LỜI MỞ ĐẦU
Tranh chấp dân sự nói chung và tranh chấp kinh tế nói riêng là điềukhó tránh khỏi trong đời sống kinh tế xã hội của mỗi đất nước.Khi có tranh chấp kinh tế xảy ra, có nghĩa là lợi ích kinh tế của một bên nào đó bị vi phạm. Khi lợi ích bị vi phạm thì các bên đều muốn nhanh chóng giải quyết , vừa để bảo vệ quyền lợi kinh tế của mình vừa để nhanh chóng duy trì ổn định, tiếp tục phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh. Phương thức thông dụng nhất đểgiải quyết các tranh chấp này là các bên tự thoả thuận thương lượng với nhau. Tuy nhiên có những tranh chấp kinh tế mà các bên không tự hoà giải được, khi đó họ phải nhờ đến sự can thiệp của Nhà nước hay một cơ quan tổ chức nào đó. Ở Việt Nam hiện nay, các cơ quan có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp kinh tế là các Trung tâm Trọng tài vàToà án các cấp ( cụ thể là các Toà án nhân dân cấp huyện và các Toà kinh tế ở các Toà án nhân dân tỉnh , Toà án nhân dân tối cao ).
Việc giải quyết tranh chấp kinh tế bằng Toà án là một vấn đề khá mới mẻ nước ta bởi Toà kinh tế mới được thành lập theo Luật sửađổi bổ sung một số điều của Luật tổ chức Toà án nhân dân ngày 28.12.1993. Bên cạnh những kết quả đạt được hoạt động của Toà kinh tế đâng gặp phải những khó khăn và tồn tại đáng kể.Thực tiễn hoạt động của Toà kinh tế trong những năm qua đã và đang đặt ra câu hỏi : liệu những chế định về Toà kinh tế đã thực sự phù hợp với yêu cầu đặt ra của các nhà doanh nghiệp, của nền kinh tế thị trường, của công cuộc cải cách tư pháp hay chưa ? Đây không chỉ là vấn đề mà các nhà làm luật và các cơ quan có thẩm quyền đang chú ý nghiên cứu, mà cũng là vấn đề mà em rất quan tâm. Đó cũng chínhlà lý do khiến em lựa chọn đề tài này.Mục đích của bài viết không phải là tổng kết hoạt động của Toà án cũng không phải là đưa ra các giải phương pháp để hoàn thiện chế định về Toà kinh tế bởi đây là việc làm của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Bài viết chỉ mong muốn đưa ra một cách nhìn tổng quát về Toà kinh tế từ cơ cấu tổ chức, thẩm quyền, hoạt động xét xử đến những tồn tại và khó khăn đang vướng mắc, đồng thời nêu lên một số kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện cơ cấu tổ chức và hoạt động của Toà kinh tế.
Nội dung của đề án gồm 3 chương :
Chương I : Lịch sử hình thành và phát triển của Toà kinh tế.
Chương II : Qui chế pháp lý về Toà kinh tế .
Chương III : Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và hoạt động của Toà kinh tế.
Do trình độ hiểu biết còn hạn chế, bài viết không thể tránh khỏi những thiếu sót, mong thầy chỉ bảo, giúp đỡ để đề tài của em được tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn.
30 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2295 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và hoạt động của Toà kinh tế, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
c«ng ty víi nhau liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp , ho¹t ®éng gi¶i thÓ c«ng ty
- Tranh chÊp gi÷a c«ng ty víi c¸c thµnh viªn cña c«ng ty
Kh¸i niÖm c«ng ty bao gåm c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ c«g ty cæ phÇn . §©y lµ c¸c tranh chÊp vÒ phÇn vèn gãp cña mçi thµnh viªn víi c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n , vÒ mÖnh gi¸ cæ phiÕu vµ sè cæ phiÕu ph¸t hµnh ®èi víi c«ng ty cæ phÇn , vÒ quyÒn ®îc chia lîi nhuËn hoÆc vÒ nghÜa vô chÞu lç vµo c«ng ty ... vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp , ho¹t ®éng , gi¶i thÓ c«ng ty.
- Tranh chÊp gi÷a c¸c thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau
§©y lµ c¸c tranh chÊp vÒ viÖc chuyÓn nhîng phÇn vèn gãp vµo c«ng ty gi÷a c¸c thµnh viªn cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n , vÒ viÖc chuyÓn nhîng cæ phiÕu , vÒ mÖnh gi¸ cæ phiÕu , sè cæ phiÕu ph¸t hµnh vµ tr¸i phiÕu cña c«ng ty cæ phÇn , ...vµ cÊc vÊn ®Ò kh¸c .
c/ C¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu
§©y lµ viÖc tranh chÊp vÒ viÖc mua b¸n cæ phiÕu , tr¸i phiÕu ®· ph¸t hµnh vµ tr¸i phiÕu , cæ phiÕu míi sÏ ph¸t hµnh cña c«ng ty cæ phÇn .
d/ C¸c tranh chÊp kinh tÕ kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt
Lµ c¸c tranh chÊp mµ trong t¬ng lai cã thÓ x¶y ra vµ v¨n b¶n ph¸p luËt míi qui ®Þnh ®ã lµ c¸c tranh chÊp kinh tÕ vµ thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña Toµ ¸n
Víi c¸ch hiÓu vÒ tranh chÊp kinh tÕ nh vËy , thÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ ®îc qui ®Þnh nh sau :
2. ThÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ .
Theo Ph¸p lÖnh Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ngµy 16.3.1994 , thÈm quyÒn cña Toµ ¸n gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ cã thÓ ph©n biÖt thµnh .
- ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n c¸c cÊp
- ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n theo l·nh thæ
- ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n theo sù lùa chän cña nguyªn ®¬n
2.1: ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n c¸c cÊp
a/ ThÈm quyÒn cña To¸ ¸n nh©n d©n huyÖn , quËn , thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh ( Toµ ¸n cÊp huyÖn ) .
Nh trªn ®· ®Ò cËp ë Toµ ¸n cÊp huyÖn kh«ng cã Toµ ¸n kinh tÕ nhng nh vËy kh«ng cã nghÜa lµ Toµ ¸n cÊp huyÖn kh«ng cã thÈm quyÒn xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ . ë Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn , cã c¸c ThÈm ph¸n kinh tÕ chuyªn tr¸ch lµm nhiÖm vô gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ . Theo ®iÒu 13 kho¶n 1 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i c¸c vô ¸n kinh tÕ ,Toµ ¸n cÊp huyÖn cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm nh÷ng tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ mµ gi¸ trÞ tranh chÊp díi 50 triÖu ®ång , trõ trêng hîp cã nh©n tè níc ngoµi
Nh vËy , nh÷ng tranh chÊp thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña Toµ ¸n cÊp huyÖn ph¶i cã ®ñ 3 ®iÒu kiÖn sau :
-Ph¶i lµ tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ
-Gi¸ trÞ tranh chÊp díi 50 triÖu ®ång
-Kh«ng cã nh©n tè níc ngoµi
“ Tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ” ë ®©y ®îc hiÓu theo ®iÒu 13 kho¶n 1 cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ . Tøc lµ tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n , gi÷a ph¸p nh©n víi c¸ nh©n ®¨ng ký kinh doanh .
Mäi tranh chÊp kh¸c nh tranh chÊp vÒ chøng kho¸n ,vÒ qu¶ng c¸o , ... hoÆc tranh chÊp cã yÕu tè níc ngoµi th× dï gi¸ trÞ tranh chÊp nhá h¬n 50 triÖu ®ång vÉn kh«ng thuéc thÈm quyÒn s¬ thÈm cña Toµ ¸n cÊp huyÖn .
b/ ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n nh©n d©n tØnh , thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng (toµ ¸n kinh tÕ cÊp tØnh ) .
* ThÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh
Theo LuËt söa ®æi , bæ sung LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n vµ Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ , Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh cã thÈm quyÒn .
- S¬ thÈm tÊt c¶ c¸c vô ¸n kinh tÕ theo qui ®Þnh t¹i §iÒu 12 cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ , trõ c¸c vô ¸n thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n cÊp huyÖn .
Tuy nhiªn , trong trêng hîp cÇn thiÕt , cã thÓ lÊy lªn ®Ó gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n cÊp huyÖn .
- Phóc thÈm nh÷ng vô ¸n kinh tÕ mµ b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh s¬ thÈm cha cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña Toµ ¸n cÊp díi bÞ kh¸ng c¸o kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông .
- Gi¶i quyÕt viÖc ph¸ s¶n doanh nghiÖp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt
Tãm l¹i , thÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®îc qui ®Þnh kh¸ réng , bao trïm hÇu hÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ .
* ThÈm quyÒn cña ñy ban thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®èi víi c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ : gi¸m ®èc thÈm , t¸i thÈm nh÷ng vô ¸n , quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc cña ph¸p luËt cña Toµ ¸n cÊp díi bÞ kh¸ng nghÞ .
c/ ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao
* ThÈm quyÒn cña c¸c Toµ phóc thÈm Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ
C¸c thÈm ph¸p kinh tÕ ë c¸c Toµ phóc thÈm cã thÈm quyÒn
- Phóc thÈm c¸c vô ¸n mµ b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh s¬ thÈm cña Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh bÞ kh¸ng c¸o ,kh¸ng nghÞ .
- Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh vÒ tuyªn bè ph¸ s¶n
QuyÕt ®Þnh cña c¸c Toµ phóc thÈm Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng .
* ThÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ :
Gi¸m ®èc thÈm , t¸i thÈm nh÷ng vô ¸n mµ b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt bÞ kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông .
* ThÈm quyÒn cña Uû ban thÈm ph¸n , Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ gi¸m ®èc thÈm t¸i thÈm nh÷ng vô ¸n mµ b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña c¸c Toµ ¸n cÊp díi
2.2: ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n theo l·nh thæ
§iÒu 14 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ qui ®Þnh: Toµ ¸n cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ Toµ ¸n n¬i bÞ ®¬n cã trô së hoÆc c tró , trong trêng hîp vô ¸n chØ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n th× Toµ ¸n n¬i cã bÊt ®éng s¶n gi¶i quyÕt .
2.3: ThÈm quyÒn theo sù lùa chän cña nguyªn ®¬n .
ThÈm quyÒn nµy ®îc qui ®Þnh t¹i ®iÒu 15 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ
Nguyªn ®¬n cã quyÒn lùa chän Toµ ¸n ®Ó yªu cÇu gi¶i quyÕt vô ¸n trong c¸c trêng hîp sau ®©y :
- NÕu kh«ng biÕt râ trô së hoÆc n¬i c tró cña bÞ ®¬n , th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n n¬i cã tµi s¶n , n¬i cã trô së hoÆc n¬i c tró cuèi cïng cña bÞ ®¬n gi¶i quyÕt vô ¸n ;
- NÕu vô ¸n ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng cña chi nh¸nh doanh nghiÖp , th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n n¬i doanh nghiÖp cã trô së hoÆc n¬i cã chi nh¸nh ®ã gi¶i quyÕt vô ¸n ;
- NÕu vô ¸n ph¸t sinh do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ , th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n n¬i thùc hiÖn hîp ®ång gi¶i quyÕt vô ¸n;
- N¬i c¸c bÞ ®¬n cã trô së hoÆc n¬i c tró kh¸c nhau , th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n n¬i cã trô së hoÆc n¬i c tró cña mét trong c¸c bÞ ®¬n gi¶i quyÕt vô ¸n ;
- NÕu vô ¸n kh«ng chØ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n , th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n n¬i cã bÊt ®éng s¶n , n¬i cã trô së hoÆc c tró cña bÞ ®¬n gi¶i quyÕt vô ¸n ;
- NÕu vô ¸n liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ë nhiÒu n¬i kh¸c nhau , th× nguyªn ®¬n cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n ë mét trong c¸c n¬i ®ã gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n .
Tãm l¹i , vÒ c¬ cÊu tæ chøc còng nh thÈm quyÒn , chøc n¨ng cña Toµ kinh tÕ lµ t¬ng ®èi phï hîp . ViÖc tæ chøc Toµ kinh tÕ lµ mét Toµ chuyªn tr¸ch trong hÖ thèng Toµ ¸n nh©n d©n ®· t¹o ra sù thèng nhÊt vÒ tæ chøc cña hÖ thèng Toµ ¸n nh©n d©n ®ång thêi t¨ng thªm sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c xÐt sö . MÆt kh¸c , nã ®¶m b¶o sù tiÕt kiÖm , gän nhÑ trong tæ chøc bé m¸y Nhµ níc . ViÖc trao cho Toµ kinh tÕ hai chøc n¨ng ( xÐt xö vô ¸n kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt ph¸ s¶n doanh nghiÖp ) lµ phï hîp víi thùc tiÔn cña c¸n bé t ph¸p còng nh ®éi ngò thÈm ph¸n cßn yÕu vÒ n¨ng lùc tr×nh ®é vµ thiÕu vÒ sè lîng , bíc ®Çu ®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ gi¶i quyÕt trang chÊp kinh tÕ , yªu cÇu vÒ tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp trong giai ®o¹n nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn.
III - Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ
Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ (cßn gäi lµ tè tông kinh tÕ ) bao gåm nh÷ng qui ®Þnh vÒ nguyªn t¾c gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ vµ tr×nh tù gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ . Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ lµ nh÷ng t tëng chØ ®¹o viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®îc thÓ hiÖn trong c¸c qui ph¹m ph¸p luËt vÒ tè tông kinh tÕ , Vµ c¬ quan tiÕn hµnh tè tông ph¶i tuyÖt ®èi tu©n theo . Cßn tr×nh tù gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ chÝnh lµ c¸c bíc ,c¸c kh©u mµ ph¸p luËt qui ®Þnh cho c¸c ®¬ng sù vµ Toµ ¸n ph¶i thùc hiÖn khi tiÕn hµnh tè tông kinh tÕ . VÒ c¬ b¶n , thñ tôc tè tông kinh tÕ còng t¬ng tù nh tè tông d©n sù . §Çu tiªn chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tè tông kinh tÕ .
1. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tè tông kinh tÕ
1.1: Nguyªn t¾c t«n träng quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®¬ng sù
Theo ®iÒu 2 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ , quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®¬ng sù ®îc qui ®Þnh nh sau : Ngêi khëi kiÖn cã quyÒn rót ®¬n kiÖn , thay ®æi néi dung ®¬n kiÖn . C¸c ®¬ng sù cã quyÒn hµo gi¶i víi nhau . Trªn c¬ së ®¶m b¶o quyÒn tù do kinh doanh , tù do ký kÕt hîp ®ång theo ph¸p luËt , Nhµ níc kh«ng can thiÖp vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®óng ph¸p luËt . V× vËy khi x¶y ra tranh chÊp , Nhµ níc ( mµ ®¹i diÖn lµ Toµ ¸n ) chØ tham gia gi¶i quyÕt nÕu ®¬ng sù yªu cÇu , nghÜa lµ cã ®¬n kiÖn . Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp , ngêi khëi kiÖn cã quyÒn rót ®¬n , thay ®æi néi dung ®¬n kiÖn ; c¸c ®¬ng sù cã quyÒn hoµ gi¶i th¬ng lîng víi nhau vµ Toµ ¸n ph¶i t«n träng c¸c quyÒn ®ã . Cã thÓ nãi , ®©y lµ mét nguyªn t¾c rÊt c¬ b¶n cña tè tônh kinh tÕ .
1.2: Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt
QuyÒn b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt lµ mét quyÒn c¬ b¶n cña c«ng d©n ®· ®îc ghi trong §iÒu 52 cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 vµ §iÒu 6 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ . Sù b×nh ®¼ng trong tè tông kinh tÕ ®îc hiÓu lµ b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜ vô trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n . Cô thÓ lµ , khi c¸c doanh nghiÖp hay ngêi kinh doanh tham gia tè tông kinh tÕ th× kh«ng cã sù ph©n biÖt ®ã lµ doanh nghiÖp Nhµ níc , c«ng ty , hîp t¸c x· , doanh nghiÖp t nh©n , ...; c¸c bªn ®Òu cã quyÒn vµ nghÜa vô b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt .
1.3: Nguyªn t¾c xÐt sö c«ng khai
§©y kh«ng chØ lµ nguyªn t¾c trong tè tông kinh tÕ mµ cßn lµ nguyªn t¾c hiÕn ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng cña Toµ ¸n . Bëi v× : ho¹t ®éng xÐt xö cña Toµ ¸n ngoµi môc ®Ých b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ®¬ng sù cßn mang ý nghÜa gi¸o dôc , n©ng cao ý thøc t«n träng ph¸p luËt cña c«ng d©n . Tuy nhiªn , theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt , trong mét sè trêng hîp vÉn cã thÓ xÐt xö kÝn .
1.4: Nguyªn t¾c Toµ ¸n kh«ng tiÕn hµnh ®iÒu tra mµ chØ x¸c minh thu thËp chøng cø .
Kh«ng gièng nh tè tông h×nh sù , trong tè tông kinh tÕ Toµ ¸n kh«ng tiÕn hµnh ®iÒu tra , xÐt hái ®¬ng sù . C¸c bªn cã quyÒn vµ nghÜa vô tr×nh bµy cung cÊp chøng cø vµ chøng minh ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh . Trong trêng hîp cÇn thiÕt , Toµ ¸n cã thÓ tiÕn hµnh thu thËp , x¸c minh chøng cø nhng chñ yÕu lµ Toµ ¸n c¨n cø vµo c¸c chøng cø mµ ®¬ng sù ®a ra .
1.5: Nguyªn t¾c hoµ gi¶i
Khi x¶y ra tranh chÊp , th«ng thêng c¸c bªn tù hoµ gi¶i th¬ng lîng víi nhau . Khi kh«ng thÓ tù hoµ gi¶i ®îc , hä míi yªu cÇu c¬ quan Nhµ níc can thiÖp . Ngay c¶ khi Nhµ níc ®· can thiÖp , c¸c bªn vÉn cã thÓ hoµ gi¶i víi sù híng dÉn vµ c«ng nhËn cña Toµ ¸n . Hoµ gi¶i lu«n lµ biÖn ph¸p ®îc u tiªn vµ khuyÕn khÝch . ChÝnh v× vËy , hoµ gi¶i kh«ng chØ lµ quyÒn cña c¸c ®¬ng sù tríc khi ®a vô ¸n ra Toµ mµ cßn lµ nghÜa vô cña Toµ ¸n ph¶i tiÕn hµnh ®Î gióp ®¬ng sù tho¶ thuËn víi nhau trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n .
1.6: Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ nhanh chãng , kÞp thêi .
Do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh lµ n¨ng ®éng , nhanh nh¹y nªn viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ kh«ng chØ cÇn ®óng ph¸p luËt mµ cßn ph¶i nhanh chãng døt ®iÓm kÞp thêi , tr¸nh d©y da kÐo dµi .
2. Tr×nh tù gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ
Gåm c¸c giai ®o¹n sau :
-Khëi kiÖn vµ thô lý vô ¸n : Mét vô ¸n kinh tÕ chØ cã thÓ h×nh thµnh bëi mét ®¬n kiÖn . Hµnh ®éng ®a ®¬n kiÖn ®Õn Toµ ¸n cña nguyªn ®¬n lµ hµnh ®éng khëi kiÖn . Toµ ¸n sau khi xem xÐt thÊy ®¬n hîp lÖ th× ghi vµo sæ vµ chÊp nhËn thô lý vô ¸n .
-ChuÈn bÞ xÐt xö : Trong giai ®o¹n nµy , Toµ ¸n tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n , trong ®ã nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn viÖc hoµ gi¶i gi÷a c¸c ®¬ng sù . NÕu hoµ gi¶i thµnh th× Toµ ¸n lËp biªn b¶n hµo gi¶i thµnh vµ ra quyÕt ®Þnh ®×nh chØ vô ¸n . Ngîc l¹i , nÕu kh«ng hoµ gi¶i ®îc th× Toµ ¸n lËp biªn b¶n hoµ gi¶i kh«ng thµnh vµ ra quyÕt ®Þnh ®a vô ¸n ra xÐt xö .
-Phiªn toµ s¬ thÈm : Toµ më phiªn toµ s¬ thÈm ®Ó xÐt xö theo c¸c thñ tôc : thñ tôc b¾t ®Çu phiªn toµ , thñ tôc xÐt hái , thñ tôc tranh luËn , nghÞ ¸n , tuyªn ¸n . NÕu cã kh¸ng c¸o , kh¸ng nghÞ hîp lÖ th× Toµ l¹i tiÕp tôc më phiªn Toµ phóc thÈm .
-Phiªn toµ phóc thÈm : Lµ phiªn toµ ®îc më ra do cã kh¸ng c¸o , kh¸ng nghÞ vÒ quyÕt ®Þnh , b¶n ¸n cña phiªn toµ s¬ thÈm . QuyÕt ®Þnh , b¶n ¸n cña phiªn toµ phóc thÈm cã hiÖu lùc ph¸p luËt vµ c¸c ®¬ng sù kh«ng cã quyÒn kh¸ng c¸o .
-Tuy nhiªn cã thÓ cã nh÷ng trêng hîp b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc bÞ kh¸ng nghÞ hoÆc cã nh÷ng t×nh tiÕt míi lµm thay ®æi néi dung vô ¸n . §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã , Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ qui ®Þnh thñ tôc ®Æc biÖt nh»m xÐt l¹i c¸c b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña Toµ ¸n , ®ã lµ thñ tôc gi¸m ®èc thÈm , t¸i thÈm .
PhÇn lín c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu kh«ng ph©n biÖt tranh chÊp kinh tÕ, tranh chÊp th¬ng m¹i, d©n sù bëi vËy hä thêng ¸p dông mét lo¹i tè tông ®ã lµ tè tông d©n sù. Tuy nhiªn ë níc ta l¹i cã sù ph©n biÖt nµy, ph¸p luËt quy ®Þnh cã mét ph¸p lÖnh vÒ tè tông kinh tÕ vµ mét Ph¸p lÖnh vÒ tè tông d©n sù. Ngoµi ra cßn cã tè tông träng tµi ®Ó ph©n biÖt ®îc chóng ta sÏ tiÕn hµnh so s¸nh.
IV - So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a tè tông kinh tÕ víi tè tông d©n sù , tè tông träng tµi .
1. Tè tông kinh tÕ vµ tè tông d©n sù .
1.1: Lý do ph¶i so s¸nh
Nh ta ®· biÕt , tranh chÊp kinh tÕ suy cho cïng còng lµ tranh chÊp d©n sù . V× vËy vÒ nguyªn t¾c , thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ cã nhiÒu ®iÓm gièng víi thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù . Tuy nhiªn gi÷a hai vÊn ®Ò nµy cã nh÷ng néi dung kh¸c nhau
Së dÜ ph¶i so s¸nh hai thñ tôc tè tông nµy v× : viÖc t×m ra nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau gi÷a hai lo¹i thñ tôc tè tông nµy kh«ng chØ cã gi¸ trÞ khoa häc mµ cßn cã ý nghÜa thùc tiÔn to lín ®èi víi c¶ phÝa c¬ quan tiÕn hµnh tè tông vµ nh÷ng ngêi tham gia tè tông . ViÖc so s¸nh sÏ gióp t×m ra nh÷ng u ®iÓm , nhîc ®iÓm cña c¸c lo¹i tè tông , tõ ®ã gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®Þnh vÒ tè tông .
Thùc chÊt lµ so s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù ban hµnh ngµy 29.11.1989 vµ Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ngµy 16.3.1994
1.2: Sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a tè tông d©n sù vµ tè tông kinh tÕ
a/ VÒ thÈm quyÒn theo nghÜa vô
Theo §iÒu 10 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù , ®îc ¸p dông víi c¸c lo¹i vô viÖc sau :
-Nh÷ng tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u , vÒ hîp ®ång , hoÆc nh÷ng tranh chÊp kh¸c vÒ quyÒn , nghÜa vô theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt d©n sù gi÷a c«ng d©n víi nhau , gi÷a c«ng d©n víi ph¸p nh©n , gi÷a ph¸p nh©n víi nhau , trõ nh÷ng viÖc thuéc thÈm quyÒn cña c¬ quan ,tæ chøc kh¸c ;
-Nh÷ng viÖc vÒ quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh ;
-Nh÷ng viÖc tranh chÊp vÒ lao ®éng ;
-Nh÷ng viÖc x¸c ®Þnh c«ng d©n mÊt tÝch hoÆc ®· chÕt trõ nh÷ng trêng hîp qu©n nh©n , c¸n bé mÊt tÝch hoÆc chÕt trong chiÕn trêng thuéc tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt cña c¸c c¬ quan h÷u quan ;
-Nh÷ng viÖc khiÕu n¹i c¬ quan hé tÞch vÒ tõ chèi ®¨ng ký hoÆc kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu söa ®æi nh÷ng ®iÒu ghi trong giÊy tê vÒ hé tÞch ;
-Nh÷ng viÖc khiÕu n¹i vÒ danh s¸ch cö tri ;
-Nh÷ng viÖc khiÕu n¹i c¬ quan b¸o chÝ kh«ng c¶i chÝnh th«ng tin cã néi dung xóc ph¹m danh dù , nh©n phÈm ngêi kh¸c ;
-C¸c tranh chÊp d©n sù kh¸c do ph¸p luËt qui ®Þnh thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n .
Nh vËy , thñ tôc tè tông d©n sù kh«ng chØ ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c tranh chÊp d©n sù mµ cßn ®îc ¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt mét sè tranh chÊp vÒ lao ®éng , h«n nh©n vµ gia ®×nh , hµnh chÝnh ,...
Thñ tôc tè tông kinh tÕ chØ dîc ¸p dông ®èi víi nh÷ng viÖc ®îc qui ®Þnh ë §iÒu 12 cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ . §ã lµ :
-C¸c tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n , ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh
- C¸c tranh chÊp kinh tÕ gi÷a c«ng ty víi c«ng ty , gi÷a c¸c thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp , ho¹t ®éng , gi¶i thÓ c«ng ty;
-C¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu , tr¸i phiÕu ;
-C¸c tranh chÊp kinh tÕ kh¸c mµ ph¸p luËt qui ®Þnh thuéc thÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ .
b/ VÒ thÈm quyÒn cña Toµ ¸n c¸c cÊp :
Theo §iÒu 11 cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù th× thÈm quyÒn cña Toµ ¸n c¸c cÊp ®îc qui ®Þnh nh sau :
-Toµ ¸n cÊp huyÖn g¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm nh÷ng vô ¸n ®îc qui ®Þnh t¹i §iÒu 10 cña Ph¸p lÖnh nµy , trõ nh÷ng vô ¸n thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n cÊp tØnh;
-Toµ ¸n cÊp tØnh gi¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm nh÷ng vô ¸n sau :
+Tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp theo qui ®Þnh t¹i §iÒu 29 Ph¸p lÖnh b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp (nay lµ ch¬ng II , PhÇn thø s¸u Bé luËt d©n sù ).
+Khi ®¬ng sù lµ ngêi níc ngoµi hoÆc ngêi ViÖt Nam ë níc ngoµi .
+Vô ¸n thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n cÊp huyÖn mµ Toµ ¸n cÊp tØnh lÊy lªn ®Ó gi¶i quyÕt .
-Trong trêng hîp ®Æc biÖt , Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao gi¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm ®ång thêi chung thÈm nh÷ng vô ¸n thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n cÊp díi mµ Toµ ¸m nh©n d©n tèi cao lÊy lªn ®Ó gi¶i quyÕt .
Nh vËy , trong tè tông d©n sù th× Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn lµ c¬ quan cã thÈm quyÒn thô lý hÇu hÕt c¸c vô ¸n d©n sù .
Cßn theo §iÒu 13 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ th× hÇu hÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ l¹i thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n cÊp tØnh
Trong tè tông kinh tÕ , kh«ng cã qui ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm ®ång thêi chung thÈm . Do ®ã , Ph¸p lÖnh kh«ng qui ®Þnh thÈm quyÒn cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lÊy c¸c vô ¸n kinh tÕ thuéc thÈm quyÒn cña Toµ ¸n cÊp díi lªn ®Ó xÐt xö s¬ thÈm ®ång thêi chung thÈm nh trong tè tông d©n sù .
c/ VÒ thµnh phÇn héi ®ång xÐt xö :
§iÒu 16 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù qui ®Þnh vÒ thµnh phÇn héi ®ång xÐt xö , cô thÓ lµ:
-Héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm hoÆc s¬ thÈm ®ång thêi chung thÈm gåm mét thÈm ph¸n vµ hai héi thÈm nh©n d©n .
-Héi ®ång xÐt xö phóc thÈm gåm ba thÈm ph¸n .
-Héi ®ång xÐt xö gi¸m ®èc thÈm hoÆc t¸i thÈm cña Toµ d©n sù Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao gåm ba thÈm ph¸n .
-Uû ban thÈm ph¸n , Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao , Uû ban thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh xÐt xö theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm hoÆc t¸i thÈm nh÷ng vô ¸n thuéc thÈm quyÒn.
§iÒu 17 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ qui ®Þnh thµnh phÇn héi ®ång xÐt xö nh sau :
-Héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm gåm hai thÈm ph¸n vµ mét héi thÈm .
-Héi ®ång xÐt xö phóc thÈm gåm ba thÈm ph¸n .
-Héi ®ång xÐt xö gi¸m ®èc thÈm , t¸i thÈm cña Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao gåm ba thÈm ph¸n .
-Uû ban thÈm ph¸n vµ Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao , Uû ban thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh xÐt xö theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm hoÆc t¸i thÈm ph¶i cã Ýt nhÊt 2/3 tæng sè thµnh viªn tham gia
- C¸c héi ®ång xÐt xö nãi trªn quyÕt ®Þnh theo ®a sè . QuyÕt ®Þnh cña Uû ban thÈm ph¸n vµ Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao , Uû ban thÈm ph¸nToµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ph¶i ®îc qu¸ nöa tæng sè thµnh viªn biÓu quyÕt vµ t¸n thµnh
Héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm trong tè tông kinh tÕ cã sè lîng thÈm ph¸n nhiÒu h¬n so víi Héi ®ång xÐt xö c¸c vô ¸n d©n sù
ViÖc t¨ng sè thÈm ph¸n trong héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n kinh tÕ nh»m n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c xÐt xö . Bëi v× sè ngêi lµ thÈm ph¸n chuyªn nghiÖp chiÕm ®a sè trong h«i ®ång xÐt xö . MÆt kh¸c , môc ®Ých xÐt xö tranh chÊp kinh tÕ lµ gi¶i quyÕt lîi Ých kinh tÕ . Do vËy yÕu tè héi thÈm ( ®¹i diÖn cho x· héi ) tham gia vµo ho¹t ®éng cña Toµ ¸n kh«ng ®ßi hái nh ®èi víi c¸c vô ¸n d©n sù , h×nh sù.
d/ VÒ viÖc tham gia xÐt xö nhiÒu lÇn trong cïng mét vô ¸n
-Theo ®iÓm c , kho¶n 1 , §iÒu 17 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù th× thÈm ph¸n héi thÈm nh©n d©n ph¶i tõ chèi tiÕn hµnh tè tông hoÆc bÞ thay ®æi nÕu ®· cã lÇn ®iÒu tra , hoµ gi¶i , xÐt xö vô ¸n , trõ c¸c thµnh viªn Uû ban thÈm ph¸n , Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao th× ®îc tham gia xÐt xö nhiÒu lÇn cïng mét vô ¸n theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm , t¸i thÈm .
-Theo ®iÓm c, kho¶n 1 , §iÒu 17 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ th× ngoµi c¸c thµnh viªn cña Uû ban thÈm ph¸n ,Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao , c¸c thµnh viªn Uû ban thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh còng ®îc tham gia xÐt xö nhiÒu lÇn trong cïng mét vô ¸n theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm , t¸i thÈm .
e/ VÒ viÖc uû quyÒn cho ngêi kh¸c tham gia tè tông
-Theo §iÒu 22 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù th×cã nh÷ng vô ¸n ®¬ng sù kh«ng ®îc uû quyÒn cho ngêi kh¸c tham gia tè tông mµ ph¶i trùc tiÕp tham gia tè tông . §ã lµ viÖc ly h«n vµ huû viÖc kÕt h«n tr¸i ph¸p luËt.
-Theo §iÒu 23 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ th× víi bÊt kú mét vô tranh chÊp kinh tÕ nµo , ®¬ng sù còng cã thÓ uû quyÒn cho ngêi kh¸c thay mÆt m×nh tham gia tè tông .
f/ VÒ vai trß cña ViÖn kiÓm s¸t
C¶ hai thñ tôc ®Òu ghi nhËn chøc n¨ng kiÓm s¸t viÖc xÐt xö cña ViÖn kiÓm s¸t . Nhng trong thñ tôc tè tông d©n sù ViÖn kiÓm s¸t ®îc quyÒn khëi kiÖn mét sè vô ¸n nhÊt ®Þnh : “Nh÷ng viÖc vi ph¹m ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i cho tµi s¶n x· héi chñ nghÜa ; hoÆc quyÒn lîi cña ngßi lao ®éng trong quan hÖ lao ®éng ; kÕt h«n tr¸i ph¸p luËt ; x©m ph¹m nghiªm träng quyÒn lîi cña ngêi cha thµnh liªn hoÆc cña ngêi cã nhîc ®iÓm vÒ thÓ chÊt hoÆc t©m thÇn nÕu kh«ng cã ai khëi kiÖn th× ViÖn kiÓm s¸t khëi tè”( kho¶n 1 , §iÒu 28 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù ) . Cßn trong tè tông kinh tÕ , xuÊt ph¸t tõ quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®¬ng sù còng nh kh¶ n¨ng nhiÒu mÆt cña nhµ kinh doanh , Ph¸p lÖnh nµy kh«ng qui ®Þnh quyÒn khëi tè cña ViÖn kiÓm s¸t .
h/ VÒ quyÒn khëi kiÖn vô ¸n
-Thñ tôc tè tông d©n sù qui ®Þnh kh«ng chØ cã c¸ nh©n , ph¸p nh©n míi cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n d©n sù ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh ®ang bÞ tranh chÊp hay x©m h¹i mµ c¸c tæ chøc , c¸c c¬ quan Nhµ níc , trong mét sè trêng hîp nhÊt ®Þnh , còng ®îc quyÒn khëi kiÖn ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc , cña tËp thÓ hay cña ngêi kh¸c .
-Theo thñ tôc tè tông kinh tÕ th× chØ cã c¸c c¸ nh©n kinh doanh , ph¸p nh©n míi cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n kinh tÕ ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña m×nh ®ang bÞ tranh chÊp hoÆc vi ph¹m
i/ VÒ nghÜa vô ®iÒu tra cña Toµ ¸n .
Theo thñ tôc tè tông d©n sù , Toµ ¸n cã nghÜa vô ph¶i ®iÒu tra , thu thËp chøng cø khi gi¶i quyÕt vô ¸n . Cßn trong tè tông kinh tÕ , Toµ ¸n kh«ng cã nghÜa vô nµy.
Trong trêng hîp cÇn thiÕt , Toµ kinh tÕ cã thÓ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p x¸c minh , thu thËp chøng cø ®¶m b¶o cho viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n chÝnh x¸c
j/ VÒ hoµ gi¶i .
C¶ hai thñ tôc ®Òu ghi nhËn nguyªn t¾c hoµ gi¶i . Nhng trong thñ tôc tè tông kinh tÕ nguyªn t¾c nµy ®îc ¸p dông víi mét ph¹m vi réng h¬n cô thÓ lµ :
Trong thñ tôc tè tông d©n sù , nguyªn t¾c hoµ gi¶i chØ ®îc ¸p dông kÓ tõ khi Toµ ¸n ®· thô lý vô ¸n ; cßn trong thñ tôc tè tông kinh tÕ, nguyªn t¾c nµy ®îc ¸p dông tríc khi ®a vô ¸n ra Toµ ¸n còng nh ë bÊt cø giai ®o¹n nµo cña qu¸ tr×nh tè tông .
Trong tè tông d©n sù cã nh÷ng vô viÖc kh«ng ®îc phÐp tiÕn hµnh hoµ gi¶i . Cßn trong tè tông kinh tÕ ph¸p luËt kh«ng cã qui ®Þnh nh÷ng viÖc kh«ng ®îc phÐp hoµ gi¶i . Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù t¹i §iÒu 43 cã qui ®Þnh mét lo¹t c¸c vô viÖc kh«ng ®îc tiÕn hµnh hoµ gi¶i . §ã lµ c¸c viÖc nh sau :
-Huû viÖc kÕt h«n tr¸i hîp ph¸p ;
-§ßi båi thêng thiÖt h¹i g©y ra cho tµi s¶n cña Nhµ níc ;
-Nh÷ng viÖc ph¸t sinh tõ giao dÞch tr¸i ph¸p luËt ;
-Nh÷ng viÖc x¸c ®Þnh c«ng d©n mÊt tÝch hoÆc ®· chÕt ;
-Nh÷ng viÖc khiÕu n¹i c¬ quan hé tÞch vÒ viÖc tõ chèi kh«ng ®¨ng ký hoÆc kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu söa ®æi nh÷ng ®iÒu ghi trong giÊy tê vÒ hé tÞch ;
-Nh÷ng khiÕu n¹i vÒ danh s¸ch cö tri;
k/ VÒ thêi hiÖu , thêi h¹n .
Nh×n chung , c¸c thêi hiÖu , thêi h¹n trong thñ tôc tè tông kinh tÕ ®Òu ng¾n h¬n so víi thêi hiÖu, thêi h¹n trong thñ tôc tè tông d©n sù . Cô thÓ lµ ( xem b¶ng so s¸nh díi ®©y )
B¶ng so s¸nh vÒ thêi hiÖu , thêi h¹n cña 2 lo¹i thñ tôc
(Theo Cuèn Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng Toµn ¸n cña Th¹c sÜ LuËt häc §µo V¨n Héi)
Sè
ViÖc gi¶i quyÕt
Tè tông d©n sù
Tè tông kinh tÕ
1
Khëi kiÖn
NhiÒu thêi hiÖu kh¸c nhau, tèi ®a lµ 10 n¨m, do luËt néi dung qui ®Þnh
§îc PLTTGQCVAKT qui ®Þnh cô thÓ lµ 6 th¸ng
2
ChuyÓn vô ¸n khi kh«ng cã thÈm quyÒn
Kh«ng cã qui ®Þnh
3 ngµy
3
Nép tiÒn t¹m øng ¸n phÝ
1 th¸ng , gia h¹n thªm 1 th¸ng
7 ngµy kÓ tõ ngµy th«ng b¸o
4
Th«ng b¸o cho bÞ ®¬n vÒ ®¬n kiÖn
Kh«ng cã qui ®Þnh
10 ngµy
5
ý kiÕn tr¶ lêi bÞ ®¬n vÒ ®¬n kiÖn
Kh«ng cã qui ®Þnh
10 ngµy
6
QuyÕt ®Þnh ®a vô ¸n ra xÐt xö , ®×nh chØ , t¹m ®×nh chØ
4 th¸ng.NÕu kÐo dµi: kh«ng qu¸ 6 th¸ng
10 ngµy. NÕu kÐo dµi kh«ng qu¸ 60 ngµy
7
Thêi h¹n më phiªn toµ
1 th¸ng kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh®a vô ¸n ra xÐt xö . NÕu gia h¹n kh«ng qu¸ hai th¸ng
10 ngµy. NÕu kÐo dµi kh«ng qu¸ 20 ngµy
8
QuyÕt ®Þnh ¸p dông biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi
QuyÕt ®Þnh ngay
3 ngµy
9
Tr¶ lêi khiÕu n¹i vÒ ¸p dông biÖn ph¸p khÈn cÊp
3 ngµy
3 ngµy
10
CÊp b¶n sao b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh
15 ngµy
7 ngµy
11
Thêi h¹n kh¸ng nghÞ
15 ngµy (VKScÊp trªn lµ 30 ngµy )
10 ngµy (VKScÊp trªn lµ 20 ngµy )
12
Thêi h¹n toµ ¸n s¬ thÈm göi hå s¬
15 ngµy Toµ ¸n cÊp tØnh:3th¸ng
10 ngµy. §îc qui ®Þnh thÊp nhÊt lµ 1 th¸ng
13
Thêi h¹n xÐt xö phóc thÈm b¶n ¸n
TANDTC :4 th¸ng
Kh«ng qu¸ hai th¸ng nÕu phøc t¹p
14
Thêi h¹n xÐt xö phóc thÈm c¸c quyÕt ®Þnh
1 th¸ng
1th¸ng
Sè
ViÖc gi¶i quyÕt
Tè tông d©n sù
Tè tông kinh tÕ
15
Thêi h¹n kh¸ng nghÞ gi¸m ®èc thÈm
3 n¨m; nÕu kh«ng g©y thiÖt h¹i cho ®¬ng sù th× v« h¹n
9 th¸ng
16
Thêi h¹n më phiªn toµ gi¸m ®èc thÈm
6 th¸ng
1 th¸ng
17
Thêi h¹n kh¸ng nghÞ t¸i thÈm
1n¨m; nÕu kh«ng g©y thiÖt h¹i cho ®¬ng sù th× v« h¹n
1 n¨m
18
Thêi h¹n më phiªn toµ t¸i thÈm
6 th¸ng
1th¸ng
Qua ph©n tÝch vµ so s¸nh gi÷a tè tông kinh tÕ vµ tè tông d©n sù ta thÊy : xuÊt ph¸t tõ tÝnh chÊt ®Æc thï cña gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ c¸c qui ®Þnh cña tè tông kinh tÕ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm u viÖt vµ hoµn thiÖn h¬n so víi tè tông d©n sù . C¸c qui ®Þnh vÒ thêi gian cña c¸c thñ tôc vµ qu¸ tr×nh tè tông kinh tÕ ®îc rót ng¾n h¬n , t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ®îc nhanh chãng h¬n , thuËn tiÖn phï hîp víi yªu cÇu cña thùc tiÔn . NhiÒu qui ®Þnh cã tÝnh linh ho¹t h¬n , mÒm dÎo h¬n ( vÒ viÖc uû quyÒn , viÖc tham gia xÐt xö nhiÒu lÇn trong cïng mét vô ¸n , vÒ hoµ gi¶i ). Thµnh phÇn héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ cã sè lîng thÈm ph¸n nhiÒu h¬n so víi héi thÈm t¹o tiÒn ®Ò quan träng ®Ó c¸c ph¸n quyÕt cña héi ®ång xÐt xö mang ®Ëm tÝnh chuyªn m«n , chuyªn nghiÖp , ®¶m b¶o gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ®îc chÝnh x¸c , ®óng ph¸p luËt . Thñ tôc tè tông kinh tÕ ®îc x©y dùng trªn nguyªn t¾c t«n träng triÖt ®Ó hai cÊp xÐt xö : s¬ thÈm , phóc thÈm. Kh«ng cã thñ tôc Toµ ¸n xÐt xö s¬ thÈm ®ång thêi lµ chung thÈm mét vô ¸n kinh tÕ ë bÊt kú cÊp Toµ ¸n nµo .
2. Tè tông Träng tµi vµ tè tông kinh tÕ .
Tuy Träng tµi kinh tÕ vµ Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n ®Òu lµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ nhng gi÷a chóng l¹i cã sù kh¸c biÖt c¬ b¶n vÒ tæ chøc , ho¹t ®éng vµ ®Æc biÖt lµ vÒ thñ tôc tè tông
ViÖc t×m ra nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau gi÷a hai lo¹i tè tông nµy sÏ gióp nhËn thÊy nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña chóng , tõ ®ã gãp phÇn t×m ra ph¬ng thøc cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ .
2.1 : VÒ tÝnh ph¸p lý
Toµ kinh tÕ lµ mét c¬ quan tµi ph¸n cña Nhµ níc , cßn Träng tµi kinh tÕ lµ mét tæ chøc phi chÝnh phñ mét tæ chøc kh«ng do Nhµ níc quyÕt ®Þnh thµnh lËp mµ do c¸c träng tµi viªn tho¶ thuËn thµnh lËp . §©y lµ ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a Toµ kinh tÕ vµ Träng tµi kinh tÕ .
2.2 : VÒ c¬ cÊu tæ chøc .
Toµ kinh tÕ lµ mét toµ chuyªn tr¸ch ®Æt trong Toµ ¸n nh©n d©n ( gièng nh c¸c Toµ chuyªn tr¸ch kh¸c ), ®îc thµnh lËp theo hÖ thèng tõ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®Õn c¸c Toµ nh©n d©n ®Þa ph¬ng. Gi÷a Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ c¸c Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ vÒ mÆt tè tông. Trong khi ®ã c¸c trung t©m Träng tµi kinh tÕ ë níc ta l¹i ®îc thµnh lËp kh«ng theo hÖ thèng , ho¹t ®éng riªng rÏ , ®éc lËp víi nhau c¶ vÒ tæ chøc còng nh tè tông. C¬ cÊu bªn trong cña trung t©m Träng tµi kinh tÕ gän nhÑ , ®¬n gi¶n h¬n c¬ cÊu tæ chøc cña Toµ kinh tÕ.
2.3 : VÒ môc ®Ých ho¹t ®éng.
Toµ kinh tÕ lµ mét c¬ quan quyÒn lùc cua Nhµ níc , ho¹t ®éng xem xÐt, xö lý nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt cña Toµ kinh tÕ nh»m duy tr× trËt tù c«ng céng vµ b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c nhµ kinh doanh. Cßn Träng tµi kinh tÕ ®îc thµnh lËp nh»m cung cÊp cho c¸c nhµ kinh doanh mét c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn phï hîp víi t©m lý cña hä.
2.4 : VÒ thñ tôc tè tông.
a/ VÒ thÈm quyÒn theo vô viÖc.
Theo §iÒu 1 NghÞ ®Þnh 116-CP ngµy 5.9.1994 vµ Th«ng t sè 02/PLDS-KT ngµy 3.1.1995 cña Bé trëng Bé t ph¸p , Träng tµi kinh tÕ cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ nh sau :
- Tranh chÊp vÒ ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n vµ ph¸p nh©n, gi÷a ph¸p nh©n vµ doanh nghiÖp t nh©n vµ gi÷a doanh nghiÖp t nh©n víi c¸ nh©n kinh doanh .
- Trnah chÊp ph¸t sinh gi÷a thµnh viªn cña c«ng ty víi c«ng ty , gi÷a thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp , ho¹t ®éng vµ gi¶ thÓ doanh nghiÖp.
- Tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu tr¸i phiÕu.
So víi qui ®Þnh t¹i §iÒu 12 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ th× thÈm quyÒn cña Träng tµi kinh tÕ vµ Toµ kinh tÕ kh¸ gièng nhau. Tuy nhiªn, cã sù kh¸c nhau rÊt næi bËt ®ã lµ : Toµ kinh tÕ cã thÈm quyÒn tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp . §©y lµ chøc n¨ng riªng cã cña Toµ kinh tÕ vµ chØ cã Toµ kinh tÕ víi t c¸ch lµ c¬ quan tµi ph¸n Nhµ níc míi cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. Bªn c¹nh ®ã cã sù kh¸c biÖt vÒ viÖc tuyªn bè thÈm quyÒn riªng. Trong ph¹m vi thÈm quyÒn ®îc qui ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 116-CP vµ th«ng t sè 02/PLDS-KT, tõng tæ chøc Träng tµi cã thÓ tù nguyÖn tuyªn bè vÒ thÈm quyÒn riªng cña m×nh, cã thÓ thay ®æi hoÆc thu hÑp l¹i thÈm quyÒn ®ã. Nhng ®èi víi Toµ kinh tÕ th× thÈm quyÒn ®· ®îc qui ®Þnh râ rµng, Toµ kinh tÕ kh«ng ®îc tù m×nh thay ®æi hay thu hÑp thÈm quyÒn ®ã.
b/ VÒ thÈm quyÒn l·nh thæ.
§èi víi Toµ kinh tÕ, kh«ng ph¶i ®¬n kiÖn nµo còng ®î Toµ ¸n thô lý gi¶i quyÕt. §¬n kiÖn chØ ®îc thô lý khi ®îc göi tíi Toµ ¸n cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. Ngîc l¹i, trong tè tông Träng tµi c¸c bªn cã thÈm quyÒn lùa chän bÊt cø träng tµi viªn cña bÊt cø Trung t©m Träng tµi kinh tÕ nµo mµ hä tÝn nhiÖm ®Ó gi¶i quyÕt. Khi c¸c bªn ®· tho¶ thuËn ®a ra Trung t©m Träng tµi nµo th× Trung t©m ®ã cã quyÒn thô lý vô.
c/ VÒ c¸c giai ®o¹n tè tông .
Theo §iÒu 5 NghÞ ®Þnh 116-CP th× Träng tµi kinh tÕ chØ xÐt xö mét lÇn c¸c tranh chÊp kinh tÕ. ph¸n quyÕt cña Träng tµi lµ quyÕt ®Þnh chung thÈm, cã hiÖu lùc thi hµnh, kh«ng bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ.
Kh¸c h¼n víi Träng tµi, Toµ kinh tÕ xÐt xö theo hai cÊp ( s¬ thÈm , phóc thÈm ). B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ s¬ thÈm cha cã hiÖu lùc ph¸p luËt, cã thÓ bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ. Khi cã kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ, Toµ sÏ tiÕn hµnh xÐt xö phóc thÈm. B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ phóc thÈm cã hiÖu lùc thi hµnh ngay. Ngoµi ra, b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña c¸c Toµ ¸n cßn cã thÓ bÞ xem xÐt l¹i theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm. Tè tông xÐt xö cña cÊp Toµ ¸n th«ng qua nhiÒu giai ®o¹n dÉn tíi kÐo dµi thêi gian xÐt xö, ®©y lµ ®iÒu mµ c¸c nhµ kinh doanh kh«ng muèn.
d/ VÒ ®iÒu kiÖn khëi kiÖn.
C¸c tranh chÊp kinh tÕ chØ ®îc ®a ra gi¶ quyÕt t¹i Träng tµi kinh tÕ khi vµ chØ khi cã sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn tranh chÊp. Cßn trong tè tông Toµ ¸n th× kh«ng cÇn sù tho¶ thuËn, tranh chÊp sÏ ®îc Toµ ¸n gi¶i quyÕt khi mét trong c¸c bªn khëi kiÖn tíi Toµ ¸n cã thÈm quyÒn.
e/ VÒ nguyªn t¾c xÐt xö.
Trong tè tông Toµ ¸n, xÐt xö c«ng khai lµ nguyªn t¾c hiÕn ®Þnh ( §iÒu131 HiÕn Ph¸p n¨m 1992 ). Bëi vËy, hÇu hÕt c¸c vô ¸n ®Òu ®îc xÐt xö
c«ng khai, b¶n ¸n thêng ®îc tuyªn bè réng r·i. §iÒu nµy dÉn tíi khã kh¨n trong viÖc b¶o vÖ c¸c bÝ mËt , uy tÝn cña c¸c nhµ kinh doanh.
Tr¸i l¹i, trong tè tông Träng tµi, mäi t×nh tiÕt vµ kÕt qu¶ kh«ng ®îc c«ng bè c«ng khai nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña c¸c bªn.
f/ VÒ ph¸n quyÕt.
B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n ®îc ®¶m b¶o thi hµnh b»ng cìng chÕ nhµ níc. Cßn ph¸n quyÕt cña Träng tµi ®îc thi hµnh bëi sù tù nguyÖn cña c¸c bªn chø kh«ng ®îc ®¶m b¶o b»ng cìng chÕ Nhµ níc.
Tõ nh÷ng sù kh¸c nhau c¬ b¶n ®· so s¸nh ë trªn, ta thÊy tè tông Träng tµi cã nhiÒu u ®iÓm. §ã lµ mét thÓ thøc mÒm dÎo, linh ho¹t, thñ tôc ®¬n gi¶n thuËn tiÖn ®¶m b¶o thêi c¬ kinh doanh cña c¸c bªn tranh chÊp. Trong khi ®ã, viÖc xÐt xö c¸c tranh chÊp kinh tÕ b»ng Toµ ¸n ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c tè tông nghiªm ngÆt kh«ng linh ®éng.
Ch¬ng III : Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ.
I - KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c Toµ kinh tÕ tõ khi thµnh lËp ®Õn nay .
Nh ta ®· biÕt , Toµ kinh tÕ ®îc thµnh lËp xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ trêng , bëi vËy ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ nh»m ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái mµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Æt ra . Thùc tiÔn ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ tõ khi thµnh lËp (theo luËt söa ®æi , bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n ngµy 28.12.1993 ) ®Õn nay ®· cho thÊy : tuy míi thµnh lËp , gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n vÒ c¬ së vËt chÊt , vÒ ®éi ngò c¸n bé thÈm ph¸n kinh tÕ , nhng Toµ kinh tÕ ®· ho¹t ®éng vµ ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ , kh¼ng ®Þnh chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña viÖc thµnh lËp Toµ kinh tÕ ë ViÖt Nam , ®¸p øng nhu cÇu cña c«ng cuéc c¶i c¸ch t ph¸p nãi riªng vµ c¶i c¸ch bé m¸y Nhµ níc nãi chung .Bíc ®Çu , ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ ®· t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ doanh nghiÖp vÒ viÖc gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña hä liªn quan ®Õn c¸c tranh chÊp kinh tÕ hay ph¸ s¶n doanh nghiÖp . Toµ kinh tÕ thùc sù trë thµnh biÓu tîng cña c«ng lý , mét chç dùa vÒ mÆt ph¸p lý cho c¸c nhµ doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng .
Nh÷ng kÕt qu¶ sau ®©y sÏ chøng minh cho c¸c nhËn xÐt nãi trªn .
1. VÒ c¬ cÊu tæ chøc .
Theo luËt söa ®æi , bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n , Toµ kinh tÕ sÏ chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ ngµy 1.7.1994 . C«ng t¸c chÈn bÞ cho sù ra ®êi cña Toµ kinh tÕ ®· ®îc tiÕn hµnh tríc ®ã kh¸ l©u . Sau khi LuËt söa ®æi , bæ sung LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n ®îc Quèc Héi th«ng qua ngµy 28.12.1993 th× sau ®ã mét th¸ng , Uû ban thêng vô Quèc Héi ®· ra quyÕt ®Þnh sè 166-NQ/UBTVQH 9ngµy 2.2.1994 vÒ viÖc triÓn khai thi hµnh LuËt söa ®æi , bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n . Theo NghÞ quyÕt nµy , Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao , Bé trëng Bé t ph¸p cïng phèi hîp khÈn tr¬ng chuÈn bÞ viÖc thµnh lËp c¸c Toµ kinh tÕ, x¸c ®Þnh biªn chÕ , lËp c¸c kÕ ho¹ch båi dìng nghiÖp vô cho c¸n bé ... TiÕp ®ã , Thñ tíng ChÝnh phñ cã chØ thÞ sè 136-TTgngµy 1.4.1994 vÒ viÖc triÓn khai thùc hiÖn LuËt söa ®æi , bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n. ChØ thÞ giao nhiÖm vô cho Bé T Ph¸p vµ c¸c c¬ quan h÷u quan ( Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao , Bé tµi chÝnh , Ban tæ chøc -C¸n bé chÝnh phñ ...) chuÈn bÞ vÒ c¬ së vËt chÊt , con ngêi , tµi liÖu , v¨n b¶n ,... vµ nh÷ng viÖc liªn quan ®Õn viÖc bµn giao c«ng viÖc cña c¸c c¬ quan Träng tµi kinh tÕ Nhµ níc .
§Õn cuèi th¸ng 7.1994 hÇu hÕt c¸c Toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng ®· tæ chøc xong viÖc tiÕp nhËn c¸c bé phËn nghiÖp vô , c¸c träng tµi viªn , th ký ë c¸c c¬ quan Träng tµi kinh tÕ Nhµ níc sang Toµ ¸n .
Nh vËy , cho ®Õn nay hÖ thèng Toµ ¸n nh©n d©n níc ta cã mét Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ 61 Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tØnh , thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng .
2. VÒ ®éi ngò thÈm ph¸n .
Sau khi Träng tµi kinh tÕ Nhµ níc chÊm døt ho¹t ®éng , c¸c träng tµi viªn ®îc chuyÓn sang Toµ ¸n vµ trë thµnh c¸n bé Toµ ¸n . Lóc nµy , ®éi ngò c¸n bé Toµ ¸n , nhÊt lµ thÈm ph¸n cÇn ph¶i ®îc båi dìng ®Ó n©ng cao nghiÖp vô , chuyªn s©u vÒ gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ vµ tuyªn bè ph¸ s¶n . Tríc nhu cÇu ®ã , Bé t ph¸p ®· tæ chøc nhiÒu kho¸ ®µo t¹o díi h×nh thøc : båi dìng ng¾n h¹n , dµi h¹n tËp trung ,... ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c c¸n bé Toµ ¸n . Bªn c¹nh ®ã , Bé t ph¸p cßn më c¸c líp tËp huÊn cÊp tèc vÒ luËt kinh tÕ cho 150 häc viªn , më ba líp lu©n huÊn t¹i ba miÒn B¾c - Trung - Nam vÒ luËt kinh tÕ , tè tông kinh tÕ cho 390 häc viªn lµ ThÈm ph¸n kinh tÕ vµ chuyªn viªn ph¸p lý cña Toµ kinh tÕ .
KÕt qu¶ lµ , ®Õn n¨m 1995 cã 119 ThÈm ph¸n kinh tÕ cÊp tØnh vµ 37 ThÈm ph¸n kinh tÕ ë Toµ ¸n cÊp huyÖn ®îc Chñ tÞch níc bæ nhiÖm (*)
Cho ®Õn nay ®éi ngò ThÈm ph¸n kinh tÕ ®îc Chñ tÞch níc bæ nhiÖm vÉn tiÕp tôc t¨ng lªn c¶ vÒ mÆt sè lîng vµ chÊt lîng .
3. VÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng * B¸o c¸o sè 5183 - CP ngµy 18.9.1995 cña Bé t ph¸p
.
Sau mét n¨m ho¹t ®éng ( tõ 1.7.1994 ®Õn 30.6.1995 ), Toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng trong c¶ níc ®· thô lý 311 vô , ®· tiÕn hµnh gi¶i quyÕt 257 vô vµ ®ang tiÕn hµnh 68vô ( Theo b¸o c¸o kÕt qu¶ gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ vµ tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp cña c¸c Toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng gi¶i quyÕt th× cã 129 vô ( chiÕm 50,1% )hoµ gi¶i thµnh , ra b¶n ¸n 57 vô ( 22,1%) t¹m ®×nh chØ 79 vô (30,7%) .B¸o c¸o còng cho thÊy , phÇn lín c¸c vô ¸n ®îc gi¶i quyÕt kh¸ nhanh chãng , trong thêi h¹n nhÊt ®Þnh , tuy nhiªn chÊt lîng xÐt xö ¸n kinh tÕ cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu . Qua 28 vô xÐt xö phóc thÈm th× c¸c Toµ phóc thÈm ®· xö y ¸n 4 vô ( chiÕm 22% ) , c¶i söa mét phÇn ¸n s¬ thÈm 12 vô ( chiÕm 70% ) , c¶i söa ngîc h¼n ¸n s¬ thÈm 3 vô ) . Nh vËy sè lîng tranh chÊp kinh tÕ ®îc Toµ ¸n gi¶i quyÕt trong mét n¨m ®Çu chØ b»ng 10% sè lîng vô viÖc mµ Träng tµi kinh tÕ Nhµ níc gi¶i quyÕt hµng n¨m .
Tuy nhiªn ®©y míi lµ giai ®o¹n ®Çu
HÕt n¨m 1995 , sè lîng vô ¸n ®îc Toµ kinh tÕ thô lý vµ gi¶i quyÕt ®· t¨ng lªn . Theo B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c Toµ ¸n n¨m 1995 cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao : N¨m 1995 cã 17 Toµ ¸n cÊp tØnh ®· thô lý ®Ó gi¶i quyÕt 435 vô tranh chÊp kinh tÕ . Trong sè ®ã , nhiÒu nhÊt lµ tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ ( 202 vô ) , cã 27 vô liªn quan ®Õn ph¸ s¶n doanh nghiÖp trong ®ã ®· gi¶i quyÕt xong 21 vô ( tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp 5 vô hoµ gi¶i thµnh 10 vô vµ quyÕt ®Þnh ®×nh chØ 6 vô ). Riªng vÒ Toµ ¸n tèi cao th× c¸c Toµ phóc thÈm Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®· thô lý 47 vô ¸n kinh tÕ , ®· xö lý xong 38 vô ( ®¹t 77,5%). Ngoµi ra cã 10 vô ®îc xÐt xö theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm .
Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo , sè vô viÖc ngµy cµng t¨ng . §Æc biÖt “trong chÝn th¸ng ®Çu n¨m 1998, sè vô ¸n kinh tÕ ®îc Toµ ¸n thô lý ®· nhiÒu h¬n c¶ n¨m 1997 lµ 200 vô ( t¨ng 31%) .Riªng Thµnh Phè Hå ChÝ Minh thô lý nhiÒu nhÊt so víi c¶ níc 9518 vô ( 61,8% sè vô ¸n cña c¶ níc ) , §µ N½ng , H¶i Phßng , Hµ Néi mçi n¬i thô lý tõ 40 ®Õn 50 vô , c¸c tØnh kh¸c phæ biÕn ë møc trªn 10 vô , vÉn cã mét sè tØnh miÒn nói kh«ng thô lý vô ¸n kinh tÕ nµo .
Sè ®¬n vÞ yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 1998 göi tíi Toµ kinh tÕ th× t¬ng ®èi nhiÒu ; nhng sè ®¬n thô lý rÊt Ýt , kho¶ng 10 trêng hîp . NhiÒu trêng hîp xin tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp nhng Toµ ¸n kh«ng thÓ ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp v× kh«ng cã ®ñ tµi liÖu ®Ó tiÕn hµnh kiÓm to¸n . Mét sè doanh nghiÖp Nhµ níc ®· l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n thùc sù , song v× ®Þa ph¬ng muèn gi÷ uy tÝn chÝnh trÞ nªn cho tiÕn hµnh gi¶i thÓ doanh nghiÖp chø kh«ng thùc hiÖn thñ tôc yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp” (*)
II - Nh÷ng u ®iÓm vµ tån t¹i trong ho¹t ®éng cña c¸c Toµ kinh tÕ.
1. Nh÷ng u ®iÓm .
Lý luËn còng nh thùc tiÔn ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ cho thÊy Toµ kinh tÕ cã kh¸ nhiÒu u ®iÓm .
a/ §èi víi viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ .
Tranh chÊp kinh tÕ lµ tranh chÊp liªn quan ®Õn lîi Ých kinh tÕ . ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ph¶i ®¶m b¶o ®îc yªu cÇu : ®óng ph¸p luËt , b¶o vÖ vµ kh«i phôc quyÒn lîi vÒ kinh tÕ cho bªn bÞ vi ph¹m .
§©y chÝnh lµ u ®iÓm lín nhÊt cña ph¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng con ®êng Toµ ¸n. C¸c quyÕt ®Þnh cña b¶n ¸n lµ ®óng ph¸p luËt, ®¶m b¶o thi hµnh b»ng cìng chÕ Nhµ níc. §iÒu nµy t¹o ra niÒm tin cña c¸c nhµ doanh nghiÖp ®èi víi Toµ ¸n r»ng : quyÒn lîi kinh tÕ chÝnh ®¸ng cña m×nh sÏ ®îc kh«i phôc. Nh÷ng qui ®Þnh vÒ thÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ còng gióp c¸c nhµ doanh nghiÖp tin tëng r»ng nh÷ng yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña hä, mµ tríc ®©y kh«ng ®îc c¬ quan Träng tµi gi¶i quyÕt hoÆc gi¶i quyÕt kh«ng triÖt ®Ó , th× nay ®· cã Toµ kinh tÕ gi¶i quyÕt.
* B¸o c¸o sè 127 CB/VP ngµy 12.10.1998 cña Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao t¹i kú häp thø 4 QUAN HÖ kho¸ X vÒ c«ng t¸c toµ ¸n trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 1998.
ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng con ®êng Toµ ¸n còng gãp phÇn n©ng cao ý thøc t«n träng ph¸p luËt cho c¸c nhµ doanh nghiÖp, gióp hä kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt , s¬ hë trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh tÕ . §ång thêi “ viÖc ra c¸c b¶n ¸n kinh tÕ ®óng ph¸p luËt nghiªm minh còng cã t¸c dông r¨n ®e gãp phÇn lµnh m¹nh ho¸ trËt tù ph¸p luËt trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi” (*)
b/ §èi víi viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp .
Tríc khi Toµ kinh tÕ ra ®êi , kh«ng cã c¬ quan nµo ®¶m nhiÖm tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp . ViÖc nµy ®· g©y nªn c¸c hËu qu¶ xÊu cho nÒn kinh tÕ : t×nh tr¹ng nî ®äng , ch©y × kh«ng tr¶ nî , t×m mäi c¸ch ®Ó xo¸ nî , tiÕp tôc ký kÕt hîp ®ång ®Ó lõa ®¶o , trèn lËu thuÕ ,...
Tõ khi Toµ kinh tÕ ra ®êi , víi thÈm quyÒn gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp , Toµ kinh tÕ ®· gãp phÇn t¨ng cêng ph¸p chÕ X· Héi Chñ NghÜa, b¶o vÖ quyÒn lîi kinh tÕ cho ngêi lao ®éng còng nh chñ nî vµ gãp phÇn lo¹i bá nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n yÕu kÐm g©y c¶n trë cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ .
Ngoµi nh÷ng u ®iÓm trªn , ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ ®· t¹o ra yÕu tè kÝch thÝch , thi ®ua gi÷a c¸c c¬ quan tham gia gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ( c¸c Trung t©m Träng tµi phi chÝnh phñ, Trung t©m Träng tµi quèc tÕ ViÖt Nam ), tõ ®ã gãp phÇn hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng c¸c c¬ quan gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë níc ta .
2 . Nh÷ng tån t¹i trong chÕ ®Þnh vÒ Toµ kinh tÕ.
Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc , ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ cßn gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n , tån t¹i nhÊt ®Þnh .
a/ Nh÷ng tån t¹i .
Khã kh¨n lín nhÊt mµ Toµ kinh tÕ gÆp ph¶i lµ vÒ ®éi ngò thÈm ph¸n kinh tÕ. Thùc tÕ cho thÊy cã nhiÒu n¬i Toµ kinh tÕ ®· ®îc thµnh lËp nhng cha ho¹t ®éng v× cha cã hoÆc thiÕu thÈm ph¸n kinh tÕ . Víi sè lîng thÈm ph¸n kinh tÕ nh ngµy nay th× thùc sù kh«ng ®¸p øng næi nh÷ng yªu cÇu ngµy mét gia t¨ng . H¬n n÷a, cã rÊt nhiÒu thÈm ph¸n cßn ®ang theo häc c¸c líp ®µo t¹o ®Ó hoµn thiÖn tr×nh ®é . Sù yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é cña mét sè thÈm ph¸n kinh tÕ, còng nh sù thiÕu hôt vÒ sè lîng thÈm ph¸n ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®* B¸o Ph¸p luËt sè 29 ngµy 9.4.1996, bµi viÕt "Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ - Nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra" cña §µo V¨n.
éng cña Toµ kinh tÕ . §©y lµ vÊn ®Ò khã kh¨n chung vÒ ®éi ngò thÈm ph¸n mµ Toµ ¸n nh©n d©n ®ang gÆp ph¶i .
Con sè c¸c vô ¸n kinh tÕ vµ yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp mµ c¸c Toµ kinh tÕ gi¶i quyÕt trong thêi gian qua lµ mét con sè kh«ng nhiÒu. ®©y lµ t×nh tr¹ng víi dù ®o¸n vµ tÝnh to¸n trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®Ò ¸n Toµ kinh tÕ. VËy nguyªn nh©n lµ do ®©u ? Ph¶i ch¨ng lµ c¸c tranh chÊp kinh tÕ ngµy mét gi¶m ®i, hay v× thñ tôc gi¶i quyÕt Toµ ¸n qu¸ phøc t¹p ,... §Ó lý gi¶i t×nh tr¹ng nµy ta cã thÓ t×m hiÓu c¸c nguyªn nh©n sau:
b/ Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng tån t¹i nãi trªn .
- Mét sè qui ®Þnh cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ cßn cha phï hîp víi thùc tiÔn thiÕu ®ång bé, g©y trë ng¹i cho viÖc ®a ®¬n kiÖn ®Õn Toµ kinh tÕ, VÝ dô : thêi hiÖu khëi kiÖn 6 ngµy lµ qu¸ ng¾n hoÆc qui ®Þnh nép 50% tiÒn t¹m øng ¸n phÝ lµ khã thùc hiªnj ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã t×nh tr¹ng tµi chÝnh khã kh¨n.
- Thêi gian tõ khi khëi kiÖn ®Õn khi kÕt thóc vô ¸n lµ kh¸ dµi trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng “thêi gian lµ vµng b¹c”. ViÖc kiÖn ra Toµ võa mÊt thêi gian ( mÊt c¬ héi kinh doanh ), võa dÔ bÞ mÊt uy tÝn , hoÆc bÞ vì lë nhiÒu chuyÖn kh¸c khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng muèn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ b»ng ph¬ng thøc nµy.
- Do t©m lý cña ngêi ph¬ng §«ng lµ sî Toµ ¸n bëi hä cho Toµ ¸n lµ c¬ quan xÐt xö ®èi víi nh÷ng viÖc ph¹m ph¸p chø kh«ng coi ®ã lµ n¬i ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp hoÆc c¸c vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ .
- ViÖc h×nh sù ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®ang lµ xu híng ®¸ng b¸o ®éng .
- Ngµy nay , do c«ng t¸c tuyªn truyÒn ph¸p luËt ®îc n©ng cao , do ®ã ý thøc , kiÕn thøc ph¸p luËt trong kinh doanh cña c¸c nhµ doanh nghiÖp còng n©ng cao , h¹n chÕ phÇn nµo c¸c vi ph¹m , tranh chÊp kinh tÕ .
-ViÖc gi¶i thÓ , s¸p nhËp c¸c doanh nghiÖp yÕu kÐm, lµm ¨n thua lç theo NghÞ ®Þnh 388/H§BT ®· gãp phÇn lµnh m¹nh ho¸ nÒn kinh tÕ níc ta .
III - KiÕn nghÞ .
§Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ, ®Ó n©ng cao n¨ng lùc vµ chÊt lîng cña c¸c c¬ quan xÐt xö , b¶o ®¶m gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kÞp thêi nghiªm minh nh NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 8 Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng kho¸ VII ®· kh¼ng ®Þnh , theo em Toµ kinh tÕ cÇn cã nh÷ng bæ sung , söa ®æi sau :
1. VÒ tæ chøc vµ thÈm quyÒn cña Toµ kinh tÕ.
M« h×nh tæ chøc vµ thÈm quyÒn xÐt xö cña Toµ kinh tÕ lµ hai vÊn ®Ò kh«ng bao giê t¸ch rêi nhau. HiÖn nay viÖc ph©n ®Þnh thÈm qyuÒn cña Toµ dÔ g©y cho ngêi ta tëng Toµ ¸n cña chóng ta cã ba cÊp xÐt xö chø kh«ng ph¶i lµ hai cÊp ( s¬ thÈm , phóc thÈm ). §èi víi mét nÒn t ph¸p hiÖn ®¹i vµ v¨n minh th× nguyªn t¾c Toµ ¸n xÐt xö theo 2 cÊp lµ nguyªn t¾c truyÒn thèng. Mçi cÊp xÐt xö chØ cã mét thÈm quyÒn s¬ thÈm hoÆc phóc thÈm. VËy mµ theo m« h×nh hiÖn nay , ngoµi Toµ ¸n cÊp huyÖn , mçi cÊp xÐt xö cã ®ñ c¶ c¸c thÈm quyÒn : s¬ thÈm , phóc thÈm , gi¸m ®èc thÈm , t¸i thÈm . §iÒu nµy lµm cho c«ng t¸c xÐt xö cña Toµ ¸n cÊp tØnh , Toµ ¸n tèi cao rÊt nÆng , tËp trung nhiÒu viÖc , kh«ng ®¸p øng ®îc tÝnh khoa häc , tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao trong ho¹t ®éng xÐt xö t ph¸p .
Tõ nhËn ®Þnh trªn , cÇn cã sù ®iÒu chØnh l¹i : t¨ng thÈm quyÒn xÐt xö cho Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn theo híng : viÖc xÐt xö s¬ thÈm ®îc thùc hiÖn chñ yÕu ë Toµ ¸n cÊp nµy. Toµ ¸n cÊp tØnh chñ yÕu xÐt xö phóc thÈm , Toµ ¸n nh©n d©n tè cao chñ yÕu xÐt xö gi¸m ®èc thÈm , tæng kÕt kinh nghiÖm xÐt xö , híng dÉn Toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng thùc hiÖn xÐt xö thèng nhÊt theo ph¸p luËt.
Trong lÜnh vùc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ , cÇn qui ®Þnh thªm nh÷ng tranh chÊp kinh tÕ cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi thµnh lËp theo LuËt Doanh nghiÖp nh : c«ng ty hîp doanh , c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét chñ së h÷u .
VÒ thÈm quyÒn gi¶i quyÕt vô viÖc cña Toµ ¸n cÊp huyÖn , qui ®Þnh gi¸ trÞ tranh chÊp díi 50 triÖu lµ kh«ng phï hîp , cÇn ®îc më réng bëi trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng , gi¸ trÞ tranh chÊp lín hay nhá còng kh«ng quan träng b»ng uy tÝn víi b¹n hµng, uy tÝn trªn th¬ng trêng.
2. VÒ thÈm ph¸n kinh tÕ vµ héi thÈm nh©n d©n .
a/ ThÈm ph¸n kinh tÕ .
Trong ho¹t ®éng cña Toµ ¸n, ngêi thÈm ph¸n gi÷ vai trß quan träng trung t©m , quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xÐt xö. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xÐt xö th× ph¶i n©ng cao tr×nh ®é còng nh sè lîng cña thÈm ph¸n . Kh¸c víi thÈm ph¸n h×nh sù , d©n sù ,... thÈm ph¸n kinh tÕ ngoµi nh÷ng kiÕn thøc vÒ ph¸p luËt cßn ph¶i cã kiÕn thøc vÒ kinh tÕ , th¬ng m¹i. Bëi vËy, cÇn bæ sung thªm tiªu chuÈn vÒ thÈm ph¸n nh tiªu chuÈn cã b»ng ®¹i häc vÒ kinh tÕ , khoa häc tù nhiªn , cã chøng cø vÒ c¸c líp båi dìng , lu©n huÊn ph¸p luËt kinh tÕ ®èi víi thÈm ph¸n kinh tÕ .
§Ó kh¾c phôc sù thiÕu hôt thÈm ph¸n kinh tÕ , cã thÓ ®iÒu chuyÓn ph©n c«ng thÈm ph¸n ë nh÷ng n¬i cã nhiÒu thÈm ph¸n , bëi thÈm ph¸n lµ thÈm ph¸n cña Nhµ níc Céng Hoµ X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam (v× chÕ ®é bæ nhiÖm , miÔn nhiÖm, c¸ch chøc thÈm ph¸n ®Òu thuéc thÈm quyÒn cña Nhµ níc ) chø kh«ng ph¶i lµ thÈm ph¸n cña mét tØnh , mét ®Þa ph¬ng nµo.
b/ Héi thÈm nh©n d©n .
Ngoµi c¸c qui ®Þnh hiÖn hµnh theo Ph¸p lÖnh vÒ thÈm ph¸n vµ héi thÈm Toµ ¸n nh©n d©n , héi thÈm trong tè tông kinh tÕ cÇn ®¹t nh÷ng yªu cÇu sau
- Ph¶i lµ c¸c nhµ doanh nghiÖp cña thµnh viªn ban ®iÒu hµnh c«ng ty, c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ , c¸c th¬ng gia .
- Cã kinh nghiÖm lµm c«ng t¸c kinh tÕ .
3. VÒ thñ tôc tè tông kinh tÕ .
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu gi¶i quyÕt nhanh chãng kÞp thêi c¸c tranh chÊp kinh tÕ , th× c¸c thñ tôc tè tông kinh tÕ cÇn ®îc qui ®Þnh ng¾n gän , nhanh chãng vµ gi¶i quyÕt nhÊt qu¸n , phï hîp víi ph¸p luËt vÒ tè tông nãi chung .
XÐt ®Õn cïng th× mäi tranh chÊp ®Òu lµ tranh chÊp d©n sù , vËy ®Ó t¹o ra sù n¨ng ®éng , nhÊt qu¸n , ®ång bé trong hÖ thèng ph¸p luËt cÇn thèng nhÊt ba lo¹i tè tông : d©n sù , kinh tÕ , lao ®éng vµo mét Bé luËt tè tông chung .
Ngoµi ra ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ th× Toµ ¸n cÇn phèi hîp víi Träng tµi ®Ó c«ng nhËn vµ thi hµnh c¸c quyÕt ®Þnh cña träng tµi trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn ®· quy ®Þnh bëi ph¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng con ®êng träng tµi lµ mét ph¬ng thøc linh ho¹t, mÒm dÎo.
KÕt luËn
Trong bèi c¶nh ®êi sèng kinh tÕ x· héi ë níc ta ®ang diÔn ra nh÷ng thay ®æi s©u s¾c, c«ng cuéc c¶i c¸ch bé m¸y Nhµ níc, c¶i c¸ch t ph¸p ®ang ®i vµo chiÒu s©u vµ ®· ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu míi vÒ viÖc hoµn thiÖn vµ n©ng cao ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ .
Toµ kinh tÕ cÇn ®îc trang bÞ c¬ së vËt chÊt tèt h¬n ®Çy®ñ h¬n, xo¸ bá t×nh tr¹ng nh ngµy nay cã n¬i trô së cña Toµ ¸n nh©n d©n chÊp nhËn lµ nh÷ng d·y nhµ cÊp 4 thËm chÝ mîn t¹m c¶ ®×nh chïa. §éi ngò c¸n bé, thÈm ph¸n kinh tÕ cÇn ®îc ®µo t¹o, båi dìng chuyªn s©u cã hÖ thèng vÒ nghÒ thÈm ph¸n, ngoµi ra cÇn cã thªm b»ng §¹i häc kinh tÕ, §¹i häc khoa häc tù nhiªn.Toµ kinh tÕ thùc hiÖn xÐt xö theo 2 cÊp.CÇn t¨ng thÈm quyÒn xÐt xö cho Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn bëi nh hiÖn nay 80,5% thÈm ph¸n cÊp huyÖn cã tr×nh ®é §¹i häc luËt hoÆc cao ®¼ng Toµ ¸n. §éi ngò thÈm ph¸n cÊp huyÖn lµ nh÷ng ngêi cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng, phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ kinh nghiÖm xÐt xö vÒ nhiÒu lÜnh vùc. Tè tông kinh tÕ cÇn ®îc hoµn thiÖn theo chiÒu híng ngµy cµng linh ho¹t vµ mÒm dÎo h¬n.
Hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng cña Toµ kinh tÕ lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh«ng ngõng nh»m hoµn thiÖn bé m¸y t ph¸p ®ång thêi phôc vô ®¾c lùc cho c«ng cuéc ®æi míi ®Êt nãc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và hoạt động của Toà kinh tế.DOC