Đề tài Nghiên cứu hấp thụ acid salicylic trên thỏ được gây bỏng thực nghiệm có sử dụng thuốc mỡ acid salicylic 40%

Bé quèc phßng Häc viÖn qu©n y ********* Hoµng viÖt dòng Nghiªn cøu sù hÊp thu acid salicylic trªn Thá ®­îc g©y báng thùc nghiÖm Cã sö dông thuèc mì acid salicylic 40% ( kho¸ luËn tèt nghiÖp d­îc sÜ ®¹i häc kho¸ 1999 - 2005) C¸n bé h­íng dÉn: TS. NguyÔn ThÞ Léc. N¬i thùc hiÖn: Bé m«n D­îc Häc Qu©n Sù. Bé m«n Sinh lý bÖnh. Thêi gian thùc hiÖn: 7 – 8/2005. ®Æt vÊn ®Ò Acid salicylic lµ mét trong nh÷ng ho¹t chÊt ®­îc ng­êi ta t×m ra tõ rÊt sím. Acid salicylic g©y kÝch øng m¹nh niªm m¹c ®­êng tiªu ho¸ vµ c¸c m«. Trong chuyªn khoa báng, ng­êi ta sö dông chÕ phÈm thuèc mì acid salicylic 40% ®Ó lµm bong líp da ho¹i tö kh«. Tuy nhiªn, bÖnh nh©n sö dông thuèc mì nµy cã thÓ bÞ ngé ®éc. V× thÕ, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “ Nghiªn cøu sù hÊp thu acid salicylic trªn thá ®­îc g©y báng thùc nghiÖm cã sö dông thuèc mì acid salicylic 40%”. nh»m môc tiªu: 1. Nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng acid salicylic trong huyÕt thanh thá. 2. Nghiªn cøu sù hÊp thu acid salicylic trªn thá ®­îc g©y báng thùc nghiÖm. Ch­¬ng 1. Tæng quan tµi liÖu 1.1. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn sù hÊp thu thuèc mì. a) YÕu tè sinh lý. - Lo¹i da: da kh« nghÌo mì vµ n­íc; da tr¬n, nhên. - Løa tuæi: kh¸c nhau vÒ bÒ dÇy líp sõng, diÖn tÝch da. - T×nh tr¹ng da: nguyªn vÑn hoÆc tæn th­¬ng. - NhiÖt ®é bÒ mÆt da. - Møc ®é hydrat ho¸ líp sõng. b) C¸c yÕu tè c«ng thøc, kü thuËt. - D­îc chÊt: ®é tan, hÖ sè ph©n bè, hÖ sè khuyÕch t¸n, møc ®é ion ho¸, nång ®é d­îc chÊt… - T¸ d­îc: t¸ d­îc ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh hydrat ho¸ líp sõng, nhiÖt ®é bÒ mÆt da, ®é b¸m dÝnh thuèc trªn da… - ChÊt lµm t¨ng hÊp thu: chÊt diÖn ho¹t, alkyl methyl sulfoxid... - Kü thuËt bµo chÕ. 1.2/ Acid salicylic. - C«ng thøc ph©n tö: C7H6O3. - C«ng thøc cÊu t¹o:  H×nh 1: C«ng thøc cÊu t¹o cña acid salicylic. Tªn khoa häc: acid 2 - hydroxy benzoic. TLPT: 138,12. COOH OH 1.3/ Thuèc mì acid salicylic. a) ChØ ®Þnh: Acid salicylic dïng t¹i chç d­íi d¹ng ®¬n chÊt hoÆc phèi hîp víi thuèc kh¸c ®Ó ®iÒu trÞ triÖu chøng c¸c tr­êng hîp sau: + C¸c tr­êng hîp bÖnh da trãc vÈy. + Lo¹i bá c¸c môn c¬m. + Chøng t¨ng sõng khu tró ë gan bµn tay hoÆc bµn ch©n. + Lo¹i bá da ho¹i tö trong chuyªn khoa báng. b) T¸c dông kh«ng mong muèn. Ló lÉn, chãng mÆt, ®au ®Çu, thë nhanh, ï tai, gi·n m¹ch, to¸t må h«i. 1.4/ Ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng. a) Ph­¬ng ph¸p trung hoµ acid – base. b) Ph­¬ng ph¸p s¾c ký láng hiÖu n¨ng cao (HPLC). c) Ph­¬ng ph¸p quang phæ hÊp thô tö ngo¹i-kh¶ kiÕn. - Nguyªn t¾c: Dùa trªn c¬ së ®Þnh luËt Lambert – Beer: A=D=E= k.C.l ë kho¶ng nång ®é nhÊt ®Þnh, mËt ®é quang tuyÕn tÝnh bËc 1 víi nång ®é acid salicylic. PhÇn 2. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1/ §èi t­îng nghiªn cøu. - HuyÕt thanh thá. - Thá tr­ëng thµnh khoÎ m¹nh. 2.2/ Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu. 50 mg A.S chuÈn B®m 100 ml dd 500 mcg/ml B®m 50 ml dd 20 mcg/ml Ghi phæ ë 230-330 nm X¸c ®Þnh cùc ®¹i hÊp thô 2.2.1/ Kh¶o s¸t cùc ®¹i hÊp thô cña acid salicylic trong CHCl3. Hoµ tan / CHCl3 LÊy cx 2ml + CHCl3 v® 2.2.2/ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña acid salicylic trong CHCl3. 50 mg A.S chuÈn B®m 100 ml dd 500 mcg/ml B®m 50 ml ®­îc c¸c dd 10, 20, 30, 40 mcg/ml §o mËt ®é quang Hoµ tan/CHCl3 LÊy cx 1, 2, 3, 4 ml + CHCl3 v® X©y dùng ®­êng chuÈn dd A.S 1000mcg/ml trong n­íc 0,3 ml dd A.S 1000mcg/ml 9,7 ml dd ®Öm cã pH = 2..6 10 ml CHCl3 §o mËt ®é quang DÞch trong DÞch chiÕt Cho vµo b×nh nãn + CHCl3 v® L¾c 20’ Na2SO4 khan 2.2.3/ Nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña pH ®Õn hÖ sè ph©n bè vµ hiÖu suÊt chiÕt cña acid salicylic gi÷a hai pha CHCl3 / H2O. Pha c¸c dd ®Öm cã pH = 2..6 X¸c ®Þnh K vµ H HuyÕt thanh thá dd A.S 1500mcg/ml trong n­íc dd A.S c¸c nång ®é: 30, 45, 60, 75 mcg/ml. 1 ml dd c¸c nång ®é trªn HCl 1N (pH=2) 5 ml CHCl3 DÞch chiÕt DÞch trong X©y dùng ®­êng chuÈn §o mËt ®é quang 2.2.4/ X©y dùng ®­êng chuÈn ®Þnh l­îng acid salicylic trong huyÕt thanh thá b»ng ph­¬ng ph¸p QPHTTNKK. Cho vµo b×nh nãn L¾c 20’ Na2SO4 khan Hoµ tan 2.2.5/ Nghiªn cøu sù hÊp thu ho¹t chÊt tõ thuèc mì acid salicylic 40% trªn thá ®­îc g©y báng thùc nghiÖm. G©y báng thùc nghiÖm cho 5 thá B«i thuèc mì A.S 40% LÊy m¸u t¹i c¸c thêi ®iÓm nghiªn cøu Xö lý mÉu m¸u §o mËt ®é quang VÏ ®å thÞ PhÇn 3. KÕt qu¶ vµ bµn luËn 3.1/ Kh¶o s¸t cùc ®¹i hÊp thô cña acid salicylic trong CHCl3. H×nh 1: Phæ cña acid salicylic trong CHCl3. Ph­¬ng tr×nh biÓu diÔn sù t­¬ng quan gi÷a E vµ C nh­ sau: E = 0,02786.C + 0,00030. 3.2/ X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña acid salicylic trong CHCl3. B¶ng 1: Gi¸ trÞ thùc nghiÖm cña acid salicylic trong CHCl3 (n=5): H×nh 2: §å thÞ biÓu diÔn sù t­¬ng quan gi÷a nång ®é acid salicylic trong CHCl3 vµ mËt ®é quang t¹i b­íc sãng 308 nm. E = 0,02786.C + 0,00030 3.3/ Nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña pH ®Õn hÖ sè ph©n bè vµ hiÖu suÊt chiÕt cña acid salicylic gi÷a hai pha CHCl3 / H2O. B¶ng 2: pH ¶nh h­ëng ®Õn K vµ H (n=5): H×nh 3: ¶nh h­ëng cña pH ®Õn hÖ sè ph©n bè cña acid salicylic gi÷a hai pha CHCl3 /H2O. H×nh 4: ¶nh h­ëng cña pH ®Õn hiÖu suÊt chiÕt acid salicylic gi÷a hai pha CHCl3 /H2O. 3.4/ X©y dùng ®­êng chuÈn ®Þnh l­îng acid salicylic trong huyÕt thanh thá b»ng ph­¬ng ph¸p QPHTTNKK. B¶ng 3:T­¬ng quan gi÷a nång ®é acid salicylic vµ mËt ®é quang (n=5): Ph­¬ng tr×nh biÓu thÞ mèi t­¬ng quan tuyÕn tÝnh gi÷a E vµ C nh­ sau: E = 0,0051.C + 0,0019 E = 0,0051.C + 0,0019 H×nh 5: §å thÞ biÓu diÔn sù t­¬ng quan gi÷a nång ®é acid salicylic trong huyÕt thanh thá vµ mËt ®é quang. C(mcg/ml) E 3.5/ Nghiªn cøu sù hÊp thu ho¹t chÊt tõ thuèc mì acid salicylic 40% trªn thá ®­îc g©y báng thùc nghiÖm. B¶ng 4: Nång ®é acid salicylic trong m¸u thá t¹i c¸c thêi ®iÓm nghiªn cøu (n=5): H×nh 6: Sù biÕn ®æi nång ®é acid salicylic trong m¸u thá theo thêi gian. : ®é lÖch chuÈn PhÇn 4. KÕt luËn 1. Nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng acid salicylic ®­îc kÕt qu¶ sau: - Trong kho¶ng b­íc sãng 230 – 330 nm, cã hai ®Ønh cùc ®¹i hÊp thô ë 239,6 vµ 308,3 nm. Chän b­íc sãng 308 nm ®Ó kh¶o s¸t nghiªn cøu. - Gi¸ trÞ = 279. - ë pH = 2, K vµ H cña acid salicylic gi÷a hai pha CHCl3 / H2O lµ cao nhÊt. - Ph­¬ng tr×nh ®­êng chuÈn biÓu thÞ t­¬ng quan gi÷a E vµ C lµ: E = 0,0051.C + 0,0019. 2. KÕt qu¶ nghiªn cøu sù hÊp thu ho¹t chÊt tõ thuèc mì acid salicylic 40% trªn thá ®­îc g©y báng thùc nghiÖm nh­ sau: - Acid salicylic hÊp thu m¹nh qua da thá ®­îc g©y báng thùc nghiÖm. - Acid salicylic trong m¸u thá ®¹t nång ®é ®Ønh t¹i thêi ®iÓm 12 giê sau khi b«i thuèc. - ë pha th¶i trõ, acid salicylic ®­îc ®µo th¶i nhanh ra khái c¬ thÓ.