Đề tài Công tác quản lý vốn của công ty cổ phần Hà Bắc

BÁO CÁO QUẢN LÝ CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC ------------------ PHẦN I QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC. 1.Quá trình hình thành và phát triển: Tên công ty: Công ty cổ phần Hà Bắc Địa chỉ : 27 khu ga thị trấn Văn Điển Công ty cổ phần Hà Bắc tiền thân là một xí nghiệp may do cơ chế thị trường cùng với sự đòi hỏi ngày càng mở rôngj và nâng cao của nghành may mặc. Để đảm bảo quá trình sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao, thích ứng với nền kinh tế thị trường hiện nay. Ngày 26 tháng 10 năm 1998, Tổng giám đốc liên hiệp hội may mặc đã ký quyết định số 631/QĐ/TCCB cho phép xí nghiệp cổ phần hóa xí nghiệp may thành công ty cổ phần Hà Bắc. Đến ngày 16/12/1998, Bộ trưởng Bộ công nghiệp nhẹ phê duyệt phương án cổ phần hoá nhằm mở rộng quy mô sản xuất. Thời gian hoạt động của công ty là 20 năm kể từ ngày ghi trong quyết định chuyển thể từ xí nghiệp may thành công ty cổ phần Hà Bắc QĐ3404/1998/QĐ-BCNN ngày 16/12/1998. Ngày 20/6/1998 đại hội đồng cổ đông thành lập và bầu ra hội đồng quản trị và ban kiểm soát. Công ty chính thức đi vào thực hiện theo luật công ty(nay là luật doanh nghiệp) từ 1/1/1999 như quy định tại điều 19 của nghị định 44/4998/NG-CP. Ngày 20/6/1999 của chính phủ. Trong suốt thời gian qua mặc dù mới thành lập trong thời gian ngắn, nhưng được sự chỉ đạo trực tiếp của xí nghiệp. Công ty đã sớm hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý cũng như các chi nhánh. Theo điều lệ quy định, vốn điều lệ của công ty khi thành lập là 3 tỷ. Trong đó 40% là tỷ lệ cổ phần nhà nước. 10,6% là tỷ lệ cổ phần bán cho người lao động trong công ty, 49,4% là tỷ lệ cổ phần bán cho đối tượng khác. Trong vòng 4 năm đầu hoạt động mặc dù gặp không ít khó khăn nhưng công ty luôn cố gắng hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch, đồng thời không ngừng củng cố năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm. Nhờ không ngừng cải tiến chất lượng, mẫu mã sản phẩm của công ty không chỉ tiêu thụ được trong nước mà còn được xuất khẩu sang Liên Xô và một số nước khác. Cho đến nay công ty đã có được thị trường ổn định và đã tạo ra được hàng với nhiều mẫu mã đẹp, mới lạ để xuất khẩu và bán trong thị trường nội địa. Điều đó đã khẳng định được tên tuổi và chỗ đứng của công ty trên thị trường. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN Qua một số năm ĐVT: triệu đồng Tài sản 2000 2001 2002 A. TSLĐ và đầu tư ngắn hạn 1.472 1.587 1.790 1. Tiền mặt 175 183 221 2. Đầu tư ngắn hạn 187 188 253 3. Các khoản phải thu 930 1.012 1.082 4. Hàng tồn kho 93 90 111 5.TSLĐ khác 87 114 123 B. TSCĐ và đầu tư dài hạn 1.782 1.913 2.210 1. TSCĐ hữu hình 1.367 1.496 1.737 2. TSCĐ vô hình 127 146 146 3. Đầu tư tài chính dài hạn 192 207 206 4. Chi phí xây dựng cơ bản dở dang 96 64 121 Cộng TS: 3.200 3.500 4.000 §VT: triÖu ®ång Nguồn vốn 2000 2001 2002 A. Nợ phải trả 1070 1148 1363 I. Nợ ngắn hạn 605 683 798 1. Vay ngắn hạn 163 180 208 2. Phải trả người bán 227 232 263 3. Người mua trả trước 48 70,6 75 4. Phải nộp ngân sách 20,5 23,4 25 5. Phải trả công nhân viên 6,9 9,3 9,6 6. Phải trả phải nộp khác 139,6 167,7 217,4 II. Nợ dài hạn 465 465 565 B. Nguồn vốn CSH 2130 2352 2637 1. Ngồn vốn kinh doanh 1539 1573 1638 2. Quỹ phát triển 529 643 839 3. Lãi chưa phân phối 93 99 116 4. Quỹ khen thưởng, phúc lợi 23 37 44 Cộng nguồn vốn: 3.200 3.500 4000 BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY QUA CÁC NĂM ĐVT: triệu đồng Chỉ tiêu 2000 2001 2002 1. Tổng doanh thu 13.000 16.160 20.680 2. Giá vốn 10.057 12.631 16.526 3. Lợi tức gộp = (1 - 2) 2.943 3.529 4.154 4. Chi phí bán hàng 1.175 1.488 1.804 5. Chi phí Quản lý doanh nghiệp 1.530 1.738 1.955 6. Lợi nhuận trước thuế =(3 - 4 -5) 238 303 395 7. Thuế Thu nhập DN (32%) 76,16 96,96 126,4 8. Lợi tức sau thuế =(6-7) 161,84 206,04 268,6 2. NhiÖm vô hiÖn nay cña doanh nghiÖp Víi nhiÖm vô võa nghiªn cøu, võa thiÕt kÕ mÉu, võa tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ tiªu thô. C«ng ty ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu trong vµ ngoµi n­íc, mang l¹i cho ng©n s¸ch quèc gia mét l­îng ngo¹i tÖ kh«ng nhá nhê xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt. HiÖn nay C«ng ty s¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c mÆt hµng chñ yÕu sau: - QuÉn ¸o bß - QuÇn ¸o s¬ mi bß mµi - Áo sơ mi cao cấp - Áo khoác các loại - Quần áo trẻ em - Thị trường tiêu thụ sản phẩm. Sản phẩm của Công ty được thiết kế đẹp, hợp kiểu dáng và thị hiếu người tiêu dùng nên thị trường tiêu thụ của nó rất rộng. Có thể chia ra làm hai khu vực sau: + Thị trường nội địa: những sản phẩm tiêu thụ chủ yếu là quần âu, áo sơ mi cao cấp, quần áo bò, quần áo trẻ em, áo Jackét… với kiểu dáng và kích thước phù hợp nên được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Công ty cũng chú trọng đặt đại lý ở các nơi trên toàn quốc nhưng chủ yếu là các khu vực thành thị, đông dân cư vì đa số hàng của Công ty đều ở mức trung và cao cấp. + Thị trường xuất khẩu: sản phẩm xuất khẩu của Công ty chiếm một tỷ trọng khá cao khoảng 40% tổng giá trị sản xuất. 3. Bộ máy quản lý của doanh nghiệp Công ty Cổ phần Hà Bắc hoạt động sản xuất công nghiệp có quy mô lớn, tính chất hoạt động kinh doanh rất phức tạp đòi hỏi công tác quản lý phải khoa học vì vậy Công ty tổ chức bộ máy quản lý theo kiểu "chức năng trực tuyến" có nghĩa là các phòng ban tham mưu với ban giám đốc theo từng chức năng, nhiệm vụ của mình, giúp ban giám đốc điều hành, ra quyết định đúng đắn có lợi cho Công ty. Bộ máy quản lý của Công ty bao gồm: - Ban giám đốc: 4người + Tổng giám đốc đồng thời là chủ tịch Hội đồng quản trị đây là người đứng đầu bộ máy Công ty, thay mặt Công ty chịu trách nhiệm trước Nhà nước về toàn bộ hoạt động của Công ty mình. Đồng thời chỉ huy toàn bộ hoạt động bộ máy quản lý và tất cả các bộ phận của Công ty. + Giám đốc điều hành: có trách nhiệm giúp việc cho tổng giám đốc về mặt kỹ thuật sản xuất, thiết kế của Công ty. + Giám đốc điều hành sản xuất: có trách nhiệm giúo việc cho tổng giám đốc trực tiếp chỉ đạo hoạt động kinh doanh. + Giám đốc điều hành nội chính: có nhiệm vụ giúp cho tổng giám đốc biết về các mặt đời sống công nhân viên và điều hành xí nghiệp dịch vụ đời sống. - Các phòng ban chức năng bao gồm: + Văn phòng tổng hợp: có nhiệm vụ quản lý về mặt quân số, mặt tổ chức của Công ty, tham gia cho tổng giám đốc về mặt tổ chức. + Phòng kỹ thuật: có nhiệm vụ quản lý, phác thảo, tạo mẫu, mã hàng theo đơn đặt hàng của khách và nhu cầu của tổ chức. + Tổ KCS: có nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm hỏng, lỗi trước khi đưa vào nhập kho. + Phòng kế hoạch: có nhiệm vụ nghiên cứu, khảo sát thị trường và lập kế hoạch sản xuất cho kịp thời đúng thời hạn trong các hợp đồng. + Phòng thị trường: có nhiệm vụ, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm. + Phòng kế toán tài vụ: phân tích và tổng hợp số liệu để đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh, phục vụ kịp thời cho kế toán quản trị. + Cửa hàng dịch vụ: làm công tác dịch vụ, phục vụ thêm cho đời sống công nhân viên trong xí nghiệp. + Trung tâm thương mại và giới thiệu sản phẩm: tại đây Công ty có trưng bày các mặt hàng Công ty sản xuất vừa giới thiệu sản phẩm vừa bán, đồng thời cũng là nơi tiếp nhận các ý kiến đóng góp phản hồi từ người tiêu dùng. + Phòng kho: bao gồm vật liệu và kho thành phẩm nơi bảo quản đầu ra và đầu vào của quá trình sản xuất. Sơ đồ bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần Hà Bắc Phòng kế hoạch Giám đốc điều hành nội chính Giám đốc điều hành sản xuất Giám đốc điều hành Phòng kho TTTM và giới thiệu SP Cửa hàng dịch vụ Phòng thị trường Phòng kế toán tài vụ Tổ KCS Phòng kỹ thuật Văn phòng tổng hợp Tổng giám đốc 4. Đặc điểm cơ cấu sản xuất của Công ty. Công ty Cổ phần Hà Bắc là 1 Công ty chuyên sản xuất và gia công hàng may mặc theo quy trình công nghệ khép kín (bao gồm cắt may là, đóng gói, nhập kho) với các loại máy móc chuyên dùng với số lượng sản phẩm không nhỏ được chế biến từ nguyên liệu chính là vải. Mô hình sản xuất của Công ty bao gồm 4 xí nghiệp chính. Trong mỗi xí nghiệo này lại chia ra làm 5 bộ phận có nhiệm vụ khác nhau. Văn phòng, xí nghiệp, tổ cắt, tổ máy, tổ hoàn thành và tổ bảo quản. Công ty có quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm như sau: Là Đóng gói Nhập kho Thêu Giặt, tẩy, mài May Cắt NVL Quy trình sản xuất sản phẩm của Công ty là quy trình sản xuất phức tạp kiểu liên tục. Sản phẩm trải qua nhiều giai đoạn sản xuất kế tiếp nhau. Sản phẩm của Công ty rất đa dạng về chủng loại và mẫu mã song tất cả đều trải qua một quy trình công nghệ như trên cụ thể NVL chính là vải, vải được nhận về từ kho NVL theo từng chủng loại mà phòng kỹ thuật yêu cầu theo mẫu mã hàng. Vải được đưa vào nhà cắt, tại nhà cắt vải được trải, đặt mẫu đánh số và cắt thành bán thành phẩm, sau đó thì nhập kho nhà cắt và chuyển cho các bộ phận may trong xí nghiệp. Ở các tổ may được chia thành nhiều công đoạn: may cổ, may tay, ghép thân, cạp… tổ chức thành dây chuyền, bước cuối cùng của dây chuyền là hoàn thành sản phẩm. Trong tất cả các quy trình may, phải sử dụng các nguyên liệu phụ như: chỉ, cúc, khoá… các sản phẩm may song được chuyển xuống bộ phận là sau đó đóng gói và nhập kho thành phẩm. Sơ đồ mô hình tổ chức sản xuất của Công ty Thu hoá là Thu hoá may Kho Công ty Tổ là Tổ may XN phụ trợ XN may DH XN may NH XN I XN I Công ty Tổ cắt Văn phòng xí nghiệp PX Thêu PX Mài PHẦN II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ VỐN VÀ VAI TRÒ CỦA VỐN TRONG SẢN XUẤT KINH DOANH 1. Khái niệm và vai trò của vốn. 1.1. Khái niệm. Vốn là toàn bộ giá trị ứng ra ban đầu và quá trình tiếp theo cho sản xuất kinh doanh, vốn được biểu hiện bằng tiền và toàn bộ giá trị hiện vật. 1.2. Vai trò. - Vốn tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh với nhiều đặc điểm khác nhau và chính xác các đặc điểm này đã quy định nguyên tắc kế toán cho từng loại vốn. - Vốn cố định là khoản vốn đầu tư ứng trước về TSCĐ, cógiá trị lớn, tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh. - Vốn cố định là điều kiện vật chất không thể thiếu được trong quá trình tái sản xuất, muốn cho quá trình tái sản xuất diễn ra liên tục doanh nghiệp phải có đủ vốn đầu tư vào các hình thức kinh doanh khác nhau. - Vốn là công cụ để phản ánh và đánh giá quá trình vận động của vật tư, phản ánh kiểm tra quá trình mua sắm dự trữ, sản xuất, tiêu thụ của doanh nghiệp. Như vậy vốn là điều kiện vật chất không thể thiếu của doanh nghiệp cho quá trình sản xuất. 2. Cơ cấu các loại vốn. 2.1. Vốn cố định. Vốn cố định là một bộ phận vốn đầu tư ứng trước về TSCĐ mà giá trị của nó được chuyển dần vào nhiều chu kỳ sản xuất và hoàn thành một chu kỳ hoạt động khi hết thời gian sử dụng. - Đặc điểm của vốn cố định. + Vốn cố định được biểu hiện bằng tiền của TSCĐ + Vốn cố định tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh. + Vốn cố định chuyển dịch từng phần vào giá thành sản phẩm hoặc chi phí sản xuất sản phẩm tương ứng với giảm dần giá trị sử dụng TSCĐ cũng được tách ra. Trong các chu kỳ sản xuất kế tiếp nếu phần vốn được luân chuyển tăng lên thì phần vốn cố định lại giảm đi tương ứng với mức suy giảm dần giá trị sử dụng của TSCĐ kết thúc sự biến thiên ngược chiều đó cũng là lúc TSCĐ hết thời gian sử dụng và vốn cố định hoàn thành một vòng luân chuyển. 2.2. Vốn lưu động. Vốn lưu động là số tiền ứng trước về TSCĐ nhằm đảm bảo cho quá trình tái sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thực hiện được thường xuyên liên tục. - Đặc điểm của vốn lưu động. + Vốn lưu động là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ TSCĐ. + Vốn lưu động được chuyển hoá qua các hình thái khác nhau bắt đầu từ hình thái tiền tệ sang hình thái dự trữ vật tư hàng hoá và cuối cùng lại trở về hình thái tiền tệ ban đầu của nó. + Vốn lưu động là công cụ phản ánh quá trình vận động của vật tư (quá trình mua sắm, dự trữ, sản xuất, tiêu thụ của doanh nghiệp) 3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn. 3.1. Hiệu quả sử dụng vốn cố định: sử dụng các chỉ tiêu tổng hợp và các chỉ tiêu phân tích. Hiệu suất sử dụng vốn cố định = Doanh thu tiêu thụ Vốn cố định bình quân trong kỳ Chỉ tiêu này phản ánh cứ một đồng vốn cố định có thể tham gia tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu sản phẩm hàng hoá được tiêu thụ trong kỳ. Hàm lượng vốn cố định = VCĐ bình quân trong kỳ x100% Vốn sản xuất kinh doanh bình quân trong kỳ ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh vèn cè ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú. HiÖu qu¶ sö dông VC§ = Lîi nhuËn sau thuÕ Vốn cố định bình quân trong kỳ Chỉ tiêu này phản ánh cứ một đồng vốn cố định bình quân trong kỳ tham gia tạo được bao nhiêu đồng lợi nhuận. 3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động. - Tốc độ luân chuyển vốn lưu động L = M V Trong ®ã: L: sè lÇn lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng trong kú M: tæng møc lu©n chuyÓn trong kú (doanh thu thuÇn) V: vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong kú - Sè ngµy lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng. K = 360 L Hay: K = V x 360 M Trong ®ã: K : sè ngµy lu©n chuyÓn b×nh qu©n trong 1 vßng quay cña vèn L,M,V: nh­ trªn ChØ tiªu hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña tr×nh ®é s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt, chÊt l­îng cña viÖc qu¶n lý kinh doanh ®ång thêi nãi lªn hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng trong doanh nghiÖp. II. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC. Bảng cơ cấu vốn qua các năm Công ty cổ phần Hà Bắc ĐVT: đồng Năm Cơ cấu vốn Số đầu năm Số cuối năm 2000 Vốn sản xuất kinh doanh 1.841.000.000 1.955.000.000 Vốn cố định 1.441.000.000 1.441.000.000 Vốn lưu động 400.000.000 514.000.000 2001 Vốn sản xuất kinh doanh 1.955.000.000 2.153.000.000 Vốn cố định 1.441.000.000 1.441.000.000 Vốn lưu động 514.000.000 712.000.000 2002 Vốn sản xuất kinh doanh 2.153.000.000 2.409.000.000 Vốn cố định 1.441.000.000 1.441.000.000 Vốn lưu động 712.000.000 968.000.000 Để đánh giá tình hình sản xuất và quản lý vốn của Công ty ta dựa vào các chỉ tiêu sau đây: 1. Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn cố định: chỉ tiêu này phản ánh cứ một đồng vốn cố định trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu. VCĐ bình quân trong kỳ = VCĐđầu kỳ + VCĐ cuối kỳ 2 Hiệu suất sử dụng VCĐ = Doanh thu thuần VC§ b×nh qu©n trong kú N¨m Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n Doanh thu thuÇn HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh 2000 1.441.000.000® 13.000.000.000® 9,02 2001 1.441.000.000® 16.160.000.000® 11,2 2002 1.441.000.000® 20.680.000.000® 14,35 Qua sè liÖu trªn ta thÊy hiÖu suÊt sö dông VC§ n¨m 2002 lµ cao nhÊt (cø mét ®ång VC§ t¹o ra ®­îc 14,35 ®ång doanh thu so víi 11,2 ®ång n¨m 2001 vµ 9,02 ®ång n¨m 2000). §iÒu ®ã chøng tá C«ng ty ®· sö dông ngµy cµng cã hiÖu qu¶ sè VC§ cña m×nh. 2. ChØ tiªu hµm l­îng VC§: chØ tiªu nµy cho biÕt tû träng VC§ trong vèn s¶n xuÊt kinh doanh. Hàm lượng vốn cố định = VCĐ bình quân trong kỳ x100% Vốn sản xuất kinh doanh bình quân trong kỳ Vốn SXKD bình quân trong kỳ = Vốn SXKD đầu kỳ + vốn SXKD cuối kỳ 2 ĐVT: đồng Năm Vốn SXKD đầu kỳ Vốn SXKD cuối kỳ Vỗn SXKD bình quân VCĐ bình quân Hàm lượng VCĐ (%) 2000 1.840.000.000 1.955.000.000 1.898.000.000 1.441.000.000 76 2001 1.955.000.000 2.153.000.000 2.054.000.000 1.441.000.000 70 2002 2.153.000.000 2.409.000.000 2.281.000.000 1.441.000.000 63 NhËn xÐt: Hµm l­îng vèn cè ®Þnh gi¶m dÇn trong vèn s¶n xuÊt kinh doanh nh­êng chç cho t¨ng vèn l­u ®éng. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®ang ph¸t triÓn tèt. Tû träng vèn cè ®Þnh n¨m 2002 lµ kÐm nhÊt 63% kÐm h¬n so víi n¨m 2001 lµ 7% vµ n¨m 2000 lµ 13%. 3. ChØ tiªu hiÖu suÊt sö dông TSC§: chØ tiªu nµy cho thÊy cø mét ®ßng TSC§ th× t¹o ra ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu. Hiệu suất sử dụng TSCĐ = Tổng doanh thu thuần TSCĐ trong kỳ Năm Tổng doanh thu TSCĐ có trong kỳ Hiệu suất sử dụng TSCĐ 2000 13.000.000.000đ 1.782.000.000đ 7,29 2001 16.160.000.000đ 1.913.000.000đ 8,44 2002 20.680.000.000đ 2.210.000.000đ 9,35 Nhận xét: như vậy một đồng nguyên giá TSCĐ thì ta tạo ra được số đồng doanh thu của năm 2002 là cao nhất 9,35 đồng so với 8,44 đồng năm 2001 và 7,29 đồng năm 2000. Điều đó cho thấy Công ty đã sử dụng một cách có hiệu quả số TSCĐ hiện có của mình biểu hiện ở chỗ hiệu suất sử dụng TSCĐ đã tăng dần qua các năm. 4. Chỉ tiêu hệ số lợi nhuận vốn cố định. Chỉ tiêu này phản ánh cứ 1 đồng vốn cố định bình quân trong kỳ thì tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế. Hiệu quả sử dụng TSCĐ = Lợi nhuận sau thuế VCĐ bình quân trong kỳ Năm Lợi nhuận sau thuế VCĐ BQ trong kỳ Hiệu quả sử dụng VCĐ 2000 161.840.000 1.441.000.000 0,11 2001 206.040.000 1.441.000.000 0,14 2002 268.600.000 1.441.000.000 0,186 Như vậy trong năm 2002 Công ty sử dụng vốn cố định một cách có hiệu quả nhất. Cứ 1 đồng VCĐ bình quân đã tạo ra được 0,186 đồng lợi nhuận sau thuế so với năm 2001 tăng 0,046 đồng và năm 2000 tăng 0,075 đồng. Đây là chỉ tiêu quan trọng nhất để đánh giá chất lượng và hiệu quả đầu tư cũng như chất lượng sử dụng vốn của doanh nghiệp. 5. Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn lưu động. Các doanh nghiệp sử dụng vốn lưu động của mình để sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm. Doanh nghiệp sử dụng vốn có hiệu quả bao nhiêu thì càng thu được nhiều lợi nhuận bấy nhiêu. Việc sử dụng hợp lý vốn lưu động biểu hiện ở tốc độ luân chuyển vốn lưu động, tốc độ luân chuểyn nhanh hay chậm nói lên hiệu quả sử dụng vốn lưu động cao hay thấp. Hiệu suất sử dụng vốn lưu động cho thấy cứ 1 đồng vốn lưu động thì đem lại bao nhiêu đồng doanh thu. Hiệu suất sử dụng vốn lưu động = Tổng doanh thu Vốn lưu động bình quân Vốn lưu động bình quân = Vốn lưu động đầu kỳ + vốn lưu động cuối kỳ 2 ĐVT: đồng Năm VLĐ đầu kỳ VLĐ cuối kỳ VLĐ bình quân Doanh thu Hiệu suất sử dụng VLĐ 2000 400.000.000 514.000.000 457.000.000 13.000.000.000 28,4 2001 514.000.000 712.000.000 613.000.000 16.160.000.000 26,3 2002 712.000.000 968.000.000 840.000.000 20.680.000.000 24,6 NhËn xÐt: hiÖu suÊt sö dông vèn cña C«ng ty gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. n¨m 2000 hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng lµ 28,4 ®Õn n¨m 2002 cßn 24,6 ®iÒu nµy cho thÊy vèn l­u ®éng cña C«ng ty sö dông kÐm hiÖu qu¶. 6. ChØ tiªu hÖ sè lîi nhuËn vèn l­u ®éng: chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn trong kú. Hiệu quả sử dụng vốn lưu động = Tổng lợi nhuận sau thuế Vốn lưu động bình quân ĐVT: đồng Năm Tổng lợi nhuận sau thuế VLĐ bình quân Hiệu quả sử dụng VLĐ 2000 161.840.000 457.000.000 0,35 2001 206.040.000 613.000.000 0,336 2002 268.600.000 840.000.000 0,32 Theo kết quả trên cho thấy hiệu quả sử dụng vốn lưu động năm 2002 là kém nhất 0,32 thấp hơn năm 2001 là 0,016 đồng và năm 2000 là 0,03 đồng. Điều này cho thấy công ty sử dụng vốn lưu động bình quân là kém hiệu quả. 7. Chỉ tiêu hàm lượng vốn lưu động: Chỉ tiêu này phản ánh trong 1 đồng vốn sản xuất kinh doanh thì có bao nhiêu đồng vốn lưu động: Vốn sản xuất kinh doanh = vốn lưu động -vốn cố định => tỷ trọng vốn lưu động =100% - tỷ trọng vốn cố định Năm Tỷ trọng vốn cố định (%) Tỷ trọng vốn lưu động (%) 2000 76 24 2001 70 30 2002 63 37 Nhận xét: tỷ trọng vốn lưu động của Công ty đang tăng dần năm 2000 từ 24% thì đến năm 2002 đã tăng thành 37%. Điều này làm cho cơ cấu vốn của Công ty có sự chuyển biến tích cực hơn. 8. Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn sản xuất kinh doanh: Chỉ tiêu này phản ánh cứ một đồng vốn sản xuất kinh doanh sẽ tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu. Hiệu suất sử dụng vốn SXKD = Tổng doanh thu thuần Vốn sản xuất kinh doanh bình quân Năm Doanh thu thuần Vốn SXKD bình quân Hiệu suất sử dụng vốn SXKD 2000 161.840.000 1.898.000.000 0,085 2001 206.040.000 2.054.000.000 0,1 2002 268.600.000 2.281.000.000 0,2 Như vậy trong năm 2002 Công ty đã sử dụng vốn sản xuất kinh doanh một cách có hiệu quả nhất. Cứ một đồng vốn sản xuất kinh doanh thì tạo ra được 0,12 đồng lợi nhuận cao hơn năm 2001 là 0,02 đồng và năm 2000 là 0,035 đồng. Điều này cho thấy Công ty đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Qua phân tích số liệu ta có bảng tổng kết sau: Đơn vị tính: triệu đồng Chỉ tiêu Năm Chênh lệch 2000 2001 2002 Mức độ chênh lệch Tỷ lệ (%) Doanh thu 13.000 16160 20680 7680 59% Lợi nhuận sau thuế 161,84 206,04 268,6 106,76 66% Vốn SXKD BQ 1898 2054 2281 383 20% VCĐ BQ 1441 1441 1441 0 0 VLĐ BQ 457 613 840 383 83% Hiệu quả sử dụng SXKD 0,085 0,1 0,12 0,035 41% Hiệu quả sử dụng VCĐ 0,11 0,14 0,186 0,076 69% Hiệu quả sử dụng VLĐ 0,35 0,336 0,32 0,03 8,5% 10. Đánh giá tốc độ luân chuểyn của vốn lưu động qua các năm: Tốc độ luân chuyển của vốn lưu động là chỉ tiêu chất lượng phản ánh tổng hợp trình độ tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Tốc độ luân chuyển vốn lưu động được thể hiện qua hai chỉ tiêu sau: Số vòng quay của vốn lưu động: Số vòng quay của vốn lưu động = Tổng doanh thu (vòng) VLĐ bình quân trong kỳ Năm Vốn lưu động bình quân Tổng doanh thu Số vòng quay của VLĐ 2000 457.000.000đ 13.000.000đ 28,4 2001 613.000.000đ 16.160.000.000đ 26,3 2002 840.000.000đ 20.680.000.000đ 24,6 Nhận xét: qua số liệu trên cho thấy tốc độ luân chuyển VLĐ năm 2002 là thấp nhất 24,6 vòng so với năm 2001 là 26,3 và năm 2000 là 28,4. Nhưng với số vòng là 24,6 thì VLĐ của doanh nghiệp vẫn không bị tồn đọng. Số ngày luân chuyển của vốn lưu động: K = 360 K: số ngày luân chuyển 1 vòng L L: số vòng luân chuyển Năm Số vòng luân chuyển Số ngày luân chuyển 1 vòng 2000 28,4 12,6 2001 26,3 13,6 2002 24,5 14,6 Nhận xét: qua số liệu trên cho thấy số ngày luân chuyển của năm 2002 là cao nhất 14,6 vòng cao hơn hai ngày so với năm 2000. Số vòng quay vốn của toàn bộ doanh nghiệp: Số vòng quay toàn bộ vốn = Tổng doanh thu (vòng) Vốn sản xuất kinh doanh BQ Năm Tổng doanh thu Vốn SXKD BQ Số vòng quay toàn bộ vốn 2000 13.000.000.000đ 1.899.000.000đ 53 2001 16.160.000.000đ 2.054.0000.000đ 46 2002 20.680.000.000đ 2.281.000.000đ 40 Số ngày cho 1 vòng luân chuyển vốn = 360 Số vòng quay toàn bộ vốn Năm Số vòng quay toàn bộ vốn Số ngày cho 1 vòng quay 2000 6,85 53 2001 7,86 46 2002 9 40 Mức tiết kiệm vốn: phản ánh số vốn có thể tiết kiệm dc do tăng tốc độ luân chuyển ở các kỳ. MTK = Mi K1 - K0 360 Trong đó: MTK: mức tiết kiệm Mi: tổng mức luân chuyển ở kỳ này K1: số ngày cho 1 vòng quay ở kỳ này K0: số ngày cho 1 vòng quay ở kỳ trước Ta có: Mi = Vốn SXKDBQ x số vòng luân chuyển M2002 = 2281000000 x 9 = 20.529.000.000đ Vậy: MTK 2002 = 20529.106 (40 - 46) = - 342.150.000đ 360 Như trên doanh nghiệp đã tiết kiệm dc 342150000 đồng do tăng tốc độ luân chuyển của vốn sản xuất kinh doanh năm 2001 là 46 (ngày/vòng) thì đến năm 2002 còn 40 ngày/vòng. Rút gọn được 6 ngày/vòng. Nhận xét: Quá trình quản lý và sử dụng vốn của công ty cổ phần Hà Bắc. Dựa vào số liệu tính toán ở các chỉ tiêu trên ta có thể rút ra được một số kết luận sau. Hiệu suất sử dụng vốn cố định của công ty ngày càng tăng công ty đã sử dụng VCĐ một cách hiệu quả cụ thể là: Năm 2000: 9,02 lần Năm 2001: 11,2 lần Năm 2002: 14,35 lần Số tăng lên của năm 2002 so với năm 2000 là: 14,35 - 9,02 = 5,33 lần Như vậy trong vòng ba năm hiệu suất sử dụng VCĐ tăng được 5m33 lần đây là phần tích cực và ưu điểm của Công ty. Công đi cần phải giữ vững và phát huy mức tăng trưởng đó. Hiệu suất sử dụng vốn lưu động. Năm 2000: 28,4 lần Năm 2001: 26,3 lần Năm 2002: 24,6 lần Hiệu suất sử dụng vốn lưu động tuy có giảm đôi chút 28,4 - 24,6 = 3,8 lần Nhưng đây là do số vốn lưu động tăng qua các năm là quá lớn. Vậy để hiệu suất VLĐ có hiệu quả hơn Công ty cần phải bổ xung thêm VCĐ và có thể giảm bớt VLĐ cho vào VCĐ. Hiệu quả sử dụng các loại vốn: Qua phân tích ở trên ta thấy hiệu quả sử dụng vốn của Công ty rất cao so với ngành cụ thể là: Năm 2000: 0,085đ Năm 2001: 0,1 đ Năm 2002: 0,12 đ Như vậy qua ba năm sản xuất kinh doanh hiệu quả của vốn cố định đã được khẳng định rõ ràng và tăng nhanh: 0,12 - 0,08 = 0,035đ Do Công ty có tỷ trọng các loại vốn không được hợp lý nên số vòng quay của VLĐ giảm như sau: Năm 2000: 28,4 vòng Năm 2001: 26,4 vòng Năm 2002: 24,6 vòng Vậy trong ba tháng thì doanh nghiệp đã giảm số vòng quay của VLĐ trong 1 năm là: 28,4 - 24,6 = 3,8 vòng Số vòng quay của VLĐ giảm đã làm ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng VLĐ của Công ty và số ngày luân chuyển của VLĐ. Năm 2000 từ chỗ 12,6 ngày thì năm 2002 đã tăng lên tới 14,6 ngày trên 1 vòng luân chuyển của vốn. Tóm lại qua phân tích ở trên ta thấy bức tranh toàn cảnh về tình hình quản lý và sử dụng vốn ỏ Công ty. Công ty đã sử dụng và quản lý tương đối tốt số vốn của mình và đã phát triển được số vốn qua các năm. Làm tổng số vốn của năm sau cao hơn năm trước, lợi nhuận ngày càng cao điều đó chứng tỏ Công ty là 1 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hiệu quả trong thời buổi cơ chế thị trường này. III. KHẢ NĂNG THANH TOÁN CỦA CÔNG TY QUA CÁC NĂM. 1. Khả năng thanh toán hiện hành đây là một hệ số được xác định bằng công thức. RC = åTSCĐ RC: khả năng thanh toán hiện hành ånợ ngắn hạn Chỉ tiêu này cho biết khả năng có thể trả nợ của Công ty, nó chỉ ra phạm vi và quy mô và các yêu cầu của chủ nợ được trang trải bằng những TSCĐ có thể chuyển đổi được thành tiền. Năm TSCĐ Nợ ngắn hạn Khả năng thanh toán hiện hành 2000 1.472.000.000 605.000.000 2,43 2001 1.587.000.000 683.000.000 2,32 2002 1.790.000.000 798.000.000 2,24 Tuy khả năng thanh toán hiện hàn của Công ty năm 2002 giảm sút so với năm 2001 và năm 2000 nhưng Công ty vẫn hoàn toàn có thể đáp ứng được các khỏan nợ ngắn hạn bằng TSCĐ vì vậy Công ty hoàn toàn có thể trả được các khỏan nợ ngắn hạn. 2. Tỷ suất về khả năng thanh toán của VLĐ được xác định bằng công thức. Tỷ suất thanh toán của VLĐ = Tổng vốn bằng tiền Tổng TSCĐ Tỷ suất này cho biết tỷ trọng vốn bằng tiền so với tổng TSCĐ và khả năng chuyển đổi tiền của TSCĐ. ĐVT: đồng Năm Tổng vốn bằng tiền Tổng TSCĐ Tỷ suất thanh toán của VLĐ 2000 175.000.000 1.472.000.000 0,12 2001 183.000.000 1.587.000.000 0,12 2002 221.000.000 1.790.000.000 0,123 Chỉ tiêu này ổn định trong khoảng 0,1 <x <0,5 chứng tỏ Công ty có tiền mặt trong TSCĐ là vừa đủ. Lượng tiền này để đảm bảo giao dịch, kinh doanh hàng ngày và đáp ứng nhu cầu dự phòng trong trường hợp có biến động. Nhờ lượng tiền này mà Công ty có được lợi thế trong kinh doanh như về lợi thế chiết khấu. 3. Khả năng thanh toán tức thời. Tỷ suất thanh toán tức thời = Tổng vốn bằng tiền Tổng nợ ngắn hạn ĐVT: đồng Năm Tổng vốn bằng tiền Tổng nợ ngắn hạn Tỷ suất thanh toán tức thời 2000 175.000.000 605.000.000 0,29 2001 183.000.000 683.000.000 0,27 2002 221.000.000 798.000.000 0,28 Tỷ suất thanh toán tức thời của Công ty trong ba năm đều <0,5 chứng tỏ Công ty có khả năng gặp khó khăn trong việc thanh toán nợ do vốn bằng tiền ít. 4. Khả năng thanh toán của Công ty Khả năng thanh toán = Các khoản phải thu Các khoản phải trả Năm Các khỏan phải thu Các khỏan phải trả Khả năng thanh toán 2000 930.000.000 1.070.000.000 0,87 2001 1.012.000.000 1.148.000.000 0,88 2002 1.082.000.000 1.363.000.000 0,79 Trong ba năm khả năng thanh toán của Công ty còn chưa tốt đặc biệt là năm 2002 khả năng thanh toán chỉ có 0,79. Trong ba năm khả năng thanh toán của Công ty đều <1 chứng tỏ Công ty chiếm dụng được vốn của Công ty khác. IV. KẾ HOẠCH SỬ DỤNG VỐN CỦA CÔNG TY NĂM 2003 Theo báo cáo kết quả của hoạt động sản xuất kinh doanh trong ba năm ta thấy tổng doanh thu: Năm 2000 13.000.000.000đ Năm 2001 16.160.000.000đ Năm 2002 20.680.000.000đ Dự đoán doanh thu năm 2003 là: Công thức: S = n åSi i = x n - 1 Trong ®ã: S: l­îng doan thu t¨ng tuyÖt ®èi b×nh qu©n n: sè n¨m i: n¨m thø i Y^: doanh thu dù kiÕn n¨m 2003 Y2002: doanh thu n¨m 2002 Thay vµo ta ®­îc: S = (16.160.000.000 - 13.000.000.000) + (20.680.000.000 - 16.160.000.000) 3 -1 = 3.840.000.0000®ång VËy ta cã: Y^= 20.680.000.000 + 3.840.000.000 Y^2003 = 24.520.000.000® =>Doanh thu n¨m 2003 lµ 24.520.000.000® Víi møc doanh thu lµ 24.520.000.000® th× sè vèn cÇn huy ®éng cña C«ng ty lµ: C¨n cø vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m 2002 ta chän c¸c kháan môc liªn quan trùc tiÕp vµ chÆc chÏ tíi doanh thu. Dïng ph­¬ng ph¸p tû lÖ phÇn tr¨m doanh thu ®Ó lËp b¶ng tû lÖ % ­íc tÝnh cho n¨m 2003. B¶ng ­íc tÝnh sè % t¨ng lªn Tµi s¶n % Nguån vèn % 1. TiÒn mÆt 1,06 1. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 1,27 2. Kháan ph¶i thu 5,2 2. Ph¶i nép ng©n s¸ch 0,12 3. Hµng tån kho 0,53 3. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 0,046 4. TSC§ kh¸c 0,59 4. Ph¶i tr¶ kh¸c 1,05 Tæng céng 7,38 Tæng céng 2,486 Nh­ vËy cø mét ®ång doanh thu t¨ng lªn th× cÇn bæ xung 0,0738 ®ång tµi s¶n vµ cø mét ®ång doanh thu t¨ng lªn th× doanh nghiÖp chiÕm dông ®­îc 0,02486®ång cña kh¸ch hµng. Do ®ã thùc chÊt 1 ®ång doanh thu t¨ng lªn th× cÇn bæ xung: 0,0738 - 0,02486 = 0,04894 ®ång V× vËy nhu cÇu vèn bæ xung n¨m 2003 lµ: (24.520.000.000 - 20.680.000.000) x 0,04894 = 187.929.600® NÕu C«ng ty vÉn gi÷ tû lÖ doanh lîi nh­ n¨m 2002: LN = 268.600.000 = 0,013 = 1,3% DT 20.680.000.000 Th× lîi nhuËn cña C«ng ty n¨m 2003 lµ: 1,35 x 24.520.000.000 = 318.760.000® Nh­ vËy C«ng ty cã thÓ lÊy lîi nhuËn ®Ó l¹i cña n¨m tr­íc ®Ó bæ xung nguån vèn cho n¨m tíi. PHẦN IV NHỮNG BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC Trong môi trường cạnh tranh của nền kinh tế thị trường việc bảo toàn vốn sản xuất là yếu tố có tính sống còn đối với mỗi doanh nghiệp. Qua thời gian thực tập tại Công ty Cổ phần Hà Bắc em xin được đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Công ty. 1.Vốn cố định (chi tiết hơn). Trong cơ cấu vốn kinh doanh của Công ty, vốn cố định chiếm tỷ trọng lớn, quy mô và trình độ trang bị máy móc là nhân tố quyết định tới khả năng cạnh tranh và hoàn thành công việc mà Công ty có kế hoạch đề ra sẵn. Vậy để sử dụng một cách có hiệu quả nguồn vốn cố định em cần thực hiện một số biện pháp sau: - Đánh giá lại tài sản cố định. Đánh giá chính xác giá trị TSCĐ là căn cứ để tính khấu hao nhằm thu hồi lại vốn, qua việc đánh giá lại TSCĐ giúp cho người quản lý nắm được tình hình biến động của vốn để có biện pháp điều chỉnh số vốn thích hợp. Theo ý kiến của em thì hàng năm Công ty phải tiến hành kiểm kê đánh giá và phân loại TSCĐ vào cuối năm nhằm kiểm tra lại số lượng, tài sản của Công ty, đồng thời đánh giá lại tài sản để lấy đó làm căn cứ tính khấu hao cho phù hợp. Để sử dụng hiệu quả vốn cố định và bảo toàn được số vốn Công ty nên tiến hành khấu hao nhanh để thu hồi lại số vốn đã bỏ ra. Công ty phải tiến hành sửa chữa TSCĐ thường xuyên theo định kỳ nhằm duy trì năng lực hoạt động cho máy móc trong đời sống hoạt động của nó. Đồng thời mua những máy móc mới và sa thải, thanh lý, nhượng lại những TSCĐ bị hỏng nặng không thể sửa chữa và lạc hậu để thu hồi vốn và tái đầu tư vào TSCĐ. 2. Vốn lưu động. Việc quản lý TSLĐ và vốn lưu động, hiệu quả sử dụng VLĐ phụ thuộc vào việc sử dụng tiết kiệm và tăng nhanh tốc độ luân chuyển VLĐ. Do đó Công ty cần phải quản lý TSLĐ và VLĐ của một một cách chặt chẽ. Việc quản lý và sử dụng VLĐ là khâu quan trọng trong công tác tài chính doanh nghiệp. Trong đó việc bảo toàn VLĐ là vấn đề quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của Công ty. Để bảo toàn được số vốn lưu động của mình Công ty nên thực hiện một số biện pháp sau. Định kỳ tiến hành kiểm kê kiểm soát đánh giá lại toàn bộ số vật tư hàng hóa, vốn bằng tiền, vốn trong thanh toán để xác định số vốn lưu động hiện có của Công ty. Những khoản vốn dùng trong thanh toán, vốn chiếm dụng cần có biện pháp đôn đốc và giải quyết tích cực để thu hút tiền về nhanh chóng và sử dụng ngay vào sản xuất kinh doanh nhằm tăng tốc độ luân chuyển của VLĐ. Lập kế hoạch tính toán thật chính xác về số lượng nguyên vật liệu, kiểm tra giám sát chặt chẽ khâu cung ứng đáp ứng đủ số lượng, chất lượng và sử dụng hợp lý tiết kiệm số nguyên vật liệu đó. MỤC LỤC PHẦN I: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦ CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC I. Đặc điểm chung của Công ty 1 1. Quá trình hình thành và phát triển 1 2. Nhiệm vụ hiện nay của Công ty 3 3. Bộ máy quản lý của Công ty 4 4. Đặc điểm cơ cấu sản xuất của Công ty 6 PHẦN II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC I. Những vần đề cơ bản về vốn và vai trò của vốn trong sản xuất kinh doanh 8 1. Khái niệm và vai trò của vốn 8 1.1. Khái niệm 8 1.2. Vai trò 8 2. Cơ cấu các loại vốn 8 2.1. Vốn cố định 8 2.2. Vốn lưu động 9 3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn 9 3.1. Hiệu quả sử dụng vốn cố định 9 3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VLĐ 10 II. Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng vốn của Công ty 11 1. Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng VCĐ 11 2. Chỉ tiêu hàm lượng VCĐ 12 3. Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng TSCĐ 12 4. Chỉ tiêu hệ số lợi nhuận VCĐ 13 5. Chỉ tiêu hệ số lợi nhuận VCĐ 13 6. Chỉ tiêu hệ số lợi nhuận VLĐ 14 7. Chỉ tiêu hàm lượng VLĐ 15 8. Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn sản xuất kinh doanh 15 9. Chỉ tiêu hệ số lợi nhuận vốn sản xuất kinh doanh 15 10. Đánh giá tốc độ luân chuyển VLĐ qua các năm 16 - Số vòng quay của VLĐ 16 - Số ngày luân chuyển 1 vòng quay của VLĐ 17 - Số vòng quay vốn của toàn doanh nghiệp 17 - Mức tiết kiệm vốn 18 - Nhận xét chung 18 III. Khả năng thanh toán của Công ty qua các năm 20 1. Khả năng thanh toán hiện hành 20 2. Tỷ suất về khả năng thanh toán của VLĐ 21 3. Khả năng thanh toán tức thời 21 4. Khả năng thanh tóan của Công ty 22 IV. Kế hoạch sử dụng vốn của Công ty năm 2003 22 PHẦN III: NHỮNG BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ BẮC. 1. Vốn cố định 25 2. Vốn lưu động 26