Đề tài Ngân hàng câu hỏi lịch sử các học thuyết kinh tế

§ång thêi «ng còng phª ph¸n A. smith cho r»ng gi¸ trÞ lµ do c¸c nguån gèc thu nhËp hîp thµnh. Theo «ng gi¸ trÞ hµng ho¸ kh«ng ph¶i do c¸c nguån thu nhËp hîp thµnh mµ ng−îc l¹i ®−îc ph©n thµnh c¸c nguån thu nhËp. VÒ c¬ cÊu gi¸ trÞ hµng hãa, «ng còng cã ý kiÕn kh¸c víi sai lÇm gi¸o diÔn cña A.Smith bá c ra ngoµi gi¶ thiÕt hµng ho¸. ¤ng cho r»ng : gi¶ thiÕt hµng ho¸ kh«ng chØ do lao ®éng trùc tiÕp t¹o ra mµ cßn lµ lao ®éng cÇn thiÕt tr−íc ®ã n÷a nh− m¸y mãc, nhµ x−ëng ( tøc «ng chØ biÕt cã C1 - chØ cã ®Õn M· míi hoµn chØnh ®−îc c«ng thøc tÝnh gi¶ thiÕt hµng ho¸ = c+vm. - Ricardo ®· cã nh÷ng nhËn xÐt tiÕn gÇn ®Õn lîi nhuËn lq, «ng cho r»ng nh÷ng t− b¶n cã ®¹i l−îng = nhau th× ®em l¹i lîi nhuËn nh− nhau. Nh−ng còng kh«ng chøng minh ®−îc v× «ng hiÓu ®−îc gi¸ c¶ s¶n xuÊt. Theo «ng sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ vµ gi¸ trÞ lµ ngo¹i lÖ, trªn thùc tÕ chØ cã gi¸ trÞ chø kh«ng cã gi¸ c¶ s¶n xuÊt. M· ®· chØ ra c¬ cÊu lÎ h¸o gi¸ trÞ thÆng d− thµnh lîi nhuËn bg vµ gi¸ trÞ hµng ho¸ thµnh gi¸ K I L O B O O K . C O M c¶ s¶n xuÊt trong ®iÒ kiÖn tù do c¹nh tranh. Tõ ®ã M· ®· gi¶i quyÕt ®−îc nhiÒu vÊn ®Ò mµ c¸c nhµ kthh tr−íc kh«ng v−ît qua ®−îc. C©u 6. Theo A. Smith tiÒn l−¬ng, lîi nhuËn, ®Þa t« lµ ba nguån gèc ®Çu tiªn cña mäi thu nhËp vµ còng lµ ba nguån gèc ®Çu tiªn cña mäi gi¸ trÞ thêi ®iÓm. =) xem c©u 4. C©u 7. LÝ thuyÕt bµn vÒ v« h×nh cña A. Smith. - T− t−ëng tù do Kinh tÕ tËp trung cña häc thuyÕt Kinh tÕ cña Adam. Smith. §iÓm xuÊt ph¸t trong viÖc ph©n tÝch t− t−ëng nµy lµ nh©n tè “con ng−êi kinh tÕ” theo «ng b¶n chÊt cña con ng−êi lµ trao ®æi vµ û lao ®éng cho nhau th× ng−êi ta bÞ chi phèi bëi lîi Ých c¸ nh©n, mçi ng−êi chØ biÕt t− lîi, ch¹y theo t− lîi. Song khi ®ã cã mét “bµn tay v« h×nh”buéc con ng−êi kinh tÕ ®ång thêi ®¸p øng ®−îc lîi Ých x· héi thËm chÝ cßn tèt h¬n ngay c¶ khi hä dù ®Þnh tõ tr−íc. VËy bµn tay v« h×nh lµ g× theo A. Smith ®ã lµ sù ho¹t ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan. ¤ng gäi hÖ thèng c¸c quy luËt ®ã lµ trËt tù tù nhiªn «ng chØ ra ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho c¸c quy luËt kÕt qu¶ ho¹t ®éng lµ “ ph¶i cã sù kh¸c vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ t® hµng ho¸. NÒn kinh tÕ ph¶i ®−îc ph¸t triÓn trªn c¬ së tù do kinh tÕ, tù do mËu dÞch , quan hÖ gi÷a ng−êi víi ng−êi lµ quan hÖ b×nh ®¼ng vÒ kinh tÕ. Theo «ng chØ cã chñ nghÜa t− b¶n míi lµ x· héi cã ®−îc nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− vËy, v× vËy chñ nghÜa t− b¶n lµ mét x· héi ®−îc sö dông trªn c¬ së quy luËt tù nhiªn, cßn c¸c x· héi chiÕm h÷u n« lÖ, x· héi phong kiÕn lµ kh«ng b×nh th−êng tõ ®ã «ng cho r»ng Nhµ N−íc kh«ng nªn can thiÖp vµo kinh tÕ theo «ng nhµ n−íc cã c¸c chøc n¨ng b¶o vÖ quyÒn së h÷u t− nh©n, ®Êu tranh chèng kÎ thï trong vµ ngoµi n−íc. Vai trß nhµ n−íc ®−owwjc thÓ hiÖn khi nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ v−ît qu¸ søc cña doanh nghiÖp. A.Smith cho r»ng chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp víi trËt tù tù nhiªn lµ tù do c¹nh tranh. * ý nghÜa: + VÒ mÆt lÝ luËn lµ c¬ së ®Ó c¸c nhµ kinh tÕ chÝnh trÞ häc sau ph¸t triÓn. - Trong ph¸i t©n cæ ®iÓn cã lÝ luËn cña M¶. chall -) ®−a ra lÝ thuyÕt c©n b»ng mäi qu¸t. - Chñ nghÜa tù do míi kÕ thõa mäi ph¸t triÓn , ®b lµ kinh tÕÕ tËp thÓ céng hoµ liªn b¨ng ®øc. KÕt hîp nguyªn t¾c tù do víi nguyªn t¾c c«ng b»ng x· héi trªn tt. - Samnellson lµ ng−êi ®· sö dông nªn lÝ thuyÕt vÒ c¬ chÕ thÞ tr−êng tù do c¹nh tranh. + vÒ mÆt thuËn tiÖn: §èi víi n−íc ta chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ tõ mét nÒn kinh tÕ chØ huy theo c¬ chÕ tËp thÓ cã sù qu¶n lÝ cña Nhµ n−íc -) c¬ cÊu céng s¶n ®Ó b¶o vÖ tù do kinh tÕ. C©u 8. Keynes lµ ng−êi s¸ng lËp ra lÝ thuyÕt kinh tÕ vÜ m« hiÖn ®¹i. Dïng lÝ thuyÕt viÖc lµm ®Ó chøng minh. Tr¶ lêi. - Theo Keyne, vÊn ®Ò quan träng nhÊt, nguy hiÓm nhÊt ®èi víi chñ nghÜa t− b¶n lµ khèi l−îng thÊt nghiÖp vµ viÖc lµm. V× vËy vÞ trÝ trung t©m trong lÝ thuyÕt kinh tÕ cña «ng lµ “ lÝ thuyÕt viÖc lµm”. lý thuyÕt cña «ng ®· më ra c¶ mét gia ®×nh míi trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn lÝ luËn kinh tÕ t− b¶n ( c¶ vÒ chøc n¨ng t− t−ëng lÉn thùc tiÔn ). Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn lÝ thuyÕt kinh tÕ vÜ m«, vÒ hÖ thèng ®iÒu tiÕt cña ®−êng Nhµ n−íc, «ng biÓu hiÖn lîi Ých vµ lµ c«ng tr×nh s− cña chñ nghÜa t− b¶n ®−êng Nhµ n−íc. - §Æc ®iÓm næi bËt cña häc thuyÕt Keynes lµ ®−a ra ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vÜ m«. Theo «ng viÖc ph©n tÝch kinh tÕ ph¶i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng c¸c mäi l−îng lín ®Ó t×m ra c«ng cô t¸c ®éng vµo khuynh h−íng, lµm ph¸t triÓn mäi l−îng. - Keynes ®−a ra m« h×nh kinh tÕ vÜ m« víi mäi ®¹i l−îng + §¹i l−îng xuÊt ph¸t: kh«ng ph¸t triÓn hoÆc ph¸t triÓn chËm( nh− c¸c nguån v/c: TL s¶n xuÊt, sè l−îng sl®, tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ cña chñ nghÜa, c¬ cÊu chÕ ®é x· héi...) + §¹i l−îng kh¶ biÕn ®éc lËp: nh÷ng khuynh h−íng t©m lÝ ( tiÕt kiÖm, t®, ®Çu t−...) nhãm nµy lµ c¬ së ho¹t ®éng cña m« h×nh,lµ ®ßn b¶y cho sù ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ. + §¹i l−îng kh¶ biÕn phô thuéc vµo: cô thÓ ho¸ t×nh tr¹ng cña nÒn kinh tÕ ( sè l−îng, qu¶n gia, thu nhËp qu©n d©n.) R= c+s Q= c+I ⇒I=S R= Q ⇒ viÖc ®iÒu tiÕt vÜ m« nh»m gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu nhËp ®ßi hái t¨ng I, gi¶m S. Cã nh− vËy míi gi¶i quyÕt ®−îc khèi l−îng thÊt nghiÖp. * LÝ thuyÕt vÒ viÖc lµm cña Keynes Khi viÖc lµm ph¸t triÓn lªn th× thu nhËp thùc tÕ ph¸t triÓn -) ph¸t triÓn tiªu dïng nh−ng tèc ®é ph¸t triÓn tiªu dïng chËm h¬n tèc ®é ph¸t triÓn thu nh©p nªn cã khuynh h−íng tiÕt kiÖm mét phÇn thu nhËp. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp xÏ bÞ thua lç nÕu sö dông toµn bé sè l−îng lao ®éng t¨ng thªm. NÕu muèn kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy cÇn ph¶i kÝch thÝch quÇn chóng tiªu dïng thªm phÇn tiÕt kiÖm cña hä, vµ cÇn ph¶i cã mét l−îng t¸i b¶n ®Çu t− ®Ó kÝch thÝch c¸c chñ doanh nghiÖp sö dông sè l−îng lao ®éng ph¸t triÓn thªm. Khèi l−îng t¸i b¶n ®Çu t− phô thuéc vµo së thÝch ®Çu t− cña nhµ kinh doanh mµ së thÝch ®Çu t− phô thuéc vµo hiÖu qu¶ giíi h¹n cña TB (hiÖu qu¶ giíi h¹n cña TB cã xu h−íng gi¶m ®Õn khi b»ng l·i suÊt ) do ®ã ®Ó ph©n tÝch lÝ thuyÕt chung vÒ viÖc lµm ph¶i s¸ng tá c¸c lÝ thuyÕt vÒ khuynh h−íng tiªu dïng, hiÖu qu¶ giíi h¹n cña TB. - Khuynh h−íng tiªu dïng giíi h¹n: * Khuynh h−íng tiªu dïng phô thuéc vµo : thu nhËp, nh©n tè kh¸ch quan ¶nh h−ëng tíi thu nhËp sù ho¹t ®éng ph¸t triÓn tiÒn cïng danh nghÜa, sù ph¸t triÓn chªnh lÖch gi÷a thu nhËp víi thu nhËp vËy nh÷ng nh©n tè chñ quan ¶nh h−ëng ®Õn khuynh h−íng nh− dù phßng dïng cho t−¬ng lai. + Khuynh h−íng tiÕt kiÖm phô thuéc vµo : ®éng lùc kinh doanh, ®éng lùc tiÒn mÆt, ®éng lùc c¶i tiÕn vµ ®éng lùc thËn träng vÒ tµi chÝnh. • -) Khuynh h−íng sö dông giíi h¹n lµ khuynh h−íng ph©n chia thu nhËp t¨ng thªm cho tiªu dïng -ký hiªô dc/ dR =) khuynh h−íng nµy cã su h−íng gi¶m dÇn nghÜa lµ cïng víi sù t¨ng lªn cña thu nhËp th× tiªu dïng t¨ng lªn nh−ng víi tèc ®é chËm h¬n, v× phÇn thu nhËp t¨ng thªm ®em ph©n chia cho tiªu dïng Ýt h¬n. Tõ ®ã t¹o kho¶ng c¸ch gi÷a tiªu dïng vµ thu nhËp ®ã lµ tiÕt kiÖm. Khi ®ã khuynh h−íng tiªu dïng giíi h¹n gi¶m dÇn cßn khuynh h−íng tiÕt kiÖm giíi h¹n t¨ng dÇn -) sù thiÕu hôt cÇn t¸c ®éng lµ xu h−íng vÜnh viÔn cña mäi nÒn s¶n xuÊt =) g©y ra khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp. - L·i su©t vµ hiÖu qu¶ giíi h¹n cña t− b¶n. + L·i suÊt cña sù tr¶ c«ng cho sè tiÒn vay. Nã lµ phÇn th−ëng cho “së thÝch chi tiªu t− b¶n” trong nÒn kinh tÕ, l·i suÊt tû lÖ nghÞch víi sè l−îng tiÒn cÇn thiÕt trong l−u th«ng ( i t¨ng, I gi¶m). + Theo ®· t¨ng lªn cña vèn ®Çu t− th× “ hiÖu qu¶ cña t− b¶n “ sÏ gi¶m dÇn vµ nã ®−îc gäi lµ “hiÖu qu¶ giíi h¹n cña t− b¶n “ “ vËy hiÖu qu¶ giíi h¹n t− b¶n” lµ quan hÖ gi÷a phÇn lêi triÓn väng ®−îc ®¶m b¶o b»ng ®¬n vÞ bæ sung cña t− b¶n vµ cá phÇn ®Ó s¶n xuÊt ra ®¬n vÞ ®ã. - Sè nh©n ®Çu t− : sè nh©n lµ tØ sè gi÷a tèc ®é t¨ng thu nhËp vµ t¨ng ®Çu t−. Nã xö dông sù gia t¨ng ®Çu t− ®Ó lµm cho gia t¨ng thu nhËp lªn bao nhiªu lÇn. NÕu dR: gia t¨ng thu nhËp DI: gia t¨ng ®Çu t− K: sè nh©n =)K= dR/dI v× ds=dI =) K= dR/dI = dR/dS= dR/dr dR/dR- dC/dR 1 = 1-dC/dR -) M« h×nh sè nh©n ph¶n ¸nh quan hÖ gi÷a gia t¨ng thu nhËp víi gia t¨ng ®Çu t− theo Keynesmçi sù gia t¨ng cña ®Çu t− ®Òu kÐo theo sù gia t¨ng cña cÇu bæ sung cung, cÇu vÒ TLSX. Do vËy lµm t¨ng cÇu tiªu dïng, t¨ng gi¸ hµng, t¨ng viÖc lµm cho c«ng nh©n. TÊt c¶n ®iÒu ®ã lµm cho thu nhËp t¨ng lªn. §Õn l−ît nã, t¨ng thu nhËp l¹i lµ tiÒn ®Ò cho t¨ng ®Çu t− míi. * C¸c tr−êng ph¸i nhÊn m¹nh vai trß cña Nhµ n−íc. - CNTT: Khi chñ nghÜa t− b¶n míi ra ®êi, tµi s¶n ®· dùa vµo Nhµ n−íc ®Ó tÝch luü vèn v× Nhµ n−íc n¾m ®−êng vÒ ngo¹i th−¬ng, ®Ò ra luËt lÖ, c/s, kiÓm so¸t bu«n b¸n gióp ts thu ®−îc lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng . - Häc thuyÕt cña Keynes: tr−íc cuéc khñng ho¶ng 29-33 -) ®−a ra vai trß tÊt yÕu cña Nhµ n−íc. Nhµ n−íc trong c¸c c/s vÜ m« sÏ kh¾c phôc khñng ho¶ng, æn ®Þnh t¨ng kinh tÕ -) nhÊn m¹nh vai trß cña Nhµ n−íc. - Chñ nghÜa tù do Kinh TÕ : Nhµ n−íc chØ can thiÖp vµo kinh tÕ ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh VD: NÒn kinh tÕ ë §øc, Nhµ n−íc can thiÖp theo hai nguyªn t¾c: hç trî vµ t−¬ng hîp. - Samuelson: coi träng c¶ c¬ chÕ tËp thÓ vµ Nhµ n−íc: Nhµ n−íc ph¶i cã chøc n¨ng can thiÖp ®iÒu tiÕt kinh tÕ nh−ng t«n träng quy luËt kinh tÕ kÕt qu¶ cña kinh tÕ tËp thÓ. C©u 9. Vai trß cña Nhµ n−íc trong nÒn kinh tÕ hçn hîp cña Samuelson. Tr¶ lêi. - Nguyªn nh©n: c¬ chÕ tËp thÓ tån t¹i nh÷ng khuyÕt tËt vèn cã nh− « nh÷ng MT mµ doang nghiÖp kh«ng ph¶i tr¶ gi¸ cho sù huû ho¹i ®ã, nh÷ng thÊt b¹i thÞ tr−êng do ®−êng g©y ra, tÖ n¹n nh− khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp, ph−¬ng ph¸p thu nhËp bÊt b×nh ®¼ng do hÖ thèng th«ng tin mang l¹i-) cÇn cã sù can thiÖp cña Nhµ n−íc * Vai trß: 4 chøc n¨ng chÝnh. 1. ThiÕt lËp khu«n khæ PL: Cp ®Ò ra c¸c quy t¾c trß ch¬i kinh tÕ mµ c¸c doang nghiÖp, ng−êi tiªu dïng vµ c¶ b¶n th©n CP còng ph¶i tu©n thñ. Bao gåm quy ®Þnh vÒ tµi s¶n , quy t¾c vÒ hîp ®ång, vµ ho¹t ®éng kinh doang tr¸ch nhiÖm vµ c¶ nh÷ng quy ®Þnh trªn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau , ®ã lµ nh÷ng nguyªn t¾c sö sù chuéc lçi mäi ng−êi ph¶i tu©n theo. 2. Söa ch÷a nh÷ng thÊt b¹i cña tËp thÓ ®Ó t¹p thÓ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶: - Sù can thiÖp cña CP ®Ó h¹n chÕ ®−êng, ®¶m b¶o tÝch hiÖu qu¶ cña c¹nh tranh tËp thÓ - Nhµ n−íc t¸c ®éng bªn ngoµi cïng dÉn ®Õn tÝnh kh«ng hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng thÞ tr−êng vµ ®ßi hái Nhµ n−íc ph¶i can thiÖp. T¸c ®éng bªn ngoµi x¶y ra khi doanh nghiÖp hoÆc con ng−êi t¹o ra chi phÝ lîi Ých cho doang nghiÖp kh¸c hoÆc ng−êi kh¸c mµ c¸c doanh nghiÖp hoÆc c¸c con ng−êi ®ã kh«ng nhËn ®−îc ®óng sè tiÒn cÇn ®−îc tr¶ hoÆc kh«ng ph¶i tr¶. - CÇn ph¶i ®¶m b¶o viÖc s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ c«ng céng. T− nh©n th−êng kh«ng muèn s¶n xuÊt hµng hãa c«ng do lîi Ých giíi h¹n thu ®−îc lµ rÊt nhá, mµ cã nhiÒu hµng hãa c«ng céng cã ý nghÜa víi Qgi¸ nh− Qp, Lp trËt tù trong n−íc... nÕu kh«ng thÓ giao cho t− nh©n ®−îc. Do ®ã cæ phÈn ph¶i s¶n xuÊt hµng hãa c«ng céng. 3. §¶m b¶o sù c«ng b»ng : Sù ph©n ho¸, bÊt b×nh ®¼ng sinh ra tõ c¬ chÕ tËp thÓ lµ tÊt yÕu. CP ph¶i th«ng qua cs ph©n phèi thu nhËp,c«ng cô quan träng nhÊt cña Nhµ n−íc lµ thuÕ luü tiÕn vµ l−íi an toµn b¶o vÖ ng−êi kh«ng may khái bÞ huû ho¹i vÒ kinh tÕ. §«i khi cp trî cÊp tiªu dïng, trî cÊp thÊt nghiÖp. K I L O B O O K . C O M 4. æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«: vÊn ®Ò nan gi¶i c¬ b¶n cña kinh tÕ vÜ m« lµ : kh«ng n−íc nµo trong mét thê gian dµi cã thÓ ®−îc kinh doang tù do, l¹m ph¸t thÊt nghiÖp vµ viÖc lµm ®Çy ®ñ. NÒn kinh tÕ lu«n gÆp khñng ho¶ng chu k×. Do ®ã cp = b»ng c¸c c«ng cô vÜ m« nh− c/s tµi kho¸, tiÒn tÖ sÏ gãp phÇn æn ®Þnh m«i tr−êng kinh tÕ vÜ m« =) vai trß : duy tr× t¨ng tr−ëng æn ®Þnh, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. + Nh−îc ®iÓm cña bµn tay h÷u h×nh ®ã lµ ®−êng, b¶o thñ tr× trÖ, cã nh÷ng khi sai lÇm vÒ ®−êng lèi. Do vËy ph¶i kÕt hîp c¶ hai c¬ chÕ tËp thÓ x¸c ®Þnh gi¸ c¶ s¶n l−îng, trong khi ®ã cæ phÇn ®iÒu tiÕt tËp thÓ b»ng c¸c ch−¬ng tr×nh thuÕ, chi tiªu vµ luËt lÖ. C©u 10.thêi k× tÝch luü nguyªn thuû cña chñ nghÜa t− b¶n còng lµ thêi k× thèng trÞ cña CNTT Tr¶ lêi. - CNTT lµ hÖ thèng quan ®iÓm t− t−ëng kinh tÕ ®Çu tiªn cña giai cÊp t− s¶n, mµ tr−íc hÕt lµ tÇng líp t− s¶n th−¬ng nghiÖp. Nã ra ®êi trong thêi k× tan ra cña PTSX phong kiÕn. §ã lµ thêi k× chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ gi¶n ®¬n sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ t− b¶n chñ nghÜa hay cßn gäi lµ thêi k× tÝch luü nguyªn thuû t− b¶n. - Thêi k× tÝch luü nguyªn thuû t− b¶n chñ nghÜa lµ thêi k× t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi cña PTSX t− b¶n chñ nghÜa. K. M· ®· chØ ra r»ng ®Ó cho chñ nghÜa t− b¶n ra ®êi th× ph¶i cÇn cã hai ®iÒu kiÖn ®ã lµ + TÝch luü ®−îc mét l−îng tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó trë thµnh t− b¶n.+ Ph¶i gi¶i phãng ®−îc sè l−îng ®Ó trë thµnh hµng ho¸ sl®=) quan träng Hai tiÒn ®Ò nµy cã tõ khi kinh tÕ hµng ho¸ ra ®êi , nh−ng sù ra ®êi cña nã rÊt chËm ch¹p v× vËy khi giai cÊp t− s¶n ra ®êi nã sö dông ph−¬ng ph¸p b¹o lùc nh− t−íc ®o¹t nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt nhá, bu«n b¸n n« lÖ da ®en ... §Ó thóc ®Èy nhanh chãng sù ra ®êi cña hai tiÒn ®Ò trªn yªu cÇu tËp thÓ cña thêi k× nµy lµ sù ra ®êi cña chñ nghÜa tËp thÓ, bëi lÏ th−¬ng nghiÖp mang l¹i cho giai cÊp t− s¶n nhiÒu lîi nhuËn. §Æc biÖt trong thêi kú nµy v¬Ý nh÷ng ph¸t kiÕn ®Þa lÝ ®· lµm thóc ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng tõ ®ã cho thÊy sù quan träng cña ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng. =) §ßi hái cã häc thuyÕt nh− vËy =) CNTT thèng trÞ trong thêi k× tÝch luü nguyªn thuû TB. =) VËy vÊn ®Ò tÝch luü tiÒn cã ý nghÜa cùc k× quan träng cho sù ra ®êi cña CNTB CNTT lµ nh©n chøng ®Çu tiªn cho. H·y tÝch luü nguyªn thuû t− b¶n chñ nghÜa. * H¹n chÕ vµ vai trß cña CNTT. - Nhµ n−íc luËn ®iÓm cña CNTT cã rÊt Ýt g/c lÝ luËn vµ th−êng ®−îc nªu lªn d−íi h×nh thøc lêi khuyªn thùc tiÔn vÒ c/s kinh tÕ, lÝ luËn mang nÆng t/c kinh nghiÖm, =) khã trë thµnh lÝ luËn chung ®−îc.( thiÕu tÝnh khoa häc ) - CNTT chØ b¸m s©u ë lÜnh vùc l−u th«ng mµ ch−a ®i s©u vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt nh÷ng kÕt luËn cho r»ng “tÝch luü tiÒn tÖ ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, cßn hµng ho¸ chØ lµ ph−¬ng tiÖn lµm t¨ng ®Þa vÞ tiÒn tÖ” lµ sai lÇm v× l−u th«ng chØ lµ mét kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nªn chñ nghÜa tËp thÓ chØ ®Õn ®−îc c¸i vá bªn ngoµi mµ ch−a ®i s©u néi dung bªn trong. Hä ch−a thÊy ph¶i qua s¶n xuÊt míi cã lîi nhuËn. - Trong lóc ®¸nh gi¸ cao ngthg, hä ®¸nh gi¸ thÊp vai trß Nhµ n−íc vµ chñ nghÜa. Coi nh− ngµnh trung gian, chñ nghÜa kh«ng ph¶i lµ nguån gèc cña c¶i (trõ chñ nghÜa khai th¸c vµng, b¹c) - Hä ch−a thÊy ®−îc nh÷ng quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan thèng trÞ trong ®êi sèng kinh tÕ. * Vai trß/s : MÆc dï ch−a biÕt ®Õn quy luËt kinh tÕ vµ cßn h¹n chÕ vÒ tÝnh lÝ luËn, nh−ng hÖ thèng quan ®iÓm kinh tÕ cña tr−êng ph¸i TT ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò lÝ luËn kinh tÕ x· héi cho c¸c lÝ luËn kinh tÕ tËp thÓ sau nµy biÓu nµy ë chç hä ®−a ra quan ®iÓm: sù giµu cã kh«ng ph¶i lµ ë gtsd mµ lµ tiÒn. T− t−ëng Nhµ n−íc can thiÖp pkt=) sau nµy vËn dông. - §èi víi tËp thÓ : chØ ra biÖn ph¸p cho giai cÊp t− s¶n tÝch luü ®−îc vèn s©m nhËp vµo lùc l−îng s¶n xuÊt. Muèn tÝch luü ®−îc vèn th× ph¶i lµm kinh tÕ, h¬n n÷a trong c¬ chÕ tËp thÓ ph¶i t¨ng c¶ néi th−¬ng, lÉn ngo¹i th−¬ng c©u11. Monchetien “néi th−¬ng“ mét hÖ thèng èng dÉn, ngo¹i th−¬ng m¸y b¬m. Muèn t¨ng cña c¶i ph¶i cã ngo¹i th−¬ng nhËp dÉn cña c¶i qua néi th−¬ng. tr¶ lêi. - TËp thÓ cña chñ nghÜa tËp thÓ ®ã lµ hä coi träng tiÒn tÖ, hä coi tiÒn tÖ nh− lµ th−íc ®o tiªu chuÈn cña sù giµu cã vµ mäi sù hïng m¹nh cña mét quèc gia. Do ®ã môc ®ich kinh tÕ cña mçi n−íc ®ã lµ ph¶i t¨ng kl tiÒn tÖ. Nhµ n−íc cµng nhiÒu tiÒn th× cµng giµu cã; hä coi hµng ho¸ chØ lµ ph−¬ng tiÖn t¨ng kl tiÒn tÖ. Hä coi tiÒn lµ ®¹i b duy nhÇt cña cña c¶i, tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ mäi hinh thøc hµnh nghÒ ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp, nh÷ng ho¹t ®éng nµo mµ kh«ng dÉn ®Õn tÝch luü tËp thÓ lµ ho¹t ®éng kh«ng cã lîi, ho¹t ®éng tiªu cùc. Hä coi nghÒ n«ng lµ mét nghÒ trung gian nh÷ng ho¹t ®éng tÝch cùc vµ tÝch cùc v× nghÒ n«ng kh«ng lµm t¨ng hay giam cña c¶i, ho¹t ®éng chñ nghÜa th× kh«ng thÓ lµ nguån gèc cña c¶i ( trõ chñ nghÜa khai th¸c vµng b¹c ) do ®ã néi th−¬ng chØ cã t¸c dông di chuyÓn cña c¶i trong n−íc chøc kh«ng thÓ lµm t¨ng cña c¶i trong n−ãc. - Khèi l−îng tiÒn tÖ chØ cã thÓ gia t¨ng = con ®−êng ngo¹i th−¬ng. Trong ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng ph¶i thùc hiÖn c/s xuÊt siªu( xuÊt nhiÒu, xuÊt Ýt) Häc thuyÕt träng th−¬ng cho r»ng lîi nhuËn t¹o ra cho lÜnh vùc l−u th«ng nã lµ kÕt qu¶ viÖc mua Ýt b¸n nhiÒu, mua rÎ b¸n ®¾t mµ cã v. =) Ngo¹i th−¬ng lµ ®éng lùc t¨ng kinh tÕ chñ yÕu cña mét n−íc, kh«ng cã ngo¹i th−¬ng kh«ng thÓ t¨ng ®−îc cña c¶i . Ngo¹i th−¬ng ®−îc vÝ nh− m¸y b¬m ®−a l−îng tiÒn n−íc ngoµi vµo trong n−íc =) Quan ®iÓm nµy ®¸nh gi¸ cao ngo¹i th−¬ng xem nhÑ néi th−¬ng v× «ng chØ chó ý ®Õn lÜnh vùc l−u th«ng (T-H-T) mµ ch−a hiÓu ®−îc toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ b−íc chuyÓn cña viÖc t¹o ra lîi nhuËn ®ã lµ do gt s¶n xuÊt =) gi¶i ph¸p sè mét lµ t¨ng c¶ néi th−¬ng vµ ng¹oi th−¬ng. - TÝch luü tiÒn tÖ chØ thùc hiÖn ®−îc d−íi sù gióp ®ì cña Nhµ n−íc. Nhµ n−íc n¾m ®éc quyÒn vÒ ngo¹i th−¬ng, th«ng qua viÖc t¹o ®iÒu kiÖn ph¸p lÝ cho c«ng ty th−¬ng m¹i ®éc quyÒn bu«n b¸n víi n−íc ngoµi. C©u 12. Hoµn c¶nh lich sö ra ®êi cña chñ nghÜa tËp thÓ: Tr¶ lêi. - VÒ mÆt lÞch sö: tÝch luü nguyªn thuû cña chñ nghÜa t− b¶n(c©u 10) - VÒ mÆt t− t−ëng: phong trµo phô h−ng chèng t− t−ëng ®en tèi thêi trung cæ, chñ nghÜa duy vËt chèng l¹i c¸c thuyÕt gi¸o duy t©m cña nhµ thê nh− Bruno, Bacon....khoa häc tù nhiªn ph¸t triÓn m¹nh, nh÷ng ph¸t kiÕn ®Þa lÝ(thÕ kØ XV-XVI) t×m ra ch©u Mü, ®i vßng tõ ch©u phi ®Õn ch©u ¸ ®· t¹o ra ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr−êng vµ x©m chiÕm thuéc ®Þa(A, P, BAN, TBN...) * C©u ng¹n ng÷” phi th−¬ng bÊt phó” ë ViÖt Nam ta hiÖn nay: - “phi th−¬ng bÊt phó” thÓ hiÖn sù coi träng th−¬ng nghiÖp , nh÷ng vïng nµo t¨ng m¹nh th−¬ng nghiÖp th× kinh tÕ vïng ®ã t¨ng. - Trong ®×ªu kiÖn cña n−íc ta hiÖn nay th× c©u nãi ®ã vÉn cßn phï hîp XuÊt ph¸t tõ mét nÒn kinh tÕ cña n−íc ta cßn l¹c hËu th−¬ng m¹i kh«ng t¨ng (c¶ vÒ néi th−¬ng lÉn ngo¹i th−¬ng ). §· cã thêi k× chóng ta thùc hiÖn c/s “bá quan tr¶ c¸n”®Ó k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ=) lµm cho kinh tÕ thôt lïi so víi thÕ giíi. NÕu kinh tÕ chØ huy theo c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· lµm cho th−¬ng m¹i kÐm ph¸t triÓn c¶ vÒ néi th−¬ng vµ ngo¹i th−¬ng=) nÒn kinh tÕ yÕu kÐm. §Õn ®¹i héi §¶ng VI(86) Nhµ n−íc chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr−êng theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa =) ®ßi hái ph¶i t¨ng m¹nh th−¬ng m¹i c¶ vÒ néi th−¬ng lÉn ngo¹i th−¬ng =) cã c/s n/th−¬ng cña m×nh. Sau 10 n¨m thùc hiÖn nhg ®Êt n−íc ®· thu ®−îc nhiÒu thµnh tùu kinh tÕ quan träng, chøng tá qu¶n ®iÓm träng th−¬ng lµ ®óng d¾n, ph¶i cã giao l−u víi n−íc ngoµi míi cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong n−íc, t¨ng tÝch luü vèn. - Bªn c¹nh ®ã chóng ta còng kh«ng coi th−¬ng m¹i lµ con ®−êng lµm giÇu duy nhÊt, v× quan ®iÓm träng th−¬ng chØ quan t©m ®Õn mét lÜnh vùc cña kinh tÕ trong s¶n xuÊt ®ã l¸ l−u th«ng mµ th«i. Mµ ta cÇn ph¶i biÕt kÕt hîp gi÷a t¨ng träng th−¬ng víi t¨ng nÒn chñ nghÜa vµ Nhµ n−íc trong n−íc coi nhµ n−íc lµ thÕ m¹nh. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®−îc thÓ hiÖn: TLSX T-H SL§+ ...s¶n xuÊt....H....T =) Trong l©u dµi chóng ta ph¶i chó träng t¨ng s¶n xuÊt vµ coi l−u th«ng lµ m«i giíi mµ th«i. C©u 12. “Th−¬ng m¹i lµ hßn ®¸ thö vµng ®Ó thö sù phån thÞnh cña mét quèc gia, kh«ng cã phÐp nµo ®Ó kiÕm tiÒn trõ th−¬ng m¹i“ Tr¶ lêi. *Hoµn c¶nh ra ®êi: - Ra ®êi trong giai ®o¹n thÓ kØ XVII - giai ®o¹n häc thuyÕt vÒ b¶ng c©n ®èi th−¬ng m¹i. §¹i biÓu ®iÓn h×nh lµ Thomas Mun (1571- 1641). Gi¸m ®èc c«ng ty §«ng Ên. Ho¹t ®éng cña c«ng ty nµy ®· dÉn ®Õn viÖc xuÊt khÈu rÊt nhiÒu kim khÝ, ®iÒu mµ häc thuyÕt tiÒn tÖ ph¶n ®èi ( häc thuyÕt tiÒn tÖ gi÷ ®Ó l−îng tiÒn kh«ng ra n−íc ngoµi ) - B¶ng c©n ®èi th−¬ng m¹i “ chóng ta ph¶i gi÷ v÷ng nguyªn t¾c lµ hµng n¨m b¸n cho ng−êi n−íc ngoµi l−îng hµng ho¸ lín h¬n sè l−îng chóng ta ph¶i mua vµo cña hä ®Ó ®¹t ®−îc sù c©n ®èi ®ã «ng khuyªn më réng c¬ së cho c«ng nh©n, thu hÑp tiªu dïng qu¸ møc hµng tiªu dïng cña n−íc ngoµi, ®Èy m¹nh c¹nh tranh =) h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l−îng hµng ho¸ Anh. Theo quan ®iÓm cña «ng viÖc xuÊt khÈu tiªn nh»m môc ®Ých bu«n b¸n lµ chÝnh ®¸ng. Bëi v× “ vµng ®Î ra th−¬ng m¹i, cßn th−¬ng m¹i lµm ra tiÒn t¨ng lªn” t×nh tr¹ng tiÒn thõa th·i trong n−íc lµ cã h¹i, lµm cho gi¸ c¶ hµng ho¸ t¨ng cao. * NhËn xÐt - §óng: trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ : VËn dông nh− n−íc ta hiÖn nay. - Sai: ch−a ®Ò cËp ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (gièng cÇu trªn) *ý nghÜa: §èi víi n−íc ta trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ tÝch luü vèn hiÖn nay cÇn t¨ng th−¬ng m¹i, cßn vÒ l©u dµi cÇn t¨ng s¶n xuÊt (gièng c©u 11) c©u 13. “ Khèi l−îng tiÒn tÖ chØ cã thÓ gia t¨ng b»ng con ®−êng ngo¹i th−¬ng, trong häat ®éng ngo¹i th−¬ng ph¶i thùc hiÖn cs xuÊt siªu“ tr¶ lêi. - §Ó cã thÓ tÝch luü tiÒn tÖ ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, tr−íc hÕt lµ ngo¹i th−¬ng. Trong ngo¹i th−¬ng ph¶i thùc hiÖn xuÊt siªu, tiÒn sinh ra trong l−u th«ng, qua trao ®æi kh«ng ngang gi¸ (quan ®iÓm cña chñ nghÜa tËp thÓ). - B¶ng c©n ®èi th−¬ng m¹i. Trong bu«n b¸n th−¬ng m¹i ph¶i ®¶m b¶o xuÊt siªu ®Ó cã chªnh lÖch t¨ng tÝch luü tiÒn, T.Mun viÕt: “Chóng ta ph¶i th−êng xuyªn gi÷ v÷ng nguyªn t¾c lµ hµng n¨m b¸n cho ng−êi n−íc ngoµi sè l−îng hµng ho¸ lín h¬n sè l−îng hµng ho¸ chóng ta ph¶i mua cña hä”. NÕu H1- T- H2=) H1>H2 T1- H - T2=) T1>T2 K I L O B O O K . C O M - §Ó cã xuÊt siªu hä cho r»ng chØ xuÊt siªu thµnh phÈm chø kh«ng xuÊt khÈu nguyªn liÖu, thùc hiÖn th−¬ng m¹i trung gian, mang tiÒn ra n−íc ngoµi ®Ó mua rÎ ë n−íc nµy b¸n ®Êt ë n−íc kh¸c, thùc hiÖn c/s thuÕ qun b¶o hé, nh»m kiÓm so¸t hµng ho¸ nhËp khÈu, khuyªn khÝch t¨ng hµng ho¸ xuÊt khÈu. - Quan ®iÓm nµy còng sai lÇm v× chØ t¨ng. - ChØ dïng trong ®iÒu kiÖn t¨ng kinh tÕ c©u 14. Häc thuyÕt vÒ s¶n phÈm thuÇn tuý cña ph¸i träng n«ng tr¶ lêi. - §©y lµ lÝ thuyÕt träng t©m cña tr−êng ph¸i träng n«ng. - “ S¶n phÈm thuÇn tuý lµ sè chªnh lÖch gi÷a hai s¶n phÈmvµ chi phÝ s¶n xuÊt. Nã lµ sè dâi ra ngoµi chi phÝ s¶n xuÊt. Nã ®−îc t¹o ra trong lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp” - Nh÷ng ng−êi träng n«ng cho r»ng “ chñ nghÜa kh«ng t¹o ra s¶n phÈm thuÇn tuý” theo T.Ques ney cã hai nguyªn t¾c h×nh thµnh gi¸ trÞ t−¬ng øng víi hai lÜnh vùc chñ nghÜa vµ Nhµ n−íc. + Trong lÜnh vùc Nhµ n−íc, gi¸ trÞ hµng hãa = mäi cp, bao gåm, cp vÒ h¹t gièng, cp vÒ sóc vËt cÇy kÐo, tiÒn l−¬ng c«ng nh©n, tiÒn l−¬ng nhµ t− b¶n kinh doanh n«ng nghiÖp, cp bæ xung cña TBTN céng víi s¶n phÈm thuÇn tuý. Nh− vËy, s¶n phÈm thuÇn tuý chØ t¹o ra trong lÜnh vùc Nhµ n−íc + Trong lÜnh vùc c«ng nh©n, gi¸ trÞ hµng hãa = mäi cp, bao gåm cp vÒ nguyªn liÖu, tiÒn l−¬ng c«ng nh©n, tiÒn l−¬ng nhµ t− b¶n c«ng nghiÖp vµ cp bæ xung cña TBTN=) kh«ng t¹o ra s¶n phÈm thuÇn tuý. Nguyªn nh©n: + Trong c«ng nh©n: Qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm míi chØ lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi¶n ®¬n nh÷ng nguyªn tè cò mµ kh«ng cã sù t¨ng thªm vÒ chÊt nªn kh«ng t¹o ra s¶n phÈm thuÇn tuý. + Trong Nhµ n−íc: Nhê cã sù t¸c ®éng cña tù nhiªn nªn cã sù t¨ng thªm vÒ chÊt , t¹o ra chÊt míi -) t¹o ra s¶n phÈm thuÇn tuý. VD: Khi reo mét h¹t lóa -)træ b«ng -) cho hµng chôc h¹t lóa míi. §ã lµ sù t¨ng thªm vÒ chÊt vµ nh− vËy chØ cã lÜnh vùc nhµ n−íc míi t¹o ra s¶n phÈm thuÇn tuý. - C«ng lao cña Quesney lµ ®· cho r»ng s¶n phÈm thuÇn tuý ®−îc t¹o ra trong nh÷ng ngµnh n«ng nghiÖp nghÜa lµ «ng còng ®· g¾n viÖc t×m tßi s¶n phÈm thuÇn tuý víi lÜnh vùc s¶n xuÊt ( kh¸c víi chñ nghÜa tËp thÓ lµ trong lÜnh vùc l−u th«ng)=) ®Æt vÊn ®Ò mét c¸ch khoa häc . - Tuy nhiªn ch−a gi¶i quyÕt triÖt ®Ó: - Ph¸i träng n«ng ®· gi¶i thÝch cña c¶i theo kiÓu tù nhiªn chñ nghÜa( tr−êng ph¸i tù nhiªn) vµ ®· thôt lïi mét b−íc so víi CNTT. Ph¸i träng n«ng ®· tÇm th«ng ho¸ kh¸i niÖm cña c¶i, kh«ng thÊy ®−îc tÝnh chÊt hai mÆt cña nã “hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ”. Quesnay sai lÇm khi coi nhµ n−íc lµ nguån lîi duy nhÊt -) cp vµ còng chØ mang h×nh thøc -) ch−a chØ ra b/c mµ chØ m« t¶, liÖt kª nh÷ng c¸i bªn ngoµi C©u 15. Chñ nghÜa tù do kinh tÕ =) chñ nghÜa tù do kinh tÕ lµ c¸c lÝ thuyÕt coi nÒn kinh tÕ TBCN lµ hÖ thèng ho¹t ®éng tù ®éng, do c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan tù ph¸t ®iÒu tiÕt. T− t−ëng c¬ b¶n cña nã lµ tù do kinh doanh, tù do tham gia thÞ tr−êng, chèng l¹i sù can thiÖp cña Nhµ n−íc vµo kinh tÕ * Nhµ n−íc ng−êi ®Ò x−íng ra t− t−ëng do kinh tÕ lµ c¸c nhµ kinh tÕ häc t− s¶n cæ ®iÓn, b¾t ®Çu lµ W.Pehy thõa nhËn vµ t«n träng c¸c quy luËt kinh tÕ, kÕt qu¶ v¹ch ra ml hÖ phô thuéc, nh©n qu¶ gi÷a c¸c sóc vËt, hiÖn t−îng. ¤ng viÕt “trong c/s vµ trong kinh tÕ” phj¶i tÝnh ®Òu nh÷ng qu¸ tr×nh tù nhiªn, kh«ng nªn dïng hµnh ®éng c−ìng bøc ®Ó chèng l¹i qu¸ tr×nh ®ã thõa nhËn qu¸ tr×nh tù do c¸ nh©n vµ ®æi tù do c¹nh tranh. * T− t−ëng tù do kinh tÕ nµy ®−îc tiÕp tôc t¨ng trong tp nghiªn cøu vÒ “nguyªn nh©n vµ b¶n chÊt giµu cã cña c¸c d©n téc” cña A. Simith lý thuyÕt vÒ “con ng−êi kinh tÕ”vµ bµn tay v« h×nh cña A.S ®· chøng tá c¸c quy luËt kÕt qu¶ tù ph¸t ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ mµ kh«ng cÇn cã sù can thiÖp cña Nhµ n−íc(theo A.S) * Ricardo tiÕp tôc lÝ luËn cña A.simth vµ ph¸t hiÖn ra nh÷ng quy luËt kinh tÕ vµ t«n träng tù do kinh tÕ. - Tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn tiÕp tôc kÕ thõa vµ t¨ng, tiªu biÓu lµ Leno Wlras vµ Marshall. + L.Walras (tr−êng ph¸i thµnh Lausanre- Thuþ sÜ) -Lý thuyÕt vÒ gi¸ c¶: chñ tr−¬ng ph©n tÝch thÞ tr−êng tù do c¹nh tranh. - Lý thuyÕt c©n b»ng mäi tæng qu¸t: ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn t− t−ëng “bµn tay v« h×nh” cña A.S. ®ã lµ tr¹ng th¸i c¬ b¶n cña c¶ ba t− t−ëng: t− t−ëng hµng ho¸, t− t−ëng t− b¶n vµ t− t−ëng lao ®éng nã ®−îc thùc hiÖnth«ng qua dao ®éng tù ph¸t cña c-c vµ gi¸ c¶ hµng hãa trªn thÞ tr−êng. + A. Marshall: (tr−êng ph¸i Cambrige-anh) lý thuyÕt cung cÇu vµ gi¸ c¶ c©n b»ng trªn thÞ tr−êng tù do c¹nh tranh-) tù ®iÒu tiÕt -) gi¸ c¶ lµ sù va ch¹m gi÷a...-) t¹o ra gi¸ c¶. * Chñ nghÜa tù do míi tiÕp tôc t¨ng lÝ luËn cña chñ nghÜa tù do cò. T− t−ëng c¬ b¶n cña chñ nghÜa tù do míi ®ã lµ c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n−íc ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh. KhÈu hiÖu cña t− t−ëng nhiÒu h¬n, Nhµ n−íc can thiÖp Ýt h¬n. LÝ thuyÕt kinh tÕ cña chñ nghÜa tù do míi t¨ng m¹nh ë céng hoµ liªn b¨ng §øc d−íi h×nh thøc kinh tÕ tËp thÓ x· héi , chñ nghÜa c¸ nh©n míi ë Anh, chñ nghÜa b¶o thñ míi ë Mü, chñ nghÜa giíi h¹n ë ¸o .... §Æc biÖt ë §øc “kÕt hîp nguyªn t¾c tù do víi nguyªn t¾c c©n b»ng x· héi trªn tËp thÓ” * Samuellson: (kinh tÕ hh tr−êng ph¸i chÝnh ho¹t ®éng). Chñ tr−¬ng t¨ng kinh tÕ ph¶i dùa vµo c¶ hai bµn tay lµ c¬ chÕ thÞ tr−êng vµ Nhµ n−íc”®iÒu hµnh mét nÒn kinh tÕ kh«ng cã c¶ cæ phÇn lÉn tËp thÓ còng nh− ®Þnh vç tay b»ng mét bµn tay) =) CN tù do kinh tÕ ngµy cµng ®−îc ph¸t triÓn qua nhiÒu n¨m, nhiÒu thÕ hÖ, nh÷ng tr−êng ph¸i vµ cã ý nghÜa tÝch cùc nh− ngµy nay. =) ý nghÜa víi ViÖt Nam c©u16 .Quan ®iÓm cña Samnelson vÒ vai trß cña huyÕch tõ bªn ngoµi ®èi víi sù t¨ng tr−ëng ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn: tr¶ lêi. Theo lÝ thuyÕt nµy, ®Ó t¨ng tr−ëng kinh tÕ nãi chung cÇn ®¶m b¶o bèn yÕu tè lµ nh©n lùc, tµi nguyªn tù nhiªn, c¬ cÊu t− b¶n vµ kü thuËt. * vÒ nh©n lùc: - ë n−íc nghÌo, tuæi thä trung b×nh cña ng−êi d©n thÊp(57-58 tuæi ) do ®ã ph¶i kiÓm so¸t bÖnh tËt, n©ng cao søc khoÎ vµ chÊt l−îng dinh d−ìng ®Ó hä lµm viÖc cã n¨ng suÊt cao h¬n-) ph¶i sö dông bÖnh viÖn, hÖ thèng b¶o vÖ søc khoÎ. - Sè ng−êi mï ch÷ chiÕm 32- 52%. §Çu t− c«ng t¸c xo¸ n¹n mï ch÷, trang bÞ kÜ thuËt míi cho n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, ®µo t¹o nh©n lùc t¹i n−íc ngoµi c¸c lao ®éng n«ng th«n cã n¨ng suÊt thÊp -) chuyÓn sang chñ nghÜa . * VÒ tù nhiªn thiªn nhiªn: - C¸c n−íc nghÌo th−êng cã ®Êt ®ai chËt hÑp, kho¸ng s¶n Ýt ái so víi sè d©n ®«ng tµi nguyªn quan träng nhÊt cña c¸c n−íc nµy lµ ®Êt n«ng nghiÑep, viÖc sö dông ®Êt ®ai sÏ gãp phÇn lµm t¨ng tµi s¶n quèc d©n. Do ®ã ph¶i cã chÕ ®é ®Êt ®ai, ph©n bãn, canh t¸c thùc hiÖn t− h÷u ho¸ ®Êt ®ai ®Ó kÝch thÝch chñ tr¹i ®Çu t− vèn vµ kÜ thuËt. * vÒ c¬ cÊu t− b¶n: muèn cã t− b¶n ph¶i tÝch luü vèn, nh−ng ë n−íc nghÌo nguån sö dông lao ®éng thÊp, chØ ®¶m b¶o cho d©n c− ë møc sèng tèi thiÓu, kh«ng cã tiÕt kiÖm, do ®ã kh«ng cã vèn ®Ó ®Çu t− x©y dùng, t¨ng c¬ cÊu h¹ tÇng. §Ó cã TB th× ph¶i vay vèn n−íc ngoµi. HiÖn nayTB víi c¸c n−íc vÉn cßn ®ang rÊt nan gi¶i. Phong trµo gi¶i phãng d©n téc lµ mèi nghi ng¹i v¬i c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi, trong khi n−íc nghÌo vÉn cßn nî lín vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî c¶ gèc lÉn l·i. * VÒ kü thuËt: cã tr×nh ®é kü thuËt rÊt kÐm, nh−ng cã kh¶ n¨ng b¾t ch−íc kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ cña c¸c n−íc ®i tr−íc.§©y lµ con ®−êng rÊt hiÖu qu¶ ®Ó t¨ng kinh tÕ. =) Chung quy l¹i c¸c n−íc nghÌo vÉn v−íng ph¶i c¸i vßng luÈn quÈn cña sù nghÌo khæ. TiÕt kiÖmvµ ®t− thÊp thu nhËp tèc ®é tÝch bqthÊp luü vèn thÊp N¨ng suÊt ThÊp C©u 17.Nhµ n−íc ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña lÝ thuyÕt Keynes. Keyres(1884-1946) lµ mét nhµ kinh tÕ häc ng−êi anh. Thµnh phè næi tiÕnglµ “lÝ thuyÕt chung vÒ viÖc lµm n¨ng suÊt vµ tiÒn tÖ” (1936) ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña häc thuyÕt Keynes. - KÞch liÖt phª ph¸n c/s kinh tÕ cña chñ nghÜa b¶o thñ. ¤ng kh«ng ®ång ý víi quan ®iÓm cña tr−êng ph¸i “cæ ®iÓn vµ t©n cæ ®iÓn” vÒ sù c©n b»ng kinh tÕ dùa trªn c¬ së tù ®iÒu tiÕt cña thÞ tr−êng. Theo «ng, muèn cã c©n b»ng Nhµ n−íc ph¶i can thiÖp vµo kinh tÕ. - VÊn ®Ò quan träng nhÊt, nguy hiÓm nhÊt lµ khèi l−îng thÊt nghiÖp vµ viÖc lµm. VÞ trÝ trung t©m trong häc thuyÕt cña «ng lµ lÝ thuyÕt “viÖc lµm”. Trong ®ã kÓ ®Õn lÝ thuyÕt kinh tÕ vÜ m«, vÒ hÖ thèng ®iÒu tiÕt cña ®−êng Nhµ n−íc, «ng biÓu hiÖn lîi Ých vµ lµ c«ng tr×nh s− cña chñ nghÜa t− b¶n ®−êng Nhµ n−íc. - Theo «ng, viÖc ph©n tÝch ph¶i b¾t nguån tõ nh÷ng tæng l−îng lín ®Ó nghiªn cøu ml hÖ gi÷a c¸c tæng l−îng vµ khuyªnh h−íng chuyÓn biÕn cña chóng ®Ó t×m ra khuynh h−íng, c«ng cô t¸c ®éng vµo nh÷ng khuynh h−íng lµm lu«n thay ®æi tæng l−îng. M« h×nh kinh tÕ cña «ng gåm ba ®¹i l−îng: + §¹i l−îng xuÊt ph¸t : kh«ng biÕn ®æi hoÆc biÕn ®æi chËm. §ã lµ nh÷ng nguånv/c tlsx, møc ®é trang bÞ kÜ thuËt , tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ cña chñ nghÜa, c¬ cÊu cña chÕ ®é x· héi . + §¹i l−îng kh¶ biÕn ®éc lËp: lµ nh÷ng khuynh h−íng t©m lÝ (tiÕt kiÖm, tiªu dïng, ®Çu t−...)nhãm nµy lµ c¬ së ho¹t ®éng cña m« h×nh, lµ ®ßn b¶y cho sù häat ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ. +§¹i l−îng kh¶ biÕn phô thuéc : cô thÓ ho¸ t×nh tr¹ng cña nÒn kinh tÕ (sè l−îng quèc gia, thu nhËp quèc d©n)-) R=C+S Q= C+I =) I=S R=Q - LÝ thuyÕt cña Keyns®¸nh gi¸ cao vai trß cña tiªu dïng vµ trao ®æ, coi t¸c dông vµ trao ®æi lµ nhiÖm vô sè mét mµ nhµ kinh tÕ häc ph¶i gi¶i quyÕt. Theo «ng,cïng víi sù t¨ng lªn cña viÖc lµm th× còng cã sù t¨ng lªn cña thu nhËp vµ do ®ã cã sù t¨ng lªn cña tiªu dïngvµ do ¸o cÇu cã hiÖu qu¶ gi¶m xuèng.®©y lµ nguyªn nh©n g©y ra khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp,tr× trÖ trong nÒn kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa. V× thÕ ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt b¶o ®¶m c©n ®èi cung cÇu th× ph¶i n©ng cÇu t¸c dông lªn, t×m biÖn ph¸p kÝch thÝch cÇu cã hiÖu qu¶ chÝnh v× thÕ lÝ thuyÕt cña Keynes cßn ®−îc gäi lµ lÝ thuyÕt trong cÇu. - Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p luËn cña Keynes lµ siªu h×nh, «ng cho r»nglÝ thuyÕt nµy ®óng víi mäi chÕ ®é x· héi. * LÝ thuyÕt vÒ sù can thiÖp cña Nhµ n−íc vµo kinh tÕ cña Keyns. K I L O B O O K . C O M - §Çu t− Nhµ n−íc. Sù t¨ng gi¸ cña Nhµ n−íc vµo kinh tÕ sÏ lµm t¨ng ®Çu t− t− nh©n còng nh− t¨ng tiªu dïng cña Nhµ n−íc lªn. V× vËy lµm cho cÇn cã hiÖu qu¶ tiÕn s¸t víi ®−êng biÕn ®æi cña thu nhËp. Nhê vËy mµ t¨ng C, t¨ng Y chèng khñng ho¶ng vµ thÊt nghiÖp. - Sö dông hÖ thèng tµi chÝnh - TÝn dông vµ l−u th«ng tiÒn tÖ. + KÝch thÝch lßng tin, tÝnh l¹c quan vµ tÝch cùc ®Çu t− cña nhµ kinh doanh. L¹m ph¸t lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó kÝch thÝch thÞ tr−êng mµ kh«ng g©y ra nguy hiÓm(cã kiÓm so¸t) ddÓ t¨ng gi¸ c¶. + §Ó bï ®¾p thiÕu hôt ng©n s¸ch Nhµ n−íc-) chñ tr−¬ng in thªm tiÒn®Ó cÊp ph¸t cho ng©n s¸ch ho¹t ®éng, më réng ®Çu t− Nhµ n−íc vµ ®¶m b¶o chi tiªu cho cæ phÇn. + Sö dông c«ng cô thuÕ ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ : t¨ng thuÕ ®Ó ®iÒu tiÕt bít mét phÇn tiÕt kiÖm tõ thu nhËp cña ng−êi lao ®éng , ®−a vµo ng©n s¸ch ®Ó Nhµ n−íc më r«ng ®Çu t−, gi¶m thuÕ víi nhµ ®Çu t− ®Ó t¨ng ®Çu t−. - T¹o viÖc lµm, më nhiÒu h×nh thøc ®Çu t− ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, chèng khñng ho¶ng, cã thÓ víi nghÒ ¨n b¸m nh− s¶n xuÊt vò khÝ, ch¹y ®ua vò trang. - KhuyÕn khÝch tiªu dïng, khuyªn khÝch tiªu dïngc¸ nh©n ®èi víinhµ t− s¶n, tÇng líp giµu cã vµ ng−êi nghÌo. C©u 18. C¬ chÕ thÞ tr−êng ®−îc Samuelson ®Ò cËp trong lÝ thuyÕt vÒ nÒn kinh tÕ hçn hîp. Tr¶ lêi. - C¬ chÕ tËp thÓ lµ mét h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ, trong ®ã c¸ nh©n ng−êi tiªu dïng vµ c¸c nhµ kinh doanh t¸c ®éng lÉn nhau qua thÞ tr−êng®Ó x¸c ®Þnh vÊn ®Ò trung t©mcña tæ chøc kinh tÕ lµ: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh− thÕ nµo? s¶n xuÊt cho ai? C¬ chÕ tËp thÓ kh«ng ph¶i lµ mét sù hçn ®én mµ lµ mét trËt tù kinh tÕ. - TËp thÓ lµ mét qu¸ tr×nh mµ trong ®ã ng−êi mua vµ ng−êi b¸n mét thø hµng ho¸ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ sè l−îng hµng ho¸. - Hµng ho¸ bao gåm: Hµng tiªu dïng, dÞch vô vµ yÕu tè s¶n xuÊt nh− ®Êt ®ai, lao ®éng , TB tõ ®ã h×nh thµnh nªntËp thÓ hµng tiªu dïng vµ tËp thÓ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. - Trong c¬ chÕ thÞ tr−êng cã mét hÖ thèng tù t¹o ra sù c©n ®èi gi÷a gi¸ c¶ vµ s¶n xuÊt. NÕu mét lo¹i hµng ho¸ cã nhiÒu ng−êi mua th× ng−êi b¸n xÏ t¨ng gi¸ ®Ó ph−¬ng ph¸p mét l−îng cung h¹n chÕ, gi¸ c¶ t¨ng sÏ thóc ®Èy ng−êi s¶n xuÊt lµm ra nhiÒu hµng ho¸ h¬n, cã khi nhiÒu hµng ng−êi b¸n l¹i h¹ gi¸-) sè ng−êi mua hµng l¹i t¨ng lªn vµ cø tiÕp tôc nh− vËy. - Nãi ®Õn c¬ chÕ thÞ tr−êng lµ ph¶i nãi ®Õncung cÇu hµng ho¸. §ã lµ cung cÇu cña hai lùc l−îng ng−êi b¸n vµ ng−êi mua trªn thÞ tr−êng. Sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ ®· lµm cho tr¹ng th¸i cña cung cÇn th−êng xuyªn biÕn ®æi vµ ®ã còng chÝnh lµ néi dung quy luËt c-c hµng ho¸. - Trong nÒn kinh tÕ tËp thÓ, lîi nhuËn lµ ®éng lùc chi phèi ho¹t ®éng cña ng−êi kinh doanh. HÖ thèng thÞ tr−êng lu«n ph¶i dïng l·i, lç ®Ó quan ®iÓm ba vÊn ®Ò: c¸i giµ, thÕ nµo, cho ai. - Kinh tÕ tËp thÓ ph¶i ®−îc ho¹t ®éng trong m«i tr−êng c¹nh tranh do c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan chi phèi. - TËp thÓ ®−îc chia lµm hai phÇn * TËp thÓ hµng ho¸ vµ dÞch vô (tËp thÓ ®Çu ra) * TËp thÓ yÕu tè s¶n xuÊt (tËp thÓ ®Çu vµo) + Trªn tËp thÓ ®Çu vµo: doanh nghiÖp lµ søc cÇu, cÇn cña doanh nghiÖp vÒ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®−îc tu©n theo nguyªn t¾c Ých lîi giíi h¹n, hé gia ®×nh lµ søc cung, cÇu vÒ hµng ho¸ tiªu dïng vµ dÞch vô cña hé gia ®×nh còng tu©n theo nguyªn t¾c Ých lîi giíi h¹n. - §ång tiÒn vËn ®éngtheo quy tr×nh vßng trßn khÐp kÝn. Víi c¬ chÕ vËn ®éng nh− vËy cña tËp thÓ, khi diÔn ra sù biÕn ®æi. V× vËy nÒn kinh tÕ sÏ ®¹t ®−îc mét sù c©n ®èi chung. Sù t¨ngdiÔn ra nhÞp nhµng tr«i ch¶y. - C¬ chÕ thÞ tr−êng lµm cho nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng n¨ng ®éng, thóc ®Èy lùc l−îng s¶n xuÊt t¨ng nhanh chãng, t¹o nhiÒu hµng ho¸ vµ dÞch vô, t¨ng viÖc lµm, ®¸p øng ®Çy ®ñ h¬n nhu cÇu v/c Tuy nhiªn c¬ chÕ thÞ tr−êng kh«ng kh¾c phôc ®−îc khuyÕt tËt vèn cã cña nã: kh«ng nhiÒu thÊt b¹i thÞ tr−êng, tÖ n¹n, ph−¬ng ph¸p thu nhËpkh«ng ®Òu. =) Do ®ã ph¶i kÕt hîp “Bæ tóc v¨n ho¸”vµ “bæ tóc hµng ho¸” nh− thuÕ kho¸, chi tiªu vµ luËt lÖ cña cp. * Trong sù t¨ng cña kinh tÕ häc TS, tr−êng ph¸i nhÊn m¹nh c¬ chÕ tËp thÓ lµ: - Tr−êng ph¸i cæ ®iÓn: nguyªn lý”bæ tóc v¨n ho¸” cña A.Smith. - Tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn: + Marshall: lÝ thuyÕt cung cÇu vµ gi¸ c¶ c©n b»ng. + Walras: lÝ thuyÕt vÒ sù c©n b»ng tæng qu¸t. - Tr−êng ph¸i tù do míi: ®Øªn h×nh lµ nÒn kinh tÕ tËp thÓ x· héi ë c«ng hoµ liªn b¨ng §øc. - Samuelson: coi träng c¶ kinh tÕ tËp thÓ vµ Nhµ n−íc. C©u 19. §Æc ®iÓm cña chñ nghÜa tù do míi. Tr¶ lêi. - Sù ra ®êi: tõ nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kØ XX trë vÒ tr−íc lµ thêi k× cña chñ nghÜa tù do cò. Víi sù ph¸t triÓncña chñ nghÜa t− b¶n ®−êng Nhµ n−íc vµ sù xuÊt hiÖn cña lÝ thuyÕt Keynes, lÇn ®Çu tiªn tr−êng ph¸i kinh tÕ tù do mÊt ®Þa vÞ thèng trÞ. Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ thêi gian(29-33) cµng lµm tan r· t− t−ëng cña tr−êng ph¸i tù do kinh tÕ. Thªm vµo ®ã nh÷ng thµnh tùu qu¶n lÝ kinh tÕ theo kÐt hîp cña c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa cµng t¸c ddéng m¹nh mÏ tíi t− t−ëng tù do tr−íc bèi c¶nh ®ã, c¸c nhµ kinh tÕ häc ts ph¶i ®æi l¹i hÖ thèng lÝ thuyÕt tù do kinh tÕ cho thÝch hîp víi t×nh h×nh míi-) chñ nghÜa tù do míi xuÊt hiÖn. - Chñ nghÜa tù do míi lµ mét trong nh÷ng trµo l−u t− t−ëng t− s¶n hiÖn ®¹i. Hä muèn ¸p dông vµ kÕt hîp tÊt c¶ c¸c quan ®iÓm còng nh− ph−¬ng ph¸p luËn cña tr−êng ph¸i tù do cò, tr−êng ph¸i träng th−¬ng míi, tr−êng ph¸i Keyns thµnh mét hÖ t− t−ëng míi ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa . - T− t−ëng c¬ b¶n cña chñ nghÜa tù do míi lµ c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n−íc ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh. KhÈu hiÖu cña hä lµ thÞ tr−êng nhiÒu h¬n, nhµ n−íc can thiÖp Ýt h¬n hä ®Æc biÖt nhÊn m¹nh yÕu tè t©m lÝ cña c¸c c¸ nh©n q®s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. * Häc thuyÕt vÒ nÒn kinh tÕ tËp thÓ x· héi ë c«ng hoµ liªn b¨ng §øc: - Theo c¸c nhµ kinh tÕ häc c«ng hoµ liªn b¨ng §øc, nÒn kinh tÕ tËp thÓ x· héi kh«ng ph¶i lµ sù kÕt hîp gi÷a nÒn kinh tÕ tËp thÓ häat ®éng theo ph−¬ng thøc cò cña chñ nghÜa t− b¶n tr−íc ®©y vµ nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa cã kÕ ho¹ch thµnh mét thÓ thèng nhÊt. Nã lµ nÒn kinh tÕ tËp thÓ , theo nh− c¸ch diÔn ®¹t cña Muller- ArmacK thÓ hiÖn mét chÕ dé cã môc tiªu “kÕt hîp nguyªn t¾c tù do víi nguyªn t¾c c«ng b»ng x· héi trªn thÞ tr−êng” Nguyªn t¾c tù do vµ nguyªn t¾c c«ng b»ng x· héi ®−îc kÕt hîp mét c¸ch chÆt chÏ trong khu«n khæ môc tiªu cña nÒn kinh tÕ tËp thÓ x· héi. Môc tiªu thÓ hiÖn ë chç, mét mÆt khuyÕn khÝch vµ ®éng viªn nh÷ng ®éng lùc do s¸ng kiÕn c¸ nh©n ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cña nÒn kinh tÕ, mÆt kh¸c nã cè g¾ng lo¹i trõ nh÷ng hiÖn t−îng tiªu cùc khi ®iÒu kiÖn cho phÐp, vËn dông sù nghÌo khæ cña mét sè tÇng líp d©n c−, l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp. - S¸u tiªu chuÈn cña kinh tÕ tËp thÓ x· héi. + §¶m b¶o quyÒn tù do c¸ nh©n. + §¶m b¶o c«ng b»ng x· héi + Cã c¬ së kinh doanh theo chu k×. + Xö dông c¬ sá t¨ng tr−ëng nh»m t¹o ra khu«n khæ p/y vµ kÕt cÊu h¹ tÇng cÇn thiÕt ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ liªn tôc. + Thùc hiÖn c¬ së c¬ cÊu thÝch hîp. + §¶m b¶o tÝnh t−¬ng hîp cña tËp thÓ. -C¹nh tranh: c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ ®−îc coi lµ mét yÕu tè trung t©m vµ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong hÖ thèng kinh tÕ tËp thÓ x· héi ë §øc. Kh«ng cã nã th× kh«ng cã nÒn kinh tÕ tËp thÓ x· héi. C¹nh tranh cã hiÖu qu¶ víi t− c¸ch lµ mét qu¸ tr×nh diÔn biÕn cña tËp thÓ, ®ßi hái ph¶i cã sù b¶o hé vµ hç trî cña cæ phÇn . §Ó duy tr× c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ cÇn t«n träng quyÒn tù do cña c¸c xÝ nghÞªp trong c¹nh tranh c¸c xÝ nghiÖp cã c¬ héi thµnh c«ng, vµ cã thÓ gÆp rñi do. Chøc n¨ng cña c¹nh tranh + Sö dông nguån tµi nguyªn mét c¸ch tèi −u. + KhuyÕn khÝch tiÕn bé kinh tÕ + Ph©n phèi TN. + Tho¶ m·n nhu cÇu ng−êi tiªu dïng . + §¶m b¶o tÝnh linh ho¹t cña sù ®iÒu chØnh. + Thùc hiÖn kiÓm so¸t søc m¹nh kinh tÕ vµ chñ thÓ. + §¶m b¶o quyÒn tù do lùa chän vµ ho¹t ®éng c¸ nh©n. Tuy nhiªn cã nh÷ng nh©n tè ®e do¹ c¹nh tranh, nh÷ng nh©n tè nµy cã thÓ do Nhµ n−íc “g©y ra” cã thÓ do t− nh©n g©y ra. V× vËy cÇn cã biÖn ph¸p b¶o vÖ c¹nh tranh. - YÕu tè x· héi: Nh©n d©n v/® x· héi nh»m n©ng cao møc sèng cña c¸c nhãm d©n c− cã møc thu nhËp thÊp nhÊt, ®ång thêi b¶ovÖ tÊt c¶ c¸c thµnh viªn x· héi, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ vµ ®au khæ vÒ x· héi do gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro trong cuéc sèng. Do ®ã ph¶i n©ng cao møc t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ph−¬ng ph¸p thu nhËp c«ng b»ng, x©y dùng hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi nh− b¶o hiÓm thÊt nghiÖp, tuæi thä... x©y dùng chÕ ®é phóc lîi x· héi ®Æc biÖt lµ chÕ ®é trî cÊp x· héi cho ng−êi nghÌo ®ãi , c« ®¬n kh«ng n¬i n−¬ng tùa . - Vai trß cña cæ phÇn: ®−îc x©y dùng trªn c¬ së s¸ng kiÕn c¸ nh©n vµ søc c¹nh tranh cã hiÖu qu¶. Sù can thiÖp cña Nhµ n−íc chØ cÇn thiÕt ë nh÷ng n¬i c¹nh tranh kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ nh÷ng n¬i cã chøc n¨ng b¶o vÖ c¹nh tranh nh»m kÝch thÝch c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña kinh tÕ tËp thÓ x· héi mµ kh«ng thÓ trao vµo tay t− nh©n. Nhµ n−íc chØ can thiÖp khi cÇnt hiÕt víi møc ®é hîp lÝ vµ theo nguyªn t¾c “t−¬ng hîp víi thÞ tr−êng” c©u 20 Lý thuyÕt Ých lîi giíi h¹n cña tr−êng ph¸i ¸o. tr¶ lêi. - TiÒn bèi lµ Herman. Gosson (ng−êi §øc) ®· ®−a ra t− t−ëng vÒ Ých lîi giíi h¹n vµ quy luËt nhu cÇu. Sau ®ã ng−êiMengen, Bawerk, Wiser t¨ng tiÕp. - Theo hä lîi Ých lµ ®Æc tÝnh cô thÓ cña vËt, cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu nµo ®ã cña con ng−êi cã Ých lîi kh¸ch quan vµ Ých lîi chñ quan, Ých lîi cô thÓ vµ Ých lîi tr×u t−îng. - Theo ®µ t¨ng lªn cña nhu cÇu , Ých lîi cã xu h−íng gi¶m dÇn. Gossen cho r»ng cïng víi sù t¨ng lªn cña vËt, ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu, “møc ®é b·o hoµ t¨ng lªn cßn møc ®é cÊp thiÕt gi¶m xuèng” do vËy vËt sau ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu sÏ cã Ých lîi nhá h¬n vËt tr−íc ®ã. Víi mét sè l−îng vËt phÈm nhÊt ®Þnh th× vËt phÈm cuèi cïng lµ “vËt phÈm giíi h¹n” Ých lîi cña nã gäi lµ “Ých lîi giíi h¹n” Nã quy ®Þnh lîi Ých chung cña tÊt c¶ c¸c vËt kh¸c. VD: 4 thïng n−íc (SGK) * T− t−ëng giíi h¹n cña tr−êng ph¸i Aã ®· ®−îc kinh tÕ häc TS hiÖn ®¹i kÕ thõa vµ t¨ng. + Häc thuyÕt giíi h¹n ë Mü: lÝ thuyÕt n¨ng suÊtlao ®éng chñ nghÜagi¶m sót do vËy, ng−êi c«ng nh©n ®−îc thuª sau cïng lµ “ng−êi c«ng nh©n giíi h¹n” s¶n phÈm cña hä lµ “s¶n phÈm giíi h¹n” n¨ng suÊt cña hä lµ “n¨ng suÊt giíi h¹n” nã quy ®Þnh n¨ng K I L O B O O K . C O M suÊt cña tÊt c¶ c¸c c«ng nh©n kh¸c. + Häc thuyÕt Keyns, khuynh h−íng tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm. Trong x· héi cã khuynh h−íng tiªu dïng giíi h¹n ®ã lµ khuynh h−íng c¸ nh©n ph©n chia phÇn thu nhËp t¨ng thªm cho tiªu dïng theo tû lÖ gi¶m dÇn. Còng víi sù t¨ng thªm cña thu nhËp th× tiªu dïng còng t¨ng lªn nh−ng v¬i tèc ®é chËm h¬n v× phÇn thu nhËp t¨ng thªm ®em ph©n chia cho tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm. Tõ sù t¨ng cña thu nhËp“ tiªu dïng giíi h¹n cã xu h−íng gi¶m dÇn vµ tiÕt kiÖm giíi h¹n cã khuynh h−íngt¨ng lªn. V× vËy sù thiÕu hôt cÇu tiªu dïng lµ xu h−èng vÜnh viÔn cña mäi nÒn s¶n xuÊt. Cçu giíi h¹n ®ã chÝnh lµ nguyªn nh©n g©y ra tr× trÖ, thÊt nghiÖp. - Lµ vÊn ®Ò mäi nÒn kinh tÕ ph¶i quan t©m gi¶i quyÕt. + Tr−êng ph¸i chÝnh hiÖn ®¹i: Samuelson víi lÝ thuyÕt “giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt” do tÝnh chÊt h¹n chÕ cña toµn bé tµi nguyªn cã thÓ s¶n xuÊt ra hµng hãa, buéc x· héi chØ ®−îc sù lùa chän trong sè hµng ho¸ t−¬ng ®èi khan hiÕm. Tõ ®ã mäi nÒn s¶n xuÊt Σd hÕt tµi nguyªn vµo s¶n xuÊt mét mÆt hµng th× lu«n lu«n ph¶i bá mét c¸i g× ®ã cña mét mÆt hµng kh¸c. Giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt biÓu thÞ sù lùa chän mµ x· héi cã thÓ cã. Tõ sù ph©n tÝch trªn c¸c nhµ kinh tÕ häc ®−a ra quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông tµi nguyªn. Theo hä, mét nÒn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ n»m trªn ®−êng giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt. - Trong ®−êng giíi h¹n : thiªn nhiªn ch−a sö dông hÕt. - Ngoµi ®−êng giíi h¹n kh«ng phô thuéc. C©u 21. LÝ thuyÕt cña Keynes mét mÆt lµ sù kÕ tôc nh÷ng ®iÓm cña tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn. MÆt kh¸c l¹i thÓ hiÖn nh− sù ®èi lËp víi tr−êng ph¸i nµy. Dùa vµo häc thuyÕt cña tr−êng ph¸i nµy kh¸c víi tr−êng ph¸i Keynes ®Ó chøng minh. Tr¶ lêi. * Häc thuyÕt cña tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn ra ®êi cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kØ XX, khi cã sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ tõ chñ nghÜa t− b¶n tù do c¹nh tranh sang chñ nghÜa t− b¶n ®−êng. Häc thuyÕt cña Keyynesra ®−êi sau vµo kho¶ng nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kØ XX nh÷ng ®· cã sù kÕ tôc t¨ng häc thuyÕt cña tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn ®iÒu ®ã thÓ hiÖn: - Tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn dùa vµo t©m lÝ chñ quan ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn t−îng vµ qu¸ tr×nh t©m lÝ. X· héi cßn ph¶i nghiªn cøu cña Keynes còng dùa vµo t©m lÝ chñ quan cña x· héi nh− khuynh h−íng tiªu dïng, khuynh h−íng tiÕt kiÖm, nh− ®ßn b¶y cña nÒn kinh tÕ. Së dÜ cã sù kÕ thõa nh− vËy lµ do tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn ®É dùa vµo tÝnh chÊt khan hiÕm cña s¶n phÈm kinh tÕ, khi ®ã sè l−îng cña nã cã giíi h¹n, khi hµng hãa khan hiÕm th× ng−êi tiªu dïng hµng ho¸ ®ã cµng cao. - Cßn häc thuyÕt Keynes còng dùa vµo c¸c khuynh h−íng kÝch cÇu t¨ng lªn còng dùa trªn sù t¨ng tiªu dïng, gi¶m tiÕt kiÖm cña ng−êi d©n, lµm thu nhËp gi¶m. - Tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn ®−a ra lÝ luËn”Ých lîi cña giíi h¹n” cña tr−êng ph¸i ¸o cho r»ng cïng víi ®· t¨ng lªn cña vËt phÈm tho¶ m·n nhu cÇu, møc ®é b·o hoµ t¨ng lªn, møc ®é cÊp thiÕt cña nhu cÇu gi¶m xuèng, Ých lîi giíi h¹n lµ Ých lîi cña vËt phÈm cuèi cïng ®−a ra tho¶ m·n nhu cÇu. Nã lµ Ých lîi nhá nhÊt vµ quyÕt ®Þnh Ých lîi cña tÊt c¶ c¸c vËt kh¸c. Keynes ®· ®−a ra c¸c ph¹m trï vÒ khuynh h−íng tiÕt kiÖm gi¶m lµm cho hiÖu qu¶ giíi h¹n cña t− b¶n gi¶m, cÇu vÒ tiªu dïng gi¶m=) g©y ra khñng ho¶ng thu nhËp... - S¶n phÈm ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch to¸n häc, m« h×nh, ®å thÞ ** T©n cæ ®iÓn + dùa vµo t©m lÝ c¸ biÖt + ñng hé tù do c¹nh tranh, chèng l¹i sù can thiÖp cña Nhµ n−íc vµo kinh tÕ, c¬ chÕ tËp thÓ tù ph¸t sÏ ®¶m b¶o c«ng b»ng c-c + Kinh tÕ t¨ng b×nh th−êng, kh«ng thõa nhËn khñng ho¶ng kinh tÕ, thÊt nghiÖp. ** Keynes. + Dùa vµo t©m lÝ x· héi. + Nhµ n−íc ph¶i can thiÖp vµo kinh tÕ, sù c«ng b»ng c-c ®−îc thùc hiÖn nhê c¸c c¬ së tiÒn tÖ, ®Çu t− cña Nhµ n−íc. + VÊn ®Ò träng t©m lµ khñng ho¶ng kinh tÕ vµ viÖc lµm. c©u22. Ph©n tÝch®Æc ®iÓm, ph−¬ng ph¸p luËn cña tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn ®Ó lµm râ tr−êng ph¸i nµy võa cæ ®iÓn chung l¹i võa cã ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt so víi c¸c quan ®iÓm cña tr−êng ph¸i kinh tÕ CTTS cæ ®iÓn ë Anh. Tr¶ lêi. *§Æc ®iÓm, ph−¬ng ph¸p luËn cña tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn: - Cuèi thÕ kû XIX, ®Çu thÕ kØ XX, chñ nghÜa tù do c¹nh tranh cã sù ®æi biÕn m¹nh mÏ sang chñ nghÜa t− b¶n ®−êng, cïng víi sù ra ®êi cña khoa häc Marx, ph¸i kinh tÕ chÝnh trÞ t− s¶n cæ ®iÓn tá ra yÕu thÕ khi b¶o vÖ chñ ngÜa t− b¶n- Tr−íc bèi c¶nh ®ã tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn ra ®êi. - Tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn dùa vµo t©m lÝ chñ quan ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn t−îng vµ qu¸ tr×nh kinh tÕ - x· héi, vËn dông ®−a ra lÝ thuyÕt quan hÖ s¶n xuÊt vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr−êng do c-c quyÕt ®Þnh. - ¸p dông ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vi m«: ®i vµo nghiªn cøu hµnh vi cña ng−êi tiªu dïng, cña c¸c xÝ nghiÖp. Xem xÐt ng−êi tiªu dïng lµm sao ®Ó víi sã thu nhËp nh− vËy sÏ thu ®−îc nhiÒu hµng ho¸ nhÊt, cßn c¸c xÝ nghiÖp kinh doanh lµm thÕ nµo ®Ó thu ®−îc lîi nhuËn nhiÒu nhÊt . - VËn dông ph−¬ng ph¸p to¸n häc nh− c«ng thùc, ®å thÞ, m« h×nh ®Ó ®−a ra c¸c ph¹m trï kinh tÕ . - Hä ®−a ra c¸c kinh nghiÖm míi nh− “Ých lîi giíi h¹n, n¨ng suÊt giíi h¹n, s¶n phÈm giíi h¹n...” v× vËy tr−êng ph¸i t©n cæ ®iÓn cßn gäi lµ tr−êng ph¸i giíi h¹n. * §¨c ®iÓm chung vµ kh¸c so víi tr−êng ph¸i kinh tÕ chÝnh trÞ t− s¶n cæ ®iÓn Anh. +§Æc ®iÓm chung: C¸c tr−êng ph¸i nµy ®Òu ñng hé tù do c¹nh tranh chèng l¹i sù can thiÖp cña Nhµ n−íc vµo thÞ tr−êng. Hä tin t−ëng r»ng c¬ chÕ thÞ tr−êng tù ph¸t sÏ ®¶m b¶o c©n b»ng c-c, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ t¨ng b×nh th−êng, tr¸nh ®−îc khñng ho¶ng kinh tÕ. ** Cæ ®iÓn. - Dïng ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu dùa vµo kh¸ch. - §i s©u vµo nghiªn cøu lÜnh vùc s¶n xuÊt. - Chó ý nghiªn cøu mÆt chÊt. - Nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, th−êng ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi(cã liªn hÖ víi ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ - x· héi). ** T©n cæ ®iÓn. - Dïng t©m lÝ chñ quan cña nh©n d©n. - ChuyÓn sù chó ý sang lÜnh vùc trao ®æi, l−u th«ng vµ nhu cÇu. - Chñ yÕu lµ mÆt l−îng. - Nghiªn cøu vÒ v¸n ®Ò kinh tÕ thuÇn tuý, phñ nhËn thuËt ng÷ kinh tÕ chÝnh trÞ häc cña Montchretien. Mµ chØ lµ kinh tÕ häc. C©u 23. Lý thuyÕt vÒ sù can thiÖp cña Nhµ n−íc vµo kinh tÕ cña Keynes. (c©u17). * H¹n chÕ cña lÝ thuyÕt Keynes: - Trong mét thêi gian dµi, lÝ thuyÕt Keynes ®−îc vËn dông réng r·i, tuy nhiªn nã còng thÓ hiÖn sè h¹n chÕ. + Môc ®Ých cña lÝ thuyÕt Keyneslµ chèng khñng ho¶ng vµ thÊt nghiÖp. Song trong nh÷ng n¨m thùc hiÖn lÝ thuyÕt nµy th× cø 4 n¨m l¹i cã mét lÇn chÊn ®éng kinh tÕ. +N¹n thÊt nghiÖp ë c¸c n−íc t− b¶n kh«ng ®−îc kh¾c phôc mµ cã xu h−íng gia t¨ng. T− t−ëng “L¹m ph¸t cã ®iÒu tiÕt” cña Keynes gãp phÇn lµm t¨ng sù trÇm träng cña l¹m ph¸t, mét c¨n bÖnh nan gi¶i cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. + C«ng cô l·i, s¸i ®iÒu tiÕt ®Çu t− còng kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ nhiÒu khi cßn cã t¸c ®éng ng−îc l¹i. + N¾m ®−îc nhu cÇu x· héi ho¸ ®ßi hái sù can thiÖp Nhµ n−íc vµo kinh tÕ, keyes ®−a ra lÝ thuyÕt chñ nghÜa t− b¶n ®−îc ®iÒu tiÕt. Song khi ®¸nh gi¸ cao vai trß Nhµ n−íc, «ng l¹i bá qua vai trß cña t− t−ëng tù do cña bµn tay v« h×nh, cña c©n b»ng tæng qu¸t . =) §iÒu ®ã lµm gia t¨ng xu h−íng phª ph¸n lÝ thuyÕt kinh tÕ Keynes. hÕt