Đề tài Gia công xuất khẩu và xuất khẩu trực tiếp, 1 số kiến nghị về việc chuyển đổi từ gia công xuất khẩu sang xuất khẩu trực tiếp hàng dệt may Việt Nam

Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 2 Ch­¬ng I. Tæng quan vÒ gia c«ng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp 3 I. VÞ trÝ – Vai trß cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu 3 a. VÞ trÝ 3 b. Vai trß 3 II. Néi dung c¬ b¶n cña 4 1. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp 4 a. Kh¸i niÖm 4 b. Néi dung c¬ b¶n cña ……… 4 c. ¦u – Nh­îc ®iÓm 9 2. Gia c«ng xuÊt khÈu 10 a. Kh¸i niÖm 10 b. Néi dung c¬ b¶n cña … 12 c. ¦u – Nh­îc ®iÓm 13 Ch­¬ng II. So s¸nh gia c«ng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp ë ngµnh dÖt may ViÖt Nam 14 I. Vµi nÐt vÒ ngµnh may xuÊt khÈu ViÖt Nam 14 II. So s¸nh gia c«ng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp ë ngµnh dÖt may ViÖt Nam 16 Ch­¬ng III. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ viÖc chuyÓn ®æi tõ gia c«ng xuÊt khÈu sang xuÊt khÈu trùc tiÕp hµng dÖt may ViÖt Nam 20 I. TriÓn väng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam 20 II. ChÝnh s¸ch vÒ vèn ®Çu t­, thuÕ, tû gi¸ hèi ®o¸i, trîc cÊp xuÊt khÈu 20 III. Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý h¹n ng¹ch 22 IV. Nguyªn liÖu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm 23 V. Hç trî vµ t×m hiÓu thÞ tr­êng xóc tiÕn ph¸t triÓn 23 KÕt luËn 25 Lêi nãi ®Çu Trong xu h­íng toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ngµy cµng gia t¨ng m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay, viÖc më réng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. §©y lµ mét qu¸ tr×nh khai th¸c nguån nh©n lùc ph¸t triÓn bªn ngoµi ®Ó ph¸t huy néi lùc cña c¸c nÒn kinh tÕ cña quèc gia nh»m thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. Chóng ta cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m khai th¸c thuËn lîi ®ång thêi gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n do qóa tr×nh quèc tÕ ho¸ ®em l¹i. Ngµnh may mÆc xuÊt khÈu ViÖt Nam ra ®êi 1958 ®· nhanh chãng tr­ëng thµnh tù kh¼ng ®Þnh m×nh vµ cã nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ. Tû träng ngµnh dÖt may trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®ã ®Õn nay hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh may mÆc vÉn chØ lµ dõng l¹i ë møc ®é gia c«ng xuÊt khÈu cho n­íc ngoµi lµ chñ yÕu. H×nh thøc nµy cã hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng cao bªn c¹nh viÖc t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng th× gia c«ng xuÊt khÈu chñ yÕu lÊy gia c«ng lµm l·i. Bªn c¹nh ®ã h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp nã ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng may mÆc. Bëi vËy ®øng tr­íc t×nh h×nh ®ã th× viÖc chuyÓn tõ h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu sang xuÊt khÈu trùc tiÕp lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Ch­¬ng I: tæng quan vÒ gia c«ng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp I. VÞ trÝ, vai trß cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu: VÞ trÝ: - Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu lµ ph­¬ng tiÖn cho viÖc chuyªn m«n ho¸ s©u réng nh­ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ toµn cÇu ®­îc thùc hiÖn. - Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng gåm 4 kh©u: s¶n xuÊt-ph©n phèi-l­u th«ng- tiªu dïng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng l­u th«ng hµng ho¸ cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng, nã liªn kÕt s¶n xuÊt vµ tiªu dïng gi÷a c¸c n­íc. Th«ng qua xuÊt khÈu mµ c¸c dßng hµng ho¸ cã thÓ di chuyÓn v­ît qua khái biªn giíi quèc gia lµm t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt tiªu dïng cña mét n­íc. Vai trß: - T¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng t¨ng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña d©n c­, xuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c mèi quan hÖ tÝn dông ®Çu t­, vËn t¶i vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c ®i kÌm. - XuÊt khÈu t¹o nguån vèn cho viÖc nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ phôc vô cho c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, xuÊt khÈu cã ¶nh h­ëng lín ®Õn qui m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ còng nh­ viÖc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ nguån vèn vay ODA hay viÖn trî n­íc ngoµi. - XuÊt khÈu t¹o ra viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t ttiÓn. XuÊt khÈu dùa trªn nh÷ng lîi thÕ vÒ tù nhiªn, lao ®éng, chi phÝ s¶n xuÊt. V× vËy h×nh thµnh c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm phôc vô xuÊt khÈu vµ c¸c vïng kinh tÕ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm cã gÝa trÞ xuÊt khÈu. Tõ ®ã sÏ nhËp khÈu nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp II. Néi dung c¬ b¶n cña Ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp: Kh¸i niÖm: - XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ h×nh thøc xuÊt khÈu qua ®ã ng­êi xuÊt khÈu trùc tiÕp quan hÖ giao dÞch vµ giao hµng cho ng­êi tiªu dïng n­íc ngoµi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp thùc chÊt c¸c ph­¬ng thøc nµy lµ tù tæ chøc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm vµ tiªu thô nã ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc trung gian. Néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp: * Nghiªn cøu thÞ tr­êng: ThÞ tr­êng lµ mét ph¹m trï kh¸ch quan g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ l­u th«ng ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ l­u th«ng th× ë ®ã cã thÞ tr­êng. Nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó n¾m v÷ng c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng hiÓu ®­îc c¸c qui luËt vËn ®éng cña nã nh»m øng xö kÞp thêi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu trùc tiÕp. Ngiªn cøu thÞ tr­êng ph¶i tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái: xuÊt khÈu c¸i g×?, dung l­îng thÞ tr­êng ®ã ra sao?, sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ ®ã trªn thÞ tr­êng nh­ thÕ nµo?, th­¬ng nh©n trong giao dÞch ®ã lµ ai?, chiÕn l­îc kinh doanh cho tõng giai ®o¹n?. - NhËn biÕt mÆt hµng: Dùa vµo nhu cÇu tiªu dïng vÒ qui c¸ch, chñng lo¹i, kÝch cì, gi¸ c¶, thêi vô, tËp qu¸n, tiªu dïng,…Mét sè nh©n tè quan träng ®Ó lùa chän mÆt hµng ph¶i tÝnh ®Õn tØ suÊt ngo¹i tÖ hµng xuÊt khÈu. - Nghiªn cøu dung l­îng thÞ tr­êng vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng. Dung l­îng thÞ tr­êng lµ khèi l­îng hµng ho¸ ®­îc giao dÞch trªn mét ph¹m vi thÞ tr­êng nhÊt ®Þnh trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh. Nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng: Do khñng ho¶ng kinh tÕ c¸c nh©n tè vÒ khoa häc kÜ thuËt, biÖn ph¸p chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, thÞ hiÕu tËp qu¸n, hµng ho¸ thay thÕ, ho¹t ®éng ®Çu c¬, thiªn tai b·o lôt, ®éng ®Êt chiÕn tranh. - Lùa chän kh¸ch hµng: Ph¶i t×m hiÓu kh¸ch hµng vÒ th¸i ®é chÝnh trÞ cña th­¬ng nh©n, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, h×nh thøc ph¹m vi kinh doanh vµ uy tÝn cña hä trªn thÞ tr­êng. - Ph­¬ng ¸n kinh doanh: Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu ®­îc trong qu¸ tr×nh ngiªn cøu thÞ tr­êng th× ®¬n vÞ kinh doanh sÏ lËp ph­¬ng ¸n kinh doanh cho m×nh ®­îc x©y dùng gåm c¸c b­íc sau: + §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ th­¬ng nh©n. + §Ò ra môc tiªu. + §Ò ra c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn, + S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc kinh doanh b»ng c¸c chØ tiªu kh¸c nhau nh­: Tû suÊt ngo¹i tÖ, tØ suÊt doanh lîi. * Giao dÞch kÝ kÕt hîp ®ång: . C¸c b­íc ®µm ph¸n: - Hái gi¸: lµ viÖc ng­êi mua ®Ò nghÞ ng­êi b¸n cho m×nh biÕt nh÷ng ®iÒu kiÖn b¸n hµng. Sau khi nhËn ®­îc th­ hái gi¸ ph¶i th«ng b¸o kÞp thêi cho bé phËn s¶n xuÊt. CÇn ph¶i nhËn biÕt c¸c lo¹i th­ hái gi¸. CÇn ­u tiªn cho kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ th­ hái gi¸ cã néi dung chi tiÕt kÌm theo nhiÒu ®iÒu kiÖn kh¸c. Ph¸t gi¸: LuËt ph¸p coi ®©y lµ lêi ®Ò nghÞ kÝ kÕt hîp ®ång vµ nh­ vËy ph¸t gi¸ cã thÓ do ng­êi b¸n hoÆc ng­êi mua ®­a ra. - §Æt hµng: Lêi ®Ò nghÞ kÝ kÕt hîp ®ång tõ phÝa ng­êi mua ®­îc ®­a ra d­íi h×nh thøc ®Æt hµng. Trong ®Æt hµng ng­êi mua ®­a ra yªu cÇu cô thÓ vÒ hµng hãa ®Þnh mua vµ c¸c néi dung cÇn thiÕt cho viÖc kÝ kÕt hîp ®«ng. - Hoµn gi¸: Khi ng­êi nhËn th­ chµo hµng kh«ng chÊp nhËn hoµn toµn néi dung th­ chµo hµng ®ã mµ ®­a ra ®Ò nghÞ míi ®Ò nghÞ nµy lµ hoµn gi¸. - ChÊp nhËn lµ sù ®ång ý hoµn toµn tÊt c¶ mäi ®iÒu kiÖn cña chµo hµng mµ phÝa bªn kia ®­a ra. Khi ®ã mét hîp ®ång ®­îc thµnh lËp. - X¸c nhËn: Hai bªn mua vµ b¸n saukhi ®· thèng nhÊt tho¶ thuËn víi nhau vÒ c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch cã khi cÈn thËn ghi l¹i mäi ®iÒu ®· tho¶ thuËn göi cho bªn kia ®ã lµ v¨n kiÖn x¸c nhËn, x¸c nhËn d­îc lËp thµnh hai b¶n bªn x¸c nhËn kÝ tr­íc råi göi cho bªn kia, bªn kia kÝ xong gi÷ l¹i mét b¶n vµ göi l¹i mét b¶n. .KÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ vµ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸: ViÖc giao dÞch vµ ®µm ph¸n nÕu cã kÕt qu¶ sÏ dÉn ®Õn viÖc kÝ kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Hîp ®ång thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n cã ch÷ kÝ cña hai bªn lµ h×nh thøc b¾t buéc ®èi víi ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ë n­íc ta. Khi tham gia kÝ kÕt hîp ®ång c¸c bªn cÇn chó ý ®Æc ®iÓm sau: - CÇn cã sù tho¶ thuËn thèng nhÊt víi nhau tÊt c¶ mäi ®iÒu kho¶n cÇn thiÕt tr­íc khi kÝ kÕt hîp ®ång. - Hîp ®ång cÇn tr×nh bµy râ rµng s¸ng sña, ph¶n ¸nh ®óng néi dung th¶o luËn kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng mËp mê cã thÓ suy luËn nhiÒu c¸ch, kh«ng cã ®iÒu kho¶n nµo tr¸i víi luËt lÖ ë n­íc ng­êi b¸n vµ ng­êi mua. - Hîp ®ång nªn ®Ò cËp ®Õn mäi vÊn ®Ò, tr¸nh viÖc ¸p dông tËp qu¸n ®Ò gi¶i quyÕt nh÷ng ®iÓm hai bªn kh«ng ®Ò cËp ®Õn. Ng­êi ®øng ra ký kÕt hîp ®ång ph¶i lµ ng­êi cã thÈm quyÒn ký kÕt. - Ng«n ng÷ hai bªn dïng ®Ó x©y dùng hîp ®ång ph¶i lµ thø ng«n ng÷ hai bªn ®Òu th«ng th¹o. Nh÷ng ®iÒu kho¶n c¬ b¶n cña hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng: + Tªn hµng, qui c¸ch, phÈm chÊt, sè l­îng, bao b×, kÝ m· hiÖu. + Gi¸ c¶, ®¬n gi¸, tæng gi¸. + Thêi h¹n vµ ®Þa diÓm giao hµng, ®iÒu kiÖn giao nhËn. + §iÒu kiÖn thanh to¸n + §iÒu kiÖn khiÕu n¹i träng tµi. + §iÒu kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng. + §iÒu kiÖn cÊm t¸i xuÊt. Thùc hiÖn hîp ®ång kiÓm tra LC Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu ChuÈn bÞ hµng ho¸ KiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸ Giao hµng víi tµu Lµm thñ tôc h¶i quan Mua b¶o hiÓm Thuª tµu l­u c­íc Lµm thñ tôc thanh to¸n KhiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i B­íc 1: KiÓm tra LC Sau khi kÝ kÕt hîp ®ång, ®¬n vÞ xuÊt khÈu trùc tiÕp tiÕn hµnh giôc ng­êi mua LC (nÕu trong hîp ®ång qui ®Þnh sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ) khi nhËn ®­îc LC bªn b¸n ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra chèng viÖc bªn mua ®­a vµo nh÷ng ®iÒu kho¶n bÊt lîi. NÕu cã sai sãt bªn b¸n cÇn th«ng b¸o ngay cho bªn mua ®Ó söa ch÷a bæ sung kÞp thêi. B­íc 2: xin giÊy phÐp xuÊt khÈu §Ó thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu trùc tiÕp th× doanh nghiÖp ph¶i xin giÊy phÐp xuÊt khÈu nÕu hµng ho¸ ®ã thuéc diÖn ph¶i cã giÊy phÐp. Doanh nghiÖp ph¶i tr×nh hå s¬ xin giÊy phÐp gåm cã hîp ®ång, phiÕu h¹n ng¹ch (nÕu hµng thuéc diÖn qu¶n lÝ b»ng h¹n ng¹ch) vµ c¸c giÊy tê liªn quan kh¸c cho phßng cÊp giÊy phÐp cña Bé th­¬ng m¹i vµ sau 3 ngµy cã kÕt qu¶ tr¶ lêi. B­íc 3: ChuÈn bÞ hµng ho¸ ®Ó giao. §èi víi c¸c ®¬n vÞ ngo¹i th­¬ng th× c«ng viÖc ®Çu tiªn lµ thu gom hµng ho¸ tËp trung tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau thµnh c¸c l« hµng xuÊt khÈu. Cßn ®èi víi c¸c doan nghiÖp c«ng nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu trùc tiÕp th× tiÕn hµnh s¶n xuÊt hoÆc tiÕp tôc s¶n xuÊt mÆt hµng xuÊt khÈu theo kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. Sau ®ã hµng ho¸ ph¶i ®­îc tËp trung ®Ó ®ãng gãi theo bao b×, lo¹i vËt liÖu lµm bao b×, chñ hµng xuÊt khÈu cÇn xÐt ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn ®· th¶o luËn trong hîp ®ång. Sau ®ã ®Õn chÊt l­îng cña hµng ho¸ d­íi t¸c ®éng cña m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn bèc xÕp. Ngoµi ra cßn yÕu tè vÒ ®iÒu kiÖn vËn t¶i, luËt ph¸p, thuÕ quan. Hµng ho¸ sau khi ®­îc ®ãng gãi ph¶i kÎ vÏ kÝ m· hiÖu ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh giao nhËn h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p kÜ thuËt, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn bèc dì hµng ho¸. B­íc 4: KiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸. Tr­íc khi giao hµng ng­êi xuÊt cã nghÜa vô ph¶i kiÓm tra hµng ho¸ vÒ phÈm chÊt, sè l­îng, träng l­îng, bao b× hoÆc nÕu hµng ho¸ lµ ®éng vËt th× ph¶i kiÓm dÞch. B­íc 5: Thuª tµu vµ l­u c­íc hoÆc uû th¸c thuª tµu. ViÖc thuª tµu dùa vµo 3 c¨n cø sau: Nh÷ng ®iÒu kho¶n hîp ®ång, ®Æc ®iÓm hµng ho¸ mua b¸n vµ ®iÒu kiÖn vËn t¶i. ViÖc thuª tµu ®ßi hái c¸c bé phËn lµm c«ng t¸c xuÊt nhËpkhÈu ph¶i cã kinh nghiÖm vµ tinh th«ng nghiÖp vô B­íc 6: mua b¶o hiÓm Tuú theo ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng theo néi dung hîp ®ång xuÊt khÈu mµ doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu cã thÓ buéc ph¶i mua hoÆc tho¶ thuËn víi bªn nhËp khÈu mua b¶o hiÓm. B­íc 7: Lµm thñ tôc h¶i quan. Tr¶i qua 3 b­íc: + Khai b¸o h¶i quan. + XuÊt tr×nh hµng ho¸. +Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan. B­íc 8: giao hµng víi tµu. Hµng ho¸ giao b»ng ®­êng biÓn th× ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc sau: - LËp b¶ng ®¨ng kÝ hµng chuyªn chë cho ng­êi vËn t¶i ®Ó ®æi lÊy s¬ ®å xÕp hµng. - Trao ®æi víi c¬ quan ®iÒu ®é ®Ó n¾m v÷ng ngµy giê lµm hµng. Bè trÝ ph­¬ng tiÖn ®em hµng vµo c¶ng, xÕp hµng lªn tµu. - LÊy biªn lai thuyÒn phã vµ ®æi lÊy vËn ®¬n ®­êng biÓn vËn ®¬n nµy ph¶i lµ vËn ®¬n hoµn h¶o ®· xÕp hµng vµ chuyÓn nh­îng ®­îc. B­íc 9: lµm thñ tôc thanh to¸n. NÕu hîp ®ång qui ®Þnh thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông th× sau khi giao hµng chñ hµng xu©t khÈu ph¶i nhanh chãng hoµn thµng bé chøng tõ tÝn dông mét c¸ch chÝnh x¸c phï hîp víi néi dung cña LC c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc.Sau ®ã ph¶i göi ngay ®Õn ng©n hµng ®· cÊp LC hay ®¹i lý cña nã ë trong n­íc ®Ó ®­îc thanh to¸n. NÕu thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc nhê thu th× chñ hµng xuÊt khÈu ph¶i hoµn thµnh viÖc lËp chøng tõ vµ xuÊt tr×nh cho ng©n hµng ®Ó uû th¸c viÖc thu ®ßi tiÒn. Sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh nÕu ®¬n vÞ nhËp khÈu kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng tõ chèi thanh to¸n th× ng©n hµng coi nh­ yªu cÇu ®ßi tiÒn lµ hîp lÖ. B­íc 10: KhiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nÕu hµng ho¸ bÞ tæn thÊt, h­ háng, thanh to¸n bÞ nhÇm lÉn,…th× hai bªn cã thÓ khiÕu n¹i lÉn nhau. §èi t­îng khiÕu n¹i còng cã thÓ lµ ng­êi vËn t¶i nÕu hµng ho¸ bÞ tæn thÊt do thiªn tai, tai n¹n bÊt ngê, c¸c rñi ro kh¸c ®­îc mua b¶o hiÓm. c. ¦u-nh­îc ®iÓm ¦u diÓm: - Doanh nghiÖp ®­îc hoµn toµn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ kh©u t×m kiÕm nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo, lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®Õn kh©u tiªu thô s¶n phÈm ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi vµ c¸c dÞch vô ®i kÌm. - ViÖc trùc tiÕp tiÕp xóc víi kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng nªn cã thÓ n¾m b¾t ®­îc mét c¸ch nhanh nhÊt c¸c th«ng tin cña thÞ tr­êng vµ ý kiÕn kh¸ch hµng do ®ã cã thÓ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn s¶n phÈm, dÞch vô nh»m ®¸p øng mét c¸ch tèt h¬n n÷a nhu cÇu cña kh¸ch hµng hoµn thµnh môc tiªu ®Ò ra vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Nh­îc ®iÓm: - Do doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng hoµn toµn trong s¶n xuÊt kinh doanh v× vËy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã n¨ng lùc s¶n xuÊt, cã kh¶ n¨ng khai th¸c thÞ tr­êng, cã tiÒm lùc tµi chÝnh ®ñ m¹nh. Bªn c¹nh ®ã ph¶i cã mét ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é cã kinh nghiÖm. - Doanh nghiÖp bÞ søc Ðp vÒ c¹nh tranh rÊt lín cã thÓ ph¶i ®èi mÆt víi kh¸ch hµng ë thÞ tr­êng míi nªn kh¶ n¨ng rñi ro cao. - Khèi l­îng hµng ho¸ ph¶i ®ñ lín ®Ó bï ®¾p chi phÝ vµ cã lîi nhuËn. 2 .Gia c«ng xuÊt khÈu a. Kh¸i niÖm: Lµ h×nh thøc trong ®ã mét bªn (bªn nhËn gia c«ng) nhËp nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña mét bªn kh¸c (bªn ®Æt gia c«ng) ®Ó chÕ biÕn ra thµnh phÈm giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn thï lao (phÝ gia c«ng). Néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh doanh gia c«ng xuÊt khÈu. - Do ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu phô thuéc vµo phÝa n­íc ngoµi nªn ho¹t ®éng nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng kh«ng ®­îc coi träng hÇu nh­ kh«ng ®­îc thùc hiÖn. HiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu thÊp nªn kh«ng ®ñ c¸c chi phÝ thùc hiÖn nghiªn cøu thÞ tr­êng. §µm ph¸n vµ kÝ kÕt hîp ®ång ®­îc tiÕn hµnh nh­ ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp. Tuy nhiªn khi ®i ®Õn kÝ kÕt hîp ®ång th× bªn ®Æt gia cång mÉu hµng ®­îc s¶n xuÊt thö vµ tÝnh ®Þnh møc tiªu hao nguyªn liÖu phô, thï lao gia c«ng. Gi¸ gia c«ng gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ trong n­íc nh­ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, thiÕt bÞ m¸y mãc, chi phÝ qu¶n lÝ, thuÕ, l·i ng©n hµng, c«ng lao ®éng, chi phÝ vËn chuyÓn néi ®Þa, bao b×, chi phÝ thñ tôc xuÊt nhËp khÈu.  S¬ ®å ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång gia c«ng xuÊt khÈu KÝ hîp ®ång gia c«ng xuÊt khÈu Xin giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu Më LC khi bªn b¸n b¸o §«n ®èc giao thiÕt bÞ nguyªn vËt liÖu NhËn hµng Lµm thñ tôc h¶i quan Mua b¶o hiÓm Thuª tµu KiÓm tra LC Gia c«ng s¶n xuÊt chuÈn bÞ hµng ho¸ C©n ®èi KiÓm tra hµng Giao hµng lªn tµu Lµm thñ tôc h¶i quan KiÓm nghiÖm hµng ho¸ Uû th¸c thuª tµu Mua b¶o hiÓm Lµm thñ tôc thanh to¸n Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i Qua c¸c b­íc trªn ta cã thÓ chia lµm ba giai ®o¹n. NhËp m¸y mãc thiÕt bÞ nguyªn liÖu. - Xin giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu. - Më LC: NÕu bªn ®Æt gia c«ng b¸n ®øt nguyªn phô liÖu sau ®ã mua l¹i thµnh phÈm th× bªn nhËn gia c«ng tiÕn hµnh më LC khi bªn b¸n b¸o. §¬n xin më LC kÌm theo b¶n hîp ®ång gia c«ng ®­îc göi tíi ng©n hµng cña bªn nhËn gia c«ng. - §«n ®èc bªn ®Æt gia c«ng nhanh chãng giao nguyªn phô liÖu vµ m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó tiÕn hµnh gia c«ng . - Thuª tµu nhËn hµng nÕu hîp ®ång qui ®Þnh bªn nhËn gia c«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm thuª tµu hay ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng lµ FOB. - Mua b¶o hiÓm nÕu hîp ®ång qui ®Þnh. - Lµm thñ tôc h¶i quan: Khi b¸o c¸o h¶i quan bªn nhËn gia c«ng cÇn xuÊt tr×nh hîp ®ång gia c«ng, b¶n tÝnh ®Þnh møc nguyªn phô liÖu, giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu. H¶i quan sÏ cÊp cho ®¬n vÞ gia c«ng mét sæ theo dâi hµng gia c«ng ®Ó khi xuÊt khÈu ®Ó khi xuÊt khÈu sÏ trõ lïi sè nguyªn phô liÖu ®· sö dông cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, sè cßn l¹i ph¶i t¸i xuÊt nÕu muèm sö dông cho môc ®Ých kh¸c ph¶i nép thuÕ nhËp khÈu. - NhËn hµng: Theo nghÞ ®Þnh 200 CP-Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1973 c¸c c¬ quan vËn t¶i cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn hµng ho¸ nhËp khÈu trªn c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tõ n­íc ngoµi vµo b¶o qu¶n hµng ho¸ ®ã trong qu¸ tr×nh xÕp dì, l­u kho, l­u b·i vµ giao cho c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng theo lÖnh giao hµng cña ®¬n vÞ ®· nhËp hµng ®ã. §¬n vÞ gia c«ng cã thÓ trùc tiÕp qua ®¬n vÞ kh¸c nhËn hµng ®Ó tiÕn hµnh c¸c thñ tôc giao nhËn víi c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i. - KiÓm tra hµng hãa: Hµng ho¸ ph¶i ®­îc kiÓm tra kÜ nÕu cã nghi ngê hay tæn thÊt cÇn mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh ®Õn kiÓm tra ngay ®Ó gi¸m ®Þnh tæn thÊt vµ lËp biªn b¶n. - C©n ®èi: Sau khi nhËn nguyªn phô liÖu ®¬n vÞ gia c«ng tiÕn hµnh c©n ®èi nhu cÇu víi sè l­îng nhËp vÒ. NÕu thiÕu th× b¸o c¸o ngay víi phÝa n­íc ngoµi ®Ó bæ sung. * Gia c«ng t¸i xuÊt vµ chuÈn bÞ giao hµng. Sau khi ®· nhËn ®Çy ®ñ nguyªn phô liÖu ®¬n vÞ nhËn gia c«ng sÏ tiÕn hµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm theo mÉu vµ c¸c yªu cÇu kÜ thuËt mµ ®èi t¸c cung cÊp. Th«ng th­êng bªn ®Æt gia c«ng ®­a chuyªn gia cña hä sang tiÕp nhËn kiÓm tra thùc tÕ c¸c lo¹i hµng gia c«ng. Sau khi hµng ®­îc gia c«ng xong th× ®­îc tËp trung ®ãng gãi bao b× cã kiÓm tra gi¸m s¸t cña ®¹i diÖn bªn ®Æt gia c«ng vµ th«ng b¸o cho hä khi chuÈn bÞ giao hµng. * Giai ®o¹n giao hµng gia c«ng xuÊt khÈu: Nh­ xuÊt khÈu trùc tiÕp. b. ¦u - nh­îc ®iÓm: * ¦u ®iÓm: - H¹n chÕ ®­îc rñi ro ë thÞ tr­êng ®Çu vµo vµ ®Çu ra v× viÖc thùc hiÖn gia c«ng xuÊt khÈu chØ thùc hiÖn s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së ®· cã nguyªn phô liÖu cña bªn ®Æt gia c«ng vµ tiªu thô s¶n phÈm còng do bªn ®Æt gia c«ng ®¶m nhËn. - Th«ng qua ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu nã ®· t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, tÝch luü kinh nghiÖm trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu còng nh­ s¶n xuÊt hµng hãa. - Trong ho¹t ®éng gia c«ng xuÊt khÈu bªn ®Æt gia c«ng cung cÊp toµn bé nguyªn phô liÖu, thËm chÝ c¶ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ chuyªn gia. T¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp cã c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc vµ tiÕp thu ®­îc kinh nghiÖm qu¶n lÝ tiªn tiÕn cña ®èi t¸c. * Nh­îc ®iÓm: - Kh«ng n¾m ®­îc kÞp thêi c¸c th«ng tin cña hai thÞ tr­êng nµy dÔ bÞ phÝa n­íc ngoµi chÌn Ðp gi¸. Bëi v× ®­îc cung cÊp toµn bé nguyªn phô liÖu ®Çu vµo vµ tiªu thô ®Çu ra. - §©y lµ mét h×nh thøc lÊy c«ng lµm l·i. MÆc dï gi¸ trÞ s¶n l­îng cao nh­ng doanh thu th× kh«ng ®¸ng kÓ. Do vËy mµ kh«ng t¹o ®­îc nguån tÝch luü cao cho doanh nghiÖp. - Doanh nghiÖp bÞ t¸ch khái thÞ tr­êng ®Çu vµo vµ ®Çu ra nªn khã tiÕp cÇn víi sù biÕn ®éng cung cÇu trªn hai thÞ tr­êng nµy. Ch­¬ng II: So s¸nh gia c«ng xuÊt khÈu vµ xuÈt khÈu trùc tiÕp ngµnh dÖt may ViÖt Nam I. Vµi nÐt vÒ ngµnh may xuÊt khÈu ViÖt Nam Ngµnh may xuÊt khÈu ViÖt Nam ra ®êi n¨m 1958 ë miÒn B¾c vµ nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kØ 70 ë miÒn Nam. S¶n l­îng may ®Õn n¨m 1980 ®· ®¹t gÇn 50 triÖu s¶n phÈm c¸c lo¹i trong ®ã h¬n 50% xuÊt khÈu sang LI£N X¤ (Cò) .Sè cßn l¹i sang c¸c n­íc §¤NG ¢U vµ khu vùc II .Nh­ng ®Õn cuèi n¨m 90 cã nh÷ng biÕn ®éng ¶nh h­ëng lín ®Õn thÞ tr­êng cña ngµnh may xuÊt khÈu khi LI£N X¤ vµ c¸c n­íc §¤NG ¢U tan r· . Ngµnh dÖt may ®øng tr­íc nh÷ng thö th¸ch vµ khã kh¨n buéc nhiÒu doanh nghiÖp ph¶i gi¶m s¶n l­îng xuÊt khÈu thËm chÝ ®øng tr­íc nguy c¬ gi¶i thÓ nÕu kh«ng sím v­ît qua th× hµng v¹n ng­êi lao ®éng mÊt viÖc lµm . Sau n¨m 1990 khi c«ng viÖc ®æi míi cña §¶ng vµ nhµ n­íc cã nh÷ng th¾ng lîi trong c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i .Cïng víi chÝnh s¸ch më cöa ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh may xuÊt khÈu më réng vµ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi .N¨m 1992 ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn míi cña ngµnh dÖt may VIÖT NAM. HiÖn nay n­íc ta cã trªn 300 Doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng may mÆc xuÊt khÈu thu hót kho¶ng 400.000 lao ®éng víi h¬n 60.000 ®¬n vÞ m¸y mãc thiÕt bÞ may mÆc xuÊt khÈu ,n¨ng lùc s¶n xuÊt cã thÓ ®¹t trªn 2,15tû USD .HÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng cã xÝ nghiÖp may ra ®êi nh»m gi¶i quyÕt mét phÇn khã kh¨n vÒ viÖc lµm cho ®Þa ph­¬ng . Tõ mét ngµnh hµng ch­a cã tªn tuæi trong danh môc c¸c mÆt hµnh xuÊt khÈu cña VIÖT NAM,thËm chÝ cã dÊu hiÖu suy sôp vµo n¨m 1991 th× ®Õn n¨m 1995 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ®· ®øng thø hai trong danh môc c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc . Hµng dÖt may kh«ng ngõng kh¼ng ®Þnh uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi hµng n¨m thu vÒ h¬n mét tû USD.HiÖn t¹i ngµnh may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã quan hÖ víi trªn 200 c«ng ty thuéc 40 quèc gia kh¸c nhau trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi . B¶ng 1: TrÞ gi¸ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam: N¨m Ngµnh dÖt Ngµnh may Ngµnh dÖt- may 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 6,5 11,1 13,3 15,8 25,1 27,8 29,4 39,6 61,7 107,8 147,8 175,5 - - 21,1 36,0 27,4 27,0 68,1 90,7 142,9 357,2 521,0 691,6 878,8 1 162,7 - - 27,5 47,1 40,6 42,8 93,1 118,5 172,3 396,8 582,7 799,4 1 026,6 1 338,2 1 349 1 351 (Nguån UNIDO, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ tæng côc Thèng kª, Vietnam Economic News sè 6/1998, sè 4/1999) Trong ®iÒu kiÖn nay ®øng tr­íc sù c¹nh tranh m¹nh mÏ cña hµng dÖt may c¸c n­íc, tiÕp qu¶n mét hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cò n¸t l¹c hËu, vèn ®Çu t­ thiÕt bÞ míi thiÕu ®éi ngò c«ng nh©n c¸n bé kü thuËt cßn Ýt, tr×nh ®é qu¶n lý cßn h¹n chÕ thiÕu kinh nghiÖm ... Nh÷ng ®iÒu nµy khiÕn cho ngµnh dÖt may xuÊt khÈu chØ dõng l¹i ë h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu cho n­íc ngoµi . II.So s¸nh gia c«ng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp hµng dÖt may cña ViÖt Nam Trong nh÷ng n¨m tr­íc ®©y khi nÒn kinh tÕ vËn ®äng theo c¬ chÕ tËp trung chØ huy, ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña c¸c doanh nghiÖp do nhµ n­íc chi phèi vµ qu¶n lý, doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn mét trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Theo c¬ chÕ nay doanh nghiÖp muèn cã hµng, ph¶i lµm ®¬n lªn c¬ quan qu¶n lý ngµnh, c¬ quan nµy göi lªn bé chñ qu¶n, bé chñ qu¶n tæng hîp c¸c ®¬n hµng göi lªn c¬ quan qu¶n lý trung ­¬ng (bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­).T¹i ®©y lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n trong ®ã cã phÇn th­¬ng m¹i, dÞch vô víi hai néi dung: c©n ®èi hµng ho¸ dÞch vô vµ ph©n phèi. Sau ®ã göi lªn héi ®ång chÝnh phñ, héi ®ång chÝnh phñ phª duyÖt, göi l¹i cho c¬ quan qu¶n lý trung ­¬ng, råi ®Õn c¸c doanh nghiÖp, doanh nghiÖp nhËn ®­îc chØ tiªu ph©n phèi hµng ho¸ cña nhµ n­íc . Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ th«ng b¸o cho c¸c tæng c«ng ty vµ c¸c tæng c«ng ty th«ng b¸o cho c¸c c«ng ty cã nhiÖm vô b¸n ra. Khi ®ã doanh nghiÖp cã chØ tiªu gÆp gì c¸c c«ng ty b¸n ra nµy ®Ó tiÕn hµnh mua b¸n. Khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cïng víi viÖc më cöa ®· t¹o ra cho nh÷ng doanh nghiÖp nh÷ng c¬ héi lµm ¨n míi. Trong giai ®o¹n ®Çu do nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi cßn h¹n chÕ, h¬n n÷a nh»m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi loa ®éng nªn c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh chän h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu. Nh­ ta ®· biÕt hiÖu qu¶ kinh tÕ cña h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu kh«ng cao. MÆt kh¸c nh»m duy tr× s¶n xuÊt nªn c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh c¹nh tranh víi nhau th«ng qua viÖc h¹ gi¸ c«ng ®Ó l«i kÐo kh¸ch hµng, tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy lµm cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cña h×nh thøc nµy vèn ®· thÊp l¹i cµng thÊp h¬n . Trong khi ®ã còng s¶n phÈn ®ã ®­îc c¸c b¹n hµng t¸c xuÊt l¹i ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao . §Ó lµm râ thªm vÒ lîi thÕ cña xuÊt khÈu trùc tiÕp so víi gia c«ng xuÊt khÈu, chóng ta cïng ®i xem xÐt mét sè vÝ dô ®iÓn h×nh cña C«ng Ty May “§¸p CÇu” trong xu h­íng chuyÓn ®æi h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu sang xuÊt khÈu trùc tiÕp . Doanh thu “ gia c«ng xuÊt khÈu”. Chi tiªu §¬n vÞ 1996 1997 1998 1999 Tæng doanh thu XK TriÖu ®ång 24.746 27.236 30.753 44.760 Doanh thu GCXK TriÖu ®ång 21.015 21.952 26.494 24.455 Tû lÖ Y 85 81 86 55 Qua c¸c sè liÖu trªn cho ta thÊy mÆc dï kim ng¹ch gia c«ng xuÊt khÈu cã xu h­íng gia t¨ng nh­ng doanh thu gia c«ng xuÊt khÈu l¹i cã xu h­íng gi¶m. N¨m 1996 kim ng¹ch gia c«ng xuÊt khÈu lµ 6664 ngµn USD, doanh thu gia c«ng xuÊt khÈu lµ 1910 ngµn USD ®Õn n¨m 1999 kim ng¹ch gia c«ng xuÊt khÈu lµ 7783 ngµn USD, doanh thu gia c«ng xuÊt khÈu l¹i gi¶m xuèng cßn 1747 ngµn USD. §iÒu nµy ph¶n ¸nh cã sù gi¶m xuèng cña gi¸ gia c«ng . MÆt kh¸c do cã sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh nªn t¹o ®iÒu kiÖn cho bªn n­íc ngoµi ®Æt gia c«ng chÌn Ðp gi¸. §¬n cö nh­ mÆt hµng ¸o kho¸c n¨m 1996 gi¸ gia c«ng lµ 2.5 USD / chiÕc trong khi ®ã b¸n FOB lµ 9.1 USD / chiÕc. §Õn n¨m 1999 gi¸ gia c«ng lµ 1.5 USD / chiÕc trong khi b¸n gi¸ FOB lµ 13.3 USD / chiÕc. §iÒu nµy lý gi¶i phÇn nµo doanh thu gia c«ng l¹i cã xu h­íng gi¶m. Bªn c¹nh ®ã nh­ng ta thÊy r»ng doanh thu b¸n FOB cao h¬n gÊp nhiÒu lÇn doanh thu gia c«ng . -XuÊt khÈu hµng may mÆc trùc tiÕp ( ë C«ng ty may §¸p CÇu gäi lµ hµng FOB) Lµ mét ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ang ®­îc c«ng ty quan t©m hµng ®Çu trong thêi ®iÓm hiÖn nay bëi hiÖu qu¶ kinh tÕ cña nã h¬n h¼n h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu. Thùc chÊt cña h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp lµ viÖc dùa trªn c¬ së hîp ®ång xuÊt khÈu trùc tiÕp c«ng ty tù t×m kiÕm nguån phô liÖu, tiÕn hµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ giao cho kh¸ch hµng . Doanh thu “ XuÊt khÈu trùc tiÕp ”- vµ tæng doanh thu cña C«ng ty . Tæng doanh thu xuÊt khÈu Doanh thu xuÊt khÈu trùc tiÕp Víi nh÷ng nç lùc to lín ®ã ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp cu¶ C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. NÕu n¨m 1996 doanh thu xuÊt khÈu lµ 3731 triÖu ®ång chiÕm 15% tæng doanh thu xuÊt khÈu th× n¨m 1999 con sè nµy lµ 20.305 triÖu ®ång chiÕm 45% .. NÕu so s¸nh n¨m 1999 so víi n¨m 1996 th× doanh thu xuÊt khÈu trùc tiÕp t¨ng tuyÖt ®èi 16.574 triÖu ®ång t­¬ng øng 544,2% .. Tõ chç doanh thu xuÊt khÈu trùc tiÕp chØ chiÕm 15% tæng doanh thu xuÊt khÈu vµo n¨m 1996, nh­ng qua 3 n¨m tû lÖ nµy lµ 45%. Nh÷ng con sè nµy kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi ®óng ®¾n cña c«ng ty trong qu¸ tr×nh chuyÓn tõ gia c«ng xuÊt khÈu sang xuÊt khÈu trùc tiÕp, ®ång thêi lý gi¶i phÇn nµo t¹i sao tû träng doanh thu gia c«ng xuÊt khÈu l¹i cã xu h­íng gi¶m trong tæng doanh thu xuÊt khÈu . Tuy nhiªn cßn mét sè khã kh¨n cña C«ng ty tån t¹i : - Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng cßn nhiÒu h¹n chÕ: kinh phÝ ®Çu t­, båi d­ìng ®éi ngò lµm c«ng t¸c ngiªn cøu thÞ tr­êng cßn nhá. ChÝnh v× vËy phÇn lín c¸c ®¬n ®Æt hµng cña C«ng ty lµ do kh¸ch hµng vµo ViÖt nam tiÕp cËn vµ ký hîp ®ång. Do ®ã víi kh¸ch hµng th× hä hiÓu C«ng ty rÊt râ cßn C«ng ty am hiÓu thÞ tr­êng vµ b¹n hµng n­íc ngoµi ch­a ®­îc lµ bao. C«ng ty nh­ dõng l¹i ë møc phôc thÞ tr­êng chø ch­a chñ ®éng t×m ®Õn thÞ tr­êng vµ lµm tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña thÞ tr­êng . - ChÊt l­îng s¶n phÈm may mÆc ch­a cao: S¶n phÈm trong xuÊt khÈu trùc tiÕp ®ßi hái chÊt l­îng ph¶i cao ®Æc biÖt ®èi víi kh¸ch hµng thuéc thÞ tr­êng EU, Mü, NhËt. Do ®ã C«ng ty nh­ dõng l¹i ë møc gia c«ng xuÊt khÈu cho thÞ tr­êng nµy. Nã thÓ hiÖn thiÕt bÞ c«ng nghÖ ch­a hiÖn ®¹i ho¸, tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n ch­a tèt. S¶n phÈm may mÆc mÉu m·, kiÓu d¸ng...ch­a ®¸p øng ®­îc thÞ hiÕu. c«ng viÖc thiÕt kÕ mÉu do phßng kü thuËt ®¶m nhËn ch­a ph¸t huy hÕt hiÖu qña. - Nguån nguyªn liÖu chñ yÕu ®­îc nhËp ngo¹i Do c¸c c¬ së s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu ngµnh may trong n­íc ch­a ®¸p øng vÒ yªu cÇu chÊt l­îng, mÉu m·, chñng lo¹i, mµu s¾c, gi¸ c¶, kh¶ n¨ng cung øng kÞp thêi. Tõ ®ã dÉn ®Õn hiÖu qu¶ thÊp . ViÖc thiÕu vèn lµ khã kh¨n chung cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu trùc tiÕp . ch­¬ng iii: mét sè kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ gia c«ng xuÊt khÈu sang xuÊt khÈu trùc tÕp hµng dÖt may viÖt nam . I .TriÓn väng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam . - Trong thêi gian tíi, nhê mét sè thay ®æi trong hiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may EU- ViÖt Nam giai ®o¹n 1998-2000. ký kÕt ngµy 17/11/1997. Ngµnh may mÆc cña n­íc ta sÏ cã nhiÒu c¬ héi ®Ó më réng thÞ tr­êng tiªu thô sang EU, theo hiÖp ®Þnh tõ n¨m 1998 ViÖt Nam ®· ®­îc phÐp chuyÓn ®æi qua l¹i gi÷a c¸c mÆt hµng mét c¸ch réng r·i h¬n ( 17% so víi tr­íc kia lµ 12%) H¬n n÷a ViÖt Nam cßn ®­îc h­ëng quy chÕ vµ quy chÕ ­u ®·i phæ cËp cña EU. Nh­ vËy mét sè mÆt hµng cña ViÖt Nam sÏ ®­îc h­ëng thuÕ quan nhËp khÈu 0% lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm xuÊt khÈu n­íc ta nãi chung trong ®ã cã hµng dÖt may . - Môc tiªu chiÕn l­îc cña ngµnh dÖt may trong giai ®o¹n 2000-2001. lµ h­íng vµo xuÊt khÈu nh»m t¨ng thu ngo¹i tÖ ®¶m b¶o c©n ®èi tr¶ nî vµ t¸c xuÊt më réng. C¸c c¬ së s¶n xuÊt cña ngµnh tho¶ m·n nhu cÇu trong n­íc vµ sè l­îng chÊt l­îng, chñng lo¹i gi¸ c¶ ®¶m b¶o ®Õn n¨m 2010 c«ng nghÖ t­¬ng ®­¬ng víi Nics, Ch©u ¸ nh­ Hång C«ng, Th¸i Lan t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 2.76 triÖu ng­êi, víi møc thu nhËp b×nh qu©n 100 USD /ng­êi /th¸ng tõng b­íc ®­a ngµnh dÖt May trë thµnh ngµnh s¶n xuÊt mòi nhän gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña ngµnh c¶ n­íc . II .ChÝnh s¸ch vÒ vèn ®Çu t­, thuÕ, tû gi¸ hèi ®o¸i, trî cÊp xuÊt khÈu Vèn ®Çu t­ : Dù kiÕn nguån vèn ®Çu t­ chiÒu s©u ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh DÖt May rÊt lín kho¶ng 5 tû USD ®Õn n¨m 2010. Hµng n¨m chÝnh phñ nªn dµnh mét phÇn vèn ODA cho ngµnh DÖt May víi l·i suÊt ­u ®·i ®Ó mua nguyªn phô liÖu dù tr÷ ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng tr×nh võa vµ nhá, nghiªn cøu t¹o mÉu thêi trang. Ngoµi ra c¸c chÝnh s¸ch vÒ vèn cña nhµ n­íc ®èi víi ngµnh DÖt May cÇn chó ý mét sè vÊn ®Ò sau : - Nhµ n­íc cÇn cÊp ®ñ ®Þnh møc vèn l­u ®éng cho doanh nghiÖp DÖt May b»ng c¸ch bæ sung vèn l­u ®éng b»ng vèn ng©n s¸ch - Cho phÐp c¸c doanh gi÷ l¹i lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn - Ng©n hµng nªn níi láng ®iÒu kiÖn cho vay, quy ®Þnh møc l·i suÊt hîp lý. §æi míi c¬ cÊu vèn vay theo h­íng t¨ng vèn trung h¹n vµ dµi h¹n ®Ó ngµnh DÖt May ®ñ ®iÒu kiÖn ®«Ø míi trang thiÕt bÞ 2. ThuÕ: - Trong t×nh h×nh hiÖn nay ngµnh DÖt May ph¶i nhËp khÈu hÇu hÕt c¸c nguyªn phô liÖu cho s¶n xuÊt, ®Ó ®Èy m¹nh h¬n n÷a ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ngµnh nµy nªn ¸p dông thuÕ suÊt 0% ®èi víi c¸c nguyªn liÖu chÝnh nhËp khÈu . - §iÒu chØnh thêi h¹n t¹m miÔn thuÕ nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt trong n­íc vµ thêi h¹n t¸i s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp gia c«ng xuÊt khÈu tõ 90 ngµy lªn 120 ngµy – 180 ngµy phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - TiÕn hµnh nhanh chãng viÖc hoµn thuÕ nhËp khÈu nguyªn phô liÖu gia c«ng khi xuÊt khÈu tr¸nh t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu. Nhµ n­íc nªn quy ®Þnh viÖc thu thuÕ vµ hoµn thuÕ cho mét c¬ quan cã chøc n¨ng tr¸nh t×nh tr¹ng thu mét n¬i hoµn thuÕ mét n¬i g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp khi hoµn thuÕ. - CÇn cã sù ®iÒu chØnh thuÕ xuÊt VAT (10%) so víi thuÕ doanh thu (2% - 4% ) cho phï hîp h¬n ®èi víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña danh nghiÖp xuÊt khÈu. 3. Tû gi¸ hèi ®o¸i : - §èi víi ngµnh DÖt May cÇn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu qua ®ã nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nguyªn phô liÖu cho s¶n xuÊt. ViÖc duy tr× tû gi¸ hèi ®o¸i hîp lý lµ rÊt quan träng. ViÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i ph¶i ®Æt trong mèi quan hÖ víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng nh­ : Tû lÖ l¹m ph¸t, c¸n c©n th­¬ng m¹i, xu h­íng biÕn ®éng cña c¸c ®ång tiÒn thanh to¸n. Mét chÝnh s¸ch nhiÒu tû gi¸ cã thÓ phï hîp víi ngµnh DÖt May : Tû gi¸ cao khi xuÊt khÈu s¶n phÈm vµ tû gi¸ thÊp khi nhËp khÈu nguyªn phô liÖu . 4. TÝn dông vµ hç trî xuÊt khÈu : - TÝn dông vµ trî cÊp xuÊt khÈu lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. §èi víi ngµnh DÖt May xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p sau : - Thµnh lËp quü b¶o hiÓm vµ quü hç trî xuÊt khÈu chung cho c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi cho phÐp tæng c«ng ty DÖt May thµnh lËp quü b¶o hiÓm riªng cña ngµnh nh»m hç trî cho c¸c doanh nghiÖp khi gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi biÕn ®éng còng nh­ gÆp rñi ro trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn xuÊt khÈu. - ChÝnh phñ hç trî cho c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c«ng cô l·i suÊt, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. - T¹o ®iÒu kiÖn cÊp vèn cho c¸c doanh nghiÖp cã s¶n phÈm cã thÞ tr­êng nh­ng l¹i thiÕu vèn. Khen th­ëng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp kh«ng xuÊt khÈu nh­ng l¹i cã kh¶ n¨ng t×m kiÕm vµ giíi thiÖu thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tham gia xuÊt khÈu trùc tiÕp. - Tµi trî vèn cho c¸c doanh nghiÖp tham gia hç trî triÓn l·m ë n­íc ngoµi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn t×m hiÓu thÞ tr­êng, t×m kiÕm b¹n hµng . III. Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý h¹n ng¹ch . N¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp DÖt May trong n­íc ta cßn lín h¬n nhiÒu so víi møc h¹n ng¹ch ®­îc giao tõ c¸c thÞ tr­êng h¹n ng¹ch . Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý h¹n ng¹ch, liªn bé th­¬ng m¹i –c«ng nghiÖp –kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ph©n bè h¹n ng¹ch sím cho c¸c doanh nghiÖp ngay tõ ®Çu n¨m ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy chñ ®éng lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn tèt phÇn h¹n ng¹ch ®­îc giao .T¨ng c­êng h×nh thøc th­ëng h¹n ng¹ch ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sñ dông nguyªn phô liÖu trong n­íc ®Ó s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu theo h×nh thøc mua ®øt b¸n hµng . Trong t­¬ng lai gÇn nh­ nhµ n­íc nªn giao cho ngµnh DÖt May tù tiÕn hµnh ph©n bè hoÆc ®Êu thÇu h¹n ng¹ch trong néi bé ngµnh nhµ n­íc chØ ®Þnh h­íng vµ qu¶n lý sè l­îng ®Ó ®¶m b¶o c©n ®èi, gi¸m s¸t thùc hiÖn . IV. Nguyªn liÖu vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm. Quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nguyªn liÖu cho ngµnh DÖt vµ chÝnh s¸ch ®Çu t­ ph¸t vïng nguyªn liÖu, t¹o nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh DÖt. §ång thêi ®Æt c¬ së cho sù h×nh thµnh vµ s¶n xuÊt sîi ho¸ häc kÕt hîp víi ngµnh s¶n xuÊt ho¸ chÊt ®Ó cung cÊp thuèc nhuém vµ ho¸ häc cho ngµnh DÖt. KhuyÕn khÝch ®Çu t­ cho s¶n xuÊt phô liÖu còng nh­ s¶n xuÊt víi ®ñ tiªu chuÈn hµng xuÊt khÈu gi¶m bít sù phô thuéc cña ngµnh May vµo nguån nguyªn liÖu nhËp ngo¹i . Thùc hiÖn kÕt dÝnh gi÷a c¸c ®¬n vÞ DÖt vµ May, tËn dông ®­îc thÕ m¹nh cña c¶ hai ®Ó võa tiªu thô v¶i cho c¶ ®¬n vÞ DÖt võa gi¶m bít khã kh¨n vÒ vèn cho c¸c ®¬n vÞ May. DÖt lµ ®Çu vµo cña May, May lµ lèi ra cña DÖt “kÕt dÝnh” nµy lµ ®éng lùc ®Ó phÊt triÓn ngµnh DÖt May . V. Hç trî vµ t×m hiÓu thÞ tr­êng xóc tiÕn ph¸t triÓn . §· cã nhiÒu doanh nghiÖp quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy nh­ng ho¹t ®éng t×m hiÓu thÞ tr­êng v­ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, Do vËy c¸c doanh nghiÖp rÊt cÇn sù hç trî ë vÊn ®Ò nµy . Trong ho¹t ®éng nµy ®¹i diÖn th­¬ng vô t¹i c¸c n­íc nhËp khÈu rÊt quan träng. Tuy ®¹i diÖn th­¬ng m¹i khã cã thÓ bao qu¸t c¸c vÊn ®Ò cña tõng ngµnh. V× vËy cã thÓ cö mét ®¹i diÖn cña ngµnh t¹i th­¬ng vô ë c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu quan träng hä sÏ t¹o ®iÒu kiÖn : - N¾m b¾t kÞp thêi c¸c th¨y ®æi vÒ gi¸ c¶ . - T×m hiÓu xu h­íng thêi trang vµ th«ng tin vÒ mÉu mèt . - Giíi thiÖu s¶n phÈm ViÖt Nam ,t×m hiÓu yªu cÇu mÆt hµng cña c¸c n­íc nhËp khÈu . - T×m hiÓu tiÕp cËn hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm DÖt May cña tõng n­íc vµ gióp doanh nghiÖp tiÕp cËn víi c¸c nhµ nhËp khÈu trùc tiÕp . - Víi thÞ tr­êng EU, ViÖt Nam sÏ cã ®iÒu kiÖn tèt h¬n sö dông sè h¹n ng¹ch ( 30% tæng h¹n ng¹ch ) B»ng c¸ch tiÕp cËn trùc tiÕp víi kh¸ch hµng. - C¸c ®¹i diÖn th­¬ng m¹i cßn cã nhiÖm vô gióp doanh nghiÖp trong n­íc t×m hiÓu, tiÕp cËn ®èi t¸c n­íc ngoµi, n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc tham gia héi trî triÓn l·m khi giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm, t¹i héi trî triÓn l·m c¸c doanh nghiÖp cÇn cã s½n c¸c danh môc c¸c ®èi t¸c ®· nghiªn cøu chän läc tõ tr­íc kÕt luËn . Ngµy nay, tong xu h­íng khu vùc ho¸, quèc tÕ ho¸ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ viÖc më cöa nÒn kinh tÕ h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu kh«ng cßn lµ gi¶i ph¸p riªng cña mét quèc gia ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Mµ nã trë thµnh b­íc ®i quan träng ®Ó ®­a c¸c n­íc tõng b­íc héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· nhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy “ Coi xuÊt khÈu lµ h­íng ­u tiªn vµ lµ träng ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ®èi ngo¹i .” Qu¸n triÖt ®­êng lèi trªn trong nh÷ng n¨m qua c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn cßn nhiÒu ®iÒu ®¸ng bµn nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp DÖt May. ViÖc thóc ®Èy chuyÓn tõ h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu sang xuÊt khÈu trùc tiÕp lµ mét vÊn ®Ò cÇn lµm ngay, bëi nã mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n . tµi liÖu tham kh¶o . Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 110 - 13 / 09 / 00 . T¹p chÝ kinh tÕ . T¹p chÝ DÖt May ViÖt Nam 12 / 00 . V¨n b¶n ph¸p quy cña héi khoa häc Kinh TÕ ViÖt Nam . V¨n kiÖn ®¹i héi ®¶ng VIII – NXB ChÝnh trÞ quèc gia 1997 . V¨n b¶n ph¸p lý vÒ gia c«ng xuÊt khÈu – Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia 1997 . “ ChÝnh s¸h TM ®Çu t­ vµ PT mét sè ngµnh C«ng nghiÖp chñ lùc ViÖt Nam ” TS :Vâ §¹i L­îc –ViÖn kinh tÕ ThÕ giíi . Gi¸o tr×nh “ Kinh tÕ häc quèc tÕ ” Gi¸o S­ - TiÕn Sü :T« Xu©n D©n .NXB –1995 . Gi¸o tr×nh “Ho¹t ®éng Th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp ” PGS –TS : Phan KÕ TuÊn NXB gi¸o dôc 1998 . Gi¸o tr×nh “ Mar Th­¬ng M¹i. ” “ Mar Quèc TÕ .”. Kinh tÕ Ch©u ¸ -TBD Sè 4 ( 25 ) . T¹p chÝ TT Khoa häc ng©n hµng .