Đề tài Phát triển hoạt động marketing cho các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội

I. Tính cấp thiết của đề tài Từ tháng 7 năm 2008, Hà Tây ư "vùng đất trăm nghề" chính thức được sát nhập vào thành phố Hà Nội; và cũng từ đây, Hà Nội đã trở thành địa bàn tập trung nhiều làng nghề nhất cả nước. Trong các sản phẩm làng nghề truyền thống thì mặt hàng thủ công mỹ nghệ chiếm chủ lực, mang cả giá trị văn hoá lịch sử lẫn giá trị kinh tế to lớn. Nhóm mặt hàng kết tinh sự khéo léo, trí tuệ và bản sắc dân tộc từ hàng trăm năm của ông cha ta giờ đây đang có mặt ở hơn 160 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, đóng góp to lớn vào kim ngạch xuất khẩu của đất nước, giải quyết việc làm và thay đổi diện mạo kinh tế nông thôn. Thế nhưng chỉ trong gần 2 năm (từ 2008 ư 2009) mức tiêu thụ mặt hàng đầy tiềm năng này đã giảm sút đáng kể, thể hiện ở sự giảm sút số lượng đơn hàng, lượng khách thăm quan và đáng lo ngại nhất là sự tăng lên của lao động thất nghiệp làng nghề. Đây cũng chính là mối quan tâm lo lắng của nhà nước, các Hiệp hội, các tổ chức liên quan, của người dân làng nghề nói riêng và người dân Việt Nam nói chúng mà các phương tiện thông tin đại chúng nhắc đến và bàn luận khá nhiều trong thời gian qua. Qua tìm hiểu trên báo, đài, Internet, phỏng vấn trực tiếp đại diện của các Hiệp hội, phòng ban nhà nước có liên quan, tác giả được biết: đã có khá nhiều giải pháp được đưa ra, hầu như tất cả những nhóm giải pháp này đều hướng tới mục tiêu: phát triển hoạt động Marketing cho nhóm mặt hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội. Để thực hiện được mục tiêu này, không chỉ cần có sự nỗ lực của bản thân doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ mà còn cần sự tham gia, hỗ trợ, của các Hiệp hội, tổ chức và các cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, những giải pháp này vẫn còn khá chung chung, chưa vạch ra hướng đi rõ ràng, cụ thể, hoặc mới dừng lại ở việc tạo ra nhu cầu về hàng thủ công mỹ nghệ. Để phát triển bền vững làng nghề thông qua việc thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội thì ngay lúc này, chúng ta cần có một chiến lược Marketing toàn diện, thiết thực cho các doanh nghiệp này. Đề tài nghiên cứu "Phát triển hoạt động Marketing cho các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội" sẽ là hướng đi hiệu quả, rõ ràng và khả thi nhằm đẩy mạnh tiêu thụ mặt hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội, giải quyết những khó khăn trước mắt của làng nghề đồng thời tạo vị thế vững chắc cho mặt hàng giá trị và tiềm năng này trên thị trường nội địa và quốc tế về lâu dài. II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Hoạt động Marketing của các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội phối hợp với sự hỗ trợ của: Hiệp hội làng nghề Việt Nam, Hiệp hội thủ công mỹ nghệ Hà Nội, các Hiệp hội và tổ chức có liên quan khác Các cơ quan phòng ban nhà nước có liên quan. III. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu Đề tài này cung cấp những gợi ý hữu ích cho các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội để giúp họ tự vạch ra được chiến lược Marketing phù hợp với tình hình kinh doanh của bản thân doanh nghiệp mình. Đồng thời, đề tài cũng đưa ra những đề xuất, kiến nghị tới các cơ quan, phòng ban Nhà nước, các tổ chức, Hiệp hội liên quan nhằm xây dựng những chương trình hỗ trợ khả thi và hiệu quả cho các doanh nghiệp này. Qua đó, các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội có thể đẩy mạnh tiêu thụ mặt hàng thủ công mỹ nghệ, giúp giải quyết vấn đề đầu ra trước mắt, đồng thời tạo vị thế, hướng phát triển vững chắc cho mặt hàng này trên thị trường nội địa và quốc tế. Như vậy, chúng ta vừa có thể lưu giữ được sản phẩm truyền thống của dân tộc vừa có thể phát triển kinh tế nông thôn, giải quyết việc làm cho người lao động và nâng cao kim ngạch xuất khẩu của đất nước.

pdf94 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2213 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Phát triển hoạt động marketing cho các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
¹t ®éng Marketing ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi vµ c¸c ®Ò xuÊt kÌm theo ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng ®ã. 3.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kiÕn thøc marketing cho c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi. Nh• ph©n tÝch ë trªn, bµi viÕt ®· ®Ò cËp ®Õn sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng marketing trong mçi doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cïng nh÷ng h¹n chÕ trong ho¹t ®éng marketing cña c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ vµ nh÷ng hËu qu¶ cña nã ®èi víi t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nµy. Trong thêi ®iÓm hiÖn nay, khi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, sù c¹nh tranh gay g¾t ®ang diÔn ra trªn th•¬ng tr•êng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n•íc víi nhau, maketing sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp ph¸t hiÖn ra ®©u lµ nhu cÇu thùc sù cña kh¸ch hµng vµ ®Ó tháa m·n mét c¸ch tèt nhÊt nh÷ng nhu cÇu thùc sù ®ã th× doanh nghiÖp sÏ ph¶i thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch, chiÕn l•îc g× vµ lµm nh• thÕ nµo th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vÒ s¶n phÈm, gi¸ c¶, ph©n phèi, xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh vµ con ng•êi. CÇn ph¶i thÊy râ mét thùc tÕ ®ã lµ: nhËn thøc vÒ Marketing cña phÇn lín c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi lµ ch•a tèt hoÆc lµ cßn m¬ hå vÒ kiÕn thøc vµ vai trß cña Marketing, hoÆc lµ quan ng¹i khi ®Çu t• vµo lÜnh vùc Marketing dÉn tíi viÖc doanh nghiÖp ho¹t ®éng marketing mét c¸ch tù ph¸t, hoÆc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p marketing nh•ng kh«ng triÖt ®Ó, hoÆc muèn thùc hiÖn nh•ng kh«ng biÕt thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch nh• thÕ nµo, b¾t ®Çu tõ ®©u. MÆc dï c¸c tæ chøc HiÖp héi c¸c c¬ quan Nhµ n•íc liªn quan cã hç trî mét phÇn trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng marketing nh•ng c¸c häat ®éng nµy cßn riªng rÏ, thiÕu ®ång bé, ch•a cã sù phèi hîp chÆt chÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau gi÷a c¸c chÝnh s¸ch marketing. §Ó thùc hiÖn ®•îc mét chiÕn l•îc marketing thÝch hîp vµ 71 ®ång bé, kh«ng ai kh¸c chÝnh doanh nghiÖp ph¶i tù cã kÕ ho¹ch marketing cho riªng m×nh. Do vËy, ®Ó n©ng cao kiÕn thøc marketing cho c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng marketing sau nµy, t¸c gi¶ xin cã mét sè ®Ò xuÊt sau: - Së C«ng th•¬ng kÕt hîp víi HiÖp héi thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi, HiÖp héi lµng nghÒ ViÖt Nam, cã thÓ phèi hîp víi tr•êng §¹i häc kinh tÕ Quèc d©n Hµ Néi tæ chøc c¸c khãa häc vÒ marketing cho c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Bªn c¹nh ®ã, HiÖp héi cã thÓ giíi thiÖu c¸c khãa häc, héi th¶o chuyªn s©u h¬n vÒ marketing ®•îc tæ chøc t¹i Hµ Néi ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã c¬ héi häc hái, t×m tßi thªm. - HÖ thèng HiÖp héi lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ cÇn ®•îc Nhµ n•íc quan t©m vµ hoµn thiÖn h¬n, lµm sao ®Ó mçi mét ngµnh nghÒ l¹i cã mét HiÖp héi chuyªn tr¸ch. Trong mçi HiÖp héi cÇn cã mét bé phËn “t­ vÊn vµ hç trî marketing” riªng bao gåm nh÷ng “Marketer” ®· ®­îc qua líp ®µo t¹o vÒ marketing nh­ng vÉn ph¶i am hiÓu s©u s¾c vÒ s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ mµ HiÖp héi ®ã chuyªn tr¸ch. Bé phËn nµy cã nhiÖm vô lµ: hç trî doanh nghiÖp trong c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr•êng, t• vÊn kÕ ho¹ch marketing phï hîp víi quy m« vµ ng©n s¸ch cña doanh nghiÖp. - Khi c¸c doanh nghiÖp ®ñ lín m¹nh vµ am hiÓu vÒ marketing, mçi doanh nghiÖp cÇn tù lËp phßng marketing cña riªng C«ng ty m×nh ®Ó chñ ®éng vµ nhanh chãng lËp, thùc hiÖn kÕ ho¹ch marketing cña m×nh dùa vµo nguån lùc s½n cã. - Tr­íc khi cã sù trî gióp cña Nhµ n­íc vµ HiÖp héi vÒ “ ch­¬ng tr×nh n©ng cao kiÕn thøc Marketing”, ngay lóc nµy doanh nghiÖp cã thÓ tù trang bÞ kiÕn thøc marketing cho m×nh b»ng c¸ch ®äc b¸o “Marketing ViÖt Nam”, tra cøu c¸c kiÕn thøc, bµi häc marketing ë mét sè website tin cËy nh•:www.marketingchienluoc.com hay www. saga.vn… 3.2 C«ng t¸c tiÕn hµnh ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr•êng Nghiªn cøu thÞ tr•êng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn khi doanh nghiÖp b¾t tay vµo chiÕn l•îc marketing cña m×nh. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ: cÇn nghiªn cøu c¸i g×? 72 nh• vËy th× ph¶i thu nhËp nh÷ng th«ng tin g×? tõ ai? Vµ b»ng c¸ch nµo?. Bªn c¹nh ®ã HiÖp héi sÏ hç trî cho doanh nghiÖp nh• thÕ nµo trong c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr•êng? §èi t•îng nghiªn cøu, nãi mét c¸ch ®¬n gi¶n, ®ã chÝnh lµ thÞ tr•êng, trong ®ã doanh nghiÖp tËp trung vµo c¸c ®èi t•îng sau: kh¸ch hµng (hiÖn h÷u vµ tiÒm n¨ng), c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong vµ ngoµi n•íc, c¸c nhµ ph©n phèi, c¸c ngo¹i øng tÝch cùc vµ tiªu cùc cã ¶nh h•ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. + §èi víi kh¸ch hµng (hiÖn h÷u vµ tiÒm n¨ng): Doanh nghiÖp thu thËp th«ng tin vÒ nhu cÇu, xu h•íng tiªu dïng cña hä: hä muèn mét s¶n phÈm nh• thÕ nµo? ThÝch ho¹ tiÕt g×? Phèi mµu ra sao? ThÝch kiÓu d¸ng thÕ nµo?... Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp cÇn t×m hiÓu: Víi mét chñng lo¹i mÆt hµng nµo ®ã (vÝ dô: mét chiÕc cèc uèng n•íc cã quai lµm b»ng gèm) hä chÊp nhËn møc gi¸ tõ bao nhiªu ®Õn bao nhiªu? thu thËp th«ng tin ph¶n håi tõ kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm cña m×nh vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c trªn thÞ tr•êng (hä ®¸nh gi¸ thÕ nµo vÒ mÉu m·, chÊt l•îng cña s¶n phÈm? Cã hµi lßng vÒ dÞch vô b¸n hµng kh«ng? LÇn sau hä cã ý ®Þnh quay l¹i mua kh«ng? Hä thÝch s¶n phÈm cña doanh nghiÖp h¬n hay cña lµng nghÒ X…, n­íc Y… h¬n? V× sao?...). Ngoµi ra, doanh nghiÖp cÇn quan t©m ®Õn lèi sèng, thãi quen, phong c¸ch cña kh¸ch hµng. §Æc biÖt víi kh¸ch hµng n•íc ngoµi, doanh nghiÖp cßn cÇn thu thËp th«ng tin vÒ nÒn v¨n hãa, tÝn ng­ìng víi c¸c tËp tôc, thÈm mü kh¸c biÖt cña hä… + §èi víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh: T×m th«ng tin vÒ ®èi thñ ®ang vµ sÏ cã trªn thÞ tr•êng: hä lµ ai? s¶n phÈm cña hä lµ g×? thÞ phÇn cña hä lµ bao nhiªu? thÞ tr•êng, kh¸ch hµng môc tiªu cña hä lµ ai? sö dông ph©n tÝch møc ®é c¹nh tranh SWOT (Strength: ®iÓm m¹nh; Weahness: ®iÓm yÕu, Opportunity: c¬ héi; Threat: nguy c¬ ) + §èi víi c¸c nhµ ph©n phèi: l•îng nhËp hµng cña hä? Hä hay nhËp mÆt hµng g×? kªu ca vÒ mÆt hµng nµo? hµng sÏ xuÊt ®i ®©u? tíi ai?... + §èi víi c¸c ngo¹i øng: Thùc tr¹ng nguån cung nguyªn liÖu? ChÝnh phñ ban hµnh chÝnh s¸ch g× cã liªn quan? Tû gi¸ hèi ®o¸i? l·i suÊt ng©n hµng? HiÖp héi chuÈn bÞ cã ch•¬ng tr×nh xóc tiÕn kinh doanh nµo?... 73 Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp còng cÇn l•u l¹i c¸c b¶n tæng kÕt kinh doanh: lêi l·i, doanh sè, tån kho, c¸c sè liÖu nghiªn cøu tr•íc ®©y, c¸c thèng kª hoÆc dù b¸o t×nh h×nh gi¸ c¶, nh÷ng dao ®éng thÞ tr­êng cung cÇu, kÕt qu¶ nghiªn cøu cã s½n… ®Ó sau ®ã kÕt hîp víi nh÷ng th«ng tin t×m ®•îc, øng dông ph©n tÝch thÞ tr•êng (xem phÇn 3.2 - Ch•¬ng I). ViÖc cËp nhËt th«ng tin ph¶i tiÕn hµnh th•êng xuyªn, chÝnh x¸c. Sau khi ph©n tÝch ®o¹n thÞ tr•êng, x¸c ®Þnh kh¸ch hµng môc tiªu, doanh nghiÖp cã thÓ tËp trung thu thËp th«ng tin theo tõng ®o¹n, tõng nhãm víi c¸ch thøc vµ c©u hái kh¸c nhau. Khi doanh nghiÖp ch•a ®ñ lín ®Ó cã thÓ cã bé phËn marketing chuyªn tr¸ch c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr•êng th× nhiÖm vô nµy cã thÓ giao cho ®éi ngò b¸n hµng, ®éi ngò qu¶n lý lªn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp; còng cã thÓ hîp t¸c víi c¸c ®¬n vÞ ph©n phèi. Nh•ng ®Ó ®¶m b¶o th«ng tin chÝnh x¸c, tèt nhÊt c¸c doanh nghiÖp nªn më réng hÖ thèng b¸n lÎ cña chÝnh doanh nghiÖp m×nh; theo ®ã, hä cã thÓ tiÕp cËn tèt víi thÞ tr•êng h¬n. Doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông 2 ph•¬ng ph¸p sau: *Ph•¬ng ph¸p th¨m dß ý kiÕn: Doanh nghiÖp trùc tiÕp thu thËp hÖ thèng th«ng tin tõ ®èi t•îng ng•êi tiªu dïng cÇn ®iÒu tra qua: hÖ thèng b¶ng hái ®Æt t¹i c¸c hÖ thèng b¸n lÎ; hoÆc pháng vÊn trùc tiÕp ng•êi tiªu dïng. *Ph•¬ng ph¸p quan s¸t: §éi ngò b¸n hµng quan s¸t b»ng m¾t, l¾ng nghe ng•êi tiªu dïng mÆc c¶, ca ngîi hay phµn nµn råi ghi chÐp, ph©n tÝch, thuËt l¹i d•íi d¹ng b¸o c¸o, tõ ®ã thÊy ®•îc hµnh vi, th¸i ®é, nhu cÇu cña hä. Ngoµi ra, doanh nghiÖp cã thÓ th«ng qua c¸c trung gian ph©n phèi ®Ó n¾m b¾t ®•îc viÖc mÆt hµng nµo b¸n ch¹y, mÆt hµng nµo tiªu thô ®•îc Ýt, pháng vÊn hä vÒ nhu cÇu, xu h•íng tiªu dïng mµ hä n¾m ®•îc. Doanh nghiÖp cã thÓ cËp nhËt th«ng tin tõ b¸o ®µi, truyÒn h×nh, internet, c¸c t¹p chÝ thêi trang, mü thuËt, qua c¸c héi th¶o, héi chî, triÓn l·m trong vµ ngoµi n•íc. Bªn c¹nh ®ã, HiÖp héi ngµnh nghÒ liªn quan, ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng ®ang lµm ®Ó hç trî vÊn ®Ò th«ng tin nh•: ®¨ng t¶i th«ng tin lªn website, tæ chøc héi th¶o, héi chî, triÓn l·m; cßn cã thÓ t• vÊn thiÕt lËp survey, chän mÉu ®iÒu tra cho doanh nghiÖp, tæ chøc c¸c ®ît nghiªn cøu thÞ tr•êng tæng thÓ cho mét nhãm s¶n phÈm thñ c«ng mü 74 nghÖ mµ HiÖp héi ®ã chuyªn tr¸ch. Mçi HiÖp héi cÇn thu thËp hÖ thèng mail, ®iÖn tho¹i cña c¸c doanh nghiÖp mµ HiÖp héi ®ã phô tr¸ch ®Ó cã thÓ b¶o ®¶m cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, nhanh chãng, toµn diÖn ®Õn tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nµy. 3.3. Ph©n khóc thÞ tr•êng Sau khi n¾m ®•îc c¸c th«ng tin vÒ nhu cÇu, hµnh vi, th¸i ®é cña ng•êi tiªu dïng, doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh c«ng t¸c ph©n khóc thÞ tr•êng. Doanh nghiÖp cÇn khai th¸c c¶ 2 thÞ tr•êng: thÞ tr•êng xuÊt khÈu vµ thÞ tr•êng néi ®Þa ®Ó võa t¹o thÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong n•íc, võa v•¬n ra n•íc ngoµi më réng thÞ tr•êng vµ doanh sè. Trªn mçi thÞ tr•êng, doanh nghiÖp tiÕn hµnh ph©n khóc vµ chän ra nhãm kh¸ch hµng môc tiªu riªng rÏ. * Trªn thÞ tr•êng xuÊt khÈu Do trªn thÞ tr•êng xuÊt khÈu cã nhiÒu quèc gia vµ d©n téc kh¸c nhau, hä cã sù kh¸c biÖt vÒ chñng téc, t«n gi¸o, t• t•ëng, lèi sèng, thãi quen, v× thÕ hä kh¸c nhau vÒ nhu cÇu, ý muèn, thÈm mü. Trong thêi gian qua, doanh nghiÖp Ýt cã c¬ héi ®Ó t×m hiÓu thÞ tr•êng, kh«ng am hiÓu vÒ v¨n ho¸ cña kh¸ch hµng mµ m×nh nh¾m tíi, nªn chØ ®•a ra c¸c s¶n phÈm mang b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam mµ quªn mÊt r»ng: Ng•êi tiªu dïng cÇn nh÷ng s¶n phÈm cã dÊu Ên v¨n ho¸ d©n téc hä, cÇn nh÷ng s¶n phÈm phï hîp víi lèi sèng, phong c¸ch sèng cña ng•êi n•íc ngoµi. ChÝnh v× v©y trªn thÞ tr•êng xuÊt khÈu, doanh nghiÖp nªn ¸p dông: ph©n khóc theo ®Þa lý vµ ph©n khóc theo chØ sè nh©n chñng häc (t«n gi¸o, chñng téc, thÕ hÖ vµ quèc tÞch) ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c mÆt hµng ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu riªng cho tõng ph©n khóc bªn c¹nh nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng mang b¶n s¾c ViÖt. * ThÞ tr•êng trong n•íc Doanh nghiÖp kh«ng nªn chñ quan r»ng m×nh lµ ng•êi ViÖt Nam, ®· hiÓu râ thãi quen, tËp tôc, v¨n ho¸ ViÖt. Bëi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· vµ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ trªn lÜnh vùc v¨n ho¸; nhu cÇu, thÞ hiÕu, thãi quen, lèi sèng ng•êi ViÖt ®· cã nhiÒu thay ®æi; c¸i "t«i" cña mçi con ng•êi ngµy cµng ®•îc coi träng v× thÕ doanh nghiÖp cÇn ®Ò cao nhiÖm vô phôc vô cho nhu cÇu riªng, cho lèi sèng, thãi quen kh¸c biÖt gi÷a tõng nhãm ng­êi kh¸c nhau vÒ tuæi t¸c, giíi tÝnh, thu nhËp, phong c¸ch, c¸ tÝnh…HiÖn 75 t¹i, c¸c doanh nghiÖp ®· ph©n khóc thÞ tr•êng mét c¸ch tù nhiªn theo môc ®Ých sö dông s¶n phÈm cña ng•êi tiªu dïng. Nãi c¸ch kh¸c, lµ xÕp ng•êi tiªu dïng theo tõng nhãm dùa trªn môc ®Ých sö dông hµng thñ c«ng mü nghÖ cña hä nh•: nhãm sö dông lµm ®å néi thÊt, nhãm sö dông lµm ®å l•u niÖm, nhãm sö dông lµm trang phôc, nhãm sö dông lµm ®å dïng gia ®×nh…Doanh nghiÖp nªn vÉn gi÷ nguyªn c¸c nhãm nµy, tøc lµ dïng c¸ch ph©n khóc theo môc ®Ých sö dông s¶n phÈm; nh•ng víi mçi khóc nµy l¹i tiÕn hµnh ph©n khóc theo c¸c chØ sè nh©n chñng häc vµ ph©n khóc theo t©m lý. VÝ dô víi mÆt hµng cèc uèng n•íc b»ng gèm. Dïng ph©n khóc theo chØ sè nh©n chñng häc chia kh¸ch hµng thµnh tõng nhãm theo ®é tuæi, víi mçi nhãm tuæi l¹i ph©n khóc theo giíi tÝnh, víi mçi giíi tÝnh l¹i ph©n khóc theo t©m lý (nÕu cÇn). Nhãm tõ 5 - 15 tuæi: mµu s¸ng, ho¹ tiÕt vui nhén, ®¬n gi¶n, ph©n khóc theo giíi tÝnh ta cã: Ph©n khóc theo giíi tÝnh Trªn ®©y lµ vÝ dô ®¬n gi¶n vÒ ph©n khóc thÞ tr•êng. Tr×nh tù ph©n khóc nªu trªn cã thÓ ®•îc ¸p dông ®Ó x©y dùng chiÕn l•îc s¶n phÈm. Sau khi ®· h×nh thµnh c¸c nhãm s¶n phÈm riªng cho tõng ph©n khóc, doanh nghiÖp cã thÓ ph©n khóc tiÕp theo ®é co gi·n cÇu cña kh¸ch hµng ®èi víi mçi nhãm s¶n phÈm ®Ó phôc vô cho viÖc x©y dùng Cèc dïng cho n÷ Cèc dïng cho nam ThÝch hoa: Ho¹ tiÕt lµ h×nh hoa ThÝch bóp bª: Ho¹ tiÕt lµ h×nh bóp bª ThÝch thÓ thao: Ho¹ tiÕt lµ h×nh cÇu thñ h×nh qu¶ bãng ThÝch siªu nh©n: Ho¹ tiÕt lµ h×nh c¸c siªu nh©n ho¹t h×nh Ph©n khóc theo t©m lý 76 chÝnh s¸ch gi¸ c¶. Doanh nghiÖp cã thÓ chon mét hay nhiÒu ph©n khóc nµo ®ã ®Ó ho¹t ®éng vµ x©y dùng chiÕn l•îc Marketing riªng rÏ cho tõng ph©n khóc ®· lùa chän. 3.4 ChiÕn l•îc ®Þnh vÞ Lùa chän chiÕn l•îc ®Þnh vÞ cã thÓ coi lµ viÖc chuÈn bÞ tinh thÇn vµ ph•¬ng h•íng cho mét kÕ ho¹ch Marketing. XÐt 4 chiÕn l•îc ®Þnh vÞ ®· nªu trong môc 5.2- chiÕn l•îc ®Þnh vÞ - Ch•¬ng I, t¸c gi¶ xin ®•a ra mét sè ®¸nh gi¸ vµ gîi ý sau: Do mçi mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ l¹i mang mét nÐt ®Ñp, mét b¶n s¾c riªng cho mçi vïng miÒn, mçi d©n téc nªn chiÕn l­îc 3: “Ph¸ ®Þnh vÞ hay t¸i ®Þnh vÞ ®èi thñ c¹nh tranh” lµ chiÕn l­îc kh«ng kh¶ thi vµ còng kh«ng nªn thùc hiÖn, ®Æc biÖt lµ gi÷a c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ cïng mét n•íc. §Æc thï cña c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi lµ: võa vµ nhá; ®a sè lµ nhá; s¶n phÈm lµng nghÒ mµ c¸c doanh nghiÖp nµy s¶n xuÊt th× cã thÓ ®· næi tiÕng nh•ng tªn tuæi cña c¸c doanh nghiÖp nµy th× ch•a næi tiÕng bëi: c¸c doanh nghiÖp cïng s¶n xuÊt mét s¶n phÈm lµng nghÒ ch•a lµm næi bËt ®•îc m×nh, s¶n phÈm cã cïng kü thuËt, b¶n s¾c, mÉu m· l¹i na n¸, dÔ b¾t ch•íc nhau; viÖc s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp cßn manh món, nhá lÎ c¬ së s¶n xuÊt chËt hÑp, khã lßng ®¸p øng ®•îc nh÷ng ®¬n hµng lín. ChÝnh v× vËy, tr•íc hÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt chung mét s¶n phÈm cña mét lµng nghÒ nªn tËp hîp nhau l¹i, thùc hiÖn chiÕn l­îc 4: “c©u l¹c bé ®éc quyÒn”. VÝ dô: c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mÆt hµng m©y tre ®an ë lµng nghÒ Phó Vinh hîp t¸c víi nhau, bæ trî cho nhau, cïng lÊy th­¬ng hiÖu “m©y tre ®an Phó Vinh” trªn thÞ tr•êng. Nãi c¸ch kh¸c, c¸c doanh nghiÖp nµy nªn chñ ®éng liªn kÕt l¹i, x©y dùng c¸c côm s¶n xuÊt thñ c«ng mü nghÖ; mçi côm gåm tèi ®a 10 doanh nghiÖp céng t¸c thµnh lËp, hç trî lÉn nhau trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: + Hîp t¸c vÒ nguån lùc: gióp tËp trung vµ tËn dông hÕt n¨ng suÊt vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c doanh nghiÖp, tËn dông hÕt c«ng n¨ng cña c¬ së vËt chÊt, nhµ x•ëng (mÆt b»ng, ®iÖn, n•íc, nguyªn liÖu); bæ sung lÉn nhau vÒ nh©n lùc: ph¸t huy vµ bæ trî tay nghÒ cña thî thñ c«ng, phèi hîp trong ý t•ëng s¸ng t¹o ®Ó n©ng cao tÝnh phong phó, ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm. 77 + Hîp t¸c vÒ thÞ tr•êng: chia sÎ c¸c hîp ®ång lín, hoÆc ph©n c«ng phô tr¸ch mét ph©n khóc thÞ tr•êng. TÊt nhiªn lµ gi÷a c¸c côm s¶n xuÊt cïng mét s¶n phÈm lµng nghÒ l¹i cã mèi quan hÖ víi nhau, phèi hîp thùc hiÖn chung c¸c chiÕn l•îc Marketing, cã chung th•¬ng hiÖu lµng nghÒ nh•ng vÉn ®¶m b¶o minh b¹ch vÒ ph©n chia lîi nhuËn. §ång thêi, c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá lÎ ch•a ®¨ng ký thµnh lËp doanh nghiÖp ®•îc vÉn cã thÓ tham gia “c©u l¹c bé” nµy; c¸c côm s¶n xuÊt nªn cã n¨ng lùc s¶n xuÊt t­¬ng ®­¬ng nhau ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé trong chÊt l•îng s¶n phÈm hoÆc “c©u l¹c bé”cã thÓ ph©n c«ng chuyªn m«n hãa gi÷a c¸c côm s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o chÊt l•îng ®ång nhÊt. “C©u l¹c bé ®éc quyÒn” gióp c¸c doanh nghiÖp nhá lÎ nh­ng cïng chung mét s¶n phÈm lµng nghÒ cã vÞ thÕ ®éc quyÒn vÒ s¶n phÈm lµng nghÒ ®ã, gióp khai th¸c hÕt thÕ m¹nh cña nhau, t¹o æn ®Þnh viÖc lµm cho lùc l•îng lao ®éng vµ thu hót ®•îc sù quan t©m, lßng tin cña ng•êi mua hµng. Tuy nhiªn ®Ó cã mét ®Þnh vÞ tèt trªn th­¬ng tr­êng, c¸c “c©u l¹c bé ®éc quyÒn” nµy vÉn ph¶i ®èi mÆt víi c¸c th•¬ng hiÖu kh¸c trong vµ ngoµi n•íc. ChÝnh v× vËy, c¸c “c©u l¹c bé ®éc quyÒn” cÇn sö dông tiÕp chiÕn l­îc 2: “t×m kiÕm mét ®Þnh vÞ trong t­ t­ëng kh¸ch hµng”. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc nµy, c¸c “c©u l¹c bé” cÇn theo dâi vµ n¾m b¾t nh÷ng nhu cÇu vµ sù thay ®æi vÒ nhu cÇu ®èi víi lo¹i mÆt hµng mµ “c©u l¹c bé” ®ang s¶n xuÊt, tõ ®ã c¶i tiÕn chÊt l•îng s¶n phÈm vµ t×m ra nh÷ng kh¸c biÖt cña m×nh trªn thÞ tr•êng phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ®ång thêi t×m mäi c¸ch ®Ó thÓ hiÖn sù kh¸c biÖt ®ã cho ng•êi tiªu dïng biÕt ®Õn, c«ng nhËn vµ ghi nhí l¹i trong t©m trÝ hä : qua chiÕn dÞch qu¶ng c¸o, qua mét slogan ®éc ®¸o cã hµm ý vÒ sù kh¸c biÖt ®ã... Mét gîi ý cho c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi ®ã lµ “®é an toµn” trong s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ; ®©y lµ mét nhu cÇu ch•a ®•îc khai th¸c réng r·i trong vµ ngoµi n•íc. Nh©n c¬ héi nµy, c¸c doanh doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ hµ Néi cã thÓ c¶i tiÕn chÊt l•îng s¶n phÈm, ®¨ng ký tiªu chuÈn an toµn, ®Þnh vÞ th•¬ng hiÖu “s¶n phÈm s¹ch, th©n thiÖn víi m«i tr­êng” trªn thÞ tr­êng. Ng•êi ViÖt Nam cã c©u "chËm mµ ch¾c". Trong chiÕn l•¬c ®Þnh vÞ còng vËy, chiÕm ®•îc ®Þnh vi nµo, "c©u l¹c bé" cÇn cñng cè ®Þnh vÞ ®ã trong t• t•ëng kh¸ch 78 hµng b»ng c¸ch kh«ng ngõng s¸ng t¹o, ph¸t triÓn mÉu m·, ®¶m b¶o tÝnh ®ång nhÊt vµ æn ®Þnh chÊt l•îng s¶n phÈm, x©y dùng niÒm tin l©u dµi cña kh¸ch hµng. Nãi c¸c kh¸c c¸c "c©u l¹c bé" cÇn chó ý thùc hiÖn chiÕn l•îc 1 :"cñng cè ®Þnh vÞ cña b¹n trong t• t•ëng kh¸ch hµng". NÕu nh• c¸c doanh nghiÖp kh«ng tËp hîp l¹i thµnh "c©u l¹c bé ®éc quyÒn" mçi doanh nghiÖp cã thÓ tù thùc hiÖn chiÕn l•îc 1 vµ 2 ®Ó cã ®•îc ®Þnh vÞ tèt trªn th•¬ng tr•êng. Nh•ng víi quy m« vµ nguån lùc hiÖn t¹i, th× viÖc nµy lµ khã kh¨n, cÇn nhiÒu nç lùc trong thêi gian dµi. Vµ ®Þnh vÞ cña mét doanh nghiÖp kÐo theo ®Þnh vÞ cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c cã cïng s¶n phÈm lµng nghÒ bëi ®¬n gi¶n lµ s¶n phÈm cña hä còng lµ m©y tre ®an Phó Vinh, còng lµ gèm B¸t trµng hang còng lµ thªu QuÊt §éng… Nh­ vËy ®Þnh vÞ cña doanh nghiÖp sÏ kh«ng v÷ng ch¾c, kh«ng chiÕm ®•îc niÒm tin l©u dµi cña kh¸ch hµng. Tãm l¹i c«ng thøc: "chiÕn l•îc 4 + chiÕn l•îc 2 + chiÕn l•îc 1" vÉn lµ chiÕn l•îc tèi •u. Trong ®ã viÖc thµnh lËp "c©u l¹c bé ®éc quyÒn" nªn ®•îc thùc hiÖn víi sù hç trî cña HiÖp héi ngµnh nghÒ vµ Nhµ n•íc trong viÖc liªn l¹c, tËp hîp, ph©n tÝch, t• vÊn vµ t¹o mÆt b»ng ho¹t ®éng cho c¸c c©u l¹c bé nµy. Do viÖc thµnh lËp c¸c "c©u l¹c bé ®éc quyÒn" chØ lµ gi¶ thiÕt ®Æt ra trong phÇn 3, 4 nµy nªn tõ nh÷ng phÇn sau, t¸c gi¶i vÉn sö dông côm tõ "doanh nghiÖp" ®Ó chØ c¸c "doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi". 3.5. Môc tiªu marketing. Tr•íc khi x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l•îc Marketing doanh nghiÖp cÇn ®Æt ra môc tiªu marketing cô thÓ. ¸p dông ma trËn Ansoff ®· nªu trong môc 6.3 ch•¬ng I, x¸c ®Þnh 4 kh¶ n¨ng doanh nghiÖp cã thÓ xem xÐt ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu thÞ tr•êng, t¸c gi¶ cã mét sè nhËn xÐt sau: Tuú vµo kh¶ n¨ng vµ ý ®å cña doanh nghiÖp mµ doanh nghiÖp ®•a ra nh÷ng môc tiªu thÞ tr•êng cho riªng m×nh. Theo t¸c gi¶, víi t×nh h×nh ø ®äng hµng ho¸ hiÖn nay cña doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi, viÖc b¸n s¶n phÈm hiÖn cã vµo thÞ tr•êng hiÖn h÷u, tøc lµ th©m nhËp thÞ tr•êng h÷u hiÖu h¬n, cã thÓ qua viÖc më réng kªnh ph©n phèi hoÆc tham gia c¸c héi chî. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp còng nªn më réng s¶n phÈm hiÖn cã ra thÞ tr•êng míi qua viÖc t×m kiÕm thÞ tr•êng míi ë n•íc 79 ngoµi hay quay l¹i chÝnh trÞ tr•êng néi ®Þa. §©y còng lµ c¸ch mµ nhiÒu doanh nghiÖp hiÖn nay ®ang lµm. Sau khi hµng ho¸ ø ®äng ®· ®•îc gi¶i to¶ bít, cÇu ®· cã dÊu hiÖu kh¶ quan; th× ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng, doanh nghiÖp nªn nghiªn cøu thÞ tr•êng, ®iÒu chØnh mÉu m·, c¶i tiÕn chÊt l•îng s¶n phÈm phï hîp víi tõng ph©n khóc, ph¸t triÓn s¶n phÈm míi vµo thÞ tr•êng hiÖn h÷u (tøc lµ bao gåm tÊt c¶ thÞ tr•êng ®· ho¹t ®éng tr•íc ®ã) ®Ó n©ng cao doanh sè, t¹o tiÒm lùc m¹nh mÏ vÒ vèn vµ cñng cè ®Þnh vÞ. Cuèi cïng, doanh nghiÖp nªn t×m c¬ héi, ®Çu t• vµo ho¹t ®éng R&D nh»m "ph¸t triÓn s¶n phÈm míi ®Ó më thÞ tr•êng míi". Doanh nghiÖp còng nªn l•u ý ®Õn "môc tiªu SMART" ®· nªu ë môc 6.2 Ch•¬ng I ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu marketing cô thÓ cho m×nh còng nh• ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña chiÕn l•îc Marketing ®· ®•îc ®Æt ra. 3.6 ChiÕn l•îc Marketing - Mix (5Ps): 3.6.1 ChÝnh s¸ch s¶n phÈm MÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt lµ mang nh÷ng nÐt v¨n hãa nghÖ thuËt cña mçi d©n téc, mçi quèc gia, mçi khu vùc. TÊt c¶ ®Òu cã nh÷ng tÝnh chÊt chung lµ ®•îc s¶n xuÊt bëi chÝnh bµn tay con ng•êi, kÕt hîp víi sù tiÕn bé khoa häc kü thuËt, v× vËy s¶n phÈm cã nh÷ng ®•êng nÐt, ®é bãng, hoa v¨n hÕt søc tinh vi, tuú tõng mÆt hµng mµ cã gi¸ trÞ kinh tÕ kh¸c nhau. Nh• ®· ph©n tÝch ë phÇn 3.4.1. Ch•¬ng II vÒ thùc tr¹ng c¸c chÝnh s¸ch s¶n phÈm, cã 4 khÝa c¹nh quan träng khi ph©n tÝch, nhËn ®Þnh vÒ mét s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ: TÝnh øng dông MÉu m·: kiÓu d¸ng, mµu s¾c, ho¹ tiÕt ChØ tiªu kü thuËt: ®é ®Òu, ®é bãng… §é an toµn Sau ®©y lµ mét sè gîi ý gióp doanh nghiÖp ph¸t triÓn chÝnh s¸ch s¶n phÈm vµ mét sè ®Ò xuÊt tíi Nhµ n•íc vµ c¸c HiÖp héi nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch nµy. VÒ tÝnh øng dông: 80 MÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ muèn b¸n ch¹y trªn thÞ tr•êng th× cÇn cã tÝnh øng dông cao, chø kh«ng nªn chØ dõng l¹i ë vai trß ®å l•u niÖm, ®å trang trÝ. Sau khi tiÕn hµnh ph©n khóc theo môc ®Ých sö dông, doanh nghiÖp nªn tËp trung s¶n xuÊt theo tõng ph©n khóc nµy víi tÝnh øng dông râ rµng, tiÖn lîi phï hîp víi môc ®Ých sö dông ban ®Çu ®· ®Æt ra. Bªn c¹nh ®ã bé phËn thiÕt kÕ cña mçi doanh nghiÖp cÇn t×m tßi ®Ó ph¸t triÓn thªm tÝnh øng dông cho s¶n phÈm cña m×nh, lu«n tù ®Æt c©u hái: "nÕu thay thÕ chÊt liÖu cña s¶n phÈm X b»ng chÊt liÖu cña mÆt hµng m×nh ®ang s¶n xuÊt th× liÖu cã ®¶m b¶o tÝnh n¨ng ban ®Çu cña nã kh«ng? cã cÇn thay ®æi, thªm bít chi tiÕt nµo ®Ó ®¶m b¶o tÝnh n¨ng ®ã hay kh«ng?". MÆc dï tÝnh øng dông cña mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi ngµy cµng ®•îc ph¸t triÓn nh•ng nÕu doanh nghiÖp chÞu ®Çu t• t×m tßi th× vÉn cã thÓ ph¸t triÓn thªm nhiÒu s¶n phÈm míi víi tÝnh øng dông míi h¬n n÷a. Mét gîi ý cho c¸c doanh nghiÖp gç mü nghÖ Hµ Néi: hiÖn nay ®å ch¬i vµ ®å dông häc tËp trÎ em chñ yÕu lµm b»ng nhùa; trong ®ã ®å ch¬i b»ng nhùa tõ Trung Quèc ®ang bÞ coi lµ mang tÝnh b¹o lùc, l¹i dÔ háng. LiÖu chÊt liÖu b»ng nhùa cña ®å ch¬i vµ ®å dïng häc tËp cã thÓ ®­îc thay thÕ b»ng gç kh«ng? c©u tr¶ lêi lµ “cã”. Nh­ vËy, doanh nghiÖp gç mü nghÖ cã thÓ s¶n xuÊt ®å ch¬i vµ ®å dïng häc tËp b»ng gç, cã s¬n mµu vµ ho¹ tiÕt kh¾c hoÆc vÏ ngé nghÜnh, ®éc ®¸o mang nÐt truyÒn thèng ViÖt Nam, h•íng trÎ em vÒ víi h×nh ¶nh cña ViÖt Nam th©n quen; víi ®å ch¬i d©n gian, kÕt hîp ®å ch¬i mang tÝnh hiÖn ®¹i: bé xÕp h×nh, xÕp ch÷, l¾p ghÐp, ®å ch¬i h×nh thó, h×nh siªu nh©n cö ®éng ®•îc; hép bót, th•íc kÎ, bót ch×… Tuy nhiªn gç sö dông ®Ó lµm ph¶i nhÑ, kh«ng dÔ mßn hay dÔ bÞ biÕn d¹ng khi va ®Ëp… Tuy nhiªn, dï mang tÝnh øng dông cao th× s¶n phÈm vÉn ph¶i mang tÝnh “thñ c«ng mü nghÖ”: tinh x¶o, tØ mØ, cã tÝnh nghÖ thuËt cao. MÉu m·: + Trªn thÞ tr•êng xuÊt khÈu: Bªn c¹nh viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc ViÖt Nam, doanh nghiÖp víi viÖc ph©n khóc theo ®Þa lý vµ ph©n khóc theo chØ sè nh©n chñng häc (t«n gi¸o, chñng téc, thÕ hÖ vµ quèc tÞch) ®i ®«i víi viÖc t×m hiÓu th«ng tin vÒ v¨n hãa, lèi sèng, nhu cÇu tõng ph©n khóc ®ã sÏ tung ra thÞ tr•êng xuÊt 81 khÈu nh÷ng s¶n phÈm míi võa mang tÝnh “ thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam” võa cã dÊu Ên v¨n hãa d©n téc, phï hîp víi thÈm mü, lèi sèng cña ng•êi n•íc ngoµi. §iÒu nµy ch¾c ch¾n sÏ g©y nh÷ng bÊt ngê thó vÞ cho c¸c kh¸ch hµng n•íc ngoµi. Hä sÏ nghÜ thÕ nµo nÕu nh• chóa Giªsu ®•îc t¹c thµnh t•îng theo kü thuËt ch¹m kh¾c gç mü nghÖ cña ViÖt Nam hay in næi trªn nÒn lä hoa gèm B¸t trµng? HoÆc l¸ cê n•íc hä ®•îc thªu trªn nÒn kh¨n lôa V¹n Phóc? + Trªn thÞ tr•êng néi ®Þa: §i ®«i víi viÖc ph©n khóc theo c¸c chØ sè nh©n chñng häc (giíi tÝnh, ®é tuæi…) vµ sau ®ã ph©n khóc theo t©m lý, doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh nghiªn cøu tØ mØ h¬n vÒ c¸ tÝnh, phong c¸ch, suy nghÜ, thÈm mü còng nh÷ng trµo l•u trong tõng ph©n khóc mµ doanh nghiÖp nh»m tíi ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm míi ®¸p øng tèt h¬n, tróng h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng môc tiªu dÉn ®Õn viÖc hä quyÕt ®Þnh mua nhanh h¬n, nhiÒu h¬n vµ trung thµnh h¬n. §Ó thùc hiÖn ®•îc ®iÒu nµy, ngoµi viÖc cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr•êng, chÝnh nh÷ng nhµ thiÕt kÕ, nh÷ng thî thñ c«ng còng cÇn ph¶i linh ho¹t ®Ó “nhËp vai” kh¸ch hµng môc tiªu thËt tèt khi thiÕt kÕ hay s¶n xuÊt s¶n phÈm. Khi t×m hiÓu thÞ tr•êng qua b¸o chÝ, Internet, truyÒn h×nh, doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn xu h•íng thÈm mü qua c¸c s¶n phÈm kh¸c doµnh cho kh¸ch hµng môc tiªu, lu«n ®Æt ra cho m×nh c©u hái: “häa tiÕt ®ã, mµu s¾c, kiÓu d¸ng ®ã liÖu cã thÓ thÓ hiÖn ®­îc trªn s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ cña m×nh kh«ng?” “cÇn ph¶i thay ®æi, bæ sung, hay bít ®i yÕu tè nµo, kü thuËt nµo ®Ó thÓ hiÖn ®•îc häa tiÕt, mµu s¾c, kiÓu d¸ng ®ã mµ kh«ng mÊt ®i tÝnh n¨ng s¶n phÈm?”. NÕu ng­êi thî thñ c«ng ph¸ c¸ch, tù thiÕt kÕ ra ®­îc mét hµng “®éc” l¹i phï hîp víi thÞ hiÕu kh¸ch hµng môc tiªu th× cµng ®¸ng quý. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n•íc, c¸c tæ chøc, HiÖp héi liªn quan cã thÓ hç trî doanh nghiÖp trong viÖc ph¸t triÓn mÉu m· nh• sau: Tæ chøc c¸c khãa häc vÒ kiÕn thøc Mü thuËt, kiÕn thøc thiªt kÕ cho c¸c ®¹i diÖn doanh nghiÖp theo ngµnh nghÒ, cã sù tham gia cña c¸c nghÖ nh©n giái vµ gi¶ng viªn tr•êng §¹i häc Mü thuËt ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña nghÖ nh©n trÎ. 82 TËn dông nguån chÊt x¸m tõ c¸c sinh viªn, c¸c nhµ thiÕt kÕ trong n•íc b»ng c¸ch giíi thiÖu hä tham gia thiÕt kÕ, t¹o mÉu th•êng xuyªn cho c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c¸c HiÖp héi. C¸c doanh nghiÖp sÏ mua l¹i nh÷ng b¶n thiÕt kÕ ®ã tõ HiÖp héi víi gÝa c¶ hîp lý. §©y lµ c¸ch ®Ó t¹o nguån cung mÉu m· dåi dµo, cã hiÖu qu¶ h¬n lµ viÖc tæ chøc mét vµ cuéc thi hµng n¨m vµ mua l¹i c¸c mÉu thiÕt kÕ Ýt ái víi gi¸ hµng trôc triÖu. ChØ tiªu kü thuËt vµ ®é an toµn ViÖc n©ng cao chÊt l•îng s¶n phÈm, ®¸p øng tèi ®a c¸c chØ tiªu kü thuËt yªu cÇu nh­ ®é ®Òu, ®é bãng… vµ n©ng cao møc ®é an toµn ®èi víi søc kháe ng­êi tiªu dïng lµ ®iÒu cÇn thiÕt. Nh•ng víi nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá, ®ang thiÕu vèn vµ m¸y mãc kü thuËt th× ®iÒu nµy lµ khã kh¨n vµ lµ chÝnh s¸ch vÒ l©u vÒ dµi. TËp hîp c¸c doanh nghiÖp nhá cïng s¶n xuÊt mét s¶n phÈm lµng nghÒ l¹i trong “c©u l¹c bé ®éc quyÒn” ®­îc m« t¶ nh­ trong môc 3.4 – chiÕn l•îc ®Þnh vÞ ë Ch•¬ng III còng lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó tËn dông tèi ®a nguån lùc cña b¶n th©n vµ c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thùc thi chÝnh s¸ch nµy. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n•íc vµ HiÖp héi còng cÇn cã biÖn ph¸p hç trî t¹o cÇu nèi gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c nhµ khoa häc th«ng qua c¸c héi th¶o, gÆp gì trùc tiÕp, t×m hiÓu, th¨m quan quy tr×nh s¶n xuÊt thùc tÕ ®Ó c¸c nhµ khoa häc cã biÖn ph¸p hç trî vÒ kü thuËt cho doanh nghiÖp. Ngoµi nh÷ng chÝnh s¸ch c¶i tiÕn s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn bao b× s¶n phÈm. Do ®Æc thï cña c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ: dÔ ®æ vì (gèm, ®¸ mü nghÖ); dÔ cong vªnh, môc n¸t (s¶n phÈm m©y tre l¸); dÔ x•íc, bong, phai (gç mü nghÖ, s¬n mµi, kh¶m trai); dÔ r¸ch, nhÇu, ch¸y (giÊy thñ c«ng); dÔ b¸m bôi, bÈn, søt ®•êng chØ, r¸ch, ch¸y (thªu ren, dÖt thñ c«ng). Nh• vËy, bao b× s¶n phÈm lµ quan träng, nã ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ chøc n¨ng sau: - Bao b× cÇn cã t¸c dông b¶o vÖ s¶n phÈm tïy theo ®Æc thï cña tõng s¶n phÈm nªu ë trªn. - Bao b× cÇn chøa ®ùng c¸c th«ng tin sau: 83 + Nh¾c nhë ng•êi vËn chuyÓn chó ý tíi viÖc b¶o qu¶n s¶n phÈm cÈn thËn khi mang v¸c, bèc dì s¶n phÈm b»ng c¸c ký hiÖu chuyªn ngµnh cña hµng dÔ vì, dÔ ch¸y… + Cung cÊp th«ng tin vÒ xuÊt xø, ®Æc ®iÓm, c¸ch sö dông, chÊt l•îng víi sù kh¸c biÖt cña s¶n phÈm, ®Þnh vÞ cña s¶n phÈm, cã thÓ giíi thiÖu vÒ c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cã mÉu m· kh¸c… Tèt nhÊt lµ bao b× cã thÓ më ra, më vµo dÔ dµng ®Ó ng­êi mua cã thÓ xem tËn m¾t, sê tËn tay, chiªm ng•ìng s¶n phÈm tr•íc khi mua nh•ng vÉn ®¶m b¶o an toµn khi vËn chuyÓn. + CÇn ph¶i cã tÝnh thÈm mü cao, dÔ g©y chó ý víi kh¸ch hµng. + Víi nh÷ng s¶n phÈm cÇn xuÊt khÈu, vËn chuyÓn ®i xa, cÇn cã bao b× phô t¨ng thªm tÝnh b¶o vÖ cho s¶n phÈm. Ngoµi ra doanh nghiÖp cÇn tÝnh ®Õn chuyÖn thiÕt kÕ vµ ®¨ng ký nh·n hiÖu, ngoµi tªn gäi nªn cã thªm biÓu t•îng dÔ nhËn biÕt, dÔ nhí. HiÖp héi chuyªn nghµnh cã thÓ t• vÊn cho doanh nghiÖp trong lÜnh vùc nµy. 3.6.2 ChÝnh s¸ch gi¸ c¶: Nguyªn lý vµ c¸ch vËn dông ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ ®· ®•îc nªu trong môc 7.2.2, Ch•¬ng I. Sau khi ph©n khóc thÞ tr•êng theo ®é co gi·n cña cÇu cña kh¸ch hµng, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông chÝnh s¸ch gi¸ cÊp 3: ®Æt nh÷ng møc gi¸ kh¸c nhau cho nh÷ng nhãm kh¸ch hµng trªn tõng ph©n khóc. Ng•êi tiªu dïng cÇn ph¶i c¶m thÊy hä nhËn ®•îc toµn bé gi¸ trÞ t•¬ng xøng víi sè tiÒn mµ hä bá ra. Ng•îc l¹i, doanh nghÖp ph¶i thu ®•îc lîi nhuËn hoÆc ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n tïy theo c¸c môc tiªu tæng thÓ cña doanh nghiÖp. Nãi chung, quyÕt ®Þnh vÒ gi¸ bao gåm viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ban ®Çu còng nh• viÖc thay ®æi møc gi¸ x¸c ®Þnh cho s¶n phÈm t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau. Mét yÕu tè ¶nh h•ëng tíi viÖc x¸c ®Þnh gi¸ cña c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi lµ: l•îng cung hµng cña mçi doanh nghiÖp nhá bÐ h¬n rÊt nhiÒu so víi kh¶ n¨ng cung cÊp hµng cña thÞ tr•êng trong vµ ngoµi n•íc. H¬n n÷a, cã nhiÒu doanh nghiÖp cïng cung mét mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ cña mét lµng nghÒ víi chÊt l•îng, kiÓu d¸ng mÉu m· t•¬ng tù nhau, ®ã lµ ch•a kÓ sù c¹nh tranh hµng cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt cïng lµng nghÒ ch•a ®¨ng ký thµnh lËp doanh nghiÖp nh•ng còng tham gia cung øng hµng. Nh• vËy, doanh nghiÖp ph¶i lµ ng•êi chÊp nhËn gi¸. 84 Tuy vËy, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh mét møc gi¸ phï hîp ®Ó võa tiªu thô ®•îc hµng, võa cã lîi nhuËn. Doanh nghiÖp cÇn theo dâi diÕn biÕn gi¸ c¶ th•êng xuyªn ®Ó ®•a ra ®•îc quyÕt ®Þnh gi¸ ®óng ®¾n. Theo thùc tr¹ng hiÖn nay cña doanh nghiÖp, do hµng hãa ø ®äng, nhiÒu doanh nghiÖp quay l¹i khai th¸c thÞ tr•êng néi ®Þa. §Ó x©m nhËp vµo thÞ tr•êng néi ®Þa vèn ®· nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh nh­: NhËt, Trung Quèc, §µi Loan…, c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ kh¸c trong n•íc cã cïng chung mét lo¹i s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn cã møc gi¸ hîp lý, phï hîp víi tói tiÒn kh¸ch hµng theo tõng ph©n khóc vµ ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr•êng, tr•íc hÕt lµ nªn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng c¸c biÖn ph¸p cña doanh nghiÖp vµ hç trî cña Nhµ n•íc nh•: - Gi¶m bít chi phÝ s¶n xuÊt b»ng c¸ch tiÕt kiÖm, tËn dông triÖt ®Ó n¨ng suÊt cña m¸y mãc, nguyªn, nhiªn vËt liÖu, t¹o c¬ héi thuËn lîi ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ mua hµng t¹i gèc (vÊn ®Ò nµy sÏ nãi râ h¬n trong phÇn chiÕn l•îc ph©n phèi). - Nhµ n•íc cã thÓ miÔn gi¶m thuÕ trong thêi gian dµi h¬n cho mÆt hµng nµy. ViÖc c¹nh tranh vÒ gi¸ gi÷a c¸c doanh nghiÖp hay c¬ së cïng s¶n xuÊt mét s¶n phÈm cña mét lµng nghÒ lµ l·ng phÝ. C¸c doanh nghiÖp nµy nªn tËp hîp nhau l¹i, thèng nhÊt mét møc gi¸ chung sao cho s¶n phÈm lµng nghÒ cña m×nh ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr•êng, tÊt c¶ ®Òu cã lîi nhuËn vµ chuyªn t©m h¬n vµo s¶n xuÊt c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm thay v× thùc hiÖn cuéc chiÕn gi¸ c¶ víi nhau. Doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i lËp kÕ ho¹ch, ®Ò ra c¸c môc tiªu cô thÓ cho viÖc cung øng hµng trªn tõng ph©n khóc ®· chän lùa, tõ ®ã cã biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch t¨ng hay gi¶m gi¸ mét c¸ch hîp lý. 3.6.3 ChÝnh s¸ch ph©n phèi Trong t×nh h×nh hiÖn nay, ®Ó th©m nhËp s©u h¬n vµo thÞ tr•êng, doanh nghiÖp cÇn më réng kªnh b¸n lÎ cña doanh nghiÖp m×nh d•íi d¹ng c¸c cöa hµng, cöa hiÖu cña doanh nghiÖp, kh«ng chØ tËp trung c¸c ®iÓm b¸n t¹i lµng nghÒ mµ nªn më réng ra c¸c ®iÓm du lÞch, c¸c khu ®«ng d©n c•. NÕu c¸c doanh nghiÖp ch•a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó më réng kªnh b¸n lÎ cña chÝnh doanh nghiÖp m×nh, doanh nghiÖp cã thÓ ph©n phèi s¶n phÈm cña m×nh tíi c¸c trung gian b¸n lÎ cã chän läc: c¸c ®iÓm b¸n gÇn khu du lÞch, 85 ®iÓm b¸n t¹i khu tËp trung ®«ng d©n c• nh•: c¸c siªu thÞ, plaza, b¸ch hãa, ®¹i lý lín, chî lín hoÆc c¸c ®iÓm b¸n mµ kh¸ch hµng môc tiªu hay lui tíi nh•: c¸c cöa hµng néi thÊt, c¸c cöa hµng l­u niÖm, cöa hµng quÇn ¸o, cöa hµng ®å gia dông… Khi kªnh ph©n phèi cµng dµi, cµng qua nhiÒu trung gian th× gi¸ mµ ng•êi tiªu dïng ph¶i chÞu cµng cao, hµng cµng mÊt tÝnh c¹nh tranh; doanh nghiÖp cµng trë nªn thô ®éng; Ýt cã c¬ héi ®Ó tiÕp cËn vµ t×m hiÕu s©u s¾c vÒ thÞ tr•êng trong khi c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr•êng, ®Æc biÖt khi nghiªn cøu kh¸ch hµng lµ ®iÒu v« cïng quan träng ®èi víi mét doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ. Do vËy khi doanh nghiÖp cµng chuyªn nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh doanh th× cµng nªn cè g¾ng gi¶m rót dÇn ®é dµi cña kªnh ph©n phèi. Mµ tr•íc hÕt, c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ bªn c¹nh viÖc duy tr× c¸c mèi hµng cò, nªn ph¸t triÓn kªnh cÊp 0, cÊp 1 trªn thÞ tr•êng néi ®Þa. Cßn trªn thÞ tr•êng xuÊt khÈu th× cã thÓ lµ: Tøc lµ doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ sÏ dÇn ®ãng vai trß mét doanh nghiÖp xuÊt khÈu chuyªn nghiÖp thùc sù trªn thÞ tr•êng quèc tÕ. C¸c trung gian ph©n phèi sÏ tù gi¶m rót dÇn khi doanh nghiÖp cµng tiÕn gÇn h¬n tíi ng•êi tiªu dïng trong lÜnh vùc ph©n phèi do ng•êi tiªu dïng sÏ mua hµng tõ ®iÓm b¸n cã gi¸ rÎ h¬n. §Ó lµm ®•îc ®iÒu nµy, doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng trong viÖc Doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ §¹i lý nhËp (b¸n bu«n hoÆc b¸n lÎ) Ng•êi tiªu dïng Doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Ng•êi m«i giíi (HiÖp héi, nhµ m«i giíi t• nh©n…) §¹i lý nhËp (b¸n bu«n hoÆc b¸n lÎ) Ng•êi tiªu dïng Doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ §¹i lý nhËp (b¸n bu«n hoÆc b¸n lÎ) Ng•êi tiªu dïng TiÕn tíi Vµ tiÕn tíi 86 t×m kiÕm thÞ tr•êng chø kh«ng nªn chØ tr«ng ®îi vµo nh÷ng ®¬n hµng, nh÷ng dÞp cã héi chî, nh÷ng vô lµm ¨n qua giíi thiÖu hay nh÷ng ®ît kh¸ch hµng ®Õn th¨m quan lµng nghÒ. Doanh nghiÖp nªn chän läc nhµ ph©n phèi, chñ ®éng chµo hµng vµ hîp t¸c, tõ ®ã thµnh lËp vµ kiÓm so¸t chuçi ph©n phèi cña m×nh tèt h¬n, chñ ®éng h¬n; biÕt ®•îc ai lµ ng•êi tiªu dïng? sè l•îng bao nhiªu? ng•êi nhËp cßn nhËp cña nh÷ng ai?... ®Ó gióp ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr•êng, x¸c ®Þnh nhu cÇu vµ thùc hiÖn c¸c chiÕn l•îc Marketing ®•îc chñ ®éng, toµn diÖn vµ triÖt ®Ó h¬n. §Ó gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn ®•îc chiÕn l•îc nµy, HiÖp héi ®ãng vai trß nh• nhµ m«i giíi hÕt søc t¹o c¬ héi cho doanh nghiÖp trong viÖc t×m kiÕm b¹n hµng,nhµ ph©n phèi trong vµ ngoµi n•íc ®Ó doanh nghiÖp cã c¬ héi rÌn luyÖn, trau dåi kü n¨ng, hiÓu biÕt trong lÜnh vùc chµo hµng, kÝ kÕt hîp ®ång; t×m kiÕm b¹n hµng, ®Æt mèi quan hÖ l©u dµi… 3.6.4 ChÝnh s¸ch xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tiªu thô khã kh¨n nh• hiÖn nay vµ ®Ó ph¸t triÓn chiÕn l•îc xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh vÒ l©u dµi, doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi nªn phèi hîp linh ho¹t c¶ 2 chiÕn l•îc lµ chiÕn l•îc kÐo vµ chiÕn l•îc ®Èy; chó träng h¬n ®Õn chiÕn l•îc kÐo. Víi khu«n khæ vèn eo hÑp,, mét mÆt doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt c¸ch chän lùa c¸c biÖn ph¸p xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh th«ng minh vµ tiÕt kiÖm ®Ó võa vÆn víi kinh phÝ dµnh cho viÖc thùc hiÖn chiÕn l•îc nµy vµ hîp lý ®èi víi tõng ph©n khóc nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kÝch thÝch tiªu thô cao nhÊt; mét mÆt; Nhµ n•íc, c¸c tæ chøc, HiÖp héi còng cã nh÷ng biÖn ph¸p hç trî nhÊt ®Þnh cho chiÕn l•îc nµy cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp cïng s¶n xuÊt mét s¶n phÈm lµng nghÒ còng cã thÓ céng t¸c qu¶ng b¸ s¶n phÈm ®Ó t¨ng c•êng nguån lùc thùc hiÖn chiÕn l•îc. Sau ®©y lµ mét sè gîi ý vµ ®Ò xuÊt: Qu¶ng c¸o. §©y lµ mét c«ng cô truyÒn thèng nh•ng quan träng mµ doanh nghiÖp kh«ng thÓ bá qua. Víi ®Æc thï cña s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ lµ: l«i cuèn kh¸ch hµng b»ng chÝnh chÊt l•îng vµ vÎ ®Ñp cña nã nªn doanh nghiÖp cÇn lùa chän c¸ch qu¶ng c¸o nµo mµ kh¸ch hµng cã thÓ tho¶i m¸i chiªm ng•ìngvµ bÞ l«i cuèn bëi h×nh ¶nh s¶n phÈm. 87 Doanh nghiÖp cã thÓ qu¶ng c¸o qua website cña HiÖp héi, website cña c¸c nhµ m«i giíi kh¸c trªn m¹ng …; qu¶ng c¸o qua b¸o chÝ, t¹p chÝ nh­: Mü thuËt, Marketing ViÖt Nam, TiÕp thÞ… nh­ng qu¶ng c¸o trªn b¸o, t¹p chÝ th× kinh phÝ ph¶i bá ra lµ kh«ng nhá. V× vËy, HiÖp héi lµng nghÒ ViÖt Nam nªn xuÊt b¶n nh÷ng t¹p chÝ vÒ thñ c«ng mü nghÖ víi néi dung nh•: giíi thiÖu lµng nghÒ, giíi thiÖu doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ kÌm gi¸ vµ ®iÓm b¸n, giíi thiÖu g•¬ng mÆt nghÖ nh©n trÎ, tµi hoa, th«ng tin vÒ c¸c triÓn l·m, héi chî s¾p diÔn ra ®Ó doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng cã c¬ héi gÆp mÆt nhau, ®¨ng t¶i c¸c gãp ý, ý t•ëng cña ng•êi tiªu dïng víi s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ… §©y lµ mét c¸ch hç trî hiÖu qu¶ cho c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ tù qu¶ng c¸o m×nh b»ng c¸c tê r¬i, catalogue thËt b¾t m¾t. Mét c¸ch qu¶ng c¸o rÊt hay mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tham kh¶o n÷a lµ: qu¶ng c¸o b»ng c¸c sù kiÖn kú l¹, lËp kû lôc ViÖt Nam. VÝ dô nh•: mét doanh nghiÖp m©y tre ®an lËp kû lôc ®an ®•îc mét chiÕc giá m©y to nhÊt ViÖt Nam ®Æt ë c«ng viªn B¸ch Th¶o cho mäi ng•êi ®Õn xem miÔn phÝ. Khi rÊt ®«ng ng•êi hiÕu kú ®Õn xem th× ®©y lµ lóc doanh nghiÖp tung ra c¸c chiªu qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ s¶n phÈm, t¨ng c•êng b¸n hµng trùc tiÕp ngay t¹i ®ã. H×nh ¶nh vµ tªn tuæi cña c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ cã thÓ ®•îc truyÒn t¶i trong vµ ngoµi n•íc th«ng qua c¸c con tem. Nhµ n•íc cÇn khuyÕn khÝch Tæng côc B•u chÝnh viÔn th«ng in h×nh c¸c s¶n phÈm nµy cïng xuÊt xø lµng nghÒ cña nã lªn c¸c con tem. §©y lµ mét h×nh thøc qu¶ng c¸o hay. S¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ qua con tem lµ biÓu t•îng cña sù cÇn cï, khÐo lÐo vµ s¸ng t¹o cña ng•êi ViÖt Nam. Doanh nghiÖp còng nªn tËn dông kh«ng gian ®iÓm b¸n, ®iÓm triÓn l·m ®Ó tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p qu¶ng c¸o t¹i ®iÓm b¸n hµng bëi trªn thùc tÕ 70% ng•êi mua ra quyÕt ®Þnh b¸n hµng t¹i ®iÓm b¸n. Th«ng ®iÖp t¹i ®iÓm b¸n cho phÐp doanh nghiÖp tiÕp cËn víi kh¸ch hµng t¹i ®óng “kho¶nh kh¾c vµng” khi hä ®ang tiÕp cËn mua hµng. Mét th«ng ®iÖp t¹i ®iÓm b¸n cã thÓ ®•îc dïng ®Ó th«ng b¸o nh÷ng th«ng tin ®Æc biÖt, c¸c ch•¬ng tr×nh khuyÕn m·i hay lµm t¨ng ®é nhËn biÕt th•¬ng hiÖu. §Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu trªn, hµng lo¹t h×nh thøc qu¶ng c¸o sÏ ®•îc huy ®éng: ph¸t phim qu¶ng c¸o 88 trªn mµn h×nh LCD ®Æt t¹i ®iÓm b¸n( siªu thÞ, plaza…), treo b¶ng hiÖu, b¨ng r«n, banner, ph¸t tê r¬i…Ngoµi ra, viÖc tr­ng bµy t¹i ®iÓm b¸n, ®iÓm triÓn l·m còng cÇn ®•îc chó träng. Tr•ng bµy t¹i cöa hµng cã 3 d¹ng c¬ b¶n: bªn c¹nh quÇy thu tiÒn (t¹i ®iÓm b¸n); trong c¸c quÇy kÖ vµ tr•ng bµy trªn sµn. D¹ng nµo còng ph¶i ®¶m b¶o hai yÕu tè: võa l«i cuèn ng•êi mua, võa cung cÊp ®ñ th«ng tin ®Ó ®¶m b¶o viÖc mua hµng, tu©n thñ nguyªn t¾c: n¨m gi©y, n¨m feet, n¨m tõ (s¶n phÈm ph¶i thu hót sù chó ý cña ng•êi mua trong vßng n¨m gi©y, ®•îc ®Æt ë vÞ trÝ cao kh«ng qu¸ n¨m feet ( kho¶ng 2 mÐt) vµ th«ng ®iÖp cña s¶n phÈm dµi kh«ng qu¸ n¨m tõ).17 Quan hÖ víi quÇn chóng Doanh nghiÖp cã thÓ dïng website cña m×nh nh• mét kªnh ®Ó qua ®ã t¶i nh÷ng clip, nh÷ng bµi viÕt thu hót sù quan t©m cña kh¸ch hµng; vµ kh¸ch hµng cã thÓ ph¶n håi, gãp ý thÓ hiÖn nhu cÇu cña m×nh víi doanh nghiÖp . XuÊt b¶n t¹p chÝ vÒ Thñ c«ng Mü nghÖ ®· nªu trong phÇn Qu¶ng c¸o còng lµ mét c¸ch PR hiÖu qu¶. Héi trî triÓn l·m th•¬ng m¹i. HiÖn nay, HiÖp héi còng ®· hç trî rÊt tèt trong viÖc t¹o c¬ héi cho doanh nghiÖp tham gia héi chî triÓn l·m th•¬ng m¹i. Nh•ng doanh nghiÖp còng cÇn chñ ®éng h¬n trong viÖc t×m kiÕm c¬ héi tham gia héi chî triÓn l·m trong vµ ngoµi n•íc trong thêi gian tíi. Tr•íc m¾t, nh»m h•íng tíi kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng long - Hµ Néi, cã rÊt nhiÒu ch•¬ng tr×nh héi chî, triÓn l·m, festival diÔn ra, mét mÆt, c¸c c¬ quan Nhµ n•íc tæ chøc, HiÖp héi nh©n c¬ héi nµy qu¶ng b¸ h×nh ¶nh s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi víi nh©n d©n trong n•íc vµ b¹n bÌ quèc tÕ; mét mÆt doanh nghiÖp cÇn kÕt hîp c¸c chÝnh s¸ch Marketing, m¹nh d¹n tham gia c¸c ch•¬ng tr×nh nµy sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. KhuyÕn m¹i, khuyÕn m·i: Trong c¸c dÞp ®Æc biÖt nh•: TÕt Nguyªn §¸n, TÕt trung thu, Gi¸ng sinh, Valentine; kÕt hîp víi chÝnh s¸ch s¶n phÈm(s¶n phÈm mang mÉu m· phï hîp víi ®Ò 17 Chuyªn ®Ò “ TiÕp thÞ th­¬ng m¹i”, b¸o “Marketing ViÖt Nam” sè 55-6.2009 89 tµi cña nh÷ng dÞp nµy), chÝnh s¸ch ph©n phèi( t¨ng c•êng b¸n hµng trùc tiÕp t¹i c¸c khu vui ch¬i, gi¶i trÝ), doanh nghiÖp nªn cã chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i, khuyÕn m·i thÝch hîp nh»m kÝch thÝch tiªu thô, t¨ng doanh sè b¸n hµng. 3.6.5 ChÝnh s¸ch Con ng•êi §Ó thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch Marketing nãi trªn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nguån nh©n lùc lµm viÖc nhiÖt t×nh, linh ho¹t, chuyªn m«n giái. §èi víi ®éi ngò tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: ViÖc ®µo t¹o nghÒ, truyÒn nghÒ cÇn ®•îc chó träng d•íi h×nh thøc: c¸c trung t©m d¹y nghÒ, d¹y nghÒ trùc tiÕp t¹i c¬ së s¶n xu¸t. Doanh nghiÖp cÇn cã hîp ®ång lao ®éng cô thÓ víi lùc l•îng lao ®éng th•êng xuyªn vµ gi÷ mèi liªn l¹c tèt víi lùc l•îng lao ®éng thêi vô. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ®¶m b¶o an toµn lao ®éng cho c«ng nh©n cÇn ®•îc ®Æt lªn hµng ®Çu, doanh nghiÖp cã thÓ gióp ®ì hä trong viÖc ®¨ng ký b¶o hiÓm ®Ó hä yªn t©m tham gia lao ®éng s¶n xuÊt h¬n. Ngoµi ra, doanh nghiÖp còng nªn cã h×nh thøc th•ëng thªm cho nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc tèt: s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm hay s¸ng t¹o ra mÉu m· ®éc ®¸o ®Ó kÝch thÝch sù h¨ng h¸i, t×m tßi vµ s¸ng t¹o cña hä. Doanh nghiÖp cÇn cè g¾ng t¹o vµ t×m kiÕn c¬ héi cho hä ®•îc tham gia c¸c khãa häc, héi th¶o nÕu cã do HiÖp héi, c¸c trung t©m tæ chøc gióp hä n©ng cao tay nghÒ, b¾t kÞp xu h•íng thÞ hiÕu hiÖn ®¹i. §èi víi ®éi ngò tham gia vµo qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm vµ nghiªn cøu thÞ tr•êng §©y lµ ®éi ngò cÇn ®Õn sù linh ho¹t, nhanh nh¹y, nhiÖt t×nh, khÐo lÐo, hiÓu biÕt tèt vÒ s¶n phÈm lµng nghÒ. Nh©n viªn ph¶i ®•îc ®µo t¹o mét c¸ch toµn diÖn tõ cö chØ, lêi nãi, th¸i ®é, c¸ch ¨n mÆc ®Õn nh÷ng kiÕn thøc chµo hµng, giíi thiÖu lµng nghÒ vµ s¶n phÈm, cã kh¶ n¨ng ph¶n øng nhanh vµ khÐo ®èi víi nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê, gi¶i ®¸p tèt cho c¸c th¾c m¾c vµ trao ®æi th«ng tin víi kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, ngoµi viÖc ®µo t¹o cho ®éi ngò b¸n hµng vµ PR cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cÇn cung cÊp th«ng tin vÒ ®Æc tÝnh s¶n phÈm, c¸c chñng lo¹i, mÉu m· kh¸c nhau, thËm chÝ lµ ®«i nÐt vÒ lµng nghÒ ®· s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®ã, quy tr×nh s¶n xuÊt… cho nh÷ng 90 ng•êi trung gian ph©n phèi ®Ó hä dÔ dµng giíi thiÖu, chµo hµng vµ gi¶i ®¸p mäi th¾c m¾c liªn quan ®Õn s¶n phÈm cho ng•êi tiªu dïng. Nhµ n•íc vµ c¸c HiÖp héi cÇn cã biÖn ph¸p hç trî vÒ kiÕn thøc cho nguån nh©n lùc cña c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c¸c: héi th¶o, khoa häc; t¹p chÝ vÒ thñ c«ng mü nghÖ… nh­ mét biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ marketing cho c¸c doanh nghiÖp. 4. Mét sè ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ kh¸c ®èi víi Nhµ n•íc, HiÖp héi VÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr•êng t¹i c¸c lµng nghÒ: VÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr•êng mµ c¸c lµng nghÒ ®ang ph¶i ®èi mÆt kh«ng chØ giíi h¹n ë trong ph¹m vi c¸c lµng nghÒ mµ cßn ¶nh h•ëng tíi tiÒm n¨ng du lÞch cña lµng nghÒ. VÒ mÆt x· héi, « nhiÔm g©y h¹i nghiªm träng ®Õn søc kháe ng•êi d©n - nguån lùc lao ®éng lµng nghÒ nãi riªng vµ g©y ¶nh h•ëng ®Õn toµn x· héi nãi chung.18 Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng « nhiÔm lµ do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhá lÎ, ph©n t¸n, l¹i kh«ng cã c«ng nghÖ xö lý chÊt th¶i, còng kh«ng ®ñ vèn ®Ó ®Çu t• cho viÖc xö lý chÊt th¶i, hay c¶i tiÕn c«ng nghÖ. Nh• vËy Nhµ n•íc cÇn quy ho¹ch c¸c côm, khu s¶n xuÊt lµng nghÒ ®Ó viÖc tËp trung xö lý chÊt th¶i ®•îc thuËn lîi vµ tiÕt kiÖm h¬n. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n•íc vµ HiÖp héi cã thÓ huy ®éng hç trî vÒ c«ng nghÖ tõ c¸c ch•¬ng tr×nh hîp t¸c khoa häc c«ng nghÖ, xö lý chÊt th¶i trong vµ ngoµi n•íc vµ •u tiÖn ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ; tæ chøc héi th¶o vÒ m«i tr•êng ®Ó n©ng cao kiÕn thøc vÒ b¶o vÖ m«i tr•êng vµ tuyªn truyÒn c¸c chÝnh s¸ch, ®iÒu luËt cña ChÝnh phñ tíi c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ ®Ó hä cã ý thøc ng¨n chÆn, h¹n chÕ bít « nhiÔm vµ tù b¶o vÖ an toµn søc kháe cho b¶n th©n; ®­a ch­¬ng tr×nh “3R Hµ Néi” ®Õn víi c¸c doanh nghiÖp gióp gi¶m bít phÇn nµo « nhiÔm do chÊt th¶i r¾n. VÒ vÊn ®Ò nguån nguyªn liÖu: Nhµ n•íc cÇn cã biÖn ph¸p quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu dïng cho s¶n xuÊt thñ c«ng mü nghÖ, kÕt hîp víi Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n thùc hiÖn chiÕn l•îc 18 Xem chi tiÕt t¹i website: en/66BDD3DF84BA41659A9330093C7906C0/1602.atld?print=O_nhiem_lang_nghe_Thuc_trang_dang_so$85 560 91 t¸i ®Çu t­ trång míi, cïng víi ch­¬ng tr×nh “phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc” ®Ó më réng vïng nguyªn liÖu. VÒ vÊn ®Ò nguån vèn tÝn dông Nhµ n•íc cÇn cã chñ tr•¬ng tµi trî cho vay •u ®·i c¸c dù ¸n ph¸t triÓn ngµnh thñ c«ng mü nghÖ; thùc hiÖn chÕ ®é vay tÝn chÊp víi c¸c ®¬n vÞ ®· cã hîp ®ång xuÊt khÈu, t¹o nguån vèn cho doanh nghiÖp thu mua nguyªn liÖu thùc hiÖn hîp ®ång (cã thÓ th«ng qua sù giíi thiÖu cña HiÖp héi). VÒ vÊn ®Ò së h÷u trÝ tuÖ: HiÖn nay, ViÖt Nam ®· gia nhËp WTO, hµng thñ c«ng mü nghÖ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu m¹nh trªn thÞ tr•êng quèc tÕ. §Ó ng¨n chÆn viÖc sao chÐp, rËp khu«n mÉu m· hµng ViÖt Nam, Nhµ n•íc cÇn h•íng dÉn vµ hç trî doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ trong viÖc ®¨ng ký th•¬ng hiÖu hµng hãa vµ kiÓu d¸ng s¶n phÈm ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr•êng quèc tÕ vµ tr¸nh nh÷ng r¾c rèi vÒ mÆt ph¸p lý vµ së h÷u trÝ tuÖ. Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch Marketing nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi vµ mét sè ®Ò xuÊt tíi Nhµ n•íc, c¸c tæ chøc HiÖp héi nh»m hç trî doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch ®ã. C¸c doanh nghiÖp cÇn l•u ý r»ng: c¸c chÝnh s¸ch Marketing kh«ng thÓ thùc hiÖn riªng lÎ mµ cÇn cã sù phèi hîp liªn kÕt gi÷a chÝnh s¸ch nµy víi chÝnh s¸ch kia, chÝnh s¸ch nµy lµ nÒn t¶ng, ®éng lùc ph¸t triÓn cña chÝnh s¸ch kh¸c vµ ng•îc l¹i. 92 C. KÕt LuËn: Sau khi ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi, cã thÓ rót ra mét sè kÕt luËn sau ®©y: 1. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi vÉn ch•a ho¹t ®éng theo mét chiÕn l•îc Marketing râ rµng, cô thÓ nµo. §iÒu nµy thÓ hiÖn hä ch•a cã mét tÇm nh×n chiÕn l•îc trong kinh doanh, vÉn cßn rÊt thô ®éng tr•íc th•¬ng tr•êng bªn c¹nh sù hç trî tõ phÝa c¸c c¬ quan Nhµ n•íc, c¸c tæ chøc HiÖp Héi liªn quan. Tuy nhiªn, c¸c chÝnh s¸ch, ch•¬ng tr×nh hç trî vÉn ch•a mang t×nh ®ång bé, toµn diÖn vµ cã sù liªn kÕt, phèi hîp chÆt chÏ, hiÖu qu¶ víi nhau. ChÝnh v× vËy, khi ®øng tr•íc bèi c¶nh suy tho¸i kinh tÕ 2009, c¸c doanh nghiÖp nµy ®· sím béc lé nhiÒu yÕu kÐm vµ vÊp ph¶i nhiÒu khã kh¨n c¶ vÒ vèn lÉn thÞ tr•êng tiªu thô. 2. ViÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng Marketing cho c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi lµ cÊp thiÕt cho viÖc æn ®Þnh kinh doanh tr•íc m¾t vµ t¹o vÞ thÕ v÷ng ch¾c trªn th•¬ng tr•êng sau nµy, tõ ®ã t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc b¶o tån vµ ph¸t huy c¸c lµng nghÒ Hµ Néi. 3. Nh• vËy, vÒ phÝa doanh nghiÖp: tr•íc hÕt, b¶n th©n mçi doanh nghiÖp cÇn tù häc hái, trau dåi kiÕn thøc Marketing cho m×nh, sau ®ã cÇn lµm tèt c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr•êng, ph©n khóc thÞ tr•êng vµ ®Þnh h•íng chiÕn l•îc ®Þnh vÞ s¶n phÈm thËt tèt ®Ó t¹o c¬ së cho mét chiÕn l•îc 5Ps ( Product, Price, Place, Promotion, People) kh¶ thi vµ cô thÓ. Trong ®ã chiÕn l•îc s¶n phÈm gi¶i quyÕt 5 vÊn ®Ò: tÝnh øng dông, c¸c chØ tiªu kü thuËt, mÉu m·, ®é an toµn vµ bao b× s¶n phÈm sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm tõng ph©n khóc. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp víi chÝnh s¸ch gi¸ c¶ cÇn ®Þnh gi¸ hîp lý theo tõng ph©n khóc vµ thay ®æi gi¸ c¶ theo tõng thêi kú trong chu kú sèng cña s¶n phÈm còng nh• ®éng th¸i cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. ChiÕn l•îc ph©n phèi nhÊn m¹nh ®Õn viÖc gi¶m rót c¸c kªnh trung gian, t¨ng c•êng hÖ thèng b¸n lÎ cña doanh nghiÖp hoÆc chän läc kªnh b¸n lÎ phï hîp trªn thÞ tr•êng néi ®Þa vµ ®Þnh h•íng c¸c doanh nghiÖp nµy dÇn ®ãng vai trß nh• nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ chuyªn nghiÖp trªn thÞ tr•êng qu«c tÕ. ChiÕn l•îc xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh 93 khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông c¸c c«ng cô Marketing th«ng minh, phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh•: khai th¸c quyÒn n¨ng qu¶ng c¸o t¹i ®iÓm b¸n, qu¶ng c¸o qua website, qua c¸c sù kiÖn kú l¹, qua tê r¬i thËt b¾t m¾t, hay ®Ò xuÊt HiÖp héi xuÊt b¶n t¹p chÝ vÒ thñ c«ng mü nghÖ…ChiÕn l­îc Con ng•êi h•íng doanh nghiÖp tíi viÖc ®µo t¹o ®éi ngò tham gia s¶n xuÊt ®Ó hä võa cã tay nghÒ cao l¹i võa cã ãc s¸ng t¹o, linh ho¹t, b¾t kÞp víi nhu cÇu cña thÞ tr•êng; ®µo t¹o ®éi ngò tham gia vµo qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm ®Ó hä cã kü n¨ng tiÕp thÞ, ch¨m sãc kh¸ch hµng, kü n¨ng mÒm trong giao tiÕp vµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷. 4. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n•íc, c¸c tæ chøc HiÖp héi còng cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch hç trî theo h•íng n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng Marketing cña c¸c doanh nghiÖp nµy nh•: t¹o ®iÒu kiÖn vÒ vèn, mÆt b»ng, c¬ së vËt chÊt cho viÖc quy ho¹ch, tËp trung c¸c côm s¶n xuÊt lµng nghÒ; hç trî ®µo t¹o nguån nh©n lùc lµng nghÒ, ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ ph¶i ®ång hµnh víi gi¶m vµ ng¨n chÆn « nhiÔm m«i tr•êng t¹i lµng nghÒ; hoµn thiÖn hÖ thèng HiÖp héi cho tõng nhãm nghµnh hµng vµ mçi HiÖp héi nµy sÏ ®ãng vai trß m«i giíi, t• vÊn, hç trî ho¹t ®éng Marketing cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nghµnh hµng t­¬ng øng… 5. Trong thêi gian tíi, sÏ cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ khai th¸c søc mua tõ thÞ tr•êng néi ®Þa. §Ó thµnh c«ng trong h•íng ®i míi nµy, c¸c doanh nghiÖp lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Hµ Néi nhÊt thiÕt ph¶i x©y dùng ®•îc mét chiÕn l•îc marketing cô thÓ vµ kh¶ thi míi. §Ò tµi nghiªn cøu trªn ®©y ®· cung cÊp nh÷ng gîi ý mµ theo t¸c gi¶ lµ h÷u Ých vµ kh¶ thi cho c¸c doanh nghiÖp nµy. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o B¶n in: Tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng(2000), “Gi¸o tr×nh Marketing lý thuyÕt”, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o Dôc T¹p chÝ “ Marketing ViÖt Nam” ( c¸c sè 37,55) Website: 94 www.marketingchienluoc.com – Trang chuyªn ®Ò Marketing vµ chiÕn l•îc www.saga.vn -Trang th«ng tin Khoa häc- Kinh tÕ www.moit.gov.vn - Cæng th«ng tin ®iÖn tö Bé C«ng Th•¬ng www.congthuonghn.gov.vn - Cæng th«ng tin ®iÖn tö Së C«ng Th•¬ng Hµ Néi www.hrpc.com.vn - VietNam Handicraft Reseach and Promotion Center www.viettrade.gov.vn - Trang ®iÖn tö Côc xóc tiÕn th•¬ng m¹i www.gcf-vn.org - Global Competitiveness Facility vst.vista.gov.vn -Trung t©m th«ng tin Khoa häc c«ng nghÖ Quèc gia www.vcic.org.vn - Cæng th«ng tin ®iÖn tö HiÖp Héi Thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam www.vn-product.com - Cæng th«ng tin ®iÖn tö HiÖp héi lµng nghÒ ViÖt Nam www.tinkinhte.com - Trang th«ng tin kinh tÕ ViÖt Nam vµ thÕ giíi www.vhdn.vn - B¸o ®iÖn tö Trung t©m v¨n hãa doanh nh©n ViÖt Nam vµ thÕ giíi vµ mét sè website kh¸c…

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfPhát triển hoạt động marketing cho các doanh nghiệp làng nghề thủ công mỹ nghệ hà nội.pdf
Luận văn liên quan