹t ®éng nhÞp nhµng ¨n khíp víi nhau cung cÊp bé phËn gi÷a c¸c bé phËn lËp b¸o c¸o kÕ to¸n nhanh chãng chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho c¸n bé ®i häc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô më réng tÇm hiÓu biÕt ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp hiÖn nay. IV - Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn h¹ thÊp CPSXKD 1. VÒ qu¶n lý chi phÝ nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt - T¨ng c­êng gi¸m s¸t t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt s¶n xuÊt, tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ sö dông bõa b·i, v« tr¸ch nhiÖm trong tõng bé phËn. - Khi ký kÕt hîp ®ång tuú thuéc vµo s¶n l­îng cÇn s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tiªu hao vËt t­ mµ kÕ to¸n kho xuÊt nguyªn vËt liÖu cÇn sö dông. (Cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c«ng nh©n tiÕt kiÖm chi phÝ trªn c¬ së ®Þnh møc nh­ khen th­ëng ®èi víi bé phËn sö dông nguyªn vË liÖu thÊp h¬n ®Þnh møc mµ vÉn ®¶m b¶o sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Ng­îc l¹i, cã chÕ ®é xö ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng ng­êi cè t×nh lµm sai, lµm Èu dÉn tíi l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu). 2. VÒ qu¶n lý chi phÝ vËn chuyÓn NÕu lµ doanh nghiÖp mµ ho¹t ®éng lu©n chuyÓn hµng ho¸ diÔn ra liªn tôc vµ cÇn mét kho¶n chi phÝ vËn chuyÓn lín th× doanh nghiÖp nªn cã bé phËn chuyªn chë hµnh ho¸ hay nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt. Chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy sÏ bao gåm: tiÒn l­¬ng cho l¸i xe cã thÓ tr¶ tiÒn theo thêi gian hay cho tõng chuyÕn hµng. 3. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm Th­êng xuyªn kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, gi¶m ®­îc nh÷ng sai sãt ®¸ng tiÕc vµ ®ì l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu vµ nh©n lùc trong s¶n xuÊt. Thùc hiÖn qui tr¸ch nhiÖm ®Õn tõng c«ng nh©n viªn trong kh©u s¶n xuÊt, ®Æc biÖt ®èi víi c¸n bé phô tr¸ch tõng kh©u vµ qu¶n ®èc ph©n x­ëng. Cã biÖn ph¸p ®Ó gi¶m ®Þnh møc hao hôt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr¸nh l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng còng nh­ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm háng. §Ó gi¶m tèi ®a ®Þnh møc hao hôt, c«ng ty nªn ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho m¸y mãc thiÕt bÞ. 4. Gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng Ngµy nay trong ®iÒu kiÖn KHKT ph¸t triÓn, m¸y mãc s¶n xuÊt ra ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng, chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao, ®iÒu nµy kÐo theo sù hao mßn v« h×nh cña tµi s¶n cè ®Þnh. §Ó kh¾c phôc nh­îc diÓm nµy c«ng ty cÇn ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh, ®iÒu nµy sÏ gióp c«ng ty nhanh chãng thu håi ®­îc vèn bá ra, quay vßng s¶n xuÊt, ®Çu t­ vµo viÖc mua s¾m c¸c thiÕt bÞ míi hiÖn ®¹i h¬n. N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng còng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gi¶m chi phÝ kinh doanh. §Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kho¸n. Mçi mét hîp ®ång s¶n xuÊt c«ng ty ®Òu tÝnh to¸n ph©n bæ vµ kho¸n chi phÝ cho c¸c phßng ban s¶n xuÊt còng nh­ bé phËn qu¶n lý. Song qu¸ tr×nh ph©n bæ møc kho¸n cho c¸c phßng ban ph¶i ®¶m b¶o tËp trung d©n chñ ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c c«ng b»ng hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c bé phËn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc vµ ph¶i dùa trªn c¬ së nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng. N©ng cao tr×nh ®é cña c«ng nh©n, bè trÝ ng­êi lao ®éng vµo c¸c vÞ trÝ phï hîp víi n¨ng lùc lao ®éng. KÝch thÝch lßng say mª nghÒ nghiÖp cña mçi thµnh viªn trong c«ng ty nh­ lËp quü khen th­ëng, quü th¨m hái nh÷ng ng­êi èm ®au... tÝch cùc sö dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. 5. Chi phÝ qu¶n lý Tæ chøc hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý trªn nguyªn t¾c gän nhÑ vµ cã hiÖu qu¶. Kho¸n vµ x©y dùng nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ ®èi víi c¸c kho¶n chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh: chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi häp , c«ng t¸c phÝ, v¨n phßng phÝ 6. Tæ chøc më réng thÞ tr­êng Tæ chøc thµnh lËp bé phËn marketing nh¹y bÐn ®Ó n¾m b¾t nhanh chãng thÞ tr­êng. C¬ héi th× cã nhiÒu nh­ng kh«ng dÔ n¾m b¾t. NÕu doanh nghiÖp biÕt chíp ®óng thêi c¬ th× cã thÓ gi¶m ®­îc mét kho¶n chi phÝ rÊt lín. Ng­îc l¹i, doanh nghiÖp cã thÓ ph¶i chÞu thiÖt h¹i nÆng nÒ nhÊt lµ ë bé phËn s¶n xuÊt. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh “Lý thuyÕt tµi chÝnh - tiÒn tÖ”. Tr­êng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi. 2. Gi¸o tr×nh “Tµi chÝnh doanh nghiÖp s¶n xuÊt”. Tr­êng §¹i häc th­¬ng m¹i. 3. Gi¸o tr×nh “Tµi chÝnh doanh nghiÖp th­¬ng m¹i”. Tr­êng §¹i häc th­¬ng m¹i. 4. Ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª. 5. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp. Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh. 6. §äc vµ ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp. --------------**0**-------------- KÕt luËn chung §Ó tån t¹i trªn thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶ ®ã lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc nhÊt hiÖn nay. Qua t×m hiÓu thùc tÕ vµ c¸c s¸ch b¸o tµi liÖu tham kh¶o. em ®· chän ®Ò tµi nµy víi hy väng nªu nªn ®­îc mét vµi biÖn ph¸p cña b¶n th©n vµ mét sè biÖn ph¸p mµ thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp ®ang thùc hiÖn. C¸c kho¶n môc chi phÝ mµ trong ®ã quan träng nhÊt lµ chi phÝ trong kh©u s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ tiªu thô s¶n phÈm cã quan hÖ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. NÕu doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ trong s¶n xuÊt mét c¸ch tèt nhÊt th× trong kh©u tiªu thô doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm chi phÝ mét c¸ch t­¬ng øng. MÆc dï cã sù t×m hiÓu thùc tÕ vµ c¸c tµi liÖu nh­ng do tr×nh ®évµ kh¶ n¨ng nhËn thøc cßn h¹n hÑp nªn bµi viÕt cña em cßn nhiÒu h¹n chÕ rÊt mong thÇy c« vµ b¹n ®äc gãp ý vµ bæ xung ®Ó ®Ò tµi cña em thªm hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o ®· gióp em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Môc lôc Lêi nãi ®Çu: 1 I PhÇn thø nhÊt 2 1. Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ kinh doanh 2 2. KÕt cÊu cña chi phÝ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ dÞch vô 2 3. Ph¹m vi chi phÝ kinh doanh 7 4. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ kinh doanh 7 5. C¸c biÖn ph¸p chung nh»m phÊn ®Êu h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 7 PhÇn thø hai: 10 1. T×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 10 2. t×nh h×nh qu¶n lý chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp 13 3. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ nhËn xÐt t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 16 4. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 18 Tµi liÖu tham kh¶o 20 KÕt luËn chung 21