LỜI NÓI ĐẦU
Nước ta là một nước phát triển từ nền nông nghiệp lâu đời qua thời gian lịch sử lâu dài đúc kết kinh nghiệm mà phát triển như ngày hôm nay trong nền nông nghiệp thì trồng trọt là một thế mạnh đã từ rất lâu nhưng những năm gần đây thì đang có sự thay đổi dần dần trong cơ cấu nông nghiệp, đó là chăn nuôi đang từng bước phát triển mạnh dần và có thể thay thế trồng trọt trong những năm tới đây. Sở dĩ có điều này vì chăn nuôi nước nhà ngày càng phát triển mạnh về số lượng và chất lượng, nhất là chăn nuôi lợn, nhiều mô hình trang trại chăn nuôi lợn ngoại giống siêu nạc được thành lập, mà thu nhập từ chăn nuôi lợn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nước nhà, từ việc xuất, nhập khẩu thực phẩm nước ngoài.
Bên cạnh đó các nhà nghiên cứu không ngừng tìm ra phương thức chăn nuôi đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất cho người chăn nuôi để đưa ra thị trường những sản phẩm thịt ngon, thịt sạch, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho người tiêu dùng
Là một kỹ sư chăn nuôi tôi sẽ cố gắng đem hết khả năng của mình để cống hiến cho sự nghiệp chăn nuôi, và mong muốn chăn nuôi nước nhà sẽ vững mạnh và ngang hàng với chăn nuôi ở các nước đã phát triển.
PHỤ LỤC
PHẦN I - 2 -
PHỤC VỤ SẢN XUẤT - 2 -
I. Điều kiện tự nhiên - 2 -
1. Vị trí địa lý - 2 -
2. Đất đai. - 2 -
3. Điều kiện thời tiết và khí hậu - 2 -
II. Điều kiện xã hội - 3 -
1. Đội ngũ cán bộ - 3 -
2. Điều kiện xã hội - 3 -
2.1 Nguồn vốn của trại - 3 -
2.2. Thu nhập của trại - 3 -
3. Cơ sở vật chất kỹ thuật - 4 -
III. Tình hình sản xuất chăn nuôi - 4 -
1. Công tác giống - 4 -
2. Thức ăn - 5 -
2.1 Thành phần dinh dưỡng các loại cám trại của CP - 6 -
2.2. Công tác thụ tinh nhân tạo - 8 -
2.3. Chăm sóc và nuôi dưỡng - 8 -
3. Công tác thú y - 12 -
3.1. Tình hình vệ sinh phòng bệnh - 12 -
3.2. Phòng bệnh bằng vacine - 13 -
3.3. Công tác điều trị bệnh - 14 -
3.4. Kết quả điều trị - 14 -
PHẦN II - 21 -
CHUYÊN ĐỀ NGHIÊN CỨU - 22 -
I. Đặt vấn đề - 22 -
1. Mục đích - 23 -
2. Yêu cầu - 23 -
II. Cơ sở khoa học và đề tài - 23 -
1. Sinh lý của lợn chửa gia đoạn kỳ 2 - 23 -
2. Đặc điểm sinh lý lợn con - 24 -
3. Khái quát về bệnh phân trắng lợn con - 25 -
3.1. Đặc điểm - 25 -
3.2. Nguyên nhân gây bệnh - 26 -
3.3. Mầm gây bệnh - 29 -
3.4. Đặc điểm sinh vật học của Ecoli - 30 -
3.5. Đường nhiễm bệnh - 32 -
3.6. Cơ chế sinh bệnh - 32 -
3.7. Triệu chứng lâm sàng và tiến triển của bệnh - 33 -
3.8. Bệnh tích - 33 -
4. Thuốc điều trị - 34 -
III.Tình hình nghiên cứu trong nước và ngoài nước - 35 -
1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài - 36 -
2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam - 37 -
IV. Nội dung, nguyên liệu, phương pháp nghiên cứu, địa điểm thời gian - 38 -
1. Đối tượng nghiên cứu - 38 -
2. Địa điểm - 38 -
3. Thời gian thực tập - 39 -
4. Vật liệu - 39 -
5. Nội dung nghiên cứu - 39 -
6. Phương pháp nghiên cứu - 40 -
6.1. Phương pháp điều tra - 40 -
6.2. Phương pháp thí nghiệm - 40 -
6.3. Phương pháp xác định chỉ tiêu theo dõi - 43 -
V. Kết quả và thảo luận - 44 -
1. Tỷ lệ mắc bệnh phân trắng lợn con trong 3 năm 2005, 2006, 2007. - 45 -
2. Tỷ lệ mắc bệnh phân trắng lợn con ở các lô thí nghiệm và đối chứng - 46 -
3. Tỷ lệ chết, tỷ lệ tái phát ở lô thí nghiệm và lô đối chứng - 47 -
4. Kết quả kiểm tra vi khuẩn hiếu khí trong phân. - 48 -
5. Thời gian bảo hộ của quy trình - 49 -
6. Kết quả theo dõi tăng trọng bình quân (g/con/ngày) của lợn con từ 1-21 ngày tuổi. - 50 -
7. Kết quả thử nghiệm quy trình điều trị bệnh lợn con phân trắng. - 51 -
8. Kết quả điều trị bệnh lợn con phân trắng. - 52 -
9. Kết quả theo dõi thời gian điều trị - 53 -
10. Kết quả theo dõi thời gian khỏi theo ngày. - 55 -
PHẦN IV : KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ - 56 -
I. Kết luận - 56 -
II. Đề nghị - 57 -
Tài liệu tham khảo - 58 -
61 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 5866 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu tình hình chăn nuôi lợn tại trang trại của ông Đỗ Văn Thiết xã Thạch Thán, huyện Quốc Oai, tỉnh Hà Tây, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
p kÞp thêi gia sóc non sÏ bÞ cßi cäc vµ nhiÔm bÖnh.
§Æc ®iÓm bÒ ngoµi cña lîn con nh: L«ng cßn rÊt tha vµ máng diÖn tÝch bÒ mÆt cßn rÊt lín so víi khèi lîng cña nã nªn kh¶ n¨ng chèng chÞu l¹nh bÞ h¹n chÕ. Theo nghiªn cøu cña M.L Cagan vµ Thosmon(1950){31} cho biÕt khi lîn con míi sinh tû lÖ mì díi da lµ 1% so víi träng lîng c¬ thÓ. V× vËy, thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét nãng, l¹nh dÉn ®Õn chng rèi lo¹i tiªu ho¸.
Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng trong c¸c nguyªn nh©n g©y bÖnh ®êng tiªu ho¸ lµ do thiÕu Fe. S¾t tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh t¹o m¸u cña c¬ thÓ. NÕu thiÕu s¾t thÝ sinh ra qu¸ tr×nh thiÕu m¸u, lµm gi¶m søc ®Ò kh¸ng cña c¬ thÓ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh. Nhu cÊu s¾t cña lîn con trong thêi kú ®Çu míi sinh cÇn rÊt lín nhng s¾t trong s÷a mÑ l¹i cung cÊp kh«ng ®ñ. Theo c¸c nhµ nghiªn cøu cho thÊy: Trong c¬ thÓ lîn con s¬ sinh cã kho¶ng 50mg s¾t, lîn con cÇn mçi ngµy kho¶ng 7mg s¾t ®Ó duy tr× sinh trëng. S÷a mÑ mçi ngµy chØ cung cÊp s¾t cho lîn con kho¶ng 1mg/con/ngµy. Kh«ng nh÷ng søa mÑ thiÕu s¾t mµ cßn thiÕu Co, B12 cung cÊp cho lîn con. Do ®ã nÕu kh«ng bæ sung s¾t kÞp thêi th× chØ sau 8- 10 ngµy tuæi lîn sÏ cã hiÖn tîng thiÕu m¸u do thiÕu s¾t, dÔ sinh bÇn huyÕt c¬ thÓ suy yÕu, søc ®Ò kh¸ng gi¶m kh«ng hÊp thu ®îc ®Çy ®ñ chÊt dinh dìng. HËu qu¶ dÉn ®Õn lµ lîn con dÔ m¾c bÖnh Øa ph©n tr¾ng v× vËy bæ sung s¾t cho ®µn lîn con lµ rÊt cÇn thiÕt.
3. Kh¸i qu¸t vÒ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con
3.1. §Æc ®iÓm
BÖnh ph©n tr¾ng lîn con cã ë nhiÒu n¬i d©n ta cßn gäi lµ bÖnh lîn con ®Î cøt cß, bÖnh ph¸t triÓn ë giai ®o¹n lîn con theo mÑ ®Æc biÖt lµ giai ®o¹n tõ 3-21 ngµy thêng bÞ m¾c nhiÒu nhÊt. So víi nh÷ng con lîn trªn 22 ngµy tuæi th× løa tuæi tríc ®ã bÞ m¾c nÆng h¬n, khi con vËt bÞ bÖnh c¬ thÓ cßi cäc vµ tû lÖ chÕt cao. Nh vËy, lîn con m¾c bÖnh mµ cã ngµy tuæi cao th× bÖnh cµng nhÑ h¬n vµ còng Ýt bÞ thiÖt h¹i h¬n.
ë nh÷ng c¬ së ch¨n nu«i lîn mµ chÕ ®é dinh dìng kÐm hoÆc kh«ng hîp lý còng nh ®iÒu kiÖn vÖ sinh phßng bÖnh cßn thiÕu sãt, bÖnh hÇu nh x¶y ra quanh n¨m kh«ng ph©n biÖt mïa vô râ rÖt. Tuy nhiªn, bÖnh thêng hay x¶y ra khi thêi tiÕt l¹nh, nãng Èm, thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét, ®é Èm cao.
Khi lîn m¾c bÖnh ph©n cã mµu tr¾ng láng cã khi cã mµu vµng x¸m, vµng hoa cóc hay x¸m tro, cã lÉn c¶ bät khÝ. BiÓu hiÖn cña bÖnh lµ gÇy sót nhanh, l«ng xï, ®Ýt bÕt ph©n, n»m tóm tôm mét gãc chuång, lîn bá ¨n hoÆc ¨n Ýt, bá bó, n«n.
Lîn thêng m¾c bÖnh khi løa tuæi cßn non, søc ®Ò kh¸ng yÕu do ®ã bÖnh thêng g©y tö vong cao.
3.2. Nguyªn nh©n g©y bÖnh
Ph©n tÝch vÒ nguyªn nh©n g©y bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng, c¬ chÕ ph¸t sinh bÖnh, t×m hiÓu ph¬ng ph¸p nghiªn cøu phßng trõ h÷u hiÖu th× t¸c gi¶ ®· nghiªn cøu tríc ®ã thèng nhÊt bÖnh g©y ra bëi mét nh©n tè vµ hai nguyªn nh©n sau ®©y:
3.2.1. Nh©n tè bÈm sinh
Tríc tiªn ta cÇn hiÓu r»ng nãi tíi nh©n tè g©y bÖnh tøc lµ chØ nh÷ng ®iÒu kiÖn vèn cã, hoÆc ngÉu nhiªn t¸c ®éng vµo c¬ thÓ ®éng vËt ë tr¹ng th¸i bÊt lîi cho chóng khi gÆp sù t¸c ®éng cña nguyªn nh©n g©y bÖnh nµo ®ã th× rÊt dÔ dµng sinh bÖnh.
Nh vËy nh©n tè bÈm sinh ë ®©y chÝnh lµ søc chèng ®ì kÐm víi ®iÒu kiÖn bªn ngoµi cã h¹i trùc tiÕp ¶nh hëng tíi c¬ thÓ cña lîn con s¬ sinh, søc sèng thÊp. Nh©n tè bÈm sinh nµy lµ kÕt qu¶ cña sù nu«i dìng, ch¨m sãc lîn n¸i khi cã chöa kh«ng thÝch hîp víi ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn theo giai ®o¹n cña bµo thai khiÕn cho thai ph¸t triÓn kh«ng b×nh thêng, lîn míi sinh ra nhá, yÕu. §ã chÝnh lµ c¬ së bÈm sinh khiÕn lîn con rÊt dÔ m¾c bÖnh vÒ ®êng h« hÊp vµ ®êng ruét, ®©y lµ nh÷ng bÖnh hay cã ë nh÷ng gia sóc non.
3.2.2. Nguyªn nh©n tiÒn ph¸t
BÖnh chñ yÕu do chÕ ®é nu«i dìng lîn con kh«ng thÝch hîp cïng víi c¸c yÕu tè thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi ®Ó kÕt hîps g©y bÖnh.
Nh vËy nguyªn nh©n g©y bÖnh nµy do mét hoÆc nhiÒu trong c¸c yÕu tè sau ®©y t¸c ®éng riªng rÏ hay cïng mét lóc vµo c¬ thÓ lîn con.
3.2.2.1. Do s÷a mÑ kh«ng thÝch hîp
S÷a mÑ lµ nguån cung cÊp chÊt dinh dìng cho lîn con chñ yÕu, t×nh tr¹ng søc khoÎ cña lîn mÑ vµ chÕ ®é nu«i dìng lîn mÑ lµ nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng trùc tiÕp tíi chÊt lîng cña s÷a mÑ. S÷a mÑ xÊu hoÆc kh«ng thÝch hîp dÔ lµm cho lîn con dÔ bÞ rèi lo¹n tiªu ho¸ tõ ®ã ph¸t sinh ra bÖnh ph©n tr¾ng ë lîn con. Lîn n¸i sau khi ®Î bÞ s¸t nhau hay ®ang nu«i con bÞ viªm vó hoÆc m¾c mét bÖnh nµo kh¸c ®Òu lµm chÊt vµ lîng s÷a mÑ gi¶m, ®Õn khi lîn con bó s÷a ®ã dÔ bÞ m¾c bÖnh.
Cã rÊt nhiÒu n«ng trêng vµ trang tr¹i ch¨n nu«i lîn ®· nhËn ®Þnh r»ng thøc ¨n cña lîn mÑ qu¸ chua hoÆc thøc ¨n thay ®æi ®ét ngét còng lµ nguyªn nh©n lµm cho lîn con sinh bÖnh ph©n tr¾ng, mét sè n¬i l¹i nhËn thÊy cho lîn mÑ ¨n qu¸ nhiÒu thøc ¨n chua ¨n khoai cñ b»ng níc g¹o chua, b· rîu, lîn con còng dÔ bÞ m¾c bÖnh Øa ph©n tr¾ng.
MÆt kh¸c trong khÈu phÇn thøc ¨n cña lîn mÑ thiÕu ®¹m, thiÕu c¸c chÊt kho¸ng nh v«i, l©n,thiÕu c¸c chÊt kho¸ng vi lîng: s¾t, ®ång vµ sinh tè… khiÕn cho lîn mÑ v× thiÕu dinh dìng mµ lîng s÷a Ýt vµ s÷a xÊu ®i lµm søc khoÎ cña lîn con còng bÞ ¶nh hëng tõ ®ã lîn con dÔ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng.
3.2.2.2. Do ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu kh«ng thuËn lîi
Lîn con sau khi míi ®îc ®Î ra kh«ng cßn cã ®îc mét hoµn c¶nh sèng æn ®Þnh n÷a mµ ®· chÞu ¶nh hëng trùc tiÕp cña ®iÒu kiÖn sèng lu«n lu«n biÕn ®æi tõ bªn ngoµi nh: nãng, l¹nh, ma, n¾ng, hanh, Èm…
Kinh nghiÖm thùc tÕ chøng minh r»ng thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét cô thÓ lµ yÕu tè nãng l¹nh, kh« Èm kh«ng æn ®Þnh hoÆc kh«ng thÝch hîp víi yªu cÇu sinh lý cña lîn con ®Òu lµ nguyªn nh©n quan trong g©y ra bÖnh lîn con ph©n tr¾ng mçi khi thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét trêi ®ang n¾ng ®ét nhiªn chuyÓn sang ma, l¹nh th× lîn con do c¸c ph¶n øng thÝch nghi cã tÝnh b¶o vÖ cßn kÐm nªn lîn dÔ bÞ c¶m l¹nh tõ ®ã sinh rèi lo¹n tiªu ho¸ mµ thµnh bÖnh ph©n tr¾ng lîn con.
Trong yÕu tè vÒ thêi tiÕt th× nhiÖt ®é vµ Èm ®é chiÕm mét vÞ trÝ quan träng h¬n hÕt, Èm ®é thÝch hîp cho lîn con vµo kho¶ng 75-85% khi Èm ®é lín h¬n 85% th× tû lÖ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng lîn con bao giê còng nhiÒu h¬n c¸c th¸ng hanh kh« Ýt ma.
3.2.2.3. Do chÕ ®é nu«i dìng lîn con kh«ng thÝch hîp
Nh÷ng ngêi ch¨n nu«i lîn n¸i sinh s¶n ë c¸c c¬ së ch¨n nu«i tËp trung ®Òu nhËn thÊy: NÕu lîn con theo mÑ mµ kh«ng ®îc nu«i dìng tèt cã chÕ ®é ¨n uèng kh«ng thÝch hîp th× chóng r¸t hay m¾c bÖnh ph©n tr¾ng.
Muèn biÕt chÕ ®é nu«i dìng cña lîn con cã thÝch hîp hay kh«ng th× cÇn ph¶i xÐt hai mÆt chñ yÕu: lîn con cã ®îc tËp cho ¨n sím hay kh«ng vµ thøc ¨n bæ sung cña lîn con cã ®ñ thµnh phÇn dinh dìng (®¹m, kho¸ng, sinh tè) theo yªu cÇu ph¸t triÓn cña lîn con hay kh«ng.
3.2.2.4. Do lîn con kh«ng ®îc uèng níc ®Çy ®ñ
S÷a lîn cã hµm lîng mì kh¸ cao cø trong 100 ph©n khèi s÷a lîn th× cã tíi 6-7g chÊt mì, trong khi ®ã s÷a bß chØ cã 3g chÊt mì. Ngoµi ra th× c¸c thµnh phÇn dinh dìng kh¸c nh ®¹m, chÊt ®êng, chÊt kho¸ng… ë s÷a lîn còng ®Òu cao so víi s÷a bß do ®ã s÷a lîn ®Æc h¬n s÷a bß.
Do s÷a lîn ®Æc nhÊt lµ chÊt mì cã nhiÒu nªn lîn con bó hay bÞ kh¸t níc, nh vËy nÕu trong chuång cña lîn con kh«ng thêng xuyªn cã ®ñ níc s¹ch cho chóng uèng tù do th× chóng sÏ ph¶i uèng níc ®äng trong chuång nu«i tõ ®ã lîn con dÔ bÞ m¾c bÖnh v× bÞ nhiÔm trïng ®êng ruét.
3.2.2.5. Do lîn con thiÕu vËn ®éng
C¬ chÕ vËn ®éng ch¨n th¶ ®Òu ®Æn vµ hîp lý sÏ lµm t¨ng cêng qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt cña c¬ thÓ ®éng vËt nãi chung. §èi víi lîn con nã lµm t¨ng søc sèng vµ søc chèng ®ì bÖnh tËt vµ bé m¸y tiªu ho¸ còng ho¹t ®éng tèt h¬n. MÆt kh¸c ho¹t ®éng ngoµi trêi nhê cã t¸c dông cña c¸c tia s¸ng tù nhiªn cña mÆt trêi, sù tæng hîp sinh tè D tiÕn hµnh thuËn lîi, x¬ng cèt cña lîn con ph¸t triÓn tèt tõ ®ã lµm cho sù ph¸t triÓn chung cña cã thÓ còng tèt.
Trong thùc tiÔn nhiÒu n¬i ®· chøng minh lµ sù vËn ®éng vµ ch¨n th¶ cã t¸c dông rÊt lîn trong viÖc ng¨n ch¨n bÖnh ph©n tr¾ng lîn con ph¸t sinh. ë nhiÒu n¬i ®· thÊy cã nh÷ng ®µn lîn con ®ang bÞ ®i Øa ph©n tr¾ng chØ cÇn ®em th¶ ra ngoµi cho vËn ®éng th× bÖnh còng ®· gi¶m ®i râ rÖt cßn nÕu võa cho ch¨n th¶, võa dïng thuèc ch÷a bÖnh th× thu ®îc kÕt qu¶ rÊt tèt vµ nhanh h¬n h¼n so víi chØ nhèt lîn trong chuång råi ®¬n thuÇn ch¹y ch÷a.
3.2.2.6. Nguyªn nh©n kÕ ph¸t do vi trïng g©y nªn
ë níc ta phßng vi trïng bäc thuéc ban nghiªn cøu thó y viÖn khoa häc n«ng nghiÖp. Vµo ®Çu n¨m 1963 ®· nghiªn cøu t×m nguyªn nh©n g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con vÒ mÆt vi trïng häc, kÕt qu¶ ®· ph¸t hiÖn thÊy cã lo¹i trùc trïng ruét giµ (Tªn khoa häc gäi lµ E.coli) thuéc c¸c chñng g©y bÖnh ë trong ph©n cña lîn con díi 2 th¸ng tuæi. ThÝ nghiÖm còng ®· cho thÊy r»ng sè lÇn b¾t ®îc lo¹i vi trïng nµy ë ph©n lîn bÖnh nhiÒu h¬n so víi ph©n lîn khoÎ.
Sau khi t×m ®îc chñng vi trïng g©y bÖnh trªn. Phßng vi trïng häc ®· ®em cho lîn con khoÎ ®ang bó mÑ uèng ®Òu thö ngay bÖnh nh©n t¹o nh»m x¸c ®Þnh vai trß g©y bÖnh ph©n tr¾ng cña chóng ®èi víi lîn con. Song kÕt qu¶ ®· kh«ng g©y ®îc bÖnh ®ã víi lîn con v× tÊt c¶ lîn con thÝ nghiÖm vµ ®èi chøng ®Òu khoÎ b×nh thêng.
Tãm l¹i nh÷ng ®iÓm ph©n tÝch trªn vÒ nguyªn nh©n g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con cho thÊy: §©y lµ mét bÖnh ph¸t sinh ra nhiÒu yÕu tè cña hoµn c¶nh sèng kh«ng thuËn lîi cho sù sèng b×nh thêng cña mét c¬ thÓ non vèn s½n cã nh÷ng thiÕu sãt vÒ mÆt gi¶ phÉu sinh lý.
Cã nhËn râ ®îc vai trß vµ tÝnh chÊt cña mét nh©n tè vµ hai nguyªn nh©n g©y bÖnh nh vËy th× chóng ta míi cã c¬ së khoa häc ch¾c ch¾n ®Ó thùc hiÖn cã kÕt qu¶ nh÷ng biÖn ph¸p phßng ch÷a bÖnh nh»m ph¸t triÓn tèt ®µn lîn gièng cña chóng ta.
3.3. MÇm g©y bÖnh
BÖnh ph©n tr¾ng lîn con do vi trïng Escherichia coli thuéc hä Enterapacteriaceae nhãm Eschericheae lo¹i Escherichia. Trong c¸c vi khuÈn ®êng ruét lo¹i Escherichia lµ lo¹i phæ biÕn nhÊt lo¹i nµy xuÊt hiÖn vµ sinh sèng trong bé m¸y tiªu ho¸ cña lîn con chØ vµi giê sau khi ®îc sinh ra vµ tån t¹i cho ®Õn khi lîn chÕt. Ecoli tån t¹i b×nh thêng trong c¬ thÓ lîn con vµ khi c¸c ®iÒu kiÖn nu«i dìng, vÖ sinh thó y kÐm, søc chèng ®ì cña lîn con kÐm th× Ecoli trë lªn cùc ®éc vµ cã kh¶ n¨ng g©y bÖnh cao.
Vi trïng Escherichia coli nhuém mµu Gram (-) kh«ng h×nh thµnh nha bµo, phÇn lín di ®éng thêng t¹o thµnh Indol, cho kÕt qu¶ d¬ng tÝnh víi ph¶n øng Methyinron kh«ng mäc trªn m«i trêng Sytrat, kh«ng huû Ure, kh«ng lµm gi÷a Galetin.
3.4. §Æc ®iÓm sinh vËt häc cña vi khuÈn E.coli
3.4.1. §Æc tÝnh
Trùc khuÈn Ecoli biÓu hiÖn c¸c ®Æc tÝnh sinh vËt häc râ rÖt, mét quy luËt thêng thÊy ®ã lµ trùc khuÈn ®êng ruét lªn men Lactoza t¹o axit vµ sinh h¬i. §ã lµ ®Æc tÝnh chñ yÕu cña vi khuÈn ®êng ruét víi c¸c lo¹i vi trïng kh¸c nhau hä Elterobacteriaceae .
Trùc khuÈn ®êng ruét Ecoli cã kh¶ n¨ng lªn men c¸c lo¹i ®êng cã nhiÒu ph©n tö rîu nh: Glucoza Mannit Duxit, Saccaroza, Arabinosa. PhÇn lín chóng t¹o thµnh Indol lµm s÷a cã mµu quú tÝm.
Kh¸ng nguyªn O: lµ lo¹i kh¸ng nguyªn th©n chÞu nhiÖt ë 1000c trong vßng 2 giê 30 phót vÉn gi÷ ®îc ®Æc tÝnh kh¸ng nguyªn, gi÷ ®îc kh¶ n¨ng ngng kÕt vµ kÕt hîp.
Kh¸ng nguyªn K: lµ lo¹i kh¸ng nguyªn bÒ mÆt chóng bao gåm 3 lo¹i: L,A&B kh¸ng nguyªn L kh«ng chÞu ®îc nhiÖt díi t¸c dông 1000c trong vßng 1 giê th× kh¸ng nguyªn sÏ mÊt kh¶ n¨ng ngng kÕt.
Kh¸ng nguyªn B: lµ kh¸ng nguyªn kh«ng chÞu ®îc nhiÖt díi t¸c dông 1000c trong vßng 1 giê th× kh¸ng nguyªn sÏ bÞ ph¸ huû.
Kh¸ng nguyªn A: lµ lo¹i kh¸ng nguyªn vá chÞu nhiÖt kh«ng bÞ ph¸ huû khi bÞ ®un s«i 100 0c trong vßng 2 giê 30 phót.
Kh¸ng nguyªn H: lo¹i nµy kh«ng cã tÝnh chÞu nhiÖt tuy nhiªn ®un s«i 2 h 30 phót th× tÝnh kh¸ng nguyªn, kh¶ n¨ng ngng kÕt, kÕt hîp cña kh¸ng nguyªn ®Òu bÞ ph¸ huû.
3.4.2. §éc tè
Vi trïng Ecoli t¹o ra 2 lo¹i ®éc tè lµ néi ®éc tè vµ ngo¹i ®éc tè.
Ngo¹i ®éc tè: lµ mét chÊt kh«ng chÞu ®îc nhiÖt ®é, dÔ bÞ ph¸ huû ë nhiÖt ®é 560c trong vßng 10-30 phót, díi t¸c dông cña Formol vµ nhiÖt. Ngo¹i ®éc tè cã ¶nh hëng ®Õn thÇn kinh vµ g©y ho¹i tö.
Néi ®éc tè: lµ yÕu tè g©y bÖnh chñ yÕu cña trùc khuÈn ®êng ruét Ecoli. Chóng cã trong tÕ bµo vi trïng vµ g¾n vµo trong tÕ bµo rÊt chÆt , néi ®éc tè cã thÓ chiÕt xuÊt b»ng nhiÒu ph¬ng ph¸p.
Nã ph¸ vì tÕ bµo b»ng c¬ häc, chiÕt xuÊt b»ng Axit trÞ Choaxetic fonei díi t¸c dông cña Ezyme.
3.4.3. Søc kh¸ng cña mÇm bÖnh
Trùc khuÈn ®êng ruét kh«ng chÞu ®îc nhiÖt ®é cao, ë nhiÖt ®é 600C vi trïng E.coli chÕt trong vßng 15 phót vµ chÕt ngay ë nhiÖt ®é 1000C. Trong ®Êt vµ níc E.coli cã thÓ sèng ®îc vµi th¸ng, c¸c chÊt tiªu ®éc b×nh thêng nh Phenol, Formol, sót, v«i ë nång ®é b×nh thêng lµ E.coli chÕt nhanh, chóng cã nh¹y c¶m nhanh víi nhiÒu lo¹i kh¸ng sinh.
3.4.5. §iÒu kiÖn g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con
BÖnh ph©n tr¾ng lîn con ph¸t triÓn nhiÒu ë Èm ®é cao, ma nhiÒu. BÖnh x¶y ra ë §ång B»ng nhiÒu h¬n so víi ë MiÒn Nói. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ nguyªn nh©n g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con cho thÊy bÖnh ph©n tr¾ng lîn con kh«ng ph¶i lµ bÖnh truyÒn nhiÔm, l©y lan mÆc dï bÖnh ph¸t triÓn å ¹t réng r·i ë c¸c c¬ së ch¨n nu«i.
Do thµnh phÇn s÷a mÑ cã nhiÒu chÊt kh«, mì khã tiªu. Tõ ®ã E.coli t¸c ®éng ph©n huû s÷a thµnh axit g©y viªm d¹ d©y, ruét. Lîng s÷a mÑ t¨ng dÇn tõ khi 15 ngµy tuæi cµ cao nhÊt lµ ngµy thø 21. Sau ®ã gi¶m ®i mét c¸ch ®ét ngét tõ ngµy 22 trë ®i. Trong khi ®ã nhu cÇu vÒ lîng s÷a cña lîn con ngµy cµng t¨ng, khi lîn con thiÕu s÷a th× chóng thêng t×m ¨n nªn tû lÖ m¾c bÖnh vÒ tiªu ho¸ cao. Do lîng s¾t cña lîn tõ bµo thai cha ®ñ nhu cÇu, thiÕu vitaminB12 nªn sinh bÇm huyÕt lµm c¬ thÓ suy yÕu, kh«ng hÊp thu ®îc ®Çy ®ñ chÊt dinh dìng nªn g©y ra Øa ch¶y.
Trong qu¸ tr×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña lîn tõ sau khi míi ®îc dinh ra th× thêi tiÕt khÝ hËu chuång nu«i, chÕ ®é nu«i dìng, vÖ sinh chuång tr¹i ®Òu ¶nh hëng ®Õn tû lÖ nhiÔm bÖnh.
3.5. §êng nhiÔm bÖnh
§êng nhiÔm bÖnh chñ yÕu lµ do thøc ¨n, níc uèng. Khi vi trïng E.coli x©m nhËp vµo trong c¬ thÓ lîn con th× nã ph¸t triÓn nhanh trong ®êng ruét. Chóng tù huû ho¹i vµ gi¶i phãng ra c¸c ®éc tè, c¸c ®éc tè nµy x©m nhËp vµo dßng Lympho do ®ã m¸y bÞ nhiÔm ®éc vµ con vËt cã thÓ chÕt.
Tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn sau khi ®Î th× lîn con cã hÖ vi sinh vËt ®êng ruét rÊt ®a d¹ng tû lÖ sè lîng vi trïng kh¸c nhau ë c¸c ®o¹n ruét kh¸c nhau vÝ dô nh vi trïng E.coli chñ yÕu ë ruét giµ.
3.6. C¬ chÕ sinh bÖnh
§èi víi lîn con khoÎ m¹nh th× ci trïng E.coli vµ c¸c vi trïng kh¸c chØ c tró ë ruét giµ vµ phÇn cuèi cña ruét non, phÇn ®©u vµ phÇn cuèi hÇu nh kh«ng cã vi trïng. Qu¸ tr×nh sinh bÖnh liªn quan ®Õn nhiÒu ®Æc ®iÓm sinh lý cña c¬ thÓ lîn con. HÖ thèng thÇn kinh cña lîn con ho¹t ®éng víi chøc n¨ng ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn ngoµi ra th× ®é cêng toan cña dÞch vÞ thÊp, thÈm thÊu cña biÓu b× thµnh ruét cao, chøc n¨ng ®iÒu tiÕt cña gan kÐm. §©y lµ c¸c yÕu tè t¹o ®iÒu kiÖn cho sù x©m nhËp cña ®éc tè vµ vi trïng g©y bÖnh.
Do vËy khi gÆp c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh nh vi khuÈn, thêi tiÕt xÊu, chÕ ®é ch¨m sãc kh«ng hîp lý…T¸c ®éng vµo hÖ thèng tiªu ho¸ g©y béi nhiÔm vµ lµm cho lîn con r¬i vµo 3 tr¹ng th¸i rèi lo¹n.
* Rèi lo¹n chøc n¨ng tiªu ho¸ hÊp thu.
* Rèi lo¹n c©n b»ng cña hÖ ci sinh vËt ®êng ruét.
* Rèi lo¹n c©n b»ng níc vµ c¸c chÊt ®iÖn gi¶i.
Lîn con r¬i vµo t×nh tr¹ng nhiÔm ®éc trôy tim m¹ch vµ chÕt.
ViÖc lîn con bó s÷a ®Çu kh«ng kÞp thêi, chÊt lîng s÷a kÐm thiÕu Glubulin miÔn dÞch còng lµ ®iÒu kiÖn ph¸t sinh g©y mÇm bÖnh vµ cã thÓ g©y ra bÖnh.
3.7. TriÖu chøng l©m sµng vµ tiÕn triÓn cña bÖnh
BÖnh ph©n tr¾ng lîn con ®îc biÓu hiÖn ë c¸c thÓ l©m sµng chñ yÕu lµ bÖnh t¶, Øa ch¶y, phï vµ thÓ nhiÔm trïng huyÕt. Lîn con cã thÓ bÞ ngay sau khi ®Î 12 giê vµ cã thÓ chÕt toµn ®µn do nhiÔm trïng huyÕt cÊp tÝnh trong vßng 48 giê.
Lîn con m¾c bÖnh cã triÖu chøng chung nhÊt lµ t¶, Øa ph©n nh v«i nªn ngêi ta gäi lµ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con. Lîn m¾c bÖnh g©y sót c©n nhanh, bó kÐm hoÆc bá bó. Da kh« nh¨n nheo l«ng dùng, niªm m¹cnhît nh¹t, m¾t lim dim, ®øng run rÈy chèng mâm xuèng ®Êt. Khi bÞ bÖnh ®Çu to l«ng xï, bông thãp ñ rò, kÐm ho¹t ®éng, hËu m«n dÝnh bÕt ph©n mµu tr¾ng.
Sù tiÕn triÓn cña bÖnh: Lóc ®Çu lîn ñ rò, bó kÐm hoÆc bá ¨n, l«ng xï da kh« x¸m xÞt. Giai ®o¹n nµy lîn cha cã ph©n tr¾ng mµ chØ cã ph©n t¸o mµu ®en chuyÓn sang sÒn sÖt mµu tr¾ng. Hai ®Õn ba ngµy sau ph©n nhanh chãng chuyÓn sang sÒn sÖt mµu tr¾ng nh v«i hoÆc tr¾ng x¸m. Ph©n ngµy mét láng h¬n, trong ph©n cã nh÷ng h¹t s÷a cha tiªu læn nhæn cµ cã nhiÒu bät khÝ. Cã trêng hîp m¾c bÖnh ®Õn ngµy thø 3 ph©n ®· lo·ng níc, th¸o tung toÐ, vät cÇn c©u. Lóc nµy lîn con mÊt níc nÆng.
Sau giai ®o¹n bÖnh d÷ déi nÕu ®îc ®iÒu trÞ kÞp thêi bÖnh sÏ chuyÓn sang giai ®o¹n lµnh bÖnh. Lóc nµy ph©n chuyÓn tõ mµu tr¾ng hoÆc tr¾ng x¸m ®en, ph©n ®Æc dÇn thµnh khu«n nh ph©n cña lîn khoÎ. Lîn sau khi khái phôc håi rÊt chËm vµ lîn bó b×nh thêng nhng cßi cäc chËm lín.
3.8. BÖnh tÝch
Khi mæ kh¸m bÖnh xóc ta thÊy: x¸c g©y niªm m¹c nhît nh¹t, m¸u lo·ng h¬i ®en, d¹ dµy chøa ®Çy h¬i, cßn s÷a hoÆc thøc ¨n cha tiªu, mµng treo ruét sng mÒm, ®á tÊy sng huyÕt, niªm m¹c ruét, d¹ dµy sng vµ phñ mét líp bùa nhÇy. D¹ dµy vµ ruét ®Òu cã hiÖn tîng r·n në, tói mËt c¨ng vµ dµi do chøa nhiÒu mËt. C¬ tim nh·o chÊt chøa trong ruét láng vµ cã mµu vµng.
4. Thuèc ®iÒu trÞ
Rokovac: Lµ vaccin v« ho¹t nhò dÇu, bµo chÕ díi d¹ng dung dÞch mµu tr¾ng h¬i ®ôc, lµ vaccine cã 3 lo¹i kh¸ng nguyªn: E.coli, Rotavirus vµ gi¶i ®éc tè L.T vaccine ®îc chØ ®Þnh tiªm phßng cho lîn, phßng héi chøng tiªu ch¶y, bÖnh lîn con ph©n tr¾ng giai ®o¹n s¬ sinh vµ theo mÑ, vaccine b¶o qu¶n trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é 2- 80C, tr¸nh ¸nh s¸ng mÆt trêi trùc tiÕp chiÕu vµo.
Amocyllin 15% LA: Cã chøa Amocyllin Trihydrate ®îc bµo chÕ d¹ng nhò ho¸ dÇu, thuèc cã ho¹t phæ réng khuyÕch t¸n nhanh, thêi gian t¸c dông kÐo dµi (72 giê). V× vËy, tiªm cho n¸i tríc sinh 8 giê, thuèc cã t¸c dông phßng viªm tö cung, viªm vó ë lîn mÑ. §èi víi lîn con thuèc cã t¸c dông øc chÕ tiªu diÖt mÇm bÖnh trong ®êng ruét kh«ng cho chóng ph¸t triÓn ®Ó g©y bÖnh cho lîn con.
ChÕ phÈm Orgacids: lµ hçn hîp chÊt h÷u c¬ organic vµ mét axit v« c¬ (axit photphoric) cô thÓ lµ c¸c axit: Formic, Lactic, Phophoric, Tastaric, Citric, Malic, Sorbic, Fumaric, c¸c axit nµy cã kh¶ n¨ng thay thÕ mét phÇn axit HCl tù do cña dÞch vÞ trong ®êng tiªu ho¸, nhê kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c ®iÓm tiÕt nhËn trªn viªn thøc ¨n, ®ång thêi chÕ phÈm cßn lµm g¶m thÊp PH trong d¹ dµy gióp cho c¸c Ezym tiªu ho¸ ho¹t ®éng vµ khi vµo ruét chóng lµm gi¶m PH cña ruét, øc chÕ vi khuÈn cã h¹t ph¸t triÓn, chÕ phÈm nµy cã mµu vµng xanh, mÞn mïi chanh, dÔ trén kh«ng hót Èm, gi÷ ®îc ho¹t tÝnh trong thêi gian dµi.
Coli 200: Lµ thuèc ®Æc trÞ tiªu ch¶y cho gia sóc gia cÇm, trong thµnh phÇn chøa Trimethoprim vµ Colistin liÒu dïng 1g/5kg thÓ träng/1 lÇn uèng.
Bét phÊn heo Sat guasd: víi thµnh phÇn th¶o dîc, tinh dÇu th¶o dîc (quÕ, x¶, h¬ng nhu…) khuÈn l¹c lactobacillus, kho¸ng ®Æc biÖt. Bét cã t¸c dông: hót Èm, gi÷ Èm, khñ mïi h«i… nhng t¸c dông chÝnh ®èi víi lîn s¬ sinh, lîn míi sinh ®îc l¨n bét sÏ gióp chóng mau kh« m×nh, t¹o cho lîn c¶m gi¸c tho¶i m¸i, thu nhËn ®îc lîng s÷a ®Çu nhiÒu h¬n vµ sím h¬n, thµnh phÇn ®îc lîng s÷a ®Çu nhiÒu h¬n vµ sím h¬n, thµnh phÇn tinh dÇu cña th¶o dîc cã t¸c dông gi÷ Êm cho lîn. Tõ ®ã gãp phÇn phßng tiªu ch¶y cho lîn ë giai ®o¹n ®Çu.
Allzym: Lµ d¹ng men vi sinh vËt d¹ng bét kh«, mµu tr¾ng, cã mïi th¬m, chøa hçn hîp c¸c vi khuÈn cã lîi: lactobacillus Acidophilus, L.Sporogenes, L.Kertir, Amylase, Protease. C¸c vi khuÈn nµy cã kh¶ n¨ng tån t¹i l©u trong ®êng ruét, kh«ng bÞ ph¸ huû bëi c¸c yÕu tè nh kh¸ng sinh, muèi, mËt,c¸c dÞch tiªu ho¸ kh¸c trong hÖ tiªu ho¸, khi phèi trén lo¹i men nµy chóng lµ nhãm vi khuÈn cã lîi cho ®êng tiªu ho¸ ®Ó ng¨n ngõa tiªu ch¶y, t¨ng cêng hÖ miÔn dÞch th«ng qua c¸c c¬ chÕ sau:
- C©n b»ng hÖ vi sinh vËt ®êng ruét do chóng b¸m dÝnh vµo niªm m¹c ruét, ph¸t triÓn vµ tån t¹i l©u dµi ë ®êng ruét, ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh víi nhãm vi khuÈn g©y bÖnh (cã h¹i) vÒ sè lîng, kh¶ n¨ng tiÕt axit, c¸c chÊt H2O2, lµm gi¶m PH, øc chÕ vµ ph¸ huû ®éc tè ruét, tiÕt ra c¸c peptit cã tÝnh kh¸ng sinh (bactriocin) vµ lµm øc chÕ c¸c vi khuÈn cã h¹i kh¸c kh«ng ph¸t triÓn ®îc.
- T¨ng kh¶ n¨ng hÊp thô Lactoza vµ s÷a do Enzim lactoza.
- V× tån t¹i l©u trong ®êng ruét nªn cã t¸c dông nh kh¸ng nguyªn kÝch thÝch c¬ thÓ thêng xuyªn.
- øc chÕ ho¹t tÝnh lªn men thèi cña c¸c vi khuÈn sèng trong ph©n, lµm gi¶m viÖc t¹o thµnh c¸c s¶n phÈm lªn men cña c¸c men Gluco aldza, Nitroreductaza, Azoreductaza.
- §iÒu hoµ nh ®êng ruét vµ hÖ vi sinh vËt ®êng ruét.
III.T×nh h×nh nghiªn cøu trong níc vµ ngoµi níc
BÖnh lîn con ph©n tr¾ng ®· g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ vµ ®· ®îc rÊt nhiÒu nhµ khoa häc trong níc vµ trªn thÕ giíi quan t©m, nghiªn cøu.
1. T×nh h×nh nghiªn cøu ë níc ngoµi
BÖnh lîn con ph©n tr¾ng ®· x¶y ra tõ l©u vµ xuÊt hiÖn kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. Mét sè t¸c gi¶ ®· nghiªn cøu vµ c«ng bè kÕt qu¶ bÖnh xuÊt hiÖn ë mäi ph¬ng thøc ch¨n nu«i truyÒn thèng hay ch¨n nu«i c«ng nghiÖp thËm chÝ c¶ trong ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i s¹ch còng kh«ng lo¹i trõ ®îc bÖnh.
- Theo A.G.Bactin cho r»ng nguyªn nh©n chñ yÕu do vÖ sinh chuång tr¹i kÐm, ch¨m sãc qu¶n lý kÐm, thøc ¨n chñ yÕu thiÕu chÊt dinh dìng.
- R.Asion cho lµ do ph¬ng ph¸p ch¨n nu«i l¹c hËu.
- A.Vkovashitki cho r»ng trong giai ®o¹n cha trëng thµnh, ë lîn con cha cã HCL nªn d¹ dµy cña lîn cha cã t¸c dông tiªu ho¸ vµ ng¨n ngõa vi khuÈn g©y bÖnh. Tuy ®©y cha ph¶i lµ nguyªn nh©n duy nhÊt lµm cho hÖ tiªu ho¸ cña lîn con tiªu ho¸ kÐm nhng còng lµ mét nguyªn nh©n hÕt søc quan träng.
- Jsenve cho lµ phÇn cèt lâi cña nguyªn nh©n g©y bÖnh lµ do stres l¹nh, Èm. Nh÷ng t¸c nh©n g©y stress rÊt quan trong, chóng t¸c ®éng vµo c¬ thÓ ®éng vËt g©y ra c¸c c¬ chÕ bÖnh lý, lµm mÊt th¨ng b»ng c¬ thÓ, lµm gi¶m kh¶ n¨ng thÝch øng cña c¬ thÓ víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh t¹o ®iÒu kiÖn cho bÖnh ph¸t sinh.
- Theo nghiªn cøu cña V.V.Nicoxki (1986) [30] cã 10% lîn chÕt do vi khuÈn E.coli.
- Theo Faibrother (1992) cho r»ng E.coli g©y bÖnh Øa ch¶y ë c¸c løa tuæi kh¸c nhau thuéc c¸c serotype kh¸c nhau vµ cã nh÷ng yÕu tè g©y bÖnh riªng.
- Schoield vµ Davis (1995) chøng minh ®îc vai trß g©y bÖnh cña E.coli trong ®êng ruét lîn. Vµ cµng ngµy ngêi ta cµng thÊy râ vai trß g©y bÖnh quan träng cña E.coli ë ®éng vËt.
- T¹i trung t©m nghiªn cøu thó y ë Anh, Wales (1961) vµ Sojk-Sueeney (1963) nghiªn cøu ®îc 532 chñng E.coli ph©n lËp ®îc vµ c¸c serotype thêng gÆp lµ:O8K87(B); O147K89(B); K88(L). T¹i Ên §é, serotype thêng xuyªn ph©n lËp ®îc trong lîn m¾c bÖnh tiªu ch¶y lµ O88. T¹i TiÖp Kh¾c, serotype cña vi khuÈn E.coli thêng xuyªn ph©n lËp ®îc tõ lîn m¾c bÖnh tiªu ch¶y lµ O8, O116, O147, O157.
2. T×nh h×nh nghiªn cøu ë ViÖt Nam
ë níc ta, nghiªn cøu bÖnh lîn con ph©n tr¾ng cã tõ n¨m 1959, c¸c t¸c gi¶ ®Òu cho r»ng cã rÊt nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng g©y bÖnh lîn con ph©n tr¾ng.
Theo Vò V¨n Ng÷, §Æng Ph¬ng ViÖt (1970) bÖnh tiªu ch¶y lµ do hiÖn tîng lo¹n khuÈn, mµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn lo¹n khuÈn lµ c¸c yªu tè ngo¹i c¶nh, thêi tiÕt khÝ hËu.
Hïng- Cao (1962) cho r»ng bÖnh lîn con ph©n tr¾ng kh«ng ph¶i lµ bÖnh l©y lan mÆc dï bÖnh ph¸t triÓn ë c¸c c¬ së tËp trung.Theo t¸c gi¶ v× bé m¸y tiªu ho¸ kÐm mµ tÝch thùc, viªm d¹ dµy, ruét dÉn tíi ®i Øa ph©n tr¾ng.
Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña NguyÔn B¸ Hiªn (2001) nguyªn nh©n chÝnh g©y tiªu ch¶y ë gia sóc lµ do vi khuÈn E.coli, Salmonella,Clostridium.
Theo Sö An Ninh vµ céng sù (1981) [15], nguån ph¸t sinh bÖnh ph©n tr¾ng lîn con cã liªn quan chÆt chÏ tíi ph¶n øng thÝch nghi cña c¬ thÓ ®èi víi c¸c yÕu tè stress, biÓu hiÖn qua sù biÕn ®éng vÒ hµm lîng mét sè thµnh phÇn trong m¸u: ®êng huyÕt, cholesterol, s¾t, kali, natri…
NguyÔn VÜnh Phíc (1978) [20] ®· ph©n lËp ®îc E.coli vµ nhËn ®Þnh vi khuÈn cã vai trß nhÊt ®Þnh trong bÖnh ph©n tr¾ng lîn con.
N¨m 1963, NguyÔn Lîng vµ céng sù ph¸t triÓn 5 serotype E.coli trong bÖnh lîn con ph©n tr¾ng:O55, O11, O26, O86, O119.
NguyÔn ThÞ Néi (1985) [17] ®· ph©n lËp ®îc nhiÒu serotype E.coli g©y bÖnh nhng tËp trung chñ yÕu vµo c¸c serotype E.coli g©y bÖnh nhng tËp trung chñ yÕu vµo c¸c serotype sau: O114K85ac(B)L; O141K85ac(B)LK 88abL+; O141K95ac(B)L+; O8K77ac(B)K88acL+; O8K89ac(B)L; O146K91ac(B)K88L+; O138K81ac(B)L; O 26K460.
Bïi ThÞ Tho, Ph¹m Kh¾c HiÕu nghiªn cøu t×nh h×nh kh¸ng thuèc cña E.coli tõ lîn con Øa ph©n tr¾ng. KiÓm tra mét sè yÕu tè ¶nh hëng ®Õn tÝnh m· c¶m vµ kh¸ng thuèc cña E.coli ph©n lËp tõ lîn con Øa ph©n tr¾ng (1979).
Lª V¨n T¹o, Hoµng V¨n TuÊn, TrÇn ThÞ H¹nh (1998) [22] lîn m¾c bÖnh tiªu ch¶y x¶y ra ë mäi løa tuæi nhng trÇm träng nhÊt lµ ®èi víi lîn s¬ sinh ®Õn giai ®o¹n cai s÷a.
§Ó x¸c ®Þnh vai trß cña vi khuÈn E.coli vµ Salmonella trong ph©n lîn m¾c tiªu ch¶y, T¹ ThÞ VÞnh vµ §Æng Kh¸nh V©n (1966) [26] ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu ë c¸c tØnh phÝa B¾c ViÖt Nam vµ kÕt luËn sau:
- Vi khuÈn E.coli vµ Salmonella ®Òu thÊy trong ph©n lîn bÖnh cã h¬n bÖnh b×nh thêng.
- Tiªu ch¶y ë lîn 1-21 ngµy tuæi, cã thÊy vi khuÈn E.coli mang kh¸ng nguyªn K88 cao h¬n nhiÒu lÇn so víi løa tuæi kh¸c.
T¹ ThÞ VÞnh (1996) nghiªn cøu nh÷ng biÕn ®æi bÖnh sinh lý ë ®êng rué trong bÖnh ph©n tr¾ng lîn con.
NguyÔn ThÞ Khanh (1994) nghiªn cøu chÕ phÈm Biolactyl trong khèng chÕ héi chøng tiªu ch¶y lîn con.
IV. Néi dung, nguyªn liÖu, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu, ®Þa ®iÓm thêi gian
1. §èi tîng nghiªn cøu
Lîn thÝ nghiÖm lµ lîn mÑ mang thai, lîn con theo mÑ giai ®o¹n tõ 1-21 ngµy tuæi. C¸c lîn nghiªn cøu ®ång ®Òu vÒ tuæi, ®Òu ®îc tiªm phßng ®Çy ®ñ vµ cã cïng chÕ ®é ch¨m sãc nu«i dìng.
2. §Þa ®iÓm
T¹i tr¹i ch¨n nu«i lîn «ng §ç V¨n ThiÕt thuéc x· Th¹ch Th¸n- HuyÖn Quèc Oai- TØnh Hµ T©y.
3. Thêi gian thùc tËp
§Ò tµi ®îc tiÕn hµnh nghiªn cøu tõ ngµy 08/03-02/06/2007
4. VËt liÖu
C¸c dông cô ch¨n nu«i: M¸ng tËp ¨n, lång óm, bãng ®Ìn chiÕu s¸ng hång ngo¹i.
C¸c dông cô thó y: Kim tiªm, xi lanh, Panh, Keo, K×m bÊm nanh, Dông cô s¸t trïng…
Thuèc thó y - chÕ phÈm sinh häc: Rokovac, Amocyllin, Orgacid, safe guard, Allzym, Coli200 do c«ng ty TNHH thuèc thó y xanh cung cÊp.
Sæ ghi chÐp ®¸nh dÊu…
5. Néi dung nghiªn cøu
Trong ph¹m vi cña ®Ò tµi chóng t«i nghiªn cøu nh÷ng néi dung nh sau:
- Kh¶o s¸t vµ øng dông chÕ phÈm sinh häc trong quy tr×nh phßng vµ trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng trªn ®µn lîn con theo mÑ tõ (1-21 ngµy tuæi).
- Theo dâi kÕt qu¶ ®¹t ®îc cña quy tr×nh phßng trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng cô thÓ nh sau:
+ Quy tr×nh phßng bÖnh.
+ Khèi lîng s¬ sinh.
+ Thêi gian b¶o hé (phßng bÖnh) cña quy tr×nh.
+ Tû lÖ m¾c bÖnh, kh«ng m¾c bÖnh.
+ Tû lÖ èm, tû lÖ chÕt.
+ Tû lÖ m¾c bÖnh l¹i.
+ Kh¶ n¨ng t¨ng träng cña lîn tõ 1-21 ngµy tuæi.
Theo dâi kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh:
+ Tû lÖ khái bÖnh.
+ Tû lÖ chÕt.
+ Thêi gian khái bÖnh.
6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
6.1. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra
- §iÒu tra, thu thËp, xö lý sè liÖu, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh bÖnh lîn con ph©n tr¾ng b»ng ph¬ng ph¸p ®iÒu tra, thèng kª sinh häc.
6.2. Ph¬ng ph¸p thÝ nghiÖm
- LÊy mÉu ph©n ®a vÒ phßng thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh xÐt nghiÖm, kiÓm tra tû lÖ vi khuÈn cã lîi vµ vi khuÈn cã h¹i.
- §èi víi nh÷ng con bÞ chÕt tiÕn hµnh mæ kh¸m, quan s¸t bÖnh t×nh bªn trong.
- Thö nghiÖm c¸c quy tr×nh ®iÒu tra , dïng c¸c lo¹i thuèc víi liÒu lîng ®îc ghi trong quy tr×nh ®iÒu trÞ.
- C¸c sè liÖu ghi chÐp, tÝnh to¸n, xö lý trªn m¸y tÝnh b»ng to¸n thèng kª.
6.2.1.Giíi thiÖu quy tr×nh phßng bÖnh vµ ®iÒu trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng cña c«ng ty TNHH thó y xanh
Quy tr×nh phßng bÖnh ®îc tãm t¾t nh sau
Lîn mÑ
-§¶m b¶o cung cÊp ®Èy ®ñ dinh dìng vµ níc cho lîn nai tríc vµ sau khi ®Î.
-Tiªm vacine Rokovac cho nai theo lÞch sau:
+Víi n¸i lÇn ®Çu tiªn tiªm lo¹i vacine phßng E.coli. Tiªm 2 mòi vµo 6 tuÇn vµ 2 tuÇn tríc khi sinh, tiªm b¾p, lÇn 2ml/con.
+Víi n¸i ®· tõng tiªm phßng lo¹i vacine nµy tiªm 1 mòi duy nhÊt, vµo 2 tuÇn tríc khi sinh. LiÒu 2ml/n¸i, tiªm b¾p.
-Trén(ADE.Pro) cho n¸i.
-Víi liÒu lîng nh sau:
N¸i mang thai 1kg/1tÊn thøc ¨n.
N¸i nu«i con: 2kg/1tÊn thøc ¨n.
-Tiªm Amocyllin 15%LA: cho n¸i 8 giê tríc sinh víi liÒu 1ml/10kg P.
Lîn con
Giai ®o¹n s¬ sinh
-§¶m b¶o nhiÖt ®é óm 36-300C.
-L¨n bét Saf quard lªn m×nh lîn ngay sau khi sinh .
-Cho uèng men Allzym vµo 1 ngµy tuæi liÒu 1g/con.
-Tiªm s¾t lóc 3 ngµy tuæi (1ml/con).
-2 ngµy tuæi bÊm ®u«i, bÊm nanh.
Giai ®o¹n tËp ¨n
-Cho lîn tËp ¨n vµo lóc 5-7 ngµy tuæi (thiÕn).
-§óng ph¬ng ph¸p.
-Thøc ¨n cã trén thªm Allzym.
-Tiªm s¾t bæ sung lóc 12-14 ngµy tuæi.
Giai ®o¹n cai s÷a
-Cho ¨n h¹n chÕ: §óng h«m cai s÷a chØ cho ¨n 70% khÈu phÇn thøc ¨n b×nh thêng, sau ®ã cho ¨n t¨ng dÇn trong 2-3 ngµy, råi míi cho ¨n tù do.
-Trén Allzym trong thøc ¨n víi liÒu:
-Tiªm Amocyllin 15%LA liÒu 1ml/con.
Quy tr×nh ®iÒu trÞ
Giai ®o¹n s¬ sinh tõ 1-7 ngµy tuæi
Bíc 1:VÖ sinh
-§¶m b¶o nhiÖt ®é óm 36-300C.
-§¶m b¶o cho lîn mÑ kh«ng bÞ viªm vó, viªm tö cung , mÊt s÷a.
-Trén ADE.Pro liÒu 2kg/1tÊn thøc ¨n cho n¸i.
-§¶m b¶o chuång s¹ch sÏ, kh« r¸o.
Bíc 2: Dïng thuèc
-Cho uèng coli 200 víi liÒu 2g/10kg P/1 lÇn.
-Ngµy ®Çu uèng 2 lÇn (s¸ng, chiÒu) c¸c ngµy sau uèng 1 lÇn.
Bíc 3: Bæ trî
-Dïng Allzym cho uèng sau hoÆc lµ cho uèng cïng thuèc ®iÒu trÞ víi liÒu 2g/10kg P/1lÇn uèng
Giai ®o¹n tËp ¨n ®Õn cai s÷a (8-21 ngµy tuæi)
Bíc 1:
VÖ sinh
-§¶m b¶o nhiÖt ®é lång óm 32-300C.
-§¶m b¶o thøc ¨n, níc uèng cña n¸i vµ lîn con ph¶i s¹ch sÏ, ®óng tiªu chuÈn vÖ sinh cho níc uèng.
-TËp ¨n ®óng ph¬ng ph¸p.
-Trén Allzym vµo thøc ¨n víi liÒu 3g/1kg thøc ¨n.
-§¶m b¶o chuång sµn lu«n kh« r¸o, s¹ch sÏ.
Bíc 2:
Dïng thuèc
-Cho uèng coli 200 víi liÒu 2g/10kg P/1lÇn.
-Ngµy ®Çu uèng 2 lÇn(s¸ng, chiÒu), sau uèng 1 lÇn
Bíc 3: Bæ trî
-Dïng Allzym cho uèng sau hoÆc cïng víi coli 200 víi liÒu 2g/10kh P/1lÇn uèng.
6.2.2. Bè trÝ thÝ nghiÖm
Quy tr×nh phßng bÖnh: l« thÝ nghiÖm vµ ®èi chøng ®îc bè trÝ trªn 10 ®µn, nu«i ë 10 chuång kh¸c nhau. Mçi « lµ 1 ®µn vµ mçi ®µn gåm, ®îc chia lµm 2 d·y, mçi d·y 5 «, 2 d·y cïng 1 chuång nu«i theo s¬ ®å sau:
L« ®èi chøng
L« thÝ nghiÖm
D·y 1 chuång D·y 2
- §èi víi l« thÝ nghiÖm: ¸p dông quy tr×nh phßng bÖnh míi cña c«ng ty. S¶n phÈm ®îc dïng trong quy tr×nh lµ (Rokovac, Allzym, Amocyllin 15% LA, Safeguard, Coli200, ADE.Pro).
- §èi víi l« ®èi chøng: Thùc hiÖn theo quy tr×nh phßng bÖnh cò cña tr¹i tøc lµ kh«ng dung s¶n phÈm (Rokovac, Amocyllin 15% LA, Allsym, Saf guard, Coli200, ADE).
Quy tr×nh ®iÒu trÞ.
- Sö dông 2 ph¸c ®å ®iÒu trÞ, mçi ph¸c ®å ®iÒu trÞ trªn 4 ®µn, mçi ®µn gåm, mçi ®µn lµ 1 «, ®îc nu«i chung trong 1 chuång.
Chuång
Ph¸c ®å 1
Ph¸c ®å 2
D·y 1 D·y 2
Ph¸c ®å 1: sö dông Coli200+Allzym
Ph¸c ®å 1: sö dông thuèc cña tr¹i (®iÒu trÞ k/s) Genorf.coli.
6.3. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chØ tiªu theo dâi
Tỷ lÖ m¾c bÖnh = x 100%
Tû lÖ chÕt = x 100%
Tû lÖ khái = x 100%
Tû lÖ t¸i ph¸t = x 100%
Tæng sè ngµy ®iÒu trÞ khái
Tæng sè con ®iÒu trÞ khái
Thêi gian ®iÒu trÞ trung b×nh =
Thêi gian b¶o hé = x 100%
T¨ng träng b×nh qu©n = x 100%
Ph¬ng ph¸p ®Õm sè lîng vi khuÈn
Ph¬ng ph¸p xö lý sè liÖu dùa vµo Excel
C¸c c«ng thøc tÝnh:
1
)
(
2
-
-
=
å
n
x
x
Sx
i
n : Sè mÉu
xi : Gi¸ trÞ ë tõng ®èi tîng
: Gi¸ trÞ trung b×nh
Sx : Ph¬ng sai
V. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn
KÕt qu¶ thö nghiÖm quy tr×nh phßng bÖnh lîn con ph©n tr¾ng t¹i tr¹i víi môc ®Ých t×m ra quy tr×nh ®iÒu trÞ vµ phßng bÖnh ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ trong ch¨n nu«i, chóng t«i ®· ¸p dông quy tr×nh phßng bÖnh cña c«ng ty TNHH thuèc thó y xanh. Vµ ®ång thêi ¸p dông c¶ quy tr×nh cò hiÖn t¹i ®ang sö dông ë tr¹i ®Ó so s¸nh hiÖu qu¶ cña 2 quy tr×nh nµy. ThÝ nghiÖm ®îc chóng t«i bè trÝ nh ®· nªu ë phÇn ph¬ng ph¸p thÝ nghiÖm, c¶ 2 l« thÝ nghiÖm vµ l« ®èi chøng ®Òu ®îc chóng t«i tiÕn hµnh vµ theo dâi trªn 5 ®µn, kÕt qu¶ thö nghiÖm quy tr×nh phßng bÖnh lîn con ph©n tr¾ng bao gåm:
1. Tû lÖ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng lîn con trong 3 n¨m 2005, 2006, 2007.
T×nh h×nh lîn con ph©n tr¾ng tõ n¨m 2005 – 2007: Qua sè liÖu thu thËp ®îc t¹i tr¹i, chóng t«i thÊy bÖnh lîn con ph©n tr¾ng x¶y ra rÊt phøc t¹p tû lÖ m¾c cao nhng tû lÖ chÕt l¹i thÊp. KÕt qu¶ cô thÓ ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
B¶ng 7: KÕt qu¶ ®iÒu tra tû lÖ m¾c bÖnh vµ tû lÖ chÕt do bÖnh lîn con ph©n tr¾ng tõ n¨m 2005 – 2007
N¨m
ChØ tiªu theo dâi
2005
2006
2007
Tæng ®µn
185
213
235
M¾c bÖnh
Sè ®µn
104
89
105
Tû lÖ (%)
56,2
41,7
44,7
Tæng sè con ®Î ra
1665
1917
2115
M¾c bÖnh
Sè con
468
400
472
Tû lÖ (%)
28,1
20,9
22,3
ChÕt
Sè con
194
120
70
Tû lÖ (%)
39,9
30,0
14,8
Qua b¶ng trªn ta nhËn thÊy r¨ng t×nh h×nh ch¨n nu«i t¹i tr¹i ngµy cµng t¨ng vÒ sè lîng vµ chÊt lîng ®ã lµ tæng ®µn tõ n¨m 2005 – 2007 lµ 50 ®µn (N¨m 2005 lµ 185 ®µn, n¨m 2007 lµ 235 ®µn), kÐo theo tæng sè con ®Î ra còng t¨ng lªn lµ 450 con (n¨m 2005 lµ 1665 con, n¨m 2007 lµ 2115 con). Nhng ngîc l¹i víi sù t¨ng vÒ sè lîng cña ®µn th× tû lÖ m¾c bÖnh l¹i gi¶m tõ n¨m 2005 – 2007 lµ 5,8%(n¨m 2005 lµ 28,1%, cßn n¨m 2007 lµ 22,3%) ®ång nghÜa víi tû lÖ chÕt còng gi¶m xuèng theo lµ 25,1% (n¨m 2005 lµ 39,9%, n¨m 2007 lµ 14,8%). KÕt qu¶ cã ®îc nh vËy lµ do tr¹i ®· ®óc rót ®îc kinh nghiÖm trong ch¨n nu«i qua c¸c n¨m.
T×nh h×nh lîn con ph©n tr¾ng tõ n¨m 2005 – 2007: Qua sè liÖu thu thËp ®îc t¹i tr¹i, chóng t«i thÊy bÖnh lîn con ph©n tr¾ng x¶y ra rÊt phøc t¹p tû lÖ m¾c cao nhng tû lÖ chÕt l¹i thÊp. KÕt qu¶ cô thÓ ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
2. Tû lÖ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng lîn con ë c¸c l« thÝ nghiÖm vµ ®èi chøng
Qua thêi gian tiÕn hµnh thÝ nghiÖm t¹i tr¹i chóng t«i ®· tiÕn hµnh theo dâi tû lÖ m¾c bÖnh lîn con m¾c ph©n tr¾ng cña l« thÝ nghiÖm vµ l« ®èi chøng. KÕt qu¶ chóng t«i thu ®îc tãm t¾t qua b¶ng sau.
B¶ng 8: Tû lÖ m¾c bÖnh lîn con ph©n tr¨ng cña l« thÝ nghiÖm vµ l« ®èi chøng
ChØ
tiªu
L«
Sè ®µn theo dâi
Tæng sè lîn ®Î ra(con)
Sè ®µn m¾c bÖnh
Tû lÖ(%)
Sè lîn m¾c bÖnh (con)
Tû lÖ(%)
ThÝ nghiÖm
5
54
2
40
15
27.78
§èi chøng
5
50
4
80
30
60
§èi chøng ThÝ nghiÖm
BiÓu ®å 1: Sè lîn vµ tû lÖ m¾c bÖnh lîn con ph©n tr¾ng sau khi ¸p dông quy tr×nh phßng bÖnh.
Qua b¶ng 8 vµ biÓu ®å 1 chóng ta dÔ dµng nhËn thÊy trong cïng mét ®iÒu kiÖn nu«i dìng nh nhau, nhng ë l« thÝ nghiÖm tû lÖ m¾c bÖnh thÊp h¬n l« ®èi chøng. Cô thÓ sè ®µn m¾c bÖnh cña l« thÝ nghiÖm lµ 2 ®µn, thÊp h¬n l« ®èi chøng lµ 2 ®µn (l« ®èi chøng cã 4 ®µn m¾c bÖnh). §ång thêi tû lÖ m¾c bÖnh cña l« thÝ nghiÖm lµ 40% trong khi ®ã tû lÖ m¾c bÖnh cña l« ®èi chøng lµ 80%, cao h¬n l« thÝ nghiÖm lµ 40%. KÐo theo sè con m¾c bÖnh cña l« ®èi chøng cao h¬n l« thÝ nghiÖm lµ 15 con (l« ®èi chøng 30 con, l« thÝ nghiÖm 15 con m¾c bÖnh). Do vËy mµ tû lÖ m¾c bÖnh Ýt h¬n l« ®èi chøng 32,22% (l« ®èi chøng 60%, l« thÝ nghiÖm la 27,78%). §iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ cña viÖc ¸p dông quy tr×nh phßng bÖnh míi tèt h¬n so víi quy tr×nh phßng bÖnh ®ang ®îc ¸p dông t¹i tr¹i.
3. Tû lÖ chÕt, tû lÖ t¸i ph¸t ë l« thÝ nghiÖm vµ l« ®èi chøng
Bªn c¹nh viÖc x¸c ®Þnh tû lÖ m¾c bÖnh cña 2 l« ®èi chøng vµ l« thÝ nghiÖm, chóng t«i cßn tiÕn hµnh x¸c ®Þnh tû lÖ chÕt, tû lÖ t¸i ph¸t cña 2 l« nµy. Víi môc ®Ých ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña quy tr×nh phßng bÖnh lîn con ph©n tr¾ng míi nµy, kÕt qu¶ ®îc chóng t«i tr×nh bµy ë b¶ng 9 vµ biÓu ®å 2 nh sau:
B¶ng 9: Tû lÖ chÕt, tû lÖ t¸i ph¸t cña 2 l« thÝ nghiÖm vµ l« ®èi chøng
L«
Sè lîn theo dâi(con)
Sè lîn m¾c bÖnh(con)
ChÕt
T¸i ph¸t
Sè con
Tû lÖ %
Sè con
Tû lÖ %
ThÝ nghiÖm
54
15
0
0
2
13,33
§èi chøng
50
30
3
10
9
30
Qua b¶ng chóng ta thÊy sè con chÕt ë l« thÝ nghiÖm lµ kh«ng cã con nµo, cßn l« ®èi chøng chÕt 3 con chiÕm tû lÖ 10%. §ång thêi ë l« thÝ nghiÖm chØ cã 2 con m¾c lÆp l¹i chiÕm tû lÖ 13,33% trong khi ®ã th× l« ®èi chøng t¸i ph¸t l¹i 9 con chiÕm tû lÖ 30% nh vËy l« thÝ nghiÖm t¸i ph¸t l¹i Ýt h¬n l« ®èi chøng lµ 16,67%.
KÕt qu¶ nµy cho thÊy hiÖu qu¶ viÖc ¸p dông quy tr×nh míi ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n quy tr×nh phßng bÖnh lîn con ph©n tr¾ng cò t¹i tr¹i. Còng tõ kÕt qu¶ nµy cho thÊy ®îc tÝnh u viÖt cña l« thÝ nghiÖm so víi l« ®èi chøng, v× nã lµm gi¶m ®îc tû lÖ chÕt, tû lÖ t¸i ph¸t cã nghÜa lµ lµm gi¶m ®îc thiÖt h¹i kinh tÕ do bÖnh lîn con ph©n tr¾ng g©y ra.
Tõ kÕt qu¶ cña b¶ng 9 vµ biÓu ®å 2, cµng chøng tá cho chóng ta thÊy hiÖu qu¶ cña quy tr×nh míi, kh«ng nh÷ng vËy quy tr×nh phßng bÖnh ph©n tr¾ng nµy ®· h¹n chÕ ®îc mÇm bÖnh nhiÒu h¬n so víi l« ®èi chøng.
Do ®ã ®Ó x¸c ®Þnh ®iÒu nµy chóng t«i ®· lÊy mÉu ph©n cña 2 lo thÝ nghiÖm vµ ®èi chøng vµo lóc 3 ngµy tuæi ®a ®i xÐt nghiÖm, ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng vi khuÈn cã lîi vµ cã h¹i ë 2 l« nh sau.
4. KÕt qu¶ kiÓm tra vi khuÈn hiÕu khÝ trong ph©n.
T×nh tr¹ng søc khoÎ cña con lîn cã quan hÖ chÆt chÏ víi hÖ vi sinh vËt ®êng ruét, ®Æc biÖt lµ c¸c vi khuÈn g©y bÖnh nh: E.coli, Salmonella…, chóng chØ chê c¬ héi con vËt èm ,yÕu (gi¶m søc khoÎ ®Ò kh¸ng) lµ chóng ph¸t triÓn ®Ó g©y bÖnh cho lîn, v× vËy khi ta biÕt ®îc sè lîng cña chóng trong ph©n, th× ta ®¸nh gi¸ ®îc t×nh tr¹ng søc khoÎ con vËt vµ hiÖu qu¶ cña quy tr×nh phßng.
B¶ng 10: kÕt qu¶ kiÓm tra vi khuÈn hiÕu khÝ
ChØ tiªu theo dâi mÉu ph©n lîn
Tæng sè vi khuÈn hiÕu khÝ (triÖu vk/g)
E.coli (triÖu vk/g)
Salmonella
E.coli + Salmonella
ThÝ nghiÖm
161,35
62,02
26,12
88,14
§èi chøng
182,19
66,94
29,55
96,49
Qua b¶ng 10 ta ®· thÊy ®îc hiÖu qu¶ cña quy tr×nh phßng bÖnh ph©n tr¾ng míi, so víi l« ®èi chøng th× l« thÝ nghiÖm gi¶m ®i ®¸ng kÓ, ®· lµm gi¶m ®îc mÇm bÖnh ®i rÊt nhiÒu.
5. Thêi gian b¶o hé cña quy tr×nh
Thêi gian b¶o hé cña quy tr×nh lµ thêi gian ®îc tÝnh tõ lóc s¬ sinh ®Õn khi lîn m¾c bÖnh, thêi gian nµy cµng kÐo dµi cµng tèt vµ cµng chøng tá ®îc hiÖu qu¶ cña quy tr×nh phßng bÖnh. KÕt qu¶ theo dâi ®îc tr×nh bµy ë b¶ng 11.
B¶ng 11: KÕt qu¶ theo dâi thêi gian b¶o hé cña quy tr×nh phßng bÖnh lîn con ph©n tr¾ng.
ChØ tiªu so s¸nh
ThÝ nghiÖm
§èi chøng
Tæng thêi gian b¶o hé(ngµy)
75
90
Thêi gian b¶o hé b×nh qu©n
5
3
Sè con bÞ bÖnh
15
30
Chªnh lÖch gi÷a Phßng TN & §C
15
Qua b¶ng ta thÊy tæng thêi gian b¶o hé cña l« ®èi chøng cao h¬n l« thÝ nghiÖm lµ 15 ngµy (l« ®èi chøng lµ 90 ngµy, l« thÝ nghiÖm lµ 75 ngµy). Nhng thêi gian b¶o hé b×nh qu©n cña l« thÝ nghiÖm l¹i cao h¬n l« ®èi chøng lµ 2 ngµy (l« thÝ nghiÖm 5 ngµy, l« ®èi chøng lµ 2 ngµy). Sè con bÞ bÖnh cña l« ®èi chøng lµ 30 con trong khi ®ã sè con bÞ bÖnh cña l« thÝ nghiÖ lµ 15 con, qua ®ã ta thÊy ®îc t¸c dông vµ hiÖu qu¶ cña quy tr×nh phßng bÖnh míi tèt h¬n vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n, nh©n qua ®©y chóng t«i khuyÕn c¸o nªn sö dông theo quy tr×nh míi lµ tèt nhÊt, nhng vÉn cã thÓ sö dông quy tr×nh cò cña tr¹i. Nhng nªn kÕt hîp víi chÕ phÈm sinh häc Allzym sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n.
6. KÕt qu¶ theo dâi t¨ng träng b×nh qu©n (g/con/ngµy) cña lîn con tõ 1-21 ngµy tuæi.
-Theo kinh nghiÖm ch¨n nu«i vµ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña nhiÒu nhµ khoa häc cho r»ng, bÖnh lîn con ph©n tr¾ng x¶y ra tuy tû lÖ chÕt thÊp nhng thiÖt h¹i kinh tÕ lµ rÊt lín. Bëi con vËt sau khi khái bÖnh sÏ cßi cäc, chËm lín, tiªu tèn thøc ¨n, thêi gian nu«i kÐo dµi.
V× vËy ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña quy tr×nh phßng bÖnh míi nµy, chóng t«i tiÕn hµnh x¸c ®×nh t¨ng träng b×nh qu©n cña 2 l« thÝ nghiÖm vµ l« ®èi chøng. V× ®©y lµ chØ tiªu kinh tÕ quan träng, nã ph¶n ¸nh tèc ®é sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña lîn ë giai ®o¹n 1-21 ngµy. Giai ®o¹n nµy lµ nÒn t¶ng cho giai ®o¹n sau ph¸t triÓn nãi nh vËy cã nghÜa lµ nÕu giai ®o¹n phßng tèt th× giai ®o¹n sau cai s÷a sÏ ph¸t triÓn tèt. KÕt qu¶ theo dâi ®îc chóng t«i tãm t¾t qua b¶ng 12.
B¶ng 12: T¨ng träng b×nh qu©n cña lîn tõ 1-21 ngµy tuæi.
ChØ tiªu theo dâi
Khèi lîng s¬ sinh trung b×nh (gam)
Khèi lîng 21 ngµy tuæi trung b×nh (gam)
T¨ng träng trong 21 ngµy tuæi (gam)
T¨ng träng b×nh qu©n (g/con/ngµy)
L« thÝ nghiÖm
1350
6345
4995
237,86
§èi chøng
1385
5720
4335
206,43
Chªnh lÖch gi÷a TN-§C
0,35
625
660
31,43
KÕt qu¶ b¶ng 12 ®· cho chóng ta thÊy ®îc mÆc dï khèi lîng s¬ sinh trung b×nh cña l« thÝ nghiÖm thÊp h¬n l« ®èi chøng lµ 0,35 gam (l« thÝ nghiÖm lµ 1350 gam, l« ®èi chøng lµ 1385 gam ) nhng khèi lîng trung b×nh cña 21 ngµy tuæi cña l« thÝ nghiÖm l¹i cao h¬n l« ®èi chøng lµ 625 gam ( l« thÝ nghiÖm lµ 6345 gam, l« ®èi chøng lµ 5720 gam). Nh vËy t¨ng träng träng trong 21 ngµy tuæi cña l« thÝ nghiÖm cao hong l« ®èi chøng lµ 660 gam (l« thÝ nghiÖm lµ 4995 gam, l« ®èi chøng lµ 4335 gam) vµ quan träng h¬n t¨ng träng lµ t¨ng träng b×nh qu©n cña l« thÝ nghiÖm cao h¬n l« ®èi chøng lµ 31,43 gam ( l« thÝ nghiÖm 237,86, l« ®èi chøng 206,43 gam).
Do ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh thÝ nghiÖm trªn dung lîng mÉu kh«ng ®ñ lín ®Ó thÊy ®îc s chªnh lÖch gi÷a 2 l« tuy nhiªn qua thùc tÕ theo dâi chóng t«i thÊy c¸c ®µn lîn ë l« thÝ nghiÖm cña c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cã sù ®ång ®Òu h¬n l« ®èi chøng. §Æc biÖt lµ giai ®o¹n tuÇn tuæi thø 3 t¨ng träng nhanh, kh«ng thÊy lîn m¾c bÖnh. §iÒu nµy cho thÊy lîn ë l« thÝ nghiÖm ph¸t triÓn tèt h¬n, søc ®Ò kh¸ng cao h¬n, chèng chÞu víi bÖnh tËt vµ c¸c t¸c ®éng bÊt lîi tõ m«i trêng ngoµi tèt h¬n. V× vËy cã thÓ nãi ®©y lµ bíc ®Öm v÷ng ch¾c cho sù t¨ng trëng cña ®µn lîn ë c¸c giai ®o¹n tiÕp theo.
7. KÕt qu¶ thö nghiÖm quy tr×nh ®iÒu trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng.
- Trong quy tr×nh nµy chóng t«i ®· tiÕn hµnh thö nghiÖm trªn 2 ph¸c ®å ®iÒu trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng.
Ph¸c ®å 1: Coli200+Allzym víi liÒu lîng (2g Coli200 + 2g Allzym) cho 10Kgp/1lÇn uèng.
Ph¸c ®å 2: Nhá Spectyl + GenorFcoli ( liÒu 0,5ml Spectyl vµ 1ml/10Kg GenoeFcoli) cho 1 lÇn ®iÒu trÞ.
§èi víi ph¸c ®å ®iÒu trÞ 1: Coli200 cho uèng 2 lÇn s¸ng, chiÒu vµ c¸c ngµy sau cho uèng 1 lÇn, Allzym cã thÓ cho uèng kÕt hîp lu«n hoÆc lµ cho uèng sau.
§èi víi ph¸c ®å ®iÒu trÞ 2: §èi víi lîn díi 1 tuÇn tuæi th× cho uèng Spectyl 0,5ml/con, ngoµi 1 tuÇn ®Õn 3 tuÇn tuæi ®iÒu trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng 1ml /10Kgp, thuèc GenorFcoli ngµy uèng 2 lÇn s¸ng, chiÒu.
C¶ hai ph¸c ®å ®iÒu trÞ ®Òu ®îc tiÕn hµnh sau khi vÖ sinh chuång tr¹i, ®¶m b¶o vÖ sinh s¹ch sÏ vµ nÒn chu«ng kh« tho¸ng. Mçi ph¸c ®å ®iÒu trÞ chóng t«i tiÕn hµnh trªn 5 ®µn lîn, kÕt qu¶ ®iÒu trÞ cña 2 ph¸c ®å nh sau:
8. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng.
Sau khi ¸p dông 2 ph¸c ®å ®iÒu trÞ chóng t«i thu ®îc kÕt qu¶ nh sau:
B¶ng 13. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ
ChØ tiªu
Ph¸c ®å 1
Ph¸c ®å 2
Sè con theo dâi
54
50
Sè con ®iÒu trÞ
15
30
Khái
Sè con
15
27
Tû lÖ %
100
90
Kh«ng khái
Sè con
0
4
Tû lÖ %
0
13,3
ChÕt
Sè con
0
3
Tû lÖ %
0
10
M¾c lÆp l¹i
Sè con
2
9
Tû lÖ %
13,3
33.34
BiÓu ®å 3: kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh lîn con ph©n tr¾ng.
Qua b¶ng 13 vµ biÓu ®å 3 ta nhËn thÊy tû lÖ ch÷a khái cña 2 ph¸c ®å lµ rÊt cao ®Òu (>90%). Trong ®ã ®èi víi ph¸c ®å thÝ nghiÖm lµ 100%. §iÒu trÞ cho 15 con khái 15 con, cßn ph¸c ®å 2. §iÒu trÞ cho 30 con khái 27 con ®¹t tû lÖ 90%. Nhng ë ph¸c ®å 2 tû lÖ con chÕt, kh«ng khái, m¾c lÆp l¹i ®Òu cao h¬n ph¸c ®å 1, chiÕm tû lÖ lÇn lît lµ 10%, 15,3%, 33,4%; Trong khi ®ã ph¸c ®å 1 tû lÖ lÇn lît lµ 0%; 0%; 13,3%.
Qua nhËn xÐt trªn ta thÊy quy tr×nh ®iÒu trÞ cò t¹i tr¹i vµ quy tr×nh míi ®Òu ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, v× vËy chóng t«i khuyÕn c¸o nªn sö dông 2 quy tr×nh ®iÒu trÞ, ®Æc biÖt nªn sö dông quy tr×nh dùa vµo ph¸c ®å 1, vµ nªn trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ nªn bæ sung men vi sinh Allgym cho lîn con, ®Ó lÆp l¹i c©n b»ng hÖ vi sinh vËt ®êng ruét, kÝch thÝch vi khuÈn cã lîi ph¸t triÓn, ®ång thêi øc chÕ vi khuÈn bÊt lîi ph¸t triÓn, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ch¨n nu«i.
9. KÕt qu¶ theo dâi thêi gian ®iÒu trÞ
- Theo dâi kÕt qu¶ nµy bëi v× thêi gian ®iÒu trÞ cña mét lo¹i thuèc lµ ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tiªu diÖt mÇm bÖnh cña thuèc ®ã lµ cao hay lµ thÊp. NÕu thêi gian ®iÒu trÞ cµng ng¾n th× chøng tá thuèc cµng tèt, nhanh chãng tiªu diÖt ®îc mÇm bÖnh vµ lËp l¹i tr¹ng th¸i c©n b»ng cho hÖ vi sinh vËt ®êng ruét, tiÕt kiÖm ®îc thuèc, h¹n chÕ t¸c ®éng phô ®Õn lîn, kÕt qu¶ ®îc chóng t«i tãm t¾t qua b¶ng 7 vµ biÓu ®å 4.
B¶ng 14: Thêi gian ®iÒu trÞ cña 2 ph¸c ®å
Ph¸c ®å
®iÒu trÞ
Sè ngµy
®iÒu trÞ
Coli 200 + Allzym
Genorfcoli
Sè lît con ®iÒu trÞ
Sè ngµy ®iÒu trÞ
Sè ngµy con ®iÒu trÞ
Sè ngµy ®iÒu trÞ
1
5
5
6
6
2
10
20
12
24
3
7
21
14
42
4
3
12
4
16
Tæng
25
58
36
88
Thêi gian ®iÒu trÞ tb(ngµy/lît)
2,32
2,44
BiÓu ®å 4: KÕt qu¶ theo dâi thêi gian ®iÒu trÞ.
Qua b¶ng 14 vµ biÓu ®å 4 ta thÊy ë ph¸c ®å 2 cã 36 lît con ®iÒu trÞ, mÊt 88 ngµy, thêi gian trung b×nh ®iÒu trÞ lµ 2,44 ngµy. Nhng ë ph¸c ®å thÝ nghiÖm cã 25 lît ®iÒu trÞ, mÊt 58 ngµy, thêi gian ®iÒu trÞ cho mçi lît lµ 2,32 ngµy. Nh vËy thêi gian ®iÒu trÞ trung b×nh cña ph¸c ®å 1 gi¶m 0,12 ngµy so víi ph¸c ®å ®iÒu trÞ 2. §iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ dïng ph¸c ®å 1(Coli200+Allzym) cao h¬n so víi ph¸c ®å 2 (Genorfcoli).
Nhng qua thùc tÕ chóng t«i thÊy hiÖu qu¶ cña viÖc dïng Genorfcoli trong giai ®o¹n tuÇn tuæi ®Çu cña lîn khái nhanh h¬n, nhng tû lÖ m¾c l¹i nhiÒu h¬n vµ thêi gian ®iÒu trÞ kÐo dµi h¬n.
10. KÕt qu¶ theo dâi thêi gian khái theo ngµy.
Theo dâi thêi gian khái theo ngµy, ®Ó biÕt ®îc ngµy tuæi ®iÒu trÞ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, hiÖu qu¶ cña thuèc ®èi víi lîn vµo c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau.
KÕt qu¶ ®îc chóng t«i tr×nh bµy ë b¶ng 15.
B¶ng 15: Thêi gian ®iÒu trÞ khái theo ngµy:
Ph¸c ®å
Sè con ®iÒu trÞ
Khái triÖu chøng
Sau mét ngµy tuæi
Sau hai ngµy tuæi
Sau ba ngµy tuæi
Sau 4 ngµy tuæi
Sè con
Tû lÖ %
Sè con
Tû lÖ %
Sè con
Tû lÖ %
Sè con
Tû lÖ %
1
15
1
6
4
26,7
6
40
1
6
2
30
10
33,3
12
40
7
23,3
1
3,3
BiÓu ®å 5: Thêi gian ®iÒu trÞ khái theo ngµy
Qua b¶ng 15 ta nhËn thÊy tû lÖ khái tËp trung cña mçi ph¸c ®å lµ kh¸c nhau. §èi víi ph¸c ®å 1 th× khái tËp trung vµo 2 vµ 3 ngµy tuæi sau ®iÒu trÞ, chiÕm tû lÖ lÇn lît lµ: 26,7% vµ 40% vµ thÊp vµo sau ngµy 1 tuæi vµ sau ngay 4 tuæi víi tû lÖ t¬ng øng lµ : 6%.
Nhng ph¸c ®å 2 l¹i khái vµo giai ®o¹n sau 1 ngµy tuæi vµ sau 2 ngµy tuæi chiÕm tû lÖ cao, víi tû lÖ t¬ng øng lµ: 33,3% vµ 40%, hiÖu qu¶ sö dông thuèc thÊp vµo sau 3 ngµy vµ sau 4 ngµy tuæi víi tû lÖ t¬ng øng lµ: 23.3% vµ 3,3%.
Trong thùc tÕ chóng t«i thÊy ph¸c ®å dïng Genorfcoli ë tuÇn tuæi ®Çu ®iÒu trÞ ®¹t kÕt qu¶ rÊt cao, nhanh khái nhng lîn thêng hay m¾c l¹i víi tû lÖ rÊt cao vµ hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ rÊt thÊp, cã thÓ dÉn ®Õn tö vong.
§èi víi ph¸c ®å 1, ®¹t hiÖu qu¶ cao, ®iÒu trÞ triÖt ®Ó ®Æc biÖt sau lÇn ®iÒu trÞ kh«ng thÊy lîn chÕt hay m¾c l¹i hoÆc m¾c l¹i th× víi tû lÖ rÊt thÊp. §Ó cã ®îc kÕt qu¶ nh vËy chóng t«i thÊy trong ph¸c ®å ®iÒu trÞ cã vai trß cña men vi sinh Allzym, bæ sung vµo ®ã, chóng ®· lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña kh¸ng sinh. §Æc biÖt lµ c¸c vi khuÈn cã lîn trong men ®ã lµ (C.Sporogenes, L.Keir, L.Acidophilus) ®· cã vai trß thiÕt lËp l¹i c©n b»ng cña hÖ vi sinh vËt ®êng ruét øc chÕ sù ph¸t triÓn cña E.Coli, Salmonella, lµm t¨ng sè lîng vi khuÈn cã lîi, nhanh chãng phôc håi tiªu ho¸.
V - KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ
1. KÕt luËn
Qua thêi gian thùc tËp ë tr¹i cïng víi kÕt qu¶ ®iÒu tra nghiªn cøu ®îc chóng t«i rót ra mét sè kÕt luËn sau.
1.T×nh h×nh ch¨n nu«i lîn, c«ng t¸c vÖ sinh, ch¨m sãc, phßng vµ trÞ bÖnh tr¹i tr¹i §ç V¨n ThiÕt – Quèc Oai – Hµ T©y lµ rÊt tèt, nªn ®· h¹n chÕ ®îc dÞch bÖnh l©y lan. Vµ ngµy cµng t¨ng c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng.
2. Do c«ng t¸c phßng bÖnh ®Çy ®ñ, ®Æc biÖt viÖc sö dông vacine phßng bÖnh cho ®µn lîn ®· h¹n chÕ ®îc rÊt nhiÒu thiÖt h¹i do c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm g©y ra nh bÖnh: dÞch t¶, phã th¬ng hµn, lë måm long mãng... ®· tõng bíc kiÓm so¸t ®îc t×nh h×nh cña dÞch bÖnh. Tuy nhiªn bÖnh vÉn cßn x¶y ra, nhng ë møc ®é thÊp vµ chØ mang tÝnh chÊt lÎ tÎ, nªn ph¸t hiÖn sím vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi,v× vËy hËu qu¶ kh«ng nghiªm träng. Mét sè bÖnh x¶y ra nh tô huyÕt trïng, xng mÆt phï ®Çu, tiªu ch¶y, ho thë...
3. T×nh h×nh m¾c bÖnh lîn con ph©n tr¾ng trªn ®µn lîn con theo mÑ tõ 1-21 ngµy tuæi. Trong 3 n¨m gÇn ®©y vÉn cßn tû lÖ kh¸ cao(n¨m 2005 lµ: 56,2 %; n¨m 2006: 41,7%; n¨m 2007: 44,7%).
4. Theo ®iÒu tra, thu thËp sè liÖu qua sæ s¸ch t¹i tr¹i t×nh h×nh bÖnh lîn con ph©n tr¾ng vÉn thêng x¶y ra vµo c¸c th¸ng trong n¨m, vµo th¸ng 3 bÖnh x¶y ra cao nhÊt, vµ thÊp nhÊt vµo th¸ng 6 (th¸ng 3 lµ: 5,49%; th¸ng 6 lµ: 2,18%).
5. Víi 3 th¸ng thùc hiÖn quy tr×nh phßng bÖnh lîn con ph©n tr¾ng cña c«ng ty TNHH Thó Y Xanh ®a ra ®· lµm gi¶m ®îc tû lÖ lîn con ph©n tr¾ng , ®ång thêi tû lÖ chÕt, tû lÖ m¾c lÆp l¹i còng gi¶m ®i râ rÖt.T¨ng träng trong giai ®o¹n lîn con theo mÑ còng cao h¬n vµ ®©y lµ c¬ së v÷ng ch¾c cho sù sinh trëng cña giai ®o¹n tiÕp theo(L« thÝ nghiÖm: 237,86g; l« ®èi chøng lµ: 206,43g; chªnh lÖch gi÷a thÝ nghiÖm vµ ®èi chøng lµ: 31,43g.
6. KÕt qu¶ cña 2 quy tr×nh ®iÒu trÞ: §ã lµ quy tr×nh ®îc c«ng ty ®a ra (thÝ nghiÖm) vµ quy tr×nh ®iÒu trÞ cò cña tr¹i, ®Òu ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, tû lÖ khái bÖnh cña 2 ph¸c ®å ®Òu lín h¬n 90%, nhng ph¸c ®å 1(Allzym + Coli200). §iÒu trÞ bÖnh hiÖu qu¶ cao vµ triÖt ®Ó h¬n ph¸c ®å ®iÒu trÞ t¹i tr¹i ®ang dung, cã kÕt qu¶ nh vËy lµ nhê vµo vai trß xóc t¸c cña men vi sinh Allzym. KÌm theo thêi gian ®iÒu trÞ ng¾n h¬n, nªn tiÕt kiÖm ®îc thuèc vµ Ýt g©y ¶nh hëng phô ®Õn lîn, nªn gi¶m ®îc chi phÝ ch¨n nu«i, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ.
2. §Ò nghÞ
Thêi gian thùc tËp vµ kinh phÝ thùc tËp cong h¹n chÕ nhiÒu v× vËy chóng t«i xin ®Ò nghÞ.
1. Më réng ph¹m vi øng dông cña quy tr×nh phßng, trÞ bÖnh ë c¸c trang tr¹i vµ ®Þa ph¬ng kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña quy tr×nh trªn ph¹m vi réng, ®ång thêi cÇn thö nghiÖm trªn sè lîng ®µn, sè lîng con thÝ nghiÖm con lín h¬n nh»m ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n.
2. CÇn cã c¸c nghiªn cøu s©u h¬n ®Ó x¸c ®Þnh râ nguyªn nh©n chÝnh g©y bÖnh ë tõng n¬i thÝ nghiÖm, lµm kh¸ng dinh ®ã ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh kh¸ng thuèc cña mÇm bÖnh ®Ó t×m ra thuèc ®iÒu trÞ bÖnh, ®Ó ®a ra mét quy tr×nh phßng vµ trÞ bÖnh ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt cho lîn con tõ 1-21 ngµy tuæi nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt trong ch¨n nu«i trang tr¹i.
Tµi liÖu tham kh¶o
Ngäc Anh vµ Ph¹m H÷u HiÕu 1977 trong bµi hiÖu qu¶ sö dông Chloramphenicol, Nteofusaxtein, Neomycin, cã t¸c dông m¹nh víi Ecoli vµ cã t¸c dông ®iÒu trÞ tèt.
NguyÔn Xu©n B×nh ®iÒu trÞ bÖnh heo n¸i, heo con, heo thÞt n¨m, 1973 nªu r»ng Detran – Fe cã t¸c dông phßng chèng bÖnh t¶ ph©n tr¾ng lîn con.
Hïng Cao 1962 bÖnh ph©n tr¾ng lîn con g©y thiÖt h¹i nghiªm träng cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i t¹i khu vùc tù trÞ ViÖt B¾c.
§µo Träng §¹t 1986 bÖnh thêng gÆp ë lîn míi sinh vµo giai ®o¹n tõ 1 ®Õn 21 ngµy tuæi.
TrÇn C«ng Khanh trong bµi ¶nh hëng cña thuèc nam Bexxulin ®èi víi bÖnh ph©n tr¾ng lîn con.
NguyÔn ThÞ Néi: Vi trïng Ecoli trong bÖnh ph©n tr¾ng lîn con vµ hiÖu lùc cña vacine Ecoli trong viÖc phßng vµ tri bÖnh ph©n tr¾ng lîn con.
Lª V¨n Phíc 1997 “ ¶nh hëng cña nhiÖt ®é vµ Èm ®é kh«ng khÝ ®Õn tû lÖ lîn con m¾c bÖnh lîn con ph©n tr¾ng”.
NguyÔn V¨n V¬ng 1963 lîn con thêng bÞ ph©n tr¾ng vµo 4 ®Õn 5 ngµy tuæi cã con bÞ vµo 8 ®Õn 10 ngµy tuæi c¸ biÖt cã con qu¸ 20 ngµy tuæi hay trªn 1 th¸ng vÉn bÞ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng.
T¸c gi¶ Akovach vµ L. Biro (ngêi Nga n¨m 1983) ®· ch÷a bÖnh ph©n tr¾ng cho lîn cã hiÖu qu¶ b»ng c¸ch cho uèng Histamin víi liÒu 5mg/ con/ lÇn/ ngµy trong 3 ngµy liÒn
10. Bborkavxa, Opchka Natrakinxki (1972).
Phô Lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Trang tại Nghiên cứu tình hình chăn nuôi lợn tại trang trại của ông Đỗ Văn Thiết xã Thạch Thán, huyện Quốc Oai, tỉnh Hà Tây.doc