Đề tài Nghiên cứu giới trẻ Thành phố Hồ Chí Minh với xu hướng Freelance

không có điều khoản nào để bảo vệ những người làm Freelance. - Bên cạnh đó, nếu là nhân viên trong một công ty, khi bạn có mắc phải sai lầm nhỏ sẽ chỉ bị cấp trên nhắc nhở để sau đó hoàn thiện công việc tốt hơn. Còn freelance thì không, khi đã hoàn tất công việc và bàn giao lại kết quả cho khách hàng thì bạn sẽ không có cơ hội để sửa chữa lỗi sai, điều đó cũng đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc mình đã làm. Chính vì vậy mà trong suốt quá trình làm việc, bạn phải tập trung tinh thần cao độ để đưa ra những quyết định chính xác và phải tự giác đối xử nghiêm khắc với bản thân. Nếu không đáp ứng được những điều kiện trên thì bạn sẽ tự đào thải mình ra khỏi thị trường vốn có nhiều sự cạnh tranh như hiện nay. Một vấn đề khác khiến bạn sớm từ bỏ công việc Freelance là không được làm việc trong một tập thể có cùng chuyên môn nên sẽ không cảm thấy áp lực cạnh tranh để có động lực tự hoàn thiện bản thân. Điều này sẽ gây ra cảm giác chán nản, cô đơn khiến bạn quay về môi trường công sở là điều hiển nhiên. - Để dễ dàng bước vào Freelance thì trước hết bạn phải tự trang bị cho mình vốn sống, bề dày kinh nghiệm và tính chuyên môn trong công việc. Chắc hẳn không ai dám phủ nhận rằng để trở thành một Freelancer giỏi thì đa phần họ đã phải trải qua vài năm kinh nghiệm trong một công ty lớn để thu thập kinh nghiệm, trau dồi kiến thức chuyên môn, mở rộng quan hệ với đồng nghiệp hay tìm kiếm những khách hàng tiềm năng; để rồi sau đó họ có thể bước vào nghề Freelance mà không gặp những khó khăn hay tỏ ra bỡ ngỡ trước môi trường làm việc xa lạ. Ngay khi bạn cảm thấy có một sự hiểu biết nhất định về nghề Freelance và trang bị đầy đủ cho mình những khả năng như: xây dựng chiến lược marketing thương hiệu cuả bản thân một cách có hiệu quả, tạo được dấu ấn riêng cuả mình đối với một số lượng khách hàng tương đối lớn, thuyết trình, đàm phán, cùng làm việc với các Freelancer khác một cách hiệu quả….thì bạn mới nên quyết định chọn nghề này chứ đừng theo trào lưu. - Dù nhiều bạn trẻ muốn theo kịp trào lưu của thế giới nhưng nếu không tự nhìn nhận năng lực cuả bản thân, hay có những suy nghĩ không đúng về Freelance thì khi bước vào nghề, họ dễ cảm thấy chán nản, và thất bại là điều không thể tránh khỏi. Hơn nữa trong thị trường cạnh tranh gay gắt như hiện nay thì không dễ gì để kiếm được công việc lương cao mà nhàn hạ. Ngoài ra, còn có sự cạnh tranh khốc liệt và chuyện phá giá, giành mối bằng cách chấp nhận công việc với thù lao thấp. Trước sự cạnh tranh gay gắt này, liệu xu hướng làm việc Freelance có trở nên tiêu cực hay không? Điều này cũng còn tuỳ thuộc vào khả năng và trình độ cuả giới trẻ thành phố Hồ Chí Minh trong tiến trình hội nhập với nền kinh tế thế giới. Bên cạnh những mặt tích cực, Freelance cũng còn tồn tại nhiều hạn chế nhất định khiến xu hướng làm việc này được đem ra so sánh với làm việc nơi công sở. Tại sao Freelance đã thâm nhập vào Việt Nam hơn 2 năm nhưng nó lại không bùng nổ thành một trào lưu mới mà chỉ đang phát triển một cách chậm chạp? Câu hỏi này đã được giải thích bởi một số bạn trẻ như sau: “làm freelance không hẳn đã tự do hơn so với làm việc tám tiếng một ngày” hoặc “công việc này không thích hợp với đa số cách sống và làm việc cuả người Á Đông nên chưa phát triển nhanh là điều hiển nhiên”. Một số khác lại giải thích rằng công việc này quá phiêu lưu mạo hiểm và đòi hỏi những yêu cầu quá cao mà không thể đáp ứng được. Thật vậy, để trở thành một Freelancer thì dễ nhưng để thành công thì không hẳn ai cũng làm được. Công việc này đòi hỏi rất cao ở freelancer nên không ít Freelancer, sau một thời gian làm việc, đã quyết định quay lại công sở vì họ không chịu được áp lực công việc cũng như các vấn đề phát sinh trong môi trường làm việc quá tự do như vậy. Chính những lí do đó nên xu hướng làm việc Freelance này chỉ được biết đến một cách mờ nhạt và được xem là không có tiềm năng phát triển trong tương lai. CHƯƠNG HAI: NHỮNG LỢI ÍCH CỦA DOANH NGHIỆP KHI HỢP TÁC VỚI CÁC FREELANCERS Tự làm hay đi thuê? Đó là vấn đề chung cần giải quyết của khá nhiều công ty hiện nay. Không chỉ các doanh nghiệp nhỏ mà đến các “đại gia” (các công ty đa quốc gia) cũng cân nhắc thận trọng trong vấn đề này. Bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động, doanh thu cũng như danh tiếng của công ty. Để quyết định tự làm hay đi thuê, các công ty cần suy xét đến nhiều vấn đề bởi tự làm hay đi thuê đều có cái lợi và mặt trái của nó. CÁI LỢI CỦA VIỆC TỰ LÀM Freelancers là những người thực sự có trình độ chuyên môn cao và bản lĩnh vững vàng. Do đó, khoản chi phí để trả cho các khoản phí sáng tạo của freelancers thuê ngoài thường là rất cao. Và đó cũng là lí do tại sao một số công ty không bao giờ chịu sử dụng freelancers. Đồng thời họ cũng đưa ra lý do rằng không muốn bị phụ thuộc vào một đơn vị khác. Với hai lí do trên, nhiều công ty chọn giải pháp tự làm, vừa không bị phụ thuộc, vừa tiết kiệm được ngân sách vì đã sử dụng đội ngũ có sẵn của công ty. Khi chưa quen với cách thức hợp tác cùng freelancers, cũng như chưa nắm bắt rõ về khả năng và trình độ chuyên môn của họ, các công ty thường tỏ ra dè dặt không dám tin tưởng giao những dự án lớn quan trọng cho các freelancers vì họ nghĩ đó là quá mạo hiểm. Do đó các công ty chọn cách thức tự làm để bảo đảm cho tiến trình của kế hoạch được liên tục, có thể dự đoán được những rủi ro và kịp thời đưa ra biện pháp khắc phục. Đặc biệt với những dự án mang tính bảo mật, việc tự làm sẽ giúp cho các thông tin nội bộ không bị tiết lộ ra ngoài. Việc tự làm còn giúp các công ty đạt được năng suất cao với thời gian nhanh chóng vì họ đã quá hiểu về công ty mình. Nếu thuê freelancers sẽ mất nhiều thời gian để truyền đạt ý tưởng cho họ. Thông thường thời gian các công ty gắn kết với các freelancers là không nhiều. Mỗi khi có chiến dịch hay dự án mới, họ lại tìm đến những nhóm freelancers khác nhau. Vì vậy tính thống nhất trong công việc không cao. Nếu chọn cách tự làm sẽ bảo đảm được tính đặc trưng của loại hình sản phẩm. MẶT TRÁI CỦA VIỆC TỰ LÀM Liên tục làm cùng một công việc giống nhau trong một môi trường nhất định dễ khiến cho người ta trở nên nhàm chán và không còn hứng thú với công việc đó. Không có động lực trong công việc cũng có nghĩa là không thể phát huy khả năng sáng tạo một cách tối đa dẫn đến hiệu quả làm việc thấp kém. Hợp tác với cùng một đội ngũ trong thời gian dài sẽ khó mang lại tính đột phá trong công việc, không tận dụng được những nguồn ý tưởng mới từ bên ngoài bởi họ đã bị ảnh hưởng của cách tư duy cũ theo lối mòn. LỢI ÍCH CỦA DOANH NGHIỆP KHI THUÊ FREELANCERS Freelancers là những người có trình độ chuyên môn cao. Họ am hiểu cặn kẽ, sâu sắc về công việc mình đảm nhận. Đồng thời họ là những người có khả năng sắp xếp thời gian, lên kế hoạch làm việc một cách khoa học và hợp lý. Cách thức làm việc của họ rất chuyên nghiệp, do đó họ hoàn thành công việc đúng thời hạn với hiệu quả cao. Freelancers là những người hết sức năng động và linh hoạt, có khả năng sáng tạo cao. Họ với tư cách là “người ngoài cuộc” có thể đem tới cách tư duy “từ bên ngoài”, những quan điểm, những cách nhìn mới không bị thành kiến chi phối. Họ không bị ảnh hưởng bởi những cái gọi là “chính trị nội bộ”. Thế giới đang đổi thay rất nhanh ở nhiều lĩnh vực. Các công ty cần có kiến thức sâu và rộng hơn về những thay đổi và xu hướng, cập nhật những thông tin mới. Những freelancers hết sức nhanh nhẹn, nhạy bén, luôn theo kịp xu hướng của thời đại. Họ sẽ là người cung cấp những giá trị to lớn mà tự bản thân các công ty khó có thể làm được. Các công ty khi thuê freelancers chỉ trả mức thù lao mà hai bên đã thỏa thuận trong hợp đồng mà không cần phải có bất kì một khoản chế độ ưu đãi nào. Khi kết thúc thời gian làm việc, nếu làm tốt, các Freelancers sẽ nhận được phần lương xứng đáng với công sức mình đã bỏ ra, còn nếu không họ phải bồi thường thiệt hại cho phía công ty. Một số nhân viên trong công ty khi được giao một dự án hoặc một kế hoạch thường hay dựa dẫm và ỷ lại vào nhau. Họ không tràn đầy nhiệt huyết và dồn hết tâm trí cho công việc vì dù kết quả công việc có tốt hay không, họ cũng nhận được mức lương hàng tháng đã quy định. Còn các Freelancers được trả lương dựa trên kết quả làm việc, do đó đây cũng là một động lực thúc đẩy khiến cho các Freelancers phải hoàn thành công việc đúng thời hạn một cách xuất sắc. Thuê Freelancers sẽ tránh được tình trạng trì trệ trong công việc. Ở một số công ty có nhiều phòng ban, việc đưa ra chỉ thị từ cấp trên xuống sẽ mất nhiều thời gian để triển khai và thực hiện. Thay vào đó, giao việc cho freelancers, tốc độ và thời gian làm việc sẽ nhanh chóng hơn nhiều, bởi vì đã có thỏa thuận rõ ràng về thời hạn hoàn thành công việc trong hợp đồng giữa hai bên. TỰ LÀM HAY ĐI THUÊ: TÙY VIỆC, TÙY NGƯỜI Yếu tố Tự làm Thuê ngoài Thời gian Tốn khá nhiều thời gian, do đó không phù hợp với những dự án cần phải hoàn thành gấp Làm hay không bằng tay quen, người chuyên nghiệp bao giờ cũng hoàn thành công việc nhanh chóng, gọn gàng hơn nếu có đủ thời gian chuẩn bị Độ rủi ro Dù tự làm hay đi thuê, mức độ rủi ro đều phụ thuộc vào tính chất của dự án và tài năng của người điều hành Những phần việc cần chuyên môn sâu hoặc kĩ thuật cao thường được thuê ngoài. Thuê ngoài còn có lợi ở chỗ có thể yêu cầu đối tác bồi thường hoặc giảm tiền nếu công việc không được thực hiện đúng như thỏa thuận Nhân sự Qua các dự án thành công, các nhân viên sẽ hiểu và gắn bó với công ty và công việc nhiều hơn. Cảm giác thành công sẽ lớn hơn nếu tự làm được việc khó Thuê ngoài thì không phải giải quyết các vấn đề nhân sự, xây dựng, phát triển đội ngũ. Việc thay thế, đổi người cũng nhanh chóng dễ dàng hơn Đào tạo Với những dự án vừa tầm, tự triển khai là cơ hội tốt để huấn luyện, phát triển và sàng lọc nhân viên cũng như đội ngũ cán bộ lãnh đạo Nhiều công ty không chỉ thuê ngoài những việc đơn điệu hoặc quá nặng nhọc, mà còn đi thuê các chuyên gia nổi tiếng để nhân viên của họ được dịp tiếp xúc, học hỏi từ các chuyên gia này Bản sắc riêng Có những công việc cần đặt dấu ấn riêng của thương hiệu và doanh nghiệp (ví dụ như đi cứu trợ, trao giải thưởng, trả lời phỏng vấn…) tuy có thể nhưng không nên nhờ bên ngoài thực hiện Nhận diện thương hiệu, thiết kế bao bì đều thể hiện bản sắc riêng của một thương hiệu hoặc công ty nhưng vẫn nên thuê người chuyên nghiệp làm. Người đi thuê chỉ có vai trò quyết định cuối cùng Khả năng thành công Khả năng thành công không phụ thuộc vào việc tự làm hay đi thuê. Tài năng của người thực hiện mới là yếu tố quyết định. Nếu muốn phát triển nhân tài, hãy tự làm tất cả những gì có thể. Thuê được đúng người, khả năng thành công là rất cao. Thuê Freelancers mang lại hiệu quả cao khi các doanh nghiệp thực sự biết cách hợp tác với họ. Đừng bao giờ áp đặt cho các Freelancers, hãy để cho họ mặc sức phát huy sáng tạo. “Điều quan trọng thứ hai của việc hợp tác giữa khách hàng và Freelancers là nó sẽ đem lại lợi ích mang tính cộng hưởng. Freelancers tốt sẽ giúp khách hàng phát triển & tăng trưởng, và ngược lại, thành công của khách hàng cũng sẽ giúp đem lại tiếng tăm cho freelancers để thu hút khách hàng mới. Cùng hưởng lợi thành quả, cùng nhau xây dựng uy tín có thể xem là triết lý hợp tác mang tính tâm huyết giữa người đi thuê và người được thuê trong thế kỉ nay.”( Nguyên Hằng – trích Marketing Vietnam số 40 – 2008) Tóm lại, việc xây dựng riêng một phận chuyên thực hiện một mảng công việc nhất định hay phải bắt tay làm việc với các Freelancers bên ngoài tùy thuộc vào văn hóa hoạt động và tình hình tài chính của công ty. Đây là nghĩa vụ và cũng chính là quyền lợi của các đối tác trong cuộc. Mối quan hệ giữa công ty – nhân viên thân thuộc, hiểu rõ nhau nhưng không mang lại cái mới. Còn mối quan hệ làm ăn Freelancers – khách hàng sòng phẳng là thế nhưng ngoài những hiệu quả sáng tạo cũng xuất hiện không ít trở ngại về mặt tài chính và hiệu quả công việc. NỖI NIỀM FREELANCER “Điều tôi mong là các Freelancers được ví như những người làm dâu trăm họ sẽ được đánh giá đúng khả năng của mình. Mối quan hệ giữa Freelancers – khách hàng không phải lúc nào cũng xuôi chèo mát mái, mà cũng có đôi lúc cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt. Từ phía những người đi làm thuê, các Freelancers mong muốn giải quyết thực trạng này như thế nào?” ( Phương Chi – trích Marketing Vietnam số 40 – 2008) Được làm việc với những khách hàng chuyên nghiệp, biết vạch ra mục tiêu, chiến lược cụ thể và am hiểu chuyên môn luôn là điều mà các freelancers mong muốn. Bởi vì nếu thường xuyên có sự thay đổi, thiếu nhất quán trong công việc sẽ tao ra xung đột giữa hai bên gây khó khăn cho bên thực hiện. Chị Thu Quyên – giám đốc điều hành công ty Galaxy tâm sự: Với những yêu cầu rõ ràng về mục tiêu, kết quả hoặc chất lượng, chúng tôi sẽ đỡ mất thời gian tìm hiểu để có thể biết rõ khách hàng cần gì và như vậy con đường đi tới thành công trong hợp tác giữa 2 bên sẽ ngắn hơn”.(Phương Chi & Nguyên Hằng – trích Marketing Vietnam số 40 – 2008) Một số doanh nghiệp không tin tưởng cho rằng các Freelancers đánh giá phần chất xám của họ quá cao, chi phí thuê freelancers lớn. Tuy nhiên, nếu nhìn từ phía các Freelancers cần phải hiểu ra để có một ý tưởng sáng tạo là cả bộ máy phải làm việc vất vả với sự gắn kết cao độ. Tiền không phải là tất cả vì có những ý tưởng và chiến dịch của các freelancers là vô giá khi xét đến những hiệu quả mà chúng đem lại cho khách hàng. Do đó, việc doanh nghiệp đánh giá đúng mức giá trị những ý tưởng sáng tạo là điều mà mỗi Freelancers đều mong mỏi mỗi khi làm việc với khách hàng. Một trong những khó khăn mà các Freelancers gặp phải thường xuyên, đó là việc khách hàng quá ỷ lại vào họ. Vì vậy làm việc với những khách hàng luôn chủ động trong định hướng và biết cách phối hợp hiệu quả giữa các Freelancers khác nhau là điều mà tất cả các Freelancers mong muốn. Họ luôn muốn cùng khách hàng thực hiện chiến dịch. Đây là tâm sự của đại đa số các Freelancers. Ở Việt nam, hầu hết các hợp đồng kí kết với freelancers sau khi được thanh lý thì đường ai nấy đi, nói cách khác là “tiền trao cháo múc”. Nhưng thực sự họ rất muốn trở thành đối tác chiến lược lâu dài chứ không đơn thuần chỉ là nhà cung cấp dịch vụ trong mắt các công ty. Đối với họ, lợi nhuận không phải là tất cả. Hãy xem Freelancers là những đối tác như lời của ông Chris Von Selle – giám đốc điều hành công ty JWT Việt Nam: “Cần có sự đồng cảm trong suy nghĩ giữaFfreelancers và khách hàng cũng như duy trì mối quan hệ đối tác chân thành và cởi mở. Chỉ khi được khách hàng coi là những đối tác trong kinh doanh, chúng tôi mới có thể làm việc tốt và hiệu quả. Chúng tôi không tìm kiếm các khách hàng đến rồi lại ra đi vội vã mà chúng tôi cần những đối tác để gắn bó và phát triển lâu dài”( trích Martketing Vietnam số 40 – 2008 – Phương Chi & Nguyên Hằng) CHƯƠNG BA: NHỮNG TỐ CHẤT ĐỂ TRỞ THÀNH MỘT FREELANCER THÀNH CÔNG Không phải ai cũng có thể theo công việc tự do và để trở thành một freelancer thành công thì lại càng khó khăn, nó đòi hòi rất nhiều tố chất để bạn có thể đạt được những gì mình muốn. Vậy những tố chất ấy là gì? 1.Biết mình thích gì? Để trở thành một freelancer thành công, bạn cần có niềm đam mê với việc bạn làm. Sự đam mê trong công việc sẽ giữ cho bạn tập trung, có động lực làm việc hơn. Nó như một yếu tố dẫn đường giúp bạn hiểu rõ hơn về lý do mình chọn con đường làm freelance. 2.Không nên bỏ công việc cũ một cách vội vàng Trước hết, khi quyết định theo đuổi nghề này, bạn đừng vội vàng bỏ công việc đang làm khi đang thực hiện những bước đầu tiên trở thành một freelancer, nên chắc chắn bạn mạo hiểm một cách có cân nhắc. Nếu bạn quyết định làm việc một mình, bạn cũng nên chuẩn bị tinh thần cho những buổi thức đến khuya làm việc và chăm chỉ hơn, ít nhất là trong vòng vài tháng. Bạn phải học đảm đương nhiều công việc: kế toán, dịch vụ khách hàng, tiếp thị thương hiệu,…vì bạn đảm đương cả một doanh nghiệp. 3.Biết cách quản lý thời gian Việc quản lý thời gian là vấn đề phổ biến nhất mà khi theo đuổi nghề tự do ai cũng phải đối mặt, vì vậy bạn nên học cách quản lý thời gian của mình ngay từ ngày đầu tiên. Hãy soạn ra kế hoạch làm việc của từng ngày và bám sát vào chúng.bằng cách đó, bạn có thể tiết kiệm được khá nhiều thời gian và luôn biết rõ những việc cần làm. 4.Có kiến thức chuyên môn thật tốt Bạn không cần đa năng, đa tài, mà chỉ cần thực sự giỏi và hiểu sâu về chuyên môn bản thân đang làm,nhưng đừng dừng lại ở đó. Bạn phải luôn tìm cơ hội rèn giũa kỹ năng của mình Tuy nhiên để thành công, dân freelance phải có chiến lược marketing bản thân cực kì hiệu quả, nói cách khác là tạo dấu ấn riêng của chính mình là công việc cần được coi trọng gần như hàng đầu của dân freelancer chuyên nghiệp. Càng gây được sự chú ý càng khiến một freelance càng trở nên nổi tiếng và khách hàng sẽ tự tìm đến với họ. 5.Biết cách làm việc độc lập Đây là yếu tố đầu tiên quyết định bạn có theo được nghề này hay không. Làm việc độc lập có nghĩa là bạn phải tự lo từ A đến Z. nếu bạn không có khả năng tổ chức thì bạn không nên đi theo nghề này.tuy nhiên làm độc lập không có nghĩa là bạn không được tìm sự giúp đỡ từ bên ngoài. Vì vậy, khi không thể làm được một mình, hãy nhờ một người có chuyên môn về lĩnh vực đó mà bạn có thể tin cậy được. 6.Biết giữ chữ Tín Một yếu tố cũng quan trọng không kém là lời hứa và chữ tín. Đây là những yếu tố được coi trọng hàng đầu khi làm việc với khách hàng. Bạn không thể tự làm chủ hoàn toàn thời gian và thoải mái làm việc. công việc tự do luôn mang lại những áp lực về thời gian nhất định mà nếu bạn không giữ uy tín, bạn có thể tự đạp đổ thương hiệu của mình. 7.Có các kỹ năng cơ bản Những kỹ năng thỏa thuận và đàm phán, thuyết phục khách hàng cũng đóng vai trò cực kì quan trọng đối với dân freelance trong lúc tìm nguồn việc cũng như quyết định đến thu nhập của họ. Bạn không thể là “tay mơ” trong giao tiếp và ứng xử. Không phải cứ thích hay nghĩ mình có khả năng là có thể “đưa chân” được vào con đường freelance. Có không ít người làm freelance đã phải miệt mài làm ở công sở trong thời gian dài để tự “đào tạo” mình trước khi bản thân có thể tự chèo chống. Thời gian gắn mình vào môi trường công sở là thời gian đúc rút kinh nghiệm làm việc hiểu cặn kẽ về ngành nghề mình theo đuổi và thiết lập các mối quan hệ về sau. Thiếu những kỹ năng giao tiếp này, bạn đã tự đánh mất dần ưu thế và quyền lợi của chính bản thân mình. 8.Biết chi tiêu hợp lý Học cách tiết kiệm và đầu tư một cách thật khôn ngoan khi mới bước vào nghề freelance. Càng tiết kiêm được nhiều, bạn càng có nhiều vốn cho việc đầu tư vào các dự án của mình trong tương lai, việc quảng bá thương hiệu bản thân và phát triển việc kinh doanh của mình. 9.Sử dụng hiệu quả những công cụ hỗ trợ công việc Một cách để giúp bạn thực hiện công việc hiệu quả hơn là luôn chuẩn bị thật kỹ lưỡng bản mô tả thông tin và yêu cầu công việc mà các doanh nghiệp đòi hỏi bạn hoàn thành (còn gọi là bản brief) . Bạn cũng có thể luôn mang theo bản brief này với tập tài liệu chi tiết về công việc của mình (cách thực hiện, những công cụ bạn sử dụng để hoàn thành công việc đó, các project của bạn,…). Porfolio thể hiện năng lực của bạn. Tối thiểu, bạn phải biết làm thế nào để bố trí, trình bày một trang giấy hay trang web, làm việc với cách trình bày một bản in, và sử dụng khả năng của mình để làm mọi thứ trở nên đẹp hơn. Các kỹ năng cơ bản này của bạn sẽ rất tốt khi áp dụng vào các vấn đề và các project đơn giản. Ví dụ như thiết kế một logo, một tấm bảng quảng cáo, một poster…Tập portfolio này thể hiện bản thân freelancer và công việc của họ, vì vậy nó rất quan trọng nhưng đừng để nó chi phối bạn quá nhiều vì nó không làm nên bạn mà chính bạn mới là người tạo ra nó. Các thiết bị hỗ trợ khác cũng rất cần thiết nên đừng quá tằn tiện khi chi tiêu cho chúng. Vì vậy hãy khôn ngoan khi mua sắm các thiết bị này ngay từ đầu để tiết kiệm được khá nhiều vào việc sửa chữa và nâng cấp thường xuyên. 10.Tỉnh táo với các quyết định của bản thân Tỉnh táo với bản thân trước khi quyết định một việc gì là vô cũng cần thiết, với thành công trong sự nghiệp, điều đó càng phải được coi trọng hơn. Bạn phải tỉnh táo trước hết là để không tự ảo tượng rằng làm freelance chỉ có ưu điểm mà không có khuyết điểm nào. Tỉnh táo còn để mình tìm được những hợp đồng chất lượng, để không lầm tưởng về năng lực chính bản thân mình… 11.Biết cách làm việc theo nhóm Ngoài ra, khả năng làm việc theo nhóm cũng rất cần thiết vì không phải lúc nào bạn cũng được làm một mình mà đối tác của bạn có thể thuê một nhóm freelancer để hiệu quả công việc cao hơn. Không biết cách làm việc với cộng sự, bạn đã làm mất điểm của mình với khách hàng. 12.Vận dụng mạng lưới truyền thông vào công việc Hãy làm quen với việc sử dụng mạng lưới truyền thông thường xuyên. Đây là một cách hữu ích giúp bạn tạo dựng các mối quan hệ với cả đồng nghiệp lẫn khách hàng cho mình. Cố gắng tìm hiểu, cập nhật thông tin qua hệ thống truyền thông, bạn sẽ không trở nên lạc hậu, đi sau thời đại. bằng cách đó, bạn có thể tiết kiệm được thời gian để hòa mình vào dòng chảy chung của cộng đồng freelance và có thêm thời gian cho việc tìm kiếm khách hàng. 13.Biết cân bằng công việc với cuộc sống Một yếu tố để bạn thành công trên con đường freelance là biết cách cân bằng cuộc sống với công việc. Đừng tự tạo ra áp lực cho bản thân và trong bất kỳ trường hợp nào cũng không nên làm tổn hại đến sức khỏe của mình. Việc đi công tác ở nước ngoài và chứng mất ngủ do chênh lệch múi giờ cũng có thể làm bạn bị bệnh và tốn không ít tiền bạc. 14.Lắng nghe ý kiến của khách hàng. Việc giữ liên lạc thường xuyên với khách hàng tạo dựng niềm tin với khách hàng. Hãy trả lời tất cả các cuộc gọi bằng điện thoại, không nên dùng e-mail trừ những trường hợp đặc biệt được yêu cầu phải sử dụng e-mail. Càng nhiệt tình bao nhiêu, bạn càng tạo dựng được sự tin tưởng bấy nhiêu. 15.Tự tin vào bản thân Bạn biết mình có khả năng hoàn thành dự án đó. Khả năng chuyên chuyên môn của bạn đều phù hợp với công việc đó vì bạn đã từng có một dự án tương tự trước đây, va65yta61t cả việc bạn cần làm là thuyết phục khách hàng rằng bạn có thể làm được. Sự tự tin của bạn được xây dựng trên sự tự tin của khách hàng, vì vậy nếu bạn không có một chút tự tin nào thì khách hàng của bạn cũng vậy. 16.Trung thực với khách hàng Không ai hoàn hảo cả và dân freelancer có xu hướng nhìn vào khía cạnh sáng sủa của vấn đề nhưng đôi khi mọi việc xảy ra không lường trước được thì dân freelancer sẽ thường không cho khách hàng biết vì sợ bị phàn nàn. Tuy nhiên, điều này chỉ gây ra vấn đề nghiêm trọng hơn cho bạn mà thôi. Khách hàng cần được biết ngay khi có trục trặc và họ sẽ hiểu, thông cảm cho bạn vì bạn đã trung thực. CHƯƠNG BỐN: THỰC TRẠNG XU HƯỚNG FREELANCE VỚI GIỚI TRẺ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH MỨC ĐỘ HIỂU BIẾT VÀ THÁI ĐỘ CỦA GIỚI TRẺ TP HỒ CHÍ MINH ĐỐI VỚI XU HƯỚNG FREELANCE Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát trên diện rộng sinh viên của một số trường Đại học lớn của Thành phố Hồ Chí Minh như Đại học Ngoại thương Cơ sở II – TP Hồ Chí Minh, Đại học Luật, Đại học Kiến trúc, Đại học Quốc gia… và các bạn trẻ đã đi làm. Sau khi tiến thành thu thập thông tin và xử lý dự liệu sơ cấp, kết quả thu được cho thấy freelance là một xu hướng khá mới mẻ đối với nhiều bạn trẻ. Chỉ một bộ phận các bạn thực sự hiểu và nắm rõ về Freelance thông qua tìm hiểu hoặc bản thân các bạn đã từng làm công việc Freelance nên đã có kinh nghiệm. Số này chiếm khoảng 32,35%. Đối với nam, tỷ lệ này là 35, 62%, trong khi ở nữ, tỷ lệ này là 29,90%. Đa số các bạn chỉ mới dừng ở mức độ có nghe nói và biết chút ít về loại hình công việc này. Hơn 50% đối tượng được khảo sát chọn mức độ hiểu biết về Freelance là “Có nghe nói”. Điều đáng mừng là số lượng giới trẻ chưa biết gì về Freelance khá thấp, chỉ chiếm có 12,35%. Đa số tỏ ra khá quan tâm và hào hứng khi được khảo sát về xu hướng Freelance. MỨC ĐỘ HIỂU BIẾT VỀ FREELANCE CỦA GIỚI TRẺ TP HỒ CHÍ MINH Một bộ phận lớn các bạn trẻ thành phố rất thích xu hướng này và mong muốn được thử phong cách làm việc mới này. Ở giới nữ, có đến 62% bạn thích được làm những công việc freelance, gần gấp 3 lần số không thích (23,71%). Đối với nam, 67,12% trả lời mong muốn làm Freelance. Nguyên nhân, như đã được giải thích khá rõ ở chương I, có lẽ bởi vì nó khá linh hoạt, thoải mái, giúp các bạn trẻ được phát huy khả năng sáng tạo và thể hiện bản thân trong khi thu nhập lại rất cao. Hiện nay một dự án Freelance chạy trong vòng hai tháng có thể đem đến 2000 Usd lợi nhuận. Nhiều bạn được phỏng vấn trả lời lý do chọn Freelance là “Mình đã chán ngấy cung cách làm việc công sở, đi về đúng giờ nhưng lại cà kê trà nước. Do đó, làm việc không đem lại hiệu quả”-(Anh Trần Đức Nam- nhân viên công sở). Giới trẻ năng động ngày nay muốn tách hẳn con đường độc đạo mà mình đang đi để tìm một con đường mới. Tuy nhiên, nhiều bạn bày tỉ thái độ không được mặn mà cho lắm đối với xu hướng Freelance. “Chị thích được làm ở công ty hơn vì nó tạo cho ta thói quen kỷ luật ,làm việc có tổ chức, nền nếp. Còn làm việc theo kiểu Freelance thì vì không có người quản lý. Vả lại, công việc cùng không được ổn định” - Chị Phạm Nguyễn Thiên Ân-nhân viên tập đoàn Sanofi Pasteur. Một bạn khác lại bày tỏ rằng: “Theo mình thì xu hướng này chỉ thích hợp với những người thích phiêu lưu mạo hiểm thôi. Bản thân mình thì mình muốn tìm một công việc ổn định hơn. Tuy nhiên, mình vẫn ủng hộ xu hướng này” – Bạn Phan Minh Tồn-sinh viên ĐH Ngoại Thương cơ sở II. Bạn Nguyễn Hoàng - sinh viên ĐH Công nghệ thông tin: “Thích là một chuyện nhưng chọn nó làm nghề nghiệp hay không lại là một chuyện khác. Quan trọng là mình có được chấp nhận không. Nếu không thì công sức của mình coi như đổ xuống sông xuống bể” Freelance là xu hướng của giới trẻ có lẽ là vì công việc khá tự do, không bị gò bó theo những quy tắc nơi công sở. Người làm được linh động trong thời gian, địa điểm làm việc cũng như chọn đối tác làm việc cùng. Trong khi làm việc ở công sở, việc đi đứng đúng giờ giấc cũng như quy định về tác phong làm việc là bắt buộc. Mặt khác, nhân viên công sở không có quyền lựa chọn “sếp”. Những người trẻ lại là những người thích thể hiện bản thân, chứng tỏ năng lực của mình. Họ sẵn sàng từ bỏ công việc ở một cơ quan với mức lương ổn định để được làm công việc mà mình yêu thích. Đó là lý do khiến đến 53,53% giới trẻ thành phố ủng hộ Freelance. Anh Lưu Trọng Lượng – “Làm freelance có được kinh nghiệm, những mối quan hệ và khả năng thích ứng cao. Nhưng đã đến lúc mình phải làm một điều gì đó từ những thứ có được những ngày lông bông”.” Nhìn vào biểu đồ, có thể thấy, bất lợi lớn nhất của việc làm Freelance khiến cho nhiều bạn trẻ ngại và không muốn hay nói đúng hơn là không dám làm Freelance đó là vì họ không được hưởng bất kì chế độ ưu đãi hay phúc lợi xã hội như làm công sở. Những dịp Lễ Tết, nếu như làm ở cơ quan Nhà nước hay công ty tư nhân, họ có thể nhận được tiền thưởng hay những đãi ngộ nhất định. Còn Freelance, do tính chất công việc tự do của nó, người làm khá thiệt thòi khi không được hưởng các chế độ phúc lợi xã hội cũng như tiền thưởng, các khoản chia cổ tức… Mặt khác, làm ở công sở, khi về già còn được nhận lương hưu. Làm Freelance, có làm mới có hưởng. Khi họ không làm việc, đồng nghĩa với thu nhập bằng không. Lý do này có lẽ là trở ngại lớn nhất đối với công việc Freelance (31,28%). Thu nhập không ổn định cũng là một nhược điểm của Freelance, vì công việc mang tính chất rủi ro cao nên dù mức thu nhập là khá cao nhưng những lúc hợp đồng không thuận lợi hay dự án không hoàn thanh đúng hạn, Freelancer không những không nhận được tiền mà còn phải đền bù thiệt hại. Trong khi đó, làm việc ở công ty, dù có không hoàn thành tốt thì mức cao nhất cũng là khiển trách, cảnh cáo hay trừ lương. Ngoài ra cũng phải kể đến các yếu tố như phải tự tiếp thị thương hiệu bản thân. Làm thế nào để các công ty tin vào khả năng và tin tưởng để giao các dự án cho các Freelance không hề đơn giản chút nào. Công việc tuy tự do nhưng đòi hỏi sự lao động trí óc và sáng tạo rất nhiều nên không nhẹ nhàng như nhiều người nghĩ. Việc cạnh tranh trong công việc vô hình chung tạo nên một áp lực lớn. Tuy nhiên, đối với những người trẻ năng động, ưa thử thách, thì đây chỉ là những trở ngại trước mắt trên con đường làm nghề tự do. Nguyễn Vũ Nhất Huy, Senior copywriter, Công ty HIT Advertising - Giảng viên Vietnam Marcom: “Chọn công việc freelance là phải chấp nhận "có được", "có mất". Cái "được" ở đây chính là tự do bạn ạ. Nhiều người muốn làm nghề tự do vì không muốn bị "cột" vào những ràng buộc khắt khe nơi công sở, muốn làm sếp của chính mình, muốn tự do sáng tạo, mở rộng các mối quan hệ và nhất là được thoải mái thương lượng về lương bổng...Nhưng bù lại, họ phải luôn chạy đua với thời gian để giữ uy tín với khách hàng, phải tự tiếp thị bản thân và không được hưởng những phúc lợi hay các chính sách ưu đãi từ doanh nghiệp và tất nhiên cũng không được phép sai lầm. Đây là sự chọn lựa mà trong cuộc sống đã chọn lựa thì phải chấp nhận được và mất. Chính vì vậy ta phải cân nhắc kỹ trước khi muốn được "tự do" vì nó luôn có giá để ta phải trả. Nhiều trường hợp tôi biết sau một thời gian bôn ba làm freelance, người làm freelance lại muốn trở về làm "người của công ty" vì đã quá mệt mỏi với tính chất không ổn định của việc hành nghề tự do. Công việc freelance vì vậy thường phù hợp với những bạn còn độc thân không hoặc ít vướng bận gia đình, con cái. Bản thân công việc freelance không có gì sai cả. Đó là sự chọn lựa của mỗi người thôi “ Tuy khá nhiều bạn sẵn sàng được làm việc theo kiểu Freelance nhưng khi nhóm tiến hành khảo sát các bạn dưới góc độ là một chủ doanh nghiệp, bao nhiêu phần trăm sẵn sàng bắt tay hợp tác với những người làm công việc tự do như Freelancer không , không nhiều chọn câu trả lời là “chắc chắn”. Đa số còn do dự và vẫn còn dè chừng khi làm việc với các Freelancer. Nguyên nhân có lẽ vì chưa nắm rõ thông tin và chưa biết rõ họ sẽ tiến hành công việc ra sao với những người không phải là nhân viên của Công ty của mình. Khoảng 70% cân nhắc trước khi kí hợp đồng với các Freelancer trong khi số chắc chắn cộng tác là 25,88%. Khi một số công ty chưa quen dần cách thức hợp tác với freelancers cũng như chưa nắm bắt rõ về khả năng và trình độ chuyên môn của họ thì các công ty đó tỏ ra dè dặt không dám tin tưởng giao những dự án lớn quan trọng cho các freelancers vì họ nghĩ đó là quá mạo hiểm. Do đó các công ty chọn cách thức tự làm để bảo đảm cho tiến trình của kế hoạch được liên tục, có thể dự đoán được những rủi ro và kịp thời đưa ra biện pháp khắc phục. Đặc biệt với những dự án mang tính bảo mật, việc tự làm sẽ giúp cho các thông tin nội bộ không bị tiết lộ ra ngoài. Việc tự làm còn giúp các công ty đạt được năng suất cao với thời gian nhanh chóng vì họ đã quá hiểu về công ty mình. Nếu thuê freelancers sẽ mất nhiều thời gian để truyền đạt ý tưởng cho họ. Thông thường thời gian các công ty gắn kết với các freelancers là không nhiều. Mỗi khi có chiến dịch hay dự án mới, họ lại tìm đến những nhóm freelancers khác nhau. Vì vậy tính thống nhất trong công việc không cao. Nếu chọn cách tự làm sẽ bảo đảm được tính đặc trưng của loại hình sản phẩm. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp thì tiền không phải là tất cả, dù các công ty có thể phải chi trả thù lao khá cao cho các Freelancer nhưng có những ý tưởng là vô giá. Freelancer có thể là nhân tố đột phá đem lại hiệu quả và thành công bất ngờ cho những dự án của các doanh nghiệp. NHỮNG QUAN NIỆM SAI LẦM VỀ FREELANCE Không ít người bày tỏ ý kiến rằng họ thích công việc làm 8 tiếng 1 ngày tại công ty hơn là làm freelance,họ đưa ra lí do là bởi sau giờ làm việc đầu óc cuả họ được tự do, thư thái, không phải nghĩ ngợi thêm bất cứ điều gì. Không giống như Freelance luôn phải nghĩ ngợi về một dự định nào đó và luôn có cảm giác bấp bênh, không ổn định. Nếu bạn suy nghĩ như vậy thì đây chỉ là một khía cạnh nhỏ cuả Freelance mà thôi bởi Freelance đang là dạng công việc được yêu thích vì nó phù hợp với những ai ưa mạo hiểm, luôn muốn trải nghiệm mình qua mọi lĩnh vực khác nhau để hình thành được 1một nền tảng kiến thức phong phú. Ví dụ: “Phan Ý Ly là một điển hình cuả người làm tự do. Năm nay 26 tuổi, Ly khá nôỉ tiếng và được biết đến với công việc tư vấn, đạo diễn sân khấu và chủ nhiệm các dự án nghệ thuật vì cộng đồng. Theo Ly, một người làm tự do có thể lựa chọn người làm việc (hay khách hàng ) mà mình thích, tự chọn nội dung công việc và quyết định mức lương mà mình cảm thấy xứng đáng được hưởng. Và hiện nay nghề freelance đang tập trung vào những ngành nghề mang tính sáng tạo như thiết kế, lập trình, IT đạo diễn chương trình, tổ chức sự kiện, nhiếp ảnh gia hay kiến trúc sư….. ”(Việt Báo 27/7/2007). Nhiều người vẫn nghĩ rằng Freelancer là những người có công việc bấp bênh, cung cấp dịch vụ, sản phẩm một cách ngẫu hứng và tuỳ tiện đơn giản vì họ không có kế hoạch. Nhưng bạn có biết những yếu tố cần thiết để trở thành một Freelancer hoàn hảo là bạn phải có cách làm việc chuyên môn hóa cao, linh hoạt trong vấn đề tìm giải pháp, đảm bảo chất lượng sản phẩm, hoàn thành đúng thời hạn. Tính độc lập cũng được đánh giá cao khi bạn ứng tuyển vào những vị trí Freelance quan trọng. Có nhiều khi chính Freelancers laị là những hạt nhân không thể thiếu trong sự sáng tạo và đi lên về chất lượng của đơn vị, có những công việc buộc phải dùng Freelancer vì lí do chuyên nghiệp và không nhất thiết phải ngồi ở cơ quan mới làm được. Ngoài ra có những quan điểm đồng nhất khái niệm làm Part-time và Freelance Thực tế đây là 2 khái niệm khác nhau. Làm part-time thì không cần nhiều chuyên môn mà chỉ cần chăm chỉ và có tinh thần một chút là đưọc. Ngược lại, đối với những người làm freelance thì đòi hỏi họ phải là những người có năng lực thực sự, có nhiều ý tưởng sang tạo, lòng đam mê và phải có sức khoẻ. Ngày càng có nhiều bạn trẻ Thành Phố Hồ Chí Minh dấn thân vào con đường làm tự do hơn. Sự bùng nổ về hình thức làm việc mới này có lí do cuả nó. Vì đa số những người làm tự do thường hoạt động trong các lĩnh vực cần có sự sang tạo nên nếu làm việc cho một công ty, khả năng sáng tạo cuả họ có thể không được khai thác hết. Mặt khác, các công ty cũng thích thuê những người làm tự do hơn bởi như vậy thì sẽ rất tiện và linh động trong quản lí và chi phí để thuê một người hoặc một nhóm người có chuyên môn cần thiết cho một dự án cuả công ty. Vì nếu thuê họ làm cố định thì sẽ tốn kém và có những lúc công ty không cần dung đến những người này mặc dù có thể họ rất giỏi. Tuy nhiên, nếu chỉ thuê một người làm tự do để phục vụ cho dự án trong thời hạn nhất định thì sẽ giảm được nhiều chi phí trong quản lý và tiền lương. Trong quá trình tìm hiểu và tiếp xúc với nhiều bạn trẻ, chúng tôi nhận thấy Freelance có một sức hút lớn đối với thế hệ trẻ hiện nay. Freelance đem lại cơ hội làm việc năng động, linh hoạt và tự chủ. Bản chất tự do về phương pháp, thời gian, địa điểm lao động đã hấp dẫn không ít bạn trẻ. Thế nhưng, do vấn đề thiếu vắng thông tin và nhiều sự ngộ nhận về Freelance mà nhiều bạn trẻ e ngại tìm đến hoặc bị huyễn hoặc và ảo tưởng về một ngành nghề “dễ ăn”.Nhiều người vẫn thường lầm tưởng Freelance là một loại hình lao động dễ dãi, không mang tính chuyên nghiệp cao và thường dùng để “vớt vát” khi không xin được việc làm lúc mới ra trường hay “kiếm thêm” trong quá trình đi học. Nhiều bạn trẻ khi được hỏi về vấn đề thích hay không thích làm việc theo kiểu Freelance, hầu hết các bạn đều cảm thấy thích thú với loại hình lao động mới mẻ này. Vài bạn chia sẻ sẽ đi làm Freelance vài năm để có được nhiều kinh nghiệm trước khi đầu quân cho một công ty, nhằm tạo một nền tảng công việc ổn định về sao. Phần lớn các bạn điều cho rằng Freelance phù hợp với các bạn sinh viên và các bạn sinh viên mới ra trường. Nhưng có thực như vậy? Không giống như làm part-time, không cần nhiều chuyên môn hiểu biết, chỉ cần chăm chỉ và có một chút tinh thần lao động, Freelance - ngược lại - cần những người có năng lực, nhiều sáng tạo, kinh nghiệm, biết đam mê và có sức khỏe. Làm nghề tự do đòi hỏi phải có một trình độ chuyên môn cao, vì chẳng có địa chỉ nào lại tuyển bạn vào làm trong khi trình độ chuyên môn bạn không có. Ngoài những đòi hỏi về năng lực, một người muốn trụ lại được trong cuộc chơi cần phải tạo được thương hiệu riêng của cá nhân và xây dựng một thị trường bền vững cho mình. Vì vậy, hiếm có ai vừa tốt nghiệp đã là một freelancer giỏi. Ít nhất, họ phải trải qua vài năm trong một vài công ty lớn nhỏ, có những sản phẩm chất lượng tốt, đạt đến độ chín nhất định về nghề nghiệp, tạo được biên độ quan hệ rộng… Có lẽ do môi trường lao động của những Freelancer thường đa dạng và tự do-có những anh chàng, cô nàng Freelancer dành trọn ngày ngồi ở các quán nước….-, nhiều ý kiến cho rằng Freelance là “vừa làm vừa chơi”. Một vài ý kiến cho rằng những ai theo đuổi nghiệp freelance là những con người lười lao động, muốn tìm kiếm một môi trường lao động dễ dãi và nhẹ nhàng. Sự thật không phải như vậy. Tôi chắc chắn là không có chuyện một doanh nghiệp nào sẵn sang bỏ ra một khỏang tiền lớn chỉ để mướn vài người ngồi chơi, làm chuyện qua loa. Khi đã nhận một vụ, freelancer buộc phải hoàn thành công việc trong một thời gian nhất định và đảm bảo chất lương của sản phẩm được giao. Do vậy một freelancer buộc phải lao động hết mình, thường còn cần nhiều thời gian và tầng suất lao động cao hơn cả làm việc công sở. Do đó, buộc cá nhân phải căng thẳng chạy đua với thời gian. Freelance đòi hỏi tính sang tạo, năng động cao nên có nhiều người cho rằng số lượng nghề phù hợp cho kiểu lao động này rất ít ỏi. Thực ra không phải như vậy. Lượng nghề cho lao động tự do khá đa dạng, có thể nói nôm na lá có việc là có thể làm freelance. Những công việc cho freelancer ngày càng đa dạng và phong phú. Cùng với sự phát triển của kinh tế, các công ty cỡ vừa và nhỏ cũng như các tập đoàn kinh tế lớn ra đời. Với tốc độ phát triển cao của kinh tế thì xu hướng thuê mướn lao động ngoài, cụ thể là các freelancer hay các tổ chức freelance ngày càng phát triển. Với ưu thế kinh nghiệm, chuyên môn, sang tạo và hoàn thành công việc trong một khoảng thời gian khá ngắn, cộng them chi phí thuê mướn khá rẻ so với quy trình đào tạo nhân viên, freelancer ngày càng mở rộng thị trường của mình. Các công việc mà có thể lao động tự do ngày càng được mở rộng. Các freelance có thể chọn cho mình những công việc trong các ngành như truyền thông, ngân hang, báo chí, Công nghệ thông tin, kinh tế, show biz, du lịch… Theo bạn Phan Thiên Sơn – 20 tuổi: “Nếu bạn đang cho rằng freelance là một trào lưu, thì tôi nghĩ bạn đang nghĩ sai. Freelance là một cung cách làm việc thích hợp với một số cá nhân nào đó và lĩnh vực nào đó. Vấn đề là bạn kiểm lại mình xem có những phẩm chất thích hợp và nghề bạn học có thích hợp với freelance không. Chưa có kinh nghiệm mà làm freelance, tôi thấy chẳng khác gì một sản phẩm trên kệ siêu thị chẳng có yếu tố cạnh tranh nào cả. Vậy thì làm sao mong được khách hàng mua sản phẩm ấy. Tôi nghĩ, dù bạn làm ở một công ty nào đó hay freelance thì bạn cũng lên "lăn lộn" càng sớm và càng nhiều càng tốt. Những ai nhìn thấy "tự do" mà lại "nhiều tiền" trong cách làm việc freelance, là họ mới chỉ thấy ca sĩ lúc được vỗ tay trên sân khấu, chứ không nhìn thấy họ mỗi ngày, khi không trên sân khấu, họ đổ mồ hôi thế nào, khổ luyện ra sao, và còn luôn phải đối mặt với những rủi ro khi thất bại nữa. Về việc làm việc như một freelance, cụ thể là: Bạn phải làm tất cả mọi việc như một doanh nghiệp phải làm: phải hoạch định sản phẩm, sản xuất, kiểm soát, mang đi bán, thu tiền vv và vv. Ông chủ của bạn chính là bạn chứ không phải là ai khác. Đến cả sự "tự do" bạn cũng phải sử dụng sao cho hiệu quả nhất.” Bản thân công việc Freelance không có gì sai, vấn đề là lựa chọn của bạn có đúng hướng và phù hợp với bản thân hay không. Nếu là người thích phiêu lưu và có cá tính mạnh, đủ bản lĩnh đối phó với những biến cố, có thể Freelance sẽ là con đường thích hợp vơí bạn. Còn nếu bạn mong muốn một cuộc sống êm đềm, công việc và thu nhập ổn định, thì hãy chung thủy với lựa chọn “người của công ty”. DỰ ĐOÁN VỀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA XU HƯỚNG FREELANCE Ở TP HỒ CHÍ MINH Hiện freelance đang là một xu hướng khá phổ biến và phát triển trên thế giới, đặc biệt là ở các nước có nền kinh tế phát triển mạnh như Mỹ và các nước châu Âu… Theo số liệu thống kê của Bộ Lao Động Mỹ, Cục Thống kê Lao Động: Gần 10,3 triệu lao động ở Mỹ lao động như là người lao động tự do. 7.4% lực lượng lao động được đào tạo trở thành những người làm việc độc lập, tức Freelancer hay là lao động tự do. Trong vòng 3 năm trở lại đây, các công ty đã tăng tỉ lệ thuê mướn ngoài lên tới 22%. Dù “freelance” du nhập vào Việt Nam chỉ mới vài năm đỗ lại và vẫn còn xa lạ với người dân Việt, nhưng nó đã và đang hình thành một vị thế và khẳng định tầm quan trọng trong xu thế phát triển của nền kinh tế Việt. Hiện nay số lượng freelancer tại các nhà xuất bản, đài truyền hình, các công ty truyền thong là khá lớn. Những bài viết, chương trình của các phóng viên tự do, cộng tác viên… luôn được đánh giá cao bởi chất lượng và nét đặc sắc riêng biệt. Hà Tân Cương, Thư ký tòa soạn Báo Sài Gòn Tiếp Thị : “Tôi đã hoạt động trong lĩnh vực báo chí được hơn 10 năm và có tới 2/3 thời gian đó hoạt động dạng freelance. Hiện tại, trong số các cộng sự giỏi giang của tôi, rất nhiều người đang làm freelance, và báo Sài Gòn Tiếp Thị cũng là nơi luôn mở rộng cánh cửa cộng tác với những người làm freelance”. Tìm kiếm một công việc freelance cũng không còn quá khó khăn so với những năm về trước. Nhu cầu thuê mướn cũng như làm việc tự do ngày càng cao, người cần việc, việc cần người, nhiều công ty chuyên về Agency và Freelance lần lượt ra đời, không ít công ty phát triển mạnh mẽ. Một ví dụ có thể kể đến như FOCUS, đây là một agency của Việt Nam nhưng có phong cách làm việc không khác gì công ty nước ngoài vì giám đốc là anh Hạ Ngọc Linh, từng là Quản lý quốc gia của Motorola và Giám đốc bán hàng của P&G. Hoạt động của FOCUS sẽ tập trung vào các dịch vụ tiếp thị trực tiếp như Direct Mail, Personal Selling, Education Sampling và đặc biệt là các dịch vụ về Call Center (Inbound & Outbound) hàng đầu tại Việt Nam như Telesales, Consumer Hotline, Promotion Hotline v.v… Hay một tên tuổi khá nổi bật khác là Lantabrand. Đó là công ty chuyên nghiệp về xây dựng và phát triển thương hiệu. Lantabrand hoạt động như những Giám đốc thương hiệu bên cạnh doanh nghiệp, lập chiến lược và thiết kế thương hiệu, thực hiện các chương trình truyền thông thương hiệu, đào tạo cho nhân viên…Lantabrand giúp gia tăng giá trị thương hiệu cho khách hàng qua các dịch vụ: Cho thuê Giám đốc thương hiệu, Đặt tên và thiết kế thương hiệu, Chiến lược thương hiệu, Tư vấn xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, dịch vụ và tập đoàn, Xây dựng thương hiệu qua mạng và Quản lý thương hiệu nội bộ. Khách hàng của Lantabrand đến từ các công ty và tập đoàn lớn, hoạt động trong nhiều lĩnh vực (hàng tiêu dùng nhanh, vật liệu xây dựng, tài chính, ngân hàng, dịch vụ nhà hàng, khách sạn, resort, dịch vụ thẩm mỹ, dịch vụ giám định, các tổ chức phi chính phủ, các tỉnh thành địa phương. Cụm từ Freelance, hay Agency ngày càng phổ biến trong giới trẻ, nhất là cư dân “thế giới ảo”, những công dân trẻ, có điều kiện tiếp xúc mạnh mẽ với lưu lượng thong tin khổng lồ từ mạng internet. Ngày càng có nhiều người biết đến và yêu mến cách làm việc tự do, thoải mái không gò bó, mang đầy tính thử thách và sang tạo của lĩnh vực mới mẻ này. Các diễn đàn trực tuyến, nơi giao lưu, chia sẻ ý kiến của “dân cư mạng” như “Kết nối trẻ”, “Open Share”…, đề tài về Freelance luôn chiếm được sự quan tâm của các bạn trẻ. Freelance còn là vùng đất màu mở cho các bạn trẻ năng động, mong muốn tìm kiếm những cơ hội khẳng định mình. Ngày càng có nhiều người chọn và đến với Freelance môt cách nghiêm túc với định hướng rõ ràng. Trong cuộc khảo sát trên các bạn sinh viên thành phố Hồ Chí Minh, có đến 64.7% các bạn bày tỏ sự yêu thích và mong muốn được làm Freelance. Mạng lưới thông tin Internet toàn cầu ngày một phát triển, nên việc thuê mướn hay tìm kiếm một việc làm phù hợp ngày ngày càng dễ dàng. Trong điều kiện cạnh tranh mạnh mẽ của thời đại toàn cầu hóa, các nhà đầu tư lớn trên thế bắt đàu có xu hướng thuê mứon nhân viên trên mạng lưới toàn cầu. Việc chia nhỏ công viêc ra các vùng và lãnh thổ khác nhau mang lại những lơi thế cạnh tranh cho các công ty, đồng thời cắt giảm những chi phí văn phòng, đào tạo, nhân sự đắt đỏ… Tại Việt Nam, đã và đang có nhiều lao động tự do làm việc cho các công ty tầm cỡ quốc tế, cũng như nhiều các công quốc tế tham gia vào thị trường Freelance ở Việt Nam. Với lợi thế cạnh tranh là khả năng làm việc độc lập, sự sang tạo cao trong công việc cùng với một mức giá khá thấp, những freelance Việt ngày càng thu hút sự chú ý của các công ty lớn, nhỏ… Trong xu hướng hội nhập và phát triển của nên kinh tế Việt nói chung và Tp Hồ Chí Minh nói riêng, với những điều kiện ngày càng thuận lợi trên, Freelance hứa hẹn một sự phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Môi trường làm việc của các Freelancer tất nhiên sẽ trở nên cạnh tranh và áp lực hơn, buộc giới trẻ phải không ngừng học hỏi và tiếp thu tri thức, rèn luyện kỹ năng để hoàn thiện mình hơn. Đội ngũ Freelancer như những nhân tố mới sẽ thổi một làn gió mới vào công cuộc xây dựng và phát triển thành phố ngày càng năng động, hiện đại.Tuy nhiên, không phải một sớm một chiều mà Freelance dễ dàng được chấp nhận và phát triển. Phải mất một khoảng thời gian tương đối từ 5-10 năm để xu hướng này thực sự phổ biến và trở thành một lựa chọn thứ hai đối với giới trẻ sau lựa chọn công việc 8 tiếng một ngày nơi công sở vì không dễ gì thay đổi tâm lý thích sự ổn định của người Á Đông vốn đã ăn sâu trong mỗi người. Vì Việt Nam nói chung và TP Hồ Chí Minh nói riêng chỉ đang trong giai đoạn làm quen với xu hướng này nên việc giới trẻ và doanh nghiệp còn bỡ ngỡ và e ngại cũng là điều dễ hiểu. Mặt khác xu hướng này vẫn còn mang tính tự phát. Freelance sẽ phát triển hơn nếu biết cách tạo uy tín và xây dựng lòng tin với các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Nhà nước cần ban hành nhiều cơ chế chặt chẽ hơn để bảo vệ quyền lợi cho các Freelancer và việc hợp tác giữa các doanh nghiệp và các Freelancer được thuận lợi hơn. KẾT LUẬN Con đường làm freelance đâu chỉ có những viễn cảnh ngọt ngào như bạn đang tưởng. Tỉnh táo với bản thân trước khi quyết định một việc gì là vô cũng cần thiết, với thành công trong sự nghiệp, điều đó càng phải được coi trọng hơn. Trở thành một nhân viên công sở mẫu mực hay hóa thân thành một freelancer là lựa chọn của mỗi người. Nhìn nhận đúng giá trị bản thân là cách tốt nhất những người trẻ nên làm để phát huy hết đam mê và khả năng của mình. Bản thân công việc Freelance không có gì sai, vấn đề là lựa chọn của bạn có đúng hướng và phù hợp với bản thân không. Qua quá trình khảo sát, điều tra giới trẻ thành phố Hồ Chí Minh, nhóm nghiên cứu đã rút ra kết luận về thực trạng của xu hướng Freelance và quan niệm của giới trẻ thành phố về xu hướng này hiện nay. Muốn giới trẻ thành phố có được định hướng đúng về nghề nghiệp trong tương lai, cần cung cấp thông tin một cách chính xác và đầy đủ cho họ. Ngoài ra, cần có những chính sách, luật định, cơ chế chặt chẽ hơn để bảo vệ quyền lợi cũng như quy định nghĩa vụ của các Freelancer. Tuy nhiên, để làm được những điều này, phải mất nhiều thời gian và đòi hỏi xã hội cần quan tâm nhiều hơn đến họ. Hãy đầu tư cho họ, đào tạo nhiều hơn, tốt hơn, tạo môi trường kinh doanh minh bạch hơn, tôn vinh các tấm gương tiêu biểu. Sự thành công của các Freelancer sẽ là một nhân tố góp phần trong sự phát triển của thành phố Hồ Chí Minh. PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN Chúng tôi là sinh viên đến từ K46E - Đại học Ngoại Thương cơ sở II - TP Hồ Chí Minh, hiện đang nghiên cứu đề tài “GIỚI TRẺ THÀNH PHỐ HÒ CHÍ MINH VỚI XU HƯỚNG FREELANCE” nhằm mục đích tìm hiểu thực trạng và quan niệm của giới trẻ Việt Nam về xu hướng Freelance. Rất mong nhận được sự giúp đỡ của mọi người thông qua việc hoàn thành bảng khảo sát. Mọi ý kiến đóng góp sẽ là nguồn tư liệu hữu ích giúp chúng tôi thực hiện đề tài này. Giới tính: ¨ Nam ¨ Nữ Nghề nghiệp: ¨ Học sinh, Sinh viên ¨ Nhân viên công sở ¨ Chủ doanh nghiệp ¨ Khác:……………. Anh (chị) đã biết gì về Freelance chưa? ¨ Biết rất rõ ¨ Có nghe nói ¨ Không biết gì ¨ Không quan tâm Anh (chị) biết về Freelance từ đâu? ¨ Báo chí, tivi, radio… ¨ Bạn bè, người thân ¨ Internet ¨ Khác:……………..... *** Freelance là hình thức làm việc tự do, không bị gò bó về giờ giấc, không chịu quản lý của bất kỳ tổ chức nghề nghiệp nào. Người làm freelance phải làm việc độc lập, dựa vào khả năng và mối quan hệ của mình. Freelance đang trở thành xu thế mới cho những người thích phiêu lưu, mạo hiểm, năng động nhưng cực kỳ giỏi giang những năm gần đây. Từ câu 6-11, trừ câu 10 được chọn nhiều hơn một đáp án. Anh (chị) có thích làm việc theo kiểu freelance không? ¨ Muốn ¨ Không muốn ¨ Không quan tâm Anh (chị) thích freelance vì: ¨ Tự do, thoải mái ¨ Thu nhập cao ¨ Thể hiện được bản thân ¨ Có thể thay đổi phong cách, môi trường làm việc ¨ Khác:…………………………………………………………………… Nếu không thích thì tại sao? ¨ Thu nhập không ổn định ¨ Áp lực công việc ¨ Không được hưởng phúc lợi, các chế độ ưu đãi, lương hưu ¨ Phải tự tiếp thị thương hiệu bản thân ¨ Khác:…………………………………………………………………….. Những yếu tố nào làm nên một freelancer thành công? ¨ Năng động, sáng tạo, linh hoạt. ¨ Giao tiếp tốt, quan hệ rộng. ¨ Thích ứng với những môi trường làm việc khác nhau ¨ Giỏi chuyên môn ¨ Khác:……………………………………………………………………… Những ngành nghề nào thích hợp làm Freelance? ¨ Báo chí, luật, viết văn… ¨ Mỹ thuật, kiến trúc ¨ Công nghệ thông tin ¨ Kinh tế ¨ Khác:……………………………………………………………………… Nếu là một chủ doanh nghiệp, anh (chị) có hợp tác với Freelancers không? ¨ Chắc chắn ¨ Còn tùy ¨ Không bao giờ *** Nếu có thì anh (chị) sẽ tuyển dụng bao nhiêu phần trăm?................... Theo anh (chị), hợp tác với Freelancers đem lại lợi ích gì? ¨ Không mất thời gian và chi phí đào tạo ¨ Công việc được hoàn thành theo gói đúng thời hạn ¨ Chọn được người phù hợp với công việc ¨ Đem lại sự đột phá, sáng tạo trong công việc ¨ Khác:…………………………………………………………………... Anh (chị) dự đoán gì về sự phát triển của xu hướng Freelance: Cám ơn sự hợp tác của anh (chị) và các bạn! =,=!