Đề tài Quan hệ giữa phát triển công nghiệp và môi trường, thực trạng và giải pháp

Chương I: Cơ sở khoa học của việc đánh giá ảnh hưởng của công nghiệp tới môi trường. I. Vị trí và vai trò của ngành công nghiệp trong cơ cấu phát triển kinh tế của một địa phương. 1. Vị trí của ngành công nghiệp. Công nghiệp là một trong những ngành sản xuất vật chất có vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nó gồm các ngành khai thác tài nguyên thiên nhiên, các ngành chế biến khoáng sản và các loại nguyên liệu động thực vật thành những tư liệu sản xuất và tư liệu tiêu ding thích hợp, các ngành cơ khí, công nghiệp det ^. Công nghiệp khác với các ngành sản xuất vật chất khác về nhiều mặt. Công nghiệp dùng phương pháp cơ, lý, hoá và sinh vật học chủ yếu để trực tiếp tác động vào nguyên vật liệu chính trong quá trình sản xuất sản phẩm. Công nghiệp có thể chủ động sản xuất liên tục không phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, của thiên nhiên đồng thời tiến hành thực hiện các giai đoạn khác nhau của quá trình công nghệ để sản xuất ra sản phẩm Công nghiệp được phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội về sản xuất và đời sống. Sự phát triển của công nghiệp quan hệ mật thiết với toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Sở dĩ công nghiệp có vị trí quan trọng như vậy là xuất phát từ những lý do sau: - Công nghiệp là một bộ phận hợp thành cơ cấu công nghiep-nong^. nghiep-dịch^. vụ, do những đặc điểm vốn có của nó. Trong quá trình phát triển nền kinh tế sản xuất lớn, công nghiệp phát triển từ vị trí thứ yếu trở thành ngành có vị trí hàng đầu trong cơ cấu kinh tế - Mục tiêu cuối cùng của nền sản xuất xã hội là tạo ra sản phẩm để thoả mãn nhu cầu ngày càng cao của con người. Trong quá trình sản xuất ra của cải vật chất, công nghiệp là ngành không những chỉ khai thác tài nguyên mà còn tiếp tục chế biến các loại nguyên liệu nguyên thuỷ được khai thác và sản xuất từ các loại tài nguyên khoáng sản, động thực vật thành các sản phẩm trung gian để sản xuất ra sản phẩm cuoíi cùng nhằm thoả mãn nhu cầu vật chất và tinh thần cho con người. - Sự phát triển của công nghiệp là một yếu tố có tính quyết định để thực hiện quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Trong quá trình phát triển nền kinh tế lên nền kinh tế sản xuất lớn, tuỳ theo trình độ phát triển của bản thân công nghiệp và của toàn bộ nền kinh tế, xuất phát từ những điều kiện và đặc điểm cụ thể của mỗi nước, mỗi thời kỳ cần phải xác định đúng đắn vị trí của công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân, hình thành phương án cơ cấu công nghiep-nong^. nghiep-dịch^. vụ và định hướng từ chuyển dịch cơ cấu đó một cách có hiệu quả. Đó là một trong những nhiệm vụ quan trọng của việc tổ chức nền kinh tế, nhằm đạt được những mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của mỗi nước. 2. Vai trò của công nghiệp. Công nghiệp là ngành chủ đạo của nền kinh tế quốc dân. Nó có ảnh hưởng quyết định đến việc phát triển lực kượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Đồng thời nó là mẫu mực để cải tạo và phát triển các ngành kinh tế quốc dân, góp phần tích cực chuyển nề sản xuất nhỏ tiến lên sản xuất lớn. Công ngiệp có vai trò chủ đaovị nó sản xuất ra tư liệu sản xuất trang bị cho các ngành. Thông qua việc trang bị kỹ thuật, công nghiệp góp phần thúc đẩy việc cải tạo và phát triển các ngành kinh tế, nâng cao năng suet lao động, phân công lại lao động xã hội và cải tạo cách tổ chức sản xuất và quản lý của các ngành theo hình mẫu của mình. Qua đó, công nghiệp làm tăng thêm sức mạnh của con người đối với thiên nhiên, giải phóng lao động khỏi tình trạng thủ công lạc hậu, thúc đẩy quá trình xã hội hoá lao động làm cho lao động có năng suất cao hơn để xây dựng xã hội và nền kinh tế mới. Trong quá trình phát triển nền linh tế nước ta theo định hướng XHCN, công nghiệp luôn giữ vai trò chủ đạo tức là ngành có khả năng tạo ra động lực và định hướng sự phát triển các ngành kinh tế khác lên nền sản xuất lọnVắi trò chủ đạo đó được thể trên các mặt chủ yếu sau.: - Do đặc điểm của phát triển công nghiệp, công nghiệp có những điều kiện tăng nhanh tốc đọ phát triển khoa học công nghệ, ứng dụng các thành tựu khoa học – công nghệ đó vào sản xuất, có khả năng và điều kiện sản xuất hoàn thiện. Nhờ đó lực lượng sản xuất trong công nghiệp phát triển nhanh hơn các ngành kinh tế khác . Do quy luật “quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ và tính chất của lực lượng sản xuất “, trong công nghiệp có được hình thức quan hệ sản xuất tiên tiến. Tính tiên tiến về các hình thức quan hệ sản xuất, sự hoàn thiện nhanh về các mô hình tổ chức sản xuất đã làm cho công nghiệp có khả năng định hướng cho các ngành kinh tế khác tổ chức sản xuất đi lên nền sản xuất lớn theo hình mẫu, theo kiểu công nghiệp . - Cũng do đặc diểm của sản xuất công nghiệp, đặc biệt là đặc điểm về công nghệ sản xuất, đặc điểm về công dụng sản phẩm của công nghiệp, công nghiệp là ngành duy nhất tạo ra sản phẩm làm chức năng tư liệu lao động trong các ngành kinh tế, nó có thể cung cấp cả nguyên liệu và các loại tư liệu lao động cho nhiều ngành của nền kinh tế quốc dân . Do đó mà công nghiệp có vai trò quyết định trong việc cung cấp các yếu tố đầu vào để xây dựng cơ sở vật chất cho toàn bộ các ngành kinh tế quốc dân. - Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, trình độ trang bị cơ sở vật chất - kỹ thuật, và trình độ hoàn thiện về tổ chức sản xuất, hình thành một đội ngũ lao động có tính tổ chức, tính kỷ luật và trình độ trí tuệ cao, cộng với tính đa dạng của hoạt động sản xuất, công nghiệp là một trong những ngành đóng gaóp phần quan trọng vào việc tạo ra thu nhập quốc dân, tích luỹ vốn để phát triển, từ đó, công nghiệp có vai trò quan trọng góp phần vào giải quyết những nhiệm vụ có tính chiến lược của nền kinh tế xẫ hội như: tạo việc làm cho lực lượng lao động, xoá bỏ sự cách biệt thành thị nông thôn, giữa miền xuôi với miền núi - Trong quá trình phát triển nền kinh tế ở nước ta hiên nay, Đảng có chủ truơng”cơi nông nghiệp là mặt trận hàng đau”^` giải quyết cơ bản vấn đề lương thực, cung cấp nguyên liệu động thực vật để phát triển công nghiệp và dẩy mạnh xuất khẩu nông sản hàng hoá nhằm tạo ra nhungx+ tiền đề để thực hiện công nghiệp hao. Để thực hiện những nhiệm vụ cơ bản đó, công nghiệp có vai trò quan trọng trong việc cung cấp các yếu tố đầu vao”nườc, phân, cần , giong”^' bằng những công nghệ ngày càng hiện đại để phát triển nông nghiệp, gắn công nghiệp chế biến với nông nghiệp, phát triển công nghiệp nông thôn, đưa nông nghiệp tiến lên nền sản xuất hàng hoá. - Trong lĩnh vực về tư tưởng văn hoa,cống nghiệp cũng đóng góp một phần không nhỏ. Chính nền sản xuất đại công nghiệp đã dẫn tới việc hình thành những ý thức mới, những tập quán mới của người lao động. Việc lao động có tổ chức, có kỷ luật, có hiệp đồng đã thay thế cách làm ăn tuỳ tiện, tản mạn của những người sản xuất nhỏ trước đây. Trong lĩnh vực đời sống văn hoá xã hội, công nghiệp đã làm thay đổi những quan niệm cũ về gia đình, về pháp quyền, về đạo đuc Sụ+' biệt lập của các địa phượng được xoá bỏ để hình thành một thị trường toàn quốc, kết hợp kinh tế TW với kinh tế địa phương trong một cơ cấu kinh tế quốc dân thống nhất. Sự cách biệt giữa thành thị có nền kinh tế phát triển với vùng nông thôn lạc hậu được xoá bo ? II. Quan hệ giữa phát triển công nghiệp và môi trường tự nhiên. 1. Môi trường tự nhiên và vai trò của nó đối với phát triển. Môi trường tự nhiên trên hành tinh hiện nay bao gồm: - Khí quyển có cấu tạo phức tạp với nhiều tầng, lớp khí khác nhau, trong đó mỗi tầng khí quyển là một hỗn hợp các chất khí có nồng độ và thành phần khác nhau, có tác động mạnh yếu khác nhau đến sự sống của con người. - Thuỷ quyển bao gồm các tầng nước khác nhau trong các đại dương, sông ngòi, ao hồ, nước ngầm trong lòng đất, kể cả sự sống trong các đai dương, sông ngòi đó. - Địa quyển là lớp vỏ trái đất, bao gồm bề mặt trái đât, cùng với sự sống và các tai nguyên khoáng sản nằm trong lòng đất. Môi trường tự nhiên là nền tảng cần thiết không thể thiếu được cho sự tồn tại và phát triển của con người và phát triển sản xuất, đặc biệt là sản xuất công nghiệp. Điều đó thể hiện ở chỗ: - Cung cấp và bảo đảm không gian cần thiết cho sự phát triển của các hoạt động sản xuất công nghiệp như: đất đai, không gian cần thiết cho tổ chức và phân bố sản xuất công nghiệp. - Là cơ sở nguyên liệu, năng lượng cho hoạt động sản xuất công nghiệp. Từ các dang vật chất trong tự nhiên dưới dạng tài nguyên thiên nhiên, qua hoạt động chế biến công nghiệp chúng được biến thành các loại sản phẩm có ích cho con người. Những tài nguyên tự nhiên được ding làm cơ sở nguyên liệu công nghiệp bao gồm: + Nguồn tài nguyên có thể tái sinh là các loại động thực vật. Đặc điểm của nguồn này là có khả năng tái sinh phát triển. Chúng có sẵn trong tự nhiên và hết sức đa dạng phng phú. Khi sử dụng các nguồn này vượt qua giới hạn nhất định ngang bằng với tốc độ tái sinh chúng sẽ trở thành nguồn tài nguyeen khan hiếm, phá vỡ những cân bằng tự nhiên. + Nguồn tài nguyên không tái sinh là các loại khoáng sản. Đặc điểm của loại này là khi khai thác sử dụng trữ lượng sẽ giảm theo quy mô và tốc độ khai thác. Trong môi trường tự nhiên các loại tài nguyên này được hình thành qua một quá trình biến đổi lâu dài dưới tác động của những quy luật tự nhiên. Với tốc độ khai thác và sử dụng của con người như hiện nay lớn hơn hàng trăm nghìn lần tốc độ hình thành của chúng, tất yếu sẽ dẫn tới chỗ cạn kiệt. Sử dụng tiết kiệm triệt để nguồn tài nguyên khoáng sản là một đòi hỏi cấp bách trong sản xuất công nghiệp hiện nay. + Nguồn tài nguyên ít thay đổi sử dụng cho nhiều hoạt động sản xuất khác nhau như nước, không khí, đất. Nếu như trước đây, khi sản xuất công nghiệp còn phát triển ở trình độ và tốc độ thấp, nguồn tài nguyên như nước, không khí có thể coi là vô hạn, nhưng ngược lại ngày nay chúng đã trở thành các nguồn lực khan hiếm, do bị ô nhiễm nghiêm trọng và giảm nguồn nước sạch, tỷ lệ oxy cần thiết cho sự sống. + Nguồn tài nguyên tiềm năng hay còn gọi là tài nguyên tương lai, mà ở trình độ kỹ thuật hiện nay chưa biết đến hoặc chưa khai thác sử dụng được.

48 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2499 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Quan hệ giữa phát triển công nghiệp và môi trường, thực trạng và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

hµng kh«ng nèi víi c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc, c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi. Hµ Néi còng lµ n¬i tËp trung lao ®éng dåi dµo, nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é vµ chuyªn m«n cao.Tèc ®é t¨ng trëng GDP cña Hµ Néi ®¹t tèc ®é t¨ng trëng GDP lín h¬n cña c¶ níc trong thêi kú 1996-2000 Hµ Néi ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp, th¬ng m¹i, dÞch vô, du lÞch vµ n«ng nghiÖp. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu nµy kÐo theo sù thay ®æi vÒ tØ träng cña c¸c ngµnh trong c¬ cÊu kinh tÕ, tû träng c«ng nghiÖp cã xu híng t¨ng lªn cßn tØ träng n«ng nghiÖp cã xu híng gi¶m ®i. Cô thÓ lµ : N¨m 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Tû lÖ chiÕm GDP cña n«ng nghiÖp - 34,9 35,3 36,1 37,5 38,5 Tû lÖ chiÕm GDP cña n«ng nghiÖp 5,6 5,54 5,47 5,42 5,39 5,35 Cïng víi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu th× theo ®ã sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp còng ®îc ®Èy m¹nh. Hµ Néi lµ mét trong hai trung t©m c«ng nghiÖp lín nhÊt c¶ níc bao gåm kho¶ng 20 ngµnh chñ yÕu nh c¬ khÝ , ho¸ chÊt, dÖt , nhuém, da giÇy, thùc phÈm…Hµng tr¨m c¸c nhµ m¸y , xÝ nghiÖp, c¬ së s¶n xuÊt tËp trung chñ yÕu vµo 9 khu c«ng nghiÖp: Minh Khai- VÜnh Tuy, Thîng §×nh, V¨n §iÓn, §«ng Anh, Tr¬ng §Þnh…. Ngoµi ra, Hµ Néi cßn lµ n¬i tËp trung nhiÒu trêng d¹y nghÒ, trung häc chuyªn nghiÖp, cao ®¼ng vµ ®¹i häc víi sè häc sinh, sinh viªn ngµy cµng t¨ng. N¨m 2000 cã 21 trêng d¹y nghÒ víi 13.600 häc sinh, 25 trêng trung cÊp kü thuËt víi gÇn 15000 häc sinh vµ 44 trêng ®¹i häc, cao ®¼ng víi 370.000 häc sinh, sinh viªn. Hµ Néi cßn cã 340 trêng mÉu gi¸o, gÇn 500 trêng phæ th«ng tiÓu häc vµ trung häc víi tæng sè häc sinh theo häc ngµy cµng gia t¨ng, nhÊt lµ phæ th«ng trung häc. C¬ së y tÕ cña thµnh phè Hµ Néi n¨m 2000 cã tæng sè 29 bÖnh viÖn, 228 tr¹m y tÕ x·/phêng, 4 nhµ hé sinh quËn víi tæng sè 7.933 giêng bÖnh, 1396 b¸c sü, 662 y sü vµ 687 d¬c sü. Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nªu trªn, Hµ Néi cïng víi H¶i Phßng vµ Qu¶ng Ninh hîp thµnh tam gi¸c t¨ng trëng lín thø hai ViÖt Nam sau tam gi¸c t¨ng trëng thµnh phè Hå ChÝ Minh-§ång Nai-Bµ RÞa-Vòng Tµu. Do vËy, Hµ Néi lµ trung t©m kinh tÕ lín thø hai cña c¶ níc vµ cã quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c cùc t¨ng trëng kh¸c nh vËn t¶i quèc tÕ, thu hót nguyªn vËt liÖu tõ c¸c tØnh, cung cÊp hµng ho¸ c«ng nghiÖp vµ hµng tiªu dïng cho c¸c tØnh. Kh«ng nh÷ng vËy, Hµ Néi cßn lµ trung t©m v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt cña c¶ níc. Víi t c¸ch lµ thñ ®«, Hµ Néi lµ trung t©m chÝnh trÞ, n¬i ®ãng trô së cña c¸c c¬ quan l·nh ®¹o §¶ng, Nhµ níc vµ ChÝnh phñ, cã quan hÖ m¹nh mÏ víi Quèc tÕ vµ cã ¶nh hëng quan träng tíi ®êi sèng chÝnh trÞ cña c¶ níc. 3. HiÖn tr¹ng ph¸t triÓn ®« thÞ vµ c«ng nghiÖp ë thµnh phè Hµ Néi. 3.1. Ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ vµ x©y dùng nhµ ë. Khu vùc néi thµnh chØ cã 84,30 km2(chiÕm 9,15% diÖn tÝch ®Êt ®ai) nhng d©n sè chiÕm tíi 53,35%. §iÒu ®ã cho thÊy mËt ®é d©n sè néi thµnh cao h¬n rÊt nhiÒu so víi mËt ®é d©n sè c¸c huyÖn ngo¹i thµnh. Nhµ cöa ®îc x©y chen lÊn, c¬i níi kh«ng theo chØ dÉn, thiÕu sù qu¶n lý chÆt chÏ ®· g©y trë ng¹i cho ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i trêng. C¸c khu d©n c míi cha ®îc chó träng ®Çu t c¬ së h¹ tÇng tho¶ ®¸ng ®· vµ ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc cña Hµ néi, bªn c¹nh ®ã c¸c lµng x· ®ang ®îc “Phè ho¸” còng g©y ra t×nh tr¹ng suy tho¸i m«i trêng. 3.2. HÖ thèng giao th«ng ®« thÞ. Do tèc ®é ®« thÞ ho¸ cao, mÆc dï c¸c tuyÕn ®êng ®· ®îc chó ý n©ng cÊp song viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó x©y dùng nh÷ng ®êng míi gÆp nhiÒu khã kh¨n, h¬n n÷a c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng lu hµnh trªn ®êng phè cã xu thÕ t¨ng nhanh vµ cßn mét sè lîng ®¸ng kÓ cã chÊt lîng kÐm ®· th¶i ra lîng khÝ th¶i lín. §iÒu ®ã ®· g©y ra t×nh tr¹ng ïn t¾c giao th«ng trong thµnh phè vµ gia t¨ng møc ®é « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ t¹i mét sè tuyÕn, nót giao th«ng cña Hµ Néi. VÊn ®Ò giao th«ng tÜnh míi ®îc quan t©m song vÉn cßn thiÕu. §ã lµ nh÷ng tån t¹i cña hÖ thèng giao th«ng ®« thÞ Hµ Néi, hiÖn ®ang tõng bíc ®îc l·nh ®¹o thµnh phè quan t©m vµ t×m c¸ch kh¾c phôc. 3.3. HÖ thèng tho¸t níc. HÖ thèng tho¸t níc cña Hµ néi lµ hÖ thèng tho¸t níc hçn hîp, bao gåm c¶ hÖ thèng tho¸t níc chung cho c¶ ba lo¹i níc th¶i sinh ho¹t, s¶n xuÊt vµ n¬c ma. HÇu hÕt c¸c tuyÕn cèng cña Hµ Néi, kÝch thíc bÐ, ®é dèc thuû lùc nhá, cÊu t¹o kh«ng hîp lý, bïn cÆn l¾ng. Sè lîng cèng ngÇm vµ cèng ngang lµ h¬n 120 km chØ míi ®¹t xÊp xØ trªn 60% tæng chiÒu dµi ®êng phè. V× thÕ kh¶ n¨ng thu vµ vËn chuyÓn níc th¶i cña hÖ th«ng cèng ngÇm Hµ Néi hiÖn nay lµ kh«ng ®¶m b¶o. Cã tíi 16-17 km ®êng phè thuéc khu vùc néi thµnh cò kh«ng cã c«ng ngÇm tho¸t níc. Tæng lîng níc th¶i sinh ho¹t cña Hµ Néi hiÖn nay lµ h¬n 458.00m3/ngµy ®ªm( trrong ®ã níc th¶i s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ dÞch vô chiÕm 57,42% tæng lîng níc th¶i thµnh phè). Hµ Néi cã bèn con s«ng tho¸t níc chÝnh víi tæng chiÒu dµi gÇn 40 km. C¸c s«ng m¬ng néi thµnh vµ ngo¹i thµnh ®ãng vai trß chñ yÕu lµ tiªu tho¸t níc ma, níc th¶i cho néi thµnh Hµ Néi. Tæng chiÒu dµi c¸c kªnh m¬ng hë Hµ Néi hiÖn nay lµ 29,7 km. Nh÷ng kªnh m¬ng hë nµy nèi víi hÖthèng cèng ngÇm vµ ao hå thµnh mét m¹ng líi h×nh rÎ qu¹t mµ t©m lµ khu phè cæ. Hµ Néi cã trªn 100 ao, hå, ®Çm trong ®ã cã 16 hå ë néi thµnh víi tæng diÖn tÝch mÆt níc lµ 592 ha(chiÕm kho¶ng 17% diÖn tÝch néi thµnh) víi tæng søc chøa kho¶ng trªn 15 triÖu m3 , ®¶m nhËn c¸c chøc n¨ng t¹o c¶nh quan, gi¶i trÝ, ®iÒu hoµ tiÓu khÝ hËu, ®iÒu hoµ níc ma, nu«i c¸ vµ tiÕp nhËn mét phÇn níc th¶i vµ cã kh¶ n¨ng tù lµm s¹ch ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh. Níc mÆt ë kªnh m¬ng, s«ng, hå ë Hµ Néi hiÖn ®· vµ ®ang bÞ « nhiÔm, nguyªn nh©n lµ do níc th¶i vµ chÊt th¶i cña mét sè kh«ng nhá hé gia ®×nh ®æ ra xung quanh c¸c hå vµ däc s«ng m¬ng th¸ot níc. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c lµ do nhiÒu xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp, bÖnh viÖn cha cã tr¹m xö lý níc th¶i hoÆc cã tr¹m xö lý níc th¶i nhng ho¹t ®éng kh«ng tèt. Cho ®Õn nay míi cã 30 xÝ nghiÖp, nhµ m¸y, 24 c¬ së dÞch vô lín vµ 4 bÖnh viÖn ®· ®Çu t x©y dung xö lý níc th¶i. Lîng níc th¶i ®îc xö lý ®¹t tiªu chuÈn m«i trêng míi chiÕm mét tû lÖ tÊ nhá, kho¶ng 5% tæng lîng níc th¶i cña thµnh phè. HiÖn thµnh phè ®ang triÓn khai c¸c gãi thÇu cña dù ¸n tho¸t níc giai ®o¹n I bao gåm n¹o vÐt s«ng, m¬ng tho¸t níc; c¶i t¹o c¸c tuyÕn cèng tho¸t níc chÝnh vµ tr¹m b¬m tho¸t níc ®Çu mèi Yªn Së(c«ng suÊt 4,5 m3/s ) cïng hå ®iÒu hoµ ®· ®îc x©y dung ®Ó chèng óng ngËp khi cã ma lín. 3.4. Qu¶n lý chÊt th¶i r¾n. Hµ Néi hiÖn t¹i cã 400 xÝ nghiÖp , nhµ m¸y vµ kho¶ng 11.000 c¬ së s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp, 29 bÖnh viÖn(kh«ng kÓ nhµ hé sinh quËn), ngoµi ra cßn cã 55 chî vµ hµng tr¨m nhµ hµng, kh¸ch s¹n vµ c¸c c¬ së th¬ng m¹i , dÞch vô. Tæng lîng chÊt th¶i r¾n ph¸t sinh cña Hµ Néi n¨m 2000 vµo kho¶ng 668.825 tÊn(b×nh qu©n kho¶ng 1.832 tÊn/ngµy) trong ®ã: - ChÊt th¶i sinh ho¹t vµ ®êng phè : 534.928 tÊn - ChÊt th¶i c«ng nghiÖp : 113.750 tÊn - ChÊt th¶i bÖnh viÖn : 147 tÊn C«ng ty m«i trêng ®« thÞ ®· thu gom ®îc 427.442 tÊn(80% tæng lîng r¸c ph¸t sinh). Nh÷ng ngêi ®ång n¸t ®· thu gom ®Ó t¸i chÕ, t¸i sö dông 85.610 tÊn(11%) vµ xÝ nghiÖp chÕ biÕn phÕ th¶i CÇu DiÔn ®· xö lý 9.358 tÊn(1,6%) ®Ó chÕ biÕn thµnh ph©n h÷u c¬. Lîng chÊt th¶i cßn l¹i lµ 21.402 tÊn(4%) t¹i c¸c ngâ, xãm bíc ®Çu ®îc tù qu¶n viÖc thu gom vµ ®Þnh kú c¸c ®ît tæng vÖ sinh cuèi tuÇn C«ng ty M«i trêng ®« thÞ tæ chøc thu gom, vËn chuyÓn lªn khu vùc ch«n lÊp cña thµnh phè. ViÖc xö lý chÊt th¶i r¾n ë Hµ Néi chñ ylµ ch«n lÊp, c¸c chÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp hÇu hÕt ®ang ®îc ch«n cïng víi chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t. C¸c khu ch«n lÊp chÊt th¶i sinh ho¹t míi ®îc ®Çu t nh Kiªu Kþ(Gia L©m) vµ Nam S¬n(Sãc S¬n) lµ nh÷ng b·i ch«n lÊp ®îc thiÕt kÕ, x©y dung theo c¸c tiªu chuÈn ch«n lÊp chÊt th¶i hîp vÖ sinh ®Çu tiªn ë níc ta. ChÊt th¶i ®éc h¹i vµ nguy hiÓm ë c¸c bÖnh viÖn ®· bíc ®Çu ®îc qu¶n lý vµ xö lý t¹i lß ®èt chÊt th¶i bÖnh viÖn c«ng suÊt 3,2 tÊn/ngµy. ChÊt th¶i nguy h¹i cña c¸c c¬ së c«ng nghiÖp hiÖn vÉn cha ®îc sµng läc ph©n lo¹i ®Ó x÷ lý triÖt ®Ó. 3.5. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë Hµ Néi. Tõ khi bíc vµo thêi kú ®æi míi, s¶n xuÊt c«ng nghÖp Hµ Néi ®· cã nh÷ng thay ®æi lín nh: + Nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt cßn phï hîp víi thÞ trêng th× c¸c xÝ nghiÖp ®· tong bíc ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ. + C¸c xÝ nghiÖp cã s¶n phÈm kh«ng ®îc thÞ trêng chÊp nhËn ®· t×m híng kinh doanh míi hoÆc gi¶i thÓ. + C«ng nghiÖp l¾p r¸p hµng ngo¹i nhËp ph¸t triÓn nhanh , nhng quy m« cßn nhá. + C«ng nghiÖp hiÖn ®¹i c«ng nghÖ cao b¾t ®Çu ®îc h×nh thµnh ë mét sè khu c«ng nghiÖp tËp trung míi ®îc ®Çu t x©y dung, cã h¹ tÇng kü thuËt ®Çy ®ñ nh Sa× §ång, Néi Bµi, B¾c Th¨ng Long… Tuy nhiªn thùc tÕ vÉn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò sau: T¹i mét sè côm c«ng nghiÖp cò vÉn cßn mét sè xÝ nghiÖp n»m ph©n t¸n. PhÇn lín c¸c c¬ së c«ng nghiÖp hiÖn cã quy m« võa vµ nhá, sè lîng c¬ së c«ng nghiÖp cßn Ýt, hiÖn tr¹ng ®Êt c«ng nghiÖp chiÕm tû lÖ 6,2% so víi ®Êt x©y dùng ®« thÞ lµ tû lÖ thÊp ®èi víi mét ®« thÞ c«ng nghiÖp ho¸. HiÖn vÉn cßn mét sè kh«ng Ýt c¬ së c«ng nghiÖp sö dông c«ng nghÖ lac hËu cña nh÷ng n¨m 60, chØ cã mét sè xÝ nghiÖp ®îc ®Çu t thiÕt bÞ, c«ng nghÖ míi ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Cha h×nh thµnh tæ chøc qu¶n lý m«i trêng ë c¸c côm c«ng nghiÖp. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý x©y dung ®« thÞ kÐm hiÖu qu¶ diÔn ra trong nhiÒu n¨m víi hiÖn tîng x©y nhµ ë kh«ng phÕp, tr¸i phÐp ¸p s¸t c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp g©y khã kh¨n cho viÖc c¶i t¹o, ph¸t triÓn côm c«ng nghiÖp vµ lµm cho « nhiÔm do c«ng nghiÖp ®Õn khu vùc d©n c tiÕp gi¸n t¨ng lªn. Cã thÓ nhËn ®Þnh thµnh phè Hµ Néi hiÖn nay ®ang bíc vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸; gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i do c«ng nghÖ l¹c hËu, ph©n t¸n lµ mét viÖc tÊ phøc t¹p vµ khã kh¨n. §iÒu ®ã vÉn lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi vÊn ®Ò gi¶i quyÕt « nhiÔm m«i trêng do c«ng nghiÖp ë Hµ Néi. II. HiÖn tr¹ng m«i trêng kh«ng khÝ. 1.ChÊt lîng m«i trêng kh«ng khÝ. 1.1. Nguån th¶i. ChÊt lîng kh«ng khÝ ë Hµ Néi bÞ ¶nh hëng bëi rÊt nhiÒu yÕu tè trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn c¸c yÊu tè nh: CO, CO2, SO2, bôi h¹t l¬ löng vµ mét sè chÊt « nhiÔm kh«ng khÝ ®éc h¹i kh¸c(benzen, aldehyde..). C¸c khÝ trªn ®îc t¹o ra tõ nh÷ng nguån g©y « nhiÔm nh: Ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Giao th«ng c¬ giíi vµ x©y dung. Sinh ho¹t cña céng ®ång. KÕt qu¶ ®iÒu tra « nhiÔm c«ng nghiÖp ë Hµ Néi cho thÊy cã gÇn 400 c¬ së c«ng nghiÖp ®ang ho¹t ®éng t¹i 9 côm khu c«ng nghiÖp cò( Minh Khai, Thîng §×nh, Tr¬ng §Þnh, V¨n §iÓn, CÇu DiÔn, Yªn Viªn, ChÌm, CÇu B¬u vµ §«ng Anh) vµ mét sè khu c«ng nghiÖp tËp trung nh Sµi §ång, B¾c vµ Nam Th¨ng Long, Khu c«ng nghiÖp Néi Bµi thuéc Sãc S¬n.. Theo sè liÖu thèng kª cña Së khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i trêng vµ kÕt qu¶ ®iÒu tra cña dù ¸n” KiÓm kª ®¸nh gi¸ c¸c nguån th¶i trªn ph¹m vi toµn quèc” do Côc m«i trêng chñ tr× n¨m 1997, trong c¸c khu c«ng nghiÖp ®ã cã kho¶ng 147 c¬ së c«ng nghiÖp cã tiÒm n¨ng th¶i c¸c chÊt th¶i g©y « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ. C¸c nguån th¶i nµy rÊt ®a d¹ng vµ thuéc c¸c ngµnh s¶n xuÊt nh: - Ngµnh n¨ng lîng : 1 c¬ së - Ngµnh c¬ khÝ, luyÖn kim, khai kho¸ng : 36 co së - Ngµnh ®iÖn, ®iÖn tö : 9 c¬ së - Ngµnh ho¸ chÊt : 32 c¬ së - Ngµnh vËt liÖu x©y dùng : 8 c¬ së - Ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ : 32 c¬ së - Ngµnh c«ng nghiÖp thùc phÈm : 29 c¬ sá 1.2.ChÊt lîng kh«ng khÝ t¹i c¸c khu, côm c«ng nghiÖp ë Hµ Néi 1999-2000 C¸c nghiªn cøu cho r»ng nh÷ng n¨m 1990 vÒ chÊt lîng kh«ng khÝ ë Hµ Néi ®· chØ ra r»ng kh«ng khÝ ë hµ néi chñ yÕu bÞ ¶nh hëng bëi c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp vµ giao th«ng vËn t¶i. Do t¸c ®éng cña híng giã §«ng Nam, vÒ mïa hÌ, chÊt lîng kh«ng khÝ cña néi thµnh bÞ ¶nh hëng nhiÒu bëi c¸c c¬ së c«ng nghiÖp t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp n»m ë phÝa nam thµnh phè nh Mai §éng-VÜnh Tuy, Thîng §×nh, V¨n §iÓn-Ph¸p V©n. Bªn c¹nh ®ã mét sè c¬ së c«ng nghiÖp n»m r¶i r¸c còng cã ¶nh hëng tíi m«i trêng kh«ng khÝ.ViÖc ph©n t¸n c¸c chÊt « nhiÔm thêng theo quy luËt sau: Nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu l©n cËn c¸c c¬ së c«ng nghiÖp thêng cao h¬n c¸c khu d©n c thuÇn tuý. Nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp cã mËt ®é cao, tËp trung nhiÒu lo¹i h×nh c«ng ngiÖp cã kh¶ n¨ng g©y « nhiÔm nh dÖt nhuém, ho¸ chÊt.. thêng cã xu híng cao h¬n c¸c khu kh¸c cã mËt ®é thÊp h¬n. ChÊt lîng kh«ng khÝ ë ngo¹i thµnh, n¬i s¶n xuÊt n«ng nghiÑp lµ chñ yÕu, Ýt bÞ ¶nh hëng bëi c¸c yÕu tè « nhiÔm nªu trªn. Cô thÓ lµ nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm kh«ng khÝ thêng thÊp h¬n so víi c¸c khu vùc néi thµnh vµ c¸c khu cã s¶n xuÊt c«ng nghiÖp thêng thÊp h¬n so víi néi thµnh. Ngoµi ra t¹i mét sè lµng nghÒ n¬i s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp « nhiÔm kh«ng khÝ còng lµ mét vÊn ®Ò quan t©m. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng kh«ng khÝ t¹i Hµ Néi trong thêi gian 5 n¨m, c¸c sè liÖu sö dông ®îc thu thËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, bao gåm: - Sè liÖu quan tr¾c m«i trêng do Së khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng vµ Phßng ph©n tÝch s¾c ký quang phæ thuéc ViÖn ho¸ häc cña trung t©m KHTN&CN quèc gia thùc hiÖn ®Þnh kú hµng n¨m tõ n¨m 1997 ®Õn nay(c¸c B¸o c¸o kÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu khÝ th¶i t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp thµnh phè Hµ Néi 1997, 1998, 1999 vµ n¨m 2000). Sè liÖu quan tr¾c kh«ng khÝ t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp phôc vô c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ hiÖn tr¹ng chÊt lîng kh«ng khÝ, c¸c dù ¸n vÒ m«i trêng Hµ Néi do Së KHCN&MT chñ tr× thùc hiÖn, kÕt hîp víi c¸c trung t©m, viÖn nghiªn cøu vÒ m«i trêng ë Hµ Néi tõ n¨m 1994 ®Õn nay, bao gåm: + §Ò tµi nghiªn cøu thiÕt lËp m¹ng líi quan tr¾c chÊt lîng kh«ng khÝ t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi + §Ò tµi nghiªn cøu §¸nh gi¸ tæng thÓ t×nh h×nh « nhiÔm c«ng nghiÖp, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p c¶i thiÖn, kiÓm so¸t vµ khèng chÕ « nhiÔm trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë Hµ Néi. + B¸o c¸o cuèi cïng cña dù ¸n Ch¬ng tr×nh m«i trêng ViÖt Nam-Canada + B¸o c¸o cña dù ¸n JICA vÒ “Nghiªn cøu c¶i thiÖn m«i trêng Hµ Néi”. 1.1.1. Bôi. Nh×n chung « nhiÔm do bôi lµ ®¸ng kÓ nhÊt trong sè c¸c lo¹i h×nh « nhiÔm kh«ng khÝ ë Hµ Néi, ®Æc biÖt t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp t©p trung, khu vùc néi thµnh. Sè liÖu quan tr¾c tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Òu cho thÊy nång ®é bôi t¹i phÇn lín c¸c khu c«ng nghiÖp vµ d©n c Hµ Néi ®Òu cao h¬n nhiÒu lÇn tiªu chuÈn cho phÐp, kÕt qu¶ sè liÖu quan tr¾c 1997-1999 cña Së Khoa Häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng vµ cña Trung t©m m«i trêng ®« thÞ vµ khu 0,2-1,2 mg/m3 * INEST(ViÖn khoa häc vµ c«ng nghÖ m«i trêng) B¸o c¸o tãm t¾t ®Ò tµi “§¸nh gi¸ tæng thÓ t×nh tr¹ng « nhiÔm c«ng nghiÖp, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p c¶i thiÖn, kiÓm so¸t vµ khèng chÕ « nhiÔm trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë Hµ Néi” 12-1999. . Sè liÖu quan tr¾c còng cho thÊy r»ng trong sè c¸c khu c«ng nghiÖp tËp c«ng nghiÖp(CEETIA) trong thêi gian 1994-1996, nång ®é bôi dao ®éng trong kho¶ng 1.5-3 lÇn. Trong mét sè trêng hîp c¸ biÖt, nång ®é bôi ®o ®îc lªn tíi vµi chôc lÇn tiªu chuÈn cho phÐp. VÝ dô, nång ®é bôi ®o ®îc t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau ë trªn 70% sè c¸c nhµ m¸y trong c¸c khu c«ng nghiÖp dao ®éng trong kho¶ng trung ë Hµ Néi th× møc ®é « nhiÔm bôi c¸c khu c«ng nghiÖp cò gÇn néi thµnh thêng cao h¬n c¸c khu c«ng nghiÖp míi. T×nh h×nh « nhiÔm bôi trong khu vùc néi thµnh còng ®¸ng kÓ. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do t¸c ®éng cña c¸c nguån th¶i c«ng nghiÖp, ho¹t ®éng giao th«ng c¬ giíi, thi c«ng x©y dùng vµ sinh ho¹t. ¤ nhiÔm bôi t¹i c¸c nót vµ ven c¸c trôc giao th«ng còng xã chiÒu híng gia t¨ng do viÖc mËt ®é c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng vµ møc ®« ho¹t ®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn nµy. Nång ®é bôi t¹i c¸c nót giao th«ng nµy ®Òu vît xa tiªu chuÈn cho phÐp. ë khu vùc ngo¹i thµnh, n¬i mËt ®é d©n c thÊp h¬n nhiÒu vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, nång ®é bôi nh×n chung lµ thÊp h¬n so víi c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung vµ néi thµnh. KÕt qu¶ kh¶o s¸t chÊt lîng kh«ng khÝ ë mét sè ®iÓm ë ngo¹i thµnh cho thÊy ngo¹i trõ c¸c ®iÓm kh¶o s¸t gÇn c¸c nhµ m¸y c«ng nghiÖp hoÆc trôc giao th«ng chÝnh nång ®é bôi ®« ®îc phÇn lín n»m trong giíi h¹n cho phÐp vÒ chÊt lîng kh«ng khÝ TCVN 5937-1995. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp t¹i mét sè lµng nghÒ truyÒn thèng ë vïng n«ng th«n ngo¹i thµnh còng ®· vµ ®ang ¶nh hëng tíi chÊt lîng m«i trêng. T×nh tr¹ng « nhiÔm m«i trêng ë lµng gèm B¸t Trµng trong nh÷ng n¨m qua lµ mét trêng hîp ®iÓn h×nh, kÕt qu¶ cho thÊy chÊt lîng m«i trêng t¹i ®©y cho thÊy nång ®é bôi lu«n cao h¬n tiªu chuÈn cho phÐp. H×nh 1: So s¸nh nång ®é bôi t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi Tiªu chuÈn cho phÐp 1.1.2. SO2 Theo sè liÖu quan tr¾c cña së khoa häc c«ng nghÖvµ M«i trêng n¨m 2000 t¹i hÇu hÕt c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung ë Hµ Néi nång ®é SO2 dao ®éng ë møc 0,05-0,11 mg/m3, thÊp h¬n so víi tiªu chuÈn cho phÐp vÒ chÊt lîng kh«ng khÝ xung quanh(TCVN 5937-1995: 0,3 mg/m3 trung b×nh mét giê). Tuy nhiªn t¹i mét sè khu c«ng nghiÖp nång ®é SO2 ph¸t hiÖn ®îc cao h¬n tiªu chuÈn vµ cã thêi ®iÓm lªn tíi 20mg/m3(xem b¶ng 2). Sè c¸c nhµ m¸y nµy chØ chiÕm 27%. H×nh2: So s¸nh nång ®é SO2 t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi (Sè liÖu quan tr¾c 1999-TCVN-0,3 mg/m3) B¶ng 2: C¸c khu vùc c«ng nghiÖp cã nång ®é SO2 cao h¬n tiªu chuÈn cho phÐp. Khu c«ng NghiÖp M« t¶ Nång ®é SO2 (mg/m3) TCVN 5937-1995 §øc Giang, Gia L©m Khu vùc nhµ ho¸ chÊt §øc Giang, xe löa Gia L©m cã ®êng kÝnh 1400m 3,5 0,3 Mai §éng , VÜnh Tuy Khu vùc xung quanh bia ViÖt Hµ, dÖt 8/3, dÖt Hµ Néi, thùc phÈm xuÊt khÈu cã ®êng kÝnh 600-3000m 0,3-0,85 0,3 Thîng §×nh Khu vùc cã ®êng kÝnh 1000-4000m 0,3-0,85 V¨n §iÓn, Ph¸p V©n (Nguån INEST-12/1999) 1.1.3. NOx. C¸c « xÝt nit¬ lµ c¸c chÊt « nhiÔm do ®èt nhiªn liÖu. Nh÷ng chÊt « nhiÔm nµy ph¸ huû tÇng «z«n vµ g©y ra ma axÝt. Kh«ng khÝ « nhiÔm trong thêi gian lu lîng giao th«ng lín cã chøa lîng NO2 lín g©y tæn th¬ng c¸c niªm m¹c trong phæi vµ g©y ra c¸c bÖnh h« hÊp nh viªm phÕ qu¶n m·n tÝnh. H×nh 3: So s¸nh nång ®é NO2 t¹i 9 khu c«ng nghiÖp ë Hµ Néi KÕt qu¶ quan tr¾c chÊt läng kh«ng khÝ n¨m 2000 cña Së KHCN&MT Hµ Néi cho thÊy r»ng nång ®é trung b×nh NO2 t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp ®Òu nhá h¬n tiªu chuÈn chp phÐp(h×nh 3). Tuy nhiªn, « nhiÔm côc bé vÉn x¶y ra t¹i mét sè khu vùc xung quanh c¸c nguån th¶i lín lµ c¸c c¬ së c«ng nghiÖp tiªu thô nhiÒu nhiªn liÖu. Nång ®é NO2 tai c¸c c¬ së nµy dao ®éng trong kho¶ng 0,2-2,4 mg/m3 cao h¬n nhiÒu so víi tiªu chuÈn cho phÐp. C¸c khu c«ng nghiÖp cò gÇn néi thµnh thêng cã nång ®é Nox cao h¬n c¸c khu c«ng nghiÖp kh¸c. Tuy nhiªn sè lîng c¸c nhµ m¸y thuéc lo¹i nµy kh«ng nhiÒu, chØ chiÕm 19% sè c¸c c¬ së cã ph¸t th¶i NO2. 1.1.4. CO. Nh×n chung kh«ng khÝ ë Hµ Néi kh«ng bÞ « nhiÔm bëi CO. C¸c nguån th¶i CO(kÓ c¶ c«ng nghiÖp vµ giao th«ng) cha lµm cho nång ®é CO vît qu¸ giíi h¹n cho phÐp. C¸c sè liÖu quan tr¾c trong n¨m 2000 t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp vµ mét sè khu d©n c cho thÊy hÇu hÕt trong c¸c mÉu ®o, nång ®é CO ®Òu thÊp h¬n nhiÒu so víi tiªu chuÈn cho phÐp. Tuy nhiªn, trong mét sè trêng hîp, nång ®é CO trung b×nh giê xÊp xØ tiªu chuÈn trung b×nh 24 giê. §iÒu nµy gîi më ra r»ng nÕu nång ®é CO ®îc quan tr¾c liªn tôc trong 24 giê cã thÓ sÏ cho mét bøc tranh kh¸c vÒ nång ®é CO t¹i c¸c khu vùc nµy. 2. ¤ nhiÔm tiÕng ån. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè g©y « nhiÔm tiÕng ån ®¸ng quan t©m, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c c¬ së c«ng nghiÖp n»m xen kÏ víi c¸c khu tËp trung d©n c trong khu vùc néi thµnh. Kh«ng chØ lµm cho c¸c d©n c sèng gÇn c¸c khu vùc c«ng nghiÖp vµ lu lîng giao th«ng cao ph¶i høng chÞu bôi vµ c¸c chÊt « nhiÔm kh¸c , mµ c«ng nh©n vµ ngêi d©n sèng gÇn cßn ph¶i chÞu møc ån cã biªn ®é tõ 98 ®Õn 116 deciben trong khi tiªu chuÈn møc ån cho phÐp díi 90 deciben. KÕt côc lµ 11% sè c«ng nh©n c«ng nghiÖp bÞ ®iÕc nghÒ nghiÖp. Hµng n¨m, Së KHCN&MT Hµ Néi ®Þnh kú tiÕn hµnh quan tr¾c m«i trêng tu©n thñ t¹i kho¶ng 20 c¬ së c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn. KÕt qu¶ ®o tiÕng ån hµng n¨m t¹i c¸c vÞ trÝ tiÕp gi¸p xung quanh khu«n viªn cña c¸c c¬ së c«ng nghiÖp cho thÊy møc ®é g©y tiÕng ån hÇu hÕt ®Òu thÊp h¬n hoÆc xÊp xØ tiªu chuÈn cho phÐp vµ møc ®é g©y tiÕng ån do ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së c«ng nghiÖp tíi khu vùc l©n cËn xung quanh kh«ng lín b»ng møc ®é g©y tiÕng ån do ho¹t ®éng giao th«ng ®« thÞ. Díi ®©y lµ kÕt qu¶ ®o tiÕng ån t¹i 20 c¬ së c«ng nghiÖp trong kÕ ho¹ch quan tr¾c m«i trêng tu©n thñ cña Së KHCN&MT Hµ Néi n¨m 2000 : B¶ng 8: KÕt qu¶ ®o tiÕng ån t¹i 16 c¬ së c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi. TT Tªn cã së c«ng nghiÖp KÕt qu¶(dB) Max Min C«ng ty pin Hµ Néi 79.3 71.2 C«ng ty s¬n Hµ Néi 74.3 68.7 C«ng ty dÖt 8/3 83.3 70.6 DÖt len Mïa §«ng 80.1 68.6 C«ng ty Hµ Néi Chinghai 74.3 68.7 XÝ nghiÖp Ho¸ dîc 77.5 71.2 Nhµ m¸y sø Thanh Tr× 76.4 67.8 C«ng ty dÖt Minh Khai 83.3 69.7 XÝ nghiÖp Dîc phÈm TW I 82.5 72.6 Nhµ m¸y rîu Hµ Néi 84.2 74.5 Nhµ m¸y chØ kh©u Hµ Néi 84.1 69.2 C«ng ty bia §«ng Nam ¸ 78.4 69.1 Nhµ m¸y ho¸ chÊt §øc Giang 85.5 60.8 C«ng ty bia Hµ Néi 83.2 70.5 C«ng ty ph©n l©n V¨n §iÓn 86.4 67.6 C«ng ty thuû tinh Hµ Néi 84.5 69.8 3. Xu thÕ biÕn ®æi chÊt lîng kh«ng khÝ ë Hµ Néi. 3.1. §èi víi c¸c khu c«ng nghiÖp. Nång ®é bôi t¹i hÇu hÕt c¸c khu c«ng nghiÖp ®Òu cã biÓu hiÖn t¨ng dÇn tõ n¨m 1995 ®Õn nay vµ ®Òu vît giíi h¹n cho phÐp. T¨ng m¹nh nhÊt lµ khu vùc Mai §éng, tiÕp ®Õn lµ Thîng §×nh, ChÌm, CÇu DiÔn, V¨n §iÓn vµ nhá nhÊt lµ Ph¸p V©n. Nång ®é CO2 biÓu hiÖn biÕn ®æi Ýt h¬n. C¸c khu vùc V¨n §iÓn, Ph¸p V©n, CÇu DiÔn vµ ChÌm t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. Khu vùc Mai §éng cã biÓu hiÖn gi¶m, khu vùc Thîng §×nh cã biÓu hiÖn t¨ng râ nÐt. Nång ®é NO2 ë hÇu hÕt c¸c khu vùc t¨ng Ýt vµ ®Òu n»m díi giíi h¹n cho phÐp. Riªng khu vùc Thîng §×nh cã biÓu hiÖn t¨ng râ nÐt. 3.2. §èi víi c¸c khu vùc d©n c. §èi víi c¸c khu d©n c th× chÊt lîng m«i trêng kh«ng khÝ cã xu híng ngµy cµng xÊu ®i. Nh÷ng khu d©n c ®iÓn h×nh tËp trung nhiÒu d©n c, n¬i tËp trung nh÷ng ®Çu mèi giao th«ng, nh÷ng chî lín cã ho¹t ®éng bu«n b¸n diÔn ra thêng xuyªn cã nång ®é c¸c chÊt ®éc h¹i cao h¬n nhiÒu so víi nh÷ng khu vùc d©n c kh¸c. C¸c khu vùc nµy nång ®é bôi theo thèng kª c¸c n¨m gÇn ®©y ®Òu vît giíi h¹n cho phÐp, nång ®é SO2 còng cã chiÒu híng gia t¨ng, cßn nång ®é NO2 tuy cã nh÷ng biÕn ®éng xong vÉn ë møc cao h¬n giíi h¹n cho phÐp. II. HiÖn tr¹ng m«i trêng níc. 1.HiÖn tr¹ng m«i trßng níc c¸c s«ng lín. S«ng Hång lµ s«ng lín nhÊt cña miÒn B¾c còng lµ s«ng lín nhÊt ch¶y qua Hµ Néi. §o¹n ch¶y qua Hµ Néi cã chiÒu dµi kho¶ng 15 km. §o¹n tõ ViÖt Tr× vÒ Hµ Néi kho¶ng 60 km, níc s«ng ch¶y trong mét lßng dÉn duy nhÊt. Sau khi qua S¬n T©y vÒ Hµ Néi, s«ng Hång tríc ®©y cã hai ph©n lu lµ: s«ng §¸y ch¶y qua phÝa ph¶i s«ng Hång vµ ®æ vÒ phÝa §«ng Nam, s«ng Cµ Lå ch¶y ë bê tr¸i vµ ®æ vÒ §«ng B¾c. C¸c s«ng nµy ®· bÞ c¾t khái dßng chÝnh do c¸c c«ng tr×nh thuû c«ng. Riªng s«ng §¸y vÉn cã kh¶ n¨ng t¶i mét lîng níc cÇn thiÕt khi cã lò lín ®e do¹ thµnh phè. Hµ Néi hiÖn nay cã c¸c con s«ng chÝnh lµ: s«ng Hång, s«ng §uèng, s«ng Cµ Lå, s«ng NhuÖ. a.S«ng Hång. §o¹n ch¶y qua Hµ Néi s«ng Hång cã lßng s«ng réng 500-1000 m, vµo mïa ma lßng s«ng réng h¬n nhiÒu. Tuy nhiªn, níc s«ng chØ n»m gi÷a hai con ®ª ë bê ph¶i vµ bê tr¸i. Tæng lîng níc t¶i qua s«ng Hång ®¹t 88,7 x 109 m3 ; lu lîng dßng ch¶y biÕn ®éng m¹nh theo 2 mïa. T¹i tr¹m thuû v¨n Hµ Néi cho thÊy lu lîng mïa kiÖt 750-1000 m3/s; mïa lò ®¹t 1200-10000m3/s. Mùc níc trung b×nh5m, mïa lò lµ 11,3 m, mùc níc lín nhÊt ®¹t 14,3m vµ nhá nh¸t lµ 1,7m. Níc s«ng Hång quanh n¨m ®ôc, lîng phï sa l¬ long rÊt lín, mïa lò gÇn 500-1400 g/m3. Nh×n chung chÊt lîng níc s«ng Hång vÉn ®¶m b¶o TCVN 5942-1995 lo¹i B, riªng hµm lîng chÊt r¾n l¬ long hÇu nh lu«n vît giíi h¹n cho phÐp. b. S«ng §uèng. Lu lîng trung b×nh cña s«ng §uèng t¹i Thîng C¸t lµ 880 m3/s. Còng nh s«ng Hång, níc s«ng §uèng ®ôc, ®é ®ôc kh¸ cao. Thµnh phÇn ho¸ häc cña níc s«ng thuéc lo¹i Bicacbonat canxi. Tæng kho¸ng ho¸ cña níc nhá(176mg/l). C¸c thµnh phÇn kh¸c ®Òu cã hµm lîng nhá. c. S«ng CÇu. Ch¶y ë §«ng B¾c Hµ Néi vµ lµ ranh giíi gi÷a Hµ Néi vµ B¾c Ninh. Níc s«ng CÇu cã ®é ®ôc nhá, lo¹i h×nh ho¸ häc cña níc lµ Bicacbonat Magie-Canxi. d. S«ng Cµ Lå. Ch¶y qua Hµ Néi vµ lµ ranh giíi gi÷a Sãc S¬n vµ §«ng Anh. Tríc ®©y lµ mét ph©n lu cña s«ng Hång, nay ®· t¸ch khái s«ng Hång. Níc s«ng Cµ Lå kh¸ trong, níc thuéc lo¹i Bicacbonat-Canxi-Natri víi ®é kho¸ng nhá gÇn 0,126g/l, níc cã chÊt lîng tèt. e. S«ng NhuÖ. Ngoµi c¸c s«ng tù nhiªn nªu trªn, ch¶y qua ®Þa bµn Hµ Néi cßn cã s«ng NhuÖ. S«ng NhuÖ xuÊt ph¸t tõ Liªn M¹c qua Tø Liªm vÒ Hµ §«ng. S«ng NhuÖ võa lµ kªnh tíi võa lµ kªnh tiªu níc cña Tø Liªm, Hµ T©y. KÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu níc s«ng NhuÖ lÊy t¹i Liªn M¹c, CÇu DiÔn vµ cÇu Hµ §«ng cho thÊy tæng kho¸ng ho¸ cña níc t¨ng lªn kh¸ nhanh tõ 0,194g/l ®Õn 0,223g/l vµ lªn 0,340g/l. Níc tõ lo¹i h×nh Bicacbonat chuyÓn sang Clorua-Bicacbonat-Natri. Tõ CÇu DiÔn do níc s«ng NhuÖ tiÕp nhËn thªm níc th¶i nªn níc bÞ nhiÔm bÈn, hµm lîng vi sinh, Nitrit, BOD5, COD nhiÒu n¬i vît qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp lo¹i B, tuy nhiªn níc s«ng vÒ mïa ma cha bÞ « nhiÔm. 2. HiÖn tr¹ng m«i trêng níc trong c¸c s«ng , m¬ng tho¸t níc cña Hµ Néi. 2.1. C¸c nguån níc th¶i vµ chÊt lîng níc mÆt Hµ Néi. Níc th¶i sinh ho¹t chñ yÕu tõ c¸c khu d©n c khu vùc Hµ Néi cò(1008 ha) vµ ®îc ph©n bè ch¶y theo 5 hÖ thèng cèng ngÇm. Tæng lîng níc th¶i cña Hµ Néi hiÖn nay lµ 458.000 m3/ngµy ®ªm, trong ®ã cã kho¶ng 263.000-900.000 m3/ngµy ®ªm níc th¶i c«ng nghiÖpvµ dÞch vô. Lîng níc th¶i nµy tho¸t qua c¸c s«ng : T« LÞch, SÐt, Kim Ngu, Lõ. Níc th¶i sinh ho¹t phÇn lín ®îc qua xö lý s¬ bé t¹i c¸c bÓ tù ho¹i, sau ®Êy x¶ vµo c¸c tuyÕn cèng chung hoÆc kªnh, m¬ng, ao , hå. Tuy nhiªn c¸c bÓ tù ho¹i ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ do x©y dùng kh«ng ®óng quy c¸ch, kh«ng hót ph©n cÆn vµ bÓ chØ dïng cho c¸c nhµ vÖ sinh nªn hµm lîng c¸c chÊt bÈn trong níc th¶i rÊt cao. NhiÒu n¬i níc th¶i c¸c tuyÕn cèng riªng cha qua bÓ tù ho¹i th¶i trùc tiÕp ra s«ng, bÓ l¾ng nhiÒu khi kh«ng cßn ho¹t ®éng, chÕ ®é x¶ níc th¶i kh«ng ®iÒu hoµ ®· g©y ¶nh hëng râ rÖt ®Õn thµnh phÇn vµ chÊt lîng níc ë c¸c s«ng, hå. Díi ®©y lµ kÕt qu¶ tæng hîp nguån « nhiÔm tõ 5 khu c«ng ngiÖp chÝnh B¶ng 10: Tæng hîp « nhiÔm tõ 5 khu c«ng nghiÖp chÝnh ®îc kh¶o s¸t TT Khu c«ng nghiÖp Tªn ngµnh Sè c«ng nh©n T¶i lîng chÊt th¶i Lîng níc th¶i thùc tÕ (m3/ngµy) LL (kg/ng.®) BOD (kg/ng.®) 1 Khu Thîng §×nh C¬ khÝ 6171 2084.85 4907.00 VËt liÖu x©y dùng 640 490.17 1.59 54.16 DÖt - may - giÊy 5772 727.60 1588.57 1015.00 Thùc phÈm, thuèc l¸ 7655 1304.40 263.36 22114.00 C¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c 491 259.42 1.72 95.00 T¶i lîng khu vùc 20729 4866.44 1855.24 28185.16 2 Khu vùc quËn Hai Bµ Trng C¬ khÝ 560 673.88 296.90 VËt liÖu x©y dùng 1714 4890.12 19.497 3816.70 DÖt - may - giÊy 14217 3142.78 6542.13 18243.30 V¨n phßng phÈm 750.00 T¶i lîng khu vùc 16491 8706.78 6561.627 23106.90 3 Khu vùc CÇu V©n - V¨n §iÓn VËt liÖu x©y dùng 324 2166.00 7.67 100.00 C¬ khÝ 884 1513.00 511.58 329.00 Ho¸ chÊt 758 2933 10.13 4840.00 T¶i lîng khu vùc 1966 3708.33 529.38 5269.00 4 Khu vùc Ph¸p V©n - V¨n §iÓn C¬ khÝ 640 1898.46 119.00 C¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c 1040 371.63 0.48 1033.40 T¶i lîng khu vùc 1680 2270.09 0.48 1122.40 5 Khu vùc ChÌm C¬ khÝ 930 617.00 135.00 VËt liÖu x©y dùng 1334 110.17 727.00 C¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c 844 47.67 96.92 785.00 T¶i lîng khu vùc 3108 774.84 96.92 1647.00 6 Khu vùc Sµi §ång C¬ khÝ 2638 71.33 2355.00 VËt liÖu x©y dùng 750 1300.00 4.60 100.00 C¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c 2307 591.49 480.00 76.20 T¶i lîng khu vùc 6496 2146.17 101.52 4120.00 Tæng t¶i lîng 50470 22472.65 9145.167 63432.46 2.2. T×nh tr¹ng « nhiÔm níc mÆt ë Hµ Néi. a.ChÊt lîng níc ë c¸c khu vùc ngo¹i thµnh. Cho ®Õn nay, qua kh¶o s¸t, lÊy vµ ph©n tÝch c¸c mÉu níc ë hÇu hÕt c¸c ao, hå, kªnh , m¬ng ngo¹i thµnh Hµ Néi cho thÊy cha cã dÊu hiÖu bÞ « nhiÔm, tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ho¸ häc ®Òu nhá h¬n giíi h¹n quy ®Þnh. Riªng cjØ cã c¸c ao, hå, kªnh, m¬ng ë khu vùc phÝa Nam Hµ Néi(Thanh Tr×) do ¶nh hëng cña níc th¶i tõ thµnh phè nªn níc thêng cã mµu ®en, mïi h«i vµ hµm lîng Coliform kh¸ cao. B¶ng 11: KÕt qu¶ ph©n tÝch níc ë mét sè hå nu«i c¸ t¹i Thanh Tr× tt ChØ tiªu §¬n vÞ VÞ trÝ lÊy mÉu Ao c¸ x· Tø HiÖp Ao c¸ x· ThÞnh LiÖt §Çm Linh §µm Ao c¸ x· Ninh Së 1 NhiÖt ®é °C 28,9 28,6 28,9 28 2 PH 7,2 7,5 7,4 7,3 3 DO Mg/l 4,2-5,5 3,2-4,2 5,2 5,1 4 NH4 Mg/l 0,8 1,5 0,7 1,1 5 PO43- Mg/l 0,3 0,45 0,28 0,49 6 Cl- Mg/l 58,5 62 51 69,5 7 BOD5 Mg/l 10,2 15 6,8 18 8 COD Mg/l 20 28 18 32 9 Coliform MNP/100 52 x 104 68 x 104 12 x 104 34 x 104 B¶ng12: KÕt qu¶ ph©n tÝch chÊt lîng níc t¹i mét sè ao, hå. Ngo¹i thµnh Hµ Néi TT ChØ tiªu §¬n vÞ VÞ trÝ lÊy mÉu TCVN lo¹i B X· §¹i Mç X· Nam D X· Liªn Ninh 1 PH 7,29 6,75 5,5 – 9 2 MÉu Pt - Co - - 6,80 3 BOD5 mg/l 0,92 2,2 - <25 4 COD mg/l 13,6 90 8,5 <35 5 SS mg/l 23,6 - 25,44 80 6 Na+ + K+ mg/l - - 146,3 7 Ca++ mg/l - - - 8 Mg++ mg/l - - - 9 Fe mg/l 2,8 0,87 - 2 10 Al++ mg/l - - 1,9 11 NH+4 mg/l 2,25 0,64 - 1(N) 12 NO3 mg/l 0,04 2,1 3,16 15(N) 13 NO2 mg/l 0,11 0,094 - 0,05(N) 14 As mg/l - - - 0,1 15 Cd mg/l 0,0002 - 0,0004 0,02 16 Cu mg/l 0,086 - 0,025 1,0 17 Cr mg/l <0,01 - <0,01 0,05(VI) 18 CN mg/l 0,01 - 001 0,05 19 F mg/l 0,85 - 15 1,5 20 Hg mg/l 0,032 - 0,001 0,002 21 Mn mg/l 0,4 - 0,1 0,8 22 Pb mg/l 0,012 - 0,01 0,1 23 Phenol mg/l <0,001 - - 0,02 2 Zn mg/l 0,024 - 0,014 2 25 Colifrom MNP/100 200.000 65.000 625.000 10.000 b. ChÊt lîng níc ë c¸c s«ng tiªu tho¸t níc trong khu vùc néi thµnh. HiÖn nay c¸c cèng ngÇm vµ nhÊt lµ c¸c kªnh m¬ng hë bÞ « nhiÔm nÆng, mïi h«i bèc lªn vµ níc ®en ngßm, bïn lÊp lµm dßng ch¶y kÐm ®i. Hµ Néi cã 4 s«ng lµm nhiÖm vô tiªu tho¸t níc víi chiÒu dµi kho¶ng 40 km, ®ã lµ c¸c s«ng T« LÞch, s«ng Kim Ngu, s«ng SÐt, s«ng Lõ. * S«ng T« LÞch. S«ng T« LÞch lµ s«ng tho¸t níc dµi nhÊt(13,5 km), réng 30-45 m, s©u 2-3 m. Däc s«ng T« LÞch cã 15 cöa x¶ níc th¶i. Vµo mïa ma do níc ma lµm pha lo·ng c¸c chÊt nªn møc ®é « nhiÔm gi¶m nhiÌu. Theo c¸c nghiªn cøu kh¶o s¸t th× níc s«ng T« LÞch nhiÔm bÈn chñ yÕu lµ COD, BOD, chÊt r¾n l¬ löng, NO2 vµ Coliform c¶ mïa ma vµ mïa kh«, níc s«ng ®en vµ mïi h«i nång nÆc ®Æc biÖt vµo nh÷ng ngµy n¾ng nãng, nh¸t lµ ®o¹n Kim Giang-CÇu B¬u. - VÒ mïa kh«: Níc s«ng phµn lín chøa níc th¶i. Hµm lîng BOD, COD, c¸c chÊt h÷u c¬, NH3, ss, ®é dÉn ®iÖn, kim lo¹i nÆng, dÇu mì, coliform ®Òu rÊt cao. - VÒ mïa ma: Níc s«ng ch¶y m¹nh h¬n, tèc ®é dßng ch¶y t¨ng, do ¶nh hëng cña níc ma ®· pha lo·ng níc th¶i nªn chÊt lîng níc s«ng T« LÞch ®îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu. Tuy nhiªn níc ®· ®îc pha lo·ng nhng hµm lîng c¸c chÊt trong níc s«ng vÉn ë t×nh tr¹ng xÊp xØ hoÆc cao h¬n chót Ýt so víi tiªu chuÈn cho phÐp vµ mét sè chØ tiªu vÉn cao h¬n nhiÒu nh COD, BOD, dÇu mì, SS. * S«ng Kim Ngu. S«ng Kim Ngu b¾t nguån tõ cèng Lß §óc, dµi 12,2 km réng trung b×nh 25-30 m, s©u 2-4 m. S«ng Kim Ngu ®ãn nhËn toµn bé níc th¶i khu vùc Quúnh L«i, Mai H¬ng, vÜnh Tuy víi tæng diÖn tÝch lu vùc 1.400 ha. Lîng níc x¶ vµo s«ng t¹i khu vùc néi thµnh gÇn 120.000 m3/ngµy. Däc s«ng Kim Ngu cã 14 cöa x¶ níc th¶i chÝnh. Níc s«ng Kim Ngu còng cã ®é nhiÔm bÈn nÆng nÒ nh s«ng T« LÞch, VÒ mïa ma møc ®é « nhiÔm cã gi¶m h¬n, tuy nhiªn c¸c chØ tiªu BOD, COD vµ Coliform vÉn vît qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp g©y hiÖn tîng lªn men kþ khÝ, t¹o ra H2S, CH4, CO2, vµ hµm lîng NH4 kh¸ cao. Ngoµi ra ë khu vùc nµy cã nhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp ®æ níc th¶i cha xö lý ra s«ng, nªn vµo mïa kh«, hµm lîng kim lo¹i nÆng t¨ng lªn rÊt nhiÒu(Cr, Cu..). KÕt qu¶ lµ chÊt lîng níc s«ng Kim Ngu bÞ nhiÔm bÈn nÆng nÒ c¶ trong mïa kh« vµ mïa ma. * S«ng SÐt. S«ng SÐt b¾t nguån tõ m¬ng TrÇn Kh¸t Ch©n qua §¹i häc B¸ch Khoa, cÇu §¹i La nhËp víi s«ng Kim Ngu ë Gi¸p NhÞ. Mét nh¸nh kh¸c xuÊt ph¸t tõ cèng Nam Khang ®ãn nhËn níc th¶i tõ khu vùc TrÇn B×nh Träng-Quang Trung qua hå ThiÒn Quang, hå B¶y Méu nhËp vµo m¬ng nh¸nh t¹i ®¹i häc B¸ch Khoa. S«ng SÐt dµi 6,7 km, réng 10-30 m, s©u tõ 3-4 m, víi tæng diÖn tÝch lu vùc 580 ha. Lu lîng níc kho¶ng 60.000-65.000 m3/ngµy. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu t¹i ®©y còng cho r»ng c¶ mïa kh« vµ mïa ma s«ng SÐt ®Òu bÞ « nhiÔm víi hµm lîng COD, BOD, Coliform kh¸ cao. * S«ng Lõ. S«ng Lõ cã chiÒu dµi 5,8 km, réng 20-30 m, s©u 2-3 m, b¾t nguån tõ cèng TrÞnh Hoµi §øc qua hå §èng §a, Trung Tù, Linh §µm vµ nhËp vµo s«ng T« LÞch t¹i §Þnh C«ng. Lu vùc s«ng 560 ha, mçi ngµy tiÕp nhËn kho¶ng 50.000 m3 níc th¶i. KÕt qu¶ ph©n tÝch níc t¹i mét sè ®iÓm trªn s«ng cho thÊy níc s«ng còng bÞ « nhiÔm kh¸ nÆng COD, BOD. Coliform vµo c¶ mïa kh« vµ mïa ma. c. ChÊt lîng níc ë c¸c hå néi thµnh. C¸c hå trong néi thµnh Hµ Néi võa lµm chøc n¨ng c¶nh quan, ®iÌu hoµ tiÓu khÝ hËu võa lµm chøc n¨ng ®iÒu hoµ níc ma, níc th¶i vµ nu«i c¸.. Mùc níc trong c¸c hå dao ®éng kh¸ lín tõ 1-2 m nªn kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ tèt. Tuy nhiªn, nhiÒu khi mùc níc hå d©ng cao ngËp miÖng cèng x¶ lµm bïn c¸t l¾ng ®éng ë c¸c khu vùc miÖng cèng g©y t¾c cèng vµ ¶nh hëng xÊu ®Õn m«i trêng. C¸c hå cã ®é s©u 1-3 m nªn kh¶ n¨ng tù lµm s¹ch kh¸ tèt. Tuy nhiªn do níc th¶i ®æ vµo nªn c¸c hå bÞ lÊp líp bïn dµy 0,5-1 m. Nång ®é c¸c nguyªn tè vi lîng ë mét sè hå cßn vît qu¸ giíi h¹n cho phÐp víi níc lo¹i B nh: nång ®é Cn ë c¸c hå §èng §a. Hoµng LiÖt, Tróc B¹ch, Hå T©y vît qu¸ giíi h¹n cho phÐp 1,5 ®Õn 3 lÇn. Thuû ng©n ë c¸c hå trªn còng vît qu¸ giíi h¹n quy ®Þnh 1,1-1,5 lÇn, cßn Mangan tuy cha vît giíi h¹n cho phÐp nhng nång ®é kh¸ cao. Nh vËy, ®èi víi c¸c hå trong khu vùc néi thµnh kh«ng nh÷ng bÞ « nhiÔm Coliform mµ mét sè hå cßn cã biÓu hiÖn « nhiÔm mét sè nguyªn tè vi lîng. 3.T×nh tr¹ng khai th¸c níc ngÇm vµ chÊt lîng níc ngÇm. a.HiÖn tr¹ng khai th¸c níc ngÇm ë Hµ Néi. Khai th¸c tËp trung quy m« lín: Do C«ng ty Koanh níc s¹ch Hµ Néi ®¶m nhiÖm, víi 9 b·i giÕng lín vµ mét sè tr¹m cÊp nhá víi tæng sè kho¶ng 130 giÕng khai th¸c vµ tæng c«ng suÊt tõ 400.000-450.000 m3/ ngµy. Khai th¸c quy m« nhá: B»ng c¸c giÕng khoan kiÓu c«ng nghiÖp, víi c«ng suet tõ vµi tr¨m ®Õn mét ngh×n m3/ngµy. Theo thèng kª cha ®Çy ®ñ ë Hµ Néi cã trªn 200 lç khoan kiÓu nµy do c¸c xÝ nghiÖp, viÖn nghiªn cøu, bÖnh viÖn, trêng häc, c¸c ®¬n vÞ vò trang… tù khai th¸c vµ qu¶n lý, mçi ngµy khai th¸c tõ 60.000-100.000m m3. Ngoµi ra, nh©n d©n ë c¸c khu vùc níc m¸y cha ®îc cung cÊp ®ñ, nh©n d©n ®· tù gi¶i quyÕt b»ng c¸c lç khoan ®êng kÝnh nhá kiÓu UNICEF víi c«ng suÊt mçi ngµy, mçi lç khoan khai t¸hc kho¶ng tõ 3-5 m3. Nh vËy mçi ngµy ë Hµ Néi hiÖn nay ®ang khai th¸c tõ 600.000-650.000 m3 níc tõ c¸c tÇng chøa níc . b. ChÊt lîng níc ngÇm. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng níc díi ®Êt cña Hµ Néi hiÖn nay, trªn c¬ së ®· thu thËp vµ xö lý c¸c tµi liÖu ph©n tÝch thµnh phÇn ho¸ häc cña níc lÊy trong c¸c giÕng khoan quan tr¾c tõ tríc ®Õn nay cña nhiÒu ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, kÕt hîp víi c¸c sè liÑu ph©n tÞch thµnh phÇn ho¸ häc cña níc díi ®Êt trong b¸o c¸o khoa häc”§iÒu tra ®¸nh gi¸ vµ x©y dùng ph¬ng ¸n b¶o vÖ níc díi ®Êt thµnh ohhã Hµ Néi khái bÞ c¹n kiÖt vµ « nhiÔm” do së khcn& mt Hµ néi chñ tr× vµ trêng ®¹i häc má ®Þa chÊt thùc hiÖn n¨m 1996-1997. KÕt qu¶ ph©n tÝch thµnh phÇn ho¸ häc trong c¸c mÉu míc ngÇm ®èi chiÕu víi TCVN 5944-1995 vµ quy ®Þnh chÊt lîng níc uèng vµ sinh ho¹t cña Bé y tÕ cho phÐp kÕt luËn nh sau: Níc díi ®Êt trªn ph¹m vi Hµ Néi vèn lµ níc s¹ch, nhng do khai th¸c vµ sö dông bõa b·i nªn mét sè n¬i ®· cã c¸c biÓu hiÖn suy tho¸i c¶ vÒ chÊt vµ lîng, ®Æc biÖt lµ ë phÝa Nam Hµ Néi, sù suy tho¸i vÒ chÊt biÓu hiÖn râ rÖt vµ ngµy cµng m¹nh ë tÇng chøa níc Holoxen(râ nhÊt lµ NH4, vµ mét sè vi nguyªn tè, ®Æc biÖt lµ c¸c vi sinh vËt). §èi víi tÇng chøa níc Pleistoxen, nång ®é c¸c hîp chÊt Nit¬ vµ Fe trong níc cña mét sè giÕng khai th¸c nh: Ph¸p V©n, T¬ng Mai, H¹ §×nh cã xu híng t¨ng theo thêi gian khai th¸c nhng rÊt chem.. C¶ hai tÇng chøa níc ®Òu cã hµm lîng Fe vµ Mn kh¸ cao, vît giíi h¹n cho phÐp. Khu vùc Thanh Tr×, Gia L©m hµm lîng Fe vµ NH4 thêng rÊt cao. Sù x©m nhËp cña chÊt bÈn do níc th¶i, chÊt th¶i vµ ph©n bãn, chñ yÕu míi x¶y ra ®èi víi tÇng chøa níc thø nhÊt tõ trªn xuèng vµ diÔn ra m¹nh mÏ nhÊt ë Thanh Tr×. c. T×nh h×nh nhiÔm th¹ch tÝn(As) trong níc ngÇm t¹i khu vùc Hµ Néi. As lµ nguyªn tè rÊt cÇn thiÕt( khi ë hµm lîng thÊp) vµ lµ chÊt ®éc cùc m¹nh(khi ë hµm lîng cao) ®èi víi c¬ thÓ con ngu¬× vµ c¸c sinh vËt kh¸c. §Ó h¹n chÕ tèi ®a t¸c h¹i vµ ph¸t huy mÆt cã Ých cña As cÇn nghiªn cøu ®Þa ho¸ m«i trêng cña As(nguån, ph©n bè, hµnh vi, c¬ chÕ th©m nhËp vµo m«i trêng vµ c¬ thÓ con ngêi, t¸c h¹i vµ c¸c gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu t¸c h¹i…). * Ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng nhiÔm Asen trong níc ngÇm ë Hµ Néi. N¨m 1996, 1997 mét sè c«ng tr×nh kh¶o s¸t , nghiªn cøu khoa häc ë Hµ Néi ®· ph¸t hiÑn cã hµm lîng AS trong níc ngÇm vµ hµm lîng AS trong níc ngÇm t¹i tÇng chøa níc phÝa trªn(qh) phæ biÕn h¬n vµ hµm lîng cao h¬n kh¸ nhiÒu so víi tÇng chøa níc phÝa díi. - Gi÷a n¨m 1999, tríc t×nh tr¹ng níc uèng cña nhiÒu quèc gia nh Ên §é, b¨ngla®Ðt, Trung Quèc, Chilª…bÞ nhiÔm As, V¨n phµng ®¹i diÖn UNICEP t¹i Hµ Néi ®· phèi hîp víi trung t©m níc s¹ch vµ vÖ sinh m«i trêng n«ng th«n cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n tiÕn hµnh ®ît kh¶o s¸t mét sè giÕng khoan t¹i phêng Quúnh L«i quËn Hai Bµ Trng. KÕt qu¶ lµ 255 sè mÉu ph©n tÝch t¹i 517/900 giÕng khoan ë phêng Quúnh L«i cã hµm lîng As vît qu¸ tiªu chuÈn cña ViÖt Nam. 3. HiÖn tr¹ng chÊt th¶i r¾n ë Hµ Néi. 3.1. C¸c nguån th¶i chñ yÕu. C¸c sè liÖu thèng kª cho thÊy nguån th¶i ë Hµ Néi tÊ ®a d¹ng vµ sè lîng chÊt th¶i kh«ng ngõng t¨ng lªn theo tèc ®é phats triÓn c«ng nghiÖp còng nh møc ®é t¨ng d©n sè. ViÖc qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë Hµ Néi ®ang trë thµnh mét vÊn ®Ì bøc xóc trong ®êi sèng. Theo sè liÖu thèng kª n¨m 2000 ë hµ néi cã kho¶ng 178 nguån th¶i chÝnh, trong ®ã nguån th¶i c«ng nghiÖp lµ 147 chiÕm 82,5%, mËt ®é nguån th¶i ë Hµ Néi lµ 0,195 nguån/km2, gÊp møc trung b×nh toµn quèc 20 lÇn. ChÊt thai r¾n sinh ho¹t ®« thÞ( r¸c th¶i sinh ho¹t) ChÊt th¶i c«ng nghiÖp ChÊt th¶i bÖnh viÖn Nguån th¶i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. 3.1.1. Nguån r¸c th¶i c«ng nghiÖp. Trong sè gÇn 400 xÝ nghiÖp, nhµ m¸y cã 147 c¬ së cã chÊt th¶i r¾n g©y « nhiÔm m«i trêng. Tuy mËt ®é c«ng nghiÖp ë hµ Néi cha cao nhng ®· h×nh thµnh mét sè côm c«ng nghiÖp, nªn ®· t¹o ra nh÷ng khu vùc « nhiÔm côc bé kh¸ nguy hiÓm. Ngoµi ra cÇn chó ý lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá(kho¶ng 14.000 c¬ së) ë néi thµnh Hµ Néi rÊt ph¸t triÓn, ë ®©y dö dông nhiÒu c«ng nghÖ nh luyÖn thiÕc, tinh luyÖn vµng tõ quÆng vµ tõ c¸c linh kiÖn ®iÖn tö, nhuém, in ¶nh mµu… th¶i ra nhiÒu chÊt th¶i nguy h¹i mµ viÖc qu¶n lý gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt nµy kh«ng nh÷ng quy m« nhá mµ cßn ho¹t ®éng r¶i r¸c, ph©n t¸n ngay trong khu néi thµnh, n¬i cã mËt ®é d©n c cao. 3.1.2. Nguån th¶i bÖnh viÖn. HiÖn nay, c¬ së y tÕ cña Hµ Néi cã 31 bÖnh viÖn(1 bÖnh viÖn Quèc tÕ), 228 tr¹m y tÕ. C¸c c¬ së nµy ho¹t ®éng th¶i ra mét lîng lín r¸c th¶i hµng ngµy. §ång thêi nguån r¸c th¶i nµy lµ mét trong nh÷ng lo¹i r¸c chøa nhiÒu nguy hiÓm nhÊt, cã thÓ g©y ra rÊt nhiÒu bÖnh tËt nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p thu gom vµ ch«n lÊp thÝch hîp. §©y lµ vÊn ®Ò rÊt cÇn sù quan t©m cña c¸c CÊp, c¸c ngµnh TW vµ ®Þa ph¬ng. 3.1.3. Nguån r¸c th¶i sinh ho¹t. HiÖn nay, hµng ngµy lîng r¸c th¶i sinh ho¹t ph¸t sing kho¶ng 1.466 tÊn. C«ng ty M«i trêng ®« thÞ Hµ Néi thu gom vµ vËn chuyÓn tíi b·i ch«n lÊp ®îc xÊp xØ 80%, phÇn cßn l¹i ®îc nh÷ng ngêi nhÆt r¸c thu gom ®Ó t¸i chÕ, t¸i sö dông( kho¶ng 14%). XÝ nghiÖp chÕ biÕn ph©n h÷u c¬ ®îc1,6%, cßn l¹i 4% ë c¸c khu ngâ, xãm, ®êng hÑp ®· tæ chøc tù qu¶n thu gom vµ ®inh kú hµng tuÇn ®¬c C«ng ty M«i trêng ®« thÞ tæ chøc thu gom, vËn chuyÓn tíi b·i ch«n lÊp. §©y lµ mét tiÕn bé lín cña thµnh phè nÕu so víi n¨m 1995 chØ thu gom, vËn chuyÓn ®îc gÇn 60% tæng lîng r¸c th¶i sinh ho¹t cña thµnh phè. 3.1.4. Nguån th¶i n«ng nghiÖp. Ngoµi c¸c nguån th¶i trªn th× cßn lêng nguån th¶i n«ng nghiÖp ph©n bè chñ yÕu ë c¸c vïng n«ng th«n, t©p trung c¸c lo¹i ph©n bãn. Theo kÕt qu¶ diÒu tra th× n«ng d©n ngo¹i thµnh sö dông lîng ho¸ chÊt cho n«ng nghiÖp trung b×nh gÊp 10 lÇn so víi lîng sö dông trung b×nh ë ®ång b»ng B¾c Bé. Mçi mét n¬i, mçi vô n«ng d©n sö dông trung b×nh 5-7 kg/ha. MÆt kh¸c n«ng d©n ngo¹i thµnh Hµ Néi cã thãi quen dïng ph©n t¬i ®Ó bãn ruéng. NhiÒu x· ngo¹i thµnh sö dông trung b×nh 18 tÊn ph©n t¬i cho 1 ha mçi n¨m.VÝ dô theo thèng kª cha ®Çy ®ñ, t¹i khu chuyªn c¶nhau ë Thanh Tr×, n¨m 1994 ®· sö dông 12.650 tÊn ph©n t¬i. T¹i khu chuyªn canh rau x· Tø HiÖp ®· sö dông ph©n t¬i tíi 26 tÊn/ha.n¨m. Lîng ph©n bãn vµ ho¸ chÊt b¶o vÖ thùc vËt còng lµ mét nguån g©y « nhiÔm ®¸ng quan t©m ®èi víi c¸c vïng ngo¹i « cña thµnh phè. 3.2. HiÖn tr¹ng vµ ®Æc ®iÓm chÊt th¶i r¾n ë thµnh phè Hµ Néi. 3.2.1. HiÖn tr¹ng vµ ®Æc ®iÓm chÊt th¶i r¾n. Theo íc tÝnh n¨m 2000, tæng lîng chÊt tahØ r¾n cña Hµ Néi( kh«ng kÓ ph©n bïn) lµ 594.335 tÊn /n¨m. Trong ®ã lîng r¸c th¶i c«ng nghiÖp kho¶ng 133.750 tÊn, r¸c bÖnh viÖn:147 tÊn. Sù gia t¨ng lîng chÊt th¶i r¾n hµng n¨m ®îc tr×nh bµy díi ®©y. Lo¹i chÊt th¶i r¾n (tÊn/n¨m) 1996 1997 1998 1999 2000 R¸c th¶i sinh ho¹t 413.545 499.320 544.259 584.934 534.428 ChÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp 51.100 119.720 131.692 151.170 59.760 ChÊt th¶i r¾n bÖnh viÖn 4.015 4.380 5.432 6.298 147 Tæng lîng chÊt th¶i r¾n 468.660 623.420 681.383 742.402 594.335 Nguån: B¸o c¸o URENCO 1996-2000 HiÖn nay, ë Hµ Néi th× lîng ch¸t th¶i r¾n ph¸t sinh trong mét ngµy kho¶ng trªn 1832 tÊn. Do c¸c c¬ së s¶n xuÊt, c¸c xÝ nghiÖp, nhµ m¸y n»m xen lÉn víi c¸c khu d©n c cho nªn viÖc qu¶n lý, thu gom r¸c th¶i sinh ho¹t gÆp khã kh¨n. Lîng r¸c th¶i sinh ho¹t phat sinh hµng ngµy trªn toµn thµnh phè còng tuú thuéc vµo c¬ cÊu t« chøc khu nhµ ë, mËt ®é d©n c… TÝnh trung b×nh lîng r¸c th¶i sinh ho¹t tÝnh theo dÇu ngêi dao ®éng tõ kho¶ng 0,4-0,5 kg/ngêi/ngµy. TØ träng r¸c kho¶ng 0,416 tÊn/m3. Lîng r¸c th¶i +sinh ho¹t hiÖn nay ë Hµ Néi chiÕm kho¶ng gÇn 80% tæng lîng chÊt th¶i r¾n vµ ®ang cã xu híng gia t¨ng. Thµnh phÇn r¸c th¶i r¾n ë Hµ Néi nh sau: - ChÊt h÷u c¬ : 41,98% - GiÊy : 7,19% - G¹ch, ®Êt : 6,98% - V¶i : 1,75% - X¬ng, vá : 1,27% - Kim lo¹i : 0,59% - Thuû tinh : 1,42% - T¹p chÊt kh«ng ph©n lo¹i ®îc: 33,67% 3.2.2. ChÊt th¶i ®éc h¹i. Lîng chÊt th¶i ®éc h¹i: tæng lîng chÊt th¶i ®éc h¹i c«ng nghiÖp, chÊt th¶i ®éc h¹i c¸c bÖnh viÖn ë Hµ Néi Lo¹i chÊt th¶i ®éc h¹i 1995 1996 1997 1998 1999 2000 C«ng nghiÖp(T/n¨m) k 17.865 18.396 k 19.570 21.326 BÖnh viÖn(T/n¨m) 873,3 1.004 1.095 1.358 2.464 2.147 Tæng céng 18.869 19.491 22.034 21.473 Nh vËy lµ lîng chÊt th¶i ®éc h¹i ngµy cµng cã xu híng t¨ng lªn qua c¸c n¨m.®Æc biÖt lµ chÊt th¶i ®éc h¹i do bÖnh viÖn th¶i ra. §iÒu nµy ®Æc biÖt co tÝnh nghiªm träng ®èi víi ®êi sèng cña sè d©n ngµy mét nhiÒu cña thµnh phè Hµ Néi. III. HiÖn tr¹ng qu¶n lý vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng ë thµnh phè Hµ Néi. 1.Tæ chøc qu¶n lý m«i trêng ë Hµ Néi. Ngµy 5/5/1994 UBND Thµnh phè Hµ Néi cã quyÕt ®Þnh sè 764/Q§-UB thµnh lËp Së Khoa häc C«ng nghÖ vµ m«i trêng. Së gåm 7 phßng qu¶n lý nhµ níc vµ nghiÖp vô, trong ®ã cã phßng qu¶n lý m«i trêng víi sè lîng 16 c¸n bé(tÝnh ®Õn 31/12/2000). Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Phßng qu¶n lý M«i trêng. Tham gia c¸c ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch, quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ ®« thÞ ho¸ thµnh phè. So¹n th¶o c¸c quy ®Þnh, c¸c luËt lÖ m«i trêng cña thµnh phè vµ tu©n theo LuËt B¶o vÖ M«i trêng vµ c¸c v¨n b¶n díi luËt kh¸c cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng vµ c¸c Bé, ngµnh cã liªn quan. KiÓm tra , kiÓm so¸t « nhiÔm trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi. Quan tr¾c m«i trêng vµ b¸o c¸o ®Þnh kú lªn Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng vµ ChÝnh phñ vÒ hiÖn tr¹ng m«i trêng thµnh phè. ThÈm ®Þnh vÒ m«i trêng c¸c dù ¸n ®Çu t trªn ®Þa bµn. Tæ chøc vµ triÓn khai c¸c dù ¸n , c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ b¶o vÖ m«i trêng. Tæ chøc gi¸o dôc, tuyªn truyÒn, n©ng cao d©n trÝ vÒ m«i trêng. 2. T×nh h×nh tæ chøc thùc hiÖn gi¸m s¸t, kiÓm tra thi hµnh luËt b¶o vÖ m«i trêng ë thµnh phè Hµ Néi. 2.1. X©y dùng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó cô thÓ h¸o LuËt B¶o vÖ m«i trêng ë Hµ Néi. Ngµy 13/9/1996, trªn c¬ së LuËt B¶o vÖ m«i trêng. NghÞ ®Þnh 175/CP cña ChÝnh phñ, c¸c Th«ng t, ChØ thÞ cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng, UBND Thµnh phè Hµ Néi. Së Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ®· tæ chøc phæ biÕn réng r·i Quy ®Þnh nµy cho mäi ®èi tîng trªn ®Þa bµn vµ ®· ban hµnh v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn quy ®Þnh. Cho ®Õn nay, hµ néi ®· cã 11 v¨n b¶n ph¸p quy vÒ BVMT ®· ban hµnh vµ ®ang cßn hiÖu lùc. 2.2. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t kiÓm tra viÖc thùc thi LuËt b¶o vÖ m«i trêng Hµ Néi vµ quan tr¾c m«i trêng. KiÓm tra, kiÓm so¸t lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña c«ng t¸c qu¶n lý m«i trêng, ho¹t ®éng nµy ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, hoÆc ®ét xuÊt tuú theo t×nh h×nh thùc tiÔn. HiÖn nay ®· tiÕn hµnh quan tr¾c nÒn m«i trêng kh«ng khÝ ë 6 côm c«ng nghiÖp cò. §Õn n¨m 1999 më réng diÖn quan tr¾c thªm thµnh 9 khu, côm c«ng nghiÖp. Ho¹t ®éng nµy ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn tõ n¨m 1995, tuy nhiªn tÇn suÊt quan tr¾c cßn tha do kinh phÝ h¹n chÕ, nhng bíc ®Çu ss· phuch vô thiÕt thùc cho viÖc lËp b¸o c¸o hiÖn tr¹ng m«i trêng hµng n¨m lªn Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng vµ ChÝnh phñ. Ngoµi ra, ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng quan tr¾c m«i trêng trong ®iÒu kiÖn cßn bÞ h¹n chÕ vÒ ph¬ng tiÖn kü thuËt, Phßng Qu¶n lý m«i trêng ®· kÕt hîp víi c¸c Trung t©m m«i trêng, c¸c c¬ quan nghiªn cøu m«i trêng, c¸c c¬ së cã n¨ng lùc quan tr¾c m«i truêng ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng quan tr¾c m«i trêng nÒn vµ quan tr¾c tu©n thñ hµng n¨m trªn ®Þa bµn thµnh phè. Thùc tÕ quan tr¾c m«i trêng nÒn cho thÊy xu thÕ, diÔn biÕn chÊt lîng m«i trêng ë mét sè khu vùc tríc ®©y « nhiÔm nÆng, nay ®· gi¶m râ rÖt nh khu vùc Thîng §×nh, Mai §éng. HiÖn nay Phßng Qu¶n lý M«i trêng ®ang triÓn khai ch¬ng tr×nh quan tr¾c níc th¶i t¹i 54 c¬ së c«ng nghiÖp ®Ó phôc vô Dù ¸n thö nghiÖm phæ biÕn th«ng tin m«i trêng trong céng ®ång do Ng©n hµng ThÕ giíi tµi trî. N¨m 2000 tiÕn hµnh quan tr¨c tu©n thñ t¹i 74 xÝ nghiÖp, nhµ m¸y. ViÖc kiÓm so¸t, kiÓm tra t¹i c¸c c¬ së nµy gióp cho chñ c¬ së thÊy ®îc thùc tr¹ng « nhiÔm, tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý, ®ång thêi Së Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ®· cã kiÕn nghÞ víi c¬ quan chñ qu¶n t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¬ së sím kh¾c phucj t×nh tr¹ng g©y « nhiÔm. §Õn nay ®· bíc ®Çu triÓn khai kÕ ho¹ch “Xö lý triÖt ®Ó c¸c c¬ së c«ng nghiÖp g©y « nhiÔm nghiªm träng trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi, gi¶m sè c¬ së g©y « nhiÔm nghiªm träng. Trong n¨m 2000 ®· kiÓm tra kiÓm so¸t t¹i gÇn 150 c¬ së c«ng nghiÖp ®ång thêi tiÕn hµnh thanh tra viÖc thùc thi LuËt B¶o vÖ m«i trêng vµ gi¶i quyÕt ®¬n th khiÕu n¹i cña d©n, cña c¸c c¬ quan trªn ®Þ bµn hµ Néi. §îc sù hç trî cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ®· ®Çu t trªn ®Þa bµn Hµ Néi 3 tr¹m quan tr¾c m«i trêng kh«ng khÝ tù ®éng c« ®Þnh. C¶ 3 tr¹m ®· ®i vµo vËn hµnh ho¹t ®éng thö nghiÖm. Ngoµi ra, ®îc sù tµi trî cña dù ¸n VCEP vÒ mét sè thiÕt bÞ quan tr¾c m«i trêng nªn ho¹t ®éng kiÓm tra, kiÓm so¸t ®· ®îc t¨ng cêng thªm mét bíc, nh»m ®¸nh gi¸ ®óng hiÖn tr¹ng m«i trêng hµng n¨m, gióp UBND thµnh phè trong viÖc ho¹ch ®Þnh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp bÒn v÷ng trªn ®Þa bµn thµnh phè. 2.3. Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh §TM, cÊp phÐp, cÊp tho¶ thuËn m«i trêng. Ho¹t ®éng cÊp tho¶ thuËn vµ cÊp phÐp m«i trêng. ViÖc cÊp phÐp m«i trêng ®ang ®îc nghiªn cøu thùc thi theo híng dÉn cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng. Ngoµi ra, Së KHCN&MT Hµ Néi ®ang khÈn tr¬ng ®Ò xuÊt tr×nh UBND thµnh phè bæ sung, ®u\iÒu chØnh mét sè ®iÓm trong Quy ®Þnh BVMT ®· ban hµnh n¨m 1996 cho phï hîp víi LuËt doanh nghiÖp vµ c¸c Quy ®Þnh míi cña Thñ tíng ChÝnh phñ. Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh b¸o c¸o §TM. §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t míi bao gåm c¶ c¸c dù ¸n ®Çu t liªn doanh, 100% vèn ®Çu t níc ngoµi … ®Òu ®· tiÕn hµnh lËp b¸o c¸o §TM theo ®óng LuËt BVMT, tuy nhiªn vÉn cßn mét sè trêng hîp cha nghiªm tóc chÊp hµnh theo ®óng tr×nh tù dÇu t. 2.4. Ho¹t ®éng phèi hîp gi÷a Së KHCN&MT Hµ Néi víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ c¸c Së, ban, ngµnh liªn quan còng nh c¸c c¬ quan Trung ¬ng. Do ®Æc tÝnh”liªn ngµnh” cña lÜnh vùc m«i trêng nªn sù phèi hîp gi÷a c¬ quan qu¶n lý m«i trêng ®Þa ph¬ng, cô thÓ lµ Së KHCN&MT víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn c¬ së, c¸c Së, ban , ngµnh vµ c¸c c¬ quan Trung ¬ng lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i trêng. Sù phèi hîp nµy ®· ®îc thÓ chÕ ho¸ t¹i Quy ®Þnh BVMT thµnh phè Hµ Néi, ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 3008/Q§-UB ngµy 13/9/1996 cña UBND thµnh phè. §Õn nay sù phèi kÕt hîp nµy ®· t¬ng ®èi cã nÒ nÕp vµ ®îc triÓn khai nh sau; 1.Trong qu¶n lý m«i trêng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô trªn ®Þa bµn, së KHCN&MT ®· phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c phßng kinh tÕ quËn, huyÖn trong viÖc cÊp ®¨ng ký kinh doanh cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞnh vô c¸ thÓ, tËp thÓ quy m« nhá. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp t nh©n, c¸c C«ng ty TNHH hoÆc cæ phÇn khi triÓn khai c«ng t¸c qu¶n lý m«i trêng ®· tiÕn hµnh phèi hîp chÆt chÏ víi Së KÕ ho¹ch §Çu t, Së Th¬ng m¹i, Së N«ng nghiªpk vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Së C«ng nghiÖp tuú thuéc vµo néi dung ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®ã cã liªn quan tíi Së, ngµnh nµo. 2. §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t, ho¹t ®éng qu¶n lý m«i trêng tiÕn hµnh theo 4 bíc t¬ng øng víi c¸c giai ®o¹n triÓn khai dù ¸n vµ sù phèi hîp víi Së KÕ ho¹ch vbµ §Çu t, Së §Þa chÝnh, KiÕn tróc s trëng thµnh phè, Së x©y dùng vµ UBND quËn, huyÖn qu¶n lý ®Þa bµn cã ®Þa ®iÓm thùc hiÖn dù ¸n. Sù phèi hîp nµy cã nÒ nÕp tõ nhiÒu n¨m qua. §iÒu ®ã gãp phÇn lµm tèt, cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ níc nãi chung vµ qu¶n lý m«i trêng nãi riªng ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t trªn ®Þa bµn Hµ néi. 3. §èi víi c¸c ho¹t ®éng ®ét xuÊt, träng ®iÓm trªn ®Þa bµn, nh ®Çu t x©y dùng vµ vËn hµnh khu Liªn hiÖp xö lý chÊt th¶i r¾n Nam S¬n-Sãc S¬n, bªn c¹nh viÖc phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c Së, ngµnh cã liªn quan vµ chÝnh quyÒn c¬ së c¸c cÊp(UBND quËn, huyÖn, phêng, x·), Së KHCN&MT cßn phèi hîp víi c¸c c¬ quan Trung ¬ng nh c¸c ®¬n vÞ thuéc Bé C«ng nghiÖp, Bé X©y dùng, Bé Y tÕ, Bé KHCN&MT… ®Ó triÓn khai ho¹t ®éng nµy cã hiÖu qu¶.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Quan hệ giữa phát triển công nghiệp và môi trường thực trạng và giải pháp.DOC