TÓM TẮT
Nhằm đổi mới phương pháp dạy học và học tập cho chuyên ngành cơ khí ô tô, đồng thời nâng cao hiệu quả trong việc dạy và học. Em thực hiện luận văn tốt nghiệp:” Khai thác hệ thống truyền lực và mô phỏng hộp số xe tải Kraz 255b”.
Trong quá trình thực hiện đề tài, em sử dụng và tham khảo các phần mềm tin học ứng dụng sau:
o Mechanical Desktop 2004.
o 3D Studio Max 8.0.
o Flash 8.0.
Với những nội dung trên phần nào giúp được giáo viên giảng dạy thực hành trên máy trước khi cho sinh viên xuống xưởng tìm hiểu. Khi đó sẽ đem lại những lợi ích: tiết kiệm thời gian giảng dạy, tiết kiệm kinh phí đào tạo, sinh viên học tập tốt hơn vì có hình minh họa, đạt kết quả cao trong đào tạo.
Mục Lục
Nội Dung trang
Lời Cảm Ơn 3
Tóm Tắt 4
Mục lục 5
Phần 1: Đặt Vấn Đề 7
1. Vì sao khai thác và mô phỏng 7
2. Giới thiệu xe Kraz 255b 8
Phần 2: Khai Thác Hệ Thống Truyền Lực 10
1. Ly hợp 10
1.1 Khái niệm chung 10
1.2 Phân tích ly hợp xe Kraz 255b 11
1.3 Một số chú ý khi sử dụng ly hợp 17
2. Hộp số 17
2.1 Khái niệm chung 17
2.2 Phân tích hộp số xe Kraz 255b 18
2.3 Bảo dưỡng hộp số 27
3. Hộp số phân phối 27 3.1 Khái niệm chung 27
3.2 Hộp số phân phối xe Kraz 255b 28
4. Các đăng 38
4.1 Khái niệm chung 38
4.2 Các đăng xe Kraz 255b 39 4.3 Một số chú ý khi sử dụng các đăng 42
5. Truyền lực chính và vi sai 42
5.1 Truyền lực chính 42 5.2 Vi sai 43
5.3 Phân tích truyền lực chính và vi sai xe Kraz 255b 44
5.4 Một số chú ý khi sử dụng truyền lực chính và vi sai 48
6. Cầu xe 49 6.1 Truyền động đến các cầu chủ động 49 6.2 Dầm cầu 49 6.3 Cầu xe Kraz 255b 50
6.4 Một số chú ý khi sử dụng cầu xe 56
Phần 3: Mô Phỏng Hoạt Động Của Hộp Số 57
1. Chọn giải pháp mô phỏng 57
2. Thực hành mô phỏng 59 2.1 Mô phỏng hoạt động của hộp số xe Kraz 255b 59
2.2 Mô phỏng hoạt động của hệ thống bôi trơn trong hs 73
2.3 Mô phỏng hoạt động của đồng tốc 74
2.4 Kết quả mô phỏng 79
Phần 4: Kết Luận 93
1. Kết luận 93
2. Đề nghị 94
Tài Liệu Tham Khảo 95
94 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2965 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Khai thác hệ thống truyền lực và mô phỏng hộp số xe tải Kraz 255b, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
0,045 mm cuûa baùnh raêng 1 ngöôøi ta laép giaù 19 cuûa vi sai, boä vi sai ñöôïc laép trong caùi giaù naøy.
Treân truïc chöõ thaäp cuûa boä vi sai ñaët boán baùnh raêng haønh tinh coù ñöôøng kính truïc laø 30-0,021 mm, maët ñaàu phía ngoaøi cuûa baùnh raêng haønh tinh ñöôïc maøi nhaün ñeå tieáp xuùc vôùi giaù vi sai. Ngöôøi ta duøng ñeäm hình caàu 23 ñaõ ñöôïc nhieät luyeän cho quay trôn treân giaù vi sai, phía trong ñeäm naøy khoâng gia coâng chính xaùc maø laøm roã coù ñoä saâu 0,3 mm ñeå chöùa daàu boâi trôn. Ñeäm 20 vaø 23 ñöôïc cheá taïo töø theùp 65 vaø nhieät luyeän ñeán ñoä cöùng 56 – 63 HRC.
Truïc chöõ thaäp 15, baùnh raêng haønh tinh 16 vaø baùnh raêng baùn truïc 18 ñöôïc laøm baèng theùp 15XHTA, thaám than ñeán ñoä saâu 1,2 – 1,5 mm vaø toâi ñeán ñoä cöùng 58 – 63 HRC. Baùnh raêng baùn truïc 18 coù may ô laép vaøo truïc chöõ thaäp, maët ñaàu phía trong coù ñeäm 22 cheá taïo baèng theùp 65 nhieät luyeän ñeán ñoä cöùng 38 – 43 HRC.
Ñeå haïn cheá söï dòch chuyeån doïc truïc cuûa oå bi vi sai ngöôøi ta duøng ñeäm 21 coù chieàu daày 3,15 mm vaø naép 32 gia coâng chính xaùc, chuùng ñöôïc baét chaët vaøo caùc te nhôø gujong 33, löïc xieát gujong naøy laø 30 – 36 kG.m.
Boâi trôn caùc baùnh raêng trong boä vi sai vaø truyeàn löïc chính baèng caùch vung teù, baùnh raêng chuû ñoäng duøng raõnh daïng L, M ñeå höùng daàu boâi trôn. Khi oå bi coân quay thì daàu seõ oâm laáy caùc con laên vaø chaûy xuoáng phía ñöôøng kính lôùn cuûa oå bi coân (ñaùy lôùn). Ñeå ngaên chaën daàu khoâng chaïy qua ñeäm giöõa oå bi 29 vaø oå bi 8 ngöôøi ta laøm moät raõnh ôû khoang giöõa oå bi 8 vaø 29 ñeå gom daàu chaûy vaøo trong caùc te.
Moät soá chuù yù khi söû duïng truyeàn löïc chính vaø vi sai
Thöôøng xuyeân kieåm tra raïn nöùt, roø ræ daàu, möùc daàu, thay daàu theo soá km xe chaïy ñöôïc quy ñònh.
Kieåm tra, ñieàu chænh ñoä dô doïc truïc cuûa oå bi truïc chuû ñoäng baùnh raêng coân truyeàn löïc chính.
Kieåm tra, ñieàu chænh ñoä dô doïc truïc cuûa truïc baùnh raêng coân bò ñoäng.
Kieåm tra, ñieàu chænh ñoä dô cuûa oå bi voû vi sai.
Kieåm tra, ñieàu chænh khe hôû caïnh vaø veát tieáp xuùc cuûa caëp baùnh raêng coân xoaén.
CAÀU XE
Truyeàn ñoäng ñeán caùc baùnh xe chuû ñoäng.
Duøng ñeå truyeàn moâ men xoaén töø truyeàn löïc chính ñeán caùc baùnh xe chuû ñoäng. Neáu caàu chuû ñoäng laø loaïi caàu lieàn thì truyeàn ñoäng ñeán caùc baùnh xe nhôø baùn truïc. Neáu caàu chuû ñoäng laø caàu rôøi (treo ñoäc laäp) hoaëc truyeàn moâ men ñeán caùc baùnh daãn höôùng thì coù theâm khôùp caùc ñaêng ñoàng toác.
Phaân loaïi:
- Theo keât caáu cuûa caàu:
+ Caàu lieàn.
+ Caàu rôøi.
- Theo möùc ñoä chòu löïc höôùng kính vaø chieàu truïc:
+ Loaïi nöûa truïc giaûm taûi moät nöûa.
+ Loaïi nöûa truïc giaûm taûi ba phaàn tö.
+ Loaïi nöûa truïc giaûm taûi hoaøn toaøn.
Yeâu caàu:
- Vôùi baát kyø heä thoáng treo naøo, truyeàn ñoäng ñeán baùnh xe chuû ñoäng phaûi ñaûm baûo truyeàn heát moâ men xoaén.
- Khi truyeàn moâ men xoaén, vaän toác goùc cuûa baùnh xe chuû ñoäng hoaëc baùnh xe daãn höôùng vöøa chuû ñoäng laø khoâng thay ñoåi.
Daàm caàu
Daàm caàu duøng ñeå ñôõ toaøn boä troïng löôïng phaàn ñöôïc treo bao goàm: ñoäng cô, ly hôïp, hoäp soá, khung, thaân xe, heä thoáng treo, thuøng chôû haøng, buoàng laùi… ngoaøi ra voû caàu coøn duøng ñeå baûo veä caùc chi tieát beân trong noù.
Phaân loaïi:
- Theo loaïi caàu:
+ Caàu khoâng daãn höôùng, caàu khoâng chuû ñoäng.
+ Caàu daãn höôùng, khoâng chuû ñoäng.
+ Caàu khoâng daãn höôùng, chuû ñoäng.
+ Caàu daãn höôùng, chuû ñoäng.
- Theo phöông phaùp cheá taïo:
+ Loaïi daäp vaø haøn.
+ Loaïi cheá taïo baèng phöông phaùp choàn.
+ Loaïi ñuùc.
+ Loaïi keát hôïp.
- Theo keát caáu chia ra:
+ Loaïi caàu lieàn.
+ Loaïi caàu rôøi.
Caàu xe Kraz 255b.
Ta coù sô ñoà baùn truïc cuûa caàu xe Kraz 255b hình 2.20
Hình 2.20: Sô ñoà daãn ñoäng cuûa caàu xe Kraz 255b
Töø sô ñoà treân ta thaáy raèng baùn truïc cuûa xe Kraz 255b laø loaïi baùn truïc giaûm taûi hoaøn toaøn. Do xe Kraz 255b laø xe coù ba caàu chuû ñoäng vôùi caàu tröôùc ñoàng thôøi laø caàu daãn höôùng cho neân ta ñi phaân tích hai caàu: caàu tröôùc vaø caàu sau (caàu giöõa gioáng caàu sau).
Caàu sau:
Caàu sau cuûa xe ñöôïc theå hieän treân hình 2.21. Daàm caàu sau 23 ñöôïc ñuùc baèng theùp, ñaây laø chi tieát chính cuûa caàu, trong ñoù laép taát caû caùc chi tieát cuûa caàu xe. Phaàn giöõa cuûa daàm caàu coù daïng “nöûa caùi thöôùc”, beân trong ñaët hoäp giaûm toác vaø vi sai. Maët caét cuûa daàm caàu laøm thaønh daïng maët bích ñeå baét vi sai vaøo nhôø 16 con gujong, löïc xieát caùc gujong naøy laø 8 – 10 kG.m. Giöõa maët bích cuûa giaàm caàu vaø vi sai ngöôøi ta ñaët ñeäm cattong 21 daày 0,5 mm.
Vò trí hoäp giaûm toác so vôùi daàm caàu ñöôïc xaùc ñònh baèng moät caùi gôø ñònh taâm, caùc tieát dieän khaùc laø hình vuoâng. Phaàn cuoái cuøng cuûa daàm caàu laø hai maët bích, trong hai maët bích naøy ngöôøi ta eùp voû baùn truïc 25. Chieàu daøi cuûa voû caàu sau beân phaûi laø 948 mm, beân traùi laø 313 mm, coøn chieàu daøi cuûa voû caàu giöõa beân phaûi laø 313 mm coøn beân traùi laø 948 mm. Voû caàu laøm baèng theùp 40XH vaø ñöôïc nhieät luyeän ñeán ñoä cöùng töø 241 ñeán 268 HRC.
Hình 2.21: keát caáu caàu sau cuûa xe Kraz 255b.
1- voøng; 2- bu loâng may ô baùnh xe; 3- vaønh giöõ baùnh xe; 4- oác coâng; 5- maët bích baùn truïc; 6- nuùt maët bích; 7- khoùa hôi baùnh xe; 8- gujong; 9- may ô baùnh xe; 10- ñöôøng oáng noái; 11- ñeäm may ô baùnh xe; 12- ñeäm chaén daàu; 13- vaønh gaït daàu; 14- tang troáng; 15- goái ñôõ cuûa phanh; 16- haïn cheá dao ñoäng caàu; 17- mieáng ñeäm; 18- vaønh töïa; 19- vaáu giaûm chaán; 20- hoäp giaûm toác; 21- boä ñeäm; 22- nuùt thaùo daàu coù nam chaâm; 23- daàm caàu; 24- ñeäm baùn truïc; 25- voû baùn truïc; 26- baùn truïc; 27- vít; 28- ñóa phía sau; 29- guoác phanh; 30- baïc loùt; 31- naép may ô; 32- oå bi phía ngoaøi; 33- cô caáu laøm kín may ô; 34- oå bi phía ngoaøi cuûa may ô; 35- ñai oác cuûa oå bi; 36- ñeäm khoùa.
Beà maët ngoaøi cuûa voû baùn truïc laø tieát dieän hình troøn ñeå eùp vaøo daàm caàu, ñaàu phía trong tieän moät loã ñöôøng kính 80+0,06 mm vaø saâu 13,5 mm ñeå laép boä ñeäm chaén daàu 24. Treân vaønh ngoaøi ngöôøi ta laøm ren M85x2, gia coâng caùc raõnh ñeå laép ñai oác vaø oå bi may ô.
Sau khi eùp voû vaøo thaân cuûa daàm caàu thì ngöôøi ta khoan hai loã daàu coù ñöôøng kính 14 mm trong maët bích vaø laøm ren M16x1,5, vaën vaøo loã ñoù vít ñònh vò 27. Treân voû cuûa baùn truïc ngöôøi ta laép maët bích 15 cuûa phanh baùnh xe, voøng gaït daàu 13 vaø oáng loùt 30. OÁng loùt 30 naøy ñöôïc laøm baèng theùp 40, ñeäm laøm kín daày 1,4 mm. Ngöôøi ta laøm hai choát ñònh vò baét vaøo daàm caàu ñeå cho voû cuûa baùn truïc khoâng bi xoay.
Treân coå truïc coù ñöôøng kính mm laép voøng trong cuûa oå bi con laên 32, ñeäm cao su 31 ñeå khoâng cho daàu chaûy töø caùc te ra troáng phanh14, maù phanh 29. ñeå taêng ñoä choáng aên moøn thì ôû coå truïc coù ñöôøng kính 130 mm thì ñöôïc thaám caùc bon vôùi ñoä saâu 1 – 3 mm vaø toâi cao taàn ñaït 52 HRC.
Vaønh trong cuûa oå bi coân 34 ngöôøi ta laép coå truïc ñöôøng kính 90 mm vaø ñöôïc keïp chaët bôûi ñai oác 35, treân ñaàu ñai oác coù ñeäm khoùa 36, ñeäm khoùa naøy ñöôïc haøn baèng oác cong soá 4. Vaønh ngoaøi cuûa oå laên 32 vaø 34 laép vaøo hoác cuûa may ô 9, phía trong ñaët naép 31 vaø trong naép ñaët boä ñeäm cao su 11, naép ñöôïc laép vaøo may ô baèng caùc bu loâng coù caùc voøng ñeäm. Ñeå thuaän tieän cho vieäc thaùo ngöôøi ta laøm hai loã ren M8 vaø laép saün vaøo ñoù hai con bu loâng. Maët ñaàu baét tang phanh 14 vaøo maët bích beân trong cuûa may ô vaø vaønh chaén daàu 12. Giöõa maët bích vaø voøng chaén daàu ñaët moät mieáng ñeäm, ñeäm naøy laøm baèng cattong daày 0,5 mm, maët bích laøm baèng heùp daäp.
Baùn truïc 26 cheá taïo baèng theùp 40XHMA coù gia coâng laên beà maët nhaèm muïc ñích taêng ñoä cöùng vöõng, ñöôïc thaám than vaø nhieät luyeän ñaït ñeán ñoä cöùng 241 – 286 HB.
Treân daàm 23 ngöôøi ta ñaët moät ke (giaù) ñeå haïn cheá dao ñoäng cuûa caàu xuoáng döôùi so vôùi nhíp vaø goái töïa 19 ñeå giaûm nheï va ñaäp cuûa caàu vaø khung, goái töïa 19 naøy ñuùc baèng gang reøn, ñaët trong hoác ôû khoang phía treân cuûa daàm. Trong hoác cuûa goái töïa 19 ngöôøi ta xeáp vaøi mieáng ñeäm baèng cao su vaø theùp daày 0,3 mm coù ñöôøng kính laø 64 mm. Beân treân caùc ñeäm cao su laø goái 19 vaø ñöôïc haõm baèng khoùa 18. Khoùa 18 haøn baèng hoà quang vaøo 3 ñieåm treân hoác cuûa daàm caàu. Trong thaønh cuûa thaønh trung taâm coù hai loã coù ren ñeå vaën nuùt ñoå daàu vaø thaùo daàu. Nuùt 22 xaû daàu coù nam chaâm ñeå huùt saïch maït saét trong quaù trình maøi moøn. Treân voû daàm caàu ngöôøi ta ñaët nuùt thoâng hôi ôû khoang cuûa caàu vôùi khoâng khí.
Caàu tröôùc
Caàu tröôùc laø caàu chuû ñoäng ñeå truyeàn löïc keùo cho caùc baùnh xe daãn höôùng, cho neân ngoaøi phaàn keát caáu truyeàn löïc chính vaø vi sai noù coøn coù khôùp baûn leà ñaëc bieät ñoàng toác goùc (hình 2.23). Goùc quay voøng lôùn nhaát laø 310, ôû goùc quay voøng naøy neáu giöõa daàm caàu vaø khôùp baûn leà laø truïc vaø truïc chöõ thaäp bình thöôøng thì seõ gaây ra taûi troïng ñoäng, nhöng söû duïng ñoàng toác kieåu cam seõ khaùc phuïc ñöôïc nhöôïc ñieåm ñoù.
Veà maët keát caáu cuûa truyeàn löïc chính vaø vi sai caàu tröôùc coù theå laép laãn cho caàu sau, noù chæ khaùc keát caáu cuûa caùc te truyeàn löïc chính maø thoâi. Caùc te cuûa caàu 28 (hình 2.22) ngöôøi ta ñuùc töø theùp daïng tieát dieän vuoâng, phaàn giöõa choã ñaët truyeàn löïc chính ñaët hôi leäch veà beân phaûi theo truïc doïc cuûa xe vaø laøm theo daïng roäng ra. Phaàn phía ñöôùi laøm loã ñeå vaën nuùt xaû daàu, nuùt naøy coù nam chaâm. Loã ñoå daàu ñöôïc ñaët trong moät hoõm ôû phía tröôùc.
Hình 2.22: Keát caàu tröôùc xe Kraz 255b.
1- baùnh xe; 2- oác may ô; 3- bu loâng maët bích baùn truïc; 4- ñeäm khoùa; 5- oác coâng; 6- maët bích baùn truïc; 7- baùn truïc; 8- nuùt maët bích baùn truïc; 9- gujong; 10- may ô baùnh xe; 11- oå bi phía ngoaøi cuûa may ô; 12- keát caáu laøm kín cuûa may ô; 13- mieáng giöõ baùnh xe; 14- bu loâng; 15- ñeäm may ô; 16- voøng gaït daâu; 17- mieáng ñeäm cuûa caàu tröôùc; 18- baïc cuûa coå truïc; 19- ñóa cuûa khôùp baûn leà; 20- caàn gaït cuûa cam quay voøng; 21- oå bi cuûa truï ñöùng; 22- ñeäm ñieàu chænh; 23- nuùt cuûa voû cam quay voøng; 24- ñeäm cuûa voû cam quay voøng; 25- baïc baùn truïc; 26- voû baùn truïc; 27- mieáng ñeäm; cuûa nhíp tröôùc; 28- caùc te caàu tröôùc chuû ñoäng; 29- nuùt thoâng hôi; 30- hoäp giaûm toác truyeàn löïc chính; 31- vít khoùa cuûa voû baùn truïc; 32- voøng laøm kín; 33- goái töïa caàu; 34- baùn truïc; 35- cam quay (khôùp baûn leà); 36- voû cam quay; 37- caàn gaït beân traùi hình thang laùi; 38- truï ñöùng; 39- tang troáng; 40- oå bi phía trong may ô baùnh xe; 41- coå truïc cam quay voøng; 42- ñöôøng oáng daãn cuûa heä thoáng bôm baùnh xe; 43- khoùa hôi baùnh xe.
ÔÛ phía giöõa coù gia coâng caùc beà maët ñeå keïp caùc chi tieát cuûa truyeàn löïc chính vaø duøng 14 con gujong vôùi löïc xieát laø 12 – 14 kG.m. Giöõa caùc te truyeàn löïc chính vaø daàm caàu ngöôøi ta ñaët ñeäm cattong daày 0,8 mm, phía treân caùc te ngöôøi ta ñaët nuùt thoâng hôi 29. Duøng caùc gujong ñeå baét vaøo beân phaûi vaø beân traùi goái töïa 33. Ngoaøi caùc maët bích ngöôøi ta coøn haøn theâm moät taám ñeäm 27 ñeå ñaët nhíp daïng taám ñeäm, phaàn maët phaúng phía döôùi cuûa caùc te laøm moät loõm coù loã ñeå baét quang nhíp.
Trong loã caùc te caàu tröôùc ngöôøi ta ñaët voû 26 cuûabaùn truïc cheá taïo baèng theùp 40XH coù ñoä cöùng 241 – 286 HB. Ñaàu phía trong cuûa voû (choã höôùng vaøo truyeàn löïc chính) ngöôøi ta ñaët hoõm roäng coù ñöôøng kính 80 mm vaø saâu 13,5mm ñeå ñaët ñeäm cao su laøm kín cho baùn truïc. Treân maët ñaàu phía ngoaøi cuûa baùn truïc coù hoõm ñöôøng kính 78 mm trong ñoù eùp baïc ñoàng 25 cuûa baùn truïc. Baïc ñoàng naøy ñöôïc cheá taïo töø vaät lieäu ñaëc bieät, ñöôïc gia coâng maët ñaàu vaø ñöôøng kính loã sau khi ñaõ eùp vaøo baùn truïc. Loã gia coâng coù ñöôøng kính 70 mm. Ngöôøi ta laøm moät raõnh troøn daïng kieåu vít xoaén ñeå phaân phoái daàu boâi trôn treân toaøn beà maët cuûa noù. Voû cuûa baùn truïc sau khi eùp vaøo caùc te baùn truïc ngöôøi ta eùp theâm vaøo baèng vít 31 vaø baám vaøo hai ñieåm ñeå ñònh vò vaø cho voû khoûi xoay.
Ñaët voøng ñeäm 32 baèng cao su chòu daàu ñeå choáng chaûy daàu töø caùc te ra ngoaøi taïi nhöõng beà maët laép raùp. Trong hoác cuûa goái töïa hình caàu ngöôøi ta eùp truï ñöùng 38 vaø haøn truï ñöùng naøy töø phía trong , truï ñöùng 38 laøm töø theùp 40 coù ñoä cöùng 207 – 241 HB. Coå truïc coù ñöôøng kính 55 mm ngöôøi ta eùp vaøo vaønh coân 31, vaønh ngoaøi cuûa vaønh coân laép vaøo loã coù ñöôøng kính 120 mm cuûa voû cam quay, vaät lieâu voû cam quay laø theùp 35 vaø coù ñoä cöùng 156 – 207 HB.
Voû cuûa cam quay oâm ñeán goái töïa baûn leà vaø coù theå quay töông ñoái trong maët phaúng naèm ngang cuûa oå bi coân. Vaønh ngoaøi cuûa oå bi ñöôïc ñònh vò trong loã phía döôùi cuûa voû maët bích. Caàn laùi 37 vaøo trong loã phía treân baèng maët bích cuûa caàn gaït cam quay voøng soá 30, noù ñöôïc keïp vaøo voû baèng caùc gujong M16. Caàn keùo 27 vaø 30 ñöôïc laøm töø theùp 40XH. ÔÛ cam quay voøng phía beân phaûi thay vì caàn gaït cuûa cam quay voøng ngöôøi ta thay baèng moät naép ñuùc.
Giöõa maët bích cuûa cam quay voøng, caàn keùo vaø voû ngöôøi ta ñaët ñeäm ñieàu chænh 22 ñeå ñieàu chænh oå bi truï ñöùng. Soá ñeäm ôû phaàn phía treân vaø phaàn phía döôùi laø nhö nhau ñeå khoâng phaù huûy söï ñoàng truïc cuûa baùn truïc 34 vaø 37. Khi laép gheùp moãi oå bi ngöôøi ta ñaët 10 ñeäm trong ñoù coù 4 caùi daày 0,5 mm, 1 caùi daày 0,15 mm vaø 5 caùi daày 0,1 mm. khe hôû giöõa voû vaø cam quay voøng vaø beà maët caàu thì ngöôøi ta coù ñeå ñeäm laøm kín 24. Treân maët bích phía ngoaøi cuûa voû 36 cam quay voøng ngöôøi ta ñaët moät ngoõng truïc 41, moät vaáu töïa 17 cuûa phanh caàu tröôùc vaø moät voøng gaït daàu 16. Vò trí cuûa ngoõng truïc so vôùi voû cuûa cam quay voøng ñöôïc xaùc ñònh baèng moät caùi gôø trong maët ñaàu cuûa noù. Trong loã phía trong cuûa ngoõng truïc naøy töø phía truyeàn löïc chính ngöôøi ta eùp baïc 18 baèng ñoàng, baïc naøy ñöôïc gia coâng loã phía trong coù ñöôøng kính 70 mm vaø maët ñaàu phía ngoaøi gia coâng cuøng coå truïc 31, treân beà maët loã cuûa baïc laøm moät raõnh boâi trôn.
Khoan moät loã trong coå truïc naøy ñeå daãn khoâng khí ñeán keát caáu ñöôïc laøm kín 12 ñeå ñieàu chænh aùp suaát khí loáp. Caùc loã coâng ngheä ñöôïc bòp kín baèng nuùt vaø haøn kín laïi baèng hoà quang. Maët ngoaøi cuûa coå truïc ngöôøi ta laøm daïng baäc ñeå tieän cho laép gheùp caùc chi tieát. Coå truïc choã laép ñeäm 15 cuûa may ô vaø ñeäm cuûa cuïm 12 thaám than ñeán ñoä saâu 1,2 mm vaø nhieät luyeän ñeán ñoä cöùng 52 HRC.
Treân coå truïc coù ñöôøng kính 110 mm coù ñaët moät vaønh beân trong coù theå di chuyeån doïc truïc ñöôïc cuûa oå bi phía trong cuûa may ô baùnh xe. Coøn ñoaïn coå truïc coù ñöôøng kính 90 mm ngöôøi ta ñaët oå bi ngoaøi cuûa may ô. Ñoaïn cuoái cuûa truïc laø moät ñoaïn ren M85x2, ñoaïn ren naøy theo chieàu doïc truïc ngöôøi ta laøm raõnh saâu 10 mm. Caùc oå bi ñöôïc baét vaøo coå truïc nhôø ñai oác 2, löïc xieát ñai oác naøy laø 20 – 25 kG.m. Sau khi xieát xong thì nôùi ra moät ñeán hai loã treân ñeäm khoùa 4. Vaáu cuûa ñeäm khoùa naøy laép vaøo trong raõnh cuûa coå truïc, choát cuûa ñai oác 2 laép vaøo moät trong 16 loã cuûa ñeäm khoùa, ñeäm khoùa naøy thì ñöôïc coá ñònh baèng oác coân soá 5 vôùi löïc xieát laø 25 – 60 kG.m.
Moâ men xoaén ñöôïc truyeàn töø truyeàn löïc chính ñeán baùnh xe qua baùn truïc 34, baùn truïc naøy ñöôïc cheá taïo töø theùp 40XHMA, nhieät luyeän ñeán ñoä cöùng 387 – 460 HB. Baùn truïc noái vôùi baùnh raêng vi sai baèng then hoa, tieáp theo ñoaïn then hoa naøy treân ñoaïn coå truïc coù ñöôøng kính 62 mm vaø daøi 50 mm ñöôïc maøi nhaün vôùi caáp chính xaùc 7 ñaët moät ñeäm cao su tröôït treân ñoù. Ñeäm naøy laép trong loã maët ñaàu cuûa baùn truïc.
Hình 2.23: caùc daêng ñoàng toác cuûa caàu tröôùc xe Kraz 255b.
1,5- naïng gaøi; 2,4- vaáu cam; 3- ñóa troøn (khôùp caàu).
Ñaàu cuoái phía ngoaøi cuûa baùn truïc ngöôøi ta laøm moät naïng gaøi (hình 2.23) beân trong coù tieän moät hoõm ñöôøng kính 70 mm taïo thaønh moät nöûa baùn caàu, nöûa baùn caàu naøy tyø vaøo moät ñeäm coù ñöôøng kính 70 mm, baùn truïc seõ tyø vaøo ñeäm naøy vaø baùn truïc 25 (hình 2.22). Trong hoõm cuûa naïng baùn truïc ngöôøi ta laép vaáu cam 35, vaáu cam naøy ñöôïc cheá taïo baèng theùp 15XHTA, thaám than ñeán ñoä saâu 1 – 1,3 mm vaø nhieät luyeän tôùi ñoä cöùng 56 – 63 HRC. Beà maët cuûa vaáu cam 35 ñöôïc gia coâng ñaït ñöôøng kính 70 mm, moät phía cuûa vaáu cam ngöôøi ta coù caét vaø laøm thaønh raõnh saâu 34 mm roäng 32 mm. Nhôø ñoù vaáu cam coù theå laép vaøo ñoù ñöôïc vaø quay voøng töông ñoái vôùi daàm caàu. Trong khi vai cuûa quy laùp naøy ñöôïc haïn cheá dòch chuyeån doïc truïc, trong raõnh cuûa vaáu cam ngöôøi ta ñaët moät mieáng troøn 19 cuûa khôùp caàu. Ñóa troøn ñöôïc cheá taïo töø theùp 20X2H4A, thaám than ñaït ñoä saâu 1 – 1,3 mm vaø ñöôïc nhieät luyeän tôùi ñoä cöùng 56 – 63 HRC. Moät cung khaùc cuûa ñóa naøy ñöôïc laép trong raõnh cuûa truïc 7.
Baùn truïc ñöôïc ñònh taâm vôùi coå truïc baèng baïc ñoàng 18 vaø then hoa cuûa maët bích soá 6 cuûa baùn truïc. Baùn truïc naøy ñöôïc keïp leân may ô soá 10 cuûa baùnh xe baèng caùc gujong, giöõa maët bích cuûa baùn truïc vaø may ô ngöôøi ta ñaët moät ñeäm laøm kín baèng cao su coù hai vaønh G 15 eùp vaøo trong coác ñaëc bieät coù ñöôøng kính ngoaøi 170 mm ñeâû giöõ daàu trong baùn truïc cuûa may ô. Cuoái cuøng vôùi loã cuûa boä ñeäm laép vaøo loã coù ñöôøng kính 169 mm. Ñeå ñeà phoøng daàu chaûy töø coác ñeán may ô ngöôøi ta laøm 2 raõnh ñaët ñeäm baèng cao su.
moät soá chuù yù khi söû duïng caàu xe
Kieåm tra raïn nöùt voû caàu; Kieåm tra roø ræ daàu cuûa daàm caàu; Kieåm tra möùc daàu, thay daàu theo soá km xe chaïy; Kieåm tra vaën chaët caùc moái laép ren traùnh roø ræ daàu.
Ñònh kyø kieåm tra vaø neáu caàn tieán haønh ñieàu chænh caùc oå bi, nguyeân nhaân gaây ra may ô bi rô coù theå laø do ñieàu chænh oå bi cuûa may ô khoâng ñuùng qui caùch hoaëc do oå bi bò moøn bò vôõ.
Ñònh kyø kieåm tra vaø neáu caàn tieán haønh ñieàu chænh may ô baùnh xe khi noù quaù noùng. May ô baùnh xe quaù noùng do: oå bi may ô baùnh xe bò vôõ, may ô khoâng coù môõ, caùc vaønh bi cuûa may ô bò xieát chaët quaù möùc hoaëc bò vôõ ….
PHAÀN 3: MOÂ PHOÛNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÄP SOÁ XE Kraz 255b.
1. Choïn Giaûi Phaùp Moâ Phoûng.
Toång quan veà hoäp soá xe Kraz 255b.
Hoäp soá xe Kraz 255b ñöôïc bieåu dieãn treân hình 3.1 laø loaïi hoäp soá kieåu cô khí vôùi 5 caáp toác ñoä ( 5 soá tieán vaø 1 soá luøi ). Noù goàm 3 truïc coá ñònh trong ñoù truïc sô caáp vaø truïc thöù caáp laép ñoàng truïc, goàm: Truïc Sô Caáp I, Truïc Thöù Caáp II, Truïc Trung Gian III vaø caùc caëp baùnh raêng aên khôùp vôùi nhau. Ñeå ñaûm baûo tính eâm dòu khi vaøo soá ngöôøi ta boá trí 2 boä ñoàng toác cho caùc soá 2 vaø 3, 4 vaø 5. Vieäc truyeàn chuyeån ñoäng ôû moãi soá ñeàu qua 2 caëp baùnh raêng aên khôùp, trong ñoù coù moät caëp baùnh raêng luoân aên khôùp vaø moät caëp baùnh raêng caàn gaøi. Caùc thoâng soá cuûa hoäp soá ñöôïc bieåu dieãn treân baûng 3.1 vaø baûng 3.2:
Baûng 3.1: Thoâng soá tæ soá truyeàn.
Soá
Tæ soá truyeàn
Soá 1
5,26
Soá 2
2,90
Soá 3
1,52
Soá 4
1,00
Soá 5
0,664
Soá Luøi
5,48
Baûng 3.2: Thoâng soá caùc baùnh raêng aên khôùp cuûa hoäp soá.
TS
BR
Z cñ
Z bñ
b
( mm )
mn
( mm )
cñ
bñ
Dñ TG
28
38
35
4,5
26022#
0
0
Soá 1
16
62
32
4,25
0
0,4
-0,4
Soá 2
22
47
32
4,25
260
0,635
0
Soá 3
33
37
32
4,25
240
0,408
0,328
Soá 5
47
23
32
4,25
240
0
0,7
Soá luøi 1
16
25
28
4.25
0
0,4
0,14
Soá luøi 2
24
62
28
4,25
0
0,4
-0,4
Chuù thích:
TS: Thoâng soá.
BR: Baùnh raêng.
Z cñ: Soá raêng cuûa baùnh chuû ñoäng.
Z bñ: Soá raêng cuûa baùnh bò ñoäng.
b: chieàu daøi cuûa raêng.
mn: moâ ñun phaùp tuyeán cuûa raêng.
: goùc nghieâng cuûa raêng.
cñ: ñoä dòch chænh chaân raêng cuûa baùnh raêng chuû ñoäng.
bñ: ñoä dòch chænh chaân raêng cuûa baùnh raêng bò ñoäng
Hình 3.1: Keát caáu hoäp soá xe Kraz 255b.
Choïn giaûi phaùp moâ phoûng.
Hieän nay vôùi söï phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin neân coù raát nhieàu phaàn meàm öùng duïng cho caùc lónh vöïc kyõ thuaät, ñaëc bieät laø cô khí. Trong ñoù coù phaàn meàm ñoà hoïa, phaàn meàm moâ phoûng… vì vaäy vieäc löïa choïn phaàn meàm tin hoïc öùng duïng ñeå moâ phoûng hoäp soá laø hôïp lyù.
Khi thöïc hieän moâ phoûng, saûn phaåm caàn thoûa maõn caùc yeâu caàu sau:
Theå hieän ñöôïc caáu taïo caùc cuïm chi tieát chính cuûa hoäp soá
Hoaït ñoäng cuûa saûn phaåm moâ phoûng gioáng nhö quaù trình laøm vieäc cuûa hoäp soá thaät goàm:
Quaù trình giaøi soá vaø nhaû soá ôû töøng soá truyeàn.
Caùc traïng thaùi hoaït ñoäng aên khôùp khaùc nhau cuûa töøng caëp baùnh raêng treân truïc.
Doøng löïc töø ñoäng cô truyeàn tôùi truïc caùc ñaêng qua töøng soá truyeàn.
Hoaït ñoäng cuûa heä thoáng boâi trôn cöôõng böùc khi hoäp soá laøm vieäc.
Coù ñoä chính xaùc cao.
Coù tính thaåm myõ.
Thao taùc ñôn giaûn khi giôùi thieäu veà saûn phaåm.
Töø nhöõng yeâu caàu treân trong luaän vaên ñaõ söû duïng nhieàu phaàn meàm khaùc nhau nhö: Mechanical Desktop 2004, 3D Studio Max 8.0, Flash 8.0.
2. Thöïc haønh moâ phoûng.
2.1. Moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa hoäp soá.
Phaàn meàm Mechanical Desktop 2004.
Phaàn meàm Mechanical Desktop 2004 cuûa haõng Autodesk ñöôïc xaây döïng treân cô sôû cuûa phaàn meàm Auto Cad. Noù ñöôïc ñaùnh giaù laø moät trong nhöõng phaàn meàm thieát keá haøng ñaàu treân theá giôùi. Ñaây laø phaàn meàn ñöôïc öùng duïng roäng raõi trong thieát keá cô khí.
Ngoaøi tính naêng nhö Auto Cad noù coøn coù nhieàu tính naêng öu vieät khaùc nhö naêng suaát thieát keá, caùc coâng cuï taïo baûn veõ cheá taïo, tính toaùn kyõ thuaät… ñaëc bieät noù coù thö vieän goàm nhieàu chi tieát cô khí: bulong, ñai oác, baùnh raêng, oå bi, cam, maët caét caùc loaïi theùp…
Giao dieän cuûa phaàn meàm Mechanical Desktop 2004 theå hieän treân hình 3.2.
Hình 3.2: Giao dieän phaàn meàm Mechanical Desktop 2004.
1 - thanh coâng cuï, 2 - maøn hình thieát keá, 3 - vuøng vieát leänh.
Trong quaù trình thieát keá toâi duøng phaàn meàm Mechanical Desktop 2004 ñeå veõ caùc baùnh raêng cuûa hoäp soá vôùi nhöõng thoâng soá ñaõ cho. Ñeå coù theå söû duïng ñöôïc thö vieän caùc baùnh raêng maãu cuûa phaàn meàm, ta caàn bieát nhöõng thoâng soá keát caáu cuûa caùc caëp baùnh raêng trong hoäp soá, töø ñoù seõ löïa choïn vaø söû duïng caùc baùnh raêng maãu coù caùc thoâng soá töông öùng vôùi baùnh raêng ngoaøi thöï teá cuûa hoäp soá. Vôùi moãi baùnh raêng ta laáy ra töø thö vieän cuûa phaàn meàn vôùi nhöõng thoâng soá töông öùng. Söû duïng phaàn meàm naøy coù öu ñieåm laø veõ nhanh, chính xaùc, xuaát ra ñöôïc nhieàu file vôùi nhöõng ñuoâi khaùc nhau phuø hôïp vôùi nhieàu phaàn meàm.
Baùnh raêng laáy töø thö vieän cuûa phaàn meàm Mechanical Desktop 2004 coù caùc thoâng soá töông öùng vôùi baùnh raêng ngoaøi thöïc teá cuûa hoäp soá theå hieän treân hình 3.3
Hình 3.3: Veõ baùnh raêng hoäp soá baèng phaàn meàm Mechanical Desktop 2004.
Phaàn meàm 3D Studio Max.
Phaàn meàm 3D Studio Max cuûa haõng Auto Desk, chuyeân veà moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa caùc ñoái töôïng nghieân cöùu hay ñoà hoïa. Phaàn meàm naøy maïnh trong lónh vöïc kieán truùc vaø xaây döïng song cuõng thích hôïp trong vieäc moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa caùc chi tieát cô khí.
Treân hình 3.4 laø giao dieän cuûa phaàn meàm 3D Studio Max 8.0
Hình 3.4: Giao dieän cuûa phaàn meàm 3D Studio Max 8.0
1: Thanh menu_ñaây laø thanh chöùa theû söû duïng cô baûn cuûa phaàn meàm.
2: Thanh coâng cuï chính_ laø thanh chöùa nhieàu chöùc naêng, nhieàu coâng duïng.
3: Baûng leänh_ laø nôi chöùa caùc baûng leänh. Moãi baûng leänh coù boä leänh vaø coù nhöõng chöùc naêng rieâng.
4: Vuøng nhìn _ coù 4 khung nhìn cho pheùp baïn quan saùt ñoái töôïng ôû nhieàu goùc ñoä khaùc nhau. Coù boán khung hinh ñöôïc thieát laäp maëc ñònh laø: Top (treân), Font (tröôùc), Left (traùi), vaø Perpective (phoái caûnh).
5: Vuøng dieãn hoaït. Töùc laø vuøng duøng ñeå dieãn taû, moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa ñoái töôïng.
Töø file veõ baùnh raêng 2d, ta import (nhaäp) vaøo phaàn meàm 3D Studio Max vaø extrude (döïng) leân moâ hình 3d. Sau khi caùc baùnh raêng ñaõ ñöôïc extrude leân moâ hình 3d thì baét ñaàu laép gheùp vôùi nhau theo töøng caëp aên khôùp vaø döïng leân moâ hình cuûa hoäp soá. Sau khi ñaõ döïng leân moâ hình hoäp soá vaø choïn caùc neàn maøu nhaát ñònh thì ta cho hoäp soá hoaït ñoäng vôùi töøng soá rieâng bieät.
Khi attack (daùn) vaät lieäu cho hoäp soá thì ta choïn maøu nhö sau:
Truïc sô caáp vaø baùnh raêng truïc sô caáp (do lieàn truïc) ta choïn maøu vaøng cam.
Nhöõng baùnh raêng naøo khi hoäp soá hoaït ñoäng maø noù quay töï do hay khoâng truyeàn löïc, truïc trung gian vaø voû hoäp soá ta choïn maøu xaùm theo maøu cuûa theùp.
Hai baùnh raêng truyeàn ñoäng truïc soá luøi ta choïn maøu xanh ñaäm.
Truïc thöù caáp vaø baùnh raêng naøo truyeàn löïc leân truïc thöù caáp khi hoaït ñoäng thì mang maøu vaøng chanh (xanh nhôø).
Vieäc choïn maøu khoâng gioáng nhau nhaèm muïc ñích giuùp cho ngöôøi quan saùt phaân bieät roõ ñöôïc nhöõng baùnh raêng naøo truyeàn löïc vaø baùnh naøo quay töï do khi hoaït ñoäng.
Tröôùc khi cho hoäp soá hoaït ñoäng thì phaûi choïn thoâng soá ñaàu vaøo vaø tính toaùn thoâng soá ñaàu ra ôû truïc sô caáp vaø thöù caáp. Vieäc tính toaùn thoâng soá ñaàu ra döïa vaøo vieäc ta choïn thoâng soá ñaàu vaøo vaø caùc tæ soá truyeàn ñaõ coù saün (baûng 3.1).
Phaàn meàm 3D Studio Max khi dieãn taû hoaït ñoäng cuûa moät ñoái töôïng seõ khoâng quaûn lyù theo thôøi gian, maø noù seõ dieãn taû haønh ñoäng theo nhöõng Frame. Moãi Frame laø moät hoaït ñoäng nhoû cuûa ñoái töôïng. Maët khaùc vôùi chuyeån ñoäng quay noù cuõng khoâng bieåu dieãn theo voøng maø quy voøng veà ñoä ( 1 voøng baèng 360 ñoä).
Khi moâ phoûng thì caùc baùnh raêng naøy hoaït cuøng moät khoaûng thôøi gian nhö nhau, neân ta choïn khoaûng thôøi gian hoaït ñoäng laø 600 Frame. Coøn choïn thoâng soá ñaàu vaøo ban ñaàu cuûa truïc sô caáp laø 10800
Baûng 3.3 laø baûng thoâng soá toác ñoä quay (thoâng soá ñaàu ra) cuûa caùc baùnh raêng cuûa hoäp soá khi moâ phoûng ñaõ ñöôïc tính toaùn.
Baûng 3.3: Thoâng soá ñaàu ra cuûa hoäp soá.
n0 (ñoä)
Z (ñoä)
1080
Z1 (baùnh raêng truïc chuû ñoäng)
1080
Z2 (baùnh raêng trung gian)
796
Z5 (soá 5)
1627
Z7 (soá 3)
711
Z9 (soá 2)
372
Z11 (soá 1)
205
Z12 (baùnh raêng tg cuûa soá luøi)
532
Zluøi
197
Vôùi n0: thoâng soá ñaàu vaøo cuûa truïc sô caáp.
Baùnh raêng sau khi ñaõ ñöôïc döïng thaønh moâ hình 3d baèng phaàn meàm 3D Studio Max ñöôïc theå hieän ôû hình 3.5
Hình 3.5: Baùnh raêng 3d ñöôïc extrude bôûi phaàn meàm 3D Studio Max
Sau khi ñaõ laøm xong moâ hình 3d caùc baùnh raêng cuûa hoäp soá xe Kraz 255b, ta laép raùp laïi theo töøng caëp aên khôùp töông öùng vaø döïng leân moâ hình hoäp soá 3d, cuoái cuøng laø render (xuaát hình aûnh cuøng vôùi vaät lieäu) cho hoäp soá.
Hoäp soá sau khi döïng 3d vaø render ñöôïc theå hieän treân hình 3.6 vaø hình 3.7.
Hình 3.6: Moâ hình hoäp soá xe Krazz 255b sau khi ñaõ ñöôïc döïng 3d.
Hình 3.7: Hình hoäp soá sau khi ñöôïc render.
Sau khi ñaõ daùn vaät lieäu thì ta cho hoäp soá chaïy, töông öùng vôùi moãi soá thì ta xuaát hoaït ñoäng cuûa caùc soá naøy ra file coù ñònh daïng “.avi”, ñeå phuïc vuï cho coâng vieäc tieáp theo trong moâ phoûng. Ta xuaát ra 6 file “.avi” töông öùng vôùi naêm soá tieán vaø moät soâ luøi.
Phaàn meàm Flash 8.0.
Ñaây laø phaàn meàm cuûa haõng Macromedia, laø phaàn meàm ña naêng cho pheùp taïo ra caùc öùng duïng, hoaït hình, quaûng caùo, website… nhö vaäy khi duøng phaàn meàm naøy vaøo ñeå moâ phoûng hoäp soá cuøng vôùi söï hoã trôï cuûa hai phaàn meàm ñaõ neâu seõ ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu ñaët ra tröôùc khi moâ phoûng.
Hình 3.8 laø giao dieän cuûa phaàn meàm Macromedia flash 8.0
Hình 3.8: giao dieän phaàn meàm flash 8.0
1_ timeline: laø vuøng goàm caùc frame nhoû duøng ñeå quaûn lyù vaø thöïc hieän caùc dieãn hoaït cuûa ñoái töôïng hoaït hình trong khoaûng thôøi gian nhaát ñònh.
2_ thanh coâng cuï: laø vuøng goàm caùc bieåu töôïng duøng ñeå thao taùc ñoà hoïa.
3_vuøng laøm vieäc.
Baây giôø ta import caùc video .avi cuûa töøng soá ñöôïc laøm bôûi 3d max vaøo phaàn meàm Flash 8.0. Trong quaù trình trình baøy moâ phoûng ngoaøi vieäc moâ phoûng hoäp soá baèng 3d ta coøn theå hieän ñöôïc sô ñoà truyeàn löïc, vaø chieàu truyeàn löïc taïi moãi soá. Chính vì theá trong ñeà taøi coù theå hieän sô ñoà truyeàn löïc baèng 2d, coù muõi teân chieàu truyeàn löïc. Caùc muõi teân naøy trong khi hoäp soá laøm vieäc thì noù cuõng nhaáp nhaùy. Caùch trình baøy nhö vaäy seõ giuùp cho ngöôøi quan saùt deã hôn, vaø baûn trình baøy ñöôïc caën keõ hôn.
*Moâ phoûng soá 1: Khi vaøo soá thì ta ñaåy caàn gaït ñeå ñaåy baùnh raêng thaúng 11 treân truïc thöù caáp aên khôùp vôùi baùnh raêng 10 treân truïc trung gian. Luùc naøy löïc ñöôïc truyeàn töø truïc sô caáp qua truïc trung gian sang truïc thöù caáp qua hai caëp baùnh raêng aên khôùp laø 1-2 vaø 10-11. Trong tröôøng hôïp naøy tæ soá truyeàn ñöôïc tính nhö sau:
Ih1 = (Z2/Z1).(Z11/Z10) = 5,26 (3.1)
Quaù trình moâ phoûng soá 1 baèng phaàn meàm Macromedia Flash 8.0 ñöôïc theå hieän treân hình 3.9
Hình 3.9: Moâ phoûng soá 1.
Tieáp theo laø moâ phoûng soá 2.
*Moâ phoûng soá 2: Khi vaøo soá ñaåy caàn ñaåy ñeå gaït boä ñoàng toác di chuyeån veà phía beân phaûi ñeå caùc raêng trong boä ñoàng toác aên khôùp vôùi vaønh raêng cuûa baùnh raêng 9 vaø noái cöùng baùnh raêng naøy vôùi truïc thöù caáp. Luùc naøy löïc ñöôïc truyeàn töø truïc sô caáp qua truïc trung gian sang truïc thöù caáp qua hai caëp baùnh raêng aên khôùp laø 1-2 vaø 8-9. Trong tröôøng hôïp naøy tæ soá truyeàn ñöôïc tính nhö sau:
Ih2 = (Z2/Z1).(Z9/Z8) = 2,90 (3.2)
Quaù trình moâ phoûng soá 2 baèng phaàn meàm Macromedia Flash 8.0 ñöôïc theå hieän treân hình 3.10
Hình 3.10: Moâ phoûng soá 2.
Tieáp theo laø moâ phoûng soá 3.
*Moâ phoûng soá 3: Khi vaøo soá ñaåy caàn ñaåy ñeå gaït boä ñoàng toác di chuyeån veà phía beân traùi ñeå caùc raêng trong boä ñoàng toác aên khôùp vôùi vaønh raêng cuûa baùnh raêng 7 vaø noái cöùng baùnh raêng naøy vôùi truïc thöù caáp. Luùc naøy löïc ñöôïc truyeàn töø truïc sô caáp qua truïc trung gian sang truïc thöù caáp qua hai caëp baùnh raêng aên khôùp laø 1-2 vaø 6-7. trong tröôøng hôïp naøy tæ soá truyeàn ñöôïc tính nhö sau:
Ih3 = (Z2/Z1).(Z7/Z6) = 1,52 (3.3)
Quaù trình moâ phoûng soá 3 baèng phaàn meàm Macromedia Flash 8.0 ñöôïc theå hieän treân hình 3.11.
Hình 3.11: Moâ phoûng soá 3.
Tieáp theo laø moâ phoûng soá 3.
Tieáp theo laø moâ phoûng soá 4.
*Moâ phoûng soá 4: Khi vaøo soá ñaåy caàn ñaåy ñeå gaït boä ñoàng toác di chuyeån veà phía beân traùi ñeå caùc raêng trong boä ñoàng toác aên khôùp vôùi vaønh raêng cuûa baùnh raêng 1 vaø noái cöùng baùnh raêng naøy vôùi truïc thöù caáp. Luùc naøy löïc ñöôïc truyeàn töø truïc sô caáp qua vaønh raêng cuûa baùnh raêng 1 sang truïc thöù. Ñaây goïi laø soá truyeàn thaúng.Trong tröôøng hôïp naøy tæ soá truyeàn: Ih4 = 1.
Hình 3.12: Moâ phoûng soá 4.
Quaù trình moâ phoûng soá 4 baèng phaàn meàm Macromedia Flash 8.0 ñöôïc theå hieän treân hình 3.12.
Tieáp theo laø moâ phoûng soá 5.
*Moâ phoûng soá 5: Khi vaøo soá ñaåy caàn ñaåy ñeå gaït boä ñoàng toác di chuyeån veà phía beân phaûi ñeå caùc raêng trong boä ñoàng toác aên khôùp vôùi vaønh raêng cuûa baùnh raêng 5 vaø noái cöùng baùnh raêng naøy vôùi truïc thöù caáp. Luùc naøy löïc ñöôïc truyeàn töø truïc sô caáp qua truïc trung gian sang truïc thöù caáp qua hai caëp baùnh raêng aên khôùp laø 1-2 vaø 4-5. Trong tröôøng hôïp naøy tæ soá truyeàn ñöôïc tính nhö sau:
Ih5 = (Z2/Z1).(Z5/Z4) = 0,664 (3.4)
Quaù trình moâ phoûng soá 5 baèng phaàn meàm Macromedia Flash 8.0 ñöôïc theå hieän treân hình 3.13.
Hình 3.13: Moâ phoûng soá 5.
Tieáp theo laø moâ phoûng soá luøi.
*Moâ phoûng soá luøi: Khi vaøo soá thì ñaåy caàn gaït ñeå ñaåy baùnh raêng thaúng 11 treân truïc thöù caáp aên khôùp vôùi baùnh raêng 13 treân truïc soá luøi. Luùc naøy löïc ñöôïc truyeàn töø truïc sô caáp qua truïc trung gian sang truïc soá luøi vaø tieáp theo sang truïc thöù caáp qua ba caëp baùnh raêng aên khôùp laø 1-2, 10-12 vaø 13-11. Trong tröôøng hôïp naøy tæ soá truyeàn ñöôïc tính nhö sau:
Ihluøi = (Z2/Z1).(Z13/Z10). Z11/Z12) = 5,48 (3.5).
Quaù trình moâ phoûng soá luøi baèng phaàn meàm Macromedia Flash 8.0 ñöôïc theå hieän treân hình 3.14.
Hình 3.14: Moâ phoûng soá luøi.
Treân ñaây laø toaøn boä caùch trình baøy moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa hoäp soá. Töø moâ hình naøy thì chuùng ta môùi hieåu ñöôïc nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa hoäp soá. Coøn boä ñoàng toác, caùch boâi trôn cuûa noù nhö theá naøo thì ta caàn nghieân cöùu theâm baèng caùch moâ phoûng tieáp theo.
Moâ phoûng hoaït ñoäng heä thoáng boâi trôn trong hoäp soá xe Kraz 255b.
Hoäp soá xe Kraz 255b ngoaøi vieäc söû duïng boâi trôn (kieåu vung teù) vung daàu töø cacte baèng caùc baùnh raêng ôû truïc trung gian vaø truïc soá luøi ñöôïc ngaâm moät phaàn trong daàu boâi trôn. Noù coøn coù heä thoáng boâi trôn cöôõng böùc. Heä thoáng boâi trôn naøy bao goàm bôm nhôùt laø bôm baùnh raêng ñöôïc ñaët ôû ngoaøi hoäp soá, noù seõ bôm daàu boâi trôn töø cacte leân caùc loã daãn daàu ñöôïc khoan ôû voû hoäp soá, truïc sô caáp vaø truïc thöù caáp. Ñöa daàu ñi tôùi vuøng laép gheùp giöõa baùnh raêng vaø truïc.
Ñaëc ñieåm cuûa bôm nhôùt naøy laø bôm baùnh raêng, coù 2 baùnh raêng vôùi moãi baùnh raêng töông öùng 8 raêng. Ñaây laø loaïi bôm thuûy löïc theå tích, coù heä thoáng van an toaøn nhaèm ñaûm baûo khi daàu trong ñöôøng oáng bò taéc ngheõn maø bôm vaãn hoaït ñoäng thì van naøy seõ môû ra ñeå cho daàu chaûy bình thöôøng, ñaûm baûo an toaøn cho heä thoáng boâi trôn. Bôm ñöôïc laép ôû ngoaøi hoäp soá (ñaàu truïc baùnh raêng trung gian) vaø hoaït ñoäng ñöôïc bôûi truyeàn ñoäng ñöôïc ñöa töø truïc trung gian ñeán (truïc chuû ñoäng bôm noái khôùp vôùi ñaàu truïc trung gian). Ñaëc bieät laø bôm naøy hoaït ñoäng lieân tuïc keå töø luùc hoäp soá hoaït ñoäng cho ñeán khi hoäp soá khoâng laøm vieäc (khi truïc trung gian ñöùng yeân). Boâi trôn cöôõng böùc cuûa hoäp soá theå hieän treân hình 3.15.
Hình 3.15: Hình bieåu dieãn heä thoáng boâi trôn cuûa hoäp soá xe Kraz 255b.
Do hoäp soá cuûa xe taûi Kraz 255b chòu taûi troïng lôùn, laøm vieäc ôû ñieàu kieän töông ñoái khaéc nghieät vaø caùc chi tieát trong hoäp soá töông ñoái lôùn hôn caùc chi tieát cuûa caùc hoäp soá xe khaùc cho neân ñoøi hoûi vieäc boâi trôn phaûi toát. Chính vì theá ngoaøi vieäc boâi trôn theo kieåu vung teù nhôø caùc baùnh raêng aên khôùp thì coøn duøng caùch boâi trôn cöôõng böùc ñeå ñi boâi trôn caùc oå truïc, vuøng laép gheùp giöõa baùnh raêng truïc thöù caáp vaø truïc thöù caáp. Keát hôïp hai caùch boâi trôn naøy seõ laøm cho caùc chi tieát trong hoäp soá ñöôïc chaêm soùc kyõ hôn, ñaûm baûo aên khôùp eâm dòu, taûn nhieät toát, traùnh nhöõng tieáng keâu khi laøm vieäc vaø keùo daøi tuoåi thoï laøm vieäc cuûa hoäp soá.
Song beân caïnh nhöõng öu ñieåm naøy thì vieäc gia coâng cheá taïo laø raát khoù khaên. Ñaëc bieät coâng ñoaïn khoan loã daãn daàu boâi trôn ôû caùc truïc. Noù ñoøi hoûi coâng ngheä cheá taïo toát, trình ñoä tay ngheà ngöôøi cheá taïo gioûi, vaät lieäu cheá taïo toát. Vì keát caáu phöùc taïp neân naêng suaát saûn xuaát thaáp, hieäu quaû kinh teá khoâng cao…
Khi moâ phoûng phaûi theå hieän caùc tröôøng hôïp heä thoáng hoaït ñoäng bình thöôøng vaø caû tröôøng hôïp heä thoáng bò ngheõn maïch ôû moät vò trí baát kyø. Phaûi theå hieän ñöôøng daàu chaïy theo ñuùng nguyeân lyù thuûy löïc, vaø chieàu hoaït ñoäng cuûa bôm nhôùt ñuùng theo nguyeân lyù.
Trong baøi moâ phoûng ta choïn daàu boâi trôn maøu hoàng, coøn caùc chi tieát cuûa hoäp soá coù maøu xaùm hoaëc maøu traéng. Khi baét ñaàu hoaït ñoäng thì daàu ñöôïc bôm leân caùc maïch vaø ñöa ñeán caùc vuøng laøm vieäc töø töø. Sau khi caùc maïch daãn daàu ñaõ ñaày trong khi bôm nhôùt luoân luoân thöïc hoaït ñoäng, do ñoù ñeå theå hieän roõ daàu vaãn chaûy thì thay cho daàu chaûy ta seõ cho caùc maïch vaân ñoåi maøu hoaït ñoäng. Nhö vaäy seõ theå hieän ñöôïc ñöôøng daàu luoân chaûy maø khoâng phaûi quay laïi hoaït ñoäng töø ban ñaàu.
2.3. Moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa boä ñoàng toác.
Boä ñoàng toác cuûa xe Kraz 255b laø loaïi ñoàng toác kieåu quaùn tính. Coù caùc vaønh raêng vaø khôùp ma saùt. Thoâng soá cuûa xe ñöôïc cho trong baûng 3.4.
Baûng 3.4: thoâng soá kyõ thuaät cuûa boä ñoàng toác xe Kraz 255b.
(mm)
75
(mm)
16
(mm)
80
26
47,2
( c )
1,59
19,42
Sô ñoà boä ñoàng toác cuûa xe Kraz 255b ñöôïc theå hieän treân hình 3.16.
Hình 3.16: Sô ñoà cuûa boä ñoàng toác.
Khi thöïc hieän moâ phoûng phaûi theå hieän caû hai tröôøng hôïp vaøo soá vaø ra soá. Treân caùc hình 3.17, 3.18 vaø hình 3.19 laø quaù trình moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa boä ñoàng toác baêng phaàn meâm Macromedia Flash 8.0.
Hình 3.17: Moâ phoûng boä ñoàng toác.
Hình 3.18: Tröôøng hôïp khi vaøo soá.
Hình 3.19: Tröôøng hôïp khi ra soá.
2.4. Keát quûa cuûa vieäc moâ phoûng.
Sau khi ñaõ hoaøn thaønh vieäc moâ phoûng quaù trình hoaït ñoäng cuûa hoäp soá, cuûa heä thoáng boâi trôn cuûa hoäp soá vaø cuûa boä ñoàng toác (öùng vôùi moãi phaàn thì ta laøm moät file rieâng) baèng phaàn meàm Macromedia Flash 8.0 thì ta xuaát ra caùc file keát quaû vôùi nhieàu ñònh daïng khaùc nhau nhö : .exe; .html; .fla….
Vôùi moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa hoäp soá:
Khi môû file keát quaû moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa hoäp soá ra thì ñaàu tieân ta nhìn thaáy giao dieän nhö hình 3.20.
Hình 3. 20: Trang ñaàu cuûa keát quaû moâ phoûng hoäp soá xe Kraz 255b.
Töø ñaây, neáu muoán tieáp tuïc coâng vieäc xem keát quaû thì chæ caàn caùc thao taùc raát ñôn giaûn laø nhaán vaøo nuùt ñeå cho noù tieáp tuïc hoaït ñoäng:
Neáu muoán xem chuù thích cuûa hoäp soá thì ta nhaán vaøo nuùt chuù thích(hieän treân maøn hình). Giao dieän phaàn chuù thích theå hieän treân hình 3.21.
Neáu muoán vaøo soá thì ta nhaán vaøo nuùt vaøo soá (hieän treân maøn hình). Giao dieän cuûa phaàn vaøo soá theå hieän treân hình 3.22.
Hình 3.21: Phaàn chuù thích cuûa hoäp soá.
ÔÛ phaàn naøy cuõng raát ñôn giaûn neáu muoán quay trôû veà trang ñaàu thì ta chæ caàn nhaán nuùt Trang ñaàu (hieän treân maøn hình), laø noù töï ñoäng quay veà trang ñaàu cho ngöôøi xem.
Neáu muoán vaøo soá thì ta cuõng chæ caàn nhaán nuùt Vaøo soá (hieän treân maøn hìn) laø ñöôïc.
Hình 3.22: Phaàn vaøo soá.
ÔÛ phaàn naøy neáu muoán quay trôû veà trang ñaàu thì ta chæ caàn nhaán nuùt Trang ñaàu (hieän treân maøn hình), laø noù töï ñoäng quay veà trang ñaàu cho ngöôøi xem.
Neáu muoán xem laïi phaàn chuù thích cuûa hoäp soá thì ta nhaán vaøo nuùt chuù thích (hieän treân maøn hình) laø noù quay veà phaàn chuù thích.
Neáu muoán vaøo soá moät hay caùc soá baát kyø ( töø soá moät tôùi soá naêm vaø soá luøi), thì ta chæ caàn nhaán vaøo nuùt coù ñaùnh soá mình muoán vaøo treân giao dieän laø chöông trình seõ ñeán phaàn vaøo soá maø ta ñaõ nhaán vaøo.
Hình 3.23 laø keát quaû moâ phoûng soá moät.
Hình 3.24 laø keát quaû moâ phoûng soá hai.
Hình 3.25 laø keát quaû moâ phoûng soá ba .
Hình 3.26 laø keát quaû moâ phoûng soá boán .
Hình 3.27 laø keát quaû moâ phoûng naêm .
Hình 3.28 laø keát quaû moâ phoûng soá soá luøi.
Hình 3.23: Keát quaû moâ phoûng soá 1.
ÔÛ phaàn soá moät, neáu muoán sang soá khaùc thì ta phaûi nhaán nuùt Sang soá (hieän treân maøn hình), khi baám xong nuùt naøy thì noù laäp töùc sang giao dieän maøn hình gioáng nhö hình 3.22 nhöng noù seõ khoâng coù nuùt nhaán soá 1, ôû giao dieän naøy ta coù theå vaøo baát cöù soá naøo coù nuùt theå hieän treân ñoù.
Neáu muoán veà soá khoâng (muïc ñích laø khoâng cho hoaït ñoäng nöõa ) thì ta nhaán vaøo nuùt soá 0, chöông trình seõ ñöa ta veà giao dieän hình 3.22.
Tieáp theo sang phaàn soá 2.
Hình 3.24: Keát quaû moâ phoûng soá 2.
ÔÛ phaàn soá hai, neáu muoán sang soá khaùc thì ta phaûi nhaán nuùt Sang soá (hieän treân maøn hình), khi baám xong nuùt naøy thì noù laäp töùc sang giao dieän maøn hình gioáng nhö hình 3.22 nhöng noù seõ khoâng coù nuùt nhaán soá 2, ôû giao dieän naøy ta coù theå vaøo baát cöù soá naøo coù nuùt theå hieän treân ñoù.
Neáu muoán veà soá khoâng (muïc ñích laø khoâng cho hoaït ñoäng nöõa ) thì ta nhaán vaøo nuùt soá 0, chöông trình seõ ñöa ta veà giao dieän hình 3.22.
Tieáp theo sang phaàn soá 3.
Hình 3.25: Keát quaû moâ phoûng soá 3.
ÔÛ phaàn soá ba, neáu muoán sang soá khaùc thì ta phaûi nhaán nuùt Sang soá (hieän treân maøn hình), khi baám xong nuùt naøy thì noù laäp töùc sang giao dieän maøn hình gioáng nhö hình 3.22 nhöng noù seõ khoâng coù nuùt nhaán soá 3, ôû giao dieän naøy ta coù theå vaøo baát cöù soá naøo coù nuùt theå hieän treân ñoù.
Neáu muoán veà soá khoâng (muïc ñích laø khoâng cho hoaït ñoäng nöõa ) thì ta nhaán vaøo nuùt soá 0, chöông trình seõ ñöa ta veà giao dieän hình 3.22.
Tieáp theo sang phaàn soá 4.
Hình 3.26: Keát quaû moâ phoûng soá 4.
ÔÛ phaàn soá boán, neáu muoán sang soá khaùc thì ta phaûi nhaán nuùt Sang soá (hieän treân maøn hình), khi baám xong nuùt naøy thì noù laäp töùc sang giao dieän maøn hình gioáng nhö hình 3.22 nhöng noù seõ khoâng coù nuùt nhaán soá 4, ôû giao dieän naøy ta coù theå vaøo baát cöù soá naøo coù nuùt theå hieän treân ñoù.
Neáu muoán veà soá khoâng (muïc ñích laø khoâng cho hoaït ñoäng nöõa ) thì ta nhaán vaøo nuùt soá 0, chöông trình seõ ñöa ta veà giao dieän hình 3.22.
Tieáp theo sang phaàn soá 5.
Hình 3.27: Keát quaû moâ phoûng soá 5.
ÔÛ phaàn soá naêm, neáu muoán sang soá khaùc thì ta phaûi nhaán nuùt Sang soá (hieän treân maøn hình), khi baám xong nuùt naøy thì noù laäp töùc sang giao dieän maøn hình gioáng nhö hình 3.22 nhöng noù seõ khoâng coù nuùt nhaán soá 5, ôû giao dieän naøy ta coù theå vaøo baát cöù soá naøo coù nuùt theå hieän treân ñoù.
Neáu muoán veà soá khoâng (muïc ñích laø khoâng cho hoaït ñoäng nöõa ) thì ta nhaán vaøo nuùt soá 0, chöông trình seõ ñöa ta veà giao dieän hình 3.22.
Tieáp theo sang phaàn soá luøi.
Hình 3.28: Keát quaû moâ phoûng soá luøi.
ÔÛ phaàn soá luøi, neáu muoán sang soá khaùc thì ta phaûi nhaán nuùt Sang soá (hieän treân maøn hình), khi baám xong nuùt naøy thì noù laäp töùc sang giao dieän maøn hình gioáng nhö hình 3.22 nhöng noù seõ khoâng coù nuùt nhaán soá luøi, ôû giao dieän naøy ta coù theå vaøo baát cöù soá naøo coù nuùt theå hieän treân ñoù.
Neáu muoán veà soá khoâng (muïc ñích laø khoâng cho hoaït ñoäng nöõa ) thì ta nhaán vaøo nuùt soá 0, chöông trình seõ ñöa ta veà giao dieän hình 3.22.
Tieáp theo sang phaàn moâ phoûng heä thoáng boâi trôn.
Moâ phoûng heä thoáng boâi trôn cuûa hoäp soá:
Cuõng gioáng nhö phaàn moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa hoäp soá, ta moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng boâi trôn trong hai tröôøng hôïp xaûy ra, tröôøng hôïp thöù nhaát laø heä thoáng laøm vieäc bình thöôøng, tröôøng hôïp thöù hai laø heä thoáng laøm vieäc khi bò ngheõn maïch daãn daàu.
Khi môû file moâ phoûng ra thì noù nhö giao dieän hình 3.29
Hình 3.29: phaàn moâ phoûng heä thoùng boâi trôn
Töø ñaây muoán xem chuù thích thì ta baám nuùt chuù thích, coøn neáu muoán xem quaù trình hoaït ñoäng cuûa heä thoáng thì ta nhaán nuùt hoaït ñoâng.
Hình 3.30 laø giao dieän phaàn hoaït ñoäng cuûa heä thoáng boâi trôn.
Hình 3.30: Keát quaû moâ phoûng cuûa heä thoáng boâi trôn khi hd bình thöôøng
Khi ñaõ ôû trong giao dieän cuûa phaàn hoaït ñoäng thì ta coù theå veà trang ñaàu (nhaán nuùt Trang ñaàu), phaàn chuù thích (nhaán nuùt chuù thích), vaø phaàn ngheõn maïch (nhaán nuùt Khi ngheõn maïch).
Hình 3.31 theå hieän phaàn heä thoáng boâi trôn bò ngheõ maïch.
Hình 3.31: Keát quaû moâ phoûng cuûa heä thoáng boâi trôn khi bò ngheõn maïch.
ÔÛ phaàn ngheõn maïch ta cuõng coù theå quay veà trang ñaàu, phaàn chuù thích, phaàn hoaït ñoäng baèng caùc nuùt töông öùng.
Sôû dó ôû trang ñaàu ta khoâng cho nuùt khi ngheõn maïch ngay laø do ta muoán theå hieän söï hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa heä thoáng tröôùc, sau ñoù môùi theå hieän nhöõng söï coá xaûy ra.
Moâ phoûng boä ñoàng toác.
Ta moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa boä ñoàng toác cuûa hoäp soá hoaït ñoäng ôû hai traïng thaùi: traïng thaùi khi vaøo soá vaø khi ra soá. Khi môû file moâ phoûng ra ngay trang bìa seõ coù hai nuùt: chuù thích vaø vaøo soá. Ñeå tieáp tuïc xem thì ta nhaán vaøo moät trong hai nuùt ñoù, neáu muoán bieát caùc chi tieát boä ñoàng toác thì ta nhaán nuùt chuù thích, neáu muoán xem quaù trình noù hoaït ñoäng khi noù vaøo soá thì nhaán vaøo nuùt hoaït ñoäng.
Hình 3.32 laø giao dieän cuûa ñoàng toác khi vaøo soá.
Hình 3.32: Keát quaû moâ phoûng boä ñoâng toác khi gaøi soá.
ÔÛ phaàn naøy, ta coù theå veà trang ñaàu hoaëc xem phaàn hoaït ñoäng cuûa boä ñoàng toác khi ra soá khi ta nhaán caùc nuùt töông öùng.
Hình 3.33 laø giao cuûa boä ñoàng toác khi ra soá.
Hình 3.33: Keát quaû moâ phoûng boä ñoàng toác khi ra soá.
PHAÀN 4: KEÁT LUAÄN.
4.1. Keát luaän.
Sau hôn ba thaùng laøm luaän vaên toát nghieäp vôùi ñeà taøi ‘‘ Khai thaùc heä thoáng truyeàn löïc vaø thieát keá moâ phoûng hoäp soá xe taûi Kraz 255b’’ ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh vôùi caùc noäi dung chính sau:
Nghieân cöùu khai thaùc heä thoáng truyeàn löïc xe taûi Kraz 255b.
Moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa hoäp soá xe taûi Kraz 255b baèng caùc phaàn meàm tin hoïc öùng duïng.
Khi nghieân cöùu heä thoáng truyeân löïc xe taûi Kraz 255b ñaõ ruùt ra ñöôïc caùc ñaëc ñieåm keát caáu chính cuûa : ly hôïp, hoäp soá, hoäp soá phaân phoái, caùc ñaêng, truyeàn löïc chính …
Ly hôïp: ñoù laø ly hôïp keùp vôùi hai ñóa ma saùt bò ñoäng (do phaûi truyeàn moät moâ men xoaén lôùn cuûa ñoäng cô cho heä thoáng truyeàn löïc). Ly hôïp naøy ñöôïc ñieàu khieån baèng cô khí coù trôï löïc kieåu loø xo, tuy ñôn giaûn nhöng vaãn hieäu quaû. Tuy nhieân laø ly hôïp hai ñóa bò ñoäng neân taêng kích thöôùc chieàu truïc, keát caáu phöùc taïp, khoù khaên trong baûo döôõng, söûa chöõa.
Hoäp soá: caùc chi tieát cuûa hoäp soá xe taûi Kraz 255b cuõng gioáng nhö caùc chi tieát cuûa caùc hoäp soá khaùc nhöng coù khaùc ôû choã, laø hoäp soá cuûa xe taûi côõ lôùn cho neân caùc chi tieát trong hoäp soá chòu taûi troïng lôùn. Do ñoù, phaàn boâi trôn cuõng ñöôïc taêng cöôøng ñeå ñaûm baûo caùc chi tieát trong hoäp soá laøm vieäc toát, keùo daøi tuoåi thoï. Ngoaøi vieäc boâi trôn baèng caùch vung teù coøn coù heä thoáng boâi trôn cöôõng böùc cho caùc truïc, oå bi vaø baùnh raêng.
Hoäp soá phaân phoái (hoäp soá phuï): do xe thöôøng hoaït ñoäng ôû nhöõng ñòa hình phöùc taïp khoù khaên neân hoäp soá phuï coù hai caáp tyû soá truyeàn. Do ñoù, taêng soá soá truyeàn leân ñeå phuø hôïp vôùi nhöõng ñòa hình hoaït ñoäng khaùc nhau. Coù ba truïc ñaàu ra daãn ñoäng tôùi ba caàu cho neân neáu muoán khoâng cho moät caàu naøo ñoù laø caàu chuû ñoäng thì thaùo daãn ñoäng töø hoäp soá tôùi caàu ñoù. Coù cô caáu gaøi caàu tröôùc ñeå coù theå ngaét truyeàn löïc tôùi caàu tröôùc khi khoâng caàn thieát. Coù cô caáu khoùa vi sai ñeå taêng heä soá vi sai, heä soá baùm… khi xe chaïy ôû nhöõng ñoaïn ñöôøng trôn, laày loäi. Qua nhöõng ñoaïn ñöôøng naøy roài thì ngaét khoùa vi sai.
Caùc ñaêng: xe coù ba caàu chuû ñoäng neân coù nhieàu caùc ñaêng vôùi nhöõng kích thöôùc khaùc nhau, neáu khoâng muoán truyeàn löïc laâu daøi töø hoäp soá phuï ñeán caùc caàu thì coù theå thaùo moät trong nhöõng caùc ñaêng naøy maø xe vaãn hoaït ñoäng ñöôïc (daãn ñoäng ñoäc laäp).
Truyeàn löïc chính vaø vi sai: truyeàn löïc chính coù hai caáp tyû soá truyeàn cho neân seõ taêng moâ men töø ñoäng cô truyeàn ñeán baùnh xe. Caùc chi tieát trong truyeàn löïc chính vaø vi sai cuûa ba caàu laø gioáng nhau cho neân coù theå laép laãn cho nhau.
Caàu xe: baùn truïc cuûa xe naøy laø daïng giaûm taûi hoaøn toaøn, coù heä thoáng thay ñoåi aùp suaát baùnh xe neân coù theå thay ñoåi heä soá baùm cuûa xe tuøy theo ñòa hình.
Phaàn moâ phoûng:
Keát caáu cuûa phaàn moâ phoûng ñaït ñöôïc caùc yeâu caàu ñaõ ñaët ra, ñieàu khieån ñôn giaûn, coù tính thaåm myõ. Noù giuùp ngöôøi giaùo vieân höôùng daãn moân hoïc treân lôùp vieäc minh hoïa veà keát caáu vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa heä thoáng, giuùp hoïc vieân deã hieåu, deã hình dung caùc boä phaän, heä thoáng maø mình ñang hoïc. Giuùp ngöôøi giaùo vieân ruùt ngaén thôøi gian giaûng daïy heä thoáng ñoù, vaø boång sung thôøi gian cho caùc phaàn khaùc.
Ngoaøi ra ñeà taøi coøn mang tính chaát veà vieäc ñoåi môùi trong phöông phaùp giaûng daïy, hoïc taäp ñoù laø vaán ñeà caáp baùch maø xaõ hoäi ñang quan taâm. Giuùp cho sinh vieân töø boû suy nghó hoïc gì bieát ñoù.
Beân caïnh nhöõng öu ñieåm ñoù thì ñeà taøi cuõng coù moät soá toàn taïi: do haïn cheá veà thôøi gian vaø khaû naêng cuûa ngöôøi thöïc hieän neân chöa kòp boå sung phaàn lyù thuyeát vaø phaàn kieåm tra kieán thöùc vaøo phaàn moâ phoûng vaøo. Vaãn caàn theâm söï höôùng daãn cuûa giaùo vieân ñeå phaân tích ñaëc ñieåm keát caáu cuûa hoäp soá. Tính thaåm myõ chöa thaät cao.
4.2. Ñeà nghò.
Ñeå taän duïng tính öu vieät cuûa caùc phaàn meàm tin hoïc öùng duïng trôï giuùp cho quaù trình nghieân cöùu, hoïc taäp vaø giaûng daïy keát caáu cuûa oâ toâ noùi chung vaø heä thoáng truyeàn löïc noùi rieâng, ñeà nghò ban chuû nhieäm boä moân Cô Khí Ñoäng Löïc giuùp ñôõ vaø ñònh höôùng cho sinh vieân caùc khoùa tieáp theo thöïc hieän moâ phoûng hoaït ñoäng cuûa toaøn boä heä thoáng truyeàn löïc vaø tieáp ñeán laø moâ phoûng caùc heä thoáng treân xe.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Thieát keá cô khí vôùi AutoCAD Mechanical.
Ts. Nguyeãn Höõu Loäc.
NXB Thaønh Phoá Hoà Chí Minh 2004.
Khai thaùc vaø öùng duïng actionscrip trong Flash MX 2004 laøm moâ hình daïy hoïc treân maùy tính.
Phan Long – Aùnh Tuyeát – Quang Huy ( bieân soaïn ).
NXB GTVT.
Thieát keá maùy vaø tính toaùn oâ toâ maùy keùo taäp 1.
Nguyeãn Höõu Caån – Phan Ñình Kieân.
NXB Ñaïi Hoïc Vaø Trung Hoïc Chuyeân Nghieäp Haø Noäi 1987.
Giaùo trình caáu taïo oâ toâ.
NXB GTVT.
Chaån ñoaùn vaø baûo döôõng kyõ thuaät oâ toâ.
NXB GTVT.
Soå tay toùm taét caùc loaïi oâ toâ (tieáng Nga).
NXB GTVT Matxcôva – 1975.
xe vaän taûi nhieàu caàu Kraz (tieáng Nga).
NXB GTVT Matxcôva – 1975.