Đề tài Mối liên quan tương hỗ giữa văn hoá và kinh doanh

Lêi nãi ®Çu LÞch sö ph¸t triÓn cña triÕt häc ®· qua nhiÒu bø¬c th¨ng trÇm vµ ngµy cµng hoµn thiÖn. §Ønh cao cña triÕt häc loµi ng­êi lµ triÕt häc M¸c - lªnin. Tuy míi ra ®êi trong mét thêi gian ng¾n nh­ng triÕt häc M¸c - lªnin ®· kÕ thõa ®­îc nh÷ng tinh ho¸ triÕt häc. Trong lÞch sö vµ ®­îc biÓu nghiÖm qua thùc tÕ cuéc sèng loµi ng­êi. §Æc biÖt víi ViÖt Nam chóng ta - mét ®Êt n­íc ®i lªn tõ chiÕn tranh nghÌo ®ãi th× triÕt häc M¸c - lªnin cµng cã vai trß quan träng. §©y chÝnh lµ ngän ®Ìn soi s¸ng dÉn ®­êng cho ViÖt Nam, chØ ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p luËn phï hîp ®Ó ®­a n­íc ta ph¸t triÓn trong mäi lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi. ChÝnh vai trß cña triÕt häc nh­ vËy nªn viÖc thÊu hiÓu vµ øng dông triÕt häc lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt cña mçi con ng­êi thêi ®¹i. Víi t­ c¸ch lµ nhµ doanh nghiÖp t­¬ng lai cña ®Êt n­íc gi÷ vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng x· héi vµ ph¸t triÓn vÒ lÜnh vùc kinh tÕ th× viÖc häc tËp m«n triÕt häc b­íc chuÈn bÞ tÊt yÕu vÒ t­ t­ëng vµ ph­¬ng ph¸p luËn biÖn chøng cho nghÒ nghiÖp sau nµy, ë mét ph­¬ng diÖn nµo ®ã ph¶i nãi râ rµng häc triÕt häc chÝnh lµ rÌn luyÖn b¶n lÜnh cho mçi ng­êi. NhËn thøc ®­îc vai trß to lín ®ã cña triÕt häc nªn c¸c tr­êng ®¹i häc cña n­íc ta lu«n coi triÕt häc lµ c¬ së b­íc ®Çu ®Ó ®µo t¹o con ng­êi. Tr­êng ®¹i häc qu¶n lý vµ kinh doanh còng nh­ vËy, lu«n cã nhiÒu ®æi míi vµ nhiÒu ph­¬ng ph¸p gióp cho sinh viªn tiÕp thu tèt bé m«n khoa häc nµy. Víi môc tiªu ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cho sinh viªn trong tr­êng nh»m khuyÕn khÝch mçi sinh viªn tù øng dông lý thuyÕt vµo thùc hµnh b»ng nh÷ng bµi tiÓu luËn nhá. B¶n th©n t«i khi nghiªn cøu m«n triÕt häc t«i c¶m thÊy rÊt yªu thÝch vµ tù tin lªn rÊt nhiÒu. Lµ sinh viªn cña tr­êng t«i cµng nhËn thÊy vai trß to lín cña m«n triÕt häc víi b¶n th©n vµ nghÒ nghiÖp trong t­¬ng lai. Trong bµi tiÓu luËn nhá cña sinh viªn n¨m thø nhÊt t«i xin tr×nh bµy ®Ò tµi mang chñ ®Ò: "Mçi liªn quan t­¬ng hç gi÷a v¨n ho¸ vµ kinh doanh". §©y lµ ®Ò tµi ®Çu tiªn víi tÇm hiÓu biÕt cßn h¹n hÑp nªn ch¾c sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. V× vËy t«i rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c«. A - giíi thiÖu ®Ò tµi V¨n ho¸ lµ nÒn t¶ng tinh thÇn cña ®êi sèng x· héi. Do ®ã nãi ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi ®¹i hiÖn nay kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi vai trß cña v¨n ho¸. V¨n ho¸ lµ ph¹m vi réng lín thÓ hiÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc ®êi sèng cña con ng­êi. §Ò nghiªn cøu v¨n ho¸ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc Êy th× kh«ng thÓ mét sím, mét chiÒu mµ cÇn sù nç lùc vÒ trÝ tuÖ vµ c«ng søc ®ãng gãp cña nhiÒu thÕ hÖ con ng­êi cña mçi d©n téc qua tõng giai ®o¹n lÞch sö ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao, kÕ tiÕp vËn ®éng mét c¸ch kh«ng ngõng. Gi¸o s­ NguyÔn Xu©n Nam ®· nhËn xÐt "YÕu tè hµng ®Çu cña v¨n ho¸ lµ sù hiÓu biÕt bao gåm tri thøc khoa häc, kinh nghiÖm vµ sù kh«n ngoan tÝch luü ®­îc trong qu¸ tr×nh häc tËp, lao ®éng, s¶n xuÊt vµ ®Êu tranh ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn cña mét céng ®ång d©n téc vµ c¸c thµnh viªn trong céng ®ång Êy. Nh­ng sù hiÓu biÕt Êy th«i ch­a lµm nªn v¨n ho¸. Sù hiÓu biÕt Êy chØ trë thµnh v¨n ho¸ khi nã lµm nªn vµ ®Þnh h­íng cho thÕ øng xö, cña mçi c¸ nh©n vµ mçi céng ®ång". ë ®©y chóng ta hiÓu thÕ øng xö lµ h­íng tíi c¸i tr©n, thiÖn, mü trong c¸ quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi, con ng­êi víi m«i tr­êng x· héi vµ m«i tr­êng tù nhiªn. ChÝnh tõ ®iÒu nµy mµ mçi d©n téc rót ra nh÷ng ®iÓm riªng phï hîp víi hoµn c¶nh vµ nhu cÇu vËt chÊt, tinh thÇn ®Ó x©y dùng nÒn v¨n ho¸ d©n téc, còng nh­ nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, v¨n ho¸ vµ kinh tÕ cã mèi quan hÖ t­¬ng t¸c qua l¹i. §Æc ®iÓm kinh tÕ cña mçi quèc gia, mçi d©n téc lµ mét ®Æc ®iÓm quan träng ®Ó x©y dùng nÒn v¨n ho¸ d©n téc vµ ng­îc l¹i nÒn t¶ng kinh tÕ cña mét x· héi, chÕ ®é kinh tÕ chØ ®Þnh tån t¹i vµ ng­êi l·nh ®¹o trªn mét nÒn t¶ng v¨n ho¸. NhËn ®Þnh nµy mét lÉn n÷a ®­îc kh¼ng ®Þnh c¬ së triÕt häc duy vËt biÖn chøng. C¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh kiÕn tróc th­îng tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng cã sù t¸c ®éng trë l¹i ®èi víi c¬ së h¹ tÇng. Tuy nhiªn, khi nghiªn cøu ®Õn vÊn ®Ò v¨n ho¸ vµ kinh tÕ th× ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ trong kinh doanh lµ ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt bëi ®©y lµ vÊn ®Ò biÓu t­îng cho v¨n ho¸ vµ kinh tÕ cña x· héi ViÖt Nam nãi riªng vµ mçi quèc gia trªn thÕ giíi nãi chung. §Ó mang tÝnh kh¸ch quan vµ thiÕt thùc víi t­ c¸ch lµ mét c¸ nh©n t«i xin tr×nh bµy mét vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn triÕt häc ®ã lµ "Mèi quan hÖ t­¬ng hç gi÷a v¨n ho¸ vµ kinh doanh". VÊn ®Ò nµy khi nh×n tõ gãc ®é triÕt häc th× kiÕn thøc cßn h¹n hÑp vµ nguån t­ liÖu khan hiÕm ®èi víi b¶n th©n. Nh­ng mong r»ng sÏ mang l¹i mét c¸i nh×n míi trong viÖc kinh doanh mét c¸ch lµnh m¹nh vµ cã hiÖu qu¶ ë n­íc ta hiÖn nay. b - Néi dung I - Kh¸i niÖm v¨n ho¸ vµ chøc n¨ng cña v¨n ho¸. V¨n ho¸ lµ tõ ViÖt gèc H¸n theo ®ã v¨n ho¸ lµ vÎ ®Ñp cßn ho¸ lµ gi¸o ho¸ thay ®æi. Nh­ng theo c¸i nh×n cña triÕt häc duy vËt biÖn chøng th× khi nãi tíi v¨n ho¸ ng­êi ta hay quan niÖm r»ng ®ã lµ c¸i ®èi xøng víi tù nhiªn, víi b¶n n¨ng, lµ mét hiÖn t­îng x· héi lÞch sö cã bao hµm tÝnh nh©n lo¹i, ph©n biÖt víi b¶n n¨ng ®éng vËt. Nã cã tÝnh d©n téc do hoµn c¶nh ®Þa lý, sinh ho¹t, t©m lý.. cña d©n téc kh¸c nhau quy ®Þnh. Mçi mét d©n téc cã mét b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng cña m×nh. HiÖn nay s¸ch b¸o xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu ®Þnh thøc kh¸c nhau vÒ kh¸i niÖm v¨n ho¸. Trong tiÓu luËn nµy em chñ yÕu hiÓu v¨n ho¸ theo quan niÖm cña gi¸o s­ TrÇn Ngäc Thªm: "V¨n ho¸ lµ mét hÖ thèng h÷u c¬ c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn do con ng­êi s¸ng t¹o vµ tÝch luü qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn trong mèi t­¬ng t¸c gi÷a con ng­êi vµ m«i tr­êng x· héi". Theo quan niÖm ®ã v¨n ho¸ cã nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n sau: TÝnh hÖ thèng l©u nay xem v¨n ho¸ lµ phÐp céng ®¬n thuÇn tri thøc, t«n gi¸o, bé phËn lÞch sö vÒ s©n khÊu, nghÖ thuËt... Nh­ng tÝnh hÖ thèng kh¸c víi sù tËp hîp vµ phÐp céng ®¬n thuÇn vµ v× thÕ nã gióp ta ph¸t hiÖn ®­îc mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a c¸c sù kiÖn nÒn v¨n ho¸, ph¸t hiÖn c¸c ®Æc tr­ng quy luËt h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nã. TÝnh gi¸ trÞ khi nãi ®Õn v¨n ho¸ lµ nãi ®Õn gi¸ trÞ. Nh÷ng gi¸ trÞ xuÊt ph¸t ®­îc tõ nh÷ng mèi liªn hÖ t­¬ng t¸c gi÷a con ng­êi víi tù nhiªn, víi x· héi víi chÝnh b¶n th©n m×nh. Cã thÓ kÓ ®Õn gi¸ trÞ vËt chÊt, tinh thÇn, gi¸ trÞ l©u bÒn, gi¸ trÞ nhÊt thêi, gi¸ trÝ truyÒn thèng, gi¸ trÞ hiÖn t¹i. Theo thêi gian cã thÓ ph©n biÖt gi¸ trÞ vÜnh cöu µ nhÊt thêi sù ph©n biÖt theo thêi gian cho phÐp cã ®­îc c¸i nh×n biÖn chøng vµ kh¸ch quan trong viÖc ®¸nh gi¸ ®­îc tÝnh gi¸ trÞ cña c¸c sù vËt, hiÖn t­îng, tr¸nh ®­îc nh÷ng xu h­íng cùc ®oan. V× vËy vÒ mÆt ®ång ®¹i cïng mét hiÖn t­îng cã thÓ cã gi¸ trÞ nhiÒu hay Ýt tuú theo gãc nh×n vµ b×nh diÖn ®­îc xem xÐt. Muèn biÕt ®­îc hiÖn t­îng cã thuéc ph¹m trï v¨n ho¸ hay kh«ng ph¶i xem xÐt mçi t­¬ng quan gi÷a c¸c møc ®é gi¸ trÞ vµ phi gi¸ trÞ cña nã vÒ mÆt lÞch ®¹i cïng mét hiÖn t­îng lÞch sö cã thÓ cã gi¸ trÞ hay kh«ng tuú thuéc vµo chuÈn mùc v¨n ho¸ cña tõng giai ®o¹n lÞch sö. Ngoµi ra tÝnh nh©n v¨n còng lu«n thÓ hiÖn ®Æc tr­ng v¨n ho¸ v× nhê tÝnh nh©n v¨n mµ thÓ hiÖn ®­îc chuÈn mùc ®Ó ®Þnh chÊt gi¸ trÞ khi xem xÐt c¸c gi¸ trÞ cÇn ph¶i vËn dông mét c¸ch thÝch ®¸ng c¸i nh×n ®ång ®¹i vµ lÞch ®¹i cßn ph¶i cã nh©n quan. LÞch sö lu«n g¾n liÒn víi ®Æc tr­ng v¨n ho¸ v× v¨n ho¸ ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn qua mét qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi, ®­îc tÝch luü, chän läc, l­u truyÒn, ®iÒu chØnh, cñng cè qua chiÒu s©u. Nã buéc v¨n ho¸ th­êng xuyªn ph¶i tù ®iÒu chØnh, tiÕn hµnh ph©n lo¹i vµ ph©n bè l¹i c¸c gi¸ trÞ. TÝnh lÞch sö ®­îc duy tr× b»ng truyÒn thèng cña d©n téc. Nh­ng vÊn ®Ò ®Æt ra mäi ng­êi nªn l­u truyÒn thèng v¨n ho¸ nh­ thÕ nµo cho ®óng ®Ó duy tr× ®­îc tÝnh lÞch sö. TruyÒn thèng v¨n ho¸ lµ c¬ chÕ tÝch luü vµ truyÒn ®¹t kinh nghiÖm qua kh«ng gian vµ thêi gian trong céng ®ång. TruyÒn thèng v¨n ho¸ lµ nh÷ng gi¸ trÞ t­¬ng ®èi æn ®Þnh bëi nã mang tÝnh kinh nghiÖm tËp thÓ, thÓ hiÖn d­íi d¹ng nh÷ng khu«n mÉu x· héi ®­îc tÝch luü vµ t¸i t¹o trong céng ®ång ng­êi b»ng nh÷ng con ®­êng truyÒn ®¹t qua kh«ng gian vµ thêi gian. TruyÒn thèng v¨n ho¸ lµ mét trong nh÷ng c¬ chÕ vËn hµnh cña v¨n ho¸. Nã ®­îc cè ®Þnh ho¸ d­íi d¹ng ng«n ng÷, phong tôc tËp qu¸n, nghi lÔ vµ ph¸p luËt. TruyÒn tèng v¨n ho¸ cã vai trß to lín trong viÖc ®Þnh h×nh nh÷ng nÕp sèng, lèi sèng phong tôc tËp qu¸n cña mét céng ®ång nhÊt ®Þnh trong ®ã c¸c c¸ nh©n víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn cña céng ®ång. Qua mçi thêi ®¹i lÞch sö nhÊt ®Þnh th× con ng­êi còng cã c¸i nh×n vËn ®éng phï hîp víi hoµn c¶nh ®ã vÒ thÕ giíi vÒ cuéc sèng ®Ó x©y dùng truyÒn thèng v¨n ho¸ hay cã thÓ nãi ph¶i dùa vµo tÝnh biÖn chøng cña triÕt häc v× triÕt häc lµ h¹t nh©n lý luËn cña thÕ giíi quan. Bao hµm trong thÕ giíi quan lµ nh©n sinh quan, yÕu tè nµy t¹o lªn ®Æc tr­ng cña v¨n ho¸. Nhê tÝnh nh©n sinh quan cho phÐp ph©n biÖt v¨n ho¸ nh­ mét hiÖn t­îng x· héi do chÞu sù t¸c ®éng mµ s¶n sinh qua v¨n ho¸ vµ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña con ng­êi víi x· héi v¨n ho¸. §ã lµ kh«ng cã con ng­êi th× kh«ng cã v¨n ho¸. ChÝnh nh÷ng ®Æc tr­ng cña v¨n ho¸ míi g¾n bã chÆt chÏ víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸. BiÓu hiÖn tËp trung b¶n chÊt cña v¨n ho¸ lµm chç dùa t¹m thêi ®Ó ph©n ra ho¹t ®éng cña con ng­êi t¹o ra gi¸ trÞ v¨n ho¸ trong mçi quan hÖ t­¬ng t¸c víi giíi tù nhiªn, víi thÕ giíi vËt chÊt, víi m«i tr­êng x· héi vµ víi chÝnh b¶n th©n v¨n ho¸ nh»m n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña con ng­êi vµ x· héi mµ ®Æc biÖt lµ cuéc sèng tinh thÇn. ChÝnh nh÷ng ®Æc tr­ng v¨n ho¸ nh­ vËy nªn v¨n ho¸ cã vai trß to lín ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi. NÕu x· héi g¾n liÒn víi v¨n ho¸ th× ®ã lµ mét x· héi æn ®Þnh v¨n ho¸ lu«n t¸c ®éng trë l¹i víi x· héi, ®iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn thµnh nh÷ng chøc n¨ng sau ®©y cña v¨n ho¸. Chøc n¨ng tæ chøc lµ nÒn t¶ng tinh thÇn cña ®êi sèng x· héi. V¨n ho¸ bao trïm toµn bé ho¹t ®éng x· héi nªn th«ng qua chøc n¨ng tæ chøc mµ cung cÊp mäi ph­¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Ó øng phã víi m«i tr­êng tù nhiªn cña x· héi vµ cña chÝnh v¨n ho¸. Thùc hiÖn chøc n¨ng v¨n ho¸ gãp phÇn ®iÒu chØnh x· héi. V¨n ho¸ gióp cho x· héi duy tr× tr¹ng th¸i c©n b»ng ho¹t ®éng cña m×nh. Kh«ng ngõng tù hoµn thiÖn vµ thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr­êng nh»m môc ®Ých tù b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn hay nãi c¸ch kh¸c. nhê cã v¨n ho¸ gióp con ng­êi ®Þnh h­íng c¸c chuÈn mùc, lµm ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn x· héi, truyÒn thèng lµm viÖc ®­îc l­u truyÒn b»ng gi¸o dôc hay v¨n ho¸ thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸o dôc nh­ng kh«ng ph¶i chØ b»ng nh÷ng gi¸ trÝ æn ®Þnh (truyÒn thèng) mµ c©n b»ng nh÷ng gi¸ trÞ ®ang h×nh thµnh, chÝnh hai lo¹i gi¸ trÞ ®· vµ ®ang h×nh thµnh t¹o thµnh mét hÖ thèng chuÈn mùc mµ con ng­êi h­íng tíi, nhê ®ã mµ v¨n ho¸ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong h×nh thµnh nh©n c¸ch con ng­êi. Tõ chøc n¨ng gia ®×nh v¨n ho¸ ®· ®¶m b¶o ®­îc tÝnh kÕ thõa cña lÞch sö, l­u truyÒn ®­îc nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc cña con ng­êi, cho c¸c thÕ hÖ mai sau. Ngoµi ra, chøc n¨ng giao tiÕp còng lµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña v¨n ho¸ nµy. Nhê chøc n¨ng nµy v¨n ho¸ lµm nhiÖm vô liªn kÕt, tæ chøc ®êi sèng céng ®ång, ®iÒu chØnh ®êi sèng x· héi, x©y dùng nh÷ng chuÈn mùc sinh ho¹t nÕp sèng - lÏ sèng. Qua tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng nµy ta cã thÓ thÊy v¨n ho¸ lµ c¬ së nÒn t¶ng lµ ®éng lùc sèng ®éng trªn ph¹m vi toµn cÇu. Ng­êi ta nhËn ra vai trß nßng cèt c¬ së cña v¨n ho¸ trong sù nghiÖp ph¸t triÓn mäi mÆt cña céng ®ång d©n téc, quèc gia, toµn thÓ nh©n lo¹i toµn thÓ thÕ giíi. V¨n ho¸ kh«ng bao giê n»m bªn lÒ sù ph¸t triÓn nh­ lµ mét thø ¨n theo cña ph¸t triÓn mµ ng­îc l¹i v¨n ho¸ lµ ®éng lùc môc tiªu cña sù ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi v¨n ho¸ lµ ch×a kho¸ më ®­êng cho sù ph¸t triÓn. ChÝnh v× ý nghÜa nµy v¨n ho¸ ®em l¹i niÒm vui h¹nh phóc cho x· héi, cho tõng thµnh viªn cña x· héi qua viÖc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn v­¬n tíi, ch©n, thiÖn, mü. II. Mçi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸ vµ kinh doanh. Ho¹t ®éng kinh doanh lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn, mµ môc tiªu chÝnh lµ kiÕm ®­îc nhiÒu lîi nhuËn ®Ó thóc ®Èy mÆt vËt ch©t x· héi ph¸t triÓn. Nh­ng ®êi sèng vËt chÊt ph¸t triÓn mµ kh«ng quan t©m ®Õn ®êi sèng tinh thÇn v¨n ho¸, th× kh«ng thÓ gäi ®Êy µ ho¹t ®éng kinh doanh lµnh m¹nh vµ bÒn v÷ng. V× ho¹t ®éng kinh doanh chØ ®¹t ®­îc nh÷ng môc ®Ých hoµn thiÖn c¶ vÒ chÊt vµ l­îng khi ®­a ®­îc yÕu tè v¨n ho¸ vµo trong kinh doanh mµ thÓ hiÖn râ nhÊt ë ba néi dung cña kinh doanh lµ s¶n xuÊt, tiÕp thÞ vµ qu¶n lý tµi chÝnh. Thùc tÕ trong x· héi hiÖn nay khi nÒn kinh tÕ ®¹t ®Õn tr×nh ®é kü thuËt tiªn tiÕn vµ ngµy cµng tiÕn lªn sù ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ míi lµ nÒn kinh tÕ tri thøc th× vÊn ®Ò v¨n ho¸ vµ kinh doanh kh«ng ph¶i lµ dÔ dµng. Khi nãi ®Õn kinh doanh th× ta ph¶i hiÓu r»ng ®ã lµ mét ho¹t ®éng ®Çu t­ cho s¶n xuÊt, bu«n b¸n ph©n phèi nh»m môc ®Ých thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn cho chñ kinh doanh. NÕu kh«ng thu ®­îc lîi nhuËn thùc hiÖn t¸i ®Çu t­ s¶n xuÊt mong t¨ng lîi nhuËn ngµy cµng nhiÒu ®¶m b¶o cuéc sèng, môc ®Ých, lîi Ých cho c¶ ng­êi qu¶n lý vµ ng­êi lao ®éng th× kinh doanh kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ChÝnh v× ®iÒu nµy mµ khi kinh doanh th× kh«ng ai muèn m×nh bÞ thÊt b¹i do ®ã ng­êi chñ ph¶i lu«n t×m c¸ch thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn, nh­ng cã nhiÒu ng­êi bÊt chÊp mäi thñ ®o¹n ®Ó kiÕm lêi ®­îc nhiÒu ®ã lµ dùa vµo nh÷ng quan hÖ kinh doanh biÓu hiÖn cô thÓ lµ: Gi÷a con ng­êi víi con ng­êi mÆt h¹n chÕ cña mçi quan hÖ nµy lµ ng­êi qu¶n lý lîi dông m×nh cã së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt mµ bãc lét qu¸ søc lao ®éng cña ng­êi lµm c«ng khiÕn cuéc sèng cña hä chØ ®¹t ®Õn møc cÇn mµ ch­a ®¹t ®Õn møc ®ñ. ë ViÖt Nam chóng ta cßn tån t¹i mét hiÖn t­îng mµ nh÷ng ng­êi lµ nh÷ng ng­êi n­íc ngoµi. khi ®Çu t­ kinh doanh ë ViÖt Nam, thuª ng­êi ViÖt Nam lµm c«ng ®· kh«ng nh÷ng bãc lét qu¸ møc mµ cßn cã hµnh vi th« b¹o nh­ ®¸nh ®Ëp ng­êi lµm c«ng hµnh vi nµy lµ mét hµnh vi phi v¨n ho¸ nã kh«ng nh÷ng ¶nh h­ëng ®Õn quan hÖ v¨n ho¸ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi mµ cßn gi÷a quèc gia víi quèc gia vµ nã kh«ng thÓ tån t¹i trong ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh x· héi ViÖt Nam h«m nay cÇn sù lªn tiÕng cña c¸c c¬ quan ph¸p luËt. Bªn c¹nh ®ã trong mçi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi m«i tr­êng tù nhiªn cã nh÷ng ng­êi ®· lîi dông khai th¸c bõa b·i tµi nguyªn thiªn nhiªn g©y « nhiÔm m«i tr­êng, ®Ó l¹i hËu qu¶ cho c¶ mét céng ®ång ng­êi. VÒ quy luËt tù nhiªn mµ v« t×nh g©y lªn hËu qu¶ trªn kh«ng hay lµ hä hiÓu mµ vÉn cã tÝnh v× c¸i lîi tr­íc m¾t. v× nh÷ng mãn lêi lín mµ hä cho r»ng nh÷ng hµnh vi trªn gióp hä kiÕm ®­îc dÔ dµng. Khi x· héi ph¸t triÓn nhu cÇu cuéc sèng vËt chÊt cµng t¨ng th× mçi quan hÖ nµy cµng n¶y sinh nhiÒu m©u thuÉn mµ x· héi chØ cã nh÷ng biÖn ph¸p t­¬ng ®èi kh¾c phôc nh÷ng m©u thuÉn nµy, hµng ngµy hµng giê vÉn tån t¹i trong thÕ giíi kh¸ch quan cña mçi ng­êi, mçi céng ®ång ng­êi. Cã nh÷ng c¸ch kiÕm ®­îc lîi nhuËn dùa trªn c¸ch lîi dông quan hÖ x· héi ®ã lµ b»ng c¸ch lµm hµng gi¶, bu«n lËu, chèn thuÕ, lõa ®¶o, ®Çu c¬ h¹i b¹n, lµm hµng c¶ trong vµ ngoµi n­íc v× Ých kØ. Tuy nhiªn cã mét c¸ch kiÕm lêi mµ tÊt c¶ nh÷ng ng­êi cã v¨n ho¸ ®Òu h­íng tíi vµ coi ®ã lµ môc tiªu ®Ó phÊn ®Êu ®ã lµ n¾m b¾t c«ng nghÖ míi, th«ng tin míi vµ øng dông vµo s¶n xuÊt. thùc hiÖn ®­îc tiÕt kiÖm nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu quan t©m ®Õn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña con ng­êi lµm cho con ng­êi cã ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. lu«n ®­a ®Õn c¸i ®Ñp, hiÖn ®¹i, tiÖn nghi cho cuéc sèng con ng­êi, gi÷ ®­îc ch÷ tÝn ®èi víi b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. ChØ hiÓu ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò nµy th× thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng ­u viÖt cña ph­¬ng thøc kinh doanh cã v¨n ho¸. Vµ v¨n ho¸ còng ph¸t huy ®­îc vai trß cña m×nh trong kinh doanh. §¶m b¶o kÕt hîp ®­îc c¸i ®óng, c¸i tèt c¸i ®Ñp vèn lµ nh÷ng gi¸ trÞ cèt lâi cña v¨n ho¸ víi c¸i lîi cña kinh doanh. TriÕt lý kinh doanh lµ nh÷ng gi¸ trÞ mµ ho¹t ®éng kinh doanh cÇn ®¹t tíi. Tuy nhiªn ta hiÓu gi¸ trÞ ë ®©y lµ vËt chÊt vµ tinh thÇn mµ viÖc kinh doanh cÇn ®¹t tíi, do ®ã yÕu tè v¨n ho¸ kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc ®Ó ®­a ra mét triÕt lý kinh doanh ®óng ®¾n. Khi x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn ®i lªn cã sù ph©n c«ng x· héi ngµy cµng s©u. KÐo theo sù t¸ch rêi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng lµ ®iÒu tÊt nhiªn nhu cÇu tiªu dïng cµng t¨ng th× nhu cÇu s¶n xuÊt còng t¨ng mµ ph¶i th«ng qua tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng ®Ó chuyÓn ho¸ cho nhau. ChÝnh qua kh©u trung gian nµy mµ m©u thuÉn n¶y sinh. Mçi ng­êi ®Òu cã nhu cÇu vÒ vËt chÊt do ®ã lµm cho ng­êi ta chØ quan t©m ®Õn vËt chÊt mµ quyªn ®i ®êi sèng tinh thÇn lóc nµo kh«ng hay. §©y chÝnh lµ biÓu hiÖn nh­ng quan niÖm sai lÖch vÒ v¨n ho¸ trong kinh tÕ ph¸t triÓn mµ khiÕn chóng ta nh×n râ nhÊt coi v¨n ho¸ chØ ë bªn lÒ cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n ho¸ vµ triÕt lý kinh doanh, mçi quan hÖ nµy lu«n nh¾c nhë, mçi nhµ kinh doanh h·y hiÓu ®óng vÒ ®Ó cã thÓ kÕt hîp ®­îc h¹nh phóc cña c¸ nh©n quan hÖ mËt thiÕt víi h¹nh phôc cña céng ®ång, ®êi sèng vËt chÊt ®­îc t¹o ra trong kinh doanh ph¶i chuyªn chë nh÷ng ®Æc tr­ng v¨n ho¸. III. V¨n ho¸ trong kinh doanh vµ kinh doanh cã v¨n ho¸. V¨n ho¸ kinh doanh khi xÐt vÒ mÆt h×nh thøc th× trong kinh doanh lµ mét ho¹t ®éng v¨n ho¸ v× ®¸p øng ®­îc nhu cÇu h­ëng thô hay th­ëng thøc cña con ng­êi. D­íi sù t¸c ®éng cña lùc l­îng s¶n xuÊt kinh doanh vµ quan hÖ trong kinh doanh míi c¶i biÕn ®­îc nh÷ng vËt chÊt tù nhiªn s½n cã chuyÓn thµnh nh÷ng s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu con ng­êi, lµm ®Ñp nh­ng quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi vµ m«i tr­êng sèng cña hä, chÝnh nhu cÇu cña cuéc sèng ®· kÝch thÝch nh÷ng s¸ng t¹o v« biªn cña con ng­êi vÒ c¶ chÊt l­îng vµ sè l­îng t¹o nªn c¸i ®Ñp, thÈm mü cho cuéc sèng cña con ng­êi. ChÝnh v× nhu cÇu nµy mµ vËt chÊt hµng ho¸ chuyªn chë trong ®ã v¨n ho¸ ®· v­ît qua biªn giíi, xuyªn quèc gia nh»m t¹o nªn nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ míi, thóc ®Èy x· héi tiÕn lªn theo h­íng v¨n minh chÝnh tõ v¨n ho¸ trong kinh doanh gióp c¸c quèc gia, c¸c miÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau hiÓu vÒ v¨n ho¸ ®Æc tr­ng cña nhau. Tõ ®ã rót ra nh÷ng kiÕn thøc ®Ó ¸p dông phï hîp ®­a x· héi tiÕn lªn. lµm cho s¶n xuÊt kinh doanh còng ngµy cµng ®­îc thóc ®Èy, lîi nhuËn ngµy cµng ®­îc nh©n lªn ®Ó mçi ng­êi, mçi tËp thÓ trë nªn giµu cã th× quèc gia cµng v÷ng m¹nh. Thµnh qu¶ nµy chuûªn v¨n ho¸ cã gi¸ trÞ h¬n tõ ®©y yÕu tè v¨n ho¸ trong kinh doanh tiÒm Èn trong mçi nhµ kinh doanh. MÆt tr¸i ph¶i kinh doanh còng song song tån t¹i. do ®ã gi¸o dôc vµ v¨n ho¸ ®­îc ph¶i ®iÒu chØnh tõ chÝnh lµ mäi ho¹t ®éng nh©n v¨n cã tÝnh gia ®×nh x· héi, quèc gia, quèc tÕ s©u s¾c vµ ph¶i cã gi¶i ph¸p tæng thÓ vÒ sù tiÕn bé cña con ng­êi. ë ViÖt Nam chóng ta, v¨n ho¸ trong kinh doanh cã nhiÒu biÓu hiÖn ®¸ng mõng, nhÊt lµ trong thêi kú më cöa, kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng ®i lªn, th× nh÷ng mÆt tÝch cùc nµy cµng nh×n thÊy râ mµ cã nh÷ng tr­êng hîp rÊt ®iÓn h×nh t«i xin nªu ra sau ®©y: VÝ dô: nh­ Hµng b¸nh kÑo Kinh §« lµ mét hµng b¸nh kÑo míi ®­îc thµnh lËp nh­ng ®· chiÕm ®­îc lßng tin cña kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng nhanh chãng kh«ng nh­ng vÒ mÆt sè l­îng mµ c¶ vÒ chÊt l­îng, mµ râ nhÊt lµ qua dÞp trung thu võa qua. B¸nh trung thu lµ mét mÆt hµng rÊt nhá trong nh÷ng s¶n phÈm b¸nh kÑo cña h·ng nh­ng tÊt c¶ mäi ng­êi ®Òu yªu thÝch vµ chän s¶n phÈm nµy lµm biÓu t­îng cho mét ho¹t ®éng v¨n ho¸ lµ vui tÕt trung cã ®­îc thµnh c«ng nh­ thÕ th× h·ng b¸nh nµy kh«ng chØ dùa vµo thÕ m¹nh vËt chÊt mµ h·ng ®· biÕt ®­a v¨n ho¸ vµo trong kinh doanh. gi¸ trÞ nh×n thÊy râ nhÊt biÕt bÝnh trong chiÕc b¸nh nã ®Ñp, chÊt l­îng thùc phÈm ®¶m b¶o, lÞch sù phï hîp víi thÞ hiÕu, t©m lý cña kh¸ch hµng v× thÕ dï gi¸ c¶ cã h¬i ®¾t nh­ng vÉn ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn. Tuy nhiªn kh«ng Ýt ng­êi kinh doanh lîi dông nh÷ng ®iÓm m¹nh nµy ®Ó nh¸i l¹i nh÷ng s¶n phÈm cña h·ng vµ nh»m kiÕm lêi g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn h·ng vµ chÝnh b¶n th©n kh¸ch hµng lµm søc khoÎ cña hä kh«ng ®­îc ®¶m b¶o, ®ã lµ nh÷ng mÆt tr¸i, nh÷ng hµnh vi phi v¨n ho¸ mµ vÉn tån t¹i. Kinh doanh cã v¨n ho¸ chÝnh lµ phÇn thÓ hiÖn c¸i t©m vµ lµ b¶n chÊt ho¸ cña ng­êi tham gia kinh doanh. Nã chÝnh lµ th­íc ®o tr×nh ®é v¨n ho¸, gi¸o dôc vµ t×nh c¶n vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ hiÖn nay. Cã nhiÒu ng­êi kinh doanh vµ hä c¶m thÊy niÒm vui v× hä kh«ng nh÷ng thu ®­îc lîi nhuËn mµ cßn ®em l¹i niÒm vui, tiÖn nghi cho nh÷ng ng­êi kinh doanh, vÝ dô nh­ trªn thÞ tr­êng s¶n phÈm mü phÈm cã nh÷ng nhµ s¶n xuÊt ph©n phèi v× hä muèn ®em l¹i c¸i ®Ñp hiÖn ®¹i cho phô n÷ nh­ng kh«ng Ýt nhµ kinh doanh lîi dông nh÷ng nhu cÇu nµy mµ bu«n b¸n ®å dëm, kÐm chÊt l­îng ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ xÊu. Trong t×nh h×nh viÖt nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn vµ héi nhËp th× v¨n ho¸ vµ kinh doanh lu«n lµ nÒn t¶ng thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn ®­a n­íc ta tíi d©n giÇu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh. C - KÕt luËn V¨n ho¸ x©m nhËp s©u trong c¸c lÜnh vùc cña ®åi sèng x· héi. B¶n th©n ho¹t ®éng kinh doanh ®· “chuyªn chë” c¸c ®Æc tr­ng v¨n ho¸. Ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, mçi ngµnh ®Òu mang tËp qu¸n th«ng lÖ quèc tÕ vµ ®Æc tr­ng v¨n ho¸ b¶n ®Þa cña mçi vïng, miÒn quèc gia, d©n téc. V¨n ho¸ kinh doanh cña ng­êi viÖt nam vèn gi¶n dÞ, biÓu hiÖn nh­êng, m×nh d©n lµ mét thµnh tè hîp thµnh nÒn v¨n ho¸ tinh thÇn ViÖt Nam. §Õn nay, kÓ tõ sau c«ng cuéc ®æi míi th× v¨n ho¸ ngµy cµng cã t¸c dông hç trî, thóc ®Èy kinh doanh khi mäi c¸nh cöa ®Êt n­íc réng më, th«ng tin ph¸t triÓn, giao th­¬ng tù do. Kh«ng cã v¨n ho¸ th× b¶n th©n c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, xóc tiÕn th­¬ng m¹i, qu¶ng b¸ s¶n phÈm, h­íng dÉn tiªu dïng còng trë nªn v« nghÜ. Cµng khã kh¨n bao nhiªu c«ng cuéc c¹nh tranh cµng quyÕt liÖt bÊy nhiªu, ng­êi ta cµng më réng c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, qu¶ng b¸ s¶n phÈm mµ c¸c ho¹t ®éng ®ã kh«ng thÓ t¸ch rêi c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸. Cç vò cho v¨n ho¸ lµ cæ vò, hç trî kinh doanh. Th«ng qua kinh doanh ®Ó qu¶ng b¸ v¨n ho¸, kinh doanh, cïng víi v¨n ho¸ ngµy cµng tiÕn tíi c¸c chuÈn mùc cao tinh tÕ vµ ®a d¹ng. Trong t×nh h×nh viÖt nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn vµ héi nhËp, b­íc sang x· héi c«ng nghiÖp th× v¨n ho¸ vµ kinh doanh lu«n lµ nÒn t¶ng thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn ®­a n­íc ta tíi d©n giÇu, n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh. Tµi liÖu tham kh¶o Giaã tr×nh thùc hµnh triÕt T¹p chÝ ng­êi lµm chÌ sè 51 ra ngµy 27/9/2001 Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu A - giíi thiÖu ®Ò tµi B - néi dung I – Kh¸i niÖm v¨n ho¸ vµ chøc n¨ng cña v¨n ho¸ II - Mçi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸ vµ kinh doanh III – V¨n ho¸ trong kinh doanh vµ kinh doanh cã v¨n ho¸ C - kÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o 14 1. Gi¸o tr×nh thùc hµnh triÕt - Tr­êng §¹i häc Qu¶n lý v» Kinh doanh Hµ Néi - T¸c gi¶ Nguyªn Phong 2. T¹p chÝ ng­êi lµm chÌ sè 51 ra ngµy 27/9/2001 - T¸c gi¶ 3. Gi¸o tr×nh c¬ së v¨n ho¸ ViÖt Nam - Tr­êng §¹i häc S­ ph¹m Hµ Néi