Đề tài Học thuyết của Khổng Tử có ưu điểm của nó là sự tu dưỡng đạo đức cá nhân

ng tö töôûng ñoù ñaõ taùc ñoäng ñeán toaøn boä ñôøi soáng tinh thaàn cuûa lòch söû daân toäc. AÛnh höôûng lôùn hôn caû laø nhöõng tö töôûng ñaïo ñöùc cuûa Trung Quoác vaø AÁn Ñoä – nhöõng tö töôûng ñaõ vöôït bieân giôùi cuûa nöôùc mình, caém reã saâu vaøo ñôøi soáng tinh thaàn vaø phong tuïc taäp quaùn cuûa nhieàu quoác gia laân caän. Tö töôûng ñaïo ñöùc Nho gia laø moät noäi dung coát loõi cuûa trieát hoïc Nho gia noùi rieâng vaø trieát hoïc phöông Ñoâng noùi chung, laø söï keát hôïp nhuaàn nhuyeãn caùc quan ñieåm veà theá giôùi quan, nhaân sinh quan. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa lòch söû, tö töôûng ñaïo ñöùc Nho gia khoâng traùnh khoûi coù nhöõng haïn cheá vaø thieáu soùt, song vöôït leân treân taát caû laø tính nhaân sinh cuûa noù. Cho duø ôû nhöõng khu vöïc khaùc nhau, hay ôû nhöõng tröôøng phaùi khaùc nhau, thaäm chí ñoái laäp nhau thì con ngöôøi vaãn luoân luoân laø trung taâm cuûa caùc hoïc thuyeát veà ñaïo ñöùc. Ñaïo ñöùc Nho gia laø söï theå hieän tieâu bieåu nhöõng yeâu caàu, nhöõng nguyeân taéc soáng do cuoäc soáng xaõ hoäi ñaët ra maø ngöôøi Trung Quoác coå ñaïi phaûi tuaân theo. Tö töôûng ñaïo ñöùc Nho gia taäp trung vaøo caùc khía caïnh ñaïo ñöùc xaõ hoäi, ñaïo ñöùc caù nhaân, quaân töû vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc, ñöôïc theå hieän qua nhöõng tö töôûng veà ñaïo ñöùc cuûa ba nhaø trieát hoïc Nho gia tieâu bieåu laø Khoång Töû, Maïnh Töû vaø Tuaân Töû. 1. Tö töôûng cuûa trieát hoïc nho gia veà ñaïo ñöùc xaõ hoäi: Trieát hoïc Nho gia chuû tröông coù moät toân ti traät töï chaët cheõ theo thuyeát “Chính danh ñònh phaän”, coät chaët con ngöôøi vaøo vò trí ñang coù cuûa mình. Chính danh ñuùng nghóa phaûi ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa danh vaø thöïc. Söï thoáng nhaát naøy khoâng chæ ñoøi hoûi caùi danh cuûa moãi ngöôøi phaûi phaûn aùnh ñuùng caùi thöïc cuûa ngöôøi aáy maø coøn ñoøi hoûi moãi ngöôøi phaûi xöùng ñaùng vôùi caùi danh maø mình ñang mang. Khoång Töû cho raèng, moãi vaät, moãi ngöôøi sinh ra ñeàu coù moät ñòa vò, coâng duïng nhaát ñònh. ÖÙng vôùi moãi ñòa vò, coâng duïng ñoù cuûa noù laø moät “danh” nhaát ñònh. Vaät naøo, ngöôøi naøo trong thöïc taïi ñeàu coù danh hôïp vôùi noù. Neáu khoâng, danh seõ khoâng hôïp vôùi thöïc, laø loaïn danh. Khoång Töû noùi: “… Neáu danh khoâng chính thì ngoân khoâng thuaän. Lôøi noùi khoâng thuaän chaéc vieäc chaúng thaønh”. Ñeå chính danh, trieát hoïc Nho gia chuû tröông khoâng duøng Phaùp trò maø duøng Ñöùc trò. Ñöùc trò laø duøng luaân lyù, ñaïo ñöùc ñieàu haønh guoàng maùy xaõ hoäi. Töø vua cho tôùi daân ñeàu thaám nhuaàn vaø haønh ñoäng theo nhöõng tieâu chuaån ñaïo ñöùc Nho giaùo. Theo trieát hoïc Nho gia, vôùi chính danh, quyeàn lôïi vaø nghóa vuï, söï ñaùnh giaù cuûa xaõ hoäi vaø söï noã löïc cuûa caù nhaân quyeän chaët vôùi nhau. Chính danh laø caùi ñeå phaân bieät thaät giaû, thieát laäp chính xaùc heä thoáng ñònh cheá cho vieäc phaân quyeàn vaø ñònh quyeàn trong xaõ hoäi. Chính danh laø neàn taûng maø treân ñoù tö töôûng ñöùc trò vaø nhöõng tö töôûng khaùc veà xaõ hoäi cuûa Nho gia ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån. Chính danh cuõng laø cô sôû ñeå ñònh hình nhöõng noäi dung cô baûn cuûa ñaïo ñöùc ñoái vôùi moãi caù nhaân. 2. Tö töôûng cuûa trieát hoïc nho gia veà ñaïo ñöùc caù nhaân: Nguõ thöôøng “nhaân - nghóa - leã - trí – tín” laø noøng coát cuûa caùc nguyeân taéc ñaïo ñöùc caù nhaân cuûa Nho gia, laáy ñaïo nhaân laøm goác neân ñöôïc ñeà caäp ñeán theo thöù töï nhaân, nghóa, leã, trí, tín. Chöõ Nhaân laø trung taâm ñaïo ñöùc hoïc cuûa Khoång Töû. Khoång Töû ñaõ töøng noùi “Ngöôøi quaân töû laø ngöôøi Nhaân. Nhaân laø ngöôøi toaøn ñöùc. Nhaân laø thöông ngöôøi, laø kyû sôû baát duïc, vaät thi ö nhaân”. (Kyû sôû baát duïc, vaät thi ö nhaân: Nhöõng gì mình khoâng muoán thì ñöøng laøm cho ngöôøi khaùc). Nhö vaäy, “nhaân” laø ñöùc tính hoaøn thieän, laø caùi goác ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi, neân “nhaân” chính laø ñaïo laøm ngöôøi. Nho gia cuõng ñeà cao chöõ Nghóa. Khoång Töû noùi “Trong ñaïo ñaõ noùi ñeán Nhaân taát phaûi noùi ñeán Nghóa”. Nghóa laø laøm ñuùng vôùi leõ phaûi, ñuùng vôùi ñaïo lyù laøm ngöôøi, laø nghóa vuï ta phaûi laøm. Nghóa coøn ñi lieàn vôùi Chính (ngay thaúng) neân goïi laø Chính nghóa. Nghóa cuõng ñi lieàn vôùi Duõng, thaáy vieäc nghóa maø khoâng laøm laø khoâng duõng caûm. Trong vieäc trò nöôùc cuõng nhö tu thaân, hoïc ñaïo söûa mình ñeå ñaït ñöôïc ñöùc Nhaân, Leã ñöôïc Khoång Töû raát möïc chuù troïng. Leã ôû Khoång Töû laø nhöõng phong tuïc, taäp quaùn, nhöõng quy taéc quy ñònh traät töï xaõ hoäi vaø caû theå cheá phaùp luaät nhaø nöôùc. Theo quan nieäm cuûa Khoång Töû, Leã gaén chaët vôùi Nhaân. Nhaân laø chaát, laø noäi dung, Leã laø hình thöùc theå hieän, laø phöông tieän ñeå thöïc hieän Nhaân. Khoång Töû cho raèng Trí laø “Bieát mình, bieát ngöôøi”, bieát phaân bieät ñuùng – sai, toát – xaáu, phaûi – traùi… Ngöôøi coù Trí laø ngöôøi quaân töû, nhöng muoán Trí thì phaûi Tri, töùc laø phaûi hoïc, hoïc roài thì phaûi taäp, taäp roài thì phaûi haønh. Khoång Töû noùi “Trí, Nhaân, Duõng tam giaû thieân haï chi ñaït ñöùc giaû” (nghóa laø “Trí, Nhaân, Duõng – ba ñöùc aáy moïi ngöôøi ñeàu mong ñaït tôùi). Duõng theo Nho gia laø coù tinh thaàn kieân ñònh, töï cöôøng, coù khí phaùch huøng haäu. Duõng phaûi baét nguoàn töø “loøng chí thaønh” vôùi nhaân daân, neáu khoâng seõ deã trôû thaønh hung baïo. Chính vì vaäy, Duõng phaûi naèm trong Nhaân. Khoång Töû noùi “Ngöôøi coù Nhaân aét coù Duõng” vaø “Ngöôøi coù Duõng maø khoâng coù Nghóa aét seõ laøm loaïn”. Nhö vaäy, Khoång Töû luoân gaén chöõ Duõng vôùi chöõ Nhaân, chöõ Nghóa. Chöõ Duõng cuûa Nho giaùo mang ñaäm maøu saéc chuû nghóa anh huøng caù nhaân. Theo quan nieäm cuûa Khoång Töû, ngöôøi quaân töû khoâng theå khoâng coù Tín, nghóa laø phaûi bieát giöõ ñöôïc nieàm tin ñoái vôùi ngöôøi khaùc, ngöôøi quaân töû khi noùi gì, höùa gì thì phaûi thöïc hieän ñuùng nhö theá aáy. Tuy nhieân, trong tröôøng hôïp baát khaû khaùng neáu ñeå giöõ ñöôïc chöõ Nhaân maø thaát tín thì vaãn coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Maãu ngöôøi lyù töôûng cuûa Nho gia laø ngöôøi quaân töû - giöõ ñaïo trung dung cuõng laø thöïc hieän chính danh, reøn luyeän ñaït ñaïo trung dung cuõng laø reøn luyeän ñeå ñaït nhaân, nghóa, leã, trí, tín. Caùi hoïc hoaøn toaøn cuûa Khoång giaùo noùi ruùt laïi laø “Chí ö ñaïo, cöù ö ñöùc, y ö nhaân, du ö ngheä” coøn caùch thao thuû cuûa ngöôùi quaân töû laø tu thaân, xöû kyû tieáp vaät “dó tröïc baùo oaùn, dó ñöùc baùo ñöùc”, quan nhaân, baèng höõu, baùc aùi. Tuy nhieân, ngöôøi quaân töû cuûa Nho gia ñaõ taùch khoûi cuoäc soáng ñôøi thöôøng, heát söùc coi thöôøng nhöõng nhu caàu raát baûn naêng nhöng raát chính ñaùng cuûa con ngöôøi. 3. Tö töôûng cuûa trieát hoïc nho gia veà giaùo duïc ñaïo ñöùc: Khoång Töû cho raèng yù nghóa cuûa giaùo duïc laø ñeå caûi taïo nhaân tính, “Giaùo duïc laø tu söûa caùi ñaïo laøm ngöôøi vaø laøm saùng toû ñöùc saùng”. Khoång Töû khoâng quan nieäm giaùo duïc chæ coù tính chaát môû mang tri thöùc, giaûi thích vuõ truï maø cho raèng giaùo duïc giuùp môû mang caû trí, tình vaø yù, töùc laø trí, nhaân, duõng ñeå ngöôøi ta ñaït tôùi con ngöôøi ñaïo lyù. Theo Khoång Töû, giaùo duïc coù ba muïc ñích chính. Tröôùc heát, hoïc ñeå öùng duïng cho coù ích vôùi ñôøi, vôùi xaõ hoäi, chöù khoâng phaûi ñeå laøm quan sang, boång haäu. Thöù hai, hoïc ñeå coù nhaân caùch, hoïc laø phaûi ñeå cho mình chöù khoâng phaûi ñeå khoa tröông. Thöù ba, hoïc laø nhaèm tìm toøi ñaïo lyù. Khoång Töû ñaõ ñònh nghóa “giaùo duïc laø tu söûa caùi ñaïo laøm ngöôøi”. OÂng ñaõ dieãn taû loøng mình veà ñaïo lyù laø “ sôùm nghe ñaïo lyù, toái cheát cuõng ñöôïc”. Ñieàu ñaùng chuù yù trong ñaïo ñöùc cuûa Nho gia laø nhöõng quan ñieåm veà giaùo, söï giaùo hoùa, caùch laäp giaùo cuûa Khoång Töû laø hieáu-ñeã, leã nhaïc. Tuy nhieân, noäi dung cuûa giaùo duïc khoâng ñi vaøo lao ñoäng saûn xuaát, ñaáu tranh maø chuyeân daïy caùch laøm ngöôøi, daïy ñaïo lyù … duøng ñaïo ñöùc ñeå oån ñònh traät töï xaõ hoäi. Beân caïnh ñoù, vôùi quan ñieåm “naëng ñöùc, nheï hình” neân chuù troïng ñeán ñaïo ñöùc “ñöùc trò”, xem nheï luaät phaùp. Quan ñieåm ñöùc trò baét ñaàu töø Khoång Töû vaø ñöôïc quaùn trieät trong lòch söû nhieàu nöôùc phöông Ñoâng haøng nghìn naêm nay taïi Trung Quoác, Vieät Nam, Nhaät baûn, Trieàn Tieân… Ñaïo cuûa Khoång Töû khoâng phaûi laø ñaïo thuû cöïu, maø muoán söï tieán hoùa, nhöng tieán hoùa moät caùch töø töø cho ñeán chí thieän chí myõ “tuøy thôøi chi nghóa ñaïi hyõ tai”. Ñaïo cuûa Khoång giaùo laø ñaïo trung dung cuûa ngöôøi quaân töû, tuy khoâng huyeàn dieäu, sieâu vieät nhö ñaïo Laõo, ñaïo Phaät nhöng cuõng cao minh vaø laïi raát thích hôïp vôùi chaân lyù. Phaûi noùi raèng trieát hoïc Nho gia cuûa Khoång Töû ñaõ trôû thaønh hoïc thuyeát lôùn cuûa trieát hoïc phöông Ñoâng coå ñaïi. Ñaïo ñöùc hoïc Nho gia ñaõ cho con ngöôøi thaáy yù nghóa vaø giaù trò ñôøi soáng thöïc, thaáy traùch nhieäm cuûa mình tröôùc coäng ñoàng vaø cuõng ôû ñaây ñaïo ñöùc hoïc Nho gia ñaõ höôùng con ngöôøi tìm thaáy söùc maïnh ñaïo ñöùc ngay ôû baûn thaân mình. II. THÖÏC TRAÏNG ÑOÄI NGUÕ TRÍ THÖÙC ÔÛ NÖÔÙC TA. YEÂU CAÀU KHAÙCH QUAN CUÛA VIEÄC XAÙC LAÄP NHÖÕNG CHUAÅN MÖÏC ÑAÏO ÑÖÙC THEO YEÂU CAÀU MÔÙI. 1. Thöïc traïng ñoäi nguõ trí thöùc ôû nöôùc ta 1.1 Nhöõng maët maïnh cô baûn cuûa ñoäi nguõ trí thöùc nöôùc ta Trí thöùc Vieät Nam giaøu loøng yeâu nöôùc, coù tinh thaàn caùch maïng, gaén boù vôùi caùch maïng vaø nhaân daân. Ñöôïc toâi luyeän trong cuoäc ñaáu tranh ñaày gian khoå, hy sinh ñeå baûo veä vaø xaây döïng toå quoác, phaàn lôùn trí thöùc nöôùc ta ñaõ chöùng minh treân thöïc teá loøng yeâu nöôùc noàng naøn, gaén boù chaët cheõ vôùi lyù töôûng xaõ hoäi chuû nghóa. Hoï ñaõ keá thöøa, phaùt huy tinh thaàn yeâu nöôùc voán raát saâu ñaäm cuûa caùc trí thöùc nöôùc ta vaø cuøng chung soá phaän cuûa ngöôøi daân maát nöôùc. Phaàn ñoâng trong soá hoï cuõng bò ñeá quoác, phong kieán aùp böùc, boùc loät, khinh mieät, kìm haõm, khoâng ñöôïc töï do saùng taïo vaø phaùt trieån taøi naêng. Trí thöùc nöôùc ta coù tieàm naêng trí tueä to lôùn, ham hieåu bieát, nhaïy beùn vôùi caùi môùi, coù khaû naêng tieáp thu nhanh nhöõng thaønh töïu khoa hoïc vaø coâng ngheä tieân tieán. Trong quaù trình phaùt trieån, trí thöùc nöôùc ta ñaõ boäc loä nhöõng tieàm naêng trí tueä lôùn. Hoï keá thöøa nhöõng truyeàn thoáng quyù baùu cuûa daân toäc nhö trí thoâng minh, söï ham hoïc hoûi, hieåu bieát, caàn cuø, chòu khoù, khoâng khuaát phuïc tröôùc nhöõng khoù khaên trôû ngaïi cuûa cuoäc soáng, quyeát taâm vöôn tôùi nhöõng ñænh cao cuûa khoa hoïc. Trong ñoäi nguõ trí thöùc nöôùc ta coù nhieàu chuyeân gia gioûi. Nhieàu nhaø khoa hoïc Vieät Nam ñaõ trôû thaønh vieän só caùc vieän haøn laâm khoa hoïc theá giôùi thuoäc caùc lónh vöïc vaät lyù, toaùn hoïc, sinh hoïc, y khoa… Trí thöùc Vieät Nam khoâng nhöõng coù tieàm naêng trí tueä lôùn maø coøn raát nhaïy beùn vôùi caùi môùi. Söï keát hôïp giöõa trí tueä daân toäc vaø trí tueä thôøi ñaïi ñaõ giuùp hoï tieáp caän nhanh vôùi caùc xu theá phaùt trieån cuûa thôøi ñaïi, coù khaû naêng tieáp thu nhanh nhöõng thaønh töïu khoa hoïc kyõ thuaät tieân tieán treân theá giôùi. 1.2. Nhöõng haïn cheá nhaát ñònh ñoái vôùi ñoäi nguõ trí thöùc nöôùc ta Tieàm naêng trí tueä cuûa ñoäi nguõ trí thöùc chöa ñöôïc phaùt huy ñaày ñuû. Trí thöùc nöôùc ta coù nhöõng tieàm naêng trí tueä phong phuù, nhöng treân thöïc teá tieàm naêng ñoù chöa ñöôïc khai thaùc heát. Moät trong nhöõng ñieàu ñaùng quan taâm laø hieän töôïng laõng phí chaát xaùm. Nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä cuûa chuùng ta khoâng ñöôïc söû duïng heát hoaëc söû duïng khoâng ñuùng chuyeân moân ñaøo taïo, nhieàu trí thöùc khoâng coù vieäc laøm hoaëc khoâng ñuû vieäc laøm, coù hieän töôïng boû ngheà, coù nhöõng coâng trình khoa hoïc khoâng ñöôïc öùng duïng vaøo thöïc tieãn... Hieän töôïng “chaûy maùu chaát xaùm” cuõng laø moät hieän töôïng caàn ñöôïc quan taâm ôû nöôùc ta. Do cô cheá tieàn löông vaø vaán ñeà söû duïng ñoäi nguõ trí thöùc coøn nhieàu baát caäp, nhieàu trí thöùc thuoäc caùc lónh vöïc khaùc nhau ñaõ chuyeån sang laøm traùi ngaønh ngheà hoaëc chuyeån sang laøm cho caùc coâng ty nöôùc ngoaøi, coâng ty tö nhaân... gaây ra söï laõnh phí nguoàn trí tueä vaø khaû naêng saùng taïo raát lôùn, laøm thieät haïi cho ñaát nöôùc vaø baûn thaân caùc trí thöùc ñoù. Trình ñoä cuûa ñoäi nguõ trí thöùc nöôùc ta nhìn chung coøn thaáp so vôùi yeâu caàu cuûa söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Trong nhöõng naêm qua, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong vieäc xaây döïng ñoäi nguõ trí thöùc caû veà soá löôïng laãn chaát löôïng. Song, do ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån trong hoaøn caûnh moät neàn kinh teá ngheøo naøn, laïc haäu, laïi traûi qua chieán tranh laâu daøi, ñaõ laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng ñoäi nguõ trí thöùc. Ñieàu naøy theå hieän roõ ôû soá löôïng ngöôøi coù trình ñoä ñaïi hoïc tính theo daân soá ôû nöôùc ta vaãn coøn khaù thaáp vaø chaát löôïng giaùo duïc ñaïi hoïc chöa cao, chöa ñaùp öùng yeâu caàu cuûa söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Do chöa coù nhieàu ñieàu kieän vaø cô hoäi tieáp caän vôùi nhöõng thaønh töïu môùi cuûa caùc nöôùc phaùt trieån neân nhìn chung trí thöùc nöôùc ta coøn thieáu chuyeân saâu ôû nhöõng lónh vöïc khoa hoïc vaø coâng ngheä hieän ñaïi. Ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc nöôùc ta boäc loä söï thieáu caân ñoái vaø khoâng ñoàng boä giöõa caùc ngaønh ngheà trong cô caáu kinh teá. Trong coâng taùc ñaøo taïo, do chöa coù keá hoaïch caân ñoái giöõa caùc ngaønh ñaøo taïo neân daãn ñeán tình traïng ñoäi nguõ trí thöùc ôû nöôùc ta phaùt trieån khoâng caân ñoái so vôùi nhu caàu thöïc teá cuûa ñaát nöôùc. Nöôùc ta veà cô baûn vaãn laø moät nöôùc noâng nghieäp, neân lónh vöïc saûn xuaát noâng, laâm, ngö nghieäp caàn coù quy moâ lôùn, coù nhu caàu caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät nhieàu … nhöng ñoäi nguõ caùn boä coù trình ñoä ñaïi hoïc vaø treân ñaïi hoïc trong lónh vöïc raát thaáp. ÔÛ caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn nhö ñieän töû, tin hoïc, daàu khí, cheá taïo maùy, coâng ngheä sinh hoïc… chuùng ta cuõng thieáu raát nhieàu caùn boä khoa hoïc coù trình ñoä. 2. Yeâu caàu khaùch quan cuûa vieäc xaùc laäp nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc theo yeâu caàu môùi. Ñaïo ñöùc gaén lieàn vôùi vaên hoùa maø con ngöôøi Vieät Nam laø söï keát tinh cuûa neàn vaên hoùa ñoù. Tö töôûng laø coát loõi cuûa vaên hoùa, laø ñònh höôùng cô baûn cho ñôøi soáng tinh thaàn xaõ hoäi. Vì vaäy, quaù trình xaây döïng neàn vaên hoùa Vieät Nam cuõng chính laø quaù trình thöïc hieän chieán löôïc con ngöôøi, xaây döïng vaø phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi. Thöïc hieän lôøi daïy cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh: “Ñaûng laø ñaïo ñöùc, laø vaên minh”, Hoäi nghò laàn thöù naêm – Ban chaáp haønh TW Khoùa 8 ñaõ ñaët troïng taâm vaøo nhieäm vuï xaây döïng tö töôûng, ñaïo ñöùc, loái soáng laønh maïnh trong xaõ hoäi, tröôùc heát laø trong caùc toå chöùc ñaûng vaø boä maùy nhaø nöôùc, trong caùc ñoaøn theå quaàn chuùng vaø trong töøng gia ñình. Phaûi taïo cho ñöôïc söï chuyeån bieán maïnh meõ veà tö töôûng, ñaïo ñöùc, loái soáng – moät lónh vöïc then choát trong ñôøi soáng vaên hoùa cuûa daân toäc. Vôùi nhöõng nhieäm vuï cuï theå : “Xaây döïng con ngöôøi Vieät nam trong giai ñoaïn caùch maïng môùi vôùi nhöõng ñöùc tính sau: coù tinh thaøân yeâu nöôùc, töï cöôøng daân toäc, phaán ñaáu vì ñoäc laäp daân toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi, coù yù chí vöôn leân ñöa ñaát nöôùc thoaùt khoûi ngheøo naøn laïc haäu”. Do ñoù, trong ñieàu kieän hieän nay ôû nöôùc ta, ñeå thöïc hieän thaønh coâng caùc nhieäm vuï treân, moät soá vaán ñeà cô baûn vaø caáp baùch ñang ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc quan taâm haøng ñaàu, vaø phaûi thöïc hieän trieät ñeå vaø thaéng lôïi, bao goàm : Chieán löôïc caùn boä. Chieán löôïc giaùo duïc - ñaøo taïo. 2.1. Chieán löôïc caùn boä (theo Nghò quyeát Hoäi nghò 3 BCH TW Khoùa VIII) Trong xaây döïng Ñaûng thì coâng taùc caùn boä laø quan troïng nhaát, laø khaâu then choát cuûa vaán ñeà then choát. Baùc Hoà ñaõ chæ roõ: “Caùn boä laø caùi goác cuûa moïi coâng vieäc, coâng vieäc thaønh coâng hay thaát baïi ñeàu do caùn boä toát hay keùm”. Hieän nay, ñaát nöôùc ta ñang chuyeån sang thôøi kyø môùi, xuaát hieän nhöõng vaän hoäi cuõng nhö thaùch thöùc môùi. Tình hình ñoù ñoøi hoûi: “Coù chieán löôïc caùn boä ñuùng ñaén, xaây döïng ñöôïc ñoäi nguõ caùn boä coù ñuû ñöùc, taøi laø ñieàu kieän quyeát ñònh ñeå chuaån bò cho Ñaûng vaø daân toäc ñi vaøo theá kyû XXI, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, giaønh nhöõng thaéng lôïi to lôùn trong söï nghieäp xaây döïïng vaø baûo veä Toå quoác xaõ hoäi chuû nghóa” (Toång Bí thö Ñoã Möôøi). Ñoäi nguõ caùn boä phaûi coù ñaày ñuû phaåm chaát chính trò vaø kieán thöùc, phaûi heát söùc kieân ñònh, vöõng vaøng, ñoàng thôøi raát thoâng minh, saùng taïo. Vì vaäy, xaây döïng chieán löôïc caùn boä cho thôøi kyø môùi laø vaán ñeà cöïc kyø heä troïng, roäng lôùn vaø phöùc taïp; vöøa cô baûn laïi vöøa caáp baùch, laø moät trong nhöõng nhieäm vuï cuûa cuoäc vaän ñoäng xaây döïng vaø chính ñoán Ñaûng laø caùc caáp uûy ñaûng caàn xaây döïng cô cheá kieåm tra, quaûn lyù chaët cheõ caùn boä, ñaûng vieân, kieän toaøn vaø saép xeáp ñoäi nguõ caùn boä. a. Phöông höôùng xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä vaø coâng taùc caùn boä: Treân cô sôû ñaùnh giaù chính xaùc thöïc traïng ñoäi nguõ caùn boä vaø coâng taùc caùn boä hieän nay veà caùc öu khuyeát ñieåm, nguyeân nhaân cuõng nhö caùc baøi hoïc kinh nghieäm, trong boái caûnh quoác teá vaø trong nöôùc vôùi nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên, vieäc xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä vaø coâng taùc caùn boä caàn quaùn trieät caùc quan ñieåm, muïc tieâu vaø tieâu chuaån sau ñaây : Moät laø : Phaûi xuaát phaùt töø yeâu caàu, nhieäm vuï cuûa thôøi kyø ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. Luoân naém vöõng vaø thöïc hieän ñuùng nhöõng quan ñieåm vaø nguyeân taéc cô baûn cuûa chuû nghóa Maùc-Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh veà coâng taùc caùn boä. Chuû ñoäng coù taàm nhìn xa, döï baùo ñuùng tình hình, baùm saùt yeâu caàu nhieäm vuï chính trò ñeå coù quy hoaïch, keá hoaïch xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä, chuaån bò cho tröôùc maét vaø laâu daøi ngang taàm nhieäm vuï. Ñaøo taïo ñöôïc nguoàn caùn boä, xaây döïng quy hoaïch vaø chaêm lo ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä trong ñoù ñaëc bieäc chuù troïng ñoäi nguõ coát caùn caùc caáp. Hai laø : Phaûi treân cô sôû giöõ vöõng vaø taêng cöôøng baûn chaát giai caáp coâng nhaân cuûa Ñaûng, coù chính saùch ñoaøn keát, taäp hôïp roäng raõi caùc loaïi caùn boä, troïng duïng hieàn taøi. Quan taâm ñoåi môùi, treû hoùa ñoäi nguõ caùn boä. Treân cô sôû tieâu chuaån vaø coù söï chuaån bò chu ñaùo, keát hôïp caùc ñoä tuoåi, baûo ñaûm tính lieân tuïc, tính keá thöøa vaø phaùt trieån. Ba laø : Phaûi coù quan ñieåm vaø phöông phaùp ñaùnh giaù, söû duïng caùn boä moät caùch coâng taâm, khaùch quan, khoa hoïc. Boán laø : Trong ñieàu kieän thöïc hieän cô cheá thò tröôøng vaø môû roäng giao löu quoác teá, Ñaûng phaûi ñaëc bieät chaêm lo giaùo duïc, reøn luyeän, quaûn lyù toát nhaèm baûo veä caùn boä. Baûo veä caùn boä chính laø baûo veä Ñaûng, baûo veä cheá ñoä vaø söï nghieäp caùch maïng cuûa daân toäc : baûo veä phaåm chaát chính trò, quan ñieåm, ñaïo ñöùc, loái soáng, giöõ cho caùn boä trung thaønh, trung thöïc, khoâng thoaùi hoùa sa ngaõ. Sôùm xaây döïng, hoaøn chænh noäi quy, quy cheá kieåm tra caùn boä trong laøm aên kinh teá, trong giao dòch, tieáp xuùc vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi. Naêm laø : Ñaûng phaûi thoáng nhaát laõnh ñaïo coâng taùc caùn boä vaø quaûn lyù ñoäi nguõ caùn boä; ñoàng thôøi phaùt huy traùch nhieäm cuûa caùc toå chöùc thaønh vieân trong heä thoáng chính trò, toân troïng phaùp luaät nhaø nöôùc vaø ñieàu leä cuûa caùc toå chöùc quaàn chuùng. b. Veà moät soá nhieäm vuï vaø giaûi phaùp lôùn veà xaây döïng quy hoaïch vaø ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä cuõng nhö xaây döïng caùc quy cheá coâng taùc caùn boä. Trong giai ñoaïn hieän nay, Nghò quyeát Hoäi nghò 3 (Khoùa VIII) ñaõ nhaán maïnh caàn thöïc hieän: Ñoåi môùi vaø hoaøn thieän heä thoáng chính saùch caùn boä. Ñoù laø caùc chính saùch ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä; chính saùch söû duïng vaø quaûn lyù caùn boä, chính saùch baûo ñaûm bôïi ích vaät chaát vaø ñoäng vieân tinh thaàn. Song song vôùi vieäc xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä phaûi tieán haønh ñoàng thôøi vieäc ñoåi môùi vaø chænh ñoán toå chöùc boä maùy laøm coâng taùc caùn boä, ñeå thöùc hieän thaéng lôïi nhieäm vuï ñaõ ñeà ra. 2.2. Chieán löôïc giaùo duïc ñaøo taïo (Hoäi nghò laàn thöù 2 BCHTW khoùa VIII): Thaäy vaäy, giaùo duïc –ñaøo taïo giöõ vai troø laø ñoäng löïc thuùc ñaåy quaù trình taïo ra moät theá heä nhöõng ngöôøi lao ñoäng môùi, ñuû söùc laøm chuû caùc thieát bò hieän coù, ñoàng thôøi coù khaû naêng tieáp thu caùi môùi. Chæ coù giaùo duïc môùi thöïc söï laø moät taùc nhaân tích cöïc vaø coù hieäu quaû nhaát nhaèm gia taêng moïi giaù trò vaø naêng löïc lao ñoäng saùng taïo cuûa con ngöôøi. Giaùo duïc vöøa hình thaønh vun ñaép vaø hoaøn thieän con ngöôøi vôùi yù nghóa laø muïc tieâu, vöøa ñoùng goùp xaây döïng con ngöôøi môùi vôùi yù nghóa laø phöông tieän ñaûm baûo thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï kinh teá xaõ hoäi trong thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. Ñeå ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa nhaèm muïc tieâu daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng vaø vaên minh, vöõng böôùc ñi leân chuû nghóa xaõ hoäi phaûi phaùt trieån maïnh giaùo duïc - ñaøo taïo, phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi, yeáu toá cô baûn cuûa söï phaùt trieån chung vaø beàn vöõng. Chính saùch ñoåi môùi giaùo duïc – ñaøo taïo theå hieän taäp trung ôû nghò quyeát Hoäi nghò laàn thöù tö Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng (khoùa VII). Ñeán Hoäi nghò laàn thöù hai Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng (khoùa VIII) tieáp tuïc chæ roõ nhöõng yeáu keùm cuûa giaùo duïc – ñaøo taïo ôû nöôùc ta laø: “Giaùo duïc – ñaøo taïo nöôùc ta coøn nhieàu yeáu keùm, baát caäp caû veà quy cheá cô caáu vaø nhaát laø veà chaát löôïng vaø hieäu quaû, chöa ñaùp öùng kòp nhöõng ñoøi hoûi lôùn vaø ngaøy caøng cao veà nhaân löïc cuûa coâng cuoäc ñoåi môùi kinh teá – xaõ hoäi, xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác, thöïc hieän coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa”. Hoäi nghò ñaõ ñöa ra nhöõng ñònh höôùng chieán löôïc giaùo duïc – ñaøo taïo theå hieän trong nghò quyeát, neâu roõ : Nhieäm vuï vaø muïc tieâu cô baûn cuûa giaùo duïc laø nhaèm xaây döïng nhöõng con ngöôøi vaø theá heä thieát tha gaén boù vôùi lyù töôûng ñoäc laäp daân toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi, coù ñaïo ñöùc trong saùng, coù yù chí kieân cöôøng xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác; coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc; giöõ gìn vaø phaùt huy caùc giaù trò vaên hoùa cuûa daân toäc, coù naêng löïc tieáp thu vaên hoùa nhaân loaïi; phaùt huy tieàm naêng cuûa daân toäc vaø con ngöôøi Vieät nam, coù yù thöùc coäng ñoàng vaø phaùt huy tính tích cöïc cuûa caù nhaân laøm chuû tri thöùc khoa hoïc vaø coâng ngheä hieän ñaïi, coù tö duy saùng taïo, coù kyõ naêng thöïc haønh gioûi, coù taùc phong coâng nghieäp, coù tính toå chöùc vaø kyû luaät; coù söùc khoûe, laø nhöõng ngöôøi keá thöøa xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi vöøa “hoàng” vöøa “chuyeân”. Giöõ vöõng muïc tieâu xaõ hoäi chuû nghóa trong noäi dung, phöông phaùp giaùo duïc – ñaøo taïo. Xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc - ñaøo taïo cho thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. Ñaûng, nhaø nöôùc vaø caùc toå chöùc kinh teá, chính trò – xaõ hoäi vaø toaøn daân phaûi taäp trung söùc thöïc hieän baèng ñöôïc caùc nhieäm vuï neâu treân, giaûi quyeát caùc vaán ñeà böùc xuùc, noåi coäm, taïo neân söï phaùt trieån oån ñònh vôùi moät chaát löôïng ñöôïc caûi thieän, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ñaùp öùng yeâu caàu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, taïo ñieàu kieän giaûi quyeát vieäc laøm cho nhaân daân, nhaát laø thanh nieân. Nghò quyeát ñaõ khaúng ñònh phaûi thöïc söï coi giaùo duïc – ñaøo taïo laø quoác saùch haøng ñaàu. Nhaän thöùc saâu saéc giaùo duïc – ñaøo taïo cuøng vôùi khoa hoïc vaø coâng ngheä laø nhaân toá quyeát ñònh taêng tröôûng kinh teá vaø phaùt trieån xaõ hoäi, ñaàu tö cho giaùo duïc – ñaøo taïo laø ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá. Giaùo duïc ñaøo taïo laø söï nghieäp cuûa toaøn Ñaûng, cuûa nhaø nöôùc vaø cuûa toaøn daân. Phaùt trieån giaùo duïc – ñaøo taïo gaén vôùi nhu caàu phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, nhöõng tieán boä khoa hoïc – coâng ngheä vaø cuûng coá quoác phoøng, an ninh. Thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi trong giaùo duïc – ñaøo taïo. Giöõ vai troø noøng coát cuûa caùc tröôøng coâng laäp ñi ñoâi vôùi ña daïng hoùa caùc loaïi hình giaùo duïc – ñaøo taïo. Treân cô sôû caùc ñònh höôùng neâu treân, Hoäi nghò ñaõ chæ roõ Ñaûng taêng cöôøng laõnh ñaïo ñoái vôùi giaùo duïc - ñaøo taïo, quyeát taâm thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï vaø muïc tieâu cuï theå phaùt trieån giaùo duïc – ñaøo taïo töø nay ñeán naêm 2010. Baèng vieäc thöïc thi caùc giaûi phaùp chuû yeáu : taêng cöôøng caùc nguoàn löïc cho giaùo duïc - ñaøo taïo; Xaây döïng ñoäi nguõ giaùo vieân, taïo ñoäng löïc cho ngöôøi daïy, ngöôøi hoïc; Tieáp tuïc ñoåi môùi noäi dung, phöông phaùp giaùo duïc - ñaøo taïo vaø taêng cöôøng cô sôû vaät chaát cho caùc tröôøng hoïc; Ñoåi môùi coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc. III. MOÄT SOÁ PHAÅM CHAÁT ÑAÏO ÑÖÙC CAÀN THIEÁT ÑOÁI VÔÙI ÑOÄI NGUÕ TRÍ THÖÙC ÔÛ NÖÔÙC TA HIEÄN NAY. MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM ÑAØO TAÏO VAØ SÖÛ DUÏNG COÙ HIEÄU QUAÛ ÑOÄI NGUÕ TRÍ THÖÙC 1. YÙ nghóa cuûa vaán ñeà ñaïo ñöùc trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ôû Vieät Nam. Laø moät nöôùc noâng nghieäp laïc haäu vôùi hôn 80% daân soá laø noâng daân, Vieät Nam ñi vaøo söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñöông nhieân laø raát khaùc caùc nöôùc coù neàn kinh teá phaùt trieån coù hoaøn caûnh gioáng nöôùc ta. Chính ñieàu ñoù quy ñònh vai troø vaø yù nghóa cuûa ñaïo ñöùc trong quaù trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc noùi chung vaø trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc noùi rieâng. Ñoàng thôøi, do nöôùc ta tieán haønh söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa neân vaán ñeà ñaïo ñöùc ôû nöôùc ta coù yù nghóa khaùc vôùi caùc nöôùc khaùc. Ñieåm khaùc nhau ñaàu tieân coù theå thaáy laø ôû choã nhöõng taøn tích cuûa xaõ hoäi phong kieán vaãn coøn in daáu roõ neùt trong quan nieäm veà ñaïo ñöùc ôû nöôùc ta. Vôùi xaõ hoäi phong kieán ôû caùc nöôùc phöông Ñoâng noùi chung vaø ôû Vieät Nam noùi rieâng, ñaïo ñöùc Nho giaùo ñaõ in saâu trong tieàm thöùc, taâm lyù daân toäc, theå hieän trong ñaïo ñöùc, loái soáng, phoøng tuïc, taäp quaùn… Taát nhieân, khoâng phaûi nhöõng gì cuûa vaên hoùa Nho giaùo ñeàu laïc haäu, ñeàu khoâng coøn yù nghóa vaø taùc duïng trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Noùi ñeán maët tích cöïc cuûa Khoång giaùo, Chuû tòch Hoà Chí Minh khaúng ñònh: “Hoïc thuyeát Khoång Töû coù öu ñieåm cuûa noù laø söï tu döôõng ñaïo ñöùc caù nhaân”. Trong boái caûnh hieän nay vaø coù theå caû sau naøy nöõa, vaán ñeà tu döôõng ñaïo ñöùc caù nhaân vaãn khoâng bao giôø thöøa, traùi laïi noù vaãn ñoùng vai troø quan troïng trong trieát lyù phaùt trieån cuûa nhaân loaïi. Ñoái vôùi nöôùc ta, tö töôûng Hoà Chí Minh veà vieäc xaây döïng ñaïo ñöùc caùch maïng laø nhöõng phöông phaùp luaän voâ cuøng quan troïng cho vieäc taïo döïng nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc trong thôøi kyø ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc nhaèm ñaït muïc tieâu “daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh” maø Ñaûng ta ñaõ ñeà ra. Chuû tòch Hoà Chí Minh ñaõ chuyeån hoùa haàu nhö toaøn boä heä thoáng tö töôûng ñaïo ñöùc cuõ theo quan ñieåm Nho giaùo, töø caùc khaùi nieäm trung, hieáu, tín, nghóa ñeán caàn, kieäm, lieâm, chính, chí coâng, voâ tö; töø quan nieäm veà chính danh ñeán quan nieäm veà thieän aùc … thaønh caùc phaïm truø ñaïo ñöùc mang quan ñieåm ñaïo ñöùc caùch maïng. Ñoù khoâng phaûi laø moät söï chuyeån hoùa maùy moùc, giaûm ñôn veà kyõ thuaät maø laø quaù trình tieáp nhaän coù pheâ phaùn, coù choïn loïc, ñoàng thôøi coù bieán ñoåi nhöõng meänh ñeà ñaïo ñöùc cuõ sao cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa xaõ hoäi môùi. Do vaäy, coù theå noùi, quaù trình chuyeån hoùa aáy thöïc chaát laø moät cuoäc caùch maïng veà ñaïo ñöùc. Trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, ñaïo ñöùc tuy khoâng phaûi laø quyeát ñònh nhöng coù vai troø raát quan troïng, tröôùc heát laø ñoái vôùi ñònh höôùng phaùt trieån theo con ñöôøng xaõ hoäi chuû nghóa. Bôûi leõ, nhö Chuû tòch Hoà Chí Minh ñaõ noùi: “muoán coù chuû nghóa xaõ hoäi tröôùc heát phaûi coù con ngöôøi xaõ hoäi chuû nghóa”. Khi xem ñaïo ñöùc laø caùi goác cuûa ngöôøi caùch maïng, laø neàn taûng xaõ hoäi, Chuû tòch Hoà Chí Minh khoâng quan nieäm vieäc tu döôõng ñaïo ñöùc nhö vieäc rieâng cuûa moãi ngöôøi, chæ caàn ñoùng cöûa tu thaân hoaëc giöõ mình ñeå khoâng va chaïm vôùi thöïc teá. Ñaïo ñöùc theo tö töôûng Hoà Chí Minh cuõng khoâng phaûi laø lo ñaáu tranh cho baûn thaân, giaønh cho mình quyeàn lôïi rieâng theo quan ñieåm nhaân quyeàn tö saûn. Traùi laïi, ñaïo ñöùc theo tö töôûng Hoà Chí Minh ñoøi hoûi con ngöôøi phaûi ñaáu tranh vì mình vaø vì caû moïi ngöôøi, phaûi thaáy quyeàn lôïi cuûa moãi ngöôøi trong quyeàn lôïi chung cuûa daân toäc vaø noùi roäng hôn laø caû nhaân loaïi. Cho neân, ngöôøi coù ñaïo ñöùc phaûi laø ngöôøi daùm ñaáu tranh vôùi nhöõng baát coâng trong xaõ hoäi, daùm hy sinh vì ngöôøi khaùc, thaáy haïnh phuùc cuûa mình chæ coù ñöôïc khi noù gaén vôùi haïnh phuùc cuûa ngöôøi khaùc, cuûa moïi ngöôøi, cuûa nhaân daân. Do ñoù, ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh laø ñaïo ñöùc caùch maïng. Chæ coù ñaïo ñöùc caùch maïng moùi taïo ra ñoäng löïc cho phaùt trieån, moùi laø trieát lyù cuûa phaùt trieån xaõ hoäi. Toùm laïi, trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ôû Vieät Nam, vaán ñeà ñaïo ñöùc khoâng chæ coù yù nghóa quan troïng nhö ñoái vôùi caùc nöôùc khaùc maø yù nghóa cuûa noù coøn taêng leân gaáp boäi do coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ôû nöôùc ta theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Neáu khoâng thaám nhuaàn quan ñieåm ñaïo ñöùc theo tö töôûng Hoà Chí Minh laáy muïc tieâu lôïi ích cuûa nhaân daân laøm ñoäng löïc phaùt trieån thì khoù noùi ñeán vieäc coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. 2. Moät soá phaåm chaát caàn thieát ñoái vôùi ñoäi nguõ trí thöùc ôû nöôùc ta hieän nay. Nho giaùo chuû tröông huaán thò Nguõ Thöôøng (5 phaïm truø ñaïo ñöùc hoïc) laø Nhaân, Nghóa, Leã, Trí, Tín nhaèm xaây döïng con ngöôøi kieåu maãu cho cheá ñoä phong kieán. Trong hoaøn caûnh nöôùc ta ñang trong quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc nhö hieän nay, ñoäi nguõ trí thöùc coù vai troø heát söùc quan troïng, laø taøi saûn quyù baùu cuûa daân toäc. Vôùi tieàm naêng trí tueä to lôùn, ñoäi nguõ trí thöùc phaûi laø nhöõng ngöôøi tieân phong trong quaù trình phaùt trieån ñaát nöôùc. Veà cô baûn, ngöôøi trí thöùc phaûi coù ñöôïc nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc theo quan ñieåm cuûa trieát hoïc Nho gia. Tuy nhieân, ñeå phuø hôïp vôùi truyeàn thoáng cuûa daân toäc vaø yeâu caàu cuûa coâng cuoäc ñoåi môùi ñaát nöôùc, nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc treân caàn phaûi ñöôïc hieåu vôùi yù nghóa roäng hôn, saâu hôn vaø toaøn dieän hôn. Cuï theå laø: Ngöôøi trí thöùc tröôùc heát phaûi coù tinh thaàn yeâu nöôùc, töï cöôøng daân toäc, phaán ñaáu vì ñoäc laäp daân toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi, coù yù chí vöôn leân ñöa ñaát nöôùc khoûi ngheøo naøn, laïc haäu, ñoaøn keát vôùi nhaân daân theá giôùi trong söï nghieäp ñaáu tranh vì hoøa bình, ñoäc laäp daân toäc, daân chuû vaø tieán boä xaõ hoäi. Coù yù thöùc taäp theå, ñoaøn keát phaán ñaáu vì lôïi ích chung. Coù loái soáng laønh maïnh, neáp soáng vaên minh, caàn kieäm, trung thöïc, nhaân nghóa, toân troïng kyû cöông pheùp nöôùc, quy öôùc cuûa coäng ñoàng. Phaûi bieát traên trôû tröôùc vaän meänh cuûa ñaát nöôùc: Taïi sao daân toäc ta caàn cuø, nöôùc ta giaøu taøi nguyeân, chuùng ta coù nhieàu tieàm naêng trí tueä, nhöng hieän nay vaãn chöa thoaùt khoûi tình traïng ngheøo naïn, laïc haäu. Töø ñoù maø xaùc ñònh cho mình traùch nhieäm naâng cao tri thöùc, goùp phaàn ñöa ñaát nöôùc ñi leân con ñöôøng phaùt trieån vaên minh, giaøu maïnh. Hoï phaûi laø ngöôøi hieåu hôn ai heát chaân lyù cuûa thôøi ñaïi: “Tri thöùc laø yeáu toá chuû yeáu trong cuoäc caïnh tranh ngaøy nay”. Phaûi thöôøng xuyeân hoïc taäp, khoâng ngöøng reøn luyeän naâng cao trình ñoä chuyeân moân, xaây döïng cho mình baûn lónh chính trò vöõng vaøng, taùc phong laøm vieäc khoa hoïc, chuû ñoäng, saùng taïo vaø loái soáng giaûn dò laønh maïnh, ra söùc phaán ñaáu vöôn leân: “trôû thaønh ngöôøi chieán só duõng caûm, trung thöïc treân maët traän khoa hoïc-kyõ thuaät, moät loøng moät daï phuïc vuï nhaân daân, phuïc vuï Toå quoác”. Ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi trí thöùc chæ coù ñöôïc trong quaù trình hoï tham gia hoïc taäp, nghieân cöùu, tham gia vaøo vieäc ñaáu tranh giaønh laáy quyeàn lôïi cho moïi ngöôøi trong ñoù coù baûn thaân hoï, trong vieäc choáng laïi caùi aùc, caùi xaáu… nhaèm höôùng tôùi caùi Chaân, caùi Thieän, caùi Myõ. Ñoù laø quaù trình ngöôøi trí thöùc hoøa mình vaøo thöïc teá cuoäc soáng, hoøa mình vaøo söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä ñaát nöôùc, ñem heát söùc löïc vaø trí tueä coáng hieán cho Toå quoác. 3. Moät soá giaûi phaùp nhaèm ñaøo taïo vaø söû duïng coù hieäu quaû ñoäi nguõ trí thöùc ôû nöôùc ta. Töø tröôùc ñeán nay, Ñaûng ta luoân coi trí thöùc laø nguoàn voán trí tueä quyù giaù cuûa daân toäc, laø moät boä phaän cuûa Ñaûng vaø caùch maïng, laø ñoäng löïc trong coâng cuoäc xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác. Nhieàu vaên kieän cuûa Ñaûng khaúng ñònh: “trí thöùc laø löïc löôïng tieâu bieåu cho trình ñoä trí tueä cuûa Ñaûng, cuûa Nhaø nöôùc vaø cuûa daân toäc ta” vaø “khoâng coù trí thöùc, khoâng coù nhaân taøi thì khoâng theå tieán haønh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, khoâng theå xaây döïng thaønh coâng chuû nghóa xaõ hoäi”. Töø choã ñaùnh giaù cao vai troø cuûa trí thöùc, Ñaûng raát coi troïng vieäc xaây döïng ñoäi nguõ trí thöùc vöõng maïnh, khoâng ngöøng taêng veà soá löôïng, maïnh veà chaát löôïng, ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu môùi cuûa söï nghieäp xaây döïng ñaát nöôùc vì muïc tieâu “daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh”. Ñeà laøm toát vieäc naøy, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta caàn phaûi coù nhöõng chuû tröông, chính saùch vaø bieän phaùp ñoåi môùi ñoái vôùi giaùo duïc ñaøo taïo vaø chính saùch söû duïng ñoäi nguõ trí thöùc ñeå khai thaùc nhöõng tieàm naêng trí tueä cuûa hoï, höôùng hoï vaøo vieäc phuïc vuï cho muïc tieâu laøm cho ñaát nöôùc cöôøng thònh. Cuï theå laø: 3.1. Ñoái vôùi chính saùch ñaøo taïo ñoäi nguõ trí thöùc Xuaát phaùt töø quan ñieåm coi con ngöôøi laø voán quyù nhaát, laø nhaân toá phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, quyeát ñònh söï thaønh baïi cuûa coâng cuoäc xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi, trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, Ñaûng ta ñaët con ngöôøi ôû vò trí trung taâm. Chaêm lo cho haïnh phuùc cuûa con ngöôøi laø muïc tieâu phaán ñaáu cao nhaát cuûa cheá ñoä ta. Vì vaäy, moïi chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta phaûi quaùn trieät vieäc chaêm soùc, boài döôõng vaø phaùt huy nhaân toá con ngöôøi, phaûi ñaøo taïo ñöôïc nhöõng con ngöôøi phaùt trieån cao veà trí tueä, cöôøng traùng veà theå chaát, phong phuù veà tinh thaàn, trong saùng veà ñaïo ñöùc, laø ñoäng löïc cuûa söï nghieäp xaây döïng xaõ hoäi môùi. Ñeå ñaøo taïo ñöôïc nhöõng con ngöôøi coù nhöõng phaåm chaát ñoù, nhieäm vuï cuûa giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø raát naëng neà vaø veû vang. Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta coi giaùo duïc ñaøo taïo laø quoác saùch haøng ñaàu. Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù VIII khaúng ñònh: “Cuøng vôùi khoa hoïc vaø coâng ngheä, giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø quoác saùch haøng ñaàu nhaèm naâng cao daân trí, ñaøo taïo nhaân löïc, boài döôõng nhaân taøi”. Ñoàng thôøi, Ñaûng ta coøn nhaán maïnh:”giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø chìa khoùa ñeå môû cöûa tieán vaøo töông lai”. Phaûi nhaän thöùc nhö theá bôûi leõ taêng tröôûng kinh teá phuï thuoäc vaøo trình ñoä phaùt trieån cuûa con ngöôøi ñöôïc giaùo duïc vaø ñaøo taïo. Phaûi ñaøo taïo nhöõng con ngöôøi coù trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä cao, coù naêng löïc trí tueä môùi ñaåy nhanh söï taêng tröôûng kinh teá. Ñieàu ñoù ñaõ ñöôïc chöùng minh baèng thöïc tieãn sinh ñoäng ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Nhöõng thaønh coâng cuûa caùc nöôùc coâng nghieäp môùi (NICs) ñaõ khaúng ñònh chaân lyù cuûa thôøi ñaïi laø: Khoâng phaûi giaùo duïc vaø ñaøo taïo ñi sau söï phaùt trieån kinh teá maø ngöôïc laïi, noù phaûi ñi tröôùc moät böôùc, taïo cô sôû cho söï phaùt trieån kinh teá. Trong phaïm vi tieåu luaän naøy, chuùng toâi xin pheùp chæ ñeà caäp ñeán vaán ñeà ñaøo taïo ñoäi nguõ trí thöùc. Ñoäi nguõ trí thöùc laø ñoäi nguõ coù trình ñoä cao trong xaõ hoäi vôùi nguoàn ñaøo taïo chuû yeáu laø töø caùc tröôøng ñaïi hoïc. Bôûi vaäy, ñeå ñaøo taïo ñöôïc ñoäi nguõ trí thöùc coù chaát löôïng thì caàn thieát phaûi ñoåi môùi caùch thöùc ñaøo taïo ôû baäc ñaïi hoïc ñi lieàn vôùi vieäc ngöôøi hoïc phaûi ñoåi môùi caû phöông phaùp hoïc taäp. Sinh vieân ñaïi hoïc – nhöõng trí thöùc trong töông lai – phaûi nhaän thöùc ñöôïc raèng vieäc hoïc taäp laø nhaèm naâng cao kieán thöùc cho baûn thaân. Do vaäy, sinh vieân phaûi coù tinh thaàn töï giaùc hoïc taäp, nghieân cöùu khoa hoïc, töï hoaøn thieän tri thöùc ñeå ñaùp öùng ñoøi hoûi cuûa xaõ hoäi trong thôøi ñaïi buøng noå thoâng tin nhö hieän nay. Theo Chuû tòch Hoà Chí Minh thì con ngöôøi hoïc khoâng ñeå cho mình maø laø hoïc ñeå cho ngöôøi khaùc. Quan ñieåm “hoïc ñeå laøm ngöôøi quaân töû” cuûa Khoång Töû vaø quan ñieåm phaùt trieån “hoïc ñeå phuïng söï ñoaøn theå, giai caáp, nhaân daân, Toå quoác vaø nhaân loaïi” cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh coù yù nghóa heát söùc lôùn lao trong ñieàu kieän hieän nay ôû nöôùc ta. Noù khôi gôïi tinh thaàn hieáu hoïc, ham hieåu bieát rtong moãi con ngöôøi chuùng ta. Ñoàng thôøi, noù giuùp moïi ngöôøi coù dòp nhìn laïi vieäc hoïc cuûa baûn thaân mình ñeå coù söï ñieàu chænh thích hôïp, hoïc khoâng phaûi laø ñeå coù baèng caáp, hoïc khoâng phaûi ñeå möu caàu danh lôïi, chöùc töôùc maø hoïc laø ñeå laøm vieäc, laøm ngöôøi ñuùng nghóa. Veà phía Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, caàn phaûi huy ñoäng moïi nguoàn löïc cuûa xaõ hoäi vaøo söï nghieäp giaùo duïc vaø ñaøo taïo. Taêng cöôøng ñaøo taïo sau ñaïi hoïc ñeå ñoäi nguõ tri thöùc coù cô hoäi caäp nhaät kieán thöùc, naâng cao trình ñoä. Ñaëc bieät, trong thôøi ñaïi buøng noå thoâng tin nhö hieän nay, ñeå ñaûm baûo duy trì khaû naêng laøm vieäc, ngöôøi trí thöùc phaûi ñöôïc boài döôõng kieán thöùc thöôøng xuyeân. Ñoàng thôøi, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc neân coù höôùng ñaøo taïo ôû caùc nöôùc tieân tieán ñoái vôùi ñoäi nguõ chuyeân gia thuoäc caùc ngaønh khoa hoïc vaø coâng ngheä muõi nhoïn maø chuùng ta ñang coù coù nhu caàu caáp baùch nhöng chöa coù khaû naêng ñaøo taïo. Song song ñoù, caàn gaén coâng taùc ñaøo taïo, nghieân cöùu khoa hoïc vôùi caùc hoaït ñoäng saûn xuaát ñeå naâng cao hieäu quaû coâng taùc nghieân cöùu vaø chaát löôïng giaùo duïc. Caùc tröôøng ñaïi hoïc phaûi vöøa laø cô sôû ñaøo taïo, vöøa laø cô sôû nghieân cöùu vaø öùng duïng khoa hoïc - coâng ngheä. Trong coâng taùc ñaøo taïo ñoäi nguõ trí thöùc, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta cuõng phaûi quan taâm hôn ñeán vieäc giaùo duïc tö töôûng chính trò ñeå giuùp trí thöùc naâng cao yù thöùc, traùch nhieäm trong coâng taùc, uûng hoä ñöôøng loái phaùt trieån ñaát nöôùc cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc vaø vöôn leân trôû thaønh nhöõng ngöôøi ñi ñaàu trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu “daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh”. 3.2. Ñoái vôùi chính saùch söû duïng ñoäi nguõ trí thöùc Cuøng vôùi nhöõng quan ñieåm vaø chính saùch ñoåi môùi trong coâng taùc ñaøo taïo ñeå coù moät ñoäi nguõ trí thöùc ñoâng ñaûo veà soá löôïng, ñoàng boä veà trình ñoä chuyeân moân, caân ñoái veà cô caáu, coù baûn lónh chính trò vöõng vaøng, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta caàn taïo ñieàu kieän vaø moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå söû duïng vaø phaùt huy cao nhaát naêng löïc cuûa ñoäi nguõ trí thöùc hieän coù Ñeå phaùt huy tieàm naêng cuûa trí thöùc thì vieäc ñoåi môùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng vaø quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi trí thöùc laø raát quan troïng. Ñoåi môùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng ñoái vôùi trí thöùc tröôùc heát laø phaûi xaùc ñònh ñöôïc nhöõng quan ñieåm vaø ñöôøng loái chieán löôïc ñuùng ñaén, coù cô sôû khoa hoïc veà vò trí, vai troø cuûa trí thöùc cuõng nhö coâng taùc xaây döïng ñoäi nguõ trí thöùc trong tình hình môùi. Caàn laøm cho toaøn Ñaûng, toaøn daân quaùn trieät nhöõng quan ñieåm cô baûn ñoù. Ñoái vôùi caùc cô sôû taäp trung ñoâng ñaûo löïc löôïng trí thöùc, caùc toå chöùc Ñaûng ôû ñoù phaûi chuù troïng coâng taùc xaây döïng toå chöùc Ñaûng vöõng maïnh, toaøn dieän , ñuû söùc laõnh ñaïo coâng taùc chuyeân moân, thaät söï trôû thaønh haït nhaân chính trò cuûa Ñaûng ôû cô sôû. Ñeå coù theå laõnh ñaïo ñaát nöôùc trong tình hình môùi, Ñaûng phaûi “trí thöùc hoùa” ñoäi nguõ cuûa Ñaûng treân cô sôû naâng cao daân trí ñeå ñöa trí tueä cuûa Ñaûng ngang taàm vôùi trí tueä cuûa thôøi ñaïi. Ñaûng caàn phaûi chuù yù keát naïp nhöõng trí thöùc treû vaøo Ñaûng vaø ñeà baït vaøo caùc vò trí laõnh ñaïo nhöõng caùn boä treû coù naêng löïc, gioûi chuyeân moân, coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát. Trong quaù trình laõnh ñaïo ñaát nöôùc, Ñaûng caàn taïo ñieàu kieän ñeå trí thöùc coù theå laøm toát caùc chöùc naêng pheâ phaùn, phaûn bieän, chöùc naêng phaùt hieän vaø döï baùo töông lai. Trí thöùc caàn ñöôïc thu huùt vaøo caùc toå chöùc hoaït ñoäng xaõ hoäi – chính trò ña daïng vaø caùc toå chöùc ngheà nghieäp ñeå höôùng hoï cuøng phaàn ñaáu cho söï nghieäp chung cuûa ñaát nöôùc. Ñoåi môùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng coøn phaûi gaén lieàn söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi coâng taùc trí thöùc. Nhaø nöôùc caàn theå cheá hoùa kòp thôøi caùc chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng ñoái vôùi trí thöùc vaø toå chöùc trieån khai kòp thôøi vieäc thöïc hieän caùc chính saùch ñoù. Nhaø nöôùc caàn nhanh choùng söûa ñoåi boå sung nhöõng cheá ñoä chính saùch qua thöïc tieãn boäc loä nhöõng baát hôïp lyù nhö chính saùch tieàn löông, ñieàu kieän laøm vieäc, caùc chính saùch khuyeán khích veà tinh thaàn nhaèm ghi nhaän söï ñoùng goùp cuûa ñoäi nguõ trí thöùc … nhaèm taïo ra ñoäng löïc maïnh meõ ñeå phaùt huy tieàm naêng trí tueä cuûa ñoäi nguõ trí thöùc. Vieäc söû duïng trí thöùc nhö theá naøo ñeå ñaït hieäu quaû cao nhaát coøn ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi quaûn lyù phaûi hieåu roõ ñaëc ñieåm cuûa trí thöùc. Ñoái vôùi trí thöùc, ñieàu quan troïng nhaát laø ñaûm baûo quyeàn töï do saùng taïo. Suy nghó ñoäc laäp, tö duy saùng taïo laø ñaëc ñieåm vaø baûn chaát ngheà nghieäp cuûa caùc nhaø khoa hoïc, caùc caùn boä nghieân cöùu, caùc vaên ngheä só. Caùc nhaø trí thöùc, nhaát laø nhöõng nhaø trí thöùc lôùn ñeàu laø nhöõng ngöôøi saùng taïo chaân chính, say meâ tìm toøi caùi môùi treân cô sôû keá thöøa coù pheâ phaùn caùi cuõ, hoï chæ toàn taïi khi saùng taïo ra caùi môùi baèng naêng löïc chuyeân moân. Ngöôøi trí thöùc chaân chính mong muoán coù moät thôøi gian töï do ñeå saùng taïo vaø vaän duïng vaøo thöïc tieãn nhöõng keát quaû saùng taïo cuûa mình. Ñaûng vaø Nhaø nöôùc caàn nhaän thöùc ñöïôc ñaëc ñieåm naøy ñeå xaây döïng caùc quy cheá daân chuû trong sinh hoaït khoa hoïc nhaèm ñaûm baûo quyeàn töï do saùng taïo cho moãi nhaø khoa hoïc. Muoán khôi daäy tieàm naêng saùng taïo cuûa trí thöùc coøn phaûi tìm ra ñoäng löïc cuûa hoï ñeå coù chính saùch söû duïng hoï toát hôn. Ñaûng ta ñaõ nhaän ñònh ñoäng löïc ñoù “naèm ôû lôïi ích cuûa nhöõng ngöôøi nghieân cöùu, phaùt minh vaø öùng duïng coù hieäu quaû khoa hoïc vaø coâng ngheä, bao goàm lôïi ích vaät chaát vaø lôïi ích tinh thaàn, lôïi ích kinh teá vaø lôïi ích chính trò - xaõ hoäi. Ñeå baûo ñaûm lôïi ích cuûa ngöôøi trí thöùc tröôùc heát phaûi boá trí cho hoï coù vieäc laøm ñaày ñuû vaø hoï phaûi laøm vieäc theo ñuùng chuyeân moân cuûa mình. Coù nhö vaäy môùi taïo ñieàu kieän cho söï saùng taïo cuûa hoï. Saûn phaåm trí tueä phaûi laø sôû höõu cuûa ngöôøi tröïc tieáp saùng taïo ra chuùng vaø phaûi ñöôïc traû coâng töông xöùng vôùi hieäu quaû kinh teá maø chuùng mang laïi. Ñieàu ñoù seõ ñoäng vieân caùc nhaø khoa hoïc mieät maøi saùng taïo, saùng cheá, phaùt minh, bôûi vì hoï nhìn thaáy nhöõng lôïi ích vaät chaát vaø tinh thaàn trong coâng vieäc cuûa mình. Cuoäc soáng cuûa hoï ñöôïc ñaûm baûo vaø ngaøy caøng ñaày ñuû hôn baèng chính trí tueä cuûa hoï. Trong khi söû duïng trí thöùc, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta cuõng caàn phaûi chuù troïng ñeán vieäc söû duïng vaø ñaõi ngoä theo ñuùng taøi – ñöùc, theo keát quaû coáng hieán thöïc teá cuûa nhaø trí thöùc ñeå theå hieän söï coi troïng vaø ñaùnh giaù ñuùng coâng lao cuûa töøng trí thöùc ñeå kòp thôøi ñoäng vieân hoï, laøm cho hoï phaán khôûi ñem heát taøi naêng ra phuïng söï Toå quoác. Ñeå taïo ñieàu kieän cho trí thöùc coù theå giao löu hôïp taùc quoác teá nhaèm naâng cao trình ñoä, phaùt trieån taøi naêng, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc caàn coù nhieàu chính saùch khuyeán khích vieäc hôïp taùc khoa hoïc treân nhieàu lónh vöïc vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi vaø phaûi daønh ngaân saùch thoûa ñaùng cho hoaït ñoäng naøy. Beân caïnh ñoù, caàn coù chính saùch thu huùt nhaân taøi laø ñoäi nguõ trí thöùc ngöôøi Vieät Nam ôû nöôùc ngoaøi – voán raát ñoâng ñaûo vaø coù tieàm naêng trí tueä vaø kinh nghieäm heát söùc quyù giaù - tham gia xaây döïng ñaát nöôùc. Theá maïnh cuûa ñoäi nguõ trí thöùc ôû nöôùc ngoaøi laø ñöôïc tieáp caän vôùi nhöõng thaønh töïu môùi nhaát cuûa khoa hoïc vaø coâng ngheä ôû caùc nöôùc tö baûn phaùt trieån vôùi trình ñoä cao. Phaàn ñoâng hoï ñeàu coù tinh thaàn daân toäc, gaén boù vôùi gia ñình, queâ höông, coù nguyeän voïng coáng hieán cho queâ höông ñaát nöôùc. Coù theå khaúng ñònh raèng, vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän caùc chính saùch ñoái vôùi trí thöùc coù lieân quan maät thieát ñeán chieán löôïc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, ñeán söï phoàn vinh cuûa ñaát nöôùc. Ñaëc bieät laø khi böôùc sang theá kyû XXI vaø giai ñoaïn sau khi nöôùc ta gia nhaäp WTO nhö hieän nay – theá kyû XXI laø theá kyû maø khoa hoïc vaø coâng ngheä seõ coù böôùc tieán nhaûy voït, kinh teá tri thöùc coù vai troø ngaøy caøng noåi baät trong quaù trình phaùt trieån löïc löôïng saûn xuaát thì vai troø cuûa ñoäi nguõ trí thöùc caøng trôû neân raát quan troïng. Chuùng ta tin töôûng raèng, neáu coù chính saùch söû duïng hôïp lyù, ñoäi nguõ trí thöùc nöôùc ta vôùi tieàm naêng vaø truyeàn thoáng voán coù, vôùi söùc maïnh cuûa khoái ñaïi ñoaøn keát daân toäc, cuøng vôùi toaøn Ñaûng, toaøn quaân vaø toaøn daân “naém baét cô hoäi, vöôït qua thaùch thöùc, phaán ñaáu thöïc hieän thaéng lôïi söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, vì daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh, vöõng böôùc ñi tôùi töông lai. KEÁT LUAÄN Chuùng ta ñang ôû vaøo thôøi ñaïi khoa hoïc tieán boä, khoâng theå trôû laïi theo loái sinh hoaït thôøi coå ñöôïc. Song caùi tinh thaàn cuûa Nho giaùo voán coù phaàn raát myõ maõn, coù reå aên saâu vaøo tuûy naõo cuûa ngöôøi mình. Neáu ta khoâng hieåu tinh thaàn aáy ñeán nôi ñeán choán, chöa gì voäi ñem caét boû ñi, thì vò thaát ñaõ lôïi cho töông lai cuûa xaõ hoäi mình. Vaäy neân caàn phaûi giöõ caùi neàn ñaïo ñöùc cuõ maø tham chöôùc vôùi sinh hoaït ñöông thôøi, ñeå cho taâm vôùi trí cuøng tieán hoùa, cuøng ñieàu hoøa vôùi nhau. Nho giaùo troïng söï chính taâm, tu thaân nhöng vaãn laáy ñieàu trí tri, caùch vaät laøm coát yeáu. Vaäy neân ñem Nho giaùo maø dung hôïp vôùi khoa hoïc ngaøy nay, döôùi quan ñieåm cuûa chuû nghóa Maùc – Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh ñeå vaän duïng vaøo thöïc tieãn ôû Vieät Nam, töôûng khoâng phaûi laø traùi vôùi toân chæ cuûa Khoång Maïnh “Hoïc thuyeát chính vaø maïnh phaûi tuøy thôøi maø bieán ñoåi”. Chöù ñöøng voäi vaøng troâng thaáy caùi cöôøng thònh vaø khoân ngoan ñuû ñieàu maø mình thì suy nhöôïc vaø thua keùm moïi ñöôøng. Nhaát laø ñöôøng vaät chaát, khoâng xeùt xem söï heøn keùm cuûa mình bôûi ñaâu maø ra, voäi vaøng boû nhöõng ñieàu xöa nay mình vaãn tín ngöôõng maõ baét chöôùc caùi môùi cuûa ngöôøi ta. Daân toäc Vieät Nam laø moät daân toäc vaên hieán, coù truyeàn thoáng toân troïng trí thöùc. ÔÛ thôøi naøo cuõng vaäy, trí thöùc luoân laø voán quyù cuûa daân toäc ta. Baøi kyù ñeà danh Tieán só khoa Nhaâm Tuaát, nieân hieäu Ñaïi Baûo thöù 3 (1442) vieát: “Hieàn taøi laø nguyeân khí quoác gia, nguyeân khí thònh thì theá nöôùc maïnh roài leân cao. Nguyeân khí suy thì theá nöôùc yeáu roài xuoáng thaáp. Vì vaäy caùc ñaáng thaùnh ñeá minh vöông chaúng ai khoâng laáy vieäc boài döôõng nhaân taøi keùn choïn keû só, vun troàng nguyeân khí laøm vieäc ñaàu tieân. Keû só quan heä vôùi quoác gia nhö theá, cho neân quyù chuoäng keû só khoâng bieát theá naøo laø cuøng”. Vôùi nhaän thöùc nhö treân, chuùng ta caàn phaûi coù nhöõng chính saùch ñuùng ñaén vaø coù hieäu quaû ñeå coù theå ñaøo taïo ñöôïc moät ñoäi nguõ ñoâng ñaûo nhöõng ngöôøi taøi naêng, nhöõng trí thöùc thaät söï cho ñaát nöôùc, ñoàng thôøi phaûi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå hoï coù cô hoäi ñöôïc mang taát caû taøi naêng, trí tueä vaø söùc löïc cuûa mình coáng hieán cho ñaát nöôùc, goùp phaàn laøm cho ñaát nöôùc ngaøy caøng giaøu maïnh, cuøng saùnh vai vôùi caùc cöôøng quoác khaép naêm chaâu nhö mong öôùc cuûa Baùc Hoà. Saân khaáu ñang di chuyeån veà phía Ñoâng, nôi raát treû trung vaø traøn ñaày sinh löïc. Chuùng ta coøn phaûi chuaån bò cho buoåi ban ñaàu khi xuaát hieän treân saân khaáu theá giôùi: khaû naêng töï tin vaø can ñaûm ñeå coù theå ñöông ñaàu. Muoán theá phaûi coù nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc tieâu chuaån ñeå töông xöùng vôùi theá giôùi naøy, phaûi coù nhaõn quan roäng lôùn vaø saün saøng naêng ñoäng ñoùn nhaän nhöõng söï thaùch thöùc maïnh meõ môùi. ššš * ššš TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo: Trieát hoïc (Taäp 1, 2 vaø 3), NXB Chính trò Quoác gia, Haø Noäi, 1999. Vuõ Khieâu – Thaønh Duy: Ñaïo ñöùc vaø phaùp luaät trong trieát lyù phaùt trieån ôû Vieät Nam, , Nhaø Xuaát baûn Khoa hoïc Xaõ hoäi, Haø Noäi, 2000. PGS, TS Nguyeãn Vaên Khaùng – TS Nguyeãn Quoác Baûo: Moät soá vaán ñeà veà trí thöùc Vieät Nam, Nhaø Xuaát baûn Lao ñoäng, Haø Noäi, 2001. --------- & ---------