Đề tài Khai thác du lịch văn hoá trên địa bàn Thọ Xuân – Thanh Hoá

t bËc so víi c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn tr­íc. Tuy nhiªn viÖc triÓn khai lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ t¹i Thä Xu©n ch­a cã kÕ ho¹ch cô thÓ v× vËy mµ c¸c s¶n phÈm du lÞch ch­a cao vÒ chÊt l­îng, ch­a phong phó, ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh. Ch­a t¹o ®­îc nh÷ng s¶n phÈm du lÞch ®éc ®¸o, ®Æc tr­ng mang b¶n s¾c d©n téc, ®Æc biÖt lµ c¸c di tÝch lÞch sö lµng nghÒ vµ lÔ héi truyÒn thèng, phong tôc tËp qu¸n cña huyÖn Thä Xu©n. C¸c ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ trªn ®Þa bµn huyÖn Thä Xu©n nh­: Khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh vµ lÔ héi Lam Kinh, ®Òn thê Lª Hoµn vµ LÔ héi Lª Hoµn, côm di tÝch lµng Xu©n Ph¶ vµ lÔ héi lµng Xu©n Ph¶… §· vµ ®ang ®­îc khai th¸c, b¶o tån, phôc vô du lÞch. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp tuy ®· ®­a c¸c di tÝch lÞch sö vµo ch­¬ng tr×nh tham quan nh­ng cßn rÊt Ýt. Trong khi ®ã, viÖc khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng nµy thiÕu mét sù g¾n kÕt chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng du lÞch kh¸c cña tØnh Thanh Ho¸ nãi chung vµ cña huyÖn Thä Xu©n nãi riªng. NÕu ®­a vµo ho¹t ®éng du lÞch th× chñ yÕu mang tÝnh tù ph¸t, ®«i khi khai th¸c qu¸ møc vµ kh«ng ®Çu t­ trë l¹i cho c¸c di tÝch, c¸c doanh nghiÖp du lÞch nªn nghiªn cøu, t×m hiÓu vµ ®­a vµo ch­¬ng tr×nh du lÞch cña m×nh tõ ®ã khai th¸c ®¸p øng nhu cÇu cña du kh¸ch. Ngay chÝnh b¶n th©n c¸c ®Þa ph­¬ng còng nh­ c¸c ngµnh v¨n ho¸ ch­a coi träng ®Çu t­ phèi hîp c¸c doanh nghiÖp du lÞch ®Ó cã thÓ t«n t¹o, trïng tu ®­a vµo khai th¸c cã hiÖu qu¶ tõ ®ã t¨ng l­îng kh¸ch ®Õn c¸c di tÝch vµ lÔ héi. 2.4.2. Ho¹t ®éng du lÞch huyÖn Thä Xu©n trong thêi gian qua. Trong nh÷ng n¨m qua d­íi sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña tØnh Thanh Ho¸, sù quan t©m ®Çu t­ cña c¸c bé, ngµnh liªn quan, sù phèi hîp cña ®Þa ph­¬ng vµ sù phÊn ®Êu cña toµn ngµnh, du lÞch Thä Xu©n ®· vµ ®ang ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng ghi nhËn. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ ®Þa lý, lÞch sö Thä Xu©n lµ mét n¬i giµu tiÒm n¨ng v¨n ho¸ truyÒn thèng. Tr­íc hÕt vÒ céi nguån kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn sù kÕt tinh cña v¨n ho¸ ViÖt Nam víi ®Æc tr­ng cña vïng ®Êt nµy trong truyÒn thèng x©y dùng huyÖn vµ chèng giÆc ngo¹i x©m cña ng­êi Thä Xu©n. §iÒu ®ã ®· t¹o nªn tiÒm n¨ng du lÞch v¨n ho¸ lín tiªu biÓu lµ: Khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh, di tÝch ®Òn thê Lª Hoµn, côm di tÝch lµng Xu©n Ph¶, Chïa Linh C¶nh… ThÓ hiÖn nh÷ng mÉu mùc ®¸ng tù hµo vÒ nÒn kiÕn tróc nghÖ thuËt do c¸c nghÖ nh©n tµi hoa lµm nªn. HiÖn nay, kh¸ch ®Õn c¸c ®iÓm di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ Thä Xu©n chñ yÕu lµ kh¸ch du lÞch néi ®Þa víi môc ®Ých t©m linh vµ tham quan t×m hiÓu lÞch sö, nghÖ thuËt kiÕn tróc (vÊn ®Ò nµy míi ®­îc quan t©m chó ý). PhÇn lín kh¸ch du lÞch chØ ®i vÒ trong ngµy vµ míi ®Õn nh÷ng ®iÓm du lÞch tiªu biÓu, mang tÇm cì quèc gia nh­: Khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh, ®Òn thê Lª Hoµn… §ång thêi kh¸ch du lÞch th­êng t©p trung ®«ng vµo nh÷ng ngµy lÔ héi lín t¹i c¸c di tÝch lÞch sö. Ch­a cã kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn tham quan. Th«ng th­êng kh¸ch ®i nghØ m¸t ë SÇm S¬n kÕt hîp tham quan. Nh­ng kh¸ch ®i nghØ SÇm S¬n chñ yÕu tËp trung vµo mïa hÌ nªn c¸c di tÝch ë ®©y bÞ phô thuéc vµ mang tÝnh mïa vô, mÆc dï ®©y lµ nguån tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n vµ Ýt bÞ phô thuéc vµo thêi vô nh­ nguån tµi nguyªn kh¸c. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch cña Thä Xu©n ®· cã nhiÒu khëi s¾c, l­îng kh¸ch du lÞch vµ doanh thu du lÞch ®Òu t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. Theo b¸o c¸o cña Phßng V¨n ho¸ Th«ng tin Thä Xu©n, tõ n¨m 2003 ®Õn n¨m 2008, tæng l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn Thä Xu©n t¨ng tõ 400.080 l­ît kh¸ch lªn 632.428 l­ît kh¸ch tøc lµ t¨ng 232.348 l­ît kh¸ch (t¨ng 58,08%). Doanh thu du lÞch Thä Xu©n tõ n¨m 2004 ®Õn n¨m 2008 còng t¨ng nhanh tõ 50.010 triÖu ®ång lªn 94.864 triÖu ®ång tøc lµ t¨ng 44.854 triÖu ®ång (t¨ng 89,69%). KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch huyÖn Thä Xu©n ( 2004 – 2008) L­îng kh¸ch ®Õn Thä Xu©n trong giai ®o¹n (2004 – 2005) míi chØ cã kh¸ch néi ®Þa. Nguån kh¸ch nµy ®Õn tõ c¸c huyÖn vµ c¸c tØnh l©n cËn: Thµnh phè Thanh Ho¸, SÇm S¬n, Ninh B×nh, NghÖ An, Nam §Þnh…Nh×n chung, kh¸ch ®Õn vµ ®i vÒ trong ngµy rÊt hiÕm l­u tró qua ®ªm, møc chi tiªu trung b×nh thÊp tõ 90.000 VN§ - 150.000 VN§/ 1 l­ît kh¸ch. Träng ®iÓm thu hót kh¸ch cña huyÖn Thä Xu©n lµ khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh. §Þa ®iÓm nµy lu«n thu hót tõ 80% ®Õn 90% tæng l­îng kh¸ch néi ®Þa cña du lÞch Thä Xu©n. Thµnh phÇn kh¸ch néi ®Þa ®Õn Thä Xu©n tËp trung vµo 3 nhãm chÝnh: Kh¸ch hµnh h­¬ng (kh¸ch thËp ph­¬ng) vÒ di tÝch víi môc ®Ých t©m linh; Häc sinh, sinh viªn nh»m môc ®Ých häc tËp; c¸c nhµ nghiªn cøu. Thêi gian thu hót kh¸ch ®«ng nhÊt vµo nh÷ng ngµy 8/3 (lÔ héi Lª Hoµn) vµ 21, 22/8 (©m lÞch hµng n¨m) lÔ héi Lam Kinh, vµo c¸c th¸ng ®Çu xu©n tõ th¸ng giªng ®Õn th¸ng 3. §©y lµ thêi ®iÓm kh¸ch tõ kh¾p n¬i hµnh h­¬ng ®æ vÒ dù lÔ héi. Tuy nhiªn, viÖc khai th¸c c¸c di tÝch vµo ho¹t ®éng du lÞch cßn mang tÝnh tù ph¸t, quy m« nhá hiÖu qu¶ ch­a cao nªn g©y thùc tr¹ng l·ng phÝ tµi nguyªn. ViÖc b¶o tån c¸c di tÝch míi ®ang b­íc ®Çu ®­îc chó träng nªn hÇu hÕt c¸c tµi nguyªn du lÞch nãi chung vµ tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸ cña huyÖn Thä Xu©n míi ®ang ë d¹ng tiÒm n¨ng ch­a thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch du lÞch ®Õn tham quan. Ho¹t ®éng phôc vô du lÞch ¨n nghØ cña Thä Xu©n cßn rÊt kÐm, ch­a ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó d¸p øng nhu cÇu cña du kh¸ch. HuyÖn ch­a cã kh¸ch s¹n mµ míi chØ cã mét sè nhµ nghØ nh­ng hÖ thèng nhµ nghØ hiÖn na chÊt l­îng cßn kÐm, trang thiÕt bÞ ch­a hiÖn ®¹i vµ lén xén vÒ kiÕn tróc x©y dùng. Nguyªn nh©n cña sù thiÕu hôt lµ do Thä Xu©n ch­a thu hót ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ trong lÜnh vùc nhµ hµng kh¸ch s¹n, do ch­a t¹o ®­îc niÒm tin vÒ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. Bªn c¹nh ®ã t¹i ®Þa bµn c¸c ®iÓm du lÞch vÉn ch­a cã nhµ hµng quy m« phôc vô ¨n uèng cho du kh¸ch mµ chØ mét vµi c¬ së ¨n uèng nhá lÎ phôc vô cho kh¸ch lì ®­êng vµ phôc vô c¸c mãn ¨n ®¬n gi¶n hµng ngµy, kh«ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ chÊt l­îng vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm. Mét sè nhµ hµng cã quy m« lín h¬n th× n»m ë trung t©m c¸c thÞ trÊn còng ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña du kh¸ch. 2.4.3. Nguån lao ®éng tham gia du lÞch v¨n ho¸. Du lÞch huyÖn Thä Xu©n ®· vµ ®ang cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc vÒ nguån lao ®éng tham gia du lÞch nãi chung vµ du lÞch v¨n ho¸ nãi riªng. C«ng t¸c ®µo t¹o cho nh©n viªn phôc vô du lÞch ®­îc chó träng, ®· më ®­îc nhiÒu líp ®µo t¹o nghiÖp vô du lÞch t¹i huyÖn vµ tØnh, ®· chñ ®éng h¬n vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o b»ng c¸c h×nh thøc: Cö ®i häc, tËp huÊn nghiÖp vô h­íng dÉn du lÞch. C¸c trung t©m h­íng nghiªp,d¹y nghÒ vµ giíi thiÖu viÖc lµm ®ù¬c thµnh lËp vµ ph¸t triÓn nhanh chãng trong toµn tØnh, ®· vµ ®ang ®ãng gãp cho du lÞch Thä Xu©n mét l­îng lao ®éng ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô. §Æc biÖt vµo c¸c dÞp lÔ héi th× nhiÒu ®èi t­îng lao ®éng ®­îc huy ®éng tham gia phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng du lÞch. Lùc l­îng lao ®éng t¹i c¸c ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ kh«ng ngõng t¨ng lªn bao gåm nh÷ng ng­êi ch¨m sãc vµ b¶o vÖ di tÝch, c¸c nghÖ nh©n t¹i c¸c lµng nghÒ, nh÷ng ng­êi tham gia tæ chøc lÔ héi hµng n¨m, hä cã vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng ch­¬ng tr×nh, tiÕt môc nghÖ thuËt nh»m b¶o tån vµ ph¸t huy gi¸ v¨n ho¸ truyÒn thèng phôc vô ®«ng ®¶o kh¸ch du lÞch, thùc hiÖn c¸c phong trµo giao l­u v¨n ho¸ - nghÖ thuËt trong vµ ngoµi tØnh. Tuy nhiªn, mét thùc tr¹ng cña du lÞch Thanh Ho¸ nãi chung vµ Thä Xu©n nãi riªng lµ ®éi ngò h­íng dÉn viªn, thuyÕt minh viªn nh÷ng ng­êi tæ chøc h­íng dÉn tham quan, thuyÕt minh, giao tiÕp tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cña kh¸ch t¹i c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ cßn h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt. C¸c h­íng dÉn viªn du lÞch vµ thuyÕt minh viªn ë Thä Xu©n ch­a thùc sù ®Çu t­ c¶ vÒ mÆt kiÕn thøc vµ thêi gian cho ho¹t ®éng khai th¸c di tÝch. MÆt kh¸c, ®éi ngò nµy thiÕu h¼n kiÕn thøc vÒ t©m lý, tËp qu¸n, giao tiÕp øng xö víi kh¸ch du lÞch nãi chung vµ tõng ®èi t­îng kh¸ch nãi riªng. Hä còng ch­a ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ kiÕn thøc vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô h­íng dÉn du lÞch nªn cßn nhiÒu h¹n chÕ. 2.4.4. C«ng t¸c nguyªn cøu thÞ tr­êng, xóc tiÕn qu¶ng b¸ tuyÕn, ®iÓm du lÞch v¨n ho¸. Nghiªn cøu thÞ tr­êng, qu¶ng b¸ du lÞch lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô cã tÇm quan träng hµng ®Çu trong viÖc ph¸t triÓn du lÞch. Ho¹t ®éng nµy nh»m n©ng cao h×nh ¶nh du lÞch cña huyÖn, lµm cho s¶n phÈm du lÞch Thanh Ho¸ nãi chung vµ Thä Xu©n nãi riªng ®­îc nhiÒu ng­êi biÕt tíi. Do ®Æc thï cña s¶n phÈm du lÞch viÖc trao ®æi b¸n ch­¬ng tr×nh du lÞch hÇu hÕt ®­îc thùc hiÖn n¬i cã thÞ tr­êng kh¸ch du lÞch trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §Æc biÖt trong n¨m 2008 võa qua Uû ban nh©n d©n huyÖn ®· phèi hîp víi Uû ban nh©n d©n tØnh tæ chøc víi quy m« cÊp tØnh lÔ kû niÖm 575 n¨m ngµy mÊt cña Lª Lîi (1433-2008). Tæ chøc ch­¬ng tr×nh v¨n ho¸ phôc vô lÔ héi (ca móa nh¹c, trß diÔn Xu©n Ph¶… ) t¹i khu di tÝch Lam Kinh nh»m thu hót kh¸ch du lÞch, giao l­u v¨n ho¸ nghÖ thuËt gi÷a kh¸ch du lÞch víi kh¸ch du lÞch, víi ng­êi d©n huyÖn Thä Xu©n. HuyÖn Thä Xu©n ngµy cµng chñ ®éng h¬n trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c xóc tiÕn du lÞch, qu¶ng b¸ du lÞch,huyÖn còng ®· tæ chøc thµnh c«ng cuéc thi s¸ng t¹o biÓu t­îng (l«g«) vµ tiªu ®Ò vÒ du lÞch Thä Xu©n; in hµng v¹n tê r¬i, b¶n ®å du lÞch… §Ó cã thªm nhiÒu h×nh thøc chuyÓn t¶i th«ng tin ®Õn víi du kh¸ch, ngµnh còng ®· g¾n kÕt chÆt chÏ v¬Ý c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng cña ®Þa ph­¬ng vµ trung ­¬ng ®ãng trong ®Þa bµn, nh­ B¸o Thanh Ho¸, §µi ph¸t thanh vµ truyÒn h×nh tØnh, ®µi truyÒn h×nh ViÖt Nam… Qu¶ng b¸, truyÒn t¶i phæ cËp nhiÒu th«ng tin ®Õn víi qu¶ng ®¹i quÇn chóng, ®Õn víi nh÷ng ng­êi yªu thÝch du lÞch, lµm cho nh÷ng ai tõng ®Õn vµ ch­a mét lÇn ®Õn Thä Xu©n ®Òu cã chung nh÷ng dÊu Ên tèt ®Ñp vÒ mét vïng ®Êt cã bÒ dµy lÞch sö vµ danh th¾ng qua c¸c chuyªn môc giíi thiÖu c¸c di tÝch, lÔ héi, danh th¾ng, lµng nghÒ: Khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh, lÔ héi Lam Kinh, lÔ héi Lª Hoµn, Chuµ Linh C¶nh, nói Môc S¬n, B¸nh gai Tø Trô… §©y lµ b­íc ®æi míi trong ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸, giíi thiÖu ®­îc tiÒm n¨ng du lÞch Thä Xu©n ®Õn víi du kh¸ch thËp ph­¬ng trong c¶ n­íc vµ quèc tÕ. Tuy nhiªn, mét vÊn ®Ò quan t©m ®ã lµ ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn tiÕp thÞ h­íng dÉn du lÞch vÉn ®ang trong t×nh tr¹ng bÊt cËp vÒ nhiÒu mÆt, yÕu, máng, tr×nh ®é kh«ng ®Òu. §©y lµ mét h¹n chÕ kh«ng nhá trong giao tiÕp, qu¶ng b¸, h­íng dÉn du kh¸ch nhÊt lµ kh¸ch quèc tÕ. 2.5. §¸nh gi¸ chung. 2.5.1. Nh÷ng thµnh c«ng. Thä Xu©n lµ vïng ®Êt cæ vµ cã nh÷ng danh th¾ng g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh dùng n­íc vµ gi÷ n­íc cña d©n téc. Theo thèng kª n¨m 2006 c¸c di tÝch th¾ng c¶nh xÕp h¹ng quèc gia t¹i Thanh Ho¸ cã 133 di tÝch, trong ®ã Thä Xu©n chiÕm 6 di tÝch danh th¾ng ngoµi ra cßn rÊt nhiÒu c¸c di tÝch ®ang chê xÕp h¹ng. Qua ®©y cho thÊy bÒ dµy v¨n ho¸ cña Thä Xu©n. Bªn c¹nh ®ã huyÖn cßn cã c¸c lÔ héi vµ lµng nghÒ truyÒn thèng: LÔ héi Xu©n Ph¶, lÔ héi Cao S¬n, lµng nghÒ b¸nh Gai Tø Trô, b¸nh R¨ng Bõa… Cã thÓ nãi ®©y chÝnh lµ nguån tµi nguyªn phong phó ®Ó ph¸t triÓn du lÞch v¨n hãa vµ c¸c lo¹i h×nh du lÞch kÕt hîp kh¸c:du lÞch nghiªn cøu, kh¶o cæ… Trong 3 n¨m ( 2006 -2008), th«ng qua nguån hç trî cña c¸c nhµ h¶o t©m, c¸c doanh nghiÖp, uû ban nh©n d©n huyÖn Thä Xu©n ®· vµ ®ang thùc hiÖn trïng tu, t«n t¹o vµ phôc håi ®­îc mét sè di tÝch víi nguån vèn h¬n 4 tû ®ång. B­íc ®Çu ®· vµ ®ang ph¸t huy ®­îc nhiÒu gi¸ trÞ, t«n vinh c¸c anh hïng d©n téc vµ danh nh©n v¨n ho¸ ®ång thêi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu tÝn ng­ìng t©m linh cña nh©n d©n vµ thu hót hµng ngh×n l­ît kh¸ch th¨m quan du lÞch tõ kh¾p mäi miÒn cña ®Êt n­íc. C¸c tiÒm n¨ng du lÞch v¨n ho¸ trong 10 n¨m trë l¹i ®©y ®· tõng b­íc ®­a vµo sö dông phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch. C¸c s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ®· b¸n trùc tiÕp cho kh¸ch du lÞch: B¸nh gai Tø Trô, b¸nh r¨ng bõa, nãn l¸… vµ cã nhiÒu ®¬n ®Æt hµng lín. Mét sè di tÝch cña huyÖn (di tÝch lÞch sö Lam Kinh, ®Òn thê Lª Hoµn) còng ®· ®­îc ®­a vµo sö dông kÕt hîp víi c¸c tuyÕn du lÞch cña c¸c huyÖn kh¸c trong tØnh. §Æc biÖt lµ viÖc ph¸t triÓn du lÞch kÕt hîp di tÝch vµ lÔ héi ë ®©y ®· thu hót ®ù¬c mét l­îng ®¸ng kÓ kh¸ch du lÞch. N¨m 2008 huyÖn Thä Xu©n ®· tæ chøc thµnh c«ng lÔ kû niÖm 590 n¨m khëi nghÜa Lam S¬n, 580 n¨m ngµy vua Lª Th¸i Tæ ®¨ng quang vµ 575 n¨m ngµy mÊt cña vÞ anh hïng d©n téc Lª Lîi. Do ®ã lÔ héi Lam Kinh n¨m 2008 ®­îc tæ chøc víi quy m« cÊp tØnh nªn ho¹t ®éng du lÞch lÔ héi ®· v­ît chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra. Cã ®­îc nh÷ng thµnh c«ng trªn tr­íc hÕt lµ do c«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸ du lÞch ®­îc duy tr× th­êng xuyªn, cã bÒ næi vµ bÒ s©u trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh»m gãp phÇn n©ng cao h×nh ¶nh du lÞch v¨n ho¸ Thä Xu©n ®èi víi tØnh, trong n­íc vµ khu vùc. Tõng b­íc ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm du lÞch, t¨ng c­êng søc hÊp dÉn thu hót du kh¸ch. Uû ban nh©n d©n huyÖn còng ®ang dÇn quan t©m vµ tuyªn truyÒn cho ng­êi d©n trong c«ng t¸c b¶o tån nguån tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n ®Ó gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ gãp phÇn ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸. C¬ së h¹ tÇng du lÞch ®­îc t¨ng c­êng, t¹o diÖn m¹o míi cho du lÞch Thä Xu©n b»ng nhiÒu vèn tõ c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n. §Õn nay c¸c trôc ®­êng giao th«ng chÝnh cña huyÖn ®· vµ ®ang ®­îc hoµn chØnh, tuyÕn xe buýt liªn tØnh ®i ®Õn c¸c di tÝch lÞch sö, danh th¾ng cña huyÖn víi c¸c huyÖn kh¸c ngµy cµng ®­îc më réng. M¹ng l­íi th«ng tin liªn l¹c ph¸t triÓn vÒ tËn c¸c x· víi 38 b­u ®iÖn v¨n ho¸ x· vµ 3 b­u ®iÖn lín n»m ë 3 thÞ trÊn. 2.5.2. Nh÷ng h¹n chÕ. Lµ huyÖn cã tiÒm n¨ng lín vÒ tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n, ®Æc biÖt lµ lÞch sö v¨n ho¸, c¸c di tÝch lÞch sö, danh th¾ng. Song viÖc ph¸t triÓn ngµnh du lÞch ë ®Þa ph­¬ng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ v­íng m¾c. Ch­a thËt sù xem du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ, lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Tèc ®é t¨ng tr­ëng vÒ l­îng kh¸ch t¨ng nhanh nh­ng kh«ng bÒn v÷ng, ch­a cã kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn tham quan. HuyÖn Thä Xu©n ch­a qu¶ng b¸ thu hót kh¸ch du lÞch quèc tÕ. MÆc dï c¸c di tÝch lÞch sö, danh th¾ng ë Thä Xu©n rÊt hÊp dÉn song hÇu hÕt ch­a ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó, ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch nªn l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn víi c¸c ®iÓm tham quan ch­a nhiÒu. LÔ héi thu hót ®­îc sè l­îng du kh¸ch ®Õn ®«ng nhÊt lµ: LÔ héi Lam Kinh, lÔ héi Lª Hoµn. Du kh¸ch ®Õn víi c¸c lÔ héi chñ yÕu vµo mïa xu©n víi môc ®Ých ®i lÔ, v·n c¶nh chïa, xem héi. V× vËy nã mang tÝnh chÊt mïa vô râ rÖt. Hä chñ yÕu ®Õn tõ c¸c tØnh thµnh l©n cËn (Ninh B×nh, NghÖ An…) vµ kh¸ch trong néi vïng, ch­a cã kh¸ch du lÞch quèc tÕ nªn doanh thu du lÞch ch­a cao. HÇu hÕt c¸c ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ ch­a ®­îc ph¸t huy trong c¸c tour, tuyÕn cña c¸c c«ng ty l÷ hµnh t¹i khu vùc ph¸t triÓn m¹nh nh­: Hµ Néi, H¶i Phßng, Qu¶nh Ninh… Mét sè c«ng ty cã lËp ch­¬ng tr×nh du lÞch, trong ®ã cã tham quan mét sè ®iÓm du lÞch ë Thä Xu©n song chñ yÕu lµ kÕt hîp trong tuyÕn du lÞch liªn tØnh, viÖc khai th¸c c¸c tuyÕn néi vïng hÇu nh­ ch­a ph¸t triÓn. S¶n phÈm du lÞch cßn ®¬n ®iÖu, ch­a hÊp dÉn, tÝnh c¹nh tranh thÊp. Tµi nguyªn du lÞch ph©n t¸n, ch­a cã sù kÕt nèi chÆt chÏ, yÕu tè t©m linh ch­a ®­îc ph¸t huy ®óng møc. C¸c c¬ së l­u tró vÉn ch­a ®­îc h×nh thµnh, mét sè nhµ hµng ®­îc x©y dùng nh­ng ch­a ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu cña du kh¸ch, hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp. C¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng hiÖn nay chñ yÕu tËp trung vµo vËn chuyÓn hµng ho¸ ch­a chó ý ®Õn khai th¸c chuyªn vÒ vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch. ViÖc trïng tu tuy ®· ®­îc tiÕn hµnh nh­ng thùc tÕ sau trïng tu mét sè di tÝch ®· mÊt vÎ cæ kÝnh vµ thay vµo ®ã lµ sù kÖch cìm nh­ : Di tÝch nÒn ®Êt cæ ®­îc thay b»ng nÒn xi m¨ng, ®¸ hoa, cét gç ®­îc thay b»ng cét xi m¨ng. TÊt c¶ ®· lµm mÊt ®i sù t«n nghiªm vµ nÐt v¨n ho¸ vèn cã cña nã. Ho¹t ®éng du lÞch ch­a ®­îc tæ chøc chÆt chÏ nªn ch­a cã sù kÕt hîp du lÞch theo tuyÕn di tÝch hoÆc kÕt hîp tham quan c¸c di tÝch víi lo¹i h×nh tham quan kh¸c (nh­ tham quan lµng nghÒ) mµ chØ tham quan nh÷ng di tÝch tiªu biÓu g©y ra sù ®¬n ®iÖu, tèn nhiÒu thêi gian cho viÖc ®i l¹i mµ kh«ng hÊp dÉn ®­îc kh¸ch du lÞch. §éi ngò lao ®éng vµ c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô vÒ du lÞch cßn thiÕu. Lao ®éng trong ngµnh dÞch vô du lÞch chiÕm tû lÖ rÊt nhá trong c¬ cÊu lao ®éng cña huyÖn. ViÖc tæ chøc ho¹t ®éng du lÞch chñ dùa trªn kinh nghiÖm lµ chÝnh, lao ®éng kh«ng qua ®µo t¹o chuyªn m«n. HiÖn nay huyÖn Thä Xu©n vÉn ch­a cã Phßng du lÞch, vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ vÉn ch­a cã v¨n b¶n cô thÓ. Ch­a cã quy ho¹ch cô thÓ x©y dùng c¸c tuyÕn, ®iÓm ®Ó phôc vô tham quan du lÞch. HÇu hÕt ng­êi d©n ®Òu ch­a ®­îc phæ biÕn vÒ gÝa trÞ cña di tÝch víi ho¹t ®éng du lÞch, v× vËy t©m lý ch­a s½n sµng lµm du lÞch. Còng do ch­a thÊy hÕt ®­îc c¸c gi¸ trÞ cña c¸c di tÝch. Ho¹t ®éng lÔ héi t¹i c¸c ®iÓm di tÝch míi chØ mang tÝnh tù ph¸t, ch­a cã sù kÕt hîp chÆt chÏ víi sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng nªn ch­a tæ chøc ®­îc lo¹i h×nh sinh ho¹t v¨n ho¸ mµ kh¸ch mong muèn ®­îc th­ëng thøc. C¸c lÔ héi ®­îc tæ chøc mét c¸ch s¬ sµi kh«ng mang l¹i søc hÊp dÉn. Bªn c¹nh ®ã hiÖn t­îng “qu¸ t¶i” hßm c«ng ®øc lµ ®Æc ®iÓm chung cña hÇu hÕt c¸c ®i¹ chØ tÝn ng­ìng. Ngay t­îng ®¸ ®Æt ngoµi s©n, b¸t h­¬ng ngoµi trêi còng cã hßm c«ng ®øc ®Æt bªn c¹nh. Kh¸ phæ biÕn lµ trong c¸c lÔ héi xuÊt hiÖn nh÷ng ng­êi ¨n xin, trÎ em lang thang g©y ph¶n c¶m cho du kh¸ch. HiÖn t­îng nµy th­êng diÔn ra ë nh÷ng di tÝch cã tiÕng lµ linh thiªng hoÆc nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn. T¹i nhiÒu ®iÓm tham quan du lÞch, nh÷ng ng­êi hµnh nghÒ chôp ¶nh l­u niÖm lu«n chÌo kÐo kh¸ch t¹o c¶m gi¸c bùc däc, kh«ng tho¶i m¸i. VËy lµ tõ mét hµnh ®éng mêi chµo lµm dÞch vô, v« h×nh chung c¸c thî ¶nh t¹o nªn nh÷ng hµnh vi thiÕu v¨n ho¸ g©y mÊt c¶m t×nh víi du kh¸ch nhÊt lµ c¸c kh¸ch ë n¬i xa ®Õn. Ngoµi ra hµnh vi thiÕu v¨n ho¸ nµy cßn ®­îc nh©n lªn cïng hiÖn t­îng mêi chµo göi xe, mua hoa, mua lÔ cña c¸c chñ hµng, chñ dÞch vô ë cæng c¸c di tÝch. ` ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng cña nh©n d©n cßn nhiÒu h¹n chÕ, c«ng t¸c vÖ sinh m«i tr­êng ë nhiÒu x·, thÞ trÊn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, r¸c th¶i tån ®éng ë nhiÒu n¬i. §Æc biÖt t¹i c¸c khu di tÝch, t×nh tr¹ng x¶ r¸c th¶i kh«ng ®óng n¬i quy ®Þnh vÉn th­êng xuyªn diÔn ra. Ch­a cã dÞch vô b¸n ®å l­u niÖm cho kh¸ch t¹i c¸c khu di tÝch v× vËy kh«ng ®¸p øng hÕt nhu cÇu cña du kh¸ch ®ång thêi còng kh«ng khai th¸c tèi ®a tµi nguyªn nh©n v¨n cña huyÖn. 2.5.3. Nguyªn nh©n. Së dÜ cã nh÷ng h¹n chÕ trªn lµ do ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch ë c¸c x·, thÞ trÊn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña du lÞch, ®Æc biÖt lµ viÖc nhËn thøc vÒ tiÒm n¨ng du lÞch cßn h¹n chÕ v× thÕ mµ tiÒm n¨ng du lÞch v¨n ho¸ ch­a ®­îc ph¸t huy. C¸c cÊp, ngµnh ®Þa ph­¬ng ch­a nhËn thøc ®Çy ®ñ vai trß vµ tÇm quan träng cña viÖc ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸, ch­a cã nhiÒu biÖn ph¸p hç trî thiÕt thùc cho c¸c ®Þa ph­¬ng trong viÖc ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸. ViÖc phèi hîp, liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ c¸c thµnh phÇn tham gia ho¹t ®éng du lÞch cßn thiÕu ®ång bé, ch­a chÆt chÏ ®Æc biÖt lµ viÖc b¶o vÖ tµi nguyªn vµ qu¶ng b¸ du lÞch. Qu¸ tr×nh phª duyÖt c¸c dù ¸n cña huyÖn cßn chËm, nhiÒu dù ¸n n©ng cÊp, x©y dùng c¸c ®iÓm du lÞchv¨n ho¸ ch­a ®­îc phª duyÖt chñ yÕu lµ do thiÕu nguån kinh phÝ. HiÖn nay huyÖn Thä Xu©n vÉn ch­a cã Phßng du lÞch, vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ vÉn ch­a cã v¨n b¶n cô thÓ. Ch­a cã quy ho¹ch cô thÓ x©y dùng c¸c tuyÕn, ®iÓm ®Ó phôc vô tham quan du lÞch. C¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ h¹ tÇng t¹i mét sè ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ ch­a ®­îc ®Çu t­ ®óng møc, chÊt l­îng kÐm kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch. ThiÕu c¸c h­íng dÉn viªn, thuyÕt minh viªn vµ ®éi ngò c¸n bé chuyªn ngµnh du lÞch t¹i c¸c ®iÓm du lÞch v¨n ho¸. Nh×n chung c¸c h­íng dÉn viªn cßn yÕu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô nªn kh«ng ®¸p øng d­îc nhu cÇu cña du kh¸ch. C¸c ®¬n vÞ l÷ hµnh ch­a khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ cña tØnh Thanh Ho¸ nãi chung vµ huyÖn Thä Xu©n nãi riªng mµ chØ tËp vµo khai th¸c c¸c tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn: biÓn, v­ên quèc gia…H×nh ¶nh vµ s¶n phÈm du lÞch Thä Xu©n cßn ®¬n ®iÖu, ph¸t triÓn ë møc thÊp, ch­a ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng ®Æc thï cña ®Þa ph­¬ng, s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ ch­a ®­îc giíi thiÖu qu¶ng b¸ réng r·i. Ch­¬ng 2 kho¸ luËn ®· vËn dông nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn cña ch­¬ng 1 vµo t×nh h×nh cô thÓ ë Thä Xu©n. Néi dung nªu râ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn du lÞch Thä Xu©n. Trong ®ã tËp trung ®¸nh gi¸ viÖc khai th¸c v¨n ho¸ phôc vô ph¸t triÓn du lÞch. Ch­¬ng 2 ®· chØ ra nh÷ng thµnh c«ng, h¹n chÕ cña thùc tr¹ng du lÞch Thä Xu©n nãi riªng vµ khai th¸c du lÞch v¨n ho¸ cho du lÞch nãi riªng. §ã lµ c¬ së ®Ó d­a ra nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc, phï hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c du lÞch Thä Xu©n ë ch­¬ng 3 Ch­¬ng III: ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ trªn ®Þa bµn huyÖn thä xu©n. 3.1. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ trªn ®Þa bµn huyÖn Thä Xu©n. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn du lÞch Thä Xu©n trong nh÷ng n¨m tíi lµ khai th¸c tèi ®a c¸c tiÒm n¨ng, lîi thÕ cña huyÖn vÒ c¶nh quan tù nhiªn, tµi nguyªn nh©n v¨n ®¶m b¶o m«i tr­êng sinh th¸i, ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh s¶n phÈm du lÞch, thu hót ®Çu t­, t¨ng nhanh tû träng du lÞch trong GDP cña huyÖn, t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, n©ng cao d©n trÝ, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ ®¨c thï v¨n ho¸ ®Þa ph­¬ng, ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¸c cÊp, ngµnh vµ toµn d©n ®Ó ph¸t triÓn du lÞch gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nhanh c¬ cÊu kinh tÕ theo ®Þnh h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy du Thä Xu©n cã thÓ ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ theo ®Þnh h­íng: * Lùa chän h­íng khai th¸c, ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Theo héi ®ång du lÞch vµ l÷ hµnh quèc tÕ ( WTTC), n¨m 1996, “ du lÞch bÒn v÷ng lµ ®¸p øng c¸c nhu cÇu hiÖn t¹i cña du kh¸ch vµ vïng du lÞch mµ vÉn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu cho c¸c thÕ hÖ du lÞch t­¬ng lai”. Bªn c¹nh ®ã, viÖc khai th¸c vµ ph¸t triÓn ph¶i gãp phÇn t«n vinh nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng. Khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ ph¶i gãp phÇn hç trî nh©n d©n ®ia ph­¬ng vµ thu hót céng ®ång d©n c­ ®Þa ph­¬ng tham gia. ViÖc qu¶ng b¸ du lÞch v¨n ho¸ ®Þa ph­¬ng ph¶i ®¶m b¶o th«ng tin ®Çy ®ñ, giíi thiÖu nh÷ng nÐt v¨n ho¸ tiªu biÓu cña ®ia ph­¬ng thu hót du kh¸ch. Khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr­êng c¶nh quan di tÝch. * Thu hót ®Çu t­ t«n t¹o di tÝch, ph¸t triÓn lµng nghÒ. §Ó gãp phÇn vµo viÖc b¶o tån c¸c di tÝch, ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ kh«i phôc nÐt v¨n ho¸ ®Þa ph­¬ng ®ßi hái c¸c nhµ chøc n¨ng cÇn tËp trung tranh thñ c¸c nguån vèn ®Çu t­: Tæng côc, Së du lÞch, huy ®éng vèn ®Çu t­ c¸c nguån ( t­ nh©n, tËp thÓ, céng ®ång…) ®Ó t«n t¹o b¶o tån, ph¸t triÓn c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®éc ®¸o. * X©y dùng c¸c lo¹i h×nh du lÞch. ThÊy râ thÕ m¹nh vÒ nguån tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n, tr­íc hÕt cÇn khai th¸c ph¸t triÓn thÕ m¹nh du lÞch v¨n ho¸, kÕt hîp víi c¸c lo¹i h×nh du lÞch kh¸c: Du lÞch sinh th¸i, du kh¶o ®ång quª, du lÞch nghØ d­ìng…Trªn c¬ së gi÷ g×n vµ ph¸t huy c¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng b¶o vÖ m«I tr­êng c¶nh quan. X©y dùng c¸c tuyÕn ®iÓm tham quan víi nhiÒu ch­¬ng tr×nh du lÞch phong phó: Tr­íc m¾t tËp trung vµo mét sè ®iÓm cã c¶nh quan ®Ñp cã thÓ ph¸t triÓn du lÞch kÕt hîp. VÝ dô: Khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh kÕt hîp víi du lÞch lµng nghÒ, du kh¶o ®ßng quª; Khu ®Òn thê Lª Hoµn kÕt hîp víi du lÞch céng ®ång, du kh¶o ®ång quª… * X©y dùng c¸c c«ng tr×nh du lÞch g¾n víi an ninh vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. Du lÞch v¨n ho¸ ®ßi hái du kh¸ch tiÕp xóc trùc tiÕp víi nh÷ng ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng. Nh÷ng ng­êi trùc tiÕp lµm ra v¨n ho¸ b¶n ®Þa víi nh÷ng phong tôc tËp qu¸n. Do vËy viÖc ph¸t triÓn vµ x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch g¾n víi an ninh t¹o diÒu kiÖn cho du kh¸ch vµ ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng n¬i tham quan, gÇn gòi, th©n thiÖn h¬n. §©y còng lµ mét h×nh thøc thu hót du kh¸ch vµ gióp ®Ó l¹i Ên t­îng tèt trong lßng du kh¸ch khi ®i du lÞch. * §Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Quan t©m ®µo l¹i vµ ®µo t¹o míi ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu tr­íc m¾t vµ chuÈn bÞ l©u dµi ®èi víi lÜnh vùc kh¸ch s¹n, nhµ hµng, h­íng dÉn viªn, c¸n bé qu¶n lý. Chó träng gi¸o dôc vµ n©ng cao nhËn thøc vÒ du lÞch, vÒ m«i tr­êng cho nh©n d©n, c¸c vïng cã ®iÓm di tÝch lÞch sö, lµng nghÒ truyÒn thèng, ph¸t huy tÝnh céng ®ång trong khai th¸c du lÞch. * N©ng cao chÊt l­îng c¸c dÞch vô. T¨ng c­êng chÊt l­îng dÞch vô trªn ba gãc ®é: Th¸i ®é phôc vô, tÝnh ®a d¹ng tiÖn nghi cña hµng ho¸, dÞch vô vµ kh¶ n¨ng s½n sµng phôc vô. Cã quy ®Þnh nghiªm ngÆt vÒ chÊt l­îng dÞch vô, gi¸ c¶, øng dông khoa häc, gi¸ b¸n s¶n phÈm du lÞch ®­îc x¸c ®Þnh hîp lý nÕu kh«ng sÏ lµm h¹i ®Õn s¶n phÈm. Víi nh÷ng ®Þnh h­íng trªn, môc tiªu ph¸t triÓn du lÞch Thä Xu©n lµ x©y dùng huyÖn ®Õn n¨m 2020 trë thµnh mét trong nh÷ng khu du lÞch v¨n ho¸ hÊp dÉn kh«ng chØ cña Thanh Ho¸ mµ cßn c¶ vïng du lÞch B¾c Trung Bé víi kinh ®« cña mét trong nh÷ng triÒu ®¹i næi tiÕng cña lÞch sö ViÖt Nam. ChØ tiªu ph¸t triÓn du lÞch Thä Xu©n giai ®o¹n 2010 - 2020. ChØ tiªu. §¬n vÞ tÝnh. 2010 2015 2020 1.Tæng l­îng kh¸ch. LK 550.000 850.000 1.400.000 - Kh¸ch néi ®Þa. LK 550.000 700.000 1.160.000 - Kh¸ch quèc tÕ. LK 0 150 240 2.Tæng doanh thu. TriÖu ®ång. 82 170 280 (Së V¨n ho¸ ThÓ thao vµ Du lÞch Thanh Ho¸) Thä Xu©n cã nguån tµi nguyªn phong phó cho ph¸t triÓn du lÞch, mét sè tour du lÞch ®Õn Thä Xu©n ®a mang bãng d¸ng cña tour du lÞch v¨n ho¸.V× vËy Thä Xu©n cÇn khai th¸c tèi ®a nguån tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n cña huyÖn ®Ó thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch du lÞch ®Õn víi Thä Xu©n ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu, ph­¬ng h­íng ®· ®Ò ra ®­a Thä Xu©n trë thµnh mét trong nh÷ng vïng träng ®iÓm cña du lÞch Thanh Ho¸, gãp phÇn x©y dùng huyÖn trë thµnh mét vïng t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña tØnh. 3.2 Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cña huyÖn Thä Xu©n. 3.2.1 §Çu t­ t«n t¹o vµ b¶o tån c¸c tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n cña huyÖn Thä Xu©n. Chóng ta kh«ng thÓ khai th¸c tµi nguyªn mµ kh«ng cã sù b¶o vÖ, ®Çu t­, t«n t¹o. §©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng. V× vËy nh÷ng nguån lîi thu ®­îc tõ du lÞch cÇn ph¶i ®ãng gãp mét phÇn vµo viÖc t«n t¹o vµ tu bæ c¸c di tÝch. Do ch­a cã sù tuyªn truyÒn réng r·i ®Õn víi ng­êi d©n cho nªn hä vÉn ch­a nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña c¸c di tÝch, di vËt ®èi víi b¶o tån c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cho c¸c thÕ hÖ mai sau vµ cho ho¹t ®éng du lÞch. V× vËy cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ gi¸o dôc cho ng­êi d©n cô thÓ lµ: X©y dùng ý thøc b¶o tån c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, lÔ héi, c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. X©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸, tuyªn truyÒn nÕp sèng v¨n minh trong giao thiÖp víi mäi ng­êi còng nh­ ®èi víi kh¸ch du lÞch ë n¬i c«ng céng. X©y dùng ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng tù nhiªn, kh«ng tù x¶ r¸c bõa b·i t¹i c¸c ®iÓm c«ng céng. §èi víi c¸c di tÝch. ViÖc trïng tu c¸c di tÝch ph¶i gi÷ ®­îc nguyªn vèn cæ cña nã. Bªn c¹nh ®ã cÇn h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt viÖc bª t«ng ho¸ c¸c di tÝch (chØ bª t«ng ho¸ ®­êng ®i vµ nh÷ng chç cÇn thiÕt, c¸c di tÝch cÇn gi÷ nguyªn nÒn ®Êt cò, nÒn g¹ch B¸t Trµng, ®¸ ong, cét gç… ). Bªn c¹nh ®ã ®Ó b¶o vÖ c¸c c©y cæ, ®iÓm kh¶o cæ, t­îng cæ nªn lµm rµo ch¾n. Cã sù qu¶n lý ®Ó tr¸nh mÊt trém t­îng, s¾c phong. Xö lý nghiªm nh÷ng hµnh vi vi ph¹m, lÊn chiÕm di tÝch sö - v¨n hãa. Nhanh chãng hoµn thiÖn quy ho¹ch chi tiÕt c¸c di tÝch ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch. ViÖc ®Çu t­ cho khai th¸c vµ b¶o tån c¸c tµi nguyªn nh©n v¨n cÇn cã sù chän läc, tr¸nh ngé nhËn nh÷ng g× sai tr¸i còng cho lµ b¶n s¾c d©n téc nh­ : ®ång bãng, bãi to¸n, yÓm bïa. Trong c¸c di tÝch cã thÓ h¹n chÕ viÖc ®èt h­¬ng. V× khãi h­¬ng nhiÒu cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn viÖc chiªm ng­ìng vÎ ®Ñp cña di tÝch lµm cay m¾t du kh¸ch. Ta cã thÓ kh¾c phôc ®iÒu nµy mµ vÉn cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu t©m linh cña du kh¸ch b»ng c¸ch: ®Æt mét b¸t h­¬ng to tr­íc cöa c¸c di tÝch vµ ghi “ du kh¸ch vui lßng th¾p h­¬ng t¹i ®©y”. Thªm vµo ®ã, còng ®Æt thªm mét sè biÓn ®Ó b¶o vÖ c¸c hÞªn vËt, ®Æt c¸c biÓn “tr¸nh sê lªn hiÖn vËt”, trong di tÝch nªn cã c¸c thïng r¸c ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng. Tãm l¹i viÖc trïng tu, t«n t¹o di tÝch ph¶I ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn v÷ng. §èi víi c¸c lÔ héi truyÒn thèng. Tr­íc hÕt, cÇn tæng kÕt sè l­îng lÔ héi cña ®Þa ph­¬ng, thêi gian diÔn ra, vÞ trÝ, gi¸ trÞ v¨n ho¸ nghÖ thuËt cña lÔ héi (bao gåm phÇn lÔ vµ phÇn héi vµ c¸c ho¹t ®éng diÔn ra trong lÔ héi). ViÖc kh«i phôc, b¶o tån c¸c lÔ héi cã ý nghÜa kh«ng chØ víi ho¹t ®éng du lÞch v¨n ho¸ mµ cßn cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ®êi sèng cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng. Do ®ã, cÇn ®Ò cao gi¸ trÞ cña ho¹t ®éng lÔ héi trong ®íi sèng tinh thÇn cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng, n©ng cao ý thøc cho ng­êi d©n trong viÖc gi÷ g×n c¸c ho¹t ®éng nµy. Khai th¸c mét sè lÔ héi ®Æc tr­ng ®­a vµo ch­¬ng tr×nh du lÞch ®Ó giíi thiÖu víi b¹n bÌ trong n­íc vµ quèc tÕ nh÷ng nÐt v¨n ho¸ cæ truyÒn ®éc ®¸o cña Thä Xu©n. Trªn c¬ së ®ã kÕt hîp víi c¸c lÔ héi truyÒn thèng trong toµn tØnh t¹o thµnh nh÷ng chuyªn ®Ò v¨n ho¸ lÔ héi, ®Ó thu hót du kh¸ch. Bªn c¹nh ®ã theo mét h­íng kh¸c cã thÓ khai th¸c c¸c di tÝch vµ lÔ héi truyÒn thèng víi c¸c tµi nguyªn du lÞch kh¸c t¹i Thä Xu©n t¹o thµnh chuyÕn ®i dµi ngµy cho du kh¸ch trªn cïng mét ®Þa ph­¬ng. Uû ban nh©n d©n tØnh Thanh Ho¸, chÝnh quyÒn c¸c ban ngµnh cã liªn quan t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c di tÝch lÞch sö trªn ®Þa bµn huyÖn Thä Xu©n ®­îc duy tr×, khuyÕn khÝch viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, nghÖ thuËt d©n gian truyÒn thèng g¾n víi c¸c lÔ héi, phôc håi nh÷ng nghi thøc lÔ héi truyÒn thèng, h­íng dÉn phæ biÕn réng r·i vÒ nguån gèc, néi dung c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng tiªu biÓu, ®éc ®¸o cña lÔ héi, giíi thiÖu tuyªn truyÒn gi¸ trÞ cña di tÝch thu hót kh¸ch tham quan. §èi víi c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. Mét sè lµng nghÒ ë Thä Xu©n hiÖn nay ®ang cã nguy c¬ bÞ thÊt truyÒn, ®Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy cÇn triÓn khai mét sè vÊn ®Ò: Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ ph¶i h­íng nã phï hîp víi t×nh h×nh thÞ tr­êng. S­u tÇm nghiªn cøu c¸c nguån t­ liÖu vÒ c¸c lµng nghÒ cña Thä Xu©n. Tõ ®ã ®Ó ®­a ra h­íng kh«i phôc gãp phÇn h­íng nghiÖp cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng. Nªn x©y dùng mét b¶o tµng nhá vÒ c¸c lµng nghÒ ®Æt t¹i ®Þa ph­¬ng. Trong ®ã cã c¸c hiÖn vËt, b¸n c¸c s¶n phÈm thñ c«ng cã chÊt l­îng cao. VÝ dô: C¸c x­ëng thñ c«ng cã gian tr­ng bµy c¸c s¶n phÈm, cã gian nghÖ nh©n trùc tiÕp lµm ®Ó kh¸ch cã thÓ xem vµ c¶m nhËn. Ngoµi ra nªn tæ chøc c¸c cuéc thi tay nghÒ vµ ®Æt gi¶i th­ëng, tæ chøc c©u l¹c bé, héi th¶o cña c¸c nghÖ nh©n, c¸c doanh nh©n vµ c¶ nhµ nghiªn cøu. §i kÌm víi viÖc më c¸c líp d¹y vµ truyÒn nghÒ. HuyÖn cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn réng c¸c lµng nghÒ: chÕ ®é ®·i ngé víi c¸c nghÖ nh©n, kªu gäi nhµ ®Çu t­. T¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ h¹ tÇng phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch. §Ó khai th¸c tèt nguån tµi nguyªn s½n cã phôc vô ph¸t triÓn du lÞch th× c¬ së vËt chÊt kü thuËt, dÞch vô phôc vô cho du lÞch cã mét vai trß rÊt quan träng. ë Thä Xu©n, mÆc dï ®· x©y dùng ®­îc mét sè hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kh¸ hoµn chØnh song ®Ó khai th¸c tèt nguån tµi nguyªn s½n cã trªn ®Þa bµn phôc vô cho ph¸t triÓn du lÞch cÇn lµm: Hoµn thiÖn thªm c¸c ®­êng liªn th«n, c¶i thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng ®­êng s¸ t¹o sù l­u th«ng thuËn tiÖn. §Æc biÖt lµ c¸c ®­êng nèi tõ trung t©m huyÖn ®Õn víi c¸c di tÝch vµo mïa m­a cßn lÇy léi nªn cÇn cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ x©y dùng. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ®i l¹i cña du kh¸ch thuËn tiÖn h¬n. ¦u tiªn ®Çu t­ cho trung t©m t­ vÊn vµ h­íng dÉn du lÞch n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng, më réng c¸c tour, tuyÕn phôc vô nhu cÇu tham qua cña du kh¸ch. T¹i c¸c ®iÓm tham quan cÇn x©y dùng c¸c nhµ lÔ t©n ®ãn tiÕp kh¸ch tr­íc khi kh¸ch vµo tham quan (x©y dùng theo kiÓu kiÕn tróc truyÒn thèng, cã quÇy b¸n hµng l­u niÖm…) T¹i c¸c di tÝch nªn cã s¬ ®å ®Ó du kh¸ch dÔ h×nh dung, c¸c lèi ra vµo nªn cã c¸c biÓn chØ dÉn ®Ó tiÕt kiÖm thêi gian cho du kh¸ch. §Æc biÖt, ®èi víi khu di tÝch Lam Kinh, nªn cã mét sa bµn m« t¶ c¸c trËn ®¸nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n víi giÆc Minh. X©y dùng c¸c nhµ biÓu diÔn nghÖ thuËt, th­ëng thøc Èm thùc ®Þa ph­¬ng cã thÓ kÕt hîp víi khu«n viªn tõng vïng. §èi víi c¸c lµng nghÒ cÇn x©y dùng c¸c gian hµng tr­ng bµy s¶n phÈm ngay t¹i n¬i s¶n xuÊt ®Ó kh¸ch du lÞch cã thÓ trùc tiÒp quan s¸t s¶n phÈm g¾n liÒn víi quy tr×nh s¶n xuÊt. VÒ c¬ së l­u tró: §©y lµ kh©u yÕu nhÊt trong hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô du lÞch cña huyÖn Thä Xu©n. Tuy nhiªn kh«ng cÇn x©y dùng nhµ nghØ, kh¸ch s¹n hiÖn ®¹i mµ huyÖn cÇn b¶o tån c¸c nhµ d©n cã kiÓu kiÕn tróc cæ gÇn khu di tÝch ®Ó cã thÓ tham gia ®ãn kh¸ch t¹i nhµ cña m×nh, ph¸t triÓn lo¹i h×nh du lÞch céng ®ång. VÒ c¬ së ¨n uèng: HiÖn nay, c¸c c¬ së ¨n uèng cã quy m« ®Òu n»m t¹i thÞ trÊn Lam S¬n nh­ng chÊt l­îng ch­a ®¶m b¶o. V× vËy viÖc x©y dùng c¸c c¬ së ¨n uèng t¹i c¸c khu di tÝch lµ cÇn thiÕt: X©y dùng c¸c nhµ hµng gÇn gòi víi c¶nh quan tù nhiªn, d©n gi· mang tÝnh th«n quª. X©y dùng mét sè nhµ hµng ®Æc s¶n, thùc ®¬n phong phó, kÕt hîp víi nghÖ thuËt Èm thùc ®Þa ph­¬ng víi mét sè nghÖ thuËt Èm thùc truyÒn thèng ë c¸c huyÖn l©n cËn. T¨ng c­êng c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng vµ ®¶m b¶o an ninh, an toµn t¹i diÓm tham quan. Uû ban nh©n d©n huyÖn cÇn tiÕp tôc triÓn khai réng r·i chØ thÞ 07/CT.CP cña chÝnh phñ vÒ ®¶m b¶o trËt tù, vÖ sinh, an ninh, an toµn t¹i c¸c ®iÓm du lÞch ®èi víi ®«ng ®¶o ng­êi d©n. TriÓn khai thùc hiÖn tèt c¸c quy ®Þnh n¨m kh«ng qu¶n lý du lÞch: (kh«ng n©ng Ðp gi¸, kh«ng ®eo b¸m chÌo kÐo kh¸ch, kh«ng tÇm quÊt vµ kh«ng b¸n hµng rong, kh«ng lµm tæn h¹i m«i tr­êng vµ kh«ng lµm mÊt an ninh trËt tù). Tæ chøc kiÓm tra, kiÓm so¸t c«ng t¸c trËt tù, vÖ sinh, an toµn, an ninh t¹i c¸c ®iÓm du lÞch ®¶m b¶o an toµn cho du kh¸ch khi ®i tham quan, tr¸nh t×nh tr¹ng c¾p vÆt, mãc tói g©y Ên t­îng kh«ng tèt. §¶m b¶o thùc hiÖn tèt c¸c c«ng t¸c thu gom vµ xö lý r¸c th¶i t¹i c¸c ®iÓm du lÞch, cã biÖn ph¸p xö lý n­íc tån ®äng vµo mïa m­a ë c¸c di tÝch. Víi c¸c phÕ liÖu ë c¸c lµng nghÒ cÇn cã kÕ ho¹ch sö dông t¸i t¹o vµo nh÷ng môc ®Ých kh¸c hoÆc cã biÖn ph¸p xö lý an toµn. Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c ®ît truy quÐt c¸c tÖ n¹n x· héi nh­: m¹i d©m, ma tuý… b¾t c¸c ®èi t­îng chøa g¸i m¹i d©m, bu«n ma tuý, xö lý nghiªm kh¾c c¸c ®èi t­îng vi ph¹m; n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña ®éi c¶nh s¸t 113 huyÖn. Víi c¸c di tÝch trong vïng cÇn cã kÕ ho¹ch tr«ng coi b¶o qu¶n hîp lý, tr¸nh hiÖn t­îng ®Ó mÊt c¸c hiÖn vËt quý v× nh÷ng môc ®Ých vô lîi, kiÕm lêi. §Èy m¹nh nghiªn cøu thÞ tr­êng, xóc tiÕn vµ qu¶ng b¸ du lÞch v¨n ho¸. Tr­íc hÕt, bé phËn phô tr¸ch du lÞch cña huyÖn cÇn cã tr¸ch nhiÖm ®­a nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vµ cÇn thiÕt víi c¸c c«ng ty du lÞch, c«ng ty l÷ hµnh, giíi thiÖu chi tiÕt vÒ thÕ m¹nh cña ®Þa ph­¬ng. §ång thêi kÕt hîp víi c¸c c«ng ty ®ã ®­a th«ng tin tíi tay kh¸ch hµng qua nh÷ng tËp gÊp, nh÷ng Ên phÈm, tê r¬i hay th«ng qua c¸c héi trî, th«ng qua c¸c ®µi truyÒn h×nh ®Þa ph­¬ng lµm c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch nh»m qu¶ng b¸ vµ giíi thiÖu vÒ du lÞch v¨n ho¸ Thä Xu©n… Thµnh lËp trung t©m t­ vÊn vµ h­íng dÉn, xóc tiÕn du lÞch nh»m cung cÊp th«ng tin vÒ du lÞch, x©y dùng tour, tuyÕn, h­íng dÉn du lÞch, c¸c kh©u ®ãn tiÕp vµ c¸c dÞch vô kh¸ch, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng liªn kÕt héi nhËp cña du lÞch Thä Xu©n víi cña tØnh, cña c¶ n­íc vµ quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn ®Çu t­ ®Ó viÕt s¸ch h­íng dÉn vÒ du lÞch Thä Xu©n nãi chung vµ göi bµi viÕt vÒ du lÞch v¨n ho¸ nãi riªng qua t¹p chÝ du lÞch, x©y dùng vµ ph¸t hµnh c¸c Ên phÈm tuyªn truyÒn, giíi thiÖu vÒ du lÞch v¨n ho¸ Thä Xu©n d­íi nhiÒu h×nh thøc, hÊp dÉn phï hîp víi nhu cÇu, thÞ hiÕu cña du kh¸ch lµ c¸ch qu¶ng b¸ rÊt hiÖu qu¶ cho du lÞch hiÖn t¹i. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin du lÞch: TËp trung hoµn chØnh viÖc n©ng cÊp trang web Thä Xu©n tõ tÜnh sang ®éng vÒ h×nh thøc, cÊu tróc vµ néi dung. Nèi m¹ng th«ng tin liªn l¹c Thä Xu©n víi m¹ng th«ng tin du lÞch tØnh Thanh Ho¸ tiÕn tíi nèi m¹ng th«ng tin tæng côc du lÞch vµ x©y dùng hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch. Dùa trªn nguån tµi nguyªn nh©n v¨n vµ tµi nguyªn tù nhiªn tõ ®ã cã nh÷ng ph­¬ng h­íng t¸c ®éng vµo thÞ tr­êng kh¸ch ë Thä Xu©n cã thÓ thu hót c¸c lo¹i kh¸ch: Kh¸ch lµ häc sinh, sinh viªn vÒ ®©y nghiªn cøu, camping, leo nói… Kh¸ch lµ nh÷ng nhµ nghiªn cøu lÞch sö, kh¶o cæ… Kh¸ch du lÞch lÔ héi, tÝn ng­ìng t©m linh. N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n­íc trong ho¹t ®éng du lÞch. §©y lµ mét gi¶i ph¸p rÊt quan träng. Nã gióp qu¶n lý khai th¸c tèt nguån tµi nguyªn phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch, ®ång thêi b¶o tån ®­îc nguån tµi nguyªn ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Sù hîp t¸c, liªn kÕt gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong viÖc ph¸t triÓn du lÞch sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó khai th¸c c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸ ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n, trong ®ã ®Æc biÖt chó träng ®Õn sù liªn kÕt gi÷a c¸c x· trong huyÖn vµ liªn tØnh cã tµi nguyªn du lÞch víi c«ng ty l÷ hµnh trong viÖc x©y dùng ph¸t triÓn c¸c tour du lÞch v¨n ho¸ ®Ó tr¸nh sù hîp t¸c manh món. HuyÖn cÇn thµnh lËp ngay mét phßng V¨n ho¸ Th«ng tin vµ Du lÞch ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vÒ du lÞch nh»m qu¶n lý tèt ho¹t ®éng du lÞch cña huyÖn. HuyÖn Thä Xu©n cÇn ph¶i cã sù chØ ®¹o thèng nhÊt nh­ng th«ng tho¸ng. Thùc hiÖn ph©n cÊp, ph©n vïng qu¶n lý tr¸nh chång chÐo g©y trë ng¹i phiÒn phøc cho doanh nghiÖp l÷ hµnh vµ kh¸ch du lÞch. Bªn c¹nh ®ã huyÖn cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ h­íng nghiÖp cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng ( cho vay vèn më cöu hµng l­u niÖm). Ngoµi ra, còng cÇn qu¶n lý tèt viÖc b¸n hµng rong, viÖc x©y dùng nhµ cöa cña d©n c­ ph¶i phï hîp víi c¶nh quan. Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c buæi tuyªn truyÒn, gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc cña ng­êi d©n trong viÖc b¶o vÖ di tÝch, b¶o vÖ m«i tr­êng, c¸c truyÒn thèng cña ®Þa ph­¬ng. §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc. HuyÖn cÇn tæ chøc c¸c líp ng¾n h¹n do c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc du lÞch gi¶ng d¹y, tæ chøc c¸c líp häc cho h­íng dÉn viªn t¹i huyÖn ®Ó t¨ng c­êng h­íng dÉn viªn cho c¸c ®iÓm tham quan bëi h­íng dÉn viªn cã vai trß quan träng trong viÖc truyÒn ®¹t nh÷ng vÎ ®Ñp, nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ chøa trong lÔ héi, trong tõng di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ ®Õn du kh¸ch. T¹i c¸c khu di tÝch hÇu hÕt ch­a cã thuyÕt minh viªn mµ chØ cã nh©n viªn v¨n ho¸ giíi thiÖu cho kh¸ch, nÕu ®Ó phôc vô cho mïa ®«ng kh¸ch, nhÊt lµ dÞp lÔ héi th× kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng còng nh­ ban qu¶n lý di tÝch cÇn huy ®éng thªm ®éi ngò nam thanh, n÷ tó t¹i ®Þa ph­¬ng cã di tÝch, lÔ héi, nh÷ng ng­êi cã n¨ng khiÕu, cã tÊm lßng ®Ó cho theo häc líp nghiÖp vô h­íng dÉn, ®µo t¹o, cung cÊp cho hä nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n còng nh­ hiÓu biÕt vÒ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng quý b¸u tiÒm Èn, gióp hä biÕt c¸ch phôc vô tõng ®èi t­îng kh¸ch ®Ó truyÒn ®¹t ®Õn du kh¸ch truyÒn thèng v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c, huyÖn cÇn cö c¸n bé qu¶n lý ®i häc tËp båi d­ìng ng¾n h¹n vÒ tr×nh ®é vµ nghiÖp vô qu¶n lý nhµ hµng, kh¸ch s¹n, t¹i nh÷ng tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng chuyªn ngµnh ®Ó bæ sung kÞp thêi c¸n bé qu¶n lý. Bªn c¹nh ®ã viÖc ®µo t¹o tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cho ®éi ngò h­íng dÉn viªn lµ cÇn thiÕt. HiÖn nay tuy l­îng kh¸ch du lich quèc tÕ ch­a ®Õn víi Thä Xu©n nh­ng víi ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ dùa trªn nguån tµi nguyªn du lÞch ®Çy tiÒm n¨ng th× trong t­¬ng lai kh«ng xa c¸c di tÝch, lÔ héi, lµng nghÒ… §Æc biÖt lµ khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh sÏ thu hót kh¸ch du lÞch quèc tÕ. C¸c ®Þa ph­¬ng cÇn ph¶i nhËn thøc s©u s¾c ®iÒu nµy, ®µo t¹o h­íng dÉn viªn thµnh th¹o tiÕng Anh, Ph¸p ®Ó ®¸p øng nhu cÇu t×m hiÓu, tham quan cña du kh¸ch quèc tÕ. N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cho ®éi ngò lao ®éng trong c¸c nhµ hµng, nhµ nghØ hiÖn nay b»ng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o: t¹i chøc, tõ xa, t¹i chç, göi ®i häc. N©ng cao nhËn thøc vµ thu hót céng ®ång ®Þa ph­¬ng tham gia vµo ho¹t ®éng du lÞch. Du lÞch v¨n ho¸ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn céng ®ång ®Þa ph­¬ng, v× vËy cÇn n©ng cao nhËn thøc vµ thu hót céng ®ång ®Þa ph­¬ng tham gia. §iÒu nµy võa gãp phÇn gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc, võa gãp phÇn t¨ng thªm thu nhËp cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng. ChÝnh quyÒn vµ Ban qu¶n lý khu di tÝch tuyªn truyÒn vËn ®éng nh©n d©n n©ng cao nhËn thøc b¶o vÖ an toµn tÝnh m¹ng, tµi s¶n cña du kh¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®oµn du lÞch ®i l¹i ®­îc dÔ dµng h¬n. Lµm cho du kh¸ch tin t­ëng vµo mét m«i tr­êng du lÞch an toµn vµ lµnh m¹nh, ®Ó l¹i ®­îc nhiÒu Ên t­îng tèt ®Ñp trong lßng du kh¸ch. VËn ®éng cho nh©n d©n gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng cña quª h­¬ng m×nh nh­ng còng t«n träng nÒn v¨n ho¸ cña du kh¸ch ®Õn tõ nh÷ng n¬i kh¸c nhau. Bªn c¹nh ®ã cÇn x©y dùng c¸c quy chÕ trong céng ®ång d©n c­ (lèi sèng, nÕp sèng…) nh»m b¶o tån c¸c tËp qu¸n ®Ñp, tr¸nh c¸c hñ tôc l¹c hËu. Phèi hîp c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh ®Ó ®­a c¸c ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ cña Thä Xu©n vµo c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch. HuyÖn Thä Xu©n cÇn nhanh chãng phèi hîp víi c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh, c¸c trung t©m du lÞch: Hµ Néi, Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng vµ c¸c vïng l©n cËn giíi thiÖu, x©y dùng mét sè tour du lÞch tíi Thä Xu©n. D­íi ®©y lµ mét sè tuyÕn du lÞch mµ c¸c c«ng ty l÷ hµnh cã tham kh¶o ®Ó ®­a kh¸ch du lÞch ®Õn víi Thä Xu©n: TuyÕn 1: TuyÕn néi TØnh. Thanh Ho¸ - Di tÝch lÞch sö Lam Kinh - §Òn thê Lª Lai - suèi c¸ thÇn CÈm L­¬ng - Thµnh nhµ Hå.(thêi gian 2 ngµy). * Ngµy 1: tham quan c¸c ®iÓm sau: S¸ng: Xe ®­a quý kh¸ch ®Õn khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh. Th¨m CÇu B¹ch, ThÒm Rång, Th¸i MiÕu, Bia VÜnh L¨ng vµ th¾p h­¬ng t¹i mé cña vua. ChiÒu: §Õn th¨m c¸c lµng nghÒ lµm b¸nh gai, nem chua, b¸nh r¨ng bõa. Tèi: NghØ l¹i t¹i Lam Kinh (Quý kh¸ch cã thÓ lùa chän c¸c h×nh thøc nh­ c¾m tr¹i, nghØ céng ®ång trong c¸c nhµ d©n c¹nh khu di tÝch vµ th­ëng thøc c¸c ch­¬ng tr×nh nghÖ thuËt cña ®oµn nghÖ thuËt biÓu diÔn). * Ngµy 2: S¸ng: Quý kh¸ch ®i th¨m vµ th¾p h­¬ng t¹i §Òn thê Trung Tóc V­¬ng Lª Lai ë x· KiÕn Thä huyÖn Ngäc LÆc, ®i CÈm Thuû th¨m suèi c¸ thÇn CÈm L­¬ng, th­ëng thøc ®Æc s¶n theo phong c¸ch cña d©n téc M­êng t¹i B¶n Ngäc. ChiÒu: Quý kh¸ch ®i VÜnh Léc th¨m Thµnh nhµ Hå – mét kiÕn tróc qu©n sù b»ng ®¸ ®éc ®¸o cña n­íc ta. Tèi: H­íng dÉn viªn ®­a du kh¸ch vÒ tíi ®iÓm hÑn. KÕt thóc ch­¬ng tr×nh. TuyÕn 2: Hµ Néi – Ninh B×nh - Di tÝch lÞch sö Lam Kinh – SÇm S¬n (thêi gian 3 ngµy). Ngµy 1: S¸ng: Xe ®ãn kh¸ch ë Hµ Néi ®i kinh ®« Hoa L­ th¨m quan. ChiÒu: Sau giê ¨n tr­a t¹i thµnh phè Ninh B×nh, xe ®­a quý kh¸ch tíi khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh. Th¨m CÇu B¹ch, ThÒm Rång, Th¸i MiÕu, Bia VÜnh L¨ng vµ th¾p h­¬ng t¹i mé cña vua. Tèi: NghØ l¹i t¹i Lam Kinh (Quý kh¸ch cã thÓ lùa chän c¸c h×nh thøc nh­ c¾m tr¹i, nghØ céng ®ång trong c¸c nhµ d©n c¹nh khu di tÝch vµ th­ëng thøc c¸c ch­¬ng tr×nh nghÖ thuËt cña ®oµn nghÖ thuËt biÓu diÔn). Ngµy 2: S¸ng: Quý kh¸ch ®i th¨m lµng nghÒ b¸nh gai tø trô vµ trë vÒ SÇm S¬n nhËn phßng vµ nghØ ng¬i. ChiÒu: §i th¨m ®Òn §éc C­íc, ®Òn C« Tiªn, hßn Trèng M¸i…vµ t¾m biÓn. Tèi: Tù do vui ch¬i. Ngµy 3: S¸ng: §i thµnh phè Thanh Ho¸ th¨m vµ th¾p h­¬ng t¹i Th¸i MiÕu nhµ Hëu Lª; ®i chî mua quµ ®Æc s¶n nem chua Thanh Ho¸ vµ h¶i s¶n. ChiÒu: Sau giê ¨n tr­a quý kh¸ch trë vÒ Hµ Néi. KÕt thóc chuyÕn tham quan. 3.3. KiÕn nghÞ. 3.3.1. §èi víi Bé v¨n ho¸ thÓ thao vµ du lÞch. §Ò nghÞ ChÝnh phñ, Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµ Bé v¨n ho¸ thÓ thao du lÞch bè trÝ kÕ ho¹ch vèn ng©n s¸ch ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng du lÞch vµ c¸c dù ¸n du lÞch (t«n t¹o khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh, §Òn thê Lª Hoµn) ®Ó khai th¸c cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a nguån tµi nguyªn du lÞch cña Thä Xu©n ®Æc biÖt lµ tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n. Tr­íc m¾t cÇn chó träng vµo c¸c dù ¸n cô thÓ: dù ¸n trung t©m hç trî giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm lµng nghÒ vµ qu¶ng b¸ du lÞch; T«n t¹o khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh. Bé v¨n ho¸ ThÓ thao vµ Du lÞch cÇn xem xÐt vµ c«ng nhËn mét sè lÔ héi lín cña huyÖn Thä Xu©n lµ lÔ héi quèc gia nh­: LÔ héi Lam Kinh, lÔ héi Lª Hoµn, lÔ héi Xu©n Ph¶… ®Ó khai th¸c, qu¶ng b¸ phôc vô du lÞch. 3.3.2. §èi víi tØnh Thanh Ho¸. Uû ban nh©n d©n tØnh Thanh Ho¸ cÇn sím x©y dùng quy ho¹ch chi tiÕt tõng vïng träng ®iÓm vµ ®­a kÕ ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ ë Thä Xu©n nh÷ng n¨m tíi vµo thùc hiÖn lµm tiÒn ®Ò cho viÖc khai th¸c, sö dông tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸ mét c¸ch hîp lý. Uû ban nh©n d©n tØnh cÇn x©y dùng Lam Kinh lµ khu du lÞch v¨n ho¸ cã gi¸ trÞ lín kh«ng chØ cña tØnh mµ cña c¶ vïng du lÞch B¾c Trung Bé. §ång thêi chØ ®¹o huyÖn Thä Xu©n trong viÖc khai th¸c tèt nguån tµi nguyªn du nh©n v¨n ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch nãi chung cña tØnh Thanh Ho¸. Uû ban nh©n d©n tØnh bæ sung kinh phÝ t«n t¹o c¸c di tÝch v¨n ho¸ ®· bÞ h­ h¹i, xuèng cÊp. Nh÷ng di lÞch sö v¨n ho¸ ®· ®­îc xÕp h¹ng nªn ®­îc kh«i phôc, b¶o vÖ, gi÷ g×n nghiªm ngÆt, tr¸nh t×nh tr¹ng kh«i phôc l¹i nh­ng lµm mÊt ®i c¸c gi¸ trÞ lÞch sö. Gi¶i quyÕt triÖt ®Ó, tr¸nh t×nh tr¹ng lÊn chiÕm, x©m ph¹m di tÝch do kh«ng ai qu¶n lý. Nhanh chãng thùc hiÖn ph­¬ng ¸n b¶o tån ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸. 3.3.3. §èi víi ®Þa ph­¬ng. §Ò nghÞ Uû ban nh©n d©n huyÖn Thä Xu©n sím xóc tiÕn x©y dùng ®Ò ¸n kh«i phôc c¸c lµng nghÒ ®Ó b¶o tån vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng g¾n víi ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô du lÞch.Tr×nh uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt. §Ò nghÞ c¸c ®¬n vÞ l÷ hµnh trªn ®Þa bµn tØnh sím ®­a c¸c tuyÕn du lÞch v¨n ho¸ cña Thä Xu©n kÕt hîp víi c¸c ®iÓm tham quan cña huyÖn kh¸c vµo c¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch cô thÓ. Bªn c¹nh ®ã c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn chñ ®éng trong viÖc x©y dùng c¸c ®iÓm du lÞch v¨n ho¸, cã biÖn ph¸p b¶o tån vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh sinh ho¹t v¨n ho¸ truyÒn thèng. Toµn bé ch­¬ng 3 ®· nªu ®­îc ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ trªn ®Þa bµn huyÖn Thä Xu©n. Trªn c¬ së ®ã, t¸c gi¶ ®· nªu ®­îc mét sè gi¶I ph¸p vµ kiÕn nghÞ thÝch hîp, hi väng r»ng nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ gãp phÇn nhá bÐ vµo viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng du lÞch nãi chung vµ du lÞch v¨n ho¸ nãi riªng t¹i Thä Xu©n ph¸t triÓn h¬n n÷a. KÕT LUËN. Thä Xu©n lµ mét huyÖn cã truyÒn thèng lÞch sö v¨n ho¸ l©u ®êi vµ ®Æc s¾c mang ®Ëm chÊt d©n téc ViÖt Nam. Víi hµng tr¨m di tÝch lÞch sö vµ c¸c lÔ héi truyÒn thèng ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Thä Xu©n ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸, gãp phÇn lµm ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh du lÞch cña tØnh Thanh Ho¸ t¹o ra nh÷ng tour, tuyÕn du lÞch ®Æc s¾c vµ hÊp dÉn. MÆc dï, tµi nguyªn du lÞch rÊt phong phó, nh­ng Thä Xu©n vÉn ch­a khai th¸c cã hiÖu qu¶ ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng du lÞch. C¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt ch­a ®­îc ®Çu t­ thùc sù t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng. ViÖc qu¶n lý thu hót vèn ®Çu t­ ch­a thùc sù ®­îc chó ý. V× vËy nghiªn cøu vÊn ®Ò “Khai th¸c du lÞch v¨n ho¸ trªn ®Þa bµn huyÖn Thä Xu©n – Thanh Ho¸” cã ý nghÜa vÒ mÆt thùc tiÔn. §Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i gãp phÇn ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cña Thä Xu©n t¸c gi¶ m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p víi mong muèn ®­îc c¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ doanh nghiÖp lµm tµi liÖu tham kh¶o trong qu¸ tr×nh khai th¸c tiÒm n¨ng du lÞch v¨n ho¸ trªn ®Þa bµn huyÖn Thä Xu©n – Thanh Ho¸. Mét ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái, khãa luËn cßn nhiÒu h¹n chÕ do kh¶ n¨ng nghiªn cøu cña t¸c gi¶, do nguån t­ liÖu cËp nhËt ch­a phong phó… t¸c gi¶ rÊt mong nhËn ®­îc sù bæ khuyÕt cña c¸c thÇy c«. Tµi liÖu tham kh¶o Báo cáo hoạt động du lịch năm 2008. Phòng văn hóa thông tin huyện Thọ Xuân. Luật du lịch, nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội năm 2005. Hội hè Việt Nam, nhà xuất bản văn hóa dân tộc, năm 1990. Nguyễn Văn Hòe-Vũ Văn Hiếu, Du lịch bền vững, nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội. Trần Ngọc Thêm, Cơ sở văn hóa Việt Nam, nhà xuất bản giáo dục. Dương Văn Sáu, lễ hội Việt Nam trong sự phát triển du lịch, trường Đại học văn hóa Hà Nội. Di tích và danh thắng Thanh Hóa, nhà xuất bản Thanh Hóa năm 2007. Lễ hội Thanh Hóa, Nhà xuất bản Thanh Hóa năm 2007 Trần Đức Thanh, nhập môn khoa học du lịch, nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2000. Nguyễn Minh Tuệ và cộng sự, địa lý du lịch, nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, năm 1999. Bùi Thị Hải Yến, Tuyến điểm du lịch Việt Nam, nhà xuất bản giáo dục. Non nước Việt Nam, nhà xuất bản Hà Nội, năm 2005. Bùi Thị Hải Yến, quy hoạch du lịch, nhà xuất bản giáo dục. Bùi Thị Hải Yến, tài nguyên du lịch, nhà xuất bản giáo dục. Di tích lịch sử Lam Kinh, nhà xuất bản Thanh Hóa. Môc lôc Lêi c¶m ¬n. Kho¸ luËn tèt nghiÖp lµ kÕt qu¶ häc tËp cuèi cïng cña 4 n¨m häc t¹i tr­êng §¹i häc d©n lËp H¶i Phßng cña em. Tr­íc hÕt em xin bµy tá lêi biÕt ¬n s©u s¾c tíi c¸c thÇy c« ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em ®­îc häc tËp vµ trau dåi kiÕn thøc, em ®· häc hái ®­îc rÊt nhiÒu ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc sau nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n th¹c sÜ Ph¹m ThÞ Kh¸nh Ngäc ®· tËn t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Em c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c¸n bé phßng V¨n ho¸ Th«ng tin huyÖn Thä Xu©n -Thanh Ho¸ ®· cung cÊp sè liÖu ®ång thêi ®ãng gãp ý kiÕn cho em trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu. Cuèi cïng, em xin c¶m ¬n gia ®×nh vµ b¹n bÌ ®· lu«n ë bªn c¹nh ®éng viªn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho em trong cuéc sèng còng nh­ trong häc tËp ®Ó em hoµn thµnh tèt kho¸ luËn nµy. * PHỤ LỤC I: THỐNG KÊ LỄ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THỌ XUÂN TT Tên lễ hội Địa chỉ Ngày tháng lễ hội (AL) Quy mô Người được thờ 1 Lễ hội Lam Kinh Xuân Lam 21-22/08 Cấp tỉnh Lê Lợi 2 Lễ hội Lê Hoàn Xuân Lập 07-08/03 Cấp huyện Lê Hoàn 3 Lễ hội Xuân Phả Xuân Trường 10/02 Địa phương Long Hải Đại Vương 4 Lễ hội Lê Thánh Tông Xuân Lam 29/01 ,, Lê Thánh Tông 5 Lễ hội Làng Choán Xuân Lam 15/02 ,, Lê Sao, Lê Bị, Lê Nhi 6 Lễ hội làng Trung Thôn Bắc Lương 10/03 ,, Già Lam 7 Lễ hội làng Mỹ Lý Hạ Bắc Lương 10/03 ,, Già Lam 8 Lễ hội làng Mỹ Lý Thượng Bắc Lương 03/03 ,, Già Lam 9 Lễ hội làng Nhuế Thôn Bắc Lương 15/03 ,, Già Lam 10 Lễ hội làng Mạnh Chư Xuân Phong 10/02 ,, Cao Sơn, Long Nguyên linh thánh 11 Lễ hội làng Đại Lữ Xuân Phong 15/03 ,, Cao Sơn 12 Lễ hội làng Dừa Xuân Phong 15/03 ,, Cao Sơn 13 Lễ hội làng Lư Khánh Xuân Khánh 06/06 ,, Tam Lộ Đại Vương, Lê Phụng Hiểu 14 Lễ hội làng Thượng Vôi Xuân Hòa 24/03 ,, Trần Thị Ngọc Trần 15 Lễ hội Kỳ Phúc Yên Trường Thọ Lập 10/02 ,, Thiên vương chấn thủy Đại Vương tôn thần 16 Lễ hội làng Cao Sơn Xuân Quang 15/03 ,, Cao Sơn 17 Lễ hội làng Bái Đô Xuân Bái 09/02 ,, Phạm Thị Thanh và 3 vị khai quốc công thần (Lê Triện, Lê Sao, Lê Giao) 18 Lễ hội dòng họ Nguyễn Nhữ Lãm Thọ Diên 25/03 ,, Nguyễn Nhữ Lãm 19 Lễ hội dòng họ Lê Văn Linh Thọ Hải 07/04 ,, Lê Văn Linh 20 Lễ hội làng Hương Nhượng Thọ Hải Tháng 4 ,, Lê Khả Lãng 21 Lễ hội dòng họ Lê Văn Thọ Lâm Tháng 4 ,, Lê Văn An 22 Lễ hội làng Đống Nãi Tây Hồ 13/01 ,, Cao Sơn 23 Lễ hội làng Hội Hiền Tây Hồ Tháng 3 ,, Đinh Thời Dĩnh 24 Lễ hội làng Nam Thượng Tây Hồ Tháng 5 ,, Long Nguyên linh thảm 25 Lễ hội đèn Bà Am Tây Hồ Tháng 9 ,, Đinh Thị Hoa 26 Lễ hội Phú Xá Xuân Lập 04/02 ,, Lý Kim Ngô 27 Lễ hội dòng họ Tống Văn Mẫn Xuân Lập 20/09 ,, Tống Văn Mẫn 28 Lễ hội làng Yên Lược Thọ Minh 23/10 ,, Lương Công Đoán