MỤC LỤC
Lời nói đầu 1
ChươngI. Chiến lược phát triển các mặt hàng xuất khẩu chủ lực 3
I.1 Chiến lược kinh doanh 3
I.1.1 Khái niệm 3
I.1.2 Vai trò của chiến lược kinh doanh 4
I.1.3 Các đặc điểm cơ bản của chiến lược kinh doanh 5
I.1.4 Nội dung của chiến lược kinh doanh 6
I.1.5 Quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh 8
I.2 Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam 10
I.2.1 Chính sách phát triển xuất khẩu của Việt Nam 10
I.2.2 Chiến lược phát triển xuất khẩu 12
I.2.3 Sự cần thiết xây dựng chiến lược phát triển các
mặt hàng xuất khẩu chủ lực 12
I.2.4 Vai trò then chốt của các mặt hàng xuất khẩu chủ lực 13
I.2.5 Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam hiện nay 16
I.3 Ảnh hưởng của Toàn cầu hoá đối với các mặt hàng chủ lực 19
I.3.1 Tình hình thị trường của các mặt hàng xuất khẩu chủ lực 19
I.3.2 Xu thế khách quan 23
I.3.3 Thời cơ và thách thức 25
Chương II: Thực trạng xuất khẩu và xây dựng chiến lược phát triển
các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam 29
II.1 Hiện trạng xuất khẩu của Việt Nam những năm gần đây 29
II.2 Tình hình xuất khẩu các mặt hàng chủ lực 32
II.2.1 Tình hình xuất khẩu 32
II.2.2 Thị trường xuất khẩu chính của các mặt hàng chủ lực 40
II.3 Bước đầu đánh giá chung việc xây dựng chiến lược phát triển các mặt hàng xuất khẩu chủ lực giai đoạn 2005 – 2010 46
II.3.1 Phát triển sản xuất nguyên liệu trong nước phục vụ xuất khẩu 46
II.3.2 Tăng cường đầu tư đổi mới công nghệ 48
II.3.3 Đầu tư nâng cao năng lực sản xuất của ngành 51
II.3.4 Những thành tựu ban đầu 52
Chương III: Kiến nghị về việc xây dựng chiến lược phát triển
các mặt hàng xuất khẩu chủ lực giai đoạn 2005 - 2010 62
III.1 Mục tiêu xuất khẩu các mặt hàng chủ lực đến 2010 62
III.1.1 Giá trị kim ngạch xuất khẩu 63
III.1.2 Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu 63
III.1.3 Định hướng về thị trường xuất khẩu 68
III.2 Hệ thống các giải pháp chính 70
III.2.1 Giải pháp về tài chính và vốn 72
III.2.2 Giải pháp về đầu tư 73
III.2.3 Giải pháp về thị trường 75
III.2.4 Giải pháp về điều hành và phát triển nguồn nhân lực 76
III.3 Một số kiến nghị về cơ chế chính sách 77
III.3.1 Có chính sách thuế và cơ chế tài chính tạo vốn và
khuyến khích các ngành hàng đầu tư phát triển 77
III.3.2 Có biện pháp hỗ trợ hội nhập và xúc tiến xuất khẩu 78
III.3.3 Về ưu đãi đầu tư 79
III.3.4 Về thương mại và hải quan 80
III.3.5 Về chương trình phát triển từng mặt hàng xuất khẩu chủ lực 81
Kết luận 84
Tài liệu tham khảo 86
86 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2295 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Chiến lược phát triển các nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực giai đoạn 2005 - 2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
g gi¸ vÉn dao ®éng ë møc cao. Gi¸ dÇu nhÑ New York ®ang phæ biÕn ë møc 31,95 USD/thïng, gi¸ dÇu Brent London ë møc 30,06 USD/thïng. ¶rËp Xªót vµ I-ran, 2 níc s¶n xuÊt dÇu má lín nhÊt cña OPEC, sÏ c¾t gi¶m s¶n lîng cung dÇu cho c¸c c«ng ty dÇu má chñ chèt thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ ë ch©u ¢u vµ Hoa Kú, theo khu«n khæ c¾t gi¶m 3,5% møc trÇn s¶n lîng cña OPEC cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/11/2003. Nh vËy, trong thêi gian tíi gi¸ dÇu th« trªn trêng thÕ giíi vÉn cã thÓ ®øng ë møc cao vµ diÔn biÕn phô thuéc nhiÒu vµo ch¬ng tr×nh c¾t gi¶m s¶n lîng cña OPEC vµ møc dù tr÷ cña Hoa Kú. Mêi th¸ng ®Çu n¨m 2003, ®¹t kho¶ng 14.313 ngµn tÊn, t¬ng øng 3.110 triÖu USD, t¨ng 2,8% vÒ lîng vµ 19,8% vÒ trÞ gi¸ so víi cïng kú 2002.
+ Than ®¸
XuÊt khÈu than ®¸ cña ViÖt Nam tiÕp tôc æn ®Þnh nhê nhu cÇu mua æn ®Þnh cña thÞ trêng Trung Quèc, Hµn Quèc, Th¸i Lan vµ thÞ trêng NhËt B¶n t¨ng lîng nhËp khÈu than tõ ViÖt Nam ®Ó ®¸p øng nhu cÇu t¨ng cña ngµnh s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng, luyÖn thÐp trong bèi c¶nh kinh tÕ níc nµy trªn ®µ phôc håi. Nhu cÇu than cña Trung Quèc t¨ng do nguån cung trong níc gi¶m (hÇu hÕt c¸c má ë vïng S¬n T©y - vïng khai th¸c than lín nhÊt Trung Quèc t¹m ngõng ho¹t ®éng ®Ó söa ch÷a). Mêi th¸ng ®Çu n¨m 2003, ®¹t 5.680 ngµn tÊn, trÞ gi¸ lµ 147 triÖu USD, t¨ng 14,8% vÒ lîng vµ 17,2% vÒ trÞ gi¸ so víi cïng kú n¨m 2002. Gi¸ xuÊt khÈu b×nh qu©n ®¹t kho¶ng 25,8 USD/tÊn, cao h¬n so víi møc gi¸ 25,38 USD/tÊn b×nh qu©n n¨m ngo¸i, ®©y còng lµ nguyªn nh©n gióp cho kim ng¹ch xuÊt khÈu than ®¸ t¨ng kh¸ cao.
Trong 10 th¸ng ®Çu n¨m 2003, lîng nhËp khÈu than ViÖt Nam cña NhËt B¶n ®¹t kho¶ng 1,5 triÖu tÊn, trÞ gi¸ kho¶ng 48,5 triÖu USD; cña Trung Quèc kho¶ng 1,8 triÖu tÊn, trÞ gi¸ kho¶ng 28 triÖu USD. Dù b¸o xuÊt khÈu than ®¸ cña ViÖt Nam t¨ng trëng ®Òu nh÷ng th¸ng cuèi n¨m 2003. Kh¶ n¨ng lîng xuÊt khÈu c¶ n¨m sÏ ®¹t kho¶ng 6 - 6,2 triÖu tÊn, trong ®ã kho¶ng 1,8 triÖu tÊn xuÊt khÈu sang NhËt B¶n, 2,3 triÖu tÊn xuÊt khÈu sang Trung Quèc.
+ S¶n phÈm gç
XuÊt khÈu ®å gç cña ViÖt Nam ®· t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2003 dù kiÕn ®¹t trªn 500 triÖu USD. §å gç xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· vît qua Malaysia, Th¸i Lan, In®«nªsia vµ thËm chÝ t¹i mét sè thÞ trêng kh¸c, ®å gç cña ViÖt Nam cßn ®îc xÕp h¹ng trªn Trung Quèc nhê ®é tinh x¶o, chÊt lîng vµ kiÓu d¸ng cña hµng ho¸. XuÊt khÈu 10 th¸ng ®Çu n¨m 2003 ®¹t kho¶ng 446 triÖu USD, t¨ng 37,2% so víi cïng kú n¨m 2002.
Ch¬ng III: KiÕn nghÞ vÒ viÖc x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc giai ®o¹n 2005 - 2010
III.1 Môc tiªu xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc ®Õn 2010
Trong thêi gian qua nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®îc c¶i thiÖn mét c¸ch râ rÖt. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu kh«ng ngõng t¨ng lªn, thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu kh«ng ngõng ®îc më réng. Chóng ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ vÒ xuÊt khÈu, nhng nh÷ng th¸ch thøc míi vÉn ®ang cßn ë phÝa tríc vµ lµm thÕ nµo ®Ó duy tr× vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®îc ®ã trong n¨m 2003 vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo lµ néi dung nh÷ng ®Þnh híng lín ph¸t triÓn xuÊt khÈu, ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt sau:
B¶ng 5: Môc tiªu xuÊt khÈu vµ ph¸t triÓn thÞ trêng
c¸c nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu ®Õn 2010
STT
§¬n vÞ
2005
2010
ThÞ trêng
I
Nhãm n«ng s¶n vµ n«ng s¶n chÕ biÕn
1
G¹o
TriÖu tÊn
3¸3,5
3¸3,5
Ch©u phi, TQ, Trung cËn §«ng, ASEAN, Ch©u ¸
2
Cµ phª
1.000 tÊn
530
600
EU, Mü, NhËt, TQ, Nga, Australia, Angieri
3
Cao su
1.000 tÊn
300
400
Trung Quèc, Hµn quèc, §µi Loan, Nga, Singapore
4
H¹t ®iÒu
1.000 tÊn
80
120
Ên ®é, TQ, NhËt, Anh, Singapore, Ph¸p
5
Thuû s¶n
Tû USD
1,5
2
NhËt, Mü, EU, TQ, §µi Loan, Canada
II
Nhãm hµng c«ng nghiÖp nhÑ
1
Hµng dÖt vµ may mÆc
Tû USD
4
5
EU, Mü, NhËt, Hµn quèc, Canada, óc, Trung §«ng
2
Hµng giµy dÐp vµ c¸c s¶n phÈm da
Tû USD
2,5
3
EU, Mü, NhËt, Hµn quèc, Canada, óc, §«ng ¢u
III
Nhãm hµng c«ng nghiÖp nÆng
KhÝ ho¸ láng, x¨ng dÇu vµ s¶n phÈm ho¸ dÇu
Tû USD
-
4
C¸c níc trªn thÕ giíi
IV
Nhãm hµng ®iÖn tö, tin häc, viÔn th«ng :
Tû USD
3,5
6,0
C¸c níc trªn thÕ giíi
Nguån: “Híng ph¸t triÓn xuÊt khÈu ViÖt Nam tíi 2010”,
Vô KÕ ho¹ch, Bé Th¬ng m¹i
III.1.1 Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu
ViÖt Nam ®ang tiÕn hµnh x©y dùng mét nÒn kinh tÕ më, héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, kÕt hîp chÆt chÏ víi thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong níc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. §i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ, ®a ph¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ quan hÖ víi níc ngoµi, ViÖt Nam lu«n gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp vµ tù chñ cña m×nh, kÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi víi quèc phßng an ninh.Víi ®Þnh híng cña sù ph¸t triÓn ®Êt níc nh vËy th× môc tiªu xuÊt khÈu trong giai ®o¹n tíi sÏ lµ:
+ Giai ®o¹n 2005 - 2010:
Dù b¸o tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu hµng n¨m kho¶ng 14%/ n¨m. §Õn n¨m 2010, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 70 tû USD, xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t 740 USD, xuÊt khÈu ®ãng gãp kho¶ng 87% GDP vµ c¸n c©n thanh to¸n lµ xuÊt siªu kho¶ng 5 tû USD.
+ Giai ®o¹n 2010-2020
Dù b¸o tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu hµng n¨m kho¶ng 12%/ n¨m. §Õn n¨m 2020, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 200 tû USD, xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ 1.900 USD, xuÊt khÈu ®ãng gãp kho¶ng 37% GDP vµ c¸n c©n thanh to¸n lµ xuÊt siªu kho¶ng 10 tû USD.
Tuy nhiªn, ®ã míi chØ lµ môc tiªu vµ dù kiÕn, cßn lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc nã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh, ®ßi hái sù nç lùc cña c¸c c¬ quan qu¶n lý, c¸c doanh nghiÖp vµ cña ngêi s¶n xuÊt.
III.1.2 C¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu
Ph¬ng híng chñ ®¹o lµ t¹o dùng nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc nhng kh«ng giíi h¹n vµo nh÷ng mÆt hµng cè ®Þnh mµ linh ho¹t ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng vµ biÕn ®éng gi¸ c¶. ë ®©y träng t©m cÇn ®Æt vµo c¸c mÆt hµng chÕ biÕn (chñ yÕu lµ n«ng, l©m, thuû s¶n), hµng c«ng nghiÖp nhÑ (hµng dÖt may, da vµ gi¶ da), c«ng nghiÖp l¾p r¸p, sö dông nhiÒu lao ®éng cã tay nghÒ kh¸. Thªm vµo ®ã ph¶i më ra c¸c mÆt hµng hoµn toµn míi, c¸c mÆt hµng hiÖn nay cha cã nhng cã tiÒm n¨ng vµ triÓn väng, phï hîp víi xu híng quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c nhãm mÆt hµng: s¶n phÈm ®iÖn tö, s¶n phÈm kü thuËt ®iÖn, c¸c lo¹i dÞch vô vµ c¸c s¶n phÈm trÝ tuÖ.
B¶ng 6: C¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam giai ®o¹n 2010 - 2020.
2001-2005
2005-2010
Kim ng¹ch xuÊt khÈu ( tû USD )
60
90
C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu (% )
Hµng xuÊt khÈu chÕ biÕn s©u
Hµng xuÊt khÈu th« vµ s¬ chÕ
86
14
90
10
ChØ tiªu t¨ng trëng xuÊt khÈu hµng n¨m ( % )
14
12
Nguån: “Híng ph¸t triÓn xuÊt khÈu ViÖt Nam tíi n¨m 2010”,
Vô KÕ ho¹ch, Bé Th¬ng M¹i
+ MÆt hµng dÇu th«
Theo Tæ chøc n¨ng lîng quèc tÕ (IEA), thÞ trêng dÇu th« thÕ giíi n¨m 2003 sÏ bÞ t¸c ®éng bëi mét sè nh©n tè chñ yÕu. Tríc tiªn lµ kh¶ n¨ng khèng chÕ s¶n lîng ë møc thÊp cña c¸c níc xuÊt khÈu dÇu th«. ë vïng biÓn phÝa Nam cña ViÖt Nam cã 3 má dÇu ®ang ®îc khai th¸c, má dÇu Rång, B¹ch Hæ, §¹i Hïng víi c«ng suÊt khai th¸c kho¶ng 200.000 thïng/ ngµy. Ngoµi ra, cßn cã kho¶ng 10 má kh¸c vïng l©n cËn ph¸t hiÖn ra lµ ®· gÆp dÇu. ChÝnh s¸ch ®æi míi cña Nhµ níc ViÖt Nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn thu hót ®îc nhiÒu nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc quan t©m ®Õn vïng biÓn ViÖt Nam. ViÖt Nam hiÖn nay ®ang ®øng vµo hµng thø 4 trong sè c¸c níc s¶n xuÊt dÇu ë khu vùc §«ng Nam ¸. N¨m 2003 sÏ ®¹t kho¶ng 16.521 ngµn tÊn, kim ng¹ch xuÊt khÈu kho¶ng 2,1 tû USD vµ dù kiÕn n¨m 2010 s¶n xuÊt sÏ ®¹t 30 - 40 triÖu tÊn/ n¨m, xuÊt khÈu kho¶ng 20 - 25 triÖu tÊn, ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 4,5 tû USD, chiÕm 15% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu.
B¹n hµng dÇu th« lín nhÊt ViÖt Nam lµ NhËt B¶n, sau NhËt B¶n lµ Singapore vµ Trung Quèc. Trong t¬ng lai 5 - 20 n¨m tíi, 3 níc nµy vÉn lµ nh÷ng b¹n hµng lín nhÊt vÒ dÇu má cña ViÖt Nam.
+ MÆt hµng dÖt may
Theo “Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp DÖt - May ®Õn n¨m 2010” ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt ngµy 4/9/1998, môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp DÖt - May ®Õn n¨m 2010 lµ híng ra xuÊt khÈu nh»m t¨ng nguån thu ngo¹i tÖ, ®¶m b¶o c©n ®èi tr¶ nî vµ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña ngµnh, tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng trong níc vÒ sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i vµ gi¸ c¶, tõng bíc ®a mÆt hµng DÖt - May ViÖt Nam trë thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu mòi nhän, gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ, gi¶i quyÕt viÖc lµm, thùc hiÖn ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Víi kinh nghiÖm cña c¸c níc ®· ph¸t triÓn vµ níc c«ng nghiÖp míi ë Ch©u ¸, ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®· ®îc coi lµ ngµnh mòi nhän trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam tõ nay ®Õn n¨m 2010.
B¶ng 8: Dù b¸o thÞ trêng xuÊt khÈu hµng dÖt may ®Õn 2010
§¬n vÞ : TriÖu s¶n phÈm
ThÞ trêng
N¨m 2005
N¨m 2010
S¶n lîng xuÊt khÈu
XuÊt khÈu sang Mü vµ B¾c Mü
XuÊt khÈu sang EU
XuÊt khÈu sang NhËt
XuÊt khÈu sang SNG
XuÊt khÈu sang Cana®a
XuÊt khÈu sang §«ng ¢u vµ kh¸c
Kim ng¹ch xuÊt khÈu ( triÖu USD )
500
240
100
70
40
10
40
3.900
800
350
200
100
50
20
80
5.000
Nguån : “ChiÕn lîc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ®Õn 2010”, Bé C«ng NghiÖp
§Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu trªn, tõ nay tíi n¨m 2005 DÖt - May ViÖt Nam ph¶i cã møc t¨ng trëng b×nh qu©n 15%/ n¨m, tõ n¨m 2005 ®Õn 2010 t¨ng trëng 17%/ n¨m. Trong nh÷ng n¨m tíi tËp trung vµo nh÷ng mÆt hµng cao cÊp nh mÆt hµng sîi b«ng 100% (s¬ mi, T-shirt, polo-shirt, v¶i jean, hµng len vµ gi¶ len ...) cho thÞ trêng EU, NhËt B¶n, Mü ...
+ MÆt hµng giµy dÐp
Nhu cÇu cña thÕ giíi vÒ mÆt hµng giµy dÐp ngµy cµng t¨ng, mÆt hµng nµy rÊt ®îc thÞ trêng thÕ giíi a chuéng. Dù kiÕn n¨m 2003 nhu cÇu cña thÕ giíi vÒ giµy da lµ 5 tû ®«i vµ ®Õn n¨m 2010 sÏ lµ 8 tû ®«i. §Ó phÇn nµo ®¸p øng ®îc nhu cÇu giÇy da cña thÞ trêng thÕ giíi , ViÖt Nam ®· dù kiÕn nh sau:
B¶ng 9: Dù kiÕn xuÊt khÈu mÆt hµng giÇy dÐp giai ®o¹n 2005-2010
XuÊt khÈu giÇy dÐp c¸c lo¹i
§¬n vÞ tÝnh
2005
2010
Sè lîng xuÊt khÈu ®¹t
TriÖu ®«i
420
600
Møc t¨ng sè lîng xuÊt khÈu b×nh qu©n/ n¨m
%
75
87
Gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t
TriÖu USD
2400
3600
Møc t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu b×nh qu©n/n¨m
%
20
13
Nguån : B¸o c¸o hµng n¨m cña HiÖp héi da giÇy ViÖt Nam
NÕu chØ ®¹t chØ tiªu nh dù kiÕn th× ®Õn n¨m 2005 ngµnh giÇy ViÖt Nam míi b»ng møc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n¨m 1994 cña Indonesia hoÆc Th¸i Lan. §Õn n¨m 2010, tøc 10 n¨m n÷a míi ®¹t møc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña §µi Loan hoÆc Hµn Quèc ë c¸c n¨m 1983-1985, b»ng 80% ®Ønh cao 1988 cña §µi Loan (xÊp xØ 880 triÖu ®«i, gÇn 4 tû USD)... Do vËy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ë møc cao h¬n dù kiÕn míi mong rót ng¾n ®îc kho¶ng c¸ch ®ang tôt hËu kho¶ng 20 n¨m so víi nhiÒu níc trong khu vùc.
+ Hµng thuû s¶n
Ho¹t ®éng cña ngµnh thuû s¶n ®· cã nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ vµ ngµy nay, ngµnh thuû s¶n ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín cña ®Êt níc. Dù kiÕn n¨m 2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng thuû s¶n ®¹t kho¶ng 2,3 tû USD.
Môc tiªu ph¸t triÓn thuû s¶n lµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê, chó träng th©m canh nu«i trång thuû h¶i s¶n phôc vô tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu, nhÊt lµ nu«i trång thuû s¶n níc lî mang l¹i hiÖu qu¶ cao. S¶n lîng thuû s¶n n¨m 2010 dù b¸o t¨ng so víi n¨m 2003 kho¶ng 2,5 lÇn, trong ®ã t¨ng chñ yÕu lµ s¶n lîng nu«i trång ( 2,5-3 lÇn ), kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n t¨ng 3-3,5 lÇn. Møc tiªu thô trªn ®Çu ngêi ®¹t 18,20 kg/ n¨m. §Èy m¹nh s¶n xuÊt nh»m ®¶m b¶o nhu cÇu thùc phÈm thñy s¶n cho nh©n d©n víi møc tõ 20 - 25 kg/ ngêi trong mét n¨m ë n¨m 2010.
T¨ng nhanh gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®Ó t¨ng cêng tÝch luü tõ néi bé ngµnh, më réng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, ra søc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt x¬ng sèng cña ngµnh. Híng ®Çu t chñ yÕu lµ tËp trung ®Çu t ®æi míi ph¬ng tiÖn ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ c¶i t¹o n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn ®«ng l¹nh hiÖn cã, ®Ó nhanh chãng t¹o ra mÆt hµng thñy s¶n xuÊt khÈu cã chÊt lîng cao, ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi.
B¶ng 10: Ph¬ng ¸n xuÊt khÈu Thuû s¶n tõ n¨m 2005 ®Õn 2010.
C¸c chØ tiªu chÝnh
2005
2010
1- Gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m cuèi kú ( tû USD )
T«m ®«ng l¹nh
Thuû s¶n ®«ng l¹nh kh¸c
Thuû s¶n t¬i sèng
S¶n phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng
§å hép
2- Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 5 n¨m
2.0
0.8
0.3
0.4
0.2
0.1
17
3.5
1.0
0.5
0.8
0.5
0.3
15
Nguån : “KÕ ho¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam ®Õn 2010”, Bé Thñy s¶n
+ G¹o
T×nh h×nh bu«n b¸n g¹o thÕ giíi kh«ng cã g× thay ®æi lín vµ còng kh«ng cã ®ét biÕn vÒ gi¸ c¶. Dù kiÕn s¶n lîng xuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam n¨m 2003 ®¹t 3,7-3,8 triÖu tÊn. §Õn n¨m 2005 s¶n lîng g¹o xuÊt khÈu sÏ lµ 5,5 triÖu tÊn, ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 1,5 tû USD vµ n¨m 2010 s¶n lîng g¹o xuÊt khÈu lµ 8 triÖu tÊn, ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 2 tû USD. ChiÕn lîc s¶n phÈm trong xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam thêi gian tíi cÇn tiÕn hµnh theo híng ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i g¹o, cÊp lo¹i g¹o xuÊt khÈu, t¨ng nhanh tû träng g¹o chÊt lîng cao.
+ Ngµnh ®iÖn tö – tin häc
§èi víi c«ng nghÖ l¾p r¸p; s¶n xuÊt phÇn mÒm tin häc; thiÕt kÕ s¶n phÈm; tæ chøc c¸c lo¹i dÞch vô ®iÖn tö, tin häc tõ nay ®Õn n¨m 2010 ph¶i cè g¾ng híng tíi môc tiªu ®¹t tr×nh ®é ngang tÇm víi c¸c quèc gia trong khu vùc. §ã lµ mét chÆng ®êng gian nan ®Çy thö th¸ch ®èi víi ngµnh ®iÖn tö - tin häc ViÖt Nam .
Giai ®o¹n tõ n¨m 2001 - ®Õn n¨m 2005
Giai ®o¹n nµy, ngµnh ®iÖn tö - tin häc sÏ hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng; ®Çu t c«ng nghÖ míi cã lùa chän (tiªn tiÕn vµ hiÖu qu¶); ph¸t triÓn m¹nh c¸c s¶n phÈm ®îc thiÕt kÕ mang nh·n hiÖu ViÖt Nam ®a ra thÞ trêng néi ®Þa vµ thÕ giíi. Dù tÝnh tæng sè vèn ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn trªn ë giai ®o¹n nµy lªn tíi 1150 triÖu USD, thu hót kho¶ng 60 ngh×n lao ®éng; trong lao ®éng sÏ cã tõ 40 ®Õn 50% cã tr×nh ®é ®¹i häc.
Giai ®o¹n tõ n¨m 2006 ®Õn n¨m 2010
Giai ®o¹n nµy, ngµnh ®iÖn tö - tin häc ra søc cñng cè, më réng ph¸t triÓn c¸c thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc ë c¸c giai ®o¹n tríc ®Ó ®Õn n¨m 2010 ngµnh ®iÖn tö - tin häc cña ViÖt Nam thùc sù trë thµnh mét ngµnh cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cao gi÷ mét vÞ trÝ xøng ®¸ng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nh c¸c níc tiªn tiÕn trong khu vùc.
III.1.3 §Þnh híng vÒ thÞ trêng xuÊt khÈu
Môc tiªu ®Þnh híng vÒ thÞ trêng xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2020 do §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®Ò ra lµ: "§iÒu chØnh c¬ cÊu thÞ trêng ®Ó võa héi nhËp khu vùc toµn cÇu, xö lý ®óng ®¾n lîi Ých gi÷a ta víi c¸c ®èi t¸c". C¨n cø vµo nh÷ng kÕt qu¶ vÒ ph¸t triÓn thÞ trêng vµ b¹n hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua, cïng xu thÕ chung cña qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam, cã thÓ dù b¸o r»ng: thÞ trêng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã xu híng chuyÓn dÞch tõ §«ng sang T©y, tõ ch©u ¸ sang ch©u ¢u vµ B¾c Mü.
Sè tuyÖt ®èi vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang c¸c níc §«ng B¾c ¸ sÏ vÉn t¨ng lªn nhng tû träng % trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo khu vùc thÞ trêng nµy sÏ gi¶m trung b×nh 3 - 4 %/ n¨m (gi¶m vÒ sè t¬ng ®èi). Riªng NhËt B¶n vÉn cã kh¶ n¨ng chiÕm 11% vµo n¨m 2010 vµ 10% vµo n¨m 2020 trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. NhËt B¶n lµ níc nhËp khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam, ®ång thêi còng lµ níc xuÊt khÈu lín thø hai sang ViÖt Nam (sau Singapore ), nhng nhiÒu mÆt hµng ViÖt Nam nhËp tõ Singapore l¹i lµ nh÷ng mÆt hµng cña c¸c xÝ nghiÖp NhËt B¶n cho nªn trªn thùc tÕ NhËt B¶n lµ quèc gia xuÊt khÈu nhiÒu hµng cho ViÖt Nam nhÊt.
HiÖn nay, chÝnh s¸ch mÆt hµng cña NhËt B¶n ®èi víi ViÖt Nam lµ tËp trung ®Çu t vµo mÆt hµng t¬ sîi, coi mÆt hµng nµy lµ mÆt hµng chñ lùc nhËp tõ ViÖt Nam. MÆt hµng thø hai mµ NhËt B¶n sÏ u tiªn tËp trung ®Çu t lµ tæ chøc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng n«ng thuû s¶n cã gi¸ trÞ cao: rau ®«ng l¹nh, t«m ®«ng l¹nh… Thø ba lµ tÝch cùu gióp ®ì ViÖt Nam ®Çu t l¾p r¸p m¸y mãc, dông cô ®iÖn, ®iÖn tö, dÇn dÇn chuyÓn tõ thÞ trêng trong níc sang xuÊt khÈu. §Ó cã thÓ duy tr× vµ chiÕm lÜnh thÞ trêng NhËt B¶n trong t¬ng lai, ViÖt Nam cÇn cã chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn.
§èi víi Mü, mét thÞ trêng ®Çy hÊp dÉn, tû träng xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy sÏ t¨ng dÇn trong nh÷ng n¨m tíi, chiÕm 12% vµo n¨m 2010 vµ 15% vµo n¨m 2020 trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. ViÖt Nam cÇn khuyÕn khÝch m¹nh mÏ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ khai th¸c triÖt ®Ó mäi kh¶ n¨ng vµ nh÷ng c¬ së hîp thøc cña luËt ph¸p Mü, kÓ c¶ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam më c«ng ty, chi nh¸nh c«ng ty ë Mü, sö dông ViÖt kiÒu lµm nßng cèt ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo thÞ trêng nµy, ®Æc biÖt lµ hµng thuû s¶n vµ hµng dÖt may.
ThÞ trêng Liªn Minh Ch©u ¢u (EU), mét thÞ trêng cã søc mua lín nhng rÊt khã tÝnh. Trong t¬ng lai tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy vÉn sÏ lµ 15 % tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. HiÖn nay, EU lµ thÞ trêng lín thø hai vÒ nhËp khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam (tû träng kho¶ng 15%). §èi víi mÆt hµng thuû s¶n, hµng n¨m EU chiÕm tíi 40% nhËp khÈu toµn thÕ giíi. Trong nh÷ng n¨m tíi muèn n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy sang thÞ trêng EU th× vÊn ®Ò chÊt lîng ph¶i ®îc coi träng h¬n n÷a, hoÆc lµ gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i ban ®Çu (thuû s¶n t¬i sèng), hoÆc lµ chÕ biÕn theo nh÷ng c«ng nghÖ nh»m duy tr× tèt chÊt lîng nguyªn thuû vµ t¹o ra s¶n phÈm tiÖn lîi cho ngêi tiªu dïng. §èi víi mÆt hµng cµ phª, giÇy dÐp vµ dÖt may… EU còng lµ thÞ trêng tiªu thô chÝnh vµ trong nh÷ng n¨m tíi cÇn n¾m b¾t kÞp thêi nhu cÇu cña thÞ nµy ®Ó thay ®æi mÉu m·, bæ sung danh môc mÆt hµng xuÊt khÈu. Cã nh vËy míi ®a ®îc kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ trêng nµy cao h¬n n÷a.
Víi ASEAN, mét thÞ trêng rÊt quan träng. MÆt hµng chñ yÕu xuÊt khÈu sang ASEAN lµ dÇu th«, g¹o, l¹c, dÇu, cao su, h¶i s¶n, h¹t ®iÒu, hå tiªu, than ®¸, hµng thñ c«ng mü nghÖ... Hµng ho¸ cña ViÖt Nam míi chØ chiÕm 3 phÇn ngh×n tæng gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu cña c¸c níc ASEAN. Dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 vµ 2020 kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy vÉn chiÕm tû träng 10% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m tíi chóng ta cÇn nhanh chãng gi¶m møc nhËp siªu tõ mét vµi níc ASEAN th«ng qua më réng xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu trùc tiÕp kh«ng qua trung gian.
§èi víi thÞ trêng Trung Quèc, mét thÞ trêng tiªu thô c¸c mÆt hµng dÇu th«, cao su, gç, g¹o cña ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m tíi ViÖt Nam cÇn gi¶m m¹nh nhËp siªu vµ t¨ng xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy. H¬n n÷a cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch ®¸ng nh»m ng¨n chÆn tÖ n¹n bu«n lËu, mang hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt cña Trung Quèc vµo níc ta.
Bªn c¹nh ®ã, chóng ta cÇn chó ý h¬n n÷a nh÷ng thÞ trêng míi nhiÒu tiÒm n¨ng nh T©y Nam ¸, Ch©u Phi vµ Mü La Tinh.
III.2 HÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p chÝnh
§Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra, Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam cÇn ph¶i cã mét chiÕn lîc hîp lý nh»m "t¨ng tèc" ®Çu t, lùa chän vµ ph¸t triÓn m¹nh c¸c nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc trong kÕ ho¹ch 5 n¨m tõ 2005 - 2010 vµ cã thÓ kÐo dµi ®Õn n¨m 2020. Song song víi ch¬ng tr×nh ®Çu t vµ ph¸t triÓn nµy lµ mét lo¹t c¸c gi¶i ph¸p vÜ m«, vi m« còng cÇn ph¶i tÝnh ®Õn. ChÝnh phñ vµ Uû ban Nh©n d©n c¸c tØnh cÇn ®a ra nh÷ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ hµnh lang ph¸p lý mang tÝnh ®Æc c¸ch cho mçi ngµnh nghÒ, mçi mÆt hµng vµ nhãm mÆt hµng chñ lùc nh»m kÝch thÝch vµ thu hót c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi níc, tËp trung mäi nguån lùc ®Çu t vµo ViÖt Nam.
Muèn ®¹t ®îc kim ng¹ch xuÊt khÈu cao theo môc tiªu ®Ò ra trong nh÷ng n¨m tíi, chóng ta ph¶i t¨ng cêng më réng quan hÖ thÞ trêng. TËp trung tæ chøc tèt thÞ trêng vµ c¸c kªnh lu th«ng hîp lý. §a d¹ng ho¸ thÞ trêng vµ b¹n hµng xuÊt khÈu. §Èy m¹nh ho¹t ®éng vµ tæ chøc m¹ng líi xóc tiÕn th¬ng m¹i nh»m t¨ng xuÊt khÈu vµo mét sè thÞ trêng chñ yÕu vµ thÞ trêng míi.
ChuyÓn dÞch c¬ cÊu thÞ trêng theo híng t¨ng nhanh c¸c thÞ trêng tiªu thô trùc tiÕp, cã dung lîng lín nh NhËt B¶n, EU, Mü... gi¶m dÇn c¸c thÞ trêng trung gian. Tõng bíc kh«i phôc c¸c thÞ trêng truyÒn thèng nh Nga, c¸c níc SNG, §«ng ¢u, tÝch cùc t×m kiÕm c¸c thÞ trêng míi... Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ - th¬ng m¹i, dù b¸o kÞp thêi, chÝnh x¸c quan hÖ cung cÇu, thÞ trêng vµ gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng chñ yÕu.
TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn thñ tôc hµnh chÝnh trong qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu, nhÊt lµ thñ tôc h¶i quan, ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo viÖc kª khai hµng ho¸ tÝnh thuÕ xuÊt - nhËp khÈu. Thóc ®Èy sím viÖc thµnh lËp Quü hç trî tÝn dông xuÊt khÈu. Bé Th¬ng M¹i tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ tæ chøc thùc hiÖn tèt Quü thëng xuÊt khÈu.
Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý thÞ trêng, chèng bu«n lËu, gian lËn th¬ng m¹i, s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng gi¶ vµ nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c. TiÕp tôc nghiªn cøu, ¸p dông viÖc d¸n tem ®èi víi mét sè hµng nhËp khÈu kh¸c ®Ó t¹o thªm ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh hµng trong níc ph¸t triÓn. T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ níc vÒ th¬ng m¹i th«ng qua viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu, ban hµnh c¸c v¨n b¶n vÒ c¬ chÕ qu¶n lý, chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®iÒu hµnh ho¹t ®éng th¬ng m¹i.
III.2.1 Gi¶i ph¸p vÒ tµi chÝnh vµ vèn
+ C¬ cÊu nguån thu ng©n s¸ch cÇn ®îc thay ®æi theo híng gi¶m dÇn tû träng sè thu tõ thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao lîi nhuËn t¸i ®Çu t cho lÜnh vùc xuÊt khÈu.
HiÖn nay sè thu tõ thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu ®ang chiÕm trªn díi 30% tæng thu tõ thuÕ c¸c lo¹i. ThuÕ xuÊt nhËp khÈu do dÔ thu vµ dÔ cìng chÕ, ®· ®îc huy ®éng mét c¸ch tèi ®a. Thùc tiÔn nµy võa gãp phÇn lµm gi¶m ®éng lùc ph¸t triÓn ngo¹i th¬ng, võa kh«ng phï hîp víi xu thÕ tù do ho¸ th¬ng m¹i trªn toµn thÕ giíi, võa ®a ng©n s¸ch vµo thÕ cùc kú khã kh¨n khi nh÷ng cam kÕt gi¶m thuÕ cã hiÖu lùc vµ lµm nguån thu tõ thuÕ nhËp khÈu gi¶m m¹nh. §Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nµy, cÇn gÊp rót thay ®æi c¬ cÊu nguån thu, t¨ng tû träng cña c¸c s¾c thuÕ kh¸c nh c¸c lo¹i thuÕ trùc thu, thuÕ hµng ho¸, th¸o bá nh÷ng c¶n trë ®èi víi viÖc thu mét sè lo¹i thuÕ nh thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®Ó gi¶m dÇn tû träng cña sè thu tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.
+ TiÕp tôc thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi ®i ®«i víi viÖc t¹o tiÒn ®Ò cho ®a d¹ng ho¸ nguån vèn, khuyÕn khÝch m¹nh vèn ®Çu t cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ c¸c nhãm mÆt hµng chñ lùc.Thùc tiÔn ph©n bæ vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng dån vèn cho c¸c khu vùc phi xuÊt khÈu ®· ®îc tr×nh bµy t¹i c¸c phÇn trªn. §Ó kh¾c phôc, tõ nay trë ®i, ®èi víi ®Çu t níc ngoµi cÇn dµnh u ®·i ®Æc biÖt cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm xuÊt khÈu hoÆc cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm trong t¬ng lai gÇn còng nh c¸c ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng chñ lùc.
Trong thêi kú 2001-2005, ChÝnh phñ ®· cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó x¸c lËp tiÒn ®Ò thu hót c¸c h×nh thøc ®Çu t quèc tÕ vµ ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh, do ®ã cÇn ph¶i duy tr× vµ ®a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu cña nh÷ng biÖn ph¸t tríc ®©y. Gi¶i ph¸p quan träng nhÊt lµ lµnh m¹nh ho¸ ho¹t ®éng cña hÖ thèng trung gian tµi chÝnh vµ n©ng cao n¨ng lùc cho hÖ thèng nµy trong viÖc ph©n tÝch vµ thÈm ®Þnh rñi ro. KÕ ho¹ch cña ChÝnh phñ trong lÜnh vùc nµy ph¶i hÕt søc râ rµng, víi nh÷ng mèc thêi gian cô thÓ ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu vµ t¹o niÒm tin cho giíi ®Çu t quèc tÕ.
+ C¸c vÊn ®Ò tÝn dông vµ tiÒn tÖ: Trong thêi gian tíi ®©y cÇn t¨ng cêng sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ hiÖu qu¶ h¬n (nh tû gi¸ hèi ®o¸i, b¶o l·nh b¸n hµng tr¶ chËm, cho vay theo thµnh tÝch xuÊt khÈu, t¨ng tû träng cho vay trung vµ dµi h¹n...) ®Ó hç trî cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
KhÈn tr¬ng tiÕn hµnh c¶i c¸ch hÖ thèng trung gian tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Ó tr¸nh hiÖn tîng co côm, gi¶m d nî nh ®· x¶y ra ë Th¸i Lan khi sè lîng c¸c kho¶n nî khã ®ßi t¨ng nhanh.
C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuéc nhãm c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cÇn nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ph¸t hµnh cæ phiÕu nh»m huy ®éng mäi nguån vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ph¸t triÓn ngµnh hµng cña m×nh.
III.2.2 Gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t
+ Chñ tr¬ng khuyÕn khÝch ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu cÇn ®îc thi hµnh mét c¸ch triÖt ®Ó vµ nhÊt qu¸n h¬n theo nguyªn t¾c: s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ph¶i ®îc ®Æt ë vÞ trÝ u tiªn sè mét. C¸c h×nh thøc u ®·i cao nhÊt ph¶i ®îc dµnh cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu.
§©y lµ biÖn ph¸p cã ý nghÜa rÊt quan träng bëi tuy xuÊt khÈu ®· ®îc ®a lªn vÞ trÝ u tiªn vµ ®îc coi lµ ®éng lùc chÝnh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ nhng trªn thùc tÕ viÖc ®Çu t chñ yÕu vÉn ®ang tËp trung vµo s¶n xuÊt hµng thay thÕ nhËp khÈu. §Ó xuÊt khÈu cã ®îc nguån vèn ®Çu t cÇn thiÕt trong hoµn c¶nh tÝch luü néi bé cã h¹n, cÇn nhanh chãng kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy theo c¸c híng sau:
- TriÖt ®Ó vµ nhÊt qu¸n thi hµnh c¸c h×nh thøc u ®·i dµnh cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®· ®îc ®Ò cËp ®Õn trong LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc söa ®æi.
- Rµ so¸t l¹i danh môc ngµnh nghÒ khuyÕn khÝch ®Çu t. Nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu mµ n¨ng lùc s¶n xuÊt ®· t¬ng ®èi ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu trong níc cÇn ®îc xem xÐt ®Ó ®a ra khái danh môc nµy, tr¸nh khuyÕn khÝch t¨ng thªm ®Çu t míi, kÓ c¶ ®Çu t níc ngoµi.
- T¨ng cêng sö dông c¸c biÖn ph¸p nh thuÕ chèng ph¸ gi¸, thuÕ chèng trî cÊp ®Ó ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái mang tÝnh t×nh thÕ.
+ Bªn c¹nh viÖc kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, chÝnh s¸ch u ®·i doanh nghiÖp trong níc ph¶i b»ng hoÆc cao h¬n doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
HiÖn nay, tuy vÞ trÝ cña ®Çu t trong níc ®· ®îc n©ng cao nhng vÉn cßn mét sè lÜnh vùc mµ doanh nghiÖp trong níc cha ®îc ®èi xö b»ng hoÆc cao h¬n doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. ThÝ dô, doanh nghiÖp trong níc ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ë møc 32% trong khi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi chØ chÞu tèi ®a lµ 25%. Mét doanh nghiÖp may cña ViÖt Nam xuÊt khÈu 100% s¶n phÈm hiÖn nay ph¶i nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp lµ 32% trong khi xÝ nghiÖp liªn doanh may, s¶n phÈm xuÊt khÈu chØ ®¹t 80% l¹i chØ ph¶i nép 15%. Thùc tÕ nµy cha phï hîp víi luËn cø ‘‘vèn trong níc lµ quyÕt ®Þnh, vèn ngoµi níc lµ quan träng” vÉn ®îc ®Ò cËp mét c¸ch thèng nhÊt trong c¸c ®Ò ¸n vÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh quèc gia, ®ång thêi còng cha phï hîp víi chñ tr¬ng cña §¶ng vÒ ‘‘ph¸t huy néi lùc” trong ph¸t triÓn kinh tÕ.
+ ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t cÇn ®îc x©y dùng dùa trªn c¸c tiªu chÝ nh: tÝnh chÊt chñ lùc, cÊp ®é chÕ biÕn... ®Ó kh«ng lÆp l¹i t×nh tr¹ng khuyÕn khÝch dµn ®Òu, kh«ng cã ®Þnh híng x©y dùng ngµnh hµng chñ lùc vµ ®Þnh híng chuyÓn ®èi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu theo híng t¨ng nhanh tû träng hµng ®· qua chÕ biÕn.
Mét hiÖn tîng t¬ng ®èi phæ biÕn hiÖn nay lµ khuyÕn khÝch ®Çu t mét c¸ch chung chung vµ dµn ®Òu. §iÒu nµy mang l¹i 4 ®iÒu bÊt lîi: thø nhÊt lµ kh«ng nªu bËt ®îc ®Þnh híng xuÊt khÈu trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Thø hai lµ thiÕu tÝnh thùc tiÔn bëi Ng©n s¸ch kh«ng ®ñ m¹nh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu u ®·i trªn diÖn réng. Thø ba lµ kh«ng t¹o ®îc ®Þnh híng vÜ m« ®óng ®¾n cho sù dÞch chuyÓn cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo (®ång vèn, ®Êt ®ai vµ søc lao ®éng vÉn tiÕp tôc dån vµo nh÷ng lÜnh vùc kh«ng cã hiÖu qu¶ hoÆc kÐm hiÖu qu¶, dÉn ®Õn l·ng phÝ v« cïng to lín). Thø t lµ nÕu t¨ng ®îc xuÊt khÈu th× còng chØ lµ trªn ph¬ng diÖn lîng, kh«ng mang l¹i ®îc c¸c thay ®æi vÒ chÊt nhê ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ.
+ Cïng víi viÖc ®Ò cao vÞ trÝ cña ®Çu t s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, chóng ta còng cÇn ph¶i hÕt søc chó ý tíi viÖc lµm sao ®Ó æn ®Þnh m«i trêng ®Çu t. Trong c¸c yÕu tè cña tæng cÇu th× ®Çu t lµ yÕu tè tù th©n, phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nhËn ®Þnh chñ quan cña nhµ ®Çu t, kh«ng biÕn thiªn theo thu nhËp. V× lý do ®ã, ngoµi viÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, viÖc duy tr× mét m«i trêng ®Çu t æn ®Þnh, nh»m t¹o t©m lý tin tëng cho nhµ ®Çu t mang ý nghÜa cùc kú quan träng.
III.2.3 Gi¶i ph¸p vÒ thÞ trêng
+ T¨ng cêng vai trß vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan ChÝnh phñ trong viÖc x©y dùng ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu cho c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc nãi riªng vµ xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam nãi chung. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu lµ:
- §µm ph¸n, ký c¸c tho¶ thuËn song ph¬ng vµ ®a ph¬ng nh»m t¨ng khèi lîng vµ gi¸ trÞ hµng ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ trêng c¸c níc (bao gåm ®µm ph¸n h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®èi víi c¸c mÆt hµng cã h¹n ng¹ch, ký c¸c hiÖp ®Þnh chÝnh phñ vµ mua b¸n hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia).
- ThiÕt lËp hÖ thèng thu nhËp vµ xö lý th«ng tin th¬ng m¹i, n©ng cao kh¶ n¨ng dù b¸o vµ ®Þnh híng thÞ trêng b¶o ®¶m cung cÊp kÞp thêi vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp cã c¨n cø ®Ó ph¸t triÓn bu«n b¸n vµ ®Çu t.
- Thµnh lËp c¸c trung t©m xóc tiÕn th¬ng m¹i nh»m hç trî c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc nghiªn cøu thÞ trêng, cung cÊp th«ng tin vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i.
+ T¨ng tiÒm n¨ng vÒ vèn, kh¶ n¨ng tæ chøc thÞ trêng ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam.
- TiÕp tôc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. B»ng c¬ chÕ tæ chøc vµ qu¶n lý kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thóc ®Èy qu¸ tr×nh hîp t¸c, liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, h×nh thµnh c¸c kinh lu th«ng æn ®Þnh tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô vµ xuÊt khÈu, trong ®ã doanh nghiÖp nhµ níc ®ãng vai trß chñ ®¹o. Thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu nµy sÏ t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc tÝch tô vµ tËp trung vèn, t¨ng thªm søc m¹nh trong viÖc tæ chøc thÞ trêng cung øng vµ tiªu thô, t¹o thÕ vµ lùc míi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi.
- T¨ng vèn lu ®éng cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng chñ lùc b¶o ®¶m kh¶ n¨ng t¹o nguån xuÊt khÈu vµ dù tr÷ lu th«ng ®Ó gi÷ v÷ng thÞ trêng vµ kh¸ch hµng.
- Sím ban hµnh quy chÕ vÒ viÖc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lËp chi nh¸nh kinh doanh th¬ng m¹i ë níc ngoµi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tiÕp cËn trùc tiÕp víi nhu cÇu cña thÞ trêng níc ngoµi vµ x©m nhËp s©u h¬n vµo c¸c thÞ trêng ®ã.
- TiÕn hµnh s©u réng mét chiÕn dÞch nh»m c¶i thiÖn h×nh ¶nh vÒ hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi.
III.2.4 Gi¶i ph¸p vÒ ®iÒu hµnh vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
CÇn nghiªn cøu vµ triÓn khai ¸p dông m« h×nh qu¶n lý tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®iÒu hµnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. Ngêi Gi¸m ®èc lu«n lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm mäi mÆt trong c«ng ty, do ®ã ngêi gi¸m ®èc cÇn ph¶i ®îc trao c¸c quyÒn cÇn thiÕt ®Ó thùc thi nhiÖm vô cña m×nh theo ®óng luËt ®Þnh.
C¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp thuéc mçi ngµnh cÇn cã kÕ ho¹ch x©y dùng hÖ thèng m¹ng th«ng tin ®iÒu hµnh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý th«ng suèt tõ trªn xuèng díi. Muèn tiÕp nhËn c«ng nghÖ phï hîp, nhËp c¸c lo¹i thiÕt bÞ t¬ng thÝch th× viÖc cñng cè c¸c ViÖn nghiªn cøu vµ sö dông c¸c chuyªn gia kü thuËt chuyªn ngµnh lµ rÊt cÇn thiÕt, kÓ c¶ viÖc thuª c¸c chuyªn gia níc ngoµi nh»m ®¶m b¶o cho c¸c dù ¸n ®Çu t ®îc triÓn khai thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, lùa chän c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ chÝnh x¸c, phï hîp víi tõng ngµnh cô thÓ, phï hîp víi m«i trêng s¶n xuÊt trong níc.
Huy ®éng nguån nh©n lùc tõ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh tèt ®Ó bæ sung cho c¸c doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n, hoÆc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t míi sau khi ®· qua kho¸ ®Çu t ng¾n h¹n vÒ qu¶n lý hoÆc kü thuËt.
Thuª c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c chuyªn gia kü thuËt níc ngoµi nh»m gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n cho mét sè c«ng ty, hoÆc ®iÒu hµnh c¸c dù ¸n míi. X©y dùng c¬ chÕ øng xö míi, c¶ vÒ tinh thÇn vµ vËt chÊt (thùc chÊt lµ nÒn v¨n ho¸ doanh nghiÖp) nh»m thu hót mäi nguån chÊt x¸m cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng chñ lùc. Cñng cè c¸c trêng ®µo t¹o, trung t©m ®µo t¹o nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®µo t¹o (kÓ c¶ viÖc thuª c¸c chuyªn gia ®µo t¹o níc ngoµi) ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé kü thuËt trong thêi gian tíi.
III.3 Mét sè kiÕn nghÞ vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch
Chñ thÓ chÝnh trong viÖc thùc hiÖn mét c¸ch chñ ®éng nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó t¨ng tèc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc chÝnh lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh vµ thêi c¬ hiÖn nay th× sù chØ ®¹o vµ hç trî cña Nhµ níc vÉn mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu nªu trªn trong thêi gian ng¾n nãi trªn. Trªn tinh thÇn ®ã, t¸c gi¶ xin ®a ra mét sè kiÕn nghÞ nh sau:
III.3.1 Cã chÝnh s¸ch thuÕ vµ c¬ chÕ tµi chÝnh t¹o vèn vµ khuyÕn khÝch c¸c ngµnh hµng ®Çu t ph¸t triÓn
Trong bèi c¶nh t×nh h×nh kinh tÕ níc ta hiÖn nay, chÝnh s¸ch thuÕ kho¸n søc d©n, nu«i dìng nguån thu vµ ®Þnh híng khuyÕn khÝch ®îc sù ®Çu t ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng vµ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc nh ngµnh dÖt may, ngµnh thuû s¶n, s¶n xuÊt g¹o, cµ phª, khai th¸c dÇu khÝ… lµ hÕt søc cÇn thiÕt.
Víi quan ®iÓm ®ã, mçi ngµnh cÇn kiÕn nghÞ víi Thñ tíng, Bé Tµi chÝnh, Tæng côc ThuÕ, Tæng côc H¶i quan nghiªn cøu thùc thi mét chÝnh s¸ch thuÕ vµ tµi chÝnh thùc sù t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, cô thÓ lµ:
- Cho phÐp sö dông vèn ng©n s¸ch cho c¸c dù ¸n quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu, quy ho¹ch côm c«ng nghiÖp, cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®èi víi c¸c côm c«ng nghiÖp míi, ®Çu t cho c¸c ho¹t ®éng cña c¸c ViÖn vµ Trung t©m nghiªn cøu chuyªn ngµnh.
- T¹o ®iÒu kiÖn vµ cã c¬ chÕ cho vay u ®·i ®Ó t¨ng tèc ph¸t triÓn mçi ngµnh hµng, mÆt hµng cô thÓ trong thêi gian ng¾n 5 n¨m tõ 2005-2010, vµ cã thÓ kÐo dµi ®Õn 2020.
- §îc phÐp sö dông vèn ODA kh«ng thªm ®iÒu kiÖn vay l¹i vµ mét phÇn vèn ®èi øng ®Æc biÖt u ®·i (vay 12 - 15 n¨m, 2 - 3 n¨m ©n h¹n, l·i suÊt 0-1% n¨m) cho c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn vïng nguyªn nhiªn liÖu, c¸c c«ng tr×nh xö lý níc th¶i vµ gi¶i quyÕt vèn ®èi øng x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho c¸c côm c«ng nghiÖp míi.
- §Ò nghÞ ChÝnh phñ b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc mua tr¶ chËm, vay th¬ng m¹i cña c¸c nhµ cung cÊp hoÆc c¸c tæ chøc tµi chÝnh níc ngoµi.
- §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc cã s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn nhanh cÇn cÊp vèn lu ®éng phï hîp víi tèc ®é ph¸t triÓn. Nguån cÊp cã thÓ tõ phÇn nép ng©n s¸ch hµng n¨m. §èi víi c¸c dù ¸n míi, ®îc cÊp 30% vèn tõ ng©n s¸ch Nhµ níc vµ cÊp ®ñ vèn lu ®éng theo quy ®Þnh.
III.3.2 Cã biÖn ph¸p hç trî héi nhËp vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu
- CÇn ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng t¸c thÞ trêng ë tÇm vÜ m« vµ vi m«, kh¾c phôc ®ång thêi hai biÓu hiÖn tiªu cùc lµ û l¹i vµo Nhµ níc vµ phã mÆc cho doanh nghiÖp.
Bé Th¬ng m¹i lµ ngêi ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc xuÊt khÈu trong mét tÇm nh×n dµi h¹n, ®¶m b¶o c¶ ba yÕu tè: tèc ®é ph¸t triÓn, c¬ cÊu thÞ trêng vµ c¬ cÊu mÆt hµng; thu thËp th«ng tin vÒ thÞ trêng, ®ång thêi lµm tèt c«ng t¸c dù b¸o ®Ó ®Þnh híng cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu, ph¸t triÓn mÆt hµng míi; tæ chøc thÞ trêng vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i. Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh môc tiªu cho tõng thêi kú, tõng thÞ trêng níc ngoµi.... V× thÕ, tham t¸n th¬ng m¹i t¹i níc ngoµi lµ ngêi ®Çu tiªn ph¶i gi¶i thÝch ®îc lý do khi chØ tiªu xuÊt khÈu kh«ng ®¹t ®îc, ®ång thêi ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc cÇn thiÕt.
VÊn ®Ò tiÕp theo cña Bé Th¬ng m¹i lµ phæ biÕn th«ng tin th¬ng m¹i, thÞ trêng... tíi c¸c doanh nghiÖp mét c¸ch nhanh nhÊt vµ tiÕt kiÖm nhÊt. §Ó lµm ®îc viÖc nµy, Bé Th¬ng m¹i x©y dùng ngay c¬ së d÷ liÖu vµ trang (Web) riªng, ®ång thêi t¨ng cêng ph¸t hµnh c¸c tµi liÖu theo chuyªn ®Ò.
ë tÇm vi m«, c¸c doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc tiÕp cËn vµ ph©n tÝch, khai th¸c th«ng tin, trùc tiÕp vµ thêng xuyªn tiÕp xóc víi thÞ trêng thÕ giíi th«ng qua héi th¶o, héi chî triÓn l·m, ®Èy m¹nh tiÕp thÞ ®Ó n¾m b¾t thÞ trêng, b¸m s¸t vµ tiÕp cËn ®îc tiÕn bé cña thÕ giíi trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh, tù m×nh lo t×m b¹n hµng, thÞ trêng, ký hîp ®ång, tæ chøc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu theo nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña thÞ trêng, tr¸nh t tëng û l¹i vµo c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc hoÆc tr«ng chê trî cÊp, trî gi¸.
- §Ò nghÞ Nhµ níc cã kÕ ho¹ch ph¸t ®éng mét chiÕn dÞch nh»m c¶i thiÖn h×nh ¶nh vÒ hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ trêng thÕ giíi. ThÝ dô: cã thÓ ra mét t¹p chÝ chÝnh thøc vÒ c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam ph¸t hµnh miÔn phÝ ra níc ngoµi th«ng qua hÖ thèng sø qu¸n vµ th¬ng vô.
Bé Th¬ng m¹i bè trÝ §¹i diÖn th¬ng m¹i vµ Phßng trng bµy hµng xuÊt khÈu thêng trùc ë c¸c thÞ trêng chñ yÕu nh NhËt, §øc, B¾c ¢u, Nga, Mü, cïng Tæng côc H¶i quan cung cÊp th«ng tin thÞ trêng vµ th«ng tin xuÊt nhËp khÈu ®Þnh kú. Mét trong c¸c chøc n¨ng quan träng cña ®¹i diÖn th¬ng m¹i ë níc ngoµi lµ ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c trë ng¹i do chÝnh s¸ch luËt lÖ cña níc së t¹i g©y ra cho hµng ho¸ níc m×nh. Gi¶m cíc phÝ vËn chuyÓn giao nhËn b»ng ®êng hµng kh«ng ®Ó cã thÓ xuÊt khÈu ®îc nh÷ng mÆt hµng cÇn thêi gian vµ cã gi¸ trÞ lín nhng träng lîng nhá. Sau khi ký kÕt HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi Mü, xóc tiÕn nhanh h¬n viÖc gia nhËp WTO tríc n¨m 2005 ®Ó ngµnh ngo¹i th¬ng ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi c¸c níc trong viÖc më réng thÞ trêng xuÊt khÈu.
III.3.3 VÒ u ®·i ®Çu t
- Gi¶m thiÓu c¸c thñ tôc xÐt duyÖt phiÒn hµ ®èi víi ®Çu t t nh©n, ®Æc biÖt lµ viÖc phª duyÖt nhËp khÈu c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ.
- C«ng bè ngay trong n¨m 2004 mét kÕ ho¹ch cho giai ®o¹n 2005 - 2010 nh»m gi¶m thiÓu hµnh rµo phi thuÕ quan vµ lé tr×nh gi¶m thuÕ theo HiÖp ®Þnh CEPT/AFTA víi c¸c bíc ®i râ rµng vµ cô thÓ cho tõng n¨m.
- Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do qu¸ lo l¾ng tríc t×nh tr¹ng nhËp siªu vµ t×nh tr¹ng “vèn níc ngoµi chÌn Ðp vèn trong níc”, ®· xuÊt hiÖn mét sè ý kiÕn vÒ viÖc dïng c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®Ó h¹n chÕ ®Çu t níc ngoµi trong mét sè lÜnh vùc. C¸c vÊn ®Ò nh cam kÕt xuÊt khÈu, h¹n chÕ b¸n ngo¹i tÖ còng ®· ®îc ®Ò cËp, g©y ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn t©m lý cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Thùc ta, cã thÓ dïng c¸c biÖn ph¸p vÜ m« nh t¨ng cêng kiÓm so¸t dÞch chuyÓn lîi nhuËn (biÖn ph¸p chèng chuyÓn gi¸), gi¶m thiÓu hµng rµo b¶o hé, gi¶m thiÓu u ®·i cho s¶n xuÊt hµng thay thÕ nhËp khÈu ... ®Ó lµnh m¹nh ho¸ m«i trêng kinh doanh vµ ®Þnh híng l¹i cho luång vèn ®Çu t, kh«ng cÇn thiÕt ph¶i sö dông ®Õn c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh. Chóng ta cÇn nhËn thøc râ r»ng gi÷a æn ®Þnh m«i trêng ®Çu t vµ gi¶m thuÕ hµng rµo phi thuÕ kh«ng hÒ tån t¹i m©u thuÉn. Kh¸i niÖm æn ®Þnh ®Ò cËp ë ®©y lµ æn ®Þnh tÝch cùc, theo híng minh b¹ch ho¸, nhÊt qu¸n vµ ®ång bé ho¸ c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« trong viÖc dÞch chuyÓn c¬ cÊu ®Çu t, chø kh«ng ph¶i “gi÷ nguyªn hiÖn tr¹ng”.
- Ph¸t triÓn hîp lý c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt ®Ó qua ®ã gi¶m thiÓu c¸c khã kh¨n (mang tÝnh ®Æc thï ViÖt Nam) cho lÜnh vùc ®Çu t. Trong hoµn c¶nh cô thÓ cña chóng ta hiÖn nay ®Êt chËt, ngêi ®«ng, thñ tôc cÊp ®Êt khã kh¨n ®· lµm cho nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng muèn ®Çu t míi hoÆc më réng s¶n xuÊt. NÕu cã nhiÒu khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp tËp trung ®îc x©y dùng víi c¬ së h¹ tÇng ®Çy ®ñ, céng víi viÖc triÓn khai tÝch cùc, ®Çy ®ñ c¬ chÕ “thñ tôc vµ dÞch vô mét cöa” nh ChÝnh phñ ®· quy ®Þnh sÏ kÝch thÝch vµ thu hót ®îc c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi.
III.3.4 VÒ th¬ng m¹i vµ h¶i quan
VÒ chÝnh s¸ch xóc tiÕn th¬ng m¹i, nªn më réng c¸c chuyÕn viÕng th¨m gi÷a c¸c ®oµn cÊp bé, chñ ®éng nªu kh¶ n¨ng ®µm ph¸n ký kÕt c¸c v¨n b¶n khung nh hiÖp ®Þnh hîp t¸c kinh tÕ - th¬ng m¹i... Tæ chøc giíi thiÖu víi c¸c b¹n hµng c¸c mÆt hµng ta cã tiÒm n¨ng mµ thÞ trêng hä cã nhu cÇu nh: g¹o, cao su, than ®¸, hµng dÖt may, hµng c«ng nghiÖp nhÑ, thñ c«ng mü nghÖ ...
Thùc hiÖn sù chØ ®¹o cña Bé Th¬ng M¹i, c¸c vô chÝnh s¸ch thÞ trêng ngoµi níc ®· cïng víi nhiÒu c¬ quan th¬ng vô ë níc ngoµi ®Èy m¹nh nghiªn cøu vµ triÓn khai mét sè biÖn ph¸p vÒ xóc tiÕn th¬ng m¹i ®Ó t¨ng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Nga, §«ng ¢u, Trung §«ng, Australia, NewZealand, §µi Loan vµ Hµn Quèc; ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may, giµy dÐp, chÌ, cao su vµo §µi Loan, hµng thuû s¶n, than ®¸ vµ may mÆc vµo Hµn Quèc... Phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng, c¸c HiÖp héi doanh nghiÖp, HiÖp héi ngµnh, nghÒ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i, ë trong vµ ngoµi níc, thùc hiÖn Ch¬ng tr×nh xóc tiÕn th¬ng m¹i träng ®iÓm quèc gia, t¨ng nhanh khèi lîng hµng xuÊt khÈu vµ tiªu thô ë trong níc, më réng thÞ trêng tiªu thô hµng ho¸. TriÓn khai c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn HiÖp ®Þnh DÖt may ViÖt Nam – Hoa Kú.
Phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh ®Êu tranh kh¾c phôc c¸c hµng rµo phi thuÕ quan, hµng rµo kü thuËt vµ xö lý tèt c¸c tranh chÊp th¬ng m¹i ®èi víi xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Tuyªn truyªn, phæ biÕn tõ th¸ng 7/ 2003, theo lé tr×nh thuÕ AFTA, thùc hiÖn chuyÓn c¸c mÆt hµng trong danh môc lo¹i trõ t¹m thêi (TEL) sang danh môc c¾t gi¶m (IL).
§Êu tranh chèng gian lËn th¬ng m¹i, ®Èy m¹nh chèng s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng gi¶, xö lý nghiªm theo ph¸t luËt ®èi víi c¸c hµnh vi ®Çu c¬, g¨m hµng, n©ng gi¸ thu lêi bÊt chÝnh. ¦u tiªn ph©n bæ Quota cho c¸c ®¬n hµng FOB sö dông nguyªn liÖu néi ®Þa. HiÖp héi DÖt May ®îc tham gia vµo viÖc th¶o luËn x©y dùng c¸c quy chÕ ph©n bæ Quota. Cho phÐp ViÖn Kinh tÕ Kü thuËt ®îc phèi hîp cïng víi c¬ qu¶n H¶i quan vµ c¬ quan thuÕ ®Ó ¸p m· thuÕ phï hîp víi c¸c lo¹i nguyªn phô liÖu, vËt t nhËp khÈu cho ngµnh dÖt may.
III.3.5 VÒ ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn c¸c nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc
Ph¬ng híng chñ ®¹o ®Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu lµ t¹o dùng nh÷ng mÆt hµng chñ lùc, nhng kh«ng giíi h¹n vµo nh÷ng mÆt hµng cè ®Þnh mµ linh ho¹t ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng vµ biÕn ®éng gi¸ c¶, ë ®©y träng t©m cÇn ®Æt vµo c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn (chñ yÕu lµ n«ng, l©m, thuû s¶n) vµ hµng c«ng nghiÖp nhÑ (hµng dÖt, may, da vµ gi¶ da...), c«ng nghiÖp l¾p r¸p, sö dông nhiÒu lao ®éng cã tay nghÒ kh¸. §ång thêi cÇn t¨ng nhanh tû träng s¶n phÈm xuÊt khÈu cã hµm lîng c«ng nghÖ cao, nhiÒu chÊt x¸m, cã c«ng nghÖ míi ®Ó t¹o cho nhãm hµng nµy cã vÞ trÝ quan träng trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu trong thêi gian tíi.
III.3.5.1 KiÕn nghÞ cô thÓ vÒ ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu hµng ho¸ (nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu h÷u h×nh)
- YÕu tè quyÕt ®Þnh qui m«, nhÞp ®é xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu vµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. X¸c ®Þnh c¬ cÊu hµng ho¸ cã hiÖu qu¶ vµ nh÷ng mÆt hµng chñ lùc lµ mét néi dung quan träng cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn mÆt hµng xuÊt khÈu.
- Trong mét nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ph¶i c¨n cø vµo: thÞ trêng xuÊt khÈu, ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong níc, hiÖu qu¶ (bao gåm hiÖu qu¶ kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi). §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh, cÇn cã chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu theo c¸c híng: (1) Gi¶m tû träng th« vµ s¬ chÕ ®i ®«i víi t¨ng tû träng c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu; (2) Gi¶m tû träng c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu truyÒn thèng ®i ®«i víi t¨ng tû träng c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu míi; (3) T¨ng tû träng c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao trong gi¸ trÞ kim ng¹ch hµng xuÊt khÈu.
- ChuyÓn dÞch c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ph¶i g¾n liÒn víi viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu. Tõ nay ®Õn 2010, chÝnh s¸ch xuÊt khÈu lµ ph¶i triÖt ®Ó khai th¸c nh÷ng lîi thÕ cã thÓ xuÊt khÈu ngay, ®Æc biÖt lµ nguån lao ®éng dåi dµo, cã ãc tiÕp thu tay nghÒ nhanh, nguån tµi nguyªn ®a d¹ng vµ phong phó h¬n so víi nhiÒu níc ®· trë thµnh níc c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn c¸c ngµnh khai th¸c vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm híng xuÊt khÈu.
- §æi míi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ®ßi hái ph¶i ®æi míi c¬ cÊu s¶n xuÊt, g¾n qui ho¹ch xuÊt khÈu víi qui ho¹ch s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu. §Ó ®¶m b¶o qui ho¹ch xuÊt khÈu, Nhµ níc cÇn ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t (vèn vµ c«ng nghÖ) ®èi víi c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, khai th¸c hµng xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm xuÊt khÈu th«ng qua c¸c biÖn ph¸p tÝn dông, tµi chÝnh, thuÕ vµ hîp t¸c víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
- Víi viÖc ®æi míi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu, danh môc c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sÏ thay ®æi theo chiÒu híng gia t¨ng c¸c mÆt hµng chñ lùc, c¸c mÆt hµng cã søc c¹nh tranh vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Mét sè s¶n phÈm hiÖn nay ®îc coi lµ hµng xuÊt khÈu chñ lùc, cã kh¶ n¨ng sÏ t¨ng lªn vÒ mÆt sè lîng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu nhng tû träng cña chóng l¹i cã thÓ gi¶m ®i trong kim ng¹ch xuÊt khÈu trong 10-15 n¨m tíi.
III.3.5.2 KiÕn nghÞ cô thÓ vÒ ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu dÞch vô (nhãm c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu v« h×nh)
- ChÝnh s¸ch ®èi víi xuÊt khÈu dÞch vô cÇn ®îc hoµn thiÖn theo híng triÖt ®Ó khai th¸c vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c lîi thÕ trong xuÊt khÈu dÞch vô vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô quèc tÕ.
- N©ng cao chÊt lîng dÞch vô lªn ngang tÇm quèc tÕ, ®©y lµ nh©n tè quan träng ®Ó thu hót kh¸ch quèc tÕ trong mäi dÞch vô: chÊt lîng c¬ së h¹ tÇng còng nh chÊt lîng ®éi ngò c¸c nh©n viªn, c¸n bé lµm c«ng t¸c dÞch vô víi ®ñ c¸c tiªu chuÈn cÇn thiÕt vÒ ®¹o ®øc, nghiÖp vô, tr×nh ®é qu¶n lý... ngang tr×nh ®é cña c¸c níc trong khu vùc.
- H×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp dÞch vô thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng tham gia ph¸t triÓn c¸c dÞch vô quèc tÕ, t¨ng cêng søc c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp dÞch vô, xo¸ bá sù ®éc quyÒn cña Nhµ níc trong lÜnh vùc dÞch vô, cã sù qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ cña Nhµ níc nh»m ®¹t ®îc môc tiªu kinh tÕ - x· héi chø kh«ng ph¶i lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cao.
KÕt luËn
§Ó t¹o nguån vèn b»ng ngo¹i tÖ cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn lîc kinh tÕ - x· héi, ®ång thêi tham gia réng r·i vµo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, më réng sù giao lu gi÷a thÞ trêng trong níc víi thÞ trêng quèc tÕ, chóng ta ph¶i dùa chñ yÕu vµo c¸c nguån lùc trong níc vµ nh÷ng lîi thÕ so s¸nh trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸. VÊn ®Ò cèt lâi lµ x¸c ®Þnh c¬ cÊu tèi u, ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ trêng , phï hîp víi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong níc, cã hiÖu qu¶ vµ x©y dùng ®îc mét sè mÆt hµng chñ lùc ®Ó cã khèi lîng lín kim ng¹ch vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao.
Nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña níc ta, ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. Nh×n l¹i ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh÷ng n¨m qua, cã thÓ nhËn thÊy râ vai trß cña c¬ chÕ chÝnh s¸ch trong thµnh c«ng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu kinh tÕ khu vùc phôc håi. Tuy nhiªn, nÕu kh«ng cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®· khã cã thÓ tËn dông ®îc c¸c thêi c¬ do m«i trêng quèc tÕ ®em l¹i... Hoµn c¶nh bªn ngoµi lµ yÕu tè quan träng, nhng c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®óng ®¾n kÕt hîp víi néi lùc bªn trong míi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. Víi nh÷ng ®Þnh híng râ rµng vµ tinh thÇn quyÕt t©m cao ®é, hy väng ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ xuÊt khÈu nãi riªng sÏ l¹i ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tÝch míi trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 21.
KÕt thóc n¨m 2003, mét n¨m ®Çy khã kh¨n vµ thö th¸ch ®èi víi ViÖt Nam do ph¶i chÞu nhiÒu ¶nh hëng tõ c¸c yÕu tè bªn ngoµi nh: sù biÕn ®éng d÷ déi cña t×nh h×nh kinh tÕ - chÝnh trÞ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi; ®ång thêi, trong níc th× gÆp ph¶i nhiÒu thiªn tai, b·o lôt. ThÕ nhng nhê nh÷ng chÝnh s¸ch ®æi míi s¸ng suèt cña §¶ng vµ Nhµ níc, ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc u tiªn hµng ®Çu trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña m×nh lµ ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c h÷u nghÞ víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn toµn thÕ giíi. §Æc biÖt trong lÜnh vùc ngo¹i th¬ng, ViÖt Nam ®· vµ sÏ tiÕp tôc t¨ng trëng bÒn v÷ng, ®a ViÖt Nam ph¸t triÓn h¬n n÷a c¶ vÒ kinh tÕ vµ v¨n ho¸ x· héi, v÷ng ch¾c bíc trªn con ®êng héi nhËp vµ cÊt c¸nh cao h¬n vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Qua häc tËp ë trêng vµ b»ng nh÷ng nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian qua, ®Æc biÖt lµ giai ®o¹n tõ n¨m 1998 ®Õn nay, ‘‘ChiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc giai ®o¹n 2005 - 2010’‘ lµ vÊn ®Ò võa cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tÕ to lín cña ®Êt níc ta hiÖn nay.
C¸c vÊn ®Ò ®· ®îc tr×nh bµy vµ kiÕn nghÞ cña luËn v¨n lµ:
+ TiÕn tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ v× sù nghiÖp d©n giµu, níc m¹nh ®ßi hái mét chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc hîp lý lµ mét xu híng cã tÝnh qui luËt, lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt kh«ng thÓ thiÕu ®îc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta.
+ C¸c chÝnh s¸ch ®ßn bÈy kh«ng nh÷ng lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« rÊt quan träng cña Nhµ níc mµ chóng cßn cã vai trß to lín trong viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu, híng c¸c ho¹t ®éng nµy theo ®êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ níc ta trong tõng thêi kú.
+ Khãa luËn tèt nghiÖp ®· tr×nh bµy nh÷ng mÆt yÕu cßn tån t¹i, nhËn thøc ®îc nguyªn nh©n vµ ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt Nam trong thêi gian qua.
Tãm l¹i, nh÷ng kiÕn nghÞ chÝnh s¸ch ®ßn bÈy vµ c«ng cô ®iÒu tiÕt nªu trªn lµ rÊt cÊp b¸ch, song, cÇn ph¶i ®Æt chóng trong mèi quan hÖ gi÷a b¶n th©n c¸c biÖn ph¸p nãi trªn víi nhau, ®Æt trong mèi quan hÖ tæng hoµ c¸c c«ng cô kh¸c cïng chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc ta tõng thêi kú mµ xö lý thËn träng, ®ång bé th× míi ®em l¹i kÕt qu¶ mong muèn. Kho¸ luËn nªu râ vÞ trÝ chiÕn lîc cña xuÊt khÈu ®èi víi t¨ng trëng kinh tÕ, xuÊt khÈu cã tÝnh quy luËt vµ lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®îc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc ta.
Do thêi gian nghiªn cøu kh«ng dµi, tµi liÖu tham kh¶o cha thùc sù ®Çy ®ñ, céng víi kinh nghiÖm thùc tÕ cha nhiÒu, kho¸ luËn ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ. RÊt mong sù th«ng c¶m vµ nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, b¹n bÌ vµ nh÷ng ngêi quan t©m kh¸c, ®Ó gióp em rót kinh nghiÖm cho nh÷ng nghiªn cøu sau nµy./.
Tµi liÖu tham kh¶o
B¸o c¸o giao ban th¸ng 8 n¨m 2003, Vô KÕ ho¹ch, Bé Th¬ng m¹i
B¸o c¸o giao ban th¸ng 10 n¨m 2003, Vô KÕ ho¹ch, Bé Th¬ng m¹i
B¸o c¸o giao ban th¸ng 12 n¨m 2002, Vô KÕ ho¹ch, Bé Th¬ng m¹i
“Tõ 1/7, c¾t gi¶m thuÕ 17 mÆt hµng tham gia AFTA”, VietNamNet, ngµy 14/6/2003
XuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam liÖu cã ®øng ®Çu ch©u ¸, VietNamNet, ngµy 17/1/2002
Bµi: “XuÊt khÈu t¨ng 22,7%”, Thêi B¸o Sµi Gßn, sè 45 ngµy 30/10/2003
“Gi¶i ph¸p t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu bèn th¸ng cuèi n¨m 2003”, VNExpress.vnn.vn, ngµy11/8/2003
“XuÊt hiÖn mét sè khã kh¨n ®èi víi ho¹t ®éng”, VNExpress.vnn.vn, ngµy 11/8/2003
“Dù b¸o xuÊt khÈu nhiÒu mÆt hµng chñ lùc gi¶m”, VietNamNet, ngµy 2/8/2003
“Híng ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu ViÖt Nam tíi n¨m 2010”, PTS. Ph¹m QuyÒn vµ PTS. Lª Minh T©m, NXB Thèng kª 2001
Gi¸o tr×nh “ Kinh tÕ ngo¹i th¬ng” – Gi¸o s tiÕn sÜ Bïi Xu©n Lu – Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc – 1998.
"ChiÕn lîc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001 - 2005" - Bé Th¬ng M¹i, th¸ng 8/2000
Gi¸o tr×nh “ChiÕn lîc kinh doanh” – GS.PTS Vò ThÞ Ngäc Phïng vµ Th¹c sÜ. Phan ThÞ NhiÖm, NXB Thèng kª 1999
“¶nh hëng cña tù do ho¸ th¬ng m¹i ®Õn mét sè ngµnh kinh tÕ ViÖt Nam” Dù ¸n VIE95/024, Bé th¬ng m¹i, 1998
Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, sè “Kinh tÕ 1999 - 2000”.
Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, sè “Kinh tÕ 2001 - 2002”
B¸o c¸o hµng n¨m cña HiÖp héi da giÇy ViÖt Nam
KÕ ho¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam ®Õn 2010, Bé Thñy s¶n