Đề tài Giải pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong tiến trình hội nhập với nền kinh tế Quốc tế
Giải pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong tiến trình hội nhập với nền kinh tế Quốc tế MỞ ĐẦU Một nền kinh tế muốn phát triển, tăng trưởng nhanh và bền vững trước hết phải đảm bảo đủ nhu cầu về vốn đầu tư. Đồng thời muốn có vốn đầu tư lớn và dài hạn đòi hỏi phải gia tăng tiết kiệm trong nước cũng như tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Tăng trưởng kinh tế cao sẽ tạo điều kiện để tăng tỷ lệ tiết kiệm và từ đó tăng khả năng cung ứng vốn để đầu tư. Đây chính là mối quan hệ nhân quả và là nền tảng để phát triển kinh tế xã hội, mở rộng sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập quốc dân và cải thiện đời sống người dân. Ngày nay với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật, nền kinh tế thế giới đã có những bước phát triển nhẩy vọt. Đồng thời các công ty đa quốc gia cũng phát triển rất mạnh, chủ trương của các công ty đa quốc gia là liên kết chiếm vị thế độc quyền sản phẩm. Để thu được lợi nhuận cao nhất, các quốc gia cũng như các công ty đa quốc gia đều muốn xâm nhập xác lập thị phần tại các nước khác. Từ đó xu thế toàn cầu hoá là kết qủa tất yếu của quá trình phát triển kinh tế. Toàn cầu hoá xét về bản chất là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối liên hệ, sự tác động và phụ thuộc lẫn nhau của tất cả các nước và các khu vực. Tiến trình toàn cầu hoá kinh tế xuất hiện và phát triển cùng với sự phát triển của thị trường thế giới. Sự gia tăng xu hướng này được thể hiện ở sự mở rộng mức độ và quy mô thương mại thế giới và sự luân chuyển của các dòng vốn, lao động trên phạm vi toàn cầu. Các công ty đa quốc gia để mở rộng kinh doanh quốc tế đều hướng vào những yếu tố : ã Lý thuyết lợi thế cạnh tranh 2 ã Lý thuyết thị trường không hoàn hảo ã Lý thuyết về chu kỳ sản phẩm. Cả ba lý thuyết này trùng lắp ở một mức độ và có thể bổ xung cho nhau trong việc triển khai một lý do căn bản về phát triển kinh doanh quốc tế. Ơû các quốc gia khác nhau, trình độ phát triển, lợi thế đều khác nhau. Các nước đang phát triển nhu cầu cần vốn đầu tư cho tăng trưởng và phát triển là vô cùng cần thiết. Do vậy việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài là kênh huy động vốn rất quan trọng cho tăng trưởng và phát triển đặc biệt những nước bắt đầu phát triển như Việt Nam. Nguồn vốn đầu tư nước ngoài trên thị trường quốc tế đều khác nhau giữa các nước do những lợi thế các nước khác nhau như đã trình bày ở trên. Nguồn vốn để tài trợ cho đầu tư bao gồm tiết kiệm trong nước và vốn đầu tư nước ngoài. Trong đó huy động vốn đầu tư nước ngoài qua các hình thức : 1. Đầu tư trực tiếp 2. Đầu tư gián tiếp Đầu tư gián tiếp bao gồm : ã Đầu tư chứng khoán ã Cho vay thương mại ã Viện trợ Chúng ta đang đứng trước những cơ hội và thách thức rất lớn trong quá trình hội nhập nền kinh tế thế giới. Chúng ta cần phải tiết kiệm nguồn vốn trong nước, đồng thời cũng phải có chính sách hợp lý cho từng thời kỳ, cho từng vùng, từng ngành để thu hút vốn đầu tư nước ngoài theo định hướng phát triển bền vững nền kinh tế. Mục đích nghiên cứu của đề tài : Mặc dù đã có một số đề tài nghiên cứu về vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, song đề tài này sẽ tiếp cận với những số liệu thống kê mới nhất để đánh giá xu hướng đầu tư nước ngoài trên thế giới, đánh giá cách tiếp cận của một số nước thu hút lượng vốn lớn đầu tư nước ngoài cũng như phân tích thực trạng thu 3 hút vốn tại Việt nam để đề ra những chiến lược thu hút nguồn vốn này cho tăng trưởng và phát triển bền vững nền kinh tế. Đối tựơng và phạm vi nghiên cứu : Đối tượng là dòng vốn đầu tư nước ngoài quốc tế và dòng vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu : dòng vốn đầu tư nước ngoài tại Việt nam từ khi chúng ta bắt đầu thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu hiện tượng kinh tế về dòng vốn thu hút đầu tư nước ngoài sử dụng phương pháp nhận thức khoa học. Phép biện chứng duy vật, học thuyết về những mối liên hệ, những quy luật chung nhất của sự phát triển là cơ sở của việc nghiên cứu khoa học. Phương pháp nghiên cứu sử dụng phương pháp duy vật biện chứng cho việc nghiên cứu đề tài. Những điểm mới của đề tài : Đánh giá thực trạng dòng vốn đầu tư nước ngoài trên thế giới và Việt Nam, xu hướng vận động của dòng vốn này trong bối cảnh nền kinh tế cũng như tình hình chính trị hiện nay trên thế giới và Việt nam có rất nhiều thay đổi, đề từ đó đề ra những giải pháp thu hút nguồn vốn này cho phát triển nền bền vững nền kinh tế của Việt Nam. Nội dung kết cấu của đề tài : Đề tài được chia thành 3 chương : Chương 1 : Khái quát lý luận về đầu tư nước ngoài Chương 2 : Thực trạng thu hút vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam Chương 3 : Giải pháp để thu hút vốn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. 4 CHƯƠNG 1 KHÁI QUÁT LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI 1 .1 Khái niệm về đầu tư nước ngoài Là sự bỏ vốn của chủ đầu tư vào kinh doanh thương mại quốc tế hoặc kinh doanh một lĩnh vực nào đó ở nước ngoài nhằm mục đích kiếm lời. Đầu tư nước ngoài được xét theo mức độ quản lý của nhà đầu tư vào đối tượng bỏ vốn : 1.1.1 Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ( Foreign Direct Investment - FDI ) Theo quan điểm vĩ mô : Chủ đầu tư trực tiếp đưa vốn và kỹ thuật vào nước nhận đầu tư, thực hiện quá trình sản xuất, kinh doanh, trên cơ sở thuê mướn, khai thác các yếu tố cơ bản ở nước sở tại như tài nguyên, sức lao động, cơ sở vật chất Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chủ yếu là nguồn vốn đầu tư của các công ty xuyên quốc gia, đầu tư ra nước ngoài. Theo quan điểm vi mô : Chủ đầu tư góp một lượng vốn lớn, đủ để họ trực tiếp tham gia vào việc quản lý, điều hành đối tượng bỏ vốn. 1.1.1.1 Các hình thức đầu tư trực tiếp Có nhiều hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài tùy theo luật đầu tư của các nước và thường có các hình thức sau : hợp đồng hợp tác kinh doanh, doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, hợp đồng xây dựng-vận hành-chuyển giao ( BOT ) Các hình thức này thường được thực hiện tại các khu vực đầu tư đặc biệt như : khu chế xuất, khu công nghiệp tập trung, đặc khu kinh tế, thánh phố mở Hợp đồng hợp tác kinh doanh ( Contractual business cooperation ) là văn bản được ký kết giữa hai bên hoặc nhiều bên ( các bên tham gia ) trong đó quy 5 định trách nhiệm và phân chia kết quả kinh doanh cho mỗi bên tham gia để tiến hành đầu tư kinh doanh ở nước chủ nhà. Doanh nghiệp liên doanh ( Joint venture Enterprise ) là doanh nghiệp được hình thành trên cơ sở liên kết của các DN trong và ngoài nước theo luật pháp của nước chủ nhà; các bên tham gia liên doanh sẽ chịu trách nhiệm lẫn nhau trong phạm vi phần vốn góp của mình vào liên doanh. Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài ( Enterprise With one hundred percent foreign owned capital ) là doanh nghiệp thuộc quyền sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại nước chủ nhà, tự quản lý và tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh. Dưới hình thức này cũng có các dạng công ty : Công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty tư nhân Hợp đồng “ Xây dựng – kinh doanh – chuyển giao “ ( BOT ) là các văn bản mà chính phủ chủ nhà ký với các nhà đầu tư bên ngoài để xây dựng, kinh doanh các công trình kết cấu hạ tầng trong một thời gian nhất định đủ để thu hồi vốn, lãi. Khi hết hạn công trình sẽ được nhà đầu tư nước ngoài chuyển giao cho nước chủ nhà mà không đòi bồi hoàn. Có nhiều loại hình tương tự như BOT như : “ Xây dựng – chuyển giao – kinh doanh – ( BTO ), “ Xây dựng – chuyển giao “ ( BT ). 1.1.1.2 Đặc điểm của đầu tư trực tiếp : Thứ nhất, tỷ lệ vốn của các nhà ĐTNN trong vốn pháp định đạt mức độ tối thiểu theo luật đầu tư của từng quốc gia quy định. Chẳng hạn tại Việt Nam quy định chủ ĐTNN phải góp tối thiểu 30% vốn pháp định của dự án, ở Mỹ quy định phải góp tối thiểu 10% vốn pháp định, còn một số nước khác là 20%. Thứ hai, các chủ đầu tư trực tiếp quản lý, điều hành và chịu trách nhiệm về các hoạt động của dự án phù hợp với số vốn mà họ đã bỏ ra. Việc phân
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Giải pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong tiến trình hội nhập với nền kinh tế Quốc tế, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
eà Foresight 2020
ñaõ tham khaûo yù kieán cuûa hôn 1.600 doanh nhaân, nhaø phaân tích vaø nhaø hoaïch ñònh
chính saùch.
Nghieân cöùu naøy döï ñoaùn ôû giai ñoaïn 2006-2020, GDP toaøn caàu seõ taêng
trung bình 3,5%, töông töï nhö ¼ theá kyû qua. Trong khoái caùc nöôùc phaùt trieån, Myõ
vaãn daãn ñaàu vôùi möùc taêng tröôûng döï ñoaùn 3%/ naêm, cao hôn möùc 2,1% cuûa 25
nöôùc trong lieân minh chaâu Aâu ( EU ) vaø chöa ñaày 1% cuûa Nhaät Baûn. Nhôø taêng
66
tröôûng nhanh ôû Trung Quoác vaø Aán Ñoä, Chaâu AÙ seõ chieám 43% GDP toaøn caàu so
vôùi 35% trong naêm 2005.
Tuy nhieân, theo döï baùo cuûa EIU coøn quaù sôùm ñeå noùi ñeán moät theá kyû chaâu
AÙ. Neáu tính theo ñaàu ngöôøi, Trung Quoác vaø Aán Ñoä vaãn coøn ngheøo hôn caùc nöôùc
phöông Taây vaø chaâu AÙ seõ chæ thu heïp khoaûng caùch veà taøi saûn, quyeàn löïc vaø aûnh
höôûng.
Nghieân cöùu Foresinght 2020 döï ñoaùn taêng tröôûng kinh teá cuûa Vieät Nam seõ
chaäm laïi töø naêm 2011 trôû ñi, vôùi tyû leä taêng tröôûng trung bình haøng naêm laø 4,6%,
thaáp hôn Philippin vaø Thaùi Lan ( 4,7% ), Malaysia ( 4,8% ) vaø Indonesia ( 5% ).
Söï giaûm suùt taêng tröôûng GDP moãi naêm coù leõ ñaët caàn ñaët trong boái caûnh
chung cuûa theá giôùi trong 15 naêm tôùi. Theo baùo caùo, taêng tröôûng moãi naêm ôû chaâu
AÙ töø naêm 2006 ñeán naêm 2020 seõ laø 4,9%, vaø neáu tính caû giai ñoaïn 2006-2020,
taêng tröôûng trung bình moãi naêm cuûa Vieät Nam seõ laø 5,4%, cao hôn möùc trung bình
trong khu vöïc, nhöng thaáp hôn Trung Quoác ( 6% ), Aán ñoä ( 5,9 % ) vaø Pakixtan (
5,5 % ).
Neáu caên cöù vaøo döï baùo naøy, giai ñoaïn 2006-2010 seõ laø giai ñoaïn vaøng son
nhaát cuûa Vieät Nam tröôùc khi taêng tröôûng chaäm laïi. Töø naêm 2006 ñeán 2010 Vieät
Nam ñöôïc döï baùo ñaït taêng tröôûng moãi naêm 7% cao thöù hai sau Trung Quoác vaø
treân Aán Ñoä ( 6,6% ), Indonesia ( 5,6% ), Malaysia ( 5,3% ) vaø Thaùi Lan ( 4,5% ).
Ngoaøi döï baùo treân, EIU coøn döï baùo 5 naêm töø 2006-2010, bao quaùt nhieàu
nöôùc treân theá giôùi. Theo döï baùo naøy, GDP cuûa Vieät Nam tính theo ñoàng USD döïa
vaøo tyû giaù hoái ñoùai treân thò tröôøng seõ laø 85,3 tyû USD vaøo naêm 2010; GDP ñaàu
ngöôøi seõ laø 970 USD. Neáu tính GDP döïa vaøo chuyeån ñoåi söùc mua töông ñöông (
PPP ), Vieät Nam seõ ñaït 415 tyû USD vaøo naêm 2010; GDP ñaàu ngöôøi laø 4.550 USD.
Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ( FDI ) vaøo naêm 2010 döï doaùn laø 3,4 tyû USD, nôï nöôùc
ngoaøi laø 28,1 tyû USD, chieám 32,5% GDP.
67
3.3 Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên veà ÑTNN xeùt veà goùc ñoä phaùt trieån beàn vöõng
taïi Vieät Nam
3.3.1 Nhöõng thuaän lôïi
Vieät Nam ñang thöïc hieän chính saùch caûi caùch neàn kinh teá, töø neàn kinh teá
taäp trung, bao caáp chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng, thöïc hieän chính saùch môû
cöûa vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá baét ñaàu töø Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù VI
cuûa Ñaûng naêm 1986. naêm 1987 quoác hoäi khoaù VIII ñaõ thoâng qua Luaät ñaàu tö nöôùc
ngoaøi, ñieàu ñoù ñaõ taïo cô sôû phaùp lyù cho vieäc thu huùt ÑTNN, cuõng nhö theå hieän
quyeát taâm cuûa chính phuû trong vieäc môû cöûa neàn kinh teá trong tieán trình toaøn caàu
hoaù.
Theo thoâng baùo cuûa Toång giaùm ñoác WTO vaøo ngaøy 11/01/2007 Vieät Nam
chính thöùc laø thaønh vieân thöù 150 cuûa toå chöùc WTO. Ñaây laø keát quaû quan troïng
cuûa vieäc thöïc hieän chính saùch môû cöûa hoäi nhaäp vôùi neàn kinh teá toaøn caàu. Gia
nhaäp toå chöùc thöông maïi quoác teá seõ môû ra cho chuùng ta nhieàu cô hoäi môùi, nhöng
cuõng raát nhieàu thaùch thöùc gay gaét, taùc ñoäng ñeán ÑTNN cuûa Vieät Nam.
Nhöõng naêm gaàn ñaây, ÑTNN vaøo Vieät Nam lieân tuïc taêng, nhöng naêm 2006
laø naêm ñaùnh daáu söï taêng tröôûng maïnh meõ cuûa nguoàn voán ñaàu tö naøy. Naêm 2006
vôùi 4 söï kieän noåi baät : Nhöõng thaønh töïu cuûa 20 naêm ñoåi môùi ñaõ mang laïi
nhöõng keát quaû ñaùng khích leä; Vieät Nam chính thöùc gia nhaäp WTO;
thaønh coâng cuûa hoäi nghò APEC 14; ñoäng thaùi tích cöïc cuûa ñaàu tö nöôùc
ngoaøi toaøn caàu.
Ñaùnh giaù nhöõng thaønh töïu cuûa 20 naêm ñoåi môùi :
Thaønh töïu cuûa 20 naêm ñoåi môùi ñaõ ñöôïc ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác cuûa
Ñaûng laàn thöù X ñaùnh giaù laø to lôùn vaø coù nghóa lòch söû. Chuùng ta töø neàn kinh teá taäp
trung bao caáp chuyeån chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng vaø baét ñaàu hoäi nhaäp vôùi
68
neàn kinh teá toaøn caàu. Neàn kinh teá taêng tröôûng nhanh, söï nghieäp coâng nghieäp hoaù
hieän ñaïi hoaù ñang phaùt trieån, ñôøi soáng phaàn ñoâng cuûa boä phaän daân dö ñaõ ñöôïc
caûi thieän roõ reät. Heä thoáng chính trò ñöôïc cuûng coá vaø taêng cöôøng, chính trò vaø xaõ
hoäi oån ñònh laøm yeân taâm cho caùc nhaø ñaàu tö boû voán laøm aên taïi Vieät Nam. Chính
phuû ñaõ taïo ñoäng löïc cho xaõ hoäi hoaù söùc saûn xuaát, ñöa voán nhaøn roãi ôû caùc taàng lôùp
daân cö vaøo phaùt trieån neàn kinh teá.
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi keát hôïp vôùi ñaàu tö trong nöôùc laø nhöõng nguoàn löïc quan
troïng cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá, ñaëc bieät chuùng ta ñieåm xuaát phaùt raát
thaáp laø töø moät neàn noâng nghieäp laïc haäu phaùt trieån ñeå trôû thaønh moät nöôùc coâng
nghieäp phaùt trieån. Do vaäy chuùng ta raát coi troïng nguoàn löïc ÑTNN. Muoán phaùt huy
toát ngoaïi löïc naøy caàn phaûi coù moät chieán löôïc phuø hôïp vôùi moâi tröôøng ñaàu tö kinh
doanh laønh maïnh, tröôùc heát phaûi coù moät heä thoáng theå cheá, chính saùch ñoàng boä
thöïc thi moät caùch coù hieäu quaû, moät neàn haønh chính minh baïch, hieäu löïc, moät
nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng toát ñaùp öùng nhu caàu cuûa neàn kinh teá phaùt trieån.
Töø thaønh coâng cuûa 20 naêm ñoåi môùi vaø phaùt trieån, Ñaûng ta khaúng ñònh quan
ñieåm nhaát quaùn cuûa Vieät nam veà thu huùt ÑTNN: “ caùc thaønh phaàn kinh teá : kinh
teá nhaø nöôùc, kinh teá taäp theå, kinh teá tö nhaân, kinh teá tö baûn nhaø nöôùc, kinh teá coù
voán ÑTNN, hoaït ñoäng theo phaùp luaät ñeàu laø boä phaän hôïp thaønh quan troïng cuûa
neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa, bình ñaúng tröôùc phaùp luaät,
cuøng phaùt trieån laâu daøi, hôïp taùc vaø caïnh tranh laønh maïnh… caûi thieän moâi tröôøng
phaùp lyù vaø kinh teá, ña daïng hoaù caùc hình thöùc vaø cô cheá ñeå thu huùt maïnh caùc
nguoàn löïc cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo nhöõng lónh vöïc ngaønh ngheà ñaàu tö quan
troïng.
Luaät ÑTNN ñaõ ñöôïc quoác hoäi thoâng qua naêm 1987 vaø ñöôïc söûa ñoåi, boå
xung caùc naêm 19990, 1992, 1996, 2000 vaø naêm 2003. Ngaøy 29/11/2005, Quoác
69
hoäi khoaù XI ñaõ thoâng qua Luaät ñaàu tö chung thay theá Luaät ÑTNN ñaõ ban haønh
naêm 1987.
Luaät ñaàu tö naêm 2005 keá thöøa nhöõng quy ñònh ñaõ ñöôïc thöïc tieãn chöùng
minh, ñoàng thôøi theå hieän nhöõng chuû tröông, chính saùch môùi cuûa Ñaûng vaø nhaø
nöôùc, nhöõng cam keát cuûa Vieät Nam trong caùc hieäp ñònh ña phöông vaø song
phöông. Ñaõ boå xung nhöõng quy ñònh môùi veà töï do hoaù vaø ñaûm baûo ñaàu tö, trong
ñoù quan troïng nhaát laø Hieäp ñònh veà caùc bieän phaùp ñaàu tö ;lieân quan ñeán thöông
maïi, caùc quyeàn sôû höõu trí tueä lieân quan ñeán thöông maïi, ñoái xöû coâng baèng giöõa
nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø nhaø ÑTNN, giöõa caùc nhaø ÑTNN vôùi nhau theo caùc
nguyeân taéc ñoái xöû toái hueä quoác vaø ñoái xöû quoác gia. Loaïi boû caùc quy ñònh quan heä
thöông maïi khoâng coâng baèng nhö hoã trôï tröïc tieáp töø ngaân saùch cho caùc saûn phaåm
xuaát khaåu, vaán ñeà noäi ñòa hoaù … Vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc ñöôïc quy ñònh theo caùc
nguyeân taéc cuûa WTO vaù caùc chuaån möïc quoác teá.
Vieät Nam trôû thaønh thaønh vieân thöù 150 cuûa WTO
Vieät nam ñöôïc keát naïp laø thaønh vieân thöù 150 cuûa WTO vaøo ngaøy
07/11/2006 vaø chính thöùc coù hieäu löïc töø ngaøy 11/01/2007. ñaây laø keát quaû cuûa 11
naêm kieân trì ñaøm phaùn treân caû hai keânh : Song phöông ( môû cöûa thò tröôøng ) vaø ña
phöông ( thöïc hieän caùc hieäp ñònh cuûa WTO ), ñoàng thôøi vôùi noã löïc ñoåi môùi theå
cheá, xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá- xaõ hoäi phuïc vuï cho taêng tröôûng. Ñaây laø keá
quaû taát yeáu cuûa quaù trình ñoåi môùi ñeå neàn kinh teá hoaø nhaäp vôùi neàn kinh teá toaøn
caàu.
Vieäc keát naïp Vieät Nam laø thaønh vieân thöù 150 cuûa WTO cuõng laø söï thöøa
nhaän cuûa Quoác teá ñoái vôùi nhöõng thaønh töïu to lôùn maø Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc trong
nhöõng naêm qua, ñoàng thôøi xaùc nhaän trieån voïng phaùt trieån cuûa Vieät Nam trong
tieán trình phaùt trieån cuûa neàn kinh teá theá giôùi.
70
Vieät Nam cam keát tuaân thuû toaøn boä caùc hieäp ñònh cuaû WTO vôùi nhöõng
nguyeân taéc chính laø môû cöûa thò tröôøng trong nöôùc veà haøng hoaù, dòch vuï vaø ñaàu tö;
khoâng phaân bieät ñoái xöû giöõa haøng hoaù DN trong nöôùc vaø haøng hoaù DN caùc nöôùc
thaønh vieân; coâng khai minh baïch chính saùch vaø giaûi quyeát tranh chaáp thoâng qua
taøi phaùn cuûa WTO.
Do chuùng ta laø moät nöôùc ñang phaùt trieån, thu nhaäp thaáp vaø ñang trong quaù
trình chuyeån ñoåi, do vaäy chuùng ta coù ñöôïc moät soá thôøi gian ñeå chuyeån ñoåi moät soá
cam keát lieân quan ñeán thueá tieâu thuï ñaëc bieät, vaán ñeà trôï caáp noâng nghieäp vaø phi
noâng nghieäp, quyeàn kinh doanh, trôï caáp baûo hoä moät soá ngaønh saûn xuaát coâng
nghieäp trong nöôùc…. Tuy nhieân, chuùng ta cuõng phaûi chaáp nhaän cheá ñoä “ kinh teá
phi thò tröôøng “ trong khoaûng 12 naêm. Thöïc chaát, quy ñònh naøy chæ coù yù nghóa
trong caùc vuï kieän choáng baùn phaù giaù.
Veà thueá nhaäp khaåu : chuùng ta cam keát caét giaûm thueá suaát töø möùc bình quaân
17,4% hieän nay xuoáng coøn 13,4%, thöïc hieän trong loä trình 7 naêm keå töø khi gia
nhaäp, trong ñoù thueá suaát nhaäp khaåu noâng saûn giaûm töø möùc bình quaân 23,5% hieän
nay xuoáng coøn 20,9%, thöïc hieän trong 5 naêm, thueá suaát haøng coâng nghieäp giaûm töø
möùc bình quaân 16,8% hieän nay xuoán coøn 12,6%, thöïc hieän trong 7 naêm.
Veà môû cöûa thò tröôøng dòch vuï, chuùng ta cam keát môû cöûa thò tröôøng ñoái vôùi
11 ngaønh , khoaûng 110 phaân ngaønh dòch vuï. Coâng ty nöôùc ngoaøi ñöôïc pheùp ñöa
caùn boä quaûn lyù vaøo laøm vieäc taïi Vieät Nam, nhöng ít nhaát 20% caùn boä quaûn lyù cuûa
coâng ty phaûi laø ngöôøi Vieät Nam. Toå chöùc, caù nhaân nöôùc ngoaøi ñöôïc mua coå phaàn
trong caùc doanh nghieäp Vieät Nam, nhöng vôùi tyû leä phaûi phuø hôïp vôùi möùc môû cöûa
cuûa ngaønh ñoù. Rieâng ngaân haøng Vieät Nam chæ cho pheùp nöôùc ngoaøi ñöôïc mua toái
ña 30% coå phaàn.
Vieät Nam gia nhaäp WTO ñaõ taïo ra nieàm tin vaø söùc huùt môùi ñoái vôùi caùc nhaø
ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Theo baûn tin nhanh Vieät Nam VNExpress ngaøy 21/12/2006 thì
71
ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong naêm 2006 ñaït 10,2 tyû USD tính ñeán 21/12/2006
( thöïc teá ñaït 9,927 tyû USD ). ñaây laø con soá kyû luïc, vöôït xa con soá naêm 2005 ( 6,8
tyû USD ). Trong 10 thaùng ñaàu naêm, löôïng FDI ñaït 6,5 tyû USD, chæ trong hai thaùng
cuoái naêm, löôïng voán taêng theâm gaàn 4 tyû USD. Haøn Quoác laø ñoái taùc FDI soá 1 vôùi
2,4 tyû USD, gaáp ñoâi soá voán Hoàng Koâng ( Trung Quoác ) ôû vò trí soá hai. Hai vò trí
tieáp theo thuoäc veà Nhaät vaø MYÕ vôiù soá voán laàn löôït laø 938 vaø 638 trieäu USD.
3.3.2 Nhöõng khoù khaên thu huùt nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi
3.3.2.1 Xoaù ñoùi giaûm ngheøo chöa beàn vöõng
Moät tyû leä lôùn töø 5% ñeán 10 % daân cö môùi thoaùt ngheøo coù möùc thu nhaäp
naèm saùt ngay ngöôõng ngheøo, raát deã taùi ngheøo tröôùc caùc ruûi ro veà beänh taät, oám
ñau, maát lao ñoäng chính, maát muøa, thieân tai, ñaàu tö thaát baïi,... nguyeân nhaân chính
laø do möùc thu nhaäp thaáp, khoâng coù nguoàn döï tröõ, vieäc laøm khoâng oån ñònh, thieáu
kinh nghieäm trong ñaàu tö, moâi tröôøng beân ngoaøi thay ñoåi nhanh khoâng theo kòp.
Taùc ñoäng cuûa ÑTNN ñeán vieäc taïo coâng vieäc laøm, thu nhaäp ñeán phaàn lôùn boä phaän
daân cö noâng thoân laø raát haïn cheá.
3.3.2.2 Baát bình ñaúng veà thu nhaäp ngaøy caøng gia taêng giöõa caùc vuøng
mieàn
Cheânh leäch thu nhaäp giöõa thaønh thò vaø noâng thoân : 20% khu vöïc ñoâ thò laøm
ra 70% GDP, tyû troïng dòch vuï khu vöïc thaønh thò laø 60%, ôû noâng thoân laø 15%.
Cheânh leäch thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi giöõa thaønh thò, noâng thoân nay ñaõ taêng
töø 6 laàn leân treân 8 laàn.
Khoaûng caùch giöõa caùc vuøng troïng ñieåm vaø vuøng coù ñieàu kieän khoù khaên
ngaøy caøng roäng ra : Toác ñoä taêng tröôûng khoaûng 2 laàn, möùc thu nhaäp bình quaân
hôn 2 laàn, huy ñoäng ngaân saùch 4 laàn, nöôùc saïch 1,5 laàn…
72
Giöõa caùc taàng nhoùm thu nhaäp : cheânh leäch thu nhaäp giöõa caùc nhoùm thu
nhaäp cao nhaát vaø ngheøo nhaát leân treân 8 laàn, chi giaùo duïc gaáp 6 laàn, chi y teá, söùc
khoeû gaáp 4 laàn…
Tyû leä giaûm ngheøo taïi Vieät Nam tuy ñaõ giaûm ñaùng keå, nhöng tyû leä ngheøo
ñoùi giaûm khoâng ñoàng ñeàu. Vuøng Baéc Boä, Taây Nguyeân vaø Trung boä nhaän ñöôïc
voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ít hôn neân vaãn coù möùc ngheøo cao nhaát. Nguyeân nhaân chuû
yeáu do keát caáu haï taàng coøn khoù khaên, möùc ñaàu tö vaøo caùc khu vöïc ñoù thaáp, toác ñoä
taêng tröôûng kinh teá chaäm. Phaàn lôùn khu vöïc ñaát raûi toaû ñeàn buø thuoäc khu vöïc ñaát
noâng nghieäp do noâng daân quaûn lyù, nhöõng ngöôøi höôûng ñeàn buø phaàn lôùn laø noâng
daân ñaõ quen bao ñôøi vôùi vieäc caày caáy, maëc duø ñeàn buø vôùi soá tieàn raát lôùn neân
khoâng theå bieát ñeå phaùt huy nhöõng ñoàng tieàn ñeàn buø ñoù sao cho coù hieäu quaû, phaàn
ñoâng tieàn tieâu saøi heát, ñaát khoâng coøn, tieáp tuïc thaát nghieäp, maát nguoàn thu nhaäp.
3.3.2.3 Cheânh leäch veà lôïi theá so saùnh giöõa caùc vuøng mieàn.
Söï khaùc bieät giöõa caùc vuøng mieàn taïo ra söï cheânh leäch veà caïnh tranh thu
huùt voán ñaàu tö. Nhöõng yeáu toá veà vò trí ñòa lyù, ñieàu kieän töï nhieân vaø möùc ñoä phaùt
trieån veà kinh teá, keát caáu haï taàng seõ taïo neân cheânh cheäch veà chi phí taøi nguyeân,
lao ñoäng, vaät tö, chi phí xaây döïng vaø chi phí vaän chuyeån. Ñieàu kieän phaùt trieån veà
daân soá, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc taïi caùc vuøng aûnh höôûng ñeán chi phí veà lao
ñoäng, chaát löôïng lao ñoäng vaø töø ñoù aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng.
Theo keát quaû ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh caáp tænh, caên cöù vaøo caùc nhaân
toá löïa choïn, trong ñoù chuû yeáu laø nhaân toá chaát löôïng cô sôû haï taàng, khoaûng caùch
ñeán caùc thò tröôøng, trình ñoä phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ( Moãi nhaân toá bao goàm moät
nhoùm caùc chæ tieâu tính troïng soá theo thang ñieåm 1-10 ñeå so saùnh )
Ñöùng ñaàu baûng laø Haø Noäi vaø Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø tieáp ñoù laø moät soá
tænh, vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc Boä vaø caùc tænh vuøng Ñoâng Nam Boä phaân boá
gaàn hai thaønh phoá naøy. So vôùi caùc tænh Mieàn Nam, caùc tænh ñoàng baèng Baéc Boä coù
73
lôïi theá hôn veà chaát löôïng nguoàn nhaân löïc, song cô sôû haï taàng laïi keùm thuaän lôïi
hôn. Ñöùng cuoái danh saùch laø caùc tænh duyeân haûi Nam Trung boä vaø Ñoàng baèng
Soâng Cöûu Long, ñaëc bieät thaáp nhaát laø khu vöïc ñoàng baèng Soâng Cöûu Long.
Trong thôøi gian qua cheânh leäch thu huùt ÑTNN giöõa caùc vuøng ñang coù xu
höôùng gia taêng nhanh. Caùc vuøng kinh teá lôùn troïng ñieåm nhö Thaønh phoá Hoà Chí
Minh, Ñoàng Nai, Bình Döông, Baø Ròa-Vuõng Taàu, Taây Ninh, Long An chieám ñeán
57,5% toång voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Phía Baéc bao goàm Haø noäi, Haûi Phoøng, Haûi
Döông, Höng Yeân, Quaûng Ninh, Vónh Phuùc vaø Haø Taây chieám 27,6% toång voán ñaàu
tö vaø khu vöïc Mieàn Trung goàm Ñaø Naüng, Thöøa Thieân Hueá, Quaûng Nam, Quaûng
Ngaõi vaø Bình Ñònh chieám 1,8% toång soá voán ñaêng kyù ÑTNN.
Nhieàu bieän phaùp ñaõ hoã trôï thöïc hieän vieäc ñieàu tieát söï phaân boå voán ÑTNN
theo laõnh thoå bao goàm caùc giaûi phaùp veà thueá thu nhaäp caù nhaân, thueá VAT, thueá
thu nhaäp DN…. Caùc chính saùch veà haûi quan, thöông maïi, lao ñoäng, thueâ ñaát cuõng
ñaõ ñöôïc nghieân cöùu vaän duïng nhaèm naâng cao haáp daãn ñaàu tö nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät
coù öu ñaõi cho caùc vuøng mieàn khoù khaên, ñieàu kieän cô sôû haï taàng chöa thuaän lôïi.
Öu ñaõi veà thueá thu nhaäp DN, möùc öu ñaõi chung laø 20%, nhöõng ñòa baøn ñaëc bieät
khoù khaên ñöôïc höôûng thueá suaát öu ñaõi 15% hoaëc 10%. Tuy nhieân nhöõng öu ñaõi
treân trong thöïc teá ñaõ chöùng toû nhöõng chính saùch ñieàu tieát chöa hoã trôï ñöôïc nhieàu
cho vieäc ñieàu chænh doøng voán ÑTNN maø ngöôïc laïi möùc ñoä taäp trung ôû nhöõng
vuøng troïng ñieåm coù cô sôû haï taàng veà kinh teá xaõ hoäi toát caøng cao hôn.
3.3.2.4 Tính oån ñònh cuûa luaät phaùp, chính saùch khoâng cao
Moät soá luaät phaùp, chính saùch lieân quan ñeán ñaàu tö nöôùc ngoaøi thay ñoåi
nhieàu. Nhieàu vöôùng maéc trong quaù trình trieån khai thöïc hieän lieân quan ñeán phaïm
vi ñieàu chænh cuûa caùc luaät, quy ñònh chuyeân ngaønh nhö ñaát ñai, quaûn lyù ngoaïi hoái,
coâng ngheä moâi tröôøng, lao ñoäng, xuaát nhaäp caûnh… chaäm söûa ñoåi, coøn toàn taïi raát
nhieàu giaáy pheùp con.
74
Vieäc thöïc thi luaät phaùp, chính saùch coù luùc coøn chöa nghieâm; thuû tuïc haønh
chính ôû caùc caáp, nhaát laø thuû tuïc sau giaáy pheùp nhö thuû tuïc caáp ñaát, giaûi phoùng maët
baèng, xaây döïng, caáp vi sa, tuyeån lao ñoäng … chaäm caûi tieán.
3.3.2.5 cô sôû haï taàng kyõ thuaät coøn yeáu keùm
Caùc chi phí ñaàu vaøo coøn quaù cao nhö chi phí caûng bieån, phí giao thoâng, giaù
ñieän, nöôùc, ñieän thoaïi cao hôn caùc nöôùc trong khu vöïc, thueá thu nhaäp, chi phí giaûi
phoùng maët baèng cao.
3.3.2.6 Chính saùch thueá khoâng roõ raøng vaø thieáu minh baïch nhaát laø thueá
thu nhaäp doanh nghieäp ( khoâng quy ñònh roõ caùc khoaûn thu nhaäp phaûi chòu thueá,
chi phí naøo ñöôïc tröø vaø khoâng ñöôïc tröø …
3.3.2.7 Nguoàn nhaân löïc phuïc vuï cho khu vöïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi coøn
nhieàu ñieåm yeáu : thieáu caùc nhaø quaûn lyù chuyeân nghieäp, coù trình ñoä, chaát löôïng
nguoàn nhaân löïc chöa cao, thieáu kyõ naêng vaø thaùi ñoä lao ñoäng nhaát laø trình ñoä ngoaïi
ngöõ coøn yeáu.
3.3.2.8 Phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp phuï trôï coøn raát yeáu : nhaát laø
caùc ngaønh phuïc vuï cho coâng nghieäp cheá taïo caùc linh kieän cho ngaønh coâng nghieäp
oâtoâ, xe maùy, ñieän töû…
3.4 Nhöõng giaûi phaùp veà thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam
Söï phaùt trieån kinh teá cuûa Vieät Nam naèm trong söï phaùt trieån chung söï phaùt
trieån kinh teá cuûa khu vöïc vaø theá giôùi. Ñeå taêng tröôûng vaø phaùt trieån neàn kinh teá
caàn coù voán ñaàu tö, trong ñoù söû duïng baèng nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc vaø voán
ÑTNN. Nhöng vieäc vaän duïng nhöõng chính saùch thu huùt voán ñaàu tö trong töøng thôøi
kyø cuûa töøng quoác gia khaùc nhau, cuõng nhö töøng quoác gia coù neàn kinh teá phaùt trieån
vaø lôïi theá so saùnh khaùc nhau seõ thu huùt löôïng voán ÑTNN khaùc nhau. Ñaïi hoäi ñaïi
bieåu toaøn quoác laàn thöù IX ( 2001 ) Ñaûng ta ñaõ xaùc ñònh : Kinh teá coù voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi ñöôïc khuyeán khích phaùt trieån vaø laø moät boä phaän cuûa neàn kinh teá Vieät
75
Nam. Phaán ñaáu ñeán naêm 2020 nöôùc ta cô baûn trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp
theo höôùng hieän ñaïi. Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù X cuõng ñaõ xaùc ñònh keá
hoaïch 5 naêm töø 2006-2010 chuùng ta “ ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù
vaø phaùt trieån kinh teá tri thöùc, taïo neàn taûng ñeå ñöa nöôùc ta cô baûn trôû thaønh moät
nöôùc coâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi vaøo naêm 2020”. Töø ñaùnh giaù treân ñeå thaáy
ñöôïc taàm quan troïng cuõng nhö aûnh höôûng cuûa voán ÑTNN ñeán taêng tröôûng vaø
phaùt trieån neàn kinh teá Vieät Nam .
Ñeå thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu treân caàn phaûi xaây döïng chieán löôïc thu huùt voán
ÑTNN, tranh thuû toái ña ngoaïi löïc cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá, ñoàng thôøi cuõng
phuø hôïp vôùi tieán trình hoaø nhaäp vôùi neàn kinh teá toaøn caàu.
3.4.1 Caùc giaûi phaùp taêng cöôøng thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc
ngoaøi.
3.4.1.1 Caàn xaây döïng chieán löôïc thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc
ngoaøi
Haøng naêm caàn phaûi xaây döïng caùc danh muïc khuyeán khích, danh muïc ñaëc
bieät khuyeán khích ñaàu tö, xaây döïng caùc danh muïc caàn ñaàu tö cuûa ngaønh, saûn
phaåm vaø caû khu vöïc ñòa lyù, mang tính thoáng nhaát cuûa quoác gia ñeå keâu goïi voán
ñaàu tö quoác teá FDI. Caàn xaây döïng chieán löôïc vaø quy hoaïch toång theå veà thu huùt
ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Vieäc xaây döïng caùc danh muïc ñaàu tö caàn coù söï tham gia cuûa
caùc boä lieân quan, cuûa caùc doanh nghieäp, cô quan nghieân cöùu vaø tham khaûo kinh
nghieäm cuûa nöôùc ngoaøi. Haøng naêm caàn xem xeùt söûa ñoåi ñeå ñaûm baûo phuø hôïp vôùi
caùc cam keát quoác teá cuûa Vieät Nam.
Caàn naâng cao chaát löôïng quy hoaïch cho töøng ngaønh, cho töøng vuøng vaø saûn
phaåm chuû yeáu. Caàn coù nhöõng döï baùo töông ñoái chuaån xaùc nhu caàu thò tröôøng laøm
cô sôû cho vieäc xaây döïng caùc danh muïc goïi voán ñaàu tö.
Vieäc quy hoaïch ñaàu tö caàn traùnh hieän töôïng ñòa phöông naøo cuõng quy
hoaïch khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, xaây döïng caûng bieån, ñòa phöông naøo cuõng
76
xaây döïng saân bay seõ ñöa ñeán voán ñaàu tö daøn traûi, khoâng taäp trung vaøo nhöõng
vuøng, nhöõng ngaønh coù lôïi theá caïnh tranh hôn ñeå phaùt trieån. Ñoàng thôøi cuõng caàn
traùnh hieän töôïng caùc ñòa phöông coù nhöõng öu ñaõi quaù möùc daãn ñeán caïnh tranh
khoâng laønh maïnh giöõa caùc ñòa phöông ñeå aûnh höôûng ñeán lôïi ích chung cuûa quoác
gia.
Caàn coù chieán löôïc vaø chính saùch thu huùt ñaàu tö ñoái vôùi nhöõng nhaø ñaàu tö
tieàm naêng, caùc taäp ñoaøn haøng ñaàu theá giôùi trong caùc lónh vöïc coâng ngheä cao, ñaëc
bieät khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö chuyeån giao coâng ngheä tieân tieán, coù chính saùch
thu huùt ñaàu tö cuûa caùc coâng ty ña quoác gia.
3.4.1.2 Tieáp tuïc xem xeùt ñeå ñôn giaûn thuû tuïc vaø hoaøn thieän thuû tuïc caáp
pheùp
Caàn hoaøn thieän ban haønh caùc vaên baûn phaùp quy ñeå ngaên chaën vaø xöû lyù
nghieâm khaéc caùc Boä, ngaønh, ñòa phöông ban haønh caùc vaên baûn traùi vôùi nhöõng quy
ñònh chung hoaëc nhöõng quy ñònh ñaõ coù cuûa chính phuû ñaõ ban haønh veà ñaàu tö nöôùc
ngoaøi.
Caàn quy ñònh roõ, minh baïch caùc thuû tuïc haønh chính ôû moïi khaâu, moïi caáp,
coâng khai quy trình, thôøi haïn, traùch nhieäm söû lyù caùc thuû tuïc haønh chính, giaûm caùc
ñaàu moái thuû tuïc haønh chính, ñaëc bieät laø caùc thuû tuïc sau khi ñöôïc caáp pheùp.
Caàn tieáp tuïc hoaøn chænh vaø trieån khai thöïc hieän cheá ñoä moät cöûa, tröôùc heát
aùp duïng cho nhöõng döï aùn ñaêng kyù caáp pheùp, sau ñoù môû roäng aùp duïng ñoái vôùi caùc
döï aùn theo cheá ñoä thaåm tra. Ñoái thoaïi giöõa Chính phuû vaø caùc nhaø ñaàu tö ngaøy
13/12/2006, caùc nhaø ñaàu tö vaãn than phieàn trong vieäc khoù khaên veà tieáp caän ñaát
ñai, giaáy pheùp kinh doanh vaãn raát röôøm raø.
3.4.1.3 Ñaåy maïnh xaây döïng haï taàng kyõ thuaät
Caàn phaûi phaùt trieån ñoàng boä vaø hieän ñaïi haï taàng kyõ thuaät vì ñaây chính laø
caùch tieáp caän thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi coù hieäu quaû nhaát. Caàn naâng
77
caáp keå caû xaây döïng môùi heä thoáng giao thoâng ñaûm baûo vaän taûi thuaän tieän, tieát
kieäm chi phí vaän taûi nhaát. Caàn phaùt trieån heä thoáng ñieän, nöôùc, heä thoáng caûng
bieån, saân bay, heä thoáng thoâng tin lieân laïc vôùi chi phí hôïp lyù, giaù caû mang tính
caïnh tranh trong khu vöïc. Ñaëc bieät caàn phaûi nhanh choùng phaùt trieån maïnh heä
thoáng ñieän. Chính phuû caàn quan taâm tôùi vieäc khuyeán khích caùc DN nöôùc ngoaøi
cuõng nhö trong nöôùc tham gia phaùt trieån ngaønh ñieän ñeå coù theå ñuû ñieän cho caùc
DN saûn xuaát kinh doanh trong coâng cuoäc coâng nghieäp hoaù.
3.4.1.4 Xaây döïng heä thoáng phaùp luaät vaø chính saùch
Xaây döïng chính saùch, phaùp luaät veà khuyeán khích ÑTNN phuø hôïp vôùi
thoâng leä quoác teá vaø phuø hôïp vôùi phaùp luaät vaø chính saùch phaùt trieån kinh teá cuûa
Vieät Nam.
Nhöõng naêm qua chuùng ta ñaõ coù nhieàu noã löïc ñeå xaây döïng vaø hoaøn thieän
caùc vaên baûn phaùp luaät vaø chính saùch ñeå thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi.
Nhöõng keát quaû ñoù vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc moät caùch coù hieäu quaû thöïc thi cam keát
hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Chaát löôïng heä thoáng vaên baûn phaùp luaät caàn tieáp tuïc ñaûm
baûo tính minh baïch, deã hieåu deã thöïc hieän vaø mang tính oån ñònh cao, coù theå döï baùo
tröôùc ñöôïc ñeå coù theå giaûm thieåu nhöõng ruûi ro cho caùc nhaø ÑTNN.
Caàn xaây döïng chính saùch thu huùt ñaàu tö vaøo nhöõng ngaønh kyõ thuaät cao nhö
tin hoïc, sinh hoïc, ñieän töû, töï ñoäng hoaù, vaät lieäu môùi, cheá taïo cô khí, luyeän kim,
khuyeán khích söû duïng nguoàn nguyeân vaät lieäu vaø lao ñoäng trong nöôùc.
Tieáp tuïc xaây döïng heä thoáng chính saùch haïn cheá taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa ñaàu
tö nöôùc ngoaøi ñeán baát bình ñaúng xaõ hoäi. Caàn hoaøn thieän chính saùch lao ñoäng, vieäc
laøm, an sinh xaõ hoäi, xoaù ñoùi giaûm ngheøo. Caùc khu coâng nghieäp, khu coâng ngheä
cao phaûi ñaûm baûo coâng taùc söû lyù chaát thaûi, đ ñaëc bieät caùc nhaø ñaàu tö phaûi baûo veä
moâi tröôøng.
78
Caàn xem xeùt caùc thieát cheá phaùp lyù trong vieäc giaûi quyeát caùc tranh chaáp
mang tính nghieâm minh vaø hieäu quaû, ñaûm baûo quyeàn lôïi chính ñaùng cho caùc nhaø
ñaàu tö.
3.4.1.5 Xaây döïng boä maùy mang tính chuyeân nghieäp vaø trong saïch , naâng
cao naêng löïc quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi ÑTNN.
Caàn xuùc tieán xaây döïng boä maùy coâng chöùc chuyeân nghieäp vaø trong saïch,
caàn coù nhöõng quy ñònh ñeå loaïi boû nhöõng coâng chöùc gaây phieàu haø nhuõng nhieãu,
nhöõng ngöôøi thieáu naêng löïc cuõng nhö thieáu traùch nhieäm khi thöïc hieän coâng vieäc
ñöôïc giao. Ñaëc bieät nhöõng caù nhaân, toå chöùc tieáp caän vôùi caùc chuû ñaàu tö nöôùc
ngoaøi.
Caàn raø soaùt ñeå loaïi boû söï truøng laép, choàng cheùo thaäm chí maâu thuaãn cuûa
caùc vaên baûn phaùp luaät veà ÑTNN keå caû chính phuû vaø caùc ñòa phöông. Ñaåy maïnh
vieäc phaân caáp vaø uûy quyeàn cho ñòa phöông veà quaûn lyù ñaàu tö nöôùc ngoaøi, coù theå
phaân nhoùm ñòa phöông coù theå khoâng nhaát thieát phaûi aùp duïng cho taát caû caùc ñòa
phöông.
Caàn xaây döïng quy cheá ñeå coù söï phoái hôïp chaët cheõ, ñoàng boä giöõa caùc Boä,
uûy ban nhaân daân cuûa caùc ñòa phöông trong vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc
ngoaøi theo thaåm quyeàn, traùch nhieäm cuûa töøng cô quan, töøng ngaønh, töøng ñòa
phöông, giuùp chính phuû quaûn lyù thoáng nhaát hoaït ñoäng ÑTNN.
Tieáp tuïc thöïc hieän cheá ñoä giao ban giöõa caùc cô quan nhaø nöôùc vôùi caùc ñòa
phöông. Môû roäng öùng duïng coâng ngheä thoâng tin ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng,
cuõng nhö cung caáp thoâng tin caàn thieát cho caùc nhaø ñaàu tö.
Caàn duy trì thöôøng xuyeân caùc cuoäc gaëp gôõ, ñoái thoaïi vôùi caùc nhaø ñaàu tö,
giöõa ñòa phöông vôùi nhaø ñaàu tö, giöõa chính phuû vôùi nhaø ñaàu tö ñeå coù theå nhanh
nhaát giaûi quyeát nhöõng vöôùng maéc, nhöõng raøo caûn thu huùt ÑTNN.
79
3.4.1.6 Thöïc hieän ñoàng boä chính saùch hoã trôï ñaàu tö, öu ñaõi ôû möùc
hôïp lyù
Ñaûm baûo hoã trôï caùc coâng trình veà haï taàng kyõ thuaät nhö ñöôøng giao thoâng,
ñieän, nöôùc, thoâng tin lieân laïc ñeán haøng raøo caùc khu coâng nghieäp; öu ñaõi ñaëc bieät
caùc döï aùn phaùt trieån haï taàng xaõ hoäi ñoàng boä vôùi khu coâng nghieäp nhö xaây döïng
nhaø ôû cho coâng nhaân khu coâng nghieäp, tröôøng hoïc, tröôøng daïy ngheà, cô sôû khaùm
chöõa beänh, thöông maïi vaø dòch vuï taïi caùc khu coâng nghieäp.
Caàn xaây döïng cheá ñoä öu ñaõi taøi chính ôû möùc ñoä hôïp lyù, ñaûm baûo lôïi nhuaän
cho nhaø ñaàu tö, ñoàng thôøi cuõng ñaûo baûo nguoàn thu cho ngaân saùch nhaø nöôùc nhö öu
ñaõi veà thueâ ñaát, thueá thu nhaäp doanh nghieäp, thueá xuaát nhaäp khaåu, thueá thu nhaäp
caù nhaân. Vieäc xaây döïng cheá ñoä öu ñaõi ñaàu tö cuõng phaûi xem xeùt ñeán phaùt trieån
caân ñoái giöõa caùc vuøng, mieàn, treân cô sôû lôïi theá so saùnh ôû caùc ñòa phöông vaø treân
cô sôû phaùt trieån beàn vöõng caû veà kinh teá, xaõ hoäi vaø moâi tröôøng.
3.4.1.7 Ñoåi môùi hoaït ñoäng tieáp thò ñaàu tö
Hoaït ñoäng xuùc tieán ñaàu tö cuûa Vieät Nam ñaõ baét ñaàu coù nhöõng böôùc ñi tích
cöïc. Vieät Nam toå chöùc thaønh coâng hoäi nghò APEC, nhöõng chuyeán ñi quaûng baù
hình aûnh, xuùc tieán môøi goïi ñaàu tö cuûa chính phuû vaø caùc ñòa phöông ñeán Trung
Quoác, Nhaät Baûn, caùc nöôùc chaâu Aâ, chaâu Myõ ñaõ ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö quan taâm ñaëc
bieät. Caùc ñòa phöông cuõng ñaõ chuû ñoäng quaûng baù moâi tröôøng ñaàu tö cuûa Vieät
Nam ñeán caùc nöôùc. Tuy nhieân nhieàu ñòa phöông muoán tranh thuû caùc ñoái taùc ñaàu
tö ñaõ coù nhieàu öu ñaõi, gaây söï caïnh tranh khoâng laønh maïnh giöõa caùc ñòa phöông vaø
gaây thieät hai chung cho neàn kinh teá.
Ñeå hoaït ñoäng tieáp thò ñaàu tö coù hieäu quaû vaø mang tính thoáng nhaát töø trung
öông ñeán ñòa phöông, Vieät Nam caàn thöïc hieän quy hoaïch ñaàu tö vaøo caùc ngaønh,
khu vöïc coù öu theá caïnh tranh coù lôïi theá so saùnh giöõa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc khaùc
trong khu vöïc nhö Trung Quoác, Haøn quoác, caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ, ñeå taäp
80
trung nguoàn löïc xuùc tieán caùc hoaït ñoäng ñaàu tö vaøo nhöõng ngaønh, nhöõng lónh vöïc
coù lôïi theá treân.
3.4.1.8 Naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc
Naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù tính chaát quyeát ñònh naâng
cao naêng löïc caïnh tranh quoác gia cuõng nhö cuûa caùc DN. Ñoàng thôøi cuõng laø nhaân
toá quyeát ñònh thaéng lôïi ñeán tieán trình hoaø nhaäp vôùi neàn kinh teá theá giôùi.
Trong xeáp haïng veà naêng löïc caïnh tranh thì giaùo duïc ñaïi hoïc laø yeáu toá
ñöôïc xeáp haïng thaáp nhaát, vì vaäy vieäc naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc
ñaëc bieät laø giaùo duïc ñaïi hoïc. Caàn ñieàu chænh cô caáu trình ñoä vaø heä thoáng caùc
tröôøng ñaïi hoïc ñeå phuø hôïp vôùi thöïc tieãn phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi cuõng nhö phuø
hôïp vôøi söï hoaø nhaäp vôùi neàn kinh teá toaøn caàu. Höôùng nghieân cöùu, chuyeån maïnh
theo moâ hình ñaøo taïo tinh hoa. Ñaåy maïnh gaén ñaøo taïo vôùi nghieân cöùu. Xaây döïng
caùc vieän nghieân cöùu hoaëc doanh nghieäp khoa hoïc coâng ngheä trong caùc tröôøng ñaïi
hoïc hoaëc doanh nghieäp mang tính chuyeân nghieäp.
Ñoàng thôøi vôùi vieäc ñoåi môùi giaùo duïc ñaïi hoïc, cuõng caàn quan taâm ñeán vieäc
ñaøo taïo nguoàn coâng nhaân kyõ thuaät laønh ngheà, coù ngoaïi ngöõ ñuû trình ñoä giao tieáp
ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa caùc nhaø ÑTNN, cuõng nhö ñaùp öùng nhu caàu xuaát khaåu lao
ñoäng coù chaát löôïng cao vôùi nöôùc ngoaøi, thu theâm nguoàn ngoaïi teä cho ñaát nöôùc.
3.4.2 Caùc giaûi phaùp ñoái vôùi ñaàu tö giaùn tieáp
3.4.2.1 Caùc giaûi phaùp thu huùt ñaàu tö chöùng khoaùn
3.4.2.1.1 Hoaøn thieän heä thoáng vaên baûn phaùp luaät veà thò tröôøng chöùng khoaùn.
Töø naêm 2001 caùc nhaø ÑTNN ñöôïc ñaàu tö vaøo thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät
Nam theo nghò ñònh soá 48/1998/NÑ-CP ngaøy 11/7/1998 cuûa chính phuû, sau ñoù
ñöôïc ñieàu chænh bôûi quyeát ñònh soá 139/1999/QÑ-TTg; quyeát ñònh soá
146/2003/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng chính phuû vaø Luaät boå xung veà thuùc ñaåy ñaàu tö
noäi ñòa. Theo quyeát ñònh treân caùc nhaø ÑTNN ñöôïc naém giöõ 20% coå phieáu ñang
81
löu haønh cuûa moät toå chöùc phaùt haønh, trong ñoù, moät theå cheá ÑTNN ñöôïc naém giöõ
toái ña 7% vaø moät caù nhaân toái ña 3%. Theo quyeát ñònh soá 146/2003/QÑ-TTg cuûa
Thuû töôùng chính phuû, caùc nhaø ÑTNN ñöôïc quyeàn naém giöõ 30% soá coå phieáu vaø töø
naêm 2005, caùc nhaø ÑTNN ñöôïc quyeàn naém giöõ ñeán 49% soá coå phieáu. Luaät chöùng
khoaùn ñöôïc quoác hoäi khoaù XI thoâng qua taïi kyø hoïp thöù 9 ngaøy 29/6/2006 ñaõ taïo
ñöôïc khuoân khoå phaùp lyù ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn. Tuy
nhieân, Boä taøi chính caàn sôùm ban haønh caùc nghò ñònh vaø thoâng tö höôùng daãn thi
haønh Luaät chöùng khoaùn. Ñoàng thôøi cuõng caàn xem xeùt ñeán quy ñònh tyû leä nhaø
ÑTNN ñöôïc quyeàn naém giöõ soá coå phieáu khoâng chæ nhö quy ñònh 49% maø coù theå ñi
ñeán caùc coå phieáu nhaø ÑTNN ñöôïc töï do giao dòch, khoâng khoáng cheá tyû leä naém
giöõ, tröø nhöõng coå phieáu chi phoái maïnh ñeán an ninh kinh teá quoác gia.
Nhöõng thaùng cuoái naêm 2006 vaø ñaëc bieät vaøo thaùng 1/2007 thò tröôøng
chöùng khoaùn Vieät Nam taêng tröôûng noùng, ña soá caùc coå phieáu taêng tröôûng lieân tuïc
trong thôøi gian raát ngaén, bieåu hieän moät söï baát oån cuûa thò tröôøng taøi chính trong
töông lai.
Luaät chöùng khoaùn soá 70/2006/QH11 ngaøy 29/6/2006 coù hieäu löïc töø
01/1/2007, ngaøy 17/1/2007, chính phuû ñaõ kyù ban haønh nghò ñònh, quy ñònh chi tieát
moät soá ñieàu cuûa Luaät chöùng khoaùn. Moät trong nhöõng ñieåm quan troïng taïi nghò
ñònh naøy laø vieäc cuï theå hoaù veà ñieàu kieän thaønh laäp hai loaïi toå chöùc taøi chính
trung gian laø Coâng ty chöùng khoaùn vaø Coâng ty quaûn lyù quyõ. Theo nghò ñònh, möùc
voán phaùp ñònh cuûa moät coâng ty chöùng khoaùn hoaït ñoäng taát caû 4 nghieäp vuï toái
thieåu laø 300 tyû ñoàng; ñoái vôùi Coâng ty quaûn lyù quyõ, möùc voán phaùp ñònh toái thieåu laø
25 tyû ñoàng. Theo nghò ñònh höôùng daãn luaät, thì toå chöùc, caù nhaân sôû höõu töø 10%
voán coå phaàn hoaëc phaàn voán goùp coù quyeàn bieåu quyeát cuûa 1 Coâng ty chöùng khoaùn
vaø ngöôøi coù lieân quan cuûa toå chöùc, caù nhaân ñoù khoâng ñöôïc sôû höõu treân 5% soá coå
phaàn hoaëc phaàn voán goùp coù quyeàn bieåu quyeát cuûa 1 Coâng ty chöùng khoaùn khaùc.
82
Ñoái vôùi Coâng ty quaûn lyù quyõ, quy ñònh haïn cheá ñaàu tö cuõng ñöôïc ñöa ra töông töï :
Toå chöùc, caù nhaân sôû höõu töø 10% voán coå phaàn hoaëc phaàn voán goùp coù quyeàn bieåu
quyeát cuûa 1 Coâng ty quaûn lyù quyõ vaø ngöôøi coù lieân quan cuûa toå chöùc, caù nhaân ñoù
khoâng ñöôïc sôû höõu treân 5% soá coå phaàn hoaëc phaàn voán goùp coù quyeàn bieåu quyeát
cuûa 1 Coâng ty quaûn lyù quyõ khaùc. Muïc ñích quy ñònh treân nhaèm haïn cheá moät coâng
ty meï cuøng laø coå ñoâng lôùn naém treân 5% voán theo quy ñònh trong Luaät chöùng
khoaùn taïi nhieàu Coâng ty chöùng khoaùn, Coâng ty quaûn lyù quyõ, vì neáu tröôøng hôïp
naøy xaûy ra thì coâng ty meï coù theå thoâng qua caùc Coâng ty chöùng khoaùn, Coâng ty
quaûn lyù quyõ ñeå thao tuùng giaù coå phieáu, thao tuùng thò tröôøng chöùng khoaùn. Vì vaäy
chính phuû cuõng caàn xem xeùt, kìm cheá söï taêng tröôûng noùng cuûa thò tröôøng chöùng
khoaùn coù theå do ñaàu cô hoaëc yù ñoà thoân tính, traùnh hieän töôïng xaûy ra cuoäc khuûng
khoaûng taøi chính tieàn teä chaâu AÙ naêm 1997.
3.4.2.1.2 Coi troïng vieäc xaây döïng vaø vaän haønh toát caùc cô cheá quaûn lyù,
giaùm saùt ñaûm baûo caïnh tranh laønh maïnh vaø söï an toaøn cuûa thò tröôøng taøi chính noùi
chung cuõng nhö thò tröôøng chöùng khoaùn noùi rieâng. Phaùt trieån heä thoáng caûnh baùo
sôùm vaø chuû ñoäng xaây döïng phöông aùn ñoái phoù thích hôïp nhaèm giaùm saùt vaø phoøng
ngöøa hieäu quaû caùc nguy cô bieán ñoäng cuûa thò tröôøng taøi chính tieâu cöïc do ñaàu cô,
ñoäc quyeàn, luõng ñoaïn vaø söï muø quaùng thò tröôøng. Caàn laøm roõ caùc quy ñònh cuûa
phaùp luaät veà cheá ñoä, quy trình, traùch nhieäm vaø chaát löôïng coâng boá thoâng tin ñoái
vôùi cô quan nhaø nöôùc cuõng nhö ñoái vôùi DN phaùt haønh chöùng khoaùn. Caàn coù heä
thoáng giaùm saùt thöïc hieän nghieâm tuùc caùc quy ñònh veà cheá ñoä keá toaùn, kieåm toaùn;
khuyeán khích phaùt trieån vaø coù bieän phaùp ñaûm baûo chaát löôïng , traùch nhieäm hoaït
ñoäng cuûa caùc toå chöùc ñònh giaù heä soá tín nhieäm doanh nghieäp vaø chöùng khoaùn,
nhaèm taïo thuaän lôïi vaø ñaûm baûo chaát löôïng thoâng tin cho caùc nhaø ñaàu tö chöùng
khoaùn trong nöôùc cuõng nhö caùc nhaø ÑTNN tham gia vaøo thò tröôøng naøy. Caàn phaùt
83
hieän kòp thôøi vaø söû lyù nghieâm minh caùc haønh vi vi phaïm quy ñònh veà an toaøn
thoâng tin vaø kinh doanh laønh maïnh treân thò tröôøng chöùng khoaùn.
3.4.2.1.3 Khuyeán khích caùc DN coù voán ÑTNN chuyeån ñoåi thaønh coâng ty
coå phaàn vaø nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn.
Töø ñaàu naêm 2004 caùc DN ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi baét ñaàu trieån khai coå
phaàn hoaù theo nghò ñònh soá 38/2003/ NÑ-CP ngaøy 15/4/2003. tuy nhieân khi Luaät
ñaàu tö coù hieäu löïc töø 01/7/2006 thì nghò ñònh treân khoâng coøn hieäu löïc thi haønh,
nhöng vaên baûn höôùng daãn döôùi luaät chöa ñöôïc ban haønh veà höôùng daãn chuyeån
caùc doanh nghieäp FDI sang coâng ty coå phaàn vaø nieâm yeát treân thò tröøông chöùng
khoaùn. Hieän nay soá löôïng caùc DN FDI tieán haønh coå phaàn vaø nieâm yeát treân thò
tröôøng chöùng khoaùn coøn raát haïn cheá. Chính vì vaäy caàn phaûi khuyeán khích cuõng
nhö caùc vaên baûn höôùng daãn caàn thoâng thoaùng cho caùc DN FDI tieán haønh coå phaàn,
taêng löôïng haøng hoaù treân thò tröôøng chöùng khoaùn.
3.4.2.1.4 Khuyeán khích caùc DN nieâm yeát vaø phaùt haønh chöùng khoaùn
Thò tröôøng chöùng khoaùn muoán phaùt trieån phuï thuoäc nhieàu vaøo quy moâ haøng
hoaù treân thò tröôøng, tính thanh khoaûn caùc chöùng khoaùn, quy moâ nhaø ñaàu tö, soá
löôïng caùc nhaø ñaàu tö. Thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam môùi hình thaønh, quy moâ
coøn nhoû beù chieám khoaûng 2% GDP, caùc haøng hoaù treân thò tröôøng coøn ít, ñaëc bieät
soá nhaø ñaàu tö chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi chöa nhieàu, tính ñeán heát naêm 2006 vôùi soá
voán ñaàu tö chæ chieám khoaûng 3% so vôùi soá voán ñaàu tö tröïc tieáp ( Tyû leä trung bình
cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc laø 30-40% ). Vì vaäy caàn khuyeán khích caùc doanh
nghieäp nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn ñaëc bieät laø caùc coâng ty môùi ñöôïc coå
phaàn hoaù coù tieàm naêng phaùt trieån.
3.4.2.1.5 Naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty chöùng khoaùn
Caùc coâng ty chöùng khoaùn laø caàu noái giöõa doanh nghieäp vaø caùc nhaø ñaàu tö,
caùc coâng ty chöùng khoaùn phaùt trieån theå hieän söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng chöùng
84
khoaùn. Caùc nhaø moâi giôùi chöùng khoaùn caàn mang tính chuyeân nghieäp vôùi ñoäi nguõ
chuyeân gia coù kinh nghieäm ñeå phaân tích thò tröôøng höôùng cho caùc nhaø ñaàu tö tham
gia vaøo thò tröôøng. Thöïc chaát hieän nay caùc coâng ty chöùng khoaùn Vieät Nam môùi chæ
döøng laïi ôû vieäc nhaän vaø söû lyù leänh mua, baùn cho caùc nhaø ñaàu tö, chöa coù ñoä
chuyeân saâu veà taøi chính cuõng nhö veà chöùng khoaùn. Vì vaäy cuõng caàn phaûi quan
taâm ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc phuïc vuï caùc coâng ty chöùng khoaùn. Chính phuû caàn coù
chuû tröông ñaøo taïo caùc caùn boä taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc kinh teá chuyeân ngaønh
nghieân cöùu chöùng khoaùn treân theá giôùi, ñaëc bieät nhöõng nöôùc coù nhöõng trung taâm
chöùng khoaùn phaùt trieån nhö Hoa Kyø, Anh, Ñöùc, Nhaät, ñeå caùc caùn boä naøy coù ñuû
trình ñoä chuyeân moân, cuõng nhö thöïc tieãn ñieàu haønh, giao dòch taïi caùc coâng ty
chöùng khoaùn.
3.4.1.2.6 Naâng cao chaát löôïng thoâng tin treân thò tröôøng chöùng khoaùn.
Chaát löôïng thoâng tin treân thò tröôøng chöùng khoaùn hieän nay chöa ñöôïc minh
baïch, heä thoáng kieåm tra giaùm saùt thoâng tin chöa phaùt trieån vaø chöa ñaùng tin caäy.
Caùc thoâng tin treân thò tröôøng chöùng khoaùn nhö baûn tin, thoâng tin treân Website cuûa
Uûy ban chöùng khoaùn nhaø nöôùc vaø caùc trung taâm giao dòch chöùng khoaùn caàn phaûi
theå hieän caû tieáng Vieät vaø tieáng Anh. Ñaëc bieät laø thoâng tin cuûa caùc doanh nghieäp
nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn haàu nhö chöa theå hieän baèng tieáng Anh moät
caùch chi tieát caùc baûn caùo baïch, baùo caùo taøi chính moät caùch thöôøng xuyeân ñeå caùc
nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù ñuû thoâng tin tröôùc khi quyeát ñònh ñaàu tö. Yeáu toá naøy
aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam.
3.4.2.1.7 Ñaåy maïnh tieán trình coå phaàn hoaù caùc doanh nhieäp nhaø nöôùc
Caàn ñaåy maïnh coå phaàn hoaù caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, ñaëc bieät laø caùc
doanh nghieäp nhaø nöôùc lôùn, nhö caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc, ñieän löïc,
caáp nöôùc, baûo hieåm, ñeå thuùc ñaåy taêng löôïng haøng hoaù treân thò tröôøng chöùng
85
khoaùn. Caùc doanh nghieäp chuaån bò caùc ñieàu kieän ñeå leân saøn giao dòch taïi thò
tröôøng chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi.
Theo soá lieäu thoáng keâ, caû nöùôc tính ñeán heát naêm 2003 caû nöôùc coù 4.492
doanh nghieäp nhaø nöôùc, soá doanh nghieäp nhaø nöôùc coù quy moâ voán döôùi 5 tyû
VND chieám 47%, trong khi ñoù raát ít doanh nghieäp coù voán treân 100 tyû ñoàng. Theo
baùo caùo cuûa chính phuû keå töø khi baét ñaàu thöïc hieän coå phaàn hoaù doanh nghieäo nhaø
nöôùc töø 1992 ñeán nay, ñaõ coù treân 2900 doanh nghieäp ñöôïc coå phaàn hoaù. Nhö vaäy
chæ coøn treân 1500 doanh nghieäp nhaø nöôùc ñang hoaït ñoäng chuaån bò coå phaàn hoaù.
Theo Boä tröôûng Boä taøi chính Vieät Nam, thôøi gian tôùi, chöông trình coå phaàn hoùa seõ
ñöôïc ñaåy nhanh hôn theo höôùng taäp trung baùn coå phaàn cho caùc nhaø ñaàu tö chieán
löôïc trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå ñeán naêm 2009 hoaøn thaønh cô baûn vieäc xaép xeáp vaø coå
phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc. Theo keá hoaïch trong naêm 2007, vôùi 550 doanh
nghieäp nhaø nöôùc, bao goàm moät soá Toång coâng ty, ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc,
doanh nghieäp hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc coâng ích, baûo hieåm, seõ ñöôïc coå phaàn
hoaù.
Nhö vaäy soá löôïng caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñaõ ñöôïc coå phaàn hoaù raát lôùn,
nhöng soá caùc doanh nghieäp nieâm yeát treân thò tröôøng chöùng khoaùn coøn raát khieâm
toán chieám khoaûng 8% so vôùi soá doanh nghieäp ñaõ coå phaàn hoaù, chöùng toû coøn moät
löôïng haøng hoaù raát lôùn chöa ñöôïc ñöa ra thò tröôøng chöùng khoaùn. Chính phuû caàn
coù nhöõng quy ñònh cuï theå veà caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc giöõ coå phaàn chi phoái,
cuõng nhö khoâng giöõ coå phaàn chi phoái caàn phaûi nhanh choùng nieâm yeát treân thò
tröôøng chöùng khoaùn, ñeå ñaûm baûo hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh phaûi minh baïch,
hieäu quaû.
Xeùt veà cô caáu coå ñoâng cuûa caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñaõ coå phaàn hoaù,
tính bình quaân chung treân 2.900 doanh nghieäp, thì nhaø nöôùc vaãn giöõ 46,3%, ngöôøi
lao ñoäng trong doanh nghieäp giöõ 29,6%, coå ñoâng ngoaøi doanh nghieäp naém giöõ
86
24,1% toång voán ñieàu leä. Theo soá lieäu treân thì tyû leä voán nhaø nöôùc naém giöõ taïi caùc
doanh nghieäp vaãn mang tính chi phoái, ñieàu ñoù seõ aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán coâng
taùc xaép xeáp caùn boä, ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng doanh nghieäp, töø ñoù seõ aûnh höôûng
ñeán quyeát ñònh cuûa caùc nhaø ñaàu tö khi ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp do nhaø nöôùc
chi phoái. Ngoaïi tröø nhöõng doanh nghieäp mang tính ñoäc quyeàn nhö Ñieän, nöôùc,
ñieän thoaïi hay nhö Vinamik thöông hieäu ñaõ raát lôùn neân maëc duø coå phaàn nhaø nöôùc
vaãn chi phoái nhöng vaãn ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi quan taâm. Do vaäy nhaø
nöôùc caàn xem xeùt ñeå giaûm tyû leä naém giöõ coå phaàn chi phoái, ngoaïi tröø nhöõng ngaønh
chi phoái ñeán lôïi ích tröïc tieáp quoác gia.
3.4.2.2 Caùc giaûi phaùp ñoái vôùi voán vay vaø vieän trôï ODA
Ñeå taêng cöôøng thu huùt vaø söû duïng coù hieäu quaû nguoàn voán ODA, chuùng ta
caàn thöïc hieän moät soá giaûi phaùp sau :
Caàn nhanh choùng hoaøn thieän heä thoáng caùc vaên baûn phaùp quy, cô cheá,
chính saùch veà ODA nhö caùc quy ñònh veà ñeàn buø, giaûi phoùng maët baèng, taùi ñònh cö,
cô cheá thaåm ñònh giaù, cô cheá ñaáu thaàu, cô cheá giaùm saùt söû duïng nguoàn voán ODA…
Naâng cao vai troø coâng taùc laäp quy hoaïch, vai troø quaûn lyù söû duïng voán
ODA cuûa caùc ñòa phöông. Naâng cao naêng löïc ñaøm phaùn cuûa caùc caùn boä tham gia
ñaøm phaùn döï aùn.
Tích cöïc vaø ñöa ra moät chieán löôïc cuï theå veà choáng tham nhuõng, vì nguoàn
voán ODA seõ thöïc söï khoâng ñem laïi hieäu quaû cao neáu caùc döï aùn coù söï thoâng ñoàng
giöõa nhaø quaûn lyù vaø beân thöïc hieän hieän döï aùn nhaèm laøm giaûm chaát löôïng cuûa döï
aùn. Vaán ñeà naøy ñang toàn taïi vaø gaây nhieàu böùc xuùc cho caùc nhaø ñaàu tö cuõng nhö
nöôùc nhaän ñaàu tö.
Caàn caûi tieán quy trình, thuû tuïc thöïc hieän döï aùn töø caû hai phía Vieät Nam vaø
ñoái taùc nöôùc ngoaøi ñaàu tö, theo höôùng tinh giaûn thuû tuïc, nhöng vaãn phaûi ñaûm baûo
chaát löôïng döï aùn.
87
Cung caáp ñuû vaø kòp thôøi voán ñoái öùng cho aùc döï aùn ñöôïc trieån khai.
3.4.3 Caùc giaûi phaùp hoã trôï
Ñeå thu huùt doøng voán ñaàu tö quoác teá maïnh hôn cho ñaàu tö phaùt trieån thì vaán
ñeà oån ñònh kinh teá, chính trò, xaõ hoäi laø yeáu toá cöïc kyø quan troïng. Moät döï kieán baát
oån ñònh veà chính trò, xaõ hoäi trong töông lai seõ ñoàng nghóa vôùi vieäc ruùt voán oà aït cuûa
caùc nhaø ÑTNN, seõ gaây ra söï baát oån neàn taøi chính quoác gia. Coù ñöôïc söï oån ñònh
naøy, caùc nhaø ñaàu tö, ñaëc bieät laø caùc nhaø ÑTNN môùi yeân taâm boû voán ñaàu tö laâu
daøi taïi Vieät Nam.
Vaán ñeà quaûn lyù ngoaïi hoái hieän nay raát thoâng thoaùng, nhaø ñaàu tö sau khi ñaõ
laøm caùc nghóa vuï thueá, coù theå chuyeån tieàn ra nöôùc ngoaøi baát cöù luùc naøo hoï muoán
maø khoâng caàn phaûi giöõ laïi bao nhieâu thôøi gian keå töø khi chuyeån tieàn vaøo. Vì vaäy
Vieät Nam muoán kieåm soaùt, ñeà phoøng vieäc ruùt voán haøng loaït cuûa caùc quyõ nöôùc
ngoaøi trong tröôøng hôïp khuûng khoaûng thì chuùng ta neân söû duïng quy ñònh khoáng
cheá möùc chuyeån tieàn ra nöôùc ngoaøi theo thôøi gian.
Vieäc oån ñònh tyû giaù hoái ñoaùi cuõng laø moät yeáu toá quan troïng taùc ñoäng ñeán
thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø ñaàu tö giaùn tieáp. Chuùng ta ñang thöïc hieän
cheá ñoä tyû giaù coá ñònh coù ñieàu chænh, bieân ñoä dao ñoäng khoâng lôùn, ñieàu ñoù cuõng laø
yeáu toá ñeå thu huùt ñaàu tö giaùn tieáp, giuùp chuùng ta thu ñöôïc nhieàu ngoaïi teä hôn,
nhöng cuõng taùc ñoäng khoâng thuaän lôïi ñeán vieäc naâng cao tính caïnh tranh cuûa haøng
hoaù xuaát khaåu, aûnh höôûng ñeán taêng tröôûng xuaát khaåu. Do vaäy chính phuû caàn xem
xeùt ñieàu chænh cheá ñoä quaûn lyù ngoaïi hoái, thöïc hieän cheá ñoä tyû giaù linh hoaït vaø gia
taêng tyû leä döï tröõ ngoaïi teä quoác gia, ñeå coù theå can thieäp ngay vaøo thò tröôøng neáu coù
bieåu hieän cuûa ñaàu cô tieàn teä.
Vieäc ñieàu haønh oån ñònh chính saùch laõi suaát, kìm cheá laïm phaùt cuõng laø yeáu
toá raát quan troïng ñeå thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, cuõng nhö aûnh höôûng tröïc tieáp
ñeán taêng tröôûng vaø phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc.
88
Toùm laïi, ñeå thöïc hieän thaønh coâng chieán löôïc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi,
goùp phaàn gia taêng ñaàu tö cho coâng cuoäc coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc
thì chieán löôïc ñaàu tö vaøo con ngöôøi laø quan troïng nhaát. Chieán löôïc naøy quyeát
ñònh söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa coâng cuoäc ñoåi môùi. Vieäc troïng duïng boá trí
ngöôøi taøi, ñöùc vaøo nhöõng vò trí then choát seõ goùp phaàn thuùc ñaåy maïnh hôn neàn kinh
teá hoaø nhaäp vôùi neàn kinh teá theá giôùi. Chính vì vaäy, vieäc ñaàu tö maïnh meõ vaøo tö
baûn con ngöôøi, taïo löïc löôïng lao ñoäng coù vaên hoaù vaø kyõ naêng lao ñoäng cao seõ taïo
ra nhöõng ngöôøi taøi, ñöùc cho xaõ hoäi.
89
KEÁT LUAÄN
Vieät Nam ñang ñöùng tröôùc cô hoäi lòch söû ñeå ñöa ñaát nöôùc töø saûn xuaát neàn
noâng nghieäp laïc haäu, neàn kinh teá töø taäp trung quan lieâu, bao caáp sang neàn kinh teá
thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Chuùng ta ñang taäp trung moïi nguoàn löïc
cho phaùt trieån kinh teá, trong ñoù vaán ñeà thu huùt nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù
taàm quan troïng ñaëc bieät trong tieán trình hoäi nhaäp vôùi neàn kinh teá theá giôùi.
Thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø moät trong nhöõng vaán ñeà coù tính quy luaät cuûa
quaù trình toaøn caàu hoaù. Doøng chaûy voán ñaàu tö seõ lan toaû ñeán taát caû nhöõng nôi maø
ôû ñoù coù khaû naêng phaùt huy hieäu quaû moät caùch toái öu nhaát. Vôùi nhöõng chính saùch
thu huùt ñaàu tö thoâng thoaùng, haáp daãn, hieäu quaû ñaàu tö cao, nhieàu nöôùc chaäm phaùt
trieån ñaõ thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán cho ñaàu tö phaùt trieån, taïo ra böôùc nhaåy voït
thaàn kyø veà kinh teá. Cô hoäi ñeå chuùng ta taêng toác phaùt trieån kinh teá laø raát lôùn, song
cuõng nhieàu thaùch thöùc cho caùc nhaø laõnh ñaïo, caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch
cuõng nhö cho toaøn xaõ hoäi ñeå bieán thaùch thöùc thaønh cô hoäi phaùt trieån.
Vieät Nam qua 20 möôi naêm ñoåi môùi vaø phaùt trieån, chuùng ta cuõng ñaõ coù
nhöõng böôùc tieán quan troïng trong vieäc thu huùt voán ñaàu tö, ñaëc bieät laø nguoàn voán
ÑTNN. Beân caïnh nhöõng thaønh coâng ñaõ ñaït ñöôïc, chính saùch thu huùt voán ñaàu tö
cuûa Vieät Nam chöa haáp daãn baèng caùc nöôùc trong khu vöïc do boäc loä nhöõng haïn
cheá.
Theo Oâng Klaus Rohland, Giaùm ñoác ngaân haøng theá giôùi taïi Vieät Nam nhaän
ñònh : “ Vieäc theå hieän quyeát taâm caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö ñaõ ñöôïc Vieät Nam
theå hieän raát maïnh meõ”. Vieät Nam ñaõ coù nhieàu noã löïc chính trò vaø bieän phaùp kinh
teá hieäu quaû ñeå caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö, ñaëc bieät laø vieäc thoâng qua hai boä luaät :
Luaät doanh nghieäp vaø Luaät ñaàu tö chung cho caùc loaïi hình DN, coäng vôùi vieäc Vieät
Nam laø thaønh vieän thöù 150 cuûa WTO seõ laøm cho moâi tröôøng ñaàu tö cuûa Vieät Nam
trôû neân thuaän lôïi hôn. Chính vì vaäy caàn tieáp tuïc hoaøn thieän chính saùch thu huùt ñaàu
tö, taïo ñieàu kieän thoâng thoaùng vaø haáp daãn cho caùc nhaø ñaàu tö, ñaëc bieät laø caùc nhaø
ÑTNN ñeå huy ñoäng nhieàu nguoàn löïc , goùp phaàn ñaåy nhanh quaù trình coâng nghieäp
hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
46199[1].pdf
