Đề tài Định hướng chiến lược và các giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ngoại thương Việt Nam trong thời gian tới

vµ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, víi kÕ ho¹ch tæng thÓ vµ lé tr×nh còng nh­ c¸c b­íc ®i hîp lý, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc vµ quy ®Þnh cña c¸c tæ chøc mµ ta tham gia, ®Èy m¹nh sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, hoµn chØnh hÖ thèng luËt ph¸p. N©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp còng nh­ cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Thø hai lµ: G¾n thÞ tr­êng víi s¶n xuÊt, g¾n kÕt thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ, võa chó träng thÞ tr­êng trong n­íc võa ra søc më réng vµ ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Thø ba lµ: Kiªn tr× chñ tr­¬ng ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu víi kinh tÕ Nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. 3.2.2 Nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam Trong b¸o c¸o cña Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ®· quyÕt ®Þnh ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 10 n¨m ®Çu cña thÕ kû 21 lµ: ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, x©y dùng nÒn t¶ng ®Õn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ môc tiªu tæng qu¸t cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2010, môc tiªu cô thÓ lµ: §­a GDP cña n¨m 2010 lªn Ýt nhÊt gÊp ®«i n¨m 2000. N©ng cao râ rÖt hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ, ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu tiªu dïng thiÕt yÕu, mét phÇn ®¸ng kÓ nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«; c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lµnh m¹nh vµ t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ; béi chi ng©n s¸ch, l¹m ph¸t, nî n­íc ngoµi ®­îc kiÓm so¸t trong giíi h¹n an toµn vµ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn t¨ng tr­ëng. TÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ ®¹t trªn 30% GDP. NhÞp ®é t¨ng xuÊt khÈu gÊp trªn 2 lÇn nhÞp ®é t¨ng GDP. Tû träng trong GDP cña n«ng nghiÖp 16 - 17%, c«ng nghiÖp 40 - 41%, dÞch vô 42 - 43%. Tû lÖ lao ®éng n«ng nghiÖp cßn kho¶ng 50%. Trong môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña n­íc ta, ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i nh»m gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu trªn chiÕn l­îc lu«n lu«n ®­îc nhÊn m¹nh vµ nã ®­îc xem nh­ lµ mét biÖn ph¸p quan träng nhÊt cã tÝnh quyÕt ®Þnh rÊt cao ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n­íc ta trong thÕ kû XXI nµy. ViÖc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng cÇn ph¶i ®­îc chó ý c¶ vÒ quy m«, tèc ®é ph¸t triÓn vµ c¶ vÒ c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ c¬ cÊu dÞch vô. VÒ quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn: Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2010, tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu nhanh gÊp 2 lÇn t¨ng tr­ëng GDP, tøc lµ GDP t¨ng b×nh qu©n 7,2%/n¨m th× xuÊt khÈu sÏ t¨ng b×nh qu©n 14,4%/n¨m, trong ®ã n«ng s¶n xuÊt khÈu qua chÕ biÕn ®¹t kim ng¹ch 6 - 7 tû USD, xuÊt khÈu l­¬ng thùc b×nh qu©n 4 - 5 triÖu tÊn/ n¨m, xuÊt khÈu kho¸ng s¶n ®¹t kim ng¹ch 3 tû USD, xuÊt khÈu s¶n phÈm c«ng nghiÖp chiÕm 70 - 80% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. VÒ c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt khÈu vµ c¬ cÊu dÞch vô: C¬ cÊu xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010 cÇn ®­îc chuyÓn dÞch theo h­íng: gia t¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm chÕ biÕn vµ chÕ t¹o víi gi¸ trÞ gia t¨ng ngµy cµng cao, chó träng c¸c s¶n phÈm cã hµm l­îng c«ng nghÖ vµ tri thøc cao, gi¶m dÇn tû träng hµng th«. §Þnh h­íng chiÕn l­îc cho tõng nhãm hµng xuÊt khÈu: - Nhãm nguyªn nhiªn liÖu: hai mÆt hµng chÝnh lµ dÇu th« vµ than ®¸. + VÒ dÇu th«: xuÊt khÈu theo h­íng gi¶m dÇn. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 sÏ xuÊt khÈu dÇu th« ë møc tõ 33 ®Õn 40% s¶n l­îng dÇu khai th¸c, cßn l¹i ®Ó chÕ biÕn trong n­íc, víi tû träng trong tæng kim ng¹ch xuÊt ®Õn n¨m 2010 dù kiÕn sÏ chØ cßn 1%. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh sÏ vÉn lµ ¤xtr©ylia, Singapore, NhËt B¶n, Trung Quèc vµ cã thÓ thªm c¶ Mü. + VÒ than ®¸: Dù kiÕn xuÊt khÈu dao ®éng ë møc xung quanh 4 triÖu tÊn/n¨m, kim ng¹ch ®¹t kho¶ng 120 - 150 triÖu USD. ThÞ tr­êng vÉn sÏ lµ: NhËt B¶n, Trung Quèc, T©y ¢u vµ cÇn më réng thªm vµo thÞ tr­êng Hµn Quèc, Th¸i Lan.... + VÒ kho¸ng s¶n kh¸c: HiÖn nay nhãm nguyªn liÖu nµy cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu ®ãng gãp 20% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu (dù kiÕn ®Õn n¨m 2005 xuÊt khÈu 2,5 tû USD chiÕm tû träng 9%); ®Õn n¨m 2010 tû träng nhãm nµy sÏ gi¶m xuèng cßn tõ 1 - 3,5% (kho¶ng tõ 500 triÖu USD ®Õn 1,75 tû USD) . - Nhãm hµng n«ng- l©m- thuû s¶n: Nhãm nµy ®ang chiÕm gÇn 25% kim ng¹ch xuÊt khÈu víi c¸c mÆt hµng chñ lùc lµ g¹o, cµ phª, cao su, chÌ, rau qu¶, thuû s¶n, h¹t ®iÒu, h¹t tiªu. Theo môc tiªu cña chiÕn l­îc chung, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nhãm nµy chØ ë møc 4%/n¨m trong toµn thêi kú 2001 - 2010, tû träng cña chóng sÏ gi¶m dÇn ®Õn 22% (t­¬ng ®­¬ng 5,85 tû USD) vµo n¨m 2005 vµ 17,2 % t­¬ng ®­¬ng 8 - 8,6 tû USD vµo n¨m 2010. Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó c¶i thiÖn c¬ cÊu xuÊt khÈu cña nhãm nµy, h­íng ph¸t triÓn chñ ®¹o tõ nay ®Õn 2010 lµ: chuyÓn dÞch c¬ cÊu toµn lÜnh vùc, trong mçi ngµnh, thËm chÝ trong tõng lo¹i s¶n phÈm, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ gia t¨ng. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®Þnh h­íng trªn, cÇn ph¶i cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng vµo c¸c kh©u c¬ b¶n cña s¶n xuÊt nh­: gièng, kü thuËt gieo trång, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch kÓ c¶ ®ãng gãi, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn.... ®Ó t¹o ra nh÷ng b­íc ®ét ph¸ míi vÒ n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. ViÖc xuÊt khÈu hµng n«ng - l©m - thñy s¶n cÇn ph¶i ®­îc duy tr× ë mét sè thÞ tr­êng truyÒn thèng, song ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c thÞ tr­êng lín vµ lÊy ®ã lµm thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh nh­: NhËt B¶n, EU, Hoa Kú, Trung Quèc. Môc tiªu xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng n«ng - l©m - thuû s¶n chñ yÕu ®Õn n¨m 2010 nh­ sau: + VÒ g¹o: dù kiÕn xuÊt khÈu b×nh qu©n 1 n¨m tõ 4 - 4,5 triÖu tÊn thu vÒ kho¶ng 1 tû USD. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu lµ khu vùc Trung §«ng, Ch©u Phi, Nam Mü vµ gi÷ sù æn ®Þnh sang c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng nh­ In®«nexia, Philipin... + VÒ nh©n h¹t ®iÒu: cã thÓ ®¹t kim ng¹ch 400 triÖu USD vµo n¨m 2010. C¸c thÞ tr­êng lín ®Ó xuÊt khÈu lµ EU, Mü, ¤xtraylia, Trung Quèc. + H¹t tiªu: kim ng¹ch xuÊt khÈu cã thÓ ®¹t møc 230 - 250 triÖu USD, xuÊt sang c¸c thÞ tr­êng lín nh­ EU, NhËt B¶n, Trung Quèc, Mü, Trung §«ng. + Rau, hoa vµ qu¶ kh¸c: dù kiÕn ®Õn 2010 kim ng¹ch xuÊt khÈu kho¶ng 1,1 tû USD. C¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín cña ta lµ NhËt B¶n, Nga, Trung Quèc, Ch©u ¢u. + Cµ phª: phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 xuÊt khÈu kho¶ng 750 ngµn tÊn ®¹t kim ng¹ch 850 triÖu USD, ®­a ViÖt Nam trë thµnh n­íc lín thø hai vÒ xuÊt khÈu cµ phª trªn thÕ giíi. + Cao su vµ chÌ: dù kiÕn kim ng¹ch xuÊt khÈu cao su ®Õn n¨m 2010 ®¹t 500 triÖu USD vµ chÌ 800 triÖu USD. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc kim ng¹ch nµy cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng c¶ cao su vµ chÌ, v× c¸c thÞ tr­êng lín ®Ó xuÊt khÈu nh­ NhËt B¶n, §µi Loan, Trung §«ng lu«n ®ßi hái c¸c lo¹i s¶n phÈm nµy cã chÊt l­îng cao. + ThÞt: môc tiªu cña ta sÏ gia t¨ng xuÊt khÈu thÞt. C¸c thÞ tr­êng cã tÝnh ®Þnh h­íng lµ Hång C«ng, Nga vµ vÒ l©u dµi cã c¸c thÞ tr­êng Singapore vµ NhËt B¶n. Song ®Ó xuÊt khÈu thÞt, chóng ta cÇn ®Çu t­ tõ kh©u gièng, kü thuËt nu«i, an toµn vÖ sinh thùc phÈm..... Nh×n chung, c¸c lo¹i hµng xuÊt khÈu thuéc nhãm hµng n«ng - l©m - thñy s¶n mang tÝnh chÊt lµ c¸c s¶n phÈm th«. Nhãm nµy dù kiÕn xuÊt khÈu ®¹t tõ 10 - 10,35 tû USD vµo n¨m 2010, tû träng gi¶m tõ 40% hiÖn nay xuèng cßn 20 - 21% kim ng¹ch xuÊt khÈu. §Þnh h­íng cña ta lµ gia t¨ng vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ gia t¨ng trong xuÊt khÈu. - Nhãm s¶n phÈm chÕ biÕn vµ chÕ t¹o: HiÖn nay kim ng¹ch xuÊt khÈu cña nhãm nµy ®¹t trªn 4 tû (chiÕm 30% kim ng¹ch xuÊt khÈu). Dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 ®¹t 20 -21 tû USD, t¨ng gÊp 5 lÇn hiÖn nay vµ tû träng cña chóng trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 40%. Nh÷ng mÆt hµng chñ lùc cña nhãm hµng chÕ biÕn vµ chÕ t¹o gåm cã: + DÖt may vµ giµy dÐp: dù kiÕn kim ng¹ch ®¹t 7 - 7, 5 tû USD. Muèn ®¹t ®­îc kim ng¹ch nµy, hµng dÖt may ph¶i t¨ng 14%/n¨m vµ giµy dÐp: 15 - 16%/n¨m. ThuËn lîi lín trong xuÊt khÈu hµng dÖt may vµ giµy dÐp lµ chóng ta ký HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü vµ EU, song chóng ta gÆp khã kh¨n rÊt lín lµ viÖc Trung Quèc trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO, lµ ®èi t¸c c¹nh tranh rÊt lín trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ta. §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, thùc hiÖn c¸c môc tiªu, chóng ta cÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn m¹nh hai ngµnh nµy, t¨ng c­êng th©m nhËp vµo thÞ tr­êng míi, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Hoa Kú, Trung §«ng, ch©u §¹i D­¬ng, gi÷ v÷ng vµ lµm æn ®Þnh c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng nh­ EU, NhËt B¶n.... + S¶n phÈm gç: dù kiÕn ®Õn n¨m 2005 ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 600 triÖu USD vµ môc tiªu ®Õn n¨m 2010 phÊn ®Êu ®¹t 1,2 tû USD. §Ó ®¹t môc tiªu nµy, cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn trång rõng, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc trong xuÊt khÈu s¶n phÈm gç, nhÊt lµ gç rõng tù nhiªn. + Ho¸ phÈm tiªu dïng: thÞ tr­êng tiªu thô chÝnh sÏ vÉn lµ: Trung Quèc, Campuchia, Ir¾c vµ mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 600 triÖu USD. CÇn më réng thªm sang c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng nh­: EU, NhËt B¶n, Nga, Hoa Kú. + S¶n phÈm c¬ khÝ, ®iÖn: tuy r»ng ®©y hoµn toµn lµ nh÷ng s¶n phÈm míi ®­a vµo xuÊt khÈu, song dù tÝnh ®Õn n¨m 2010 cÇn ®¹t ®­îc kim ng¹ch kho¶ng 1 tû USD, c¸c hµng chñ yÕu nh­: xe ®¹p, qu¹t ®iÖn, ®éng c¬, m¸y xay x¸t... ThÞ tr­êng ®Þnh h­íng xuÊt xe ®¹p lµ EU, Hoa Kú, cßn c¸c s¶n phÈm kh¸c sang c¸c n­íc trong khèi ASEAN, Trung §«ng, ch©u Phi. + Hµng thñ c«ng, mü nghÖ: kÕ ho¹ch phÊn ®Êu ®Õn 2010 xuÊt khÈu ®¹t 1,5 tû USD (trong ®ã gèm sø chiÕm 60%). ThÞ tr­êng chñ yÕu sÏ lµ: EU, NhËt B¶n, Hoa Kú, c¸c n­íc Trung §«ng, ch©u §¹i D­¬ng. + Thùc phÈm chÕ biÕn: gåm c¸c mÆt hµng: b¸nh kÑo, s÷a, mú ¨n liÒn..... Môc tiªu xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010 ®¹t 700 triÖu USD sang c¸c thÞ tr­êng chñ yÕu lµ Nga, §«ng ¢u, EU, ¤xtr©ylia, Hoa Kú. + S¶n phÈm nhùa: N­íc ta ®ang xuÊt khÈu sang Campuchia, Lµo, Trung Quèc, Ên §é, Sri-lanka. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn th©m nhËp c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng nh­: NhËt B¶n, EU, Hoa Kú. §Õn n¨m 2010 kim ng¹ch xuÊt khÈu lo¹i hµng nµy phÊn ®Êu ®¹t 600 triÖu USD. Nh­ vËy trong nhãm hµng chÕ biÕn vµ chÕ t¹o, dÖt may vµ giµy dÐp vÉn lµ hµng chñ lùc, cÇn tËp trung mäi nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn, nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu xuÊt khÈu 7 - 7,5 tû USD vµo n¨m 2010. Bªn c¹nh ®ã cÇn tËn dông c¸c lîi thÕ cña ta, ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c lo¹i hµng kh¸c nh­ thñ c«ng mü nghÖ, s¶n phÈm gç, ho¸ phÈm tiªu dïng.... ®Ó quyÕt t©m ®¹t ®­îc môc tiªu xuÊt khÈu 20 - 21 tû USD trong n¨m 2010. - Nhãm hµng cã hµm l­îng c«ng nghÖ vµ chÊt x¸m cao: §©y lµ nhãm hµng míi xuÊt hiÖn ë n­íc ta trong mét sè n¨m gÇn ®©y, song ®· mang l¹i cho chóng ta mét kho¶n thu lín. N¨m 2000 chóng ta ®· ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 700 triÖu USD. Môc tiªu ®Ò ra lµ ®Õn n¨m 2010 phÊn ®Êu ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ 6 - 7 tû USD (riªng phÇn mÒm lµ 1 tû USD). Nh÷ng mÆt hµng h¹t nh©n lµ ®iÖn tö vµ tin häc. VÒ c¬ cÊu dÞch vô xuÊt khÈu: DÞch vô xuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng l©u nay Ýt ®­îc chó ý ë n­íc ta. Môc tiªu ®Æt ra cho thêi kú tõ nay ®Õn n¨m 2010 lµ ph¶i t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô xuÊt khÈu. Nh÷ng thÕ m¹nh vÒ dÞch vô xuÊt khÈu cña ta sÏ lµ: xuÊt khÈu lao ®éng, du lÞch, b­u chÝnh viÔn th«ng, vËn t¶i vµ ng©n hµng. §Õn n¨m 2010 cÇn phÊn ®Êu ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu dÞch vô tõ 8100 triÖu ®Õn 8600 triÖu USD, trong ®ã: xuÊt khÈu lao ®éng: 4500 triÖu USD, du lÞch: 1600 triÖu USD, c¸c ngµnh kh¸c (ng©n hµng, b­u chÝnh viÔn th«ng, vËn t¶i....) ®¹t tõ 2000 ®Õn 2500 triÖu USD. Tãm l¹i, ®Õn n¨m 2010 kim ng¹ch vµ c¬ cÊu xuÊt khÈu ®­îc dù kiÕn nh­ sau (xem biÓu 14) BiÓu 14: Kim ng¹ch xuÊt khÈu dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 Nhãm hµng Kim ng¹ch 2010 (triÖu USD) Tû träng (%) 2002 2010 Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu trong ®ã: 1 .Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸: - Nguyªn nhiªn liÖu - N«ng, l©m, thuû s¶n - Hµng chÕ biÕn , chÕ t¹o - Hµng c«ng nghÖ cao - Hµng hãa kh¸c. 2. Kim ng¹ch dÞch vô xuÊt khÈu 56.100 - 58.600 48000 - 50.000 1750 8000 - 8600 20.000 - 21.000 7000 12.500 8.100 - 8600 100,00 20,5 23,9 39,0 3,24 13,36 100,0 3 - 3,5 16 - 17 40 - 45 12 - 14 23 - 25 Nguån: Bé Th­¬ng m¹i 3.3- Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong giai ®o¹n tíi Ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ®Ó lÊy ®ã lµm c¬ së ph¸t triÓn kinh tÕ, thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, lµ mét quèc s¸ch trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m tíi. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Õn n¨m 2010 cã tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 48 - 50 tû USD, chóng ta cã thÓ thùc hiÖn ®ång bé hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau: 3.3.1 TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i th­¬ng §Ó ®¸p øng ®­îc c¸c môc tiªu vµ yªu cÇu vÒ t¨ng tr­ëng cña xuÊt khÈu, tr­íc hÕt chóng ta ph¶i ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i th­¬ng vèn ®· cò l¹i l¹c hËu tr­íc ®©y, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®ã thµnh mét hÖ thèng vµ ®ång bé, tõ ®ã t¹o ra c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i th­¬ng hîp lý. Chñ tr­¬ng mang tÝnh chñ ®¹o cña ta trong xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ t¹o dùng nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, song kh«ng giíi h¹n mét c¸ch cøng nh¾c vµo mét sè mÆt hµng cè ®Þnh mµ cÇn linh ho¹t ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng vµ sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Nh÷ng mÆt hµng mµ chóng ta cã thÓ coi lµ träng t©m cÇn chó träng ®Õn lµ c¸c mÆt hµng c«ng nghÖ chÕ biÕn (chñ yÕu lµ chÕ biÕn tõ c¸c s¶n phÈm n«ng - l©m - thuû s¶n) vµ c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp nhÑ (dÖt, may, giµy da....). Trong thêi gian tíi, chóng ta cÇn t¨ng nhanh tû träng s¶n phÈm s¶n xuÊt cã hµm l­îng c«ng nghÖ cao, muèn vËy cÇn cã nhiÒu chÊt x¸m, cã c«ng nghÖ míi ®Ó t¹o cho nhãm hµng nµy cã vÞ trÝ quan träng trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®Ò ra trong ®Þnh h­íng xuÊt khÈu hµng ho¸, cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch hµng ho¸, mµ kh©u cã ý nghÜa quan träng vµ quyÕt ®Þnh lµ chÝnh s¸ch ®Çu t­. Trong ®Çu t­, cÇn ­u tiªn cao cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, nh­ng kh«ng nªn ®Çu t­ dµn tr¶i mµ nªn tËp trung ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh hµng chñ lùc vµ c¸c dù ¸n ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao cÊp ®é chÕ biÕn vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Chóng ta cÇn cã thªm nhiÒu chÝnh s¸ch ­u tiªn, ­u ®·i h¬n n÷a ®Ó c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã ®iÒu kiÖn më réng thªm c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt, ®Ó sö dông ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm trong n­íc, n©ng cao hµm l­îng néi ®Þa cña s¶n phÈm dµnh cho xuÊt khÈu. C¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn, ­u ®·i nµy cã thÓ gåm c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, c¸c chÝnh s¸ch vÒ tÝn dông. Chóng ta cÇn ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ, c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i th­¬ng, trong ®ã ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu c¸c s¶n phÈm trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ cã ý nghÜa quan träng hµng ®Çu. Tõ nay ®Õn hÕt thËp niªn ®Çu cña thÕ kû 21, hµng xuÊt khÈu cña ta ph¶i cã c¬ cÊu chuyÓn dÞch theo h­íng: "t¨ng nhanh tû träng c¸c s¶n phÈm míi, c¸c s¶n phÈm ®· qua c«ng nghiÖp chÕ t¹o, chÕ biÕn s©u vµ tinh, tiÕn tíi t¨ng dÇn tû träng xuÊt c¸c s¶n phÈm cã hµm l­îng kü thuËt - c«ng nghÖ cao, gi¶m dÇn tiÕn tíi h¹n chÕ tèi ®a viÖc xuÊt c¸c nguyªn liÖu th« vµ s¬ chÕ”. * N­íc ta cÇn rµ so¸t l¹i hÖ thèng luËt ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh kh«ng cßn phï hîp hoÆc ch­a râ rµng, nh­ xem xÐt vµ ®iÒu chØnh l¹i LuËt th­¬ng m¹i, LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi vµ LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc. VÒ LuËt th­¬ng m¹i, cÇn söa ®æi vµ bæ sung ®Ó lµm râ rµng h¬n vÒ vai trß, chøc n¨ng qu¶n lý cña Nhµ n­íc trong lÜnh vùc ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, t¹o sù th«ng tho¸ng trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. VÒ LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, cÇn ®­a thªm c¸c quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia trong c¸c lÜnh vùc nh­ c¸c biÖn ph¸p vÒ ®Çu t­ cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i. VÒ LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, cÇn quy ®Þnh l¹i râ h¬n vÒ ngµnh nghÒ khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng kh«ng râ rµng gi÷a "thay thÕ nhËp khÈu" vµ "®Þnh h­íng xuÊt khÈu". CÇn kÕt hîp hai LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc thµnh 1 bé luËt chung nh»m khuyÕn khÝch ®Çu t­. * Chóng ta cÇn sím ban hµnh c¸c v¨n b¶n luËt míi ®Ó ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ míi ph¸t sinh c¶ trªn ph­¬ng diÖn quèc tÕ vµ quèc gia, nh­ LuËt vÒ tèi huÖ quèc vµ ®èi xö quèc gia, LuËt c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn, LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ chèng trî cÊp, LuËt phßng vÖ khÈn cÊp, LuËt chèng chuyÓn gi¸. CÇn ®iÒu chØnh hoÆc ban hµnh míi c¸c quy ®Þnh d­íi luËt ®Ó xö lý linh ho¹t c¸c m¶ng kinh doanh ®ang ngµy cµng trë nªn quan träng nh­ng ch­a ®ñ khung ph¸p lý nh­ xuÊt khÈu t¹i chç, bu«n b¸n biªn giíi vµ duyªn h¶i, kinh doanh t¹m nhËp t¸i xuÊt vµ chuyÓn khÈu...... Chóng ta khuyÕn khÝch nh­ng còng cÇn cã c¬ chÕ qu¶n lý chÆt chÏ c¸c dÞch vô t¸i xuÊt, chuyÓn khÈu vµ kho ngo¹i quan ®Ó tËn dông ­u thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, t¨ng thu ngo¹i tÖ. * CÇn khÈn tr­¬ng x©y dùng vµ sím ban hµnh c¸c tiªu chuÈn hµng ho¸ - dÞch vô xuÊt khÈu cho phï hîp víi t×nh h×nh thÞ tr­êng, n©ng dÇn n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. * Trong ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ, thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ quèc doanh ®ãng vai trß chñ ®¹o. CÇn t¹o sù b×nh ®¼ng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, xo¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn, khuyÕn khÝch vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh tham gia xuÊt nhËp khÈu. * Nhanh chãng ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i nãi chung, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi riªng ®Ó xo¸ bá nh÷ng kh©u lßng vßng, g©y phiÒn hµ x¸ch nhiÔu, t¹o sù æn ®Þnh m«i tr­êng ph¸p lý ®Ó t¹o lßng tin vµ khuyÕn khÝch, thu hót vèn ®Çu t­. CÇn xem xÐt vµ söa ®æi c¸c chÝnh s¸ch, nhÊt lµ chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®Ó c¸c chÝnh s¸ch nµy cã tÝnh nhÊt qu¸n kh«ng g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. CÇn xo¸ bá c¸c lÖnh cÊm, lÖnh ngõng nhËp khÈu t¹m thêi vµ t¨ng c­êng sù ®ång bé cña c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. * CÇn cã chÝnh s¸ch vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t, ®¸p øng sù thay ®æi nhanh chãng cña thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, bëi v× tû gi¸ cã thÓ lµm cho nh÷ng cè g¾ng trong s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu t¨ng thªm phÇn lín gi¸ trÞ hoÆc hoµn toµn uæng c«ng. Mét chÝnh s¸ch linh ho¹t vÒ tû gi¸ lµ mét chÝnh s¸ch lu«n gi÷ cho kim ng¹ch xuÊt khÈu cã thÓ c©n b»ng víi kim ng¹ch nhËp khÈu trong mäi biÕn ®éng gi¸ c¶ ë thÞ tr­êng néi ®Þa vµ thÞ tr­êng thÕ giíi. 3.3.2 TiÕp tôc ®a ph­¬ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng vµ n¨ng ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng §a ph­¬ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i nh»m cã thªm nhiÒu b¹n hµng, nhiÒu bÌ b¹n, t¹o thªm thÕ m¹nh, tranh thñ thªm vèn, c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm qu¶n lý míi cña n­íc ngoµi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ta, tr¸nh ®­îc nh÷ng t×nh thÕ khã kh¨n do biÕn ®éng vÒ chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi x¶y ra ¶nh h­ëng ®Õn n­íc ta."ViÖt Nam muèn lµm b¹n cña tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn". ViÖc ViÖt Nam thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ kh«ng nh÷ng phï hîp víi lîi Ých cña ®Êt n­íc mµ cßn phï hîp víi xu thÕ chung cña thÕ giíi, nhê vËy mµ chóng ta ®· vµ ®ang gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh qu¶ quan träng, nh­ tõ chç bÞ bao v©y, c« lËp sang thÕ lµ mét n­íc cã quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng réng r·i ch­a tõng cã víi tÊt c¶ c¸c n­íc vµ trung t©m kinh tÕ - chÝnh trÞ lín, ®Æc biÖt lµ ®· ký ®­îc hiÖp ­íc th­¬ng m¹i víi EU vµ Hoa Kú; ®· më réng ®­îc thÞ tr­êng, gia t¨ng ®­îc ®èi t¸c, tranh thñ ®­îc mét l­îng rÊt lín vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc, nèi l¹i quan hÖ víi céng ®ång tµi chÝnh quèc tÕ, xö lý tho¶ ®¸ng c¸c kho¶n nî; vÞ thÕ cña ViÖt Nam kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao cïng víi viÖc tham gia ngµy mét chñ ®éng vµ tÝch cùc vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc toµn cÇu. Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã ®· gãp phÇn quan träng vµ thiÕt thùc vµo viÖc ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, chuÈn bÞ tiÒn ®Ò cho viÖc hoµn thµnh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, ®a ph­¬ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ. TÝch cùc ®a ph­¬ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ chÝnh lµ viÖc thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ réng më. §a ph­¬ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ còng cã nghÜa lµ chóng ta cÇn ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc vµ néi dung héi nhËp kh¸c nhau, ®ång thêi thóc ®Èy qu¸ tr×nh tù do ho¸ ®¬n ph­¬ng, song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng, héi nhËp c¶ ë ph¹m vi tiÓu vïng, khu vùc, liªn khu vùc vµ toµn cÇu, héi nhËp trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ, chóng ta cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng. Thùc tÕ ®· cho thÊy r»ng: muèn ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng, mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu lµ: ph¶i cã thÞ tr­êng. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng, tr­íc hÕt ph¶i chó ý ®Õn c¸c thÞ tr­êng träng ®iÓm, c¸c b¹n hµng lín, ®Æc biÖt lµ khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, trong ®ã thÞ tr­êng ASEAN ®ang næi lªn vÊn ®Ò tham gia khu vùc mËu dÞch tù do AFTA. Chóng ta ®· ký ®­îc HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi Hoa Kú, song viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng víi Hoa Kú, viÖc t¨ng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü ®ang ®Æt ra tr­íc m¾t chóng ta nhiÒu th¸ch thøc míi. Môc tiªu cña chóng ta ®Èy nhanh tiÕn ®é gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn héi nhËp mét c¸ch toµn diÖn h¬n vµo kinh tÕ thÕ giíi. §ång thêi chóng ta cÇn xóc tiÕn m¹nh mÏ vµ toµn diÖn h¬n n÷a tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh, ng©n hµng quèc tÕ nh­ DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng (OPEC), Quü tiÒn tÖ thÕ giíi (IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB)....,v× ®ã lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn m¹nh nÒn kinh tÕ më cöa, nhanh chãng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. Song muèn hoµ nhËp vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi trªn ®©y, ViÖt Nam ph¶i ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ ngo¹i th­¬ng cho phï hîp. §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò rÊt lín, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã thêi gian chuÈn bÞ kh¸ kü cµng vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt, nhÊt lµ vÊn ®Ò nh©n lùc th× míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Ò ra, tr¸nh ®­îc nh÷ng bÊt lîi, rñi ro, kh«ng phï hîp cã thÓ x¶y ra. 3.3.3. Chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ Héi nhËp quèc tÕ mét c¸ch chñ ®éng vµ tÝch cùc lµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Héi nhËp quèc tÕ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó chóng ta x¸c ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trªn thÕ giíi, thÊy ®­îc kh¶ n¨ng tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi, thÊy ®­îc hiÖu qu¶ vµ lîi thÕ cña c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña m×nh, tõ ®ã ®iÒu chØnh l¹i c¸c ho¹t ®éng vµ t×nh tr¹ng s¶n xuÊt ®Ó t¹o n¨ng lùc c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Héi nhËp quèc tÕ sÏ mang l¹i cho chóng ta nh÷ng thuËn lîi to lín trong c¸c quan hÖ quèc tÕ, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ vµ nh÷ng c«ng nghÖ míi tõ bªn ngoµi. Héi nhËp quèc tÕ tÊt yÕu sÏ lµm cho kinh tÕ h­íng ngo¹i. Chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ sÏ lµ gi¶i ph¸p hµng ®Çu vµ lµ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu. Héi nhËp quèc tÕ sÏ lµm cho c¶ n­íc cã sù tuú thuéc lÉn nhau trªn c¬ së cïng cã lîi. Héi nhËp lµ ®iÒu kiÖn ®Ó chóng ta tham gia mét c¸ch nhanh chãng vµ toµn diÖn vµo lé tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ quèc tÕ, bëi v× tham gia vµo toµn cÇu ho¸ chóng ta sÏ cã nhiÒu c¸i lîi trong viÖc ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o xuÊt khÈu, c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc ®iÒu chØnh theo h­íng xuÊt khÈu. Tham gia vµo toµn cÇu ho¸ sÏ thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt, cã thÞ tr­êng xuÊt khÈu, tranh thñ ®­îc thªm c¸c nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Ó khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña n­íc ta nh»m sö dông mét c¸ch hîp lý nhÊt c¸c nguån lùc cña ta, ®i t¾t ®ãn ®Çu vÒ c«ng nghÖ vµ c¬ cÊu kinh tÕ. Tuy nhiªn, héi nhËp quèc tÕ trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ®Æt chóng ta tr­íc nh÷ng thö th¸ch lín. §ã lµ t×nh tr¹ng l¹c hËu qu¸ xa cña nÒn kinh tÕ n­íc ta so víi c¸c n­íc kh¸c lµm cho m«i tr­êng ®Çu t­ cña n­íc ta kÐm lîi thÕ c¹nh tranh h¬n, s¶n phÈm kÐm n¨ng lùc c¹nh tranh nªn lµm cho chóng ta bÞ thua thiÖt nhiÒu, c¸c tiªu cùc vµ tÖ n¹n tån t¹i vµ cßn ph¸t sinh nhiÒu trong ®êi sèng kinh tÕ - chÝnh trÞ-x· héi.... nã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn mäi mÆt trong x· héi n­íc ta. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch trªn ®ßi hái ph¶i chñ ®éng vµ tÝch cùc héi nhËp quèc tÕ. ChØ cã héi nhËp míi cã thÓ v­ît qua ®­îc nh÷ng th¸ch thøc vµ khã kh¨n trong ®êi sèng kinh tÕ-chÝnh trÞ- x· héi. Vµ chñ ®éng héi nhËp lµ ®Ó n©ng cao lîi Ých, hiÖu qu¶ cña sù héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §Ó chñ ®éng héi nhËp, cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc chñ ®éng, cã chuÈn bÞ vµ b­íc ®i thÝch hîp, cã kÕ ho¹ch c¶ vÒ phÝa ChÝnh phñ còng nh­ vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc phi chÝnh phñ. 3.3.4 Lùa chän ­u tiªn c¸c ngµnh mòi nhän cã t¸c ®éng hç trî tÝch cùc cho viÖc hoµn thiÖn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc cña ta Mçi mét quèc gia tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, ph¸t triÓn kinh tÕ cã mét ®Æc thï riªng, ®iÒu kiÖn riªng. Tõ nh÷ng ®Æc thï riªng cã ®Ó t×m ra h­íng ®i, ®­êng ®i tèt nhÊt, nh»m khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng lîi thÕ mµ quèc gia ®ã cã, sÏ ®¹t ®­îc thµnh c«ng nhanh nhÊt, víi tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ cao nhÊt. Thùc tÕ trong nhiÒu thËp kû qua ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc vµ khu vùc ë ch©u ¸ nh­ NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan, Hång C«ng vµ mét sè n­íc thuéc khèi ASEAN ®· chøng minh ®iÒu ®ã. Víi ViÖt Nam, trong hoµn c¶nh thùc tiÔn cña m×nh, cÇn dùa vµo c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc ®Ó chän nh÷ng ngµnh xuÊt khÈu mòi nhän vµ c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc, t¹o ra tiÒn ®Ò cho nÒn kinh tÕ "cÊt c¸nh" trong mét vµi thËp niªn tíi. Trong thêi gian tíi chóng ta còng cÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ vÒ mäi mÆt ®Ó t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cã hµm l­îng cao vµ t¨ng gi¸ trÞ gia t¨ng ®Ó t¨ng tû träng cña chóng trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Chóng ta cÇn ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cã thu ngo¹i tÖ nh­ du lÞch, xuÊt khÈu lao ®éng vµ chuyªn gia, vËn t¶i biÓn, vËn t¶i hµng kh«ng vµ dÞch vô qu¸ c¶nh, gia c«ng s¶n xuÊt, t¸i xuÊt hµng ho¸ cho c¸c n­íc trong khu vùc.... Trong ph¸t triÓn thÞ tr­êng, chóng ta cÇn x©y dùng mét thÞ tr­êng hoµn chØnh ®Ó tõ ®ã cã thÓ tham gia vµo tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ nhanh chãng tham gia mét c¸ch toµn diÖn vµo c¸c thÞ tr­êng dÞch vô thÕ giíi nh­ tµi chÝnh, ng©n hµng, th«ng tin, b­u ®iÖn, qu¶ng c¸o. §©y ®ang lµ lÜnh vùc ®­îc c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi quan t©m, ph¸t triÓn m¹nh, coi ®ã lµ ®éng lùc chÝnh ®Ó t¨ng tr­ëng kinh tÕ trong t­¬ng lai. 3.3.5 Huy ®éng c¸c nguån vèn ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng theo h­íng më cöa vµ héi nhËp Huy ®éng vèn, t¹o ra nguån vèn ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ lµ chñ tr­¬ng lín cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. Vµ hiÖn nay, vÊn ®Ò nµy h×nh nh­ ®­îc hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi thùc hiÖn. Tõ nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû tr­íc, Lª - nin ®· ®­a ra häc thuyÕt "chÝnh s¸ch kinh tÕ míi (NEP) víi môc ®Ých thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t­ ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhµ n­íc X« viÕt non trÎ, bÞ thÕ giíi t­ b¶n bao v©y mäi phÝa. Mét sè n­íc trong khu vùc ch©u ¸ còng ®· thùc hiÖn tèt viÖc thu hót vèn ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ NhËt B¶n, Hµn Quèc, Malaixia.... vµ gÇn ®©y nhÊt lµ Trung Quèc, mét quèc gia cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lín nhÊt hiÖn nay. Nhê cã nguån vèn ®Çu t­ mµ c¸c n­íc kÓ trªn ®· t¹o ®­îc nh÷ng b­íc nh¶y vät, ®· cã nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng æn ®Þnh vµ víi tèc ®é cao, nh­ mét kú tÝch trªn thÕ giíi. Chñ tr­¬ng t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ ®· ®­îc chóng ta lu«n coi träng vµ t×m mäi c¸ch ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu thu hót vèn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, trong ®ã tr­íc hÕt ­u tiªn t¹o nguån vèn ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn nÒn ngo¹i th­¬ng më cöa cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn ®Ó huy ®éng ®­îc nhiÒu vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng, chóng ta cÇn t¹o ra m«i tr­êng chÝnh trÞ - kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh; ph¶i ®æi míi tõ nhËn thøc, quan ®iÓm ®Õn viÖc hoµn thiÖn c¸c c¬ së ph¸p lý, c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch kinh tÕ theo h­íng ­u tiªn, khuyÕn khÝch mäi c¸ nh©n, tæ chøc thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc yªn t©m m¹nh d¹n bá vèn ®Çu t­ d­íi mäi h×nh thøc ®Ó lËp ra c¸c khu chÕ xuÊt, c¸c tæ hîp liªn doanh, c¸c khu c«ng nghiÖp.... h­íng vÒ xuÊt khÈu. 3.3.6 Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh lµ yÕu tè hÕt søc quan träng ®Ó thu hót ®Çu t­, ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng. ë n­íc ta hiÖn nay, c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng nh­: hÖ thèng giao th«ng, ®iÖn n­íc phôc vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cßn qu¸ l¹c hËu, yÕu kÐm. Thùc tr¹ng ®ã ®· h¹n chÕ rÊt nhiÒu sù quan t©m vµ ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn ®Ó ®Çu t­ c¶i t¹o, më réng, hiÖn ®¹i ho¸ mét c¸ch ®ång bé toµn bé hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i, hÖ thèng ®iÖn vµ hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc ®Ó phôc vô kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ cho nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. §ã còng lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng vËt chÊt cÇn thiÕt thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng vµ c¸c ho¹t ®éng ®èi ngo¹i kh¸c. 3.3.7 Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ phôc vô cho ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng Trong ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ, ®Ó tr¸nh ®æ bÓ, ®Ó thu ®­îc lîi nhuËn cao, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng, vÒ ®èi t¸c mµ m×nh cã hoÆc sÏ cã quan hÖ. Nh÷ng th«ng tin mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t lµ: luËt lÖ vµ chÝnh s¸ch cña n­íc b¹n hµng, ®Æc biÖt lµ cña n­íc ®ã víi ViÖt Nam; t×nh h×nh tiªu thô, gi¸ c¶ vµ tÝnh chÊt c¹nh tranh ®èi víi hµng ho¸ chóng ta muèn b¸n ra n­íc ngoµi; ph­¬ng thøc th©m nhËp thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶ nhÊt; kh¶ n¨ng kinh doanh cña bªn ®èi t¸c ®Ó t×m ra ®­îc b¹n hµng ®¸ng tin cËy, muèn ph¸t triÓn l©u dµi, biÕt t«n träng vµ quan t©m ®Õn lîi Ých cña nhau. Nh÷ng th«ng tin vÒ ®èi t¸c chóng ta cÇn t×m hiÓu, cÇn biÕt lµ c¸c th«ng tin vÒ vÊn ®Ò kü thuËt, c«ng nghÖ, vÒ kinh nghiÖm tæ chøc vµ qu¶n lý kinh doanh, thùc tr¹ng, uy tÝn vµ quan ®iÓm kinh doanh cña hä trªn thÞ tr­êng. ThiÕu th«ng tin vÒ ®èi t¸c dÔ dÉn ®Õn nh÷ng rñi ro ®¸ng tiÕc x¶y ra, dÔ m¾c ph¶i t×nh tr¹ng mua ®¾t b¸n rÎ hoÆc bÞ lõa. Nhê cã c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸, cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc chiÕn l­îc kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶. Trong thêi gian tíi, ®Ó hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ phôc vô cho ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, tr­íc hÕt chóng ta cÇn x©y dùng hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu vµ c¬ chÕ th«ng tin th«ng suèt trong toµn quèc dùa trªn chuÈn mùc yªu cÇu cña quèc tÕ vÒ h×nh thøc vµ néi dung cña c¸c lo¹i th«ng tin kinh tÕ, cÇn c«ng khai ho¸ hoÆc cÇn cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. Trong c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu cÇn thiÕt ph¶i n¾m b¾t ®­îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ thÞ tr­êng, vÒ hµng ho¸ ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ chiÕn l­îc thÞ tr­êng vµ chiÕn l­îc s¶n phÈm. Do vËy, chóng ta cÇn ph¶i cã sù kÕt hîp, sù ho¹t ®éng tÝch cùc, ph¸t huy hÕt chøc n¨ng cña c¬ quan nh­ v¨n phßng t­ vÊn, c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ Trung t©m th«ng tin (Bé th­¬ng m¹i) vµ Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam trong viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin chÝnh x¸c vµ cËp nhËt cho ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. Ngoµi ra c¸c Th­¬ng vô ë n­íc ngoµi cÇn cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin kinh tÕ thÕ giíi cho ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. Chóng ta còng cÇn cñng cè vµ ph¸t huy hÕt n¨ng lùc cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu nhÊt lµ c¸c tin tøc vÒ ngo¹i th­¬ng ®Ó phôc vô cho viÖc ph¸t triÓn th­¬ng m¹i quèc tÕ. Ngµnh th­¬ng m¹i cïng c¸c doanh nghiÖp cÇn thiÕt lËp c¸c c¬ quan ®¹i diÖn, c¸c chi nh¸nh, c¸c ®¹i lý, c¬ quan t­ vÊn - m«i giíi cña m×nh ë n­íc ngoµi, nhµ n­íc cã thÓ hç trî phÇn nµo tµi chÝnh vµ c¸c chÝnh s¸ch vÜ m«...., tõ ®ã t¹o b­íc chuyÓn biÕn míi cho c«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng, b¹n hµng n­íc ngoµi ®Ó t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu. 3.3.8 Xóc tiÕn th­¬ng m¹i Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng. Nhê tæ chøc tèt c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i mµ chóng ta cã thÓ x©y dùng ®­îc cho m×nh mét h×nh ¶nh, mét biÓu t­îng tèt cho hµng ho¸ cña m×nh, qu¶ng b¸ ®­îc hµng ho¸ do m×nh s¶n xuÊt kinh doanh ra thÞ tr­êng thÕ giíi, ®ång thêi cã thÓ t¨ng l­îng hµng xuÊt khÈu, chiÕm lÜnh vµ më réng thªm thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Trong c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, tr­íc hÕt ph¶i lµm tèt c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu. §©y lµ vÊn ®Ò mÊu chèt trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng. Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ ®Ó n¾m ®­îc nhu cÇu thÞ tr­êng, nh÷ng diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng, dung l­îng thÞ tr­êng vµ c¸c ®èi t¸c ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng, tõ ®ã cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng, chiÕn l­îc xuÊt khÈu cho phï hîp víi thùc tÕ còng nh­ ®ßi hái cña thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Trong c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, chóng ta th­êng gÆp mét trë ng¹i lµ kinh phÝ ®Çu t­ cho c«ng t¸c nµy qu¸ Ýt, ®éi ngò c¸n bé xóc tiÕn th­¬ng m¹i cßn qu¸ máng manh, thiÕu vµ yÕu vÒ mäi mÆt. VÊn ®Ò ®Æt ra cÇn ph¶i thay ®æi nhËn thøc, ph¶i hiÓu ®­îc r»ng: xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng cÇn ®­îc chó träng vµ quan t©m nhiÒu h¬n n÷a. Chóng ta cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, xóc tiÕn xuÊt khÈu, t¨ng c­êng viÖc thu thËp vµ phæ biÕn th«ng tin còng nh­ c«ng t¸c dù b¸o ®Ó ®Þnh h­íng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, xuÊt khÈu. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu kinh phÝ cho ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, cÇn tiÕn tíi thµnh lËp quü xóc tiÕn th­¬ng m¹i cã sù ®ãng gãp cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh hç trî doanh nghiÖp trong c¸c ho¹t ®éng héi chî, triÓn l·m, x©y dùng vµ qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu ë n­íc ngoµi.... 3.3.9 T¨ng c­êng vµ ®æi míi c«ng t¸c gi¸o dôc, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m ®¸p øng yªu cÇu t×nh h×nh míi §Ó ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng, ®Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi , chóng ta cÇn mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý nãi chung, ®éi ngò c¸n bé cña ngµnh ngo¹i th­¬ng nãi riªng, cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc ®Ó t×m hiÓu mét c¸ch râ rµng, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi nhu cÇu cña thÞ tr­êng quèc tÕ, quy m« cña nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu ®ã cña nÒn s¶n xuÊt trong n­íc. Chóng ta cÇn ®éi ngò c¸n bé vµ nh©n viªn ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng giái vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, giái ngo¹i ng÷ tiÕng Anh vµ ng«n ng÷ thÞ tr­êng môc tiªu (®Æc ®iÓm t©m lý, thÞ hiÕu, thãi quen....). Nh÷ng c¸n bé nh©n viªn nµy ph¶i ®­îc ®µo t¹o tõ c¸c tr­êng cã tiÕng t¨m trong n­íc vµ quèc tÕ, ®Ó hä cã kh¶ n¨ng thÝch øng nhanh víi t×nh h×nh, cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu s©u réng, cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn vµ ph©n tÝch c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn qu¶n lý, ®Õn s¶n phÈm vµ dÞch vô xuÊt nhËp khÈu, ®Õn thÞ tr­êng môc tiªu, gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi.... §ång thêi ph¶i cã kh¶ n¨ng sö dông thµnh th¹o c¸c ph­¬ng tiÖn phôc vô cho thu thËp, ph©n tÝch vµ truyÒn th«ng tin hiÖn ®¹i (nh­ m¸y vi tÝnh, fax...) ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng ph©n tÝch th«ng tin chÝnh x¸c, nhanh, kÞp thêi. Chóng ta cÇn cã mét ®éi ngò c¸n bé ngo¹i th­¬ng m¹nh, tøc lµ hä ph¶i biÕt ®Æt lîi Ých cña tËp thÓ, cña doanh nghiÖp lªn trªn hÕt, v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong mäi quan hÖ cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Chóng ta còng cÇn ph¶i x©y dùng ®­îc ®éi ngò c¸n bé giái vÒ tiÕp thÞ trong lÜnh vùc kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ. Ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ®ßi hái cã kh¶ n¨ng tiÕp thÞ cao h¬n h¼n ho¹t ®éng néi th­¬ng hoÆc c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, v× thÞ tr­êng mµ c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th­¬ng tiÕp cËn lµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi, c¸c ®ßi hái vµ tiªu chuÈn cña thÞ tr­êng cao h¬n h¼n so víi thÞ tr­êng trong n­íc vµ lu«n lu«n ph¶i ë møc ngang víi c¸c tiªu chuÈn chung cña thÞ tr­êng thÕ giíi. Kh¶ n¨ng tiÕp thÞ cña c¸n bé ngo¹i th­¬ng ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt : x¸c ®Þnh ®­îc thÞ tr­êng môc tiªu, cã kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh vµ gi÷ v÷ng thÞ tr­êng b»ng c¸ch g©y Ên t­îng ban ®Çu ®­îc tèt ®Ñp cho doanh nghiÖp, biÕt biÕn nh÷ng dÞch vô tèt nhÊt kh«ng n¬i nµo cã ®­îc cña doanh nghiÖp thµnh nh÷ng kho¶n thu lín, cã kh¶ n¨ng lùa chän ph­¬ng tiÖn vµ quy m« qu¶ng c¸o thÝch hîp víi thÞ tr­êng môc tiªu cña doanh nghiÖp, cã kh¶ n¨ng t×m ra khe hë ®Ó lät vµo nh÷ng thÞ tr­êng réng lín h¬n, biÕt hoµ nhËp vµo kh¸ch hµng vµ vµo phong trµo ng­êi tiªu dïng ®Ó t¹o thªm thuËn lîi cho doanh nghiÖp, vµ cuèi cïng lµ : cã kh¶ n¨ng ®Þnh gi¸ t¸o b¹o vµ cã hiÖu qu¶ cho s¶n phÈm vµ dÞch vô cña doanh nghiÖp, v× ®©y lµ vò khÝ tèt nhÊt ®Ó n©ng cao doanh thu, ®¸nh b¹i c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. KÕt luËn LuËn v¨n ®· ®­îc thùc hiÖn vµ ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ chñ yÕu sau: 1. Nghiªn cøu ®Ò tµi tõ gãc ®é kinh tÕ chÝnh trÞ häc víi lý thuyÕt kinh tÕ häc vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÕ giíi, luËn ¸n ®· ph©n tÝch ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn cèt lâi vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, sù cÇn thiÕt tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ngo¹i th­¬ng, nhÊt lµ trong thêi ®¹i héi nhËp vµ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi. Tõ ®ã kh¼ng ®Þnh: ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó ra ®êi ngo¹i th­¬ng lµ sù tån t¹i vµ sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸ - tiÒn tÖ vµ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ gi÷a c¸c n­íc. Ngµy nay ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ yªu cÇu kh¸ch quan, kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. 2. Ho¹t ®éng cña ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua chÞu nhiÒu t¸c ®éng c¶ vÒ phÝa chñ quan cña nÒn kinh tÕ n­íc ta còng nh­ kh¸ch quan, song mçi thêi kú cã ®Æc thï riªng cña nã. Mçi thêi kú lÞch sö cña c¸ch m¹ng buéc ngµnh ngo¹i th­¬ng ho¹t ®éng víi nh÷ng ®­êng lèi chiÕn l­îc kh¸c nhau. Tõ thùc tÕ ho¹t ®éng cña ngo¹i th­¬ng tõ n¨m 1975 ®Õn nay, luËn v¨n ®· tæng hîp vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam, nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc vµ nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cña nã vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Sau khi ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng cña ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam tõ n¨m 1975 ®Õn nay, luËn ¸n ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc r»ng: nh×n chung ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng qua tõng giai ®o¹n lµ hîp lý, ®óng ®¾n, phï hîp víi thùc tiÔn cña ®Êt n­íc vµ quèc tÕ ®Ó tõ ®ã ®· gãp phÇn thùc hiÖn ®­êng lèi kinh tÕ ®èi ngo¹i ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ vµ lµm c¬ së ®Ó ®Ò ra ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ho¹t ®éng cho ngo¹i th­¬ng trong nh÷ng n¨m tíi. 3. ThÕ giíi ngµy nay ®ang trong lé tr×nh héi nhËp. ViÖt Nam lµ mét n­íc thµnh viªn trong céng ®ång quèc tÕ, kh«ng thÓ kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp vµ chØ khi cã héi nhËp míi cã thÓ ph¸t triÓn. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi vµ cã thÓ c¶ l©u dµi vÉn lµ t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ toµn diÖn, s©u réng víi tÊt c¶ c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi. ViÖt Nam cÇn ph¶i cè g¾ng më réng quan hÖ ®èi ngo¹i ®a ph­¬ng víi tÊt c¶ c¸c n­íc vµ tæ chøc kinh tÕ trªn thÕ giíi. Trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña n­íc ta lµ cÇn ph¶i c¶i thiÖn c¬ cÊu hµng xuÊt nhËp khÈu, t¨ng xuÊt khÈu ®Ó nhËp khÈu. XuÊt khÈu ph¶i tËp trung vµo viÖc t¨ng tû träng hµng chÕ biÕn, cã hµm l­îng chÊt x¸m cao vµ ®ßi hái kü thuËt - c«ng nghÖ cao. §ång thêi nhËp khÈu tËp trung vµo nh÷ng hµng phôc vô cho s¶n xuÊt hµng ®Ó xuÊt khÈu. Chóng ta ph¶i phÊn ®Êu ®Ó tù s¶n xuÊt xuÊt khÈu, gi¶m tèi ®a h×nh thøc "gia c«ng" hµng xuÊt khÈu cho n­íc ngoµi nh­ hiÖn nay vÉn ®ang tån t¹i kh¸ phæ biÕn. 4. §Ó thùc hiÖn ®Þnh h­íng chiÕn l­îc, luËn v¨n còng m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét lo¹t c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu, trong ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn quan t©m nhiÒu h­íng, ®ã lµ: - Sím hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i th­¬ng cho phï hîp víi c¸c th«ng lÖ kinh doanh quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam tham gia mét c¸ch tèt nhÊt vµo lé tr×nh héi nhËp, thùc hiÖn AFTA theo ®óng lé tr×nh vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó gia nhËp WTO. - T¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, cã nh­ vËy chóng ta míi cã thÓ ph¸t triÓn ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. - HÕt søc chó träng ®Õn th«ng tin kinh tÕ vµ vÊn ®Ò nµy lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò cho ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. - T¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng vµ n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé ngo¹i th­¬ng c¶ vÒ chÊt vµ vÒ l­îng. V× "c¸n bé lµ vèn quý nhÊt" quyÕt ®Þnh tÊt c¶ nh­ B¸c Hå ®· d¹y. Tµi liÖu tham kh¶o 1 Mohamed Ariff vµ Hal Hill (1993), "C«ng nghiÖp ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu - Kinh nghiÖm cña ASEAN", Nxb KHXH, HN. 2 Vò §×nh B¸ch - Ng« §×nh Giao (®ång chñ biªn, 1996), §æi míi chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, b¶o ®¶m sù t¨ng tr­ëng. Nxb CTQG, HN. 3 David Begg, Stanley Fishen, Rudiger Dornbush (1992), Kinh tÕ häc, tËp 2, Nxb Gi¸o dôc, HN. 4 Walden Bello, Stehanie Rosenfield (1996), MÆt tr¸i cña nh÷ng con rång, Nxb CTQG, HN. 5 Bé ngo¹i giao - Vô hîp t¸c kinh tÕ ®a ph­¬ng (2002), ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ - vÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p, Nxb CTQG, HN. 6 NguyÔn Duy Bét, §inh Xu©n Tr×nh (1996), Th­¬ng m¹i quèc tÕ - xuÊt nhËp khÈu vµ thanh to¸n quèc tÕ, Nxb Thèng kª, HN. 7 C¶i c¸ch kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (1994), ViÖn KTTG, Nxb KHXH, HN. 8 C¸c M¸c, Ph. ¡ng ghen, V.I. Lª Nin, I.V. Stalin (1977), VÒ ngo¹i th­¬ng, Nxb Sù thËt, HN. 9 Lª V¨n Ch©u (1995), Vèn n­íc ngoµi vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña VN, Nxb CTQG, HN. 10 Ph¹m §ç ChÝ - TrÇn Nam B×nh - Vò Quang ViÖt (®ång chñ biªn, 2002), Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ ViÖt Nam: Thö th¸ch cña héi nhËp, Nxb TP.HCM. 11 ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001 - 2010 - B¸o c¸o cña BCH TW §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi §¶ng lÇn thø IX. 12 ChiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001 - 2010. Bé Th­¬ng m¹i. 13 Mai Ngäc C­êng - Vò V¨n H©n (®ång chñ biªn, 1996), C«ng nghiÖp ho¸ theo h­íng xuÊt khÈu ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu ë VN, Nxb Thèng kª, HN. 14 T« Xu©n D©n - Vò ChÝ Léc (1997), Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ - Lý thuyÕt vµ thùc tiÔn, Nxb Hµ Néi. 15 Lª §¨ng Doanh - §inh §øc Sinh: ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ - thµnh tùu vµ triÓn väng, NCKT, sè 9/1995. 16 Dù b¸o ph¸t triÓn th­¬ng m¹i VN ®Õn n¨m 2000, Bé KH vµ §T, HN 1995. 17 §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 n¨m (2001 - 2003) vµ dù kiÕn kÕ ho¹ch 2 n¨m ( 2004 - 2005), Bé KH vµ §T, 2003. 18 ThÕ §¹t (2001), Qu¶n lý kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam, Nxb Hµ Néi 19 §ç §øc §Þnh (1993), Kinh tÕ ®èi ngo¹i - nghiªn cøu so s¸nh c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng vµ ViÖt Nam, Nxb KHXH, HN. 20 Ng« §×nh Giao (chñ biªn, 1994), ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n, tËp 1, Nxb CTQG, HN. 21 NguyÔn Vò Hoµng (2003), C¸c liªn kÕt kinh tÕ - th­¬ng m¹i quèc tÕ Nxb Thanh Niªn. 22 NguyÔn ThÞ H­êng (Chñ biªn, 2001), Gi¸o tr×nh kinh doanh quèc tÕ, tËp 1, Nxb Thèng kª, HN. 23 §inh S¬n Hïng - XuÊt nhËp khÈu nh×n tõ gãc ®é ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ , sè 35 (9/1993). 24 KÕ ho¹chh ph¸t triÓn th­¬ng m¹i VN 5 n¨m (1996 - 2000), Bé th­¬ng m¹i, HN 1995. 25 Kinh tÕ VN 2002 (ViÖn NCQLKT T.W), Nxb CTQG, HN 2003 26 Kinh tÕ VN 2003 (ViÖn NCQLKT T.W), Nxb CTQG, HN 2004 27 Kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam 3 n¨m (2001 - 2003), Nxb Thèng kª , Hµ Néi 2003. 28 Phïng Minh Lai (1991), "ChiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ cña c¸c n­íc NICs". Th«ng tin chiÕn l­îc ph¸t triÓn KHKTKT, sè 4/1994, HN. 29 Chö V¨n L©m (chñ biªn), 1991, Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n trong thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ Néi 30 Lý luËn vµ thùc tiÔn th­¬ng m¹i quèc tÕ (1994), Trung t©m kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, Nxb Thèng kª, HN. 31 NguyÔn C«ng Liªm, Lª Minh T©m: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i - Tæng luËn KHKTKT, sè 4/1993. 32 Vâ §¹i L­îc (chñ biªn, 1995), §æi míi KT VN vµ chÝnh s¸ch KT §N, Nxb KHXH, HN. 33 Bïi Xu©n L­u (1994), Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng, Nxb Gi¸o dôc, §HNT, HN. 34 Bïi Xu©n L­u (2002), Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng, Nxb Gi¸o dôc Hµ Néi. 35 NguyÔn M¹i: Mét vµi vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch më cöa trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña VN, NCKT, sè 3/1991 36 NguyÔn ThÞ Hång Nhung (2003), Tù do ho¸ th­¬ng m¹i ë ASEAN, Nxb KHXH, Hµ Néi. 37 Niªn gi¸m thèng kª 2000 (2001), Tæng côc thèng kª, Nxb Thèng kª, Hµ Néi 38 Niªn gi¸m thèng kª 2001 (2002), Tæng côc thèng kª, Nxb Thèng kª, Hµ Néi 39 NguyÔn Ph¸p (1993), Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, Nxb N«ng nghiÖp, HN. 40 TrÇn Anh Ph­¬ng: Bµn vÒ ®Þnh h­íng xuÊt khÈu trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. T¹p chÝ TM, sè 11/1994. 41 TrÇn Anh Ph­¬ng: §Ó ph¸t triÓn mét nÒn ngo¹i th­¬ng më cöa. T¹p chÝ TM, sè 1 + 2/1995. 42 TrÇn Anh Ph­¬ng (1997) Quan hÖ gi÷a ngo¹i th­¬ng vµ víi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ më, Nxb KHXH, Hµ Néi. 43 TrÇn Anh Ph­¬ng: Ngo¹i th­¬ng VN trong qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ ®èi ngo¹i - Nh÷ng vÊn ®Ò KTTG, sè 3/1994 44 TrÇn Anh Ph­¬ng: VÒ mét sè gi¶i ph¸p chiÕn l­îc ngo¹i th­¬ng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ më. KT vµ dù b¸o, sè 11/1994, 45 TrÇn Anh Ph­¬ng: ViÖt Nam - Sù lùa chän chiÕn l­îc ngo¹i th­¬ng, nh÷ng vÊn ®Ò KTTG, sè 6/1993. 46 NguyÔn TrÇn QuÕ (1992), Kinh tÕ ®èi ngo¹i VN- Thùc tiÔn vµ chÝnh s¸ch - ViÖn KTTG, HN. 47 Ph¹m QuyÒn - Lª Minh T©m (1997), H­íng ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu VN tíi n¨m 2010, Nxb Thèng kª, Hµ Néi. 48 Sabuto – Okita (1988), C¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn vµ NhËt B¶n, Nh÷ng bµi häc vÒ t¨ng tr­ëng, TËp 1, ViÖn KTTG, Hµ Néi 49 §inh §øc Sinh: ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ sau 10 n¨m ®æi míi (1986 - 1995), NCKT sè 6/1996. 50 Sè liÖu kinh tÕ - x· héi c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi, Tæng côc Thèng kª , Nxb Thèng kª , HN 2003. 51 Huy Thµnh: Kinh tÕ ®èi ngo¹i trong c«ng cuéc ®æi míi: thµnh tùu vµ th¸ch thøc, NCKT, sè 11/1996. 52 Nguþ YÕn Th©n: Sù th¸ch thøc vµ lùa chän cña 4 con rång nhá ch©u ¸ trong nh÷ng n¨m 1990. NCKT, sè 3/1995. 53 T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 7/2003 54 Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, sè 140 (01/9/2003) 55 Th­¬ng m¹i Quèc tÕ vµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nh÷ng vÊn ®Ò KTTG, sè 6/1995. 56 T×nh h×nh th­¬ng m¹i th¸ng 12 vµ c¶ n¨m 2003. KÕ ho¹ch th­¬ng m¹i n¨m 2004 vµ mét sè biÖn ph¸p (Bé Th­¬ng m¹i). 57 TiÒm n¨ng ViÖt Nam thÕ kû XXI, Nxb ThÕ giíi, 2001 58 Tù do ho¸ th­¬ng m¹i quèc tÕ - nh÷ng xu h­íng vµ chÝnh s¸ch (1993), ViÖn KT ThÕ giíi, Nxb KHXH, Hµ Néi. 59 V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IV (1976), Nxb CTQG, Hµ Néi 60 V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (1987), Nxb CTQG, Hµ Néi 61 V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VII (1994), Nxb CTQG, Hµ Néi 62 V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII (1996), Nxb CTQG, Hµ Néi 63 V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX (2002), Nxb CTQG, Hµ Néi 64 V¨n kiÖn Héi nghÞ Trung ­¬ng 7 Ban ChÊp hµnh TW kho¸ IX, Nxb CTQG, HN 2003. 65 ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn, Bé KH vµ §T (2002), Mét sè vÊn ®Ò vÒ lý luËn, ph­¬ng ph¸p luËn, ph­¬ng ph¸p x©y dùng chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ VN, Nxb CTQG, HN. 66 ViÖt Nam 2010 - TiÕn vµo thÕ kû 21 - B¸o c¸o ph¸t triÓn ViÖt Nam 2001. (Héi nghÞ c¸c nhµ tµi trî cho ViÖt Nam ngµy 14 - 15/12/2000). 67 ViÖt Nam tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020 - ViÖn Dù b¸o chiÕn l­îc khoa häc vµ c«ng nghÖ, Nxb CTQG, HN 1995. 68 Jon Woronoff: Nh÷ng nÒn kinh tÕ thÇn kú ë ch©u ¸, tËp 2, Nxb KHXH, HN 1990. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ th­¬ng m¹i quèc tÕ 4 1.1. C¬ së ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i quèc tÕ 4 1.1.1. C¬ së h×nh thµnh th­¬ng m¹i quèc tÕ 4 1.1.2. Xu h­íng ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i quèc tÕ 6 1.2 C¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng 12 1.2.1. ChiÕn l­îc thay thÕ nhËp khÈu 12 1.2.2. ChiÕn l­îc xuÊt khÈu s¶n phÈm th« vµ s¬ chÕ 15 1.2.3. ChiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vµo xuÊt khÈu 16 1.2.4. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn hçn hîp 17 1.3. Vai trß cña th­¬ng m¹i quèc tÕ ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n 19 1.3.1 Vai trß ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ 19 1.3.2. Vai trß ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ - x· héi cña mçi quèc gia. 22 1.4. Mét sè kinh nghiÖm ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng trªn thÕ giíi 24 1.4.1 Hµn Quèc 24 1.4.2 §µi Loan 26 1.4.3 Malaysia 27 1.4.4 Trung Quèc 29 Ch­¬ng 2: Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua 32 2.1. Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam thêi kú 1975 - 1986 32 2.1.1. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng thêi kú 1975 - 1986 32 2.1.2. Thùc tr¹ng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam thêi kú 1975 - 1986 35 2.1.3. §¸nh gi¸ ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam thêi kú 1975 - 1986 39 2.2. Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam tõ 1986 ®Õn nay 42 2.2.1. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng tõ 1986 ®Õn nay 42 2.2.2. Thùc tr¹ng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam tõ 1986 ®Õn nay 45 2.2.3. §¸nh gi¸ ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam tõ 1986 ®Õn nay 56 Ch­¬ng 3: §Þnh h­íng chiÕn l­îc vµ c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong thêi gian tíi 65 3.1. Bèi c¶nh míi chi phèi chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong thêi gian tíi 65 3.1.1. Thùc tr¹ng kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam hiÖn nay 65 3.1.2. Bèi c¶nh quèc tÕ, xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i thÕ giíi hiÖn nay 76 3.1.3. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi 78 3.2. Quan ®iÓm vµ ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong giai ®o¹n tíi 84 3.2.1. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam 84 3.2.2. Nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam 87 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong giai ®o¹n tíi 93 3.3.1. TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i th­¬ng 93 3.3.2. TiÕp tôc ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®a ph­¬ng ho¸ thÞ tr­êng vµ n¨ng ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng 96 3.3.3. Chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ 98 3.3.4. Lùa chän ­u tiªn c¸c ngµnh mòi nhän cã t¸c ®éng hç trî tÝch cùc cho viÖc hoµn thiÖn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam 99 3.3.5. Huy ®éng c¸c nguån vèn ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng theo h­íng më cöa vµ héi nhËp 100 3.3.6. Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh 101 3.3.7. Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ phôc vô cho ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng 101 3.3.8 Xóc tiÕn th­¬ng m¹i 103 3.3.9. T¨ng c­êng vµ ®æi míi c«ng t¸c gi¸o dôc, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®¸p øng yªu cÇu t×nh h×nh míi. 104 KÕt luËn 106 Tµi liÖu tham kh¶o 108 c¸c ch÷ viÕt t¾t sö dông trong luËn v¨n ADB Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ AFTA HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i tù do ASEAN APEC DiÔn ®µn hîp t¸c Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng ASEAN HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ CARICOM Céng ®ång hîp t¸c kinh tÕ vµ thÞ tr­êng chung Caribª GATT HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th­¬ng m¹i EU Liªn minh ch©u ¢u WB Ng©n hµng thÕ giíi WTO Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi FDI §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi IMF Quü tiÒn tÖ thÕ giíi MERCOSUR Khèi thÞ tr­êng chung Nam mü NAFTA HiÖp ®Þnh tù do th­¬ng m¹i B¾c Mü ODA ViÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc OPEC Tæ chøc c¸c quèc gia xuÊt khÈu dÇu má