Đề tài Thái độ của học sinh - Sinh viên trước phương án tăng học phí đại học

ôùi phöông aùn naøy thuoäc khoái xaõ hoäi (9,1% vaø 8,5%), vaø ngöôïc laïi, soá sinh vieân khoâng ñoàng yù thuoäc khoái xaõ hoäi cao hôn soá sinh vieân thuoäc khoái ngoaïi ngöõ (83,1% vaø 80%). Nhöng thöïc chaát, khoâng coù söï khaùc bieät naøo veà yù kieán giöõa sinh vieân hai khoái hoïc. Con soá cheânh leäch naøy laø nhoû, khoâng ñaùng keå. YÙ kieán chung cuûa sinh vieân thuoäc hai khoái hoïc ñeàu laø khoâng ñoàng yù vôùi phöông aùn taêng hoïc phí cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo. Möùc ñoä ñoàng yù cuûa sinh vieân nam vaø sinh vieân nöõ khoâng khoâng coù söï khaùc bieät. Theå hieän qua baûng sau: Nam Nöõ Group Total Count Col % Count Col % Count Col % Baïn coù ñoàng yù vôùi phöôùng aùn naøy khoâng? hoaøn toaøn ñoàng yù 2 7.1% 1 1.3% 3 2.8% ñoàng yù 2 7.1% 5 6.3% 7 6.5% Bình thöôøng (taêng cuõng ñöôïc, khoâng taêng cuõng ñöôïc) 3 10.7% 9 11.3% 12 11.1% khoâng ñoàng yù 14 50.0% 33 41.3% 47 43.5% hoaøn toaøn ñoàng yù 7 25.0% 32 40.0% 39 36.1% Group Total 28 100.0% 80 100.0% 108 100.0% Caâu traû lôøi chieám ña soá vaãn laø khoâng ñoàng yù: nam(75%), nöõ (79,6%). Nam ñoàng yù chieám 14,2%, trung laäp chieám 10,7%. Nöõ ñoàng yù chieám 9,3% vaø trung laäp laø 11,1%. Möùc ñoä cheänh leäch veà yù kieán cuûa nam vaø nöõ cuõng laø khoâng ñaùng keå. SV naêm thöù maáy Group Total I-II III-IV Count Col % Count Col % Count Col % Baïn coù ñoàng yù vôùi phöông aùn naøy khoâng? hoaøn toaøn ñoàng yù 2 4.1% 1 1.6% 3 2.7% ñoàng yù 2 4.1% 5 8.2% 7 6.4% bình thöôøng(taêng cuõng ñöôïc, khoâng taêng cuõng ñöôïc) 3 6.1% 9 14.8% 12 10.9% khoâng ñoàng yù 27 55.1% 22 36.1% 49 44.5% hoaøn toaøn ñoàng yù 15 30.6% 24 39.3% 39 35.5% Group Total 49 100.0% 61 100.0% 110 100.0% Qua baûng treân, ta thaáy, möùc ñoä ñoàng yù vaø hoaøn toaøn ñoàng yù cuûa sinh vieân caùc naêm hoïc laø töông ñöông nhau (8,2% vaø9,1%). YÙ kieán trung laäp thì sinh vieân naêm III-IV coù phaàn cao hôn (14,8%), sinh vieân naêm I-II (6,1%). Caâu traû lôøi chieám ña soá laø khoâng ñoàng yù vaø hoaøn toaøn khoâng ñoàng yù, sinh vieân naêm I-II chieám 85,7% cao hôn so vôùi sinh vieân naêm III-IV chieám 75,4%. Caùc con soá khaùc bieät laø khoâng ñaùng keå. Ngay caû sinh vieân thuoäc dieän mieãn giaûm vaø sinh vieân khoâng thuoäc dieän mieãn giaûm cuõng khoâng coù söï khaùc bieät. Soá phaàn traêm cho caâu traû lôøi khoâng ñoàng yù vaãn cao nhaát vaø chieám ña soá: 77,8% sinh vieân ñöôïc mieãn giaûm, 81% sinh vieân khoâng ñöôïc mieãn giaûm. Coù theå giaûi thích cho thaùi ñoä khoâng ñoàng tình cuûa sinh vieân ñoái vôùi phöông aùn naøy laø vì haàu heát caùc sinh vieân ñeàu cho raèng hoïc phí hieän taïi maø sinh vieân phaûi ñoùng laø ôû möùc bình thöôøng 80.2%, möùc hoïc phí naøy laø chaáp nhaän ñöôïc. YÙ kieán cho laø cao vaø quaù cao laø 15.3% vaø 1.8%. YÙ kieán cho laø thaáp chieám 1.8% vaø 0.9% khoâng traû lôøi caâu hoûi naøy. Vaãn coøn laø sinh vieân, cho duø caùc baïn sinh vieân coù ñi laøm theâm thì chæ laø phaàn phuï. Coù 89.2% sinh vieân trong maãu nghieân cöùu ñeàu coøn soáng döïa vaøo cha meï, nguoàn ñoùng hoïc phí ñeàu do gia ñình cung caáp. Soá sinh vieân tìm ñöôïc nguoàn ñoùng hoïc phí töø ngaân haøng chính saùch hay töø caùc nguoàn taøi trôï khaùc (caùc toå chöùc phi chính phuû, caùc maïnh thöôøng quaân,…) chæ chieám tæ leä 2.7%. Ñoù laø moät con soá quaù nhoû. Thu nhaäp gia ñình bình quaân cuûa caùc baïn sinh vieân chæ ôû möùc 2.3 trieäu ñoàng/thaùng. Ngoaøi ra sinh vieân coù thu nhaäp theâm haøng thaùng töø nhöõng vieäc laøm theâm chæ chieám 21.3%. Nguoàn kinh phí thu ñöôïc töø vieäc laøm theâm chæ phuï vuï cho nhöõng nhu caàu sinh hoaït phí, so vôùi möùc hoïc phí hieän taïi phaûi ñoùng (180.000ñ – 200.000ñ/thaùng) ñaõ gaây cho hoï vaø gia ñình hoï khoâng ít khoù khaên. Neáu phaûi ñoùng 900.000ñ/thaùng/sv thì ñoù laø caû moät vaán ñeà lôùn cho sinh vieân. Chuùng toâi cho laø phöông aùn naøy laø baát khaû thi. “Moïi ngöôøi cuõng baát bình, vì thöù nhaát chuùng mình laø sinh vieân maø, sinh vieân ñaâu phaûi ai gia ñình cuõng gioáng nhau, cuõng coù nhieàu gia ñình khoù khaên. Coù moät soá sinh vieân gia ñình giaøu coù thì duø taêng hoïc phí hoï vaãn coù theå ñi hoïc tieáp ñöôïc. Nhöng ña phaàn caùc sinh vieân leân thaønh phoá hoïc thì ñieàu ñoù raát khoù”ù. (nöõ, sinh vieân naêm III, khoa Ñoâng Phöông hoïc, 18/03/2006) “Em seõ ñi laøm theâm, phuïc vuï trong caùc nhaø haøng. Duø laøm theâm seõ aûnh höôûng nhieàu ñeán coâng vieäc hoïc cuûa em nhöng em vaãn phaûi laøm vì gia ñình khoù khaên, neáu khoâng ñi laøm thì coù theå em seõ boû hoïc nöûa chöøng”(nam, sinh vieân naêm I, khoa XHH, 12/03/2006) Khi ñöôïc hoûi “theo baïn, möùc hoïc phí maø Boä GD-ÑT ñöa ra nhö theá naøo?”, thì phaàn lôùn caâu traû lôøi cuûa caùc baïn sinh vieân laø quaù cao. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän ôû baûng keát quaû sau: Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Quaù cao 80 72.1 72.7 72.7 Cao 22 19.8 20.0 92.7 Bình thöôøng 8 7.2 7.3 100.0 Total 110 99.1 100.0 Missing System 1 0.9 Total 111 100.0 Caâu traû lôøi möùc hoïc phí naøy laø quaù cao vaø cao toång coäng chieám 91,9%, chæ coù 7% cho laø bình thöôøng, 1 tröôøng hôïp khoâng traû lôøi, khoâng coù caâu traû lôøi naøo laø thaáp hay quaù thaáp. Ñuùng vaäy, nhìn moät caùch khaùch quan, thu nhaäp gia ñình trung bình/thaùng dao ñoäng töø 2-3 trieäu ñoàng maø phaûi ñoùng 900.000ñ/thaùng cho moät ngöôøi trong gia ñình ñang hoïc ñaïi hoïc thì seõ gaây raát nhieàu khoù khaên cho caùc gia ñình. Khi ñöôïc hoûi “theo baïn, möùc hoïc phí hieän taïi coù ñuû chi phí ñaøo taïo cho ngaønh ngheà cuûa baïn khoâng?” thì chæ coù moät caâu traû lôøi laø khoâng bieát, coøn laïi, 66.7% sinh vieân cho laø ñuû, 32.4% sinh vieân cho laø khoâng ñuû. Caùc sinh vieân ñeàu cho raèng möùc hoïc phí maø hieän taïi caùc baïn ñoùng laø ñeå trang traûi caùc khoaûn nhö xaây döïng cô sôû vaät chaát, traû löông cho giaùo vieân, caáp hoïc boång, nghieân cöùu khoa hoïc… Nhöng cô sôû naøo ñeå sinh vieân traû lôøi caâu hoûi naøy? Thöïc chaát chæ laø phaùn ñoaùn caûm tính cuûa sinh vieân maø thoâi. Treân thöïc teá, sinh vieân khoâng ñöôïc roõ vieäc quaûn lyù taøi chính cuûa nhaø tröôøng. Moät sinh vieân ñaõ coù yù kieán “Mình vaø moät soá baïn khaùc ñeàu caûm thaáy ñuû. Nhaø tröôøng vaø khoa baûo laø khoâng ñuû nhöng mình thì caûm thaáy ñuû. Nhöng, nhöõng söï chi tieâu cuûa nhaø tröôøng thì sinh vieân khoâng heà bieát ñöôïc.”(nöõ, sinh vieân naêm IV, khoa TVTT, 15/03/2006) Vôùi caâu hoûi:“Neáu töø naêm I Boä GD-ÑT ñaõ aùp duïng phöông aùn naøy thì baïn coù hoïc hay khoâng?” thì coù 59.5% sinh vieân traû lôøi laø coù, 40,5% sinh vieân traû lôøi laø khoâng. Hai yù kieán traùi ngöôïc nhau coù söï cheânh leäch khoâng nhieàu. Lyù do cho caâu traû lôøi “khoâng” chuû yeáu laø vì gia ñình seõ khoâng coù khaû naêng lo noåi möùc hoïc phí 900.000ñ/thaùng. Coøn caùc sinh vieân traû lôøùi “coù” vaãn giaûi thích theâm laø vì muoán mình vöôn leân trong cuoäc soáng neân gia ñình vaãn coá gaéng cho mình hoïc tieáp nhöng chaéc chaén luùc ñoù cha meï seõ vaát vaû hôn raát nhieàu. Caùc sinh vieân ñeàu toû ra lo laéng veà ñieàu naøy. Noùi toùm laïi, ña phaàn caùc sinh vieân khoâng uûng hoä phöông aùn naøy. Cuøng vôùi thaùi ñoä khoâng ñoàng tình vôùi phöông aùn naøy, caùc sinh vieân coøn cho raèng neáu hoïc phí taêng quaù cao thì caùc baïn seõ phaûi nghæ hoïc nöûa chöøng(53.2%), neáu coøn coù theå tieáp tuïc hoïc thì löïc hoïc chaéc chaén seõ bò giaûm suùt(23.4%) vì phaûi lo laøm theâm ñeå trang traûi hoïc phí vaø sinh hoaït phí. Chuùng ta ñaõ töøng ñaët ra caâu hoûi: Vì sao caùc nöôùc trong khu vöïc coù möùc hoïc phí cao hôn maø ngöôøi daân cuûa hoï vaãn ñoùng ñöôïc, sao chuùng ta laïi khoâng? Caàn phaûi naâng hoïc phí leân ñeå thay ñoåi boä maët cuûa neàn gíao duïc nöôùc nhaø. Nhöng chuùng ta caàn phaûi nhìn vaøo thöïc teá ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi: Möùc soáng cuûa ngöôøi daân chuùng ta ñang ôû möùc naøo? Taêng hoïc phí nhö theá coù hôïp lyù chöa? Caâu traû lôøi laø möùc soáng cuûa ngöôøi daân coøn thaáp. Taêng nhö theá laø chöa hôïp lyù. Beân caïnh ñoù, caùc vaán ñeà toàn taïi cuûa giaùo duïc nöôùc nhaø ñaõ ñöôïc giaûi quyeát ñeán ñaâu? Lieäu taêng hoïc phí coù nhanh choùng caûi thieän ñöôïc hay khoâng? Ñoù laø nhöõng vaán ñeà chuùng ta caàn giaûi quyeát tröôùc khi ñöa ra phöông aùn taêng hoïc phí môùi. YÙ kieán cuûa sinh vieân. Söï phaûn öùng cuûa sinh vieân cuõng nhö ngöôøi daân laø raát lôùn. Hoï ñeàu cho raèng taêng nhö vaäy laø quaù cao. Coù raát nhieàu sinh vieân cho raèng vieäc taêng hoïc phí nhö vaäy seõ khieán caùc baïn sinh vieân seõ phaûi nghæ hoïc, hay seõ phaûi laøm theâm nhieàu hôn vaø aûnh höôûng nhieàu ñeán hoïc taäp laø ñieàu khoâng traùnh khoûi. Coù raát nhieàu sinh vieân ñöa ra yù kieán cuûa mình veà taêng hoïc phí. Vaán ñeà hoïc phí laø caàn thieát nhöng phaûi taêng sao cho phuø hôïp vôùi möùc thu nhaäp cuûa ngöôøi daân lao ñoäng Vieät Nam, neân thöïc hieän taêng hoïc phí theo moät loä trình nhaát ñònh , nghóa laø moãi hoïc kyø taêng leân moät ít. Hoï cuõng ñoàng yù vôùi vieäc taêng hoïc phí ñaïi hoïc nhöng vôùi ñieàu kieän laø phaûi taêng chaát löôïng ñaøo taïo. Töø tröôùc ñeán nay, hoïc phí cuûa sinh vieân ñöôïc caùc tröôøng chi 43% cho cô sôû vaät chaát ,35% cho löông giaùo vieân, 25% cho quaûn lyù. Nhöng sinh vieân khoâng bieát tieàn ñaàu tö cuûa mình ñöôïc söû duïng nhö theá naøo, hieäu quaû ñem laïi ra sao. Neáu cô sôû vaät chaát thieáu thoán hay trình ñoä giaûng vieân haïn cheá thì hoï cuõng khoâng daùm leân tieáng hoaëc phaûn aùnh yeáu ôùt vôí taâm lyù, “noùi cuõng khoâng ai giaûi quyeát”. Ñaõ ñeán luùc caùc tröôøng caàn coù moät baûn keâ khai chi tieát, minh baïch veà moïi khoaûn chi coâng khai cho sinh vieân tham khaûo vaø ñoùng goùp yù kieán. Khi söï ñaàu tö cuûa nhaø tröôøng khoâng hieäu quaû, sinh vieân coù quyeàn khieáu naïi vaø ñoøi hoûi traùch nhieäm xöû lyù cuûa nhaø tröôøng. Ngoaøi ra, caùc tröôøng cuõng caàn coâng khai soá löôïng sinh vieân ra tröôøng moãi naêm: bao nhieâu coù vieäc laøm, bao nhieâu thaát nghieäp, khaû naêng thích öùng vôùi cuoäc soáng ñeán ñaâu. Ñaây laø con soá chính xaùc nhaát ñaùnh giaù chaát löôïng vaø hieäu quaû ñaøo taïo. Theo lôøi cuûa moät sinh vieân cho bieát: “Theo toâi thì taêng hoïc phí laø ñieàu nhaát thieát phaûi laøm ñeå taêng chaát löôïng cuûa giaùo duïc nöôùc ta, nhöng cuõng thieát nghó laø khoâng neân taêng quaù cao, chæ neân taêng khoaûng gaáp ñoâi möùc hieän nay (350.000 ñ). Nhöng beân caïnh vieäc taêng hoïc phí thì cuõng caàn phaûi coù caùc chính saùch ñeå hoã trôï sinh vieân ngheøo coù ñieàu kieän ñeå theo hoïc nhö : taêng möùc hoïc boång ( gaáp ñoâi hieän nay ) ñeå khuyeán khích vieäc hoïc nhöõng sinh vieân ngheøo maø ñaït keát quaû suaát saéc hoaëc gioûi thì ñöôïc mieãn hoïc phí , ñoàng thôøi Boä cuõng neân taïo ñieàu kieän ñeå sinh vieân tham gia nghieân cöùu khoa hoïc vaø trao thöôûng cuõng nhö taïo ñaàu ra cho nhöõng phaùt minh saùng cheá,… Noùi chung, laø taïo ñieàu kieän cho ngöôøi taøi ñöôïc hoïc, ñöôïc phaùt trieån vaø ñoàng thôøi qua ñoù cuõng ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa ñaát nöôùc”. Chuùng ta thaáy vieäc sinh vieân ñöa ra yù kieán caàn phaûi ñaåy maïnh vai troø cuûa ngaân haøng chính saùch vaø caùc toå chöùc lieân quan laø coù lyù do cuûa hoï. Vì treân thöïc teá caùc ngaân haøng chính saùch hoã trôï cho sinh vieân khoâng ñaùp öùng ñöôïc heát soá löôïng sinh vieân caàn hoã trôï. Vì vaäy maø soá löôïng sinh vieân naøy ñaõ phaûi löïa choïn nhieàu phöông aùn ñeå coù theå tieáp tuïc duy trì vieäc hoïc taïi tröôøng cuõng nhö cuoäc soáng ôû thaønh phoá voán ñaõ raát khoù khaên. Hieän nay, caùc ngaân haøng thöông maïi ñang caïnh tranh ñeå môû roäng cho vay du hoïc, ñoù cuõng laø hình thöùc caáp tín duïng cho sinh vieân, chæ khaùc laø theo laõi suaát thò tröôøng. Khi ngaân haøng tham gia cho sinh vieân vay, ngaân haøng seõ choïn löïa kyõ ñoái töôïng vay, chæ cho vay nhöõng sinh vieân thaät gioûi. Neáu sinh vieân coù nhu caàu chính ñaùng , ngaân haøng coù theå cho vay nhieàu hôn ñeå sinh vieân chi traû caùc khoaûn hoïc phí ñaøo taïo coù chaát löôïng cao hôn, khoâng nhaát thieát cöù bình quaân chæ coù 300.000ñ/ thaùng nhö quó tín duïng sinh vieân ñang cho vay. Cuoäc nghieân cöùu cuûa chuùng toâi tieán haønh treân phaïm vi sinh vieân tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Xaõ Hoäi Vaø Nhaân Vaên. Nhöõng taâm tö, nguyeän voïng cuûa sinh vieân xung quanh vieäc taêng hoïc phí coøn coù yù kieán veà vaán ñeà taêng hoïc boång. Theo phía Boä Giaùo Duïc vaø Ñaøo Taïo ñöa ra : neáu Chính phuû chaáp thuaän , saép tôùi ñaây hoïc boång cuûa sinh vieân seõ coù böôùc taêng ñoät phaù. Cuï theå, moät sinh vieân ñaïi hoïc coù hoïc löïc xeáp loaïi xuaát saéc (ÑTB 9,0 trôû leân) seõ ñöôïc nhaân möùc hoïc boång laø 600.000ñ/thaùng. Trong khi ñoù 900.000ñ/thaùng laø soá tieàn hoïc maø sinh vieân phaûi ñoùng. Beân caïnh ñoù , hoï phaûi lo cho cuoäc soáng haøng ngaøy. Khoâng phaûi sinh vieân naøo cuõng ñöôïc hoïc boång, vì vaäy, yù kieán maø sinh vieân ñöa ra cho vaán ñeà hoïc boång laø hoaøn toaøn chính ñaùng. Hoïc boång phaûi taêng phuø hôïp vôùi möùc taêng hoïc phí môùi. Nhöng vieäc taêng hoïc phí ñoàng thôøi phaûi taêng chaát löôïng giaùo duïc laø yù kieán cuûa 30% sinh vieân trong cuoäc nghieân cöùu. Beân caïnh nhöõng sinh vieân ñoàng tình coøn coù nhöõng sinh vieân khoâng ñoàng tình chieám 49 % toång soá sinh vieân trong cuoäc nghieân cöùu. Vì nhöõng sinh vieân naøy cho raèng neáu taêng seõ gaây caûn trôû cho nhöõng sinh vieân ngheøo khoâng coù ñieàu kieän ñi hoïc, laøm cho quaù trình hoïc taäp cuûa sinh vieân khoâng ñöôïc ñaûm baûo vì bò aûnh höôûng bôûi thôøi gian ñi laøm theâm. “ Vôùi möùc hoïc phí hieän nay gia ñình toâi ñaõ raát khoù khaên , boá meï laøm noâng thu nhaäp moät thaùng cuõng chi 500.000 ñoàng moät thaùng , göûi leân cho toâi moät nöûa, moät nöûa ñeå ôû nhaø nuoâi caùc em toâi. Vôùi möùc tieàn nhö vaäy khoâng ñuû nuoâi toâi aên chöù ñöøng noùi laø ñoùng hoïc phí. Ñeå coù theâm tieàn hoïc vaø aên ôû nôi thaønh phoá toâi phaûi kieám theâm vieäc laøm sau giôø hoïc. Ñaõ vaát vaû baây giôø coøn taêng hoïc phí thì chaéc toâi boû hoïc maát. Neân mình mong muoán khoâng neân taêng hoïc phí nöõa”. YÙ kieán cuûa caùc giaûng vieân trong tröôøng. Do nhu caàu hoïc taäp ñeå chuaån hoaù ñoäi nguõ caùn boä caùc ngaønh, ñaëc bieät laø nhu caàu chuyeån ñoåi ngheà nghieäp, tìm kieám vieäc laøm trong ñieàu kieän neàn kinh teá thò tröôøng vaø chuû tröông môû roäng ñoái töôïng hoïc taäp , phöông thöùc ñaøo taïo linh hoaït (ñaøo taïo taïi chöùc , ñaøo taïo môû, ñaøo taïo töø xa, töï hoïc coù höôùng daãn) neân quy moâ ñaøo taïo khoâng taäp trung taêng raát nhanh. Soá sinh vieân heä ñaøo taïo taïi chöùc ñaïi hoïc , cao ñaúng trong naêm 1996 so vôùi nhöõng naêm 80 ñaõ taêng leân gaáp 4-5 laàn. Beân caïnh ñoù, coøn coù vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng baùn coâng. Trong thôøi kyø keá hoaïch hoaù taäp trung bao caáp, nguoàn cung caáp taøi chính cho giaùo duïc ñaïi hoïc chuû yeáu laø töø ngaân saùch nhaø nöôùc. Thöïc hieän chính saùch “ñoåi môùi”, maëc duø coøn khoù khaên, nhaø nöôùc vaãn duy trì tyû leä ñaàu tö cho giaùo duïc ñaøo taïo ôû möùc 10% toång ngaân saùch nhaø nöôùc. Phaàn daønh cho giaùo duïc ñaïi hoïc khoaûng 3%. Theo quy ñònh 248/HÑBT, naêm 1993 nhaø nöôùc coøn cho pheùp daønh 5% ngaân saùch xaây döïng cô baûn ñeå xaây döïng tröôøng. Tuy vaäy, cô sôû vaät chaát vaø nguoàn taøi chính cho giaùo duïc ñaïi hoïc vaãn coøn raát haïn cheá. Ñeå khaéc phuïc tình traïng naøy, töø naêm 1989, Chính phuû ñaõ quy ñònh thöïc hieän chính saùch ña daïng hoaù caùc nguoàn löïc cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo, theå hieän ôû ñieàu 36 Hieán phaùp naêm 1992 :” Nhaø nöôùc öu tieân ñaàu tö cho giaùo duïc” ñoàng thôøi, “khuyeán khích caùc nguoàn ñaàu tö khaùc”. Ñaây laø moät thay ñoåi quan troïng , phaûn aùnh moät thöïc teá trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi môùi, khi ngaân saùch nhaø nöôùc khoâng ñuû khaû naêng ñaùp öùng caùc nhu caàu ñang taêng leân maïnh meõ cuûa giaùo duïc vaø ñaøo taïo thì caàn coù söï chia seû gaùnh naëng naøy baèng caùc nguoàn löïc khaùc trong xaõ hoäi. Hieán phaùp 1992 cuõng ñaõ theå cheá hoaù vieäc ñoùng goùp cuûa ngöôøi höôûng quyeàn lôïi hoïc taäp thoâng qua hình thöùc ñoùng hoïc phí. Ñieàu 60 hieán phaùp naêm 1980 quy ñònh “Nhaø nöôùc thöïc hieän cheá ñoä hoïc khoâng phaûi traû tieàn vaø chính saùch caáp hoïc boång”; Ñieàu 59 hieán phaùp naêm 1992 neân roõ chæ coù “baäc tieåu hoïc laø baét buoäc vaø khoâng phaûi traû hoïc phí”, “Nhaø nöôùc coù chính saùch hoïc phí, hoïc boång” ñoái vôùi baäc hoïc khaùc. Theo chính saùch ña daïng hoaù naøy, ngoaøi ngaân saùch Nhaø nöôùc, taøi chính cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo seõ ñöôïc khai thaùc töø caùc nguoàn khaùc nhau, trong ñoù coù hoïc phí. Vieäc thöïc hieän chính saùch hoïc phí mang nhieàu yù nghóa khaùc nhau: hoïc phí laø moät trong nhöõng nguoàn kinh phí quan troïng nhaát ñeå phaùt trieån giaùo duïc ñaïi hoïc trong ñieàu kieän neàn kinh teá chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng. Thoâng qua chính saùch hoïc phí, nhaø nöôùc thöïc hieän ñieàu tieát quy moâ vaø cô caáu giaùo duïc ñaïi hoïc. Thoâng qua hoïc phí, Nhaø nöôùc thöïc hieän chính saùch xaõ hoäi vaø thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi. Vôùi yù nghóa nhö vaäy, trong nhöõng naêm 90, Nhaø nöôùc ñaõ nhieàu laàn ñieàu chænh hoïc phí: - Laàn thöù 1 theo quyeát ñònh soá 241/TTg, ngaøy 24/5/1993 cuûa Thuû töôùng Chính phuû thöïc hieän thu hoïc phí ñoái vôùi taát caû hoïc sinh, sinh vieân theo hoïc taïi caùc tröôøng coâng laäp ( tröø baäc tieåu hoïc ). Ñaây laø laàn ñaàu tieân nhaø nöôùc chính thöùc quy ñònh möùc hoïc phí ñoái vôùi giaùo duïc caùc caáp. - Laàn thöù 2, sau 5 naêm thöïc hieän quyeát ñònh 241/TTg, möùc hoïc phí ôû caùc cô sôû giaùo duïc vaø ñaøo taïo coâng laäp ñöôïc quy ñònh laïi theo quyeát ñònh soá 70/1998/QÑ-TTg ngaøy 31/3/1998 hoïc phí ñöôïc phaân chia thaønh nhieàu möùc ñoä khaùc nhau. Khung möùc hoïc phí chia theo khoaûng caùch lôùn coù öu ñieåm laø cho pheùp xaùc laäp nhöõng möùc khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo loaïi tröôøng, ñòa ñieåm tröôøng vaø ngaønh ngheà ñaøo taïo phuïc vuï cho vieäc xaùc ñònh vaø thöïc hieän chính saùch veà cô caáu caùc ngaønh ngheà ñaøo taïo. Hoïc phí laø nguoàn thu lôùn nhaát chieám 60%-70% toång soá thu ngoaøi ngaân saùch nhaø nöôùc. Tuy nhieân, möùc thu hoïc phí raát khaùc nhau giöõa caùc tröôøng ñaïi hoïc. Keát quaû ñieàu tra cho thaáy nhìn chung trong caùc khoái ñaøo taïo thì khoái ñaïi hoïc kó thuaät vaø coâng trình coù möùc thu cao hôn caùc khoái ñaïi hoïc loaïi khaùc. Möùc thu cuûa caùc tröôøng ñaïi hoïc ôû TP.HCM. cao hôn caùc tröôøng vuøng khaùc, thaäm chí thu vöôït khung cho pheùp cuûa Chính phuû. Caùc tröôøng cao ñaúng coù möùc thu thaáp hôn caùc tröôøng ñaïi hoïc, ñaëc bieät caùc tröôøng ñòa phöông chæ ñaït ñöôïc ôû möùc 50%-75% so vôùi caùc tröôøng trung öông. Möùc thu cuûa caùc tröôøng cao ñaúng ñòa phöông vaø caùc tröôøng tænh khoâng gioáng nhau. Coù nhöõng tænh hoaëc cô sôû ñaøo taïo coù soá löôïng öu tieân cao seõ aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán chi phí ñaøo taïo. Do vaäy caàn coù chính saùch hoã trôï cho nhöõng cô sôû giaùo duïc vaø ñaøo taïo coù soá löôïng lôùn hoïc sinh thuoäc dieän chính saùch xaõ hoäi. Coù nhieàu yù kieán khaùc nhau töø nhöõng nhaø giaùo duïc maø chuùng toâi ñaõ thu ñöôïc trong cuoäc nghieân cöùu naøy. Coù yù kieán ñoàng yù nhöng cuõng coù yù kieán cho raèng phaûi taêng nhö theá naøo vaø taêng ra sao? Coù neân taêng hay khoâng? Theo oâng Höùa Minh Trieát - Vuï tröôûng vuï khoa giaùo phía nam cho bieát “coù moät maâu thuaãn laø hoïc phí cao nhöng vôùi möùc hoïc phí aáy thì chaát löôïng chöa ñaûm baûo vì theá maø caùc tröôøng phaûi taêng hoïc phí. Toâi nghó caùi gì ñeán phaûi ñeán, nhöng vaán ñeà laø laøm nhö theá naøo. Hoïc phí taêng, khoù khaên cho sinh vieân thì phaûi coù nguoàn hoã trôï.” (baùo vietnamnet, 15/11/2005) Cuõng coù nhieàu yù kieán cho raèng, neân taêng hoïc phí nhöng ñoàng thôøi cuõng phaûi taêng chaát löôïng ñaøo taïo. Caàn thay ñoåi caùch daïy vaø hoïc. Vôùi caùch daïy ñoïc cheùp cuøng noäi dung thi vaø kieåm tra boù goïn, voán khaù phoå bieán cho ñeán nay thì duø ñaàu tö bao nhieâu cho thö vieän cuõng chaúng coù ñöôïc maáy thaày vaø troø quan taâm ñeán . Cuõng töông töï, duø coù ñaàu tö bao nhieâu trang thieát bò hieän ñaïi cho phoøng thí nghieäm, nhöng phaàn lôùn giaûng vieân khoâng heà tham gia nghieân cöùu khoa hoïc nhö hieän nay thì khoaûn ñaàu tö ñoù raát deã trôû thaønh söï laõng phí vaø ñaùng tieác. Nhö vaäy, taêng hoïc phí khoâng ñi keøm vôùi caûi tieán caùch daïy vaø khaêùc phuïc nhöõng trôû ngaïi noùi treân thì vieäc naâng cao chaát löôïng dòch vuï seõ theo kieåu “bình môùi röôïu cuõ”. Tuy nhieân, cuõng coù thaày thì cho raèng taêng hoïc phí laø phuø hôïp vôùi möùc thu nhaäp cuûa ngöôøi daân Vieät Nam. Vì theo thaày: “Neân taêng ôû caùc tröôøng coâng laäp coøn tröôøng daân laäp thì khoâng neân taêng vì hoïc phí caùc tröôøng naøy ñaõ quaù cao.Neáu taêng quaù cao thì caùc sinh vieân phaàn lôùn ñeàu töø noâng thoân theo hoïc khoù coù theå tieáp tuïc vaø luùc ñoù söï löïa choïn ngheà, ngaønh coù theå bò boù goïn vaøo caùc tröôøng sö phaïm, caùc tröôøng khoâng maát tieàn hoïc phí. Coù taêng hoïc phí vaø chôø ñôïi nhöõng chính saùch hoã trôï cho sinh vieân laø ñieàu raát khoù. Vì trong xu höôùng ngaøy nay, caùc tröôøng ñaïi hoïc ñang höôùng tôùi töï chuû veà taøi chính. Nhö vaäy thì hieän nay töï chuû veà taøi chính chöa ngaõ nguõ, chöa phaûi tröôøng naøo cuõng thöïc hieän ñöôïc. Hieän nay chæ coù tröôøng Kinh teá thöïc hieän ñöôïc hai naêm nay. Vaø hôn nöõa vieäc taêng hoïc phí chöa chính thöùc neân vaán ñeà ñöa ra chính saùch hoã trôï cuõng chöa coù.” Ñoái vôùi tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Xaõ Hoäi vaø Nhaân Vaên, caùc thaày laøm coâng taùc ñaøo taïo cuõng nhö laøm quaûn lyù cuõng ñöa ra yù kieán taêng vöøa phaûi vaø caùc khoa cuøng taêng ôû moät möùc hoïc phí. Neáu noùi raèng kinh phí phuïc vuï ñaøo taïo coøn thaáp thì coù nhieàu caùch khaùc taêng leân chöù khoâng ñôn giaûn laø taäp trung vaøo hoïc phí. Vieäc quaûn lyù nguoàn kinh phí chính phuû chi cho ngaønh giaùo duïc moät caùch caån thaän, coù quy cuû vaø trung thöïc seõ giuùp nguoàn kinh phí ñoù hoaït ñoäng hieäu quaû. Trong khi ñoù, chöa theå noùi ngaønh giaùo duïc ñaõ quaûn lyù toát nguoàn ngaân saùch ñöôïc caáp. Vieäc thaát thoaùt trong moät soá khaâu cuûa ngaønh giaùo duïc laø moät thöïc teá. Chæ xeùt rieâng vieäc ngaân saùch nhaø nöôùc caáp hoã trôï vieäc mua saém thieát bò day hoïc nhöng chaát löôïng vaø tieán ñoä coâng vieäc chaäm chaïp ñaõ cho thaáy coù söï thaát thoaùt. Neáu vieäc quaûn lyù nguoàn thu toát hôn thì khoâng caàn phaûi taêng hoïc phí, ngaønh giaùo duïc vaãn coù ñuû nguoàn kinh phí caàn thieát. Vaø neáu nhö taêng hoïc phí, lieäu raèng chaát löôïng giaùo duïc coù ñöôïc taêng leân hay khoâng? Trong khi nhìn nhaän moät caùch trung thöïc, chaát löôïng giaùo duïc ôû nöôùc ta hieän nay raát thaáp. Baèng caáp ñaïi hoïc cuûa nöôùc ta chöa ñöôïc quoác teá coâng nhaän. Sinh vieân ra tröôøng phaûi töï böôn chaûi vaø bôõ ngôõ nhieàu vì kieán thöùc saùch vôû quaù khaùc so vôùi thöïc teá. Phöông phaùp giaûng daïy coøn laïc haäu khi vieäc hoïc chuû yeáu vaãn laø ñoïc cheùp taïo neân söï thuï ñoäng tieâu cöïc töø phía ngöôøi hoïc. Chaát löôïng giaùo duïc ñaøo taïo coøn haïn cheá, vaäy taïi sao laïi taêng hoïc phí? Caàn phaûi xem vieäc ñeå caùc tröôøng qui ñònh möùc hoïc phí rieâng laø ñoäng löïc ñeå caùc tröôøng caïnh tranh nhau veà chaát löôïng ñaøo taïo. Neáu taïo ñöôïc cô cheá nhö theá thì chaêùc chaén ngöôøi thuï höôûng tröïc tieáp dòch vuï ñaøo taïo laø sinh vieân seõ ñöôïc höôûng lôïi vaø coù nhö vaäy môùi mong duy trì ñöôïc chöùc naêng phuïc vuï lôïi ích coâng coäng cuûa caùc cô sôû ñaøo taïo; ñeå caùc cô sôû naøy luoân laø toå chöùc phi lôïi nhuaän vôùi ñuùng nghóa cuûa noù. Vaø cuõng coù raát nhieàu yù kieán khaùc nhau veà vaán ñeà taêng hoïc phí. Vieäc ñöa ra quyeát ñònh cuoái cuøng cuûa phöông aùn taêng hoïc phí naøy coøn phaûi phuï thuoäc vaøo söï quyeát ñònh cuûa Nhaø nöôùc vaø toaøn daân. Taêng khoâng coù nghóa laø trôû thaønh raøo caûn ñeå tieán haønh xaõ hoäi hoaù giaùo duïc. B. THAÙI ÑOÄ VAØ YÙ KIEÁN CUÛA HOÏC SINH VEÀ PHÖÔNG AÙN TAÊNG HOÏC PHÍ ÑAÏI HOÏC. Trong moät xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån thì moät chính saùch hay moät döï aùn coù taàm nhìn roäng vaø coù moät chieán löôïc thöïc hieän laâu daøi laø moät ñieàu voâ cuøng quan troïng. Chính vì theá, beân caïnh vaán ñeà tìm hieåu thaùi ñoä, yù kieán cuûa sinh vieân tröôùc phöông aùn taêng hoïc phí thì vieäc tìm hieåu thaùi ñoä thaùi ñoä cuøng yù kieán cuûa hoïc sinh laø moät vaán ñeà khoâng theå thieáu. Bôûi moät lyù do raát ñôn giaûn raèng, hoïc sinh Phoå thoâng chính laø ñoái töôïng seõ phaûi tieán haønh phöông aùn naøy. Ñaëc bieät chuùng toâi löu taâm ñeán söï hieåu bieát, thaùi ñoä vaø yù kieán ñoùng goùp cuûa hoïc sinh lôùp 12 naêm hoïc 2005-2006 – lôùp hoïc sinh ñaàu tieân döï ñònh seõ phaûi ñoùng tieàn theo möùc hoïc phí môùi trong loä trình ñaàu tieân maø Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo ñöa ra. 1. Möùc ñoä hieåu bieát cuûa hoïc sinh veà phöông aùn taêng hoïc phí ñaïi hoïc cuûa Boä Gíao Duïc vaø Ñaøo Taïo. Thôøi gian vöøa qua, caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng noùi chung vaø baùo chí noùi rieâng ñaõ ñöa ñeán cho baïn ñoïc raát nhieàu thoâng tin veà phöông aùn treân cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo, coù theå noùi raèng truyeàn thoâng ñaïi chuùng ñaõ hoaøn thaønh nhieäm vuï truyeàn ñaït thoâng tin cuûa mình ñeán vôùi baïn ñoïc, ñaëc bieät laø ñeán vôùi hoïc sinh, sinh vieân. Cuõng nhö beân phía sinh vieân, ôû ñaây chuùng toâi cuõng khaûo saùt möùc ñoä hieåu bieát cuûa hoïc sinh veà phöông aùn naøy baét ñaàu töø caâu hoûi : “Bieát thoâng tin taêng hoïc phí töø ñaâu?” vaø ñaõ thu ñöôïc baûng keát quaû sau: Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Media 63 68.5 69.2 69.2 Gia ñình 4 4.3 4.4 73.6 Baïn beø thaày coâ 15 16.3 16.5 90.1 Ngöôøi khaùc 9 9.8 9.9 100.0 Total 91 98.9 100.0 Missing System 1 1.1 Total 92 100.0 Theo baûng thoáng keâ treân thì coù ñeán 63 tröôøng hôïp chieám 68.5% caùc em hoïc sinh lôùp 12 bieát ñöôïc phöông aùn ñoù töø caùc phöông tieän truyeàn thoâng, nhö baùo chí, Internet, radio, ti vi,… Caùc phöông tieän naøy ñaõ ñöa caùc em ñeán gaàn hôn vôùi phöông aùn. Theá nhöng, moät ñieàu raát ñaëc bieät laø maëc duø 98.9% caùc em bieát ñöôïc thoâng tin ñoù nhöng chæ coù 13% trong soá ñoù bieát raát roõ veà nhöõng thoâng tin cuûa phöông aùn. Qua bieåu ñoà treân ta coù theå thaáy moät caùch raát roõ raøng, caùc em bieát nhöng söï hieåu bieát ñoù chæ döøng laïi ôû möùc ñoä bieát ít chieám 57.6% vaø bieát raát ít 28.3% Coù theå noùi söï cheânh leäch naøy laø khaù lôùn, soá hoïc sinh bieát raát ít gaáp hôn 2 laàn soá hoïc sinh bieát roõ, coøn soá hoïc sinh bieát ít gaáp ñeán gaàn 4.5 laàn soá hoïc sinh bieát roõ. Ñeå lyù giaûi cho ñieàu naøy chuùng toâi cho raèng, quaù trình hoïc taäp ôû lôùp 12 cuûa tröôøng Phoå thoâng chieám phaàn lôùn thôøi gian cuûa caùc em, vì vaäy vieäc bieát veà thoâng tin taêng hoïc phí coù chaêng chæ laø xem qua hay do ngöôøi khaùc noùi laïi. Chuùng toâi nghó raèng vì khoâng coù thôøi gian ñeå nghe kyõ moät baûn tin, ñoïc kyõ moät baøi baùo, hoaëc coù nhieàu em traû lôøi vôùi chuùng toâi raèng “baän hoïc quaù neân em queân maát”, neân soá em bieát roõ veà lyù do döï ñònh taêng hoïc phí cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo chæ coù 20 em treân toång soá 92 em, chieám moät soá löôïng raát ít: 21.7%. Tuy phaàn lôùn caùc em hoïc sinh khoâng naém roõ lyù do vì sao Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo seõ taêng hoïc phí ôû Ñaïi hoïc, nhöng vôùi thoâng tin möùc hoïc phí cao nhaát maø Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo coù theå aùp duïng laø 900.000/thaùng/SV thì caùc em laïi naém raát roõ: chieám 55.4% treân toång soá maãu ñöôïc ñieàu tra. Keát quaû ñoù ñöôïc theå hieän roõ ôû baûng sau: Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid 900.000/hk/sv 6 6.5 6.9 6.9 900.000/th/sv 51 55.4 58.6 65.5 Tuøy ngaønh , tuøy tröôøng 30 32.6 34.5 100.0 Total 87 94.6 100.0 Missing System 5 5.4 Total 92 100.0 Ñieàu naøy coù theå laø do hoïc phí cao hay thaáp laø nhöõng con soá raát “nhaïy caûm” ñoái vôùi hoïc sinh. Vôùi caáp III noùi chung vaø lôùp 12 noùi rieâng thì hoïc phí chính thöùc, chöa keå caùc khoaûn chi khaùc cuûa caùc em, khoâng vöôït qua con soá 100.000 ñoàng/thaùng, vaäy maø chæ cao hôn coù moät baäc laø ñaïi hoïc thìø con soá ñoù ñaõ coù theå leân ñeán 900.000ñ/thaùng. Chính vì theá con soá 900.000 ñoàng aáy trôû thaønh con soá gaây raát nhieàu söï quan taâm chuù yù töø phía hoïc sinh lôùp 12. Nhìn chung laïi, trong thöïc teá chuùng ta vaãn chöa ñöôïc coâng boá vaø bieát roõ moät caùch töôøng taän, thaáu ñaùo veà phöông aùn taêng hoïc phí cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo ñònh aùp duïng trong töông lai. Do ñoù, söï hieåu bieát roõ raøng veà phöông aùn naøy cuûa caùc em hoïc sinh lôùp 12 Phoå thoâng cuõng khoâng nhieàu: caùc em khoâng bieát cuï theå veà loä trình Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo thöïc hieän, möùc dao ñoäng cuûa möùc hoïc phí môùi trong töông lai hay nhöõng chính saùch khaùc hoã trôï beân caïnh, cho duø nhöõng chính saùch aáy coù khaû thi hay khoâng. Nhöng chuùng ta coù theå thaáy raèng möùc hoïc phí cao nhaát maø Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo coù theå aùp duïng laïi taùc ñoäng raát lôùn ñeán caùc em. Vaø chuùng toâi nghó raèng, tröôùc söï quan taâm ñoù, hoïc sinh lôùp 12 seõ coù nhöõng thaùi ñoä vaø phaûn öùng khieán cho nhöõng nhaø chöùc traùch coù thaåm quyeàn ñaùng phaûi suy nghó. Thaùi ñoä cuûa hoïc sinh tröôùc phöông aùn taêng hoïc phí ñaïi hoïc cuûa Boä Giaùo Duïc vaø Ñaøo Taïo. Qua nhöõng soá lieäu thu thaäp ñöôïc, maëc duø caùc em hoïc sinh chæ döøng laïi ôû möùc ñoä hieåu bieát ít chieám 57.6%,bieát raát ít chieám 8.3%, trong khi ñoù bieát raát roõ chæ ôû möùc 13%, nhöng coù theå noùi raèng thaùi ñoä phaûn öùng, quan taâm cuûa caùc em laïi khaù gay gaét. Bieåu ñoà cuøng baûng soá lieäu treân ñaõ phaûn aùnh raát roõ söï quan taâm cuûa caùc em, trong toång soá 92 em ñöôïc hoûi thì coù ñeán 76 em (chieám 82.6%) daønh söï quan taâm ñaëc bieät ñoái vôùi vaán ñeà naøy. Haèng naêm, cöù sau moãi muøa tuyeån sinh ñaïi hoïc böôùc vaøo naêm hoïc môùi, chuùng ta ñeàu thaáy treân baùo chí ñaêng taûi raát nhieàu tin töùc veà nhöõng baïn taân sinh vieân caàn söï gíup ñôõ cuûa moïi ngöôøi ñeå trang traûi hoïc phí cho 4 naêm ngoài treân gheá giaûng ñöôøng. Nhieàu sinh vieân phaûi chaïy khaép nôi, laøm ñuû moïi ngheà ñeå kieám theâm tieàn daønh cho vieäc ñi hoïc. Thöïc teá ñoù ñaõ cho chuùng ta nhaän ñònh moät ñieàu laø hoïc phí ñaõ trôû thaønh moät vaán ñeà gaây raát nhieàu trôû ngaïi trong cuoäc soáng cuûa sinh vieân Vieät Nam. Chính vì leõ ñoù maø chuùng toâi cho raèng söï quan taâm ñeán 82.6% cuûa caùc em hoïc sinh lôùp 12 laø moät ñieàu hieån nhieân. Bôûi phaàn lôùn caùc em ñeàu coù khuynh höôùng vaø nguyeän voïng vaøo ñaïi hoïc, vaø vaán ñeà hoïc phí coù theå caûn trôû, gaây khoù khaên cho kinh teá gia ñình, saâu xa hôn coù theå seõ aûnh höôûng ñeán böôùc ñöôøng tieáp tuïc hoïc taäp cuûa chính caùc em. Theâm vaøo ñoù, söï quan taâm chuù yù cuûa hoïc sinh lôùp 12 trong maãu nghieân cöùu cuûa chuùng toâi khoâng coù söï phaân bieät roõ veà maët giôùi tính vaø hoä khaåu. Ñieàu naøy coù nghóa laø, chuùng toâi khoâng thaáy coù söï khaùc bieät hay hôn keùm nhau veà möùc ñoä quan taâm giöõa caùc nam vaø nöõ, giöõa caùc baïn ôû khu vöïc ngoaïi thaønh vaø noäi thaønh. Ñieàu naøy coù theå laø do caùc em ñaõ ñöôïc hoïc chung vôùi nhau khaù laâu, ñöôïc giaùo duïc trong moät moâi tröôøng töông ñoái ñoàng nhaát, ñoàng thôøi söï trao ñoåi thoâng tin, yù kieán dieãn ra töông ñoái deã daøng. Sau khi ñaõ ñöôïc giôùi thieäu töông ñoái roõ raøng vaø ñaày ñuû hôn veà phöông aùn taêng hoïc phí cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo, ñaëc bieät laø thoâng tin Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo aùp duïng möùc hoïc phí cao nhaát 900.000ñ/thaùng/SV trong töông lai thì chuùng toâi nhaän ñöôïc söï phaûn öùng raát soâi noåi. Haàu heát caùc em ñeàu cho raèng möùc cao nhaát ñoù laø möùc taêng khoâng hôïp lyù. Ñieàu naøy theå hieän roõ trong baûng sau: Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Coù 3 3.3 3.3 3.3 Ko 89 96.7 96.7 100.0 Total 92 100.0 100.0 Khi hoûi veà nguyeân nhaân vì sao möùc taêng hoïc phí laø khoâng hôïp lyù, chuùng toâi ñaõ coù ñöôïc baûng keát quaû sau: Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Gaây khoù khaên cho sinh vieân 41 44.6 46.6 46.6 Caûn trôû cho nhöõng gia ñình khoù khaên 29 31.5 33.0 79.5 Möùc taêng quaù cao 15 16.3 17.0 96.6 Khaùc 3 3.3 3.4 100.0 Total 88 95.7 100.0 Missing System 4 4.3 Total 92 100.0 Nhöõng con soá treân ñaõ noùi leân thaùi ñoä cuûa hoïc sinh trong maãu ñieàu tra chuùng toâi thu thaäp ñöôïc: 96.7% cho raèng phöông aùn ñoù khoâng hôïp lyù so vôùi 3.3% cho raèng hôïp lyù. Baèng caùi nhìn tröïc quan khoâng caàn tính toaùn chuùng ta coù theå thaáy raèng soá hoïc sinh cho raèng khoâng hôïp lyù coù soá löôïng ñoâng hôn haún yù kieán coøn laïi. Coù ñeán 44.6% cho raèng möùc hoïc phí ñoù seõ gaây khoù khaên cho sinh vieân; 31.5% cho raèng seõ caûn trôû cho nhöõng gia ñình gaëp khoù khaên vaø 16.3% cho raèng möùc taêng ñoù laø quaù cao. Khi tieán haønh phoûng vaán saâu hôn nöõa, chuùng toâi cuõng ñeàu thu nhaän ñöôïc nhöõng phaûn öùng cho raèng möùc taêng ñoù khoâng hôïp lyù, hay noùi caùch khaùc laø thaùi ñoä khoâng ñoàng tình töø chính hoïc sinh, caùc baäc phuï huynh vaø caùc giaùo vieân chuû nhieäm lôùp 12. Taát caû ñeàu cho raèng neáu Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo taêng ôû möùc 5 trieäu thì cha meï hoïc sinh coù theå coá gaéng hôn nöõa ñeå tieáp tuïc cho con ñeán tröôøng ñaïi hoïc. Nhöng döôøng nhö neáu taêng leân möùc 8 trieäu ñeán 9 trieäu thì hoï khoâng coù khaû naêng tieáp tuïc coá gaéng. Moïi ngöôøi ña soá ñeàu keát luaän, möùc taêng cao nhaát coù theå aùp duïng ñoù laø khoâng phuø hôïp, thaäm chí gay gaét hôn laø söï khoâng ñoàng yù vôùi döï ñònh ñoù laø vì moät lyù do voâ cuøng quan troïng: möùc taêng ñoù thöïc söï khoâng phuø hôïp vôùi neàn kinh teá cuûa ngöôøi Vieät Nam; khoâng phuø hôïp vôùi maët baèng chung ngöôøi ngheøo nhieàu hôn ngöôøi giaøu ôû nöôùc ta. Nhöõng nöôùc aùp duïng möùc hoïc phí tính baèng haøng ngaøn ñoâ la Myõ nhö: tröôøng Ñaïi hoïc Williams cuûa Myõ chi phí taát caû moïi khoaûn cho sinh vieân laø 75.000USD/naêm, nhöng sinh vieân chæ phaûi ñoùng 24.000USD/naêm, hay nhö hoïc phí ôû caùc tröôøng Ñaïi hoïc cuûa Nhaät khoaûng 10.000USD/naêm… treân thöïc teá laø nhöõng nöôùc coù neàn kinh teá phaùt trieån cao, möùc soáng cuûa ngöôøi daân cuõng khoâng phaûi laø thaáp. Chính vì theá möùc hoïc phí ñoù ñoái vôùi Vieät Nam ta laø quaù cao nhöng noù laïi phuø hôïp vôùi neàn kinh teá cuûa chính ñaát nöôùc hoï. Theâm vaøo ñoù, heä thoáng caùc chính saùch cuûa ñaát nöôùc hoï hoã trôï, giuùp ñôõ, taïo raát nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi cho sinh vieân ñaûm baûo quaù trình hoïc taäp cuûa mình. Coøn ñoái vôùi Vieät Nam, GDP cuûa chuùng ta thaáp hôn haún hoï, naêm 2005 vöøa qua öôùc tính chæ khoaûng 640USD/ngöôøi thì vieäc phaûi ñoùng vôùi hoïc phí cao ñoù döôøng nhö trôû neân quaù söùc ñoái vôùi hoï, thaäm chí laø caû söï baát löïc. Ñieàu naøy ñöôïc chöùng minh qua yù kieán cuûa moät soá phuï huynh hoïc sinh: “… Chuùng toâi seõ phaûi aên rau muoáng. Chò thöû tính coi 1 naêm heát 5 trieäu, 4 naêm heát 20 trieäu roài coøn gì. Chuùng toâi ñaâu coù phaûi laø oâng Nhaø nöôùc maø coù theå in ra ñöôïc nhieàu tieàn, nhöng vôùi möùc 5 trieäu thì chuùng toâi coù theå coá gaéng hôn nöõa ñeå cho con tieáp tuïc ñi hoïc… nhöng vôùi möùc 9 trieäu thì chuùng toâi khoâng ñuû khaû naêng ñaâu”; hay nhö: “ mình seõ coá gaéng ôû möùc 5 trieäu. Coøn neáu taêng ôû möùc cao nhaát thì toâi cuõng khoâng bieát nöõa”. Ña soá nhöõng em hoïc sinh vaø phuï huynh chuùng toâi tieáp xuùc ñeàu noùi raèng hoï coù theå coá gaéng, theá nhöng söï coá gaéng ñoù chæ laø söï coá gaéng trong ñieàu kieän cho pheùp cuûa chính baûn thaân gia ñình hoï. Vaø khi ñöôïc hoûi saâu hôn, taát caû ñeàu toû ra raát aùi ngaïi cho nhöõng gia ñình coù hoaøn caûnh khoù khaên: “taêng hoïc phí cao quaù thì ngöôøi thöôøng laøm sao ñi hoïc ñöôïc”; “… löông taêng, hoïc phí taêng, giaù caû taêng luoân thì nhöõng ngöôøi nhö coâng nhaân laøm gì coù tieàn cho con ñi hoïc”. Chuùng toâi khoâng thaáy coù söï khaùc bieät veà thaùi ñoä giöõa nhöõng hoïc sinh coù gia ñình khaù giaû vaø hoïc sinh coù gia ñình khoù khaên hôn. Nhìn chung moïi ngöôøi ñeàu cho raèng möùc taêng ñoù thaät söï khoâng phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh kinh teá vaø ñieàu kieän soáng cuûa Vieät Nam. 3. Phöông aùn taêng hoïc phí ñaïi hoïc vaø xu höôùng choïn ngheà cuûa hoïc sinh. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, phöông aùn taêng hoïc phí cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo ñaõ gaây ra raát nhieàu tranh caõi trong xaõ hoäi, nhaát laø caùc gia ñình coù con em chuaån bò thi vaøo ñaïi hoïc. Tyû leä hoïc sinh lôùp 12 chuaån bò toát nghieäp caáp 3 vaø thi vaøo Ñaïi hoïc laø khaù cao chieám 75%, du hoïc laø 3.3%, CÑ – THCN chieám 17.4%, hoïc ngheà laø 1.1%, ñi laøm chieám 1.1%. Nhöõng soá lieäu treân cho thaáy hoïc ñaïi hoïc laø nhu caàu thieát yeáu cuûa hoïc sinh. Khi ñöôïc hoûi veàø tröôøng ñaïi hoïc vaø ngaønh hoïc seõ choïn thì phaàn lôùn caùc baïn hoïc sinh choïn nhöõng tröôøng mình thích hoaëc theo khaû naêng hoïc löïc cuûa mình ñeå laøm sao ñaït keát quaû cao nhaát. Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Caùc tröôøng khoái töï nhieân 3 3.3 6.5 6.5 Caùc tröôøng khoái Xaõ hoäi 5 5.4 10.9 17.4 Caùc tröôøng khoái sö phaïm 5 5.4 10.9 28.3 Caùc tröôøng khoái Kyõ thuaät 8 8.7 17.4 45.7 Khoái Kinh teá 17 18.5 37.0 82.6 khaùc 8 8.7 17.4 100.0 Total 46 50.0 100.0 Missing System 46 50.0 Total 92 100.0 Vaøo ñaïi hoïc, ñoù khoâng chæ laø öôùc mô cuûa hoïc sinh maø coøn laø mong muoán cuûa gia ñình – nieàm töï haøo cuûa cha meï. Nhöng khi phöông aùn taêng hoïc phí cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo coâng boá thì ñaõ coù 77.2% hoïc sinh cho raèng coù aûnh höôûng ñeán vieäc choïn tröôøng cuûa mình, 22.2% caùc em cho raèng khoâng aûnh höôûng. Baûn thaân hoïc sinh, caùc em laø hoïc sinh lôùp 12 neân ñaõ coù nhaän thöùc ñöôïc veà hoaøn caûnh gia ñình cuûa mình. Keát quaû ñieàu tra cho thaáy coù 68.5% hoïc sinh traû lôøi neáu hoïc phí taêng thì tieâu chí choïn tröôøng ñaïi hoïc seõ laø hoïc phí thaáp ngaønh hoïc yeâu thích vaø chæ coù 2.2% neâu tieâu chí choïn tröôøng ñaïi hoïc hoïc phí thaáp ngaønh hoïc khoâng yeâu thích. Coù hoïc sinh noùi: “Em nghó raèng neáu ba meï em khoâng ñuû khaû naêng cho em theo hoïc ñaïi hoïc vôùi möùc hoïc phí ñoù thì em seõ chuyeån xuoáng hoïc Cao ñaúng hay Trung hoïc chuyeân nghieäp cho ñôõ tieàn.” Moät hoïc sinh khaùc cho bieát: “Em seõ chuyeån xuoáng Cao ñaúng nhöng seõ khoâng chuyeån ngaønh hoïc vì em khoâng thích”. Kinh teá laø moät vaán ñeà quyeát ñònh ñeán söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa moãi ñaát nöôùc vaø laø huyeát maïch cuûa moãi gia ñình. Khoâng ai cho con caùi mình ñi hoïc maø laïi khoâng muoán con caùi mình hoïc gioûi vaø hoïc ngaønh ngheà maø noù yeâu thích, theá nhöng : “ Neáu taêng hoïc phí leân 5 trieäu / naêm thì chuùng toâi coù theå goàng ñöôïc, coá gaéng ñöôïc, coøn neáu taêng 9 trieäu / naêm thì khoâng cho noù ñi hoïc nöõa”. Ñoù laø moät yù kieán cuûa phuï huynh hoïc sinh khi bieát phöông aùn taêng hoïc phí, nhöng coøn yù kieán khaùc laø seõ: “ Coá gaéng lo trong khaû naêng cuûa mình”. Moät phöông aùn maø chuùng toâi ñöa ra laø neáu hoïc phí ñaïi hoïc Vieät Nam ngang baèng vôùi ñaïi hoïc quoác teá RMIT thì coù hoïc hay khoâng? Coù 65,2% traû lôøi coù vôùi caùc lí do : 19,6% cho raèng tröôøng ñaøo taïo toát, cô sôû vaät chaát thuaän lôïi cho ngöôøi hoïc. 12% : taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho nhöõng ngöôøi muoán hoïc ñaïi hoïc quoác teá. 9,8%: sau khi toát nghieäp xin vieäc ñöôïc deã hôn vì laø baèng quoác teá. 6,5% : caùc lí do khaùc. Theo keát quaû treân cho thaáy phaàn lôùn hoïc sinh ñeà cao chaát löôïng ñaøo taïo vaø coù sôû vaät chaát thuaän lôïi cho vieäc hoïc taäp khi choïn hoïc ôû RMIT. Bôûi vì chuùng ta cuõng phaûi nhìn vaøo moät thöïc teá laø chaát löôïng ñaøo taïo ñaïi hoïc cuûa nöôùc ta coøn quaù thaáp, khi cung öùng nguoàn nhaân löïc ra thò tröôøng lao ñoäng haàu heát khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu coâng vieäc thöïc teá. Moät vaán ñeà khaùch quan laø chuùng ta chöa coù moät söï ñaàu tö ñuùng möùc cho giaùo duïc ñaøo taïo nöôùc nhaø. Chính vì theá maø haäu quaû laø khi caùc coâng ty nhaän ngöôøi veà laøm, laïi phaûi ñaøo taïo laïi töø ñaàu, daãn ñeán toán nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc. Vaû laïi trong quaù trình coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc thì nhu caàu veà lao ñoäng coù chaát löôïng ngaøy caøng trôû thaønh vaán ñeà nan giaûi cho ngaønh giaùo duïc vaø ñaøo taïo nöôùc nhaø. Hieän töôïng chaûy maùu chaát xaùm ñaõ vaø ñang dieãn ra trong xaõ hoäi vaø vaán ñeà ñaët ra laø taïi sao laïi coù hieän töôïng treân thì chuùng ta ñaõ bieát. Chính vì vaäy maëc duø phaûi boû ra moät khoaûn tieàn töông ñoái lôùn thì moät soá gia ñình vaãn chaáp nhaän cho con em hoï ra nöôùc ngoaïi hoïc. Khi coù ñaïi hoïc quoác teá RMIT ôû Vieät Nam maø vôùi möùc hoïc phí ngang baèng möùc hoïc phí cuûa nöôùc ta thì phaàn lôùn choïn hoïc ôû RMIT vì ôû ñoù ngöôøi ta ñaøo taïo coù ñònh höôùng – hoïc ñi ñoâi vôùi haønh neân khi ra tröôøng thì hoïc vieân coù theå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tuyeån duïng cuûa thò tröôøng lao ñoäng. Maët khaùc, nhö chuùng ta ñaõ bieát, moät nôi hoïc coù ñaày ñuû cô sôû vaät chaát seõ giuùp hoïc vieân coù khaû naêng tö duy tröïc quan hôn vaø coù theå phaùt huy ñöôïc heát khaû naêng cuûa nình. Chuùng toâi nghó raèng nöôùc ta caàn coù chính saùch môû cöûa ñeå coù theâm nhieàu tröôøng ñaïi hoïc ñeå hoïc sinh coù cô hoäi löa choïn nhöõng tröôøng ñaùp öùng theo nhu caàu cuûa hoï chöù khoâng phaûi chæ coù RMIT. Nhö vaäy, maëc duø ñieàu kieän kinh teá gia ñình khoâng ñuû ñaùp öùng nhöng neáu hoïc phí ñaïi hoïc ngang baèng vôùi nöôùc ngoaøi thì söï löïa choïn cuûa caùc baïn hoïc sinh seõ laø ñaïi hoïc nöôùc ngoaøi, hoï chaáp nhaän ñi laøm theâm ñeå theo hoïc. Neàn kinh teá thò tröôøng ñaõ taïo cho con ngöôøi moät söï naêng ñoäng, neáu ôû ñaâu ñaùp öùng ñöôïc toát nhu caàu - taïo ñieàu kieän cô sôû vaät chaát thuaän lôïi, chaát löôïng ñaøo taïo cao thì nôi ñoù seõ thu huùt ñöôïc hoïc sinh theo hoïc. 4. YÙ kieán ñoùng goùp cuûa hoïc sinh cho phöông aùn taêng hoïc phí ñaïi hoïc. Moät döï aùn, moät chính saùch coù thöïc söï ñaït ñöôïc keát quaû trong thöïc teá hay khoâng, thì chuùng toâi nghó raèng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo vaán ñeà chính saùch ñoù coù hôïp loøng daân hay khoâng. Chính vì vaäy, vieäc tìm hieåu yù kieán ñoùng goùp cuûa hoïc sinh lôùp 12 laø ñieàu voâ cuøng caàn thieát. Vaø caùc em ñaõ cho chuùng toâi nhöõng yù kieán ñoùng goùp nhö sau: Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid khoâng neân taêng , giöõ nguyeân. 39 42.4 51.3 51.3 Taêng vöøa phaûi phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa xaõ hoäi 16 17.4 21.1 72.4 Ñoàng yù taêng, ñoàng thôøi naâng chaát löôïng giaùo duïc 10 10.9 13.2 85.5 Neân taêng theo ngaønh hoïc 4 4.3 5.3 90.8 khaùc 7 7.6 9.2 100.0 Total 76 82.6 100.0 Missing System 16 17.4 Total 92 100.0 Theo baûng treân thì coù 42.4% hoïc sinh cho raèng Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo khoâng neân taêng hoïc phí ñaïi hoïc. Beân caïnh ñoù, hoïc sinh coøn cho raèng: neáu Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo coù nhu caàu taêng thì cuõng chæ neân taêng vöøa phaûi, ví duï nhö taêng khoaûng 200.000-300.000ñoàng; neân taêng theo thôøi kyø, coù theå theo chu kyø hai naêm moät vaø phaûi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa kinh teá Vieät Nam. Nhö theá, hoïc phí seõ taêng theo cuøng söï phaùt trieån kinh teá cuûa ngöôøi daân, coù nhö vaäy thì vieäc aùp duïng taêng hoïc phí seõ ñöôïc deã daøng chaáp nhaän hôn. Ngoaøi ra, coù 4.3% yù kieán cho raèng Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo neân taêng tuøy theo tröôøng, theo ngaønh. Coù nghóa laø nhöõng tröôøng, nhöõng ngaønh ñaøo taïo toán nhieàu chi phí hôn thì neân ñoùng nhieàu tieàn hôn; coøn nhöõng ngaønh, nhöõng tröôøng ñaøo taïo vôùi chi phí töông ñoái thaáp thì ñoùng tieàn ít hôn. Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo khoâng neân ñaùnh ñoàng taát caû caùc ngaønh, caùc tröôøng nhö nhau. Ñaëc bieät , caùc hoïc sinh lôùp 12 ñaëc bieät chuù troïng ñeán chaát löôïng ñaøo taïo ôû baäc ñaïi hoïc. Caùc em cho raèng neáu muoán taêng hoïc phí thì phaûi baûo ñaûm chaát löôïng ñaøo taïo cuõng phaûi ñöôïc naâng theo. Theo chuùng toâi ñöôïc hieåu thì ñieàu ñoù coù nghóa laø nguoàn hoïc phí ñoù phaûi ñöôïc quaûn lyù vaø söû duïng ñuùng muïc ñích ñeå ñaàu tö naâng cao chaát löôïng cuûa giaùo duïc ñaïi hoïc. Nhoùm khaûo saùt cuûa chuùng toâi ñaõ ñaët ra moät vaán ñeà vôùi caùc em raèng: giaû söû Ñaïi hoïc quoác teá RMIT taïi Vieät Nam ñöôïc moät nguoàn hoã trôï raát lôùn, do ñoù chí phí ñaøo taïo sinh vieân phaûi ñoùng ngang baèng vôùi möùc hoïc phí cao nhaát maø Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo ñöa ra laø 900.000ñ/thaùng thì caùc em seõ choïn hoïc Ñaïi hoïc naøo? Thì ña soá caùc em ñeàu choïn hoïc ôû RMIT: Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid Co 60 65.2 65.2 65.2 Khong 32 34.8 34.8 100.0 Total 92 100.0 100.0 Theo baûng treân thì coù 65.2% caùc em hoïc sinh seõ choïn RMIT. Söï löïa choïn cuûa caùc em daønh cho RMIT laø vì caùc em cho raèng: RMIT ñaøo taïo toát, cô sôû vaät chaát thuaän lôïi cho ngöôøi hoïc, ra tröôøng deã xin vieäc hôn vì laø baèng quoác teá. Noùi moät caùch khaùc ñi laø caùc em tin töôûng vaøo chaát löôïng ñaøo taïo vaø danh tieáng baèng quoác teá cuûa Ñaïi hoïc RMIT hôn laø cuûa Ñaïi hoïc Vieät Nam. Chính vì theá chuùng toâi nghó raèng yù kieán taêng hoïc phí phaûi ñaûm baûo taêng chaát löôïng ñaøo taïo laø moät yù kieán hieån nhieân vaø chính ñaùng. KEÁT LUAÄN. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy ña phaàn sinh vieân ñeàu bieát vaø hieåu veà phöông aùn taêng hoïc phí maø Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo ñöa ra. Nhöng möùc ñoä bieát roõ khoâng chieám tæ leä cao nhaát, sinh vieân ña soá laø bieát ít veà phöông aùn naøy. Söï phaûn öùng cuûa hoï laø khoâng ñoàng tình vôùi möùc taêng hoïc phí vì hoï cho raèng möùc hoïc phí maø Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo ñöa ra laø quaù cao so vôùi möùc soáng hieän taïi cuûa ngöôøi daân. Ñoàng thôøi, hoï cho raèng chaát löôïng giaùo duïc hieän nay chöa ñuû taïo cho hoï nieàm tin raèng, khi hoïc phí ñöôïc taêng leân thì chaát löông giaùo duïc cuõng naâng cao ngang taàm. Nhö vaäy, caàn thieát phaûi coù phöông aùn cuï theå, chi tieát hôn vaø hoïc phí neân taêng töø töø theo töøng naêm. Veà phía hoïc sinh, caùc em cuõng khoâng taùn thaønh vôùi phöông aùn naøy. Ña phaàn hoïc sinh khoâng bieát roõ veà phöông aùn cuûa Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo, nhöng caùc em laïi toû ra raát quan taâm khi nghe noùi veà noù. Caùc em khaúng ñònh raèng, khi möùc hoïc phí taêng quaù cao nhö vaäy thì seõ gaây nhieàu trôû ngaïi cho caùc baïn coù gia ñình khoù khaên. Sau khi toát nghieäp PTTH, neáu Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo aùp duïng ngay phöông aùn naøy trong thöïc teá, caùc em seõ khoâng chuyeån ngaønh hoïc nhöng seõ chuyeån töø baäc Ñaïi hoïc xuoáng hoïc Cao ñaúng hoaëc Trung hoïc chuyeân nghieäp. Nhö vaäy, caùc em seõ vaãn tieáp tuïc theo ñuoåi ñöôïc ñuùng ngaønh ngheà mình yeâu thích nhöng möùc hoïc phí phaûi ñoùng thì thaáp hôn. Sau khi ñaõ hoaøn thaønh cuoäc khaûo saùt, chuùng toâi nhaän thaáy vaãn coøn nhieàu haïn cheá nhaát ñònh trong quaù trình nghieân cöùu: Veà phía sinh vieân, chuùng toâi khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå coù theå tieán haønh tìm hieåu thaùi ñoä cuûa sinh vieân thuoäc caùc khoái ngaønh khaùc nhö: Töï nhieân, Sö phaïm… Chính vì vaäy, chuùng toâi khoâng coù ñöôïc nhöõng thoâng tin bao quaùt moät caùch toaøn dieän, cuõng nhö khoâng coù ñöôïc söï so saùnh veà thaùi ñoä, yù kieán cuûa sinh vieân thuoäc caùc khoái ngaønh khaùc nhau. Veà phía hoïc sinh, chuùng toâi chæ coù theå thu thaäp thoâng tin töø hoïc sinh lôùp 12 cuûa moät tröôøng phoå thoâng thuoäc ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh maø khoâng theå môû roäng phaïm vi nghieân cöùu veà cac vuøng noâng thoân. Ñoái vôùi hoïc sinh Thaønh phoá, chuùng toâi chöa thaáy roõ ñöôïc taùc ñoäng cuûa hoïc phí ñeán söï löïa choïn tröôøng vaø ngaønh cuûa caùc em, nhöng neáu coù ñieàu kieän vaø thôøi gian tieán haønh nghieân cöùu theâm ôû vuøng noâng thoân thì chaéc chaén chuùng ta seõ thaáy roõ ñöôïc söï khaùc bieät trong xu höôùng choïn ngaønh ngheà cuûa caùc em hoïc sinh lôùp 12. KIEÁN NGHÒ. Theo khaûo saùt chuùng toâi thaáy raèng haàu heát nhöõng hoïc sinh, sinh vieân ñeàu tieáp nhaän thoâng tin töø caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng. Qua ñoù thaáy ñöôïc taàm quan troïng cuûa phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng trong vieäc truyeàn taûi thoâng tin. Vì theá caàn phaùt huy hôn nöõa vai troø cuûa truyeàn thoâng ñaïi chuùng trong vieäc truyeàn taûi caùc thoâng tin, caùc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc. Beân caïnh ñoù, Boä Giaoù Duïc vaø Ñaøo Taïo neân taän duïng caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng ñeå thaêm doø dö luaän xaõ hoäi, naém baét kòp thôøi nhöõng yù kieán phaûn hoài, goùp phaàn laøm hoaøn thieän caùc chính saùch cho ñöôïc thieát thöïc vaø khaû thi hôn. Chuùng toâi nghó raèng vieäc taêng hoïc phí laø vieäc raát caàn thieát cho moät ñaát nöôùc muoán naâng cao trình ñoä daân trí cho ngöôøi daân. Theá nhöng vieäc taêng hoïc phí cuûa Boä Giaùo Duïc vaø Ñaøo Taïo caàn phaûi tieán haønh taêng theo töøng ngaønh, töøng tröôøng. Beân caïnh ñoù caàn phaûi phoái hôïp ñoàng boä giöõa möùc löông, möùc hoïc boång vaø cheá ñoä vay voán cho sinh vieân. Taïo ñieàu kieän khuyeán khích caùc ngaân haøng ngoaøi nhaø nöôùc tham gia hoã trôï cho sinh vieân vay voán. Taêng hoïc phí nhöng ñoàng thôøi phaûi naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo ñaûm baûo cho sinh vieân khi ra tröôøng coù vieäc laøm. Ñaåy maïnh coâng taùc höôùng nghieäp cho hoïc sinh vôùi caùc noäi dung: giuùp hoïc sinh ñaùnh giaù ñuùng löïc hoïc cuûa baûn thaân, khaû naêng kinh teá cuûa gia ñình, caàn coâng boá roõ raøng möùc hoïc phí cuûa töøng tröôøng ñaïi hoïc ñeå phuï huynh vaø hoïc sinh deã daøng trong vieäc choïn tröôøng. Taêng hoïc phí caàn döïa treân möùc soáng cuûa ngöôøi daân.