Đề tài Một số giải pháp phát triển hoạt động kinh doanh của các siêu thị tại Tp Hồ Chí Minh đến năm 2010

ieán löôïc phuïc vuï thuaän tieän cho ngöôøi tieâu duøng… - Phöông aùn thöïc hieän chieán löôïc ngaønh haøng: choïn loïc nhöõng ngaønh haøng toái öu, laäp keá hoaïch kinh doanh, ñaûm baûo tính khaû thi trong vieäc thöïc hieän chieán löôïc nguoàn haøng. - Choïn loïc, toå chöùc thöïc hieän chieán löôïc nguoàn haøng: treân cô sôû ñaùnh giaù caùc phöông aùn, phuø hôïp vôùi töøng thôøi ñieåm cuï theå, choïn loïc vaø toå chöùc thöïc hieän chieán löôïc ngaønh haøng trong chieán löôïc kinh doanh chung cuûa sieâu thò. Trang 59 - Toå chöùc theo doõi, kieåm tra, ñaùnh giaù vaø phaùt trieån nguoàn haøng. Beân caïnh ñoù, ñeå coâng taùc quaûn trò ngaønh haøng mang laïi hieäu quaû thieát thöïc, caùc sieâu thò cuõng caàn quan taâm ñeán vieäc gaén keát coâng taùc naøy trong chieán löôïc kinh doanh chung cuûa sieâu thò. Ñeå thöïc hieän toát söï lieân keát naøy, caùc sieâu thò phaûi nghieân cöùu hieåu roõ nhu caàu caûu khaùch haøng muïc tieâu, naém baét ñöôïc nguoàn haøng töø caùc nhaø cung caáp. Töø ñoù xem xeùt, quyeát ñònh ñöôïc soá löôïng haøng hoùa, ngaønh haøng troïng ñieåm; ñeà ra caùc chính saùch veà giaù caû, veà dòch vuï… phuø hôïp vôùi quy moâ hoaït ñoäng cuûa sieâu thò. Nhö vaäy, quaûn trò ngaønh haøng cuõng laø coâng taùc quan troïng trong söï phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò hieän taïi cuõng nhö trong thôøi gian tôùi. Vì vaäy, caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò caàn quan taâm ñuùng möùc hôn trong vieäc naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn trò ngaønh haøng nhaèm goùp phaàn vaøo hieäu quaû chung trong hoaït ñoäng cuûa caùc sieâu thò. 3.2.4 Chuyeân nghieäp hoùa hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp Hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp ñöôïc hieåu nhö laø moät heä thoáng caùc hoaït ñoäng tieáp thò baèng moät hay nhieàu caùch quaûng caùo khaùc nhau taùc ñoäng ñeán khaùch haøng ñeå coù theå ño löôøng ñöôïc caùc höôûng öùng töø caùc khaùch haøng naøy. Nhö vaäy, hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp laø hoaït ñoäng coù taùc ñoäng hai chieàu giuùp nhaø kinh doanh coù moái quan heä toát hôn vôùi khaùch haøng muïc tieâu cuûa mình. Beân caïnh ñoù, vôùi hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp taïo thuaän lôïi cho nhaø quaûn lyù coù theå ño löôøng toát hôn so vôùi hoaït ñoäng marketing mix truyeàn thoáng thoâng thöôøng vaø hôn nöõa hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp ñöôïc deã daøng aùp duïng trieån khai töø baát cöù khu vöïc naøo. Hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp thöôøng ñöôïc thoâng qua caùc hình thöùc phoå bieán nhö: ñieän thoaïi, thö, cataloge vaø ngaøy nay coøn ñöôïc phaùt trieån thoâng qua phöông thöùc tieán boä hôn laø website. Theo baùo caùo cuûa coâng ty AC Nielsen, hieän taïi hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp cuõng raát phoå bieán taïi caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ nhö Singapore, Thaùi Lan… Hieän nay, hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM cuõng ñaõ aùp duïng thöïc hieän baèng nhöõng chieán dòch quaûng caùo haøng tuaàn treân caùc baùo chí chuyeân ngaønh nhö: Saøi Goøn Tieáp Thò, Tieâu Duøng… Tuy nhieân vôùi söï phaân boå chöa hôïp lyù cuûa heä thoáng caùc sieâu thò taïi Tp.HCM nhö hieän taïi, vieäc quaûng baù thoâng tin baùn haøng baèng caùc hình thöùc treân khoâng phaûi laø phöông thöùc nhanh nhaát trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò. Vì vaäy, theo kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc khaùc cuõng nhö thöïc tieãn kinh doanh trong thôøi gian vöøa qua, ñeå phaùt trieån maïnh hôn nöõa hoaït ñoäng kinh doanh, caùc sieâu thò caàn toå chöùc hoaït ñoäng tieáp thò moät caùch chuyeân nghieäp hôn baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhö: quaûng caùo thoâng qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng mang tính ñaïi chuùng, toå chöùc ñoäi nguõ baùn haøng chuyeân nghieäp, xaây döïng hình aûnh sieâu thò mang neùt ñoäc ñaùo rieâng… phuø hôïp vôùi vaên hoùa tieâu duøng cuûa ngöôøi daân, ñaûm baûo tính phuïc vuï cao nhaát. Vôùi söï truøng laép taàm aûnh höôûng cuûa caùc sieâu thò trong töøng khu vöïc ñòa lyù nhö hieän nay taïi Tp.HCM, ñeå hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp mang tính thieát thöïc vaø ñem laïi hieäu quaû cao hôn, caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò caàn taäp trung ñaåy maïnh hôn nöõa vieäc thöïc hieän chieán löôïc tieáp thò tröïc tieáp trong töøng khu vöïc hoaït ñoäng cuûa töøng sieâu thò. Phaùt Trang 60 haønh caùc cataloge, tôø rôi, quaûng baù caùc tieän ích maø sieâu thò ñem laïi cho khaùch haøng, caùc dòch vuï keøm theo, caùc chöông trình khuyeán maõi… Chuyeân nghieäp hoùa hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp laø raát caàn thieát ñoái vôùi caùc doanh nghieäp, nhaát laø caùc doanh nghieäp tham gia trong lónh vöïc kinh doanh baùn leû nhö sieâu thò. Vì vaäy, trong giai ñoaïn môùi saép tôùi, khi hoaït ñoäng sieâu thò taïi Tp.HCM phaùt trieån maïnh hôn, ñeå thích öùng vôùi nhöõng thay ñoåi trong ñieàu kieän môùi, thieát nghó ngay töø baây giôø caùc nhaø quaûn lyù trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò caàn quan taâm nghieân cöùu vaø xaây döïng chieán löôïc tieáp thò tröïc tieáp naøy moät caùch khoa hoïc hôn, chuyeân nghieäp hôn. 3.2.5 Xaây döïng heä thoáng döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng Ngaøy nay, thoâng tin ñoùng vai troø raát quan troïng trong hoaït ñoäng kinh doanh noùi chung vaø hoaït ñoäng thöông maïi baùn leû noùi rieâng. Beân caïnh ñoù, vôùi söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc – kyõ thuaät, vieäc xaây döïng heä thoáng döõ lieäu thoâng tin khoâng coøn laø vaán ñeà khoù khaên ñoái vôùi caùc doanh nghieäp. Hôn theá nöõa, trong moâi tröôøng caïnh tranh gay gaét nhö hieän nay, vieäc xaây döïng döõ lieäu nguoàn thoâng tin phong phuù nhö laø moät coâng cuï höõu hieäu giuùp caùc nhaø quaûn lyù thaønh coâng hôn, chính xaùc hôn trong vieäc naém baét thò hieáu cuûa thò tröôøng, ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng moät caùch höõu hieäu nhaát. Tröôùc heát, ñeå xaây döïng heä thoáng döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng, caùc sieâu thò caàn taïo cô hoäi tieáp xuùc vôùi khaùch haøng nhieàu hôn, töø ñoù thu thaäp döõ lieäu ñaàu vaøo nhanh choùng chính xaùc vaø thuaän tieän. Vôùi ñieàu kieän hieän taïi, caùc sieâu thò coù theå thöïc hieän coâng taùc thu thaäp thoâng tin töø caùc caùch thöùc nhö sau: 3.2.5.1 Heä thoáng caùc ñieåm tính tieàn - Thoâng qua heä thoáng naøy, sieâu thò ñaõ löu giöõ ñöôïc phaàn lôùn thoâng tin cuûa khaùch haøng: söùc mua bình quaân cuûa khaùch haøng, khaû naêng tieâu thuï töøng nhoùm haøng, ño löôøng hieäu quaû cuûa caùc chieán löôïc khuyeán maõi… - Ngaøy nay, nhaèm ñaûm baûo ñieàu kieän kinh doanh phaàn lôùn caùc sieâu thò ñeàu ñöôïc trang bò heä thoáng maùy tính tieàn. Vì vaäy, vieäc thöïc hieän thu thaäp thoâng tin khaùch haøng thoâng qua heä thoáng maùy tính tieàn ñeå taäp hôïp, xaây döïng cô sôû döõ lieäu laø raát thuaän tieän ñoái vôùi heä thoáng caùc sieâu thò. - Tuy nhieân qua caùc maùy tính tieàn, döõ lieäu ñöôïc löu tröõ chæ ôû daïng thoâng tin thoâ sô. Vì vaäy, ñaây cuõng chæ laø giai ñoaïn ñaàu cuûa coâng taùc xaây döïng cô sôû döõ lieäu. Ñeå phuïc vuï toát hôn trong chöùc naêng hoaïch ñònh, caùc nhaø quaûn lyù caàn toå chöùc löu giöõ thoâng tin naøy moät caùch khoa hoïc; xöû lyù, phaân tích phuø hôïp vôùi muïc tieâu kinh doanh cuûa sieâu thò trong töøng giai ñoaïn, töøng thôøi ñieåm. 3.2.5.2 Heä thoáng theû khaùch haøng thaân thieát - Trong moâi tröôøng kinh doanh ñaày caïnh tranh nhö ngaøy nay, caùc sieâu thò luoân tìm caùch thu huùt, löu giöõ khaùch haøng cuûa mình baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau, trong ñoù coù hình thöùc xaây döïng heä thoáng theû khaùch haøng thaân thieát. Vì vaäy, vôùi heä thoáng naøy, caùc sieâu thò caàn toång hôïp caùc thoâng tin höõu ích cho hoaït ñoäng kinh doanh nhö xaùc ñònh ñoái töôïng khaùch haøng trung thaønh, tyû leä doanh thu cuûa ñoái töôïng khaùch Trang 61 haøng naøy trong hoaït ñoäng kinh doanh, möùc ñoä thöôøng xuyeân mua saém hay nhöõng nhu caàu khaùc cuûa ñoái töôïng naøy. - Heä thoáng thoâng tin töø theû khaùch haøng thaân thieát khoâng chæ giuùp nhaø quaûn lyù sieâu thò xaây döïng toát nguoàn döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng maø coøn giuùp caùc sieâu thò thöïc hieän coâng taùc chaêm soùc khaùch haøng toát hôn, nhaát laø ñoái vôùi khaùch haøng trung thaønh. Theo kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc, vieäc phuïc vuï khaùch haøng trung thaønh laø raát quan troïng bôûi nguoàn thu töø ñoái töôïng khaùch haøng naøy chieám tyû troïng cao trong toång doanh thu cuûa caùc sieâu thò töø ñoù goùp phaàn ñaûm baûo tính beàn vöõng, laâu daøi trong söï phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò. 3.2.5.3 Heä thoáng phaùt trieån khaùch haøng môùi - Trong söï phaùt trieån chung cuûa caùc sieâu thò thì phaùt trieån löôïng khaùch haøng môùi laø hoaït ñoäng khoâng theå thieáu trong chieán löôïc kinh doanh cuûa heä thoáng caùc sieâu thò. Tuy nhieân, trong ñieàu kieän caïnh tranh ngaøy nay, ñeå chieám lónh thò tröôøng, caùc nhaø quaûn lyù cuûa sieâu thò caàn chuû ñoäng, linh hoaït hôn trong coâng taùc phaùt trieån keá hoaïch môùi naøy. - Baèng caùc chöông trình quaûng caùo, khuyeán maõi, sieâu thò seõ thu huùt löôïng khaùch haøng môùi ñeán vôùi sieâu thò nhieàu hôn, töø ñoù thu thaäp nhöõng nguoàn thoâng tin nhö: nhu caàu veà chaát löôïng, giaù caû haøng hoùa cuûa nhoùm khaùch haøng naøy; ño löôøng möùc ñoä chi tieâu bình quaân; nhu caàu khaùc ñeå thu huùt ñoái töôïng khaùch haøng môùi naøy trôû thaønh khaùch haøng thaân thieát cuûa sieâu thò. Sô ñoà 8: Quy trình toå chöùc heä thoáng döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng Heä thoáng caùc ñieåm tính tieàn Heä thoáng khaùch haøng môùi Heä thoáng khaùch haøng thaân thieát Heä thoáng maùy tính Löu tröõ phaân tích vaø khai thaùc döõ lieäu Xaây döïng chieán löôïc kinh doanh Nhö vaäy vôùi ba hình thöùc thu thaäp thoâng tin nhö treân, thoâng tin khaùch haøng seõ ñöôïc thoáng keâ, löu tröõ thoâng qua heä thoáng maùy tính, taäp hôïp thaønh nguoàn döõ lieäu caàn thieát cho nhaø quaûn lyù cuûa sieâu thò. Tuy nhieân, ñeå laøm cô sôû cho vieäc xaây döïng chieán löôïc kinh doanh cuûa sieâu thò, nguoàn döõ lieäu thoâng tin naøy caàn ñöôïc toå chöùc, saép xeáp khoa hoïc, phaân tích moái töông quan logic vaø khai thaùc söû duïng moät caùch hôïp lyù. Trang 62 Trong nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån khaùc nhau, thôøi ñieåm kinh doanh khaùc nhau, töø cô sôû döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng naøy, caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò seõ phaân tích ñöôïc nhu caàu cuûa töøng nhoùm ñoái töôïng khaùch haøng, quaûn trò hieäu quaû töøng ngaønh haøng, caân ñoái löôïng toàn kho hôïp lyù, töø ñoù seõ xaây döïng chieán löôïc kinh doanh phuø hôïp vôùi nhöõng muïc tieâu trong nhöõng giai ñoaïn, thôøi ñieåm ñoù ñaûm baûo khaû naêng phuïc vuï khaùch haøng moät caùch toát nhaát vaø goùp phaàn ñaït hieäu quaû cao nhaát trong vieäc toå chöùc quaûn lyù hoaït ñoäng kinh doanh. 3.2.6 Toå chöùc hoaøn thieän ñoäi nguõ nhaân söï trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò Ngaøy nay, yeáu toá nhaân löïc trôû neân raát quan troïng trong coâng taùc quaûn lyù ñieàu haønh toå chöùc hoaït ñoäng cuûa moät doanh nghieäp cuõng nhö cuûa caùc sieâu thò. Beân caïnh ñoù, ñeå xaây döïng thaønh coâng moät thöông hieäu vôùi nhöõng neùt ñaëc tröng rieâng, caùc sieâu thò cuõng caàn coù nhöõng chính saùch cuï theå, nhaát quaùn trong vieäc tuyeån choïn, ñaøo taïo, söû duïng vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Trong chính saùch nhaân söï ñöôïc trieån khai aùp duïng, caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò caàn chuù troïng: - Tuyeån duïng nhaân vieân cho sieâu thò theo nhöõng tieâu chuaån ngheà nghieäp, ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu veà theå chaát, trí thöùc, trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï töông öùng vôùi töøng vò trí, nhieäm vuï trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò. - Trong quaù trình söû duïng nguoàn nhaân löïc, cuõng caàn chuù troïng coâng taùc huaán luyeän ñaøo taïo vaø taùi ñaøo taïo ñeå thöôøng xuyeân trang bò cho ngöôøi lao ñoäng nhöõng kieán thöùc veà haøng hoùa, veà thò tröôøng, vaø ñaëc bieät laø caùc kieán thöùc veà taâm lyù tieâu duøng, veà ngheä thuaät giao tieáp, öùng xöû vaø chieâu thöùc baùn haøng ñeå ñaùp öùng vôùi söï gia taêng nhu caàu tieâu duøng, vôùi nhöõng thay ñoåi tieán boä cuûa ngaønh. - Nghieân cöùu, aùp duïng caùc cô cheá ñaõi ngoä hôïp lyù ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng nhö: xaây döïng cheá ñoä löông thöôûng hôïp lyù, aùp duïng söï luaân chuyeån trong vieäc söû duïng lao ñoäng… taïo ñieàu kieän ñeå ñoäi nguõ lao ñoäng an taâm coâng taùc, naâng cao traùch nhieäm vôùi ngheà nghieäp, vôùi khaùch haøng. - Naâng cao trình ñoä quaûn lyù, caäp nhaät caùc kieán thöùc, kinh nghieäm toå chöùc hoaït ñoäng sieâu thò cuûa caùc nöôùc tieân tieán ñoái vôùi ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù cuûa sieâu thò… Nghieân cöùu, aùp duïng trieån khai moät caùch ñoàng boä, khoa hoïc caùc giaûi phaùp treân, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò khoâng chæ ñaûm baûo nhu caàu cuûa thò tröôøng nhö hieän taïi maø coøn laøm cô sôû neàn taûng cho söï phaùt trieån lôùn cuûa hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM trong thôøi gian saép tôùi. 3.2.7 Kieán nghò 3.2.7.1 Ñoái vôùi Nhaø nöôùc Ñeå sieâu thò trôû thaønh loaïi hình kinh doanh baùn leû phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt trieån chung cuûa thaønh phoá, goùp phaàn naâng cao tính vaên minh, tieán boä trong lónh vöïc thöông maïi, Nhaø nöôùc vaø caùc cô quan quaûn lyù caàn quan taâm hoã trôï caùc doanh nghieäp kinh doanh trong loaïi hình sieâu thò moät soá kieán nghò sau: Trang 63 - Töøng böôùc kieän toaøn toaøn boä heä thoáng phaùp luaät nhaèm thoáng nhaát caùc quy ñònh trong trieån khai hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò, taïo moâi tröôøng phaùp lyù coâng baèng ñoái vôùi taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá khi tham gia trong lónh vöïc kinh doanh baùn leû laø sieâu thò. - Coù chính saùch khuyeán khích ñaàu tö thoâng thoaùng nhö: öu ñaõi veà thueá ñoái vôùi caùc sieâu thò môùi ñi vaøo hoaït ñoäng , hoã trôï caùc chính saùch ñaøo taïo khaùc nhaèm ñaåy maïnh phaùt trieån heä thoáng sieâu thò, goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån chung cuûa neà kinh teá thaønh phoá. - Hoaøn thieän quy hoaïch phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh baùn leõ trong toaøn thaønh phoá nhaèm taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp chuû ñoäng hôn trong chieán löôïc phaùt trieån kinh doanh moät caùch ñoàng boä vaø heä thoáng. - Coù chính saùch hoã trôï trong vieäc boá trí maët baèng: quy hoaïch quaûn lyù phaùt trieån sieâu thò, chuyeån ñoåi caùc chôï khoâng ñaûm baûo caùc yeâu caàu kinh doanh baùn leû thaønh sieâu thò, naâng caáp quy moâ caùc chôï thaønh caùc sieâu thò, boá trí maët baèng trong caùc döï aùn phaùt trieån khu daân cö… ñeå caùc doanh nghieäp thuaän lôïi hôn trong vieäc trieån khai hoaït ñoäng kinh doanh. - Caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc caàn taêng cöôøng hôn nöõa vieäc kieåm tra, giaùm saùt trong coâng taùc thueá vuï, kieåm ñònh chaát löôïng haøng hoùa, trieät phaù caùc hoaït ñoäng haøng giaû, haøng nhaùi nhaèm taïo moâi tröôøng caïnh tranh laønh maïnh trong hoaït ñoäng cuûa sieâu thò. 3.2.7.2 Ñoái vôùi ngaønh - Phoái hôïp toå chöùc caùc cuoäc hoäi thaûo nhaèm nghieâm tuùc trao ñoåi nhöõng kieán thöùc, kinh nghieäm trong vieäc ñònh höôùng phaùt trieån, quaûn lyù ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa caùc sieâu thò laãn nhau ñeå goùp phaàn naâng cao lónh vöïc tieâu duøng ñoái vôùi ngöôøi daân thaønh phoá. - Lieân keát ñaøo taïo ñoäi nguõ nhaân söï, ñaûm baûo soá löôïng cuõng nhö chaát löôïng nhaèm ñaùp öõng nhu caàu kinh doanh hieän taïi cuûa caùc sieâu thò, ñoàng thôøi chuaån bò thích öùng vôùi ñieàu kieän phaùt trieån môùi cuûa thò tröôøng trong thôøi gian tôùi. Trang 64 Toùm taét chöông III Qua keát quaû cuûa quaù trình nghieân cöùu tình hình hoaït ñoäng hieän taïi cuõng nhö phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa heä thoáng caùc sieâu thò taïi Tp.CHM, döï baùo söï phaùt trieån heä thoáng caùc sieâu thò trong thôøi gian saép tôùi vôùi nhöõng noäi dung toùm taét nhö sau: - Nhìn chung, trong thôøi gian saép tôùi cuøng vôùi söï phaùt trieån chung cuûa thaønh phoá, caùc yeáu toá xaõ hoäi nhö: daân soá, möùc soáng cuûa ngöôøi daân… hay caùc yeáu toá kinh teá nhö: toác ñoä GDP, trình ñoä saûn xuaát… cuõng vaãn gia taêng ñaùng keå. Vieäc ñaåy maïnh, phaùt trieån heä thoáng caùc sieâu thò taïi Tp.CHM vaãn coøn nhieàu tieàm naêng. - Beân caïnh ñoù, vôùi xu höôùng ngaøy caøng vaên minh hôn trong lónh vöïc thöông maïi nhaèm thích öùng vôùi chính saùch ñoâ thò hoùa cuûa thaønh phoá, vieäc phaùt trieån sieâu thò laø raát caàn thieát. Tuy nhieân, vieäc phaùt trieån sieâu thò cuõng caàn ñöôïc toå chöùc moät caùch heä thoáng vaø khoa hoïc nhaèm ñaûm baûo hieäu quaû kinh doanh trong lónh vöïc thöông maïi naøy. - Vieäc toå chöùc ñaàu tö xaây döïng, môû roäng heä thoáng caùc sieâu thò coù quy moâ phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän trong noäi thaønh cuõng nhö ñaùp öùng cho nhu caàu phaùt trieån môùi taïi caùc khu vöïc ngoaïi thaønh seõ goùp phaàn ñaûm baûo nhu caàu tieâu duøng ngaøy caøng naâng cao cuûa ngöôøi daân thaønh phoá, goùp phaàn kích thích ñaåy maïnh hoaït ñoäng saûn xuaát vaø töông öùng vôùi söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá thaønh phoá. Töø nhöõng döï baùo, quan ñieåm, muïc tieâu vaø ñònh höôùng nhö treân, nhaèm phaùt trieån maïnh hôn nöõa hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010, coù theå ñeà ra caùc giaûi phaùp chính nhö sau: - Phaùt trieån ñoàng boä, taäp trung heä thoáng caùc sieâu thò: vôùi phaïm vò hoaït ñoäng hieäu quaû töông öùng vôùi quy moâ, ñaëc ñieåm cuûa sieâu thò, caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò caàn nghieân cöùu trieån khai aùp duïng caùc chieán löôïc xaâm nhaäp thò tröôøng, phaùt trieån thò tröôøng, phaùt trieån saûn phaåm moät caùch taäp trung, ñoàng boä. Thöïc hieän chieán löôïc naøy, caùc sieâu thò caàn toå chöùc nhieàu hình thöùc quaûng caùo, khuyeán maõi; xaây döïng, phaùt trieån saûn phaåm rieâng bieät ñoäc ñaùo töø vieäc ña daïng ngaønh haøng, môû roäng caùc dòch vuï haäu maõi… cuõng nhö coù chieán löôïc lieân keát vôùi caùc nhaø cung öùng hay vôùi caùc sieâu thò khaùc nhaèm taêng möùc mua cuûa khaùch haøng, tìm kieám nhöõng khaùch haøng môùi, goùp phaàn phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò. - Ña daïng hoùa hoaït ñoäng kinh doanh trong moâi tröôøng caïnh tranh: trong moâi tröôøng caïnh tranh gay gaét nhö hieän nay, töông öùng vôùi nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån khaùc nhau, caùc sieâu thò caàn xaùc ñònh roõ muïc tieâu cuûa mình ñeå töø ñoù xaây döïng chieán löôïc kinh doanh ñöôïc linh hoaït vaø ña daïng hôn thoâng qua caùc chieán löôïc giaûm chi phí hoaït ñoäng, chieán löôïc khaùc bieät hoùa vaø chieán löôïc troïng taâm hoùa. Tuy nhieân, trong quaù trình trieån khai thöïc hieän chieán löôïc naøy caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò caàn phaân tích caùc taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng beân trong vaø moâi tröôøng beân ngoaøi moät caùch heä thoáng vaø khoa hoïc. Trang 65 - Naâng cao hieäu quaû trong coâng taùc quaûn trò ngaønh haøng: vieäc quaûn lyù ngaønh haøng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò laø raát quan troïng, luoân gaén lieàn vôùi chieán löôïc toång theå cuûa sieâu thò ñoù. Do ñaëc ñieåm cuûa moãi ngaønh haøng laø khaùc nhau, vì vaäy maø khi thöïc hieän chieán löôïc naøy, caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò nghieân cöùu xaây döïng chieán löôïc rieâng töông öùng cho moãi ngaønh haøng phuø hôïp vôùi quy moâ hoaït ñoäng cuûa sieâu thò vaø phuïc vuï toát nhaát nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng. Nghieân cöùu, toå chöùc thöïc hieän coâng taùc quaûn trò ngaønh haøng theo quy trình thích hôïp, giuùp caùc sieâu thò ñeà ra caùc chính saùch kinh doanh, chính saùch giaù, khuyeán maõi… phuø hôïp vôùi töøng thôøi ñieåm cuï theå vaø töông öùng vôùi quy moâ, naêng löïc cuûa töøng ñôn vò ñoù. - Chuyeân nghieäp hoùa hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp: hoaït ñoäng tieáp thò tröïc tieáp ñöôïc hieåu nhö laø moät heä thoáng caùc hoaït ñoäng tieáp thò baèng moät hay nhieàu caùch quaûng caùo khaùc nhau taùc ñoäng ñeán khaùch haøng ñeå coù theå ño löôøng ñöôïc caùc höôûng öùng töø caùc khaùch haøng naøy. Ñeå phaùt trieån maïnh hôn nöõa hoaït ñoäng kinh doanh, caùc sieâu thò caàn toå chöùc hoaït ñoäng tieáp thò moät caùch chuyeân nghieäp hôn baèng nhieàu hình thöùc quaûng caùo thoâng qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng, toå chöùc ñoäi nguõ baùn haøng chuyeân nghieäp, xaây döïng hình aûnh sieâu thò mang neùt ñoäc ñaùo rieâng… phuø hôïp vôùi vaên hoùa tieâu duøng cuûa ngöôøi daân, ñaûm baûo tính phuïc vuï cao nhaát. - Xaây döïng heä thoáng döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng: nhaèm xaây döïng chieán löôïc kinh doanh töông öùng vôùi nhöõng muïc tieâu trong nhöõng giai ñoaïn, thôøi ñieåm khaùc nhau, goùp phaàn phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò, caùc nhaø quaûn lyù sieâu thò xaây döïng heä thoáng döõ lieäu thoâng tin thoâng qua caùc hình thöùc thu thaäp nhö: heä thoáng maùy tính tieàn, theû khaùch haøng thaân thieát, phaùt trieån khaùch haøng môùi. Tuy nhieân, ñeå söû duïng nguoàn döõ lieäu naøy moät caùc hieäu quaû vaø toái öu nhaát, caùc nhaø quaûn lyù caàn toå chöùc thoáng keâ, löu tröõ khoa hoïc, hôïp lyù. - Toå chöùc hoaøn thieän ñoäi nguõ nhaân söï trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò: ñeå xaây döïng thaønh coâng moät thöông hieäu vôùi nhöõng neùt ñaëc tröng rieâng, caùc sieâu thò cuõng caàn coù nhöõng chính saùch cuï theå, nhaát quaùn trong vieäc tuyeån choïn, ñaøo taïo, söû duïng vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Nghieân cöùu xaây döïng keá hoaïch huaán luyeän, ñaøo taïo, cheá ñoä löông thöôûng, chính saùch luaân chuyeån nhaân söï… taïo ñieàu kieän ñeå ñoäi nguõ lao ñoäng phuïc vuï toát nhaát yeâu caàu kinh doanh cuûa sieâu thò. Beân caïnh ñoù, ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong vieäc phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010, Nhaø nöôùc caàn xem xeùt hoã trôï caùc doanh nghieäp trong vieäc hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät, coù chính saùch khuyeán khích ñaàu tö thoâng thoaùng, taêng cöôøng coâng taùc kieåm tra thò tröôøng taïo moâi tröôøng caïnh tranh laønh maïnh giöõa caùc doanh nghieäp cuõng nhö trong ngaønh caàn phoái hôïp trong coâng taùc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc, toå chöùc trao ñoåi kinh nghieäm trong coâng taùc quaûn lyù hoaït ñoäng kinh doanh. Trang 66 KEÁT LUAÄN Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa sieâu thò laø moät böôùc tieán trong coâng ngheä phaân phoái vaø baùn leû, phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa Tp.HCM cuõng nhö cuûa caû nöôùc. Ñaây thöïc söï laø loaïi hình kinh doanh baùn leû vaên minh, tieán boä cuûa xaõ hoäi. Trong thôøi gian qua, söï tham gia cuûa sieâu thò ñaõ laøm cho hoaït ñoäng kinh doanh baùn leû treâ thò tröôøng dieãn ra soâi ñoäng hôn, söï caïnh tranh treân thò tröôøng trong lónh vöïc naøy trôû neân gay gaét vaø maïnh meõ hôn. Theo ñoù, caùc hình thöùc kinh doanh baùn leû khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng phuïc vuï, thoûa maõn nhu caàu tieâu duøng cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. Beân caïnh ñoù, vôùi söï phaùt trieån cuûa heä thoáng caùc sieâu thò ñaõ goùp phaàn ñaùng keå laøm thay ñoåi vaên hoùa tieâu duøng cuûa ngöôøi daân thaønh phoá, goùp phaàn naâng cao tính vaên minh, tieán boä trong hoaït ñoäng thöông maïi baùn leû. Tuy nhieân, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM trong thôøi gian qua vaãn coøn nhieàu vaán ñeà baát caäp, caàn quan taâm, giaûi quyeát. Söï phaùt trieån cuûa heä thoáng caùc sieâu thò chöa thaät söï ñoàng boä, heä thoáng, chöa phaân boá ñoàng ñeàu treân ñòa baøn thaønh phoá vaø nhìn chung vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tieâu duøng cuûa ngöôøi daân. Vaán ñeà ñaåy maïnh phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa loaïi hình sieâu thò nhö theá naøo ñeå phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi trong giai ñoaïn phaùt trieån môùi, ñaùp öùng nhu caàu ngöôøi tieâu duøng, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuõng nhö ñaûm baûo hieäu quaû trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò treân thò tröôøng Tp.HCM caàn ñöôïc quan taâm nghieân cöùu vaø giaûi quyeát. Vôùi vieäc choïn ñeà taøi nghieân cöùu laø: “moät soá giaûi phaùp phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010”, toâi ñaõ coá gaéng giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà nhö ñaõ neâu treân vôùi nhöõng noäi dung cuï theå sau: - Heä thoáng nhöõng vaán ñeà lyù luaän chung veà sieâu thò, bao goàm nhöõng vaán ñeà veà phaân phoái, veà ñaëc tröng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò, vò trí cuûa sieâu thò trong heä thoáng kinh doanh baùn leû, caùc phöông thöùc phaân loaïi sieâu thò… laøm cô sôû phaân tích hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò treân thò tröôøng Tp.HCM. - Qua coâng taùc nghieân cöùu, phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò treân thò tröôøng Tp.HCM trong thôøi gian qua, toâi coá gaéng ruùt ra nhöõng kinh nghieäm trong coâng taùc quaûn lyù, toå chöùc hoaït ñoäng, phöông thöùc Trang 67 kinh doanh trong lónh vöïc naøy laøm cô sôû cho vieäc ñeà ra caùc giaûi phaùp nhaèm phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa loaïi hình baùn leû ñaëc bieät naøy treân ñòa baøn Tp.HCM trong thôøi gian tôùi. - Keát hôïp giöõa lyù luaän vôùi thöïc tieãn vaø qua vieäc nghieân cöùu, phaân tích, ñaùnh giaù moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa caùc sieâu thò, döï baùo söï phaùt trieån cuûa sieâu thò trong thôøi gian saép tôùi, toâi cuõng ñaõ ñeà ra caùc giaûi phaùp phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi Tp.HCM ñeán naêm 2010. Trong söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ coù nhöõng böôùc taêng tröôûng oån ñònh vaø beàn vöõng. Trong ñoù, Tp.HCM laø moät thaønh phoá lôùn, ñöôïc xaùc ñònh laø thaønh phoá ñi tieân phong trong söï phaùt trieån naøy. Beân caïnh ñoù, Tp.HCM cuõng laø nôi hoäi ñuû caùc ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát trong vieäc ñaåy maïnh phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò. Trong giai ñoaïn phaùt trieån môùi töø nay ñeán naêm 2010, toâi tin raèng hoaït ñoäng sieâu thò taïi Tp.HCM seõ phaùt trieån lôùn maïnh, goùp phaàn naâng cao tính vaên minh, tieán boä trong vaên hoùa tieâu duøng cuûa ngöôøi daân, xöùng ñaùng vôùi taàm voùc cuûa thaønh phoá phaùt trieån lôùn nhaát trong caû nöôùc. Tuy nhieân, trong xu höôùng toaøn caàu hoùa, vieäc phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa loaïi hình sieâu thò cuõng seõ taïo ra söï caïnh tranh raát gay gaét vaø khoác lieät. Vì vaäy, muoán toàn taïi, phaùt trieån vaø khaúng ñònh vò theá cuûa mình treân thöông tröôøng, caùc sieâu thò phaûi luoân coá gaéng noå löïc ñoåi môùi trong hoaït ñoäng kinh doanh, naâng cao chaát löôïng phuïc vuï tieâu duøng vaø taïo neân phong caùch ñoäc ñaùo rieâng cho mình. Ñeå hoaøn thaønh luaän vaên naøy, toâi ñaõ thao khaûo moät soá taøi lieäu cuûa caùc taùc giaû trong vaø ngoaøi nöôùc trong caùc vaán ñeà veà quaûn trò kinh doanh, quaûn trò baùn haøng, quaûn trò marketing… cuõng nhö soá lieäu, taøi lieäu cuûa Sôû Thöông maïi Tp.HCM, cuûa Cuïc Thoáng keâ Tp.HCM, cuûa caùc taïp chí nhö: Baùo Saøi Goøn Tieáp Thò, Thôøi Baùo Kinh Teá Vieät Nam, Thôøi Baùo Kinh Teá Saøi Goøn… Tuy nhieân, do khaû naêng vaø trình ñoä coøn haïn cheá, luaän vaên naøy khoâng traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát. Kính mong nhaän ñöôïc nhöõng goùp yù chaân thaønh cuûa Quyù Thaày Coâ, caùc anh chò hoïc vieân ñeå ngöôøi vieát boå sung, hoaøn thieän luaän vaên ñöôïc hoaøn chænh hôn. Chaân thaønh caùm ôn ! Trang 68 Taøi lieäu tham khaûo 1. Marketing caên baûn - Philip Kotler – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 1995. 2. Quaûn trò Marketing - Philip Kotler – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 1995. 3. Quaûn trò Marketing - Hoà Quoác Huøng – Nhaø xuaát baûn Tp.HCM. 4. Chieán löôïc caïnh tranh - M.Porter – Nhaø xuaát baûn KHKT 1996 5. Nghieân cöùu Marketing - Traàn Ñình Thoï – Nhaø xuaát baûn Tp.HCM naêm 1998. 6. Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2004 – Cuïc Thoáng keâ Tp.HCM 7. Noäi dung quy hoaïch phaùt trieån maïng löôùi chôï, sieâu thò, trung taâm thöông maïi treân ñòa baøn Tp.HCM ñeán naêm 2010 – Ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 144A/2003/QÑ-UB ngaøy 11/08/2003 cuûa UÛy ban nhaân daân Thaønh phoá Hoà Chí Minh. 8. Soá lieäu, taøi lieäu cuûa Sôû Thöông maïi Tp.HCM (www.trade.hochiminhcity.gov.vn) 9. Soá lieäu, taøi lieäu cuûa Cuïc Thoáng keâ Tp.HCM (www.pso.hochiminhcity.gov.vn) 10. Caùc baùo, taïp chí: Saøi Goøn Tieáp Thò, Thôøi Baùo Kinh Teá Vieät Nam, Thôøi Baùo Kinh Teá Saøi Goøn… Trang 69 PHUÏ LUÏC 1 PHIEÁU THAÊM DOØ KHAÛO SAÙT TÌNH HÌNH MUA SAÉM TAÏI CAÙC SIEÂU THÒ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH ---o0o--- - Nhaân vieân nghieân cöùu: ……………………………………………… - Thôøi gian thöïc hieän: Töø ……g…… ñeán ……g…… ngaøy………… - Taïi: ……………………………………………………………………. Maõ soá phieáu ……………. ……………… Supervisor - Hoï vaø teân ngöôøi ñöôïc phoûng vaán: ………………………………… - Tuoåi: ………… - Ngheà nghieäp: Xin chaøo Anh/ Chò, chuùng toâi thuoäc nhoùm nghieân cöùu sinh vieân tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá thaønh phoá Hoà Chí Minh – Khoa Quaûn trò kinh doanh, hieän nay chuùng toâi ñang coù coâng trình nghieân cöùu thoùi quen mua saém taïi sieâu thò cuûa ngöôøi tieâu duøng, raát mong Anh/ Chò vui loøng daønh moät chuùt thôøi gian giuùp chuùng toâi traû lôøi moät soá thoâng tin trong baûng nghieân cöùu sau: 1. Anh/ Chò ñeán sieâu thò: … Thöôøng xuyeân … Thænh thoaûng … Khoâng 2. Anh/ Chò thöôøng ñeán sieâu thò vaøo khoaûng thôøi gian naøo? a. Ngaøy thöôøng: … 8h00 ñeán 13h00 … 13h00 ñeán 17h00 … 17h00 ñeán 22h00 b. Ngaøy leã, thöù baûy, Chuû nhaät: … 8h00 ñeán 13h00 … 13h00 ñeán 17h00 … 17h00 ñeán 22h00 3. Anh/ Chò ñeán sieâu thò ñeå? … Mua saém … Thaêm doø giaù caû … Tham quan giaûi trí … Muïc ñích khaùc 4. Lyù do Anh/ Chò mua saém taïi sieâu thò ? … Tieän lôïi Trang 70 … Giaù caû hôïp lyù … Haøng hoùa chaát löôïng toát … Haøng hoùa ña daïng … Nhieàu chöông trình khuyeán maõi … Lyù do khaùc 5. Anh/ Chò thöôøng mua saém nhöõng haøng hoùa gì taïi sieâu thò ? … Löông thöïc – Thöïc phaåm … Thöïc phaåm töôi soáng … Haøng baùch hoùa/ tieâu duøng … Haøng hoùa khaùc 6. Anh/ Chò thöôøng mua saém khoaûng bao nhieâu tieàn/1 laàn ñeán sieâu thò? … döôùi 50.000 ñoàng … Töø 50.000 ñoàng – 100.000 ñoàng … Töø 100.000 ñoàng – 200.000 ñoàng … Treân 200.000 ñoàng 7. Anh/ Chò thöôøng mua saém taïi caùc sieâu thò: … Gaàn nhaø/ nôi laøm vieäc … Khu trung taâm … Thuaän tieän giao thoâng … Coù danh tieáng … Nhieàu chöông trình khuyeán maõi … Môùi khai tröông 8. Neáu taïi khu vöïc Anh/ Chò sinh soáng vöøa coù chôï, sieâu thò, cöûa haøng baùch hoùa hay caùc hình thöùc baùn leû khaùc, Anh/ Chò seõ mua saém taïi: … Chôï … Sieâu thò … Cöûa haøng baùch hoùa … Hình thöùc baùn leû khaùc 9. Khoaûng caùch töø nôi Anh/ Chò cö truù ñeán sieâu thò gaàn nhaát laø: … Döôùi 3 km … Töø 3 km – 5 km … Töø 5 km – 8 km … Treân 8 km 10. Möùc thu nhaäp bình quaân moät thaùng cuûa Anh/ Chò: … 500.000 ñoàng – 1.000.0000 ñoàng … 1.000.000 ñoàng – 1.500.000 ñoàng … 1.500.000 ñoàng – 2.000.000 ñoàng … treân 2.000.000 ñoàng. Raát caùm ôn Anh/ Chò ñaõ giuùp chuùng toâi traû lôøi caùc caâu hoûi treân. Trang 71 PHUÏ LUÏC 2 TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT - Toång soá phieáu phaùt ra: 750 phieáu - Toång soá phieáu thu veà: 658 phieáu Qua 658 phieáu khaûo saùt hôïp leä ñöôïc thu veà, coâng taùc thoáng keâ cho keát quaû sau: - Ñoä tuoåi khaùch haøng tham gia traû lôøi baûng caâu hoûi: • Döôùi 18 tuoåi : 46 phieáu • Töø 18 - 30 tuoåi : 173 phieáu • Töø 30 – 40 tuoåi : 261 phieáu • Treân 40 tuoåi : 168 phieáu Caâu Löïa choïn Soá löôïng 1 … Thöôøng xuyeân … Thænh thoaûng … Khoâng 306 352 98 2 a. Ngaøy thöôøng: … 8h00 ñeán 13h00 … 13h00 ñeán 17h00 … 17h00 ñeán 22h00 b. Ngaøy leã, thöù baûy, Chuû nhaät: … 8h00 ñeán 13h00 … 13h00 ñeán 17h00 … 17h00 ñeán 22h00 99 197 362 164 66 428 3 … Mua saém … Thaêm doø giaù caû … Tham quan giaûi trí … Muïc ñích khaùc 576 65 58 12 4 … Tieän lôïi … Giaù caû hôïp lyù … Haøng hoùa chaát löôïng toát … Haøng hoùa ña daïng … Nhieàu chöông trình khuyeán maõi … Lyù do khaùc 476 593 604 612 287 23 Trang 72 5 … Löông thöïc – Thöïc phaåm … Thöïc phaåm töôi soáng … Haøng baùch hoùa/ tieâu duøng … Haøng hoùa khaùc 492 238 584 127 6 … döôùi 50.000 ñoàng … Töø 50.000 ñoàng – 100.000 ñoàng … Töø 100.000 ñoàng – 200.000 ñoàng … Treân 200.000 ñoàng 29 221 243 165 7 … Gaàn nhaø/ nôi laøm vieäc … Khu trung taâm … Thuaän tieän giao thoâng … Coù danh tieáng … Nhieàu chöông trình khuyeán maõi … Môùi khai tröông 524 317 531 476 238 312 8 … Chôï … Sieâu thò … Cöûa haøng baùch hoùa … Hình thöùc baùn leû khaùc 289 275 63 31 9 … Döôùi 3 km … Töø 3 km – 5 km … Töø 5 km – 8 km … Treân 8 km 98 276 237 47 10 … 500.000 ñoàng – 1.000.0000 ñoàng … 1.000.000 ñoàng – 1.500.000 ñoàng … 1.500.000 ñoàng – 2.000.000 ñoàng … treân 2.000.000 ñoàng 68 197 205 188 Trang 73 Phuï luïc 3 Kinh doanh siêu thị bắt đầu cuộc đua mới Cuộc đổ bộ và bành trướng mạng lưới của các đại gia phân phối nước ngoài tại thị trường VN như Metro, Bourbon, Parkson và tới đây là Diary Farm... cho thấy cuộc cạnh tranh giữa các tập đoàn nước ngoài với các công ty thương nghiệp trong nước đã đến hồi quyết liệt. Tổng giám đốc Metro VN James Scott không hề dè dặt khi bày tỏ mục tiêu trong 2 năm tới Metro sẽ trở thành nguồn cung cấp chủ lực hàng thực phẩm và phi thực phẩm cho các khách hàng tại VN. Ông Guy Lacombe, Tổng giám đốc Espace Buorbon cũng cho hay, ngoài 3 đại siêu thị đang hoạt động và một điểm sắp khai trương tại Mỹ Đình (Hà Nội), từ nay đến 2008 họ sẽ mở thêm 6 đại siêu thị mới. Siêu thị là mảnh đất màu mỡ cho các tập đoàn nước ngoài. Ảnh: Anh Tuấn Cùng với sự bận rộn của Espace Bourbon, mới đây tập đoàn bán lẻ hàng đầu Malaysia là Parkson đã nhận giấy phép kinh doanh tại VN. Dự kiến, trong 2 năm đầu, Parkson sẽ mở 3 trung tâm mua sắm tại TP HCM và Hà Nội mở đầu cho một chuỗi các siêu thị khác được xây dựng tại các tỉnh, thành trong cả nước. Theo một khảo sát gần đây của Metro, mảnh đất cho các kênh bán hàng hiện đại như siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tự chọn, siêu thị bán buôn tại VN còn rất màu mỡ khi doanh số trong lĩnh vực này mới chiếm vỏn vẹn 10%, trong khi ở Thái Lan lên tới 60%. Tổng giám đốc James Scott nhận xét, thị trường VN đang thay đổi mạnh mẽ bởi cơ sở hạ tầng phát triển, đầu tư nước ngoài và năng lực tiêu dùng gia tăng, đặc biệt thói quen mua sắm của khách hàng đã thay đổi. Những cái tên siêu thị giờ không còn quá xa lạ với cả người dân ngoại thành. Một nghiên cứu của Liên hiệp hợp tác xã thương mại TP HCM thực hiện tại các thành phố như Mỹ Tho, Long Xuyên, Phan Thiết... cũng cho thấy có đến 50% những người mua sắm chính trong hộ gia đình đã từng mua hàng tại siêu thị (mặc dù các thành phố trên chưa có siêu thị) và có đến hơn 85% những người được phỏng vấn sẵn sàng đi mua sắm tại siêu thị nếu có loại hình này tại thành phố của họ. Mức gia tăng chi tiêu dùng của các hộ gia đình TP HCM cho loại hình siêu thị trong giai đoạn 2001-2003 lên tới hơn 40%/năm. Bán lẻ, bán buôn hiện đại dưới hình thức siêu thị tự chọn, các cửa hàng, trung tâm thương mại xuất hiện ở VN từ những năm 1994 và phát triển mạnh trong những năm gần đây với tốc độ tăng trưởng 15- 20%/năm. Kênh phân phối hiện đại từ chỗ chỉ chiếm 3% thị phần bán lẻ dự kiến sẽ tăng đến 30-40% do người tiêu dùng có xu hướng chuyển từ mua sắm tại chợ truyền thống sang mua sắm siêu thị. (Nguồn Bộ Thương Mại) Ông Guy Lacombe cho hay, Bourbon đã có mặt tại VN từ năm 1994 và đã đưa vào hoạt động năm 1998 một đại siêu thị và năm 2001 hai đại siêu thị tiếp theo, sau đó Trang 74 dừng việc phát triển. Song bắt đầu từ năm 2002, nhận thấy tiềm năng thị trường rất lớn họ lại tiếp tục triển khai. Hiện 3 dự án đang thực hiện, các dự án khác sẽ tiếp tục khi có đất đai. Trước sức tấn công và thâm nhập của các tập đoàn nước ngoài, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Tổng Giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã TP HCM (Saigon Co-op) cho rằng, cuộc chiến trên thị trường bán lẻ trong thời gian tới sẽ vô cùng quyết liệt và không cân sức. Ông Hòa phân tích, với tiềm lực tài chính, mạng lưới phân bổ rộng có quy mô nhiều chuỗi siêu thị, cửa hàng, các tập đoàn này có doanh số mua hàng rất lớn, có sức mạnh trong đàm phán và do đó có ưu thế cạnh tranh. Còn kinh doanh siêu thị ở VN mới chỉ bắt đầu khoảng chục năm trở lại đây, quy mô nhỏ lẻ, manh mún, doanh số siêu thị lớn nhất cũng chỉ đạt khoảng 260 tỷ đồng/năm, thấp hơn nhiều so với đại siêu thị của đối thủ nước ngoài. Trong kinh doanh siêu thị, cuộc cạnh tranh về giá luôn là bài toán khó cho các nhà bán lẻ trong nước. Ông James Scott cho biết, giá thấp là một trong những nguyên tắc thu hút khách hàng của Metro, vì thế đã có lúc, các siêu thị trong nước có ý định kiện Metro bán phá giá bởi mức giá thấp khiến họ không thể tin được. Theo ông Hòa, giá cả hợp lý là điều sống còn trong tình hình cạnh tranh ngày càng gay gắt. Co.op Mart đã phải áp dụng nhiều biện pháp để giảm giá đầu vào như mua hàng số lượng lớn, ký hợp đồng ổn định dài hạn, sẵn sàng ứng vốn cho nhà sản xuất, tìm mọi biện pháp gia tăng doanh số như tận dụng tối đa công suất trang thiết bị mặt bằng, kết hợp bán hàng lưu động... "Trong điều kiện cạnh tranh như hiện nay, các siêu thị VN phải được tổ chức và kinh doanh theo chuỗi nhằm ngăn chặn và hạn chế sự phân tán về nguồn lực, vốn, công nghệ", ông Hòa nói. Mở cửa thị trường là tất yếu, song để các doanh nghiệp trong nước có tiềm lực cạnh tranh với các đại gia nước ngoài, lãnh đạo nhiều công ty thương mại cho rằng, Nhà nước cần có bước đi thích hợp và tham khảo các kinh nghiệm mở cửa của các nước xung quanh. Bài học của Thái Lan là một ví dụ, hiện 80% lĩnh vực phân phối hiện đại của Thái Lan do các tập đoàn nước ngoài nắm giữ, nay chính phủ buộc phải hạn chế chỉ cho nước ngoài được mở siêu thị riêng lẻ không cho hình thành chuỗi để chi phối thị trường. Hay như Malaysia ngưng cho phép nước ngoài đầu tư đại siêu thị tại các bang và thành phố lớn. Ngoài ra, theo đại diện Tổng công ty xuất nhập khẩu Bộ Thương mại (Intimex), kinh doanh siêu thị có đặc thù vốn đầu tư lớn nhưng lợi nhuận ban đầu thấp, vì thế doanh nghiệp trong nước cần được hưởng các chế độ ưu đãi về vốn và thuế từ các quỹ tín dụng... Nhà nước nên có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong nước tìm kiếm thuê mua mặt bằng, thực hiện các khu thương mại... để tranh thủ khoảng thời gian còn lại của tiến trình mở cửa. Một vấn đề quan trọng khác là các cơ quan quản lý nhanh chóng hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan như luật cạnh tranh, luật chống bán phá giá ... Trao đổi với VnExpress, Vụ trưởng chính sách thị trường trong nước Bộ Thương mại Hoàng Thọ Xuân cho biết, trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, Bộ đang có kế hoạch xây dựng những doanh nghiệp đủ sức mạnh và khả năng cạnh tranh. "Tổ chức và hoạt động tốt mô hình thương mại hiện đại sẽ tăng cường hiệu quả và hiệu lực quản Trang 75 lý nhà nước trong việc điều tiết và bình ổn thị trường nội địa với tư cách làm chỗ dựa và là công cụ để thực thi các cơ chế chính sách kinh tế vĩ mô", ông Xuân phân tích. Vụ trưởng cho biết thêm, tới đây Chính phủ sẽ có các cơ chế, chính sách thúc đẩy sự phát triển của cả khối doanh nghiệp thương mại nội địa và nước ngoài. Tuy nhiên, trước sức ép cạnh tranh như vậy, về phần mình các doanh nghiệp trong nước cần liên kết chặt chẽ, đưa ra danh mục hàng hóa phong phú và giá cả hợp lý để thu hút khách hàng. Phong Lan Phuï luïc 4 Tăng tốc với thị trường bán lẻ Đến nay cả nước mới có khoảng 160 siêu thị và 32 trung tâm thương mại. Nhà phân phối hàng đầu VN là Co.opMart cũng mới chỉ có 15 điểm kinh doanh. Vì vậy, VN đang là thị trường hấp dẫn đối với nhiều tập đoàn phân phối quốc tế. Theo thống kê của Bộ Thương mại, tổng mức luân chuyển hàng hoá của VN đạt khoảng 24 tỷ USD trong năm 2004, mức độ tăng trưởng bình quân trong những năm gần đây khoảng 20%. Sức ép từ các "đại gia" nước ngoài Metro - nhà phân phối lớn thứ 5 thế giới, là một trong hai tập đoàn phân phối có mặt đầu tiên tại VN, đã nhanh chóng xây dựng 4 trung tâm phân phối ở TP.HCM, Hà Nội và Cần Thơ. Gần đây, Metro đã quyết định đẩy nhanh kế hoạch mở rộng của mình bằng việc khởi công trung tâm ở Hải Phòng trong tháng 5 vừa qua và trong tháng 7 này, Metro sẽ lần lượt khởi công xây dựng thêm trung tâm phân phối ở Đà Nẵng và đưa trung tâm thứ hai ở Hà Nội đi vào hoạt động. Trong lúc đó, Big C sau khi khai trương siêu thị ở Hà Nội, cũng đang tiếp tục kế hoạch đầu tư 120 triệu USD của mình với việc sẽ mở các siêu thị tại Cần Thơ, Đà Nẵng cũng như mở thêm nhiều siêu thị tại Hà Nội và TP.HCM. Trong tháng 6 vừa qua, "đại gia" bán lẻ nước ngoài thứ ba là tập đoàn Parkson của Malaysia đã chính thức tham gia thị trường bằng việc khai trương trung tâm mua sắm đầu tiên trong hệ thống 10 trung tâm mà tập đoàn này dự định đầu tư tại VN. Theo nguồn tin từ Bộ Kế hoạch - Đầu tư, hiện nay, một số tập đoàn bán lẻ hàng đầu thế giới đã đến khảo sát thị trường và bày tỏ ý định đầu tư vào VN. Trong số đó có Tesco của Anh, tập đoàn bán lẻ đứng thứ 6 thế giới với doanh số gần 40 tỷ USD mỗi năm; tập đoàn Giant South Asia Investment Pte của Singapore cũng đang mong muốn được cấp phép hoạt động tại Việt Nam. Wal-Mart – nhà bán lẻ lớn nhất thế giới và Carrefoul, nhà bán lẻ lớn thứ hai thế giới cũng đã đưa VN vào kế hoạch mở rộng các thị trường trọng điểm trong thời gian tới. Sự xuất hiện của các "đại gia" bán lẻ quốc tế với khả năng vốn lớn, kỹ thuật quản lý hiện đại, có kinh nghiệm kinh doanh cũng như sự hỗ trợ từ mạng lưới kinh doanh toàn cầu đang gây sức ép lớn lên hệ thống phân phối nhỏ bé, còn mang nặng tính tự phát, thiếu bền vững của VN. Doanh nghiệp trong nước cần chính sách hỗ trợ Trang 76 Với tham vọng củng cố vị trí nhà phân phối số một của VN, Saigon CoopMart đã đề ra chiến lược phát triển nhanh cả về chiều rộng và chiều sâu với mục tiêu cụ thể là đến 2010 sẽ có 40 siêu thị trên địa bàn cả nước. Mở rộng và đầu tư trang thiết bị hiện đại cho trung tâm phân phối để đủ sức dự trữ hàng hoá lớn cho các kênh phân phối trong hệ thống, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2000 vào công tác quản lý. Một doanh nghiệp Nhà nước lớn trong lĩnh vực phân phối là Tổng công ty Thương mại Sài Gòn đã đề ra chương trình phát triển hệ thống phân phối của mình bằng cách nâng cấp các cơ sở hiện có như: đầu tư 50 tỷ đồng cải tạo Thương xá Tax; xây dựng mới các siêu thị, trung tâm thương mại và chợ đấu mối lớn như: đầu tư 30 tỷ xây dựng siêu thị Sài Gòn, xây dựng chợ đầu mối Bình Điền quy mô 65 ha trị giá gần 1.000 tỷ đồng. Đầu tư xây dựng Trung tâm chợ trái cây quốc gia Tiền Giang 47 tỷ đồng; liên kết với với các doanh nghiệp trong nước xây dựng các trung tâm thương mại, siêu thị ở các địa phương lớn như: Huế, Đà Nẵng, Đà Lạt với số vốn đầu tư mỗi dự án từ 40-100 tỷ đồng... Trong khi đó, Công ty Xuất nhập khẩu Intimex, doanh nghiệp phân phối chủ lực của Bộ Thương mại cũng đề ra chiến lược phát triển 10 năm với tốc độ tăng trưởng bình quân 30%/ năm. Trong đó sẽ xây dựng hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại 3 cấp bao gồm: hệ thống cửa hàng tự chọn phục vụ cho từng khu vực dân cư trong bán kính hẹp với nhu cầu mua sắm nhanh các mặt hàng thiết yếu; hệ thống siêu thị bán lẻ phục vụ đông đảo đối tượng người tiêu dùng với các mặt hàng trung bình thiết yếu trong cuộc sống thường nhật; hệ thống trung tâm thương mại phục vụ cho các đối tượng có khả năng mua sắm hàng cao cấp, khách du lịch, gắn liền với các dịch vụ giải trí, làm đẹp... Ngoài ra, Intimex cũng sẽ xây dựng một trung tâm dự trữ phân phối lớn. Thách thức lớn nhất đối với các nhà phân phối VN lúc này là phải cạnh tranh không cân sức với các tập đoàn quốc tế có sức mạnh về tài chính, thế mạnh về công nghệ quản lý, thương hiệu và kinh nghiệm. Trong khi các tập đoàn này dễ dàng đầu tư hàng chục triệu USD để xây dựng các siêu thị rộng vài ha và thậm chí sẵn sàng chịu lỗ để thu hút khách hàng thì các nhà phân phối VN đang gặp khó khăn về nguồn vốn, nhân lực và công nghệ khi triển khai các dự án. Vì vậy, Nhà nước cần sớm xây dựng định hướng, chiến lược cho sự phát triển của hệ thống phân phối cả về hạ tầng thương mại, hệ thống pháp lý, đào tạo nhân lực,... tạo môi trường ổn định cho doanh nghiệp phát triển. Bên cạnh đó, cần có những chính sách ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp trong nước đầu tư đổi mới và mở rộng hệ thống phân phối bằng các nguồn vốn ưu đãi trong các chương trình phát triển, có chính sách ưu đãi về thuế và đất đai, đổi mới công nghệ cũng như được hỗ trợ về thông tin thị trường, dự báo giá cả và xúc tiến thương mại. Ngoài ra, các bộ ngành và địa phương liên quan cần đứng ra vận động và hướng dẫn các doanh nghiệp trong nước liên kết lại thành những tập đoàn phân phối bán buôn và bán lẻ lớn, xây dựng những thương hiệu mạnh, phát triển thành các chuỗi siêu thị, cửa hàng với nhiều quy mô khác nhau ở thành phố, thị xã, thị trấn... để tập hợp sức mạnh, nâng cao sức cạnh tranh, gia tăng thị phần... trên thị trường bán lẻ nội địa. Trong kế hoạch của mình, Bộ Thương mại sẽ lựa chọn để tập trung hỗ trợ, hình thành 15 - 20 nhà phân phối lớn, tạo ra một hệ thông phân phối mạnh làm nòng cốt cho việc bình ổn thị trường, tăng cường năng lực cạnh tranh trong quá trình hội nhập và mở cửa về lĩnh vực phân phối. TBKTVN Trang 77 Phuï luïc 5 “Mốt” kinh doanh siêu thị chuyên ngành (VietNamNet) - Trong vòng một vài năm trở lại đây tại TP.HCM đã mọc lên hàng loạt siêu thị chuyên ngành như điện máy, điện thoại, đồ chơi trẻ em… và mới đây nhất là siêu thị ô tô. Theo giới kinh doanh, chính sự phát triển nhanh của loại hình siêu thị này đã khiến cho nhiều người có máu “nhảy” vào nhưng thực tế thì siêu thị chẳng dễ ăn tí nào. Phát triển nhanh Tại TP.HCM hiện có khoảng 10 siêu thị điện máy, 10 siêu thị điện thoại di động và khoảng 4 - 5 siêu thị đồ chơi, trong đó siêu thị điện thoại là loại hình có tốc độ phát triển nhanh nhất: cỡ 10 nơi trong vòng 15 tháng. Tuy tốc độ phát triển nhanh nhưng so với nhu cầu mua sắm của người dân thì số lượng trên vẫn rất khiếm tốn, do vậy tình trạng đông khách chen chân ở nhiều siêu thị vẫn diễn ra thường ngày. Nhiều người dự đoán siêu thị sẽ lấn át và thu hẹp dần mô hình shop, cửa hàng bán lẻ như hiện nay. Theo tìm hiểu của PV, hiện khoảng 70% siêu thị chuyên ngành họat động hiệu quả, số còn lại chỉ hoạt động bình thường như những cửa hàng. Lý giải vì sao có sự phân cấp rõ ràng này, một khách hàng nhận định, thời buổi làm ăn cạnh tranh để có khách hàng buộc siêu thị phải có cách làm cho người ta biết - thích - nhớ đến mình. Điểm qua một số gương mặt siêu thị chuyên ngành “ăn nên làm ra” tại TP.HCM mới thấy hết con đường đi lên của họ gian nan như thế nào. Trong làng siêu thị điện máy, Sài Gòn Nguyễn Kim được xem là DN đi tiên phong trong lĩnh vực này và hiện vẫn đang dẫn đầu về thị phần. Để được như vậy, Sài Gòn Nguyễn Kim đã làm rất tốt cả các hoạt động “nổi” lẫn hoạt động “chìm” như có hẳn bộ phận phản ứng nhanh chuyên chăm sóc khách hàng và bảo hành bảo trì sản phẩm. Khuyến mãi “lạ” và biết chớp lấy cơ hội cũng là cách mà Nguyễn Kim sử dụng để “tấn công” thị trường. Tên tuổi của DN này bắt đầu được chú ý khi đứng ra tặng thưởng cho cá nhân xuất sắc trong đợt SEA Games 22 (tặng Văn Quyến 1 chiếc ô tô Toyota Vios). Để duy trì vị thế của mình DN này liên tục tung ra các chương trình Trang 78 khuyến mãi như Tư vấn mua sắm hàng chính hãng, Tài trợ mua sắm, Tặng quạt máy mùa nóng… và mới đây là Tuần lễ vàng. Với các siêu thị điện thoại di động, hoạt động marketing cũng được chú ý hàng đầu. Mobilemart là siêu thị di động đầu tiên ra đời nằm ngay địa thế kinh doanh đẹp (trên đường 3/2, khu vực chuyên kinh doanh di động) đúng nghĩa “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”. Siêu thị thegioididong.com ra đời sau nhiều siêu thị đện thoại khác nhưng hiện cũng là 1 trong những siêu thị đông khách và là sân chơi “dế” quen thuộc của nhiều khách hàng tuổi”teen”. Theo một khách hàng của siêu thị này “thật khó mà làm ngơ khi siêu thị luôn biết cách quan tâm đến nhu cầu khách hàng”. Lúc mới có mặt trên thị trường, thegioididong.com tung ra 1 lớp nhân viên trẻ trung, xinh đẹp đến các trung tâm thương mại lớn trong thành phố trao quà cho người qua lại nơi này. Gói quà nhỏ, xinh với một món hàng lưu niệm và kèm theo một danh thiếp ghi địa chỉ trang web của siêu thị. Kỹ sư viễn thông Đinh Anh Huân, Trưởng phòng bán hàng thegioididong.com cho hay, viễn thông (internet) là thế mạnh của công ty. Nhờ làm tốt khâu quảng bá trang web thegioididong.com mà đến nay trang web là cầu nối giữa DN với khách hàng. Sau đối “nội” là đối “ngoại” Ông Nguyễn Văn Kim, Tổng Giám đốc Sài Gòn Nguyễn Kim cho hay, mặc dù đã có vị thế trên thị trường nhưng các siêu thị chuyên ngành vẫn phải lo đối đầu với nhiều nguy cơ mất thị phần, do vậy DN không được phép lơ là. Trước đây DN trong nước ngày đêm “canh me” nhau, hễ DN này “rục rịch” khuyến mãi, quảng cáo là DN kia lao theo nhưng bây giờ nỗi lo lớn nhất của DN chính là các đối thủ nước ngoài. Theo nguồn tin riêng của VietNamNet, hiện 2 nhà bán lẻ chuyên nghiệp trong lĩnh vực hàng điện tử mang tầm quốc tế là Best Buy và Circuicity đang bắt đầu thăm dò thị trường VN, tấn công lĩnh này. Như vậy, siêu thị chuyên ngành không chỉ hấp dẫn nhà đầu tư trong nước mà cũng đang là chiếc bánh ngọt đối với các nhà đầu tư nước ngoài. • Bài, ảnh: Nguyễn Sa Trang 79