Đề tài Kiểm toán các khoản dự phòng trong kiểm toán tài chính do Công ty AASC thực hiện

Kiểm toán các khoản dự phòng trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện(113 trang) LỜI MỞ ĐẦU Trong điều kiện cạnh tranh của nền kinh tế thị trường, bất kỳ một doanh nghiệp, cá nhân hoạt động kinh doanh đều phải quan tâm tới tình hình tài chính của mình. Những thông tin này có vai trò quan trọng không chỉ đối với chính doanh nghiệp mà còn đối với những người quan tâm tới tình hình tài chính của doanh nghiệp đó. Tuy nhiên, không phải bất kỳ thông tin nào của doanh nghiệp cũng được phản ánh trung thực, hợp lý, khách quan. Do đó cần phải được kiểm toán. Như vậy kiểm toán là hoạt động tất yếu để duy trì sự công bằng và tạo niềm tin cậy trong các quan hệ kinh tế - xã hội trong điều kiện cạnh tranh. Kinh tế thị trường tạo ra nhiều thuận lợi cho các doanh nghiệp, song nó cũng gây ra nhiều mặt trái .Trong điều kiện cạnh tranh đó, các doanh nghiệp luôn phải nỗ lực không ngừng để giành giật thị trường, tạo thế đứng trong xã hội. Cạnh tranh tất yếu dẫn đế kẻ thua, người thắng. Trong thương trường không biết lúc nào mình sẽ thành kẻ thua, lúc nào sẽ trở thành giàu có. Đối với các doanh nghiệp khi kinh doanh, tổn thất có thể xảy ra là không thể tránh khỏi. Kinh tế thị trường có thể làm cho doanh nghiệp phát triển nhưng nó cũng làm cho chính doanh nghiệp đó bị thua lỗ. Để đảm bảo cho tình hình tài chính được ổn định đồng thời để có thể bù đắp cho khoản tổn thất có thể xảy ra, doanh nghiệp sẽ dự trù một khoản dự tính trước để cho vào chi phí. Đó là khoản dự phòng: dự phòng cho các khoản đầu tư tài chính, cho nợ phải thu khó đòi, cho giảm giá hàng tồn kho. Các khoản dự phòng này được coi như một phần chi phí và được trừ vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Việc làm này một mặt giúp doanh nghiệp có thể tránh khỏi những khoản tổn thất nhưng một mặt nó cũng tạo ra một kẽ hở cho chính doanh nghiệp đó trong việc cố tình ghi tăng các khoản dự phòng để làm tăng chi phí, từ đó lợi nhuận sẽ giảm và thuế thu nhập phải nộp Nhà nước cũng giảm theo. Nhà nước tạo một quy chế giúp doanh nghiệp có thể thoát khỏi tình trạng tài chính xấu nhưng đồng thời cũng tạo “giúp” doanh nghiệp có được chỗ lách để trốn thuế. Như vậy đây là khoản mục rất dễ xảy ra các sai phạm. Các khoản dự phòng luôn là đối tượng quan tâm đặc biệt của kế toán và kiểm toán bởi tính trọng yếu của nó cũng như mối liên hệ của nó tới các chỉ tiêu khác trên Báo cáo tài chính. Việc đưa ra những đánh giá nhận xét đối với các chỉ tiêu trên Báo các tài chính cũng phụ thuộc vào ý kiến nhận xét đối với các khoản dự phòng. Khi tiến hành kiểm toán Báo cáo tài của bất kỳ doanh nghiệp nào, kiểm toán các khoản dự phòng luôn được cân nhắc vì rủi ro kiểm toán khi kiểm toán các khoản dự phòng thường cao. Nhận thức được điều đó, trong thời gian thực tập tại Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính, Kế toán và Kiểm toán , Em chọn đề tài: “Kiểm toán các khoản dự phòng trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện.” cho chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình. Mục đích của đề tài là nhằm tìm hiểu quy trình kiểm toán các khoản dự phòng trong kiểm toán Báo cáo tài chính, trên cơ sở đó rút ra bài học kinh nghiệm khi kiểm toán các khoản này. Nội dung nghiên cứu gồm: Phần I : Cơ sở lý luận về các khoản dự phòng và kiểm toán các khoản dự phòng trong kiểm toán tài chính. Phần II : Thực trạng kiểm toán khoản dự phòng trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện. Phần III : Bài học kinh nghiệm và phương hướng hoàn thiện kiểm toán các khoản dự phòng tại Công ty AASC. Phương pháp nghiên cứu: dựa vào những kiến thức suy luận, lôgic, lý luận biện chứng, toán học Phạm vi nghiên cứu: dưới góc độ là chuyên đề thực tập tốt nghiệp, chuyên đề chủ yếu giải quyết vấn đề lý luận, có kết hợp liên hệ thực tế kiểm toán tại Công ty AASC PHẦN I : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC KHOẢN DỰ PHÒNG VÀ KIỂM TOÁN CÁC KHOẢN DỰ PHÒNG TRONG KIỂM TOÁN TÀI CHÍNH I>Nội dung về các khoản dự phòng 1.1 Các khái niệm cơ bản Nhằm giúp cho doanh nghiệp có nguồn tài chính để bù đắp các khoản tổn thất có thể xảy ra trong năm kế hoạch, nhằm bảo toàn vốn kinh doanh kế toán có sử dụng việc trích lập các khoản dự phòng. Các khoản dự phòng bao gồm : dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư trong hoạt động tài chính (ngắn hạn, dài hạn), dự phòng nợ phải thu khó đòi, dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Các thuật ngữ này được hiểu như sau: vDự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư trong hoạt động tài chính: là dự phòng phần giá trị bị tổn thất do giảm giá các loại chứng khoán của doanh nghiệp có thể xảy ra trong năm kế hoạch. Nếu căn cứ vào mục đích và thời hạn, dự phòng giảm giá chứng khoán được chia ra làm hai loại: dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn và dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn. Cả hai khoản này được lập để ghi nhận các khoản lỗ có thể phát sinh do sự giảm giá của các chứng khoán đầu tư ngắn hạn và đầu tư dài hạn. vDự phòng nợ phải thu khó đòi: là dự phòng phần giá trị bị tổn thất của các khoản nợ phải thu, có thể không đòi được do đơn vị nợ hoặc người nợ không có khả năng thanh toán trong năm kế hoạch. vDự phòng giảm giá hàng tồn kho: là dự phòng phần giá trị bị tổn thất do giảm giá vật tư, thành phẩm, hàng tồn kho có thể xảy ra trong năm kế hoạch. Việc trích lập và sử dụng các khoản dự phòng tại mỗi doanh nghiệp đều phải tuân theo các quy định chung của Nhà nước cũng như của Bộ Tài chính. Do vậy tìm hiểu về các khoản dự phòng cần có những hiểu biết về việc sử dụng và trích lập đó. 1.2 Đặc điểm và quy định chung về các khoản dự phòng 1.2.1 Đối tượng trích lập dự phòng Các đối tượng trích lập dự phòng bao gồm: -Nguyên vật liệu, dụng cụ dùng cho sản xuất, vật tư hàng hoá, thành phẩm tồn kho, mà giá trên thị trường thấp hơn giá đang hạch toán trên sổ sách. -Các chứng khoán do doanh nghiệp đầu tư bị giảm giá so với giá đang hạch toán trên sổ sách. -Các khoản nợ phải thu khó đòi. 1.2.2 Điều kiện lập dự phòng ¬Đối với các loại chứng khoán giảm giá: -Là chứng khoán của doanh nghiệp được doanh nghiệp đầu tư theo đúng quy định của pháp luật. -Được tự do mua bán trên thị trường mà tại thời điểm kiểm kê, lập báo cáo tài chính có giá thị trường giảm so với giá đang hạch toán trên sổ sách. -Những chứng khoán không được phép mua bán tự do trên thị trường thì không được lập dự phòng giảm giá. ¬Đối với các khoản nợ phải thu khó đòi: -Phải có tên, địa chỉ nội dung từng khoản nợ, số tiền phải thu của từng đơn vị nợ, trong đó ghi rõ nợ phải thu khó đòi. -Để có căn cứ lập dự phòng nợ phải thu khó đòi, doanh nghiệp phải có chứng từ gốc hoặc xác nhận của đơn vị nợ hoặc người nợ về số tiền còn nợ chưa trả, bao gồm: hợp đồng kinh tế, khế ước vay nợ, bản thanh lý hợp đồng, cam kết nợ, đối chiếu công nợ. Căn cứ để ghi nhận là khoản nợ khó đòi là: wCác khoản thu đã quá hạn thanh toán từ 2 năm trở lên, kể từ ngày đến hạn thu nợ được ghi trên hợp đồng kinh tế, các khế ước vay nợ , doanh nghiệp đã đòi nhiều lần nhưng vẫn chưa thu được nợ. wTrường hợp đặc biệt, tuy thời hạn chưa tới 2 năm, nhưng đơn vị đang trong thời gian xem xét giải thể, phá sản hoặc người nợ có dấu hiệu như: bỏ trốn, đang bị cơ quan pháp luật truy tố, giam giữ, xét xử thì cũng được ghi nhận là khoản nợ khó đòi. ¬Đối với vật tư hàng hoá tồn kho: -Có hoá đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của Bộ Tài chính hoặc các bằng chứng khác chứng minh giá vốn vật tư hàng hoá tồn kho. -Là những vật tư hàng hoá thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp tồn kho tại thời điểm lập báo cáo tài chính có giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho thấp hơn giá gốc . -Vật tư hàng hoá tồn kho có giá trị bị giảm giá so với giá gốc bao gồm: Vật tư hàng hoá tồn kho bị hư hỏng kém phẩm chất, bị lỗi thời hoặc giá bán bị giảm theo mặt bằng chung trên thị trường . -Trường hợp vật tư hàng hoá tồn kho có giá trị bị giảm so với giá gốc nhưng giá bán sản phẩm dịch vụ được sản xuất từ vật tư hàng hoá này không bị giảm giá thì không được trích lập dự phòng giảm giá vật tư hàng hoá vật tư hàng hoá tồn kh 1.2.3 Thời điểm lập và hoàn nhập các khoản dự phòng -Việc trích lập và hoàn nhập các khoản dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư trong hoạt động tài chính,dự phòng giảm giá hàng tồn kho,dự phòng nợ phải thu khó đòi đều được thực hiện ở thời điểm khoá sổ kế toán để lập báo cáo tài chính năm. -Trường hợp doanh nghiệp được Bộ Tài chính chấp thuận áp dụng năm tài chính khác với năm dương lịch ( bắt đầu từ ngày1/1 và kết thúc 31/12 hàng năm) thì thời điểm lập dự phòng là ngày cuối cùng của năm tài chính. 1.2.4 Phương pháp lập các khoản dự phòng a>Lập phòng giảm giá các loại chứng khoán đầu tư Doanh nghiệp lập dự phòng cho loại chứng khoán bị giảm giá , có biến động giảm giá tại thời điểm lập báo cáo tài chính năm của năm báo cáo và được tổng hợp và bảng kê chi tiết dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư làm căn cứ hạch toán vào chi phí hoạt động tài chính của doanh nghiệp. [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/Root/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/01/clip_image001.gif[/IMG]Công thức: Mức dự Số lượng chứng Giá Giá phòng giảm khoán bị giảm chứng khoán chứng khoán giá đầu tư = giá tại thời điểm x hạch toán - thực tế chứng khoán lập báo cáo tài trên sổ trên thị cho năm kế hoạch chính năm kế toán trường b>Lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi Trên cơ sở những đối tượng và điều kiện lập dự phòng nợ phải thu khó đòi, doanh nghiệp phải dự kiến mức tổn thất có thể xảy ra trong năm kế hoạch của các khoản nợ và tiến hành lập dự phòng cho từng khoản nợ phải thu khó đòi kèm theo các chứng cứ chứng minh các khoản nợ khó đòi trên. Sau khi lập dự phòng cho từng khoản nợ phải thu khó đòi,doanh nghiệp tổng hợp toàn bộ vào bảng kê chi tiết làm căn cứ để hạch toán vào chi phí quản lý doanh nghiệp. Tổng mức lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi tối đa bằng 20% tổng số dư nợ phải thu của doanh nghiệp tại thời điểm lập báo cáo tài chính năm. c>Lập dự phòng giảm giá vật tư tồn kho Cuối kì kế toán hàng năm căn cứ vào tình hình giảm giá, số lượng tồn kho thực tế của từng loại vật tư hàng hoá để xác định mức dự phòng theo công thức công thức: [IMG]file:///C:/DOCUME%7E1/Root/LOCALS%7E1/Temp/msohtml1/01/clip_image002.gif[/IMG] Mức dự Lượng vật tư Giá gốc Giá trị phòng hàng hoá tồn của thuần giảm giá kho giảm giá vật tư có thể vật tư hàng = tại thời điểm x hàng - thực hiện hoá cho lập báo cáo hoá được của năm kế tài chính tồn hàng hoạch năm kho tồn kho Trong đó: - Giá gốc của hàng tồn kho bao gồm: Chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở thời điểm và trạng thái hiện tại. - Giá trị thuần có thể thực hiện được : là giá bán ước tính của hàng tồn kho trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường trừ ( - ) chi phí ước tính để hoàn thành sản phẩm và chi phí ước tính cần thiết cho việc tiêu thụ chúng. Việc lập dự phòng được tiến hành riêng cho từng loại vật tư hàng hoá bị giảm giá và tổng hợp toàn bộ khoản dự phòng giảm giá vật tư hàng hoá tồn kho của doanh nghiệp vào bảng kê chi tiết . 1.2.5 Xử lý các khoản dự phòng Vật tư hàng hoá tồn kho, chứng khoán đầu tư, nợ phải thu khó đòi đã trích lập dự phòng nếu trên thực tế vật tư hàng hoá tồn kho không bị giảm giá, đã sử dụng và sản xuất kinh doanh hoạch đã bán; nợ đã thu hồi được, thì khoản dự phòng giảm giá vật tư hàng hoá tồn kho,chứng khoán đầu tư,hoặc nợ phải thu khó đòi phải được hoàn nhập , cụ thể như sau: a>Đối với khoản dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư Cuối năm, doanh nghiệp có chứng khoán bị giảm giá so với giá trị ghi trên sổ sách kế toán thì cần trích lập dự phòng: vNếu số dự phòng giảm giá trích lập cho năm kế hoạch bằng số dự phòng giảm giá chứng khoán đã trích thì doanh nghiệp không phải trích lập khoản dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư. vTrường hợp số dự phòng giảm giá phải trích lập cao hơn số dư khoản dự phòng giảm giá chứng khoán đã trích lập năm trước thì doanh nghiệp trích thêm vào chi phí hoạt động tài chính phần chênh lệch giữa số phải trích lập cho năm kế hoạch với số dư khoản dự phòng khoản dự phòng đã trích lập năm trước, ghi: Nợ TK 635 – Chi phí hoạt động tài chính (chi tiết từng loại chứng khoán) Có TK 129, 229 – Dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn, đầu tư dài hạn. vNgược lại, nếu số dự phòng phải trích cho năm kế hoạch thấp hơn số dư khoản dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư đã trích lập năm trước thì doanh nghiệp ghi giảm chi phí phần chênh lệch, ghi: Nợ TK 129, 229 – Dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn, đầu tư dài hạn. Có TK 635 – Chi phí hoạt động tài chính( chi tiết từng loại chứng khoán) b>Đối với khoản dự phòng nợ phải thu khó đòi vKhi các khoản nợ phải thu được xác định khó đòi doanh nghiệp phải trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi. Nếu dự phòng phải trích lập cho năm kế hoạch bằng số dư dự phòng nợ phải thu khó đòi thì doanh nghiệp không phải trích lập. vNếu số dự phòng phải trích lập cao hơn số dư khoản dự phòng nợ phải thu khó đòi đã trích lập năm trước thì số chênh lệch được trích thêm, ghi: Nợ TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp ( Chi tiết từng công nợ ) Có TK 139 – Dự phòng nợ phải thu khó đòi. vTrường hợp số dự phòng phải trích cho năm kế hoạch thấp hơn số dư khoản dự phòng nợ phải thu khó đòi thì phải ghi giảm chi phí phần chênh lệch, ghi: Nợ TK 139 – Dự phòng nợ phải thu khó đòi. Có TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp ( chi tiết từng công nợ ) àXử lý xoá các khoản nợ không thu hồi được: wCác khoản nợ không thu hồi được khi xử lý xoá sổ phải có một số điều kiện: -Biên bản xử lý nợ của Hội đồng xử lý nợ của doanh nghiệp, trong đó ghi rõ giá trị của từng khoản nợ phải thu, giá trị nợ đã thu hồi được, giá trị thiệt hại thực tế (sau khi trừ đi các khoản thu hồi được ). -Bảng kê chi tiết các khoản nợ phải thu đã xoá sổ để làm căn cứ hạch toán. -Quyết định của Toà án cho xử lý phá sản doanh nghiệp theo Luật phá sản hoặc quyết định của người có thẩm quyền về giải thể đối với đơn vị nợ. -Giấy xác nhận của chính quyền địa phương đối với nợ đã chết nhưng không có tài sản thừa kế để trả nợ. -Giấy xác nhận của chính quyền địa phương đối với nợ còn sống nhưng không có khả năng trả nợ. -Lệnh truy nã hoặc xác nhận của cơ quan pháp luật đối với người nợ đã bỏ trốn hoặc đang bị truy tố, đang thu hành án nhưng quá thời hạn 2 năm kể từ ngày nợ. wXử lý hạch toán: üGiá trị tổn thất thực tế của khoản nợ không thu hồi được cho phép xoá nợ , doanh nghiệp hạch toán vào chi phí quản lý doanh nghiệp: Nợ TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp ( chi tiết công nợ ) Có TK 131 – Phải thu khách hàng Có TK 138 – Phải thu khác. üĐồng thời ghi vào bên nợ TK 004 – Nợ khó đòi đã xử lý- (tài khoản ngoài bảng cân đối kế toán) üCác khoản nợ phải thu sau khi có quyết định xoá nợ, doanh nghiệp vẫn phải theo dõi riêng trên sổ sách trong thời hạn tối thiểu 5 năm và tiếp tục có biện pháp để thu hồi nợ. Nếu thu hồi được thì số tiền sau khi trừ các chi phí có liên quan đến việc thu hồi nợ, doanh nghiệp hạch toán vào thu nhập bất thường. c>Đối với khoản dự phòng giảm giá tồn kho vCuối kì kế toán năm, khi giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho nhỏ hơn giá gốc thì phải lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho .Số dự phòng giảm giá hàng tồn kho được lập là số chênh lệch giữa giá gốc của hàng tồn kho lớn hơn giá trị thuần có thể thực hiện được của chúng. vTrường hợp khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải lập ở cuối kỳ kế toán năm nay lớn hơn khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho đã trích lập ở cuối kỳ kế toán năm trước thì số chênh lệch lớn hơn được lập thêm, ghi: Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán ( chi tiết dự phòng giảm giá hàng tồn kho ) Có TK 159 – Dự phòng giảm giá hàng tồn kho. vTrường hợp khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải lập ở cuối kỳ kế toán năm nay nhỏ hơn khoản sự phòng giảm giá hàng tồn kho đã lập ở cuối kỳ kế toán năm trước thì số chênh lệch được , ghi: Nợ TK 159 – Dự phòng giảm giá hàng tồn kho Có TK 632 – Giá vốn hàng bán (chi tiết dự phòng giảm giá HTK) Trên cơ sở hiểu biết về các quy định chung đối với việc trích lập và xử lý các khoản dự phòng, nhiệm vụ và mục tiêu kiểm toán sẽ được đề ra tương ứng với các khoản dự phòng đó. II> Kiểm toán các khoản dự phòng 2.1 Nhiệm vụ kiểm toán Do đặc điểm và những quy định chung trong việc trích lập và xử lý các khoản dự phòng nên khi kiểm toán các khoản dự phòng cần kiểm toán một cách chặt chẽ, dựa trên các chính sách, thủ tục, quy trình kiểm toán để kiểm tra và đánh giá; kiểm toán các chứng từ, sổ sách có liên quan đến việc trích lập dự phòng: üĐối với dự phòng nợ phải thu khó đòi phải xét trong mối quan hệ với các khoản nợ phải thu khó đòi. üĐối với dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư cần liên hệ với việc kiểm toán các khoản đầu tư ngắn hạn và dài hạn. üĐối với dự phòng giảm giá hàng tồn kho kiểm toán gắn liền với kiểm toán khoản mục hàng tồn kho. 2.2 Mục tiêu kiểm toán 2.2.1Mục tiêu kiểm toán chung Bất kỳ một công việc nào khi tiến hành thực hiện cũng phải hướng tới cái đích. Cũng giống như hoạt động có ý thức của con người, hoạt động kiểm toán- một hoạt động chuyên sâu về nghề nghiệp- cũng có mục đích cùng những tiêu điểm cần hướng tới. Tập hợp các tiêu điểm hướng tới mục đích đó gọi là hệ thống mục tiêu kiểm toán. Kiểm toán các khoản dự phòng đều hướng tới các mục tiêu chung, mục tiêu chung lại chia thành hai loại cụ thể là sự hợp lý chung và các mục tiêu khác: tMục tiêu hợp lý chung bao hàm việc xem xét, đánh giá tổng thể số tiền ghi trên các khoản mục trên cơ sở cam kết chung về trách nhiệm của nhà quản lý và thông tin thu được qua khảo sát thực tế ở khách thể kiểm toán trong quan hệ với việc lựa chọn các mục tiêu khác. Nếu kiểm toán viên không nhận thấy mục tiêu hợp lý chung đã đạt được thì tất yếu phải dùng đến các mục tiêu khác. tCác mục tiêu chung khác được đặt ra tương ứng với cam kết của nhà quản lý là mục tiêu hiệu lực, mục tiêu trọn vẹn, quyền và nghĩa vụ, mục tiêu chính xác cơ học, định giá và phân bổ, phân loại và trình bày: ²Xác nhận về sự tồn tại hoặc phát sinh(mục tiêu hiệu lực): Là sự cam kết về tính có thực của các con số trên các Báo cáo tài chính. Xác nhận này nhằm tránh tình trạng khai không đúng hoặc khai khống các khoản tiền không có thực vào Báo cáo tài chính. ²Xác nhận về sự trọn vẹn: Là sự cam kết đã bao hàm trong các Báo cáo tài chính tất cả các nghiệp vụ, các số dư cần và có thể được trình bày trong các bảng tương ứng. Trái với tính hiện hữu phát sinh, tính trọn vẹn có quan hệ với các nghiệp vụ có khả năng bỏ sót trong Báo cáo tài chính. ²Xác nhận về quyền và nghĩa vụ: Là sự cam kết trong các Báo cáo tài chính các tài sản thuộc quyền sở hữu hoặc sử dụng lâu dài của đơn vị và công nợ thuộc nghĩa vụ thanh toán của đơn vị tại thời điểm lập Bảng cân đối kế toán. ²Xác định về định giá và phân bổ: Là sự cam kết về sự thích hợp giữa số tiền phản ánh trên các Báo cáo tài chính với số tiền đơn vị chi ra cho tài sản, vốn, cổ phần, thu nhập, chi phí trên Bảng. ²Xác nhận về sự phân loại và trình bày: Là sự cam kết về sự phù hợp giữa việc phân loại và trình bày các phần hợp thành của Báo cáo tài chính với những quy định đang có hiệu lực về sự phân loại và thuyết trình các bộ phận nài ²Mục tiêu chính xác cơ học: là hướng xác minh về sự đúng đắn tuyệt đối qua các con số cộng sổ và chuyển sổ: các chi tiết trong số dư ( cộng số phát sinh) của tài khoản cần nhất trí với các con số ghi trên các sổ phụ tương ứng; số cộng gộp của các tài khoản trùng hợp với số tổng cộng trên các sổ phụ có liên quan; các con số chuyển sổ , sang trang phải thống nhất. Từ các mục tiêu chung và hiểu được các mục tiêu đó, công việc tiếp theo là cụ thể hoá các mục tiêu chung vào các khoản mục và phần hành cụ thể. 2.2.2 Mục tiêu kiểm toán đặc thù Mục tiêu kiểm toán đặc thù được xác định trên cơ sở mục tiêu kiểm toán chung và đặc điểm của các khoản mục hay phần hành (đối tượng kiểm toán cụ thể) cùng cách theo dõi chúng trong hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ. Mục tiêu kiểm toán đặc thù được mô tả trong Bảng mục tiêu kiểm toán đặc thù ( trang 14). 2.3 Các rủi ro thường gặp trong kiểm toán các khoản dự phòng. Trong kiểm toán, rủi ro kiểm toán là một điều không thể tránh khỏi. Trong Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam số 400 “đánh giá rủi ro và kiểm soát nội bộ” rủi ro kiểm toán được hiểu là “rủi ro do Công ty kiểm toán và kiểm toán viên đưa ra ý kiến nhận xét không thích hợp khi Báo cáo tài chính đã được kiểm toán còn những sai sót trọng yếu”. Khi kiểm toán các khoản dự phòng, rủi ro kiểm toán đối với các khoản này thường cao. Các rủi ro thường gặp có thể là: ²Đối với các khoản dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư: Rủi ro kiểm toán là việc không phản ánh chính xác giá trị giảm giá chứng khoán đầu tư do không được ghi giảm giá theo giá thị trường hoặc do doanh nghiệp cố tình trích tăng chi phí để giảm lợi nhuận nhằm tránh nghĩa vụ nộp thuế với Nhà nước. ²Đối với dự phòng nợ phải thu khó đòi: Các khoản phải thu có thể bị ghi tăng bằng cách tạo ra khoản dự phòng không thích hợp cho các khoản nợ phải thu khó đòi hoặc phản ánh không chính xác, không hợp lý các khoản nợ phải thu khó đòi . ²Đối với dự phòng giảm giá hàng tồn kho: rủi ro do không phản ánh chính xác giá gốc hoặc giá trị thuần có thể thực hiện được làm cho việc trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho không được phản ánh đúng. Bảng số 1: Mục tiêu kiểm toán đối với các khoản dự phòng Mục tiêu kiểm toán Mục tiêu kiểm toán các khoản dự phòng Mục tiêu hợp lý chung Tất cả các khoản dự phòng giảm giá chứng khoán ngắn hạn, dài hạn; dự phòng giảm giá hàng tồn kho; dự phòng nợ phải thu khó đòi đều biểu hiện hợp lý trên các sổ phụ và trên Bảng cân đối kế toán. Mục tiêu hiệu lực Đảm bảo các khoản dự phòng ghi trên sổ đều tồn tại thực tế (có thật) vào ngày lập Bảng cân đối kế toán. Mục tiêu trọn vẹn Các khoản dự phòng được trích lập và phản ánh một cách đầy đủ. Quyền và nghĩa vụ Các khoản dự phòng được trích lập cho khoản nợ phải thu khó đòi, giảm giá đầu tư tài chính, dự phòng giảm giá hàng tồn kho thực sự thuộc quyền sở hữu của khách hàng. Định giá và phân bổ Việc trích lập và xử lý các khoản dự phòng phải tuân thủ theo các quy định chung và phản ánh đúng giá trị. Chính xác cơ học Số tổng cộng các khoản dự phòng phải thống nhất giữa sổ phụ và sổ tổng hợp Phân loại và trình bày Phân loại đúng các khoản dự phòng theo từng đối tượng chứng khoán giảm giá, giảm giá hàng tồn kho, nợ phải thu khó đòi. 2.4 Kiểm toán các khoản dự phòng. Kiểm toán các khoản dự phòng thực chất là thực hiện kiểm toán các khoản mục trong kiểm toán báo cáo tài chính. Do đó khi thực hiện kiểm toán các khoản này, kiểm toán cũng tuân theo quy trình kiểm toán chung gồm các bước: lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kế hoạch kiểm toán, kết thúc kiểm toán. 2.4.1 Lập kế hoạch kiểm toán. Lập kế hoạch kiểm toán là giai đoạn đầu tiên mà các kiểm toán viên cần thực hiện trong mỗi cuộc kiểm toán. Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 300 quy định: “Kế hoạch kiểm toán phải được lập cho mọi cuộc kiểm toán, trong đó mô tả phạm vi dự kiến và cách thức tiến hành công việc kiểm toán”. Việc lập kế hoạch cho cuộc kiểm toán giúp bao quát được các khía cạnh trọng yếu của cuộc kiểm toán, phát hiện gian lận và những vấn đề tiềm ẩn, đảm bảo cho cuộc kiểm toán hoàn thành đúng thời hạn quy định. Chuẩn mực kiểm toán đầu tiên về thực hành được thừa nhận rộng rãi cũng đòi hỏi quá trình lập kế hoạch phải đầy đủ: “Công việc phải được lập kế hoạch đầy đủ và các trợ lý, nếu có, phải được giám sát đúng đắn”. Lập kế hoạch kiểm toán chính là việc cân đối tích cực giữa nhu cầu và nguồn lực đã có, là việc cụ thể hoá những mục tiêu và phạm vi kiểm toán, đồng thời lượng hoá quy mô từng việc, xác định số nhân lực tham gia kiểm toán, kiểm tra phương tiện và xác định thời gian thực hiện công tác kiểm toán và phương pháp kiểm toán tương ứng. Việc lập kế hoạch kiểm toán thường được triển khai theo các bước chi tiết sau: a)Chuẩn bị cho kế hoạch kiểm toán. Chuẩn bị kiểm toán là bước công việc đầu tiên có vị trí quan trọng trong toàn cuộc kiểm toán bởi mục đích chủ yếu của việc chuẩn bị kiểm toán là lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế các chương trình kiểm toán phù hợp. Chuẩn bị kiểm toán được bắt đầu bằng việc đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán. Công việc này nhằm xem xét liệu chấp nhận kiểm toán cho một khách hàng mới hay tiếp tục kiểm toán cho một khách hàng cũ có làm tăng rủi ro kiểm toán hay làm hại đến uy tín cho Công ty kiểm toán hay không. Để đạt được điều đó kiểm toán viên sẽ phải tiến hành các bước: ØXem xét hệ thống kiểm soát chất lượng, xem xét tính độc lập của kiểm toán viên, khả năng phục vụ khách hàng tốt của Công ty kiểm toán. ØXem xét tính liêm chính của Ban Giám đốc công ty khách hàng. ØLiên lạc với kiểm toán viên tiền nhiệm. Trong trường hợp khách hàng chưa được Công ty kiểm toán nào kiểm toán thì có thể thu thập thông tin qua sách báo, tạp chí chuyên ngành, hoặc thẩm tra các bên có liên quan ØTiếp theo, kiểm toán viên phải nhận diện lý do kiểm toán của công ty khách hàng: Bản chất của việc này là xác định người sử dụng Báo cáo tài chính và mục đích sử dụng của họ. Hai yếu tố này giữ vai trò chủ yếu trong việc thu thập bằng chứng kiểm toán và mức độ chính xác của các ý kiến mà kiểm toán viên đưa ra trong Báo cáo kiểm toán. Khi một trong hai yếu tố này thay đổi thi Kiểm toán viên (KTV) cũng phải thay đổi quy mô, chất lượng, số lượng bằng chứng kiểm toán. ØTừ việc đánh giá khă năng chấp nhận kiểm toán, nhận diện lý do kiểm toán Công ty kiểm toán tiến hành lựa chọn đội ngũ nhân viên thực hiện kiểm toán: công việc này rất quan trọng bởi lẽ nó không chỉ hướng tới hiệu quả của cuộc kiểm toán mà còn tuân thủ các Chuẩn mực kiểm toán chung được thừa nhận rộng rãi (GAAS). Chính vì vậy công việc lựa chọn thường do Ban Giám đốc của Công ty kiểm toán chỉ đạo và công việc kiểm toán cần được giao cho các nhân viên có trình độ chuyên môn và năng lực tốt. Sau khi chuẩn bị các điều kiện để có thể tiến hành cuộc kiểm toán, kiểm toán viên bắt đầu vào việc thu thập thông tin cơ sở. b) Thu thập thông tin cơ sở. Công việc này bao gồm: wTìm hiểu ngành nghề và hoạt động kinh doanh của khách hàng: Chuẩn mực kiểm toán Quốc tế 310 về tìm hiểu hoạt động kinh doanh của đơn vị cũng như chuẩn mực kiểm toán của Việt Nam có quy định: “Để thực hiện công tác kiểm toán Báo cáo tài chính, KTV phải có hiểu biết đầy đủ về tình hình kinh doanh để xác định và hiểu các sự kiện, nghiệp vụ thông lệ của đơn vị ”. KTV có thể có được hiểu biết này bằng nhiều cách nhưng cách thông lệ nhất là trao đổi với các kiểm toán viên tiền nhiệm, hoặc trao đổi trực tiếp với nhân viên, với Ban Giám đốc công ty. khách hàng. wXem xét lại kết quả kiểm toán năm trước và hồ sơ kiểm toán chung: qua đây kiểm toán viên sẽ thấy được thông tin hữu ích về công việc kinh doanh của khách hàng. wTham quan nhà xưởng: tham quan nhà xưởng, quan sát trực tiếp hoạt động kinh doanh của khách hàng sẽ cung cấp cho kiểm toán viên những điều mắt thấy tai nghe về quy trình sản xuất của khách hàng, đồng thời cho phép kiểm toán viên gặp những nhân vật chủ chốt , tạo điều kiện để phát hiện những vấn đề quan tâm. wNhận diện các bên hữu quan: các bên hữu quan và các nghiệp vụ giữa các bên hữu quan có ảnh hưởng lớn tới nhận định của người sử dụng Báo cáo tài chính. Công việc này có thể thực hiện thông qua phỏng vấn Ban Giám đốc, xem sổ theo dõi đốc công, theo dõi khách hàng c) Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng. Các thông tin cơ sở đã cho phép KTV hiểu được các mặt hoạt động kinh doanh của khách hàng. Tuy nhiên, các thông tin về nghĩa vụ pháp lý còn giúp kiểm toán viên nắm bắt được quy trình mang tính pháp lý có ảnh hưởng tới các mặt hoạt động kinh doanh này. Các thông tin này gồm: - Giấy phép thành lập và điều lệ công ty. - Các Báo cáo tài chính, Báo cáo kiểm toán, thanh tra hay kiểm tra của năm hiện hành hay trong vài năm trước. - Biên bản họp cổ đông, Hội đồng quản trị và Ban Giám đốc. - Các hợp đồng và cam kết quan trọng d) Thực hiện các thủ tục phân tích. Sau khi đã thu thập thông tin cơ sở và thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng, kiểm toán viên tiến hành phân tích đối với các thông tin đã thu thập để hỗ trợ cho việc lập kế hoạch về bản chất, thời gian và nội dung các thủ tục kiểm toán sẽ được áp dụng để thu thập bằng chứng kiểm toán. Việc phân tích các số liệu, thông tin, các tỷ suất quan trọng trên báo cáo tài chính năm trước như: doanh thu, chi phí năm nay so với năm trước, so với các đơn vị khác có cùng quy mô, hay so với tổng tài sản, nguồn vốn, lợi nhuận trên báo cáo tài chính sẽ cho biết tình hình kinh doanh hiện tại của doanh nghiệp có những biến động gì; phân tích mức tăng giảm tài sản cố định, vốn lưu động có tăng giảm bất thường hay không, chi phí khấu hao có hợp lý hay không cũng sẽ giúp kiểm toán viên có được cái nhìn tổng quát về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. e) Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro. Nếu ở các bước trên kiểm toán viên mới chỉ thu thập được các thông tin mang tính khách quan về khách hàng thì ở bước này, kiểm toán viên sẽ căn cứ vào các thông tin đã thu thập được để đánh giá, nhận xét nhằm đưa ra một kế hoạch kiểm toán phù hợp. ­ Đánh giá tính trọng yếu: Trọng yếu là khái niệm chỉ tầm quan trọng của các sai phạm của các thông tin tài chính. Mức độ trọng yếu có thể ảnh hưởng lớn đến việc lập kế hoạch kiểm toán, thiết kế phương pháp kiểm toán, đặc biệt là phát hành Báo cáo kiểm toán. Vì vậy trách nhiệm của kiểm toán viên đối với việc đánh giá mức độ trọng yếu là rất lớn. Tại đây kiểm toán viên cần đánh giá trọng yếu cho toàn bộ Báo cáo tài chính và phân bổ mức đánh giá trọng yếu cho từng khoản mục trên Báo cáo tài chính. üƯớc lượng ban đầu về tính trọng yếu: là lượng tối đa mà kiểm toán viên tin rằng ở mức đó các Báo cáo tài chính có thể bị sai lệch nhưng vẫn chưa ảnh hưởng đến các quyết định của người sử dụng thông tin tài chính. Đây là một việc làm mang tính xét đoán nghề nghiệp của kiểm toán viên. Việc ước lượng ban đầu về tính trọng yếu giúp cho kiểm toán viên lập kế hoạch thu thập bằng chứng thích hợp. Cụ thể, nếu các kiểm toán viên ước lượng mức độ trọng yếu càng thấp, nghĩa là độ chính xác của các thông tin càng cao, thì số lượng bằng chứng thu thập càng nhiều và ngược lại. üPhân bổ ước lượng ban đầu về tính trọng yếu cho các khoản mục: Các khoản dự phòng giảm giá chứng khoán ngắn hạn, dài hạn; dự phòng giảm giá hàng tồn kho; dự phòng nợ phải thu khó đòi sẽ được phân phối ước lượng ban đầu về tính trọng yếu. Việc phân bố được thực hiện theo cả hai chiều hướng là tình trạng khai khống và khai thiếu. Tính trọng yếu không chỉ được xem xét trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán mà được thực hiện trong suốt quá trình kiểm toán. ­ Đánh giá rủi ro: Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, kiểm toán viên phải xác định rủi ro kiểm toán mong muốn (AR). Mức rủi ro này phụ thuộc vào mức độ mà theo đó người sử dụng tin tưởng vào Báo cáo tài chính và khả năng khách hàng sẽ gặp khó khăn về tài chính sau khi Báo cáo kiểm toán được công bố. Rủi ro kiểm toán được chia thành ba mức: wRủi ro tiềm tàng (IR) : là khả năng xảy ra các sai phạm trọng yếu trong từng nghiệp vụ, từng khoản mục cho dù có hay không có hệ thống kiểm soát nội bộ. wRủi ro kiểm soát (CR) : là khả năng xảy ra các sai phạm trọng yếu do hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động không có hiệu quả, không phát hiện hoặc không ngăn chặn được các sai phạm này. wRủi ro phát hiện (DR) : là khả năng xảy ra các sai phạm trọng yếu mà kiểm toán viên đã không phát hiện được. Ba loại rủi ro này có mối quan hệ mật thiết với nhau, được thể hiện qua công thức: AR=IR*CR*DR f) Nghiên cứu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng và đánh giá rủi ro kiểm soát. Trong kiểm toán công việc này hết sức quan trọng. Vấn đề này được đề cập trong Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam số 400, Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ và cũng được quy định ở điều thứ 2 trong 10 Chuẩn mực Kiểm toán được thừa nhận rộng rãi (GAAS): “kiểm toán viên phải có một sự hiểu biết đầy đủ về hệ thống kiểm soát nội bộ để lập kế hoạch kiểm toán và để xác định bản chất, thời gian, phạm vi của các cuộc khảo sát được thực hiện”. ÜVới tất cả các thông tin trên, kiểm toán viên xây dựng kế hoạch kiểm toán tổng quát. Theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 300, Kế hoạch kiểm toán, những vấn đề chủ yếu kiểm toán viên phải trình bày trong kế hoạch kiểm toán bao gồm: hiểu biết về hoạt động kinh doanh của đơn vị được kiểm toán; hiểu biết về hệ thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ; rủi ro và mức độ trọng yếu; nội dung, lịch trình và phạm vi thực hiện các thủ tục kiểm toán; phối hợp, chỉ đạo, giám sát và kiểm tra và các vấn đề khác. Từ kế hoạch tổng quát, kiểm toán viên sẽ thiết kế các thủ tục kiểm toán và soạn thảo chương trình kiểm toán.

doc113 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3511 | Lượt tải: 4download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Kiểm toán các khoản dự phòng trong kiểm toán tài chính do Công ty AASC thực hiện, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
h­íng t¨ng gi¸, do vËy cÇn lo¹i khái gi¸ trÞ dù phßng, trÞ gi¸:525.000.000 ®ång. T¹i kho thµnh phÈm : Lo¹i khái gi¸ trÞ dù phßng thµnh phÈm gåm c¸c lo¹i h¹t nhùa v× gi¸ trÞ thÞ tr­êng còng ®ang cã xu h­íng t¨ng, trÞ gi¸: 741.550.000 ®ång c«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n Kh¸ch hµng: C«ng ty ABC – V¨n phßng Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002 Kho¶n môc thùc hiÖn: TK 159 B­íc c«ng viÖc: kiÓm tra ®¬n gi¸ Tham chiÕu: F6/9 Ng­êi thùc hiÖn: LHH Ngµy thùc hiÖn: B¶ng kª chi tiÕt dù phßng vËt t­ kho Kim khÝ M· vËt t­ Tªn thµnh phÈm §VT Gi¸ h¹ch to¸n Gi¸ dù kiÕn gi¶m Chªnh lÖch Sè l­îng Thµnh tiÒn 86 ThÐp l¸ Silic c¸c lo¹i Kg 11.000 7.500 3.500 150.000 525.000.000ü 203 Nh«m l¸ mÒm 12 Kg 32.000 30.000 2.000 13.633 27.266.000 Tæng céng 552.266.000 f f : céng dån chÝnh x¸c ü:ThÐp l¸ Silic ®ang cã xu h­íng t¨ng gi¸ trªn thÞ tr­êng. I. Ng­êi kiÓm tra: c«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n Kh¸ch hµng: C«ng ty ABC – V¨n phßng Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002 Kho¶n môc thùc hiÖn: TK 159 B­íc c«ng viÖc: KiÓm tra ®¬n gi¸ Tham chiÕu: F6/9 Ng­êi thùc hiÖn: LHH Ngµy thùc hiÖn: M· vËt t­ Tªn thµnh phÈm §VT Gi¸ h¹ch to¸n Gi¸ dù kiÕn gi¶m Chªnh lÖch Sè l­îng Thµnh tiÒn 15 B¶o an Crone C¸i 168.000 50.000 118.000 1.400 165.200.000 41 Vá HD C¸i 70.000 59.000 11.000 3150 34.650.000 41.1 Vá HC1 C¸i 70.000 59.000 11.000 2314 25.454.000 161 DVT 901 a C¸i 80.000 65.000 15.000 10120 151.800.000 176 Tæ hîp m¸y §T C¸i 600.000 200.000 400.000 194 77.600.000 182 B¶o an DS 301 C¸i 28.000 15.000 13.000 6880 89.440.000 185 B¶o an PCM C¸i 1.300.000 500.000 800.000 110 88.000.000 190 H¹t nhùa H¹t 300.000 155.690 144.310 5000 741.550.000ü 275 Khèi dÉn ngang C¸i 500.000 0 500.000 44 22.000.000 353 Hép ®Êu chÐo C¸i 1.300.000 200.000 1.100.000 4 4.400.000 354 Hép ®Êu chÐo 12 C¸i 1.800.000 300.000 1.500.000 4 6.000.000 373 Hép ODF 144 C¸i 10.000.000 2.500.000 7.500.000 5 37.500.000 385 §iÒu khiÓn qu¹t C¸i 65.000 20.000 45.000 702 31.590.000 410 B¶o an chèng sÐt C¸i 515.500 300.000 215.000 16 3.448.000 ... ... C¸i ... ... ... Tæng céng 3.193.194.490f Note: ü:Lo¹i khái dù phßng v× h¹t nhùa trªn thi tr­êng ®ang cã xu h­íng t¨ng. f: C«ng dån ®óng I. Ng­êi kiÓm tra: II. Ngµy thùc hiÖn c«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n Kh¸ch hµng: C«ng ty ABC – V¨n phßng Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002 Kho¶n môc thùc hiÖn: TK 159 B­íc c«ng viÖc: KÕt luËn Tham chiÕu: FS1 Ng­êi thùc hiÖn: LHH Ngµy thùc hiÖn: Khi h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i h¹ch to¸n vµo TK 632, kh«ng h¹ch to¸n vµo TK 642 §iÒu chØnh gi¶m dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®èi víi mÆt hµng thÐp l¸ Silic: Nî TK 159: 525.000.000 Cã TK 632: §iÒu chØnh gi¶m dù phßng ®èi víi s¶n phÈm h¹t nhùa t¹i kho s¶n phÈm: Nî TK 159: 741.550.000 Cã TK 632: - §Ò nghi C«ng ty trÝch lËp dù phßng ®óng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. I. Ng­êi kiÓm tra: T¹i Chi nh¸nh 3: c«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n Kh¸ch hµng: C«ng ty ABC – Chi nh¸nh 3 Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002 Kho¶n môc thùc hiÖn: TK 159 B­íc c«ng viÖc: Tæng hîp Tham chiÕu: F6/1 Ng­êi thùc hiÖn: §QT Ngµy thùc hiÖn: Sè d­ ®Çu kú: 1.200.000.000 L/y Ph¸t sinh nî trong kú: 0 Ph¸t sinh cã trong kú: 300.000.000 D­ cuèi kú: 1.500.000.000 Ag Note: L/y : §èi chiÕu víi B¸o c¸o cña ®¬n vÞ 9 th¸ng ®Çu n¨m. Ag: Khíp víi B¶ng c©n ®èi ph¸t sinh vµ b¶ng kª. I. Ng­êi kiÓm tra: c«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n Kh¸ch hµng: C«ng ty ABC – Chi nh¸nh 3 Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002 Kho¶n môc thùc hiÖn: TK 159 B­íc c«ng viÖc: KiÓm tra ®¬n gi¸ Tham chiÕu: F6/2 Ng­êi thùc hiÖn: §QT Ngµy thùc hiÖn: M· vËt t­ Tªn thµnh phÈm §VT Gi¸ h¹ch to¸n Gi¸ dù kiÕn gi¶m Chªnh lÖch Sè l­îng Thµnh tiÒn 17.1 PhiÕn SL 10 C¸i 25.000 15.000 10.000 2.031 20.310.000 17.2 PhiÕn P010D C¸i 25.000 15.000 10.000 9.658 96.580.000 20 N¾p ®Ëy phiÕn ND C¸i 1.700 1.000 700 72.568 50.797.600 21 Vá HPDR - 50 C¸i 215.500 121.100 94.400 230 21.712.000 22 Card SLMAS C¸i 5.500.000 3.500.000 2.000.000 125 250.000.000 ü 23 D©y trßn B­u chÝnh C¸i 600 500 100 221.910 22.191.000 250 ICBA 8250 F C¸i 8.100 0 8.100 200 1.620.000 251 M¨ng s«ng C¸p C¸i 198.800 194.000 4.800 1.041 4.996.800 252 B¶o an S71 C¸i 150.000 80.000 70.000 2.126 148.820.000 ...  … …  …  …  …  …  …  Tæng céng 1.502.827.740f f:Céng dån ®óng ü : Gi¸ card qua xem xÐt thÊy gi¸ trªn thÞ tr­êng ®ang cã xu h­íng t¨ng. I. Ng­êi kiÓm tra: hhiag c«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n Kh¸ch hµng: C«ng ty ABC – Chi nh¸nh 3 Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002 Kho¶n môc thùc hiÖn: TK 159 B­íc c«ng viÖc: KÕt luËn Tham chiÕu: FS19 Ng­êi thùc hiÖn: LHH Ngµy thùc hiÖn: §iÒu chØnh l¹i dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®èi víi mÆt hµng Card : Nî TK 159: 250.000.000 Cã TK 632: I. Ng­êi kiÓm tra: B/3 KiÓm to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh T¹i C«ng ty AASC mÆc dï c¸c kh¸ch hµng cña C«ng ty kh«ng lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh ( ng¾n h¹n, dµi h¹n ) song c¸c thñ tôc kiÓm to¸n ®­îc AASC thiÕt kÕ ®Ó kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ®ã. §Ó kiÓm to¸n kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh, KTV dùa vµo c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn trÝch lËp vµ xö lý c¸c kho¶n dù phßng, tõ ®ã kiÓm tra tÝnh tu©n thñ ®èi víi kho¶n dù phßng cña C«ng ty kh¸ch hµng; ®ång thêi kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c trong céng dån, ghi sæ. Khi kiÓm to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh , KTV th­êng kÕt hîp víi kiÓm to¸n c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh: Ø §èi víi c¸c kho¶n ®©ï t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n, dµi h¹n bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ trÞ thÞ tr­êng mµ ®· ®­îc kh¸ch hµng trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ th× KTV kiÓm tra c¸c c¬ së trÝch lËp dù phßng, ®iÒu kiÖn trÝch lËp dù phßng ®èi víi kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ®ã: Œ NÕu lµ chøng kho¸n mua b¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc c«ng nhËn, KiÓm to¸n viªn ®èi chiÕu ®¬n gi¸ ghi sæ víi gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña tr¸i phiÕu, cæ phiÕu. Gi¸ thÞ tr­êng ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng bè cña thÞ tr­êng chøng kho¸n t¹i thêi ®iÓm cuèi niªn ®é kÕ to¸n. Tr­êng hîp kh«ng cã gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña c¸c chøng kho¸n th× KTV ®¸nh gi¸ sù cÇn thiÕt lËp c¸c kho¶n dù phßng nµy b»ng c¸ch kiÓm tra thu nhËp tõ viÖc b¸n ®Çu t­ ng¾n h¹n cho tíi thêi ®iÓm B¸o c¸o tµi chÝnh cña ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n.  NÕu lµ c¸c kho¶n ®Çu t­ b»ng h×nh thøc liªn doanh th× KTV ®èi chiÕu víi ghi nhËn vèn liªn doanh cña liªn doanh.  NÕu c¸c kho¶n ®Çu t­ kh¸c ( ®Çu t­ bÊt ®éng s¶n ), KTV so s¸nh víi sù ®¸nh gi¸ bÊt ®éng s¶n thùc tÕ cña c¸c tµi s¶n t­¬ng tù hoÆc thu thËp c¸c b»ng chøng thÝch hîp. اèi víi nh÷ng kho¶n ®Çu t­ nµo trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n KTV thÊy r»ng gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña chóng cã xu h­íng gi¶m mµ C«ng ty kh¸ch hµng ch­a trÝch lËp dù phßng th× KTV yªu cÇu trÝch lËp thªm. C«ng viÖc nµy ®­îc tiÕn hµnh song song víi viÖc kiÓm tra c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dùa trªn b¶ng kª chi tiÕt vµ kiÓm tra ®¬n gi¸ ghi sæ víi ®¬n gi¸ trªn thÞ tr­êng. 2.3 KÕt thóc kiÓm to¸n KÕt thóc kiÓm to¸n lµ c«ng viÖc sau cïng hoµn tÊt cho mét cuéc kiÓm to¸n. T¹i C«ng ty AASC viÖc kÕt thóc kiÓm to¸n ®­îc thùc hiÖn theo tr×nh tù: Hoµn thiÖn giÊy tê lµm viÖc cña KiÓm to¸n viªn vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i. Xem xÐt c¸c sù kiÖn sau ngµy kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n. §­a ra c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc ®Ò cËp trong th­ qu¶n lý. LËp B¸o c¸o kiÓm to¸n vµ th­ qu¶n lý (nÕu cã). Tr×nh lªn Ban gi¸m ®èc ký vµ phª duyÖt . ²Hoµn thiÖn c¸c giÊy tê lµm viÖc vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i: Sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc kiÓm to¸n, KTV ph¶i hoµn thiÖn giÊy tê lµm viÖc cña m×nh. Th«ng th­êng c«ng viÖc nµy ®­îc giao cho tr­ëng nhãm kiÓm to¸n thùc hiÖn. Tr­ëng nhãm kiÓm to¸n tiÕn hµnh so¸t xÐt c¸c giÊy tê lµm viÖc, hoµn thiÖn viÖc thu thËp c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n, kiÓm tra viÖc ®¸nh sè tham chiÕu, so¸t xÐt c¸c c«ng viÖc ®· tiÕn hµnh cña KTV , nÕu cßn thiÕu, cÇn bæ sung th× tiÕp tôc hoµn thiÖn. ²Xem xÐt c¸c sù kiÖn sau ngµy kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n. ²§­a ra c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc ®Ò cËp trong th­ qu¶n lý: Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, nÕu KTV ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai sãt cña C«ng ty kh¸ch hµng th× cÇn ®­a ra c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh. KÕt thóc kiÓm to¸n, KTV tæng hîp l¹i kÕt qu¶ kiÓm to¸n cña m×nh ®Ó ®­a ra ý kiÕn trªn B¸o c¸o kiÓm to¸n. NÕu kh¸ch hµng yªu cÇu cã th­ qu¶n lý, trong b­íc nµy KTV sÏ chuÈn bÞ c¸c vÊn ®Ò cÇn t­ vÊn . T¹i C«ng ty ABC, c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh ®èi víi dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi, dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho nh­ sau: à§iÒu chØnh gi¶m dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi : 12.678.856 ®ång Nî TK 139: 12.678.856 Cã TK 642: à§iÒu chØnh gi¶m dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: 1.416.550.000 ®ång Nî TK 159: 1.416.550.000 Cã TK 632: ²LËp B¸o c¸o kiÓm to¸n vµ th­ qu¶n lý(nÕu cã): Sau khi ®­a ra c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh vµ thèng nhÊt kÕt qu¶ kiÓm to¸n víi C«ng ty kh¸ch hµng, KTV ph¸t hµnh B¸o c¸o kiÓm to¸n. NÕu C«ng ty kh¸ch hµng ®ång ý ®iÒu chØnh c¸c bót to¸n xÐt trªn c¸c khÝa c¹nh träng yÕu mµ KTV ®­a ra th× B¸o c¸o kiÓm to¸n víi ý kiÕn chÊp nhËn toµn phÇn ®­îc ph¸t hµnh; nÕu kh¸ch hµng kh«ng ®iÒu chØnh l¹i theo ý kiÕn cña KTV th× c¨n cø vµo møc ®é hÖ träng mµ KTV ®­a ra ý kiÕn chÊp nhËn tõng phÇn hay tõ chèi ®­a ra ý kiÕn . T¹i C«ng ty ABC, c¨n cø trªn møc ®é träng yÕu ®­îc ph©n bæ cho c¸c kho¶n dù phßng, KTV nhËn thÊy møc sai ph¹m ®èi víi dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ träng yÕu. AASC ®· yªu cÇu ®iÒu chØnh ghi gi¶m dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, Ban gi¸m ®èc C«ng ty ABC ®ång ý song vÉn kh«ng chÊp nhËn ý kiÕn cña KTV cho r»ng c¸ch trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cña C«ng ty lµ ch­a phï hîp víi chÕ ®é hiÖn hµnh. C«ng ty cho r»ng ®ã lµ chiÕn l­îc kinh doanh cña C«ng ty. ý kiÕn ®­îc ®­a ra trong B¸o c¸o kiÓm to¸n lµ ngo¹i trõ nh÷ng ¶nh h­ëng nªu trªn, B¸o c¸o tµi chÝnh ®· ph¶n ¸nh trung thùc, hîp lý xÐt trªn c¸c khÝa c¹nh träng yÕu. B¸o c¸o kiÓm to¸n cña C«ng ty AASC vµ ®­îc tr×nh bµy t¹i phô lôc 4 ²Tr×nh lªn Ban gi¸m ®èc ký vµ phª duyÖt: B¸o c¸o kiÓm to¸n vµ th­ qu¶n lý sau khi ®­îc lËp ph¶i ®­îc kiÓm tra kü l­ìng bëi Ban Gi¸m ®èc AASC. Ban Gi¸m ®èc sÏ so¸t xÐt l¹i c«ng viÖc mµ KTV ®· tiÕn hµnh, tõ ®ã ký vµ phª duyÖt. KTV c¨n cø vµo nh÷ng nhËn xÐt nµy ®Ó ph¸t hµnh chÝnh thøc B¸o c¸o kiÓm to¸n vµ Th­ qu¶n lý. phÇn III : Bµi häc kinh nghiÖm vµ ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng t¹i C«ng ty AASC I.Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ viÖc kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng t¹i C«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh, KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n 1.1 NhËn xÐt chung vµ bµi häc kinh nghiÖm tõ c«ng t¸c kiÓm to¸n t¹i C«ng ty AASC Tr¶i qua h¬n 10 n¨m ho¹t ®éng víi bÒ dÇy 9 n¨m kinh nghiÖm trong lÜnh vùc kiÓm to¸n C«ng ty AASC ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn. MÆc dï ho¹t ®éng kiÓm to¸n ë n­íc ta trong thêi gian qua ch­a thùc sù trë thµnh c«ng cô kiÓm so¸t h÷u hiÖu trong nÒn kinh tÕ nh­ng còng ®· h×nh thµnh mét c¬ chÕ kiÓm so¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Cïng víi c¸c C«ng ty kiÓm to¸n kh¸c trong n­íc nh­ VACO, c¸c C«ng ty kiÓm to¸n Quèc tÕ, AASC ®· kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr­êng kiÓm to¸n cßn rÊt míi mÎ nµy. Víi nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong thêi gian qua phÇn nµo ®· chøng tá sù thµnh c«ng v­ît bËc cña AASC. Ban ®Çu khi míi thµnh lËp C«ng ty chØ cã 8 thµnh viªn, vèn ho¹t ®éng kinh doanh rÊt Ýt ái, nay C«ng ty ®· më réng m¹ng l­íi kinh doanh tíi kh¾p n¬i trong c¶ n­íc, doanh thu kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m, sè l­îng nh©n viªn vµ céng t¸c viªn ®­îc ®µo t¹o chuyªn s©u, cã bµi b¶n… §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®ã kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn vai trß l·nh ®¹o cña Ban Gi¸m ®èc C«ng ty, hä lµ nh÷ng ng­êi tiªn phong trong c«ng cuéc t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng, lµ nh÷ng ng­êi trô cét chÝnh cho sù ph¸t triÓn cña C«ng ty. Ban Gi¸m ®èc C«ng ty ®· ®iÒu hµnh, ®iÒu phèi ho¹t ®éng t¹i V¨n phßng còng nh­ t¹i c¸c Chi nh¸nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ; tham chñ ®éng trùc tiÕp trong viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n chiÕn l­îc cho c¸c C«ng ty kh¸ch hµng vµ lªn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cho c¸c Phßng nghiÖp vô; trùc tiÕp kiÓm tra, gi¸m s¸t kÕt qu¶ kiÓm to¸n do kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn t¹i c¸c C«ng ty kh¸ch hµng ; ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi nh©n viªn cña m×nh… v× vËy ho¹t ®éng cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua lu«n ®i vµo nÒ nÕp vµ quy cñ. Gãp phÇn vµo nh÷ng thµnh c«ng cña C«ng ty cßn ph¶i kÓ ®Õn ®éi ngò nh©n viªn lµnh nghÒ, ®Çy nhiÖt huyÕt. Tham gia vµo c¸c cuéc kiÓm to¸n cña C«ng ty ®Òu cã nh÷ng kiÓm to¸n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng. §éi ngò nh©n viªn trong trong nh÷ng n¨m qua lu«n ®­îc ®µo t¹o, båi d­ìng kiÕn thøc chuyªn m«n, cËp nhËt víi nh÷ng thay ®æi cña thêi ®¹i, lµm viÖc víi tinh thÇn cao, lu«n ý thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô vµ t¹o uy tÝn ®èi víi C«ng ty kh¸ch hµng. §Æc biÖt víi sù trÎ ho¸ ®éi h×nh nh©n viªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· gióp C«ng ty gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng khã kh¨n tr­íc ®©y v× hä cã ®ñ nh÷ng kiÕn thøc b¾t nhÞp víi thêi ®¹i, s½n sµng ®i kh¾p n¬i khi c«ng viÖc cÇn. MÆc dï cã nh÷ng b­íc tiÕn lín trong c¸c lÜnh vùc kinh doanh song C«ng ty AASC kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng kiÓm to¸n: Mét trong nh÷ng khã kh¨n hiÖn nay lµ sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c C«ng ty kh¸c ho¹t ®éng trong cïng lÜnh vùc. Sù ra ®êi cña c¸c C«ng ty kiÓm to¸n t­ nh©n còng nh­ c¸c C«ng ty kiÓm to¸n cã uy tÝn l©u nay trªn thÞ tr­êng ®· t¹o nªn mét m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt. §Ó ®øng v÷ng ®­îc trªn thÞ tr­êng ®ång thêi gi÷ ®­îc c¸c kh¸ch hµng quen thuéc, C«ng ty buéc ph¶i n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô vµ nhiÒu khi ph¶i h¹ gi¸ phÝ kiÓm to¸n tíi møc rÊt thÊp, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ chÊt l­îng kiÓm to¸n sÏ kh«ng thÓ tèt h¬n vµ doanh thu cña C«ng ty v× thÕ còng bÞ ¶nh h­ëng. Thªm vµo ®ã, vÒ phÝa Nhµ n­íc, hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng kiÓm to¸n vÉn thùc sù ch­a æn ®Þnh. C¸c ChuÈn mùc KÕ to¸n, KiÓm to¸n ch­a ®­îc ban hµnh ®Çy ®ñ, do vËy C«ng ty vÉn ph¶i dùa nhiÒu vµo c¬ së c¸c ChuÈn mùc KÕ to¸n, KiÓm to¸n Quèc tÕ ®­îc thõa nhËn réng r·i. C¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é KÕ to¸n cßn nhiÒu bÊt cËp, m©u thuÉn víi thùc tÕ … còng lµ nh÷ng khã kh¨n trong kiÓm to¸n cña C«ng ty. MÆt kh¸c, ë n­íc ta hiÖn nay nhu cÇu kiÓm to¸n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ ch­a nhiÒu. Trõ nh÷ng C«ng ty cã quy m« lín, c¸c C«ng ty mµ Nhµ n­íc yªu cÇu ph¶i kiÓm to¸n b¾t buéc míi kiÓm to¸n th× cßn l¹i c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vÉn ch­a ý thøc ®­îc nhu cÇu kiÓm to¸n ®èi víi hä. Hä lu«n cã t©m lý cè g¾ng gi÷ kÝn th«ng tin. §iÒu ®ã g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá cho C«ng ty kiÓm to¸n khi t×m kiÕm kh¸ch hµng. §èi víi c¸c C«ng ty ®­îc kiÓm to¸n, khi kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm to¸n còng ®· g©y c¶n trë lín cho C«ng ty. VÝ dô nh­ th¸i ®é dÌ dÆt, thiÕu hîp t¸c cña kh¸ch hµng, g©y khã dÔ ®èi víi kiÓm to¸n viªn, hoÆc cung cÊp c¸c th«ng tin kh«ng chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ… §iÒu nµy dÉn ®Õn kÕt qu¶ kiÓm to¸n ®· ph¶n ¸nh kh«ng thùc sù trung thùc, hîp lý, kh¸ch quan , cã nhiÒu tr­êng hîp kÕt qu¶ ®ã kh«ng nhÊt trÝ víi kÕt qu¶ kiÓm tra cña c¬ quan thuÕ. ChÝnh v× vËy mµ rñi ro kiÓm to¸n khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n lµ rÊt cao vµ C«ng ty còng ®· kh«ng Ýt lÇn gÆp ph¶i nh÷ng tr­êng hîp nh­ vËy. Khã kh¨n n÷a trong kiÓm to¸n C«ng ty kh¸ch hµng lµ hiÖn nay mÆc dï C«ng ty AASC ®· x©y dùng quy tr×nh kiÓm to¸n chung cho c¸c kh¸ch hµng cña m×nh song quy tr×nh ®ã vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp khi øng dông vµo thùc tÕ. Khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn nhiÒu khi ph¶i sö dông kinh nghiÖm kiÓm to¸n cña m×nh ®Ó kiÓm to¸n . Râ rµng khã kh¨n nµy còng c¶n trë chÊt l­îng kiÓm to¸n cña AASC. 1.2 Bµi häc kinh nghiÖm tõ kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng t¹i AASC: Qua thùc tiÔn kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh cho kú kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n ngµy 31/12/2002 t¹i kh¸ch hµng cña AASC (C«ng ty ABC) cho thÊy: thùc tÕ kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng ®­îc thùc hiÖn thèng nhÊt theo quy tr×nh kiÓm to¸n chung còng nh­ quy tr×nh kiÓm to¸n ®­îc AASC x©y dùng, tõ kh©u lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n, thùc hiÖn kiÓm to¸n ®Õn kh©u kÕt thóc kiÓm to¸n. C¸c thñ tôc kiÓm to¸n lu«n ®­îc vËn dông mét c¸ch linh ho¹t trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. C«ng ty AASC ®· tu©n thñ c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam còng nh­ c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n quèc tÕ ®­îc thõa nhËn. Cô thÓ nh­ sau: FGiai ®o¹n chuÈn bÞ kiÓm to¸n: §Ó chuÈn bÞ cho cuéc kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn b¾t ®Çu víi viÖc tiÕp cËn kh¸ch hµng, sau ®ã lµ lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n. TiÕp cËn kh¸ch hµng lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn cña quy tr×nh kiÓm to¸n. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc tiÕp cËn kh¸ch hµng lµ t×m kiÕm thªm nh÷ng kh¸ch hµng míi vµ gi÷ v÷ng uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng cò, ngay tõ ®Çu C«ng ty AASC ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy. B¾t ®Çu lµ viÖc göi th­ chµo hµng tíi c¸c kh¸ch hµng kiÓm to¸n, th­ chµo hµng ®¬n gi¶n, xóc tÝch nh­ng nªu bËt lªn ®­îc søc thu hót ®èi víi c¸c kh¸ch hµng. ViÖc tiÕp cËn kh¸ch hµng kh«ng dËp khu«n, m¸y mãc mµ linh ho¹t tuú thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a c«ng ty vµ kh¸ch hµng. Th­êng lµ Ban l·nh ®¹o C«ng ty ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm nµy. Thùc tÕ cho thÊy viÖc tiÕp cËn kh¸ch hµng ®­îc tiÕn hµnh nhanh, gän, nhanh chãng ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång kiÓm to¸n. Khi ký kÕt hîp ®ång kiÓm to¸n, C«ng ty còng ®· tu©n thñ theo luËt ®Þnh hiÖn hµnh, phï hîp víi chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 210 “Hîp ®ång kiÓm to¸n”. Khi lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n, tÝnh thËn träng nghÒ nghiÖp buéc kiÓm to¸n viªn ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c b­íc tõ thu thËp th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng, vÒ c¬ së ph¸p lý cña kh¸ch hµng cho tíi viÖc t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, ®¸nh gi¸ rñi ro träng yÕu. §èi víi c¸c kh¸ch hµng th­êng niªn, kiÓm to¸n viªn th­êng cËp nhËt tõ hå s¬ kiÓm to¸n chung, c¸c vÊn ®Ò thay ®æi ®Òu ®­îc kiÓm to¸n viªn ghi l¹i (C«ng ty ABC). Cßn ®èi víi c¸c kh¸ch hµng míi, kiÓm to¸n viªn t×m hiÓu th«ng qua viÖc pháng vÊn Ban Gi¸m ®èc, quan s¸t ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng, hoÆc nhê chuyªn gia khi cÇn thiÕt… ViÖc t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®­îc tiÕn hµnh kh¸ ®Çy ®ñ. C¸c th«ng tin míi vÒ sù thay ®æi HTKSNB ®Òu ®­îc kiÓm to¸n viªn thu thËp vµ ghi l¹i. M« h×nh ®¸nh gi¸ møc ®é träng yÕu cña C«ng ty ®­îc ®¸nh gi¸ hîp lý. Tuy míi chØ lµ nh÷ng thö nghiÖm ban ®Çu nh­ng nh×n chung thùc sù hiÖu qu¶ trong viÖc gióp kiÓm to¸n viªn ®Þnh h­íng c¸c c«ng viÖc kiÓm to¸n còng nh­ viÖc ®­a ra c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh dùa vµo møc ®é träng yÕu ®èi víi tõng kho¶n môc. Nh­ vËy, c¸c c«ng viÖc mµ kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn trong kh©u lËp kÕ ho¹ch ®· tu©n thñ ®Çy ®ñ chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 300 “LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n”. FGiai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n: Sau khi lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n, ®ång thêi ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c kiÓm to¸n viªn vµ lªn lÞch kiÓm to¸n c¸c kh¸ch hµng, kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm tra chi tiÕt mét c¸ch toµn diÖn c¸c kho¶n môc trªn B¸o c¸o tµi chÝnh theo quy tr×nh kiÓm to¸n chung ®· ®­îc x©y dùng. KiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng còng ®­îc thiÕt kÕ mét c¸ch chÆt chÏ theo quy tr×nh kiÓm to¸n chung. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, tr­ëng nhãm kiÓm to¸n lu«n b¸m s¸t tiÕn tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña c¸c trî lý ®Ó kiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn vµ chÊt l­îng c«ng viÖc. C¸c vÊn ®Ò ph¸t hiÖn lu«n ®­îc ®­a ra th¶o luËn ®Ó t×m ra h­íng gi¶i quyÕt. KiÓm to¸n viªn còng ®· sö dông kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó kiÓm to¸n nh­ quy tr×nh ph©n tÝch trªn B¸o c¸o tµi chÝnh, thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt sè d­… Thùc tÕ khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng t¹i C«ng ty ABC cho thÊy c«ng viÖc kiÓm to¸n chi tiÕt thùc hiÖn ch­a thùc sù ®Çy ®ñ. KiÓm to¸n viªn chñ yÕu kiÓm tra chi tiÕt tÝnh hîp lý, chÝnh x¸c cña c¸c con sè ghi sæ mµ ch­a thùc hiÖn c¸c thñ tôc kiÓm tra kh¸c nh»m ph¸t hiÖn c¸c sai sãt nh­ liÖu c¸c kho¶n dù phßng ®­îc lËp cã thùc sù thuéc quyÒn së h÷u cña C«ng ty hay kh«ng, C«ng ty ®· trÝch lËp dù phßng mét c¸ch ®Çy ®ñ kh«ng… FGiai ®o¹n kÕt thóc kiÓm to¸n: KÕt thóc kiÓm to¸n lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña cuéc kiÓm to¸n. Giai ®o¹n nµy còng ®­îc kiÓm to¸n viªn tu©n thñ chÆt chÏ theo quy tr×nh kiÓm to¸n chung. §Ó h×nh thµnh nªn ý kiÕn cña m×nh vÒ c¸c kho¶n dù phßng trªn B¸o c¸o kiÓm to¸n, tr­íc ®ã kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh rµ so¸t vµ ®¸nh gi¸ l¹i c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, kiÓm tra c¸c chªnh lÖch gi÷a sè liÖu kiÓm to¸n víi sè liÖu trªn sæ s¸ch kÕ to¸n, so¸t xÐt c¸c sù kiÖn sau ngµy kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n, hoµn thiÖn c¸c giÊy tê lµm viÖc cña kiÓm to¸n viªn .Tr­êng hîp cã sù chªnh lÖch cÇn ph¶i ®iÒu chØnh, kiÓm to¸n viªn ®­a ra bót to¸n ®iÒu chØnh ®èi víi kho¶n môc trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty kh¸ch hµng. §èi víi c¸c bót to¸n ®iÒu chØnh, sau khi cã sù tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng, ®ång thêi c¨n cø vµo møc ®é träng yÕu cña c¸c kho¶n môc sÏ lµ c¨n cø ®Ó kiÓm to¸n viªn h×nh thµnh ý kiÕn trªn B¸o c¸o kiÓm to¸n. Trong tr­êng hîp cã sù yªu cÇu tõ phÝa kh¸ch hµng trong vÊn ®Ò t­ vÊn sau kiÓm to¸n, C«ng ty sÏ ph¸t hµnh th­ qu¶n lý tíi kh¸ch hµng. Nh×n chung c¸c c«ng viÖc trong giai ®o¹n kÕt thóc kiÓm to¸n ®­îc kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh hîp lý, nhanh gän. B¸o c¸o kiÓm to¸n cña C«ng ty AASC ®­îc tr×nh bµy ng¾n gän, sóc tÝch, lËp luËn chÆt chÏ, râ rµng, phï hîp víi ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 700 vÒ “ B¸o c¸o kiÓm to¸n”. II. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng. Cã thÓ nãi sù ra ®êi cña c¸c C«ng ty KiÓm To¸n ViÖt Nam tõ ®Çu thËp niªn 90 ®· më ra mét h­íng ®i míi cho lÜnh vùc KiÓm To¸n. Sau h¬n 10 n¨m ho¹t ®éng, mét thêi gian kh«ng ph¶i lµ nhiÒu nh­ng c¸c C«ng ty KiÓm to¸n §éc lËp ®· ®¹t ®­îc mét khèi l­îng c«ng viÖc ®¸ng khÝch lÖ. Sù ra ®êi cña KiÓm to¸n §éc lËp ®· kh¼ng ®Þnh vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ Quèc d©n trong viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng, cã thùc sù lµnh m¹nh hay kh«ng, cã ®ñ tin t­ëng víi c¸c nhµ ®Çu t­ hay kh«ng…®iÒu ®ã chØ cã thÓ kh¼ng ®Þnh qua ho¹t ®éng kiÓm to¸n. Nãi c¸ch kh¸c, KiÓm to¸n chÝnh lµ mét c«ng cô s¾c bÐn ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ Nhµ n­íc ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng m¹nh. Tuy nhiªn, xÐt cho cïng th× ®©y vÉn chØ lµ mét lo¹i h×nh dÞch vô cßn rÊt míi mÎ. So víi bÒ dµy lÞch sö cña ngµnh kiÓm to¸n trªn thÕ giíi, KiÓm to¸n §éc lËp t¹i ViÖt Nam cßn qu¸ non trÎ, søc c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty KiÓm to¸n Quèc TÕ ch­a cao, uy tÝn trªn thÞ tr­êng ch­a ®­îc më réng, ho¹t ®éng kiÓm to¸n cßn nhiÒu bÊt cËp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn. Do vËy, ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn tr­êng Quèc tÕ, KiÓm to¸n §éc lËp ë n­íc ta ph¶i tù t×m cho m×nh mét h­íng ®i míi, mét trong nh÷ng h­íng ®i ®ã lµ ph¶i tù hoµn thiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n ë ViÖt Nam. Thªm vµo ®ã, trong xu thÕ héi nhËp thÕ giíi hiÖn nay, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sÏ kh«ng thÓ ®øng v÷ng nÕu kh«ng tù hoµ nhËp. Sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi, cña c¸c liªn minh ®a Quèc Gia ®· chøng tá xu thÕ toµn cÇu ho¸ lµ mét tÊt yÕu. ChÝnh v× vËy trong nh÷ng n¨m qua ViÖt Nam ®· kh«ng ngõng xóc tiÕn héi nhËp. Sau khi Mü b·i bá lÖnh cÊm vËn ®èi víiViÖt Nam, ViÖt Nam ®· b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi còng nh­ c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­ quü tiÒn tÖ thÕ giíi (IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB), tham gia khu mËu dÞch tù do ASEAN, AFTA, APEC vµ trong t­¬ng lai sÏ tiÕp tôc tiÕn tr×nh héi nhËp ®Æc biÖt lµ gia nhËp vµi tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi ( WTO ) . Sù héi nhËp nµy mang ®Õn cho ViÖt Nam rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn cã lîi trong nÒn kinh tÕ n­íc nhµ. Song kÐo theo víi nã lµ buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i c¶i thiÖn kü thuËt ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh. KiÓm to¸n ViÖt nam kh«ng n»m ngoµi xu thÕ ®ã. §øng tr­íc c¬ héi më réng thÞ phÇn song ph¶i ®èi ®Çu víi c¸c C«ng ty kiÓm to¸n Quèc tÕ lín m¹nh, bÊt k× C«ng ty KiÓm to¸n nµo ë ViÖt Nam còng ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n, tr­íc hÕt lµ ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n ph¶i hiÖu qu¶ vµ linh ho¹t. Cã nh­ vËy kiÓm to¸n ViÖt Nam míi cã thÓ ®øng v÷ng ®­îc trong mét xu thÕ toµn cÇu ho¸ nh­ hiÖn nay. TiÕp theo, mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n kiÓm to¸n nãi chung còng nh­ quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n môc nãi riªng ®ã lµ m«i tr­êng ph¸p lý t¹i ViÖt Nam ch­a thùc sù t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ kiÓm to¸n ho¹t ®éng. HiÖn nay n­íc ta ®· ban hµnh ®­îc mét sè ChuÈn mùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n nh­ng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp khi ®i vµo thùc tÕ, ch­a t¹o ra ®­îc mét hµnh lang ph¸p lý ®Çy ®ñ cho ho¹t ®éng kiÓm to¸n, ®iÒu ®ã ®· lµm cho c«ng viÖc kiÓm to¸n cña kiÓm to¸n viªn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. §Ó h¹n chÕ nh÷ng bÊt cËp cña chÕ ®é th× C«ng ty kiÓm to¸n nhÊt thiÕt ph¶i tù hoµn thiÖn qui tr×nh kiÓm to¸n cho m×nh. Ngoµi ra, qua thùc tÕ kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh t¹i c¸c c«ng ty kh¸ch hµng nãi chung còng nh­ qua kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng t¹i c«ng ty ABC do AASC thùc hiÖn cho thÊy quy tr×nh kiÓm to¸n cßn nhiÒu h¹n chÕ. VÝ dô nh­ viÖc t×m hiÓu, ®¸nh gi¸ HTKSNB ch­a thùc sù ®Çy ®ñ; c¸c thñ tôc ph©n tÝch khi kiÓm to¸n ch­a mang l¹i hiÖu qu¶ cao theo ®óng tÇm quan träng cña nã; khi kiÓm tra chi tiÕt c¸c kho¶n môc dù phßng kiÓm to¸n viªn míi chØ tËp trung vµo viÖc kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c, trung thùc, hîp lÖ cña c¸c sè d­, ch­a ®i s©u kiÓm tra c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh còng nh­ tÝnh hiÖn h÷u cña c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh… H¬n thÕ n÷a, quy tr×nh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc C«ng ty thiÕt kÕ chung cho mäi kh¸ch hµng nªn râ rµng kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt ®­îc, nhÊt lµ nh÷ng kh¸ch hµng kinh doanh trong c¸c lÜnh vùc mang tÝnh ®Æc thï. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu ®ã, nhu cÇu hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n sao cho khoa häc h¬n, phï hîp h¬n lµ thùc sù cÇn thiÕt kh«ng chØ ®èi víi c«ng ty AASC mµ cßn ®èi víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty kiÓm to¸n kh¸c. Mét quy tr×nh kiÓm to¸n hiÖu qu¶ lu«n lµ mét lîi thÕ ®èi víi bÊt kú mét C«ng ty kiÓm to¸n nµo. Nã kh«ng nh÷ng cho phÐp C«ng ty kiÓm to¸n gi¶m bít chi phÝ mµ cßn gi¶m thiÓu rñi ro, t¹o uy tÝn víi kh¸ch hµng, ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña c¸c kh¸ch hµng kiÓm to¸n. §Ó hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n nãi chung ph¶i hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n ®èi víi tõng kho¶n môc. Quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng t¹i C«ng ty AASC hiÖn ch­a thùc sù cã hiÖu qu¶, do vËy cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng. III. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh t¹i C«ng ty AASC Tõ nh÷ng kiÕn thøc ®· häc t¹i nhµ tr­êng, trªn c¬ së nh÷ng hiÓu biÕt thùc tÕ khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng t¹i AASC, Em xin nªu mét sè nhËn xÐt vµ nh÷ng ®Ò xuÊt hy väng sÏ gãp phÇn vµo viÖc hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh nãi chung, quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng nãi riªng t¹i C«ng ty AASC. 1.Hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n chuÈn ®èi víi c¸c kho¶n dù phßng C¸c kho¶n dù phßng tuy ph¸t sinh kh«ng nhiÒu t¹i c¸c kh¸ch hµng cña AASC nh­ng thùc sù ®ã lµ nh÷ng kho¶n mµ C«ng ty kh¸ch hµng rÊt dÔ ®iÒu chØnh thªm bít v× c¸c kho¶n nµy liªn quan ®Õn nhiÒu lîi Ých cña chÝnh c¸c kh¸ch hµng. Do liªn quan ®Õn lîi Ých cña kh¸ch hµng, c¸c kh¸ch hµng cã thÓ ghi kh«ng ®óng sù thùc ®èi víi c¸c kho¶n dù phßng nh»m h¹ch to¸n t¨ng chi phÝ ®Ó lµm gi¶m lîi nhuËn, tõ ®ã gi¶m thuÕ thu nhËp ph¶i nép Nhµ n­íc. C¸c kho¶n dù phßng chÝnh lµ nguyªn do n¶y sinh rÊt nhiÒu sai ph¹m vµ khã cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc chóng, do vËy rñi ro khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng th­êng cao. ý thøc ®­îc vÊn ®Ò ®ã, C«ng ty AASC ®· thiÕt kÕ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n ®èi víi c¸c kho¶n dù phßng.Tuy nhiªn, quy tr×nh chuÈn ®èi víi c¸c kho¶n dù phßng ch­a ®­îc x©y dùng. KiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng chØ ®­îc thiÕt kÕ chung khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n môc cã liªn quan. VÝ dô nh­ kiÓm to¸n kho¶n môc ®Çu t­ tµi chÝnh trong ®ã cã dù phßng ®Çu t­ tµi chÝnh(ng¾n h¹n, dµi h¹n), kiÓm to¸n c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng cã dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi, kiÓm to¸n hµng tån kho cã dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.VÉn biÕt lµ cÇn cã sù phèi kÕt khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng víi mçi kho¶n môc liªn quan nh­ng cã thÓ sÏ tèt h¬n nÕu x©y dùng mét quy tr×nh chuÈn ®Ó kiÓm to¸n riªng c¸c kho¶n dù phßng.ViÖc thiÕt kÕ ®ã sÏ gióp C«ng ty kiÓm to¸n cã thÓ thùc hiÖn kiÓm to¸n tèt h¬n, chÆt chÏ h¬n c¸c kho¶n dù phßng ®­îc trÝch lËp t¹i c¸c C«ng ty kh¸ch hµng vµ tõ ®ã h¹n chÕ ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò thiÕu sãt khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng mµ tr­íc ®©y C«ng ty ®· x©y dùng. Cô thÓ: c¸c thñ tôc kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng ch­a ®­îc ®¸nh gi¸ cao,viÖc kiÓm tra chØ lµ ®èi chiÕu c¸c gi¸ trÞ ghi sæ cuèi kú ®èi víi nh÷ng kho¶n dù phßng mµ kh¸ch hµng ®· lËp. Cßn ®èi víi c¸c kho¶n dù phßng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ph¶i trÝch lËp nh÷ng kh¸ch hµng ®· bá sãt ch­a trÝch lËp ( xem xÐt ®iÒu kiÖn trÝch lËp) th× c«ng ty ch­a thiÕt kÕ c¸c thñ tôc ®Ó kiÓm tra chi tiÕt. Do vËy viÖc ph¸t hiÖn c¸c sai sãt chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm cña kiÓm to¸n viªn. Tuy nhiªn cho dï kh¶ n¨ng ph¸n xÐt vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña kiÓm to¸n viªn cao th× vÉn cã kh¶ n¨ng cßn nh÷ng khiÕm khuyÕt. Bªn c¹nh ®ã chÕ ®é kiÓm to¸n ®èi víi c¸c kho¶n dù phßng lu«n ph¶i thay ®æi. TiÕp theo Th«ng t­ sè 64/TT- BTC quy ®Þnh vÒ viÖc trÝch lËp vµ xö lý c¸c kho¶n dù phßng lµ Th«ng t­ 107/TT-BTC l¹i cã quy ®Þnh kh¸c khi xö lý dù phßng, tiÕp theo n÷a lµ c¸c ChuÈn mùc kÕ to¸n míi ®­îc ban hµnh trong ®ã ChuÈn mùc hµng tån kho còng cã quy ®Þnh míi vÒ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Sù thay ®æi liªn tôc ®ã ®· lµm ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn quy tr×nh kiÓm to¸n cña c«ng ty. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng nªn ®­îc bæ sung cËp nhËt lµm nÒn t¶ng cho ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n viªn trong C«ng ty. Theo ®ã ch­¬ng tr×nh cã thÓ bæ sung theo h­íng thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh theo c¸c môc tiªu kiÓm to¸n kÕt hîp víi c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ c¸c kho¶n dù phßng cña Bé Tµi chÝnh vµ c¸c quy t¾c trong ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam. Víi tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kiÓm to¸n nhiÒu n¨m th× viÖc thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh kiÓm to¸n chuÈn ®èi víi c¸c kho¶n dù phßng t¹i C«ng ty AASC lµ hoµn toµn cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc 2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ HTKSNB cña c¸c c«ng ty kh¸ch hµng. T×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ HTKSNB ®­îc thùc hiÖn trong giai ®o¹n ®Çu tiªn cña quy tr×nh kiÓm to¸n ( lËp KHKT). Trong giai ®o¹n nµy kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh thu thËp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt liªn quan ®Õn HTKSNB cña kh¸ch hµng gåm: m«i tr­êng kiÓm so¸t, hÖ thèng kÕ to¸n, kiÓm to¸n néi bé vµ c¸c thñ tôc kiÓm so¸t. ViÖc t×m hiÓu hÖ thèng KSNB cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c thñ tôc kiÓm to¸n nh»m gi¶m c¸c rñi ro kiÓm to¸n xuèng thÊp ®Õn møc cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Qua t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña c«ng ty ABC cho thÊy viÖc t×m hiÓu HTKSNB ®­îc tiÕn hµnh song ch­a s©u. T×m hiÓu HTKSNB chñ yÕu th«ng qua pháng vÊn ban G§. C¸c tµi liÖu thu thËp ®­îc l¹i rÊt Ýt trong hå s¬ kiÓm to¸n, chñ yÕu chØ gåm c¸c b¶n sao vÒ quy chÕ qu¶n lý, quy chÕ ho¹t ®éng tµi chÝnh, B¸o c¸o tµi chÝnh, Biªn b¶n häp Héi ®ång Qu¶n trÞ… C¸c th«ng tin thu ®­îc ®Òu ®­îc xÕp hÕt vµo mét File hå s¬ th­êng niªn, kh«ng cã sù ch¾t läc, ph©n tÝch, tæng hîp, ®iÒu nµy sÏ g©y c¶n trë tíi c¸c lÇn kiÓm to¸n tiÕp theo khi ph¶i t×m kiÕm nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, nhÊt lµ c«ng viÖc cã thÓ ®­îc giao cho ng­êi kh¸c thùc hiÖn. ViÖc x©y dùng mét hÖ thèng c¸c c©u hái ®Ó t×m hiÓu HTKSNB ®èi víi c¸c kho¶n môc ®· ®­îc C«ng ty AASC thiÕt kÕ song ch­a thùc sù hiÖu qu¶. B¶ng c©u hái ®­îc l­u tr÷ trªn hå s¬ kiÓm to¸n cña mçi kh¸ch hµng nh­ng nhiÒu khi kh«ng cã dÊu hiÖu cña c«ng t¸c kiÓm tra ( ®¸nh dÊu tÝch). §èi víi c¸c kho¶n dù phßng, do viÖc kiÓm to¸n c¸c kho¶n nµy lµ kh«ng nhiÒu nªn hÖ thèng c¸c c©u hái ch­a ®­îc thiÕt kÕ mét c¸ch ®Çy ®ñ. Cßn ®èi víi viÖc ®¸nh gi¸ HTKSNB : t¹i C«ng ty, trong mçi cuéc kiÓm to¸n ®Òu thùc hiÖn c«ng viÖc nµy, tuy nhiªn møc ®é ®¸nh gi¸ chØ mang tÝnh kh¸i qu¸t, kh«ng chi tiÕt vµ th­êng kh«ng l­u l¹i trªn giÊy tê lµm viÖc, viÖc ®¸nh gi¸ chñ yÕu qua sù ph¸n xÐt cña kiÓm to¸n viªn. theo Em, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kiÓm to¸n vµ n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ c«ng t¸c kiÓm to¸n, trong c«ng viÖc t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ HTKSNB sÏ tèt h¬n nÕu kiÓm to¸n viªn më réng c¸c kü thuËt kiÓm to¸n, kh«ng chØ qua pháng vÊn Ban Gi¸m ®èc kh¸ch hµng mµ thùc hiÖn ®iÒu tra ®èi víi hÖ thèng kÕ to¸n toµn C«ng ty. ViÖc t×m hiÓu cã thÓ thùc hiÖn qua viÖc ®­a ra mét hÖ thèng c¸c c©u hái t¾t l­îc Cã/ kh«ng. Sau khi cã ®­îc th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, kiÓm to¸n viªn nªn tãm t¾t l¹i c¸c th«ng tin ®ã d­íi B¶ng t­êng thuËt hoÆc L­u ®å. Nh­ vËy võa ®¹t ®­îc sù hiÓu biÕt ®Çy ®ñ, võa lµm c¬ së h×nh thµnh nªn c¸c ý kiÕn t­ vÊn cho kh¸ch hµng. C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn t×nh h×nh kinh doanh, c¬ së ph¸p lý cña kh¸ch hµng nªn ch¾t läc vµ s¾p xÕp cÈn thËn trong c¸c File ®Ó tiÖn theo dâi. C«ng viÖc ®¸nh gi¸ HTKSNB nªn l­u l¹i nh÷ng ®¸nh gi¸ cña kiÓm to¸n viªn . §èi víi c¸c kho¶n dù phßng, sÏ hiÖu qu¶ h¬n khi hÖ thèng c©u hái ®­îc thiÕt lËp nh»m t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ HTKSNB . C¸c c©u hái cã thÓ lµ: wH¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng cã ®­îc theo dâi chi tiÕt theo tõng lo¹i kh«ng. wC¬ së trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng lµ g×, cã tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ trÝch lËp vµ xö lý c¸c kho¶n dù phßng kh«ng. wGi¸ trÞ thÞ tr­êng cã ®­îc theo dâi ®Ó ®¶m b¶o ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ chóng mét c¸ch kÞp thêi kh«ng. wC¸c kho¶n dù phßng cã thùc sù tån t¹i t¹i ngµy 31/12 kh«ng. wCã më sæ phô theo dâi kh«ng, cã ®èi chiÕu gi¸ trÞ thÞ tr­êng víi gi¸ trÞ ghi sæ vµo thêi ®iÓm cuèi niªn ®é kÕ to¸n kh«ng… 3. ViÖc ¸p dông c¸c thñ tôc ph©n tÝch trong quy tr×nh kiÓm to¸n. ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam sè 520 quy ®Þnh: “ kiÓm to¸n viªn ph¶i thùc hiÖn quy tr×nh ph©n tÝch khi lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n vµ gi¸m ®èc, so¸t xÐt tæng thÓ vÒ cuéc kiÓm to¸n. Quy tr×nh ph©n tÝch còng ®­îc thùc hiÖn ë c¸c giai ®o¹n kh¸c trong quy tr×nh kiÓm to¸n”. T¹i C«ng ty AASC, qua kiÓm to¸n ®èi víi C«ng ty ABC cho thÊy, thñ tôc ph©n tÝch ®­îc ¸p dông trong c¸c giai ®o¹n cña cuéc kiÓm to¸n. Tuy nhiªn, kiÓm to¸n viªn chØ ph©n tÝch ë møc ®é c¬ b¶n, ®ã lµ so s¸nh chªnh lÖch ®Çu kú, cuèi kú cña c¸c kho¶n môc trªn B¸o c¸o tµi chÝnh ®Ó xem nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng, ®ång thêi ph©n tÝch mét sè chØ suÊt tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch nh­ vËy sÏ cho phÐp kiÓm to¸n viªn cã ®­îc c¸i nh×n cô thÓ h¬n sau khi t×m hiÓu vÒ HTKSNB cña kh¸ch hµng. Song sÏ kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c nÕu chØ ph©n tÝch mét vµi biÕn ®éng nh­ vËy. Tr­êng hîp kiÓm to¸n cô thÓ ®èi víi tõng kho¶n môc trªn B¸o c¸o tµi chÝnh sÏ hiÖu qu¶ h¬n khi kiÓm to¸n viªn sö dông quy tr×nh ph©n tÝch trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c tû suÊt liªn quan trùc tiÕp ®Õn kho¶n môc ®Êy. VÝ dô ph©n tÝch tû suÊt dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi / tæng c¸c kho¶n ph¶i thu, tû suÊt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho/ tæng hµng tån kho, tû suÊt quay vßng vèn, quay vßng hµng tån kho… Ngoµi ra, mäi vÊn ®Ò ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kiÓm to¸n viªn nªn tr×nh bµy trªn giÊy tê lµm viÖc. Thùc tÕ cho thÊy khi ph©n tÝch kiÓm to¸n viªn chØ ®­a ra b¶ng so s¸nh mµ ch­a cã ®­îc nh÷ng nhËn xÐt tæng qu¸t, hÇu nh­ nh÷ng nhËn ®Þnh kiÓm to¸n viªn thu ®­îc chØ ®­îc tæng kÕt qua trùc quan. 4. Hoµn thiÖn kiÓm to¸n chi tiÕt c¸c kho¶n dù phßng T¹i C«ng ty AASC, c¸c thñ tôc kiÓm to¸n chi tiÕt ®­îc thiÕt kÕ ®Õn tõng kho¶n môc trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. C¸c kho¶n dù phßng còng ®­îc thiÕt kÕ theo c¸c kho¶n môc cã liªn quan ( kho¶n môc ®Çu t­ tµi chÝnh, ph¶i thu kh¸ch hµng, hµng tån kho ). ViÖc thiÕt kÕ c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt nh»m kiÓm tra sè d­ cña c¸c kho¶n dù phßng trªn B¸o c¸o tµi chÝnh t¹i AASC phÇn nµo ®· ®Þnh h­íng cho kiÓm to¸n viªn nh÷ng c«ng viÖc ®Ó ph¸t gian lËn, sai sãt. Tuy nhiªn, nh­ ®· ph©n tÝch, c¸c kho¶n dù phßng chØ lµ mét phÇn nhá khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n môc ®Çu t­ tµi chÝnh, ph¶i thu kh¸ch hµng, hµng tån kho nªn c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt chØ ®­îc thiÕt kÕ mét c¸ch s¬ l­îc. Cô thÓ nh­ sau: v§èi víi dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh: theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t­ 107/ 2001/TT-BTC quy ®Þnh vÒ viÖc trÝch lËp vµ xö lý c¸c kho¶n dù phßng, c¸c lo¹i chøng kho¸n gi¶m gi¸ ®­îc trÝch lËp dù phßng bao gåm: c¸c chøng kho¸n cña doanh nghiÖp ®Çu t­ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®­îc mua b¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nh­ vËy, dùa vµo nh÷ng quy ®Þnh ®ã kiÓm to¸n viªn sÏ tiÕn hµnh xem xÐt c¶ tÝnh tu©n thñ còng nh­ tÝnh chÝnh x¸c trong viÖc trÝch lËp dù phßng cña kh¸ch hµng. theo quy tr×nh kiÓm to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­, ®èi víi c¸c lo¹i chøng kho¸n ®­îc chÊp nhËn, thñ tôc kiÓm to¸n ®­îc thiÕt kÕ ®Ó kiÓm tra chi tiÕt lµ ®èi chiÕu gi¸ ghi sæ víi gi¸ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n vµo thêi ®iÓm kho¸ sæ kÕ to¸n. C«ng viÖc nµy nh»m kiÓm tra xem liÖu chøng kho¸n cã thùc sù bÞ gi¶m gi¸ hay kh«ng. Tuy nhiªn, nÕu chØ kiÓm tra nh­ vËy kiÓm to¸n viªn cã thÓ sÏ bá sãt nh÷ng chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng bÞ gi¶m gi¸ nh­ng C«ng ty kh¸ch hµng ch­a ®­a vµo dù phßng. MÆt kh¸c, thñ tôc ®Ó kiÓm tra mÖnh gi¸ chøng kho¸n ghi sæ hay kiÓm tra tÝnh hiÖn h÷u ph¸t sinh vÉn ch­a ®­îc thiÕt kÕ. §iÒu nµy cho thÊy nÕu chØ kiÓm tra gi¸ trªn thÞ tr­êng vµo thêi ®iÓm 31/12 th× kÕt luËn kiÓm to¸n sÏ kh«ng chÝnh x¸c. theo Em, cã thÓ nh÷ng c«ng viÖc nµy kiÓm to¸n viªn ®Òu biÕt vµ thùc hiÖn kiÓm to¸n theo kinh nghiÖm cña m×nh nh­ng trong quy tr×nh kiÓm to¸n nªn x©y dùng chi tiÕt h¬n c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt ®Ó c«ng viÖc kiÓm to¸n mang l¹i hiÖu qu¶ cao. v§èi víi dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi: Thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®­îc C«ng y AASC thiÕt kÕ mét c¸ch phï hîp. Trªn thùc tÕ khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi cho thÊy c¸c c«ng viÖc ®­îc tiÕn hµnh theo ®óng tr×nh tù kiÓm to¸n. Tuy vËy, trªn giÊy tê lµm viÖc cña kiÓm to¸n viªn cßn nhiÒu phÇn thu thËp ch­a ®­îc ®Çy ®ñ, c¸c nhËn xÐt míi chØ mang tÝnh chÊt s¬ l­îc. theo em, khi kiÓm to¸n, c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh mµ kiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn ra trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n cÇn ®­îc ghi nhËn trªn giÊy tê lµm viÖc, c¸c nhËn xÐt sau khi kiÓm to¸n nªn tæng hîp l¹i ®Ó tiÖn theo dâi. v§èi víi dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: §Ó kiÓm tra chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, t¹i C«ng ty AASC, thñ tôc kiÓm tra bao gåm: kiÓm tra chi tiÕt ®¬n gi¸ ghi sæ, ®¬n gi¸ lËp dù phßng vµ ®¬n gi¸ trªn thÞ tr­êng vµo thêi ®iÓm cuèi niªn ®é kÕ to¸n. Còng gièng nh­ thñ tôc kiÓm tra ®èi víi dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n, c¸c thñ tôc nh­ vËy còng chØ cã thÓ kiÓm tra ®­îc sè d­ cña cuèi kú, ch­a thùc sù chÝnh x¸c. Nã vÉn cã thÓ bá sãt nghiÖp vô trÝch lËp dù phßng vµ ch­a thÓ biÕt c¸c lo¹i hµng tån kho doanh nghiÖp ®· lËp cã thùc sù thuéc quyÒn qu¶n lý cña doanh nghiÖp hay kh«ng. Thùc tÕ khi kiÓm to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho t¹i C«ng ty ABC cho thÊy sè liÖu trªn B¶ng kª vÒ c¸c kho¶n dù phßng ®­îc C«ng ty ABC trÝch lËp ®Òu ®­îc kiÓm to¸n viªn chÊp nhËn lµ ®· phï hîp, chØ trõ nh÷ng lo¹i hµng tån kho c«ng ty ®· trÝch lËp mµ thiÕu chøng tõ gèc th× kiÓm to¸n viªn míi lo¹i khái gi¸ trÞ dù phßng. kiÓm to¸n viªn chñ yÕu chØ kiÓm tra tÝnh céng dån ghi sæ, ch­a kiÓm tra ®­îc tÝnh hiÖn h÷u ph¸t sinh, ch­a cã c¸c thñ tôc kiÓm to¸n ®Ó t×m kiÕm thªm c¸c lo¹i hµng tån kho theo quy ®Þnh cÇn ph¶i trÝch lËp. MÆt kh¸c, khi kiÓm tra gi¸ trÞ thÞ tr­êng, do tÝnh ®Æc thï cña mÆt hµng C«ng ty ABC kinh doanh, kiÓm to¸n viªn vÉn ch­a thÓ kiÓm tra ®­îc hÕt gi¸ cña hµng tån kho trªn thÞ tr­êng vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m, chØ trõ mét sè mÆt hµng phæ biÕn kiÓm to¸n viªn míi cã ®­îc nhËn xÐt, Nh­ vËy râ rµng chÊp nhËn víi kÕt qu¶ kiÓm to¸n ®­a ra trong cßn chøa ®ùng nhiÒu sai sãt sÏ t¹o ra rñi ro lín cho C«ng ty kiÓm to¸n. H¬n thÕ n÷a, c¸c thñ tôc kiÓm to¸n kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho t¹i C«ng ty AASC míi chØ ®­îc thiÕt kÕ theo quy ®Þnh h­íng dÉn t¹i Th«ng t­ 107. ViÖc ra ®êi cña ChuÈn mùc kÕ to¸n vÒ hµng tån kho còng ®· cã nh÷ng thay ®æi trong viÖc nh×n nhËn kho¶n dù phßng nµy. V× vËy, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kiÓm to¸n, phï hîp víi quy ®Þnh hiÖn hµnh C«ng ty nªn x©y dùng c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt c¸c kho¶n dù phßng mét c¸ch ®Çy ®ñ h¬n, kh¶ thi h¬n. Víi tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm trong ngµnh C«ng ty hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng. KÕt luËn Tr¶i qua mét thêi gian ho¹t ®éng tuy ch­a nhiÒu nh­ng KiÓm to¸n §éc lËp t¹i ViÖt Nam ®· dÇn kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh trong nÒn kinh tÕ. Sù nh×n nhËn cña mäi ng­êi ®èi víi lÜnh vùc kiÓm to¸n ®· thay ®æi. Ho¹t ®éng kiÓm to¸n kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn lµ ho¹t ®éng kiÓm tra kÕ to¸n mµ nã cßn lµ c«ng cô qu¶n lý ®èi víi nÒn kinh tÕ vÜ m«. Víi c¸ch nh×n nhËn ®ã, c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng tin t­ëng vµo ho¹t ®éng kiÓm to¸n cña ViÖt Nam. KiÓm to¸n sÏ mang l¹i cho hä mét sù tin t­ëng v÷ng ch¾c vµo t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp, tõ ®ã cã ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Nh­ vËy cã thÓ nãi cïng víi nh÷ng thµnh c«ng trong ngµnh kiÓm to¸n nãi chung, C«ng ty AASC còng ®·, ®ang vµ sÏ t¹o ®µ v÷ng b­íc trong t­¬ng lai. §­îc häc tËp vµ t×m hiÓu thùc tiÔn trong m«i tr­êng kiÓm to¸n t¹i C«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh, KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n (AASC) lµ mét niÒm vinh dù ®èi víi c¸c sinh viªn chóng em. Víi mong muèn t×m hiÓu vµ ®ãng gãp nh÷ng ý kiÕn nhá bÐ cña m×nh trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, Em ®· nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty vµ ®i s©u nghiªn cøu quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng trªn B¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty AASC thùc hiÖn. Cã thÓ nãi hiÖn nay hÇu nh­ c¸c doanh nghiÖp ch­a ý thøc ®­îc sù cÇn thiÕt cña viÖc trÝch lËp dù phßng vµ Nhµ n­íc còng ch­a cã nh÷ng quy ®Þnh thèng nhÊt ®èi víi viÖc trÝch lËp dù phßng ®ã, do vËy nhiÒu khi c¸c C«ng ty trÝch lËp dù phßng mét c¸ch chñ quan, m¸y mãc. Cßn ®èi víi C«ng ty kiÓm to¸n do møc ®é trÝch lËp dù phßng cña c¸c kh¸ch hµng lµ ch­a nhiÒu nªn còng ch­a cã ®­îc mét quy tr×nh kiÓm to¸n chuÈn, v× thÕ mµ g©y khã kh¨n cho C«ng ty khi tiÕn hµnh kiÓm to¸n. Nh×n nhËn vÊn ®Ò d­íi gãc ®é nghiªn cøu chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp, víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ b»ng thùc tÕ thu ®­îc trong qu¸ tr×nh thùc tËp, Em ®· m« t¶ quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng trªn B¸o c¸o tµi chÝnh t¹i mét kh¸ch hµng cô thÓ do C«ng ty AASC thùc hiÖn, qua ®ã rót ra ®­îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm khi kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng nãi riªng, kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh nãi chung, ®ång thêi ®ãng gãp mét phÇn nhá nh÷ng nhËn xÐt hy väng sÏ gãp phÇn vµo hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n dù phßng còng nh­ quy tr×nh kiÓm to¸n chung cña C«ng ty. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp, do tr×nh ®é vµ thêi gian cã h¹n, viÖc t×m hiÓu kh¸ch hµng ch­a ®­îc s©u, nh÷ng ý kiÕn cña Em chØ mang tÝnh chÊt gîi më ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt. V× vËy Em rÊt mong sù ®ãng gãp cña thÇy, c«, cña c¸c anh chÞ trong C«ng ty ®Ó cã ®­îc mét bµi viÕt hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o TrÇn M¹nh Dòng, Ban l·nh ®¹o C«ng ty DÞch vô T­ vÊn Tµi chÝnh, KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n AASC, c¸c anh chÞ kiÓm to¸n viªn Phßng kiÓm to¸n th­¬ng m¹i vµ dÞch vô ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho Em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Phô lôc sè 1 c«ng ty T­ vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n Sè 01 - Lª Phông HiÓu Tel: Fax: Email: : Hµ Néi, ngµy, th¸ng, n¨m Th­ chµo hµng KÝnh göi: … Th­a quý Ngµi vµ C«ng ty Tr­íc hÕt, qua sù giíi thiÖu cña Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, chóng t«i- C«ng ty dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n (AASC) xin göi lêi chóc søc khoÎ vµ thµnh c«ng tíi quý Ngµi vµ c«ng ty. Qua th­ nµy chóng t«i muèn sÏ ®­îc chän lµ Nhµ cung cÊp dÞch vô vhuyªn ngµnh cho quý C«ng ty, chóng t«i xin göi tíi quý Ngµi phÇn dù tÝnh cho gi¸ phÝ kiÓm to¸n vµ t­ vÊn tµi chÝnh kÕ to¸n nh­ sau: Néi dung Gi¸ phÝ kiÓm to¸n KiÓm to¸n BCTC cho n¨m tµi chÝnh kÕt thóc ngµy 31/12/2002 60.000.000 ThuÕ GTGT(10%) 6.000.000 Céng gi¸ thanh to¸n 66.000.000 (B»ng ch÷: s¸u m­¬i s¸u triÖu ®ång ch½n ) Chóng t«i tin t­ëng r»ng víi kiÕn thøc vµ thùc tiÔn s©u s¾c trong lÜnh vùc kiÓm to¸n vµ t­ vÊn tµi chÝnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam cïng víi sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ ho¹t ®éng cña quý C«ng ty, chóng t«i sÏ cung cÊp cho quý C«ng ty nh÷ng dÞch vô víi chÊt l­îng cao vµ ®ãng gãp cho quý C«ng ty nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc nhÊt. Chóng t«i hy väng r»ng dÞch vô kiÓm to¸n nµy sÏ lµ mét c¬ héi tèt ®Ó chøng minh sù cam kÕt cña m×nh. §ång thêi AASC sÏ lµ ng­êi b¹n ®ång hµnh cña quý C«ng ty trªn con ®­êng ph¸t triÓn. Chóng t«i rÊt vui lßng ®­îc cung cÊp bÊt cø th«ng tin bæ sung nµo mµ Ngµi vµ Quý C«ng ty yªu cÇu. Phã tæng Gi¸m ®èc Phô lôc sè 2: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 31/12/2001 31/12/2002 Chªnh lÖch PhÇn I. Tµi s¶n A. TSL§ vµ §TDH 105.518.029.767 113.724.038.780 8.206.009.013 8% I. TiÒn 3.382.102.642 1.957.273.080 -1.424.829.562 -42% 1.TiÒn mÆt t¹i quü 307.773.386 255.019.792 -52.753.594 -17% 2.TiÒn göi Ng©n hµng 3.074.329.256 1.702.253.288 -1.372.075.968 -45% II.C¸c kho¶n ®Çu t­ TCNH III.C¸c kho¶n ph¶i thu 50.553.444.940 45.676.291.273 -4.877.153.667 -10% 1.Ph¶i thu kh¸ch hµng 48.076.862.878 43.342.518.637 -4.734.344.241 -10% 2.Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 1.799.995.848 2.731.298.454 931.302.606 52% 3.ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ 378.644.100 0 -378.644.100 -100% 4.Kho¶n ph¶i thu kh¸c 486.297.414 301.525.990 -184.771.424 -38% 5.Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi (188.355.300) (700.051.358) -511.696.058 272% IV.Hµng tån kho 49.155.640.709 65.517.661.414 16.362.020.705 33% 1.Nguyªn vËt liÖu 19.971.587.393 24.445.667.330 4.474.079.937 22% ... 7.Dù phßng gi¶m gi¸ HTK (6.200.000.000) (6.700.000.000) -500.000.000 8% V. TSL§ kh¸c 2.126.841.431 354.805.805 -1.772.035.626 -83% B/TSC§ vµ §TDH 35.459.070.438 41.838.204.167 6.379.133.729 18% I. TSC§ 35.459.070.438 33.366.226.218 -2.092.844.220 -6% II.C¸c kho¶n ®Çu t­ dµi h¹n III.Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n 8.471.977.949 8.471.977.949 Tæng tµi s¶n 140.977.100.205 155.62.242.947 14.585.142.742 10% PhÇn II. Nguån vèn A/Nî ph¶i tr¶ 94.741.722.373 102.104.183.424 7.362.461.051 8% I. Nî ng¾n h¹n 69.745.907.525 87.778.652.901 18.032.745.376 26% II.Nî dµi h¹n 23.199.943.684 11.841.669.543 -11.358.274.141 -49% III.Nî kh¸c 1.795.871.164 2483.860.980 687.989.816 38% B/Nguån vèn chñ së h÷u 46.235.377.832 53.458.069.523 7.222.691.691 16% I. Nguån vèn - quü 43.377.932.425 49.829.302.257 6.451.369.832 15% II.Nguån kinh phÝ, quü kh¸c 2.897.445.407 3.628.857.266 731.411.859 25% Tæng nguån vèn 140.977.100.205 155.562.242.947 14.585.142.742 10% B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Nhµ m¸y ABC tõ 01/01/2002 ®Õn 31/12/2002 §¬n vÞ tÝnh:VN§ ChØ tiªu Sè tiÒn Tæng doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô 213.216.634.364 C¸c kho¶n gi¶m trõ 1.333.251.713 ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i 0 Gi¶m gi¸ hµng b¸n 117.545.10 Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i 1.015.706.613 ThuÕ TT§B, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép 0 1.Doanh thu thuÇn b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô 212.183.382.651 2.Gi¸ vèn hµng b¸n 177.754.142.972 3.Lîi tøc gép 34.329.239.679 4.Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh 319.349.646 5.Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 4.267.732.647 6.Chi phÝ b¸n hµng 13.905.428.052 7.Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 6.967.304.000 8.Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh 9.508.124.626 9.C¸c kho¶n thu nhËp kh¸c 4.418.784.349 10.Chi phÝ kh¸c 442.776.930 11.Lîi tøc kh¸c 3.976.007.419 12.Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ 13.484.132.054 13.ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép 4.119.922.254 14. Lîi nhuËn sau thuÕ 9.364.209.791 Phô lôc sè 3: Sè liÖu cña C«ng ty ABC vÒ c¸c kho¶n dù phßng Phô lôc sè 4: B¸o c¸o kiÓm to¸n cña C«ng ty AASC B¸o c¸o kiÓm to¸n “vÒ b¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty ABC cho n¨m kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n 31/12/2002” KÝnh göi Ban Gi¸m ®èc C«ng ty ABC. Chóng t«i tiÕn hµnh kiÓm to¸n BCTC cho n¨m kÕt thóc ngµy 31/12/2002 cña C«ng ty ABC, ®­îc ®¸nh sè tõ trang 5 ®Õn trang 21 bao gåm: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 31/12/2002 B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002 ViÖc lËp vµ tr×nh bµy BCTC thuéc tr¸ch nhiÖm cña Ban Gi¸m ®èc Nhµ m¸y. Tr¸ch nhiÖm cña chóng t«i lµ ®­a ra ý kiÕn vÒ c¸c B¸o c¸o nµy c¨n cø trªn kÕt qu¶ kiÓm to¸n cña chóng t«i. C¬ së ý kiÕn: Chóng t«i ®· thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm to¸n theo ®óng c¸c ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam vµ c¸c ChuÈn mùc kiÓm to¸n Quèc tÕ chung ®­îc chÊp nhËn t¹i ViÖt Nam. C¸c ChuÈn mùc nµy yªu cÇu c«ng viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn ®Ó cã sù ®¶m b¶o hîp lý r»ng c¸c BCTC kh«ng cßn chøa ®ùng sai sãt träng yÕu. Chóng t«i ®· thùc hiÖn kiÓm to¸n theo ph­¬ng ph¸p chän mÉu vµ ¸p dông c¸c thö nghiÖm cÇn thiÕt, c¸c b»ng chøng x¸c minh theo th«ng tin trªn BCTC; ®¸nh gi¸ viÖc tu©n thñ c¸c ChuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¸c nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p ­íc ®o¸n quan träng cña Ban Gi¸m ®èc còng nh­ tr×nh bµy tæng qu¸t c¸c BCTC. Chóng t«i cho r»ng c«ng viÖc kiÓm to¸n cña chóng t«i ®· ®­a ra c¬ së hîp lý ®Ó lµm c¨n cø cho ý kiÕn cña chóng t«i. Tuy nhiªn theo ý kiÕn cña chóng t«i phÇn nµo bÞ giíi h¹n bëi vÊn ®Ò sau: Do tiÕn bé cña ngµnh ®iÖn tö viÔn th«ng dÉn ®Õn gi¸ thµnh cña c¸c s¶n phÈm ngµnh gi¶m gi¸ nhanh, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy viÖc dù phßng gi¶m gi¸ Hµng tån kho cña Nhµ m¸y ®­îc thùc hiÖn theo chiÕn l­îc cña Nhµ m¸y. Tuy nhiªn c¨n cø trÝch lËp dù phßng cña Nhµ m¸y ch­a ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t­ 107/2001/TT-BTC ngµy 31/12/2001 vÒ h­íng dÉn trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t­, dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi t¹i doanh nghiÖp. Theo ý kiÕn cña chóng t«i., ngo¹i trõ nh÷ng ¶nh h­ëng nªu trªn, B¸o c¸o tµi chÝnh cña Nhµ m¸y TB§ ABC ®· ph¶n ¸nh trung thùc, hîp lý trªn c¸c khÝa c¹nh träng yÕu t×nh h×nh tµi chÝnh t¹i thêi ®iÓm 31/12/2002 còng nh­ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m tµi chÝnh 2002. B¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc lËp phï hîp víi ChuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam hiÖn hµnh vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cã liªn quan danh môc tµi liÖu tham kh¶o. 1. Alvin A.Arens, James K.loebbecker, KiÓm to¸n- Auditng, NXB Thèng kª, §Æng Kim C­¬ng, Ph¹m V¨n §­îc biªn dÞch. 2. TS. Ng« ThÕ Chi, TS. V­¬ng §×nh HuÖ, TS. §oµn Xu©n Tiªn, KÕ to¸n -KiÓm to¸n vµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, NXB Tµi chÝnh. 3. TS V­¬ng §×nh HuÖ- Vò Huy CÈm, KiÓm to¸n quèc tÕ, NXB Thèng kª. 4.TS. V­¬ng §×nh HuÖ-TS. §oµn Xu©n Tiªn, KiÓm to¸n, NXB Tµi chÝnh. 5.TS. §Æng ThÞ Loan, KÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp, NXB Gi¸o dôc- 2001 6. GS.TS. NguyÔn Quang Quynh, Lý thuyÕt kiÓm to¸n, NXB Tµi chÝnh 7. GS.TS. NguyÔn Quang Quynh, KiÓm to¸n tµi chÝnh, NXB Tµi chÝnh. 8. HÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam, NXB Tµi chÝnh. 9. HÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, NXB ChÝnh trÞ quèc gia. 10. HÖ thèng chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam quyÓn I, II, III, NXB Tµi chÝnh. 11. T¹p chÝ kiÓm to¸n . 12. LuËn v¨n kho¸ 38, 40. 13. C¸c v¨n b¶n ph¸p quy hiÖn hµnh vÒ kiÓm to¸n 14. Tµi liÖu néi bé cña C«ng ty AASC.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docKiểm toán các khoản dự phòng trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện.DOC
Luận văn liên quan