Đề tài Đầu tư nâng cao khả năng cạnh tranh ngành Da - Giày Việt nam

mÆt nh­: gi¸ c¶, gi¸ trÞ sö dông, chÊt l­îng, chñng lo¹i vµ mÉu m· s¶n phÈm... vµ khi s¶n phÈm ®­îc tung ra thÞ tr­êng th× sÏ thu hót ®­îc sù chó ý cña mäi ng­êi. Nh­ vËy, môc tiªu cña doanh nghiÖp ®· ®¹t ®­îc , nhÊt ®Þnh sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ tèt. 3/ Thùc tÕ ë mét sè c«ng ty Da-Giµy ViÖt nam 3.1 C«ng ty cæ phÇn Giµy HiÖp An Tõ n¨m 1993 trë vÒ tr­íc, nhµ m¸y Giµy HiÖp an s¶n xuÊt chñ yÕu lµ gia c«ng cho n­íc ngoµi c¸c s¶n phÈm nh­ giµy, dÐp ®i trong nhµ, tói x¸ch, cÆp, va li,...Do kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cao, ®øng tr­íc thùc tr¹ng trªn, nhµ m¸y Giµy HiÖp An ®· cã kÕ ho¹ch chuyÓn ®æi h×nh thøc ho¹t ®éng. §Õn th¸ng 10 n¨m 1994, nhµ m¸y Giµy HiÖp An ®­îc chuyÓn thµnh C«ng ty cæ phÇn Giµy HiÖp An víi vèn ®iÒu lÖ lµ 4,79 tû ®ång ViÖt nam. Trong ®ã: Cæ phÇn cñ nhµ n­íc chiÕm 36% Cæ phÇn b¸n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty 34% Cæ phÇn b¸n ra ngoµi 30% T×nh h×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty ®­îc minh häa trong b¶ng sau: B¶ng 4: T×nh h×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty Giµu HiÖp An C¸c chØ tiªu Tr­íc CPH 1995 1996 1997 1998 1999 ¦íc 2000 Doanh thu (tr. DVN) 3480 6330 5330 7570 14574 30862 Lîi nhuËn (tr. DVN) 18 370 443 719 1165 2120 2300 Lîi nhuËn/Vèn (%) 0,24 5,02 6 9,75 15,8 30,08 34 Lao ®éng (ng­êi) 400 420 430 380 390 420 500 Thu nhËp b×nh qu©n (103 DVN) 438 517 616 630 665 734 850 Nép ng©n s¸ch ((tr. DVN) 14,5 136 80 130 387 1550 2000 Chia cæ tøc (%) 5 5 8 10 15 18 Nguån: C«ng ty HiÖp An ngµy 14/12/2000 VËy sau h¬n 5 n¨m C«ng ty cæ phÇn hãa, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty HiÖp An ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ: Doanh thu qua c¸c n¨m ®Òu t¨ng, tõ 6,3 tû n¨m 1995 lªn 30,8 tû n¨m 1999 (riªng n¨m 1996 cã gi¶m do ¶nh h­ëng cña t×nh h×nh khñng ho¶ng tµi chÝnh t¹i Ch©u ¸ lµm cho C«ng ty kh«ng ký ®­îc hîp ®ång) Lîi nhuËn t¨ng nhanh tõ 18 triÖu ®ång/n¨m tr­íc khi cæ phÇn hãa, lªn 2320 tr.DVN n¨m 1999 vµ dù kiÕn 2300 tr.DVN vµo n¨m 2000. Nhê cã lîi nhuËn t¨ng nhanh kÐo theo tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn t¨ng tõ 0,24% tr­íc cæ phÇn hãa lªn 30,08% n¨m 1999. Sè l­îng lao ®éng tr­íc cæ phÇn hãa vµ hiÖn nay nh×n chung lµ æn ®Þnh Lîi Ých cña ng­êi lao ®éng ®­îc tÝnh tõ thu nhËp hµng th¸ng t¨ng kh¸, tõ 438000 ®ång/th¸ng lªn 850000 ®ång /th¸ng Cæ tøc hµng n¨m cã t¨ng song møc t¨ng cßn khiªm tèn tõ 5% n¨m 1995 lªn 15% n¨m 1999. Tõ c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch trªn cho ta thÊy h­íng di míi cña C«ng ty Giµy HiÖp An lµ hÕt søc ®óng ®¾n. C«ng ty ®· m¹nh d¹n chuyÓn ®æi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng tõ 100% gia c«ng cho n­íc ngoµi sang ph­¬ng thøc mua b¸n trùc tiÕp, tËp trung vµo s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm chñ yÕu lµ giµy dÐp ®i trong nhµ xuÊt khÈu 100% cho c¸c n­íc Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸. Nhê vËy c«ng ty ®· cã b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät . N¨m 1997 doanh thu chØ 7,5 tû ®ång n¨m 1998 lµ 14,5 tû ®ång. N¨m 1997 tû lÖ gia c«ng lµ 40%, n¨m 1999 lµ 60% dù kiÕn n¨m 2000 lµ 80%. ThÞ tr­êng kh¸ch hµng ®¬n hµng ®Çu ®­îc më réng. 3.2 C«ng ty Da-Giµy xuÊt khÈu Th¸i B×nh Tr­íc ®©y ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty Da-Giµy xuÊt khÈu Th¸i B×nh chñ yÕu lµ s¶n xuÊt dÐp cung cÊp cho thÞ tr­êng Liªn x« cò. Sau khi Liªn x« sôp ®æ, mÆt hµng truyÒn thèng bÞ mÊt thÞ tr­êng, ph©n x­ëng s¶n xuÊt dÐp ®· nhanh chãng ®­îc thay thÕ b»ng ph©n x­ëng s¶n xuÊt g¨ng tay da xuÊt khÈu. Nh÷ng n¨m 1990-1996, C«ng ty l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n gay g¾t . ThÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh, c«ng nh©n kh«ng cã viÖc lµm. C«ng ty ch­a t¹o lËp ®­îc mét thÞ tr­êng truyÒn thèng æn ®Þnh. §Õn 1998, ®­îc sù gióp ®ì cña C«ng ty giµy Th¨ng long, C«ng ty ®· ®­a 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt g¨ng v¶i míi vµo ho¹t ®éng víi c«ng suÊt 1,2 triÖu ®«i / n¨m, mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt g¨ng tay da c«ng suÊt 150 ngµn ®«i / n¨m. MÆc dï míi huy ®éng ®­îc 60%c«ng suÊt , C«ng ty ®· xuÊt khÈu h¬n 400 ngµn ®«i giµy v¶i vµ 130 ngµn ®«i g¨ng tay da víi doanh thu ®¹t 12 tû ®ång. M¸y mãc hiÖn ®¹i vµ ®ång bé nguån nh©n lùc dåi dµo (hiÖn C«ngty cã 550 c«ng nh©n cã kü thuËt) nh­ng víi khã kh¨n vÒ vÞ trÝ, nguyªn liÖu s¶n xuÊt nhÊt lµ thÞ tr­êng tiªu thô ®ßi hái C«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch nhanh chãng s¸t nhËp víi C«ng ty Giµy Th¨ng long. Sù s¸t nhËp ®Ó thèng nhÊt vµ tiÖn lîi trong viÖc qu¶n lý sÏ t¹o søc m¹nh c¹nh tranh, gi÷ v÷ng thÞ tr­êng æn ®Þnh, tr¸nh ®Çu t­ trµn lan, manh món g©y hiÖu qu¶ thÊp. Hy väng r»ng, trong thêi gian s¾p tíi mét m« h×nh tæ chøc míi sÏ më ra mét triÓn väng thuËn lîi h¬n cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña ngµnh. 3.3 C«ng ty Da-Giµy Hµ néi C«ng ty Da-Giµy Hµ néi tiÒn th©n lµ nhµ m¸y da Thôy khuª víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt chÝnh lµ thuéc da vµ phôc vô ngµnh dÖt. HÇu hÕt c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ ®Òu cò vµ l¹c hËu. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña C«ngty thêi gian nµy hÕt søc khã kh¨n, qui m« s¶n xuÊt kh«ng thÝch øng, doanh thu bÞ gØam sót, viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. Tõ 1998 ®Õn nay, C«ng ty Da-Giµy Hµ néi ®· quyÕt t©m chuyÓn h­íng kinh doanh c¸c lo¹i h×nh s¶n phÈm. C«ng ty ®· m¹nh d¹n ®Çu t­ 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt giµy v¶i víi c«ng suÊt 1,2 triÖu ®«i mçi n¨m vµ mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt giµy da nam, n÷ cã c«ng suÊt 500 ngµn ®«i/n¨m. HiÖn nay, s¶n phÈm cña C«ng ty ®· vµ ®ang chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. C«ng ty ®· xuÊt khÈu ®­îc sang thÞ tr­êng c¸c n­íc EU, §µi loan, Hµn quèc,... Ngoµi c¸c c«ng ty trªn, cßn rÊt nhiÒu c«ng ty nh­: C«ng ty giµy H¶i d­¬ng, C«ng ty giµy H¶i phßng, C«ng ty giµy Yªn viªn, C«ng ty giµy T.P. Hå ChÝ Minh, C«ng ty giµy H­ng yªn,...còng kh«ng ngõng ®Çu t­ thay ®æi d©y chuyÒn c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt giµy dÐp nh»m n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng, vµ uy tÝn vÒ s¶n phÈm cña m×nh ®èi víi thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. T¹o ra ®­îc mét søc m¹nh c¹nh tranh víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. II/ §Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh ngµnh Da-Giµy ViÖt nam §Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh ngµnh Da-Giµy ViÖt nam lµ tÊt yÕu kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §Çu t­ vµo ®©u? §Çu t­ nh­ thÕ nµo? HiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ ra sao ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh? Lµ nh÷ng c©u hái bøc xóc lu«n ®Æt ra ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ®Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái nµy cÇn ph¶i x¸c ®Þnh dùa vµo qui m« doanh nghiÖp, nhu cÇu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc; lîi thÕ s½n cã cña doanh nghiÖp mµ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cho hîp lý. XÐt vÒ nguyªn nh©n dÉn ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm th× b¶n th©n doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu. Cã thÓ nªu ra mét sè nguyªn nh©n chÝnh d­íi gãc ®é ®Çu t­ nh­ sau: 1/ Vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ trong doanh nghiÖp Vèn lµ nh©n tè hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, lµ nh©n tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp, lµ nguån lùc quan träng cho ho¹t ®éng ®Çu t­ nãi chung vµ ®Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh Da-Giµy nãi riªng. §Ó cã ®­îc l­îng vèn cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ngµnh Da-Giµy huy ®éng tõ rÊt nhiÒu nguån kh¸c nhau: Trong n­íc: th«ng qua h×nh thøc vay vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng,.. Huy ®éng tõ d©n, vèn ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. Ngoµi n­íc: chñ yÕu thùc hiÖn d­íi hai h×nh thøc liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi. Trong giai ®o¹n 90-95 c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam t×m kiÕm mäi nguån vèn ®Ó ®Çu t­ trªn 2200 tû ®ång. Nhê cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ më cöa nÒn kinh tÕ ngµnh Da-Giµy ®· t¨ng tr­ëng víi tèc ®é cao, lín lªn vÒ qui m«, ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm. TiÒn ®Ò quan träng cña b­íc ph¸t triÓn nµy lµ sù ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Theo sè liÖu thèng kª trong kho¶ng thêi gian 92-97, tæng vèn ®Çu t­ vµo nhµ x­ëng thiÕt bÞ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt giµy, ®å da gÇn 6000 tû ®ång, trong ®ã phÇn thiÕt bÞ chiÕm h¬n 58,3% (trªn 3500 tû ®ång). Trong lÜnh vùc thuéc da, tuy cã rÊt Ýt sù ®Çu t­ lín, ®ång bé, c¸c c¬ së s¶n xuÊt da thuéc còng ®· ®Çu t­ trªn 200 tØ ®ång vµo nhµ x­ëng vµ thiÕt bÞ, trong ®ã kho¶ng 140 tØ ®ång dµnh cho c¸c lo¹i thiÕt bÞ thuéc da, chiÕm 70%. Do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë nhiÒu khu vùc trªn thÕ giíi ®· lµm cho nhu cÇu tiªu dïng gi¶m, c¸c ®¬n ®Æt hµng bÞ c¾t gi¶m, vµ Ðp gi¸ tõ 5-7%, nhÊt lµ thÞ tr­êng Hµn quèc (tõ 20-30%). Cuéc c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc víi c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ngµy cµng gay g¾t. Cô thÓ hai n¨m gÇn ®©y c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam lu«n trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i tù xoay xë tõ c¸c nguån kh¸c nhau nh­: vay ng¾n h¹n, trung h¹n t¹i c¸c ng©n hµng víi l·i suÊt cao, tù vay c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi thËm chÝ ph¶i sö dông c¶ vèn l­u ®éng ®Ó ®Çu t­ nªn t×nh h×nh tµi chÝnh rÊt khã kh¨n vµ h¹n chÕ ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. VÝ dô nh­ doanh nghiÖp s¶n xuÊt giµy dÐp H¶i phßng Tõ n¨m 1995 trë vÒ tr­íc, nãi ®Õn vèn, doanh nghiÖp nµo còng ®Òu nãi r»ng m×nh ®ang thiÕu; song c¸c ng©n hµng l¹i kªu r»ng hä rÊt khã t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Ó cho vay. §iÒu nµy cã vÎ nh­ mét nghÞch lý –ng­êi muèn vay th× kh«ng vay ®­îc; ng­êi cho vay l¹i kh«ng cã kh¸ch hµng. Nguyªn nh©n lµ ë c¬ chÕ chÝnh s¸ch cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn lóc ®ã. C¸c nguån vèn vay phÇn lín lµ trung h¹n vµ ng¾n h¹n víi l·i suÊt cao, v­ît xa kh¶ n¨ng hoµn tr¶ ®óng h¹n cña c¸c doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n víi mét kho¶n vay trung h¹n cho 3 n¨m, th× mçi n¨m ph¶i tr¶ tíi h¬n 40 % kho¶n tiÒn vay c¶ gèc vµ l·i. Tr­íc thùc tÕ nh­ vËy dï cã ®­îc vay còng kh«ng d¸m vay. H¬n n÷a, nÕu doanh nghiÖp vay vèn ng©n hµng ®Ó ®Çu t­ th× b¾t buéc ph¶i cã vèn tù cã t­¬ng ®­¬ng 30% kho¶n vay. Trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi l¹i cã qui m« lín , ®­îc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ ®ång bé , cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao h¬n. Tæng vèn ®Çu t­ thùc hiÖn toµn ngµnh hiÖn nay lµ 450 triÖu USD ( kÓ c¶ nhµ x­ëng c¶i t¹o vµ x©y míi) trong ®ã c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi chiÕm tíi 300 triÖu USD (tøc chiÕm 67% tæng vèn ®Çu t­ thùc hiÖn) .Trong ®ã cã 5 c«ng ty n­íc ngoµi ®Çu t­ tõ 10- 15 triÖu USD , mét c«ng ty 12 triÖu USD mét c«ng ty 42 triÖu USD, ®Æc biÖt cã mét c«ng ty ®Çu t­ x©y dùng c¶ mét lµng giµy ë B×nh Ch¸nh TP. Hå ChÝ Minh víi vèn ®Çu t­ trªn 120 triÖu USD. Toµn ngµnh ®· cã trªn 300 d©y chuyÒn ®ång bé s¶n xuÊt giµy dÐp hoµn chØnh víi c«ng suÊt mçi n¨m 300 triÖu ®«i c¸c lo¹i. Hµn Quèc vµ §µi Loan lµ hai khu vùc cã vèn ®Çu t­ nhiÒu nhÊt vµo ngµnh c«ng nghiÖp giµy ViÖt nam víi t­¬ng øng lµ 15-17 dù ¸n. §Ó ®¹t môc tiªu ph¸t triÓn vµ duy tr× s¶n xuÊt th× vèn lµ quan träng bËc nhÊt . Nhu cÇu vèn n¨m 2000 ­íc kho¶ng 1450 tû ®ång ( t­¬ng ®­¬ng 140 triÖu USD ) cho ®Çu t­ nguyªn vËt liÖu , phô tïng vµo kho¶ng 3575 tû ®ång ( t­¬ng ®­¬ng 325 triÖu USD ) cho ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt gÊp 1,5 lÇn so víi giai ®o¹n 5 n¨m võa qua. Do vËy viÖc gäi vèn ®Çu t­ trong n­íc th«ng qua cæ phÇn hãa, vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi , c¸c doanh nghiÖp trong n­íc tù ®Çu t­ vµ tù vay vèn, tù tr¶ tÝn dông ng©n hµng trong vµ ngoµi n­íc , ®Òu ph¶i ®­îc coi träng. 2 / §Çu t­ vµo m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ Tõ n¨m 1992 trë l¹i ®©y ngµnh giµy ViÖt nam ®· phôc håi vµ cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng kÓ. Sù ph¸t triÓn vÒ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu giµy còng nh­ viÖc ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ kü thuËt diÔn ra kh«ng ngõng. H¬n n÷a , nhê cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ më cöa nÒn kinh tÕ ngµnh s¶n xuÊt Da-Giµy t¨ng tr­ëng víi tèc ®é cao , lín lªn vÒ qui m«, ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm vµ ®ãng gãp cã hiÖu qu¶ vµo c¸c mÆt kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. TiÒn ®Ò quan träng cña b­íc ph¸t triÓn nµy lµ sù ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ . Sè liÖu thèng kª gÇn ®©y cho biÕt trong kho¶ng thêi gian 1992-1997, tæng vèn ®Çu t­ vµo nhµ x­ëng thiÕt bÞ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt giµy - ®å da ®¹t gÇn 6000 tû ®ång , trong ®ã thiÕt bÞ chiÕm trªn 3500 tû ®ång (trªn 58,3%). HiÖn nay, toµn ngµnh ®· cã trªn 500 d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ång bé c¸c lo¹i giµy dÐp hoµn chØnh víi c«ng suÊt mçi n¨m 300 triÖu ®«i c¸c lo¹i. C¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ nµy chñ yÕu nhËp tõ Hµn quèc vµ §µi loan. Trong lÜnh vùc thuéc da, tuy cã rÊt Ýt sù ®Çu t­ lín vµ ®ång bé, c¸c c¬ së s¶n xuÊt da thuéc còng ®· ®Çu t­ trªn 200 tû ®ång vµo nhµ x­ëng vµ thiÕt bÞ. Thùc tÕ cho thÊy, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ cña ngµnh Da-Giµy tuy ®· ®­îc ®æi míi ®¸ng kÓ song míi chØ ®¹t møc trung b×nh trong khu vùc . Lo¹i thiÕt bÞ cò thÕ hÖ thø 2, thø 3 cßn ®ang ®­îc sö dông phæ biÕn. HÇu hÕt c¸c thiÕt bÞ trong lÜnh vùc Da-Giµy ë n­íc ta hiÖn nay ®­îc s¶n xuÊt trong kho¶ng 5-15 n¨m tr­íc theo c«ng nghÖ b¨ng t¶i dµi, tèc ®é chËm tiªu tèn nhiÒu nguyªn liÖu, Ýt kÕt hîp ®­îc nhiÒu nguyªn c«ng trªn 1 ®Çu m¸y, tr×nh ®é tù ®éng hãa thÊp, chÊt l­îng ch­a cao. T¹i c¸c doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, nhiÒu lo¹i ®Õ giµy thÓ thao ®­îc s¶n xuÊt b¨ng c¸c hÖ m¸y mãc kh¸ tèt. C¸c thiÕt bÞ ë khu vùc thuéc da còng ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, thÕ hÖ . Trõ mét c«ng ty lín ®­îc ®Çu t­ ®ång bé hÖ thèng thiÕt bÞ vµ phô tïng hiÖn ®¹i, c¸c c¬ së cßn l¹i th­êng chØ ®Çu t­ bæ sung tõng b­íc tõ c¸c thiÕt bÞ cò cña §µi loan, Hång c«ng vµ hiÖn ®¹i hãa tõng phÇn mét sè thiÕt bÞ cña C.H.SÐc, C.H.Slovaki, ý. C¸c thiÕt bÞ m¸y mãc tèt (kho¶ng 40%tæng sè m¸y) tËp trung ë c¸c c¬ së lín,, lo¹i trung b×nh (kho¶ng 30% tæng sè m¸y), lo¹i chÊt l­îng thÊp (kho¶ng 30% tæng sè m¸y) n»m r¶i r¸c ë c¸c c¬ së trung b×nh, nhá vµ c¸c hé gia ®×nh. MÆt kh¸c mét thùc tÕ næi cém mµ c¸c nhµ ®Çu t­ cÇn quan t©m lµ ®èi víi ngµnh giµy, qui m« ®Çu t­ cña mét doanh nghiÖp tèi thiÓu ph¶i tõ 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt trë lªn th× míi cã hiÖu qu¶ do tiÕt kiÖm ®­îc c¸c chi phÝ gi¸n tiÕp, chi phÝ cho chÊt l­îng, vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Trong thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay cßn phô thuéc nhiÒu vµo ®èi t¸c n­íc ngoµi trong viÖc x¸c ®Þnh qui m« ®Çu t­ do s¶n xuÊt chñ yÕu lµ gia c«ng cho hä. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp nµy th­êng tõng b­íc ®­a vµo ho¹t ®éng æn ®Þnh 1 d©y chuyÒn s¶n xuÊt, sau ®ã míi më réng dÇn. HiÖn t¹i phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam lµ doanh nghiÖp nhá, rÊt Ýt doanh nghiÖp cã qui m« 6 ®Õn 8 d©y chuyÒn s¶n xuÊt nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao. T¨ng ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt Da-Giµy ViÖt nam. Thùc tÕ cho thÊy c«ng ty Da-Giµy xuÊt khÈu Th¸i B×nh, sau khi ®­a 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt giµy v¶i c«ng suÊt 1,2 tØ ®«i/n¨m vµ mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt g¨ng tay da cã c«ng suÊt 150 ngµn ®«i/n¨m vµo ho¹t ®éng. MÆc dï n¨m 1998 míi huy ®éng 60% c«ng suÊt, c«ng ty ®· xuÊt khÈu h¬n 400.000 ®«i giµy v¶i vµ 130.000 ®«i g¨ng tay da víi doanh thu 12 tØ ®ång. N¨m 1999, Tæng c«ng ty trang bÞ thiÕt bÞ tiªn tiÕn cho 2 nhµ m¸y lµ XÝ nghiÖp Giµy H­ng-An t¹i khu Sãng thÇn cña C«ng ty Giµy HiÖp H­ng, vµ XÝ nghiÖp Da-Giµy ë khu c«ng nghiÖp T©n T¹o cña C«ng ty Giµy Phó L©m t¹i T.P. Hå ChÝ Minh. Víi sè vèn ®Çu t­ gÇn 10 tû ®ång. Nhµ m¸y giµy H­ng an cã c«ng suÊt thiÕt kÕ 500.000 ®«i/n¨m. KÓ tõ khi ®i vµo ho¹t ®éng, nhµ m¸y ®· s¶n xuÊt gÇn 20.000 ®«i giµy da xuÊt khÈu vµ giµy b¶o hé lao ®éng. HiÖn nay t×nh h×nh ®Çu t­ ®ang gÆp mét sè khã kh¨n chñ yÕu do c¸c nguyªn nh©n sau: Do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë c¸c n­íc trong khu vùc tõ cuèi n¨m 1997 ®Õn nay lµm cho viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp bÞ ch÷ng l¹i, hÇu nh­ kh«ng cã dù ¸n liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ thªm vµo ngµnh Da-Giµy . C¸c dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp triÓn khai rÊt chËm, thËm chÝ mét sè dù ¸n ph¶i thu håi giÊy phÐp. C¸c dù ¸n míi cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc rÊt Ýt do thÞ tr­êng kh«ng ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ tµi chÝnh khã kh¨n...ChØ cã c¸c dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u vµ ®Çu t­ më réng ®­îc thùc hiÖn t¹i c¸c doanh nghiÖp cã b¹n hµng æn ®Þnh Mét sè n­íc trong khu vùc ph¸ gi¸ ®ång néi tÖ ®· lµm chi ngµnh giµy ViÖt nam trë nªn kÐm hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã ngµnh giµy ViÖt nam cßn gÆp ph¶i sù c¹nh tranh gay g¾t víi ngµnh giµy Trung quèc. Mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ “nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trong t­¬ng lai cã lµm ®¶o lén vÒ n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m nhÑ chi phÝ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt giµy kh«ng?” . C¸c nhµ chiÕn l­îc vÌ giµy quèc tÕ ®· kh¼ng ®Þnh: “ ch¾c ch¾n lµ cã nh­ng kh«ng nhiÒu nh­ mong muèn. PhÇn lín tiÕn bé c«ng nghÖ cña ngµnh giµy dùa vµo ¸p dông thµnh qu¶ khoa häc cña 4 ngµnh chñ yÕu sau: Sù tiÕn bé vÒ chÕ t¹o m¸y. M¸y thay thÕ bµn tay, søc lùc con ng­êi thùc hiÖn c¸c thao t¸c tinh x¶o, s¶n xuÊt giµy s¸t víi c¸c mÉu thiÕt kÕ thêi trang, lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn ®Òu ®Æn. Tuy nhiªn, m¸y mãc cã trî gióp cña m¸y tÝnh chØ ®­a n¨ng suÊt lªn rÊt cao ë 2 c«ng ®o¹n gß r¸p giµy b»ng R«-bèt ®· lµm cho n¨ng suÊt ®¹t gÇn 200 ®«i/ng­êi/ngµy t¨ng gÊp 5-6 lÇn gß r¸p theo d©y chuyÒn b¨ng t¶i dµi cæ ®iÓn cÇn ®«ng nh©n c«ng. ¸p dông nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc trong to¸n häc, vËt lý häc, hãa häc... vµo c«ng nghÖ pha s¾t nguyªn liÖu, chÕ t¹o khu«n mÉu...nh»m lµm gi¶m thªm 3-4% vËt t­ tiªu hao, nh­ ¸p dông c¸c thµnh tùu míi trong c«ng nghÖ ¨n mßn hãa häc, c¸c cÊu tróc cña CAD/CAM...trong thiÕt kÕ c¸c chi tiÕt giµy, c¸c lo¹i giµy, thiÕt kÕ chÕ t¹o khu«n mÉu. ¸p dông thµnh tùu s¶n xuÊt vËt liÖu míi Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p thiÕt kÕ giµy víi CAD-3D nh»m b¶o ®¶m ®­îc tÝnh ®ång bé cña c¸c bé phËn kh¸c nhau trªn nh÷ng ®«i giµy kh¸c kÝch cì hoÆc ®èi xøng trªn cïng 1 ®«i giµy, b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c khi ®óc khu«n. TiÕn tíi 3D cßn trî gióp c¶ cho viÖc thiÕt kÕ ®­êng nÐt, kiÓu d¸ng, x¸c ®Þnh râ viÖc lùa chän thµnh phÇn nguyªn liÖu, cho phÐp gi¶m bít thêi gian, c«ng søc lËp c«ng nghÖ triÓn khai s¶n xuÊt mÉu giµy thËt. Nhê sù tiÕn bé v­ît bËc cña khoa häc kü thuËt cho phÐp c¸c h·ng s¶n xuÊt ®­a nhanh s¶n phÈm giµy dÐp ra thÞ tr­êng ngay c¶ víi sè l­îng rÊt nhá mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc gi¸ rÎ, chÊt l­îng cao. §©y lµ yÕu tè c¹nh tranh thµnh c«ng nhÊt cho bÊt kú s¶n phÈm hiÖn ®¹i nµo. 3/ §Çu t­ ph¸t triÓn nguyªn vËt liÖu. Tõ 1993 trë l¹i ®©y, ngµnh Da-Giµy ViÖt nam cã nhÞp ®é ph¸t triÓn rÊt cao, v­ît nhiÒu môc tiªu chñ yÕu cña kÕ ho¹ch 90-95, t¹o nhiÒu c¬ héi cho c¸c s¶n phÈm giµy vµ ®å da ViÖt nam héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. N¨ng lùc s¶n xuÊt ®Õn 95 t¨ng 7-9 lÇn so n¨m 1992. B×nh qu©n hµng n¨m t¨ng tr­ëng vÒ s¶n l­îng 40%, vÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu trªn 50%. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng xuÊt khÈu th× ®iÒu kiÖn quan träng lµ ph¶i gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò vÒ nguyªn phô liÖu cho ngµnh. 3.1/ TÇm quan träng cña nguyªn phô liÖu §èi víi s¶n xuÊt giµy dÐp, gi¸ trÞ nguyªn phô liÖu chiÕm tû träng 70% trong gi¸ thµnh, trong khi tiÒn l­¬ng chØ chiÕm 10-15% Nguyªn phô liÖu phôc vô cho ngµnh giµy dÐp mang tÝnh chuyªn ngµnh, nghÜa lµ, c¸c nguyªn phô liÖu ®ã hÇu nh­ chØ dïng ®Ó lµm giµy dÐp mµ th«i. NÕu trong n­íc s¶n xuÊt vµ ®¸p øng ®Çy ®ñ nguyªn phô liÖu sÏ t¹o nhiÒu thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn ngµnh: Chñ ®éng trong viÖc ®¸p øng vÒ chñng lo¹i, sè l­îng, thêi gian cung cÊp nguyªn liÖu. T¨ng thu ng©n s¸ch cho ®Êt n­íc vµ tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng cao h¬n so víi lµm gia c«ng nh­ hiÖn nay. §ång thêi kÐo theo sù ph¸t triÓn cña nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c nh­: dÖt, nhuém, giÊy, chÕ t¹o m¸y vµ phô tïng, chÕ t¹o khu«n mÉu, hãa chÊt. 3.2/ HiÖn tr¹ng cña nguyªn phô liÖu cho ngµnh Da-Giµy HiÖn nay, nguyªn phô liÖu cho giµy v¶i ph¶i nhËp ngo¹i tíi 70% nh­: v¶i mò, « dª, keo, b×a tÈy,... riªng hãa chÊt hÇu nh­ ph¶i nhËp tíi 80%. Nguyªn phô liÖu cho giµy thÓ thao th× ph¶i nhËp hÇu hÕt, thËm chÝ ph¶i nhËp c¶ ®Õ giµy. B¶ng 5: Sè liÖu nguyªn phô liÖu nhËp ngo¹i (®¬n vÞ tÝnh USD) VËt t­ nhËp 1996 1997 1997/1996 Da c¸c lo¹i 31.629.564 59.539.206 1,88 Gi¶ da c¸c lo¹i 1.517.599 4.476.571 2,95 §Õ giµy vµ c¸c bé phËn 9.600.510 34.625.571 3,61 C¸c nguyªn liÖu kh¸c 243.901.803 287.252.652 1,18 Tæng céng 286.694.476 385.893.455 1,35 Theo sè liÖu ph©n tÝch ta thÊy tû lÖ nhËp khÈu nguyªn liÖu vÉn kh¸ cao, nguyªn nh©n chñ yÕu lµ: Do Tæng c«ng ty Da-Giµy ViÖt nam nãi riªng vµ nhµ n­íc nãi chung ch­a thÊt sù chó träng quan t©m ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt da thuéc cung cÊp cho ngµnh PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giµy vÉn thùc hiÖn gia c«ng cho n­íc ngoµi nªn kh«ng chó träng viÖc ®¸p øng nguyªn liÖu vµ kh«ng chó träng vµo viÖc ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu Tr­íc ®©y, ngµnh giµy th­êng khai th¸c c¸c c«ng nghÖ s½n cã cña c¸c ngµnh kh¸c ®Ó s¶n xuÊt cho ngµnh m×nh nªn c¸c s¶n phÈm ch­a tháa m·n hÕt c¸c tÝnh n¨ng cña ®«i giµy vµ c¸c phô liÖu kh«ng cã bé phËn nghiªn cøu ®¸p øng. Trong thùc tÕ da thuéc c¸c lo¹i cã thÓ s¶n xuÊt nh­ng n¨ng lùc vµ thiÕt bÞ ngµnh thuéc da ViÖt nam ch­a ®ñ søc ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt cµ xuÊt khÈu do nguån da sèng ch­a ®¹t yªu cÇu vÒ chÊt l­îng vµ kh«ng ®ñ ®¸p øng c¶ vÒ sè l­îng. B¶ng 6: Tû lÖ nhËp xuÊt qua c¸c n¨m (®¬n vÞ 1000 USD) N¨m 1996 1997 1998 Gi¸ trÞ nguyªn phô liÖu nhËp 286.650 386894 468.778 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu 533.800 964.540 1.000.822 Tû lÖ gi¸ trÞ nhËp/gi¸ trÞ xuÊt (%) 53,7 40 46,8 Sè liÖudo c«ng ty Da giµy ViÖt Nam cung cÊp VÒ s¶n xuÊt ®Õ giµy, ®Õn nay mét sè doanh nghiÖp ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cho mét sè nhµ m¸y s¶n xuÊt giµy nh­ng viÖc ®Çu t­ vÉn mang tÝnh tù ph¸t vµ ch­a cã ®Þnh l­îng trong toµn ngµnh. Simili vµ gi¶ da vÉn cßn ph¶i nhËp nhiÒu cña §µi loan vµ Hµn quèc Cao su, hãa chÊt, nhùa còng ph¶i nhËp nhiÒu víi gi¸ trÞ lín tõ c¸c n­íc: NhËt, §µi loan, Hµn quèc,.. do ngµnh hãa dÇu, tæng hîp h÷u c¬ cña n­íc ta ch­a ph¸t triÓn C¸c phô liÖu kh¸c ®· s¶n xuÊt ®­îc trong n­íc nh­ng chÊt l­îng kh«ng ®¶m b¶o nªn vÉn ph¶i nhËp cña Th¸i vµ §µi loan. Cho ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay, ViÖt nam vÉn ph¶i nhËp khÈu 6 triÖu feet vu«ng da thuéc mçi n¨m. Nhµ m¸y thuéc da ch­a ®¸p øng ®­îc 10%nhu cÇu vµ hiÖn chØ ho¹t ®éng ®­îc 25% c«ng suÊt do thiÕu nguyªn liÖu. N¨m 93-98, c¸c s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh giµy t¨ng rÊt nhanh. N¨m 93 lµ 61460 ngµn ®«i giµy dÐp c¸c lo¹i; n¨m 95 115.300 ngµn; n¨m 96 145.604 ngµn. Trong khi ®ã ngµnh s¶n xuÊt da thuéc thµnh phÈm vÉn t¨ng chËm. N¨m 93 ®¹t 6.100 ngµn feet vu«ng; n¨m 94 ®¹t 6.700; n¨m 95 ®¹t 8000; n¨m 96 ®¹t 8200; n¨m 97 ®¹t 9700; n¨m 98 ®¹t 10.000. HiÖn nay ngµnh thuéc da ë c¸c c¬ së ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn m¹nh. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy Tæng c«ng ty Da-Giµy ViÖt nam ®· thùc hiÖn viÖc s¾p xÕp, qui ho¹ch l¹i c¸c doanh nghiÖp thuéc da miÒn B¾c vµ miÒn Trung nh»m cñng cè , n©ng cao chÊt l­îng ®¶m b¶o cung cÊp thµnh phÈm cho c¸c doanh nghiÖp. §øng tr­íc thùc tr¹ng trªn, ®Ó ngµnh Da-Giµy ViÖt nam cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh vµ cã søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi th× ngµnh ph¶i khÈn tr­¬ng qui ho¹ch vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn nguyªn vËt liÖu. ¦u tiªn ®Çu t­ cho thuéc da vµ s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu ë c¸c lÜnh vùc nh­ ®Õ giµy, keo d¸n, c¸c chi tiÕt b»ng nhùa, kim lo¹i, ®Çu t­ s¶n xuÊt khu«n mÉu. Nªn kªu gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo s¶n xuÊt nguyªn liÖu PU, PVC, hãa chÊt. ChØ khi nµo chñ ®éng s¶n xuÊt ®­îc 70-80% nguyªn vËt liÖu trong n­íc ngµnh Da-Giµy ViÖt nam míi cã thÓ tõ bá ph­¬ng thøc gia c«ng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Khi ®ã ngµnh Da-Giµy ViÖt nam míi thùc sù ®øng v÷ng trªn ®«i ch©n cña m×nh vµ ®ãng gãp ®­îc nhiÒu cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. 4/ §Çu t­ ®µo t¹o ®éi ngò kü s­ Da-Giµy Kü s­ Da-Giµy cã vai trß quan träng, hä lµ ng­êi trùc tiÕp nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn mÉu, ®Þnh ra c¸c b­íc c«ng nghÖ vµ triÓn khai may mÉu míi, s¾p xÕp qui tr×nh s¶n xuÊt , bè trÝ nh©n lùc cho tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Nh­ng thùc tÕ cho ®Õn nay, trong c¶ n­íc ch­a cã tr­êng líp nµo ®µo t¹o kü s­ Da-Giµy cung cÊp cho ngµnh. C¸c kü s­ hiÖn ®ang lµm viÖc phÇn lín ®­îc lùa chän trong sè c¸c c«ng nh©n cã tay nghÒ cao, göi ®i ®µo t¹o . §éi ngò c«ng nh©n vµ c«ngnh©n kü thuËt lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cña ngµnh Da-Giµy chñ yÕu ch­a qua ®µo t¹o chÝnh qui mµ chØ do c¸c doanh nghiÖp phèi hîp víi ®èi t¸c tù më líp ®µo t¹o, kÌm cÆp tõ 2-3 th¸ng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt cña c¬ së. Mét sè doanh nghiÖp cho biÕt, hä ®ang gÆp khã kh¨n trong viÖc khai th¸c mÉu hµng míi , sö dông nguyªn phô liÖu vµ nhiÒu chi tiÕt phøc t¹p kh¸c v× kh«ng cã kü s­ c«ng nghÖ Da-Giµy giái. Nh­ vËy, c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n c«ng lµ mèi quan t©m lín ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp giµy, do ®ã cÇn ph¶i ®a d¹ng hãa ph­¬ng thøc ®µo t¹o nh­: më tr­êng ®µo t¹o vÒ ngµnh giµy, kÕt hîp víi kÌm cÆp t¹i chç, ®µo t¹o míi g¾n liÒn víi ®µo t¹o l¹i ®Ó hoµn thiÖn ®éi ngò. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c kü s­ tiÕn hµnh khai th¸c thu thËp th«ng tin ph¶n håi tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Ó doanh nghiÖp c¶i tiÕn mÉu m·, n©ng cao chÊt l­îng gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. Võa qua, ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c kü s­ c«ng nghÖ Da-Giµy, hiÖp héi Da-Giµy ViÖt nam ®· phèi hîp víi hiÖp héi Da-Giµy Italia më líp båi d­ìng kü thuËt, thiÕt kÕ mÉu giµy cho c¸c häc viªn cña hai miÒn B¾c Nam. 5/ §Çu t­ vµo tµi s¶n v« h×nh Thùc tÕ cho thÊy , c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc nãi chung vµ ngµnh Da-Giµy ViÖt nam nãi riªng cßn Ýt quan t©m tíi h×nh thøc qu¶ng c¸o vµ tiÕp thÞ. NhiÒu doanh nghiÖp thùc sù söng sèt khi biÕt r»ng cã nh÷ng doanh nghiÖp n­íc ngoµi bá ra hµng tr¨m triÖu USD ng©n quü hµng n¨m giµnh cho qu¶ng c¸o. VÝ nh­ h·ng Cocacola hµng n¨m giµnh 40% lîi nhuËn thu ®­îc cho c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o. C«ng nghiÖp qu¶ng c¸o ë n­íc ta cßn hÕt søc non trÎ doanh sè qu¶ng c¸o mçi n¨m chØ ®¹t kho¶ng 400 triÖu USD. Song doanh sè trªn chñ yÕu do c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. §èi víi ngµnh Da-Giµy ViÖt nam mçi n¨m ngµnh t¨ng ®Çu t­ 15% cho c«ng t¸c nghiªn cøu vµ tiÕp thÞ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Qu¶ng c¸o vµ tiÕp thÞ lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng v× ®©y chÝnh lµ thÓ hiÖn sù thµnh c«ng cña mét doanh nghiÖp. Th«ng qua c¸c h×nh thøc nµy s¶n phÈm cña ngµnh míi cã thÓ tiÕp cËn tíi ng­êi dïng vµ víi mÉu m· ®a d¹ng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm tèt sÏ thu hót ®­îc ng­êi dïng sö dông s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Vµ nh­ vËy h×nh thøc qu¶ng c¸o vµ tiÕp thÞ s¶n phÈm ®· ®¹t ®­îc thµnh c«ng. §Çu t­ vµo tµi s¶n v« h×nh lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, lµ ®iÒu kiÖn quan träng cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nãi chung vµ ngµnh Da-Giµy ViÖt nam nãi riªng. 6/ §Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh Ngoµi viÖc ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn c«ng nghÖ thiÕt bÞ cho ngµnh Da-Giµy th× viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së s¶n xuÊt lµ mét nhu cÇu hÕt søc quan träng. Trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 92 ®Õn n¨m 97, tæng vèn ®Çu t­ vµo nhµ x­ëng thiÕt bÞ trong lÜnh vùc Da-Giµy ®¹t gÇn 6.000 tû ®ång, trong ®ã ®Çu t­ vµo nhµ x­ëng chiÕm 41,7%. Trong lÜnh vùc thuéc da, tæng vèn ®Çu t­ vµo nhµ x­ëng thiÕt bÞ trªn 200 tû ®ång, trong ®ã ®Çu t­ vµo nhµ x­ëng chiÕm 30% Ho¹t ®éng ®Çu t­ vµo c¬ së s¶n xuÊt hiÖn cã d­íi h×nh thøc ®Çu t­ chiÒu s©u vµ ®Çu t­ c¸c c¬ së míi lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh, phï hîp víi yªu cÇu ®æi míi c«ng nghÖ t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng ®­îc tho¶i m¸i ®Ó tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, mang l¹i nhiÒu lîi thÕ cho ngµnh Da-Giµy ViÖt nam gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. III/ Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ h¹n chÕ cßn tån t¹i cña ngµnh Da-Giµy ViÖt nam 1/ KÕt qu¶ ®¹t ®­îc Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp giµy thÕ giíi vµ khu vùc, c«ng nghiÖp giµy ViÖt nam tõ sau khi Liªn x« vµ c¸c n­íc XHCN §«ng ¢u tan r· ®· ®ãn nhËn sù dÞch chuyÓn m¹nh mÏ tõ c¸c n­íc c«ng nghiÖp tªn thÕ giíi. Tõ chç gia c«ng mò giµy ®¬n thuÇn cho c¸c n­íc §«ng ¢u vµ Liªn x« (cò), ®Õn nay c¸c doanh nghiÖp Da-Giµy ViÖt nam ®· cã thÓ s¶n xuÊt hoµn chØnh nhiÒu chñng lo¹i phong phó, mÉu m· ®a d¹ng vµ c¸c nh·n m¸c næi tiÕng thÕ giíi còng ®· ®­îc s¶n xuÊt ë ViÖt nam nh­ Nike, Reebok, Diadona vµ gÇn ®©y lµ Timber, Clarks,... Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ngµnh t¨ng lªn nhanh chãng. NÕu n¨m 93 míi chØ ®¹t 118 triÖu USD th× ®Õn n¨m 97 ®· t¨ng len tíi 965 triÖu USD. N¨m 98 mÆc dï chÞu t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ cña c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi nh­ng kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn ngµnh vÉn ®¹t trªn 1 tû USD vµ n¨m 99 t¨ng len 1,34 tû USD, ­íc tÝnh n¨m 2001 ®¹t 1,65 tû USD. Tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu kim ng¹ch hµng n¨m trªn 50%. Riªng n¨m 98 chØ ®¹t 3,8%. Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña ngµnh lµ 30% mçi n¨m ®øng vÞ trÝ thø ba trong n­íc sau hai ngµnh DÇu khÝ vµ DÖt may. Lîi thÕ cña ngµnh c«ng nghiÖp Da-Giµy lµ nguån lao ®éng rÎ, dåi dµo, ng­êi lao ®éng l¹i khÐo tay, cÇn cï, tiÕp thu nhanh kü thuËt míi. HiÖn t¹i ngµnh Da-Giµy lµ ®¬n vÞ thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng nhÊt. S¶n l­îng giµy dÐp c¸c lo¹i t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. N¨m 93 ®¹t 61.460 ngµn ®«i, n¨m 1994 lµ 92.786 ngµn ®«i n¨m 1998 t¨ng ®Õn 212.645 ngµn ®«i. Víi chÊt l­îng, chñng lo¹i vµ mÉu m· s¶n phÈm phong phó, ®a d¹ng, s¶n phÈm giµy ViÖt nam ®· chiÕm ®­îc c¶m t×nh cña kh¸ch hµng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. HiÖn t¹i thÞ tr­êng giµy xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt nam la EU chiÕm 80% kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn ngµnh. Bªn c¹nh ®ã NhËt,Mü, .. còng lµ thÞ tr­êng lín cña ngµnh Da-Giµy ViÖt nam. Do ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña ngµnh Da-Giµy ViÖt nam ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ , gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ doanh thu ngµy cµng cao nªn kÐo theo ®ã viÖc nép ng©n s¸ch cho nhµ n­íc cña ngµnh còng ngµy mét cao. LÊy C«ng ty cæ phÇn HiÖp An lµm vÝ dô, ta thÊy nép ng©n s¸ch cña c«ng ty nµy t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. NÕu tr­íc khi cæ phÇn hãa, nép ng©n s¸ch chØ lµ 14,5 triÖu ®ång, th× sau khi cæ phÇn hãa con sè nµy t¨ng lªn ®¸ng kÓ: n¨m 1995 lµ 136 triÖu ®ång, n¨m 1996 lµ 80 triÖu ®ång, n¨m 1997 lµ 130 triÖu ®ång, n¨m 1998 lµ 387 triÖu ®ång, n¨m 1999 1550 triÖu ®ång; dù kiÕn n¨m 2000 ®¹t 2000 triÖu ®ång. KÓ tõ khi Liªn x« vµ §«ng ¢u tan r· cho ®Õn nay ®· thu hót kh¸ nhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100% vãn n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ngµnh Da-Giµy. TÝnh ®Õn n¨m 1998 cã 53 doanh nghiÖp n­íc ngoµi trªn tæng sè 196 doanh nghiÖp ®Çu t­ s¶n xuÊt Da-Giµy. Ngµnh ®· thu hót ®­îc 300.000 lao ®éng vµ trong mét thêi gian ng¾n, ngµnh ®· ®­îc ®Çu t­ trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®¹t n¨ng lùc s¶n xuÊt 362 triÖu ®«i giµy dÐp , gÇn 30 triÖu tói, cÆp c¸c lo¹i. Tr×nh ®é cña c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n ®­îc n©ng cao, tÝnh n¨ng ®éng , s¸ng t¹o vµ khÐo lÐo cña lùc l­îng lao ®éng tÎ ®­îc ph¸t huy. B­íc sang n¨m 2000, lµ n¨m chuyÓn giao thiªn niªn kû víi bao biÕn ®éng trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi , ngµnh Da-Giµy ViÖt nam l¹i ®øng thêi c¬ míi cÇn héi nhËp. ThÞ tr­êng Mü réng lín ®· høa hÑn më cöa víi ngµnh dg ViÖt nam b»ng hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü ®· ®­îc ký kÕt vµ th«ng qua vµo th¸ng 10/2001. TiÕp ®ã lµ ViÖt nam ®ang ®µm ph¸n ®Ó trë thµnh thµnh viªn cña tr chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ (WTO) trong thêi gian tíi. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc xãa bá hµng rµo thuÕ quan ®èi víi hµng hãa xuÊt khÈu vµo Mü vµ c¸c n­íc trong tæ chøc nµy. 2/ Nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i cña ngµnh Da-Giµy ViÖt nam 2.1 Nh÷ng th¸ch thøc Bªn c¹nh thêi c¬ lín , thuËn lîi vÒ ­u thÕ xuÊt khÈu, ngµnh c«ng nghiÖp Da-Giµy ®ang ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc kh«ng kÐm phÇn quan träng. §ã lµ: Do l­îng hµng tån kho lín vµ sù mÊt gi¸ cña ®ång EURO, nªn søc mua cña thÞ tr­êng truyÒn thèng ®èi víi ngµnh Da-Giµy gi¶m m¹nh vµo n¨m 2000. §Æc biÖt lµ ®èi víi giµy v¶i vµ giµy thÓ thao, l­îng hµng n¨m 2000 chØ ®¹t 50-70% so víi n¨m 1999. Thªm vµo ®ã lµ sù c¹nh tranh khèc liÖt víi Trung quèc. Trung quèc cã lîi thÕ th­¬ng m¹i h¬n ta do hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i Trung-Mü ®· cã hiÖu lùc vµ trong t­¬ng lai kh«ng xa Trung quèc ®ang chuÈn bÞ gia nhËp WTO. MÆt kh¸c gi¸ giµy dÐp cña Trung quèc lu«n thÊp h¬n cña ta 10-30% do chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu , n¨ng suÊt lao ®éng cao. Trung quèc ®· ®Çu t­ vµ s¶n xuÊt ®­îc hÇu hÕt c¸c nguyªn phô liÖu cho giµy dÐp nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹ vµ hoµn toµn chñ ®éng trong s¶n xuÊt vµ thiÕt kÕ mÉu m·. ThÞ tr­êng Mü vµ mét sè n­íc sÏ réng më ®èi víi ngµnh Da-Giµy ViÖt nam trong thêi gian tíi víi nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ, nh­ng còng cã nh÷ng ®ßi hái kh¾t khe vÒ tiªu chuÈn chÊt l­îng, vÖ sinh c«ng nghiÖp, m«i tr­êng, luËt ph¸p..mµ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo , s¶n phÈm nµo cóng cã thÓ vµo ®­îc mét c¸ch dÔ dµng. Trong khi ®ã, ngµnh Da-Giµy ViÖt nam cßn qu¸ nhá bÐ so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, chñ yÕu vÉn lµm theo ph­¬ng thøc gia c«ng, tr×nh ®é thiÕt bÞ c«ng nghÖ chØ ë møc trung b×nh, tr×nh ®é nghiªn cøu c«ng nghÖ, thiÕt kÕ mÉu m· cßn yÕu, nguyªn vËt liÖu vµ phô tïng ph¶i nhËp ngo¹i nhiÒu. 2.2/ H¹n chÕ Bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc, trong thêi gian qua ngµnh Da-Giµy vÉn ph¶i ®­¬ng ®Çu víi rÊt nhiÒu khã kh¨n kÓ c¶ trong n­íc lÉn ngoµi n­íc. Khã kh¨n nµy kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc mµ nã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh t×m kiÕm c¬ héi , ®Çu t­ ph¸t triÓn nh»m t¹o nhiÒu lîi thÕ cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Tr­íc hÕt do thiÕu vèn nªn c¸c doanh nghiÖp cña ta phÇn nhiÒu chØ gia c«ng s¶n phÈm cho n­íc ngoµi. Tr×nh ®é nghiªn cøu Da-Giµy c«ng nghÖ míi, thiÕt kÕ mÉu vµ ®µo t¹o chuyªn ngµnh cßn yÕu ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh . ViÖn nghiªn cøu ch­a thùc sù trë thµnh trung t©m chÊt x¸m, lµm chñ lùc trong viÖc nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ cña ngµnh. Nguyªn phô liÖu trong ®ã cã thuéc da vµ c¸c thiÕt bÞ , phô tïng trong n­íc ch­a thùc sù ®­îc nhµ n­íc vµ Tæng c«ng ty quan t©m ®Çu t­. HiÖn nay, nguyªn phô liÖu cho giµy v¶i ph¶i nhËp ngo¹i tíi h¬n 70% riªng hãa chÊt hÇu nh­ ph¶i nhËp tíi 80%. Nguyªn phô liÖu cho giµy thÓ thao ph¶i nhËp hÇu hÕt, thËm chÝ ph¶i nhËp c¶ ®Õ giµy. Da thuéc mçi n¨m ph¶i nhËp 600.000-700.000 feet vu«ng. Nguyªn liÖu trong n­íc chÊt l­îng kh«ng cao vµ kh«ng æn ®Þnh. VÝ dô, v¶i trÞ sè vµ mËt ®é sîi cña c¸c ®ît kh«ng æn ®Þnh. Mµu s¾c nhuém trong mét cuén v¶i cßn chªnh nhau vÌ s¾c ®é. Chñng lo¹i ®¬n ®iÖu. Nguån cung cÊp kh«ng æn ®Þnh, ®ång thêi chÊt l­îng kÐm g©y ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng giµy dÐp. Do ch­a cã qui ho¹ch nªn ®Çu t­ cßn manh món, t¶n m¹n, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ViÖc ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ thiÕt bÞ cßn ch­a ®­îc quan t©m nhiÒu hÇu hÕt c«ng nghÖ thuéc thÕ hÖ 2 thÕ hÖ 3 hoÆc nh÷ng c«ng nghÖ ®· ho¹t ®éng c¸ch ®©y 10-15 n¨m. ThiÕu ®éi ngò kü s­ lµnh nghÒ, tr×nh ®é tay nghÒ cao trong thiÕt kÕ khu«n mÉu vµ thêi trang. T×nh h×nh tµi chÝnh, vèn kinh doanh cßn nhiÒu yÕu kÐm, nî ®äng vµ th©m hôt vèn cßn ®¸ng lo ng¹i ë mét sè doanh nghiÖp ViÖt nam. ViÖc sö dông m¸y mãc l¹c hËu ®· lµm cho hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp Da-Giµy ViÖt nam cßn thÊp h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi. T×nh tr¹ng ®¸nh thuÕ trïng, hoµn thuÕ chËm cßn phæ biÕn, hµng nhËp lËu (chñ yÕu tõ Trung quèc trµn lan, lµm cho c¸c doanh nghiÖp khã c¹nh tranh vÒ gi¸ b¸n trªn thÞ tr­êng néi ®Þa, c¬ chÕ chÝnh s¸ch cßn nhiÒu ®iÓm cøng nh¾c ch­a thùc sù phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng ch­a thùc sù t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp quèc doanh. Tãm l¹i , ®Ó cã thÓ tån t¹i, ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng c¶ ë thÞ tr­êng khu vùc vµ trªn thÕ giíi, ngµnh Da-Giµy ViÖt nam cÇn ph¶i tÝch cùc ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®­îc, bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i h¹n chÕ nh÷ng tån t¹i hiÖn cã cña ngµnh. Ho¹t ®éng trong m«i tr­êng c¹nh tranh , doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm kh«ng chØ vÒ chÊt l­îng mµ cßn c¶ mÉu m·, gi¸ c¶, chñng lo¹i cña s¶n phÈm....§Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu ngµnh Da-Giµy ViÖt nam cÇn ph¶i ®­a ra ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh vµ nh÷ng gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong néi bé ngµnh Da-Giµy ViÖt nam, ®Ó h­íng tíi tiÕn tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. PhÇn iii §Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ mét sè gi¶i ph¸p cña Tæng c«ng ty Da-Giµy ViÖt nam I/ §Þnh h­íng ph¸t triÓn cña tæng c«ng ty Da-Giµy ViÖt nam trong thêi kú 2001 – 2005 1/ Môc tiªu dµi h¹n ®Õn 2010 cña ngµnh Da-Giµy ViÖt nam C«ng nghiÖp Da-Giµy lµ ngµnh cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao (gÇn 40%/n¨m) c¶ vÒ s¶n l­îng, lao ®éng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu, ®ång th× còng lµ ngµnh cã nhiÒu triÓn väng trong 10 n¨m tíi. Môc tiªu ph¸t triÓn cã nhiÒu song cho ®Õn giai ®o¹n 2010 ®Ó ph¸t triÓn, ngµnh ®· ®­a ra mét sè môc tiªu chÝnh sau: Tõ nay ®Õn 2010 ngµnh ph¶i v­¬n lªn ph¸t triÓn vµ héi nhËp víi thÞ tr­êng thÕ giíi vµ khu vùc Ngµnh Da-Giµy sÏ trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh xuÊt khÈu chÝnh cña ®Êt n­íc víi mét c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, cã tiÒm lùc vÒ khoa häc c«ng nghÖ vµ thiÕt kÕ mÉu mèt thêi trang lµm chñ ®­îc thÞ tr­êng ®Çy tÝnh n¨ng ®éng T¨ng c­êng ®¸p øng thÞ tr­êng néi ®Þa cã nhu cÇu ngµy cµng t¨ng, tõng b­íc chuyÓn m¹nh tõ gia c«ng sang mua nguyªn liÖu b¸n s¶n phÈm, ®¶m b¶o chÊt l­îng, ®a d¹ng hãa c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ t¨ng nhanh tÝch lòy. Dµnh thÕ chñ ®éng trªn c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh (NhËt, T©y ¢u, B¾c Mü) vµ n©ng cao vÞ thÕ cña ngµnh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ Môc tiªu ®Õn n¨m 2005, ngµnh Da-Giµy sÏ s¶n xuÊt gÇn nöa tû ®«i giµy dÐp vµ gÇn 20000 tÊn ®å da vµ gi¶ da, xuÊt khÈu ®¹t kho¶ng 3,1 Tû USD. §Õn 2010, toµn ngµnh sÏ s¶n xuÊt 640 triÖu ®«i giµy/dÐp, 80,698 triÖu cÆp/tói c¸c lo¹i, da thuéc thµnh phÈm lµ 80 triÖu feet vu«ng, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 4,7 tû USD. 2/ §Þnh h­íng ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty Da-Giµy ViÖt nam Kh¼ng ®Þnh xuÊt khÈu ®Ó t¹o sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ bÒn v÷ng, lµm chñ trªn lÜnh vùc s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng.ChuyÓn m¹nh tõ gia c«ng s¶n xuÊt sang mua nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm. Cñng cè s¾p xÕp vµ tæ chøc l¹i khu vùc thuéc da, khai th¸c n¨ng lùc hiÖn cã vµ nguån nguyªn liÖu trong n­íc, ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ chó träng ®Õn kh©u xö lý m«i tr­êng. Chó träng kh©u thiÕt kÕ triÓn khai c¸c mÉu m· míi vµo s¶n xuÊt ph¶n øng nhanh nh¹y tr­íc c¸c nhu cÇu cña thÞ tr­êng, gi÷ vai trß chñ ®¹o vÒ kü thuËt c«ng nghÖ cña toµn ngµnh trong viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc cña nhµ n­íc ®èi víi ngµnh Da-Giµy B¶ng 7 Mét sè lo¹i vËt liÖu vµ nguån cÊp (triÖu yard) 1996 2000 2005 2010 ¦íc nhu cÇu gi¶ da PVC, PU Trong ®ã s¶n xuÊt t¹i ViÖt nam ¦íc nhu cÇu da nh©n t¹o PVC,PU cã cèt da v¸ng Trong ®ã s¶n xuÊt t¹i ViÖt nam ¦íc nhu cÇu v¶i tõ sîi tæng hîp Trong ®ã s¶n xuÊt t¹i ViÖt nam ¦íc nhu cÇu v¶i tõ sîi tæng hîp Trong ®ã s¶n xuÊt t¹i ViÖt nam 18 5 2 25 20 10 35 4 1,5 45 20 35 25 50 35 6 2,5 65 35 45 35 65 50 9 3,5 90 60 55 45 T¨ng c­êng s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc vÒ sè l­îng vµ mÉu m· ®a d¹ng, chÊt l­îng tèt. Tæ chøc phèi hîp tèt gi÷a c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt nguyªn liÖu phô liÖu, thµnh phÈm giµy dÐp ®¹t tr×nh ®é chuyªn m«n hãa cao. BiÓu 7: Nhu cÇu vËt t­, nguyªn liÖu cho ngµnh Da-Giµy ViÖt nam §¬n vÞ 2005 2010 Da TriÖu feet vu«ng 580,0 910,0 Gi¶ da TriÖu Yard 78,0 115,0 V¶i c¸c lo¹i TriÖu Yard 130,0 200,0 §Õ giµy TriÖu ®«i 400,0 600,0 Keo tæng hîp TÊn 2000,0 3200,0 Phô liÖu TÊn 80000,0 1200,0 Nguån sè liÖu do C«ng ty Da giµy ViÖt Nam cung cÊp. X©y dùng viÖn nghiªn cøu Da-Giµy thùc sù trë thµnh ViÖn nghiªn cøu ®i ®Çu vÒ khoa häc, kü thuËt thiÕt kÕ thêi trang, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n trong ngµnh. ¦u tiªn c¸c dù ¸n ®Çu t­ më réng, ®Çu t­ chiÒu s©u, ®Çu t­ míi c¸c côm c«ng nghiÖp ®Ó ®¸p øng môc tiªu trong thêi kú 2001 - 2010 PhÊn ®Êu s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ b»ng nguyªn phô liÖu trong n­íc chiÕm 70 – 80% gi¸ trÞ s¶n phÈm. B¶ng 8 Mét sè môc tiªu ®Þnh l­îng ChØ tiªu §¬n vÞ 2000 2005 N¨ng lùc s¶n xuÊt : Giµy c¸c lo¹i Da thuéc thµnh phÈm Lao ®éng BËc thî b×nh qu©n trong khung 6 bËc Sè c¬ së s¶n xuÊt Tû lÖ m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu Tû lÖ nguyªn liÖu nhËp khÈu TriÖu ®«i TriÖu sqft Ng­êi % % 39 7,5 25.000 2,5 50 65 80 63 10 46.000 4 70 35 35 S¶n l­îng vµ kim ng¹ch Giµy dÐp c¸c lo¹i Da thuéc thµnh phÈm XuÊt khÈu TriÖu ®«i TriÖu sqft TriÖu USD 26 1,2 146 50,3 10 380 Nguån cung cÊp: Tæng c«ng ty Da-Giµy ViÖt nam – 2000 3/ Ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng 3.1 Dù ¸n t¨ng s¶n l­îng da thuéc thµnh phÈm Ngµnh thuéc da t¹o nguyªn liÖu c¬ b¶n cho ngµnh Giµy. Mçi n¨m n­íc ta nhËp khÈu da thuéc thµnh phÈm tõ n­íc ngoµi gÇn 150 triÖu USD. NÕu thuéc da trong n­íc ph¸t triÓn sÏ tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. C¸c dù ¸n thuéc da thµnh phÈm trong giai ®o¹n 2001 – 2005 gåm: Dù ¸n thµnh lËp c«ng ty da ViÖt nam trªn c¬ së hîp nhÊt nhµ m¸y thuéc da T.P. Hå ChÝ Minh vµ nhµ m¸y da Vinh, tæng vèn ®Çu t­ kho¶ng 30 tû ®ång Dù ¸n xö lý n­íc th¶i Nhµ m¸y thuéc da Vinh b»ng c«ng nghÖ míi víi vèn ®Çu t­ kho¶ng 5 tû ®ång. 3.2 C¸c dù ¸n côm c«ng nghiÖp giµy H¶i d­¬ng Dù ¸n x©y dùng 6 c¬ së s¶n xuÊt giµy vµ 15 c¬ së s¶n xuÊt phô liÖu trªn diÖn tÝch 400.000 m2 sö dông 12.000 – 15.000 lao ®éng ®¹t s¶n l­îng 13 triÖu ®«i giµy vµo n¨m 2005. Dù tÝnh vèn ®Çu t­ 500 tû ®ång , trong ®ã vèn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng 80 tû ®ång, 420 tû ®ång vèn ®Çu t­ c¬ së s¶n xuÊt. 3.3 Dù ¸n côm c«ng nghiÖp Giµy miÒn Nam Dù ¸n x©y dùng 6 – 8 c¬ së s¶n xuÊt giµy vµ 15 c¬ së s¶n xuÊt phô liÖu trªn diÖn tÝch 100 ha, sö dông 25.000 lao ®éng, ®¹t s¶n l­îng kho¶ng 25 triÖu ®«i giµy . Dù tÝnh vèn ®Çu t­ 950 tû ®ång. Trong ®ã : 150 tû ®ång ®Çu t­ cho x©y dùng h¹ tÇng; 800 tû ®ång x©y dùng c¬ së s¶n xuÊt do c«ng ty thùc hiÖn vµ gäi vèn n­íc ngoµi vµo c¬ së s¶n xuÊt phô liÖu. 3.4 C¸c dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u B¶ng 9 C¸c dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u Stt Néi dung dù ¸n Vèn (Tr.USD) 1 Nhµ m¸y giµy Th¸i nguyªn: Hoµn thµnh 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt giµy thÓ thao, giµy n÷ 3,6 2 Nhµ m¸y da HuÕ: thªm 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt giµy da 1,65 3 XÝ nghiÖp tói cÆp §µ n½ng: Hoµn thiÖn x­ëng hiÖn cã vµ t¨ng thªm x­ëng s¶n xuÊt tói cÆp chÊt l­îng cao 0,414 4 C«ng ty giµy Yªn viªn: Hoµn thiÖn d©y chuyÒn hiÖn cã vµ t¨ng thªm 2 d©y chuyÒn giµy thÓ thao, giµy n÷ 1,5 5 C«ng ty Da-Giµy Hµ néi: thªm mét d©y chuyÒn giµy thÓ thao, giµy n÷ 0,6 6 C«ng ty giµy An L¹c: Më réng tõ 1-3 d©y chuyÒn x©y míi 1 ®©y chuyÒn giµy thÓ thao 2,1 7 C«ng ty giµy Phó l©m: hoµn thiÖn 2 d©y chuyÒn vµ thªm 1 d©y chuyÒn ë XÝ nghiÖp Phó h¶i` 3,7 Nguån: Tæng C«ng ty Da-Giµy ViÖt nam II/ Mét sè gi¶i ph¸p 1/ VÒ nguån nh©n lùc Khoa häc, c«ng nghÖ vµ con ng­êi lµ nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ c¹nh tranh. V× vËy cÇn coi träng viÖc ®µo t¹o con ng­êi vÒ khoa häc kü thuËt vÒ qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ph¸t huy cao ®é c¸c lîi thÕ vÒ nguån nh©n lùc. Tr­íc m¾t, n©ng cao gi¸o dôc vµ ®µo t¹o mät ®éi ngò c¸n bé kü thuËt vµ qu¶n lý tinh th«ng ®Ó cã thÓ lµm chñ trong qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt , quan t©m ®µo t¹o c¸c nhµ t¹o mÉu vµ ph¸t triÓn mÉu , am hiÓu s©u s¾c thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng. Muèn vËy ngµnh Da-Giµy cÇn cã mét sè c¬ së ®µo t¹o hoÆc phèi hîp víi mét sè tr­êng ®Ó ®µo t¹o ®ång thêi tranh thñ khai th¸c c¸c nguån nh©n lùc ®­îc ®µo t¹o tõ c¸c ®èi t¸c vµ tæ chøc n­íc ngoµi. 2 / VÒ c«ng nghÖ CÇn x¸c ®Þnh ®óng vai trß cña khoa häc c«ng nghÖ trong c«ng nghiÖp Da-Giµy . §Ó tån t¹i vµ cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao th× dï ®øng trªn gãc ®é vÜ m« hay vi m« vÊn ®Ò mang tÝnh quyÕt ®Þnh lµ viÖc ®Çu t­ thay ®æi c«ng nghÖ cò thµnh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cã n¨ng lùc s¶n xuÊt cao, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt, lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu. CÇn ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi d­íi hai h×nh thøc liªn doanh, vµ 100% vèn n­íc ngoµi vµo s¶n xuÊt Da-Giµy xuÊt khÈu, s¶n xuÊt ®Õ giµy vµ s¶n xuÊt giµy da. C¸c c¬ së s¶n xuÊt chó träng vµo ®Çu t­ c«ng nghÖ cã tõ 2 d©y chuyÒn s¶n xuÊt trë lªn, ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng , chñng lo¹i vµ mÉu m· thêi trang, nh»m n©ng cao vÞ thÕ cña ngµnh Da-Giµy ViÖt nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. 3/ VÒ thÞ tr­êng Ngµnh Da-Giµy sÏ tiÕp tôc tham gia vµo tiÕn tr×nh quèc tÕ hãa lùc l­îng s¶n xuÊt , chó träng s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã hµm l­îng kü thuËt cao cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Më réng h¬n n÷a thÞ tr­êng xuÊt khÈu, quan t©m nghiªn cøu thÞ tr­êng Hoa kú, mét thÞ tr­êng nhËp khÈu da giµy lín nh¸t thÕ giíi. §ång thêi chó träng ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña thÞ tr­êng néi ®Þa Muèn ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu trªn ngµnh cÇn ph¶i thùc hiÖn ®­îc tæng hßa c¸c gi¶i ph¸p sau: §Çu t­ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng c¸c lo¹i s¶n phÈm Chñ ®éng trong thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt T¨ng c­êng hîp t¸c chÆt chÏ c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh, kh¾c phôc khã kh¨n, tranh thñ lîi thÕ, h¹n chÕ sù ¶nh h­ëng cña c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi Duy tr× më réng thÞ tr­êng b»ng c¸ch t¨ng c­êng tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, n¾m b¾t ®­îc th«ng tin vµ tiÕp cËn víi kh¸ch hµng. Ng¨n chÆn hiÖn tr¹ng nhËp lËu c¸c s¶n phÈm Da-Giµy vµo thÞ tr­êng trong n­íc. 4/ VÒ m«i tr­êng. §Ó chñ ®éng ®¸p øng nhu cÇu nguyªn liÖu cho ngµnh giµy, tr¸nh « nhiÔm m«i tr­êng,®¶m b¶o cho c¸c c¬ së yªn t©m s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn cÇn nhanh chãng tËp trung x©y dùng khu c«ng nghiÖp thuéc da, di dêi mét sè doanh nghiÖp g©y « nhiÔm m«i tr­êng ra khái khu d©n c­. øng dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ míi trong s¶n xuÊt ®Ó h¹n chÕ « nhiÔm. 5/ VÒ nguån vèn Do c¸c doanh nghiÖp lu«n trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn vµ doanh nghiÖp giµy ®ang t×m c¸ch ®Ó hoµn tr¶ vèn ®Çu t­ ®· bÞ tån ®äng tõ nhiÒu n¨m tr­íc do c¸c kho¶n vay kh«ng cã kh¶ n¨ng chi tr¶. VËy ®Ó t¨ng h¬n n÷a nguån vèn cho c¸c doanh nghiÖp Da-Giµy ViÖt nam c¸c doanh nghiÖp nµy ®ang tÝch cùc gäi vèn ®Çu t­ tõ tÊt c¶ c¸c nguån: vèn tù cã, vèn vay vµ tù tr¶ tÝn dông, vèn cña d©n th«ng qua cæ phÇn hãa vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu, vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi, tranh thñ sù hç trî cña nhµ n­íc th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i nh­: L·i suÊt ®èi víi s¶n xuÊt thµnh phÈm 5-6%/ n¨m, s¶n xuÊt thuéc da 2 – 3%/ n¨m Dù ¸n xö lý n­íc th¶i vµ b¶o vÖ m«i tr­êng cho tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn ODA theo ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ m«i tr­êng. Hç trî l·i suÊt cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu víi møc b»ng 80% l·i suÊt ­u ®·i ®Çu t­ hiÖn hµnh, hç trî ®Çu t­ thµnh lËp trung t©m thiÕt kÕ mÉu m· b»ng c«ng nghÖ cao, hç trî kinh phÝ ®µo t¹o nh©n c«ng . CÊp vèn l­u ®éng cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ míi víi møc 30% nhu cÇu ChØ ®¹o c¸c ngµnh , c¸c ®Þa ph­¬ng tËp trung c¸c c¬ së giÕt mæ gia sóc ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr­êng vµ thu håi b¶o qu¶n da t­¬i cho c«ng nghiÖp thuéc da. Nhµ n­íc cÇn ®iÒu chØnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch cho phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . §èi víi ngµnh Da-Giµy thêi h¹n vay vèn ®Çu t­ trong kÕ ho¹ch cÇn tõ 7 – 10 n¨m, cã nh­ vËy c¸c doanh nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn hoµn tr¶ vèn vay mµ kh«ng ph¶i chiÕm dông tõ c¸c nguån kh¸c. 6/ VÒ nguyªn phô liÖu CÇn coi träng ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c ngµnh hµng theo h­íng xuÊt khÈu. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu phô liÖu trong n­íc, gi¶m nhËp khÈu t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng søc c¹nh tranh cho c¸c s¶n phÈm cña ngµnh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Tr­íc m¾t cÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c lo¹i nguyªn phô liÖu sau: Da thuéc: Phèi hîp c¸c ngµnh ch¨n nu«i vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm ®Î sím h×nh thµnh ngµnh ch¨n nu«i bß thÞt vµ bß s÷a ë c¸c vïng sinh th¸i thÝch hîp. §Çu t­ kü thuËt giÕt mæ lét da vµ b¶o qu¶n da hiÖn ®¹i ®Ó sau n¨m 2005 cã ®­îc nguån nguyªn liÖu ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ cung cÊp cho ngµnh thuéc da trong n­íc c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng thay thÕ da thuéc nhËp ngo¹i. C«ng nghiÖp thuéc da ViÖt nam cÇn ph¶i t×m ph­¬ng h­íng vµ qui ho¹ch ®Ó tho¸t khái tr×nh ®é yÕu kÐm c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, tr×nh ®é qu¶n lý kinh doanh thÞ tr­êng tiªu thô.... C¸c vËt liÖu kh¸c cho mò giµy vµ ®å da CÇn kÕt hîp víi c¸c ngµnh chÊt dÎo, dÖt may, hãa chÊt vµ c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nguyªn liÖu nµy sao cho ®Õn 2000 s¶n xuÊt trong n­íc ®¹t 40% n¨m 2005 ®¹t 60% vµ n¨m 2010 ®¹t 80%. Ph¸t triÓn vµ c¶i tiÕn c¸c kh©u dÖt nhuém cña c¸c nhµ m¸y cung cÊp nguyªn liÖu mò giµy vµ ®Õ giµy C¸c vËt liÖu ®Õ giµy C¸c lo¹i phô kiÖn ®Õ giµy, ®Õ trong, lãt gãt, ®Öm mòi, ®Õ ngoµi cho giµy n÷ cÇn ph¶i ®­îc tæ chøc s¶n xuÊt ®ång bé, linh ho¹t cho tõng mÉu m·. §Çu t­ chiÒu s©u cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt cao su trong hoÆc ngoµi c¸c nhµ m¸y giµy nh»m t¹o ra c¸c lo¹i ®Õ ngoµi giµy dÐp cã chÊt l­îng cao Khu«n, phô tïng, phô liÖu CÇn thiÕt lËp c¸c x­ëng kim khÝ nhá ®éc lËp hoÆc c¸c x­ëng phô tïng t¹i c¸c nhµ m¸y c¬ khÝ chuyªn ngµnh, nhµ m¸y nhùa nhiÖt cøng, nhiÖt dÎo ®Ó chÕ t¹o c¸c lo¹i khu«n mÉu ®a d¹ng cho giµy ®å da. C¸c doanh nghiÖp cung cÊp phô tïng ph¶i chñ ®éng s¶n xuÊt n¾m b¾t nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®ång thêi tham gia vµ h­íng dÉn hä theo nh÷ng mèt míi. 7/ VÒ c¬ së h¹ tÇng §èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt hiÖn cã Cñng cè c¸c c¬ së hiÖn cã b»ng c¸ch ®Çu t­ chiÒu s©u bè trÝ s¾p xÕp l¹i nhµ x­ëng cho phï hîp víi yªu cÇu c«ng nghÖ, bè trÝ l¹i c¸c c¬ së ph©n t¸n manh món vµo c¸c khu tËp trung cã c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh KÕt hîp víi ®Çu t­ chiÒu s©u, bè trÝ l¹i s¶n xuÊt cã thÓ më réng qui m« s¶n xuÊt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng trong n­íc vµ khu vùc . CÇn tiÕn tíi ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO9000 §èi víi c¸c c¬ së x©y míi. CÇn t¨ng c­êng c¸c dù ¸n ®Çu t­ míi theo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn võa qua cïng víi sù ®ßi hái cña thÞ tr­êng. C¸c c¬ së s¶n xuÊt cÇn ®­îc bè trÝ ë c¸c vïng thuËn lîi vÒ giao th«ng vËn t¶i, cung øng vËt t­ vµ giao nhËn hµng hãa cã c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng ®¸p øng c¸c dÞch vô qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c c¬ së ®Çu t­ míi ph¶i ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña kh¸ch hµng vÒ qui m« nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ tr×nh ®é qu¶n lý,... KÕt luËn Chóng ta ®ang sèng trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thiªn niªn kû míi víi biÕt bao biÕn ®éng m¹nh mÏ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, khi mµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nh­ vò b·o, toµn cÇu hãa ®ang diÔn ra nhanh chãng c¶ theo chiÒu réng vµ chiÒu s©u, võa ®­a l¹i c¬ héi , võa t¹o ra th¸ch thøc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, còng nh­ ViÖt nam . Trong bèi c¶nh ®ã, ngµnh Da-Giµy ViÖt nam ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn trÝ thøc vµ sù hiÓu biÕt, tiÕp cËn ph­¬ng thøc lµm viÖc míi, ph¸t huy cao ®é c¸c lîi thÕ vÒ nguån nh©n lùc vµ c¸c tiÒm n¨ng khai th¸c kh¸c nh»m n©ng cao gi¸ trÞ gia t¨ng trong s¶n xuÊt t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm cña ngµnh nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh . Nh»m mang l¹i cho ngµnh Da-Giµy ViÖt nam mét vÞ trÝ quan träng trªn thÞ tr­êng giµy khu vùc vµ thÕ giíi. Tµi liÖu tham kh¶o 1/ Gi¸o tr×nh: Kinh tÕ ®Çu t­ NXB Gi¸o dôc –1998 2/ T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o: sè 5/2000; sè 6/2001 3/ T¹p chÝ c«ng nghiÖp: Sè 1, 2, 3, 16,22/1998 Sè 2,3,5,16,17,23/1999 Sè 1,2,12,23/2000 Sè 1,2,4,5,7,9,10,12,14,17/2001 4/ Thêi b¸o kinh tÕ : Sè 56,95/1999 5/ Qu¶n trÞ Marketing. 6/ B¸o c¸o kinh tÕ ViÖt Nam n¨m 2000. 7/ T¹p chÝ th­¬ng m¹i. NhËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn