Đề tài Dự báo những tác động cơ bản đến các doanh nghiệp thương mại khi Việt Nam gia nhập WTO

lĩnh vực dịch vụ, đầu tư, bảo hộ quyền sỡ hữu trí tuệ: thực hiện theo hiệp định, quy tắc của WTO. - Việc gia nhập WTO được thực hiện phù hợp với tiến trình phát triển kinh tế trong nước phục vụ cho mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hóa của Việt Nam. Các cam kết, nhượng bộ của Việt Nam khi gia nhập WTO được đưa ra trên nguyên tắc bình đẳng, có đi có lại, phù hợp với điều kiện Việt Nam và thông lệ quốc tế. 3.1.2 Mục tiêu đề xuất các giải pháp Mục tiêu đề xuất các giải pháp là nâng cao khả năng hội nhập kinh tế quốc tế nói chung và WTO nói riêng cho các doanh nghiệp thương mại Việt Nam. Có nghĩa là, các giải pháp tập trung vào việc gắn kết một cách hiệu quả việc xác định nhưng ưu thế, hạn chế nội tại của các doanh nghiệp thương mại, dự bán những tác động thuận lợi và không thuận lợi từ việc gia nhập WTO của Việt Nam. Cụ thể, các giải pháp hướng đến: - Hoàn thiện hệ thống Luật pháp, chính sách liên quan đến thương mại phù hợp với quy định của WTO - Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nói chung, doanh nghiệp Việt Nam nói riêng - Tạo môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh hàng hóa - Khai thác và pháp huy cao độ những lợi thế so sánh của Việt Nam để phát triển thương mạI 3.1.3 Cơ sở đề xuất giải pháp - Dựa trên yêu cầu của WTO đối với các nước thành viên phải tuân thủ các nguyên tắc và nội dung hoạt động của WTO trong lĩnh vực thương mại hàng hoá, dịch vụ, các vấn đề liên quan đến thương mại như đầu tư, quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời tận dụng một số ưu đãi theo quy định của WTO dành cho các nước đang phát triển. Những vấn đề này đã được phân tích ở chương 1 - Dựa những mặt tồn tại của doanh nghiệp, dự báo những tác động thuận lợi và không thuận lợi đến các doanh nghiệp thương mại khi Việt Nam gia nhập WTO. Những vấn đề này đã được phân tích ở chương 2 3.2 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI NHÀ NƯỚC 3.2.1 Nhóm Giải pháp 1: Hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước nhằm phát triển kinh tế ổn định, bền vững và phù hợp với quy định của WTO Mục tiêu - Đáp ứng những yêu cầu của WTO - Tạo môi trường pháp lý minh bạch, rõ ràng - Tạo môi trường kinh doanh bình đẳng Các giải pháp - Rà soát lại hệ thống pháp luật và quy định, loại bỏ các quy định chồng chéo, kém hiệu lực, vì đây chính là điểm nảy sinh nhiều phiền hà, nhũng nhiểu và cản trở sự phát triển. Riêng đối với những hệ thống luật liên quan đến thương mại thì cần bổ sung các quy định liên quan cho phù hợp với các quy định của WTO như vấn đề phân biệt đối xử như quy chế tối huệ quốc, đãi ngộ quốc gia,... - Tiến hành tinh chế hệ thống Luật như hoàn tất dự thảo Luật Doanh nghiệp thống nhất và Luật Đầu tư chung…tạo môi trường kinh doanh bình đẳng - Cần khẩn trương nghiên cứu và bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành các Luật mới mà Việt Nam như: Luật liên quan đề quyền sở hữu trí tuệ, Luật cạnh tranh, Luật chống bán phá giá, Luật chuyển giao công nghệ… - Trước khi tiến hành sửa đổi, bổ sung một số điều trong Bộ Luật hay ban hành các Luật mới cần tham khảo các ý kiến đóng góp của đối tượng liên quan đến việc thi hành Luật. Chẳng hạn như các chuyên gia, các doanh nghiệp, các tổ chức xúc tiến thương mại, Hiệp hội các ngành nghề … 3.2.2 Nhóm giải pháp 2: Đổi mới và hoàn thiện chính sách quản lý Nhà nước đối với hoạt động thương mại Mục tiêu - Xây dựng thể chế thương mại và chính sách tự do hóa trong thương mại theo cam kết của WTO - Công khai chính sách thương mại sau khi hoàn tất việc điều chỉnh cho các ngành, các doanh nghiệp để từ đó họ định hướng, xây dựng chiến lược cho phù hợp với từng ngành, từng doanh nghiệp - Tích cực chuẩn bị các phương án đàm phán để nhanh chóng gia nhập WTO Các biện pháp cụ thể 3.2.2.1 Xây dựng thể chế thương mại và chính sách tự do hóa trong thương mại theo cam kết của WTO - Tăng cường vai trò của Nhà nước trong việc sử dụng linh hoạt các công cụ kinh tế vĩ mô để thúc đẩy thương mại quốc tế như xác định tỷ giá hối đoái hợp lý, sát với sức mua đồng tiền của Việt Nam và kích thích xuất khẩu, hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp thương mại hoạt động xuất khẩu, tiếp tục hoàn thiện chính sách thuế, cơ cấu ngùôn thu và tỷ suất thuế phải được điều chỉnh để vừa đáp ứng được yêu cầu thông lệ quốc tế vừa đảm bảo ổn định nguồn thu ngân sách - Trên cơ sở “nguyên tắc không phân biệt đối xử” và “tự do hóa từng bước”, Nhà nước phải bỏ dần các loại giá, phí, sắc thuế có tính chất phân biệt đối xử, giảm dần thuế nhập khẩu, miễn thuế hoàn toàn cho hàng hoá xuất khẩu, cải tiến thủ tục hành chính, hải quan để tránh gây phiền hà cho hoạt động xuất khẩu - Nhà nước cần bảo vệ và hỗ trợ cho các doanh nghiệp thương mại xây dựng thương hiệu để hàng Việt Nam có chỗ đứng và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế, rút ngắn thời gian và thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu thương hiệu, hỗ trợ doanh nghiệp thương mại đăng ký, quản lý và bảo hộ thương hiệu Việt Nam ở thị trường nước ngoài - Để hàng hoá Việt Nam có sức cạnh tranh trên thị trường thế giới, Nhà nước cần giảm các loại chi phí giao dịch, chi phí độc quyền,…Do đó, Nhà nước cần can thiệp để có mức giá đối với các sản phẩm độc quyền như: nước, điện, viễn thông, phí cảng vụ, cước vận tải nội địa,.. - Có chương trình, kế hoạch, biện pháp phát triển thương mại điện tử, đẩy mạnh công tác thông tin thương mại, tạo điều kiện phát triển xuất nhập khẩu, tiêu thụ hàng hoá và cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp - Nhà nước cần chỉ đạo cho các cơ quan nhà nước có liên quan điều tra, phân loại, đánh giá khả năng cạnh tranh của từng sản phẩm, từng ngành hàng, từng địa phương. Điều này có tác dụng giúp cho các doanh nghiệp thương mại có thể định hướng được các sản phẩm, ngành hàng chủ lực cho mình, dựa trên lợi thế so sánh của từng ngành hàng, sản phẩm và từng địa phương. Từ đó các doanh nghiệp thương mại kết hợp giữa lợi thế so sánh của sản phẩm, nguồn hàng cung cấp của các vùng và nhu cầu của thị trường để có thể tối đa hoá lợi nhuận 3.2.2.2 Điều chỉnh chính sách nhằm khuyến khích xuất khẩu * Chính sách xuất nhập khẩu - Cơ chế chính sách xuất nhập khẩu cần có sự ổn định trong thời gian dài, giúp các doanh nghiệp xây dựng định hướng đầu tư và phát triển. Có sự nhất quán giữa các chính sách, tránh chồng chéo, tạo thuận lợi nhất cho doanh nghiệp thương mại - Cơ chế chính sách ban hành cần hỗ trợ trực tiếp cho việc thực hiện các mục tiêu xuất khẩu về mặt hàng và thị trường đã được nêu tại Chiến lược phát triển xuất nhập khẩu thời kỳ 2001-2010. Các chính sách khuyến khích xuất khẩu cần quan tâm những vấn đề sau: + Chính phủ nên thu hẹp diện mặt hàng được hưởng hỗ trợ tín dụng xuất khẩu, đặc biệt là không áp dụng cho những ngành hàng không gặp khó khăn về vốn (chủ yếu là các doanh nghiệp thương mại có vốn đầu tư nước ngoài) + Kiến nghị Chính phủ sửa đổi Quyết định 133/2001/QĐ-TTg ngày 10/9/01 về quy chế tín dụng hỗ trợ xuất khẩu theo hướng nới lỏng các quy định về đảm bảo tiền vay, có định hướng ưu tiên doanh nghiệp thương mại có uy tín, tình hình tài chính lành mạnh hay được các Hiệp hội ngành giới thiệu + Đối với thưởng thành tích xuất khẩu (đây là chính sách được WTO cho phép) có giá trị không lớn, chủ yếu mang tính chất khuyến khích (khỏang vài ngàn USD, kém theo bằng khen) cần đẩy mạnh trong thời gian tới, cần nâng mức thưởng thành tích lên khoảng 40-50 tỷ đồng/năm. Số ngân sách phát sinh được bù từ việc giảm ngân sách thưởng vược kim ngạch (theo số liệu của Bộ Thương Mại, tổng số tiền thưởng thành tích xuất khẩu năm 2002 chỉ đạt 16,3 tỷ đồng, chưa bằng 1/10 dự toán ngân sách thưởng vượt kim ngạch năm 2003) * Về cơ chế hải quan - Đơn giản hoá thủ tục hải quan, biểu thuế cần đơn giản, dễ hiểu, tôn trọng các giao dịch thực, không nên quy định khung quá rộng dẫn đến sự thiếu minh bạch trong việc kê khai và tính thuế. Danh mục hàng hoá cần được cập nhật, tránh chờ đợi, suy diễn làm giảm tính minh bạch. - Để phù hợp với thông lệ quốc tế, đẩy nhanh quá trình thông quan và giảm chi phí, cần áp dụng kỹ thuật quản lý rủi ro vào hoạt động hải quan và lựa chọn hàng hoá xuất nhập khẩu có tính rủi ro cao để kiểm hoá. Kỹ thuật này cho phép nâng cao tính tự vệ của cơ chế hải quan bằng cách tự động khai báo từ doanh nghiệp, bằng các bộ tài liệu tiêu chuẩn trọn gói được giám sát và kiểm tra tự động bằng kỹ thuật rủi ro. Kỹ thuật này yêu cầu hải quan chuyên môn hoá vào kiểm tra, kiểm soát và phân tích thông tin doanh nghiệp. Nhà nước cần có chế độ yêu cầu các công ty vận chuyển, xuất nhập khẩu và dịch vụ kinh doanh phải hoàn thành bộ tài liệu chuẩn dưới dạng điện tử khi hàng hoá nhập hoặc xuất đến Việt Nam và trình khi hàng hoá thông quan - Tổng cục hải quan nên tổ chức lại quá trình hoạt động, định ra các tiêu chuẩn để áp dụng kỹ thuật quản lý rủi ro. Tiêu chuẩn gồm: + Quy mô sản xuất của doanh nghiệp, hàng hoá có thuế VAT cao + Lịch sử kiểm hoá của công ty, sự đồng thuận về thủ tục hải quan của công ty + Đặc điểm hàng hoá dịch vụ, nhất là hàng hoá có thuế xuất nhập khẩu cao Để áp dụng cơ chế hải quan trên cần phải : + Cải tiến cơ cấu tổ chức hải quan từ trung ương đến địa phương theo hướng thuận lợi cho việc xử lý thông tin và nâng cao năng lực của nhân viên quan các chương trình đào tạo + Xây dựng cơ chế phối hợp giữa Tổng cục hải quan và hải quan các tỉnh đáp ứng yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin + Quản lý thông tin và vi tính hoá hoạt động hải quan, sử dụng các phần mềm chuẩn hoá quốc tế trong công tác hải quan *Về hệ thống thuế * Về thuế quan - Cần phải cải cách hệ thống thúê nhằm đáp ứng yêu cầu của quá trình hội nhập, mở cửa nền kinh tế, tiến tới xây dựng hệ thống thuế thống nhất cho các thành phần kinh tế. Thực hiện nhất quán lộ trình cắt giảm thuế theo hiệp định song phương và đa phương mà Việt Nam đã và sẽ ký kết (AFTA, Hiệp định thương mại Việt- Mỹ, WTO). - Cần công bố công khai thời gian và mức độ cắt giảm thuế nhập khẩu để các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế chủ động trong hội nhập và cạnh tranh ở thị trường trong nước và quốc tế - Để khuyến khích tăng trưởng xuất khẩu, chế độ miễn giảm thuế cần được áp dụng đối với các hàng nhập khẩu phục vụ sản xuất xuất khẩu (chủ yếu là máy móc thiết bị) * Về phi quan thuế - Lập kế hoạch và lịch trình cắt giảm dần một số hàng rào phi thuế quan hiện đang khác biệt với quy định của WTO - Xúc tiến nghiên cứu và sớm ban hành, triển khai các biện pháp phi quan thuế phù hợp với tập quán quốc tế như các biện pháp về kỹ thuật, nhãn mác, chất lượng hàng hoá, quy tắc xuất xứ,... - Công bố chính thức những mặt hàng nhập khẩu cần có hạn ngạch, công khai mức hạn ngạch và mức tăng trưởng hàng năm - Trong khuôn khổ của WTO, các biện pháp phi thuế quan vẫn tồn tại khá phổ biến, nhưng ở trình độ và mức độ tinh vi rất cao. Do đó, Việt Nam vần nghiên cứu, học tập kinh nghiệm áp dụng các biện pháp phi thuế quan của các nước khác để nhanh chóng nắm vững và áp dụng các biện pháp bảo hộ phi thuế quan, chẳng hạn các biện pháp sử dụng tiêu chuẩn kỹ thuật,,… - Cần áp dụng thuế chống bán phá giá nhằm đảm bảo môi trường kinh doanh an toàn cho các doanh nghiệp Việt Nam * Về chính sách tài chính- tiền tệ - Phải thể hiện rõ sự sự khuyến khích đối với đầu tư trung và dài hạn - Cần huy động vốn nhàn rỗi trong dân với thời gian dài; lãi suất ổn định để cung cấp vốn cho các doanh nghiệp đầu tư dài hạn; ưu tiên cung cấp vốn cho các doanh nghiệp có chương trình đổi mới công nghệ; - Những khuyến khích tín dụng cũng được hướng vào kích thích phát triển các ngành, khu vực ưu tiên phát triển các ngành sản xuất xuất khẩu, các ngành mũi nhọn, những sản phẩm chủ lực, tránh tràn lan - Tăng vốn tự có cho các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng, các tổ chức tài chính cho thuê, cầm cố và các dịch vụ tài chính khác - Thực hiện cổ phần hoá từng bước và có chọn lựa các Ngân hàng thương mại Nhà nước. Điều này vừa nhằm huy động được các nguờn vốn khác nhau trong xã hội, vừa tăng nguồn vốn bổ sung cho ngân sách, naâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hnàg đồng thời là cơ sở để xây dựng những tập đoàn ngân hàng có quy mô lớn với nhiều nguồn vốn góp kể cả của nước ngoài. - Cải thiện quan hệ giữa các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính với các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ - Thành lập Công ty tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn. Tổ chức này thành lập với tố đa 300 nhân viên với nguồn vốn là 10 tỷ USD. ở nước ngoài cũng đã có những tổ chức như thế này để hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ như Công ty tài chính Nhật Bản về các doanh nghiệp nhỏ (Nhật Bản), Viện tài chính doanh nghệip vừa và nhỏ (Thái Lan). - Thành lập công ty bổ sung tín dụng để hỗ trợ cho các doanh nghiệp về tín dụng (thủ tục vay, xây dựng chiến lược kinh doanh, thực hiện các biện pháp đảm bảo tín dụng ,..) thuế, hỗ trợ kỹ thuật, hỗ trợ kinh doanh nhằm giúp cho các doanh nghiệp dễ tiếp cận với các nguồn vốn *Về phát triển đồng bộ thị trường Việt Nam cần đẩy mạnh quá trình thiết lập hệ thống thị trường đồng bộ, thống nhất và kiện toàn cơ chế vận hành của hệ thống tài chính, tín dụng thống nhất, có trật tự, qui phạm rõ rang 3.2.3 Nhóm Giải pháp 3: Tăng cường năng lực cạnh tranh của nền hàng hoá, doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung Mục tiêu - Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế - Nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hoá, doanh nghiệp - Hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc tiêu thụ hàng hoá, dịch vụ 3.2.3.1 Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nâng cao khả năng cạnh tranh - CÇn cã mét chiÕn l−îc ®Çu t− ®ång bé trong n−íc nh»m t¨ng hiÖu suÊt ®Çu t− cho c¸c doanh nghiÖp, kh¬i dËy vμ ph¸t huy ý thøc tù chñ kinh doanh cña hä - C¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− cÇn −u tiªn cho viÖc xãa bá c¸c biÖn ph¸p chÝnh s¸ch cã t¸c ®éng lμm t¨ng gi¸ c¸c t− liÖu s¶n xuÊt, t¨ng trî cÊp cho ®Çu t− s¶n xuÊt ®−îc ¸p dông theo nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö; chó ý ®Õn c¸c ®Çu t− s¶n xuÊt c¸c ngμnh hμng võa phôc vô cho tiªu dïng trong n−íc vμ xuÊt khÈu; ®Çu t− c«ng vμo c¬ së h¹ tÇng, thuû lîi, c¶ng vμ c¸c ngμnh s¶n xuÊt t− liÖu s¶n xuÊt cã t¸c dông khuyÕn khÝch ®Çu t− t− nh©n ph¸t triÓn; kÕt hîp tèt gi÷a c¸c biÖn ph¸p t¨ng c−êng xuÊt khÈu víi thay thÕ nhËp khÈu ë mét sè lÜnh vùc nhÊt ®Þnh. - ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu ®Çu t− cÇn ph¶i dùa trªn viÖc ph¸t huy c¸c thÕ m¹nh, c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n−íc, g¾n víi nhu cÇu trong n−íc vμ ngoμi n−íc th× míi ph¸t huy ®−îc hiÖu qu¶ vμ hç trî cho tiÕn tr×nh héi nhËp - ViÖc x©y dùng ch−¬ng tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu (bao gåm c¬ cÊu ngμnh, hμng vμ vïng): x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng ngμnh mòi nhän, nh÷ng ngμnh cÇn −u tiªn ph¸t triÓn trong mét thêi gian nμo ®ã, nh÷ng ngμnh ta nªn chuyªn m«n ho¸,®Ó lμm c¬ së x©y dùng c¸c lé tr×nh më cöa vμ c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé cô thÓ theo ph−¬ng ch©m cã chän läc, hîp lý vμ cã thêi h¹n 3.2.3.2 Nâng cao sức cạnh tranh hàng hoá * Đầu tư đổi mới công nghệ để nâng cao năng suất lao động và giảm giá thành đối với sản phẩm Các sản phẩm chủ lực của Việt Nam là những sản phẩm khai thác từ thiên nhiên, cả những tài nguyên không tái tạo, những sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp chưa qua chế biến hoặc chế biến thô. Các sản phẩm công nghiệp vẫn còn nghèo về chủng loại, chất lượng thấp, giá thành cao do công nghệ lạc hậu lại tiêu tốn vật tư, nguyên liệu năng lượng. Do vậy, năng suất lao động thấp và khả năng cạnh tranh của sản phẩm hạn chế Việc đầu tư đổi mới công nghệ, một mặt là cho chất lượng sản phẩm cao hơn, mặt khác tạo ra năng suất lao động cao và giảm được chi phí sản xuất. Việc đầu tư đổi mới công nghệ có thể thực hiện từ nguồn vốn huy động trong và ngoài nước. Trường hợp đổi mới công nghệ bằng nguồn vốn đầu tư trực tiếp thì cần lưu ý trình độ tiên tiến của công nghệ và trợ giá của công nghệ. Trình độ tiên tiến của công nghệ phải thỏa mãn các tiêu chí so sánh với năng suất lao động, tiêu hao về năng lượng, nguyên, nhiêu liệu, sức lao động hiện có ở Việt Nam và phải đảm bảo an toàn lao động, môi trường sinh thái khi sử dụng * Áp dụng rộng rãi hệ thống quản lý chất lượng quốc tế trong mọi lĩnh vực Hiện nay, số lượng các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế vào hệ thống quản lý chất lượng còn hạn chế. Một mặt, do các doanh nghiệp chưa đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị và con người để áp dụng, mặt khác cũng còn nhiều doanh nghiệp chưa hiểu rõ về hệ thống tiêu chuẩn quốc này vào hệ thống quản lý chất lượng của doanh nghiệp mình. Do đó, các doanh nghiệp cần khắc phục các tình trạng trên để nâng cao chất lượng cho các sản phẩm thoả mãn nhu cầu khách hàng * Cải tiến và đa dạng mẫu mã chủng loại sản phẩm Trong quá trình cạnh tranh, không chỉ có việc nâng cao chất lượng sản phẩm và hạ giá thành có ý nghĩa quan trọng mà các yếu tố như mẫu mã, chũng loại sản phẩm cũng có ý nghĩa không kém phần quan trọng 3.2.3.3 Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng phù hợp trong điều kiện hội nhậo kinh tế quốc tế - Tăng đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước. Ngân sách đầu tư là nguồn tài chính chủ yếu của giáo dục, cần nâng tỷ lệ từ 15% năm 2000 lên 18% năm 2005- 2010 và sau 2010 là 20% - Có chương trình đào tạo (cả trong và ngoài nước ) đáp ứng đủ về số lượng, nâng dần chất lượng của các chuyên gia kinh tế đối ngoại, chuyên gia pháp luật, các nhà quản lý. - Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về giáo dục- đào tạo. Khuyến khích mở rộng và đẩy mạnh quan hệ hợp tác về đào tạo, nghiên cứu với các trường, các cơ quan nghiên cứu khoa học có uy tín và chất lượng cao trên thế giới, mời chuyên gia quốc tế về giảng dạy - Phát triển chương trình đào tạo một thế hệ giám đốc mới, đội ngũ quản lý kinh tế mới có kiến thức, có thực tế, am hiểu kinh tế thị trường, sẳn sàng hội nhập quốc tế. - Mở rộng chính sách ưu đãi cho các tổ chức cá nhân tham gia họat động trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực. Họ dễ dàng bám sát nhu cầu về nhân lực của các doanh nghiệp, chiến lược đào tạo linh hoạt phù hợp với những biến chuyển và yêu cầu của tiến trình hội nhập, phương pháp đào tạo đi sâu vào nghiên cứu thực tiển những vấn đề bức xúc của doanh nghiệp,…nên hiệu quả đào tạo cao - Đảm bảo cơ cấu chất lượng đào tạo phù hợp, bám sát với trình độ phát triển kinh tế của đất nước trong từng giai đoạn, khắc phục sự bất hợp lý trong cơ cấu đào tạo theo ngành, điều chỉnh cơ cấu đào tạo cho phù hợp với cơ cấu ngành của nền kinh tế, mở rộng lĩnh vực đào tạo phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng với những yêu cầu mới của hội nhập - Tăng cường chất lượng đào tạo bằng cách tiến hành đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy và cơ chế quản lý giáo dục 3.2.3.4 Hỗ trợ các doanh nghiệp xúc tiến các hoạt động xuất khẩu, đầu tư nâng cao khả năng cạnh tranh trong tiến trình hội nhập * Về xúc tiến thương mại - Để đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, các cơ quan ngoại giao và thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cần đóng vai trò tích cực hơn trong việc cung cấp thông tin về pháp luật, thị trường, thị hiếu, yêu cầu chất lượng sản phẩm, các điều kiện tiêu chuẩn kỹ thuật của sản phẩm nhập khẩu của các nước và cần theo dõi, cập nhật thông tin khi có phát sinh mới để các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp thương nói riêng thu thập được đầy đủ thông tin, từ đó xây dựng chiến lược thâm nhập thị trường - Các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài cần đẩy mạnh hoạt động phối hợp với các doanh nghiệp thương mại có nhu cầu xuất khẩu tổ chức các chiến dịch quảng cáo, triển lãm hàng Việt Nam ở nước ngoài - Nhà nước cần hỗ trợ mạnh hơn nữa để nâng cao năng lực của mạng lưới xúc tiến thương mại, đặc biệt là năng lực cung cấp thông tin, marketing thông qua việc hướng dẫn, tư vấn kỹ thuật nghiệp vụ chuyên môn miễn phí, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực và các hỗ trợ cần thiết khác - Nhà nước cần tăng thêm biên chế thương vụ và tăng kinh phí cho họ, thiết lập thêm đại diện thương vụ tại các nước và khu vực có đặt Tổng lãnh sự quán nhằm tăng cường năng lực cho các tổ chức xúc tiến thương mại trong hoạt động phát triển thị trường - Nhà Nước cần có chính sách khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thành lập và phát triển các tổ chức xúc tiến thương mại phi Chính phủ, các doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh - Nhà nước cần tăng cường năng lực cho các tổ chức có liên quan trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại như: các thể chế tài chính, ngân hàng, bào hiểm, giao nhận vận tải, hải quan, cảng vụ,..Đặc biệt là cần cải cách các thủ tục thẩm định tín dụng, kiểm soát hệ thống ngân hàng, các dịch vụ của các ngân hàng trong hoạt động thương mại để tảo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp thương mại tiếp cận các nguồn vốn phục vụ trong kinh doanh và thuận lợi cho thanh toán quốc tế - Nhà nước cần tiếp tục và bổ sung thêm các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu như thưởng xuất khẩu, trợ cấp xuất khẩu, và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ hỗ trợ xuất khẩu từ nguồn ngân sách và xây dựng nguồn đóng góp của các doanh nghiệp * Về phát triển thương hiệu Chính phủ cần hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu đủ mạnh để có thể cạnh tranh với các hãng nước ngoài không những trên thị trương nước ngoài mà còn ngay trên thị trường nội địa. Cụ thể: - Cần có quy định nới lỏng chính sách quản lý, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư vào thương hiệu - Cần đơn giản hoá các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp có thể đăng ký thương hiệu một cách nhanh chóng nhất (vì quy định thời gian chấp nhận hồ sơ, thẩm định hồ sơ và cấp bằng bảo hộ như hiện nay là quá phức tạp và mất thời gian) - Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đào tạo, huấn luyện, cung cấp thông tin, tư vấn cho doanh nghiệp về xây dựng và quảng bá thương hiệu - Tăng cường hơn nữa thực thi pháp luật, cần xử lý nghiêm mọi hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ nói chung và sở hữu thương hiệu nói riêng - Nhà nước cần có chính sách, quy định bảo vệ hình ảnh đất nước, con người Việt Nam thương qua thương hiệu sản phẩm “Made in Viet Nam” * Tạo điều kiện phát huy vai trò các Hiệp hội ngành hàng Hiệp hội ngành hàng là đầu mối giao lưu với các tổ chức quốc tế , thống nhất điều hành kinh doanh các ngành hàng. Hiệp hội đước thành lập còn nhằm mục đích xúc tiến sự liên kết của các doanh nghiệp và Nhà nước như: - Tư vấn giúp Chính phủ trong việc xác định các chính sách có liên quan tời sản xuất, thị trường, vấn đề chế biến, xuất nhập khẩu, vận chuyển và một số lĩnh vực có liên quan tới sự phát triển của các ngành hàng - Thu thập, phân tích, thống kê một cách có hệ thống, phỗ biến những thông tin có liên quan đến các ngành hàng - Tổ chức, hỗ trợ cho các doanh nghiệp xuất khẩu trong việc thâm nhập, tìm kiếm thị trường mới, tham gia hội chợ, triễn lãm quốc tế,.. Chế độ chi hỗ trợ xúc tiến thương mại cần phải đựơc cải tiến, theo đó tập trung cho các Hiệp hội để tổ chức đoàn đi tìm kiếm thị trường, thông tin và tổ chức các lớp tập huấn chung cho tất cả các thành viên và hỗ trợ cho các doanh nghiệp thành lập văn phòng đại diện ở các thị trường tiềm năng. * Chủ động sẳn sàng đối phó với các rào cản thương mại quốc tế - Đối phó với việc chống bán phá giá: - Cần thực hiện vận động hành lang khi vụ kiện chưa xảy ra, có nghĩa là khi đơn kiện chưa được gửi đến các tổ chức có thẩm quyền của Mỹ như Bộ Thương mại Mỹ (DOC), Ủy ban thương mại quốc tế Mỹ (ITC). Cần tìm được một công ty chuyên nghiệp về vận động hành lang có uy tín, có chuyên môn về các vụ kiện thương mại. Để tìm được một công ty như vậy, thì phải tìm được một người có thiện chí với Việt Nam, rất khách quan trong việc chọn lựa trong số các công ty chuyên vận động hành lang có uy tín với Mỹ - Chủ động kháng kiện để giành quyền lợi hợp pháp cho mình: theo quy định của WTO, trong việc Giải quyết bán phá giá, các doanh nghiệp bị khởi kiện có thể chủ động khởi kiện và phải tập hợp sức mạnh thông qua Hiệp hội ngành hàng. - Thành lập các cơ quan chuyên trách hầu kiện: Thành lập một bộ phận chuyên trách về bán phá giá trực thuộc Bộ Thương Mại. Cơ quan này có nhiệm vụ chủ yếu là đảm bảo liên hệ chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan và phối hợp hành động với các nhà sàn xuất, nhà xuất khẩu hay nhập khẩu, Hội bảo vệ người tiêu dùng. - Hoàn thành hồ sơ thẩm vấn: coi trọng việc chuẩn bị hồ sơ thẩm vấn bằng cách thông tin cho các doanh nghiệp thương mại chuẩn bị các tài liệu theo yêu cầu, đồng thời chuẩn bị các tài liệu có sự lựa chọn giá cả của nước thay thế hợp lý, các bước lập luận được chuẩn bị có cơ sở, chứng cứ chỗt chẽ. - Nắm vững các quy định của WTO trong Hiệp định chống bán phá giá - Đề xuất các cam kết tự nguyện: nếu có hành vi bán phá giá gây thiệt hại cho doanh nghiệp cùng ngành hàng nước nhập khẩu thì cần thương lượng với Chính phủ nước khởi kiện về cam kết giá cả hoặc chủ động đề xuất cam kết về hạn ngạch xuất khẩu tự nguyện. - Đề nghị phúc thẩm kịp thời: trong thời gian 5 năm kể từ ngày nộp thuế chống bán phá giá, nếu đã chấm dứt hành vi bán phá giá thì cần kịp thời đề nghị Chính phủ nước khởi kiện bán phá giá phúc thẩm để huỹ bỏ các hình thức xử phạt trước đây - Hình thành cơ chế thu thập và xử lý thông tin một các nhanh nhất: để có đầy đủ và cập nhật thông tin, Việt Nam có các đại diện thương mại ở hầu hết các nước và vùng lãnh thổ. Đề nghị Bộ Thương mại Việt Nam xây dựng và ban hành quy chế về thu thập và xử lý thông tin, trong đó giao rõ nhiệm vụ cụ thể cho các đại diện thương mại ở nước ngoài có trách nhiệm cung cấp thông tin cho Bộ Thương mại nói chung và Bộ chuyên trách về bán phá giá nói riêng. - Đào tạo cán bộ: việc đào tạo đội ngũ các bộ chuyên trách có trình độ cao, đồng thời thường xuyên tuyên truyền cho các doanh nghiệp thương mại có những hiểu biết nhất định về quyền và nghĩa vụ của họ trong việc tiến hành điều tra áp dụng thuế chống bán phá giá. - Đối phó với đáp ứng các tiêu chuẩn và kiểm tra chất lượng hàng hoá: Chính phủ cần xem xét, cải tiến hệ thống tiêu chuẩn và quy trình kiểm tra chất lượng hàng hoá sao cho phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế . Sau đó, Chính Phủ cần vận động và đẩy mạnh tiến trình ký kết các Hiệp định công nhận lẫn nhau về tiêu chuẩn và kiểm tra chất lượng hàng hoá nhằm đẩy nhanh quá trình lưu thông hàng hoá, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh. 3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 3.3.1 Nhóm Giải pháp 1: Tăng cường quy mô hoạt động cho các doanh nghiệp thương mại Mục tiêu: - Tăng cường huy động vốn cho các doanh nghiệp - Tiến tới thành lập các tập đoàn thương mại 3.3.1.1 Tăng cường huy động vốn cho các doanh nghiệ thương mại Hiện nay, có đến hơn 95% là các doanh nghiệp vừa và nhỏ,đây là một khó khăn của Doanh nghiệp trong việc sản xuất kinh doanh, nhất là trong tình trạng cạnh tranh gay gắt với các tập đoàn đa quốc gia khi Việt Nam gia nhập WTO. Để giải quyết khó khăn này, thiết nghĩ các doanh nghiệp nên sử dụng các biện pháp: - Hợp tác huy động vốn của cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp để mở rộng quy mô vốn kinh doanh - Tận dụng tối đa các ưu đãi của Nhà nước từ các nguồn viện trợ nước ngoài, vốn vay ưu đãi,…hỗ trợ để tích luỹ vốn đầu tư - Mở rộng hình thức liên doanh, liên kết trong ngoài nước như các doanh nghiệp có mối quan hệ theo chiều sâu (sản xuất- phân phối- tiêu thụ) có thể liên kết với nhau, làm vệ tình cho nhau để hình thành nên các cụm doanh nghiệp lớn - Đối với các doanh nghiệp Nhà nước thì cần phải tiến hành đẩy nhanh tiến độ cổ phần hoá doanh nghiệp, cho thuê, khoá, bán và giải thể các doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả - Hiện nay, tiềm năng vốn nhàn rỗi trong dân cư còn nhiều phổ biến tích luỹ bằng vàng, ngoại tệ, đầt đai, nhà cửa. Đồng thời thì trường chứng khoán đã được hình thành ở Việt Nam nên chúng ta có thể huy động được nguồn vốn này bằng cách đẩy mạnh cổ phần hoá doanh nghiệp, bán cổ phiếu cho rộng rãi công chúng - Cần Cải thiện mối quan hệ giữa doanh nghiệp và ngân hàng, tạo niềm tin cho các ngân hàng để họ có thể mạnh dạn cho chúng ta vay vốn với số lượng lớn, thậm chí có thể vay bằng tín chấp 3.3.1.2 Tiến tới thành lập các tập đoàn thương mại Tập đoàn thương mại được hình thành qua quá trình mở rộng từ các doanh nghiệp thương mại theo những các thức khác nhau. Mô hình tổ chức một tập đoàn thương mại như sau: - Công ty mẹ (Mother company) thường đặt tại trụ sở chính của tập đoàn thương, do tổng giám đốc tập đoàn điều hành. Công ty mẹ là công ty quyết định các mục tiêu, chiến lược chung của tập đoàn, điều phối thực hiện kế hoạch kinh doanh và hỗ trợ các công ty con, công ty liên kết giảm thiểu chi phí và rủi ro, kiểm sáot thực hiện các kế hoạch đối với các công ty con - Công ty con (Subsidiary) có tư cách pháp nhân riêng, trong đó có một phần vốn cổ phần đáng kể thuộc quyền sở hữu của công ty me. Công ty con có thể là ở trong nước hoặc ở nước ngoài - Công ty liên kết: là công ty có tư cách pháp nhân riêng, trong đó công ty mẹ có hoặc không có quyền sở hữu đến mức kiểm soát hoặc gây ảnh hưởng quyết định đến công ty - Chi nhánh: các chi nhánh không phải là một pháp nhân độc lập, mà là một bộ phận cấu thành của công ty (có thể là công ty mẹ hoặc công ty con) 3.3.2 Nhóm Giải pháp 2: Nâng cao hiệu quả hoạt động cho các doanh nghiệp thương mại Mục tiêu: - Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực - Xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn - Giảm chi phí kinh doanh - Hoàn thiện hệ thống thông tin - Giảm chi phí kinh doanh - Chủ động trong việc đối phó tranh chấp thương mại và liên kết các DN 3.3.2.1 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp thương mại - Liên kết các viện, trường để có kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển doanh nghiệp trong tương lai. - Để tuyển dụng được những nhân tài có tố chất cao, các doanh nghiệp cần xác định vị trí cần tuyển, những yêu cầu cần thiết và những công việc cụ thể để có thể lên kế hoạch, tổ chức tuyển dụng chọn ra những nhân viên theo tiêu chí “đúng người, đúng việc”, có chiến lược hợp lý trong thu hút nhân tài - Có kế hoạch đào tạo và đào tạo lại lực lượng lao động hiện có bằng cách cử nhân viên theo học các lớp đào tạo ngắn hạn hay thuê các chuyên gia trong và ngoài nước về dạy, tham gia hội thảo khoa học của các tổ chức có liên quan - Hoàn thiện chính sách lương thưởng để khuyến kích người lao động. Tạo triết lý, văn hoá công ty, môi trường làm việc an toàn và hiệu quả trong doanh nghiệp - Lãnh đạo các doanh nghiệp thương mại cần nâng cao kỹ năng đàm phán và thuyết trình bằng tiếng Anh, bởi nếu sử dụng phiên dịch, lượng thông tin cần chuyển tải giảm ít nhất một nữa và khó thuyết phục được đối tác nước ngoài. - Cần phải tranh thủ các nguồn hỗ trợ tài chính của Nhà nước và các tổ chức tuốc tế cho công tác đào tạo. Mặt khác, doanh nghiệp cần chủ động bố trí kinh phí để đào tạo các chuyên gia giỏi theo yêu cầu của doanh nghiệp - Tham gia liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp nước ngoài để tranh thủ học kinh nghiệm quản lý của chính các chuyên gia giỏi trong các doanh nghiệp nước ngoài. 3.3.2.2 Xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn *Chiến lược sản phẩm Khác với các doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp thương mại với chức năng mua hàng để bán, do đó các doanh nghiệp có thể lựa chọn mặt hàng và nguồn hàng kinh doanh. Các doanh nghiệp thương mại cần xây dựng chiến lựơc sản phẩm đưa vào nhu cầu của thị trường và khả năng sản xuất ở nước ta. Điều này tạo lợi thế cho doanh nghiệp thương mại so với các doanh nghiệp sản xuất. Các doanh nghiệp cần quan tâm đến sản phẩm phải đảm bảo tính thích nghi và đáp ứng nhu cầu thị trường về chất lượng, kiểu dáng, mẫu mã và bao gói, đổi mới sản phẩm, nâng cao tính năng của sản phẩm. Việc nghiên cứu sự thích ứng của sản phẩm với thị trường cần thường được tiến hành theo một quy trình như sau: - Nghiên cứu sản phẩm của đối thủ cạnh tranh - Nghiên cứu về ý định mua của khác hàng và đánh giá mức độ đồng ý, sử dụng sản phẩm của họ - Nghiên cứu và dự đoán khả năng phản ứng của người tiêu dùng và việc chấp nhận sản phẩm - Thích ứng sản phẩm với nhu cầu thị trường. Khi hoạch định chiến lựơc sản phẩm, các doanh nghiệp Việt Nam cần thực hiện đa dạng hóa sản phẩm nhằm nâng cao khả năng đáp ứng các cấp độ nhu cầu khác nhau của khách hàng mục tiêu, tận dụng nguồn lực hiếm có và phân tán rủi ro. * Chiến lược định giá Chiến lược định giá của các doanh nghiệp thương hướng vào mục tiêu như thâm nhập thị trường, phát triển thị phần và tăng doanh số bán nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Giá hàng hoá phải dựa trên qun hệ cung cầu trên thị trường. Để có mức giá thích hợp, các doanh nghiệp cần phải nghiên cứu và theo dõi những biến động của thị trường theo thời gian, mùa vụ, nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng, tình hình cạnh tranh của các đối thủ. Đối với các doanh nghiệp thương mại, việc định giá phải đảm bảo nghuyên tắc bù đắp chi phí và có lãi. Các doanh nghiệp cần xây dựng một cơ cấu giá hợp lý trước khi báo giá chính thức cho khách hàng. Một cơ cấu giá hợp lý phải thoả mãn các mục đích sau: tạo ra một khung chi tiết cho phép doanh nghiệp tính toán các mức giá bán khác nhau tuỳ tình hình cụ thể diễn ra trên thị trường; là cơ sở để so sánh với mức giá của đối thủ cạnh tranh; là công cụ để phát hiện những khoản chi phí bất hợp lý nhằm nâng cao khả năng tiết kiệm chi phí trong các giai đoạn của quá trình kinh doanh Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần định giá và thức hành giá bán linh hoạt, mềm dẻo như: - Chiết giá khuyến mại: các doanh nghiệp sử dụng biên pháp này để bớt giá, giảm giá cho người mua nhằm mục đích khuyến khích nhu cầu thị trường dối với mặt hàng cần đẩy mạnh việc tiêu thụ - Chiết giá định kỳ theo tiến để hoà vốn hoặc theo chu kỳ sống của sản phẩm - Chiết giá do thanh toán tiền nhanh - Chiết giá xúc tiến thương mại: doanh nghiệp giảm giá cho các thành viên trong hệ thống khi họ hợp tác cùng thực hiện xúc tiến bán mặt hàng mới cho doanh nghiệp Do nhiều nguyên nhân khác nhau, các doanh nghiệp có thể phải thường xuyên quan tâm tới việc thay đổi giá cho phù hợp. Các doanh nghiệp có thể tăng hay giảm cho phù hợp với biến động của thị trường. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần lưu ý về điều kiện tiến hành, thời điểm và cách thức báo giá thay đổi. * Chiến lược phân phối - Các doanh nghiệp cần hoàn thiện các dòng chảy của hệ thống phân phối + Hệ thống thông tin:các doanh nghiệp phải xác định những thông tin cần trao đổi giữa các thnàh viên trong hệ thống. Những thông tin này không chỉ tập trung vào những vấn đề hoạt động phân phối hàng ngày mà quan trọng hơn là phải xác định được những thông tin giúp điều hành hoạt động dài hạn như thông tin về thị trường mục tiêu, đối thủ cạnh tranh,…các doanh nghiệp tiến hành từng bước trong việc thiết lập mạng máy tính để liên lạc trực tiếp giữa các thành viên trong hệ thống + Xác định lượng hàng tồn kho hợp lý: tổ chức, quản lý hàng tồn tại các kho của các thành viên trong hệ thống theo hướng đảm bảo mức dự trữ hợp lý theo yêu cầu thị trường, tránh để hàng hoá ứ động quá lớn + Dòng thanh toán: thiết lập các phương thức thanh toán hợp lý, giảm thời gian thanh toán và số lượng nợ nần dây dưa của các thành viên trong hệ thống + Dòng đặt hàng: để thực hiện tốt hoạt động phân phối hàng ngày, các doanh nghiệp phải xây dựng được quy trình thu thập, tập hợp, giải quyết các đơn hàng tối ưu; cần nhanh chóng vận dụng công nghệ thông tin tiên tiến để từng bước xây dựng các hệ thống đặt hàng tự động và quản lý hàng tồn kho bằng máy tính. - Các doanh nghiệp nâng cao hiệu quả liên kết giữa các thành viên trong hệ thống + Tăng khả năng điều khiển thành viên trong hệ thống bằng tiền thưởng + Tăng khả năng điều khiển hệ thống bằng sức mạnh áp đặt, các doanh nghiệp có thể sử dụng hình thức trừng phạt các thành viên trong hệ thống nếu không tuân theo sự áp đặt + Các doanh nghiệp cần thực hiện các cam kết, tạo lòng tin cho các thành viên trong hệ thống. Sự tin tưởng lẫn nhau giữa doanh nghiệp và các thành viên trong hệ thống có thể làm tăng hiệu quả hoạt động của hệ thống - Các doanh nghiệp cần phải tận dụng sự hỗ trợ của Chính phủ, các đại diện thương mại của Việt Nam ở nước ngoài, Hiệp hội ngành hàng khi phân phối sản phẩm ra thị trường nước ngoài. Ngoài ra, các doanh nghiệp có thể khai thác nguồn lực của ta ở nước ngoài để làm đại lý bán hàng, cung cấp thông tin, lập văn phòng đại diện, chi nhánh bán hàng,…. Hiện nay, có khoảng 3 triệu người đang sinh sống ở nước ngoài, trong đó khoảng 1,5 triệu người đang sống tại Mỹ. *Chiến lược xúc tiến bán hàng Chiến lược xúc tiến bán hàng cần kết hợp việc quảng cáo, tuyên truyền, bán hàng cá nhân và khuyến mại - Chiến lược quảng cáo và tuyên truyền phải hướng đến mục tiêu là thông tin, thuyết phục và gợi nhớ. Các doanh nghiệp có thể thực hiện theo quy trình sau: + Xác định rõ đối tượng tác động mục tiêu: ai là người mua hàng tiềm năng, người sử dụng hiện tại, người quyết định mua hàng,… + Xác định các mục tiêu cần phải đạt: thông báo, thuyết phục khách hàng có sự nhận thức đầy đủ về lòng tin sản phẩm và sự phục vụ của doanh nghiệp hoặc nhắn nhở khách hàng để họ nhớ đến sản phẩm của doanh nghiệp + Lựa chọn các phương án phân bổ ngân sách cho hoạt động truyền tin và xúc tiến hỗn hợp: phần trăm theo doanh dố, khả năng tài chính doanh nghiệp,.. + Quyết định các công cụ truyền tin và xúc tiến hỗn hợp: lựa chọn công cụ truyền tin có tính khả thi cao, phù hợp với khả năng tài chính và đáp ứng được mục tiêu đề ra trong chiến lược truyền tin + Tổ chức thực hiện các hoạt động truỳên tin và xúc tiến hỗn hợp + Kiểm soát, đánh giá hiểu quả và điều chỉnh chiến lược khi cần thiết - Các doanh nghiệp phải cung ứng các dịch vụ trước, trong và sau bán hàng một cách nhanh chóng, chu đáo, theo yêu cầu của khách hàng với chất lượng cao hơn hẳn so với đối thủ cạnh tranh. Các doanh nghiệp cần có bộ phận dịch vụ khách hàng để xử lý các khiếu nại và điều chỉnh cung ứng các dịch vụ khách hàng một cách tốt nhất nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng - Trong phạm vi ngân sách còn hạn chế, các doanh nghiệp nên tập trung xúc tiến xuất khẩu bằng cách : + Xây dựng và hoàn thiện trang Web của doanh nghiệp và ứng dụng thương mại điện tử trong kinh doanh xuất nhập khẩu và tiếp thị hàng hoá + Lập các catalogue, Brochure bằng ngôn ngữ thích hợp với thị trường mục tiêu + Tham dự hội chợ thương mại và triển lãm nước ngoài có chọn lọc theo quy mô, theo mặt hàng và dự tính kết quả mang lại * Xây dựng và phát triển thương hiệu bền vững - Các doanh nghiệp xuất khẩu cần rà soát ngay kế hoạch hoặc chiến lược xuất khẩu trong vài ba năm tới. Những mặt hàng nào chưa có nhãn hiệu và làm thủ tục đăng ký bảo hộ. Khi đặt nhãn hiệu cần phân tích, chọn lựa nhãn hiệu sao cho không trùng với nhãn hiệu của người khác và xác định lãnh thỗ cần đăng ký (nhằm tránh việc đăng ký tràn lan gây tốn kém ) và nên sử dụng hệ thống đăng ký quốc tế theo Thoả ước Madrid. - Các doanh nghiệp có thể dựa vào chương trình hỗ trợ xây dựng thương hiệu của Trung ương và chính quyền địa phương ( như chương trình hỗ trợ xây dựng 1000 thương hiệu của thành phố Hồ Chí Minh) để xây dựng thương hiệu Việt Nam. - Việc đăng ký nhãn hiệu càng sớm càng tốt nhằm tránh tình trạng doanh nghiệp Việt Nam bị đối tác nước ngoài đánh cắp thương hiệu như Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Toàn Tiến ở Đức trực thuộc Công ty TNHH Sản xuất và thương mại Hoa Tiến ở TP.HCM bị đối tác đánh cắp thương hiệu “TT New Fashion” ở Đức - Doanh nghiệp cần phải có chiến lược xây dựng thương hiệu trong chiến lược Marketing chung - Cần chú ý việc đăng ký bảo hộ thương hiệu trong và ngoài nước - Khi có thương hiệu mạnh cần coi trọng việc bảo vệ, giữ gìn và phát triển thương hiệu một cách bền vững. Muốn như vậy, cần coi trọng chữ tín trong kinh doanh bằng cách không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và phát triển mạng lưới bán hàng. Tóm lạ, chúng ta có được thương hiệu mạnh là khó, nhưng duy trì, giữ gìn thương hiệu còn khó gấp nhiều lần 3.3.2.3 Hoàn thiện hệ thống thông tin trong doanh nghiệp Để đẩy mạnh hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp cần phải xây dựng hệ thống như sau: + Thông tin về môi trường kinh doanh, chính trị, văn hóa, xã hội, về các đối thủ cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước để các doanh nghiệp có phương hướng kinh doanh thích hợp + Thông tin về các tổ chức khu vực và thế giới mà Việt Nam tham gia, đồng thời thông tin về những cam kết thực hiện của Việt Nam đối với các thành viên trong các tổ chức này và ngược lại. + Thông tin tình hình sử dụng mặt hàng kinh doanh của mình +Thông tin về thị trường trong và ngoài nước như nhu cầu, thị hiếu người tiêu dùng,…để từ đó doanh nghiệp cân nhắc khả năng thâm nhập vào thị trường đó + Thông tin hệ thống giao thông vận tải + Thông tin về giả cả các mặt hàng hiện hành Để có được hệ thống thông tin như trên, các doanh nghiệp cần phải: + Xây dựng các chi nhánh nhằm thu được thông tin chính xác, kịp thời về giá cả, chất lượng, điều kiện giao hàng + Liên kết với các khách hàng truyền thống nhằm để họ giúp đỡ về vấn đề thông tin + Tranh thủ sự hỗ trợ của các Tham tán Việt Nam ở nước ngoài để nhận thông tin + Liên kết chặt chẽ với hệ thống ngân hàng trong và ngoài nước để nhận thông tin về tình hình tài chính của các đối tác. + Xây dựng một đội ngũ chuyên trách nhằm nghiên cứu đầy đủ các thông tin về thị trường, tiến hành phân tích, dự báo các biến động có thể của thị trường + áp dụng biện pháp tin học vào hoạt động kinh doanh thông qua việc hoà mạng với hệ thống thông tin đã có trên thế giới 3.3.2.4 Giảm chi phí kinh doanh - Cần chọn địa bàn kinh doanh, xây dựng hệ thống kho tàng, cửa hàng, cửa hiệu hợp lý nhằm đảm bảo chi phí vẩn chuyển, dự trữ và bảo quản hàng hoá thấp, đồng thời thuận tiện cho việc mua bán, đi lại của cửa hàng - Cần lựa chọn đúng đắn phương tiện vận tải hàng hoá sao cho tiết giảm chi phí, phân bố hợp lý mạng lưới kinh doanh sao cho khoảng cách vận chuyển hợp lý và ngắn nhất - Cần có biện pháp giảm chi phí bảo quản, thu mua, tiêu thụ: tổ chức bộ máy kinh doanh và mạng lưới kinh doanh cho phù hợp với khối lượng hàng hoá vận chuyển; tăng cường và quản lý tốt tài sản dùng trong kinh doanh; áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ mới trong việc bảo quản hàng hoá; tăng cường bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ thuật, nghiệp vụ cho những người làm công tác quản lý kho - Cần có biện pháp giảm chi phí hao hụt hàng hoá như: kiểm tra chặt chẽ số lượng; chất lượng hàng hoá nhập kho; phân loại hoá hàng và biện pháp bảo quản thích hợp ngay từ đầu; cải tiến kỹ thuật bảo quản hàng hoá ở kho; củng cố các trang thiết bị của kho; xây dựng các định mức hao hụt và quản lý chặt chẽ các khâu - Cần có biện pháp giảm chi phí hành chánh như: tinh giảm bộ máy quản lý hành chính, áp dụng các tiến bộ khoa học trong quản lý hành chính đảm bảo thông tin thông suốc và chính xác. 3.3.2.5 Hạn Chủ động trong việc đối phó với việc tranh chấp thương mại Các doanh nghiệp thương mại nói riêng và doanh nghiệp Việt Nam nói chung cần trang bị cho mình những kiến thức pháp luật về thương mại quốc tế, nhất là việc chống bán phá giá trong thương mại quốc tế - Sẳn sàng và chủ động tham gia vụ kiện về bán phá giá. Đây được xem là cơ hội để các doanh nghiệp thu thập thông tin về vấn đề này và chứng minh tính hợp lý của giá xuất khẩu hàng hoá. Một khi các doanh nghiệp Việt Nam đứng ngoài là đã tự đánh mất quyền được khiếu nại và quyền kháng nghị của mình - Cần sự tham gia và ủng hộ của tất cả các doanh nghiệp Các doanh nghiệp phải tìm hiểu thật kỹ và trả lời các câu hỏi do cơ quan điều tra nêu ra trong bảng câu hỏi điều tra một cách hợp lý và trong thời gian sớm nhất. Sự tham vấn các ý kiến của các luật sư có uy tín trong trường hợp này là rất quan trọng KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 Trong quá trình tìm ra các giải pháp để các doanh nghiệp thương mại nói riêng và Việt Nam nói chung, ngoài việc bám sát chủ trương của Đảng, chúng ta cũng cần bám sát những yêu cầu của WTO đối với các nước thành viên đặc biệt là các nghĩa vụ mà một quốc gia thành viên phải đáp ứng khi tham gia vào tổ chức này, đồng thời các giải pháp cũng dựa vào tình hình thực tiển của các doanh nghiệp thương mại trên những khía cạnh như điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội, thách thức khi Việt Nam gia nhập tổ chức WTO. Về phía Nhà nước, thứ nhất là cần hoàn thiện hệ thống Luật pháp bằng cách rà soát lại, sửa đổi, bổ sung hòan thiện một số Lụât đã có phù hợp với quy định của WTO như bổ sung những quy định liên quan đến vấn đề phân biệt đối xử (quy chế tối huệ quốc và đãi ngộ quốc gia), đồng thời ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành những Luật mới như Luật cạnh tranh, Luật chuyển giao công nghệ, Luật chống bán phá giá,…ngoài ra chúng ta còn tinh chế hệ thống Luật như Luật Doanh nghiệp thống nhất và Luật đầu tư chung; thứ hai là đổi mới và hoàn thiện chính sách quản lý Nhà nước đối với hoạt động thương mại sửa đổi bằng cách xây dựng thể chế thương mại và chính sách tự do hóa theo cam kết WTO bổ sung cơ chế chính sách có liên quan đến thương mại cho phù hợp theo quy định của WTO; thứ ba là nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hoá nói riêng và nền kinh tế nói chung; thứ tư là có những biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp xúc tiến thương mại Về phía doanh nghiệp thương mại, thứ nhất là các biện pháp nhằm tăng quy mô của các doanh nghiệp bằng cách tiến tới thành lập các tập đoàn thương mại và huy động nguồn vốn cho các doanh nghệp; thứ hai là nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp thương mại bằng cách xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hoàn thiện hệ thống thông tin, giảm chi phí kinh doanh và chủ động trong việc đối phó với việc chống bán phá giá KẾT LUẬN Trong xu thế hội nhập kinh tế thế giới hiện nay thì việc đứng ngoài “sân chơi chung WTO” sẽ là một thiệt thòi lớn không chỉ các nước đang phát triển như Việt Nam. Chính vì tầm quan trọng này mà trong những năm gần đây vấn đề ưu tiên hàng đầu của chính sách kinh tế nước ta là nhanh chóng gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) Vấn đề cơ bản luận văn được xác định như sau: tìm hiểu về Tổ chức thương mại thế giới, cơ chế hoạt động của nó, những ưu đãi khi Việt Nam gia nhập tổ chức này, nghiên cứu kinh nghiệm đối phó nhưng tác động cơ bản đến các doanh nghiệp thương mại khi gia nhập WTO của một số nước có điều kiện tương đồng như Việt Nam để từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam, phân tích tình hình các doanh nghiệp thương mại, nhận diện những mặt tồn tại của các doanh nghiệp thương mại, dự báo những tác động thuận lợi cũng như không thuận lợi đến các doanh nghiệp khi Việt Nam gia nhập WTO, để từ đó đề ra các giải pháp nah82m tận dụng những tác động thuận lợi, hạn chế những tác động không thuận lợi đến các doanh nghiệp thương mại khi Việt Nam gia nhập tổ chức này 1. Về những mặt tồn ạti của các doanh nghiệp thương mại Việt Nam như: quy mô doanh nghiệp nhỏ, khả năng tiếp cận các nguồn vốn thấp; nguồn nhân lực và trình độ quản lý của các cấp lãnh đạo thấp; chi phí hoạt động kinh doanh cao; công tác xây dựng chiến lược kinh doanh chưa xem trọng; việc tiếp cận các nguồn thông tin để nghiên cứu thị trường chưa được quan tâm nhiều 2. Những tác động thuận lợi đến các doanh nghiện thương mại khi Việt Nam gia nhập WTO: mở rộng thi trượng, tăng cường xuất khẩu; môi trường kinh doanh bình đẳng; tạo điều kiện trực tiếp và gián tiếp cho các doanh nghiệp thương mại nâng cao sức cạnh tranh; tiếp cận với cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại công bằng và hiệu quả của WTO 3. Những tác động không thuận lợi đến các doanh nghiệp thương mại khi Việt Nam gia nhập WTO: bị mất thị phần tại thị trường nội địa; môi trường cạnh tranh gay gắt; những tác động không thuận lợi ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp thương mại; đối phó với việc chống bán phá giá Trên cơ sở những phân tích trên, luận văn xác định việc gia nhập WTO là tính tất yếu và đưa ra các giải pháp phù hợp với điều kiện đất nước và tình hình của các doanh nghiệp thương mại hiện nay 4. Về kiến nghị, giải pháp: luận vân đưa ra những giải pháp mang tính đồng bộ phù hợp với điều kiện trong nước và tình hình các doanh nghiệp thương mại. Thứ nhất, đối với Nhà nước cần hoàn thiện hệ thống Luật pháp; đổi mới và hoàn thiện chính sách quản lý Nhà nước đối với hoạt động thương mại sửa đổi bằng cách xây dựng thể chế thương mại và chính sách tự do hóa theo cam kết WTO bổ sung cơ chế chính sách có liên quan đến thương mại cho phù hợp theo quy định của WTO, nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hoá nói riêng và nền kinh tế nói chung; có những biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp xúc tiến thương mại. Thứ hai, đối với các doanh nghiệp thương mại, đưa ra các giải pháp nhằm tăng quy mô của các doanh nghiệp bằng cách tiến tới thành lập các tập đoàn thương mại và huy động nguồn vốn cho các doanh nghệp và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp thương mại WTO là tổ chức thương mại toàn cầu, gia nhập WTO sẽ là một bước ngoặt lớn có ý nghĩa quan trọng đánh dấu sự hội nhập đầy đủ của nền kinh tế Việt Nam và sự bức phá của các doanh nghiệp thương mại. Chúng tá có thể kỳ vọng vào một ngày mai tươi sáng của nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp thương mại nói riêng khi hội nhập sâu vào nền thương mại toàn cầu