Đề tài Đầu tư phát triển cây chè góp phần xây dựng vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc

Lời mở đầu Trên con đường đổi mới nông nghiệp - nông thôn Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã xác định việc tiếp tục đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá nông sản có chất lượng và hiệu quả là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Trong việc phát triển vùng nông sản hàng hoá thì vấn đề quan trọng là phải xác định các mặt hàng có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam nói chung và của từng vùng, từng địa phương nói riêng để từ đó đầu tư sản xuất phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu. Chủ trương xây dựng và phát triển những vùng nông sản hàng hoá của Nhà nước đã được các tỉnh quán triệt và thực hiện. Đến nay, cả nước đã có những vùng nông sản hàng hoá thực sự mạnh như vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Đồng Bằng Sông Hồng Trong tình hình chung của cả nước, vùng trung du miền núi phía Bắc cũng chuyển mình phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá nông sản, xoá bỏ nền nông nghiệp tự cấp tự túc không còn phù hợp nhằm đưa kinh tế nông nghiệp trung du miền núi phía Bắc lên một bước phát triển mới. Trong các mặt hàng nông sản thì chè là cây truyền thống của vùng, là cây có lợi thế so sánh của vùng nên vùng có điều kiện thuận lợi để phát triển ngành chè. Phát triển chè ở vùng trung du miền núi phía Bắc không chỉ có ý nghĩa to lớn trong việc tăng khối lượng xuất khẩu nông sản của cả nước mà còn có ý nghĩa trong quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp của vùng. Do đó chè là cây trồng cần được đầu tư phát triển cả về số lượng và chất lượng trong thời gian tới, đặc biệt ở vùng trung du miền núi phía Bắc để góp phần xây dựng nông nghiệp - nông thôn giàu mạnh, theo đúng định hướng của Đảng và Nhà Nước. Nhận thấy tầm quan trọng của cây chè trong quá trình xây dựng vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc, trong quá trình thực tập tại Viện Quy hoạch và thiết kế nông nghiệp em đã lựa chọn đề tài "Đầu tư phát triển cây chè góp phần xây dựng vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc" làm đề tài chuyên đề tốt nghiệp. Bài viết gồm có 3 phần chính: Chương 1: Những vấn đề chung về đầu tư phát triển cây chè và vùng nông sản hàng hoá. Chương 2: Thực trạng đầu tư cho phát triển cây chè ở vùng trung du miền núi phía Bắc Chương 3: Một số giải pháp tăng cường đầu tư cho cây chè góp phần phát triển vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc MỤC LỤC Lời mở đầu 1 Chương 1 3 Những vấn đề chung về đầu tư cho phát triển 3 cây chè và vùng nông sản hàng hoá 3 1. Lý luận chung về đầu tư phát triển 3 1.1. Khái niệm đầu tư và đầu tư phát triển 3 1.1.1. Khái niệm đầu tư 3 1.1.2. Phân loại hoạt động đầu tư: 4 1.1.3. Khái niệm đầu tư phát triển: 5 1.2. Vai trò của đầu tư phát triển 6 1.2.1. Đầu tư phát triển tác động đến toàn bộ nền kinh tế 7 1.2.2. Tác động của đầu tư đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ: 10 1.3. Nguồn vốn đầu tư phát triển 10 1.3.1. Nguồn vốn trong nước: 11 1.3.2. Nguồn vốn nước ngoài 13 2. Khái quát về vùng nông sản hàng hoá 18 2.1. Khái niệm, đặc điểm vùng nông sản hàng hoá ở Việt Nam 18 2.2. Vai trò của vùng nông sản hàng hoá đối với phát triển kinh tế 19 3. Tầm quan trọng của việc đầu tư phát triển cây chè trong quá trình xây dựng vùng nông sản hàng hoá. 20 3.1. Vai trò của đầu tư phát triển cây chè đối với nền kinh tế nói chung và vùng nông sản hàng hoá nói riêng. 20 3.2. Tầm quan trọng của việc đầu tư phát triển cây chè. 21 Chương 2 22 trung du miền núi phía Bắc 22 1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế xã hội của vùng trung du miền núi phía Bắc 22 1.1. Điều kiện tự nhiên của vùng trung du miền núi phía Bắc 22 1.1.1. Vị trí, giới hạn của vùng 22 1.1.2. Địa hình - đất đai: 23 1.1.3. Thời tiết - khí hậu: 23 1.2.2. Đặc điểm kinh tế: 24 1.2.3. Văn hoá - xã hội 25 1.3. Vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc: 25 2. Thực trạng sản xuất chè trong vùng 26 2.1. Địa bàn phân bố 26 2.2. Diện tích, năng suất, sản lượng chè của các tỉnh vùng trung du miền núi phía Bắc 28 2.3. Công nghiệp chế biến 31 3. Thực trạng đầu tư phát triển cây chè ở vùng trung du miền núi phía Bắc 3.1. Thực trạng thu hút vốn đầu tư cho cây chè ở vùng trung du miền núi phía Bắc 35 3.2. Phân bổ vốn đầu tư cho các nội dung 38 3.2.2. Đầu tư cho công nghiệp chế biến 43 3.2.3. Đầu tư cho công tác nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ 46 3.2.4. Đầu tư phát triển nguồn nhân lực: , 47 4. Đánh giá hiệu quả đầu tư phát triển cây chè ở vùng trung du miền núi phía Bắc 4.1. Thành tựu trong quá trình đầu tư phát triển chè ở vùng trung du miền núi phía Bắc những năm qua 4.1.1. Hiệu quả tài chính và kinh tế - xã hội: 50 4.1.2. Hiệu quả môi trường 55 4.1.3. Thúc đẩy sự phát triển của vùng nông sản hàng hoá ở các tỉnh trung du miền núi phía Bắc 56 4.2. Những vấn đề tồn tại trong quá trình đầu tư phát triển cây chè trong vùng. 57 Chương 3 Một số giải pháp tăng cường đầu tư cho cây chè góp phần phát triển vùng nông sản hàng hoá 59 ở vùng trung du miền núi phía Bắc 59 1. Định hướng phát triển kinh tế nông nghiệp các tỉnh trung du miền núi phía Bắc trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá. 59 2. Định hướng phát triển sản xuất chè và vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc 61 2.1. Tiềm năng phát triển chè của vùng trung du miền núi phía Bắc và của cả nước 61 2.2. Định hướng phát triển sản xuất chè 63 2.3. Định hướng phát triển vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc 65 2.4. Giải pháp phát triển các vùng nông sản hàng hoá của cả nước và ở vùng trung du miền núi phía Bắc 65 3. Định hướng đầu tư phát triển cây chè 68 3.1. Dự kiến nhu cầu vốn đầu tư 68 3.2. Định hướng đầu tư 69 4. Một số giải pháp tăng cường đầu tư phát triển cây chè vùng trung du miền núi phía Bắc 70 4.1. Giải pháp về vốn 70 4.2. Đầu tư cho giống chè 71 4.3. Đầu tư cho công nghệ chế biến 72 4.4. Nghiên cứu thị trường và xúc tiến thương mại 73 4.5. Đầu tư nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ 73 4.6. Đào tạo nguồn nhân lực 73 4.7. Giải pháp về chính sách đầu tư, chính sách thuế. 74 5. Kiến nghị 75 Kết luận 76 danh mục tài liệu tham khảo 77 Phụ lục 78

84 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2689 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Đầu tư phát triển cây chè góp phần xây dựng vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

giai ®o¹n 1998 - 2001 §¬n vÞ: triÖu ®ång. LÜnh vùc ®Çu t 1998 1999 2000 2001 Tæng vèn ®Çu t 30.210 35.641 30.815 31.644 1. §Çu t n«ng nghiÖp 14.500 16.458 14.986 15.528 2. §Çu t c«ng nghiÖp 9.890 15.254 10.213 13.415 3. §Çu t kh¸c 5.820 3.928 5.616 2.701 (Nguån: B¸o c¸o hµng n¨m cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam) Sù biÕn ®éng trong tæng vèn ®Çu t cña Tæng c«ng ty chÌ do nhiÒu nguyªn nh©n nhng kh«ng lín l¾m. Nh×n chung, vèn ®Çu t cho chÌ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (1998 - 2002) t¨ng nhiÒu so víi thêi kú tríc. §iÒu nµy chøng minh cho viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng ®a ngµnh chÌ trë thµnh mét ngµnh xuÊt khÈu s¶n phÈm quan träng cña níc ta. 4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t ph¸t triÓn c©y chÌ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c 4.1. Thµnh tùu trong qu¸ tr×nh ®Çu t ph¸t triÓn chÌ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c nh÷ng n¨m qua 4.1.1. HiÖu qu¶ tµi chÝnh vµ kinh tÕ - x· héi: Nh chóng ta ®· biÕt, ®Çu t ph¸t triÓn chÌ cã vai trß quan träng, t¸c ®éng s©u s¾c tíi ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c. Kh«ng chØ ®em l¹i thu nhËp cho ngêi d©n, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng, b¶o vÖ m«i trêng ®Êt....®Çu t ph¸t triÓn chÌ cßn mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho x· héi. * HiÖu qu¶ tµi chÝnh cña c©y chÌ: C©y chÌ ®· thÓ hiÖn râ u thÕ trªn ®Êt trung du miÒn nói, ®Æc biÖt lµ vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c. Tuy nhiªn, viÖc quyÕt ®Þnh chän trång c©y g× kh«ng chØ phô thuéc vµo yÕu tè tù nhiªn nh khÝ hËu, ®Êt ®ai... cßn phô thuéc nhiÒu vµo tËp qu¸n canh t¸c, d©n trÝ, kinh nghiÖm, thÞ trêng, truyÒn thèng cña ngêi d©n vµ hiÖu qu¶ tµi chÝnh mµ c©y chÌ thùc sù mang l¹i. Theo nghiªn cøu mét sè lo¹i c©y trång trªn cïng mét ®Þa bµn víi c©y chÌ th× hiÖu qu¶ tõng lo¹i c©y nh sau: B¶ng 25: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt chÌ vµ mét sè c©y trång kh¸c tÝnh trªn 1 ha ®Êt canh t¸c (n¨m 2002) §¬n vÞ: 1000 ®ång. Kho¶n môc ChÌ Ng« S¾n Lóa n¬ng Cµ phª 1. Tæng thu 10.000 5.200 1.800 3.000 11.250 2. Tæng chi cña n«ng d©n - Kh«ng tÝnh c«ng 3.260 800 190 330 5.390 - C«ng 3.200 1.200 240 800 3.240 - TÝnh c«ng 6.460 2.000 430 1.130 8.630 3. Tæng chi cña c«ng nh©n - Kh«ng tÝnh c«ng 4.030 1.570 960 1.100 6.160 - TÝnh c¶ c«ng 7.230 2.270 1.200 1.900 9.400 4. Thu nhËp (kh«ng tÝnh c«ng vµo chi phÝ) - N«ng d©n 6.740 4.400 1.610 2.670 5.860 - C«ng nh©n 5.970 3.630 840 1.900 5.090 5. Thu nhËp (tÝnh c«ng vµo chi phÝ) - N«ng d©n 3.540 3.200 1.370 1.870 2.620 - C«ng nh©n 2.770 2.430 600 1.100 1.850 (Nguån: ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp) * Ghi chó: - Trong b¶ng trªn cã 2 ®èi tîng s¶n xuÊt lµ c«ng nh©n trong c¸c nhµ m¸y (ph¶i nép c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hé víi sè tiÒn 770.000 ®ång/ha) vµ n«ng d©n ngoµi c«ng ty (kh«ng ph¶i nép c¸c kho¶n b¶o hiÓm trªn). - C«ng cña c«ng nh©n vµ n«ng d©n lµ nh nhau ®èi víi mçi lo¹i c©y trång. Trªn cïng mét ®Þa bµn, tæng thu cña 1 ha cµ phª lµ cao nhÊt (11,250 triÖu ®ång), nhng ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c chi phÝ ®Ó ch¨m sãc 1 ha cµ phª l¹i cao nªn lîi nhuËn thu ®îc kh«ng cao. Cßn c¸c lo¹i c©y trång kh¸c nh ng«, s¾n lóa cã chi phÝ s¶n xuÊt thÊp nhng gi¸ trÞ thu ho¹ch kh«ng cao nªn lîi nhuËn mang l¹i cho ngêi n«ng d©n còng kh«ng cao. Nh vËy, trong cïng mét ®iÒu kiÖn ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c , xÐt vÒ hiÖu qu¶ th× trång chÌ cho thu nhËp cao nhÊt. Tuy nhiªn kh«ng v× vËy mµ tÊt c¶ c¸c hé ®Òu chuyÓn sang trång chÌ v× chóng ta cßn ph¶i xÐt chØ tiªu hiÖu qu¶ thu ®îc trªn 1 ®ång vèn bá ra. VÝ dô: trång 1ha chÌ cÇn ®Çu t 6,46 triÖu ®ång (®èi víi n«ng d©n vµ tÝnh c¶ c«ng vµo chi phÝ) mµ lîi nhuËn thu ®îc lµ 3,54 triÖu ®ång, nh vËy b×nh qu©n 1 ®ång vèn bá ra mang l¹i 0,55 ®ång tiÒn l·i. Cßn trång ng« th× chi phÝ lµ 2 triÖu ®ång, lîi nhuËn thu ®îc lµ 3,2 triÖu ®ång nªn lîi nhuËn trªn 1 ®ång vèn bá ra lµ 1,6. VËy víi sè vèn Ýt ngêi d©n cÇn lùa chän c©y trång phï hîp ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ môc tiªu lµm giµu. Trång chÌ cã thÓ mang l¹i nguån thu lín, phï hîp môc ®Ých lµm giµu cña c¸c hé gia ®×nh nhng l¹i ®ßi hái sè vèn bá ra lín. NÕu ®Çu t cho c©y chÌ ®ång bé, quy m« lín th× c©y chÌ sÏ mang l¹i lîi Ých cho kh«ng chØ tõng gia ®×nh mµ cho c¶ nÒn kinh tÕ. ë nh÷ng vïng ®Êt thÝch hîp víi sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y chÌ, ngêi d©n cã thÓ c¶i thiÖn cuéc sèng, t¨ng thu nhËp vµ tiÕn tíi lµm giµu nhê c©y chÌ. NÒn kinh tÕ còng t¨ng thu nhËp nhê ®ãng gãp cña ngµnh chÌ. Chóng ta cã thÓ thÊy hiÖu qu¶ tµi chÝnh, kinh tÕ x· héi cña cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn chÌ qua b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 26 : Mét sè chØ tiªu tæng hîp vÒ hiÖu qu¶ cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn chÌ (tÝnh b×nh qu©n trªn 1 ha chÌ) n¨m 2002 ChØ tiªu §¬n vÞ Gi¸ trÞ 1. S¶n lîng b×nh qu©n tÊn/ha 3,85 2. Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm triÖu ®ång/ha 21,25 3. S¶n lîng xuÊt khÈu tÊn/ha 0,68 4. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu USD/ha 780 5. Doanh thu b×nh qu©n triÖu ®ång/ha 10 6. Chi phÝ b×nh qu©n (trong ®ã cã c«ng) triÖu ®ång/ha 6,355 7. ThuÕ nép ng©n s¸ch triÖu ®ång/ha 0,49 8. Thu nhËp thuÇn triÖu ®ång/ha 3,155 (Nguån: ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp) Nh vËy, hµng n¨m 1 ha chÌ mang l¹i thu nhËp cho ngêi lao ®éng kho¶ng 3,155 triÖu ®ång, ®ãng gãp Ng©n s¸ch 0,49 triÖu ®ång vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t 780 USD. Tuy nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®îc cha ph¶i lµ cao vµ trong thêi gian tíi cÇn ®Çu t ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ trång chÌ. Nhng nh÷ng kÕt qu¶ ®ã ®· cã ¶nh hëng tÝch cùc tíi ®êi sèng cña ngêi d©n vµ nÒn kinh tÕ ®Êt níc. * T¨ng thu nhËp vµ t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ChÌ ®îc trång ë tÊt c¶ c¸c tØnh vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c vµ ë ®©y chÌ thùc sù lµ cøu c¸nh cho ®ång bµo c¸c d©n téc miÒn nói, vïng s©u, vïng xa tho¸t khái c¶nh ®ãi nghÌo. NhiÒu tØnh ®· chän c©y chÌ lµ c©y "xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo", lµ c©y trång chÝnh cña tØnh v× sù ®ãng gãp thùc sù to lín cña c©y chÌ cho ®êi sèng cña bµ con n«ng d©n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thu nhËp cña ngêi lµm chÌ t¨ng cao, ®êi sèng ®îc c¶i thiÖn vµ æn ®Þnh h¬n. Gi¸ thu mua chÌ t¬i cña n«ng d©n lu«n ë møc trung b×nh lµ 2000-2150 ®ång/kg. TÝnh tæng lîng tiÒn thu mua chÌ hµng n¨m lµ 506 tû ®ång (n¨m 1996) vµ dù kiÕn ®¹t 1557 tû ®ång vµo n¨m 2010. Lîng tiÒn nµy chÝnh lµ thu nhËp cña ngêi n«ng d©n trång chÌ. NhiÒu hé d©n cã thÓ thu ®îc 10-30 triÖu ®ång/ha chÌ trong mét n¨m. §©y chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó x©y dùng kinh tÕ hé v÷ng m¹nh, n©ng cao ®êi sèng ngêi n«ng d©n. Cßn ®èi víi lµm viÖc trong c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn chÌ th× thu nhËp b×nh qu©n lµ: 674.000 ®ång/ngêi/th¸ng (n¨m 1998), 697.000 ®ång/ngêi/th¸ng (n¨m 1999), 735.650 ®ång/ngêi/ th¸ng (n¨m 2000) vµ ®Õn n¨m 2001 thu nhËp cña nh÷ng ngêi c«ng nh©n ®¹t tíi 837.450 ®ång/ngêi/th¸ng. Nh vËy ngµnh s¶n xuÊt chÌ ®· mang l¹i møc thu nhËp t¬ng ®èi æn ®Þnh gióp ngêi d©n æn ®Þnh cuéc sèng vµ æn ®Þnh ®êi sèng x· héi cho toµn nÒn kinh tÕ. §Çu t ph¸t triÓn chÌ còng ®· gi¶i quyÕt ®îc viÖc lµm, t¹o thu nhËp æn ®Þnh cho 176.000 lao ®éng trång trät, chÕ biÕn vµ lao ®éng trong m¹ng líi dÞch vô cña ngµnh chÌ. Trong ®ã chñ yÕu lµ ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, c¸c ®èi tîng thuéc diÖn ®Þnh canh ®Þnh c vµ nh÷ng ngêi ®ang sinh sèng ë vïng chÌ. Theo sè liÖu thèng kª 2001, tæng sè lao ®éng trong ngµnh chÌ ViÖt Nam lµ 176.000 ngêi, trong ®ã lao ®éng n«ng nghiÖp lµ 113.000 ngêi, 63.000 lao ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, x· héi ®ang ph¶i ®èi mÆt víi vÊn ®Ò viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngêi d©n nh»m n©ng cao møc sèng cho mäi ngêi ®Æc biÖt lµ ngêi d©n vïng s©u, vïng cao, biªn giíi v× ®êi sèng - x· héi ë ®©y l¹c hËu vµ nghÌo nµn. §©y lµ vÊn ®Ò hÕt søc khã kh¨n vµ nan gi¶i. VËy ®Çu t ph¸t triÓn ngµnh chÌ ®· gióp x· héi gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 1 bé phËn ngêi lao ®éng , nhÊt lµ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c níc ta. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn ngµnh chÌ cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c nãi riªng lµ rÊt lín nªn trong thêi gian tíi cÇn cã sù ®Çu t thÝch hîp ®Ó më réng s¶n xuÊt ngµnh chÌ, thu hót thªm lao ®éng ®Ó ®Õn n¨m 2010 cã thÓ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 520.000 ngêi vµ ®Ó c©y chÌ thùc sù lµ thÕ m¹nh cña ViÖt Nam. * §ãng gãp cho ng©n s¸ch nhµ níc: Qua b¶ng 9 ta thÊy r»ng cø 1ha chÌ sÏ t¨ng thu ng©n s¸ch lµ 0,49 triÖu ®ång. Do ®ã më réng diÖn tÝch trång chÌ còng ®ång nghÜa víi t¨ng thu ng©n s¸ch. Ngoµi ra theo thèng kª cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam th× phÇn ®ãng gãp ng©n s¸ch cña tæng c«ng ty chÌ nh sau: B¶ng 27: §ãng gãp ng©n s¸ch cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam n¨m 2000-2001 §¬n vÞ: triÖu ®ång Kho¶n môc 2000 2001 Tæng c¸c kho¶n nép 16.955 20.883 1. VAT 7.973 8.940 2. ThuÕ thu nhËp 2.539 7.027 3. L·i vay vèn tõ ng©n s¸ch 1.067 978 4. ThuÕ sö dông ®Êt 1.066 895 5. ThuÕ nhËp khÈu 3.420 2.842 6. C¸c kho¶n kh¸c 930 201 (Nguån: B¸o c¸o hµng n¨m cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam) * ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng Kh«ng chØ t¹o viÖc lµm, thu nhËp, ®ãng gãp cho Ng©n s¸ch Nhµ níc ®Çu t ph¸t triÓn chÌ cßn gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c. Vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c vèn lµ mét vïng kÐm ph¸t triÓn so víi c¸c vïng kh¸c, ngµnh n«ng nghiÖp lµ ngµnh s¶n xuÊt chÝnh. Khi chÌ trë thµnh s¶n phÈm hµng ho¸ th× trong vïng ®· cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo híng t¨ng tû träng cña ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô v× sù ho¹t ®éng cña c¸c nhµ m¸y, c¬ së chÕ biÕn chÌ. KÐo theo ®ã lµ dÞch vô vËn chuyÓn, mua b¸n... §èi víi nh÷ng c©y l¬ng thùc nh lóa, ng«, rau cñ...ngêi d©n trong vïng trång chñ yÕu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng hµng ngµy, Ýt cã sù trao ®æi bu«n b¸n. VËy th× c©y chÌ ®· ph¸ vì tÝnh thuÇn n«ng ®ã. ChÌ ®· ®îc trång vµ ch¨m sãc víi diÖn tÝch lín, khi thu ho¹ch ®îc sö dông lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn, s¶n phÈm chÌ ®îc tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu. Cã thÓ nãi ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c th× mét trong nh÷ng lÜnh vùc ®Çu t mòi nhän lµ ®Çu t ph¸t triÓn c©y chÌ. 4.1.2. HiÖu qu¶ m«i trêng ChÌ lµ c©y cã t¸n che phñ, gi÷ níc, b¶o vÖ ®Êt, chèng xãi mßn, röa tr«i, ®¸p øng yªu cÇu phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. §èi víi vïng Trung du miÒn nói phÝa B¾c, chñ yÕu lµ ®Þa h×nh cao, ®åi nói dèc, hµng n¨m bÞ röa tr«i m¹nh, kh¶ n¨ng gi÷ Èm cho ®Êt kÐm. Do ®ã trång chÌ cã t¸c dông ®Æc biÖt quan träng ®èi víi b¶o vÖ m«i trêng ®Êt: h¹n chÕ sù röa tr«i, chèng xãi mßn, che phñ vµ gi÷ Èm cho ®Êt. 4.1.3. Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña vïng n«ng s¶n hµng ho¸ ë c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c Tríc ®©y, vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c lµ vïng cã tËp qu¸n s¶n xuÊt nhá lÎ, ph©n t¸n theo quy m« hé gia ®×nh lµ chñ yÕu, kü thuËt canh t¸c l¹c hËu nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao, s¶n lîng thu ho¹ch thÊp, Ýt ®îc mua b¸n trªn thÞ trêng. Trong hoµn c¶nh chung ®ã s¶n xuÊt chÌ còng kh«ng hiÖu qu¶, tæ chøc thu mua tù ph¸t, kh«ng theo hîp ®ång, c¬ së chÒ biÕn cha g¾n víi vïng nguyªn liÖu nªn sè lîng thu mua thÊp, kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu chÕ biÕn vµ nhu cÇu cña thÞ trêng, nhÊt lµ thÞ trêng níc ngoµi. B¾t ®Çu tõ n¨m 1986, ngµnh chÌ cïng víi nÒn kinh tÕ cña c¶ níc bíc vµo thêi kú ®æi míi víi nhiÒu chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®Ó thóc ®Èy ngµnh chÌ ph¸t triÓn ®¹t tíi nh÷ng thµnh tÝch to lín vÒ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, víi sù ®Çu t quy m«, tho¶ ®¸ng ®Ó ®a c©y chÌ trë thµnh 1 s¶n phÈm xuÊt khÈu quan träng cña níc ta th× vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c ®· dÇn h×nh thµnh vïng chuyªn canh chÌ lín nhÊt c¶ níc, g¾n liÒn víi c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ thÞ trêng tiªu thô. T¹i ®©y chÌ ®· ®îc s¶n xuÊt víi quy m« lín, phôc vô c¶ thÞ trêng trong níc vµ xuÊt khÈu. Nh÷ng th¾ng lîi ®Çu tiªn cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn c©y chÌ ®· gãp phÇn x©y dùng 1 vïng n«ng s¶n hµng ho¸ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c. Giê ®©y, khi nãi vÒ c¸c vïng n«ng s¶n hµng ho¸ cña ViÖt Nam kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn vïng chÌ n«ng s¶n ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c bªn c¹nh c¸c vïng n«ng s¶n kh¸c nh vïng lóa g¹o ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long, vïng cao su §«ng Nam Bé, vïng cµ phª T©y Nguyªn. 4.2. Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong qu¸ tr×nh ®Çu t ph¸t triÓn c©y chÌ trong vïng. * H¹n chÕ vÒ vèn ®Çu t Trong 7 vïng kinh tÕ cña ®Êt níc, vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c lµ vïng cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ c¶ ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi, c¬ së h¹ tÇng, tr×nh ®é d©n trÝ..., ®· vËy ®Çu t cho vïng cßn h¹n chÕ, kh«ng thóc ®Èy ®îc sù ph¸t triÓn cña toµn vïng. Tû lÖ vèn ®Çu t cho vïng trong nh÷ng n¨m qua cßn thÊp. B¶ng 28: C¬ cÊu ®Çu t ph©n theo vïng l·nh thæ cña ViÖt Nam giai ®o¹n 1991-2000 §¬n vÞ: % Vïng Tû lÖ C¶ níc 100 1. Vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c 7,6 2. Vïng §ång b»ng s«ng Hång 26,0 3. Vïng B¾c Trung Bé 9,0 4. Vïng Duyªn h¶i miÒn Trung 11,7 5. Vïng T©y Nguyªn 2,6 6. Vïng §«ng Nam Bé 27,5 7. Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long 15,6 (Nguån: T¹p chÝ nghiªn cøu - trao ®æi. Sè 23, th¸ng 12/2000 trang 29) Nh vËy, tæng vèn ®Çu t cho vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c chiÕm tû lÖ nhá, do ®ã ®Çu t cho n«ng nghiÖp còng thÊp. Víi ®Þa bµn réng lín, gåm 14 tØnh víi nhiÒu tiÒm n¨ng th× viÖc ®Çu t cho vïng sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Tuy nhiªn nhµ níc cha chó träng ®Çu t ph¸t triÓn vïng nµy. Tû träng vèn ®Çu t toµn x· héi cho vïng chØ ®¹t 7,6%. Trong giai ®o¹n 1991-1998, vèn ®Çu t cho c¸c vïng khã kh¨n (vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c vµ vïng T©y Nguyªn) chØ ®¹t 531 ngh×n tû ®ång, chiÕm kho¶ng 11% tæng vèn ®Çu t toµn x· héi. §Æt trong hoµn c¶nh chung ®ã, vèn ®Çu t cho n«ng nghÖp nãi chung vµ cho c©y chÌ nãi riªng cßn h¹n chÕ, cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña toµn vïng. * H¹n chÕ trong ®Çu t th©m canh: Qu¸ tr×nh canh t¸c chÌ do ®Çu t kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng kÞp thêi, bãn nhiÒu ph©n ho¸ häc kh«ng chó ý bãn ph©n h÷u c¬ nªn ®Êt ®ai bÞ b¹c mµu, nghÌo dinh dìng, m«i trêng ®Êt « nhiÔm, tho¸i ho¸ nªn lµm gi¶m n¨ng suÊt chÌ. Ngoµi ra, viÖc l¹m dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt ®· ®Ó l¹i d lîng qu¸ giíi h¹n cho phÐp nªn g©y t©m lý e ng¹i cho ngêi sö dông vµ khã xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi. * C«ng nghÖ chÕ biÕn Trong c«ng nghÖ chÕ biÕn, trõ c¸c c¬ së quy m« lín cßn hÇu hÕt c¸c c¬ së cã thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu nªn chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng cao, lµm gi¶m søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ. Nh vËy, thiÕu vèn ®Çu t nªn c«ng nghÖ chÕ biÕn cña ViÖt Nam cha ®¸p øng yªu cÇu chÊt lîng, chñng lo¹i. HiÖn nay, ViÖt Nam chñ yÕu vÉn xuÊt khÈu chÌ lµm nguyªn liÖu bao gãi cho c¸c c«ng ty níc ngoµi, cha cã nhiÒu s¶n phÈm chÌ chÕ biÕn nh chÌ tói läc, chÌ tan. * H¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ thÞ trêng tiªu thô: S¶n lîng chÌ xuÊt khÈu cña níc ta chiÕm 80% tæng s¶n lîng. Khi s¶n phÈm chÌ ®îc ®a ra tiªu thô sÏ gÆp ph¶i sù c¹nh tranh gay g¾t víi s¶n phÈm chÌ cña c¸c níc kh¸c. Trong khi ®ã søc c¹nh tranh cña chÌ ViÖt Nam cha cao v× kh©u chÕ biÕn cha tèt, chÊt lîng chÌ thÊp... do ®ã gi¸ chÌ xuÊt khÈu liªn tôc gi¶m ®Ó c¹nh tranh. Ngoµi ra, chÌ ViÖt Nam cha cã th¬ng hiÖu hÊp dÉn vµ uy tÝn nªn cha cã chç ®øng v÷ng vµng trªn thÞ trêng thÕ giíi. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña chÌ vµ g©y khã kh¨n cho níc ta trong viÖc khai th¸c, tiÕp cËn c¸c thÞ trêng míi. Ch¬ng 3 Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng cêng ®Çu t cho c©y chÌ gãp phÇn ph¸t triÓn vïng n«ng s¶n hµng ho¸ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c 1. §Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. * Trong nh÷ng n¨m tíi (2001-2010), ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp cña vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c ®îc x¸c ®Þnh nh sau: CÇn ph¶i dùa trªn lîi thÕ cña tõng tØnh ®Ó nhanh chãng chuyÓn ®æi kinh tÕ cña vïng nh»m rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ kinh tÕ - x· héi so víi c¸c vïng kh¸c cña c¶ níc. V× vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c lµ ®Þa bµn sinh sèng cña nhiÒu d©n téc Ýt ngêi do ®ã viÖc chuyÓn dÞch c¬ c¸c s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo m« h×nh trang tr¹i vµ vên rõng lµ hiÖu qu¶ nhÊt. ¸p dông m« h×nh nµy sÏ gióp æn ®Þnh d©n c, chÊm døt t×nh tr¹ng du canh du c, tõng bíc ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao ®êi sèng cho ngêi d©n. §ång thêi ph¶i chuyÓn m¹nh sang ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy nh c©y chÌ, c©y cµ phª, c©y nguyªn liÖu giÊy vµ c©y ¨n qu¶ cã lîi thÕ; coi träng ch¨n nu«i ®¹i gia sóc (bß s÷a, bß lÊy thÞt vµ tr©u). Ngoµi ra ph¶i g¾n chÆt chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn theo nhu cÇu cña thÞ trêng; coi träng viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc, n©ng cao d©n trÝ ®Ó ®a tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. * §êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp cña vïng sÏ cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn chung cña vïng. Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n v× ®©y vèn lµ vïng kÐm ph¸t triÓn so víi c¶ níc. V× vËy, Nhµ níc còng ®· ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu trªn nh sau: Thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung, ngoµi viÖc ph¸t triÓn toµn vïng cßn ph¶i tiÕn hµnh quy ho¹ch cô thÓ theo thÕ m¹nh cña tõng ®Þa ph¬ng. VÝ dô nh ph¸t triÓn chÌ ë c¸c tØnh träng ®iÓm nh Th¸i Nguyªn, Hµ Giang, Phó Thä, Yªn B¸i...; c©y ¨n qu¶ ë c¸c tØnh nh S¬n La, Lµo Cai, Yªn B¸i... Lùa chän c¸c lo¹i c©y phï hîp víi thÕ m¹nh vÒ ®Êt ®ai, lao ®éng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. T¹o n¨ng lùc s¶n xuÊt míi, ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ æn ®Þnh, v÷ng ch¾c. Khai th¸c tèt c¸c tiÒm n¨ng vÒ ®Êt ®ai, lao ®éng, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn l©m nghiÖp, c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ngµnh nghÒ thñ c«ng. G¾n viÖc giao ®Êt, giao rõng víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, T¨ng nhanh tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, xo¸ bá kinh tÕ tù cung, tù cÊp. Thùc hiÖn tèt ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, trong ®ã cã ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n, c¸c x· vïng s©u, vïng xa. TriÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch t¹o viÖc lµm, æn ®Þnh ®êi sèng cho ®ång bµo. N©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ trång trät vµ ch¨n nu«i; g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸, thùc phÈm s¹ch cung cÊp cho thÞ trêng trong níc vµ tiÕn tíi xuÊt khÈu. Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc s©u réng trong ®ång bµo vÒ néi dung c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë miÒn nói. T¨ng cêng ®Çu t vÒ vèn, gièng, kü thuËt, vËt t, thuû lîi, c¬ së h¹ tÇng, t¹o khung ph¸p lý æn ®Þnh vµ phï hîp ®Ó ngêi d©n dÔ thùc hiÖn. Nh vËy, ®Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c mét c¸ch bÒn v÷ng, kh«ng cßn hé ®ãi, gi¶m hé nghÌo, thùc hiÖn tèt sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n th× c¸c cÊp Bé, ngµnh, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÇn cã sù phèi hîp chØ ®¹o ®Ó híng dÉn ngêi d©n cïng thùc hiÖn tèt. 2. §Þnh híng ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ vµ vïng n«ng s¶n hµng ho¸ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c 2.1. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn chÌ cña vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c vµ cña c¶ níc ChÌ lµ c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy cã lîi thÕ so s¸nh ë níc ta, ®Æc biÖt ë c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c. ChÌ lµ s¶n phÈm ®îc sö dông nh mét nhu cÇu thiÕt yÕu vµ tËp qu¸n v¨n ho¸ cña ngêi ViÖt Nam. §iÒu kiÖn tù nhiªn cña níc ta còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c©y chÌ ph¸t triÓn. Nh×n chung tiÒm n¨ng ph¸t triÓn chÌ cña níc ta rÊt lín. NÕu khai th¸c hîp lý vµ ®óng híng sÏ ®a c©y chÌ trë thµnh mét trong nh÷ng c©y thÕ m¹nh cña níc ta. Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn ngµnh chÌ ViÖt Nam lµ: §iÒu kiÖn tù nhiªn: Theo nghiªn cøu ®Æc ®iÓm sinh trëng cña c©y chÌ th× c©y chÌ thÝch nghi tèt víi ®iÒu kiÖn nh sau: nhiÖt ®é 18 - 23oC, ®é Èm > 80%, lîng ma > 1.200 may mÆc, ®Êt cã tÇng canh t¸c > 50 cm, ®é PHl 4,0 - 6,0; mïn > 2%, ®é dèc b×nh qu©n 100 cm....). ThÞ trêng tiªu thô chÌ thÕ giíi: HiÖn nay, trong tæng sè 39 níc trång vµ chÕ biÕn chÌ trªn thÕ giíi, ViÖt Nam lµ níc ®øng thø 5 vÒ diÖn tÝch vµ ®øng thø 8 vÒ s¶n lîng xuÊt khÈu. S¶n phÈm chÌ ViÖt Nam cã mÆt t¹i 60 quèc gia, tuy nhiªn míi chØ chiÕm kho¶ng 5% tæng khèi lîng chÌ xuÊt khÈu cña thÕ giíi. Mét ®iÒu thuËn lîi cho ngµnh chÌ lµ hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu cã ngêi uèng chÌ, trong ®ã cã 160 níc cã nhiÒu ngêi uèng chÌ. Cã 131 níc ph¶i nhËp khÈu chÌ ®Ó tiªu thô. B×nh qu©n møc tiªu thô chÌ cña mét ngêi lµ 0,5 kg/n¨m vµ dù ®o¸n nhu cÇu tiªu thô chÌ thÕ giíi t¨ng 2,5% mét n¨m vµ ®Õn n¨m 2005 ®¹t 2,7 triÖu tÊn. Nh vËy, thÞ trêng thÕ giíi ®ang t¹o c¬ héi cho ngµnh chÌ ViÖt Nam t¨ng nhanh s¶n lîng xuÊt khÈu. ThÞ trêng tiªu thô trong níc: ThÞ trêng chÌ trong níc ®ang rÊt lín vµ cha ®îc khai th¸c hÕt. Trong thêi gian tíi, nÕu khai th¸c hiÖu qu¶ thÞ trêng néi tiªu th× s¶n lîng chÌ tiªu thô cña níc ta sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Theo tÝnh to¸n, møc tiªu thô chÌ ë níc ta sÏ t¨ng kho¶ng 4 - 5% nªn tæng møc néi tiªu sÏ ®¹t kho¶ng 40 - 45 ngh×n tÊn n¨m 2005 vµ 50 ngh×n tÊn n¨m 2010. TiÕn bé khoa häc trong trång trät vµ chÕ biÕn chÌ: Nh÷ng tiÕn bé trong trång chÌ gãp phÇn t¨ng nhanh s¶n lîng thu ho¹ch chÌ, t¹o ra nh÷ng gièng chÌ míi, chÌ ®Æc s¶n cã chÊt lîng tèt, h¬ng vÞ ®Æc trng. TiÕn bé trong c«ng nghiÖp chÕ biÕn gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm chÌ, ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i vµ mÉu m· s¶n phÈm . TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy lµm t¨ng søc c¹nh tranh cña chÌ ViÖt Nam trªn thÞ trêng, t¨ng s¶n lîng tiªu thô vµ t¨ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm chÌ. ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ngµnh chÌ cña Nhµ níc: C¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc trong qu¶n lý ngµnh chÌ ®Òu nh»m môc ®Ých thu hót vèn ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn ngµnh chÌ. Ngoµi ra, Nhµ níc cßn cã nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó hç trî n«ng d©n vµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong ngµnh. Nh÷ng n¨m tíi, c¸c chÝnh s¸ch vÉn t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo lÜnh vùc nµy. Nh vËy, tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn chñ quan vµ kh¸ch quan ®Òu tao ®iÒu kiÖn cho ngµnh chÌ ph¸t triÓn ®Ó khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña m×nh, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. 2.2. §Þnh híng ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ ViÖt Nam lµ níc ®øng thø 8 trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu chÌ, c©y chÌ ®· cã mÆt ë nhiÒu thÞ trêng trªn thÕ giíi (Nga, Ir¾c, §µi Loan, Singapore...) vµ ®ang tõng bíc x©m nhËp vµo nh÷ng thÞ trêng khã tÝnh nh thÞ trêng Ch©u ¢u. Nh vËy c©y chÌ lµ mét trong nh÷ng thÕ m¹nh cña níc ta. X¸c ®Þnh ®îc tÇm quan träng cña c©y chÌ, §¶ng vµ Nhµ níc ®· cã ®Þnh híng ph¸t triÓn ngµnh chÌ c¶ níc nãi chung vµ vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c nãi riªng nh sau: * §èi víi c¶ níc: Môc tiªu ph¸t triÓn chÌ trong nh÷ng n¨m tíi lµ tiÕp tôc më réng diÖn tÝch trång chÌ, ®Çu t theo c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt vµ s¶n lîng, ®Çu t cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm chÌ, ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng chÕ biÕn tõ chÌ nh chÌ tói läc, chÌ íp h¬ng... B¶ng 29: Mét sè chØ tiªu ®Þnh híng ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ ®Õn n¨m 2005 vµ n¨m 2010 ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 2001 N¨m 2005 N¨m 2010 1. Tæng diÖn tÝch chÌ c¶ níc ha 100.061 107.500 116.000 2. Tû träng chÌ gièng míi % 5,5 15 - 20 25 - 30 3. DiÖn tÝch chÌ kinh doanh ha 77.541 94.600 114.500 4. N¨ng suÊt b×nh qu©n tÊn/ha 4,97 6,3 6,7 5. S¶n lîng chÌ bóp t¬i tÊn 385.000 543.000 766.000 6. S¶n lîng chÌ kh« tÊn 85.600 132.000 170.000 7. S¶n lîng xuÊt khÈu tÊn 68.217 90.000 120.000 8. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu triÖu USD 78,406 130 220 (Nguån: ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp) * §èi víi vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c: Riªng vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c, trong thêi gian tíi tiÕp tôc thùc hiÖn c¶i t¹o, th©m canh vên chÌ hiÖn cã; trång míi diÖn tÝch chÌ ë nh÷ng vïng ®Êt thÝch hîp. §Çu t ph¸t triÓn vïng chÌ cao s¶n tËp trung ë c¸c tØnh träng ®iÓm chÌ ®Ó t¨ng nhanh s¶n lîng vµ chÊt lîng. §ång thêi ®Çu t ph¸t triÓn vïng chÌ ®Æc s¶n ë Méc Ch©u, Than Uyªn, NghÜa Lé. B¶ng 30: Quy ho¹ch ®Êt trång chÌ ®Õn n¨m 2010 vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c §¬n vÞ : ha Vïng DiÖn tÝch 2001 DiÖn tÝch dù kiÕn thanh lý DiÖn tÝch cßn l¹i DiÖn tÝch tr«ng míi DiÖn tÝch 2010 C¶ níc 100.061 8.580 91.481 24.600 116.081 Vïng TDMNPB 63.964 5.060 58.904 16.200 75.104 (Nguån: §iÒu chØnh quy ho¹ch s¶n xuÊt chÌ c¶ níc ®Õn n¨m 2005 vµ 2010 - ViÖn quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp) Bªn c¹nh viÖc ®Çu t trång vµ ch¨m sãc c¸c vên chÌ, trong ®Þnh híng ph¸t triÓn cña nhµ níc còng ®· chó träng ®Õn c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i tiÕn hµnh c¶i t¹o, n©ng cÊp 20% sè c¬ së chÕ biÕn hiÖn cã vµ dù kiÕn x©y thªm 65 nhµ m¸y chÕ biÕn víi c«ng suÊt 12 tÊn/ngµy ®îc trang bÞ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn ®Ó s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng cao. Trong ®ã bè trÝ x©y dùng sím ë Th¸i Nguyªn, Yªn B¸i, Tuyªn Quang, L©m §ång ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô nguyªn liÖu. Nh vËy, trong ®Þnh híng ph¸t triÓn chÌ ®· chØ râ viÖc ®Çu t ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé trong c¶ lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Ngoµi x©y dùng c¸c vïng trång chÌ cao s¶n cßn khai th¸c vïng chÌ ®Æc s¶n ®ång thêi t¨ng cêng d©y chuyÒn chÕ biÕn b»ng c¸ch x©y dùng míi vµ n©ng cÊp nh÷ng nhµ m¸y chÕ biÕn ®Ó nh÷ng nhµ m¸y nµy s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm chÌ ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu, cã chÊt lîng cao, gi¸ c¶ phï hîp, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi s¶n phÈm chÌ cña c¸c níc kh¸c. 2.3. §Þnh híng ph¸t triÓn vïng n«ng s¶n hµng ho¸ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c Trong nh÷ng n¨m tíi, §¶ng vµ Nhµ níc ®· cã chñ tr¬ng ph¸t triÓn tÊt c¶ c¸c vïng n«ng s¶n hµng ho¸ cña c¶ níc trong ®ã sÏ ph¸t triÓn vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c thµnh vïng chÌ hµng ho¸ lín nhÊt c¶ níc; vµ chÌ lµ c©y c«ng nghiÖp chiÕn lîc sè 1 cña vïng. Quy m« tËp trung víi tæng diÖn tÝch lµ 75.000 ha (n¨m 2010), s¶n lîng 450.000 tÊn vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t 150 triÖu USD. Nh vËy ®©y sÏ lµ vïng n«ng s¶n hµng ho¸ lín víi mÆt hµng chñ lùc lµ s¶n phÈm chÌ. Ngoµi ra cßn ph¸t triÓn mét sè mÆt hµng n«ng s¶n phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ thÕ m¹nh cña vïng nh: - C©y l¬ng thùc: ®¶m b¶o ®ñ l¬ng thùc, thùc phÈm cung cÊp cho ®ång bµo, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò an ninh l¬ng thùc mét c¸ch bÒn v÷ng. - C©y ¨n qu¶: ph¸t triÓn c©y ¨n cña vïng ®Ó ®Õn n¨m 2005 ®¹t 150.000 ha vµ ®Õn n¨m 2010 ®¹t 200.000 ha víi s¶n lîng 1 triÖu tÊn. - Ch¨n nu«i ®¹i gia sóc: dù kiÕn ®Õn n¨m 2005 quy m« ®µn tr©u sÏ cã 2.014 ngh×n con, ®µn bß 845.000 con vµ ®Õn n¨m 2010 cã 2.187 ngh×n con tr©u, 1.027 ngh×n con bß; ph¸t triÓn ®µn bß s÷a tõ 3000 - 5000 con ë S¬n La. Cã thÓ ch¨n nu«i theo m« h×nh ch¨n nu«i hé gia ®×nh, trang tr¹i, ch¨n th¶. G¾n víi viÖc nu«i trång c¸c c©y con lµ viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm vµ chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm n«ng l©m s¶n kh¸c. Cã nh vËy míi x©y dùng ®îc vïng n«ng s¶n hµng ho¸ thùc sù hiÖu qu¶ vµ ®¸p øng ®îc nhu cÇu thÞ trêng. 2.4. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c¸c vïng n«ng s¶n hµng ho¸ cña c¶ níc vµ ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c MÆc dï vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c vµ c¶ níc ®· h×nh thµnh nh÷ng vïng s¶n xuÊt n«ng - l©m - thuû s¶n tËp trung, t¹o ra khèi lîng lín n«ng s¶n hµng ho¸ vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhng cho ®Õn nay c¬ cÊu s¶n xuÊt cña c¸c vïng cha hîp lý vµ thÓ hiÖn tÝnh bÒn v÷ng cha cao (bÒn v÷ng kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng. Trong t¬ng lai, ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng vïng n«ng s¶n v÷ng ch¾c cÇn thùc hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt, t¨ng cêng c«ng t¸c quy ho¹ch, rµ so¸t quy ho¹ch, x©y dùng dù ¸n vïng s¶n xuÊt chuyªn canh tËp trung quy m« lín trªn tõng vïng l·nh thæ; g¾n chÆt chÏ gi÷a quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch ®Çu t, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ c¸c biÖn ph¸p chØ ®¹o tæ chøc s¶n xuÊt theo quy ho¹ch. Quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n trong nh÷ng n¨m qua ®· cã ®ãng gãp quan träng vµo viÖc h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ ë c¸c vïng, c¸c tØnh. Tuy vËy, viÖc g¾n kÕt gi÷a quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch ®Çu t, gi÷a c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p tæ chøc chØ ®¹o s¶n xuÊt cha chÆt chÏ, cßn nhiÒu tån t¹i. N«ng d©n tù ph¸t s¶n xuÊt kh«ng theo quy ho¹ch g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá vÒ kinh tÕ, ¶nh hëng ®Õn m«i trêng sinh th¸i. Do ®ã cÇn thùc tèt gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nµy. Thø hai, ®Çu t tËp trung ®ång bé cho c¸c vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸. Vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ cã quy m« lín, s¶n phÈm cßn ®Ó xuÊt khÈu, nªn trong kÕ ho¹ch ®Çu t ph¸t triÓn ph¶i ®Çu t theo quy tr×nh, ngµnh hµng. Ph¶i g¾n kÕt gi÷a ®Çu t s¶n xuÊt - ®Çu t cho b¶o qu¶n, chÕ biÕn vµ ®Çu t më réng thÞ trêng tiªu thô trong níc vµ níc ngoµi. CÇn kh¾c phôc hiÖn tîng ®Çu t chia c¾t: chia c¾t gi÷a s¶n xuÊt víi b¶o qu¶n, chÕ biÕn; chia c¾t víi ®Çu t më réng thÞ trêng; chia c¾t víi ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. Thø ba, n©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu khoa häc kü thuËt, ®a nhanh tiÕn bé kü thuËt vµo s¶n xuÊt ë vïng n«ng s¶n tËp trung. T¹o c¬ chÕ khuyÕn khÝch c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc ®a tiÕn bé khoa häc vµo s¶n xuÊt mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Cïng víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi, khoa häc kü thuËt lµ nh©n tè quan träng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña n«ng s¶n trªn thÞ trêng tiªu dïng vµ xuÊt khÈu. §Ó s¶n lîng n«ng s¶n cña c¸c vïng n«ng s¶n hµng ho¸ cã chÊt lîng tèt, gi¸ thµnh h¹, t¨ng søc c¹nh tranh th× cÇn thiÕt ph¶i cã hÖ thèng nghiªn cøu, chuyÓn giao, øng dông tiÕn bé khoa häc vµo s¶n xuÊt. Thø t, ®Ó cã vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung, mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong vïng ph¶i cã quy m« s¶n xuÊt ®ñ lín th× míi cã hiÖu qu¶. §¬n vÞ s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ ë níc ta chñ yÕu lµ hé n«ng d©n. Quy m« s¶n xuÊt cña hé n«ng d©n ë níc ta hiÖn nay cßn qu¸ nhá vÒ diÖn tÝch (toµn quèc 0,7 ha/hé; vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c 0,62 ha/hé). Nh vËy cÇn thiÕt ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tËp trung quü ®Êt, n©ng cao quy m« ruéng ®Êt cña hé s¶n xuÊt ë nh÷ng vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n tËp trung. Cã nh vËy s¶n xuÊt hµng ho¸ míi hiÖu qu¶. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy cÇn cã hÖ thèng chÝnh s¸ch nh khuyÕn khÝch n«ng d©n dån ruéng ®æi thöa, níi réng møc h¹n ®iÒn, t¨ng thêi gian giao quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c hé cã kh¶ n¨ng n©ng cao quy m« s¶n xuÊt. §æi míi doanh nghiÖp nhµ níc ®Ó doanh nghiÖp nhµ níc thùc sù cã vai trß h¹t nh©n cung cÊp dÞch vô khoa häc kü thuËt, vËt t s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm cho n«ng d©n. §Èy nhanh tiÕn ®é ®æi míi hîp t¸c x· v× hîp t¸c x· cã vai trß kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. Thø n¨m, khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót ®Çu t cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c quèc gia, c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi ®Çu t vµo vïng s¶n xuÊt n«ng - l©m - ng nghiÖp tËp trung. §Çu t níc ngoµi vµo ngµnh n«ng nghiÖp cho ®Õn nay cã tû lÖ cßn thÊp so víi tæng vèn ®Çu t níc ngoµi vµo níc ta (kho¶ng 5%) nguyªn nh©n lµ do ®Çu t vµo n«ng nghiÖp cã tû lÖ sinh l·i thÊp, rñi ro cao. §Ó t¨ng thu hót vèn ®Çu t cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ c¶ trong vµ ngoµi níc vµo c¸c vïng n«ng s¶n hay cho n«ng nghiÖp nãi chung th× Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch u ®·i ®Çu t so víi c¸c ngµnh kh¸c. Thø s¸u, tæ chøc thùc hiÖn. Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®iÒu chØnh bæ sung quy ho¹ch s¶n xuÊt cña vïng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi s¶n phÈm hµng ho¸ chÝnh theo híng bè trÝ s¶n xuÊt tËp trung g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ trêng. §ång thêi tæng hîp thµnh chiÕn lîc bè trÝ ph¸t triÓn c©y con chÝnh cña c¶ níc. Trªn c¬ së quy ho¹ch s¶n xuÊt cho tõng vïng, Bé híng dÉn c¸c tØnh rµ so¸t quy ho¹ch, lËp quy ho¹ch cô thÓ tõng c©y con chÝnh theo híng tËp trung. Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt tõng dù ¸n cã sù tho¶ thuËn víi c¸c cÊp bé, ngµnh liªn quan. Sau khi ®· phª duyÖt quy ho¹ch c¸c tØnh tiÕn hµnh x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t cña tõng ngµnh hµng ®Ó tr×nh c¸c cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt vµ thùc hiÖn. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn c¸c vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay. Nh÷ng gi¶i ph¸p nµy gióp chóng ta ph¸t triÓn ®îc c¸c vïng n«ng s¶n hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng. Riªng vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c lµ vïng cã nhiÒu tiÒm n¨ng nhng l¹i cha ph¸t triÓn, c¸c c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn, l¹c hËu... th× viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn vïng n«ng s¶n víi s¶n phÈm chñ lùc lµ chÌ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. ChÝnh v× vËy chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph¬ng ph¶i phèi hîp víi Trung ¬ng ®Ó cã bíc ®i phï hîp vµ ®óng ®Þnh híng cña nhµ níc. 3. §Þnh híng ®Çu t ph¸t triÓn c©y chÌ 3.1. Dù kiÕn nhu cÇu vèn ®Çu t §Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu, ®Þnh híng ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung vµ s¶n xuÊt chÌ nãi riªng ë vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c th× vÊn ®Ò cèt lâi lµ viÖc ®Çu t. Ph¶i ®Çu t nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn, cung cÊp ®ñ vèn cho c¸c ho¹t ®éng, trang bÞ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt nh c¬ së h¹ tÇng, kiÕn thøc khoa häc kü thuËt, nguån nh©n lùc cã chÊt lîng cao...lµ vÊn ®Ò tèi quan träng vµ mÊt nhiÒu c«ng søc. Trong nh÷ng n¨m tíi, dù kiÕn nhu cÇu vèn ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn ngµnh chÌ cña c¶ níc lµ: B¶ng 31: Tæng nhu cÇu vèn ®Çu t giai ®o¹n 2002 - 2010 §¬n vÞ: tû ®ång. H¹ng môc Giai ®o¹n 2002 - 2005 Giai ®o¹n 2005 - 2010 Tæng Tæng vèn ®Çu t 1.492,58 1.681,62 3.174,20 1. §Çu t cho n«ng nghiÖp 1.185,14 1.037,46 2.222,60 - Trång míi vµ ch¨m sãc 623,10 334,91 958,01 - §Çu t th©m canh 562,04 702,55 1.264,59 2. §Çu t cho c«ng nghiÖp 307,44 644,16 951,60 (Nguån: §iÒu chØnh quy ho¹ch s¶n xuÊt chÌ c¶ níc ®Õn n¨m 2005 vµ n¨m 2010 - ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp) Víi tæng sè vèn ®Çu t trong giai ®o¹n 2002 - 2010 lµ 3.174,2 tû ®ång, tÝnh ra b×nh qu©n mçi n¨m cÇn 353 tû ®ång ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn ngµnh chÌ. Trong ®ã dù kiÕn sÏ ph©n bæ cho vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c kho¶ng 60%, t¬ng ®¬ng kho¶ng 1.905 tû ®ång. 3.2. §Þnh híng ®Çu t Vèn ®Çu t cho chÌ mét phÇn ®îc cung cÊp tõ nguån vèn cña dù ¸n ph¸t triÓn chÌ vµ c©y ¨n qu¶ (tæng vèn ®Çu t cña dù ¸n lµ 57,6 triÖu USD, trong ®ã ACB cung cÊp 40,2 triÖu USD cßn l¹i lµ vèn vay tõ nguån vèn tÝn dông ®Çu t theo kÕ ho¹ch cña nhµ níc), nguån vèn huy ®éng trong d©n vµ cña c¸c doanh nghiÖp. Theo dù kiÕn vèn ®Çu t sÏ dïng ®Ó trång vµ ch¨m sãc nh÷ng vên chÌ míi, ®Çu t th©m canh vên chÌ hiÖn cã vµ ®Çu t cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Ngoµi ra cßn ®Çu t cho c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc, nghiªn cøu khoa häc, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i ®Ó t¹o chç ®øng cho s¶n phÈm chÌ ViÖt Nam trªn thÞ trêng. Bªn c¹nh ®ã Nhµ níc còng so¹n th¶o nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t cho c©y chÌ nh: cho c¸c hé vay vèn víi l·i suÊt 0%, thêi h¹n 12 n¨m, ©n h¹n 2 n¨m ®Ó x©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn vµ ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu g¾n víi chÕ biÕn n«ng l©m s¶n; hç trî kinh phÝ x©y dùng ruéng n¬ng, cung cÊp gièng chÌ, ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi... Trong thêi gian qua, nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c©y chÌ ®èi víi ®êi sèng cña ngêi d©n vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c; §¶ng, Nhµ níc vµ trùc tiÕp lµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®· x©y dùng ®Þnh híng ph¸t triÓn c©y chÌ trong ®ã ®· x¸c ®Þnh nh÷ng bíc ®i cÇn thiÕt cho ngµnh chÌ. Nh÷ng ®Þnh híng trªn ®©y ®· ®îc x©y dùng dùa trªn c¬ së thùc tÕ, ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c vµ cña c¶ níc nªn cã tÝnh s¸t thùc vµ hiÖu qu¶. Tuy nhiªn ®Ó ngµnh chÌ ph¸t triÓn theo ®óng ®Þnh híng chiÕn lîc ®· ®Ò ra th× trong qu¸ tr×nh triÓn khai c«ng viÖc vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i ®¶m b¶o sù chØ ®¹o xuyªn suèt cña c¸c cÊp bé ngµnh vµ sù thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch, lu«n tÝch cùc vµ nh¹y bÐn víi sù diÔn biÕn trªn thÞ trêng ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p tèi u thóc ®Èy ngµnh chÌ ph¸t triÓn. 4. Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng cêng ®Çu t ph¸t triÓn c©y chÌ vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c 4.1. Gi¶i ph¸p vÒ vèn Nh×n chung trong thêi gian qua vèn ®Çu t cho vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c cßn rÊt h¹n chÕ so víi c¸c vïng kh¸c (chØ chiÕm 7,6% tæng vèn ®Çu t toµn x· héi) vµ vèn ®Çu t cho ngµnh chÌ còng theo ®ã cha m¹nh mÏ. Vèn ®Çu t chØ míi huy ®éng tõ nguån vèn t nh©n, vèn ng©n s¸ch nhµ níc, vèn cña doanh nghiÖp nhµ níc vµ nguån vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cña nhµ níc, cßn nguån vèn ®Çu t níc ngoµi rÊt Ýt (hiÖn nay vèn ®Çu t níc ngoµi chØ cã ë 2 nhµ m¸y chÌ liªn doanh lµ nhµ m¸y chÌ Phó §a vµ nhµ m¸y chÌ Phó BÒn). §Ó kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò trªn th× nhµ níc cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng tÊt c¶ c¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t cho chÌ. Nguån vèn cã ®ñ th× míi ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®Çu t. CÇn t¨ng nguån vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó hç trî n«ng d©n lµm ruéng n¬ng, mua gièng, cho vay u ®·i...; cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t cña doanh nghiÖp trong ngµnh vµ c¸c hé gia ®×nh ®Ó t¨ng vèn ®Çu t cña khu vùc t nh©n. CÇn më réng liªn doanh, liªn kÕt ®Ó tranh thñ nguån lùc cña níc ngoµi. Ngoµi ra, liªn doanh víi níc ngoµi cßn gióp ViÖt Nam cã c¬ héi häc tËp kinh nghiÖm, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, tiÕp cËn thÞ trêng nhanh h¬n vµ tranh thñ ®îc nguån vèn cña níc ngoµi ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ cho ngµnh chÌ. 4.2. §Çu t cho gièng chÌ C¬ cÊu gièng chÌ cña níc ta hiÖn nay gåm c¸c lo¹i : - Gièng Trung du (chiÕm 62,7%) - Gièng Shan (chiÕm 31,1 %) - C¸c gièng nhËp néi vµ chÌ lai (chiÕm 5,5%) - C¸c gièng kh¸c (chiÕm 0,7%) Trong ®ã gièng chÌ Trung du, chÌ Shan chiÕm tû träng lín nhng n¨ng suÊt vµ chÊt lîng kh«ng cao nªn trong thêi gian tíi môc tiªu cña ngµnh chÌ lµ ®Çu t vèn ®Ó nhËp c¸c gièng chÌ ngo¹i tõ Trung Quèc, NhËt B¶n, Singapore...vµ lai t¹o c¸c gièng chÌ míi ®Ó ®Õn n¨m 2010 sÏ cã 25 - 30% diÖn tÝch chÌ gièng míi trång b»ng cµnh chÊt lîng cao. Dù kiÕn vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c sÏ bæ sung 30% diÖn tÝch b»ng c¸c gièng chÌ th¬m nh Long TØnh 43, B¸t Tiªn, Yabukita, Ngäc Thuý, V¨n X¬ng, Olong... ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm chÌ. Song song víi viÖc chän gièng chÌ th× viÖc x©y dùng hÖ thèng c¬ së s¶n xuÊt vµ qu¶n lý chÊt lîng gièng chÌ còng hÕt søc quan träng. HiÖn nay ngµnh chÌ cã ViÖn nghiªn cøu chÌ thuéc Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam vµ Trung t©m nghiªn cøu chÌ thuéc Tæng c«ng ty chÌ L©m §ång, ®©y lµ hai c¬ quan chuyªn nghiªn cøu ph¸t triÓn gièng chÌ vµ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn chÌ. Trong t¬ng lai sÏ ®Çu t nhËp thiÕt bÞ nu«i cÊy m«, lµm c¬ së nh©n nhanh gièng míi v× vËy cÇn ®Çu t n©ng cÊp trang thiÕt bÞ cho hai c¬ quan nµy. §ång thêi, lÊy c¸c c«ng ty chÌ thuéc Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam lµm h¹t nh©n ®Ó x©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ kh¶o nghiÖm gièng chÌ ë c¸c tØnh. 4.3. §Çu t cho c«ng nghÖ chÕ biÕn ChÕ biÕn lµ kh©u quan träng ®Ó n©ng cao gi¸ trÞ s¶n phÈm chÌ vµ lµ n¬i tiªu thô hÇu hÕt nguyªn liÖu chÌ bóp t¬i. Muèn ph¸t triÓn ngµnh chÌ th× b¾t buéc ph¶i ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn chÌ. HiÖn nay c«ng nghiÖp chÕ biÕn chÌ cña ViÖt Nam cßn rÊt yÕu kÐm nªn chÊt lîng s¶n phÈm chÌ cha cã søc c¹nh tranh cho nªn cÇn ph¶i ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn lÜnh vùc nµy. Theo dù kiÕn sÏ ®Çu t nh sau: - N©ng cÊp, c¶i t¹o 20% sè c¬ së chÕ biÕn hiÖn cã, chó träng 4 c¬ së ë Yªn B¸i, nhµ m¸y S«ng CÇu (Th¸i Nguyªn)... - Bæ xung dµn hÐo tù nhiªn, hiÖn ®¹i ho¸ bé phËn Ðp cña m¸y vß, hiÖn ®¹i ho¸ phßng lªn men, trang bÞ hÖ thèng lªn men liªn tôc vµ lµm m¸t l¸ chÌ tho quy tr×nh cña NhËt, thay bé phËn phun Èm b»ng phun s¬ng, hiÖn ®¹i ho¸ kh©u hót bôi ®Ó b¶o ®¶m vÖ sinh, thay lß nhiÖt ®èt than b»ng ®èt dÇu ®Ó t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm chÌ, x©y dùng khu b¶o qu¶n ®Ó lu gi÷ chÌ b¸n thµnh phÈm. - §Çu t x©y dùng nhµ m¸y míi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô s¶n lîng chÌ bóp t¬i t¨ng lªn do trång míi. - §èi víi nh÷ng ®Þa bµn qu¸ phøc t¹p vµ xa c¬ së chÕ biÕn c«ng nghiÖp nªn trang bÞ c¸c m¸y sao, m¸y vß cì nhá ®Ó cung cÊp néi tiªu vµ cung cÊp cho c¸c nhµ m¸y ®Êu trén, tinh chÕ. Bªn c¹nh viÖc ®Çu t cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn, ®Çu t cho c«ng nghiÖp chÕ t¹o phô tïng vµ thiÕt bÞ chÕ biÕn chÌ còng rÊt quan träng. §Çu t nªn tËp trung vµo x©y dùng nhµ m¸y c¬ khÝ chÕ t¹o phô tïng vµ thiÕt bÞ phôc vô söa ch÷a n©ng cÊp c¸c nhµ m¸y cò. Tæ chøc viÖc chÕ t¹o theo h×nh thøc chuyªn m«n ho¸ trong ®ã cã nhµ m¸y c¬ khÝ lµm trung t©m vµ c¸c nhµ m¸y kh¸c lµ vÖ tinh ®Ó gi¶m gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt lîng chÕ t¹o phô tïng vµ thiÕt bÞ lÎ. Tæ chøc hîp t¸c ®Ó thiÕt kÕ chÕ t¹o theo mÉu c¸c d©y chuyÒn phï hîp víi ®iÒu kiÖn níc ta, tiÕn tíi chÕ t¹o hoµn toµn trong níc. 4.4. Nghiªn cøu thÞ trêng vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i §©y lµ kh©u yÕu trong hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. HiÖn nay, HiÖp héi chÌ ViÖt Nam cã Trung t©m xóc tiÕn th¬ng m¹i ngµnh chÌ nhng do kinh phÝ h¹n hÑp nªn ho¹t ®éng cha m¹nh. Do ®ã, trong thêi gian tíi cÇn tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o s©u réng nh÷ng lîi Ých cña viÖc uèng trµ; ®Èy m¹nh h¬n n÷a nh÷ng ho¹t ®éng v¨n ho¸ trµ hÊp dÉn mang tÝnh v¨n ho¸ nghÖ thuËt nh héi chî trµ (®· tõng tæ chøc ë c«ng viªn Tuæi TrÎ n¨m 2002). TiÕp cËn víi th¬ng m¹i ®iÖn tö nh më Website trªn Internet ®Ó giíi thiÖu, qu¶ng c¸o vµ trao ®æi t×m b¹n hµng. CÇn cã chiÕn lîc qu¶ng c¸o vµ marketing cho c¸c s¶n phÈm chÌ ViÖt Nam. 4.5. §Çu t nghiªn cøu vµ øng dông khoa häc c«ng nghÖ Trong lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ cÇn ®Çu t cho c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu, ph¸t triÓn c¸c gièng chÌ tèt, n¨ng suÊt cao, thÝch nghi tèt víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña níc ta, c¸c gièng chÌ ®Æc s¶n, cao s¶n. Ngoµi ra, cÇn ®Çu t nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p kü thuËt canh t¸c, nhÊt lµ canh t¸c trªn nh÷ng phÇn ®Êt rÊt dèc, thiÕu níc. CÇn ®Çu t ph¸t triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn, ®a c«ng nghÖ chÕ biÕn cña ViÖt Nam lªn ngang tÇm c«ng nghÖ cña c¸c níc trªn thÕ giíi. C¶i tiÕn c«ng nghÖ ®ãng gãi, bao b× ®Ó ®a d¹ng ho¸ mÉu m· s¶n phÈm. §Çu t ph¸t triÓn hÖ thèng khuyÕn n«ng ®Ó gióp ngêi d©n tiÕp xóc víi tiÕn bé khoa häc kü thuËt. Muèn ®¹t ®îc nh÷ng ®iÒu trªn tríc hÕt cÇn t¨ng tû träng vèn ®Çu t cho c«ng t¸c nghiªn cøu vµ thö nghiÖm c¸c c«ng tr×nh khoa häc. 4.6. §µo t¹o nguån nh©n lùc Con ngêi lµ nh©n tè trung t©m, nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña toµn x· héi, toµn nÒn kinh tÕ. V× vËy, gi¶i ph¸p ®µo t¹o nguån nh©n lùc ¶nh hëng quan träng ®Õn môc tiªu ®· ®Ò ra. §Ó ph¸t triÓn ngµnh chÌ theo híng hiÖn ®¹i vµ hiÖu qu¶ th× dù kiÕn ®Çu t ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho ngµnh nh sau: - Kü s n«ng nghiÖp: cÇn t¨ng lªn ®Õn møc b×nh qu©n 1kü s/100 ha chÌ. Tæng sè lîng kü s cÇn lµ 1.000 ngêi. - C«ng nh©n kü thuËt: b×nh qu©n cÇn ®µo t¹o 25 ngêi cho mét nhµ m¸y míi vµ ®µo t¹o bæ sung cho c¸c nhµ m¸y hiÖn cã lµ 3 ngêi/1 nhµ m¸y. Tæng sè c«ng nh©n kü thuËt cÇn ®µo t¹o trong thêi gian tíi lµ 2.145 ngêi. - Båi dìng nghiÖp vô qu¶n lý: b×nh qu©n 3 ngêi /1 nhµ m¸y cho c¶ nhµ m¸y míi vµ hiÖn cã, tÝnh ra lµ cÇn kho¶ng 417 ngêi. - TËp huÊn khuyÕn n«ng cho kho¶ng 230.000 ngêi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu n©ng cao tr×nh ®é nguån nh©n lùc, ®Ó cã thÓ phæ biÕn c¸c kiÕn thøc, kü thuËt dÔ dµng h¬n. VÒ h×nh thøc ®µo t¹o: §èi víi kü s th× ph¶i ®µo t¹o t¹i c¸c trêng ®¹i häc, hÕt qu¸ tr×nh ®µo t¹o ph¶i trë vÒ ®Þa ph¬ng c«ng t¸c. Më c¸c líp båi dìng c¸n bé qu¶n lý ng¾n h¹n cho c¸c c¸n bé l·nh ®¹o, më líp tËp huÊn kü thuËt cho ngêi n«ng d©n trång chÌ vµ chÕ biÕn theo ch¬ng tr×nh khuyÕn n«ng. §µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt t¹i c¸c trêng c«ng nh©n kü thuËt cña Bé. Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o chiÕn lîc ph¸t triÓn chÌ l©u dµi, Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam phèi hîp víi Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cö c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé chuyªn m«n ®i häc tËp hoÆc tu nghiÖp ë níc ngoµi (nh÷ng níc cã ngµnh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn chÌ tiªn tiÕn. 4.7. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch ®Çu t, chÝnh s¸ch thuÕ. §Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn chÌ æn ®Þnh, v÷ng ch¾c, ChÝnh phñ cÇn ban hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ nh: §èi víi nh÷ng dù ¸n ®· ®îc duyÖt cã vèn vay tõ nguån vèn tÝn dông ®Çu t theo kÕ ho¹ch cña nhµ níc cÇn cã chÕ ®é u ®·i vÒ thêi gian vµ l·i suÊt tiÒn vay, miÔn thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp trong mét sè n¨m ®Çu, gi¶m trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Hç trî vèn ®Çu t cho gièng chÌ ®Ó gióp ngêi n«ng d©n bít khã kh¨n. C¸c chÝnh kh¸c còng nªn tËp trung vµo viÖc khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t cho ngµnh chÌ, t¨ng cêng thu hót thµnh phÇn kinh tÕ níc ngoµi ®Çu t vµo lÜnh vùc nµy. ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch ®Çu t ph¸t triÓn thuû lîi vµ c¬ së h¹ tÇng cho vïng chÌ ë trung du miÒn nói phÝa B¾c, ®ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng thu hót sù ®Çu t cho vïng chÌ nµy. 5. KiÕn nghÞ Qua thùc tÕ s¶n xuÊt chÌ ë níc ta thÓ hiÖn mét sè vÊn ®Ò cßn tån t¹i nh: c«ng nghÖ chÕ biÕn cßn l¹c hËu, chÊt lîng s¶n phÈm chÌ thÊp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi chÌ níc ngoµi cha cao... Nªn trong ph¹m vi bµi viÕt em xin ®a ra mét sè kiÕn nghÞ sau: - T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó kiÓm tra d lîng thuèc b¶o vÖ thùc vËt trªn chÌ nguyªn liÖu vµ chÌ thµnh phÈm, c¬ng quyÕt kh«ng tiªu thô s¶n phÈm chÌ thiÕu chÊt lîng hoÆc bÞ khuyÕt tËt vÒ vÖ sinh thùc phÈm. Thèng nhÊt gi¸ chÌ bóp t¬i trªn toµn quèc cho hîp lý. - T¨ng cêng sù hç trî cña Nhµ níc vÒ gièng ®Ó n«ng d©n cã nh÷ng gièng tèt, n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao. - ChØ nhËp nh÷ng c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ chÕ biÕn chÌ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm chÌ. - HiÖn nay, chÌ ViÖt Nam ®îc xuÊt khÈu díi th¬ng hiÖu riªng cña tõng doanh nghiÖp nªn cha t¹o uy tÝn trªn thÞ trêng, nhÊt lµ thÞ trêng thÕ giíi. Do ®ã, c¸c cÊp qu¶n lý cÇn nhanh chãng x©y dùng th¬ng hiÖu chung cho chÌ ViÖt Nam ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm chÌ, gãp phÇn t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ngµnh. KÕt luËn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn IX ®· ®Ò ra ®Þnh híng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ: "§Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n theo híng h×nh thµnh nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸ lín phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng vµ ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña tõng vïng; chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh, nghÒ, c¬ cÊu lao ®éng, t¹o viÖc lµm, thu hót nhiÒu lao ®éng ë n«ng th«n". §ång thêi "Ph¸t triÓn theo quy ho¹ch vµ chó träng ®Çu t th©m canh c¸c vïng c©y c«ng nghiÖp nh cµ phª, chÌ, ®iÒu, h¹t tiªu, dõa, d©u t»m, b«ng, mÝa, l¹c…, h×nh thµnh c¸c vïng rau, hoa qu¶ cã gi¸ trÞ cao g¾n víi ph¸t triÓn c¬ së b¶o qu¶n, chÕ biÕn." Nh vËy, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo híng s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ bíc ®i quan träng ®Ó ®a n«ng nghiÖp ViÖt Nam tho¸t khái t×nh tr¹ng l¹c hËu, ®éc canh, tiÕn lªn nÒn s¶n xuÊt lín, hiÖn ®¹i, hiÖu qu¶. Cïng víi c¶ níc, vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c còng ®· b¾t ®Çu x©y dùng vïng n«ng s¶n hµng ho¸ cña m×nh, trong ®ã chÌ ®îc ®¸nh gi¸ lµ c©y chiÕn lîc quan träng. Nh÷ng n¨m qua, c©y chÌ ®· khai th¸c tèt lîi thÕ so s¸nh cña vïng, kh¼ng ®Þnh ®îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ngêi d©n, ®ãng gãp vµo nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, ngµnh chÌ còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, thö th¸ch trong kh©u chÕ biÕn, tiªu thô… Do ®ã, trong t¬ng lai Nhµ níc vµ c¸c ®Þa ph¬ng cÇn cã chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®Çu t tho¶ ®¸ng, t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña vïng; ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh chÌ ®Ó nhanh chãng ®æi míi c«ng nghÖ chÕ biÕn, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm chÌ, t¹o th¬ng hiÖu chÌ ViÖt Nam cã uy tÝn trªn thÞ trêng. Cã nh vËy ngµnh chÌ míi thùc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ bÒn v÷ng, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n theo ®óng ®Þnh híng cña §¶ng vµ Nhµ níc. danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ®Çu t - PGS.TS NguyÔn Ngäc Mai - Trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, NXB Gi¸o dôc. 2. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ®Çu t - TS NguyÔn B¹ch NguyÖt, TS. Tõ Quang Ph¬ng - Trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, NXB Gi¸o dôc. 3. Nghiªn cøu c¬ së khoa häc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i ®Ó x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng, hiÖu qu¶ cho c¸c vïng sinh th¸i n«ng nghiÖp trong c¶ níc. - ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp. 4. §iÒu chØnh quy ho¹ch s¶n xuÊt chÌ c¶ níc ®Õn n¨m 2005 vµ n¨m 2010. - ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp. 5. Quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c ngµnh hµng ®Õn n¨m 2010. - ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp. 6. B¸o c¸o tæng quan ph¸t triÓn c©y chÌ tØnh Hµ Giang ®Õn n¨m 2010. - ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp. 7. KÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc 1996 - 2000 ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp, NXB ChÝnh trÞ quèc gia. 8. N«ng nghiÖp ViÖt Nam trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, NXB Thµnh phè Hå ChÝ Minh. 9. N«ng nghiÖp vµ n«ng th«n - nh÷ng c¶m nhËn vµ ®Ò xuÊt - §µo C«ng TiÕn, NXB N«ng nghiÖp. 10. Niªn gi¸m thèng kª 2002 - Tæng côc thèng kª, NXB Thèng kª. 11. Sè liÖu thèng kª ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n 1996 - 2000, NXB N«ng nghiÖp. 12. Sè liÖu thèng kª kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam 1975 - 2000, NXB Thèng kª. 13. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn IX, NXB ChÝnh trÞ quèc gia. 14. T¹p chÝ Nghiªn cøu - trao ®æi - Sè 23 - Th¸ng 12/2000. Phô lôc Phô lôc 1: DiÖn tÝch - n¨ng suÊt - s¶n lîng chÌ cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam n¨m 2000 - 2001 C¸c ®¬n vÞ N¨m 2000 N¨m 2001 DT (ha) NS (t¹/ha) SL (tÊn) DT (ha) NS (t¹/ha) SL (tÊn) Tæng 5712,45 80,1 42.526 5.937,12 87,5 45.522 I. C¸c c«ng ty thµnh viªn 2642,81 74,2 17.822 2.769,23 78,9 18.822 1. Cty chÌ Méc Ch©u 533,62 138,4 6.938 2599,63 145,2 7.280 2. Cty chÌ Long Phó 263,73 74,5 1.964 327,50 91,4 2.970 3. Cty chÌ S«ng CÇu 475,06 45,0 2.034 523,30 45,3 2.150 4. Cty chÌ §oan Hïng 342,00 90,2 2.930 458,85 54,2 1.442 5. Cty chÌ Yªn B¸i 421,00 37,8 1.573 266,10 80,6 2.120 6. Cty chÌ Hµ TØnh 380,00 52,5 1.336 356,43 45,4 1.605 7. ViÖn nghiªn cøu chÌ 107,40 6,45 667 103,42 69,1 715 8. XÝ nghiÖp chÌ B¾c S¬n 120,00 43,8 350 98,00 55,1 540 II. C«ng ty cæ phÇn 1.149,72 70,2 8.161 1.238,34 84,4 8.700 1. Cty chÌ TrÇn Phó 474,00 71,6 3.395 418,40 90,8 3.800 2. Cty chÌ NghÜa Lé 314,74 75,6 2.276 328,74 83,0 2.500 3. Cty chÌ Liªn S¬n 208,08 6,38 1.327 346,20 74,5 1.550 4. Cty chÌ Qu©n Chu 152,90 7,76 1.163 145,00 83,3 850 III. C«ng ty liªn doanh 1.919,92 93,2 16.543 1.929,55 100,8 18.000 1. Cty chÌ Phó §a 1.199,40 110,6 12.262 670,00 67,5 4.500 2. Cty chÌ Phó BÒn 720,52 64,1 4.281 1.259,55 120,6 13.500 (Nguån: ViÖn Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp) Phô lôc 2: S¶n lîng chÌ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam qua c¸c n¨m §¬n vÞ: ngh×n tÊn. N¨m S¶n lîng xuÊt khÈu 1986 11,1 1987 11,5 1988 14,8 1989 15,0 1990 16,1 1995 18,8 1996 20,8 1997 32,9 1998 33,0 1999 36,44 2000 55,66 2001 68,22 2002 82,7 (Nguån : Sè liÖu thèng kª ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n) Phô lôc 3: Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c©y chÌ thêi kú 1990 - 2001 N¨m DiÖn tÝch (ngh×n ha) S¶n lîng chÌ bóp kh« (ngh×n tÊn) 1990 60,0 32,2 1991 60,0 33,1 1992 62,9 36,2 1993 63,4 37,7 1994 67,3 42,0 1995 66,7 40,2 1996 74,8 46,8 1997 78,6 52,2 1998 77,4 56,6 1999 84,8 70,3 2000 89,9 78,9 2001 100,1 85,6 (Nguån: Tæng côc thèng kª) MỤC LỤC

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Đầu tư phát triển cây chè góp phần xây dựng vùng nông sản hàng hoá ở vùng trung du miền núi phía Bắc.DOC