Đề tài Chính sách tín dụng của Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hóa và kinh nghiệm đối với Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Từ một nước có cơ sở kinh tế yếu kém, tích luỹ tư bản và trình độ kỹ thuật rất thấp, trải qua vài thập niên bằng con đường công nghiệp hoá, Hàn Quốc đã trở thành một trong những quốc gia mạnh, có trình độ phát triển cao ở vùng Đông Á. Hàn Quốc có thể đạt được những thành tựu to lớn trong sự phát triển kinh tế chính một phần lớn là nhờ những thành công của chính sách công nghiệp hoá Để thực hiện chiến lược tăng trưởng dựa vào công nghiệp và hướng ngoại, chính phủ Hàn Quốc đã sử dụng các công cụ chính sách như chính sách tín dụng, chính sách thuế, chính sách tỷ giá hối đoái, v.v . Các chính sách này, đặc biệt là chính sách tín dụng, đã có những tác dụng tích cực đến sự tăng trưởng kinh tế, nhưng đồng thời cũng gây những ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế đưa Hàn Quốc đến cuộc khủng hoảng tài chính và sau đó là khủng hoảng kinh tế cuối năm 1997. Vì vậy, nghiên cứu chính sách tín dụng của Hàn Quốc và tác dụng của nó đến việc xúc tiến công nghiệp hoá và sự tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn đầu của sự phát triển kinh tế của Hàn Quốc là vấn đề có ý nghĩa trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn không chỉ đối với Hàn Quốc mà còn đối với tất cả các nước kém phát triển cần phải tiến hành công nghiệp hoá để phát triển kinh tế trong đó có Việt Nam.Việt Nam bắt đầu tiến hành công nghiệp hoá trong những điều kiện có nhiều điểm tương đồng với Hàn Quốc như cùng một điểm xuất phát, sự thiếu hụt về nguồn vốn. Việt nam đang rất cần học hỏi các kinh nghiệm từ bên ngoài đặc biệt là từ những nước có hoàn cảnh giống mình như Hàn Quốc để phục vụ cho việc thực hiện công nghiệp hoá thành công ở Việt Nam. Nghiên cứu kinh nghiệm của Hàn Quốc trong việc sử dụng chính sách tín dụng phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá nhằm rút ra những bài học có ý nghĩa đối với Việt Nam trong tiến trình công nghiệp hoá là cần thiết. Do vậy, chúng tôi chọn đề tài này để làm luận án thạc sỹ kinh tế . 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Ở Việt Nam, trong vài năm trở lại đây, cùng với việc thành lập Ban nghiên cứu Hàn Quốc thuộc Trung tâm Khoa học và Nhân văn Quốc gia, một số vấn đề về kinh tế Hàn Quốc như chính sách xuất khẩu, chính sách công nghiệp hoá, chương trình cải tổ nền kinh tế Hàn Quốc sau khủng hoảng kinh tế 1997 đã được một số tác giả quan tâm nghiên cứu. Vấn đề chính sách tín dụng của Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hoá cũng đã được một số học giả của Viện Kinh tế thế giới nghiên cứu và công bố trên một số tạp chí kinh tế. Nhưng cho đến nay, ở Việt Nam, chưa có một công trình nào đề cập một cách có hệ thống về chính sách tín dụng của chính phủ Hàn Quốc trong những giai đoạn cụ thể của tiến trình công nghiệp hoá và những tác dụng tích cực cũng như những hạn chế của nó đối với sự nghiệp công nghiệp hoá và tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc để từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm có giá trị tham khảo tốt cho Việt Nam. Tại Hàn Quốc, chính sách tín dụng và sự nghiệp công nghiệp hoá của Hàn Quốc đã được một số học giả thuộc Viện phát triển Hàn Quốc như Yoon Je Cho và Joon Kyung Kim nghiên cứu. Đặc biệt, từ sau khủng hoảng kinh tế năm 1997, khi sự can thiệp sâu của chính phủ vào lĩnh vực tài chính và công ty được xem là những nguyên nhân của khủng hoảng thì vấn đề này cũng được nhiều học giả bàn đến trên những góc độ khác nhau trong những công trình nghiên cứu về nguyên nhân của khủng hoảng và các chính sách cải tổ kinh tế của chính phủ Hàn Quốc. Tuy nhiên, nghiên cứu chính sách tín dụng của Hàn Quốc trong sự nghiệp công nghiệp hoá để từ đó rút ra những bài học cụ thể vai trò của nhà nước trong việc huy động và sử dụng nguồn lực cho tiến trình công nghiệp hoá ở Việt nam thì cũng chưa cũng được các tác giả Hàn Quốc quan tâm nghiên cứu. 3. Mục đích nghiên cứu của đề tài. - Luận giải trên phương diện lý luận và thực tiễn về sự cần thiết khách quan của những can thiệp của chính phủ thông qua chính sách tín dụng đối với quá trình thực hiện chiến lược công nghiệp hoá ở Hàn Quốc - Nghiên cứu thực chất của chính sách tín dụng của chính phủ Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hoá và phân tích các tác động của nó đối với việc xúc tiến công nghiệp hoá và tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc. - Trên cơ sở đánh giá chung về chính sách tín dụng của chính phủ Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hoá rút ra những bài học cho Việt Nam trong tiến trình công nghiệp hoá . 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Luận văn nghiên cứu chính sách tín dụng của chính phủ Hàn Quốc đối với các tổ chức kinh doanh thuộc khu vực tư nhân của Hàn Quốc đặc biệt là đối với các tập đoàn kinh doanh có quy mô lớn được lựa chọn là các công ty trọng điểm thực hiện chương trình phát triển các ngành công nghiệp mục tiêu trong tiến trình công nghiệp hoá 5. Phương pháp nghiên cứu. Sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, xem xét chính sách tín dụng của chính phủ Hàn Quốc trong trạng thái phát triển qua các thời kỳ và đặt nó trong mối quan hệ với các giải pháp kinh tế vĩ mô khác. Các phương pháp khác như phương pháp so sánh, phương pháp thống kê cũng được sử dụng phục vụ cho mục đích của đề tài. 6.Những đóng góp chính của luận án - Khẳng định sự cần thiết khách quan và vai trò quan trọng của chính phủ đối với việc tạo nguồn lực và thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá trong giai đoạn đầu của sự phát triển kinh tế của Hàn Quốc. - Luận giải vai trò của chính sách tín dụng như là một công cụ có hiệu quả mà chính phủ có thể sử dụng phục vụ cho việc thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá và tăng trưởng kinh tế. - Làm rõ thực chất của chính sách tín dụng của Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hoá và những tác động tích cực cũng như những hậu quả xấu của nó đôí với quá trình phát triển kinh tế của Hàn Quốc. - Tổng kết những bài học mà Việt Nam có thể học hỏi được từ kinh nghiệm của Hàn Quốc nhằm thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện đại hoá. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn chính sách tín dụng của Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hoá - Chương 2: Phân tích thực trạng chính sách tín dụng của Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hoá - Chương 3: Chính sách tín dụng của Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hoá và khả năng áp dụng kinh nghiệm của Hàn Quốc

doc130 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2383 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Chính sách tín dụng của Hàn Quốc trong thời kỳ công nghiệp hóa và kinh nghiệm đối với Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng 16.7%, c«ng nghiÖp dÇu khÝ 8.3%, c«ng nghiÖp nhÑ 10.56%, c«ng nghiÖp thùc phÈm 5.89%, x©y dùng 9.75%, x©y dùng ®« thÞ 9.14%. Trong n¨m 2000, §TNN cã sù chuyÓn biÕn lín vÒ chÊt so víi c¸c n¨m tr­íc, tËp trung chñ yÕu vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt (99% vèn ®¨ng ký) trong ®ã c«ng nghiÖp chiÕm 90.98%, n«ng l©m ng­ nghiÖp chiÕm 2.76%, dÞch vô du lÞch 2.02%, y tÕ gi¸o dôc chiÕm 3.41%. TÝn dông n­íc ngoµi vµ c¸c kho¶n nî n­íc ngoµi kh¸c: Vay n­íc ngoµi lµ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n (thêi h¹n vay ®Õn 1 n¨m) hoÆc trung vµ dµi h¹n do nhµ n­íc ViÖt Nam hoÆc lµ doanh nghiÖp, lµ ph¸p nh©n ViÖt Nam vay cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ, cña chÝnh phñ, cña ng©n hµng n­íc ngoµi hoÆc cña tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi kh¸c. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2000, tæng nî n­íc ngoµi thùc tÕ cña ViÖt Nam ë møc 12,8 tû USD, trong ®ã nî doanh nghiÖp lµ h¬n 4 tû USD (doanh nghiÖp FDI gÇn 3 tû, doanh nghiÖp quèc doanh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c h¬n 1 tû), sè cßn l¹i lµ nî Nhµ n­íc. Møc nî nµy chiÕm 39% GDP, 105% gi¸ trÞ xuÊt khÈu n¨m 2000. Trong c¸c nguån vèn n­íc ngoµi, FDI chiÕm tû träng lín vµ cã chiÒu h­íng gi¶m m¹nh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, trong khi c¸c nguån vån ODA vµ nî n­íc ngoµi l¹i cã chiÒu h­íng gia t¨ng. §iÒu nµy ph¶n ¸nh râ ®é hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi cña ViÖt Nam gi¶m sót. H¬n n÷a, do ViÖt Nam cßn thiÕu kinh nghiÖm, c¸c lÜnh vùc kinh tÕ- x· héi kh¸c ph¸t triÓn cßn ch­a ®ång bé vµ do m«i tr­êng c¹nh tranh bªn ngoµi nªn c¸c chÝnh s¸ch, ®Þnh chÕ ®èi víi viÖc huy ®éng vµ sö dông vån ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam cßn béc lé nhiÒu h¹n chÕ, Ýt hÊp dÉn vµ cã ®é rñi ro cao. * ­­ tiªn ®Çu t­ ch­a ®óng h­íng, cßn dµn tr¶i gi÷a c¸c ngµnh nªn dÉn ®Õn hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ thÊp, ch­a t¹o ®­îc b­íc nh¶y vät vÒ c¬ cÊu c«ng nghiÖp. §Çu t­ cña ViÖt Nam trong thêi gian qua h­íng vÒ thay thÕ nhËp khÈu. §©y kh«ng ph¶i lµ mét ®Þnh h­íng tèt khi quy m« tiªu dïng trªn thÞ truêng trong n­íc cßn nhá bÐ. Sù tËp trung qóa møc vaß c¸c ngµnh thay thÕ nhËp khÈu g©y nªn mÊt c©n ®èi gi÷a vèn vµ lao ®éng, kh«ng ph¸t huy ®­îc t¸c dông cña vèn ®Çu t­. Mét sè dù ¸n ®Çu t­ trong ®iÓm xÐt vÒ mÆt kinh tÕ lµ kh«ng hiÖu qu¶. Tr­êng hîp nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. Sè liÖu cña David ITO (§¹i häc Harvard, 2003) cho thÊy r»ng mèi n¨m ViÖt Nam ph¶i chi 200 triÖu USD nÕu läc dÇu (víi c«ng xuÊt 6,5 triÖu tÊn /n¨m) ë ViÖt Nam nh­ng chØ ph¶i cho 72 triÖu USD cho viÖc läc dÇu ë n­íc ngoµi nÕu ViÖt Nam nhËp dÇu läc víi khèi l­îng t­¬ng tù). TÝnh trung b×nh trong mçi n¨m ho¹t ®éng cña nhµ m¸y läc dÇu, chÝnh phñ vµ ng­êi tiªu dïng ph¶i tr¶ mét kho¶n cho v­ît tréi lµ 130 triÖu USD. Khi nhµ m¸y nµy hoµn thµnh nã sÏ sö dông kho¶ng 1000 lao ®éng. NÕu kho¶n tiÒn nµy ®Çu t­ cho khu vùc t­ nh©n vay th× nã sÏ cã kh¶ n¨ng t¹o ra 500.000 viÖc lµm. NÕu VIÖt Nam cÇn mét nhµ m¸y läc dÇu ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ th× còng kh«ng cÇn ®Æt ë n¬i võa xa nguån nguyªn liÖu l¹i xa n¬i tiªu thô nh­ vËy. Do c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng ®­îc lùa chän ­u tiªn ®Çu t­ ch­a ®óng nªn ch­a t¹o ra ®­îc b­íc nh¶y vät vÒ c¬ cÊu c«ng nghiÖp. Nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp kü thuËt cao ch­a ®­îc coi träng ®Çu t­. ViÖc ®Çu t­ ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu vµo nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu vèn vµ Ýt lao ®éng, ch­a khai th¸c ®­îc lîi thÕ so s¸nh vÒ lao ®éng cña ViÖt Nam vµ ch­a tu©n thñ ®Þnh h­íng xuÊt khÈu. Theo sè liÖu cña David O..D. (§¹i häc Harvard, 2003) th× trong giai ®o¹n tõ 1995 ®Õn 1997 ViÖt Nam t¨ng tr­ëng b×nh qu©n lµ 8,8%/ n¨m vµ ®Çu t­ trung b×nh lµ 27,8% GDP, cã nghÜa lµ ViÖt Nam cÇn 3,2 ®¬n vÞ ®Çu t­ ®Ó t¹o ra mét ®¬n vÞ t¨ng tr­ëng. Theo nh÷ng sè liÖu cña ADB th× tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2002, ViÖt Nam cÇn 4,5 ®¬n vÞ ®Çu t­ ®Ó cã mét ®¬n vÞ t¨ng tr­ëng. Tû lÖ nµy sÏ lµ 5: 1 nÕu dïng c¸c sè liÖu cña IMF Do ®Çu t­ chñ yÕu vµo nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu vèn vµ Ýt lao ®éng nªn ch­a khai th¸c ®­îc lîi thÕ vÒ lao ®éng cña ViÖt Nam. HiÖn nay, ViÖt Nam ®­îc c¸c nhµ kinh tÕ xem lµ mét quèc gia l·ng phÝ vÒ nguån nh©n lùc. Tû lÖ thÊt nghiÖp ®« thÞ ë møc cao 7,5%. Thêi gian lao ®éng n«ng nghiÖp cña lao ®éng ë n«ng th«n chØ chiÕm 25% quü thêi gian lao ®éng. ChiÕn l­îc ®Çu t­ cu¶ ViÖt Nam ch­a thùc sù coi träng mùc tiªu t¹o viÖc lµm. §Çu t­ cßn dµn tr¶i gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng ch­a cã trong t©m träng ®iÓm dÉn ®Õn vèn ®Çu t­ kh«ng hiÖu qu¶, l·ng phÝ vèn. Mét hËu qu¶ kh¸c cña ®Çu t­ kh«ng ®óng lµ møc ®é t¨ng tr­ëng cña xuÊt khÈu b×nh qu©n /n¨m tÝnh theo $ cã xu h­íng gi¶m (xem b¶ng 21). B¶ng 21 ®­a ra sù so s¸nh gi÷a ViÖt Nam víi Trung Quèc – lµ n­íc l¸ng giÒng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn t­¬ng ®èi gÇn víi ViÖt Nam nh­ ®Òu lµ nh÷ng nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi cã thu nhËp thÊp vµ chÞu t¸c ®éng cña nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ quèc tÕ gÇn gièng nhau. B¶ng 21: Tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu b×nh qu©n n¨m ( tÝnh theo USD) cña ViÖt Nam so víi Trung Quèc 1995-2002 1997-200o 2000-2002 Trung quèc ViÖt nam 11,8% 17,9% 12,2% 12,6% 14,4% 7,0 Nguån: David ITO, 2003 Tû lÖ n«ng s¶n xuÊt khÈu qua chÕ biÕn cña ViÖt Nam cßn rÊt nhá bÐ, trong khi Trung Quèc còng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®­îc víi ViÖt Nam l¹i cã tû lÖ nµy ®¹t trªn 80 % . Së dÜ cã t×nh tr¹ng nµy lµ do c¸c chÝnh s¸ch hÇu nh­ tËp trung nhiÒu vµo hç trî ®Çu ra cho s¶n phÈm xuÊt khÈu mµ ch­a tËp trung vµo kh©u chÕ biÕn. * ViÖc gi¸m s¸t thùc hiÖn chÝnh s¸ch tÝn dông cßn láng lÎo dÉn ®Õn chóng ch­a ®­îc thùc thi trong thùc tiÔn. Nhµ n­íc ®· quyÕt ®Þnh ­u tiªn tÝn dông cho mét sè ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän phôc vô cho xuÊt khÈu nh­ ngµnh dÖt may nh­ng trong thùc tÕ chÝnh s¸ch nµy chØ lµ trªn giÊy tê. §èi víi tæng c«ng ty dÖt may, thùc chÊt kh«ng tån t¹i nh÷ng ­u ®·i tÝn dông. ViÖc söu dông c¸c kho¶n vèn vay ­u ®·i cña c¸c ®èi t­îng ­u tiªn kh«ng ®­îc gi¸m s¸t chÆt chÏ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ thÊp vµ thÊt tho¸t vèn. Bªn c¹nh t×nh tr¹ng qu¶n lý láng lÎo cña chÝnh phñ, viÖc thùc hiÖn ­u tiªn ®Çu t­ còng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tham nhòng cña c¸c quan chøc chÝnh phñ - nh÷ng ng­êi cã ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh ­u tiªn ®Çu t­ trong bé m¸y qu¶n lý cña nhµ n­íc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ch­a dùa trªn nh÷ng dÊu hiÖu cña thÞ tr­êng. * Khu vùc ngoµi quèc doanh ch­a nhËn ®­îc hç trî vèn cÇn thiÕt. Tû träng vèn ®Çu t­ cho khu vùc nµy cã xu h­íng gi¶m dÇn. Cô thÓ lµ nÕu trong giai ®o¹n 93-96, khu vùc nhµ n­íc chiÕm 41% tæng vèn ®Çu t­ vµ ë giai ®o¹n 2001-2002 tû lÖ nµy lµ 56%. §iÒu ®Æc biÖt cÇn nhÊn m¹nh ë ®©y lµ khu vùc nhµ n­íc lµ khu vùc kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, chiÕm tû träng nhá vÒ sö dông lao ®éng vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng viÖc lµm cña khu vùc nµy trung b×nh chØ lµ 2%/n¨m trong khi khu vùc kinh tÕ t­ nh©n l¹i cã kh¶ n¨ng t¹o ra viÖc lµm cao h¬n. Toµn bé khu vùc t­ nh©n chÝnh thøc (ch­a tÝnh ®Õn thµnh phÇn c¸ thÓ vµ c¬ së kinh tÕ hé gia ®×nh trong thêi kú tõ 2000-2002 ®· t¹o ra thªm 1,75 triÖu viÖc lµm. Tæng vèn ®Çu t­ ë khu vùc nµy lµ 4,7 tû $ tøc lµ khæng 2700$ cho mét viÖc lµm. Còng trong giai ®o¹n nµy, ®Çu t­ cña c¸c DNNN b»ng nguån vèn cña chÝnh hä lµ 4 tû $ vµ kho¶ng 4 tû $ tÝn dông do nhµ n­íc ®iÒu tiÕt ngoµi hÖ thèng ng©n hµng tõ c¸c quü nh­ Quü hç trî ph¸t triÓn nh­ng nh­ kh«ng t¹o ra thªm viÖc lµm. Khi vèn ®­îc ®Çu t­ vµo khu vùc DNNN lµ khu vùc kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ th× ®iÒu nµy sÏ lµm cho nguån lùc cña nÒn kinh tÕ bÞ ph©n bæ sai trªn toµn hÖ thèng. §©y còng chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm cho chØ sè ICOR cña ViÖt nam cao h¬n so víi c¸c quèc gia kh¸c. CÇn thÊy r»ng ®©y lµ mét ®iÒu rÊt bÊt hîp lý xÐt trªn ph­¬ng diÖn kinh tÕ vµ nã ph¶i ®­îc lo¹i bá cµng sím cµng tèt. * Nh÷ng tån t¹i trong c¬ chÕ l·i suÊt hiÖn hµnh Th¸ng 6/1992 ®· ®­îc NHNN coi lµ mét mèc quan träng, ®¸nh dÊu sù chuyÓn giai ®o¹n trong chÝnh s¸ch l·i suÊt, chÊm døt kh©u cuèi cïng cña sù bao cÊp qua tÝn dông, b¾t ®Çu chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ, viÖc nhµ n­íc bao cÊp qua chÝnh s¸ch l·i xuÊt vÉn tån t¹i. ViÖc c¸c ng©n hµng thùc hiÖn qu¸ nhiÒu møc l·i xuÊt ­u ®·i theo chØ ®Þnh cña chÝnh phñ ch¼ng nh÷ng lµm mÐo mã thÞ tr­êng tiÒn tÖ mµ cßn duy tr× qu¸ l©u c¬ chÕ bao cÊp cho nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. §ång thêi, c¸ch lµm nµy còng t¹o c¬ chÕ xin cho, g©y ra nhiÒu tiªu cùc vµ t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh thiÕu b×nh ®¼ng trong nÒn kinh tÕ. NHNN cßn can thiÖp qu¸ s©u vµo viÖc Ên ®Þnh c¸c møc l·i suÊt cña NHTM, vÉn cßn qui ®Þnh nhiÒu møc l·i suÊt khèng chÕ kh¸c nhau. B¾t ®Çu lµ khung l·i suÊt rêi b©y giê lµ trÇn l·i suÊt vµ chªnh lÖch l·i suÊt. Cho ®Õn nay, hÇu nh­ NHTM ë n­íc ta ch­a t¹o ®­îc nhiÒu nguån vèn dµi h¹n, l·i suÊt ng©n hµng cßn mang nÆng t­ duy kinh tÕ thêi bao cÊp, ng­êi göi tiÒn dµi h¹n muèn l·i suÊt cao ng­êi vay vèn dµi h¹n ®ßi l·i suÊt thÊp. Møc l·i suÊt trong c¶ n­íc ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. HiÖn nay viÖc qui ®Þnh møc l·i suÊt thèng nhÊt ch­a t¹o ®­îc sù mÒm dÎo linh ho¹t theo yªu cÇu thÞ tr­êng tõng vïng, khu vùc. Còng nh­ thÞ tr­êng hµng ho¸, trong thÞ tr­êng vèn, møc cung cÇu vÒ vèn ë mçi vïng, mçi khu vùc kh¸c nhau th× ®ßi hái gi¸ c¶ cña vèn tiÒn tÖ còng kh¸c nhau. V× vËy, nÕu qui ®Þnh mét møc gi¸ c¶ thèng nhÊt sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng sö dông c«ng cô l·i suÊt kÐm linh ho¹t. Trªn thùc tÕ, cßn cã sù chªnh lÖch lín gi÷a l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c vµ l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm cña ng©n hµng nªn nhiÒu khi ¶nh h­ëng lín ®Õn ho¹t ®éng nguån vèn cña ng©n hµng. TÝn phiÕu kho b¹c d« mét c¬ quan thuéc bé m¸y qu¶n lý tµi chÝnh nhµ n­íc (kho b¹c nhµ n­íc) thay mÆt chÝnh phñ ph¸t hµnh nh»m huy ®éng tiÒn mÆt trong x· héi theo yªu cÇu c©n ®èi ng©n s¸ch nhµ n­íc tõng thêi k×. ViÖc nµy kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh kiÕm lêi, bëi vËy, th­êng cã møc l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi ng©n hµng. V× vËy, tÝn phiÕu kho b¹c ®· thu hót ®­îc ng­êi cho vay (mua) h¬n lµ göi tiÒn vµo ng©n hµng, lµm cho ng©n hµng khã kh¨n v× gi¶m phÇn nµo vèn huy ®éng, lµm ¶nh h­ëng ®Õn qui m« tÝn dông ®· ®­îc ®Þnh tr­íc theo kÕ ho¹ch, ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ nghÜa vô víi NHNN vµ s©u h¬n n÷a lµ ph¸ vì sù kiÕn thiÕt mÆt b»ng l·i suÊt tÝn dông. Cã thÓ nãi do sù nghÌo nµn vÒ chñng lo¹i c¸c s¶n phÈm ®Çu t­ tµi chÝnh ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tiÒn göi tiÕt kiÖm ng©n hµng vÉn t¨ng trong khi l·i suÊt huy ®éng liªn tôc gi¶m xuèng. ViÖc thay ®æi l·i suÊt liªn tôc l·i xuÊt lµm cho kh¸c hµng th­êng bÞ ®éng trong qu¸ tr×nh tÝnh tãan c¸c kÕ ho¹ch lµm ¨n dµi h¹n cña m×nh, nhÊt lµ lo sî rñi ro ®èi víi viÖc vay tiÒn ®æi míi thiÕt bÞ m¸y mãc, song cã nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng vay v× thiÕu vèn triÒn miªn vµ qu¸ tr×nh cho vay theo chØ ®Þnh vÉn ch­a chÊm døt. ViÖc xö lÝ mèi quan hÖ gi÷a l·i suÊt vµ tû gi¸ hèi ®o¸i b»ng viÖc t¨ng nhÑ dÇn l·i suÊt cho vay b»ng VND vµ ®iÒu chØnh l·i suÊt tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ trong n¨m 1988 lµ kÞp thêi, gãp phÇn ®iÒu hoµ thÞ tr­êng néi, ngo¹i tÖ h¹n chÕ chuyÓn ®æi tõ VND sang ngo¹i tÖ. Tuy nhiªn, viÖc t¨ng nhÑ trÇn l·i suÊt cho vay b»ng VND sÏ g©y thªm khã kh¨n cho s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc, nhÊt lµ khi nÒn kinh tÕ ®ang ë t×nh tr¹ng suy tho¸i. MÆt kh¸c, l·i suÊt tiÒn göi ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông gi¶m tõ 1- 15%/n¨m nh­ng tû gi¸ l¹i ®iÒu chØnh t¨ng 15% (theo tû gi¸ chÝnh thøc) t¨ng 135 (theo tû gi¸ giao dÞch trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng). Khi l·i suÊt vay ngo¹i tÖ gi¶m nh­ng tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng lµm h¹n chÕ nhu cÇu vay b»ng ngoaÞ tÖ cña c¸c doanh nghiÖp muèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh dÉn tíi t×nh tr¹ng thiÕu vèn cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. * Nh÷ng yÕu kÐm trong ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng. Nh÷ng yÕu kÐm trong ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau ®©y: - C¸c lo¹i h×nh nghiÖp vô ho¹t ®éng ng©n hµng trong n­íc ch­a tiÕp cËn ®­îc chuÈn møc vµ víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ quèc tÕ vµ khu vùc. - HÖ thèng ng©n hµng thiÕu c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh, tr­íc hÕt lµ bé phËn ph©n tÝch dù b¸o ®¸nh gi¸. - HÖ thèng ng©n hµng ch­a cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu tËp trung c¸c nguån lùc thóc ®Èy CNH- H§H. - Ho¹t ®éng ng©n hµng cã nhiÒu biÓu hiÖn ch­a lµnh m¹nh, c¸c qui ®Þnh, qui chÕ ch­a ®­îc chÊp hµnh nghiªm chØnh, rñi ro tÝn dông tÝch lòy ngµy cµng ë møc ®¸ng lo ng¹i. - Tû lÖ tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¨ng kh«ng tu¬ng xøng víi tèc ®é t¨ng nguån vèn huy ®éng cña c¸c lo¹i vèn nµy( nguån vèn chñ yÕu cña c¸c NHTM lµ nguån vèn ng¾n h¹n , chiÕm tíi 90%, nªn NHTM kh«ng ®¸p øng ®Ó kh¾c phôc mµ míi chØ cã gi¶i ph¸p t×nh thÕ lµ ngµnh ng©n hµng cho phÐp “TrÝch 20% tæng nguån vèn ng¾n h¹n sang cho vay trung vµ dµi h¹n”, cßn doanh nghiÖp th× “lÊy ng¨n nu«i dµi “. Së dÜ t×nh tr¹ng trªn tån t¹i lµ v× : Thø nhÊt, yÕu tè ®Çu tiªn ¶nh h­ëng ®Õn huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta hiÖn nay ë giai ®o¹n s¬ khai. C¸c s¶n phÈm trrªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ch­a nhiÒu, ho¹t ®éng ®¬n gi¶n, thuÇn tuý. MÆt kh¸c hÖ thèng ph¸p luËt cßn thiÕu nh÷ng quy ®Þnh toµn diÖn trong viÖc ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng, tiÕp theolµ nh÷ng h¹n chÕ cña chÝnh ngµnh ng©n hµng trong mäi ho¹t ®éng, chu chuyÓn nguån vèn cña c¸c doanh nghiÖp. Thø hai, hiÖn nay, nh÷ng ng­êi cã tiÒn nhµn rçi ch­a dïng hÕt th× ch­a t×m kiÕm ®­îc nh÷ng ®Þa chØ tin cËy. Thø ba, c¸c ng©n hµng cßn thiÕu c¸c c«ng cô huy ®éng vèn dµi h¹n vµ thiÕu thÞ truêng thø cÊp ®Ó lu©n chuyÓn vµ t¹o thµnh tÝnh thanh kho¶n dÔ dµng cña c¸c c«ng cô nµy. + Møc d­ nî cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông trong nÒn kinh tÕ cã xu h­íng t¨ng chËm do nhiÒu lý do kh¸c nhau + Rñi ro tÝn dông tÝch tô ngµy cµng lín vµ cã nguy c¬ ph¸ vì tÝnh æn ®Þnh cña hÖ thèng ng©n hµng, nÕu kh«ng ®­îc ng¨n chÆn h÷u hiÖu. Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n n­íc ta hiÖn nay ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm ®Õn h¬n 90% ho¹t ®éng ng©n hµng nªn rñi ro ho¹t ®éng ng©n hµng chñ yÕu lµ rñi ro tÝn dông. Nh×n chung chÊt l­îng tÝn dông cña hÖ thèng Ng©n hµng cßn thÊp, c¸c rñi ro cßn lín vµ nÕu nh×n nhËn nghiªm tóc, cã c¬ së ®Ó lo ng¹i vÒ nguy c¬ rñi ro tÝn dông trong nÒn kinh tÕ n­íc ta. V× lÏ, møc vèn chñ së h÷u cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay chØ lµ 30%, cßn l¹i lµ tiÒn vay Ng©n hµng. Tæng sè nî ph¶i tr¶ cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc n¨m 2002 ­íc gÇn 188.900 tû ®ång, b»ng 110% vèn Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp, t¨ng 20% so víi n¨m 1999. GÇn nh­ toµn bé sè nî ®ã lµ tiÒn vay ng©n hµng. ViÖc ng©n hµng cho c¸c ®èi t­îng vay theo chÝnh s¸ch mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî lµm cho tû träng nî xÊu cña c¸c ng©n hµng cã xu h­íng t¨ng lªn. Trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch, nÕu chÝnh phñ sö dông tiÕt kiÖm quèc gia ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî xÊu, tiÕp tôc hç trî cho nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng cã kh¶ n¨ng tån t¹i th× sÏ kh«ng cßn nguån ®Ó tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng lµnh m¹nh kh¸c C¸c m« h×nh qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng chØ míi ®­îc thiÕt lËp mét vµi n¨m gÇn ®©y vµ cßn thiÕu kinh nghiÖm ho¹t ®éng, dÉn ®Õn kÕt qu¶ cßn khiªm tèn (vÝ dô UB Qu¶n lý Rñi ro Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 455/Q§ ngµy 21-9-2003; Trung t©m phßng ngõa vµ xö lý rñi ro ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n theoQuyÕt ®Þnh 235/Q§ ngµy 1/6/2001; Phßng th«ng tin phßng ngõa vµ xö lý rñi ro Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt nam; Héi ®ång qu¶n lý rñi ro NH§T & PT ViÖt nam 6/2002, C«ng ty qu¶n lý nî vµ khai th¸c tµi s¶n tõng Ng©n hµng th­¬ng m¹i theo Q.§.150/Q§ ngµy 5-10-2001 ®Ó xö lý c¸c kho¶n nî tån ®äng cã tµi s¶n b¶o ®¶m). - ViÖc thùc hiÖn l·i xuÊt vay vèn ­u ®·i ®èi víi c¸c ®èi t­îng ­u tiªn kh¸c nhau h×nh thµnh nªn 2 d¹ng m« h×nh ng©n hµng chÝnh s¸ch ( Ng©n hµng chÝnh s¸ch x· héi vµ Ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn ) lµm cho bé m¸y cång kÒnh, tèn kÐm chi phÝ. * Sù hç trî qóa møc cña chÝnh phñ t¹o ra t©m lý û l¹i vµ t×nh tr¹ng l·i gi¶ lç thËt ë mét sè ®«ng c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ quèc doanh. MÆc dï tæng sè nî qu¸ h¹n trong tæng d­ nî cho vay cña Quü hç trî ph¸t triÓn ®ang ë møc thÊp nh­ng ®ang cã xu h­íng gia t¨ng, t¹o nguy c¬ rñi ro lín trong ho¹t ®éng tÝn dông ­u ®·i cña nhµ n­íc 3.2. Nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt gi÷a viÖt nam vµ hµn quèc. 3.2.1. Nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång. Khi quyÕt ®Þnh theo ®uæi chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp h­íng ngo¹i, bÊt kú quèc gia nµo còng ®Òu muèn coi nh©n tè bªn ngoµi nh­ mét trong nh÷ng ®éng lùc chñ yÕu cña sù ph¸t triÓn ®ång thêi l¹i ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc cña nã. Lµ ®éng lùc v× ®ã lµ n¬i cÊp vèn, c«ng nghÖ, kü thuËt kinh nghiÖm qu¶n lý vµ thÞ tr­êng. Lµ th¸ch thøc v× ®ã lµ n¬i diÔn ra cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt vÒ kinh tÕ vµ nh÷ng tÝnh to¸n kh¸c nhau vÒ chÝnh trÞ. VËy mµ c¸ch ®©y 3 thËp kû, Hµn Quèc vµ nhãm NICs §«ng ¸ ®i tiªn phong trªn con ®­êng nµy vµ b»ng nh÷ng thµnh c«ng tuyÖt vêi cña m×nh ®· më ®Çu cho trµo l­u c«ng nghiÖp ho¸ h­íng ngo¹i mµ hiÖn ®ang cã ¶nh h­ëng hÕt søc s©u réng ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam. - Trong qu¸ khø, vµo nh÷ng n¨m 50 – 60 cña thÕ kû 20, c¶ hai n­íc ®Òu bÞ c¸c cuéc chiÕn tranh tµn ph¸ khèc liÖt vµ lµ nh÷ng thuéc ®Þa cã tr×nh ®é thÊp, nghÌo nµn l¹c hËu phæ biÕn. Sau khi giµnh ®­îc ®éc lËp, ChÝnh phñ vµ nh©n d©n hai n­íc ®Òu mong muèn sèng trong hoµ b×nh, tËp trung søc lùc vµo ph¸t triÓn kinh tÕ, kh¾c phôc hËu qu¶ qu¸ khø, ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái nghÌo nµn, l¹c hËu, rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi c¸c n­íc ph¸t triÓn. - NÒn kinh tÕ cña hai n­íc tr­íc khi b­íc vµo c«ng nghiÖp ho¸ ®Òu mang tÝnh chÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, tr×nh ®é s¶n xuÊt th« s¬, d©n sè ®«ng, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi, quy m« ®Êt ®ai manh món kh«ng ®ñ ®Ó s¶n xuÊt lín. Thªm vµo ®ã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®Þa ph­¬ng chØ tho¶ m·n nhu cÇu néi ®Þa, kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh m¹nh trªn thÞ truêng thÕ giíi. §iÒu ®ã ®· t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng tÝch luü vèn vµ tr×nh ®é kü thuËt cña nÒn kinh tÕ ViÖt nam. Còng gièng nh­ Hµn Quèc, khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt víi mét thùc tÕ lµ cÇn t×m c¸c nguån vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. Song song víi vÊn ®Ò khai th¸c c¸c nguån vèn, ViÖt Nam còng cÇn ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò lµm thÕ nµo ®Ó sö dông nguån vèn ®· huy ®éng ®­îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶, lµm cho nã ph¸t huy ®­îc t¸c dông tÝch cùc ®èi víi c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - §iÓm xuÊt ph¸t khi chuyÓn b­íc sang thêi kú thùc hiÖn chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ho¸ h­íng ngo¹i cña ViÖt Nam vµ Hµn Quèc gÇn gièng nhau. XÐt vÒ mÆt tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, ViÖt Nam hiÖn nay t­¬ng ®­¬ng Hµn Quèc cuèi nh÷ng n¨m 50, ®Çu nh÷ng n¨m 60. Mét sè chØ tiªu kinh tÕ ë b¶ng 22 cho thÊy r»ng gÇn nh­ cã sù trïng hîp vÒ mÆt ®Þnh l­îng thèng kª gi÷a ViÖt Nam n¨m 1993 víi Hµn Quèc n¨m 1960. B¶ng 22: Mét sè chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n cña Hµn Quèc vµ ViÖt Nam. Hµn Quèc (1960) ViÖt Nam (1993) +GDP/ng­êi (USD) +C¬ cÊu kinh tÕ (% trong GDP): N«ng nghiÖp C«ng nghiÖp DÞch vô 236 37,5 20,5 41,9 220 36,6 20,9 38,2 Nguån: T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ sè 2 th¸ng 4/1994. Tû träng cña khu vùc nhµ n­íc trong tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam lµ cao so víi mét sè n­íc kh¸c trong khu vùc. ChÝnh phñ kiÓm so¸t trùc tiÕp hÇu hÕt s¶n l­îng c«ng nghiÖp ( tû träng cña khu vùc nhµ n­íc trong tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp n¨m 1992 lµ 71% vµ tû träng nµy ®· t¨ng lªn trong thêi kú c¶i c¸ch nh÷ng n¨m 90). Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp hiÖn t¹i chØ kho¶ng vµi tr¨m doanh nghiÖp, t­¬ng ®­¬ng víi sè c¸c doanh nghiÖp khèng chÕ phÇn lín gi¸ trÞ gia t¨ng trong ngµnh chÕ t¹o cña Hµn Quèc. §Çu nh÷ng n¨m 1970, ë Hµn Quèc cã 46 tËp ®oµn c«ng nghiÖp (chaebol) chiÕm 37% gi¸ trÞ gia t¨ng trong ngµnh chÕ t¹o. V× vËy c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ cã thÓ th«ng qua kiÓm so¸t vµi tr¨m doanh nghiÖp ®Ó chØ ®¹o vµ gi¸m s¸t hÇu hÕt sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam. - Còng gièng nh­ Hµn Quèc, ViÖt Nam b­íc vµo thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng c¸c yÕu tè ®Çu vµo ch­a h×nh thµnh hoÆc h×nh thµnh nh­ng ë møc ®é ph¸t triÓn rÊt thÊp. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ®­îc më ra nh­ng c¶ hai yÕu tè quyÕt ®Þnh quy m« ph¸t triÓn cña lo¹i thÞ tr­êng nµy lµ cung vµ cÇu th× ®Òu rÊt h¹n chÕ. Khi chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ míi, nhiÒu DNNN cña ViÖt Nam ch­a cã kh¶ n¨ng thÝch nghi. Nh÷ng lóng tóng trong qu¶n lý kinh doanh khiÕn cho nhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh thua lç. Nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh cã l·i th­êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp nhËn ®­îc sù b¶o hé cña nhµ n­íc. TiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN diÕn ra mét c¸ch chËm ch¹p. Do vËy, c¸c DNNN kh«ng cã hoÆc cã qu¸ Ýt kh¶ n¨ng huy ®éng vèn tõ nguån tù cã, hoÆc t×m kiÕm tµi trî tõ c¸c nguån bªn ngoµi loaÞ trõ viÖc vay vèn cña c¸c ng©n hµng. Ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc kinh tÕ t­ nh©n còng gÆp khã kh¨n vÒ vèn. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n cã quy m« vèn lµ nhá, phô thuéc nhiÒu vµo ho¹t ®éng tÝn dông cña hÖ thèng ng©n hµng trong khi ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam l¹i ch­a cã nh÷ng chuyÓn biÕn m¹nh mÏ sang m« h×nh ho¹t ®éng míi vµ cßn chÞu ¶nh h­ëng m¹nh mÏ cña chÝnh phñ trong c¸c ho¹t ®éng cho vay. 3.2.2. Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt + Sù kh¸c biÖt quan träng gi÷a hai quèc gia tr­íc hÕt lµ vÒ thÓ chÕ chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, vai trß cña c¸c h×nh th¸i së h÷u ®èi víi t­ liÖu s¶n xuÊt. ë Hµn Quèc khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ®ãng vai trß chñ ®¹o vµ lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn, cßn ë ViÖt Nam, khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc ®¶m nhiÖm vai trß quan träng nµy. Do sù kh¸c nhau vÒ thÓ chÕ mµ Hµn Quèc vµ ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸c nhau. Hµn Quèc ngay tõ ®Çu ®· ph¸t triÓn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n­íc. M« h×nh kinh tÕ mµ Hµn Quèc theo ®uæi lµ m« h×nh kinh tÕ cña NhËt B¶n vµ Mü. + Trong nhiÒu n¨m qua, Hµn Quèc nhËn ®­îc nhiÒu sù ­u ®·i tõ c¸c n­íc t­ b¶n nh­ viÖn trî kinh tÕ, qu©n sù còng nh­ ­u ®·i vÒ vay tÝn dông quèc tÕ, vÒ thuÕ ®èi víi c¸c hµng xuÊt khÈu cña hä ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr­êng c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn, vµ tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ c¸c n­íc nµy vµo Hµn Quèc. Do vËy Hµn Quèc ®· h×nh thµnh mét ®éi ngò c¸c doanh nghiÖp giái, tiÕp cËn th«ng minh víi thÞ tr­êng, ®ñ b¶n lÜnh ®Ó ®­¬ng ®Çu víi thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Tr­íc ®©y, ViÖt Nam tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ nh»m x©y dùng mét n­íc x· héi chñ nghÜa, bÊt ®ång vÒ thÓ chÕ víi c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn nªn nh÷ng ­u ®·i nµy kh«ng cã. Thªm vµo ®ã trong mét thêi kú dµi quan hÖ kinh tÕ cña ViÖt Nam víi thÕ giíi cßn rÊt h¹n chÕ. ChØ tõ sau n¨m 1986, §¹i héi VI cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, khi ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu tiÕn hµnh chÝnh s¸ch ®æi míi, chuyÓn tõ c¬ chÕ hµnh chÝnh quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, ViÖt Nam míi thùc sù cã sù chuyÓn h­íng, ®­îc céng ®ång quèc tÕ thõa nhËn nh­ng còng cã nhiÒu vÊn ®Ò ViÖt Nam cßn bì ngì v× qu¸ míi mÎ. ViÖt Nam thiÕu h¼n mét ®éi ngò c¸c nhµ doanh nghiÖp th«ng th¹o thÞ tr­êng thÕ giíi, cã tri thøc vµ bÒ dµy kinh nghiÖm kinh doanh trong bèi c¶nh më cöa hiÖn nay. + Do nhiÒu n¨m duy tr× c¬ chÕ qu¶n lý theo kiÓu cña Liªn X« cò nªn bé m¸y qu¶n lý cña nhµ n­íc cßn nhiÒu bÊt cËp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. ViÖc ra quyÕt ®Þnh kinh tÕ cña ViÖt nam cßn chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña chÝnh trÞ. Tr­êng hîp nhµ m¸y ho¸ dÇu ®Æt ë miÒn Trung ®· ®Ò cËp ë trªn lµ mét vÝ dô. Nhµ m¸y ®­îc ®Æt ë n¬i võa xa nguån cung øng võa xa thÞ tr­êng cã thÓ lµm kiÖt quÖ khñng khiÕp nguån ®Çu t­ vèn ®· h¹n hÑp. Tiªu chuÈn chÝnh trÞ kh«ng ph¶i ®ét nhiªn cã thÓ lo¹i ra khái c¸c quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ cã ¶nh h­ëng ®Õn nÒn kinh tÕ. ChÝnh trÞ ®ãng vai trß to lín trong phÇn lín c¸c quyÕt ®Þnh cña hÇu hÕt c¸c chÝnh phñ trªn kh¾p thÕ giíi. C¸c dù ¸n c«ng céng trªn kh¾p thÕ giíi ®Òu ®­îc x©y dùng ®Ó tranh thñ phiÕu bÇu hoÆc c¸c kiÓu hËu thuÉn chÝnh trÞ kh¸c, còng nh­ ®Ó cung cÊp c¸c c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt. ViÖt Nam theo hÖ thèng ®¶ng cÇm quyÒn nh­ng c¸c nhµ chÝnh trÞ ®iÒu hµnh hÖ thèng còng cÇn giµnh ®­îc sù hËu thuÉn chÝnh trÞ tõ nhiÒu khu vùc bÇu cö kh¸c nhau ®Ó ra quyÕt ®Þnh. C¸c quan chøc chÝnh phñ cßn ch­a cã ®ñ kinh nghiÖm vµ tri thøc trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh tÕ ®­a ®Õn hËu qu¶ lµ qu¶n lý hµnh chÝnh láng lÎo, chång chÐo, hÖ thèng luËt ph¸p ch­a hoµn chØnh vµ sù tuú tiÖn, lén xén, kÐm hiÖu qu¶ trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Vai trß ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc th«ng qua c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch cßn nhiÒu h¹n chÕ. + ViÖt Nam cã lîi thÕ h¬n so víi Hµn Quèc thêi kú b¾t ®Çu thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ lµ cã nguån thu ®¸ng kÓ tõ ®Çu löa. Hµng n¨m ngµnh dÇu khi ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch quèc gia kho¶ng 1-2 tû USD. ViÖt Nam còng nhËn ®­îc c¸c kho¶n viÖn trî cña c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ rÊt lín. nÕu tÝnh b×nh qu©n ®Çu ng­êi th× ViÖt Nam cã chØ sè nµy lín h¬n mét sè n­íc kh¸c trong khu vùc vÝ dô nh­ Trung Quèc. Tæng l­îng vèn tõ 2 nguån kÓ trªn lµ 20% GDP. + ViÖt Nam vÉn ch­a døt kho¸t tõ bá chiÕn l­îc thay thÕ nhËp khÈu, ch­a tù m×nh quyÕt t©m ®i theo chiÕn l­îc xuÊt khÈu hµng chÕ t¹o mµ tiÕp tôc phô thuéc nhiÒu vµo con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu. C¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ViÖt Nam vÉn cßn m¾c kÑt nghiªm träng vµo c¸c chiÕn l­îc dùa trªn thay thÕ nhËp khÈu vµ tiÕp tôc ®Ó nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong c¸c doanh nghiÖp, trõ c¸c doanh nghiÖp nhá nhÊt vµ c¸c doanh nghiÖp do c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kiÓm so¸t hoÆc qu¶n lý. RÊt nhiÒu c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· b¾t ®Çu rót khái ViÖt nam trong n¨m 1998 vµ 1999, mét phÇn do khñng ho¶ng t¹i quª nhµ, nh­ng mÆt kh¸c lµ do nh÷ng khã kh¨n trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng thñ tôc r­êm rµ víi bé m¸y quan liªu cña chÝnh phñ. Chõng nµo ViÖt nam cßn duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng cao trung b×nh kho¶ng 9% mét n¨m tõ 1992-1997 th× chõng ®ã cßn Ýt hy väng cã ®­îc sù thay ®æi c¬ b¶n trong ®­êng lèi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ngµy. Nh­ng nÕu tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¶m m¹nh hoÆc thËm chÝ dõng l¹i ë møc nh­ n¨m 1998 vµ 1999 th× cuéc tranh luËn vÒ chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp sÏ trë nªn s«i ®éng h¬n vµ ViÖt Nam sÏ ph¶i cã quyÕt ®Þnh døt kho¸t vÒ chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu + Xu h­íng héi nhËp vµ më cöa cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong nh÷ng n¨n gÇn ®©y ®Æt ViÖt Nam vµo bèi c¶nh thuËn lîi h¬n so víi Hµn Quèc thêi kú nh÷ng n¨m 60 trong viÖc tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ khai th¸c lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt nam. Xu h­íng nµy më ra cho ViÖt Nam kh¶ n¨ng huy ®éng vèn tõ nguån n­íc ngoµi phôc vô cho nhu cÇu cña c«ng nghiÖp ho¸. ViÖt Nam cã thÓ tiÕp cËn víi c¸c kü thuËt hiÖn ®¹i vµ kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, cã thÓ rót ng¾n thêi gian vµ c«ng søccho sùu ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ. Tuy nhiªn, xu h­íng nµy ®ång thêi còng t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc rÊt lín cho s¶n phÈm cña ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Nh÷ng ®iÓn t­¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt gi÷a ViÖt Nam vµ Hµn Quèc trong thêi kú thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ ë hai n­íc chom phÐp ViÖt Nam cã thÓ tham kh¶o nh÷ng kinh nghiÖm cña Hµn Quèc trong viÖc sö dông chÝnh s¸ch tÝn dông cho viÖc thùc hiÖ môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸. 3.3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt nam 3.3.1. N©ng cao n¨ng lùc tÝn dông cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam Do n­íc ta tiÕn hµnh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa trong ®iÒu kiÖn thiÕu nguån vèn c¶ vÒ l­îng vµ thêi gian cung øng, ®ång thêi sù thóc Ðp cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ßi hái hÖ thèng Ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt nam ph¶i cã nh÷ng chuyÓn biÕn c¨n b¶n vÒ nhËn thøc vµ ho¹t ®éng tÝn dông ®Ó phôc vô th¾ng lîi c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa. CÇn thùc hiÖn c¶i c¸ch toµn diÖn hÖ thèng ng©n hµng, ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng th­¬ng m¹i nh»m t¨ng c­êng huy ®éng vèn tõ nguån trong n­íc, thu hót c¸c nguån tiÕt kiÖm trong d©n c­ vµ c¸c nguån tiÕt kiÖm kh¸c dµnh cho viÖc ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp ho¸. §Ó t¨ng c­êng ho¹t ®éng tÝn dông cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, chóng t«i nªu lªn mét sè khuyÕn nghÞ nh­ sau: Mét lµ: Bªn c¹nh viÖc n©ng vèn ®iÒu lÖ tèi thiÓu cho mçi Ng©n hµng th­¬ng m¹i, cÇn t¨ng vèn ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ kü thuËt nh»m hiÖn ®¹i hãa dÞch vô tµi chÝnh – ng©n hµng, ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n, kÕ to¸n phï hîp víi chuÈn mùc quèc tÕ, nhÊt lµ vÒ chuyÓn tiÒn ®iÖn tö vµ thanh to¸n qua m¹ng, më réng viÖc sö dông c¸c c«ng cô thanh to¸n b¸n lÎ vµ thanh to¸n liªn ng©n hµng quèc tÕ, triÓn khai m« h×nh ng©n hµng ®iÖn tö vµ b¶o vÖ, b¶o mËt m¹ng. Trang bÞ ®ång bé hÖ thèng m¸y mãc thùc hiÖn c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n míi phï hîp víi c¸c hiÖp ®Þnh vay nî song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng, ®¶m b¶o an toµn, nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ tiÖn lîi cho ho¹t ®éng thanh to¸n cña bÊt cø ng©n hµng nµo trong n­íc vµ quèc tÕ. CÇn c¶i t¹o, n©ng cÊp hÖ thèng kü thuËt tin häc tµi chÝnh – ng©n hµng vµ tin häc qu¶n lý, nhÊt lµ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý (MIS) vµ ®iÒu hµnh, nh»m n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý, kinh doanh cña c¸c trung gian tµi chÝnh. MÆt kh¸c, cÇn x©y dùng m¹ng l­íi th«ng tin tµi chÝnh hiÖn ®¹i, ®¶m b¶o cho hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng an toµn hiÖu qu¶, dÔ gi¸m s¸t. §ång thêi, cÇn thiÕt lËp mét ch­¬ng tr×nh vÒ héi nhËp trªn m¹ng Internet ®Ó cËp nhËt th«ng tin tµi chÝnh, tiÒn tÖ thÕ giíi. øng dông c«ng nghÖ th«ng tin tµi chÝnh – ng©n hµng vµo viÖc më réng c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, ph¸t triÓn c¸c c«ng cô giao dÞch trªn thÞ tr­êng më nh»m ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ s©u réng, cã tÝnh thanh kho¶n cao. Ngoµi ra, cÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho hÖ thèng Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh vÒ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn ph¸t triÓn thÞ tr­êng tµi chÝnh nh­ c¸c lo¹i h×nh tæ chøc tµi chÝnh, ph­¬ng thøc vµ c«ng cô giao dÞch, c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro, thanh tra gi¸m s¸t, ph¸p luËt quèc tÕ vµ ký kÕt hîp ®ång giao dÞch. Chó träng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n qu¶n lý, nghiªn cøu mÆt b»ng ph¸p lý hiÖn hµnh còng nh­ qui ®Þnh cña c¸c n­íc ®èi t¸c vÒ lÜnh vùc liªn quan ®Õn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô vµ ph­¬ng thøc giao dÞch míi trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh. N©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu, thiÕt kÕ, c¶i tiÕn vµ tiÕp thÞ s¶n phÈm nh»m ®a d¹ng hãa c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng míi, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu, thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Hai lµ: HÖ thèng ng©n hµng cÇn t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó t¹o m«i tr­êng ho¹t ®éng cho vay tÝn dông khuyÕn khÝch t¨ng tr­ëng c¸c khu vùc kinh tÕ theo h­íng xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng cho vay tÝn dông ph¶i nh»m vµo viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸ trong tõng thêi kú, ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ vèn cña c¸c tæ chøc kinh doanh. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi hái nhiÒu vèn nªn hÖ thèng ng©n hµng cÇn t×m c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn tõ c¸c nguån kh¸c nhau ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng cho vay tÝn dông . C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi theo h­íng hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi ®Ó tù do hãa c¸c giao dÞch v·ng lai, kiÓm so¸t cã lùa chän c¸c giao dÞch tµi kho¶n vèn, tiÕn ®Õn lµm cho ®ång tiÒn ViÖt Nam ®­îc tù do chuyÓn ®æi. X©y dùng hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t luång vèn quèc tÕ vµ nî n­íc ngoµi, nhÊt lµ vèn ng¾n h¹n. Ba lµ, trong viÖc gi¶i quyÕt nî khã ®ßi, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn chñ ®éng t×m kiÕm ph­¬ng ph¸p chuyÓn ®æi nî thµnh cæ phÇn tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh ë nh÷ng n¬i cã ®èi t¸c cã thÓ chÊp nhËn hoÆc tÝnh kh¶ thi cao. HiÖn nay víi xu thÕ cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp lín vµ lµm ¨n cã l·i, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ vµ cÇn ph¶i tranh thñ c¬ héi ®Ó vèn cho vay cña m×nh tham gia chñ ®éng h¬n vµo qu¸ tr×nh nµy. MÆt kh¸c c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a ho¹t ®éng dÞch vô t­ vÊn vÒ tÝn dông cho kh¸ch hµng. HÖ thèng Ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn kh¾c phôc sím vµ chÊm døt t×nh tr¹ng cho vay dµi h¹n b»ng nguån huy ®éng tiÒn göi ng¾n h¹n. TÝch cùc gãp phÇn gióp c¸c doanh nghiÖp t×m kiÕm vèn ph¸t triÓn dµi h¹n b»ng c¸ch tiÕp cËn thÞ tr­êng vèn. NhiÒu vô ¸n lín ®em ra xö ë Tßa ¸n trong nh÷ng n¨m qua ®· chøng tá ®iÒu ®ã. HoÆc nÕu c¸c tr­êng hîp c¸n bé tÝn dông trùc tiÕp thu nî, thu l·i cña kh¸c hµng, x©m tiªu mµ kh«ng nép vµo Ng©n hµng; hay nhê kh¸ch hµng vay hé, vay kÐ; hay c¸c rñi ro kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸n bé tÝn dông. Nh÷ng rñi ro ®ã trong ho¹t ®éng Ng©n hµng trong ®iÒu kiÖn míi cña héi nhËp cã thÓ diÔn ra víi ph­¬ng c¸ch tinh vi h¬n. Ngoµi ra cã thÓ c¸n bé tÝn dông cè t×nh bá qua c¸c thñ tôc cÊp tÝn dông, tiÕp tay hoÆc do lõa ®¶o chôp giùt hay do ch©y × kh«ng tr¶ nî cña kh¸ch vay lµ c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ doanh nghiÖp t­ nh©n vµ c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.... Bèn lµ cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng thÞ tr­êng tÝn dông thuª mua tµi chÝnh coi ®ã lµ h×nh thøc cho vay cã triÓn väng cña hÖ thèng Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, møc ®é rñi ro ch¾c ch¾n sÏ Ýt h¬n. ThÞ tr­êng nµy míi ®­îc h×nh thµnh t¹i ViÖt Nam, trùc thuéc c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ Tæng c«ng ty lín. Ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n nµy ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua viÖc cho thuª m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn giao th«ng vµ c¸c ®éng s¶n kh¸c cho c¸c doanh nghiÖp trªn c¬ së hîp ®ång cho thuª víi bªn thuª, cho nªn cã thÓ kh¶ n¨ng rñi ro thÊp h¬n. Cho ®Õn nay ë n­íc ta míi cã kho¶ng trªn d­íi 8 C«ng ty cho thuª tµi chÝnh, trong ®ã cã 5 c«ng ty 100% vèn trong n­íc trùc thuéc 4 Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh (Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n cã 2 c«ng ty), 1 C«ng ty liªn doanh vµ 2 C«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi. So víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c, cho thuª tµi chÝnh cã ­u ®iÓm lµ thñ tôc ®¬n gi¶n, kh«ng yªu cÇu kh¾t khe vÒ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn hîp ®ång, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, c«ng nghÖ ®æi míi nhanh, dÞch vô hç trî ®a d¹ng. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do m«i tr­êng ®Çu t­ trong n­íc cßn chøa ®ùng nhiÒu rñi ro, khã tiÕp cËn víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc v× l·i suÊt vay vèn th­êng thÊp h¬n l·i suÊt cho thuª tµi chÝnh, c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ch­a ®­îc phÐp vay hoÆc cho thuª d­íi d¹ng ngo¹i tÖ, hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ch­a hoµn thiÖn. N¨m lµ hÖ thèng Ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn cã biÖn ph¸p cô thÓ còng nh­ khÈn tr­¬ng h¬n n÷a ®Ó tham gia vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng liªn ng©n hµng nh­ thiÕt kÕ c¸c c«ng cô tµi chÝnh vµ h×nh thµnh h¹ tÇng c¬ së cña thÞ tr­êng, x¸c ®Þnh c¸c thÓ thøc tµi chÝnh vµ tiªu chÝ kinh doanh trªn thÞ tr­êng, thu thËp vµ phæ biÕn th«ng tin, sè liÖu thèng kª vÒ thÞ tr­êng, x©y dùng mét c¬ chÕ chi tr¶ vµ thanh to¸n bï trõ an toµn, khuyÕn khÝch thÞ tr­êng ph¸t triÓn b»ng c¸ch sö dông c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt nh­ sö dông c¬ chÕ chuyÓn kho¶n vµ thanh to¸n nh»m qu¶n lý tèt luång vèn qua thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. KhuyÕn khÝch c¸c th«ng lÖ thÞ tr­êng mang tÝnh c¹nh tranh, sö dông hÖ thèng tù ®éng ®Êu thÇu c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸, kh«ng nªn khuyÕn khÝch mua b¸n c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ ngoµi ph¹m vi thÞ tr­êng ®· ®­îc thiÕt lËp. T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn h×nh thøc tµi trî thuËn tiÖn vµ linh ho¹t h¬n trªn c¬ së xóc tiÕn sö dông hîp ®ång mua l¹i, qua ®ã t¨ng tÝnh thanh kho¶n cña thÞ tr­êng vµ më réng thÞ phÇn. S¸u lµ: §Ó chÝnh s¸ch tÝn dông kh«ng g©y ra nh÷ng hËu qu¶ xÊu, hÖ thèng ng©n hµng cÇn t¨ng c­êng vai trß gi¸m s¸t cña m×nh ®èi víi c¸c kho¶n vay ­u ®·i cña c¸c tæ chøc kinh doanh. NÕu c¸c ®èi t­îng vay kh«ng sö dông c¸c kho¶n vèn vay theo ®óng môc ®Ých hoÆc sö dông vèn vay kh«ng cã hiÖu qu¶ th× cÇn chÊm døt quyÒn ­u ®·i. 3.3.2. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ tÝn dông thùc sù ®èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm trong tõng giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ . Kinh nghiÖm cña Hµn Quèc cho thÊy r»ng sù tËp trung t¹o ®éng lùc khuyÕn khÝch mét sè Ýt doanh nghiÖp cã quy m« lín cña chÝnh phñ t¹o ra sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña mét sè ngµnh nh­ s¶n xuÊt thÐp, ho¸ dÇu, ®ãng tµu, c«ng nghiÖp «t« lµ nh÷ng ngµnh träng ®iÓm. Trong ®iÒu kiÖn nguån vèn lµ cã giíi h¹n nÕu ®Çu t­ dµn tr¶i sÏ kh«ng t¹o ra ®­îc nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn tÝch cùc vÒ c¬ cÊu c«ng nghiÖp. ChÝnh phñ cÇn lùa chän ngµnh ­u tiªn ®Çu t­ träng ®iÓm trong tõng thêi kú. ViÖt Nam ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, víi mét xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp th× viÖc ­u tiªn ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø nhÊt lµ c¸c s¶n phÈm thuéc d¹ng nguyªn vËt liÖu nh­ dÇu, g¹o, cµ phª vµ h¶i s¶n lµ mét ®iÒu kh«ng thÓ phñ nhËn. C¸c n­íc ®· vµ ®ang thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Òu ph¶i tr¶i qua giai ®o¹n ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø nhÊt v× viÖc xuÊt khÈu s¶n phÈm cña c¸c ngµnh nµy cã thÓ t¹o ra nguån thu ngo¹i tÖ ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, t¹o nhiÒu viÖc lµm; nghÜa lµ t¹o ra nh÷ng khëi ®éng cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc. §Æc biÖt, ®èi víi nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt theo hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn cßn t¹o nhu cÇu ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp tiÕp theo nÕu nh­ c«ng nghÖ n­íc ngoµi ®­îc chuyÓn giao vµ cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn c¸c c«ng nghÖ ®ã. Trong giai ®o¹n ®Çu, nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho vay dµi h¹n víi l·i suÊt thÊp vèn ®Çu t­ vµo mét sè dù ¸n quan träng ë nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp phôc vô cho xuÊt khÈu Bµi häc kinh nghiÖm qua khø cho thÊy tr­íc m¾t cÇn x¸c ®Þnh ngµnh ­u tiªn ®Çu t­ ph¶i lµ ngµnh sö dông ®­îc lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam, ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng ®Þnh h­íng xuÊt khÈu C¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø hai lµ nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp yªu cÇu c«ng nghÖ cao h¬n nh­ c«ng nghiÖp dÖt, c¬ khÝ chÕ t¹o, ®iÖn tö… C¸c s¶n phÈm cña c¸c ngµnh nµy cã ®é chÝnh x¸c, cã chÊt l­îng cao vµ t¹o gi¸ trÞ gia t¨ng cao h¬n s¶n phÈm cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø nhÊt. C¸c ngµnh nµy ®­îc x©y dùng dùa trªn c¬ së vµ cã mèi liªn kÕt víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø nhÊt ®· cã. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø hai cã nhiÒu t¸c ®éng ®èi víi nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt mét sè ngµnh nh­ c¬ khÝ, ®iÖn tö cßn cã t¸c ®éng lan to¶, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp vµ kinh tÕ kh¸c. Trong t­¬ng lai gÇn tõ nay ®Òn 2010 th× viÖc chuyÓn dÇn sang c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø hai cÇn ph¶i ®­îc ­u tiªn h¬n n÷a v× c¸c ngµnh nµy sÏ ph¸t huy ®­îc lîi thÕ t­¬ng ®èi vÒ nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng trong c¸c c«ng viÖc ®ßi hái kü n¨ng cao. MÆt kh¸c, viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø hai nµy sÏ gióp nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc ®èi phã ®­îc víi c¸c t¸c ®éng tõ bªn ngoµi còng nh­ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vµ tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø ba lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt ra nguyªn vËt liÖu nh­ c«ng nghiÖp ho¸ chÊt quy m« lín, c«ng nghiÖp luyÖn kim. Nh÷ng ngµnh nµy ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín, hµm l­îng c«ng nghÖ cao. C¸c lo¹i nguyªn liÖu do c¸c ngµnh nµy s¶n xuÊt ra sÏ cã nhu cÇu lín vÒ sè l­îng vµ ngµy cµng cao vÒ chÊt l­îng mét khi nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh. C¸c lo¹i nguyªn liÖu nµy sÏ mét phÇn thay thÕ cho c¸c nguyªn liÖu truyÒn thèng ngµy cµng c¹n kiÖt do sù khai th¸c cña con ng­êi. §èi víi nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø ba nµy, hiÖn nay ViÖt Nam phÇn lín ph¶i nhËp khÈu vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong n­íc gÇn nh­ lµ kh«ng cã. Víi môc tiªu trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp vµo n¨m 2020 th× ch¾c ch¾n trong viÖc lùa chän c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ­u tiªn trong thêi gian tíi, ViÖt Nam ph¶i c©n nh¾c, xem xÐt tíi c¸c ngµnh nhÊt lµ nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao, nh÷ng ngµnh cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ tËn dông hiÖu qu¶ nguån vèn vµ c«ng nghÖ. Tuy nhiªn, viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÕ hÖ thø ba nµy ë n­íc ta chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc sau mét thêi gian n÷a, khi mµ nÒn c«ng nghiÖp ®· cã nh÷ng tiÕn bé nhÊt ®Þnh vµ khi ­u tiªn ph¸t triÓn chØ cã thÓ chän mét hoÆc mét vµi ngµnh v× ViÖt Nam kh«ng cã ®ñ vèn ®Ó ®Çu t­ lan trµn còng nh­ ch­a ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n lý c¸c ngµnh nµy hiÖu qu¶. Song song víi viÖc lùa chän ngµnh ­u tiªn ®Çu t­ thÝch hîp trong tõng thêi kú, chÝnh phñ còng cÇn xem xÐt l¹i ®èi t­îng ­u tiªn ®Çu t­ theo h­íng thu hÑp l¹i. NÕu vÉn tiÕp tôc t×nh tr¹ng mét phÇn lín tæng vèn ®­îc ®Çu t­ vµo khu vùc nhµ n­íc lµ khu vùc kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ vµ ®Çu t­ vµo nh÷ng dù ¸n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi vèn th× sÏ lµ mét sù l·ng phÝ lín . 3.3.3. VËn dông linh ho¹t vµ hiÖu qu¶ c«ng cô l·i suÊt. §iÒu nµy b¾t nguån tõ lý do l·i suÊt cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn viÖc t¨ng gi¶m khèi l­îng vèn vµ tÝn dông. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn thuÇn thôc h¬n trong viÖc cho vay theo l·i suÊt tho¶ thuËn, linh ho¹t h¬n trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay. L·i suÊt cho vay ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së l·i suÊt huy ®éng céng víi chi phÝ vµ c¸c phÝ dÞch vô kh¸c. Riªng l·i suÊt danh nghÜa cÇn ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së l·i suÊt thùc tÕ céng víi tèc ®é l¹m ph¸t. Mét khi chÝnh phñ thùc hiÖn ®­îc qu¸ tr×nh kiÓm so¸t thu nhËp cña d©n c­ vµ viÖc sö dông tµi kho¶n tiÒn göi cña ng­êi d©n ngµy mét réng r·i, c¸c ng©n hµng l¹i cµng cã ®iÒu kiÖn huy ®éng vèn cña d©n c­. Lóc ®ã c«ng cô l·i suÊt l¹i cµng ph¶i thay ®æi nh¹y bÐn ®Ó qu¸ tr×nh huy ®éng vèn cã hiÖu qu¶ h¬n. §èi v¬Ý hÖ thèng l·i xuÊt cho vay ­u ®·i, nªn h¹n chÕ sè l­îng c¸c møc l·i xuÊt, tiÕn tíi ¸p dông mét møc l·i xuÊt thèng nhÊt cho cho tÝn dông ­u ®·i cho c¸c ®èi t­îng vay vèn. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam còng nªn tÝch cùc tiÕt kiÖm chi phÝ ®Ó cã thÓ gi¶m l·i suÊt cho vay ®Õn møc hîp lý ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp sö dông vèn vay dµi h¹n h¬n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cnh hiÖn ®¹i ho¸. Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i b¾t buéc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i cho vay cïng mét khung l·i suÊt, tr¸nh ¶o gi¸c Ên ®Þnh l·i suÊt. MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn, c¸c ng©n hµng cÇn ph¶i lùa chän c¸c h×nh thøc huy ®éng thÝch hîp, tr¸nh ®¬n ®iÖu. PhÊn ®Êu ®Ó n©ng dÇn tû träng vèn vay trung vµ dµi h¹n th«ng qua c¸c c«ng cô huy ®éng hÊp dÉn. NghÜ© lµ bªn c¹nh viÖc t¨ng c­êng sö dông vµ hoµn thiÖn h×nh thøc huy ®éng tiÒn göi cña d©n c­ vµ tiÒn göi nhµn rçi cña c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc, cÇn cñng cè vµ më réng c¸c h×nh thøc huy ®éng trung vµ dµi h¹n, cã tÝnh to¸n ®Õn yÕu tè tr­ît gi¸ hoÆc b¶o ®¶m b»ng vµng TÊt c¶ ®Òu cÇn ®Õn sù tÝnh to¸n thËn träng, linh ho¹t vµ khÈn tr­¬ng, nh¹y bÐn vµ cÇn theo kÞp t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ tr­êng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. 3.3.4. N©ng cao vai trß vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña Nhµ n­íc Tõ kinh nghiÖm vai trß cña chÝnh phñ trong viÖc thùc hiÖn c«ng nghhiÖp ho¸ cña Hµn Quèc, chóng ta thÊy râ ®­îc c¸c chÝnh s¸ch chØ ®¹o vµ biÖn ph¸p can thiÖp trùc tiÕp cña chÝnh phñ ®· cã vai trß hÕt søc quan träng trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, nh»m ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vèn cã cña nÒn kinh tÕ trong ®ång thêi thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c lîi thÕ so s¸nh míi. Tõ vai trß cña chÝnh phñ Hµn Quèc, víi lîi thÕ cña mét n­íc ®i sau ViÖt Nam cã thÓ rót ra ®­îc rót ra ®­îc mét sè bµi häc vÒ n©ng cao vai trß vµ n¨ng lùc cña chÝnh phñ trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch nh»m vµo viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ nãi chung vµ chÝnh s¸ch tÝn dông nãi riªng. Nhµ n­íc kh«ng nªn can thiÖp th« b¹o mµ chñ yÕu ®iÒu tiÕt ë tÇm vÜ m«, cßn tÇm vi m« ®Ó cho giíi doanh nghiÖp ®¶m nhËn vµ chØ nªn ho¹t ®éng ë lÜnh vùc cÇn thiÕt cho sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ mµ t­ nh©n kh«ng lµm ®­îc . Sù qu¶n lý nÒn kinh tÕ cña nhµ n­íc cÇn dùa trªn c¬ së kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a chÝnh phñ víi c¸c nhµ kinh doanh ®Ó c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña giíi kinh doanh, phôc vô cho viÖc ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña t­ nh©n vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t­ nh©n ph¸t triÓn. ChÝnh phñ cÇn n¨ng ®éng vµ linh ho¹t trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tr­íc sù thay ®æi cña t×nh h×nh. S½n sµng lo¹i bá nh÷ng chÝnh s¸ch kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ thiÕt thùc, sím nhËn thøc ®­îc sai lÇm, kh«ng dËp khu«n, m¸y mãc, gi¸o ®iÒu, cøng nh¾c mµ d¸m nh×n th¼ng vµo sù thËt. §Ó chÝnh s¸ch tÝn dông kh«ng g©y ra nh÷ng hËu qu¶ xÊu nhµ n­íc t¨ng c­êng vai trß gi¸m s¸t cña m×nh th«ng qua c«ng cô hÖ thèng ng©n hµng. Nhµ n­íc cÇn c¨n cø vµo yªu cÇu huy ®éng c¸c nguån vèn ®Çu t­ trong vµ ngoa× n­íc, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi trong tõng giai ®o¹n cô thÓ mµ cã møc ®é can thiÖp cho phï hîp . Ngµy nay tr­íc sù ph¸t triÓn cña xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸, xu thÕ héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi th× sù can thiÖp cña nhµ n­íc qu¸ møc sÏ kh«ng phï hîp, nhµ n­íc cÇn ®Ó cho c¬ chÕ thÞ tr­êng tù ®iÒu chØnh. Kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc ¶nh h­ëng cña n¨ng lùc qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc ®èi víi viÖc lùa chän c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ­u tiªn còng nh­ ®Ò ra vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî c¸c ngµnh nµy. Sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cã thÓ gÆp thÊt b¹i v× nhiÒu lý do trong ®ã cã lý do vÒ kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý cña chÝnh phñ kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. ChÝnh v× vËy, muèn n©ng cao hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch tÝn dông cÇn n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cña Nhµ n­íc. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn ®µo t¹o ®éi ngò chuyªn gia thùc sù cã n¨ng lùc, cã phÈm chÊt chÝnh trÞ trong lÜnh vùc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tÇm vÜ m«. §µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, trang bÞ cho hä nh÷ng tri thøc míi ®Ó hä ®ñ kh¶ n¨ng ®Ò xuÊt c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Sa th¶i nh÷ng c¸n bé tho¸i ho¸ biÕn chÊt, kh«ng cßn n¨ng lùc, kiªn quyÕt chèng l¹i vµ lo¹i bá t×nh tr¹ng tham nhòng trong bé m¸y qu¶n lý cña Nhµ n­íc. N©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c cña c¸n bé qu¶n lý sÏ cho phÐp c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ chÝnh s¸ch tÝn dông phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ nãi riªng ®­îc thiÕt kÕ ®óng ®¾n vµ ®­îc tæ chøc thùc hiÖn tèt ®Ó chóng cã thÓ ph¸t huy ®­îc t¸c dông, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c chÝnh s¸ch th× hay nh­ng chØ lµ trªn gi©ý tê mµ kh«ng ®i ®­îc vµo ®­îc ®êi sèng kinh tÕ. Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸, tiÕn tíi thùc hiÖn chÕ ®é “mét cöa, mét dÊu” nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh còng nh­ ng­êi d©n trong cuéc sèng hµng ngµy vµ x©y dùng mét hÖ thèng ph¸p lý ®ång bé vµ v÷ng ch¾c bao gåm hÖ thèng luËt lÖ, quy ®Þnh vµ c¸c ®Þnh chÕ cÇn thiÕt cho viÖc thùc thi ph¸p luËt. ChØ cã trªn c¬ së tæ chøc l¹i bé m¸y qu¶n lý nhµ n­íc theo h­íng tinh gi¶n, cã hiÖu lùc th× nhµ n­íc míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc vai trß míi cña m×nh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. 3.3.5. §¶m b¶o sù phèi hîp cña chÝnh s¸ch tÝn dông víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c . Kinh nghiÖm cña Hµn Quèc chØ ra r»ng ®Ó chÝnh s¸ch tÝn dông phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ph¸t huy ®­îc t¸c dông cña nã trong viÖc thøc ®Èy ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp môc tiªu nhµ n­íc cÇn phèi hîp sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt kh¸c. Cô thÓ lµ: + Nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ trªn c¬ së cung cÇu ngo¹i tÖ cña nÒn kinh tÕ nh»m thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ linh ho¹t trong ng¾n h¹n vµ æn ®Þnh trong dµi h¹n, ®¶m b¶o môc tiªu khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i hèi. Ban hµnh nh÷ng qui ®Þnh ®Ó t¹o ra hµnh lang ph¸p lý th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi nh»m ®Èy nhanh tèc ®é l­u chuyÓn vèn ngo¹i tÖ th«ng qua viÖc nghiªn cøu, ¸p dông c¸c c«ng cô míi trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, nhÊt lµ c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro, h¹n chÕ vµ tiÕn tíi gi¶m thiÓu nhanh, tèi thiÓu hãa vµ ng¨n chÆn h÷u hiÖu t×nh tr¹ng ®« la hãa, trªn l·nh thæ ViÖt Nam chØ sö dông tiÒn ViÖt Nam lµm c«ng cô thanh to¸n, giao dÞch. + Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng c¶i c¸ch ®èi víi hÖ thèng thuÕ : - §¸nh thuÕ theo tû lÖ néi ®Þa ho¸ ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n­íc. - ThuÕ suÊt ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu nãi chung, trong ®ã cã s¶n phÈm c«ng nghiÖp nãi riªng ph¶i cã tÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi, ph¶i ®­îc ¸p dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, kh«ng nªn thay ®èi mét c¸ch th­êng xuyªn nh­ hiÖn nay. - Thùc hiÖn söa ®æi vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (VAT) vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, x©y dùng LuËt thuÕ thu nhËp c¸ nh©n víi nh÷ng ng­êi cã thu nhËp cao nh»m t¹o sù b×nh ®¼ng trong tÝnh thuÕ. - §èi víi nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ nh÷ng doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ë khu vùc n«ng th«n, miÒn nói, ChÝnh phñ nªn cã chÕ ®é miÔn, gi¶m thuÕ cô thÓ. kÕt luËn Hµn Quèc lµ mét trong nh÷ng quèc gia ®· thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ rÊt thµnh c«ng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp vÒ mÆt nguån lùc. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn thµnh c«ng cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ cña Hµn Quèc ®ã lµ do chÝnh phñ ®· sö dông c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ cã hiÖu qu¶ mµ trong ®ã chÝnh s¸ch tÝn dông ®ãng vai trß quan träng. LuËn v¨n ®· kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ vai trß quan träng cña chÝnh phñ ®èi víi viÖc ®Þnh h­íng, t¹o nguån lùc vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ luËn gi¶i vai trß cña chÝnh s¸ch tÝn dông nh­ lµ mét c«ng cô cã hiÖu qu¶ mµ chÝnh phñ cã thÓ sö dông phôc vô cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. LuËn v¨n còng ®· tËp trung ph©n tÝch lµm râ thùc chÊt cña chÝnh s¸ch tÝn dông cña Hµn Quèc trong tõng giai ®o¹n cña thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ vµ nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc còng nh­ nh÷ng hËu qu¶ xÊu cña nã ®«Ý víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña Hµn Quèc nãi chung vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t­ nh©n lµ nh÷ng tæ chøc ®­îc lùa chän ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch c«ng nghiÖp ho¸ cña chÝnh phñ vµ ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i vÒ tÝn dông. Nguyªn nh©n cña c¬ b¶n cña thµnh c«ng cña chÝnh s¸ch tÝn dông cña chÝnh phñ Hµn Quèc lµ do nhµ n­íc ®· thùc hiÖn ®­îc vai trß cña m×nh trong qu¶n lý kinh tÕ b»ng viÖc t¹o dùng ®­îc m«i tr­êng c¹nh tranh cho c¸c tæ chøc kinh doanh lµ ®èi t­îng ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i tÝn dông, duy tr× ®­îc sù gi¸m s¸t cña chÝnh phñ th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng vµ phèi hîp tèt gi÷a chÝnh s¸ch tÝn dông víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c, chÝnh phñ cïng chie sÎ rñi ro víi c¸c nhµ c«ng nghiÖp vµ ng©n hµng. MÆc dï chÝnh s¸ch tÝn dông cña chÝnh phñ Hµn Quèc g©y ra mét sè hËu qu¶ xÊu ®èi víi nÒn kinh tÕ nh­ng cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng nã ®ãng vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ . ChÝnh s¸ch tÝn dông cã thÓ ®­îc sö dông nh­ lµ mét c«ng cô cã hiÖu qu¶ phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸. ViÖt Nam vµ Hµn Quèc cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång vÒ bèi c¶nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸. §©y lµ c¬ së ®Ó luËn v¨n ®Ò xuÊt mét sè kinh nghiÖm cã gi¸ trÞ tham kh¶o cña Hµn Quèc. §èi víi ViÖt Nam, chÝnh s¸ch tÝn dông cã thÓ ®­îc chÝnh phñ sö dông nh­ lµ mét c«ng cô cã hiÖu qu¶ phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸. Tuy nhiªn, khi sö dông c«ng cô nµy, cÇn cã c¬ chÕ ®Ó tr¸nh nh÷ng t¸c ®éng xÊu cña nã. ViÖc t×m hiÓu kinh nghiÖm cña Hµn Quèc trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ tõ nh÷ng n¨m 60-70 ®Õn nay kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò qu¸ cò, mµ vÉn cßn mang tÝnh thêi sù khi b­íc vµo thÕ kû XXI, ViÖt Nam vÉn ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cña thêi kú c«ng nghiÖp ho¸. Hy väng b¶n luËn v¨n nµy, dï cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt, sÏ t¹o ®­îc sù quan t©m cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docChính sách tín dụng của Hàn Quốc trong thời kỳ CNH và kinh nghiệm đối với Việt Nam.DOC
Luận văn liên quan