Đề tài Hàng rào phi thuế quan - Các rào cản đối với thương mại quốc tế

h tÕ nghÌo nµn: l­¬ng theo ngµnh thÊp, kh¶ n¨ng thùc hiÖn chÝnh s¸ch yÕu, thuÕ nhËp khÈu cÊu thµnh mét tû lÖ cao cña tæng nguån thu ChÝnh phñ. NiÒm tin vµo chñ nghÜa ®éc quyÒn lµ kÕt qu¶ “phô thuéc kÐo dµi” cña kinh nghiÖm kÕ ho¹ch hãa tËp trung. Nh­ vËy ®èi víi nhiÒu quan chøc ViÖt Nam, c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ hiÖn nay cña ViÖt Nam cã nh÷ng môc tiªu m©u thuÉn nh»m cung cÊp b¶o hé cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc, trong khi ®ã còng xãa bá b¶o hé th­¬ng m¹i. Thùc vËy khã cã thÓ tr¸nh khái r»ng vÞ trÝ thµnh viªn cña ViÖt Nam cña c¸c tæ chøc khu vùc vµ toµn cÇu cã ®éng c¬ chÝnh trÞ h¬n lµ bÊt kú sù nhÊt trÝ nµo vÒ nh÷ng lîi Ých mËu dÞch tù do. Trong ng÷ c¶nh nµy, c¸i nh×n nµo ®ã ®èi víi c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nh­ mét con ®­êng cho chñ nghÜa b¶o hé tinh tÕ. ViÖc t¨ng tû lÖ thuÕ chØ lµ mét biÖn ph¸p (b¶o hé) t¹m thêi. §ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng gi¶i ph¸p l©u dµi khi ViÖt Nam tham gia AFTA vµ WTO... ViÖt Nam buéc ph¶i nghÜ vÒ nh÷ng hµng rµo phi thuÕ quan, c¸c ph­¬ng ph¸p ®ang ®­îc mét sè n­íc sö dông. §iÒu nµy ch¾c ch¾n gióp Ých cho ViÖt Nam. Nh÷ng hµng rµo phi thuÕ quan mµ c¸c n­íc ASEAN sö dông rÊt ®a d¹ng. Nh÷ng hµng rµo tinh vi nhÊt lµ nh÷ng qui c¸ch tiªu chuÈn kü thuËt. §èi víi tr­êng hîp ViÖt Nam, c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan lµ nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n nh­ giÊy phÐp vµ h¹n ng¹ch. §Ó ®¶m b¶o cho b¶o hé trong n­íc, ViÖt Nam ®ang nghiªn cøu ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan t­¬ng tù tr­íc khi ®Õn lóc gì bá chóng. Song song víi viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch b¶o hé, c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan cã hiÖu qu¶ nªn ®­îc x©y dùng vµ hoµn chØnh vÒ mÆt danh nghÜa quèc tÕ. Mét chÝnh s¸ch ®­îc lËp kÕ ho¹ch tèt sÏ t¹o ra sù b¶o hé hîp lý cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc khi ®Õn lóc gì bá nh÷ng hµng rµo phi thuÕ quan. RÊt khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc khi c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan bÞ xãa bá bëi v× kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n xuÊt trong n­íc vÉn cßn cã møc ®é. ChÝnh phñ nªn xem xÐt c¸c biÖn ph¸p bæ sung phï hîp víi c¸c th«ng lÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ th­êng ®­îc c¸c n­íc ¸p dông cho mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. Cïng mét lóc ®¸p øng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu CEPT vµ b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc lµ ®iÒu kh«ng dÔ dµng cho ViÖt Nam. Bé Th­¬ng m¹i muèn ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nh­ nh÷ng tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ vÖ sinh an toµn lao ®éng vµ phô thu. Bé th­¬ng m¹i ®ang xem xÐt nh÷ng s¾c thuÕ míi (h¹n ng¹ch thuÕ quan) chèng b¸n ph¸ gi¸, chèng ph©n biÖt ®èi xö. CÇn cã sù qu¶n lý ®Çy ®ñ vµ hiÖn t¹i ®Ó ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p nµy vµ s¾c thuÕ míi ph¶i bao trïm toµn bé hµng nhËp khÈu. Kh«ng dÔ g×. 2.3- X©y dùng chÝnh s¸ch chñ yÕu theo ®Æc thï Bé cô thÓ C¸c luËt cña ViÖt Nam nãi chung lµ nh÷ng tuyªn bè diÔn ®¹t b»ng lêi mét c¸ch m¬ hå vÒ chñ ®Ých vµ ph­¬ng h­íng chÝnh s¸ch. V× thÕ, nh÷ng luËt lÖ nµy chøa ®ùng nhiÒu tuyªn bè chÝnh s¸ch nh­ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, víi nh÷ng qui ®Þnh vÒ v¨n b¶n thùc hiÖn cô thÓ chñ yÕu giµnh cho c¸c Bé liªn quan quyÕt ®Þnh. Nh­ vËy, ë cÊp bé cã nhiÒu sù tù do vÒ thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch. C¸c Bé còng cã thÓ khëi x­íng nh÷ng thay ®æi trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm ®­îc phÐp (vÝ dô Bé Tµi chÝnh quyÕt ®Þnh vÒ c¸c thay ®æi thuÕ suÊt). C¸c Bé th­êng th¶o luËn c¸c thay ®æi chÝnh s¸ch víi nhau, song qu¸ tr×nh nµy lµ thø yÕu ®èi víi viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch cÊp Bé. V× vËy c¶i c¸ch chÝnh s¸ch kinh tÕ vi m« phÇn lín mang tÝnh ph©n t¸n vµ kh«ng ®­îc phèi hîp. Ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn chÝnh s¸ch mang tÝnh ph©n t¸n nµy “ph©n lo¹i“ quy tr×nh c¶i c¸ch. §ã lµ xu h­íng chung cã thÓ h­íng tíi tù do hãa, cã thÓ vÉn cã nh÷ng nhãm b¶o hé dai d¼ng. NÕu nh÷ng “nhãm nµy chiÕm ®a sè trong c¸c Bé then chèt, khi ®ã c¶i c¸ch cã thÓ bÞ dÑp bá hoÆc thËm chÝ bÞ ®¶o ng­îc, bÊt kÓ sù ñng hé cña chÝnh quyÒn cao h¬n. Nh×n chung bøc tranh tæng thÓ, c¶i tæ cã thÓ d­êng nh­ lu«n lu«n “cã hai b­íc tiÕn vµ mét b­íc lïi (®«i khi lµ hai b­íc)“. C¸i cÇn cã lµ nhËn thøc chung hoÆc “viÔn c¶nh“ vÒ ph­¬ng h­íng cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch xuèng cÊp Bé. Hy väng ®iÒu nµy cña mét nÒn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi cã thÓ lµ qu¸ nhiÒu, vµ dï sao còng cã mét sù nhÊt trÝ chung vÒ mét sè ph­¬ng h­íng chÝnh s¸ch - nh­ cam kÕt AFTA nh»m c¾t gi¶m toµn bé thuÕ suÊt xuèng cßn b»ng hoÆc d­íi 5% vµo n¨m 2006. V× vËy, ®«i khi viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch theo kiÓu ph©n quyÒn sÏ vÉn lµ ®Æc tr­ng cña quy tr×nh x©y dùng chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam. Mét hÖ qu¶ cña c¬ cÊu nµy lµ nh÷ng mèi quan t©m cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn cao h¬n cã xu h­íng t¹o ra mét gîn nhá cho nh÷ng c¶i c¸ch chÝnh s¸ch ë cÊp Bé. Mét vÝ dô gÇn ®©y lµ mèi quan t©m vÒ viÖc gi¶m sót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, ®· “nh¾c nhë nhiÒu Bé “lµm c¸i g× ®ã“ trong vßng ph¹m vi quyÒn lùc cña hä. KÕt qu¶ lµ, c¸c quy ®Þnh vÒ thÞ thùc ®· ®­îc níi láng, nh÷ng khuyÕn khÝch vÒ thuÕ míi ®­îc ¸p dông. FDI ®­îc phÐp trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ míi vµ qu¸ tr×nh cho phÐp theo quy ®Þnh ®­îc ®¬n gi¶n hãa. Tuy nhiªn, ®Æc biÖt Bé Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi cã mét b­íc lïi b»ng viÖc th¾t chÆt kiÓm so¸t ®èi víi viÖc sö dông nh©n viªn trong n­íc. 2.4- Nh÷ng sè l­îng d­ thõa c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch cho mçi c«ng cô chÝnh s¸ch HÇu hÕt mäi c«ng cô chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam bÞ chång chÊt g¸nh nÆng c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch mang tÝnh ®a n¨ng nµy. Mçi c«ng cô thuÕ quan, víi mét møc ®é nµo ®ã lµ nh»m khuyÕn khÝch nh÷ng d¹ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nhÊt ®Þnh, nh»m thóc ®Èy møc ®é g¸nh nÆng thuÕ quan, trong khi ®ã l¹i cßn nh»m t¨ng nguån thu ng©n s¸ch. C«ng cô thuÕ quan vµ nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch kh¸c ®«i khi cßn ph¶n ¸nh nh÷ng mèi quan t©m ph¸t triÓn khu vùc, vµ mong muèn lµm t¨ng tû lÖ tÝch luü vµ ®Çu t­ (thuÕ suÊt cao ®¸nh vµo hµng tiªu dïng). Ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn nÆng nÒ vÒ môc tiªu nµy cã thÓ ph¶n ¸nh sù thiÕu mét qui tr×nh x©y dùng chÝnh s¸ch tËp trung mµ cßn thÓ hiÖn sù hiÓu biÕt cã h¹n vÒ chi phÝ cña viÖc cã nh÷ng mÐo mã vÒ gi¸ lín vµ thay ®æi th­êng xuyªn trong c¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn nµy, nh÷ng chi phÝ vÒ kinh tÕ vµ qu¶n lý kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi mét nÒn kinh tÕ víi kh¶ n¨ng vèn h¹n chÕ vÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch. C¸c s¾c thuÕ th­¬ng m¹i lµ nguån thu nhËp chñ yÕu, song chóng còng ®­îc sö dông ®Ó g©y ¶nh h­ëng ®Õn chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp b»ng viÖc t¹o ra b¶o hé cho ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc thay thÕ nhËp khÈu nh­ «t«, còng nh­ t¨ng c­êng tÝnh b×nh ®¼ng b»ng c¸ch ®Æt møc thuÕ cao h¬n vµo nh÷ng mÆt hµng cho lµ hµng hãa xa xØ. Nh÷ng môc tiªu nµy kh«ng nhÊt thiÕt nhÊt qu¸n vµ ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n khi dïng nh÷ng c«ng cô thuÕ quan kh¸c nhau. 2.5- Nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch th­êng xuyªn ®­îc thay ®æi v× c¸c môc ®Ých ®iÒu chØnh Khung ph¸p lý liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi nh­ ng­êi ta vÉn bµn luËn. ChØ sè l­îng c¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®­îc ban hµnh hµng th¸ng ®Ó ®iÒu chØnh chÕ ®é chÝnh s¸ch kh«ng th«i còng ®ñ chång chÊt: vÝ dô 27 v¨n b¶n b¸o c¸o liªn quan ®Õn nh÷ng thay ®æi tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 9/1998: 2 v¨n b¶n vÒ h¹n ng¹ch; 4 v¨n b¶n vÒ thay ®æi nh÷ng thuÕ suÊt nhËp khÈu; 6 v¨n b¶n vÒ miÔn thuÕ nhËp khÈu (vÝ dô vÒ t¸i xuÊt); 3 v¨n b¶n vÒ gi¶i thÝch nh÷ng ®Þnh nghÜa c¸c dßng thuÕ; 2 v¨n b¶n vÒ d¸n tem hµng nhËp khÈu; 6 v¨n b¶n vÒ qu¶n lý h¶i quan (vÝ dô vÒ chèng bu«n lËu); vµ 4 v¨n b¶n vÒ miÔn thuÕ vµ thay ®æi ®èi víi c¸c s¾c thuÕ kh¸c cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i (vÝ dô thuÕ mua hµng). ChØ riªng c¸i chuyÖn chång chÊt c¸c v¨n b¶n ph¸p lý nµy, b¶n th©n nã ®· lµ mét hµng rµo t¹o ra mét chi phÝ bæ sung vµo viÖc bu«n b¸n víi ViÖt Nam còng nh­ ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc. C¸c thuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan kh¸c nhau nh­ phô thu vµ h¹n ng¹ch ®­îc thay ®æi th­êng xuyªn vµ th­êng chØ lµ cËn biªn. Sù tù nguyÖn nµy trong chÕ ®é chÝnh s¸ch ®· ®­îc l­u ý bëi Trung t©m ChÊp hµnh Th­¬ng m¹i Hoa Kú (1998): nh÷ng qui t¾c chÝnh thøc trong nh÷ng lÜnh vùc cña hÖ thèng th­¬ng m¹i (cña ViÖt Nam) kh«ng ®­îc x¸c ®Þnh, trong nh÷ng qui t¾c kh¸c, c¸c biÖn ph¸p vµ sù gi¶i thÝch thùc tÕ cña chóng lu«n lu«n thay ®æi. C¸c kho¶n phô thu, c¸c thuÕ suÊt, nh÷ng kho¶n miÔn thuÕ, c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh kh¸ th­êng xuyªn, vµ Ýt nhÊt mçi n¨m. Th«ng lÖ nµy lµ di s¶n cña vai trß qu¶n lý vi m« thô ®éng cña Nhµ n­íc trong chÕ ®é kÕ ho¹ch hãa tËp trung, ngµy nay ®­îc ¸p dông mét c¸ch toµn diÖn chØ ®èi víi “ hµng hãa chiÕn l­îc”. ViÖc thiÕu hiÓu biÕt vÒ chi phÝ kinh tÕ cña viÖc sinh ra sù mÐo mã vÒ gi¸ c¶ vµ sù bÊp bªnh trong nh÷ng thÞ tr­êng lµm cho vÊn ®Ò tåi tÖ h¬n. Sù bÊp bªnh, kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ hÖ thèng th«ng tin yÕu kÐm lµm trÇm träng thªm nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c. Sù kh«ng hiÖu qu¶ chñ yÕu cña c¸c chÕ ®é th­¬ng m¹i míi trong nh÷ng nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, ®Æc biÖt ë c¸c Nhµ n­íc Míi ®éc lËp lµ sù hiÓu râ rµng vµ sù ®o¸n tr­íc cña hä, khung th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ kh«ng æn ®Þnh th­êng ®­îc kÌm theo bëi nh÷ng quyÒn lùc tïy nghi ®¸ng kÓ ®­îc trao cho c¸c quan chøc ChÝnh phñ, nh­ vËy lµm t¨ng rñi ro cña c¸c ho¹t ®éng t×m kiÕm thuª m­ín. 2.6- Ng«n ng÷ cña c¸c v¨n b¶n ph¸p lý vÉn ch­a râ rµng Sù mËp mê cña c¸c ®¹o luËt vµ tÝnh tïy tiÖn trong qu¶n lý hµnh chÝnh lµm t¨ng chi phÝ chÊp hµnh vµ t¹o ra v« sè c¬ héi cho nh÷ng bÊt quy t¾c còng lµm gi¶m nguån thu ChÝnh phñ. Thùc vËy mét bé luËt ®­îc ®Þnh nghÜa kh«ng râ rµng cã thÓ ®­îc coi lµ mét hµng rµo phi thuÕ quan trong quyÒn riªng cña nã. Sù mËp mê ph¸t sinh bëi v× c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ë møc cao h¬n cßn lµ nh÷ng b¶n tuyªn bè chÝnh s¸ch, vµ v× vËy ng«n ng÷ chÝnh x¸c kh«ng ®­îc xem lµ mét vÊn ®Ò nghiªm tóc. Sù kh«ng chÝnh x¸c nµo ®ã cã thÓ còng lµ c¸i mµ c¸c nhãm ®Æc quyÒn ®Æc lîi mong muèn. Nãi chung hä ®Ó cho c¸c Bé bæ sung chÝnh x¸c vµ gi¶i thÝch râ rµng c¸c ®Þnh nghÜa, song sù chËm trÔ trong viÖc lµm nh­ vËy cã thÓ lµ ®¸ng kÓ. VÝ dô mét sè ®iÓn h×nh tõ c¸c c©u tr¶ lêi cña ViÖt Nam cho c¸c c©u hái cña WTO thÓ hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò sau: - C¸c danh môc nªu râ n¬i Nhµ n­íc “cã ®éc quyÒn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i“ ch­a ®­îc x©y dùng. - Danh môc “c¸c ngµnh ho¹t ®éng quan träng“ trong ®ã c¸c c«ng ty quèc gia lín ph¶i ®i vµo chuyªn m«n ho¸ th× kh«ng cã. - Kh«ng cã ®Þnh nghÜa vÒ ®éc quyÒn (vÝ dô thÞ phÇn nµo sÏ ®­îc phÐp ®éc quyÒn) trong c¸c ®iÒu kho¶n cña c¸c bé luËt cña ViÖt Nam. Bªn c¹nh c¸c c©u hái ®Þnh tÝnh quèc gia cña WTO, ViÖt Nam còng cã thÓ hái trong sè nh÷ng ®iÒu kh¸c vÒ hiÓu biÕt cña ViÖt Nam. “Nh÷ng tµi s¶n nhËp khÈu cè ®Þnh kh«ng thÓ s¶n xuÊt trong n­íc (89/1998/TT- BTC)”. - Gi¸ b¸n “ph¸ gi¸“ vµ “qu¸ thÊp do hç trî“. - Vµ vÒ nh÷ng kho¶n miÔn thuÕ mua hµng ®Æc biÖt: “thiªn tai vµ nh÷ng tai biÕn bÊt th­êng kh¸c“, cho “nh÷ng nhµ s¶n xuÊt bia quy m« nhá ®ang chÞu thua lç“, vµ cho “c¸c doanh nghiÖp gia c«ng quy m« nhá“ ®ang gÆp r¾c rèi (109/1998/TT- BTC). 2.7- Kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®­îc thu thËp vµ xuÊt b¶n cã hÖ thèng ViÖc xuÊt b¶n c¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch chÝnh thøc râ rµng lµ mét nhu cÇu ph¸p lý song trong thùc tÕ, nh÷ng v¨n b¶n quan träng kh«ng cã s½n. §©y lµ mét vÊn ®Ò ®Æc biÖt trong C«ng v¨n, viÖc l­u hµnh cña nã d­êng nh­ dùa vµo sù xÐt ®o¸n cña c¸c Bé ban hµnh. HiÕm khi cã v¨n b¶n ë cÊp cao h¬n ®­îc thÊy trong C«ng b¸o cña ChÝnh phñ hoÆc trong bé s­u tËp cña Quèc héi. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò lµ C«ng v¨n cã thÓ bao gåm nh÷ng v¨n b¶n quan träng - ®Æc biÖt khi chóng lµm râ sù mËp mê cña ®Þnh nghÜa. Nh÷ng v¨n b¶n liªn quan ®Õn nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp nh¹y c¶m vµ sinh l·i nhiÒu nh­ dÇu khÝ th× khã t×m. H¬n n÷a, c¸c Bé cã thÓ quyÕt ®Þnh kh«ng qu¶ng c¸o nh÷ng thay ®æi chÝnh s¸ch b»ng viÖc tiÕp tôc c¸c chØ ®¹o vÒ nh÷ng thay ®æi nh­ vËy lµ vÊn ®Ò néi bé. Th«ng tin rÊt quan träng kh«ng ®­îc c«ng bè. VÝ dô c¸c gi¸ c¶ do ChÝnh phñ kiÓm so¸t kh«ng ®­îc ®¨ng trong C«ng b¸o, song cã thÓ t×m thÊy trong b¶n tin hµng ngµy ThÞ tr­êng vµ Gi¸ c¶. Nh÷ng chÝnh s¸ch cña c¸c Ng©n hµng Nhµ n­íc kh«ng cã s½n ®Ó xem xÐt kü l­ìng. Nh­ vËy viÖc ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nh­ c¸c chÝnh s¸ch dù tr÷ ®Ó më c¸c th­ tÝn dông ph¶i dùa vµo th«ng tin pháng vÊn. Nh÷ng luËn ®Ò vÒ c¸c qui tr×nh vµ chÕ ®é chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam gióp ®i s©u vµo c«ng viÖc nghiªn cøu gian khã trong viÖc kh¶o s¸t c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cña ViÖt Nam. NhiÒu c«ng cô chÝnh s¸ch ®­îc sö dông vµ hÇu hÕt nh÷ng c«ng cô nµy ®Òu mang tÝnh r¾c rèi vÒ mÆt thiÕt kÕ vµ qu¶n lý chóng. Trong khi ®ã hÇu hÕt c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã thÓ tiÕp cËn th«ng qua c¸c c¬ së d÷ liÖu, ®«i khi nh÷ng v¨n b¶n quan träng kh«ng cã vµ kh«ng ph¶i t×m ®­îc qua c¸c kªnh kh¸c nhau. ThËm chÝ sau ®ã viÖc gi¶i thÝch ®«i khi còng khã kh¨n. NhiÒu kh¸i niÖm ®­îc ®­a vµo c¸c v¨n b¶n ph¸p qui nh­ ®· trao ®æi ë trªn, vÉn cßn kh«ng cô thÓ. 3- Gi¶i ph¸p nh»m ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cña ViÖt Nam trong xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Trong bèi c¶nh ViÖt Nam ®ang xin gia nhËp WTO, viÖc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan “cæ ®iÓn” nh­ cÊm nhËp khÈu, h¹n ng¹ch hay doanh nghiÖp ®Çu mèi ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc sÏ ngµy cµng khã kh¨n. V× vËy nghiªn cøu ¸p dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan míi ®Ó cã thÕ tiÕp tôc b¶o hé mét sè ngµnh s¶n xuÊt theo ®óng môc tiªu ph¸t triÓn dµi h¹n cña ®Êt n­íc lµ rÊt cÇn thiÕt. Khi x©y dùng vµ ¸p dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan, nguyªn t¾c chung lµ kh«ng tr¸i víi c¸c qui ®Þnh cña WTO. 3.1- Ban hµnh danh môc hµng cÊm xuÊt, nhËp khÈu mét c¸ch c«ng khai, æn ®Þnh Hµng n¨m, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®Òu c«ng bè Danh môc hµng hãa cÊm xuÊt khÈu, cÊm nhËp khÈu. Th«ng th­êng danh môc nµy ®­îc gi÷ nguyªn trong thêi gian kh¸ dµi. Nh­ng tïy theo t×nh h×nh thùc tÕ, ChÝnh phñ ViÖt Nam sÏ cã nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp. Ngµy 23/01/1998, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 11/1998/Q§-TTg cÊm nhËp khÈu vò khÝ, chÊt næ, ph¸o hoa, « t« cã tay l¸i nghÞch... §Õn n¨m 1999, danh môc hµng cÊm nhËp khÈu ®­îc bæ sung thªm hai mÆt hµng lµ s¶n phÈm vËt liÖu cã chøa ami¨ng thuéc nhãm amphibole vµ ®éng c¬ ®èt trong ®· qua sö dông, cã c«ng suÊt d­íi 30CV (QuyÕt ®Þnh sè 254/1998/Q§- TTg ngµy 30/12/1998). Tuy nhiªn tïy tõng tr­êng hîp, ChÝnh phñ còng t¹m thêi cÊm nhËp khÈu mét sè mÆt hµng ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. Th«ng t­ sè 567/TM- §B-XNK ngµy 09/05/1997 quy ®Þnh nh÷ng mÆt hµng gåm giÊy (in vµ viÕt), thÐp x©y dùng, kÝnh x©y dùng, xi m¨ng, xe ®¹p, qu¹t ®iÖn, bia, ®å uèng. §Çu n¨m 1999, ViÖt Nam cÊm nhËp khÈu clinke trong khi thÞ tr­êng néi ®Þa ®ang d­ thõa mÆt hµng nµy, hay cÊm nhËp khÈu ph©n bãn NPK khi s¶n xuÊt trong n­íc ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña n«ng d©n. Ngµy 04/04/2001, lÇn ®Çu tiªn ChÝnh phñ ®· ban hµnh c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu cho c¶ n¨m n¨m (2001- 2005) thay v× hµng n¨m nh­ tr­íc. §ång thêi víi quyÕt ®Þnh sè46/Q§- TTg ban hµnh ngµy 04/04/2001 vÒ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu hµng hãa 2001- 2005 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/05/2001, ChÝnh phñ ®· ban hµnh Danh môc hµng hãa cÊm xuÊt khÈu, nhËp khÈu, gåm b¶y nhãm hµng xuÊt khÈu vµ 11 nhãm hµng nhËp khÈu. Nh×n chung c¸c nhãm hµng cÊm xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®Òu phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ. 3.2- B·i bá biÖn ph¸p h¹n ng¹ch ¸p dông ®èi víi xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu KÓ tõ n¨m 1995 biÖn ph¸p h¹n ng¹ch ®· ®­îc gi¶m dÇn vµ cho ®Õn nay ®· ®­îc b·i bá hoµn toµn. §Ó b¶o hé s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng trong n­íc, dù kiÕn sÏ triÓn khai biÖn ph¸p h¹n ng¹ch thuÕ quan ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th«ng qua viÖc Nhµ n­íc quy ®Þnh sè l­îng ®­îc nhËp khÈu víi thuÕ suÊt thÊp (thuÕ suÊt MFN) ®èi víi nh÷ng mÆt hµng thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña biÖn ph¸p nµy, khi v­ît sè l­îng sÏ ph¶i chÞu thuÕ suÊt cao. H¹n ng¹ch thuÕ quan vµ møc thuÕ ngoµi h¹n ng¹ch sÏ ®­îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ x¸c ®Þnh vµ Bé Th­¬ng m¹i theo dâi, ®iÒu hµnh. Môc tiªu ®Æt ra lµ h¹n ng¹ch t¨ng mçi n¨m tõ 5%- 10% theo nguyªn t¾c më dÇn thÞ tr­êng cña WTO. 3.3- Gi¶m bít ¸p dông vÒ phô thu Trong nh÷ng n¨m tr­íc, ViÖt Nam vÉn ¸p dông phô thu nh­ mét biÖn ph¸p b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong n­íc. §Ó héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc, tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña khèi ASEAN vµ WTO, ViÖt Nam ®· ®Ò ra lÞch tr×nh b·i bá phô thu ®èi víi mét sè mÆt hµng c«ng nghiÖp chÝnh. ViÖc b·i bá phô thu nµy sÏ khiÕn cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt ph¶i tù m×nh ®iÒu chØnh c¬ chÕ ho¹t ®éng, tù hoµn thiÖn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gióp cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o vµ n¨ng ®éng cña m×nh trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 3.4- Gi¶m thiÓu viÖc cÊp giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu Thñ tôc cÊp giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu hµng hãa cho tõng chuyÕn hµng ®· ®­îc b·i bá theo NghÞ ®Þnh sè 89/N§- CP ngµy 15/12/1995. Mét sè mÆt hµng cÇn b¶o hé hîp lý trong qu¸ tr×nh héi nhËp vÉn cßn qu¶n lý b»ng giÊy phÐp cña Bé Th­¬ng m¹i vµ c¸c Bé chuyªn ngµnh. Tuy nhiªn sè l­îng mÆt hµng thuéc ®èi t­îng nµy ®ang ®­îc gi¶m thiÓu. Theo QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§- TTg ngµy 04/04/2001 th× sè l­îng mÆt hµng do Bé Th­¬ng m¹i cÊp chØ cßn t¸m vµ trong sè ®ã sÏ b·i miÔn vµo thêi ®iÓm 31/12/2002. Sè l­îng mÆt hµng qu¶n lý b»ng giÊy phÐp cña Bé chuyªn ngµnh còng gi¶m thiÓu vµ cã xu h­íng chuyÓn sang ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ chØ tiªu kü thuËt. 3.5- C¸c biÖn ph¸p kü thuËt, kiÓm dÞch ®éng thùc vËt. Theo c¸c HiÖp ®Þnh cña WTO vÒ c¸c hµng rµo kü thuËt ®èi víi th­¬ng m¹i (Agreement on Technical Barriers to Trade - TBT), vÒ vÖ sinh kiÓm dÞch ®éng thùc vËt (Agreement on Sanitary and Phytosanitary Mesures - SPS), c¸c n­íc ®­îc phÐp sö dông c¸c qui ®Þnh, tiªu chuÈn kü thuËt, c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh kiÓm dÞch thÝch hîp hoÆc cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ søc kháe, ®êi sèng cña con ng­êi, ®éng thùc vËt, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ quyÒn lîi cña ng­êi tiªu dïng. Tuy nhiªn c¸c biÖn ph¸p ®ã kh«ng ®­îc ¸p dông nh»m t¹o ra sù ph©n biÖt ®èi xö tïy tiÖn hay h¹n chÕ v« lý ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ. Trªn thùc tÕ, ViÖt Nam nªn cã chÝnh s¸ch ®ång bé h¬n vÒ tiªu chuÈn kü thuËt nh­ cÇn n©ng cao h¬n n÷a kh¶ n¨ng vËn dông linh ho¹t c¸c qui ®Þnh cña HiÖp ®Þnh TBT nh»m phôc vô tèt c¸c môc tiªu ph¸t triÓn nãi chung vµ th­¬ng m¹i nãi riªng. Cô thÓ, ViÖt Nam cã thÓ b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­íc th«ng qua h¹n chÕ nhËp khÈu nÕu biÕt khÐo lÐo vËn dông tiªu chÝ “thÝch hîp” hoÆc “cÇn thiÕt” cña HiÖp ®Þnh TBT. T­¬ng tù viÖc sö dông TBT, vËn dông tèt c¸c biÖn ph¸p SPS trong th­¬ng m¹i còng lµ mét ph­¬ng thøc hîp ph¸p vµ hiÖu qu¶ ®Ó b¶o vÖ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi riªng còng nh­ søc kháe con ng­êi, ®éng thùc vËt vµ m«i tr­êng nãi chung. Muèn nh­ vËy, ViÖt Nam cÇn x©y dùng hîp lý danh môc chi tiÕt c¸c mÆt hµng ph¶i kiÓm tra SPS b¾t buéc. 3.6- Tù vÖ BiÖn ph¸p tù vÖ lµ mét c«ng cô ®­îc WTO thõa nhËn ®Ó h¹n chÕ ®Þnh l­îng hµng nhËp khÈu trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m “b¶o vÖ” ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc bÞ thiÖt h¹i nghiªm träng. Trªn thùc tÕ, ViÖt Nam ®· ¸p dông biÖn ph¸p tù vÖ ®Ó b¶o vÖ mét sè ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc nh»m tr¸nh tæn th­¬ng do hµng nhËp khÈu gia t¨ng lín vÒ sè l­îng. 3.7- C¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ HiÖn t¹i, ViÖt Nam ch­a ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ nh»m ®èi phã víi hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸ vµo thÞ tr­êng trong n­íc. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ viÖc x©y dùng vµ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gÝa nh»m chèng l¹i c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh tõ bªn ngoµi cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng nh»m duy tr× m«i tr­êng th­¬ng m¹i, ®Çu t­ c«ng b»ng. T¹i thêi ®iÓm hiÖn nay, ViÖt Nam ®ang x©y dùng Ph¸p lÖnh vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c vµ qui ®Þnh cña WTO. 3.8- Trî cÊp vµ c¸c biÖn ph¸p ®èi kh¸ng Mét trong nh÷ng c«ng cô WTO cho phÐp c¸c n­íc thµnh viªn duy tr× lµ c¸c h×nh thøc trî cÊp kh«ng g©y bãp mÐo th­¬ng m¹i hoÆc g©y tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña c¸c n­íc thµnh viªn kh¸c. C¸c h×nh thøc trî cÊp trong HiÖp ®Þnh SCM chñ yÕu liªn quan ®Õn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp. Trî cÊp cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp néi ®Þa cã thÓ d­íi h×nh thø trî cÊp trùc tiÕp hoÆc trî cÊp gi¸n tiÕp. Cã thÓ kÓ ®Õn c¸c h×nh thøc trî cÊp trùc tiÕp nh­ trî gióp tµi chÝnh, cho vay ­u ®·i cña ChÝnh phñ...Trî cÊp gi¸n tiÕp cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua hç trî c¸c ngµnh cung cÊp ®Çu vµo hay ®¶m b¶o ®Çu ra cho s¶n phÈm. MÆc dï c¸c qui ®Þnh vÒ trî cÊp t¹i HiÖp ®Þnh SCM vµ HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp cña WTO kh¸ chi tiÕt nh­ng mét sè h×nh thøc trî cÊp vÉn cßn ch­a chÞu sù ®iÒu chØnh cô thÓ bëi c¸c quy t¾c quèc tÕ thèng nhÊt. Cã thÓ kÓ ®Õn ë ®©y lµ c¸c h×nh thøc trî cÊp liªn quan tíi tÝn dông xuÊt khÈu, b¶o l·nh tÝn dông xuÊt khÈu, b¶o hiÓm xuÊt khÈu. ChÝnh v× thÕ mµ nhiÒu n­íc vÉn ®ang tiÕp tôc ¸p dông nh÷ng h×nh thøc trî cÊp nµy nh»m tr¸nh nÐ c¸c cam kÕt vÒ c¾t gi¶m trî cÊp xuÊt khÈu. Mét ®iÓm ®¸ng l­u ý lµ WTO thõa nhËn trî cÊp lµ mét c«ng cô ph¸t triÓn hîp ph¸p vµ quan träng cña c¸c thµnh viªn ®ang ph¸t triÓn. D­íi gi¸c ®é ph¸p lý, ViÖt Nam cã thÓ ®­îc h­ëng nh÷ng ®·i ngé ®Æc biÖt vµ kh¸c biÖt vÒ trî cÊp dµnh cho n­íc ®ang ph¸t triÓn khi trë thµnh viªn cña WTO. Do ®ã ViÖt Nam cã thÓ nghiªn cøu kinh nghiÖm cña c¸c n­íc kh¸c ®Ó sö dông hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p trî cÊp nh»m hç trî c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Ngoµi ra, c¸c biÖn ph¸p trî cÊp mang tÝnh phæ biÕn vµ Ýt bãp mÐo th­¬ng m¹i nh­ hç trî nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, n©ng cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ ®¸p øng tiªu chuÈn m«i tr­êng, hç trî vÒ h¹ tÇng n«ng nghiÖp,v.v... ®­îc WTO cho phÐp ¸p dông mµ kh«ng bÞ hµnh ®éng ®èi kh¸ng cÇn ®­îc tÝch cùc vËn dông v× cã thÓ cã t¸c dông gi¸n tiÕp hç trî s¶n xuÊt néi ®Þa n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh. 3.9- ThuÕ thêi vô ThuÕ thêi vô lµ h×nh thøc ¸p dông c¸c møc thuÕ nhËp khÈu kh¸c nhau cho cïng mét s¶n phÈm tuïy thuéc vµo thêi gian chÞu thuÕ cña s¶n phÈm. VÝ dô ë ViÖt Nam, vô mïa cam b¾t ®Çu tõ th¸ng 8 ®Õn cuèi th¸ng 11. Vµo chÝnh mïa cam (tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 11), cam thu ho¹ch trong n­íc nhiÒu, ViÖt Nam ¸p dông møc thuÕ suÊt nhËp khÈu cho cam lµ 20%. Ngoµi thêi gian nµy, nhu cÇu tiªu thô trong n­íc vÉn lín trong khi s¶n xuÊt kh«ng ®ñ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu, ViÖt Nam qui ®Þnh møc thuÕ suÊt nhËp khÈu cam lµ 0%. Theo HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp, ph¶i thuÕ hãa tÊt c¶ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cho c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp. Do ®ã, ¸p dông thuÕ thêi vô võa ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh võa t¨ng tÝnh linh ho¹t cña c«ng cô thuÕ cho mÆt hµng chÞu thuÕ thêi vô. 3.10- H¹n ng¹ch thuÕ quan Mét c«ng cô phæ biÕn kh¸c ®­îc dïng ®Ó h¹n chÕ l­îng hµng hãa nhËp khÈu lµ h¹n ng¹ch thuÕ quan. §©y lµ c¬ chÕ cho phÐp duy tr× møc thuÕ suÊt thÊp ®èi víi l­îng hµng nhËp khÈu n»m trong ph¹m vi h¹n ng¹ch vµ møc thuÕ suÊt cao h¬n ®èi víi l­îng hµng nhËp khÈu v­ît qu¸ h¹n ng¹ch. Thùc tiÔn ¸p dông trªn thÕ giíi cho thÊy h¹n ng¹ch thuÕ quan lµ mét ®Æc tr­ng cña th­¬ng m¹i n«ng s¶n. ViÖc sö dông h¹n ng¹ch thuÕ quan g¾n víi hai kh¸i niÖm tiÕp cËn hiÖn t¹i vµ tiÕp cËn tèi thiÓu. Sau xãa bá c¸c hµng rµo phi thuÕ vµ chuyÓn chøc n¨ng b¶o hé sang thuÕ quan (thuÕ hãa c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ) ®èi víi mét n«ng s¶n cô thÓ, c¸c n­íc thµnh viªn WTO ph¶i cam kÕt më cöa thÞ tr­êng ë møc tiÕp cËn thÞ tr­êng hiÖn t¹i cho s¶n phÈm ®ã. Møc nµy Ýt nhÊt ph¶i t­¬ng ®­¬ng víi l­îng nhËp khÈu trung b×nh cña giai ®o¹n c¬ së 1986- 1989 t¹i møc thuÕ tr­íc khi thuÕ hãa. Riªng ®èi víi c¸c n­íc gia nhËp sau giai ®o¹n c¬ së cã thÓ lµ ba n¨m gÇn nhÊt tuú theo thêi ®µm ph¸n. §èi víi s¶n phÈm ®· ®­îc thuÕ hãa nh­ng v× mét lý do nµo ®ã tr­íc ®Êy ch­a cã nhËp khÈu th× ¸p dông møc tiÕp cËn tèi thiÓu. Trong tr­êng hîp nµy, s¶n phÈm ®ã ®­îc nhËp khÈu víi khèi l­îng Ýt nhÊt lµ 3% l­îng tiªu dïng néi ®Þa. Sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh (5 n¨m) møc tiÕp cËn thÞ tr­êng sÏ ®­îc më réng lªn 5%. HiÖn t¹i ViÖt Nam ch­a ¸p dông biÖn phÊp nµy song ®ang x©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ cho viÖc ¸p dông trong t­¬ng lai. 3.11- Tù vÖ ®Æc biÖt BiÖn ph¸p tù vÖ ®Æc biÖt ®­îc qui ®Þnh trong ®iÒu V cña HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp. Theo ®ã nÕu mét n«ng s¶n cña mét n­íc ®· ®­îc thuÕ hãa vµ b¶o l­u ®­îc ®iÒu kho¶n tù vÖ ®Æc biÖt trong biÓu cam kÕt quèc gia th× n­íc ®ã cã thÓ sö dông quyÒn tù vÖ ®Æc biÖt khi l­îng nhËp khÈu v­ît qu¸ l­îng giíi h¹n hoÆc khi gi¸ nhËp khÈu gi¶m xuèng d­íi møc gi¸ giíi h¹n. Víi vai trß tù vÖ biÖn ph¸p nµy cho phÐp ®¸nh thuÕ nhËp khÈu bæ sung ®èi víi hµng hãa nhËp khÈu. Tuy nhiªn khi ®iÒu kiÖn cho phÐp, mét n­íc thµnh viªn WTO cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p tù vÖ ®Æc biÖt mµ kh«ng cÇn tiÕn hµnh bÊt kú ®iÒu tra nµo chøng tá ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc bÞ tæn th­¬ng hoÆc ®e däa bÞ tæn th­¬ng. ViÖt Nam trong t­¬ng lai cã ®­îc ¸p dông tù vÖ ®Æc biÖt hay kh«ng hoµn toµn phô thuéc vµo kÕt qu¶ ®µm ph¸n gia nhËp WTO. 3.12- C¸c biÖn ph¸p liªn quan tíi m«i tr­êng VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng ®ang vµ sÏ lµ mét chñ ®Ò næi bËt liªn quan tíi nhiÒu lÜnh vùc cña quan hÖ quèc tÕ, trong ®ã cã th­¬ng m¹i. Mçi mét quèc gia ®Òu cã chÝnh s¸ch riªng liªn quan tíi b¶o vÖ m«i tr­êng. Thùc tÕ cho thÊy viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p liªn quan tíi m«i tr­êng nh­ mét hµng rµo phi thuÕ quan sÏ lµ mét xu h­íng míi trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ViÖt Nam nªn nghiªn cøu ®Ó cã thÓ khai th¸c tèt hµng rµo phi thuÕ quan nµy khi cÇn b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, ®ång thêi cã thÓ ®­a ra c¨n cø x¸c ®¸ng b¸c bá nh÷ng biÖn ph¸p viÖn lý do b¶o vÖ m«i tr­êng ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu hµng ViÖt Nam. KÕt luËn Nh©n lo¹i ®ang ®øng tr­íc ng­ìng cöa thÕ kû XXI. C¸c quèc gia d©n téc ®ang chuÈn bÞ hµnh trang cho mét kû nguyªn míi mµ mét trong c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n lµ xu h­íng hîp t¸c, liªn kÕt gi÷a c¸c quèc gia ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ m«i tr­êng. Ngµy nay trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh, c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®ang tõng b­íc t¹o lËp nªn c¸c mèi quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng nh»m tõng b­íc tham gia vµo c¸c liªn kÕt kinh tÕ víi nhiÒu møc ®é kh¸c nhau, ®em l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho mçi bªn. Tuy nhiªn, do nhu cÇu liªn kÕt kinh tÕ, tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®ßi hái c¸c n­íc dÇn dÇn xo¸ bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan g©y c¶n trë ®Õn th­¬ng m¹i quèc tÕ . Nh­ng do nhiÒu nguyªn nh©n, ®Æc biÖt lµ do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu, c¸c n­íc vÉn duy tr× c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i nh»m b¶o hé nÒn s¶n xuÊt néi ®Þa. Bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p b¶o hé b»ng thuÕ quan, rÊt nhiÒu hµng rµo phi thuÕ quan ra ®êi. Møc ®é cÇn thiÕt vµ lý do s©u xa dÉn ®Õn viÖc b¶o hé s¶n xuÊt néi ®Þa còng kh¸c nhau khiÕn cho c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cµng trë nªn ®a d¹ng. §èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®èi t­îng b¶o hé chñ yÕu lµ nh÷ng ngµnh cã n¨ng lùc c¹nh tranh thÊp h¬n so víi c¸c ngµnh kh¸c. MÆc dï kh«ng chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong nÒn kinh tÕ, nh­ng lùc l­îng lao ®éng trong ngµnh nµy l¹i cã søc m¹nh chÝnh trÞ ®¸ng kÓ buéc c¸c chÝnh ®¶ng ®­îc hä hËu thuÉn ph¶i ®Æc bÞªt quan t©m ®Õn lîi Ých cña hä. Trong khi ®ã, ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®èi t­îng cña b¶o hé l¹i lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt quan träng tuy cßn non trÎ, nh­ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. V× thÕ, nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p b¶o hé ®óng ®¾n th× nh÷ng ngµnh nµy sÏ kh«ng thÓ tån t¹i tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t cña hµng nhËp khÈu. §èi víi ViÖt Nam, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh tÊt yÕu trªn con ®­êng thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, phôc vô ®¾c lùc cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong qu¸ tr×nh ®ã, chóng ta võa cã nh÷ng thuËn lîi, võa ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc nghiÖt ng·, mµ ch×a kho¸ më ra thµnh c«ng, v­ît lªn tÊt c¶ trë ng¹i lµ søc c¹nh tranh cña hµng hãa, dÞch vô vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña doanh nghiÖp. Lµ ®éng lùc cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c nhµ doanh nghiÖp ViÖt Nam, c¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh cÇn cã nhËn thøc ®óng ®¾n, ®Ó cã chiÕn l­îc cô thÓ tham gia, khai th¸c lîi thÕ cña qu¸ tr×nh nµy phôc vô cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh v­¬n ra thÞ tr­êng quèc tÕ cña ®¬n vÞ m×nh. CÇn biÕn c¸c cam kÕt quèc tÕ thµnh ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña tõng ®¬n vÞ. Ph¸t huy néi lùc, kÕt hîp chÆt chÏ s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng c­êng søc c¹nh tranh ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Phô lôc sè 01A DANH MôC HµNG Hãa CÊM XUÊT KHÈU, CÊM NHËP KHÈU THêI Kú 2001 - 2005 (KÌm theo Th«ng t­ sè: 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­¬ng m¹i). ---------------- i. HµNG CÊM XUÊT KHÈU : M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 1 Vò khÝ, ®¹n d­îc, vËt liÖu næ (trõ vËt liÖu næ c«ng nghiÖp), trang thiÕt bÞ kü thuËt qu©n sù. 2001 - 2005 2 §å cæ. 2001 - 2005 3 C¸c lo¹i ma tuý. 2001 - 2005 4 C¸c lo¹i hãa chÊt ®éc. 2001 - 2005 5 Gç trßn, gç xÎ tõ gç rõng tù nhiªn trong n­íc; cñi, than lµm tõ gç hoÆc cñi, cã nguån gèc tõ gç rõng tù nhiªn trong n­íc. 2001 - 2005 6 §éng vËt hoang d· vµ ®éng thùc vËt quý hiÕm tù nhiªn. 2001 - 2005 7 C¸c lo¹i m¸y m· chuyªn dông vµ c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm mËt m· sö dông trong ph¹m vi b¶o vÖ bÝ mËt Nhµ n­íc. 2001 - 2005 II. HµNG CÊM NHËP KHÈU : M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 1 Vò khÝ, ®¹n d­îc, vËt liÖu næ (trõ vËt liÖu næ c«ng nghiÖp theo quy ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ t¹i v¨n b¶n sè 1535/CP-KTTH ngµy 28 th¸ng 12 n¨m 1998 cña ChÝnh phñ), trang thiÕt bÞ kü thuËt qu©n sù. 2001 - 2005 2 C¸c lo¹i ma tuý. 2001 – 2005 3 C¸c lo¹i ho¸ chÊt ®éc. 2001 – 2005 4 S¶n phÈm v¨n ho¸ ®åi truþ, ph¶n ®éng; ®å ch¬i trÎ em cã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn gi¸o dôc nh©n c¸ch vµ trËt tù, an toµn x· héi. 2001 – 2005 5 Ph¸o c¸c lo¹i (trõ ph¸o hiÖu c¸c lo¹i cho an toµn hµng h¶i vµ nhu cÇu kh¸c theo quy ®Þnh riªng cña Thñ t­íng ChÝnh phñ t¹i v¨n b¶n sè 1383/CP-KTTH ngµy 23 th¸ng 11 n¨m 1998). 2001 – 2005 6 Thuèc l¸ ®iÕu, x× gµ vµ c¸c d¹ng thuèc l¸ thµnh phÈm kh¸c. 2001 – 2005 7 Hµng tiªu dïng ®· qua sö dông, bao gåm c¸c nhãm hµng :- Hµng dÖt may, giµy dÐp, quÇn ¸o Hµng ®iÖn tö Hµng ®iÖn l¹nh Hµng ®iÖn gia dông Hµng trang trÝ néi thÊt Hµng gia dông b»ng gèm, sµnh sø, thuû tinh, kim lo¹i, nhùa, cao su, chÊt dÎo vµ chÊt liÖu kh¸c. Danh môc hµng hãa cô thÓ theo Phô lôc sè 01B. 2001 – 2005 8 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tay l¸i nghÞch (kÓ c¶ d¹ng th¸o rêi vµ d¹ng ®· ®­îc chuyÓn ®æi tay l¸i tr­íc khi nhËp khÈu vµo ViÖt Nam), trõ c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn chuyªn dïng, ho¹t ®éng trong ph¹m vi hÑp, gåm: xe cÇn cÈu; m¸y ®µo kªnh r·nh; xe quÐt ®­êng, tíi ®­êng; xe chë r¸c vµ chÊt th¶i sinh ho¹t; xe thi c«ng mÆt ®­êng; xe chë kh¸ch trong s©n bay vµ xe n©ng hµng trong kho, c¶ng. 2001 – 2005 9 VËt t­, ph­¬ng tiÖn ®· qua sö dông, gåm : M¸y, khung, s¨m, lèp, phô tïng, ®éng c¬ ®· qua sö dông cña « t«, m¸y kÐo vµ xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y; §éng c¬ ®èt trong ®· qua sö dông cã c«ng suÊt tõ 30CV trë xuèng; c¸c lo¹i m¸y ®· qua sö dông g¾n ®éng c¬ ®èt trong cã c«ng suÊt tõ 30CV trë xuèng; Khung gÇm ®· qua sö dông cã g¾n ®éng c¬ ®· qua sö dông; khung gÇm ®· qua sö dông cã g¾n ®éng c¬ míi; khung gÇm míi cã g¾n ®éng c¬ ®· qua sö dông; Xe ®¹p ®· qua sö dông; Xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y ®· qua sö dông; ¤ t« cøu th­¬ng ®· qua sö dông; ¤ t« vËn chuyÓn hµnh kh¸ch tõ 16 chç ngåi trë xuèng (bao gåm c¶ lo¹i võa chë kh¸ch võa chë hµng, khoang chë kh¸ch vµ chë hµng chung trong mét cabin), lo¹i ®· qua sö dông; ¤ t« vËn chuyÓn hµnh kh¸ch trªn 16 chç ngåi, lo¹i ®· qua sö dông mµ thêi gian tõ n¨m s¶n xuÊt ®Õn n¨m nhËp khÈu v­ît qu¸ 5 n¨m (vÝ dô: n¨m 2001 chØ nhËp khÈu lo¹i s¶n xuÊt tõ n¨m 1996 trë l¹i ®©y); ¤ t« vËn chuyÓn hµng hãa cã søc chë díi 5 tÊn (bao gåm c¶ lo¹i võa chë hµng võa chë kh¸ch cã khoang chë hµng vµ khoang chë kh¸ch kh«ng chung trong mét cabin; xe chë r¸c vµ chÊt th¶i sinh ho¹t; xe vËn chuyÓn hµng hãa cã cÇn cÈu ®Ó tù xÕp hµng lªn xe; xe vËn chuyÓn hµng hãa cã thiÕt bÞ tù ®æ; xe cã g¾n thïng chë chÊt láng, chÊt khÝ; xe l¹nh; xe b¶o «n), lo¹i ®· qua sö dông mµ thêi gian tõ n¨m s¶n xuÊt ®Õn n¨m nhËp khÈu v­ît qu¸ 5 n¨m (vÝ dô: n¨m 2001 chØ nhËp khÈu lo¹i s¶n xuÊt tõ n¨m 1996 trë l¹i ®©y). 2001 – 2005 10 S¶n phÈm, vËt liÖu cã chøa ami¨ng thuéc nhãm amphibole. 2001 – 2005 11 C¸c lo¹i m¸y m· chuyªn dông vµ c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm mËt m· sö dông trong ph¹m vi b¶o vÖ bÝ mËt Nhµ n­íc. 2001 – 2005 Phô lôc sè 02 DANH MôC HµNG HÃA XUÊT KHÈU, NHËP KHÈU THEO GIÊY PHÐP CñA Bé TH¦¥NG M¹I THêI Kú 2001 - 2005 (KÌm theo Th«ng t sè: 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­¬ng m¹i). _______ I.HµNG XUÊT KHÈU M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông  1 Hµng dÖt may xuÊt khÈu theo h¹n ng¹ch mµ ViÖt Nam tho¶ thuËn víi n­íc ngoµi, Bé Th­¬ng m¹i sÏ c«ng bè cho tõng thêi kú. 2001 – 2005 2 Hµng cÇn kiÓm so¸t xuÊt khÈu theo quy ®Þnh cña ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia, Bé Th­¬ng m¹i sÏ c«ng bè cho tõng thêi kú. 2001 – 2005 II. HµNG NHËP KHÈU: M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 1 Hµng cÇn kiÓm so¸t nhËp khÈu theo quy ®Þnh cña ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia, Bé Th­¬ng m¹i sÏ c«ng bè cho tõng thêi kú. 2001 - 2005 2 Xi m¨ng poãc-l¨ng, ®en vµ tr¾ng: - Xi m¨ng tr¾ng: + Tiªu chuÈn : TCVN 5691: 2000 + M· sè : 2523 21 00 - Xi m¨ng ®en: + Tiªu chuÈn : TCVN 2682: 1999 (xi m¨ng poãc-l¨ng)TCVN 6260: 1997 (xi m¨ng poãc-l¨ng hçn hîp) + M· sè : 2523 29 10 §Õn ngµy 31/12/2002 3 KÝnh tÊm x©y dùng: Tiªu chuÈn: TCVN 5776: 1993 - KÝnh tr¾ng ph¼ng cã ®é dÇy tõ 1,5mm ®Õn 12mm: M· sè : 7004 90 90; 7005 29 90 - KÝnh mµu trµ tõ 5mm ®Õn 12mm; kÝnh mµu xanh ®en tõ 3mm ®Õn 6mm: M· sè 7004 20 90; 7005 21 90. §Õn ngµy 31/12/2001 4 Mét sè chñng lo¹i thÐp x©y dùng: Tiªu chuÈn chÊt l­îng chñng lo¹i thÐp trong n­íc s¶n xuÊt: ThÐp cuén: TCVN 1765-75; TCVN 1651-85;GOST 380-94; GOST 5781-82; JIS G3112 (1987). ThÐp thanh trßn tr¬n: TCVN 1765-75; TCVN 1651-85;GOST 380-94; GOST 5781-82; JIS G3112 (1987);BS 4449:1997; AS 1302-1991. ThÐp thanh v»n: TCVN 6285:1997 (ISO6935-2:1991); GOST 380-94;GOST 5781-82; ASTM A615/A615M; ASTM A706/A706M;BS 4449:1997; AS 1320-1991; JIS G3112(1987). ThÐp h×nh: + ThÐp gãc ®Òu : TCVN 1656-85; 1656-93 + ThÐp ch÷ I : TCVN 1655-75 + ThÐp ch÷ U : 1654-75. §Õn ngµy 31/12/2001 - ThÐp trßn tr¬n vµ gai (®èt, v»n, g©n, xo¾n) d¹ng cuén, cã ®­êng kÝnh ®Õn 40mm: M· sè: 7213 10 10, 7213 10 20, 7213 91 00, 72 13 99 00. - ThÐp trßn tr¬n vµ gai (®èt, v»n, g©n, xo¾n) d¹ng c©y, cã ®­êng kÝnh ®Õn 40mm: M· sè: 7214 10 20, 7214 20 20, 7214 91 00, 7214 99 00. ThÐp gãc cã chiÒu cao díi 80mmM· sè: 7216 21 00. ThÐp gãc cã chiÒu cao tõ 80 125mmM· sè: 7216 40 10, 7216 50 10. -C¸c lo¹i thÐp h×nh d¹ng U, I, H cã chiÒu cao díi 80mm M· sè: 7216 10 00. - C¸c lo¹i thÐp U cã chiÒu cao tõ 80 140mm M· sè: 7216 31 10. - C¸c lo¹i thÐp I cã chiÒu cao tõ 80 140mm M· sè: 7216 32 10. - C¸c lo¹i thÐp H cã chiÒu cao tõ 80 140mm M· sè: 7216 33 10. 14- C¸c lo¹i èng thÐp hµn ®en tõ 127mm M· sè: 7306 30 91. 14 - C¸c lo¹i èng thÐp hµn m¹ kÏm 115mm M· sè: 7306 90 91. - C¸c lo¹i thÐp l¸ m¹ dµy ®Õn 1,2mm, chiÒu réng díi 1.250mm, chiÒu dµi bÊt kú: ThÐp l¸ m¹ kÏm h×nh lµn sãng (mói)M· sè: 7210 41 10 ThÐp l¸ m¹ kÏm d¹ng ph¼ng M· sè: 7210 49 10 ThÐp l¸ m¹ hîp kim nh«m-kÏm M· sè: 7210 61 10 ThÐp l¸ m¹ mµu M· sè: 7210 69 10. C¸c lo¹i d©y thÐp ®en mÒm, ®en cøng M· sè: 7217 10 D©y m¹ kÏm, M· sè: 7217 20 D©y thÐp gai, M· sè: 7313 00 00 L­íi tr¸ng kÏm, M· sè: 7314 41 00. 5 DÇu thùc vËt tinh chÕ d¹ng láng: Tiªu chuÈn chÊt l­îng: +Free Fatty Acid (FFA) : 0,1 % max(Axid bÐo tù do) +Moisture and Impurities (MNI) : 0,1 % max(Thuû phÇn vµ t¹p chÊt) +Colour (5.25 Inch Lovibond Cell): 3 Red max. §Õn ngµy31/12/2001 DÇu ®Ëu t­¬ng ®· tinh chÕ: M· sè: 1507 90 10. DÇu l¹c ®· tinh chÕ: M· sè: 1508 90 10. DÇu cä vµ c¸c thµnh phÇn cña dÇu cä ®· tinh chÕ d¹ng láng: M· sè: 1511 90 90. DÇu dõa ®· tinh chÕ: M· sè: 1513 19 10. DÇu h¹t võng ®· tinh chÕ: M· sè: 1515 50 90. 6 §­êng tinh luyÖn, ®­êng th«. 2001 - 2005 7 Xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y nguyªn chiÕc míi 100% vµ bé linh kiÖn l¾p r¸p kh«ng cã ®¨ng ký tû lÖ néi ®Þa ho¸; m¸y, khung xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y c¸c lo¹i, trõ lo¹i ®i theo bé linh kiÖn ®· ®¨ng ký tû lÖ néi ®Þa ho¸. §Õn ngµy 31/12/2002 8 Ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn hµnh kh¸ch tõ 9 chç ngåi trë xuèng, lo¹i míi 100% (bao gåm c¶ lo¹i võa chë hµnh kh¸ch, võa chë hµng, cã khoang chë hµng vµ khoang chë hµnh kh¸ch chung trong mét cabin). Tiªu chuÈn kü thuËt xe « t« tõ 9 chç ngåi trë xuèng lo¹i míi: BÊt kÓ dung tÝch xi lanh, ®éng c¬ xe (xe « t« c¸c lo¹i), BÊt kÓ lo¹i ®éng c¬ x¨ng hay ®éng c¬ diesel (®¸nh löa b»ng tia löa hay søc nÐn). §Õn ngµy 31/12/2002 Xe cã ®éng c¬ pÝt t«ng ®èt trong ®¸nh löa b»ng tia löa:- Dung tÝch xi lanh kh«ng qu¸ 1.000 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe M· sè: 8703 21 20. + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe.M· sè: 8703 21 30 - Dung tÝch xi lanh trªn 1.000cc nhng kh«ng qu¸ 1.500 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe ,M· sè: 8703 22 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 22 30 -Dung tÝch xi lanh trªn 1.500cc nhng kh«ng qu¸ 3.000 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 23 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 23 30 -Dung tÝch xi lanh trªn 3.000 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 24 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 24 30 Xe cã ®éng c¬ pÝtt«ng ®èt trong ®¸nh löa b»ng søc nÐn:- Dung tÝch xi lanh kh«ng qu¸ 1.500cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 31 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 31 30 - Dung tÝch xi lanh trªn 1.500cc nhng kh«ng qu¸ 2.500cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 32 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xeM· sè: 8703 32 30 Dung tÝch xi lanh trªn 2.500cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 33 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 33 30 C¸c lo¹i xe kh¸c: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 90 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 90 30 Phô Lôc sè 03 Danh môc hµng hãa thuéc diÖn qu¶n lý 07 chuyªn ngµnh vµ nguyªn t¾c qu¶n lý (Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè : 46/2001/Q§-TTg ngµy 04 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng hãa thêi kú 2001- 2005) _____ I- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý 1 §éng vËt hoang d· vµ ®éng vËt quý hiÕm. CÊm xuÊt khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu 2 Thùc vËt rõng quý hiÕm. CÊm xuÊt khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu 3 Gièng c©y trång vµ gièng vËt nu«i quý hiÕm. CÊm xuÊt khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu Hµng hãa nhËp khÈu 1 Thuèc thó y vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc thó y. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 2 ChÕ phÈm sinh häc dïng trong thó y. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 3 Thuèc b¶o vÖ thùc vËt vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc b¶o vÖ thùc vËt. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 4 Gièng c©y trång, gièng vËt nu«i, c«n trïng c¸c lo¹i. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 5 Thøc ¨n ch¨n nu«i vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thøc ¨n ch¨n nu«i. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 6 Ph©n bãn, lo¹i míi sö dông t¹i ViÖt Nam. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 7 Nguån gen cña c©y trång, vËt nu«i; vi sinh vËt phôc vô nghiªn cøu, trao ®æi khoa häc, kü thuËt. GiÊy phÐp nhËp khÈu  Nguyªn t¾c qu¶n lý : 1. §èi víi hµng hãa xuÊt khÈu theo giÊy phÐp, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n uû quyÒn cÊp giÊy phÐp cho c¸c Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ c¸c Chi côc KiÓm l©m ®Þa Ph­¬ng, trõ trêng hîp ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. 2. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ban hµnh danh môc c¸c lo¹i gièng c©y trång, gièng vËt nu«i ®­îc tù do xuÊt khÈu ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tæ chøc, c¸ nh©n xuÊt khÈu sinh vËt c¶nh. 3.Néi dung cña giÊy phÐp kh¶o nghiÖm vµ thêi h¹n kh¶o nghiÖm ®­îc thùc hiÖn theo híng dÉn cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n. C¨n cø kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n quyÕt ®Þnh cho phÐp hay kh«ng cho phÐp hµng hãa ®­îc sö dông t¹i ViÖt Nam. Khi ®­îc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n cho phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu. II- DANH MôC HµNG HÃA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé THñY S¶N 1. Qu¶n lý chuyªn ngµnh cña Bé Thñy s¶n ®­îc thùc hiÖn díi h×nh thøc ban hµnh c¸c danh môc hµng hãa sau ®©y : - Danh môc c¸c loµi thñy s¶n cÊm xuÊt khÈu; - Danh môc c¸c loµi thñy s¶n xuÊt khÈu cã ®iÒu kiÖn; - Danh môc gièng thñy s¶n ®­îc nhËp khÈu th«ng thêng; - Danh môc thøc ¨n nu«i trång thñy s¶n vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thøc ¨n nu«i trång thñy s¶n ®­îc nhËp khÈu th«ng thêng; - Danh môc thuèc, ho¸ chÊt, nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt thuèc vµ ho¸ chÊt sö dông trong nu«i trång thñy s¶n ®­îc nhËp khÈu th«ng thêng. 2. C¸c lo¹i gièng, thøc ¨n, nguyªn liÖu s¶n xuÊt thøc ¨n, thuèc, ho¸ chÊt vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc, ho¸ chÊt cha cã tªn trong danh môc nhËp khÈu th«ng thêng chØ ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam khi cã giÊy phÐp nhËp khÈu kh¶o nghiÖm do Bé Thñy s¶n cÊp. Sau thêi gian kh¶o nghiÖm, Bé Thñy s¶n quyÕt ®Þnh bæ sung hay kh«ng bæ sung mÆt hµng cã liªn quan vµo danh môc nhËp khÈu th«ng thêng. Khi ®­îc Bé Thñy s¶n bæ sung vµo danh môc nhËp khÈu th«ng thêng, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸ vµ kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu. III- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA NG¢N HµNG NHµ N¦íC Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý Kh«ng cã. Hµng hãa nhËp khÈu 1 ¤ t« chuyªn dïng chë tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 2 M¸y ®a n¨ng ®Õm, ph©n lo¹i, ®ãng bã vµ hñy tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 3 Cöa kho tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 4 GiÊy in tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 5 Mùc in tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 6 M¸y Ðp ph«i chèng gi¶ vµ ph«i chèng gi¶ ®Ó sö dông cho tiÒn, ng©n phiÕu thanh to¸n vµ c¸c lo¹i Ên chØ, giÊy tê cã gi¸ kh¸c thuéc ngµnh Ng©n hµng ph¸t hµnh vµ qu¶n lý. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 7 M¸y in tiÒn (theo tiªu chÝ kü thuËt do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè). ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 8 M¸y ®óc, dËp tiÒn kim lo¹i (theo tiªu chÝ kü thuËt do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè). ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu Nguyªn t¾c qu¶n lý : - Ng©n hµng Nhµ n­íc chØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu c¸c lo¹i hµng hãa quy ®Þnh t¹i danh môc nµy vµ chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý sö dông ®óng môc ®Ých. IV- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA TæNG CôC B¦U §IÖN Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý Tem b­u chÝnh, Ên phÈm tem vµ c¸c mÆt hµng tem bu chÝnh. GiÊy phÐp xuÊt khÈu Hµng hãa nhËp khÈu 1 Tem buu chÝnh, Ên phÈm tem vµ c¸c mÆt hµng tem bu chÝnh. GiÊy phÐp nhËp khÈu 2 ThiÕt bÞ ph¸t, thu-ph¸t sãng v« tuyÕn ®iÖn cã b¨ng tÇn sè n»m trong kho¶ng tõ 9KHz ®Õn 400GHz, c«ng suÊt tõ 60mW trë lªn. GiÊy phÐp nhËp khÈu 3 ThiÕt bÞ ra ®a, thiÕt bÞ trî gióp b»ng sãng v« tuyÕn vµ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn xa b»ng sãng v« tuyÕn. GiÊy phÐp nhËp khÈu 4 Tæng ®µi dung l­îng lín vµ nhá, thiÕt bÞ truy nhËp m¹ng sö dông giao diÖn V 5.1 vµ V 5.2. Chøng nhËn hîp chuÈn 5 Tæng ®µi PABX Chøng nhËn hîp chuÈn 6 ThiÕt bÞ truyÒn dÉn. Chøng nhËn hîp chuÈn 7 C¸p sîi quang. Chøng nhËn hîp chuÈn 8 C¸p th«ng tin kim lo¹i. Chøng nhËn hîp chuÈn 9 ThiÕt bÞ ®iÖn tho¹i kh«ng d©y. Chøng nhËn hîp chuÈn 10 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi kÕt nèi vµo m¹ng PSTN, ISDN. Chøng nhËn hîp chuÈn 11 M¸y telex. Chøng nhËn hîp chuÈn 12 M¸y fax. Chøng nhËn hîp chuÈn 13 M¸y nh¾n tin. Chøng nhËn hîp chuÈn 14 M¸y ®iÖn tho¹i di ®éng. Chøng nhËn hîp chuÈn 15 M¸y ®iÖn tho¹i thÊy h×nh tèc ®é thÊp. Chøng nhËn hîp chuÈn -GiÊy chøng nhËn hîp chuÈn quy ®Þnh t¹i danh môc nµy cã gi¸ trÞ tèi thiÓu lµ 2 n¨m. Trong thêi gian giÊy chøng nhËn hîp chuÈn cßn hiÖu lùc, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo c¸c quy ®Þnh cña giÊy chøng nhËn hîp chuÈn, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng hoÆc trÞ gi¸.  V- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé V¡N HO¸ - TH¤NG TIN ___ Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý 1 HiÖn vËt thuéc c¸c b¶o tµng vµ c¸c di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ CÊm xuÊt khÈu 2 C¸c lo¹i t­îng phËt vµ ®å thê cóng b»ng mäi chÊt liÖu xuÊt xø tõ nh÷ng n¬i thê tù cña c¸c t«n gi¸o (®×nh, chïa, miÕu, nhµ thê ...) CÊm xuÊt khÈu 3 S¸ch, b¸o, phim ®iÖn ¶nh, phim video, vËt thÓ ®· ghi h×nh, ghi tiÕng hoÆc d÷ liÖu nghe-nh×n kh¸c (CD, VCD, DVD, c¸t-xÐt ...) vµ c¸c v¨n ho¸ phÈm kh¸c thuéc lo¹i cÊm phæ biÕn, lu hµnh t¹i ViÖt Nam. CÊm xuÊt khÈu 4 C¸c lo¹i Ên phÈm (s¸ch, b¸o, t¹p chÝ, tranh, ¶nh, lÞch ...) kh«ng thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña kho¶n 3 trªn ®©y. Hå s¬ nguån gèc 5 T¸c phÈm ®iÖn ¶nh vµ s¶n phÈm nghe-nh×n kh¸c, ®­îc ghi trªn mäi chÊt liÖu vµ kh«ng thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña kho¶n 3 trªn ®©y. Hå s¬ nguån gèc 6 C¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt thuéc c¸c thÓ lo¹i, míi ®­îc s¶n xuÊt, trªn mäi chÊt liÖu nh giÊy, v¶i, lôa, gç, s¬n mµi, ®ång, th¹ch cao ... Hå s¬ nguån gèc Hµng hãa nhËp khÈu 1 C¸c lo¹i Ên phÈm (s¸ch, b¸o, t¹p chÝ, tranh, ¶nh, lÞch ...). Phª duyÖt néi dung 2 T¸c phÈm ®iÖn ¶nh vµ s¶n phÈm nghe-nh×n kh¸c, ghi trªn mäi chÊt liÖu. Phª duyÖt néi dung 3 HÖ thèng chÕ b¶n vµ s¾p ch÷ chuyªn dïng ngµnh in (m¸y quÐt, m¸y kh¾c ph©n mµu, m¸y tr¸ng hiÖn phim vµ b¶n in, thiÕt bÞ t¹o mÉu). GiÊy phÐp nhËp khÈu 4 M¸y in offset, m¸y in flexo, m¸y in èng ®ång, m¸y in gia nhiÖt, m¸y in tampon vµ m¸y in laser mµu. GiÊy phÐp nhËp khÈu  Nguyªn t¾c qu¶n lý 1. C¸c s¶n phÈm nªu t¹i kho¶n 4, 5, 6 phÇn hµng hãa xuÊt khÈu ®­îc phÐp xuÊt khÈu theo nhu cÇu, thñ tôc gi¶i quyÕt t¹i h¶i quan, khi : - §­îc phÐp s¶n xuÊt vµ lu hµnh t¹i ViÖt Nam, hoÆc - Cã giÊy tê chøng minh nguån gèc râ rµng. Bé V¨n ho¸ - Th«ng tin chÞu tr¸ch nhiÖm híng dÉn cô thÓ nguyªn t¾c nµy, kh«ng cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu vµ kh«ng phª duyÖt néi dung, sè l­îng, trÞ gi¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu. 2. §èi víi s¶n phÈm nghe - nh×n kh«ng ph¶i t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, Bé V¨n ho¸ - Th«ng tin ñy quyÒn cho c¸c Së V¨n ho¸ - Th«ng tin phª duyÖt néi dung. Ngêi nhËp khÈu cã quyÒn ®Ò nghÞ phª duyÖt néi dung t¹i Së V¨n ho¸ - Th«ng tin nµo thuËn tiÖn. VI- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé Y TÕ _______ Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý Kh«ng cã Hµng hãa nhËp khÈu 1 ChÊt g©y nghiÖn, chÊt híng t©m thÇn, tiÒn chÊt (bao gåm c¶ thuèc thµnh phÈm). CÊm nhËp khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu 2 Thuèc thµnh phÈm phßng vµ ch÷a bÖnh cho ngêi, ®· cã sè ®¨ng ký. X¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu 3 Thuèc thµnh phÈm phßng vµ ch÷a bÖnh cho ngêi, cha cã sè ®¨ng ký. GiÊy phÐp nhËp khÈu 4 Nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc, d­îc liÖu, t¸ d­îc, vá nang thuèc, bao b× tiÕp xóc trùc tiÕp víi thuèc. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 5 Mü phÈm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn søc khoÎ con ngêi. §¨ng ký l­u hµnh 6 V¾c xin, sinh phÈm miÔn dÞch. GiÊy phÐp nhËp khÈu 7 ThiÕt bÞ y tÕ cã kh¶ n¨ng g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn søc khoÎ con ngêi. CÊm nhËp khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu 8 Ho¸ chÊt, chÕ phÈm diÖt c«n trïng, diÖt khuÈn dïng trong lÜnh vùc gia dông vµ y tÕ. §¨ng ký lu hµnh Nguyªn t¾c qu¶n lý : 1. X¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu ph¶i cã hiÖu lùc trong thêi gian tèi thiÓu lµ 24 th¸ng kÓ tõ ngµy ®¬n hµng ®­îc x¸c nhËn. Kh«ng phª duyÖt vµ kh«ng sö dông bÊt cø biÖn ph¸p nµo kh¸c ®Ó h¹n chÕ sè l­îng hoÆc trÞ gi¸ cña hµng hãa khi x¸c nhËn ®¬n hµng. 2. Hµng hãa thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña giÊy phÐp kh¶o nghiÖm ph¶i tu©n thñ néi dung kh¶o nghiÖm vµ thêi h¹n kh¶o nghiÖm theo híng dÉn cña Bé Y tÕ. C¨n cø kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm, Bé Y tÕ quyÕt ®Þnh cho phÐp hay kh«ng cho phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam. Khi ®­îc Bé Y tÕ cho phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu hoÆc x¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu. 3. Hµng hãa thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña biÖn ph¸p ®¨ng ký lu hµnh, khi ®· cã sè ®¨ng ký, ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu hoÆc x¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu. VII- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé C¤NG NGHIÖP _______ Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý 1 Mét sè chñng lo¹i kho¸ng s¶n hµng hãa. Quy ®Þnh ®iÒu kiÖn hoÆc tiªu chuÈn Hµng hãa nhËp khÈu 1 Ho¸ chÊt ®éc h¹i vµ s¶n phÈm cã ho¸ chÊt ®éc h¹i. Ban hµnh danh môc cÊm nhËp khÈu vµ danh môc nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn 2 Natri hydroxyt (d¹ng láng). Quy ®Þnh tiªu chuÈn 3 Acid clohydric. Quy ®Þnh tiªu chuÈn 4 Acid sulfuaric kü thuËt. Quy ®Þnh tiªu chuÈn 6 Acid sulfuaric tinh khiÕt Quy ®Þnh tiªu chuÈn 5 Acid phosphoric kü thuËt. Quy ®Þnh tiªu chuÈn 7 PhÌn ®¬n tõ hydroxyt nh«m. Quy ®Þnh tiªu chuÈn  Nguyªn t¾c qu¶n lý : Trõ c¸c mÆt hµng cÊm nªu t¹i ®iÓm 1 phÇn hµng hãa nhËp khÈu, ®èi víi c¸c mÆt hµng cßn l¹i Bé C«ng nghiÖp chØ quy ®Þnh ®iÒu kiÖn ®­îc xuÊt khÈu, nhËp khÈu hoÆc tiªu chuÈn kü thuËt cÇn ®¸p øng khi xuÊt khÈu, nhËp khÈu, kh«ng cÊp giÊy phÐp, giÊy x¸c nhËn vµ kh«ng phª duyÖt sè l­îng hoÆc trÞ gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ./. TH¤NG T¦ Söa ®æi bæ sung môc 4 phÇn II Phô lôc sè 02 vÒ mét sè chñng lo¹i thÐp x©y dùng Ban hµnh kÌm theo Th«ng t­ sè 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­¬ng m¹i. _______ C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTg ngµy 04 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng hãa thêi kú 2001 - 2005 vµ c¨n cø Th«ng t sè 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­ng m¹i híng dÉn thùc hiÖn quyÕt ®Þnh nãi trªn; C¨n cø v¨n b¶n sè 1459/CV-KH§T ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 vµ v¨n b¶n sè 1944/CV-KH§T ngµy 21 th¸ng 5 n¨m 2001 cña Bé C«ng nghiÖp vÒ qu¶n lý nhËp khÈu thÐp x©y dùng; Bé Th­¬ng h­íng dÉn cô thÓ nh­ sau: M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 4    Mét sè chñng lo¹i thÐp x©y dùng: 31/12/2001 - ThÐp x©y dùng trßn tr¬n tõ #6 # #40 mm. - ThÐp x©y dùng trßn gai (®èt, v»n, g©n, xo¾n) tõ #10 # #40 mm. - ThÐp gãc ®Òu (V), gãc lÖch (L) 20 # 125 mm. - C¸c lo¹i thÐp h×nh d¹ng C (U), I, H tõ 140 mm trë xuèng. - C¸c lo¹i thÐp èng hµn: ®en, m¹ kÏm tõ #14 # #115 mm. - ThÐp l¸ m¹ kÏm ph¼ng, dµy tõ 0,25 - 0,55 mm, chiÒu dµi ®Õn 3.500 mm; thÐp l¸ m¹ kÏm d¹ng mói; thÐp l¸ m¹ mµu d¹ng mói. - C¸c lo¹i d©y thÐp thêng: ®en mÒm, ®en cøng, d©y m¹ kÏm, d©y thÐp gai vµ líi B40. Tµi LiÖu tham kh¶o B¸o c¸o vÒ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan vµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam, 1999 - VCCI. Gi¸o tr×nh: “ Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ”, 1997 - GS. PTS T« Xu©n D©n- PTS. Vò ChÝ Léc Gi¸o tr×nh: “Kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng”, 1997 “Héi nhËp kinh tÕ, th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi”, Tµi liÖu nghiªn cøu cÊp bé, 2002 - TS. NguyÔn Phóc Khanh - ThS. NguyÔn Quang Minh - ThS. Bïi ThÞ Lý - CN. NguyÔn Quang HiÖp http:// www.cpv.org.vn/tccs/so05-2k/nhc-nka-asean10/ T¹p chÝ Th­¬ng m¹i - sè 14/2002Bµi: “§éc quyÒn h¹n chÕ t¸c dông cña b¶o hé” - Vò Trung §Ýnh T¹p chÝ Th­¬ng m¹i - sè 18/2002 - sè19/2002 Bµi: “Hµng rµo phi thuÕ quan - c¸c rµo c¶n ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ” - NguyÔn Thanh H­ng - NguyÔn ThÞ Thanh Thuû T¹p chÝ Th­¬ng m¹i - Sè 21/2002Bµi: “§Êu tranh víi rµo c¶n chèng b¸n ph¸ gi¸” “ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ” - Nxb ChÝnh trÞ 2000