Đề tài Phân tích giá thành sản phẩm khai thác than nguyên khai mỏ than Vàng Danh

- 11,434%). NghÜa lµ c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cña má lµ æn ®Þnh. Song do nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lu«n biÕn ®éng, cã nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn chiphÝ cña tõng ho¹t ®éng kinh tÕ. §Ó cã kÕt luËn chÝnh x¸c vÒ c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh, tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt trong c«ng viÖc c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý. CÇn ph¶i biÕt cô thÓ sè l­îng c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tõng chØ tiªu, møc ®é ¶nh h­ëng, tÝnh chÊt ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn gi¸ thµnh than nguyªn khai. d) X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè: * ¶nh h­ëng cña nh©n tè s¶n l­îng s¶n xuÊt: Nh­ ta ®· biÕt sù biÕn ®éng cña s¶n l­îng s¶n xuÊt chØ ¶nh h­ëng ®Õn møc h¹ gi¸ thµnh mµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn tû lÖ h¹ gi¸ thµnh. V× khi s¶n l­îng thay ®æi ng­êi ta gi¶ ®Þnh r»ng kÕt cÊu s¶n phÈm, ®¬n vÞ vÉn gi÷ nguyªn ë kú gèc. Møc h¹ gi¸ thµnh ®¬n vÞ kh«ng ®æi còng cã nghÜa lµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh ®¬n vÞ kh«ng ®æi. Trong khi kÕt cÊu s¶n phÈm gi÷ nguyªn ë kú gèc lªn tû lÖ h¹ b×nh qu©n còng kh«ng ®æi, ta sö dông ph­¬ng ph¸p sè chªnh lÖch ®Ó x¸c ®Þnh ¶nh h­ëng cña s¶n l­îng s¶n phÈm ®Õn møc h¹ toµn bé. * ¶nh h­ëng cña s¶n l­îng ®Õn møc h¹: (QM) QM = MKH x - 1 109.802.761.050 QM = -13.027.800.000 x - 1 125.381.400.000 QM = 1.648.704.150( ®ång) * ¶nh h­ëng cña s¶n l­îng ®Õn tû lÖ: (QT) (QT = 0) * NhËn xÐt : Do s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt gi¶m so víi dù kiÕn, míi chØ ®¹t 87,57% ®· lµm cho møc h¹ toµn bé gi¶m ®i 1.648.704.150 ®ång. * ¶nh h­ëng cña nh©n tè c¬ cÊu s¶n l­îng s¶n xuÊt: (K). §èi víi mçi lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau th× cã møc h¹ vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh kh¸c nhau, nªn khi c¬ cÊu s¶n l­îng thay ®æi th× møc h¹ vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh còng thay ®æi. ViÖc t¨ng gi¶m tû träng s¶n xuÊt mÆt hµng nµy hay mÆt hµng kh¸c. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lµ do ®ßi hái cña thÞ tr­êng, tøc lµ do yÕu tè kh¸ch quan t¸c ®éng, do ®ã ¶nh h­ëng cña nh©n tè nµy tr­íc hÕt ®­îc coi lµ ¶nh h­ëng cña nh©n tè kh¸ch quan ( bªn ngoµi) * ¶nh h­ëng cña c¬ cÊu s¶n l­îng s¶n xuÊt tíi møc h¹: (KM) KM = Qtti x - Qkh x Hs Zkhi - Znti tØ lÖ hoµn thµnh KHSX Hay: KM =(Qtti - Qkhi) x ( Zkhi - Znti) - QM * ¶nh h­ëng cña nh©n tè c¬ cÊu s¶n l­îng tíi tû lÖ h¹: (KT) Trong ®ã: QKhi: Lµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch cña s¶n phÈm i Qtti : Lµ s¶n l­îng thùc tÕ cña s¶n phÈm i. Nh­ng ®èi víi má than Vµng Danh lµ doanh nghiÖp ®­îc cÊp trªn giao chØ tiªu s¶n xuÊt mét mÆt hµng chñ yÕu lµ than nguyªn khai, sau ®ã chÕ biÕn vµ tiªu thô theo mét d©y chuyÒn khÐp kÝn. Do vËy vÒ nguyªn t¾c lµ kh«ng ®­îc ph¸ vì kÕt cÊu s¶n phÈm. Nªn nh©n tè nµy kh«ng ¶nh h­ëng g× lín v× vËy ta kh«ng ph©n tÝch ®Õn ¶nh h­ëng cña c¬ cÊu s¶n l­îng s¶n phÈm:(KM = 0; KT = 0). * ¶nh h­ëng cña nh©n tè gi¸ thµnh ®¬n vÞ: §©y lµ nh©n tè quan träng nã cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þhn ®Õn viÖc h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. Nã ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c thµnh tÝch cña doanh nghiÖp trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng lîi nhuËn. Lµ nh©n tè chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn møc h¹ vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, ¶nh h­ëng cña nh©n tè nµy cña má cô thÓ nh­ sau: + ¶nh h­ëng cña gi¸ thµnh tíi møc h¹: (ZM ) ZM = (Qtti x Ztti) – (Qtti x Zkhi) ZM = 97.727.523.212 - 98.393.665.200 = - 665.112.988 (®ång) *¶nh h­ëng cña gi¸ thµnh ®Õn tû lÖ h¹: (ZT ) * NhËn xÐt: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, do lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm chi phÝ trong s¶n xuÊt. Má ®· thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai, gi¸ thµnh thùc tÕ thÊp h¬n gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gãp phÇn lµm gi¶m thÊp gi¸ thµnh ®¬n vÞ than nguyªn khai cña má cô thÓ lµ: Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña má gi¶m 665.112.988 ®ång, t­¬ng øng tû lÖ h¹ 0,68%.C¨n cø vµo qu¸ tr×nh ph©n tÝch ë trªn, ta ®i lËp b¶ng tæng hîp møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n xuÊt than nguyªn khai cña má n¨m 2004 nh­ sau: b¶ng 7 tæng hîp ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè Nh©n tè ¶nh h­ëng Chªnh lÖch Møc ( +, - ) Tû lÖ % 1. NhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh KH so víi n¨m tr­íc. -13.027.800.000 - 10,39 2. Thùc hiÖn TT kú nµy so víi TT n¨m tr­íc - 12.555.102.300 - 11,434 3. Chªnh lÖch gi÷a c¸c chØ tiªu (TTKH) Trong ®ã: + 472.697.700 - 1,044 a. Nh©n tè s¶n l­îng thay ®æi + 1.648.704.150 0 b. Nh©n tè kÕt cÊu s¶n l­îng 0 0 c.Nh©n tè gi¸ thµnh ®¬n vÞ - 665.112.988 - 0,68 * Tæng céng c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng (a + b + c) + 1.013.591.800 - 0,68 * NhËn xÐt: Tõ c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n ta cã thÓ rót ra nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ nh­ sau: So víi nhiÖm vô ®Æt ra má than Vµng Danh ®· thùc hiÖn t­¬ng ®èi tèt c¶ hai chØ tiªu lµ møc h¹ vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh. Víi møc h¹ ®· h¹ ®­îc 12.555.102.300 ®ång, t­¬ng øng tû lÖ h¹ ®· h¹ ®­îc lµ 11,434%. Nh­ vËy ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c cÇn c¨n cø vµo møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ trªn. Nh­ ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ sù biÕn ®éng cña nh©n tè s¶n l­îng s¶n xuÊt ta thÊy s¶n l­îng s¶n xuÊt n¨m 2004 chØ ®¹t 12,43% kÕ ho¹ch ®· lµm cho møc h¹ toµn bé hôt ®i lµ 1.618.704.150 ®ång. N¨m 2004 ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng tån kho ngµy cµng nhiÒu má ®· cã biÖn ph¸p nghØ gi·n viÖc ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn, nªn n¨m 2004 má Vµng Danh ®· kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt than nguyªn khai. - Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ thay ®æi: Qua kÕt qu¶ tÝnh to¸n ta thÊy nh©n tè nµy thay ®æi ®· lµm cho møc h¹ toµn bé h¹ thªm ®­îc1,170%. KÕt qu¶ nµy ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cè g¾ng chñ quan cña má trong c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh. NÕu so s¸nh víi møc ®é ¶nh h­ëng cña nh©n tè s¶n l­îng ta thÊy sè t¨ng lªn cña møc h¹ toµn bé do møc h¹ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thay ®æi lín h¬n sè gi¶m bít do nh©n tè s¶n l­îng gi¶m. ®iÒu nµy cã nghÜa lµ n¨m 2004 má ®· tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai. 3.5. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng gi¸ thµnh ®¬n vÞ cho than nguyªn khai má Vµng Danh n¨m 2004: Qu¸ tr×nh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña má ë phÇn tr­íc ta míi chØ biÕt gi¸ thµnh than nguyªn khai thùc hiÖn n¨m nay so víi n¨m tr­íc. Thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch t¨ng, gi¶m nh­ thÕ nµo mµ ta ch­a biÕt t¨ng hoÆc gi¶m ë yÕu tè nµo, nguyªn nh©n do ®©u? §Ó biÕt ®­îc ®iÒu nµy ta ph¶i ®i s©u ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh cña mét tÊn than nguyªn khai, xem xÐt tõng yÕu tè trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ ph©n tÝch ®Ó t×m ra c¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù thay ®æi, c¸c yÕu tè chi phÝ trong gi¸ thµnh cña mét tÊn than nguyªn khai. Tõ ®ã ®Þnh ra c¸c h­íng gi¶i quyÕt, nh»m c¶i tiÕn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý gi¸ thµnh, t×m c¸c biÖn ph¸p h¹ gÝa thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho kú tíi. Má than vµng Danh lµ doanh nghiÖp khai th¸c, chÕ biÕn vµ kinh doanh than trùc thuéc Tæng c«ng ty than ViÖt Nam vµ s¶n phÈm chñ yÕu chØ cã mét lo¹i s¶n phÈm, nªn má dïng ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ theo yÕu tè. ViÖc tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh theo yÕu tè cã c¸c quan hÖ chÆt chÏ víi viÖc ¸p dông vµ cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh. ®Æc biÖt nã chØ ra tÝnh hîp lý cña tõng c«ng ®o¹n chi phÝ ®Ó c¨n cø vµo ®ã doanh nghiÖp sÏ ®Þnh h­íng l¹i c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm hiÖu qu¶ h¬n n÷a trong kú tíi. §Ó ph©n tÝch gi¸ thµnh theo yÕu tè chi phÝ cña tõng c«ng ®o¹n chi phÝ, nh»m x¸c ®Þnh tæng sè chªnh lÖch tuyÖt ®èi vÒ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. * TÝnh tû träng cña sè chªnh lÖch trong tæng sè chi phÝ theo yÕu tè chi phÝ cña tõng c«ng ®o¹n gÝa thµnh ®¬n vÞ thùc hiÖn víi tæng gi¸ thµnh ®¬n vÞ theo kÕ ho¹ch. Tr­íc tiªn ®Ó ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh ®¬n vÞ than nguyªn khai so víi kÕ ho¹ch, ta ®i lËp b¶ng ph©n tÝch kÕt cÊu gi¸ thµnh cho mét tÊn than nguyªn khai. §Ó thÊy ®­îc tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ, biÕt râ h¬n yÕu tè nµo ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc t¨ng gi¶m gi¸ thµnh qua b¶ng sau: B¶ng 8 KÕt cÊu b¶ng gi¸ thµnh ®¬n vÞ - tÝnh cho 1 tÊn than nguyªn khai cña má than Vµng Danh n¨m 2004 ( §¬n vÞ tÝnh: §ång) YÕu tè chi phÝ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (ZKH) Gi¸ thµnh thùc tÕ (Z t¨ng tr­ëng) Chªnh lÖch TT/KH Chi phÝ Tû träng% Chi phÝ Tû träng% Møc (+ -) Tû lÖ % 1 2 3 4 5 6 = 4 - 2 7 = 6/2 I.Nguyªn vËt liÖu 75137 40,13 63.208 34,15 - 11.929 - 15,88 1.VËt liÖu 63.535 33,93 50.865 27,48 12.670 - 19,94 2.Nhiªn liÖu 5.526 2,95 6.967 3,76 + 1441 + 26,08 3.§éng lùc 6.076 3,24 5.376 2,9 - 700 - 11,52 II.TiÒn l­¬ng 74.071 39,56 72.337 39,09 - 1734 - 2,34 1.TiÒn l­¬ng 68.666 36,67 65.521 35,4 - 3.145 - 4,58 2.BHXH, BHYT, KPC§ 5.405 2,89 6.816 3,68 + 1.411 + 26,10 III. KhÊu hao TSC§ 19.932 10,64 25.121 13,57 + 5.189 + 26,03 IV. DÞch vô thuª ngoµi 8.903 4,75 9.884 5,34 + 981 + 11,02 V. Chi phÝ kh¸c 9.213 4,92 14.525 7,85 + 5.312 + 57,65 Gi¸ thµnh ®¬n vÞ ( I + II + III +IV +V ) 187.256 100 185.075 100 - 2.181 - 1,16 Qua b¶ng 8 ta thÊy n¨m 2004 má than Vµng Danh ®· hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt than nguyªn khai, thùc hiÖn gi¶m so víi kÕ ho¹ch. Cô thÓ tû lÖ gi¶m, gi¶m thªm lµ 1,16% t­¬ng øng víi møc gi¶m, gi¶m thªm lµ 2.181 ®ång/tÊn. * Nguyªn nh©n gi¶m 2.181 ®ång lµ do: - YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu gi¶m 11.929®, chiÕm 15,88%. - YÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng gi¶m 1.734®/ tÊn chiÕm 2,34% YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ tiÒn l­¬ng gi¶m chøng tá má ®· qu¶n lý tèt c¸c yÕu tè chi phÝ nµy ®ång thêi gi¸ thµnh bÞ t¨ng lªn so víi kÕ ho¹ch do má qu¶n lý ch­a tèt mét sè yÕu tè chi phÝ, nh÷ng yÕu tè nµy ®· t¨ng lªn so víi kÕ ho¹ch nh­: - YÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§ t¨ng 5.189 ®/tÊn chiÕm 26,03% - YÕu tè chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi t¨ng 981®/tÊn, chiÕm 11,02% - YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn t¨ng 5.312®/tÊn, chiÕm 57,65% §Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n t¨ng, gi¶m chi phÝ cña doanh nghiÖp ta ®i nghiªn cøu tõng chi phÝ cô thÓ lµm c¨n cø cho viÖc ®iÒu chØnh vµ qu¶n lý kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp ngµy cµng hoµn thiÖn. 3.5.1 YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Trong tæng gi¸ thµnh còng nh­ gi¸ thµnh ®¬n vÞ, chi phÝ nguyªn liÖu th­êng chiÕm tû träng lín nhÊt. Do ®ã gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu sÏ lµ biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Muèn sö dông h¬p lý, tiÕt kiÖm vËt t­, vËt liÖu, cÇn ph¶i biÕt nguån gèc h×nh thµnh, tõ ®ã biÕt ®­îc c¸c nh©n tè, møc ®é, tÝnh chÊt ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè. Qua ®ã míi ®Ò ra ®­îc nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó gi¶m chi phÝ vËt liÖu trong gi¸ thµnh. §¸nh gi¸ chung chi phÝ nguyªn vËt liÖu thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp sÏ x¸c ®Þnh ®­îc møc chªnh lÖch chi phÝ nguyªn vËt liÖu tiªu hao cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm: - ¶nh h­ëng cña sè tuyÖt ®èi ( CNVL) (CNVL) = mtt x Ptt - mKH x PKH (CNVL) = 63.208 - 75.137 = - 11.929 - ¶nh h­ëng cña sè t­¬ng ®èi ( TNVL) Trong ®ã: ZKH : Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm kÕ ho¹ch PKH : Gi¸ vËt liÖu kú kÕ ho¹ch, kú thùc tÕ. mKH , mtt: Møc hao phÝ thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm Sau ®©y ta ®i ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông nhiªn, vËt liÖu cña má than Vµng Danh qua b¶ng 9 vµ 10 nh­ sau: * NhËn xÐt: Qua b¶ng 9 vµ 10 nh×n chung ta thÊy má ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý nhiªn liÖu. Cô thÓ lµ vËt t­ vËt liÖu ®· gi¶m chi phÝ so víi kÕ ho¹ch lµ 12.670®/tÊn than nguyªn khai, víi tû lÖ t­¬ng øng lµ 20%. Nh­ng trong ®ã còng cßn mét sè yÕu tè chi phÝ cßn t¨ng so víi kÕ ho¹ch nh­: - D©y næ: T¨ng 47,8®/tÊn, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 99%. - ThÐp chèng lß: T¨ng 1.405,5 ®/tÊn, t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ :25,57%. - S¨m lèp « t«: T¨ng 516,7®/tÊn víi tû lÖ t­¬ng øng lµ : 61%. - CÇu m¸ng cµo: T¨ng 233,2 ®/tÊn víi tû lÖ t­¬ng øng lµ : 24,67% C¸c yÕu tè nµy ®­îc t¨ng do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã nguyªn nh©n do cã mét sè ®Þnh møc mµ tæng c«ng ty giao cho má cßn qu¸ thÊp. - Phô tïng thay thÕ do m¸y mãc thiÕt bÞ cña má ®· ®­îc s¶n xuÊt tõ l©u, nªn cã nh÷ng phô tïng thay thÕ kh«ng cßn cã trªn thÞ tr­êng, mµ nÕu cã th× còng rÊt ®¾t...nh­ m¸ng cµo, gi¸ thùc hiÖn chªnh lÖch so víi kÕ ho¹ch lµ 139.099 ®/cÇu... Trong b¶ng 10 cho ta thÊy vÒ yÕu tè chi phÝ nhiªn liÖu ®· t¨ng 1.441®/tÊn, tû lÖ t¨ng lµ 26,08%. Nh­ vËy n¨m 2004 má qu¶n lý yÕu tè chi phÝ nµy ch­a tèt. Møc ®é v­ît chi nµy cã nhiÒu nguyªn nh©n. VÒ møc tiªu hao chñ yÕu t¨ng do c¸c m¸y mãc khai th¸c, vËn chuyÓn cña má ®· cò, ®Þa h×nh vËn chuyÓn phøc t¹p, ý thøc qu¶n lý nhiªn liÖu cña c¸c c«ng nh©n ®iÒu khiÓn c¸c m¸y mãc tÇu xe ch­a cao ®· lµm cho chi phÝ nhiªn liÖu dÇu DIEZEN t¨ng so víi kÕ ho¹ch lµ 1.257,5®/tÊn, víi tû lÖ t­¬ng øng lµ 26,37%. Møc tiªu hao x¨ng trong n¨m còng t¨ng, nguyªn nh©n lµ do mét sè cÊp trªn cßn l¹m dông quyÒn h¹n cña m×nh, th­êng xuyªn cã t×nh tr¹ng sö dông xe cña tËp thÓ ®i lµm viÖc riªng, gi¸ x¨ng t¨ng khi trong n¨m ch­a cã sù biÕn ®éng lín cña gi¸ thÞ tr­êng lµ do tû lÖ hao hôt t¹i kho cña má qu¸ lín ®· lµm t¨ng kho¶n chi phÝ nµy lµ 97,7®/tÊn, víi tû lÖ t¨ng t­¬ng øng lµ 19,86%. * §èi víi yÕu tè ®éng lùc dïng trong s¶n xuÊt qua b¶ng 10 ta thÊy chi phÝ ®éng lùc thùc tÕ gi¶m 700®/tÊn so víi kÕ ho¹ch, t­¬ng øng víi tû lÖ lµ 11,52%, ®iÒu nµy chøng minh r»ng má ®· ®i s©u qu¶n lý vµ ch¨n lo ®Õn thiÕt bÞ ®iÖn, sö dông tiÕt kiÖm n¨ng l­îng. Má ®· l¾p ®Æt c«ng t¬ ®iÖn cho tõng khai tr­êng, c«ng tr­êng, khu vùc. Do vËy má cÇn cã biÖn ph¸p ph¸t huy vµ khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt ®èi víi viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ ®éng lùc còng nh­ chi phÝ vËt t­, vËt liÖu hay nhiªn liÖu. KÕt luËn: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh má ®· cã nhiÒu nç lùc, cè g¾ng ®Ó gi¶m chi phÝ vËt t­, vËt liÖu, nhiªn liÖu, ®éng lùc, gãp phÇn gi¶m gi¸ thµnh. Qua c¸c sè liÖu ph©n tÝch trªn chøng tá n¨ng lùc vµ tiÒm n¨ng tæ chøc, qu¶n lý s¶n xuÊt cña CBCNV cña má nh»m gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña má cßn rÊt cao. Do vËy má cÇn ph¸t huy h¬n n÷a ®Ó gi¶m gÝa thµnh cho s¶n xuÊt cña má cho c¸c kú tíi. 3.5.2. YÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng: Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, yÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng còng lµ mét trong yÕu tè chi phÝ yÕu tè quan träng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ mét yÕu tè chi phÝ chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín. Cho nªn tiÕt kiÖm chiphÝ tiÒn l­¬ng sÏ gãp phÇn tiÕt kiÖm cho chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó ®¸nh gi¸ chung t×nh h×nh thùc hiÖn yÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tr­íc hÕt cÇn ph¶i so s¸nh chi phÝ tiÒn l­¬ng thùc tÕ (CLTT) víi chi phÝ tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch (CLKH) ®Ó x¸c ®Þnh sè chªnh lÖch tuyÖt ®èi vµ tõ ®ã x¸c ®Þnh tû lÖ t¨ng, gi¶m cña yÕu tè chi phÝ tiÒnl­¬ng vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸c. §Ó ph©n tÝch so s¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn yÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng cña má cho mét tÊn than nguyªn khai, ta ®i ph©n tÝch, so s¸nh qua b¶ng 11 nh­ sau: b¶ng 11 t×nh h×nh thùc hiÖn yÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng cho 1 tÊn than nguyªn khai cña má than Vµng Danh n¨m 2004 ( §¬n vÞ tÝnh: §ång/ tÊn) Chi phÝ l­¬ng KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Chªnh lÖch Møc (+ -) Tû lÖ % I. L­¬ng thêi gian 8.592 7.234 - 1358 - 15,8 1.L­¬ng khèi v¨n phßng 7.059 5.571 - 1038 - 18,53 2. L­¬ng khèi ph©n x­ëng 1.533 1.483 - 50 - 3.25 II. L­¬ng s¶n phÈm 65.749 65.103 - 376 - 0,57 1. L­¬ng thî khai th¸c 35.110 35.658 + 548 + 1,56 2. L­¬ng l¸i xe - m¸y 21.777 21.008 - 689 - 3,16 3. L­¬ng phô vµ phô cÊp 8.592 8.537 - 235 - 2,73 Céng: (I + II) 74.071 72.337 - 1.734 - 2.34 Tõ c¸c sè liÖu ë b¶ng 11 ta cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t nh­ sau: So víi kÕ ho¹ch, chi phÝ tiÒn l­¬ng thùc tÕ cho mét tÊn than nguyªn khai cña má trong n¨m ®· gi¶m 1.734 ®ång, lµ møc chªnh lÖch tuyÖt ®èi chi phÝ tiÒn l­¬ng (CL). CL = CLtt - CLKH = 72.337 - 74.071 = - 1.734 ®ång/tÊn. Vµ ¶nh h­ëng cña sè t­¬ng øng lµ : (TL) C¨n cø vµo kÕt qña tÝnh to¸n ë trªn ta thÊy do qu¶n lý tèt yÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng cña má ®· lµm gi¶m chi phÝ tiÒn l­¬ng cho mét tÊn than nguyªn khai, do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sau: - Chi phÝ tiÒn l­¬ng thêi gian gi¶m 15,8% lµ do trong n¨m má ®· s¾p xÕp l¹i sè l­îng do lao ®éng gi¸n tiÕp t¹i c¸c ph©n x­ëng khai th¸c vµ c¸c ph©n x­ëng phô trî lµm gi¶m ®­îc 1.358 ®ång/tÊn. - Chi phÝ l­¬ng s¶n phÈm gi¶m 0,57%. Lµ do s¶n l­îng s¶n xuÊt trong n¨m gi¶m 12,43%, cïng víi tû lÖ gi¶m cña s¶n l­îng cßn do trong n¨m má kh«ng tiªu thô ®­îc s¶n phÈm nªn ph¶i cho sè c«ng nh©n khai th¸c nghØ gi·n viÖc vµ lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý xe, m¸y, Ýt ph¶i ®­a vµo söa ch÷a ®· lµm gi¶m ®­îc 376 ®ång/ 1 tÊn than nguyªn khai. Sù biÕn ®éng gi¶m cña yÕu tè nµy cho thÊy trong n¨m má ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ chñ ®éng trong c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ chi phÝ tiÒn l­¬ng nãi riªng. 3.5.3 YÕu tè chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: YÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§ ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, TSC§ thuª tµi chÝnh ®ang sö dông ë c¸c ph©n x­ëng, tæ ®éi s¶n xuÊt nh­: KhÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, ph­¬ng tiÖn truyÒn dÉn, nhµ x­ëng, v­ên c©y l©u n¨m... Møc khÊu hao n¨m phô thuéc hai nh©n tè, nguyªn gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ tû lÖ khÊu hao. Nguyªn gi¸ cña TSC§ cña doanh nghiÖp th­êng xuyªn biÕn ®éng. Do c¸c nguyªn nh©n: ®¸nh gi¸ l¹i, ®æi míi trang thiÕt bÞ, mua s¾m, nhËn liªn doanh, ®iÒu ®éng, nh­îng b¸n, lo¹i bá...thêi ®iÓm x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ thay ®æi khi tÝnh to¸n møc khÊu hao lµ kú b¸o c¸o liÒn sau kú cã thay ®æi vÒ TSC§. Tû lÖ khÊu hao th­êng æn ®Þnh, nÕu cã sù thay ®æi th× coi ®©y lµ nh©n tè kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Qua ®ã ta ®i ph©n tÝch yÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§ cho mét tÊn than nguyªn khai cña má than Vµng Danh n¨m 2004. theo tµi liÖu b¶ng 12. B¶ng 12 B¶ng ph©n tÝch khÊu hao TSC§ cho 1 tÊn than nguyªn khai cña má than vµng Danh n¨m 2004 (§¬n vÞ tÝnh: ®ång/tÊn) ChØ tiªu KH TH Chªnh lÖch Møc (+ -) Tû lÖ % KhÊu hao TSC§ 19.932 25.121 + 5.189 + 26,03 1.KhÊu hao c¬ b¶n 19.134 23.599 + 4465 + 23,33 2.KhÊu hao söa ch÷a lín 798 1.522 + 724 + 90,72 Dùa vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n ë b¶ng 12 ta thÊy. Do s¶n l­îng than nguyªn khai s¶n xuÊt gi¶m ®· lµm gi¶m chi phÝ khÊu hao TSC§ trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ t¨ng lµ 5.189 ®ång, víi tû lÖ lµ 26,03%. - TÝnh møc chªnh lÖch tuyÖt ®èi (K). K = KTH - KKH = 25.121 - 19.932 = + 5.189 ® - TÝnh tû lÖ chªnh lÖch t­¬ng ®èi (TK). Qua c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n ta thÊy ®­îc nguyªn nh©n g©y lªn biÕn ®éng t¨ng cña yÕu tè nµy nh­ sau: Nh©n tè chi phÝ khÊu hao c¬ b¶n t¨ng 4465®/ tÊn, chñ yÕu do s¶n l­îng than nguyªn khai s¶n xuÊt trong n¨m gi¶m. Nh­ vËy ta cµng thÊy râ h¬n, viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cã sù ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc gi¶m chiphÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh©n tè khÊu hao söa ch÷a lín t¨ng 724®/tÊn, nguyªn nh©n chñ yÕu do trong n¨m má ®· ®Çu t­,n©ng cÊp mét sè thiÕt bÞ khai th¸c, vËn chuyÓn vµ ®­a vµo øng dông mét sè tiÕn bé khoa häc nh­: V× chèng ma s¸t, ®¹i tu, söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ khai th¸c, ®Ó cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ cña yÕu tè nµy th× má cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nh­: øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo khai th¸c, n©ng cao ®iÒu kiÖn lao ®éng cho c«ng nh©n, ¸p dông c¸c h×nh thøc kû luËt, khen th­ëng hîp lý ®Ó ®éng viªn, cæ vò tinh thÇn lao ®éng, nh»m ph¸t huy tinh thÇn lµm chñ vµ h¨ng say h¬n n÷a trong c«ng viÖc. X¸c ®Þnh ®óng, ®ñ tû lÖ khÊu hao nh»m thu håi ®­îc gi¸ trÞ hao mßn thùc tÕ cña tµi s¶n, cã hÖ sè sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cao nhÊt, sÏ lµm gi¶m chi phÝ khÊu hao TSC§ ®Õn møc thÊp nhÊt trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. 3.5.4 Ph©n tÝch yÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi bao gåm tÊt c¶ c¸c dÞch vô cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n nµo cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c lo¹i nh­: Chi phÝ söa ch÷a TSC§ thuª ngoµi, chi phÝ ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i...viÖc sö dông c¸c lo¹i yÕu tè nµy cã hîp lý hay kh«ng phô thuéc môc ®Ých sö dông, ph­¬ng thøc tæ chøc øng dông dÞch vô sao cho cã lîi nhÊt cña ng­êi qu¶n lý. §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông yÕu tè nµy cña má than Vµng Danh, ta ®i xem xÐt b¶ng 13 tæng hîp t×nh h×nh sö dông dÞch vô thuª ngoµi cña má n¨m 2004. b¶ng 13: ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn yÕu tè dÞch vô thuª ngoµi cña má than Vµng Danh n¨m 2004 (§¬n vÞ tÝnh: §ång/tÊn) ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Chªnh lÖch Møc (+ -) Tû lÖ % 1.Thuª bèc xóc, san g¹t 1.780 1.977 + 197 + 11,08 2.Thuª vËn chuyÓn 3.294 3.657 + 363 11,02 3.Thuª ngoµi söa ch÷a lín 802 800 - 2 - 0,24 4.Thuª ngoµi söa ch÷a th­êng xuyªn 890 987 + 97 + 10,89 5. §iÖn, n­íc 979 1.137 + 158 + 16,13 6. §iÖn tho¹i ... 537 520 - 14 - 2,62 7. Thuª ngoµi kh¸c 624 717 + 93 + 15 Céng 8.903 9.884 + 981 + 11,02 Qua sè liÖu tÝnh to¸n ë b¶ng 13 ta thÊy má qu¶n lý yÕu tè chi phÝ nµy ch­a tèt, c¸c chi phÝ thuª ngoµi nh­: Bèc xóc, san g¹t, thuª ngoµi, vËn chuyÓn thuª ngoµi t¨ng 560®/tÊn. Nguyªn nh©n do trong mïa m­a khèi l­îng ®Êt ®¸ s¹t lë nhiÒu lµm ®Þa h×nh trë lªn phøc t¹p, c«ng viÖc vËn chuyÓn khã kh¨n h¬n. Chi phÝ ®iÖn, n­íc thuª ngoµi t¨ng 158®/tÊn. Nguyªn nh©n do thêi gian nghØ khai th¸c t¹i c¸c ®­êng hÇm t¨ng lªn nh­ nghØ gi·n viÖc, nghØ thªm ngµy thø 7, trong khi c«ng t¸c th«ng giã ®¶m b¶o an toµn trong c¸c ®­êng lß vÉn ph¶i duy tr×, s¶n l­îng gi¶m lµm cho chi phÝ trong gi¸ thµnh 1 tÊn than nguyªn khai t¨ng. Chi phÝ thuª ngoµi söa ch÷a lín gi¶m, chi phÝ thuª bao ®iÖn tho¹i gi¶m, do má ®· tæ chøc ®­a m¸y mãc thiÕt bÞ vµo söa ch÷a trong thêi gian nghØ viÖc, gi·n viÖc b»ng lùc l­îng thî söa ch÷a má, nªn ®· gi¶m ®­îc chi phÝ nµy lµ 02®/tÊn than nguyªn khai. Chi phÝ ®iÖn tho¹i thuª bao gi¶m do trong n¨m má ®· c¾t gi¶m mét sè thuª bao trùc tiÕp cña ph©n x­ëng chuyÓn sang sö dông tæng ®µi néi bé, ®· lµm gi¶m chi phÝ cho mét tÊn than nguyªn khai lµ 14 ®ång. TÝnh møc chªnh lÖch tuyÖt ®èi cña chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi:(DV) DV = DVtt - DVKH DV = 9.984 – 8.903 = 981( ®ång) Tû lÖ chªnh lÖch:( sè t­¬ng ®èi), (T0) DV T0 = x 100 ZKH 981 T0 = x 100 = + 0,52% 187.256 Dùa vµo nh÷ng sè liÖu tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch cho thÊy má cÇn ph¶i cã nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc h¬n trong viÖc qu¶n lý chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi nh­: Tæ chøc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c söa ch÷a vµ b¶o d­ìng m¸y mãc thiÕt bÞ theo ®Þnh kú. C«ng t¸c nµy rÊt quan träng, ®Æc biÖt víi ngµnh khai th¸c má, nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh SXKD cña má. §Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch liªn tôc nhÞp nhµng, kh«ng g©y ¸ch t¾c trong s¶n xuÊt, c¸c phßng kü thuËt, vËn t¶i, c¬ ®iÖn ph¶i lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a, b¶o d­ìng m¸y mãc thiÕt bÞ theo ®Þnh kú, ph¶i th­êng xuyªn gi¸m s¸t, ®«n ®èc, nh»m ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng vi ph¹m vÒ vËn hµnh, s÷a ch÷a ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi, phôc vô kÞp thêi s¶n xuÊt tèt h¬n. 3.5.5. YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: §©y lµ yÕu tè chi phÝ rÊt nhiÒu lo¹i chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi c¸c kho¶n chi cña 4 nhãm yÕu tè chi phÝ ®· ph©n tÝch ë trªn nh­: TiÒn chi tiÕp kh¸ch, héi häp, c«ng t¸c phÝ...§Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch yÕu tè chi phÝ nµy ta c¨n cø vµo sè liÖu cña b¶ng 1, 3, 4 nh­ sau: TÝnh chªnh lÖch tuyÖt ®èi c¸c yÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: (CBT) CBT = CBTtt - CBTKH CBT = 14.525 - 9213 = + 5312 (®ång) TÝnh tû lÖ chªnh lÖch ¶nh h­ëng ( sè t­¬ng ®èi) (TCBT) Nh­ vËy yÕu tè chi phÝ nµy t¨ng so víi kÕ ho¹ch lµ 5.312 ®/tÊn, tû lÖ t¨ng trong gi¸ thµnh 1 tÊn than nguyªn khai lµ 2,84%. §©y lµ yÕu tè chi phÝ ®­îc tËp hîp tõ nhiÒu kho¶n chi phÝ kh¸c nhau. Tõ nh÷ng chi phÝ nhá nhÊt nh­: ChÌ, thuèc, n­íc tiÕp kh¸ch, cho ®Õn c¸c chi phÝ lín nh­: Chi phÝ héi häp, c«ng t¸c phÝ...nªn viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ nµy chñ yÕu phô thuéc vµo sù qu¶n lý, chØ ®¹o s¸t sao, th­êng xuyªn cña ban l·nh ®¹o má. Nãi c¸ch kh¸c th× viÖc gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt cña yÕu tè chi phÝ nµy lµ do c¸c nguyªn nh©n chñ quan. §Ó tiÕt kiÖm yÕu tè chi phÝ nµy má cÇn cã kÕ ho¹ch tËp trung gi¶m chi phÝ nh­: LËp kÕ ho¹ch phßng chèng m­a b·o, khai th«ng r·nh tho¸t n­íc mÆt b»ng, c¸c khai tr­êng, c«ng tr­êng, ®­êng vËn t¶i, kiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c cÇu, cèng tr­íc mïa m­a b·o... 3.6. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸: Qua ph©n tÝch c¸c yÕu tè gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm than nguyªn khai n¨m 2004 cña má than Vµng Danh ta thÊy má ®· gi¶m ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt cho mét tÊn than nguyªn khai lµ 2.183 ®ång, t­¬ng øng víi tû lÖ lµ 1,17% so víi kÕ ho¹ch. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè yÕu tè trong gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai t¨ng so víi kÕ ho¹ch. Nh­ vËy qua ph©n tÝch ta thÊy cßn mét sè vÊn ®Ò mµ má than Vµng Danh cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®Ó ®¹t ®­îc yªu cÇu gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai nh­ sau: * §èi víi yÕu tè chi phÝ nguyªn - nhiªn, vËt liÖu: Ngoµi mét sè biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ nh­ gi¸ thuèc næ vµ mét vµi lo¹i vËt t­ kh¸c t¨ng lªn theo chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc. Cßn mét sè bÊt hîp lý kh¸c nh­ tû lÖ hao hôt x¨ng dÇu ë møc cao, ®· lµm ®Þnh møc cho chi phÝ trong gÝa thµnh ®¬n vÞ t¨ng lªn. Do vËy má cÇn cã biÖn ph¸p khÈn tr­¬ng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy. * §èi víi yÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng. Ta thÊy, tuy r»ng quü l­¬ng thùc tÕ gi¶m so víi kÕ ho¹ch nh­ng chi phÝ tתn l­¬ng trong gi¸ thµnh sÏ t¨ng “ V× t¨ng n¨g suÊt lao ®éng thÊp sÏ lµ t¨ng tû träng tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh”. V× vËy má cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, nh»m gi¶m chi phÝ tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai. * §èi víi yÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§: YÕu tè nµy t¨ng so víi kÕ ho¹ch nguyªn nh©n do s¶n l­îng s¶n phÈm gi¶m, m¸y mãc thiÕt bÞ khai th¸c ®· cò, c«ng suÊt m¸y kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch. Do vËy má than cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t­ söa ch÷a, n©ng cÊp xe m¸y, thiÕt bÞ nh»m t¨ng c«ng suÊt khai th¸c, lµm gi¶m chi phÝ khÊu hao trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. LËp kÕ ho¹ch ®Çu t­ thiÕt bÞ ®Ó gi¶m chi phÝ thiÕt bÞ thuª ngoµi. * §èi víi yÕu tè chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi: Theo tÝnh to¸n yÕu tè chi phÝ nµy t¨ng so víi kÕ ho¹ch, nªn má cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng thuª ngoµi ngµy cµng t¨ng nh­: Tæ chøc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c söa ch÷a vµ b¶o d­ìng ®Þnh kú. §­a m¸y mãc thiÕt bÞ khai th¸c vµ söa ch÷a trong c¸c ngµy nghØ, cho thî söa ch÷a nghØ bï vµo c¸c ngµy kh¸c trong tuÇn, th¸ng... * §èi víi yÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: T¨ng so víi kÕ ho¹ch, do tÝnh chÊt phøc t¹p cña yÕu tè nµy nªn ban l·nh ®¹o má cÇn theo dâi, qu¶n lý chÆt chÏ vµ th­êng xuyªn h¬n, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña mçi CBCNV cÇn ph¶i cao h¬n n÷a, nh»m gãp phÇn cïng tËp thÓ c¸n bé l·nh ®¹o cña má gi¶m chi phÝ, h¹ gÝa thµnh s¶n phÈm. Nh×n chung ®Ó phôc vô môc tiªu cña má lµ gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña má, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thiÕt thùc ®Ó th¸o gì nh÷ng tån t¹i hiÖn nay. PhÇn 4 ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt than nguyªn khai ë má than Vµng Danh Qua thêi gian thùc tËp vµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt than nguyªn khai, khai th¸c ë má than Vµng Danh, em thÊy cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong thêi gian tíi, má cÇn ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt ®¶m b¶o tÝnh hîp lý, ®ång bé, sö dông hÕt n¨ng lùc hiÖn cã trªn c¬ së tiÕt kiÖm ®Ó c¸c nguån lùc, ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p kinh tÕ, kü thuËt kh¸c nhau... Nh­ng qua nghiªn cøu xem xÐt ph©n tÝch tõng khÝa c¹nh, em xin ®Ò xuÊt 3 biÖn ph¸p sau ®©y nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm than nguyªn khai ë má Vµng Danh nh­ sau: 4.1 - biÖn ph¸p 1: §æi míi c«ng t¸c qu¶n lý cÊp ph¸t nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ nhiªn liÖu, gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt cho 1 tÊn than nguyªn khai. 4.1.1. C¬ së x©y dùng biÖn ph¸p: Má than Vµng Danh hiÖn nay víi môc tiªu tËp trung qu¶n lý, chñ ®éng trong s¶n xuÊt, má ®ang sö dông hai biÖn ph¸p thèng kho nhiªn liÖu ®Ó b¶o qu¶n vµ cÊp ph¸t cho xe m¸y cña má nh­ sau: X¨ng, dÇu DIZEN ®­îc nhËp t¹i kho x¨ng dÇu cña má b»ng c¸c xe vËn chuyÓn cña c«ng ty x¨ng dÇu B12 ®­a ®Õn. C¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, xe phôc vô s¶n xuÊt nhËn theo sè l­îng cña phiÕu xuÊt kho do phßng vËt t­ cÊp, c¸c m¸y khai th¸c nhËn nhiªn liÖu t¹i hiÖn tr­êng theo ®Þnh møc cña phßng kü thuËt- vËt t­. Nh­ng trong qóa tr×nh thùc hiÖn x¶y ra mét vÊn ®Ò, tû lÖ hao hôt ngµy cµng t¨ng, tû lÖ t¨ng nµy do nhiÒu nguyªn nh©n nh­: Xe tÐc b¶o qu¶n x¨ng dÇu, trang thiÕt bÞ cÊp ph¸t ®· cò vµ kh«ng lo¹i trõ nguyªn nh©n tiªu cùc cña qu¸ tr×nh cÊp ph¸t vµ b¶o qu¶n, nªn ®· lµm cho gi¸ nhiªn liÖu trªn thÞ tr­êng t¨ng cao nh­ hiÖn nay th× ¶nh h­ëng cña møc hao hôt nµy ®èi víi lîi Ých kinh tÕ cña má cµng nÆng nÒ h¬n. C¨n cø vµo nh÷ng tÝnh to¸n vµ ®iÒu kiÖn cña má em thÊy ®Ó gi¶m ®­îc phÇn lín hao tæn nµy má cÇn ph¶i ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý vµ cÊp ph¸t nhiªn liÖu nh­ sau: Thay v× nhËp c¶ tÐc nhiªn liÖu tõ c«ng ty x¨ng dÇu B12 vµo kho råi sau ®ã míi cÊp trùc tiÕp cho c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc, thiÕt bÞ.... Nay chuyÓn sang cÊp nhiªn liÖu cho c¸c xe vËn t¶i, c¸c ph­¬ng tiÖn phôc vô s¶n xuÊt t¹i c©y x¨ng cña c«ng ty x¨ng dÇu B12, c¸ch mÆt b»ng s©n c«ng nghiÖp cña má kho¶ng 700m vÒ h­íng ®«ng nam, n»m trªn trôc ®­êng Vµng Danh - L¸n Th¸p – U«ng BÝ. 4.1.2. Néi dung biÖn ph¸p: C¨n cø vµo ®¬n gi¸ vµ ®Þnh møc vËt t­ n¨m 2004 cña má ®Ó dÔ so s¸nh vµ c©n ®èi, cßn ®èi víi x¨ng dÇu thùc tÕ trªn thÞ tr­êng cao nh­ hiÖn nay th× viÖc tiÕt kiÖm ngµy cµng cã gi¸ trÞ to lín trong c«ng t¸c tiÕt kiÖm chi phÝ liªn quan tr­íc vµ sau khi thùc hiÖn biÖn ph¸p. * N¨m 2004 theo b¸o c¸o tæng hîp cña phßng kü thuËt - vËt t­, t×nh h×nh sö dông nhiªn liÖu cña má nh­ sau: + DÇu DIEZEN dïng cho c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ m¸y khai th¸c Møc tiªu hao kÕ ho¹ch lµ: 1,1214lÝt/tÊn than nguyªn khai Møc tiªu hao thùc tÕ 1,3762lÝt/tÊn Gi¸ trªn thÞ tr­êng lµ 4.100®/lÝt vµ tû lÖ hao hôt cña gi¸ thùc hiÖn so víi gi¸ thÞ tr­êng t¨ng 6,78%. Nh­ vËy chi phÝ dÇu DIEZEN dïng cho c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ m¸y khai th¸c lµ: 1,3762 x 4.100 x 106,78% = 3.165.823.679® + X¨ng phôc vô s¶n xuÊt: Møc tiªu hao kÕ ho¹ch lµ: 0,0894 lÝt/tÊn Møc tiªu hao thùc tÕ 0,1043lÝt/tÊn Gi¸ trªn thÞ tr­êng lµ 5.300®/lÝt. Nh­ vËy tû lÖ hao hôt cña gi¸ thùc tÕ theo gi¸ thÞ tr­êng t¨ng 6,66%, nh­ vËy gi¸ chi phÝ x¨ng phôc vô s¶n xuÊt lµ: 0,1043 x 5.300 x 106,66% x 525.450 = 309.808.375 ® Víi ph­¬ng thøc cÊp ph¸t nh­ n¨m 2004 th× cÇn ph¶i cã c¸c yÕu tè nh­: TiÒn l­¬ng, chi phÝ khÊu hao TSC§... + Chi phÝ tiÒn l­¬ng: Tæng sè nh©n lùc dïng cho kho x¨ng dÇu n¨m 2004 lµ 9 ng­êi, bao gåm 6 ng­êi phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý vµ cÊp ph¸t, 3 ng­êi phô tr¸ch c«ng t¸c b¶o vÖ, víi møc l­¬ng b×nh qu©n n¨m 2004 cña má lµ: 1.230.000®ång/ng­êi/th¸ng. Nh­ vËy chi phÝ tiÒn l­¬ng 1 n¨m cho bé phËn nµy lµ: 9 x 1.230.000 x 12 = 132.840.000 ®ång + Chi phÝ khÊu hao TSC§ cña 2 hÖ thèng kho vµ 2 xe tÐc Zin 130, thiÕt bÞ cÊp ph¸t nhiªn liÖu n¨m 2004 lµ: 52.221.794 ®ång. * Nh­ vËy, nÕu c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, xe phôc vô s¶n xuÊt vµ 2 xe tÐc Zin 130 ®Òu ra nhËn x¨ng dÇu t¹i ®¹i lý th× hÇu nh­ sÏ lo¹i bá ®­îc tû lÖ hao hôt nãi trªn. MÆt b»ng cña kho nhiªn liÖu nµy sÏ chuyÓn sang lµm kho chøa gç, s¾t thÐp chèng lß dù tr÷, nh»m gi¶i phãng t×nh tr¹ng gç, s¾t, thÐp dù tr÷ nhËp vÒ ®­îc giao cho ph©n x­ëng x©y dùng, khai th¸c lß b¶o qu¶n t¹i s©n c«ng nghiÖp cña c¸c ph©n x­ëng nµy, lµm nh­ vËy sÏ lµm gi¶m tû lÖ thÊt tho¸t trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhËp vµ b¶o qu¶n. Do lo¹i bá ®­îc tû lÖ hao hôt lªn møc chiphÝ vÒ nhiªn liÖu sau khi thùc hiÖn biÖn ph¸p sÏ lµ: + DÇu DIEZEN cho c«ng t¸c vËn t¶i: Trong tæng sè chi phÝ dÇu theo thèng kª th× c«ng t¸c vËn t¶i chiÕm 73%. Cßn l¹i 27% lµ chi phÝ cho c¸c m¸y khai th¸c. Nh­ vËy chi phÝ dÇu DIEZEN cho c«ng t¸c vËn t¶i theo biÖn ph¸p nµy sÏ lµ: 1,3762 x 73% x 4.100 x 525.450 = 2.164.311.000 ®ång. DÇu DIEZEN dïng cho m¸y khai th¸c: Khi thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy th× c«ng t¸c qu¶n lý niªn liÖu sÏ ®¬n gi¶n h¬n, møc hao hôt sÏ gi¶m xuèng nh­ møc kÕ ho¹ch lµ 0,75% vµ chi phÝ nhiªn liÖu dïng cho m¸y khai th¸c theo biÖn ph¸p nµy sÏ lµ: 1,3762 x 27% x 4.100 x 100.75% x 525.450 = 806.502.328 ®ång + X¨ng phôc vô s¶n xuÊt theo biÖn ph¸p lµ: 0,1043 x 5.300 x 525.450 = 290.463.506 ®ång * Theo biÖn ph¸p, sè nh©n lùc trong hÖ thèng kho x¨ng dÇu cña má sÏ ®­îc s¾p xÕp l¹i nh­ sau: - 3 nh©n viªn b¶o vÖ cña hÖ thèng kho vÉn ®­îc gi÷ nguyªn v× mÆt b»ng cña kho nhiªn liÖu cò sÏ ®­îc chuyÓn sang lµm kho chøa gç, s¾t thÐp chèng lß dù tr÷ cña má. - 6 nh©n viªn qu¶n lý cÊp ph¸t cò, nay ®iÒu 3 ng­êi ë l¹i qu¶n lý viÖc nhËp, xuÊt vËt liÖu chèng lß, ®iÒu 1 nh©n viªn sang theo dâi, thèng kª t¹i c©y x¨ng, 2 ng­êi phô tr¸ch c«ng t¸c nhËn dÇu t¹i c©y x¨ng b»ng 2 xe tÐc Zin 130 ®i cÊp liÖu trùc tiÕp cho c¸c m¸y khai th¸c t¹i khai tr­êng, c«ng tr­êng; lµm viÖc 8 giê / ngµy, ®¶m b¶o ®ñ nhiªn liÖu cho c¸c m¸y khai th¸c lµm viÖc trong 3 ca, theo ®Þnh møc tiªu hao vµ theo phiÕu xuÊt cña phßng kü thuËt- vËt t­. Do vËy chi phÝ tiÒn l­¬ng theo biÖn ph¸p th× kh«ng cã sù thay ®æi. * Theo biÖn ph¸p th× sè tµi s¶n cè ®Þnh cña kho nhiªn liÖu nh­ xe tÐc vµ c¸c dông cô cÊp ph¸t sÏ b¸n thanh lý. Nh­ vËy chi phÝ khÊu hao TSC§ cña bé phËn n¨m 2004 th× tû lÖ khÊu hao cña 2 xe nµy chiÕm 35% tæng chi phÝ khÊu hao cña bé phËn nµy. Møc khÊu hao theo biÖn ph¸p lµ: 52.221.794 x 35% = 18.277.628 ®/n¨m Qua tÝnh to¸n trªn ta ®i lËp b¶ng so s¸nh c¸c chi phÝ liªn quan khi thùc hiÖn biÖn ph¸p. b¶ng 14 so s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ tr­íc vµ sau biÖn ph¸p (§¬n vÞ tÝnh:§ång) ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn Chªnh lÖch Møc (+ -) Tû lÖ % 1. DÇu DIEZEN 3.165.823.679 2.970.813.328 - 195.010.351 - 6,16 - Dïng trong vËn t¶i 2.164.311.000 - Dïng cho m¸y khai th¸c 806.502.328 2. X¨ng phôc vô s¶n xuÊt 309.808.375 290.453.506 - 19.344.869 - 6,24 3. Chi phÝ tiÒn l­¬ng 132.840.000 132.840.000 0 0 4. Chi phÝ KH TSC§ 52.221.794 18.277.628 - 33.944.166 - 65 Céng 3.660.693.848 3.412.394.462 - 248.299.386 - 6.78 Chi phÝ nhiªn liÖu cho 1 §VSP 6.967 6.494 - 473 - 6.79 * §¸nh gi¸ hiÖu qña kinh tÕ cña 3 biÖn ph¸p c¨n cø vµo c¸c sè liÖu tÝnh to¸n trªn ta thÊy khi ¸p dông biÖn ph¸p nµy ®· tiÕt kiÖm ®­îc mét kho¶n chi phÝ nhiªn liÖu lµ: 248.299.386 ®/n¨m vµ gi¶m chi phÝ nhiªn liÖu trong gi¸ thµnh mét tÊn than nguyªn khai lµ : 473®/tÊn. 4.2. BiÖn ph¸p 2 Tæ chøc b¸n vÐ tµu, xe cho CBCNV cña toµn má, nh»m gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp trong gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai cña má than Vµng Danh. 4.2.1. C¬ së x©y dùng biÖn ph¸p: HiÖn nay tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña má than Vµng Danh ®ang c­ tró trªn ®Þa bµn d©n c­ thÞ x· U«ng BÝ, c¸ch c«ng tr­êng s¶n xuÊt tõ 2 ®Õn 20km, cã kho¶ng trªn 4.750 ng­êi. Sè CBCNV nµy cña má hiÖn ®ang ®i lµm b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn tµu ho¶, «t« cña má ®­a ®ãn. Má ch­a tæ chøc b¸n vÐ cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i lµm b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn nµy. §©y còng lµ mét kho¶n chi phÝ kh¸ lín ®èi víi bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo, nªn viÖc tæ chøc b¸n vÐ tµu, xe cho CBCNV còng kh«ng kÐm phÇn quan träng trong viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña má than Vµng Danh. 4.2.2. Néi dung biÖn ph¸p: §Ó gi¶m bít c¸c kho¶n chi phÝ phôc vô cho s¶n xuÊt, nh»m tËn dông tèi ®a n¨ng lùc ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cña má, do vËy má cÇn ph¶i tæ chøc b¸n vÐ ®i tµu, xe cho CBCNV cña má vµ c¸c ®èi t­îng kh¸c cã nhu cÇu theo ®¬n gi¸ quy ®Þnh cña tæng c«ng ty than ViÖt Nam lµ 55®/1km. Theo sè liÖu thèng kª cña bé phËn qu¶n lý nh©n lùc má than n¨m 2003 nh­ sau: + So víi tæng sè CBCNV cña má th× sè ng­êi ë c¸ch c«ng tr­êng s¶n xuÊt 20km chiÕm 20%. + Sè ng­êi ë c¸ch c«ng tr­êng s¶n xuÊt 15km chiÕm 40% + Sè ng­êi ë c¸ch c«ng tr­êng s¶n xuÊt 10km chiÕm 15% + Sè ng­êi ë c¸ch c«ng tr­êng s¶n xuÊt 5km chiÕm 10% + Cßn l¹i 15% sè c«ng nh©n c¸ch c«ng tr­êng s¶n xuÊt tõ 1-2 km, nh÷ng CBCNV nµy ®i lµm ph¶i tù tóc ph­¬ng tiÖn. Nh­ vËy gi¸ ®i tµu, xe dù kiÕn cho 1 ng­êi/th¸ng lµ: + §èi víi sè CBCNV ®i cung ®o¹n 20km/l­ît lµ: 55® x 40km x 22 ngµy c«ng = 48.400®/ng­êi/th¸ng + §èi víi sè CBCNV ®i cung ®o¹n 15km/l­ît lµ: 55® x 30km x 22 ngµy c«ng = 36.300®/ng­êi/th¸ng + §èi víi sè CBCNV ®i cung ®o¹n 10km/l­ît lµ: 55® x 20km x 22 ngµy c«ng = 24.200®/ng­êi/th¸ng + §èi víi sè CBCNV ®i cung ®o¹n 5km/l­ît lµ: 55® x 10km x 22 ngµy c«ng = 12.100®/ng­êi/th¸ng Khi thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy hµng th¸ng má sÏ tiÕt kiÖm ®­îc mét kho¶n chi phÝ lµ: 4.750 x 20% x 48.400 = 45.980.000®/th¸ng 4.750 x 40% x 36.300 = 68.970.000®/th¸ng 4.750 x 15% x 24.200 = 28.230.400®/th¸ng 4.750 x 10% x 12.100 = 5.747.500®/th¸ng 1 37.927.900®/th¸ng Theo biÖn ph¸p, sè tiÒn dù kiÕn thu ®­îc cña viÖc b¸n vÐ ®i tµu, xe cho CBCNV hµng th¸ng má sÏ sö dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn nhµ ga, l¸i xe, phô xe, mua nhiªn liÖu vµ trang bÞ, söa ch÷a xe m¸y phôc vô cho nhu cÇu ®i l¹i cña CBCNV. C¨n cø vµo sè liÖu tÝnh to¸n ta ®i lËp b¶ng tÝnh hiÖu qu¶ cña biÖn ph¸p B¶ng 15 TÝnh hiÖu qu¶ cña biÖn ph¸p (§¬n vÞ tÝnh: §ång) C¸c chØ tiªu Sè tiÒn thu hµng th¸ng Luü kÕ c¶ n¨m * Lîi Ých thu ®­îc thùc hiÖn biÖn ph¸p 1. Sè ng­êi ®i cung ®o¹n 20 km 45.980.000 551.760.000 2. Sè ng­êi ®i cung ®o¹n 15 km 68.970.000 827.640.000 3. Sè ng­êi ®i cung ®o¹n 10 km 17.230.400 206.764.800 4. Sè ng­êi ®i cung ®o¹n 5 km 5.747.500 68.790.000 Tæng céng 137.927.900 1.655.134.800 Nh­ vËy, khi thùc hiÖn biÖn ph¸p lîi Ých thu ®­îc trong 1 n¨m lµ 1.655.134.800 ®ång. Theo s¶n l­îng n¨m 2004 th× biÖn ph¸p ®· lµm gi¶m ®­îc chi phÝ cho 1 tÊn than nguyªn khai lµ: 1.655.134.800 ®ång = 3.150 ®ång/tÊn 525.450 tÊn 4.3. biÖn ph¸p 3 Thay thÕ cét chèng ma s¸t b»ng cét chèng thuû lùc ®¬n trong khai th¸c lß chî, ®Ó gi¶m chi phÝ gç chèng lß, t¨ng s¶n l­îng khai th¸c lß chî, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt than nguyªn khai. 4.3.1. C¬ së x©y dùng biÖn ph¸p: Qua thêi gian thùc tËp, xem xÐt t×nh h×nh khai th¸c than hÇm lß cña má than Vµng Danh em thÊy c¸c lß chî ®ang ®­îc khai th¸c tõ møc + 260 + 20 cã ®iÒu kiÖn khai th¸c rÊt thuËn lîi. C¸c lß chî lo¹i nµy tr÷ l­îng kho¸ng s¶n kho¶ng 3.900.000 tÊn, khai th¸c æn ®Þnh, chèng b»ng cét chèng ma s¸t, gç vµ xµ kim lo¹i. Em dù kiÕn sÏ chuyÓn sang sö dông cét chèng thuû lùc ®¬n, kÕt hîp víi xµ kim lo¹i cã khíp nèi cña Trung Quèc. Lo¹i nµy ®ang ®­îc phÝa Trung Quèc chµo b¸n cho c¸c ®¬n vÞ khai th¸c than ViÖt Nam. §©y lµ lo¹i cèt chèng ®ang ®­îc sö dông réng r·i ë c¸c má than ë Trung Quèc vµ ®¹t ®­îc c¸c chØ tiªu kinh tÕ - kü thuËt cao. §Æc biÖt lµ s¶n l­îng lß chî, n¨ng suÊt lao ®éng cao, chi phÝ gç chèng lß cho 1.000 tÊn than thÊp, c¶i thiÖn ®­îc ®iÒu kiÖn lao ®éng trong lß chî, gi¶m gi¸ thµnh than nguyªn khai. MÆt kh¸c, do gç chèng lß nhiÒu lµm t¨ng tÖ n¹n ph¸ rõng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn m«i tr­êng... 4.3.2. Néi dung biÖn ph¸p: Víi môc tiªu n©ng cao s¶n l­îng lß chî, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ gç chèng lß, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh than nguyªn khai ë lß chî sè 3 - vØa 8T ®ang sö dông cét chèng ma s¸t, dù kiÕn chuyÓn sang chèng lß b»ng cét chèng thuû lùc ®¬n cña Trung Quèc, m· hiÖu DZ - 22 vµ xµ kim lo¹i cã khíp nèi lo¹i HDJA- 1200. C¸c yÕu tè cña hÖ thèng khai th¸c cò, biÖn ph¸p chØ thay ®æi lo¹i h×nh cét chèng lß tõ cét s¾t sang cét thuû lùc, cét ph¸ ho¶ tõ còi s¾t sang cét thñy lùc vµ m¸ng cµo vËn t¶i lß. §Ó cã c¬ së lùa chän vµ ¸p dông chèng thuû lùc ®¬n, em xin ®­a ra mét sè so s¸nh, ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu kinh tÕ - kü thuËt chñ yÕu cña viÖc ¸p dông chèng chñ lùc ®¬n thay thÕ cét chèng ma s¸t nh­ sau: b¶ng 16 so s¸nh mét sè chØ tiªu kinh tÕ - kü thuËt tr­íc vµ sau biÖn ph¸p ChØ tiªu §VT Cét ma s¸t Cét thuû lùc Chªnh lÖch 1. S¶n l­îng lß chî hµng n¨m TÊn 54.000 110.000 + 56.000 2.S¶n l­îng 1 chu kú TÊn 364 310 - 54 3.Thêi gian thùc hiÖn 1 chu kú Ca 4 2 - 2 4. TiÕn ®é 1 chu kú MÐt 1,2 1,2 0 5. Sè ngµy c«ng thùc hiÖn 1 chu kú C«ng 232 96 - 136 6. NSL§ b×nh qu©n (tÊn/c«ng) T/c 1,6 3,2 + 16 7.Chi phÝ gç cho 1.000 tÊn than M3 17,7 5 - 12 8. Chi phÝ cét cho 1.000 tÊn than Cét 1,4 0,7 - 0,7 Qua ®¸nh gi¸ trªn cho thÊy, lß chèng cét thuû lùc ®¬n cã nhiÒu ­u ®iÓm h¬n. §Æc biÖt lµ chØ tiªu chi phÝ gç chèng lß, s¶n l­îng lß chî, n¨ng suÊt lao ®énh b×nh qu©n, thêi gian vµ an toµn lao ®éng cao. V× vËy ®èi víi c¸c lß chî lo¹i nµy (vØa tho¶i 250, chiÒu dµy tõ 1.4m trë lªn) cã thÓ chuyÓn sang sö dông hoµn toµn b»ng cét chèng thuû lùc ®¬n. * Bè trÝ trang thiÕt bÞ trong lß chî. §Ó phôc vô c«ng t¸c khÊu than trong lß chî, dù kiÕn sÏ sö dông nh÷ng lo¹i thiÕt bÞ chñ yÕu nh­ sau: b¶ng 17 tÝnh to¸n chi phÝ trang thiÕt bÞ Tªn thiÕt bÞ §VT Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1.Cét chèng thuû lùc ChiÕc 1.100 1.256.000 1.381.600.000 2. Xµ kim lo¹i HDJA -1200 ChiÕc 1.100 345.000 379.500.000 3.KÝch thuû lùc YT ChiÕc 20 182.500.000 25.660.000 4. M¸y b¬m nhò t­¬ng Bé 1 182.500.000 182.500.000 5.Sóng thuû lùc n©ng cét Bé 12 270.000 3.240.000 6.Têi giËt cét Bé 1 8.900.000 8.900.000 7. M¸ng cµo uèn 8 tÊn/giê ChiÕc 1 386.630.000 386.630.000 8.Tay g¹t C¸i 12 150.000 1.800.000 9.§o lùc kÕ cét DZ - CTQ C¸i 4 500.000 2.000.000 10.Van h×nh cÇu QJ - 16 TQ C¸i 4 400.000 1.600.000 11. Van h×nh cÇu QJ - 10 TQ C¸i 12 300.000 3.600.000 12. M¸y läc DZ - 61 TQ C¸i 12 1.000.000 12.000.000 Tæng céng 2.370.780.000 B¶ng 18 Chi phÝ x©y l¾p ( §¬n vÞ tÝnh: §ång) H¹ng môc c«ng tr×nh §VT Khèi l­îng Gi¸ trÞ dù to¸n 1. èng d·n thñy lùc trong lß m 300 55.000.000 2. L¾p ®Æt thiÕt bÞ 154.000.000 3.HÖ thèng cÊp ®iÖn 334.000.000 4. C«ng t¸c x©y l¾p 48.000.000 Tæng céng 591.000.000 * Biªn chÕ lao ®éng theo biÖn ph¸p: Sè l­îng lao ®éng ®­îc tÝnh theo c«ng nghÖ khai th¸c lß chî ¸p dông biÖn ph¸p ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt cña nh÷ng n¨m ®¹t c«ng suÊt thiÕt kÕ. Khi ¸p dông biÖn ph¸p, chØ biªn chÕ l¹i sè c«ng nh©n khai th¸c trong lß chî, c¸c bé phËn kh¸c cña d©y chuyÒn kh«ng thay ®æi, sè c«ng nh©n kh¸c lß chî ®­îc tÝnh l¹i theo c¸c sè liÖu trong b¶ng IV.III.1 nh­ sau: + Sè c«ng nh©n khai th¸c lß chî tr­íc biÖn ph¸p lµ: 58 c«ng/ca. nh­ vËy sè c«ng nh©n cÇn ®ñ ®Ó ®¸p øng chÕ ®é s¶n xuÊt 3 ca lµ 174 ng­êi trong c«ng ®o¹n khai th¸c lß chî. Nh­ vËy, khi ¸p dông biÖn ph¸p míi th× sè c«ng nh©n khai th¸c trong lß chî sÏ d­ ra 30 ng­êi ( 144 - 174 = -30) * Gi¶i ph¸p ®èi víi sè c«ng nh©n d­ ra lµ: + Nh÷ng ng­êi cã søc kháe kh«ng ®¶m b¶o trong ®iÒu kiÖn lao ®éng hÇm lß sÏ ®­îc ®­a vÒ c¸c ph©n x­ëng sµng tuyÓn than. + Nh÷ng ng­êi cã søc khoÎ tèt nh­ng tinh thÇn lao ®éng, tr¸ch nhiÖm ch­a cao, hay vi ph¹m néi quy, quy tr×nh...chuyÓn sang ®éi giao th«ng lµm ®­êng vµ b¶o d­ìng ®­êng vËn t¶i. + Nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm ch­a cao, tay nghÒ thÊp, bè trÝ ®­a ®µo t¹o l¹i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu më réng s¶n xuÊt cña má trong nh÷ng n¨m tíi. TÝnh to¸n hiÖu qu¶ cña biÖn ph¸p: Sau khi ¸p dông biÖn ph¸p ta cã kÕt qu¶ chi phÝ cho 1 tÊn than nguyªn khai nh­ sau: b¶ng 19 so s¸nh gi¸ thµnh s¶n xuÊt tr­íc vµ sau biÖn ph¸p ( §¬n vÞ tÝnh: §ång) YÕu tè chi phÝ Tr­íc biÖn ph¸p Sau biÖn ph¸p Chªnh lÖch Møc (+ -) Tû lÖ % 1. Chi phÝ nguyªn liÖu 62.531 61.117 - 1.414 - 2,26 - Chi phÝ vËt liÖu 50.865 46.295 - 4.570 - 8,98 - Chi phÝ nhiªn liÖu 6.290 5.049 - 1.241 - 19,70 - Chi phÝ ®éng lùc 5.376 9.773 + 4.397 + 82 2. Chi phÝ tiÒn l­¬ng 72.337 51.080 - 21.257 - 29,40 - TiÒn l­¬ng 65.521 42.924 - 22.597 - 34,50 - BHXH, BHYT, KPC§ 6.816 8.156 + 1.340 + 19,60 3. Chi phÝ khÊu hao TSC§ 25.121 23.429 - 1.692 - 6,73 4. Chi phÝ D.vô thuª ngoµi 9.884 14.995 + 5.111 + 51,70 5. Chi phÝ kh¸c 14.525 15.062 + 537 + 3,70 Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 184.398 165.683 - 18.715 - 10,15 Qua b¶ng 19 ta thÊy chi phÝ vËt liÖu gi¶m 3.926 ®ång/tÊn. Trong ®ã chñ yÕu lµ gi¶m chi phÝ gç trong khai th¸c than lß chî. + Chi phÝ gç tr­íc biÖn ph¸p. 0,0177 x 359.799 = 6.368 ®/tÊn + Chi phÝ gç sau biÖn ph¸p. 0,005 x 359.799 = 1.798 ®/tÊn So s¸nh víi ph­¬ng ¸n cò, ph­¬ng ¸n nµy lµm gi¶m chi phÝ gç lµ: 1.798 - 6.368 = - 4.570®/tÊn. - Chi phÝ tiÒn l­¬ng gi¶m 21.257 ®/tÊn do s¶n l­îng t¨ng, ®· lµm gi¶m tû träng tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh gi¶m xuèng ( ®Þnh møc l¹i ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng/ 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm). - Chi phÝ khÊu hao TSC§ n¨m 2004 theo sè liÖu thèng kª lµ : 13.199.759.820 ®, khi ¸p dông biÖn ph¸p thay thÕ, chi phÝ ®Çu t­ míi cho biÖn ph¸p: 2.961.780.000®, khÊu hao ®Òu trong 7 n¨m, mçi møc khÊu hao lµ: 2.961.780.000 = 243.111.428 ®/n¨m 7 n¨m Vµ chi phÝ khÊu hao TSC§ ®­îc gi¶m lµ: 13.622.871.248 - 13.199.759.820 525.450 = 23.429 - 25.121 = - 1.692®/tÊn Qua viÖc tÝnh to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ khi ¸p dông biÖn ph¸p, ta ®i lËp b¶ng so s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ tr­íc vµ sau biÖn ph¸p nh­ sau: b¶ng 20 so s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ tr­íc vµ sau biÖn ph¸p ( §¬n vÞ tÝnh: §ång/tÊn) YÕu tè chi phÝ Tr­íc biÖn ph¸p Sau biÖn ph¸p Chªnh lÖch Møc ( + - ) Tû lÖ % 1. S¶n l­îng than nguyªn khai (T) 525.450 581.450 + 56.000 + 10,65 2.Gç dïng trong khai th¸c 6,368 1,798 - 4.750 - 74,60 3. NSL§ b×nh qu©n ( tÊn/ca) 1,6 3,2 + 1,6 + 100 4. Chi phÝ tiÒn l­¬ng 72.337 51.080 - 21.257 - 29,40 5. KhÊu hao TSC§ 25.121 23.429 - 1,692 - 6,73 Gi¸ thµnh s¶n xuÊt 184.398 165.683 - 18.715 - 10,15 * §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña biÖn ph¸p 3: C¨n cø vµo c¸c sè liÖu tÝnh to¸n ta thÊy khi ¸p dông biÖn ph¸p 3 sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt cho 1 tÊn than nguyªn khai lµ: 18.715®, tæng chi phÝ tiÕt kiÖm ®­îc: 581.450 x 18.715 = 10.881.836.750® N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng 1,6 tÊn/c«ng = 3,2 - 1,6 S¶n l­îng than nguyªn khai s¶n xuÊt trong 1 n¨m t¨ng khi ¸p dông biÖn ph¸p lµ: 581.450 - 525.450 = 56.000®/n¨m. b¶ng 21 tæng hîp hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh Tªn biÖn ph¸p HiÖu qu¶ biÖn ph¸p 1 §æi míi c«ng t¸c qu¶n lý vµ cÊp ph¸t nhiªn liÖu, nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ nhiªn liÖu, gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt cho 1 tÊn than nguyªn khai Tæng chi phÝ nhiªn liÖu gi¶m ®­îc 248.299.386 ®ång Chi phÝ nhiªn liÖu trong gi¸ thµnh gi¶m ®­îc 473®/tÊn BiÖn ph¸p 2 Tæ chøc b¸n vÐ tµu, xe cho CBCNV cña toµn má, nh»m gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp trong gi¸ thµnh s¶n phÈm Lîi Ých thu ®­îc thu ®­îc tõ biÖn ph¸p lµ 1.655.134.800®/tÊn. Gi¶m gi¸ thµnh than nguyªn khai lµ 3.150®/tÊn. BiÖn ph¸p 3 Thay thÕ cét cèng ma s¸t b»ng cét chèng thuû lùc ®¬n trong khai th¸c than lß chî, nh»m gi¶m chi phÝ gç chèng lß, t¨ng s¶n l­îng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt than nguyªn khai S¶n l­îng than nguyªn khai khai th¸c trong lß chî t¨ng 56.000 tÊn/n¨m. Chi phÝ gç sö dông trong khai th¸c than lß chî gi¶m 4.750®ång/tÊn. Gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt than nguyªn khai lµ 18.715®ång/tÊn. Tæng chi phÝ tiÕt kiÖm ®­îc lµ 10.881.836.750®ång/n¨m. KÕt luËn Qua thêi gian häc tËp vµ t×m hiÓu thùc tiÔn s¶n xuÊt t¹i má than Vµng Danh. §­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o Nghiªm Sü Th­¬ng, cïng c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa kinh tÕ vµ qu¶n lý doanh nghiÖp, sù ®éng viªn gióp ®ì cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp, céng víi sù nç lùc phÊn ®Êu cña b¶n th©n em, ®Õn nay ®å ¸n tèt nghiÖp víi ®Ò tµi nghiªn cøu: “Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm khai th¸c than nguyªn khai ë má than Vµng Danh - Qu¶ng Ninh" cña em ®· hoµn thµnh. Sau mét thêi gian nghiªn cøu, tÝnh to¸n c¸c sè liÖu thùc tÕ cña má, em ®· hoµn thµnh b¶n ®å ¸n tèt nghiÖp nµy. Song do thêi gian vµ kh¶ n¨ng cã h¹n, b¶n ®å ¸n nµy kh«ng ®i s©u nghiªn cøu toµn diÖn t×nh h×nh qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña má nªn cßn cã mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn còng ®¸p øng yªu cÇu vÒ c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña má than Vµng Danh hiÖn nay. KÝnh mong ®­îc sù chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa kinh tÕ vµ qu¶n lý tr­êng §¹i häc B¸ch Khoa - Hµ Néi cïng c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¶n ®å ¸n nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin tr©n träng c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o h­íng dÉn Nghiªm Sü Th­¬ng cïng c¸c thÇy c« trong khoa ®· gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n ®å ¸n tèt nghiÖp nµy. Tµi liÖu tham kh¶o 1. KÕ to¸n doanh nghiÖp ®¹i c­¬ng Tñ s¸ch §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi. 2. KÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh – 1998. 3. Ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh – 1998 4. Gi¸o tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh Khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý – Tr­êng §H B¸ch khoa Hµ Néi. 5. Gi¸o tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh Khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý – Tr­êng §H B¸ch khoa Hµ Néi. 6. C¸c gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y kh¸c Khoa Kinh tÕ vµ Qu¶n lý – Tr­êng §H B¸ch khoa Hµ Néi. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 PhÇn 1: giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Má than Vµng Danh 3 1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t 3 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë má than Vµng Danh 3 1.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh 3 1.1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn 4 1.2. C¬ cÊu vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh 4 1.2.1 Chøc n¨ng 4 1.2.2 MÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh 4 1.2.3 C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý 5 1.2.4 Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt than nguyªn khai 9 1.2.5 T×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm 10 1.3. §¸nh gi¸ chung vµ sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi 11 PhÇn 2: C¬ së lý luËn vÒ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp 13 2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 13 2.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 13 2.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm 21 2.2. Néi dung ph©n tÝch vµ mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh 25 2.2.1. Néi dung ph©n tÝch gi¸ thµnh 25 2.2.2. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 27 2.3. C¸c ph­¬ng h­íng gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm 29 2.3.1. Ph­¬ng h­íng tiÕt kiÖm chi phÝ vËt t­, nhiªn liÖu 29 2.3.2. Ph­¬ng h­íng lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng 30 2.3.3. Ph­¬ng h­íng tiÕt kiÖm chi phÝ chung 30 PhÇn 3: Ph©n tÝch thùc tr¹ng gi¸ thµnh cña má than Vµng Danh 31 3.1. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh 31 3.1.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ 31 3.1.2 Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ thµnh 31 3.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh than nguyªn khai 31 3.3. Ph©n tÝch t×nh h×nh chi phÝ cho 1.000 ®ång s¶n phÈm hµng ho¸ cña má than Vµn Danh 35 3.4. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶m gi¸ thµnh than nguyªn khai 38 3.5. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh ®¬n vÞ cho than nguyªn khai 44 3.5.1 YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu 46 3.5.2 YÕu tè chi phÝ tiÒn l­¬ng 50 3.5.3 YÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§ 52 3.5.4 YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 54 3.5.5 YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 56 3.6. NhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ 57 PhÇn 4. §Ò xuÊtmét sè biÖn ph¸p h¹ gÝa thµnh s¶n xuÊt than nguyªn khai ë má than Vµng Danh 59 4.1. BiÖn ph¸p 1. §æi míi c«ng t¸c qu¶n lý vµ cÊp ph¸t nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ nhiªn liÖu, gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt than nguyªn khai 59 4.1.1. C¬ së x©y dùng biÖn ph¸p 59 4.1.2. Néi dung biÖn ph¸p 60 4.2. BiÖn ph¸p 2. Tæ chøc b¸n vÐ tµu, xe cho CBCNV cña toµn má nh»m gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp trong gi¸ thµnh s¶n phÈm than nguyªn khai 63 4.2.1. C¬ së x©y dùng biÖn ph¸p 63 4.2.2. Néi dung biÖn ph¸p 64 4.3. BiÖn ph¸p 3. Thay thÕ cét chèng ma s¸t b»ng cét thuû lùc ®¬n trong khai th¸c than lß chî 66 4.3.1. C¬ së x©y dùng biÖn ph¸p 66 4.3.2. Néi dung biÖn ph¸p 66 * Tæng hîp hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh 72 * KÕt luËn 73 * Tµi liÖu tham kh¶o 74