Đề tài Chính sách kinh tế đối ngoại của Việt Nam đối với việc thúc đẩy quá trình Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

, mÆt kh¸c, tri thøc chi phèi hÇu hÕt c¸c ngµnh dï ë tr×nh ®é nµo, mÆc dÇu tÊt c¶ c¸c ngµnh ®Òu dùa trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ kü thuËt cao nh­ nhau. §èi víi nÒn kinh tÕ nµy, c¸c nhµ khoa häc ®· ®­a ra mét kh¸i niÖm míi: Kinh tÕ tri thøc (Knowledge Economy) vµ ®­îc hiÓu lµ: “... kinh tÕ ph¸t triÓn chñ yÕu dùa vµo tri thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, mét tr×nh ®é cao cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ kinh tÕ thÕ giíi nh­ng kh«ng ph¶i lµ mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi.” Sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng toµn cÇu vµ tiÕn bé cña khoa häc - c«ng nghÖ thêi gian gÇn ®©y ®· kÐo theo viÖc ®iÒu chØnh liªn tôc c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o ra hµng lo¹t ngµnh s¶n xuÊt míi gi÷ vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh­ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu míi vµ c«ng nghÖ n¨ng l­îng. Trong ®ã, c«ng nghÖ th«ng tin lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã tèc ®é ph¸t triÓn cao nhÊt, ®· thóc ®Èy c¶i c¸ch, më cöa gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c khu vùc, ®¸nh dÊu xu h­íng chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp sang nÒn kinh tÕ tri thøc...§Æc biÖt, Internet lµ ph­¬ng tiÖn phæ biÕn nhÊt vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt, ®­a ho¹t ®éng kinh tÕ trë thµnh ho¹t ®éng manh tÝnh toµn cÇu. C¸c ngµnh míi sö dông c«ng nghÖ cao vµ tinh vi nh­ c«ng nghÖ s¶n xuÊt phÇn mÒm vi tÝnh vµ vi xö lÝ ®ang thay thÕ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cÇn nhiÒu lao ®éng, trong khi lao ®éng gi¸ rÎ ngµy cµng nhá trong tæng chi phÝ cña ngµnh c«ng nghiÖp kÜ thuËt cao. 2. ë ngay nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kØ XXI, kinh tÕ tri thøc sÏ lµm cho diÖn m¹o vµ c¬ cÊu nÒn kinh tÕ thÕ giíi thay ®æi mét c¸ch c¬ b¶n vµ s©u s¾c, t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña th­¬ng m¹i dÞch vô vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, chi phèi s©u réng c¸c tËp ®oµn xuyªn quèc gia vµ thóc ®Èy tèc ®é l­u chuyÓn nhanh cña c¸c dßng vèn quèc tÕ... Trong ®ã, th­¬ng m¹i ®iÖn tö - s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ tri thøc (®­îc hiÓu lµ sù trao ®æi th«ng tin th­¬ng m¹i th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn cña c«ng nghÖ th«ng tin ®iÖn tö) ®ang lµm thay ®æi nhu cÇu, c¸ch thøc qu¶n lÝ vµ kinh doanh trªn ph¹m vi toµn cÇu. Nhê cã th­¬ng m¹i ®iÖn tö, ho¹t ®éng cña th­¬ng m¹i thÕ giíi t¨ng nhanh c¶ vÒ qui m« vµ tèc ®é. NÒn kinh tÕ tri thøc cßn më ®­êng cho c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi, nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin nh»m ®iÒu chØnh m« thøc vµ c¬ cÊu kinh tÕ, coi ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin lµ ­u tiªn hµng ®Çu ®Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ; thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn rót ng¾n th«ng qua c¸c ho¹t ®éng tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ kü n¨ng qu¶n lÝ. Thø ba, khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng tiÕp tôc trë thµnh khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng cña nÒn kinh tÕ: 1. Khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng víi trªn 50 n­íc vµ vïng l·nh thæ, chiÕm h¬n 38% d©n sè, 30% diÖn tÝch, s¶n xuÊt kho¶ng 45% gi¸ trÞ s¶n l­îng cña thÕ giíi vµ cã tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m cao nhÊt thÕ giíi, trong ®ã, Trung Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nçi lªn nh­ mét c­êng quèc vÒ kinh tÕ, ®øng thø 9 vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu. Dù b¸o trong thêi gian tíi, ®éng th¸i ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ Trung Quèc sÏ cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc ch©u ¸ nãi chung vµ §«ng Nam ¸ nãi riªng, nhÊt lµ sù kiÖn Trung Quèc gia nhËp WTO, bëi Trung Quèc sÏ lµ mét thÞ tr­êng réng lín th­¬ng m¹i, ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. ViÖc tù do ho¸ nÒn kinh tÕ ë khu vùc trong c¸c lÜnh vùc thu hót FDI, xuÊt nhËp khÈu, tµi chÝnh - ng©n hµng, th­¬ng m¹i ®iÖn tö vµ dÞch vô viÔn th«ng. Tr­íc m¾t, søc Ðp c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng... ®èi víi viÖc xuÊt khÈu cña nÒn kinh tÕ trong vïng, nhÊt lµ c¸c nÒn kinh tÕ cã c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu gièng Trung Quèc. Ch¼ng h¹n, ViÖt Nam, Indonesia sÏ bÞ ¶nh h­ëng rÊt m¹nh ®èi víi h¹n ng¹ch hµng may mÆc xuÊt khÈu,... sang c¸c thÞ tr­êng Mü, EU... 2. Sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ ë khu vùc ch©u ¸ võa ra, c¸c nÒn kinh tÕ nµy ®· tiÕn hµnh ®iÒu chØnh c¬ cÊu vµ t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ®Çu t­, nhÊt lµ chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ n­íc. NÕu n¨m 2000 tèc ®ä t¨ng tr­ëng cña khu vùc §«ng Nam ¸ ®¹t 4,8%, th× n¨m 2001 c¶ thÕ giíi chøng kiÕn sù suy gi¶m cña tÊt c¶ c¸c n­íc khu vùc nµy. Tuy nhiªn, n¨m 2002, nÒn kinh tÕ ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao lµ t¨ng 4,1%, gÊp ®«i so víi n¨m 2001 mÆc dï bÞ vô ®¸nh bom ë ®¶o Bali,... Dù kiÕn n¨m 2003 theo «ng Ong Keng Yong, quan chøc cao cÊp cña HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN) nhËn ®Þnh r»ng, cuéc chiÕn t¹i Ir¾c cã thÓ lµm gi¶m tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña khu vùc nµy lµ kho¶ng 1% do gi¸ dÇu má kh«ng æn ®Þnh, ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶m vµ l­îng hµng xuÊt khÈu cho Mü sÏ bÞ gi¶m t­¬ng ®èi v.v. (theo th«ng tin cña b¸o §Çu t­ ngµy 26/2/2003). Tãm l¹i, xu h­íng ph¸t triÓn chñ yÕu cña kinh tÕ thÕ giíi trong nh÷ng thËp niªn ®Çu cña thÕ kØ XXI, mµ næi bËt lµ xu h­íng TCH kinh tÕ vµ qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ tri thøc, sÏ mang l¹i hµng lo¹t c¬ héi míi to lín vµ nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Ó c¸c quèc gia ®i sau, trong ®ã cã ViÖt Nam ®Ó lùa chän m« h×nh C«ng nghiÖp ho¸ phï hîp vµ “rót ng¾n” ®­îc qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh. - Bèi c¶nh míi cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam: Víi lîi thÕ cña n­íc ®i sau, ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn rót ra ®­îc nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm vÒ thµnh c«ng vµ thÊt b¹i trªn nhiÒu lÜnh vùc: tõ viÖc qu¶n lÝ vÜ m« ®Õn viÖc t¹o ra c¸c chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng cho viÖc thu hót vèn vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ, më réng thÞ tr­êng ngoµi n­íc, cã thÓ “®i t¾t ®ãn ®Çu” trong mét sè lÜnh vùc. Nh­ vËy, víi ®iÓm xuÊt ph¸t míi, ta cã nhiÒu c¬ héi chuyÓn ®æi mét c¸ch c¬ b¶n c¬ cÊu kinh tÕ cßn nÆng vÒ n«ng nghiÖp sang kinh tÕ c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, dÞch vô tiÕn tiÕn, tõng b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 “vÒ c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp”. Thùc hiÖn chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ®i ®¸ng kÓ: - Lµ thµnh viªn cña ASEAN, AFTA, APEC. - §· kÝ kÕt HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü. - §ang nç lùc gia nhËp WTO. Nh­ vËy, víi môc tiªu héi nhËp kinh tÕ lµ xu h­íng kh¸ch quan vµ chñ ®¹o cña thêi ®¹i ta, ®· vµ ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ®Þnh h­íng chi phèi ph¸t triÓn kinh tÕ, vµ víi chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i ®óng ®¾n vµ hîp lÝ vÒ triÓn väng ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn më réng vµ æn ®Þnh thÞ tr­êng, thu hót ®Çu t­, chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó trong mét thêi gian ng¾n, cã thÓ tham gia tÝch cùc h¬n vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, ®ång thêi, sÏ trë thµnh mét thÞ tr­êng víi dung l­îng ®ñ lín, ®ñ hÊp dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Mét vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt thêi sù toµn cÇu lµ sau khi Liªn x« cò tan vì, thÕ giíi c¸c n­íc yÕu bÞ kÝch ®éng bëi chñ nghÜa d©n téc vµ s¾c téc hÑp hßi ®ang ®øng tr­íc mét nguy c¬ bÞ chia t¸ch thµnh nh÷ng quèc gia nhá. Nh÷ng n­íc chèng l¹i ©m m­u ®ã rÊt dÔ r¬i vµo mét cuéc chiÕn tranh x©m l­îc theo kiÓu Nam T­, Ir¾c,.... T×nh h×nh míi ®ßi hái chóng ta ph¶i cã mét chiÕn l­îc ®èi ngo¹i, trong ®ã cã chiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i kh«n ngoan, mÒm dÎo, tr¸nh ®èi ®Çu ®Ó ®Èy m¹nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ. MÆc dï vËy, kh«ng ph¶i trong n­íc vµ trªn thÕ giíi chØ cã khã kh¨n vµ th¸ch thøc. Ngoµi m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh sÏ ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta tiÕp tôc duy tr×, chóng ta cßn cã nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n vÒ kinh tÕ lµ ®· x©y dùng ®­îc mét lùc l­îng kinh tÕ m¹nh nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay. Phèi hîp tèt víi nh÷ng biÖn ph¸p h­íng ngo¹i, chóng ta ®ang tÝch cùc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kÝch cÇu néi ®Þa ®Ó t¨ng c­êng ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi qua m­êi l¨m n¨m ph¸t triÓn võa qua ®· t¹o dùng cho nuíc ta mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt gièng nh­ sau khi kÕt thóc giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu ë NIEs. Nh÷ng n¨ng lùc nµy lµ nh÷ng c¬ së ®Ó ta cã thÓ t¨ng c­êng xu thÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu trªn c¬ së lîi thÕ so s¸nh trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ trong chÆng ®­êng tiÕp theo. Mét tiÒn ®Ò quèc tÕ quan träng rÊt thuËn lîi cho tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n­íc ta lµ xu thÕ toµn cÇu ho¸ vÒ c«ng nghÖ th«ng tin ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, víi gia tèc ngµy mét lín. HiÖn nay ®ang ra ®êi mét c¸i gäi lµ “nÒn kinh tÕ tri thøc” hay lµ “nÒn kinh tÕ phi vËt thÓ” ®¸nh dÊu thªm mét b­íc ph¸t triÓn quan träng cña loµi ng­êi. Nh÷ng nh©n tè míi xuÊt hiÖn lµm thay ®æi mét c¸ch c¨n b¶n tÝnh chÊt cña qu¸ tr×nh qu¶n lý kinh tÕ nÒn kinh tÕ, t¹o kh¶ n¨ng ng¨n chÆn ®­îc c¸c cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ toµn cÇu, chÝ Ýt cã ®ñ n¨ng lùc khèng chÕ, phong to¶ trong mét khu vùc cô thÓ. XÐt vÒ mÆt lùc l­îng s¶n xuÊt, nh­ ®· ®Ò cËp t¹i Ch­¬ng I, sù ra ®êi cña “nÒn kinh tÕ tri thøc nµy” t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò míi cho ph©n c«ng lao ®éng ph¸t triÓn, gióp nh÷ng “ng­êi ®i sau nh­ n­íc ta” cã ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ mét c¸ch nhanh h¬n. Ngoµi ra, ngµy nay ®ang diÔn ra xu thÕ héi nhËp vµ xu thÕ gi¶m ph¸t toµn cÇu víi nh÷ng t¸c ®éng nhiÒu khi tr¸i ng­îc nhau, mét mÆt võa t¹o tiÒn ®Ò cho kinh tÕ n­íc ta ph¸t triÓn, võa ®Æt ra chóng ta tr­íc nh÷ng th¸ch thøc míi hÕt søc to lín. Trong bèi c¶nh trong n­íc vµ quèc tÕ diÔn biÕn phøc t¹p nh­ vËy luËn chøng ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i phôc vô ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ còng cÇn ®­îc ®iÒu chØnh vµ kh«ng ngõng ®æi míi. 2. §Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t. NÕu trong thËp niªn 90 viÖc khai th«ng vµ më réng sù héi nhËp nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi c¸c nÒn kinh tÕ §«ng ¸, §«ng Nam ¸ lµ mét thµnh c«ng chÝnh cña c«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta, th× nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XXI ta ®· thµnh c«ng trong viÖc më réng sù héi nhËp ®Õn c¸c khu vùc cã tiÒm n¨ng kinh tÕ lín nh­ Mü, c¸c n­íc ch©u ¢u,... , ®Æc biÖt lµ phÊn ®Êu ®­îc kÕt n¹p lµm thµnh viªn cña WTO. V× vËy, nhiÖm vô trung t©m cña giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i tiÕp theo ph¶i lµ ®Èu nhanh viÖc héi nhËp kinh tÕ, ®Èy m¹nh viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ: 1. Héi nhËp kinh tÕ lµ xu h­íng kh¸ch quan vµ chñ ®¹o cña thêi ®¹i chóng ta, ®· vµ ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ®Þnh h­íng vµ chi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña toµn thÕ giíi. Cã thÓ nãi, héi nhËp kinh tÕ lµ cô thÓ ho¸ tõng b­íc vµ sù b¶o ®¶m tÝnh tÊt yÕu, thèng nhÊt cña tù do ho¸ trªn qui m« toµn cÇu theo nh÷ng khu«n khæ, kh«ng gian vµ thêi gian x¸c ®Þnh trªn thùc tÕ. Tham gia vµ c¸c HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng vµ ®a d¹ng, c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i tù do vµ thÞ tr­êng chung, c¸c liªn minh thuÕ quan hay c¸c liªn minh kinh tÕ vµ khèi kinh tÕ khu vùc, liªn khu vùc vµ toµn cÇu... lµ nh÷ng nÊc thang kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ tuú thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn còng nh­ nhËn thøc quyÕt t©m cña mçi quèc gia. Môc tiªu cña ViÖt Nam lµ tõ ®©y ®Õn n¨m 2005 trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO. Nh­ ta ®· biÕt, trong sè hµng chôc tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay, WTO lµ tæ chøc th­¬ng m¹i toµn cÇu lín nhÊt vµ quan träng nhÊt, thu hót tíi 145 n­íc (trong sè kho¶ng 200 n­íc lµ thµnh viªn cña Liªn HiÖp Quèc) vµ chi phèi tíi 95% tæng kim ng¹ch th­¬ng m¹i thÕ giíi, WTO còng lµ Tæ chøc kinh tÕ - th­¬ng m¹i ®­a ra c¸c yªu cÇu rÊt cao vÒ minh b¹ch ho¸ c¸c qui ®Þnh th­¬ng m¹i, vÒ c¾t gi¶m thuÕ quan nhËp khÈu, tiÕn ®Õn xo¸ bá thuÕ quan, tù do ho¸ th­¬ng m¹i, dÞch vô ®Çu t­, së h÷u trÝ tuÖ, vÒ thùc hiÖn qui chÕ tèi huÖ quèc - hay th­¬ng m¹i b×nh th­êng - vÒ xo¸ bá biÖn ph¸p phi thuÕ quan nh­ h¹n chÕ ®Þnh l­îng, giÊy phÐp xuÊt - nhËp khÈu, trî cÊp xuÊt khÈu; vÒ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i nh­ng kh«ng vi ph¹m nguyªn t¾c ®·i ngé quèc gia nh»m thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ. Tãm l¹i, khi héi nhËp WTO c¸c thµnh viªn ph¶i tu©n thñ mét hÖ thèng c¸c luËt lÖ qui t¾c nh»m ®iÒu chØnh hµu hÕt c¸c lÜnh vùc th­¬ng m¹i quèc tÕ víi tæng céng 60 HiÖp ®Þnh, phô lôc vµ c¸c v¨n b¶n gi¶i thÝch. Tham gia vµo WTO lµ ®Ých héi tô vµ mÉu sè chung cña c¸c n­íc trong xu h­íng më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Chøng nhËn thµnh viªn WTO còng lµ chøng chØ quèc tÕ ®Çy uy tÝn cho “®¼ng cÊp” vÒ sù ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng më cña c¸c n­íc hiÖn nay; ®ång thêi ®Æt quèc gia thµnh viªn tr­íc nhiÒu c¬ héi lín vµ c¶ c¸c th¸ch thøc míi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña m×nh. Mét mÆt, viÖc tham gia WTO sÏ mang l¹i cho quèc gia thµnh viªn nhiÒu c¬ héi míi, lín vÒ më réng thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu, tiÕp nhËn hµng ho¸, dÞch vô, c«ng nghÖ kÜ thuËt vµ qu¶n lÝ, ®­îc ®èi xö c«ng b»ng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, c¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho quèc tÕ vµ n©ng cao chÊt l­îng sèng cña nh©n d©n trong n­íc. MÆc kh¸c nÕu kh«ng chuÈn bÞ tèt, ®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ, th× quèc gia ®ã còng chÞu nhiÒu tæn thÊt nÆng nÒ vÒ kinh tÕ do nhËp siªu, thu hÑp thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm trong n­íc, nh÷ng chÊn ®éng thÞ tr­êng vµ do gia t¨ng t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, thÊt nghiÖp, téi ph¹m c¸c lo¹i vµ nh÷ng hËu qu¶ x· héi, m«i tr­êng kh¸c kÌm theo. Bëi vËy, kinh nghiÖm nhiÒu n­íc cho thÊy cÇn chñ ®éng, tÝch cùc chuÈn bÞ ®i ®«i víi thËn träng, cã c©n nh¾c lé tr×nh thÝch hîp vµ khai th¸c tèi ®a c¸c ­u ®·i giµnh cho nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn... khi tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi chung vµ WTO nãi riªng. 2. §Èy m¹nh më réng thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu: Nguyªn t¾c c¬ b¶n nhÊt cña m« h×nh lµ ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ so s¸nh vµ lîi thÕ c¹nh tranh cña c¶ nÒn kinh tÕ còng nh­ tõng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô, t¹o thªm søc mua cña thÞ tr­êng quèc tÕ. Më réng thÞ tr­êng ®ång nghÜa víi viÖc më réng quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c thÞ tr­êng, ®Æc biÖt thÞ tr­êng ngoµi ch©u ¸, t¨ng c­êng tÝnh c¹nh tranh cña xuÊt khÈu. ViÖc më réng thÞ tr­êng kh«ng cã nghÜa lµ bá thÞ tr­êng khu vùc, bá sù phô thuéc nµy ®Ó theo mét sù phô thuéc kh¸c, mµ lµ sù ®a ph­¬ng ho¸ thÞ tr­êng mét c¸ch cã ®Þnh h­íng. §Õn cuèi n¨m 2002 hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· cã mÆt trªn 200 n­íc vµ vïng l·nh thæ. §Æc biÖt thÞ tr­êng Mü lµ thÞ tr­êng cã tiÒm n¨ng lín, tõ cuèi n¨m 2001 kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü cã hiÖu lùc, thÞ tr­êng Mü ®­îc më réng vµ chØ trong 2 n¨m thÞ tr­êng nµy ®· chiÕm tû träng xuÊt khÈu h¬n 15%, mÆc dï n¨m 2002 thÞ tr­êng nµy cã nhiÒu c¸c vô kiÖn c¸ Basa, t«m,... song kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy vÉn t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 2001. Trong n¨m 2002 c¬ cÊu thÞ tr­êng chuyÓn dÞch theo h­íng tÝch cùc: tû träng cña thÞ tr­êng ch©u Mü t¨ng tõ 9,7% lªn 15,9%, trong ®ã Hoa Kú tõ 7% lªn 14%, Ch©u §¹i D­¬ng t¨ng tõ 7,2% lªn 8,1%; ch©u ¢u æn ®Þnh, gi÷ nguyªn tû träng, ch©u ¸ gi¶m tõ 58,4% xuèng cßn 51,9%, ch©u Phi tõ 1,2% xuèng cßn 0,8%. Nh­ vËy, ®Þnh h­íng më réng thÞ tr­êng nh­ trªn lµ phï hîp víi xu thÕ héi nhËp kinh tÕ hiÖn nay. XÐt vÒ ph­¬ng diÖn ®¶m b¶o an ninh chÝnh trÞ cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ t¨ng tr­ëng th× qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh­ trªn cã thÓ t¹o ra ®­îc nh÷ng yÕu tè cñng cè an ninh chÝnh trÞ quèc gia th«ng qua viÖc thiÕt lËp quan hÖ nhiÒu chiÒu, ®an xen lîi Ých ë nhiÒu tÇng nÊc kh¸c nhau gi÷a c¸c quèc gia. 3. §Èy m¹nh thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi: T¹i b¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi ®¶ng IX, ®Þnh h­íng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ ®Èy m¹nh thu hót vèn vµ khuyÕn khÝch ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, c«ng nghÖ chÕ biÕn, c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao, vËt liÖu míi, ®iÖn tö, ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, vµ c¸c ngµnh ViÖt Nam cã lîi thÕ, g¾n víi c«ng nghiÖp vµ t¹o viÖc lµm. N¨m 2002 Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ®· tr×nh chÝnh phñ mét ®Ò ¸n thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi thêi k× 2002-2005. Néi dung chÝnh cña ®Ò ¸n ®Ò cËp ®Õn viÖc ®Þnh h­íng vµ t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó ViÖt Nam trë thµnh mét trong nh÷ng trung t©m cña khu vùc vÒ s¶n xuÊt ®iÖn tö, c¬ khÝ chÕ t¹o, vµ kiÕn nghÞ ChÝnh phñ níi láng c¸c ®iÒu kiÖn vµ më réng thu hót ®Çu t­, tr­íc hÕt lµ më réng lÜnh vùc ®­îc khuyÕn khÝch ­u ®·i ®Çu t­. Trong n¨m 2002 ChÝnh phñ còng ®· ra NghÞ quyÕt 62/2002/Q§-TTg ban hµnh danh môc dù ¸n quèc gia gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Õn n¨m 2005. Danh môc dù ¸n trªn bao gåm c¸c dù ¸n träng ®iÓm cÇn gäi vèn n­íc ngoµi cho c¸c lÜnh vùc kinh tÕ c¶ cho thêi k× 2001 - 2005 vµ thêi k× tiÕp theo. §©y lµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ trong b­íc ®i ban ®Çu h­íng tíi môc tiªu: n¨m 2020 ViÖt Nam c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. C«ng nghiÖp dÇu khÝ cã 5 dù ¸n, trong ®ã cã dù ¸n Nhµ m¸y läc dÇu sè 2 Nghi S¬n, Thanh Ho¸ (6,5 triÖu tÊn/n¨m vµ vèn ®Çu t­ dù kiÕn 1,5 tû USD). C«ng nghiÖp khai kho¸ng cã 15 dù ¸n, trong ®ã cã dù ¸n khai quÆng s¾t ë Th¹ch Hµ (Hµ TÜnh) víi s¶n l­îng 10 triÖu tÊn/n¨m. C«ng nghiÖp ho¸ chÊt - ph©n bãn cã 29 dù ¸n, phÇn lín c¸c dù ¸n cÇn vèn ®Çu t­ tõ 100 triÖu USD trë lªn, C«ng nghiÖp thÐp cã 5 dù ¸n, mçi dù ¸n cÇn ®Çu t­ tíi hµng tr¨m triÖu §« la, riªng Nhµ m¸y thÐp liªn hîp Mòi Rßn (Hµ TÜnh) c«ng suÊt 4,5 triÖu tÊn/n¨m vµ 5,3 tû USD. C«ng nghiÖp c¬ khÝ cã 29 dù ¸n, trong ®ã Nhµ m¸y ®ãng tµu Dung QuÊt 430 triÖu USD. C«ng nghiÖp giÊy cã 3 dù ¸n. C«ng nghiÖp ®iÖn - ®iÖn tö cã 12 dù ¸n, dù ¸n lín nhÊt lµ nhµ m¸y s¶n xuÊt IC (110 triÖu USD)... 4. ChuyÓn giao c«ng nghÖ: Mét trong nh÷ng yÕu tè võa lµ kÕt qu¶ võa lµ tiÒn ®Ò cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ yÕu tè c«ng nghÖ. Do vËy viÖc ®Þnh h­íng nhËp khÈu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ lµ mét bé phËn quan träng cña ®Þnh h­íng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó ta cã ®iÒu kiÖn chuyÓn nhanh sang tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ b»ng hµng ho¸ vµ dÞch vô cã dung l­îng c«ng nghÖ cao. C¨n cø víi ®­êng lèi n©ng cao vµ ®æi míi c«ng nghÖ phï hîp víi yªu cÇu ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña §¶ng ta vµ nh÷ng ®Þnh h­íng s¾p tíi vÒ qu¸ tr×nh héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi chóng t«i nhÊt trÝ víi nh÷ng quan ®iÓm sau vÒ nhËp khÈu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ: Mét lµ: Nªn tranh thñ tèi ®a viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i. C«ng nghÖ tiªn tiÕn kÕt hîp víi lao ®éng rÎ sÏ ®¶m b¶o æn ®Þnh l©u dµi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh xu thÕ tù do ho¸ th­¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay. Hai lµ: §Èy m¹nh viÖc tiÕp nhËn vµ thu hót c«ng nghÖ chñ yÕu tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ Mü, NhËt, T©y ¢u... ChÝnh c¸c c«ng ty lín cña c¸c n­íc nµy, mµ phÇn ®«ng lµ c¸c c«ng ty ®a quèc gia ®ang n¾m c¸c c«ng nghÖ míi nhÊt, cã nhiÒu kh¶ n¨ng nhÊt vÒ vèn vµ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. II. Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Èy m¹nh kinh tÕ ®èi ngo¹i phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa vµ t¨ng c­êng héi nhËp, trong nh÷ng n¨m võa qua chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña n­íc ta còng ®· ®­îc ®æi míi ®ång bé theo h­íng tù do ho¸ vµ ®· t¹o m«i tr­êng ngµy cµng thuËn lîi h¬n cho viÖc më réng, t¨ng c­êng xuÊt khÈu vµ thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: 1. BiÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu: Cho ®Õn nay mÆc dï ta cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu nh­ng ch­a thùc sù ®i vµo chiÒu s©u vµ cã chç ch­a th«ng suèt nhÊt qu¸n. C¸ biÖt mét sè biÖn ph¸p nÕu duy tr× trong thêi gian qu¸ l©u cã kh¶ n¨ng sÏ g©y t¸c dông ng­îc lµm t¨ng søc ú tõ phÝa doanh nghiÖp. Trong mét sè lÜnh vùc, sù tham gia cña Nhµ n­íc lµ t­¬ng ®èi s©u trong khi lÏ ra ph¶i n©ng cao vai trß cña doanh nghiÖp vµ hiÖp héi doanh nghiÖp. Nh÷ng yÕu tè nµy nÕu ta kh«ng sím nhËn biÕt vµ gi¶i to¶, sÏ trë thµnh mét lùc c¶n ®èi víi xuÊt khÈu n¨m 2003 vµ c¸c n¨m tiÕp theo. V× vËy, n¨m 2003 vµ c¸c n¨m tiÕp theo ta cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p quyÕt liÖt vµ ®i vµo chiÒu s©u h¬n ®Ó t¨ng c­êng tÝnh linh ho¹t, n¨ng lùc c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng thÝch øng nhanh cho xuÊt khÈu: - TiÕp tôc më réng quyÒn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®Ó t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh n¨ng ®éng, n©ng cao tÝnh linh ho¹t vµ kh¶ n¨ng thÝch øng nhanh cña xuÊt khÈu: + ChÝnh thøc c«ng nhËn quyÒn kinh doanh xuÊt khÈu cña c¸ nh©n: HiÖn nay ta vÉn ch­a c«ng nhËn quyÒn xuÊt khÈu cña c¸ nh©n. Hµng ho¸ xuÊt khÈu cña c¸ nh©n hiÖn vÉn coi lµ hµng phi mËu dÞch. Kim ng¹ch “phi mËu dÞch’ tõ 47 triÖu USD n¨m 1998 lªn 125 triÖu USD vµo n¨m 2001, cao h¬n c¶ than ®¸, chÌ h¹t tiªu, l¹c nh©n. ViÖc c«ng nhËn quyÒn xuÊt nhËp khÈu c¸ nh©n sÏ gióp cho c¸c c¸ nh©n kh«ng ph¶i lËp C«ng ty hay doanh nghiÖp mµ vÉn ®­îc phÐp xuÊt khÈu theo thêi vô hoÆc theo nhu cÇu, mÆc kh¸c c¸c c¬ quan chñ qu¶n gi¶i quyÕt ®­îc c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i biªn giíi, th­¬ng m¹i duyªn h¶i, vµ xuÊt khÈu hµng ho¸ ®i mét sè n­íc nh­ SNG, §«ng ¢u. + Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc quyÒn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ nh­ th­¬ng nh©n ViÖt Nam: HiÖn nay doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi vÉn ch­a ®­îc phÐp xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nh­ g¹o, ®éng vËt rõng, ®¸ quý, kim lo¹i quý, ngäc trai, cßn nhËp khÈu th× chØ ®­îc nhËp hµng ho¸ ®Ó phôc vô cho xuÊt khÈu. §Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh vµ t¨ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu, ta nªn bá bÊt l× sù ph©n biÖt nµo gi÷a doanh viÖt ViÖt Nam vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. - TiÕp tôc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ cã chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu xuÊt khÈu theo h­íng tÝch cùc, n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm: C¬ cÊu xuÊt khÈu ®­îc coi lµ chuyÓn dÞch theo h­íng tÝch cùc khi lu«n cã sù xuÊt hiÖn cña hµng xuÊt khÈu míi, xuyªn suèt tõ hµng th« ®Õn hµng cã hµm l­îng c«ng nghÖ vµ chÊt x¸m cao. VÒ chÕ ®é vµ chÝnh s¸ch ­u ®·i nãi chung cho ®Õn nay lµ phï hîp nh­ng vÊn ®Ò chÝnh ®Æt ra lµm ph¶i t¨ng c­êng tÝnh minh b¹ch vµ tÝnh phæ cËp cña nh÷ng ­u ®·i nµy, ®ång thêi thi hµnh chóng nhÊt qu¸n, nªn ta cÇn: + C¸c ­u ®·i dµnh cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng xuÊt khÈu ph¶i ®­îc minh b¹ch ho¸ mét c¸ch tèi ®a, ¸p dông b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ vµ phæ biÕn réng r·i tíi mäi chñ thÓ ®Çu t­ tiÒm n¨ng + X¸c ®Þnh l¹i mét sè mÆt hµng träng ®iÓm trong c¬ cÊu xuÊt khÈu ®Ó tËp trung khuyÕn khÝch ®Çu t­: C¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ngµy cµng ®a d¹ng h¬n, xuÊt hiÖn nhiÒu mÆt hµng míi, trong ®ã cã nh÷ng mÆt hµng trong mét thêi gian ng¾n ®· ®¹t ®­îc kim ng¹ch trªn 100 triÖu USD/n¨m nh­ xe ®¹p, d©y c¸p ®iÖn, s¶n phÈm nhùa...Tuy nhiªn nh÷ng mÆt hµng cã kim ng¹ch trªn 1 tû USD chØ cã Ýt lµ dÇu th«, dÖt may, thuû s¶n vµ giÇy dÐp.T¨ng tr­ëng xuÊt khÈu, v× vËy vÉn ch­a cã ®­îc sù æn ®Þnh cÇn thiÕt. ChØ cÇn cã sù thay ®æi nhá trªn thÞ tr­êng dÖt may hay dÇu th« lµ kim ng¹ch xuÊt khÈu bÞ ¶nh h­ëng ngay. V× vËy, song song víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu xuÊt khÈu, ViÖt Nam nªn lùa ra mét sè mÆt hµng cã tiÒm n¨ng ®Ó tËp trung khuyÕn khÝch ®Çu t­, t¹o ra ngµnh hµng chñ lùc míi. §ã lµ nhòng mÆt hµng cã tèc ®é t¨ng tr­ëng t­¬ng ®èi cao, bÒn v÷ng trong th­¬ng m¹i thÕ giíi; cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn æn ®Þnh, kh«ng bÞ h¹n chÕ bëi nguån nhiªn liÖu; vµ c¶i thiÖn ®­îc c¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam theo h­íng t¨ng dÇn tû träng chÕ biÕn tinh nh­: Phô tïng, phô kiÖn m¸y tÝnh vµ m¸y v¨n phßng T¬ vµ lôa S¶n phÈm nhùa S¶n phÈm gç S¶n phÈm dÖt kim S¶n phÇm ®iÖn + TiÕp tôc rµ so¸t ®Ó c¾t gi¶m chi phÝ cho xuÊt khÈu: C¸c lo¹i phÝ cÇn ®­îc rµ so¸t lü lµ phÝ c¶ng, phÝ ë c¸c tØnh biªn giíi. Ngoµi ra, cÇn ®­îc tiÕp tôc miÔn thu lÖ phÝ h¹n ng¹ch xuÊt khÈu vµ lÖ phÝ h¶i quan, lÖ phÝ cÊp C/O vµ cÊp giÊy chøng nhËn giµy dÐp ®i EU, lÖ phÝ kiÓm dÞch ®éng, thùc vËt xuÊt khÈu n¨m 2003. - T¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p hç trî tµi chÝnh, tÝn dông ®èi víi ®Çu vµo; gi¶m dÇn c¸c biÖn ph¸p trî cÊp, trî gi¸ trong xuÊt khÈu: + Cñng cè vµ t¨ng c­êng chøc n¨ng cho tæ chøc cung cÊp tÝn dông hç trî xuÊt khÈu: ChÝnh thøc giao cho Quü hç trî ph¸t triÓn nhiÖm vô tÝn dông hç trî xuÊt khÈu vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c cã liªn quan, ®ång thêi ®æi tªn Quü hç trî thµnh Ng©n hµng Ph¸t triÓn vµ hç trî xuÊt khÈu, kh«ng thµnh lËp Ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu riªng n÷a. Ng©n hµng ph¸t triÓn vµ hç trî xuÊt khÈu sÏ lµ ng©n hµng chÝnh s¸ch nh­ Ng©n hµng ng­êi nghÌo, ho¹t ®éng theo quy chÕ riªng do ChÝnh phñ quy ®Þnh. N¨m 2003 c¸c mÆt hµng cÇn ®­îc h­ëng hç trî xuÊt khÈu gåm: Phô tïng, phô kiÖn m¸y tÝnh vµ m¸y v¨n phßng T¬ vµ lôa S¶n phÈm nhùa S¶n phÈm gç S¶n phÈm dÖt kim S¶n phÇm ®iÖn Rau qu¶ hép Rau t­¬i kh« s¬ chÕ Lîn s÷a, l¬n thÞt xuÊt khÈu S¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ S¶n phÈm m©y tre S¶m phÈm c¬ khÝ + §iÒu chØnh l¹i chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó thóc ®Èy n©ng cao hµm l­îng néi ®Þa cña s¶n phÈm: QuyÕt ®Þnh sè 908/Q§-TTg ngµy 26/7/2001 cña Thñ t­íng chÝnh phñ ®· cho phÐp doanh nghiÖp vÖ tinh (s¶n xuÊt b¸n thµnh phÈm ®Ó giao l¹i cho mét doanh nghiÖp kh¸c s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu) ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ nh­ ®èi víi hµng xuÊt khÈu. §©y lµ quyÕt ®Þnh hÕt søc quan träng, gãp phÇn thóc ®Èy sù h×nh thµnh c¸c chuçi doanh nghiÖp g¾n kÕt víi nhau, cïng h­íng vÒ xuÊt khÈu vµ t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng ngµy cµng lín. Tuy nhiªn QuyÕt ®Þnh ®­îc Bé tµi chÝnh h­íng dÉn ch­a ®Çy ®ñ. Cô thÓ lµ chØ nh÷ng doanh nghiÖp nµo ®· cã hîp ®ång xuÊt khÈu b¸n thµnh phÈm nh­ng kh«ng giao b¸n thµnh phÈm ®ã ra n­íc ngoµi mµ giao th¼ng cho mét doanh nghiÖp ViÖt Nam kh¸c ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu th× míi ®­îc h­ëng ­u ®·i. C¸c doanh nghiÖp ®¬n thuÇn lµ vÖ tinh, kh«ng cã hîp ®ång víi n­íc ngoµi hoÆc kh«ng tham gia hîp ®ång ba bªn vÉn ch­a ®­îc h­ëng ­u ®·i nµy. MÆc kh¸c, mét trong nh÷ng lÝ do khiÕn hµm l­îng néi ®Þa cña xuÊt khÈu t¨ng chËm lµ do nguyªn liÖu, vËt t­ ngo¹i ®ang ®­îc ­u ®·i h¬n nguyªn liÖu, vËt t­ néi. NÕu sö dông nguyªn liÖu ngo¹i, doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sÏ ®­îc chËm nép thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng trong 270 ngµy, nhiÒu tr­êng hîp cßn ®­îc kh¸ch hµng cho nî tiÒn nguyªn liÖu, khi xuÊt khÈu míi quyÕt to¸n vµ khÊu trõ. Trong khi ®ã, nÕu mua nguyªn liÖu trong n­íc th× ng­îc l¹i. V× vËy, viÖc h­íng dÉn ®Çy ®ñ QuyÕt ®Þnh 908/TTG cña Thñ t­íng chÝnh phñ sÏ gãp phÇn quan träng trong viÖc c©n b»ng chÝnh s¸ch ­u ®·i gi÷a nguyªn liÖu trong vµ ngoµi n­íc, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp sö dông ngµy cµng nhiÒu h¬n ®Çu vµo s¶n xuÊt trong n­íc. + TËp trung nguån lùc ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhá vµ võa: Trong nh÷ng n¨m võa qua, khu vùc doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, trong ®ã ®a sè lµ c¸c doang nghiÖp nhá vµ võa (SME), ®· ®ãng gãp tÝch cùc vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Tû träng cña khu vùc nµy trong cña doanh nghiÖp 100% vèn ViÖt Nam lªn tíi 48,5% trong n¨m 2002, xÊp xØ b»ng khu vùc quèc doanh. §Æc biÖt, cã nh÷ng ngµnh hµng mµ sù tham gia cña khu vùc SME chiÕm tû träng lín nh­ xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ, s¶n phÈm gç, s¶n phÈm nh­: rau qu¶, chÕ biÕn... V× vËy ®Ó tiÕp tôc khuyÕn khÝch khu vùc nµy ph¸t triÓn h¬n n÷a, ta cÇn thµnh lËp 1 quü b¶o l·nh tÝn dông cho SME t¹i trung ­¬ng. Quü nµy sÏ cã ®¹i lÝ lµ chi nh¸nh c¸c quü hç trî ph¸t triÓn hoÆc tæ chøc tÝn dông ®­îc thµnh lËp ë ®Þa ph­¬ng. Khi cã nhu cÇu, mäi ®¹i lÝ ®Òu cã thÓ tiÕp cËn víi nguån lùc tËp trung, hiÖu qu¶ thùc tiÔn v× vËy sÏ cao h¬n, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i c¸c tØnh còng ë vµo thÕ b×nh ®¼ng h¬n. Theo tiªu chÝ ph©n lo¹i, sè l­îng SME cña ta rÊt ®«ng. Do nguån lùc cã h¹n, nªn tr­íc m¾t cÇn tËp trung vµo c¸c SME cã tham gia xuÊt khÈu hoÆc ®èi víi mét sè mÆt hµng cÇn khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, xuÊt khÈu. - N©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, t¨ng c­êng kü n¨ng xuÊt khÈu vµ v¨n ho¸ xuÊt khÈu, thóc ®Èy sù hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp: + VÒ c¸c ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn träng ®iÓm: Nhµ n­íc cÇn hç trî xóc tiÕn th­¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp cã c¸c mÆt hµng mang tÝnh ®ét ph¸, ph¸t triÓn l©u dµi vµ cã kim ng¹ch ®¹t trªn 50 triÖu USD xuÊt khÈu/n¨m. Cßn c¸c mÆt hµng truyÒn thèng nh­ g¹o, chÌ, cµ phª, th× doanh nghiÖp tù lµm lµ chÝnh, Nhµ n­íc chØ nªn hç trî khi mÆt hµng ®ã cÇn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng hoµn toµn míi hoÆc cÇn gi¶i quyÕt mét kh©u mang tÝnh ®ét ph¸ nh­ qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu, thiÕt lËp trung t©m thiÕt kÕ mÉu m·... + §Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn chñ tr­¬ng bao tiªu s¶n phÈm th«ng qua hîp ®ång, ®Æc biÖt lµ c¸c hîp ®ång n«ng s¶n. + KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c mèi liªn kÕt ngang th«ng qua viÖc n©ng cao vai trß cña c¸c HiÖp héi ngµnh hµng: Vai trß HiÖp héi lµ ®Ó æn ®Þnh viÖc cung cÇu tr¸nh t×nh tr¹ng tranh mua tranh b¸n, g©y mÊt æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ thÞ tr­êng tiªu thô. + Ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu vµ ®¨ng kÝ th­¬ng hiÖu: Ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu lµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn míi ®èi víi ®a sè doanh nghiÖp. §©y lµ viÖc mµ doanh nghiÖp ph¶i tù lµm lµ chÝnh. Nhµ n­íc nªn tham gia 2 lÜnh vùc sau: (!) KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn dÞch vô t­ vÊn th­¬ng hiÖu vµ ®¨ng kÝ th­¬ng hiÖu. NÕu ngµnh nµy ë ViÖt Nam ch­a ph¸t triÓn, chÊp nhËn cho cung øng dÞch vô qua biªn giíi, tøc lµ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®­îc sö dông dÞch vô nhµ cung cÊp n­íc ngoµi. (!!) Thµnh lËp mét bé phËn trùc thuéc Bé ®Ó chuyªn lo vÒ ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ th­¬ng hiÖu ViÖt Nam t¹i n­íc ngoµi, bao gåm c¶ viÖc b¶o vÖ tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ nh­ Sµi Gßn, Phó Quèc... 2. §Èy m¹nh thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: Cã thÓ nãi c¸nh cöa hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi ®ang ®­îc më réng h¬n bao giê hÕt ®Ó t¹o ra nh÷ng c¬ héi míi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë ViÖt Nam. ViÖc më réng hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi ®Ó phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®· ®­îc xuyªn suèt tõ chñ tr­¬ng ®Õn hµnh ®éng. C¬ héi míi vÒ hîp t¸c ®Çu t­ ®ang bÐn rÔ tõ nh÷ng chñ tr­¬ng cña §¶ng, nÈy mÇm vµ v­¬n lªn nhê nh÷ng chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña bé m¸y qu¶n lÝ nhµ n­íc tõ ChÝnh phñ ®Õn c¸c Bé, ngµnh, c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ nhê thùc tiÔn tÝch luü ®­îc qua h¬n 12 n¨m tiÕn hµnh hîp t¸c ®Çu t­. Trong nh÷ng n¨m tíi, nhu cÇu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Æt ra lµ rÊt lín. Theo ­íc tÝnh s¬ bé, ®Ó tæng GDP n¨m 2005 gÊp hai lÇn so víi n¨m 1995, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m thêi k× 5 n¨m 2001- 2005 lµ 7,5%; theo ®ã tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi thêi k× 2001-2005 lªn ®Õn 56-60 tû USD, trong ®ã nguån vèn tõ n­íc ngoµi cÇn tíi 20 tû USD, chiÕm kho¶ng 30-35% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi. Ngoµi nguån vèn ODA, nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thùc hiÖn kho¶ng 11 tû USD. Trong khi ®ã, nguån vèn ODA cã chiÒu h­íng gi¶m c¶ qui m« vµ møc ®é ­u ®·i; nguån vèn vay th­¬ng m¹i ®Ó tù ®Çu t­ kh«ng nhiÒu, ph¶i chÞu l·i suÊt cao, ®iÒu kiÖn cho vay kh¾t khe, chÞu biÕn ®éng cña rñi ro tû gi¸... Do vËy, cïng víi viÖc phÊn ®Êu ®éng viªn ë møc cao nhÊt nguån vèn trong n­íc, ph¸t huy tèi ®a néi lùc, ngay tõ b©y giê ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng gi¶i ph¸p ®ång bé, nh»m thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi víi yªu cÇu ph¶i g¾n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi víi kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001-2005 vµ môc tiªu chiÕn l­îc n¨m 2010; g¾n víi qui ho¹ch, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ, kh«ng ch¹y theo sè l­îng, thu hót vµ sö dông vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ph¶i gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ, an ninh quèc gia vµ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc theo ®­êng lèi ®æi míi, chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ huy ®éng mäi nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn, trong ®ã vèn trong n­íc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, vèn n­íc ngoµi cã ý nghÜa quan träng, kÕt hîp tiÒm n¨ng søc m¹nh bªn trong víi kh¶ n¨ng cã thÓ tranh thñ bªn ngoµi. Nh÷ng môc tiªu trªn ®©y ®· ®Æt ra cho chóng ta ph¶i nghiªn cøu, hoµn thiÖn nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch trong tæ chøc vµ trong qu¶n lÝ ho¹t ®éng ®Çu t­ nh»m c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ h¬n n÷a, ®Èy m¹nh viÖc thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ nhu cÇu ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong giai ®o¹n tíi, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc. Thêi k× ®Çu tiÕn hµnh hîp t¸c ®Çu t­, môc tiªu cña chóng ta ®Æt ra lµ tranh thñ vèn, c«ng nghÖ, më réng thÞ tr­êng vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lÝ tiªn tiÕn nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu h­íng c«ng nghiÖp ho¸, t¹o viÖc lµm, khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng s½n cã, t¹o nguån thu ng©n s¸ch. Môc tiªu cho kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 ®Æt ra cho ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ tranh thñ vèn mét c¸c chñ ®éng, cã chän läc, cã träng t©m, cã träng ®iÓm, chó träng chÊt l­îng, hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi trong mét quy ho¹ch tæng thÓ theo ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña n­íc ta, gãp phÇn t¹o ra n¨ng lùc míi, trong ®ã ®Æc biÖt lµ n¨ng lùc c«ng nghÖ vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi ph¶i g¾n liÒn víi môc tiªu kinh tÕ - x· héi tõng thêi k×, lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi lµm tiªu chuÈn hµng ®Çu, kÕt hîp chÆt chÏ víi an ninh quèc phßng; ra søc tranh thñ mäi nguån lùc cã lîi cho c«ng cuéc ph¸t triÓn, ®ång thêi gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, chñ quyÒn quèc gia. §Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng trªn, ta cÇn tiÕn hµnh mét lo¹t c¸c c«ng viÖc sau: - §æi míi nhËn thøc vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ vÒ qu¶n lÝ Nhµ n­íc: MÆc dï ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (§TTTNN) ®· ®ãng gãp phÇn kh«ng nhá cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam nh­ng cho ®Õn nay, nhËn thøc vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi còng ch­a ph¶i hoµn toµn thèng nhÊt. §Ó ®Èy m¹nh hîp t¸c ®Çu t­, tr­íc hÕt ph¶i lµm cho mäi ng­êi cã quan ®iÓm nhÊt qu¸n vÒ chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vÒ thu hót vèn §TTNN phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Khi nh×n nhËn §TTNN ph¶i lo¹i bá c¸c ®Þnh kiÕn, suy diÔn, ph¶i lÊy hiÖu qu¶ lµm ®Çu. HiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lÝ dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi biÓu hiÖn ë hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi mµ §TTTNN mang l¹i. §©y còng lµ tiªu chuÈn cao nhÊt ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi. HiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc biÓu hiÖn ë viÖc §TTTNN t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi, h×nh thµnh c¸c ngµnh nghÒ míi vµ s¶n phÈm mang tÝnh c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c c¸c nguån lùc trong n­íc mµ tr­íc ®©y cßn ë d¹ng tiÒm n¨ng. HiÖu qu¶ x· héi thÓ hiÖn ë vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. HiÖu qu¶ tµi chÝnh thÓ hiÖn ë viÖc t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. §èi víi doanh nghiÖp, hiÖu qu¶ qu¶n lÝ Nhµ n­íc lµ lµm cho hä kinh doanh thuËn lîi, sím ®¹t ®iÓm hoµ vèn vµ sím cã lîi nhuËn. C«ng t¸c qu¶n lÝ nhµ n­íc trong ho¹t ®éng hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi. §©y lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh hîp t¸c ®Çu t­ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trªn c¬ së nhu cÇu, kh¶ n¨ng vµ lîi thÕ cña mçi bªn, thùc chÊt cña qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n §TTTNN lµ qu¸ tr×nh t×m ®iÓm gÆp nhau vÒ lîi Ých, tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña c¸c bªn ®èi t¸c, trªn nguyªn t¾c tho¶ thuËn, tù nguyÖn, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi. V× vËy, cÇn tr¸nh quan ®iÓm chØ ®øng vÒ lîi Ých riªng cña m×nh, kh«ng quan t©m ®Õn lîi Ých cña ®èi t¸c. Môc ®Ých cña c«ng t¸c qu¶n lÝ dù ¸n lµ h­íng dÉn, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp §TTTNN triÓn khai dù ¸n ®óng tiÕn ®é, ®óng quy ho¹ch vµ ®óng ph¸p luËt, ®ãng gãp cã hiÖu qu¶ vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Nh÷ng c¬ quan nh÷ng c«ng chøc ®­îc giao nhiÖm vô qu¶n lÝ dù ¸n ph¶i tù coi m×nh lµ ®¬n vÞ, lµ ng­êi phôc vô chÝ t×nh cho doanh nghiÖp, ®Ó doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ®ãng gãp nhiÒu h¬n cho ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ tõ ®ã míi cã ph­¬ng tiÖn cho m×nh sèng vµ ho¹t ®éng. Doanh nghiÖp ph¶i coi viÖc qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi m×nh lµ c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chÝnh doanh nghiÖp; tõ ®ã cã th¸i ®é hîp t¸c chÆt chÏ víi c¬ quan Nhµ n­íc, cïng bµn b¹c, chia sÎ, vµ th¸o gì khã kh¨n, v× lîi Ých chung. §ã lµ céi nguån, lµ môc ®Ých cña c«ng t¸c qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp. - C¶i tiÕn hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt: Trong nh÷ng n¨m võa qua, c¸c nhµ ph©n tÝch kinh tÕ trªn thÕ giíi ®· ®¸nh gi¸ kinh tÕ ViÖt Nam lµ mét nÒn kinh tÕ më vµ cã ®ñ c¸c yÕu tè ®Ó t¨ng tr­ëng nhanh chãng trong vµi thËp kØ tíi. Trong xu thÕ c¹nh tranh gay g¾t vÒ vèn ®Çu t­ cña c¸c n­íc trong khu vùc, nÕu ta kh«ng tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt theo h­íng hÊp dÉn h¬n, t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi h¬n th× ch¾c ch¾n c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ ph¶i t×m kiÕm mét thÞ tr­êng kh¸c, ë ®ã cã ®iÒu kiÖn hÊp dÉn h¬n, ®é rñi ro Ýt h¬n. Vµ nh­ vËy “ c¸nh cöa ®Çu t­ sÏ dÇn dÇn khÐp l¹i”, mÊt ®i mét thêi c¬ quý b¸u vµ nguy c¬ tôt hËu xa vÒ kinh tÕ cµng kh«ng thÓ tr¸nh khái. Tõ nh÷ng lÝ luËn vµ thùc tiÔn ®· ®­îc ph©n tÝch ë c¸c phÇn trªn, cÇn söa ®æi, bæ sung mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt nh­ LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp, LuËt chèng ®éc quyÒn vµ lòng ®o¹n thÞ tr­êng, LuËt c¹nh tranh vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn, ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn vµ tiÒn tÖ, më réng thÞ tr­êng lao ®éng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n vµ dÞch vô, ®Èy nhanh viÖc nghiªn cøu ban hµnh mét sè luËt chung cho ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Mét sè vÊn ®Ò cô thÓ vÒ c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch nh­ sau: + Nghiªn cøu cho phÐp thµnh lËp c«ng ty cã nhiÒu môc tiªu ho¹t ®éng, trªn c¬ së tõng dù ¸n cô thÓ. + Nghiªn cøu cho phÐp thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. + Cho phÐp cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. + Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n ®­îc thuª ®Êt cña Nhµ n­íc vµ dïng quyÒn sö dông ®Êt ®Ó tham gia gãp vèn liªn doanh. + Cho phÐp miÔn gi¶m h¬n n÷a thuÕ lîi tøc vµ tiÒn thuª ®Êt ®èi víi nh÷ng dù ¸n ®Æc biÖt khuyÕn khÝch, nh÷ng ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n. + Tham gia c¸c c«ng ­íc quèc tÕ vµ thùc hiÖn c¸c NghÞ quyÕt cña khèi ASEAN. + ¦u tiªn, ­u ®·i h¬n ®èi víi nh÷ng dù ¸n cã ®µo t¹o c«ng nh©n vµ c¸n bé qu¶n lÝ. + Nhanh chãng t¹o mÆt b»ng ph¸p lÝ b×nh ®¼ng gi÷a ®Çu t­ trong n­íc víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. - C¶i tiÕn vµ æn ®Þnh ho¸ tæ chøc bé m¸y vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh: Nh÷ng khiÕm khuyÕt cña thùc tr¹ng tæ chøc bé m¸y vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh lµm ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nh­ ®· tr×nh bµy trªn buéc chóng ta ph¶i suy nghÜ mét c¸ch nghiªm tóc ®Õn viÖc cã tæ chøc bé m¸y bé m¸y æn ®Þnh Qu¶n lÝ nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®Ó tõ ®ã cã chiÕn l­îc c¬ chÕ ®iÒu hµnh, ®Þnh h­íng c«ng t¸c ®µo t¹o c«ng chøc, ®µo t¹o c¸c nhµ qu¶n lÝ doanh nghiÖp phôc vô sù nghiÖp l©u dµi cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë n­íc ta. - C¶i tiÕn c«ng t¸c ®µo t¹o c«ng chøc vµ c¸n bé qu¶n lÝ doanh nghiÖp: Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi hiÖn chiÕm kho¶ng 25% vèn ®Çu t­ toµn x· héi; §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®ãng gãp gÇn 13% cho GDP. Trong khi ®ã, Nhµ n­íc ch­a cã ®­îc mét v¨n b¶n nµo quy ®Þnh vÒ viÖc ®µo t¹o vµ sö dông c«ng chøc còng nh­ c¸n bé qu¶n lÝ doanh nghiÖp ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. HiÖn nay, b×nh qu©n mçi n¨m cã 300 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc thµnh lËp. Ýt nhÊt mçi doanh nghiÖp cÇn 4 nhµ qu¶n lÝ ng­êi ViÖt Nam tham gia (gåm 2 uû viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, 1 Tæng hoÆc Phã Tæng Gi¸m ®èc, 1 KÕ to¸n tr­ëng). Nh­ vËy cÇn cã thªm 1200 c¸n bé ®­îc ®µo t¹o kü l­ìng c¶ vÒ chuyªn m«n, ®¹o ®øc lÉn nghiÖp vô cho khèi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. §· ®Õn lóc ph¶i cã chÝnh s¸ch, v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ vÊn ®Ò nµy vµ còng ®· ®Õn lóc ph¶i cã c¬ së chuyªn ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c«ng chøc vµ c¸n bé qu¶n lÝ doanh nghiÖp. - QuyÕt t©m cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc: Sau §¹i héi ®¶ng IX, ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng b­íc ®i cô thÓ ®Ó ®­a NghÞ quyÕt cña §¹i héi vµo cuéc sèng. Riªng lÜnh vùc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ - x· héi 2001-2010 vµ nhiÖm vô kÕ ho¹ch ph¸t triÓn 2001-2005, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ quyÕt 09/2001/NQ-CP ngµy 28/8/2001 nh»m ®¹t b»ng ®­îc môc tiªu thu hót kho¶ng 12 tû USD vèn ®¨ng kÝ vµ 11 tû vèn thùc hiÖn, ®­a møc ®ãng gãp cña lÜnh vùc nµy lªn 15% GDP, 25% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ 10% ng©n s¸ch. Theo ®¸nh gi¸ cña ChÝnh phñ, trong h¬n 10 n¨m qua, ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch quan träng gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kinh tÕ - x· héi, vµo th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi, ®­a n­íc ta khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ, t¨ng c­êng thÕ vµ lùc cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®· trë thµnh mét trong nh÷ng nguån vèn quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn; cã t¸c dông thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸; më ra nhiÒu ngµnh nghÒ, t¹o nhiÒu viÖc lµm, gãp phÇn më réng quan hÖ vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong nh÷ng n¨m qua còng ®· béc lé nhiÒu yÕu kÐm. Tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn quan ®iÓm vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ch­a thËt thèng nhÊt vµ ch­a ®­îc qu¸n triÖt ®Çy ®ñ ë c¸c cÊp, c¸c ngµnh; c¬ cÊu ®Çu t­ cßn bÊt hîp lÝ c¶ vÒ ph©n bè theo ngµnh kinh tÕ lÉn ®Þa bµn l·nh thæ; HiÖu qu¶ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®em l¹i ch­a cao; m«i tr­êng ho¹t ®éng cho ®Çu t­ n­íc ngoµi ch­a hÊp dÉn, qu¶n lÝ Nhµ n­íc cßn kÐm vµ g©y nhiÒu phiÒn hµ; c¸n bé ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy cßn non kÐm. Nh÷ng yÕu kÐm trªn céng víi khñng ho¶ng khu vùc lµm cho ®Çu t­ n­íc ngoµi tõ n¨m 1997 sa sót l¹i ph¶i ®èi phã víi cuéc c¹nh tranh gay g¾t ®Ó thu hót vèn cña nhiÒu n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. NghÞ quyÕt lÇn nµy tËp trung gi¶i quyÕt tõng vÊn ®Ò cô thÓ ®Ó ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu mµ ChÝnh phñ ®Ò ra. ë kh©u x©y dùng danh môc dù ¸n kªu gäi vèn ®Çu t­, lÇn nµy ChÝnh phñ quy ®Þnh c¸c dù ¸n khi lùa chän ®­a vµo danh môc dù ¸n quèc gia kªu gäi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thêi k× 2001-2005 ph¶i cã sù thèng nhÊt vÒ chñ tr­¬ng vµ qui ho¹ch. Víi qui ®Þnh nµy kh¾c phôc t×nh tr¹ng nhµ ®Çu t­ chän dù ¸n trong danh môc ®­îc c«ng bè nh­ng khi nép ®¬n xin cÊp phÐp vÉn bÞ xem xÐt vÒ mÆt chñ tr­¬ng ®Çu t­ vµ qui ho¹ch nh­ tr­íc ®©y. VÒ viÖc lùa chän ®èi t¸c, l©u nay do Ýt chó ý ®Õn t×m hiÓu ®èi t¸c tr­íc khi cÊp phÐp nªn nhiÒu dù ¸n sau khi cÊp phÐp ®· bÞ ®æ vì hoÆc ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Trong khi kh«ng ph©n biÖt ®èi xö ®èi víi tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­ ®Õn tõ c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ, NghÞ quyÕt còng chó träng h¬n ®Õn c¸c Nhµ ®Çu t­ cã tiÒm n¨ng vÒ tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ nguån. - VÒ viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt: + T¹i k× häp thø 7, Kho¸ X, Quèc héi n­íc CHXHCN ViÖt Nam ®· th«ng qua LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, cô thÓ lµ: - LuËt söa ®æi mét sè qui ®Þnh hiÖn hµnh nh»m th¸o gì kÞp thêi khã kh¨n v­íng m¾c vµ gi¶m thiÓu rñi ro trong ho¹t ®éng c¸c doang nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: VÒ c©n ®èi ngo¹i tÖ: ®· lo¹i bá yªu cÇu tù c©n ®èi ngo¹i tÖ VÒ viÖc më tµi kho¶n ë n­íc ngoµi; Cho phÐp më tµi kho¶n n­íc ngoµi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong tr­êng hîp ®Æc biÖt ®­îc Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam chÊp thuËn. VÒ thÕ chÊp sö dông ®Êt vµ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng Doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp thÕ chÊp tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt ®ai vµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó ®¶m b¶o vay vèn t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông. VÒ nguyªn t¾c kh«ng håi tè vµ vÒ cam kÕt b¶o ®¶m, b¶o l·nh cña ChÝnh phñ vµ ¸p dông LuËt n­íc ngoµi. - LuËt söa ®æi bæ sung më réng quyÒn tù chñ trong tæ chøc qu¶n lÝ, kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi; xo¸ bá sù can thiÖp kh«ng cÇn thiÕt cña c¬ quan nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng b×nh th­êng cña doanh nghiÖp; tiÕn tíi t¹o dùng mét mÆt b»ng ph¸p lÝ vÒ tæ chøc qu¶n lÝ cho doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi phï hîp víi quy ®Þnh cña LuËt doanh nghiÖp hiÖn hµnh vµ th«ng lÖ. - LuËt bæ sung mét sè ­u ®·i vÒ thuÕ ®èi víi dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nh»m t¨ng c­êng tÝnh hÊp dÉn vµ c¹nh tranh cña m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam + Liªn quan ®Õn hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt trong t­¬ng l¹i, ta cÇn: - Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt trong tæng thÓ chiÕn l­îc x©y dùng ph¸p luËt. - Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ ph¶i t¹o ra mét “s©n ch¬i” chung cho c¸c chñ thÓ kinh doanh. - Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ph¶i dùa trªn cam kÕt cña ViÖt Nam trong c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ th«ng lÖ quèc tÕ: Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®ang ®Æt ra yªu cÇu ®èi víi viÖc x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt cÇn ph¶i ®æi míi c¶ vÒ chÊt vµ l­îng; c¶ vÒ h×nh thøc vµ néi dung. HiÖn nay, ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña c¸c tæ chøc ASEAN, APEC, ASEM, ®· kÝ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú, ®· kÝ HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ trªn 40 n­íc vµ ®ang ®µm ph¸n gia nhËp WTO... V× vËy viÖc chuyÓn ®æi lµ rÊt gÇn. Do ®ã, cÇn sím hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ §Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó hoµn thiÖn ph¸p luËt, cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p sau: Ph¶i thiÕt lËp mÆt b»ng ph¸p lÝ chung ¸p dông cho c¶ ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m æn ®Þnh m«i tr­êng, t¹o sù b×nh ®¼ng cho s¶n xuÊt kinh doanh. Ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi b»ng c¸c h×nh thøc míi nh­ c«ng ty hîp danh, c«ng ty qu¶n lÝ vèn, c«ng ty cæ phÇn, cho phÐp ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n dÞch vô nhËp khÈu, dÞch vô ph©n phèi trong vµ ngoµi n­íc. Më réng thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tham gia, trong ®ã cã viÖc x©y dùng c¬ chÕ ®Ó doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc x©y dùng, kinh doanh nhµ ë. §æi míi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ theo h­íng gi¶m dÇn, tiÕn ®Õn xo¸ bá viÖc b¾t buéc kÕt hèi ngo¹i tÖ khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn. C¶i c¸ch s©u réng hÖ thèng thuÕ theo h­íng ®¬n gi¶m ho¸ c¸c s¾c thuÕ, tiÕn tíi ¸p dông chung cho c¶ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. KÕt luËn Do nh÷ng hoµn c¶nh lÞch sö b¾t buéc, n­íc ta ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸ muén h¬n nhiÒu so víi nhiÒu n­íc trong cïng khu vùc. Trong ®iÒu kiÖn ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét n­íc nghÌo, l¹c hËu, thiÕu vèn, ®Ó tr¸nh nguy c¬ bÞ tôt hËu xa h¬n n÷a ta ph¶i t×m con ®­êng ph¸t triÓn rót ng¾n b»ng c¸ch ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §©y lµ mét bµi to¸n kh«ng ®¬n gi¶n. C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña ®Êt n­íc vµ trªn c¬ së tiÕp thu c¸c lý thuyÕt kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®ang thùc hiÖn mét chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu c¸c mÆt hµng trong n­íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. Th«ng qua xuÊt nhËp khÈu vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi ta ®· ®æi nh÷ng thÕ m¹nh cña m×nh lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng rÎ, ham häc hái, lÊy nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn nhiªn vËt liÖu quý hiÕm vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc. TiÕp nhËn vµ lµm chñ c«ng nghÖ nhËp, chóng ta ®ang dÇn biÕn chóng thµnh nh÷ng c«ng nghÖ cña m×nh vµ kh«ng Ýt tr­êng hîp ®· s¸ng t¹o ra kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi. Do vËy, tõ ®Çu thËp niªn 90 ®Õn nay nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· ®¹t ®­îc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao. Ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc, chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta vÉn ph¶i kiªn ®Þnh theo h­íng h­íng vÒ xuÊt khÈu lµ chñ yÕu, kÕt hîp víi thay thÕ nhËp khÈu ë nh÷ng kh©u cã hiÖu qu¶. ChiÕn l­îc míi ­u tiªn ®Þnh h­íng xuÊt khÈu vµ thu hót ®Çu t­ víi thÞ tr­êng ¢u, Mü, tr­íc hÕt lµ thÞ tr­êng Mü, ®ång thêi gi÷ v÷ng vÞ trÝ t¹i thÞ tr­êng ch©u ¸, tÝch cùc tham gia héi nhËp vµo WTO. ChiÕn l­îc míi ph¶i ­u tiªn øng dông vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi, ®Æc biÖt chó träng yÕu tè con ng­êi ®Ó x©y dùng nªn c¸c lîi thÕ so s¸nh trªn nÒn t¶ng tri thøc khoa häc - c«ng nghÖ. C¬ chÕ qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i còng kh«ng ngõng ph¶i ®æi míi theo h­íng tù do ho¸ tèi ®a theo yªu cÇu cña héi nhËp nh­ng ph¶i b¶o vÖ mét c¸ch h÷u hiÖu thµnh qu¶ lín lao cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ mµ nh©n d©n ta ®· ph¶i cè g¾ng hÕt søc m×nh ®Ó x©y ®¾p nªn. Bèi c¶nh quèc tÕ ngµy nay kh«ng chØ vËn ®éng trong xu thÕ hoµ b×nh víi xu h­íng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, tù do ho¸, ®a cùc ho¸, ngµy cµng cã nhiÒu quèc gia tõ bá con ®­êng tù lùc c¸nh sinh ®Ó tham gia m¹nh h¬n vµo ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn nhanh, mµ cßn nhen nhãm c¸c cuéc chiÕn tranh, nhÊt lµ chiÕn tranh khu vùc víi nh÷ng ®éng c¬ hÑp hßi cña mét sè lùc l­îng diÒu h©u, mçi ng­êi chóng ta cÇn lµm tèt h¬n nhiÖm vô ®­îc giao trªn c­¬ng vÞ cña m×nh, qu¸n triÖt s©u s¾c ®­êng lèi chÝnh trÞ cña §¶ng, Nhµ n­íc, kh«ng ®Ó bÊt cø lùc l­îng thï ®Þch nµo lîi dông ph¸ vì sù æn ®Þnh vµ an toµn chÝnh trÞ cña n­íc ta. Sù an toµn vµ æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ nÒn t¶ng cho bÊt cø mét c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ nµo. Hµ Néi, ngµy th¸ng 5 n¨m 2003 Sinh viªn thùc hiÖn NGUYÔN §×NH TRùC GIAO LíP A2 - CN6, §HNT Danh môc tµi liÖu tham kh¶o [1]. C. M¸c vµ Ph. ¡ng-ghen, Toµn tËp, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi 1995. [2]. V.I. Lª-nin, Toµn tËp, NXB TiÕn bé, Matxc¬va 1978. [3]. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn héi nghÞ lÇn n¨m Ban chÊp hµnh trung ­¬ng §¶ng kho¸ IX, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 2002. [4]. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1986. [5]. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1991. [6]. Trung t©m KHXH vµ NVQG, B¸o c¸o ph¸t triÓn con ng­êi ViÖt Nam 2001: §æi míi vµ sù nghiÖp ph¸t triÓn con ng­êi, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 2001. [7]. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ - ViÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn, C«ng nghiÖp ho¸ vµ chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng dùa trªn xuÊt khÈu, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1997. [8]. §ç §øc §Þnh (Chñ biªn), C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸: ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh - kinh nghiÖm cña c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë ch©u ¸, NXB. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi 1999. [9]. Harry T. Oshiwa, T¨ng tr­ëng kinh tÕ ë Ch©u ¸ giã mïa, TËp I, NXB Khoa häc x· héi, Hµ néi 1989. [10]. Ong Hong Cheong (2000), “Export and Economy Recovery: A Malaysian Perspective”, Restoring East Asia’s Dynamism, Nomura Research Institute, Tokyo, Institute of Southeast Asia Studies Singapore, Tokyo, pp 194-213. [11]. Cao Sü Kiªm, Toµn cÇu ho¸ - c¬ héi vµ th¸ch thøc trong tiÕn tr×nh ViÖt Nam héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, T¹p chÝ Céng s¶n, sè 7 (4-1999) [12]. Hoµng Thanh Nhµn, C«ng nghiÖp ho¸ h­íng ngo¹i “sù thÇn k×’ cña c¸c n­íc NIEs ch©u ¸, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1997. [13]. §Æng H÷u, Ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc rót ng¾n qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 2001. [14]. Bé Ngo¹i giao, Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ ViÖt Nam, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 2000. [15]. D­¬ng Phó HiÖp, Vò V¨n Hµ, Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, NXB Khoa häc x· héi, Hµ Néi 2001. [16]. TS. NguyÔn Xu©n Dòng (Chñ biªn), Mét sè ®Þnh h­íng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2001-2010, NXB Khoa häc x· héi, Hµ Néi 2002. [17]. Niªn gi¸m thèng kª 2002, NXB Thèng kª, Hµ néi 2003. [18]. “Kinh tÕ 2002-2003 - ViÖt Nam ThÕ giíi”, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, Hµ Néi. [19]. Trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i (Bé Th­¬ng m¹i), C¸c v¨n b¶n ph¸p quy, Hµ néi, c¸c n¨m 2000 - 2002. [20]. B¸o c¸o cña Ng©n hµng thÕ giíi phèi hîp víi Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ t¹i Héi nghÞ Nhãm t­ vÊn c¸c Nhµ tµi trî cho ViÖt Nam, Hµ Néi 10-11 th¸ng 12 n¨m 2002. [21]. ViÖn nghiªn cøu Qu¶n lÝ kinh tÕ Trung ­¬ng, B¸o c¸o kinh tÕ ViÖt Nam 2001 - 2002. [22]. Samuelson Paul A., Nordhaus William D.: Kinh tÕ häc, TËp 2, XuÊt b¶n lÇn thø 15, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi 1997. [23]. TiÒm n¨ng ViÖt Nam ThÕ kû XXI (Vietnam’s Potential in the 21st Century), NXB ThÕ giíi, Hµ Néi 12/2002.