Đề tài Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giám định bồi thường tổn thất trong bảo hiểm vật chất xe cơ giới tại công ty cổ phần bảo hiểm Petrolimex (PJICO)

kh«ng lín. Thø hai, båi th­êng b»ng tiÒn Ph­¬ng thøc nµy th­êng ¸p dông trong tr­êng hîp båi th­êng tæn thÊt toµn bé, tæn thÊt toµn bé ­íc tÝnh vµ båi th­êng trªn c¬ s¬ ®¸nh gi¸ thiÖt h¹i. Båi th­êng trªn c¬ së ®¸nh gi¸ thiÖt h¹i: ¸p dông ®èi víi c¸c thiÖt h¹i mµ trªn thÞ tr­êng kh«ng cã ®Ó thay thÕ hoÆc xe ®­îc b¶o hiÓm gÆp tai n¹n ë xa ph¶i gi¶i quyÕt nhanh chãng ®Ó gi÷ uy tÝn víi kh¸ch hµng. theo ph­¬ng thøc nµy, sè tiÒn båi th­êng ph¶i c¨n cø vµo gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ cña bé phËn bÞ thiÖt h¹i nh­ng ph¶i giíi h¹n b»ng b¶ng gi¸ trÞ tæng thµnh do tæng c«ng ty ban hµnh. VÒ nguyªn t¾c th× viÖc gi¶i quyÕt båi th­êng b¶o hiÓm xe ph¶i giíi h¹n th­o tû lÖ gi¸ trÞ tæng thµnh. Tuy nhiªn trong mét sè tr­êng hîp giíi h¹n båi th­êng theo tû lÖ tæng thµnh kh«ng tho¶ m·n chñ xe. Do ®ã tæng c«ng ty cho phÐp gi¸m ®èc c«ng ty ®­îc chñ ®éng gi¶i quyÕt båi th­êng kh«ng theo giíi h¹n tæng thµnh trong tr­êng hîp cÇn thiÕt v× chÝnh s¸ch kh¸ch hµng. ®èi víi xe nhËp khÈu miÔn thuÕ tham gia b¶o hiÓm, nÕu chñ xe ®­îc nhËp khÈu miÔn thuÕ c¸c phô tïng ®Ó thay thÕ nh÷ng bé phËn h­ háng cña chiÕc xe ®­îc b¶o hiÓm th× c«ng ty b¶o hiÓm sÏ båi th­êng theo gi¸ nhËp miÔn thuÕ c¸c bé phËn ®ã vµ chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ thay thÕ. Båi th­êng tæn thÊt toµn bé hoÆc tæn thÊt toµn bé ­íc tÝnh: xe ®­îc coi lµ tæn thÊt toµn bé hay toµn bé ­íc tÝnh khi: bÞ mÊt c¾p, mÊt tÝnh, mÊt c­íp sau 60 ngµy kh«ng t×m lai ®­îc hoÆc xe bÞ thiÖt h¹i trªn 75% gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe hoÆc háng ®Õn møc kh«ng thÓ söa ch÷a, phôc håi ®Ó ®¶m b¶o l­u hµnh an toµn, hoÆc chi phÝ phôc håi b»ng hoÆc lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña xe. TØ lÖ thiÖt h¹i còng ®­îc tÝnh theo b¶ng tûlÖ tæng thµnh do c«ng ty ban hµnh. NÕu tr­êng hîp tæn thÊt toµn bé hoÆc toµn bé ­íc tÝnh x¶y ra th× c«ng ty ph¶i tr×nh tæng c«ng ty ®Ó xin ý kiÕn, chØ ®¹o gi¶i quyÕt. C«ng ty sÏ trùc tiÕp xem xÐt gi¶i quyÕt trªn c¬ së møc ®é tæn thÊt thùc tÕ, kh¶ n¨ng phôc håi, chi phÝ phôc håi vµ ®èi t­îng kh¸ch hµng ®Ó quyÕt ®Þnh cã båi th­êng theo nguyªn t¾c nµy hay kh«ng. Tr­êng hîp phøc t¹p hoÆc x¶y ra tranh chÊp th× ý kiÕn cña chuyªn gia hoÆc c¬ quan gi¸m ®Þnh kÜ thuËt cã chuyªn m«n cao cã thÓ ®­îc tr­ng cÇu ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c vµ kh¸ch quan h¬n Ch­¬ng II- Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng trong b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi t¹i PJICO. Giíi thiÖu vÒ c«ng ty 1- LÞch sö h×nh thµnh. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ph¸t triÓn thÞ tr­êng B¶o hiÓm ViÖt Nam vµ nh»m ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh vµ ®Çu t­ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, C«ng ty cæ phÇn B¶o hiÓm Petrolimex (PJICO) ®· ®­îc thµnh lËp n¨m 1995, ng­êi ®Ò x­íng vµ chñ tr× dù ¸n lµ Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam - Petrolimex cïng víi 6 cæ ®«ng vµ c¸c thÓ nh©n( c«ng ®oµn liªn hiÖp ®­êng s¾t ViÖt Nam) s¸ng lËp ®· thèng nhÊt tiÕn hµnh thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn B¶o hiÓm Petrolimex. Ngµy 27/5/1995 c«ng ty ®· ®­îc Bé tµi chÝnh cÊp giÊy chøng nhËn ®ñ tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh b¶o hiÓm sè 06/TC/GCN. Ngµy 8/6/1995 c«ng ty ®­îc UBND Thµnh phè Hµ Néi cÊp giÊy phÐp thµnh lËp sè 1873/GP-UB vµ ngµy 15/6/1995 Uû ban KÕ ho¹ch (nay lµ së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­) thµnh phè Hµ Néi cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. C«ng ty bao gåm c¸c cæ ®«ng vµ c¬ cÊu vèn ®¨ng ký ban ®Çu cña c¸c cæ ®«ng nh­ sau: 1. Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam- Petrolimex 2. Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam- Vietcombank 3. C«ng ty t¸i b¶o hiÓm quèc gia- Vinare 4. Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam- VSC 5. C«ng ty vËt t­ vµ thiÕt bÞ toµn bé- Matexim 6. C«ng ty ®iÖn tö Hµ Néi- Hanel 7. C«ng ty thiÕt bÞ an toµn- AT Vµ mét sè c¸n bé, c«ng nh©n thuéc c«ng ®oµn liªn hiÖp ®­êng s¾t ViÖt Nam. B¶ng 2: Danh s¸ch s¸ng lËp viªn cña PJICO. §¬n vÞ Tû lÖ gãp (%) Vèn gãp (TriÖu ®ång) Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam (Petrolimex) 51 28.050 Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam (Vietcombank) 10 5.500 C«ng ty t¸i B¶o hiÓm quèc gia (Vinare) 8 4.400 Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam (VSC) 6 3.300 C«ng ty vËt t­ vµ thiÕt bÞ toµn bé (Matexim) 3 1.650 C«ng ty ®iÖn tö Hµ Néi (Hanel) 2 1.100 C«ng ty thiÕt bÞ an toµn (AT) 0,5 275 ThÓ nh©n ( C«ng ®oµn liªn hiÖp ®­êng s¾t ViÖt Nam) 19,5 10.725 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt 5 n¨m ho¹t ®éng) 2- Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Lµ c«ng ty cæ phÇn ®Çu tiªn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc b¶o hiÓm, ngay tõ ®Çu c«ng ty ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Ban ®Çu chØ cã 8 c¸n bé c«ng nh©n viªn, c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn (ban ®Çu trô së ®Æt t¹i sè 1 Kh©m Thiªn, §èng §a, Hµ Néi). Kinh nghiÖm cña c¸c c¸n bé ho¹t ®éng trong lÜnh vùc B¶o hiÓm ch­a nhiÒu, do ®ã rÊt khã kh¨n ®Ó tiÕp cËn vµ g©y dùng niÒm tin víi kh¸ch hµng. Tuy lµ c«ng ty míi thµnh lËp, nh­ng cho ®Õn nay qua gÇn 9 n¨m ho¹t ®éng c«ng ty ®· cã h¬n 530 c¸n bé, c«ng nh©n viªn ®­îc ®µo t¹o chuyªn nghiÖp, n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh, tËn tuþ víi c«ng viÖc vµ cã tr¸ch nhiÖm víi kh¸ch hµng cïng víi mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng, cã hiÖu qu¶ cña l·nh ®¹o c«ng ty ®· mang l¹i cho PJICO nh÷ng thµnh c«ng rÊt ®¸ng ghi nhËn. V­ît qua khã kh¨n thö th¸ch trong nh÷ng n¨m qua, ®Õn nay PJICO ®· ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt vµ thùc sù trë thµnh mét c«ng ty B¶o hiÓm quèc gia víi hÖ thèng phôc vô toµn quèc, bao gåm 36 chi nh¸nh t¹i c¸c tØnh vµ thµnh phè, 8 phßng t¹i khu vùc Nµ Néi vµ gÇn 1000 v¨n phßng ®¹i diÖn, tæng ®¹i lý vµ ®¹i lý kh¾p c¶ n­íc. 3- C¬ cÊu tæ chøc vµ nh©n lùc cña PJICO C«ng ty PJICO ®­îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp vµ theo ®iªï lÖ cña PJICO. §iÒu lÖ c«ng ty chÝnh lµ hµnh lang ph¸p lý quan träng, lµ x­¬ng sèng cho mäi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y ho¹t ®éng cña PJICO: P.Phi hµng h¶i C¸c tæng ®¹i lý, ®¹i lý, céng tÊc viªn b¶o hiÓm Ban thanh tra ph¸p chÕ P. §Çu t­ vµ TTCK P. Båi th­êng P.Tæ chøc c¸n bé P. KÕ to¸n P.b¶o hiÓm KV Hµ néi P.Phi hµng h¶i P.Tµi s¶n-ho¶ ho¹n P.Hµng h¶i P.T¸i BH P. Tæng hîp Phã tæng gi¸m ®èc Phã tæng gi¸m ®èc Tæng gi¸m ®èc Héi ®ång qu¶n trÞ P thÞ tr­êng vµ qu¶n lý nghiÖp vô Ngoµi ra, c¸c Phã tæng gi¸m ®èc cßn ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý c¸c phßng vµ chi nh¸nh t¹i nhiÒu TØnh vµ Thµnh phè trong c¶ n­íc. HiÖn nay c«ng ty cã h¬n 530 c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®ã 95% cã tr×nh ®é ®¹i ®äc lµm viÖc t¹i Hµ Néi vµ c¸c phßng, chi nh¸nh t¹i c¸c tØnh, thµnh phè trong c¶ n­íc. Víi h¬n 530 c¸n bé c«ng nh©n viªn, c«ng ty ®· nhanh chãng triÓn khai r«ng r·i h¬n 50 lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c nhau. 4- KÕt qu¶ kinh doanh: 4.1- KÕt qu¶ chung: Sau gÇn 9 n¨m ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng b¶o hiÓm, cïng víi sù cæ g¾ng nç lùc cña tÊt c¶ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty, PJICO ®· ph¸t triÓn kh«ng ngõng, doanh thu b×nh qu©n t¨ng trªn 35%/ n¨m vµ v­¬n lªn trë thµnh mét trong 3 c«ng ty b¶o hiÓm phi nh©n thä lín nhÊt ViÖt Nam sau Tæng c«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam (B¶o ViÖt) vµ B¶o Minh. B¶ng 3: Doanh thu phÝ b¶o hiÓm gèc cña PJICO (1998-2003) N¨m 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Doanh thu phÝ b¶o hiÓm gèc (tû ®ång) 96,994 92,433 109,987 138,300 177,839 330 (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña PJICO giai ®o¹n 1998 - 2003) Tõ khi ho¹t ®éng nãi chung doanh thu cña c«ng ty t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m, kh«ng nh÷ng b¶o toµn mµ cßn ph¸t triÓn vèn kinh doanh lªn gÊp 7 l©n so víi vèn gãp ban ®Çu cña c¸c cæ ®«ng. Nh­ng n¨m 2003 cã thÓ nãi lµ n¨m thµnh c«ng rùc rì víi c«ng ty, doanh thu n¨m ®¹t 330 tû ®ång vµ hoµn thµnh v­ît møc c¸c chØ tiªu ®Æc biÖt lµ chØ tiªu doanh thu vµ chªnh lÖch thu chi tr­íc trÝch lËp dù phßng. B¶ng 4: KÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2003 ChØ tiªu ( tû ®ång) 2001 2002 2003 T¨ng tr­ëng 2003/2002 Møc ®¹t kÕ ho¹ch 2003 1. Tæng thu - PhÝ b¶o hiÓm gèc - NhËn t¸i - Hoa hång nh­îng t¸i - §Çu t­ - Thu kh¸c ( thu båi th­êng t¸i b¶o hiÓm, ®ßi ng­êi thø ba) - 138,3 5,7 12,3 8,3 - 227 177,8 13,9 12,3 9,7 13,3 405,5 330 22 20 15 18,5 78,6% 85,6% 58,3% 62,6% 34% 39% - 125% 110% 105% 118% - 2. Chªnh lÖch thu chi tr­íc trÝch lËp dù phßng 22,7 41 90 119,5% - 3. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 9,2 11,9 17,5 47% 100% 4. Bæ sung dù phßng 13,5 29,1 72,5 149,1% - 5. Cæ tøc /n¨m 12% 15% 15% - 100% 6. Tæng tµi s¶n 174,7 202,4 314 55,1% - (Nguån: b¸o c¸o tæng kÕt kinh doanh n¨m 2003 cña PJICO) Trong nh÷ng n¨m võa qua c«ng ty ®· ph¸t triÓn ®Õn hµng ngh×n kh¸ch hµng míi thuéc lÜnh vùc b¶o hiÓm chñ ®¹o nh­ x©y dùng l¾p ®Æt, hµng ho¸, tµu biÓn, ch¸y, xe c¬ giíi, con ng­êi. Ngoµi c¸c kh¸ch hµng t¹i c¸c trung t©m kinh tÕ lín cña c¶ n­íc nh­ Hµ Néi, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, thÞ tr­êng cña PJICO ®­îc më réng, c«ng ty ®· vµ ®ang thiÕt lËp ®­îc quan hÖ hîp t¸c tèt víi nhiÒu kh¸ch hµng lín trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau nh­ giao th«ng, ®iÖn lùc, ng©n hµng… Víi l­îng kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO hiÖn nay cïng víi ph­¬ng ch©m gi¶i quyÕt båi th­êng cho kh¸ch hµng nhanh chãng, kÞp thêi vµ tho¶ ®¸ng, trªn thÞ tr­êng b¶o hiÓm phi nh©n thä hiÖn nay c«ng ty ®· chiÕm mét thÞ phÇn ®¸ng kÓ. B¶ng 5: ThÞ phÇn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam TT C«ng ty Doanh thu (tû ®ång) T¨ng tr­ëng DT (%) ThÞ phÇn(%) T¨ng tr­ëng thÞ phÇn(%) 1 B¶o ViÖt 1.600 29 40 -0,4 2 B¶o Minh 1.050 21,8 26,25 -1,85 3 PVIC 550 23,6 13,75 -0,75 4 PJICO 330 85,6 8,25 +2,55 5 B¶o Long Ch­a cã tt 6 PTI 163 44,2 4,075 +0,375 7 VIA Ch­a cã tt 8 UIC Ch­a cã tt 9 ALLIANZ Ch­a cã tt 10 QBE Ch­a cã tt 11 SamSungVina Ch­a cã tt 12 ASIA-ICB Ch­a cã tt 13 B¶o HiÓm ViÔn §«ng 0 - 0 0 Tæng céng 4.000 30,4 100 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt kinh doanh cña PJICO n¨m 2003) - ThÞ phÇn cña 3 ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp lµ B¶o ViÖt, B¶o Minh, PVIC ®Òu gi¶m trong khi thÞ phÇn cña PJICO t¨ng 2,55% nhê cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao gÊp 2,8 lÇn tèc ®é t¨ng tr­ëng chung cña thÞ tr­êng. PJICO còng lµ ®¬n vÞ cã thÞ phÇn më réng nhiÒu nhÊt trong n¨m 2003. - Ngoµi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp lµ c¸c doanh nghÖp b¶o hiÓm lín trong n­íc, hiÖn nay cßn cã c¸c c«ng ty SamsungVina, ASIA-ICB, BH ViÔn §«ng, lµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh míi trªn thÞ tr­êng, søc Ðp tõ c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm liªn doanh, n­íc ngoµi cµng gia t¨ng, ®Æc biÖt cã sù xuÊt hiÖn vµ tham gia vµo thÞ tr­êng m¹nh mÏ cña c¸c c«ng ty m«i giíi trong n­íc vµ ngoµi n­íc. 4.2- Ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm Ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm diÔn ra b×nh th­êng, ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm gèc, gãp phÇn t¨ng doanh thu, lîi nhuËn cho c«ng ty: - Doanh thu nhËn t¸i: 22 tû ®ång, t¨ng 58,3 % so víi n¨m 2002 - Thu hoa hång nh­îng t¸i: 20 tû ®ång, t¨ng 62,6 % - Thu båi th­êng t¸i 15,7 tû ®ång - Chi phÝ nh­îng t¸i 90,1 tû ®ång - Chi båi th­êng nhËn t¸i:10,2 tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng 56,1 % doanh thu phÝ nhËn Ngoµi ra c«ng ty cßn cã quan hÖ víi mét sè c«ng ty t¸i b¶o hiÓm trªn thÕ giíi. B¶ng 6: Danh s¸ch mét sè nhµ t¸i b¶o hiÓm cã quan hÖ t¸i b¶o hiÓm víi PJICO TT Tªn c¸c nhµ t¸i b¶o hiÓm Doanh thu phÝ nhËn t¸i thuÇn 2000 (triÖu USD) XÕp thø h¹ng trªn thÕ giíi Quèc tÞch 1 Munich Re Group 15276,6 1 §øc 2 Swiss Re Group 14478,8 2 Thôy Sü 3 Employers Re Group 7924,0 4 Mü 4 Hannover Re Group 4994,3 5 §øc 5 Gerling Global Re Group 3726,5 8 Thôy Sü 6 CCR 694,9 24 Ph¸p 7 Hartford Re 825,9 20 Mü 8 Zurich Re 2485 10 Thôy Sü 9 Korean Re 977,5 17 TriÒu Tiªn 10 Allianz Re Group 3726,5 8 §øc 11 C«ng ty t¸i b¶o hiÓm quèc gia ViÖt Nam (VINARE) - - ViÖt Nam (Nguån: C«ng ty cæ phÇn B¶o hiÓm Petrolimex) 4.3- C«ng t¸c gi¶i quyÕt båi th­êng Trong gÇn 9 n¨m qua, PJICO ®· gi¶i quyÕt båi th­êng kÞp thêi vµ tho¶ ®¸ng cho hµng chôc ngh×n vô tæn thÊt víi gi¸ trÞ hµng tr¨m tû ®ång cho kh¸ch hµng nh­: vô ch¸y kho x¨ng dÇu K131(trªn 21 tû ®ång), vô ch¸y xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu B×nh Th¹nh ( 5,4 tû) … vµ gÇn ®©y nhÊt lµ vô ®©m va gi÷a hai tµu dÇu Petrolimex 01 vµ tµu Formosa t¹i Vòng Tµu ­íc tÝnh tæn thÊt 1,6 triÖu USD . Ngoµi ra c«ng ty cßn tham gia ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ kinh doanh kh¸c nh»m thu ®­îc thªm l·i bæ sung vµo ho¹t ®éng kinh doanh. II- C«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng 1- T×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi Ngay tõ khi thµnh lËp, c«ng ty ®· nhËn thÊy sù cÇn thiÕt vµ nh÷ng t¸c dông rÊt thiÕt thùc cña nghiÖp vô nµy nªn c«ng ty ®· nhanh chãng triÓn khai vµ ho¹t ®éng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nghiÖp vô nµy lu«n lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô mang l¹i doanh thu vµ lîi nhuËn lín nhÊt cho c«ng ty. Thùc tÕ lo¹i h×nh b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi t¹i PJICO chñ yÕu ¸p dông ®èi víi xe «t«. Kh«ng chØ PJICO mµ tÊt c¶ c¸c c«ng ty B¶o HiÓm phi nh©n thä t¹i ViÖt Nam hiÖn nay ®Òu triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« trong ®ã b¶o viÖt vµ b¶o minh lµ hai ®èi thñ c¹nh tranh lín nhÊt cña PJICO. Tuy nghiÖp vô nµy lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô ra ®êi sím nhÊt nh­ng PJICO míi chØ thµnh lËp vµ ho¹t ®éng ®­îc gÇn 10 n¨m, do ®ã trong qu¸ tr×nh triÓn khai vÉn cßn mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh nh­: Míi ho¹t ®éng nªn kinh nghiÖm qu¶n lý vµ khai th¸c ch­a cã, chñ yÕu c¸c b­íc cña quy tr×nh triÓn khai ®­îc ¸p dông tõ n­íc ngoµi hoÆc nh÷ng c«ng ty B¶o HiÓm trong n­íc ®· ho¹t ®éng tr­íc nh­ b¶o viÖt, b¶o minh. Ng­êi d©n ch­a ý thøc ®­îc vÒ chøc n¨ng vµ t¸c dông cña B¶o HiÓm do ®ã vÉn cßn khã kh¨n trong kh©u khai th¸c- mÆc dï doanh thu cña nghiÖp vô nµy rÊt lín song vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc sù mong ®îi cña c«ng ty. Chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm cña c¸c ®¹i lý, céng t¸c viªn cßn Ýt. Dï cã mét vµi khã kh¨n nh­ trªn nh­ng PJICO ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn m×nh ®Ó ®øng v÷ng vµ v­¬n lªn trong thÞ tr­êng B¶o HiÓm phi nh©n thä ë ViÖt Nam. B¶ng 7: kÕt qu¶ doanh thu cña nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi t¹i PJICO ChØ tiªu 1999 2000 2001 2002 2003 Doanh thu (triÖu ®ång) 9.181 12.472 18.402 23.370 43.340 Tèc ®é t¨ng tr­ëng (%) - 35,85 47,55 26,00 85,45 (Nguån: b¸o c¸o hµng n¨m cña PJICO ) Tõ b¶ng trªn cho thÊy doanh thu t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, n¨m 2000 ®¹t 12.472 triÖu ®ång t¨ng 35,85% so víi n¨m 1999 ( 9.181 triÖu ®ång ). N¨m võa qua 2003 doanh thu ®¹t h¬n 43 tØ ®ång t¨ng trªn 85% so víi n¨m 2002 ®¹t 23.370 triÖu ®ång vµ t¨ng gÊp 5 lÇn so víi n¨m 1999 nguyªn nh©n lµ do c«ng ty cã chÝnh s¸ch khai th¸c hîp lý, sau gÇn 10 n¨m ho¹t ®éng c«ng ty ®· ®­îc sù tÝn nhiÖm cña c¸c kh¸ch hµng, mét nguyªn nh©n n÷a lµ nhu cÇu sö dông xe «t« cña ng­êi d©n ngµy cµng nhiÒu. §­îc biÕt doanh thu cña toµn c«ng ty n¨m 2003 lµ 330 tû ®ång nh­ vËy doanh thu cña nghiÖp vô nµy míi chØ chiÕm h¬n 13% trong tæng doanh thu. 2- C«ng t¸c gi¸m ®Þnh båi th­êng tr­íc ®©y tõ khi thµnh lËp, c«ng t¸c gi¸m ®Þnh båi th­êng ®­îc thùc hiÖn trùc tiÕp bëi sù chØ ®¹o cña c«ng ty, nh­ng hiÖn nay ®· thµnh lËp phßng gi¸m ®Þnh båi th­êng riªng vµ cã mèi liªn hÖ víi c¸c phßng kh¸c trong c«ng ty vµ chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña c«ng ty. 2.1- C«ng t¸c gi¸m ®Þnh gi¸m ®Þnh lµ kh©u t­¬ng ®èi quan träng, lµ kh©u hç trî cho viÖc båi th­êng gi¸m ®Þnh ®­îc thùc hiÖn nh»m x¸c ®Þnh nguyªn nh©n tai n¹n, møc ®é thiÖt haÞ tõ ®ã cung cÊp c¬ së, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c båi th­êng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn, sè l­îng xe tham gia giao th«ng ngµy mét t¨ng. Dï ph¶i c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty B¶o HiÓm kh¸c nh­ng b»ng sù n¨ng ®éng nhiÖt t×nh phôc vô chu ®¸o cña nh©n viªn c«ng ty còng nh­ ®Þa lý nªn sè xe tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt xe t¹i PJICO ngµy cµng nhiÒu thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 8: Sè xe tham gia B¶o HiÓm t¹i PJICO ChØ tiªu §¬n vÞ 1999 2000 2001 2002 2003 Sè xe tham gia giao th«ng ChiÕc 495.683 547.504 601.502 607.400 676.000 Sè xe tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO ChiÕc 3.860 5.157 7.601 9.457 15.131 Tû lÖ xe tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO % 0,78 0,94 1,26 1,56 2,24 Tèc ®é t¨ng % - 33,6 47,39 24,42 60,00 ( Nguån: B¸o c¸o hµng n¨m cña PJICO ) Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy, sè l­îng xe tham gia b¶p hiÓm vËt chÊt t¹i PJICO t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, n¨m 1999 míi chØ cã 3860 xe chiÕm 0,78% nh­ng ®Õn n¨m 2003 võa qua ®· ®¹t 15131 xe chiÕm 2,24% tæng sè xe l­u hµnh trªn toµn quèc nguyªn nh©n lµ do c«ng ty cã chÝnh s¸ch khai th¸c hîp lý. N¨m 2000 sè xe tham gia t¨ng lªn gÇn 1300 xe ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng 33,6% mÆ dï tèc ®é t¨ng cao nh­ng sè xe tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO vÉn ch­a ®¹t 1% tæng sè xe l­u hµnh. N¨m 2001, 2002 ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng t­ng øng lµ 47,39% vµ 24,42% tuy n¨m 2002 tèc ®é t¨ng tr­ëng ®¹t thÊp nhÊt trong 5 n¨m 1999- 2003 nh­ng ®· chiÕm 1,56% sè xe l­u hµnh trªn toµn quèc. N¨m 2003 cã thÓ nãi lµ n¨m thµnh c«ng nhÊt tõ khi thnµh lËp sè xe tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt t¹i c«ng ty ®· ®¹t h¬n 15000 xe trong tæng sè 676000 xe ®ang l­u hµnh, chiÕm 2,24% thÞ phÇn vÒ nghiÖp vô nµy, ®©y còng lµ n¨m cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao nhÊt tíi 60%. Cã møc t¨ng tr­ëng nh­ trªn lµ do c«ng ty ®· ®­a ra c¸c biÖn ph¸p nh­: khai th¸c hîp lý ®Ó thu hót kh¸ch hµng, khuyÕn khÝch sè kh¸ch hµng cò t¸i tôc vµ kh¸ch hµng míi t×m ®Õn mua b¶o hiÓm, mÆt kh¸c thñ tôc ®­îc c¶i tiÕn, ®¬n gi¶n ho¸, xe bÞ tai n¹n ®­îc gi¶i quyÕt nhanh chãng, thuËn lîi ®· t¨ng thªm lßng tin tõ phÝa kh¸ch hµng. Cïng víi viÖc gia t¨ng vÒ sè xe l­u hµnh vµ sè xe tham gia b¶o hiÓm, sè vô tai n¹n qua c¸c n¨m còng gia t¨ng. Nh»m môc ®Ých phôc vô kh¸ch hµng mét c¸ch tèt nhÊt, c«ng t¸c gi¸m ®Þnh ph¶i ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng, chÝnh x¸c, s¸t víi thùc tÕ tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c båi th­êng tiÕn hµnh tèt h¬n. Quy tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸m ®Þnh t¹i PJICO gåm 5 b­íc: TiÕp nhËn th«ng tin vµ kiÓm tra th«ng tin. Dù kiÕn ph­¬ng ¸n chuÈn bÞ gi¸m ®Þnh . TiÕn hµnh gi¸m ®Þnh , chôp ¶nh, lËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh . X¸c ®Þnh thiÖt h¹i thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm, chän ph­¬ng ¸n kh¾c phôc thiÖt h¹i. Hoµn thiÖn hå s¬ båi th­êng vµ chuyÓn giao hå s¬ cho c¸n bé båi th­êng. B¶ng 9: kÕt qu¶ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi t¹i PJICO ChØ tiªu §¬n vÞ 1999 2000 2001 2002 2003 Sè xe tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO. ChiÕc 3860 5157 7601 9457 15131 Sè vô tai n¹n ph¸t sinh. Vô 187 258 395 509 660 Tû lÖ. % 4,84 5,00 5,20 5,38 4,36 Sè vô tai n¹n do phßng gi¸m ®Þnh. Vô 182 250 380 487 628 Tû lÖ. % 97,33 96,90 96,20 95,68 95,15 Sè vô tai n¹n kh«ng do phßng gi¸m ®Þnh. Vô 5 8 15 22 32 Tû lÖ. % 2,67 3,10 3,80 4,32 4,85 Chi phÝ gi¸m ®Þnh. Tr.® 31 54 67 93 120 Doanh thu phÝ cña nghiÖp vô. Tr.® 9181 12472 18402 23370 43340 Tû lÖ chi gi¸m ®Þnh/ doanh thu. % 0,338 0,433 0,364 0,398 0,277 Chi phÝ gi¸m ®Þnh b×nh qu©n 1 vô. Tr.®/vô 0,166 0,209 0,169 0,183 0,182 (Nguån: B¸o c¸o hµng n¨m cña PJICO) Tõ b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy tû lÖ sè cô tai n¹n so víi sè xe tham t¹i PJICO t¨ng dÇn qua c¸c n¨m tõ 1999 - 2002, nh­ng n¨m 2003 võa qua lÞa cã tû lÖ thÊp nhÊt 4,36% nguyªn nh©n lµ do sè xe tham gia t¹i PJICO t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m bëi v× c«ng ty ®· ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch khai th¸c hîp lý céng víi sù n¨ng ®éng cña c¸c khai th¸c viªn vµ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh båi th­êng ®Ó gi¶i quyÕt nhanh chãng, tho¶ ®¸ng vµ kÞp thêi ®¶m b¶o quyÒn l¬Þ cho kh¸ch hµng tham gia nªn sè kh¸ch hµng t¸i tôc hîp ®ång vµ nhiÒu kh¸ch hµng míi t×m ®Õn c«ng ty, cßn sè tai n¹n còng gia t¨ng lµ do ý thøc chÊp hµnh luËt lÖ giao th«ng cña ng­êi d©n cßn kÐm, mÆt kh¸c nhu cÇu sö dông xe «t« cña ng­êi d©n ngµy cµng t¨ng. N¨m 2003 võa qua sè vô tai n¹n giao th«ng trªn ®Þa bµn c¶ n­íc cã gi¶m nh­ng do sè l­îng xe tham gai t¹i PJICO t¨ng víi tèc ®é 60% trong n¨m võa qua. Do vËy sè vô tai n¹n cña nh÷ng xe tham gia t¹i PJICO còng t¨ng nh­ng víi tèc ®é chËm h¬n kho¶ng 30%. B¶ng trªn cßn cho thÊy tû lÖ sè vô tai n¹n ®­îc phßng gi¸m ®Þnh lµ kh¸ cao thÊp nhÊt lµ n¨m 2003 võa qua ®¹t 95,15%, cao nhÊt lµ n¨m 1999 ®¹t 97,33%. Nguyªn nh©n n¨m võa qua sè vô tai n¹n kh«ng thuéc phßng gi¸m ®Þnh t¨ng lªn cã thÓ lµ do c«ng ty ®· cã m¹ng l­íi chi nh¸nh t¹i hÇu hÕt c¸c tØnh ,thµnh phè trong c¶ n­íc. Do ®ã c¸c vô tai n¹n x¶y ra t¹i nh÷ng n¬i nµy, nªn phßng kh«ng thÓ cö ng­êi ®i gi¸m ®Þnh mµ ph¶i nhê cac chi nh¸nh cña c«ng ty t¹i c¸c tØnh nµy gi¸m ®Þnh hé. N¨m 1999 cã chi phÝ gi¸m ®Þnh thÊp nhÊt 31 triÖu ®ång, n¨m 2003 cã chi phÝ cao nhÊt 120 triÖu ®ång nguyªn nh©n rÊt ®¬n gi¶n lµ v× n¨m 1999 chØ cã 187 vô tai n¹n trong khi ®ã n¨m 2003 cã tíi 660 vô. 2.2- Trôc lîi b¶o hiÓm C¸c h×nh thøc trôc lîi: Trôc lîi b¶o hiÓm lµ nh÷ng hµnh vi gian lËn cã chñ ý vµ môc ®Ých cña ng­êi tham gia b¶o hiÓm hßng chiÕm ®o¹t mét sè tiÒn bÊt hîp ph¸p tõ phÝa c«ng ty b¶o hiÓm. Trong thêi gian gÇn ®©y sè vô trôc lîi trong b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« tai PJICO ngµy mét t¨ng víi sè l­îng lín vµ sè tiÒn hßng trôc lîi mçi vô ®Òu t¨ng vµ tinh vi h¬n. trôc lîi b¶o hiÓm th­êng ®­îc thùc hiÖn bëi kh¸ch hµng lµ bªn mua b¶o hiÓm mét sè tr­êng hîp kh¸c cßn cã sù tiÕp tay cÊu kÕt cña c¸c bªn cã liªn quan nh­ nh©n viªn c«ng ty vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng th× nã trë nªn rÊt phøc t¹p. Trôc lîi ngoµi viÖc lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty, nã cßn lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÝnh kh¸ch hµng- nh÷ng ng­êi tham gia b¶o hiÓm do c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm sÏ ph¶i t¨ng phÝ trong nh÷ng n¨m tiÕp theo ®Ó bï ®¾p cho chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra do t×nh tr¹ng trôc lîi b¶o hiÓm. ®Æc biÖt trôc lîi cßn g©y ra sù suy gi¶m ®¹o ®øc cña chÝnh nh÷ng kh¸ch hµng cã ý ®Þnh trôc lîi nµy. B¶ng 10: t×nh h×nh trôc lîi b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« t¹i PJICO trong giai ®o¹n 1999- 2003 ChØ tiªu §¬n vÞ 1999 2000 2001 2002 2003 Tæng sè vô tai n¹n Vô 187 258 395 509 660 SVTN nghi ngê gian lËn Vô 9 15 17 10 20 Sè vô gian lËn bÞ ph¸t hiÖn Vô 2 3 3 2 6 Sè vô tai n¹n ®· båi th­êng. Vô 185 255 392 507 654 Tû lÖ sè vô gian lËn bÞ ph¸t hiÖn/nghi ngê. % 22,22 20 17,65 20,00 30,00 Sè tiÒn båi th­êng. Tr.® 1.059 1.447 2.436 3.241 4.315 Sè tiÒn tõ chèi båi th­êng. Tr.® 140 135 197 153 320 Sè tiÒn ­íc tÝnh bÞ trôc lîi. Tr.® 237 300 330 310 470 Tû lÖ trôc lîi b¶o hiÓm. % 1,08 1,18 0,77 0,39 0,92 Sè tiÒn tõ chèi båi th­êng b×nh qu©n/vô. Tr.® 70 45 65,67 76,5 53,33 (Nguån: B¸o c¸o hµng n¨m cña PJICO) sè vô gian lËn bÞ ph¸t hiÖn tõ n¨m 1999- 2002 kh«ng cao ë møc 2- 3 vu/n¨m, riªng n¨m võa qua con sè nµy lµ 6 vô cao nhÊt trong thêi kú 1999- 2003 chøng tá n¨ng lùc, kinh nghiÖm vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé phßng gi¸m ®Þnh t¨ng lªn râ rÖt. Tuy ph¸t hiÖn ®­îc 6 vô gian lËn nh­ng cïng víi nã lµ sè vô nghi ngê gian lËn còng t¨ng lªn ®Õn 20 vô ®iÒu nµy chøng tá c¸c l¸i xe vµ chñ xe cã c¸c hµnh vi gian lËn ®­îc thùc hiÖn ngµy cµng tinh vi h¬n khiÕn cho c«ng ty míi chØ ph¸t hiÖn ®­îc 6 vô, chiÕm tû lÖ 30% trong tæng sè vô nghi ngê. Tû lÖ trôc lîi = Sè vô gian lËn bÞ ph¸t hiÖn/ Sè vô tai n¹n ®· båi th­êng. N¨m 2000 cao nhÊt chØ chiÕm cã 1,18%, thÊp nhÊt lµ n¨m 2002 chiÕm 0,39% nh­ng sè tiÒn tõ chèi båi th­êng b×nh qu©n 1 vô l¹i rÊt cao, thÊp nhÊt còng lµ 45 triÖu ®ång/ vô, cao nhÊt lªn tíi 76,5 triÖu ®ång/ vô n¨m 2002. N¨m 2003 tû lÖ trôc lîi lµ 0,92%, sè tiÒn tõ chèi båi th­êng b×nh qu©n/ vô lµ 53,33 triÖu ®ång nguyªn nh©n lµ nh÷ng vô mµ ng­êi tham gia tiÕn hµnh trôc lîi lµ nh÷ng vô cã møc ®é tæn thÊt lín c¸ biÖt cã vô lªn tíi h¬n 100 triÖu ®ång. C¸c chñ ph­¬ng tiÖn th­êng cã 5 h×nh thøc trôc lîi sau: Hîp lý hoa ngµy vµ hiÖu lùc b¶o hiÓm. Thay ®æi t×nh tiÕt vô tai n¹n. LËp hiÖn tr­êng gi¶. Khai t¨ng tæn thÊt. Cè ý g©y tai n¹n. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô vÒ hiÖn t­îng trôc lîi b»ng h×nh thøc ho¸ hîp lý ho¸ ngµy vµ hiÖu lùc b¶o hiÓm. VÝ dô 1: Theo th«ng b¸o cña chñ xe: Doanh nghiÖp t­ nh©n H¶i- S¬n- L©m cã mua b¶o hiÓm cho chiÕc xe «t« biÓn kiÓm so¸t 29T- 5661 ngµy 20 th¸ng 10 n¨m 2003, thêi h¹n 1 n¨m, x¶y ra tai n¹n ngµy 24 th¸ng 10 n¨m 2003 t¹i huyÖn B¾c Yªn tØnh S¬n La, cã kÌm theo hå s¬ cña xe do c«ng an huyÖn B¾c Yªn cung cÊp cho chñ xe x¸c nhËn tai n¹n vµo ngµy 24 thµng 10 n¨m 2003. Do ngµy tai n¹n gÇn víi ngµy mua b¶o hiÓm nªn c«ng ty ®· nghi ngê cã sù gian lËn cña doanh nghiÖp t­ nh©n H¶i- S¬n- L©m, phßng thanh tra ®· cïng phßng gi¸m ®Þnh båi th­êng tiÕn hµnh x¸c minh vô tai n¹n vµ ®· cã kÕt luËn sau: Xe 29T- 5661 bÞ tai n¹n ngµy 17 th¸ng 10 n¨m 2003, ngµy 19 th¸ng 10 n¨m 2003 chñ xe ®· vÒ Hµ Néi (®¹i lý §«ng Anh) ®Ó mua b¶o hiÓm cã hiÖu lùc tõ ngµy 20 th¸ng 10 n¨m 2003. Sau ®ã chñ xe quay trë l¹i B¾c Yªn vµ ®­îc sù gióp ®ì cña c¸n bé trùc tiÕp thô lý hå s¬ nµy ®· ch÷a b¶n sao tai n¹n ngµy 17 th¸ng 10 n¨m 2003 thµnh 24 th¸ng 10 n¨m 2003. VÝ dô 2: Xe «t« MAZDA biÓn kiÓm so¸t 29S – 5252 tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO cã hiÖu lùc tõ ngµy 14/11/2003 ®Õn 14/11/2004. Theo th«ng b¸o tai n¹n cña chñ xe göi kem theo cã hå s¬ cña c«ng an huyÖn §oan Hïng tØnh Phó Thä n¬i xÈy ra tai n¹n cho biÕt vô tai n¹n xÈy ra ngµy 23/11/2003. ngµy 26/11/2003 sau khi x¸c minh t¹i hiÖn tr­êng ®­îc nh©n d©n cho biÕt vô tai n¹n trªn cã thùc nh­ng xÈy ra c¸ch ®ã trªn 10 ngµy trªn xe trë 3 ng­êi trong ®ã cã mét phô n÷ bÞ th­¬ng, ph¶i vµo tr¹m x¸ cña x·. X¸c minh t¹i tr¹m x¸ th× ®­îc biÕt vô tai n¹n xÈy ra ngµy 11/11/2003. cïng ngµy phßng ®Õn c«ng an huyÖn §oan Hïng, qua ®Êu tranh cuèi cïng anh §Æng Minh H¶i – tr­ëng phßng c¶nh s¸t giao th«ng huyÖn §oan Hïng thó nhËn vô tai n¹n xÈy ra ngµy 11/11/2003. Trªn ®©y lµ 2 vô trôc lîi ®iÓm h×nh b»ng h×nh thøc hîp lÝ ho¸ ngµy vµ hiÖu lùc b¶o hiÓm, 2 vô nµy ®Òu cã sù tiÕp tay cña c«ng an n¬i xÈy ra tai n¹n. - Thay ®æi t×nh tiÕt vô tai n¹n cã c¸c h×nh thøc nh­: + Söa ch÷a hiÖu lùc b»ng l¸i: sö dông b»ng l¸i ®· hÕt hiÖu lùc, khi tai n¹n xÈy ra th× söa thµnh cßn hiÖu lùc. + Söa ch÷a hiÖu lùc giÊy phÐp l­u hµnh: khi giÊy phÐp l­u hµnh ®· hÕt h¹n nh­ng l¸i vÉn cho xe l­u hµnh vµ khi tai n¹n xÈy ra l¸i xe ®· söa h¹n cña giÊp phÐp l­u hµnh. + Thay ®æi ng­êi l¸i cã giÊy phÐp hîp: Sau khi tai n¹n xÈy ra, l¸i xe biÕt m×nh kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó l¸i lo¹i xe nµy nªn ®· thay ®æi ng­êi kh¸c vµo ®Ó phï hîp víi lo¹i xe ®ã. + Vi ph¹m luËt giao th«ng. - LËp hiÖn tr­êng gi¶. + §­a xe bÞ tai n¹n tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c ®Ó lËp biªn b¶n. + Thay ®æi biÓn sè xe kh«ng gÆp tai n¹n ®· mua b¶o hiÓm vµo xe bÞ tai n¹n ch­a mua b¶o hiÓm ®Ó chôp ¶nh, kh¸m nghiÖm, lËp biªn b¶n. - Khai t¨ng tæn thÊt, cã c¸c tr­êng hîp: + Söa ch÷a thay thÕ nh÷ng bé phËn h­ háng kh«ng do tai n¹n hoÆc bÞ tai n¹n tõ tr­íc khi mua b¶o hiÓm. + Kh«ng thiÖt h¹i, kh«ng söa ch÷a nh­ng còng kª khai ®­a vµo hîp ®ång söa ch÷a. + Thay thÕ nh÷ng phô tïng cò nh­ng khai lµ thay míi. + §­a b¸o gi¸ söa ch÷a cao h¬n so víi thùc tÕ, thóc Ðp c«ng ty chÊp nhËn ph­¬ng ¸n kh¾c phôc hËu qu¶ tai n¹n bÊt hîp lÝ. + LÊy c¾p phô tïng xe (kÝnh, g­¬ng…) vµ thay vµo ®å ®· h­ háng - Cè ý g©y tai n¹n: H×nh thøc nµy khã ph¸t hiÖn nhÊt vµ lµ hµnh vi gian lËn nghiªm träng nhÊt cña chñ xe vµ l¸i xe. ®ã lµ c¸c hµnh vi nh­: ®èt xe, cho xe lao xuèng vùc hoÆc khi xe bÞ tai n¹n th× ph¸ huû thªm mét sè bé phËn kh¸c ®Ó ®­îc thay míi, båi th­êng nhiÒu h¬n. Do ®ã c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ph¶i lu«n ®Ò cao c¶nh gi¸c ®èi víi nh÷ng hµnh vi nµy. Khi cã vô tai n¹n nµo xÈy ra thiÖt h¹i lín th× c¸c c«ng ty ph¶i xem xÐt kÜ l­ìng ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng trôc lîi. Cô thÓ c¸c c«ng viÖc mµ gi¸m ®Þnh viªn ph¶i lµm lµ: + LËp ph­¬ng ¸n ®iÒu tra tØ mØ ®Æc biÖt lÊy lêi khai cña nh©n chøng nh­ d©n sèng gÇn ®ã, cña nh÷ng ng­êi biÕt nh÷ng sù viÖc cã liªn quan ®Õn tai n¹n tõ ®ã ph©n tÝch t×nh h×nh t×nh huèng xÈy ra tai n¹n. + Ngoµi ra cÇn huy ®éng sù gióp ®ì cña c¸c c¬ quan cã liªn quan nh­ c¶nh s¸t giao th«ng. Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng trôc lîi: Cã c¶ nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan cña chñ xe, l¸i xe cã thÓ kÓ ra 5 nguyªn nh©n sau: - Mét lµ, do c¸c chñ xe muèn bï ®¾p thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh g©y ra bëi tai n¹n nh­ng kh«ng thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm hoÆc muèn bï ®¸p tæn thÊt nh­ng kh«ng mua b¶o hiÓm nªn ®· phèi hîp víi c¸c bªn cã liªn quan thËm chÝ c¶ nh©n viªn trong c«ng ty ®Ó hoµn tÊt thñ tôc cÇn thiÕt lµ hîp lÝ nh»m chiÕm ®o¹t mét sè tiÒn bÊt hîp ph¸p tõ phÝa c«ng ty b¶o hiÓm khi rñi ro xÈy ra - Hai lµ, do c«ng ty ho¹t ®éng trong m«i tr­êng c¹nh tranh do ®ã ®· ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc xÐt nhËn b¶o hiÓm vµ thñ tôc båi th­êng, do ®ã kh¸ch hµng dÔ dµng trôc lîi. - Ba lµ, do yÕu tè kh«ng gian ®Þa lÝ cã nhiÒu vô tai n¹n kh«ng thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm xÈy ra ë nh÷ng vïng xa x«i hÎo l¸nh nªn c«ng ty kh«ng thÓ cö gi¸m ®Þnh viªn ®Õn ngay ®­îc hoÆc ph¶i nhê gi¸m ®Þnh viªn cña c«ng ty kh¸c ®Õn gi¸m ®Þnh hé… do ®ã kh¸ch hµng sÏ dÔ dµng t¹o hiÖn tr­êng gi¶ hoÆc cung cÊp th«ng tin sai sù thËt nh»m chiÕm ®o¹t sè tiÒn båi th­êng. - Bèn lµ, viÖc b¸n b¶o hiÓm th«ng qua ®¹i lÝ còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t­îng trôc lîi b¶o hiÓm v× cã thÓ ®¹i lÝ ch­a cã kiÕn thøc v÷ng vµng vÒ b¶o hiÓm hoÆc ®¹i lÝ cña c«ng ty kh«ng trung thùc…dÉn ®Õn v« t×nh hoÆc cè ý tiÕp tay cho chñ xe ®Ó lËp hå s¬ gi¶ nh»m trôc lîi. - N¨m lµ, do ch­a cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ ®ång bé gi÷a c¸c kh©u trong quy tr×nh triÓn khai. ®ång thêi c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm kh«ng cã sù kÕt hîp chÆt chÏ ®Ó phßng tr¸nh vµ xö lý c¸c vô trôc lîi b¶o hiÓm do c¸c doanh nghiÖp th­êng bÝ mËt th«ng tin nh»m b¶o vÖ uy tÝn cho doanh nghiÖp m×nh. Nh­ vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng trôc lîi b¶o hiÓm lµ mét hµnh vi rÊt nguy hiÓm, nã kh«ng nh÷ng g©y thiÖt h¹i vÒ mÆt kinh doanh ®èi víi c«ng ty, lµm gi¶m sót uy tÝn cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng mµ nã cßn lµm suy gi¶m ®¹o ®øc x· héi. V× vËy, c«ng ty b¶o hiÓm cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu vµ cô thÓ ®Ó ng¨n chÆn, xö lý nghiªm kh¾c hµnh vi nµy. 2.3- C«ng t¸c båi th­êng Nh­ chóng ta ®· biÕt, s¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm v« h×nh, lµ cam kÕt sÏ båi th­êng cho ng­êi tham gia b¶o hiÓm khi rñi ro x¶y ra do vËy chÊt l­îng cña s¶n phÈm b¶o hiÓm lµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c båi th­êng tæn thÊt. Cã t¹o ®­îc lßng tin, sù tÝn nghiÖm vµ mong muèn t¸i tôc hîp ®ång cña kh¸ch hµng hay kh«ng chñ yÕu phô thuéc vµo viÖc båi th­êng cã tho¶ ®¸ng hay kh«ng. ®èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe «t« t¹i PJICO ®­îc cung cÊp båi th­êng nh­ sau: §èi víi c¸c chi nh¸nh ®­îc gi¶i quyÕt båi th­êng kh«ng v­ît qu¸ 20 triÖu ®ång/vô, nÕu sè båi th­êng ph¸t sinh v­ît qu¸ sè nµy th× chuyÓn nªn cho c«ng ty xem xÐt gi¶i quyÕt båi th­êng. Cßn ®èi víi c¸c v¨n phßng kh«ng ®­îc phÐp gi¶i quyÕt båi th­êng, tÊt c¶ c¸c vô tæn thÊt ®Òu do chi nh¸nh hoÆc c«ng ty gi¶i quyÕt. Khi yªu cÇu båi th­êng, chñ xe ph¶i cung cÊp cho PJICO nh÷ng tµi liÖu sau: Th«ng b¸o tai n¹n, giÊy yªu cÇu båi th­êng cña chñ xe c¬ giíi. B¶n sao c¸c giÊy tê sau: + GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm. + GiÊy phÐp l¸i xe. + GiÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ xe. + GiÊy chøng nhËn kiÓm ®Þnh an toµn kÜ thuËt vµ m«i tr­êng. B¶n kÕt luËn ®iÒu tra tai n¹n cña c«ng an hoÆc b¶n sao bé hå s¬ tai n¹n (cã x¸c nhËn cña c«ng an n¬i thô lý tai n¹n) bao gåm: + S¬ ®å hiÖn tr­êng tai n¹n giao th«ng. + Biªn b¶n kh¸m nghiÖm hiÖn tr­êng. + Biªn b¶n kh¸m nghiÖm xe liªn quan tíi tai n¹n giao th«ng. + Biªn b¶n gi¶i quyÕt tai n¹n giao th«ng. Biªn b¶n hoµ gi¶i (nÕu trong tr­êng hîp hoµ gi¶i). QuyÕt ®Þnh cña toµ ¸n (nÕu cã). C¸c giÊy tê liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi thø 3 (nÕu cã). Biªn b¶n gi¸m ®Þnh thiÖt h¹i (nÕu cã). Th«ng th­êng sau khi hoµn tÊt thñ tôc, hå s¬ nh÷ng tµi liÖu trªn, trong vßng 10- 15 ngµy c«ng ty sÏ gi¶i quyÕt båi th­êng cho xe, thËm trÝ cã nh÷ng vô ®­îc gi¶i quyÕt ngay t¹i chç khi ®· cã ®ñ hå s¬ cÇn thiÕt. b¶ng 11: t×nh h×nh gi¶i quyÕt båi th­êng cña nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi t¹i PJICO. ChØ tiªu §¬n vÞ 1999 2000 2001 2002 2003 Sè vô tai n¹n ph¸t sinh trong n¨m. Vô 187 258 395 509 660 Sè vô tån ®äng n¨m tr­íc chuyÓn sang. Vô 1 1 3 2 1 Sè vô ®· båi th­êng. Vô 185 253 393 508 654 Sè vô tõ chèi båi th­êng do gian lËn. Vô 2 3 3 2 6 Sè vô tån ®äng cuèi n¨m. Vô 1 3 2 1 1 Chi båi th­êng. Tr.® 1.059 1.447 2.436 3.241 4.315 Doanh thu phÝ b¶o hiÓm cña nghiÖp vô. Tr.® 9.181 12.472 18.402 23.370 43.340 Tû lÖ båi th­êng cña nghiÖp vô. % 11,53 11,60 13,24 13,87 9,96 Sè tiÒn båi th­êng b×nh qu©n 1 vô. Tr.®/vô 5,72 5,72 6,19 6,38 6,60 (Nguån: Phßng gi¸m ®Þnh båi th­êng cña PJICO) Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy: Sè vô tai n¹n ph¸t sinh ngµy cµng t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 1999 lµ 187 vô vµ t¨ng nhanh 258 vô vµo n¨m 2000, 395 vô n¨m 2001, 509 vô n¨m 2002 vµ con sè nµy lµ 660 vµo n¨m 2003. MÆc dï sè vô tai n¹n giao th«ng trªn c¶ n­íc n¨m 2003 gi¶m 20% so víi n¨m 2002 nh­ng sè vô tai n¹n x¶y ra ®èi víi c¸c xe tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO t¨ng do sè xe tham gia b¶o hiÓm t¹i c«ng ty t¨ng nhanh nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do sè ph­¬ng tiÖn tham gia giao th«ng t¨ng rÊt nhanh nh­ng ý thøc chÊp hµnh luËt lÖ giao th«ng cña c¸c chñ xe l¹i kÐm. §©y lµ con sè ®¸ng lo ng¹i ®èi víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c chñ xe vµ lµ mèi quan t©m cña toµn x· héi. Sè vô ®· ®­îc gi¶i quyÕt båi th­êng còng cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng, tõ chç gi¶i quyÕt ®­îc 185 vô vµo n¨m 1999 nh­ng ®Õn n¨m 2003 ®· gi¶i quyÕt ®­îc 654 vô. §ång thêi sè vô tån ®äng cuèi n¨m còng cã xu h­íng gi¶m t­¬ng ®èi. ®Æc biÖt trong n¨m 2000 sè vô tån ®äng nªn ®Õn 3 vô vµ do cã mét sè vô tai n¹n x¶y ra vµo cuèi n¨m v× vËy kh«ng kÞp gi¶i quyÕt båi th­êng vµ ph¶i chuyÓn sang n¨m sau. Sè tiÒn chi båi th­êng còng t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m do sè vô tai n¹n ph¸t sinh t¨ng, do vËy tû lÖ båi th­êng còng t¨ng theo tõ 11,60% vµo n¨m 1999 ®Õn 13,87% vµo n¨m 2002, song ®Õn n¨m 2003 tû lÖ båi th­êng l¹i gi¶m xuèng 9,96% do sè tiÒn chi båi th­êng t¨ng Ýt nh­ng vÉn thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi møc t¨ng cña doanh thu phÝ. Do vËy sè tiÒn båi th­êng b×nh qu©n 1 vô còng t¨ng theo tõ 5,72 triÖu ®ång/vô vµo n¨m 1999 nªn ®Õn 6,38 triÖu ®ång/vô vµo n¨m 2002 vµ 6,60 triÖu ®ång/vô vµo n¨m 2003. Qua ph©n tÝch trªn ta thÊy tû lÖ båi th­êng n¨m 2003 ®· cã dÊu hiÖu gi¶m, thÊp h¬n so víi giai ®o¹n 1999- 2002, c«ng ty nªn duy tr× con sè nµy trong nh÷ng n¨m tiÕp theo bëi nÕu tû lÖ båi th­êng cao kh«ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nghiÖp vô cña c«ng ty mµ cßn ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ng­êi tham gia nghiÖp vô b¶o hiÓm. 2.4- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng Trong thêi gian qua nhê chó träng c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng mµ c«ng ty ®· thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. TÊt c¶ c¸c sù cè b¶o hiÓm ®Òu ®­îc gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng kÞp thêi. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng ta sö dông b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 12: HiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh ChØ tiªu §¬n vÞ 1999 2000 2001 2002 2003 Sè vô tæn thÊt gi¸m ®Þnh trong k×. Vô 187 258 395 509 660 Chi phÝ gi¸m ®Þnh. Tr.® 31 54 67 93 120 Chi phÝ gi¸m ®Þnh b×nh qu©n. Tr.®/vô 0,166 0,209 0,170 0,183 0,182 HiÖu qu¶ Vô/tr.® 6,02 4,78 5,88 5,46 5,49 (Nguån: Phßng gi¸m ®Þnh- båi th­êng c«ng ty PJICO) Qua b¶ng ta thÊy c«ng t¸c gi¸m ®Þnh tæn thÊt cu¶ phßng thay ®æi qua tõng n¨m n¨m 1999 chi phÝ gi¸m ®Þnh b×nh qu©n 1 vô lµ thÊp nhÊt chØ cã 0,166 tr.® do ®ã hiÖu qu¶ ®¹t cao nhÊt 6,02 vô/tr.® (nghÜa lµ 1 triÖu ®ång bá ra gi¸m ®Þnh ®­îc 6,02 vô) n¨m 2000 chi phÝ gi¸m ®Þnh b×nh qu©n 1 vô lµ cao nhÊt 0,209 triÖu do ®ã hiÖu qu¶ ®¹t thÊp nhÊt 4,78 vô/tr.®. Nguyªn nh©n n¨m 1999 cã chi phÝ b×nh qu©n thÊp lµ do chi phÝ gi¸m ®Þnh thÊp nhÊt chØ cã 31 triÖu ®ång do nh÷ng vô tai n¹n ®¬n gi¶n, chi phÝ ®i l¹i kh«ng cao, gi¸m ®Þnh nhanh chãng, n¨m 2000 cã møc chi phÝ b×nh qu©n cao lµ do sè vô tai n¹n t¨ng chØ cã 38% trong khi ®ã chi phÝ gi¸m ®Þnh t¨ng tíi 74% so víi n¨m1999. 3 n¨m sau trong giai ®o¹n 1999- 2003 chi phÝ gi¸m ®Þnh b×nh qu©n 1 vô ë møc ®é æn ®Þnh tõ 0,170 - 0,183 tr.®/vô do ®ã hiÖu qu¶ t­¬ng ®èi cao ®¹t 5,46 - 5,88 vô/tr.® n¨m 2003 võa qua chi phÝ gi¸m ®Þnh b×nh qu©n ë møc 0,182 tr.®/vô vµ hiÖu qu¶ ®¹t 5,49 vô/tr.®. VÒ c«ng t¸c båi th­êng ta cã b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 13: hiÖu qu¶ c«ng t¸c båi th­êng ChØ tiªu §¬n vÞ 1999 2000 2001 2002 2003 Doanh thu phÝ. Tr.® 9181 12.472 18.402 23.370 43.340 Sè tiÒn ®· båi th­êng tæn thÊt. Tr.® 1.059 1.447 2.436 3.241 4.315 Tû lÖ båi th­êng. % 11,53 11,60 13,24 13,87 9,96 (Nguån: Phßng gi¸m ®Þnh- båi th­êng c«ng ty PJICO) Tõ b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy, tû lÖ båi th­êng cña c«ng ty ngµy cµng t¨ng tõ 11,53% n¨m 1999 t¨ng lªn 13,87% n¨m 2002. Nh­ng mét ®iÒu quan träng lµ n¨m 2003 tû lÖ båi th­êng nµy l¹i gi¶m xuèng cßn 9,96% nguyªn nh©n lµ do doanh thu phÝ cña c«ng ty trongi¸m ®Þnh nghiÖp vô nµy t¨ng ®Õn 85% (43.340/23.370) trong khi ®ã sè tiÒn båi th­êng chØ t¨ng kho¶ng 33% (4.315/3.241) nguyªn nh©n t¨ng doanh thu nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn lµ do sè xe tham gia b¶o hiÓm t¹i PJICO ngµy cµng t¨ng. Nãi tãm l¹i, c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng cña c«ng ty ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ sau: C¸c vô tai n¹n x¶y ra ®Òu ®­îc phßng trùc tiÕp gi¸m ®Þnh mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c lµm cho kh¸ch hµng thÊy yªn t©m vµ tin t­ëng h¬n vµo c«ng ty. C«ng t¸c båi th­êng còng nhanh chãng do ®ã gióp chñ xe nhanh chãng kh¾c phôc hËu qu¶, æn ®Þnh cuéc sèng vµ trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt kh«ng g©y khã dÔ cho ng­êi ®Õn gi¶i quyÕt tai n¹n. Tuy nhiªn, c«ng t¸c gi¸m ®Þnh båi th­êng vÉn cßn mét sè tån t¹i sau: VÉn cßn hiÖn t­îng tån ®äng hå s¬ do viÖc h­íng dÉn thñ tôc ban ®Çu cho viÖc gi¶i quyÕt tai n¹n cßn ch­a ®­îc chu ®¸o. ViÖc trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn gi¸m ®Þnh cßn thiÕu thèn. §èi víi nh÷ng tai n¹n nhÑ chñ xe th­êng mang xe ®Õn c«ng ty, chi nh¸nh ®Ó th«ng b¸o tai n¹n do ®ã khã kiÓm tra nªn dÔ bÞ trôc lîi. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi t¹i PJICO I- §Þnh h­íng kinh doanh b¶o hiÓm nãi chung vµ b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi nãi riªng Nh÷ng tån t¹i cña c«ng ty Trong qu¸ tr×nh triÓn khai nghiÖp vô nµy c«ng ty cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, tån t¹i: Cã lÏ khã kh¨n lín nhÊt víi PJICO lµ c«ng ty cßn non trÎ so víi mét sè c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c, ®Æc biÖt lµ B¶o ViÖt víi trªn 30 n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn, B¶o ViÖt ®· cã mÆt t¹i tÊt c¶ c¸c tØnh vµ thµnh phè. B¶o Minh tuy míi thµnh lËp nh­ng cã bé m¸y vµ tæ chøc c¸n bé ®Òu tõ thµnh phè Hå ChÝ Minh chuyÓn sang víi h¬n 20 n¨m kinh nghiÖm. V× vËy PJICO gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty nµy, do sù ®éc quyÒn trong viÖc kinh doanh b¶o hiÓm t¹i ViÖt Nam diÔn ra trong mét thêi gian kh¸ dµi, khi nãi tíi b¶o hiÓm lµ ng­êi ta nghÜ ngay tíi B¶o ViÖt, nªn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm nãi chung cµ PJICO nãi riªng cÇn hÕt søc nç lùc ®Ó x©y dùng th­¬ng hiÖu vµ qu¶ng b¸ h×nh ¶nh cña m×nh. M¹ng l­íi cña PJICO ch­a phñ kh¾p ®­îc trong toµn quèc, hiÖn nay c«ng ty míi chØ cã 8 phßng t¹i khu vùc Hµ Néi, c¸c chi nhµnh cña c«ng ty còng míi chØ ®­îc ®Æt t¹i mét sè tØnh vµ thµnh phè cho nªn ch­a khai th¸c ®­îc triÖt ®Ó thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng trong n­íc. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Çy cña c«ng ty cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, trÎ vµ n¨ng ®éng nh­ng l¹i thiÕu kinh nghiÖm thùc tÕ. Lùc l­îng ®¹i lý vµ céng t¸c viªn khai th¸c cßn thiÕu. TÝnh chuyªn nghiÖp ch­a cao tr×nh ®é nghiÖp vô h¹n chÕ, ¶nh h­ëng tíi kh©u khai th¸c cña c«ng ty. ViÖc phèi hîp víi c¸c ngµnh c«ng an, giao th«ng cïng c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ch­a chÆt chÏ, viÖc kiÓm tra giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm vµ ph¹t c¶nh c¸o ®«i khi cßn bu«ng láng lµm cho c¸c chñ xe coi th­êng ph¸p luËt. ViÖc tuyªn truyÒn vÒ s¶n phÈm b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi ch­a ®­îc hiÖu qu¶ v× vËy hiÓu biÕt cña ng­êi d©n vÒ t¸c dông cña s¶n phÈm nµy cßn h¹n chÕ dÉn tíi viÖc nhu cÇu mua b¶o hiÓm thÊp c¸c chñ xe, l¸i xe ch­a tù nguyÖn trong viÖc tham gia lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy. Ngoµi ra cßn mét sè h¹n chÕ ë kh©u gi¸m ®Þnh, båi th­êng ch­a chÝnh x¸c, r­êm rµ thñ tôc hå s¬ phøc t¹p... lµm ¶nh h­ëng lßng tin cña kh¸ch hµng tíi c«ng ty. 2- Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng n¨m 2004 Trong m«i tr­êng héi nhËp, ngoµi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc cßn cã c¸c ®èi thñ n­íc ngoµi víi tiÒm lùc tµi chÝnh v÷ng m¹nh vµ cã tr×nh ®é kinh nghiÖm qu¶n lý ë ®¼ng cÊp quèc tÕ PJICO ph¶i t×m vµ lùa chän h­íng ®i cho riªng m×nh. L·nh ®¹o c«ng ty ®· ®Ò ra hµng lo¹t chiÕn l­îc ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng vµ bÒn v÷ng: X¸c ®Þnh quyÕt t©m c¹nh tranh b»ng c«ng nghÖ, ph¶i nhanh chãng øng dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c«ng ty. TiÕp tôc ­u tiªn ®Çu t­ cho t¨ng tr­ëng cao vÒ doanh thu vµ më réng thÞ phÇn b»ng c¸ch tiÕp tôc n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, lµm næi bËt th­¬ng hiÖu PJICO kh«ng chØ ë mét sè chi nh¸nh mµ ph¶i ë c¶ vïng s©u, vïng xa. N¨m 2004, PJICO dù tÝnh doanh thu ®¹t 507 tû ®ång, t¨ng h¬n 50% so víi n¨m 2003, t¨ng doanh thu ë c¸c nghiÖp vô, ®ång thêi tËp trung vµo c¸c nghiÖp vô truyÒn thèng nh­: B¶o hiÓm xe c¬ giíi, b¶o hiÓm tai n¹n con ng­êi, b¶o hiÓm hµng ho¸... Kh«ng chØ chó träng vµo viÖc t¨ng doanh thu mµ kh©u gi¶i quyÕt båi th­êng cho kh¸ch hµng ph¶i ®¶m b¶o nhanh chãng vµ tho¶ ®¸ng, t¹o c¶m gi¸c dÔ chÞu cho kh¸ch hµng khi tham gia b¶o hiÓm vµ t¸i tôc hîp ®ång b¶o hiÓm. Ph¶i th­êng xuyªn ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é øng dông c«ng nghÖ cao, thµnh th¹o theo ®ã ®­îc bè trÝ sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. Lu«n x¸c ®Þnh môc tiªu râ rµng cho tõng c¸ nh©n, tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­êi mµ ®i kÌm theo ®ã lµ hÖ thèng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng viÖc vµ hÖ thèng thï lao khen th­ëng ®Ó ph¸t huy ®­îc tÝnh tù gi¸c vµ lµm chñ cña mçi ng­êi. Trong t­¬ng lai, ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· cã chiÕn l­îc vµ gi¶i ph¸p râ rµng ®Ó ®­a PJICO trë thµnh mét tæng c«ng ty b¶o hiÓm vµ kinh doanh tµi chÝnh mang tÇm vãc quèc gia vµ khu vùc ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh trong m«i tr­êng héi nhËp quèc tÕ hoµn toµn. II- Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng taÞ PJICO Qua nghiªn cøu lÝ luËn vµ thùc tiÔn c«ng t¸c gi¸m ®Þnh båi th­êng t¹i PJICO em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh – båi th­êng trong b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi. 1. §èi víi c«ng t¸c gi¸m ®Þnh Gi¸m ®Þnh lµ mét c«ng viÖc quan träng bëi nã quyÕt ®Þnh ®Õn sè tiÒn mµ c«ng ty sÏ ph¶i chi tr¶ båi th­êng cho kh¸ch hµng. Do vËy c«ng t¸c gi¸m ®Þnh ë PJICO cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c, tr¸ch cã hiÖn t­îng trôc lîi ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu còng nh­ uy tÝn cña c«ng ty. - BiÖn ph¸p ®Ó tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh nhanh chãng Thø nhÊt, ®Ó tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh nhanh chãng th× tr­íc hÕt c¸c c¸n bé gi¸m ®Þnh ph¶i giái vÒ nghiÖp vô, v÷ng vÒ chuyªn m«n, kü thuËt, hiÓu râ vÒ cÊu t¹o xe. Do vËy ngay tõ ®Çu c«ng ty cÇn tuyÓn dông nh÷ng kÜ s­ giái hoÆc nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é kü thuËt, am hiÓu vÒ xe c¬ giíi. Ngoµi ra c«ng ty còng cÇn cö nh©n viªn gi¸m ®Þnh ®i häc c¸c líp ®µo t¹o, huÊn luyÖn ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, x©y dùng ®éi ngò gi¸m ®Þnh viªn cã chÊt l­îng cao. Thø hai, gi¸m ®Þnh viªn cÇn ph¶i phèi hîp h¬n n÷a víi c¸c chñ xe hoÆc l¸i xe vµ c¶nh s¸t giao th«ng ®Ó cã thÓ n¾m b¾t thªm ®­îc th«ng tin khi tai n¹n x¶y ra. Thø ba, gi¸m ®Þnh viªn cÇn tham gia gi¸m ®Þnh trùc tiÕp c¸c vô tai n¹n x¶y ra thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm nh»m n©ng cao tÝnh chÝnh x¸c khi ®¸nh gi¸ thiÖt h¹i ®ång thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m h¹n chÕ tæn thÊt x¶y ra. Trong mét sè tr­êng hîp, vÝ dô nh­: Khi tai n¹n x¶y ra qu¸ xa, gi¸m ®Þnh viªn cña c«ng ty kh«ng thÓ ®Õn ngay ®­îc th× c«ng ty cã thÓ thuª gi¸m ®Þnh viªn cña c«ng ty b¶o hiÓm cña ®Þa ph­¬ng ®ã sau ®ã nh©n viªn gi¸m ®Þnh sÏ xuèng ®Ó cïng phèi hîp gi¶i quyÕt. Thø t­, c«ng ty còng nªn trang bÞ thªm mét sè trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt cho gi¸m ®Þnh viªn ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c gi¸m ®Þnh ®­îc nhanh chãng chÝnh x¸c nh­: ®iÖn tho¹i di ®éng, m¸y ¶nh, ph­¬ng tiÖn ®i l¹i…. Thø n¨m, khi ®i gi¸m ®Þnh c¸c gi¸m ®Þnh viªn ph¶i cã kÕt luËn s¬ bé vÒ nguyªn nh©n tai n¹n, kÕt luËn nµy ph¶i xuÊt ph¸t tõ tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng xem xÐt ph¸n ®o¸n cña gi¸m ®Þnh viªn mµ kh«ng phô thuéc vµo kÕt luËn cña c¬ quan chøc n¨ng. Thø s¸u, ý kiÕn cña chuyªn gi¸m ®Þnh ®­a ra ph¶i chuÈn x¸c, hîp lÝ vµ nhÊt qu¸n ®Ó tr¸nh sù ngê vùc tõ phÝa kh¸ch hµng. Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh gi¸m ®Þnh, gi¸m ®Þnh viªn cÇn h­íng dÉn cho kh¸ch hµng c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó nhËn ®­îc sè tiÒn båi th­êng. Thø b¶y, c«ng ty cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®·i ngé tho¶ ®¸ng cho c¸c gi¸m ®Þnh viªn nh­: ®éng viªn, khuyÕn khÝch hä hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®­îc giao. §èi víi hiÖn t­îng trôc lîi b¶o hiÓm - C«ng ty cÇn tuyÓn chän nh÷ng gi¸m ®Þnh viªn cã n¨ng lùc tr×nh ®é v÷ng vµng, trung thùc, gi÷ v÷ng lËp tr­êng cña m×nh trong ®iÒu tra kh¸m nghiÖm hiÖn tr­êng, tr¸nh t×nh tr¹ng gi¸m ®Þnh viªn bÞ chñ xe mua chuéc ®Ó khai t¨ng sè tiÒn söa ch÷a hay khai t¨ng møc ®é thiÖt h¹i. - C«ng ty cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt lµ lùc l­îng c«ng an b»ng c¸ch cung cÊp nh÷ng tr­êng hîp kh¶ nghi trôc lîi b¶o hiÓm, gi¸m s¸t chÆt chÏ trong c¸c tr­êng hîp l¸i xe vi ph¹m luËt lÖ giao th«ng nh­: kh«ng cã b»ng l¸i, xe chë qu¸ t¶i…. - C«ng ty còng cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c x­ëng söa ch÷a ®¸ng tin cËy ®Ó ®¶m b¶o söa ch÷a cho kh¸ch hµng ®ång thêi tr¸nh t×nh tr¹ng l¸i xe khai t¨ng chi phÝ söa ch÷a, thiÖt h¹i ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty, nÕu ph¸t hiÖn cã hµnh vi gian lËn cÇn ph¶i xö lÝ kÞp thêi. - §Ó ®¶m b¶o tÝnh to¸n t­¬ng ®èi chÝnh x¸c c¸c chi phÝ söa ch÷a ph¸t sinh còng nh­ møc ®é thiÖt h¹i thùc tÕ c¸n bé gi¸m ®Þnh còng cÇn hiÓu râ vÒ kÜ thuËt cÊu t¹o chiÕc xe, ®¶m b¶o gi¸m ®Þnh chÝnh x¸c, tr¸nh t×nh tr¹ng chñ xe trôc lîi b¶o hiÓm. - §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng trôc lîi trong gi¶i quyÕt båi th­êng cÇn tiÕn hµnh ®iÒu tra khÈn tr­¬ng vµ chØ ®­a ra kÕt luËn khi ®· cã ®Çy ®ñ b»ng chøng khi ®· cã ®Çy ®ñ b»ng chøng vÒ hµnh vi trôc lîi cña kh¸ch hµng. §Æc biÖt kh«ng ®­îc tiÕt lé th«ng tin víi kh¸ch hµng bëi nÕu viÖc nghi ngê cña c«ng ty lµ kh«ng ®óng sÏ ¶nh h­ëng tíi uy tÝn cña c«ng ty víi kh¸ch hµng. Trong tr­êng hîp ph¸t hiÖn cã hµnh vi trôc lîi ph¶i cã ngay c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn vµ xö lÝ nghiªm minh cô thÓ nh­: ngõng ngay viÖc chi tr¶ båi th­êng, truy ®ßi ng­êi tham gia b¶o hiÓm nh÷ng chi phÝ mµ c«ng ty ®· bá ra trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra vµ huû bá hîp ®ång, nÕu qu¸ nghiªm träng cã thÓ ®­a ra truy tè tr­íc ph¸p luËt… ®ång thêi còng cÇn th­êng xuyªn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c x­ëng söa ch÷a ®Ó khai t¨ng chi phÝ söa ch÷a. - Mét sè biÖn ph¸p kh¸c: + Phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c kh©u, c¸c bé phËn tõ khi cÊp ®¬n b¶o hiÓm ®Õn viÖc gi¶i quyÕt quyÒn lîi cho kh¸ch hµng, kÝch thÝch vËt chÊt, n©ng cao tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n, tËp thÓ b»ng h×nh thøc khen th­ëng cô thÓ ®èi víi viÖc ph¸t hiÖn trôc lîi tõ chèi båi th­êng. Kû luËt vµ ph¹t vËt chÊt ®èi víi viÖc ®Ó kh¸ch hµng trôc lîi cho tõng tr­êng hîp cô thÓ. + T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lÝ trong c¸c kh©u gi¸m ®Þnh, båi th­êng vÒ thêi gian c¸n bé gi¸m ®Þnh cã mÆt t¹i hiÖn tr­êng, nÕu cã dÊu hiÖu nghi ngê ph¶i x¸c minh ngay t¹i c¸c kh©u, c¸c bé phËn nh­ ®¹i lÝ, c¸n bé cÊp Ên chØ. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lÝ ®¹i lÝ b»ng viÖc cã v¨n b¶n qui ®Þnh vÒ viÖc th«ng b¸o b¸n b¶o hiÓm hµng ngµy cña ®¹i lÝ ngay sau khi cÊp ®¬n. + Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c líp tËp huÊn nh»m n©ng cao nghiÖp vô cho c¸c c¸n bé, c¸c tæng ®¹i lÝ, c¸c ®¹i lÝ. §èi víi c«ng t¸c båi th­êng C«ng t¸c gi¸m ®Þnh thùc hiÖn võa ®Ó ph¸t hiÖn ra c¸c hiÖn t­îng trôc lîi b¶o hiÓm vµ biÖn ph¸p xö ph¹t hîp lÝ nh­ng nhiÖm vô quan träng h¬n c¶ lµ th«ng qua c«ng t¸c gi¸m ®Þnh th× cã thÓ x¸c ®Þnh tai n¹n cã thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm kh«ng, tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè tiÒn mµ c«ng ty sÏ ph¶i chi tr¶ cho kh¸ch hµng. C¸c chñ xe khi mua b¶o hiÓm ch¼ng ai muèn cã rñi ro x¶y ra ®Ó nhËn ®­îc sè tiÒn båi th­êng nh­ng rñi ro th× kh«ng ai cã thÓ biÕt tr­íc ®­îc. Song mét thùc tÕ cho thÊy khi tai n¹n x¶y ra th× hÇu hÕt c¸c chñ xe ®Òu mong muèn nhËn ®­îc cµng nhiÒu tiÒn båi th­êng cµng tèt. Song nÕu chi båi th­êng cµng nhiÒu sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty cô thÓ lµ ®Õn lîi nhuËn cña c«ng ty sÏ thu ®­îc. Do vËy båi th­êng cÇn ph¶i tho¶ ®¸ng, ®óng, nhanh chãng, tr¸nh g©y phiÒn hµ cho kh¸ch hµng. Trong nh÷ng n¨m võa qua c«ng t¸c båi th­êng ®· ®­îc PJICO thùc hiÖn kh¸ tèt xong ®Ó n©ng cao uy tÝn h¬n n÷a c«ng ty cÇn thùc hiÖn môc tiªu më réng thÞ phÇn, n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng, c«ng ty cÇn cã mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c båi th­êng. C«ng ty cÇn thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt nh»m gi¶m sè vô tai n¹n vµ gi¶m thiÓu møc ®é thiÖt h¹i khi tai n¹n x¶y ra, tõ ®ã gi¶m ®­îc sè tiÒn båi th­êng mµ c«ng ty ph¶i chi tr¶ cho kh¸ch hµng tr¸nh t×nh tr¹ng khai th¸c Èu nh÷ng xe ®· qu¸ thêi gian sö dông bëi nh÷ng xe nµy khi tham gia giao th«ng møc ®é rñi ro lµ rÊt lín, lµm t¨ng sè tiÒn båi th­êng cña c«ng ty. MÆt kh¸c tr¸nh tån ®äng hå s¬ v× khi tai n¹n x¶y ra, chñ xe th­êng mong muèn ®­îc båi th­êng nhanh chãng do vËy c«ng ty cÇn ph¶i gi¶i quyÕt cho kh¸ch hµng trong thêi gian sím nhÊt cã thÓ, tr¸nh ®Ó tån ®äng hå s¬ lµm kh¸ch hµng nghi ngê ë c«ng ty b¶o hiÓm cô thÓ: - H­íng dÉn cô thÓ chñ xe trong viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn vô tai n¹n ®Ó ®­îc gi¶i quyÕt båi th­êng ®­îc nhanh chãng v× ®a sè c¸c vô cßn tån ®äng cuèi n¨m lµ do kh¸ch hµng kh«ng cung cÊp ®ñ giÊy tê. - Nhanh chãng thu thËp c¸c giÊy tê thuéc thÈm quyÒn cña m×nh nh­ c¸c giÊy tê cña c«ng an, ¶nh chôp thiÖt h¹i. KÕt luËn Tõ khi ®­îc triÓn khai ë ViÖt Nam lo¹i h×nh b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi ®· gãp phÇn vµo sù æn ®Þnh cña x· héi, gióp c¸c chñ xe c¬ giíi kh«ng may gÆp ph¶i rñi ro bï ®¾p ®­îc nh÷ng tæn thÊt vÒ kinh tÕ do nh÷ng vô tai n¹n nµy g©y ra, nh÷ng tæn thÊt nµy ®«i khi lµ rÊt lín, nã g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ®êi sèng vµ kinh doanh cña chñ xe, l¸i xe. §ång thêi nhê vµo c«ng t¸c ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, Nhµ n­íc gi¶m ®­îc phÇn nµo chi ng©n s¸ch cho viÖc nµy, kh«ng nh÷ng gi¶m chi mµ Nhµ n­íc cßn cã thªm mét nguån thu n÷a tõ viÖc ®¸nh thuÕ vµo s¶n phÈm b¶o hiÓm nµy. Qua thùc tÕ t×m hiÓu triÓn khai nghiÖp vô nµy trong nh÷ng n¨m qua ë c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm PETROLIMEX, d­íi sù chØ ®¹o s¸t sao trùc tiÕp cña l·nh ®¹o c«ng ty, toµn thÓ nh©n viªn trong c«ng ty ®· kh«ng ngõng ph¸t huy thÕ m¹nh trÎ trung, n¨ng ®éng cña m×nh vµ t×m c¸ch th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, chñ ®éng s¸ng t¹o... n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm cña c«ng ty nãi chung vµ nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi nãi riªng. Tõ khi triÓn khai nghiÖp vô nµy c«ng ty ®· thu hót mét lùc l­îng kh¸ch hµng kh¸ lín, doanh thu nghiÖp vô hµng n¨m ®Òu cao h¬n møc kÕ ho¹ch mµ c«ng ty ®­a ra, c¸c c«ng t¸c ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt, gi¸m ®Þnh vµ båi th­êng... còng ®­îc triÓn khai kh¸ tèt ®¶m b¶o chi phÝ ®óng vµ hîp lý, gãp phÇn æn ®Þnh lîi nhuËn cña c«ng ty. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, c«ng ty còng cÇn ph¶i liªn tôc ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh kinh doanh nghiÖp vô nµy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Hi väng trong nh÷ng n¨m tiÕp theo viÖc kinh doanh nghiÖp vô nµy sÏ kh«ng ngõng ®­îc më réng, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh vµ phÊn ®Êu trë thµnh mét trong nh÷ng nghiÖp vô quan träng gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo tæng doanh thu cña c«ng ty. MỤC LỤC