Đề tài Thực hiện chính sách đền bù và tái định cư

nh÷ng kho¶nh ®Êt cã cïng kh¶ n¨ng sinh s¶n ra mét l­îng s¶n phÈm trong nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é th©m canh nh­ nhau. C«ng t¸c ph©n lo¹i, ph©n h¹ng ®Êt sÏ x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ thu lîi tõ thöa ®Êt ®ã vµ ®Þnh ra ®­îc gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó tÝnh thuÕ ®Êt hoÆc lËp b¶ng gi¸ ®Êt khi tiÕn hµnh ®Òn bï thu håi ®Êt. VÒ x¸c ®Þnh lo¹i ®Êt: Néi dung nµy ®· ®­îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn quan t©m ®óng møc trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï, hÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng ®· x¸c ®Þnh, quy ®Þnh chi tiÕt vÒ lo¹i ®Êt ®èi víi ®Êt thæ c­ vµ h¹ng ®Êt ®èi víi ®Êt n«ng nghiÖp. C¨n cø vµo viÖc ph©n h¹ng, ph©n lo¹i ®Êt cña ®Þa ph­¬ng, Nhµ n­íc quy ®Þnh b¶ng gi¸ ®Êt víi ®Þnh møc chung nhÊt trong toµn quèc th«ng qua N§ 87/CP ngµy 17/8/1994 vÒ quy ®Þnh khung gia c¸c lo¹i ®Êt. QuyÕt ®Þnh 302/TTg ngµy 13/5/1996 vÒ viÖc ®iÒu chØnh hÖ sè K trong khung ®­îc chØnh söa, cËp nhËt th­êng xuyªn nªn hiÖn nay kh«ng cßn phï hîp víi tÊt c¶ c¸c lo¹i ®Êt ®ang ®­îc sö dông ë ®Þa ph­¬ng. B¶ng gi¸ ®Êt nµy ¸p dông ®Ó tÝnh thuÕ th× dÔ dµng ®­îc c¸c chñ sö dông ®Êt chÊp nhËn, nÕu ¸p dông ®Ó tÝnh gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt trong c«ng t¸c ®Òn bï GPMB th× chØ cßn phï hîp víi ®Êt n«ng nghiÖp do lîi dông ®Ó s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thuÇn tuý gÇn nh­ kh«ng thay ®æi theo theo sù biÕn ®éng cña x· héi. Khi ¸p dông b¶ng gi¸ nµy ®Ó tÝnh gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thæ c­, ®Êt ao, v­ên cã lîi nhuËn cao cho c«ng t¸c ®Òn bï GPMB th× hÇu nh­ kh«ng hîp lý. Trong khi ®ã, b¶ng gi¸ ®Êt cña c¸c ®Þa ph­¬ng sö dông ®Ó tÝnh ®Òn bï hÇu hÕt ®­îc x©y dùng tõ n¨m 1994 - 1996 vµ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh nªn kh«ng thÓ ph¶n ¸nh ®­îc thùc tÕ gi¸ trÞ lîi nhuËn c¸c lo¹i, h¹ng ®Êt mang l¹i, c¸c chñ sö dông ®Êt bÞ thiÖt thßi nhiÒu khi bÞ gi¶i to¶. Trong thùc tÕ, ë mét sè ®Þa ph­¬ng, ng­êi bÞ ¶nh h­ëng khi nhËn tiÒn ®Òn bï ph¶i mua "nhiÒu cöa", thêi gian kÐo dµi tõ 6 th¸ng 10 th¸ng ®Õn 20 th¸ng, thËm chÝ ®Òn bï dù ¸n kÐo dµi 30 th¸ng, nªn khi ng­êi bÞ ¶nh h­ëng ®­îc nhËn tiÒn ®Òn bï th× gi¸ ®Êt khu vùc ®· cã nhiÒu thay ®æi (theo xu h­íng ngµy cµng t¨ng cao), hä kh«ng thÓ tù lo T§C t¸i t¹o l¹i cuéc sèng, ®©y chÝnh lµ nguyªn nh©n gay ra nhiÒu th¾c m¾c, khiÕu kiÖn trong quÇn chóng nh©n d©n khi ¸p gi¸ ®Òn bï. VÝ dô t¹i thÞ trÊn Ph¶ L¹i, HuyÖn ChÝ Linh (H¶i D­¬ng), khi triÓn khai dù ¸n thi c«ng quèc lé 18 (Hµ Néi - Qu¶ng Ninh), Ban GPMB huyÖn ChÝ Linh ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra, kh¶o s¸t lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï cho nh÷ng ng­êi bÞ ¶nh h­ëng n»m trong ranh giíi ph¶i gi¶i to¶ vµo thêi ®iÓm ®Çu n¨m 1999. Nh­ng ®Õn ®Çu n¨m 2001 míi duyÖt xong c¸c ph­¬ng ¸n vµ chi tr¶ tiÒn ®Òn bï. MÆt kh¸c, khi lËp ph­¬ng ¸n, ban GPMB kh«ng x©y dùng chÝnh s¸ch hç trî theo chÝnh s¸ch hiÖn hµnh. HËu qu¶ lµ sau hai n¨m, gi¸ ®Êt t¨ng ®ét biÕn, ng­êi bÞ ¶nh h­ëng kh«ng thÓ tù t¸i lËp cuéc sèng ®êi sèng hÕt søc khã kh¨n. §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò tån t¹i, ®Õn nay, huyÖn ChÝ Linh ®Æc biÖt lµ thÞ trÊn Ph¶ L¹i v­íng m¾c ch­a t×m ra biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. NhiÖm vô ®iÒu tra, kh¶o s¸t ®¸nh gi¸, ph©n h¹ng ®Êt, thµnh lËp B§§C lµ nhiÖm vô quan träng trong hµng ®Çu, gi¶i quyÕt tèt nhiÖm vô nµy sÏ gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai ®i vµo nÒ nÕp, ®èi víi viÖc ®Òn bï GPMB sÏ cã c¬ së ph¸p lý ®Çu tiªn x¸c ®Þnh c¸c th«ng tin vÒ thöa ®Êt, gi¸ ®Êt vµ gióp GPMB x©y dùng ®­îc ph­¬ng ¸n ®Òn bï chÝnh x¸c, ®¶m b¶o c«ng b»ng, gi¶m ®­îc khiÕu n¹i, khiÕu kiÖn kh«ng ®¸ng cã tõ phÝa nh÷ng ng­êi bÞ ¶nh h­ëng. 2. T¸c ®éng cña c«ng t¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ho¸ viÖc sö dông ®Êt ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï GPMB vµ T§C Quy ho¹ch ph©n bæ sö dông ®Êt ®ai lµ hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p vµ c¬ së khoa häc kü thuËt vµ khoa häc x· héi ®Ó ph©n chia ®Êt ®ai theo lo¹i sö dông chÝnh ®· ®­îc LuËt ®Êt ®ai quy ®Þnh vµ chia lµm 6 lo¹i nh»m sö dông hîp lý nguån tµi nguyªn ®Êt ®ai. §iÒu 18 HiÕn ph¸p 1992 cã nªu: "Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý toµn bé ®Êt ®ai theo quy ho¹ch vµ ph¸p luËt, ®¶m b¶o sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶". T¹i c¸c §iÒu 16, 17, 18 LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt §Êt ®ai còng nªu râ thÈm quyÒn lËp quy ho¹ch, néi dung quy ho¹ch ®Êt ®ai vµ thÈm quyÒn xÐt duyÖt quy ho¹ch ®èi víi tõng cÊp, tõng ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng trªn toµn quèc. §èi víi c«ng t¸c ®Òn bï GPMB vµ T§C, néi dung quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cã t¸c ®éng mang tÝnh chÊt ®Þnh h­íng tõ kh©u ®Çu h×nh thµnh dù ¸n ®Õn kh©u cuèi gi¶i GPMB vµ lËp khu T§C (nÕu cã), thùc hiÖn tèt nhiÖm vô nµy võa gãp phÇn qu¶n lý, sö dông hîp lý quü ®Êt ®ai võa n©ng cao hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t­. Theo sè liÖu ®iÒu tra, hiÖn nay, c¸c ®Þa ph­¬ng trong c¶ n­íc míi lËp ®­îc quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®· ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt. §èi víi cÊp huyÖn, c«ng t¸c lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®Õn nay míi ®¹t trªn 60%, cÊp ph­êng, x·, thÞ trÊn ®¹t gÇn 50%. Trong 10 tØnh ®iÒu tra x· héi häc, cã sè liÖu sau: - CÊp tØnh cã 10 tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc TW lËp xong quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®ai thêi kú 2000 - 2010 (cã 6/10 tØnh ®· tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt) ®¹t 60%. - CÊp huyÖn: 71/114 huyÖn ®ang lËp hoÆc lËp xong quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®ai thêi kú 2000 - 2010, ®¹t tû lÖ 62,2%. - CÊp x·: 1007/2120 x· ph­êng lËp xong quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®ai thêi kú 2000 - 2010 - ®¹t tû lÖ 47,5%. Thùc trÕ cho thÊy, ë c¸c ®Þa ph­¬ng nÕu c«ng t¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt kh«ng ®i tr­íc mét b­íc th× c«ng t¸c ®Òn bï T§C khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, h¬n n÷a, c«ng t¸c lËp quy ho¹ch ch­a ®¶m b¶o chÊt l­îng chuyªn m«n, ch­a cã tÝnh kh¶ thi, nhiÒu ®Þa ph­¬ng x©y dùng sè liÖu kh«ng ®¶m b¶o ®é tin cËy, mang tÝnh h×nh thøc, kh«ng tæng hîp ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh sö dông quü ®Êt cña ®Þa ph­¬ng. Tõ ®ã, viÖc khoanh ®Þnh c¸c lo¹i ®Êt, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng vïng kh«ng s¸t víi thùc tÕ biÕn ®éng cña x· héi hoÆc triÓn khai kh«ng ®óng víi quy ho¹ch ®· duyÖt, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng triÓn khai c¸c dù ¸n bÞ trång chÐo, c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng tin t­ëng, yªn t©m vµo chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vµ ng­êi bÞ ¶nh h­ëng kh«ng d¸m ®Çu t­ khai th¸c lîi Ých kinh tÕ tõ thöa ®Êt cña m×nh khi nghi tin khu vùc ®ã sÏ n»m (cã thÓ thöa ®Êt ®ã kh«ng vi ph¹m quy ho¹ch) trong quy ho¹ch. LËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt theo tõng giai ®o¹n, thêi kú kh«ng chØ gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai tèt h¬n mµ cßn gióp cho c¸c chñ sö dông ®Êt yªn t©m ®Çu t­ s¶n xuÊt, t¹o ra ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ tõ sù ®Çu t­ trªn ®Êt cã tÝnh toµn diÖn theo vïng, ®Þa ph­¬ng cã ®Þnh h­íng tr­íc tõ phÝa Nhµ n­íc. Sau c¸c dù ¸n, viÖc thùc hiÖn ®Òn bï GPMB trong c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ph¶i quan t©m tíi vÊn ®Ò T§C cña ng­êi bÞ ¶nh h­ëng khi hä bÞ thu håi toµn bé ®Êt ë. Khi lËp quy ho¹ch kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ngoµi viÖc khoanh ®Þnh ®Êt thæ c­ d·n dÇn do d©n sè t¨ng tù nhiªn, t¨ng c¬ häc, c¸c nhµ lµm quy ho¹ch ph¶i cã sù tÝnh to¸n, ho¹ch ®Þnh c¸c khu T§C (kÓ c¶ viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng phôc vô nhu cÇu tèi thiÓu cña ng­êi d©n) vµ tÝnh to¸n ®Õn c¸c yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng cho nh÷ng hé bÞ thu håi hÕt ®Êt ë khi triÓn khai dù ¸n. C¸c khu T§C cã sù ho¹ch ®Þnh tr­íc sÏ tr¸nh ®­îc hiÖn t­îng ng­êi d©n tù T§C hoÆc tù lËp c¸c khu T§C råi l¹i bÞ gi¶i to¶, ®Òn bï do mét dù ¸n kh¸c. HiÖn t­îng nµy ®· x¶y ra ë rÊt nhiÒu c¸c ®Þa ph­¬ng trong c¶ n­íc, g©y nªn sù x¸o ®éng lín ®èi víi ®êi sèng nh©n d©n, hao tæn kinh tÕ cña nh÷ng ng­êi bÞ ¶nh h­ëng, c¸c chñ dù ¸n ®Çu t­ vµ kinh phÝ cña Nhµ n­íc nh­ t¹i thÞ trÊn Ph¶ L¹i, huyÖn ChÝ Linh, (H¶i D­¬ng), do kh«ng lËp quy ho¹ch vµ tÝnh to¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, khi thµnh lËp khu T§C, tiÕn hµnh GPMB ®Ó x©y dùng ®­êng èng th¶i xØ vµ khu nhµ m¸y míi, nªn chØ cã 40/140 hé vµo khu T§C. Trong khi ®ã ®èi víi ng­êi d©n b×nh th­êng cã nhu cÇu ®­îc T§C th× hé l¹i kh«ng n»m trong diÖn hoÆc cã nhiÒu hé d©n vÊp ph¶i sù gi¶i to¶ liªn tôc (tr­êng hîp gia ®×nh «ng Ph¹m Th×n ë thÞ trÊn Ph¶ L¹i ®· ph¶i di chuyÓn ®Õn 4 lÇn ®Ò gi¶i to¶ thu håi ®Êt trong vßng 15 n¨m. 3. NhiÖm vô ban hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý, sö dông ®Êt t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï T§C. ViÖc x©y dùng, ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý, sö dông ®Êt vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn tæ chøc thùc hiÖn ®ang ®­îc Nhµ n­íc quan t©m vµ tõng b­íc hoµn thiÖn ®Ó ®¶m b¶o n¨ng lùc thÓ chÕ trong lÜnh vùc ®Êt ®ai nãi chung vµ c«ng t¸c ®Òn bï GPMB nãi riªng, cô thÓ sau khi ban hµnh LuËt ®Êt ®ai 1993, ®Õn nay Nhµ n­íc ®· 2 lÇn tr×nh Quèc héi LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Êt ®ai n¨m 1998 vµ n¨m 2001 nh»m ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. §Êt ®ai lµ mét ®èi t­îng qu¶n lý phøc t¹p, lu«n lu«n thay ®æi, biÕn ®éng theo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®ßi hái c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai còng ph¶i thay ®æi cho phï hîp. Thêi gian qua, mÆc dï hÖ thèng v¨n b¶n, chÕ ®é chÝnh s¸ch ®· ®­îc ban hµnh t­¬ng ®èi toµn diÖn, nh­ng viÖc phæ biÕn, tuyªn truyÒn ph¸p luËt ë c¸c ®Þa ph­¬ng ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, thiÕu ®ång bé, lµm cho c¸c chñ thÓ sö dông ®Êt kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn cÇn cã thÓ cËp nhËt kÞp thêi. Bªn c¹nh ®ã, ®èi víi mçi lo¹i h×nh, môc ®Ých sö dông ®Êt ®ai l¹i cã sù t¸c ®éng cña c¸c ban ngµnh cã liªn quan phôc vô trùc tiÕp cho môc ®Ých cña ngµnh m×nh ®Ó mang l¹i lîi Ých cao nhÊt, v× vËy, ch­a cã sù thèng nhÊt chung dÉn ®Õn ph¸t sinh viÖc chång chÐo trong c«ng t¸c ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai, c«ng t¸c ®Òn bï T§C còng chÞu sù t¸c ®éng kh«ng nhá cña c¸c tån t¹i nªn trªn. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy. NghÞ ®Þnh 90/CP ngµy 24/4/1998 thay thÕ, h×nh thµnh c¬ së ph¸p lý t­¬ng ®èi toµn diÖn, tuy vÉn cßn bÊt cËp nh­ng ®· cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ s¸t víi thùc tÕ. VÊn ®Ò thùc hiÖn v¨n b¶n ph¸p luËt ë c¸c ®Þa ph­¬ng cßn nhiÒu phøc t¹p, viÖc triÓn khai mang tÝnh ¸p ®Æt g©y bÊt b×nh trong nh©n d©n nh­ viÖc lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï, quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ ph¶i cã sù tho¶ thuËn c«ng khai gi÷a ban GPMB vµ ng­êi bÞ ¶nh h­ëng nh­ng ë Hoµ B×nh, H¶i d­¬ng...ban GPMB kh¶o s¸t, lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï kh«ng ®­a ra biÖn ph¸p hç trî chuyÓn ®æi nghÒ, hç trî di chuyÓn, hç trî tù æn ®Þnh cuéc sèng, lµm cho ®êi sèng cña ng­êi d©n vèn khã kh¨n l¹i cµng ®iªu ®øng h¬n. VÒ x¸c ®Þnh gi¸ ®Òn bï: Tõ n¨m 1994 ®Õn nay, gi¸ ®Òn bï t¹i mét sè ®Þa ph­¬ng ®­îc ¸p dông theo b¶ng gi¸ ®Êt x©y dùng trªn c¬ së khung gi¸ ®Êt cña ChÝnh phñ quy ®Þnh kÌm theo N§ 87/CP ngµy 18/7/1994 ë mét sè ®Þa ph­¬ng, mÆc dï ChÝnh phñ ban hµnh N§ 17/CP ngµy 21/3/1998 cho phÐp c¸c ®Þa ph­¬ng t¨ng hoÆc gi¶m 50% (®· ®iÒu chØnh hÖ sè K theo Q§ 302/1996/Q§/TTg), nh­ng trong thùc tÕ, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®Òn bï ë mét sè ®Þa ph­¬ng ®­îc ®iÒu tra kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®­îc kÞp thêi vµ s¸t gi¸ thùc tÕ do sù biÕn ®éng cña gi¸ thÞ tr­êng vµ kh¶ n¨ng sinh lîi cña ®Êt mang l¹i. §©y lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc ®ßi hái c¸c cÊp c¸c ngµnh quan t©m h­íng gi¶i quyÕt døt ®iÓm trong thêi gian tíi, cÇn ph¶i x©y dùng khung gi¸ ®Êt phï hîp ®iÒu kiÖn cña tõng ®Þa ph­¬ng vµ th­êng xuyªn ®­îc chØnh söa, bæ sung theo sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ x· héi. 4. NhiÖm vô giao ®Êt, cho thuª ®Êt t¸c ®éng ®Õn ®Òn bï GPMB vµ T§C NhiÖm vô giao ®Êt, cho thuª ®Êt cã t¸c ®éng rÊt lín tíi c«ng t¸c ®Òn bï T§C, nguyªn t¾c giao ®Êt, cho thuª ®Êt ph¶i c¨n cø vµo quy ho¹ch, kÕ ho¹ch lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc, nh­ng nguyªn t¾c nµy ch­a ®­îc hÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng thùc hiÖn tèt. Trong ®ã h¹n møc ®Êt ®­îc giao vµ nghÜa vô ®ãng thuÕ ®Êt lµ vÊn ®Ò cßn nhiÒu tån t¹i, viÖc quy ®Þnh kh«ng râ rµng theo h¹n møc ®Êt ®­îc giao cña c¸c ®Þa ph­¬ng ®· g©y ¸ch t¾c trong qu¸ tr×nh l¹ap ph­¬ng ¸n ®Òn bï, vÝ dô: - HuyÖn Sãc S¬n (Hµ Néi), khi tiÕn hµnh triÓn khai x©y dùng ®­êng 18, Héi ®ång ®Òn bï tiÕn hµnh lËp ph­¬ng ¸n vµ ®o ®¹c kh¶o s¸t, kÕt qu¶ cho thÊy diÖn tÝch ®­îc ghi nhËn trong GCN - QSD§ lµ do tr­íc ®©y, khi giao ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp c«ng t¸c ®o ®¹c ®­îc tiÕn hµnh b»ng ph­¬ng ph¸p thñ c«ng (­íc l­îng b­íc ch©n ®o b»ng ®ßng g¸nh hoÆc ­íc l­îng khoang vïng), kÕt qu¶ nµy ®· lµm cho Ban GPMP huyÖn Sãc S¬n khã xö lý v× diÖn tÝch thùc tÕ chªnh lÖch rÊt nhiÒu víi diÖn tÝch ®­îc giao. Khi thu håi ®Êt, ng­êi bÞ ¶nh h­ëng cã diÖn tÝch ®Êt lín h¬n ®ßi hái ®­îc ®Òn bï theo diÖn tÝch thùc tÕ sö dông, ng­îc l¹i, ng­êi cã diÖn tÝch ®Êt nhá h¬n th× ®ßi hái ®­îc ®Òn bï theo diÖn tÝch ®­îc giao theo nghÜa vô ®ãng thuÕ. - T¹i thÞ trÊnPh¶i L¹i, huyÖn Chi Linh (H¶i D­¬ng) x¶y ra hiÖn t­îng khi cÊp GCN - QSD§, cÊp cã thÈm quyÒn kh«ng quy ®Þnh râ h¹n møc lo¹i ®Êt sö dông mµ ®­a hÕt ®Êt v­ên, ®Êt ao, ®Êt thæ c­ ®­îc giao hoÆc do khai hoang lÊn chiÕm ®Ó tÝnh chung mét møc thuÕ sö dông ®Êt lµ ®Êt thæ c­. Khi tiÕn hµnh ®Òn bï theo GPMB ®Êt ph¶i ph©n chia ra c¸c lo¹i ®Êt theo h¹n møc quy ®Þnh vµ ®­îc ®Òn bï theo c¸c lo¹i gi¸ kh¸c nhau, møc ®é ®Òn bï mang tÝnh ¸p ®Æt dÉn ®Õn hËu qu¶ nh©n d©n bÊt b×nh, khiÕu kiÖn chÝnh quyÒn, Nhµ n­íc. 5. §ang ký ®Êt ®ai, lËp vµ qu¶n lý hå s¬ ®Þa chÝnh, qu¶n lý hîp ®ång sö dông ®Êt, thèng kª, kiÓm kª, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt §¨ng ký, thèng kª ®Êt ®ai, lËp Hå s¬ ®Þa chÝnh (HS§C), cÊp GCN - QSD§ lµ néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai, ngoµi môc ®Ých b¶o ®¶m quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ sö dông ®Êt, qua ®ã, Nhµ n­íc n¾m ch¾c ch¾n ®­îc nguån tµi nguyªn ®Êt ®ai trªn ph¹m vi toµn quèc theo quy ho¹ch kÕ ho¹ch. Nh÷ng yÕu tè nµy cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®èi víi c«ng t¸c ®Òn bï GPMB vµ T§C. Trong c¸c thêi kú, hÖ thèng hå s¬, tµi liÖu ®Êt ®ai ®­îc thiÕt lËp vµ lu«n g¾n liÒn víi môc tiªu qu¶n lý ®Êt ®ai, hÖ thèng nµy ®i s©u thÓ hiÖn ®Õn tõng thöa ®Êt cña mçi chñ së h÷u, chñ sö dông, nã thÓ hiÖn c¸c yÕu tè vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÖn tÝch, h×nh th¸i... cña tõng thöa ®Êt vµ thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô thuÕ cña c¸c chñ thÓ sö dông ®Êt ®ai. LËp vµ qu¶n lý chÆt chÏ hÖ thèng HS§C cã vai trß quan träng hµng dÇu ®Ó "qu¶n lý chÆt chÏ ®Êt ®ai. X¸c ®Þnh ®óng quan hÖ ®Êt ®ai khu vùc n«ng nghiÖp ®· lµm t¨ng ®¸ng kÓ s¶n l­îng l­¬ng thùc vµ lµm t¨ng tr­ëng c¸c lÜnh vùc kinh tÕ kh¸c. Ph©n líp th«ng tin cña hÖ thèng HS§C cho phÐp x¸c ®Þnh c¸c hiÖn t­îng kinh tÕ - x· héi n¶y sinh trong quan hÖ ®Êt ®ai, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thèng kª - kiÓm kª ®Êt ®ai, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt. Tõ ®ã lµm c¬ së khoa häc x· héi trong ®ã cã viÖc chuyÓn nh­îng QSD§ kh«ng tù nguyÖn tõ ng­êi sö dông ®Êt æn ®Þnh l©u dµi sang Nhµ n­íc. Tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n lÞch sö kh¸c nhau, mçi chÕ ®é nhµ n­íc cã nh÷ng yªu cÇu x©y dùng, qu¶n lý HS§C kh¸c nhau. Tr­íc nh÷ng n¨m 1980 hÖ thèng tµi liÖu ®Êt ®ai ®­îc thiÕt lËp chñ yÕu lµ dùa trªn c¬ së kÕt qu¶ sè liÖu cña b¶n ®å gi¶i thöa, sæ môc kª, thèng kª ®Êt ®ai, néi dung sæ s¸ch ph¶n ¸nh quü ®Êt theo tõng lo¹i ®Êt, chñ sö dông ®Êt, tuy cã thÓ hiÖn nh­ng cßn mang tÝnh chÊt ph¶n ¸nh hiÖn tr¹ng, kh«ng ph©n tÝch vµ ®Ò cËp c¬ së ph¸p lý cña ®Êt ®ai. ViÖc qu¶n lý bÞ bu«ng láng nªn hiÖn t­îng lÊn chiÕm ®Êt c«ng, bá ruéng hoang ho¸, sö dông ®Êt kh«ng ®óng môc ®Ých vµ cÊp ®Êt mét c¸ch bõa b·i kh«ng ®óng thÈm quyÒn. Cuèi n¨m 1988, c¶ n­íc ta cã kho¶ng 6000 x· ®· lËp ®­îc hÖ thèng HS§C, do yªu cÇu tiÕn ®é nªn kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ c«ng t¸c kiÓm tra ®o ®¹c vµ hå s¬ ®¨ng ký kh«ng thùc nghiªm chØnh nªn nh×n chung cßn nhiÒu thiÕu sãt vÒ chuyªn m«n ®o ®¹c ngo¹i nghiÖp, tÝnh to¸n diÖn tÝch, qu¸ tr×nh sao chÐp gi÷a c¸c lo¹i tµi liÖu cßn nhÇm lÉn; ¶nh h­ëng rÊt lín khi c¸c quan hÖ ®Êt ®ai vËn ®éng. Qu¸ tr×nh lËp hå s¬ ®¨ng ký mang tÝnh tæng hîp sao chÐp kÕt qu¶ ®iÒu tra. ViÖc xÐt duyÖt cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn, ®Æc biÖt UBND HuyÖn cßn mang tÝnh h×nh thøc, lÉn lén gi÷a viÖc duyÖt tµi liÖu chuyªn m«n, víi duyÖt phª chuÈn c¸c néi dung thuéc thÈm quyÒn cña cÊp hµnh chÝnh Nhµ n­íc, dÉn ®Õn sù trïng lÆp vÒ ph¸p lý kh«ng cÇn thiÕt. HÖ thèng tµi liÖu ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý ë nhiÒu cÊp (x·, huyÖn, tØnh) lµm cho hÖ thèng hå s¬ ®Êt ®ai bÞ ph©n t¸n trong qu¶n lý t¹o nªn t×nh tr¹ng thiÕu thèng nhÊt trong qu¶n lý c¸c hå s¬ ruéng ®Êt ë ®Þa ph­¬ng. Néi dung cña biÓu mÉu sæ s¸ch ®Òu cã nh÷ng ®iÓm kh«ng phï hîp víi yªu cÇu b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng­êi sö dông ®Êt hiÖn nay vµ mét sè yªu cÇu chuyªn m«n cho c«ng t¸c qu¶n lý kh¸c, cô thÓ. Sæ kh«ng mang néi dung qu¶n lý viÖc thÕ chÊp, giíi h¹n quyÒn sö dông ®Êt trong mét sè tr­êng hîp, theo dâi chØnh lý biÕn ®éng khi thõa kÕ, trao ®æi quyÒn sö dông, nh­îng b¸n ®Êt... nªn c¸c tr­êng hîp chuyÓn môc ®Ých sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, mua b¸n quyÒn nh­îng ®Êt tr¸i phÐp, lÊn chiÕm ®Êt c«ng ®· bÞ xö lý tr­íc ®©y nay Nhµ n­íc thu håi ®Êt ph¶i xem xÐt, ®Òn bï trî cÊp nh­ ®Êt cã giÊy tê hîp ph¸p g©y m©u thuÉn gi÷a ng­êi sö dông ®Êt hîp ph¸p vµ ng­êi cã nguån gèc sö dông kh«ng hîp ph¸p vµ ng­êi cã nguån gèc sö dông kh«ng hîp ph¸p. ViÖc quy ®Þnh cÊp GCN - QSD§ theo chñ mçi chñ mét giÊy gåm tÊt c¶ c¸c thöa, lµm gi¶m tÝnh linh ho¹t trong tæ chøc thùc hiÖn (b¾t buéc ph¶i ®o ®¹c khÐp kÝn trong toµn x· héi míi cÊp ®­îc), thùc tÕ vÉn cã hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®­îc cÊp nhiÒu GCN do c«ng t¸c qu¶n lý yÕu kÐm hoÆc do ký cÊp GCN sai thÈm quyÒn. Mét sè ®Þa ph­¬ng (cÊp HuyÖn) ch­a cã quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt, ranh giíi kh«ng râ rµng, b¶n ®å ®Þa chÝnh lu«n thay ®æi, h¹n møc ®Êt giao quy ®Þnh tõ 2000 - 400m2 ¸p dông kh«ng c«ng b»ng ®èi víi ng­êi bÞ ¶nh h­ëng. Cã tr­êng hîp ®­îc giao 300m2 sau mét thêi gian sö dông lÊn chiÕm diÖn tÝch t¨ng thªm 400m2, khi cÊp GCN l¹i ®­îc chøng nhËn lµ 700m2. GCN - QSD§ ®Êt lµ mét chøng th­ ph¸p lý nh»m x¸c lËp quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c chñ sö dông trªn c¸c thöa ®Êt cô thÓ. ViÖc cÊp giÊy chøng nhËn ®­îc quy ®Þnh theo quy tr×nh do Tæng côc §Þa chÝnh ban hµnh. §Ó phôc vô tèt cho c«ng t¸c ®Òn bï T§C, t¹i kho¶n I, ®iÒu 6, N§ 22/CP nªu râ mét trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i lµ: "Cã GCN - QSD§ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai". §©y lµ c¬ së ph¸p lý cao nhÊt, c¨n cø thiÕt thùc nhÊt ®Ó tÝnh to¸n ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c chñ sö dông. Trªn giÊy GCN - QSD§ ®· thÓ hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c hÇu hÕt c¸c th«ng tin vÒ thöa ®Êt: chñ sö dông, h×nh thÓ, môc ®Ých sö dông, diÖn tÝch, lo¹i h¹ng ®Êt. Trªn c¬ së ®ã Héi ®ång ®Òn bï dÔ dµng lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï sau khi kh¶o s¸t thùc tÕ vÒ tµi s¶n, hoa mµu vµ c«ng tr×nh x©y dùng trªn ®Êt. Tæng kÕt kinh nghiÖm thu håi ®Êt GPMB ë c¸c ®Þa ph­¬ng cho thÊy c¸c khu vùc ®­îc cÊp GCN - QSD§ cã chÊt l­îng cao, khi cã dù ¸n ®Çu t­ ph¶i tiÕn hµnh ®Òn bï thiÖt h¹i rÊt dÔ dµng, kh«ng cã th¾c m¾c, khiÕu kiÖn vµ ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi cña ng­êi sö dông ®Êt vµ ng­êi bÞ ¶nh h­ëng. C¸c khu vùc cÊp GCN - QSD§ ch¹y theo tiÕn ®é, kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng cµng lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai sau nµy phøc t¹p h¬n. VÝ dô t¹i thÞ trÊn Sao §á, huyÖn ChÝ Linh (H¶i D­¬ng), khi cÊp GCN - QSD§, mÆc dï kh«ng ®Þnh râ nguån gèc thöa ®Êt. HS§C kh«ng ®Çy ®ñ, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vÉn tiÕn hµnh cÊp giÊy chøng nhËn å ¹t, ®ång lo¹t dÉn ®Õn hËu qu¶ khi lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï ®· ph¸t sinh chªnh lÖch vÒ diÖn tÝch ®Êt, gi¸ ®Êt vµ tû lÖ phÇn tr¨m ®­îc ®Òn bï, g©y ra nhiÒu khiÕu kiÖn trong nh©n d©n. 6. Thanh tra viÖc chÊp hµnh c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai ChÝnh phñ tæ chøc viÖc thanh tra ®Êt ®ai trong c¶ n­íc, UBND c¸c cÊp tæ chøc viÖc thanh tra ®Êt ®ai ë ®Þa ph­¬ng m×nh. ViÖc thanh tra chÊp hµnh c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, nhanh chãng ph¸t hiÖn ra c¸c sai ph¹m ®Ó cã sù uèn n¾n kÞp thêi c¶ víi c«ng t¸c qu¶n lý vµ ng­êi sö dông ®Êt. C«ng t¸c ®Òn bï GPMB lµ mét viÖc lµm phøc t¹p, g¾n nhiÒu ®Õn quyÒn lîi vÒ tµi chÝnh nªn rÊt dÔ cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt nh»m thu lîi bÊt chÝnh. CÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch thanh tra, kiÓm tra th­êng xuyªn, kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c sai ph¹m ®Ó xö lý, t¹o niÒm tin trong nh©n d©n, ®¶m b¶o lîi Ých cña c¸c chñ thÓ sö dông ®Êt vµ Nhµ n­íc. 7. Gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Êt ®ai, khiÕu n¹i, tè c¸o c¸c vi ph¹m trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï T§C Nhµ n­íc khuyÕn khÝch viÖc hoµ gi¶i c¸c tranh chÊp ®Êt trong nh©n d©n. §iÒu 38, 39, 40 LuËt söa ®æi, bæ sung LuËt ®Êt ®ai 1998 ph©n cÊp râ thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Êt ®ai vµ ph©n chia c¸c lo¹i h×nh tranh chÊp cô thÓ cã giÊy tê hoÆc kh«ng cã giÊy tê do c¬ quan qu¶n lý ®Êt ®ai ®Þa ph­¬ng hay Toµ ¸n gi¶i quyÕt. Gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ®Êt ®ai, khiÕu n¹i, tè c¸o hµnh vi vi ph¹m trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai lµ mét nhiÖm vô quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai, nh»m gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông ®Êt. KÕt qu¶ thèng kª cña c¬ quan Thanh tra Nhµ n­íc cho thÊy h¬n 70% sè vô tranh chÊp, khiÕu n¹i, tè c¸o hµng n¨m lµ thuéc lÜnh vùc ®Êt ®ai vµ theo ®¸nh gi¸ cña 5 ®oµn c«ng t¸c ®Æc biÖt cña chÝnh phñ ®­îc giao gi¶i quyÕt c¸c khiÕu kiÖn vÒ ®Êt ®ai t¹i 15 tØnh, thµnh phè thuéc ®iÓm nãng vÒ tranh chÊp, khiÕu kiÖn ®Êt ®ai trong n¨m 2000 th× qu¸ nöa sè vô khiÕu kiÖn cã nguyªn nh©n tõ viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i do ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi ®­îc ®Òn bï ch­a tho¶ ®¸ng. §iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh vµ nªu lªn quy m« réng lín, phøc t¹p cña vÊn ®Ò ®Òn bï thiÖt h¹i GPMB khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt. Gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c tranh chÊp ®Êt ®ai, khiÕu n¹i, tè c¸o hµnh vi vi ph¹m trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai lµ mét nhiÖm vô bøc xóc, cÇn cã sù quan t©m s©u s¾c cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh. Gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nµy sÏ gãp phÇn dung hoµ c¸c mèi quan hÖ kh¸c trong x· héi, ®¶m b¶o æn ®Þnh cuéc sèng, s¶n xuÊt, x©y dùng mèi ®oµn kÕt trong nh©n d©n. IV. TÝnh ph¸p chÕ Ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa lµ mét chÕ ®é ®Æc biÖt cña ®êi sèng chÝnh trÞ x· héi, lµ sù ®ßi hái c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, nh©n viªn Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc x· héi vµ mäi c«ng d©n ph¶i thùc hiÖn ®óng, thùc hiÖn nghiªm chØnh ph¸p luËt trong ho¹t ®éng cña m×nh. 1. X©y dùng v¨n b¶n ph¸p luËt §iÒu 12 - HiÕn ph¸p 1992 ®Æt ra yªu cÇu kh«ng ngõng t¨ng c­êng ph¸p chÕ, coi ph¸p chÕ lµ nhiÖm vô quan träng bËc nhÊt cña Nhµ n­íc vµ lµ nguyªn t¾c lµ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ n­íc. §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña ph¸p chÕ lµ ph¸p luËt ph¶i ®­îc nhËn thøc, thùc hiÖn thèng nhÊt trªn toµn bé l·nh thæ quèc gia vµ tÊt c¶ c¸c ngµnh. V¨n b¶n cña c¬ quan Nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng ph¶i phï hîp, kh«ng m©u thuÉn víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt do c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ë Trung ­¬ng ban hµnh, ®©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn x· héi vµ nh÷ng ph­¬ng tiÖn do Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc x· héi t¹o ra nh»m ®¶m b¶o cho c¸c chñ thÓ ph¸p luËt thùc hiÖn nghiªm chØnh luËt ph¸p cña Nhµ n­íc æn ®Þnh chÕ ®é x· héi. HiÖn nay, chóng ta ®ang x©y dùng mét Nhµ n­íc ph¸p quyÒn, viÖc x©y dùng vµ cñng cè nÒn ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa lµ vÊn ®Ò tÊt yÕu. HÖ thèng ph¸p luËt nãi chung vµ ph¸p luËt ®Êt ®ai nãi riªng ®· ®¸p øng phÇn nµo yªu cÇu cña x· héi trong thêi kú ®æi míi. Song luËt ®Êt ®ai hiÖn hµnh vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cô thÓ ho¸ LuËt ®Êt ®ai cßn nhiÒu quy ®Þnh chung chung, chång chÐo, tÝnh thùc thi ch­a cao nªn viÖc ¸p dông vµo thùc tiÔn ®êi sèng cßn nhiÒu h¹n chÕ, bÊt cËp. Bªn c¹nh ®ã viÖc thi hµnh ph¸p luËt ®Êt ®ai ch­a ®ång bé, triÖt ®Ó do c¸c c¬ quan chøc n¨ng cßn thiÕu kinh nghiÖm, ch­a ph¸t huy ®­îc vai trß tr¸ch nhiÖm trong viÖc triÓn khai, thùc hiÖn ph¸p luËt vµ ý thøc thùc hiÖn, ¸p dông ph¸p luËt cña ng­êi d©n ch­a ®Çy ®ñ. 2. TÝnh ph¸p chÕ trong c«ng t¸c ®Òn bï GPMB vµ T§C Trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc nhu cÇu sö dông ®Êt ®ai ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng céng, an ninh, quèc phßng... ngµy cµng t¨ng, ®ßi hái Nhµ n­íc ph¶i thu håi ®Êt cña c¸c chñ thÓ sö dông ®Êt phôc vô c¸c môc ®Ých trªn. N§ 22/CP (24/4/1998) thay thÕ N§ 90/CP (17/8/1994) t¹o ra khung ph¸p lý míi thèng nhÊt trong c¶ n­íc vÒ viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt ®Ó sö dông vµo môc ®Ých an ninh, quèc phßng, lîi Ých quèc gia, c«ng céng... tuy nhiªn do nhiÒu nguyªn nh©n, viÖc triÓn khai thùc hiÖn N§ 22/CP trªn thùc tÕ cßn nhiÒu v­íng m¾c ®· cã nh÷ng ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®Õn tÝnh ph¸p chÕ trong c«ng t¸c ®Òn bï GPMB. ViÖc x©y dùng c¸c v¨n b¶n d­íi luËt cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸c chñ thÓ thi hµnh ph¸p luËt, nÕu phï hîp, sÏ cã t¸c dông tÝch cùc trong c«ng t¸c ®Òn bï GPMB vµ T§C, ng­îc l¹i sÏ g©y ra nhiÒu khiÕm khuyÕt, h¹n chÕ tÝnh kh¶ thi, lµm gi¶m hiÖu lùc ph¸p luËt, gi¶m lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¸t sinh khiÕu kiÖn cña nh©n d©n. 2.1. C¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®­îc ban hµnh - §iÒu kiÖn ®Ó ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt quy ®Þnh t¹i §iÒu 6 - N§ 22/CP vËn dông vµo thùc tÕ khu vùc ®« thÞ rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p. Trong khi ®ã, néi dung cña ®iÒu kho¶n nµy m©u thuÉn víi N§ 45/CP ngµy 3/8/1996 quy ®Þnh vÒ viÖc thu håi sö dông ®Êt khi xÐt hîp thøc ho¸ ®Ó cÊp GCN quyÒn së h÷u nhµ ë vµ QSD§ ë t¹i ®« thÞ. ViÖc x¸c ®Þnh thêi gian sö dông ®Êt ®Ó ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch ®Òn bï cô thÓ ®èi víi tõng tr­êng hîp khã kh¨n, do chÝnh quyÒn c¸c cÊp kh«ng cã viÖc mua b¸n chuyÓn nh­îng tr¸i phÐp kh«ng chèng chÕ vµ qu¶n lý ®­îc. §èi víi c¸c hé gia ®×nh cã khu«n viªn ®Êt ë (bao gåm c¶ ®Êt ë vµ ®Êt v­ên) réng (v­ît h¹n møc) viÖc sö dông ®Êt æn ®Þnh, kh«ng cã tranh chÊp, cã GCN - QSD§ nh­ng trong GCN - QSD§ kh«ng x¸c ®Þnh râ diÖn tÝch ®Êt ë lµ bao nhiªu. ChÝnh phñ ®· ban hµnh N§ 04/CP (11/2/2000) gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, tuy nhiªn viÖc h­íng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh nµy ch­a ®Çy ®ñ, kÞp thêi dÉn ®Õn viÖc ¸p dông lóng tóng vµ kh¸c nhau ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng. VÝ dô: t¹i Hµ Néi chØ tÝnh diÖn tÝch ®Êt x©y dùng nhµ ë vµ c¸c c«ng tr×nh phôc vô cho sinh ho¹t ®­îc tÝnh vµo gi¸ ®Òn bï theo diÖn tÝch ®Êt ë, diÖn tÝch ®Êt cßn l¹i v­ît h¹n møc ®­îc tÝnh theo gi¸ ®Êt n«ng nghiÖp. - VÒ x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt ®Ó tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i: §iÒu 8 quy ®Þnh gi¸ ®Êt ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ ®Êt cña ®Þa ph­¬ng ban hµnh nh©n víi hÖ sè K ®Ó ®¶m b¶o phï hîp víi gi¸ chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt ë ®Þa ph­¬ng vµ kh¶ n¨ng sinh lîi cña ®Êt. ViÖc x¸c ®Þnh hÖ sè K giao cho ®Þa ph­¬ng x¸c ®Þnh t¹o sù chñ ®éng, linh ho¹t trong viÖc thùc hiÖn, nh­ng ®©y chÝnh lµ nguyªn nh©n t¹o ra sù tuú tiÖn trong viÖc x¸c ®Þnh hÖ sè K ®Ó lµm c¨n cø khi tÝnh gi¸ ®Òn bï cña mçi ®Þa ph­¬ng. C¸c x¸c ®Þnh nh­ vËy ch­a ®óng víi gi¸ trÞ thùc tÕ vµ sù ®Çu t­ vµo ®Êt cña ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi, trong khi ®ã gi¸ chuyÓn nh­îng thùc tÕ so víi gi¸ ®Òn bï theo quy ®Þnh cã sù chªnh lÖch lín, nhÊt lµ ®èi víi ®Êt ®« thÞ. MÆc dï ë mçi ®Þa ph­¬ng viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt theo nh÷ng møc ®é kh¸c nhau song vÉn g©y bÊt lîi cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi. §©y lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ng­êi d©n kh«ng tù gi¸c di rêi, cè t×nh chèng l¹i chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ph¸p luËt, lµm chËm trÔ tiÕn ®é GPMB. - §èi víi c¸c dù ¸n ph¶i tæ chøc di d©n ®Ó GPMB ch­a quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña ®Çu t­ trong viÖc x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt khi di d©n T§C nhÊt lµ ®èi víi c¸c dù ¸n ph¶i thùc hiÖn T§C t¹i chç ngay tõ khi lËp dù ¸n ®Çu t­. Nhµ n­íc ch­a cã mét chÝnh s¸ch chiÕn l­îc vÒ chÝnh s¸ch T§C còng nh­ ch­a cã nh÷ng hç trî cô thÓ vÒ tµi chÝnh, c¬ së chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ ®èi víi døan x©y dùng khu T§C. - M« h×nh tæ chøc bé m¸y thùc hiÖn c«ng t¸c GPMB (Héi ®ång gi¶i phãng mÆt b»ng quËn, huyÖn vµ héi ®ång thÈm ®Þnh thµnh phè) vµ c¬ chÕ phèi hîp hµnh ®éng hiÖn nay ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ tiÕn ®é cña c¸c chñ ®Çu t­, ho¹t ®éng cña c¸c cÊp Héi ®ång ®· biÓu hiÖn sù tr× trÖ trong lËp ph­¬ng ¸n, thÈm ®Þnh ph­¬ng ¸n vµ ®Ò xuÊt víi UBND thµnh phè gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. - ViÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ nh÷ng kiÕn nghÞ cña nh©n d©n quy ®Þnh ch­a cô thÓ vµ kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nhiÒu n¬i, nhiÒu lóc viÖc gi¶i quyÕt gi÷a c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn kh«ng thèng nhÊt. Ch­a cã quy ®Þnh vµ h­íng dÉn viÖc ¸p dông biÖn ph¸p c­ìng chÕ víi nh÷ng hé ch©y ú, lîi dông chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ®Ó trôc lîi trong ®Òn bï GPMB. 2.2. Tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn - ViÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ch­a ®ång bé, kÞp thêi, thay ®æi liªn tôc lµ c¬ së ®Ó ng­êi bÞ thu håi ®Êt so s¸nh, khiÕu kiÖn lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. - Sù phèi hîp gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh, chñ ®Çu t­ ch­a chÆt chÏ, viÖc tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c GPMB thiÕu sù quan t©m chØ ®¹o, h­íng dÉn kiÓm tra gi¸m s¸t cña c¸c phßng ban chuyªn m«n vµ chÝnh quyÒn c¬ së, bé m¸y tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c GPMB ®a sè c¸c ®Þa ph­¬ng sö dông c¸n bé kiªm nhiÖm, ch­a am hiÓu chÝnh s¸ch ph¸p luËt vÒ ®Òn bï dÉn ®Õn sai sãt trong c«ng t¸c kh¶o s¸t ®iÒu tra, lËp ph­¬ng ¸n ¸p dông chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc g©y khiÕu kiÖn th¾c m¾c trong nh©n d©n. NhiÒu ®Þa ph­¬ng trong khu vùc ®iÒu tra, c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ch­a niªm yÕt c«ng khai ph­¬ng ¸n ®Òn bï cho nh©n d©n biÕt nªn ng­êi bÞ ¶nh h­ëng thùc hiÖn sai chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc (Thanh Tr× - Hµ Néi). - C«ng t¸c thùc hiÖn ®Òn bï ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng cßn tr¸i víi æn ®Þnh t¹i N§ 22/CP nh­ viÖc ¸p dông sai chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch g©y nªn sù thiÖt thßi cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt, næi bËt lµ chÝnh s¸ch hç trî. Qua ®iÒu tra thùc tÕ thiÖt thßi cho ng­êi bÞ thu håi ®Êt, næi bËt lµ chÝnh s¸ch hç trî. Qua ®iÒu tra thùc tÕ ë H¶i D­¬ng, Hµ Néi hÇu nh­ c¸c dù ¸n kh«ng cã chÝnh s¸ch hç trî di chuyÓn (mÆc dï trong ph­¬ng ¸n cã quy ®Þnh rÊt cô thÓ c¸c møc hç trî), hoÆc nÕu cã th× rÊt Ýt, dÉn ®Õn viÖc ng­êi d©n th¾c m¾c, mÊt lßng tin vµo chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã, viÖc hç trî ®µo t¹o chuyÓn nghÒ ®èi víi c¸c dù ¸n cã quy m« thu håi diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp lín ch­a ®­îc c¸c chñ ®Çu t­ chó träng. Thùc tr¹ng trªn lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ng­êi bÞ ¶nh h­ëng kh«ng cã c«ng ¨n, viÖc lµm ngµy cµng t¨ng ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng. - C«ng t¸c tuyªn truyÒn phæ biÕn ph¸p luËt vÒ ®Òn bï GPMB cho ng­êi d©n ch­a ®­îc chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng chó träng. Theo sè liÖu ®iÒu tra t¹i 10 tØnh, thµnh phè sè hé ®­îc nghe tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt vÒ chÝnh s¸ch ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng chØ chiÕm 39,12%. V× vËy, t×nh tr¹ng ng­êi d©n hiÓu ch­a ®óng, thùc hiÖn sai lÖnh nh÷ng quy ®Þnh cña N§ 22/CP, vi ph¹m ph¸p luËt, khiÕu kiÖn .v.v.. lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. 2.3. NghÜa vô cña ng­êi bÞ ¶nh h­ëng - Do nhËn thøc vµ ý thøc thùc hienÑ ph¸p luËt cña ng­êi d©n h¹n chÕ nªn cã nhiÒu tr­êng hîp, dù ¸n, ng­êi bÞ ¶nh h­ëng chÊp hµnh ch­a nghiªm nh÷ng quy ®Þnh cña N§ 22/CP, thùc tÕ, nhiÒu hé gia ®×nh cã ®Êt bÞ thu håi ®· cè t×nh ch©y ú, cho r»ng møc ®Òn bï vµ hç trî nh­ vËy lµ ch­a tho¶ ®¸ng (ThÞ trÊn V¨n §iÓn - Hµ Néi) lµm ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é GPMB vµ thùc hiÖn dù ¸n. §Ó gi÷ v÷ng kû c­¬ng phÐp n­íc, x©y dùng nÒn ph¸p chÕ æn ®Þnh, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Òn bï T§C, ngoµi viÖc tuyªn truyÒn vµ gi¸o dôc ph¸p luËt, cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p xö lý kû luËt trong mäi tr­êng hîp víi tÊt c¶ c¸n bé c¸c cÊp khi cã hµnh vi cöa quyÒn, øc hiÕp nh©n d©n, lµm sai chÕ ®é chÝnh s¸ch vµ truy tè tr­íc ph¸p luËt ®èi víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n lµm tr¸i ph¸p luËt, tham nhòng, nhËn hèi lé. §ång thêi quy ®Þnh c¸c chÕ tµi cô thÓ, lµm c¨n cø ®Ó ¸p dông biÖn ph¸p c­ìng chÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt §Êt ®ai vµ §iÒu 27 LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Êt ®ai tr×nh Quèc héi th«ng qua n¨m 2001. VÒ tæ chøc thùc hiÖn: Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vÒ kh©u tæ chøc thùc hiÖn ®Òn bï thiÖt h¹i gi¶i phãng mÆt b»ng ®­îc thÊy râ nhÊt trong lÜnh vùc giao ®Êt, cho thuª ®Êt ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ - ®Æc biÖt lµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tr­íc ®©y chñ ®Çu t­ ph¶i ®­îc trùc tiÕp liªn hÖ, gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò víi ng­êi bÞ thu håi ®Êt mµ kÕt qu¶ th­êng lµ chñ ®Çu t­ bÞ g©y khã kh¨n, lµm t¨ng chi phÝ ®Òn bï, ¶nh h­ëng xÊu dÕn m«i tr­êng ®Çu t­ th× nay víi quy ®Þnh cô thÓ vÒ thµnh lËp Héi ®ång ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng ë cÊp huyÖn hoÆc cÊp tØnh, thµnh phÇn cña héi ®ång víi ®Çy ®ñ c¸c ban ngµnh ë ®Þa ph­¬ng vµ cã sù tham gia cña chñ ®Çu t­ dù ¸n víi t­ c¸ch lµ mét thµnh viªn ®· g¾n kÕt tr¸ch nhiÖm cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng víi nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ trªn ®Þa bµn, kh¾c phôc t×nh tr¹ng nãi trªn. Bªn c¹nh nh÷ng tiÕn bé vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, c«ng t¸c ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh thÓ hiÖn trong nh÷ng quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 22/1998/N§ - CP ®· béc lé sau h¬n 2 n¨m thùc hiÖn, nhiÖm vô ®Æt ra lµ cÇn nghiªn cøu söa ®æi, bæ sung ®Ó ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh phï hîp h¬n, chi tiÕt h¬n lµm c¬ së cho c¸c ®Þa ph­¬ng ¸p dông. Ch­¬ng iii Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c båi th­êng thiÖt h¹i gpmb, t®c 1. VÒ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt ®Ó tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i Nh­ trªn ®· tr×nh bµy, mÆc dï viÖc cho phÐp ¸p dông mét hÖ sè K ®· gióp cho gi¸ ®Êt do Nhµ n­íc x¸c ®Þnh ®· tiÕn gÇn tíi thùc tÕ, tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n víi nhiÒu tham sè ¶nh h­ëng qu¸ phøc t¹p lµm cho ng­êi thi hµnh khã vËn dông. MÆt kh¸c viÖc ph©n lo¹i ®Êt ®Ó ®Þnh gi¸ còng phÇn nµo ¸p ®Æt chñ quan cña ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh gi¸ dÉn ®Õn gi¸ ®Êt ®­îc x¸c ®Þnh vÉn ch­a phï hîp hoµn toµn víi thùc tÕ thÞ tr­êng ®Æc biÖt lµ ®èi víi lo¹i ®Êt n«ng nghiÖp n»m trong khu vùc quy ho¹ch ®« thÞ. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu cña phÇn lín khiÕu kiÖn liªn quan ®Õn c«ng t¸c ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng trong thêi gian qua. ThÞ tr­êng vÒ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt lu«n biÕn ®éng kh«ng ngõng, trong khi ®ã viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt do c¬ quan Nhµ n­íc tiÕn hµnh l¹i dùa vµo b¶ng gi¸ ®Êt ®­îc quy ®Þnh s½n tõ tr­íc vµ kh«ng ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn th× cho dï hÖ sè K ®­îc ®iÒu chØnh tíi 50% còng khã cã thÓ ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt. Do ®ã, cÇn ph¶i cho phÐp c¸c chñ dù ¸n ®­îc x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt trªn c¬ së gi¸ chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt trªn thÞ tr­êng thêi ®iÓm thu håi ®Êt. C¸ch lµm nµy cã nh÷ng ­u ®iÓm sau ®©y: - Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®­îc x¸c ®Þnh kh«ng lÖ thuéc vµo b¶ng gi¸ ®Êt ®· qu¸ cøng nh¾c, l¹c hËu, kh«ng cßn ph¶i ®ùa hÖ sè K vµo trong c¸ch tÝnh vµ kÕt qu¶ lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt trë nªn ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn: - Gi¸ trÞ ®Òn bï vÒ quyÒn sö dông ®Êt phï hîp víi gi¸ c¶ thÞ tr­êng chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng sinh lîi cña ®Êt, ®©y lµ ®iÒu mµ ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi dÔ chÊp nhËn nhÊt: - H¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt t¸c ®éng chñ quan cña c¸c nhµ qu¶n lý vµo kh©u ®Þnh gi¸ ®Êt, viÖc ph©n lo¹i ®Êt kh«ng cßn ý nghÜa nhiÒu l¾m khi x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt, bëi v× cho dï ®ã lµ ®Êt ë hay ®Êt n«ng nghiÖp th× gi¸ trÞ cña nã ®· ®­îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c th«ng qua thÞ tr­êng. SÏ kh«ng cßn khiÕu kiÖn xung quanh vÊn ®Ò gi¸ ®Êt ®Òn bï kh«ng tho¶ ®¸ng n÷a mµ tÊt c¶ ®Òu ®­îc gi¶i quyÕt th«ng qua gi¸ ®Êt. 2. VÊn ®Ò x¸c ®Þnh h¹n møc ®Êt ë cña mçi hé gia ®×nh NÕu nh­ viÖc thay ®æi ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt khi tÝnh ®Òn bï thiÖt h¹i cÇn ph¶i cã thêi gian th× tr­íc m¾t cÇn thiÕt ph¶i gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra lµ: ®èi víi c¸c hé gia ®×nh cã khu«n viªn ë (bao gåm c¶ ®Êt ë vµ ®Êt v­ên) réng, viÖc sö dông ®Êt æn ®Þnh kh«ng cã tranh chÊp, cã giÊy tê vÒ quyÒn sö dông ®Êt nh­ng trong giÊy tê ®ã kh«ng x¸c ®Þnh râ diÖn tÝch ®Êt ë lµ bao nhiªu, th× nay x¸c ®Þnh diÖn tÝch ®Êt ë cho ®èi t­îng nµy nh­ thÕ nµo? VÊn ®Ò nµy ®· ®­îc gi¶i quyÕt khi chÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 04/2000/N§ - CP ngµy 11/2/2000, tuy nhiªn viÖc h­íng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ ch­a kÞp thêi, ch­a ®Çy ®ñ dÉn ®Õn vÉn cßn nhiÒu ®Þa ph­¬ng lóng tóng khi vËn dông. Do ®ã, cÇn ban hµnh ngay nh÷ng h­íng dÉn ®èi víi vÊn ®Ò nµy, cô thÓ: nh­ sau: - Tr­êng hîp hé gia ®×nh ®· x©y dùng nhµ ë vµ c¸c c«ng tr×nh phôc vô sinh ho¹t (c¸c d¹ng c«ng tr×nh nµy ®­îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 04/2000/N§ - CP) trªn diÖn tÝch ®Êt lín h¬n møc ®Êt ë theo quy ®Þnh cña ®Þa ph­¬ng th× ph¶i ®­îc c«ng nhËn theo hiÖn tr¹ng ®ang sö dông (tæng céng diÖn tÝch ®· x©y dùng nhµ vµ c¸c c«ng tr×nh). - Tr­êng hîp hé gia ®×nh ®· x©y dùng nhµ ë vµ c¸c c«ng tr×nh phôc vô sinh ho¹t trªn diÖn tÝch ®Êt nhá h¬n møc ®Êt ë theo quy ®Þnh cña ®Þa ph­¬ng th× ®­îc c«ng nhËn b»ng møc ®Êt ë cña ®Þa ph­¬ng quy ®Þnh. - KiÕn nghÞ viÖc ¸p dông hai quy ®Þnh trªn ®èi víi khu vùc tr­íc ®©y lµ n«ng th«n nay theo quy ho¹ch trë thµnh ®« thÞ th× ¸p dông quy ®Þnh vÒ h¹n møc ®Êt ë tr­íc ®©y ®· c«ng bè cho khu vùc nµy khi ë ®ã cßn lµ vïng n«ng th«n. 3. VÒ ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i NghÞ ®Þnh sè 22/1998/N§ - CP quy ®Þnh tr­êng hîp ng­êi sö dông ®Êt cã giÊy tê mua b¸n, chuyÓn nh­îng ®Êt ®ai cña ng­êi sö dông ®Êt hîp ph¸p ®Ó Uû ban nh©n d©n cÊp x· x¸c nhËn th× cÇn ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i. Trong thùc tÕ do c¶ mét thêi gian dµi Nhµ n­íc kh«ng quy ®Þnh vÒ tr×nh tù, thñ tôc mua b¸n, chuyÓn nh­îng ®Êt ®ai, mÆt kh¸c do ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt ®Êt ®ai cña ng­êi d©n cßn thÊp nªn hÇu hÕt nh÷ng vô mua b¸n chuyÓn nh­îng nµy ®Òu chØ cã giÊy viÕt tay, nay ®ßi hái ph¶i cã x¸c nhËn cña Uû ban nh©n d©n cÊp x· ë thêi ®iÓm chuyÓn nh­îng lµ rÊt khã v× nh©n sù cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ho¹t ®éng theo nhiÖm kú, nh÷ng ng­êi ®­¬ng chøc ë thêi ®iÓm mua b¸n, chuyÓn nh­îng ®· kh«ng cßn t­ c¸ch ph¸p lý ®Ó x¸c nhËn cho ng­êi d©n n÷a. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy cÇn cho phÐp ng­êi d©n nÕu ch­a cã x¸c nhËn t¹i thêi ®iÓm mua b¸n th× chØ cÇn x¸c nhËn cña uû ban nh©n d©n cÊp x· t¹i thêi ®iÓm lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï thiÖt h¹i lµ tr­êng hîp ®ã sö dông ®Êt æn ®Þnh, kh«ng tranh chÊp. 4. MiÔn gi¶m tiÒn thuª ®Êt, tiÒn sö dông ®Êt cho c¸c tr­êng hîp ph¶i chi phÝ ®Òn bï thiÖt h¹i Cho ®Õn thêi ®iÓm tr­íc th¸ng 8/2000 c¸c chñ ®Çu t­ dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, ngoµi viÖc chi tr¶ ®Òn bï cho c¸c hé d©n víi l­îng kinh phÝ lµ kh«ng nhá vµ kh«ng kÐm g× sè tiÒn bá ra trong tr­êng hîp nhËn chuyÓn nh­îng còng víi diÖn tÝch ®Êt ®ã vÉn cßn ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt hoÆc tiÒn thuª ®Êt. Do ®ã, chñ ®Çu t­ gÆp khã kh¨n rÊt lín vÒ tµi chÝnh, chi phÝ nhiÒu, dù ¸n thùc hiÖn nhiÒu khi kh«ng cã l·i ®· lµm n¶n lßng nh÷ng ng­êi cã vèn, cã nhiÖt huyÕt gãp phÇn x©y dùng ®Êt n­íc, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn m«i tr­êng ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. §èi víi c¸c tr­êng hîp thuéc diÖn ®­îc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt, vÊn ®Ò nµy ®· ®­îc gi¶i quyÕt ®Ó tõ khi NghÞ ®Þnh sè 38/2000/N§ - CP ngµy 23/8/2000 cña ChÝnh phñ vÒ thu tiÒn, sö dông ®Êt ®­îc thi hµnh. Theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 38/2000/N§ - CP th× trong tr­êng hîp ph¶i ®Òn bï thiÖt h¹i khi ®­îc giao ®Êt th× sè tiÒn sö dông ®Êt mµ chñ ®Çu t­ ph¶i nép ®­îc tÝnh trõ ®i kho¶n chi phÝ ®Òn bï thiÖt h¹i ®· bá ra vµ møc trõ tèi ®a ®Õn 90% tiÒn sö dông ®Êt. Quy ®Þnh nµy lµ hîp lý vµ ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ hoan nghªnh. §èi víi c¸c tr­êng hîp thuéc diÖn thuª ®Êt, chÝnh s¸ch thu nép tiÒn thuª ®Êt còng cÇn ®­îc nghiªn cøu l¹i, trong ®ã ph¶i tÝnh ®Õn kho¶n chi phÝ ®Òn bï mµ chñ ®Çu t­ ®· bá ra ®Òn bï thiÖt h¹i cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi. Chñ ®Çu t­ cÇn ®­îc gi¶m møc nép tiÒn thuª ®Êt nh­ ®· ¸p dông ®èi víi tr­êng hîp nép tiÒn sö dông ®Êt. CÇn ph¶i thay ®æi quan niÖm cho r»ng kho¶n thu tiÒn sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt lµ nguån thu chñ yÕu cho ng©n s¸ch tõ ho¹t ®éng ®Çu t­. H¹ møc nép tiÒn sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt (trong ®ã cã tÝnh trõ tiÒn ®Òn bï thiÖt h¹i) sÏ thu hót ®­îc nhiÒu h¬n c¸c dù ¸n ®Çu t­, qua ®ã t¨ng nguån thu ng©n s¸ch tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c dù ¸n - mét vÊn ®Ò t­ëng chõng ®¬n gi¶n nh­ng ®Ó thùc hiÖn cho ®­îc cÇn cã thêi gian vµ sù thay ®æi cña c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt kÌm theo. 5. VÒ x©y dùng ®ång bé khu t¸i ®Þnh c­ §©y lµ mét kh©u quan träng quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét ph­¬ng ¸n ®Òn bï thiÖt h¹i, gi¶i phãng mÆt b»ng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi dù ¸n ph¶i sö dông nhiÒu ®Êt, di chuyÓn nhiÒu d©n. §èi víi ng­êi d©n th× ph¶i rêi bá nhµ cöa, ruéng v­ên lµ viÖc lµm bÊt ®¾c dÜ. Khi ®Õn n¬i ë míi, nh÷ng vÊn ®Ò hä quan t©m lµ viÖc lµm ®iÒu kiÖn sinh ho¹t nh­ giao th«ng, ®iÖn n­íc, n¬i kh¸m ch÷a bÖnh khi èm ®au, n¬i häc hµnh cña con c¸i. Do ®ã, cÇn thiÕt ph¶i t¹o lËp cho nh÷ng ng­êi d©n ph¶i di chuyÓn tíi khu t¸i ®Þnh c­ nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ n¬i ¨n, chèn ë ph¶i b»ng hoÆc tèt h¬n tr­íc. Ph¶i x©y dùng ®ång bé vÒ ®­êng ®i, cÊp tho¸t n­íc, c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh, tr­êng häc, cã nh­ vËy míi khuyÕn khÝch ng­êi d©n rêi bá m¶nh ®Êt mµ tæ tiªn, «ng bµ ®· bao ®êi g©y dùng ®Ó Nhµ n­íc sö dông, cÇn ph¶i ®Òn ®¸p c¸ch xøng ®¸ng nh÷ng mÊt m¸t cña ng­êi d©n v× lîi Ých chung cña c¶ ®Êt n­íc. * KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ 1. KÕt luËn §Òn bï thiÖt h¹i thùc chÊt lµ quan hÖ chuyÓn dÞch ®Êt ®ai ®Æc biÖt, trong ®ã ng­êi bÞ thu håi ®Êt kh«ng cã nhu cÇu chuyÓn nh­îng ®Êt ®ang sö dông, kh«ng cã nhu cÇu T§C mµ ®ã lµ T§C b¾t buéc lµm ¶nh h­ëng ®Õn cuéc sèng cña hµng triÖu con ng­êi. So víi nh÷ng chÝnh s¸ch ®Òn bï tr­íc ®©y, chÝnh s¸ch ®Òn bï tõ sau HiÕn ph¸p n¨m 1980, ®Æc biÖt lµ tõ sau khi cã LuËt §Êt ®ai n¨m 1993 ®· thay ®æi h¼n vÒ b¶n chÊt. Ph¸p luËt ®· thõa nhËn ®Êt cã gi¸ vµ ®Êt ®ai tham gia chuyÓn dÞch trong l­u th«ng d©n sù, nh­ vËy, khi lËp ph­¬ng ¸n ®Òn bï, vÊn ®Ò quan träng lµ ®Òn bï ®Êt (®Òn bï c©y cèi, hoa mïa chØ chiÕm tû träng nhá) vµ T§C, N§ 22/CP ®· cè g¾ng thÓ hiÖn chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc lµ b¶o ®¶m hµi hoµ quyÒn lîi cña Nhµ n­íc vµ cña ng­êi sö dông ®Êt. Dï trong giai ®o¹n nµo, nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ ®Òn bï GPMB vµ T§C ®Òu b¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh x· héi vÒ chÝnh trÞ, æn ®Þnh s¶n xuÊt, b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi. Do ®Æc ®iÓm cña t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, do yªu cÇu cña nhiÖm vô chiÕn l­îc mµ trong tõng thêi kú. Nhµ n­íc cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®Òn bï GPMB vµ T§C thÝch hîp, ®­îc thùc tÕ chÊp nhËn. Tuy nhiªn, víi tèc ®é t¨ng tr­ëngkt - x· héi hiÖn nay, do nhu cÇu vÒ ®Êt cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, c¸c quy ®Þnh vÒ ®Òn bï GPMB vµ T§C hiÖn hµnh ®· dÇn dÇn trë nªn l¹c hËu, kh«ng ®¸p øng kÞp víi sù ph¸t triÓn chung cña x· héi, qu¸ tr×nh thùc hiÖn gÆp kh«ng Ütn v­íng m¾c, bÊt cËp vµ Ýt nhiÒu lµ nguyªn nh©n g©y nªn nh÷ng khiÕu kiÖn kÐo dµi, tèn kÐm thêi gian vµ tiÒn cña, lµm ¶nh h­ëng kh«ng Ýt ®Õn kh¶ n¨ng khai th¸c tiÒm Èn tµi nguyªn cña ®Êt n­íc, ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng sö dông vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­. Cô thÓ nh÷ng v­íng m¾c bÊt cËp sau: ViÖc x¸c ®Þnh diÖn tÝch ®Êt lµm nhµ ë, theo N§ 22/CP ch­a phï hîp víi thùc tÕ. Cã hé gia ®×nh sö dông ®Êt lµm nhµ ë víi diÖn tÝch lín ®· tõ l©u, nay x¸c ®Þnh vµ ®Òn bï theo h¹n møc quy ®Þnh sÏ g©y th¾c m¾c trong nh©n d©n vµ vËn dông kh¸c nh­ ë tõng ®Þa ph­¬ng. - H¹n møc ®Êt ë t¹i khu T§C khu vùc ngo¹i ®« thÞ ch­a thèng nhÊt víi h¹n møc giao ®Êt gi·n d©n khu vùc n«ng th«n. Gi¸ ®Êt khu d©n c­ n«ng th«n quy ®Þnh qu¸ thÊp, khi ®Òn bï, ng­êi n«ng d©n kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng t¸i t¹o chç ë míi: møc gi¸ nµy cµng bÊt hîp lý ®èi víi khu vùc n«ng th«n gi¸p khu vùc ®« thÞ. ViÖc x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®Êt vµ x¸c ®Þnh gi¸ ®Êt t¹i thÞ tr­êng lµ phøc t¹p vµ rÊt khã thùc hiÖn, nhÊt lµ nh÷ng n¬ich­a h×nh thµnh thÞ tr­êng chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp vµ c«ng t¸c thèng kª, kª khai n¨ng suÊt, s¶n l­îng hiÖn nay ch­a ®­îc cËp nhËt ®Çy ®ñ. - §iÒu kiÖn ®Ó ®­îc ®Òn bï thiÖt h¹i vµ viÖc x¸c ®Þnh thêi gian sö dông ®Êt ®Ó ¸p dông chÝnh s¸ch ®Òn bï, trî cÊp lµ mét khã kh¨n ®èi víi chÝnh quyÒn c¸c cÊp vµ kh«ng cã ®Çy ®ñ tµi liÖu theo dâi, cËp biÕn ®éng cña tõng thöa ®Êt vµ tõng chñ sö dông ®Êt do viÖc chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt tr¸i phÐp lµ hiÖn t­îng diÔn ra kh¸ phæ biÕn. - ViÖc ®Òn bï thiÖt h¹i ®Êt n«ng nghiÖp ®­îc tÝnh theo h¹ng ®Êt x¸c ®Þnh æn ®Þnh trong thêi gian ®Êt. Trong khi ®ã ng­êi n«ng d©n, trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ th©m canh ®· lµm thay ®æi ®é ph× cña ®Êt nh­ng ch­a ®­îc ®Ò cËp trong ®Òn bï, hç trî dÉn ®Õn khiÕu kiÖn cña ng­êi bÞ thu håi ®Êt. - §èi víi c¸c dù ¸n ph¶i tæ chøc di d©n ®Ó GPMB ch­a quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña chñ ®Çu t­ trong viÖc x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt khi di d©n T§C, nhÊt lµ ®èi víi c¸c dù ¸n ph¶i thùc hiÖn T§C t¹i chç. Nhµ n­íc ch­a cã chÝnh s¸ch chiÕn l­îc nh»m triÓn khai c¸c dù ¸n T§C còng nh­ ch­a cã hç trî cô thÓ vÒ tµi chÝnh, c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ ®èi víi dù ¸n x©y dùng khu §TC. Thùc tÕ, ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é GPMB khi triÓn khai c¸c dùa ¸n ®Çu t­, c«ng t¸c chuÈn bÞ quü ®Êt vµ quü nhµ ë phôc vô T§C cho c¸c ®èi t­îng ph¶i ®iÒu cÇn ph¶i chñ ®éng ®i tr­íc mét b­íc. - Do c«ng t¸c lËp quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ ph¶i ®i tr­íc mét b­íc, nh­ khi lËp quy ho¹ch tæng thÓ còng nh­ quy ho¹ch chi tiÕt th­êng Ýt quan t©m ®Õn hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt, dÉn ®Õn dù ¸n ®Çu t­ GPMB gÆp khã kh¨n, chi phÝ ®Òn bï lín, hiÖu qu¶ kinh tÕ cña dù ¸n thÊp. Mét sè tr­êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc møc ®é ¶nh h­ëng cña dù ¸n ph¶i thu håi ®Êt (m«i tr­êng, ®éc h¹i...) cho nªn kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c møc ®é ®Òn bï ®Ó GPMB. - ViÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o nh÷ng kiÕn nghÞ cña nh©n d©n ch­a ®­îc quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng hiÖn nay. C¸c quy ®Þnh vÒ viÖc c­ìng chÕ ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng ch©y ú, lîi dông chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ®Ó trôc lîi trong viÖc ®Òn bï GPMB lµ hiÖn t­îng mang tÝnh phæ biÕn hiÖn nay nh­ng ch­a ®­îc quy ®Þnh vµ h­íng dÉn cô thÓ. 2. KiÕn nghÞ 2.1. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ph¸p luËt Ph¸p luËt ®Êt ®ai ®ãng vai trß quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc, lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ®Êt ®ai nãi riªng ®ßi hái b¾t buéc cña Nhµ n­íc ph¸p quyÒn. Ph¸p luËt ®Êt ®ai ph¶i thèng nhÊt víi c¸c ngµnh luËt trong hÖ thèng c¸c ngµnh LuËt ViÖt Nam, ®ång thêi, ®Ó b¶o ®¶m ®¹t hiÖu qu¶ trong viÖc ®Òn bï GPMB vµ T§C ph¸p luËt ®Êt ®ai cÇn tËp trung c¸c vÊn ®Ò sau: - Nghiªn cøu ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ ®Êt phï hîp víi thùc tÕ nh­ng vÉn b¶o ®¶m tÝnh khoa häc. CÇn kh¼ng ®Þnh r»ng ®Þnh gi¸ ®Êt lµ mét bé phËn khoa häc võa mang tÝnh kinh tÕ, võa mang tÝnh x· héi. Do ®ã khi tiÕn hµnh ®Þnh gi¸ ®Êt, ph¶i tÝnh hÕt c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ ®Êt. §iÒu cÇn chó ý lµ gi¸ ®Êt lu«n biÕn ®éng theo thÞ tr­êng, do vËy gi¸ ®Êt cÇn ph¶i ®­îc c¬ quan chuyªn m«n vÒ ®Þnh gi¸ th­êng xuyªn ®iÒu chØnh cho phï hîp víi thùc tÕ. §Ó x¸c ®Þnh vµ ®­a ra ®­îc gi¸ ®Êt phï hîp víi thùc tÕ, cÇn xem xÐt, nghiªn cøu tõng nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ ®Êt. §ã lµ: Nh©n tè ¶nh h­ëng vÒ kh¶ n¨ng ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng Nh©n tè vÒ kh¶ n¨ng h×nh thµnh c¸c c«ng tr×nh dÞch vô Nh©n tè vÒ kh¶ n¨ng sö dông ®Êt theo môc ®Ých vµ yªu cÇu kh¸c nhau; Nh©n tè vÒ kh¶ n¨ng ph©n lo¹i ®« thÞ theo quy m« vµ vÞ trÝ ®Þa lý Nh©n tè vÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ truyÒn thèng Nh÷ng nh©n tè trªn ®©y ®· t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn gi¸ ®Êt. Muèn b¶o ®¶m gi¸ ®Êt lµ c«ng cô ®Ó Nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vÒ ®Êt ®ai, cÇn ph¶i thÓ hiÖn c¸c nh©n tè trªn trong gi¸ ®Êt. - §Çu t­ nghiªn cøu ban hµnh Bé LuËt §Êt ®ai, gi¶m bít c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh LuËt, b¶o ®¶m sù thèng nhÊt víi c¸c ngµnh LuËt kh¸c, trong thêi gian tíi cÇn khÈn tr­¬ng hoµn thµnh viÖc x©y dùng ph¸p lÖnh ®Òn bï thiÖt h¹i GPMB vµ T§C. - Më réng vµ tiÕn hµnh mèi quan hÖ hîp t¸c víi c¸c n­íc trong khu vùc vÒ ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖn vµ tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt, träng t©m lµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai. Bao gåm c¸c néi dung: hîp t¸c nghiªn cøu ph¸p luËt; hîp t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bä ph¸p lý, hîp t¸c nghiªn cøu trong viÖc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt. Cã nh­ vËy, chóng ta míi cã ®iÒu kiÖn n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c luËt gia, ®ång thêi b¶o ®¶m tÝnh phï hîp cña ph¸p luËt víi thùc tÕ, ph¸p luËt thùc sötë thµnh c«ng cô ph¸p lý vµ kinh tÕ ®Ó Nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý víi ®Êt ®ai. - ViÖc x©y dùng chÝnh s¸ch ®Òn bï T§C ph¶i n»m trong tæng thÓ vµ ®ång bé víi viÖc söa ®æi bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c vÒ ®Êt ®ai nh­: H¹n møc thÊp GCN - QSD§, tiÒn thuª ®Êt, tiÒn sö dông ®Êt, thuÕ chuyÓn QSD§, ®ång thêi ph¶i tÝnh ®Õn chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ n­íc: nh­ chÝnh s¸ch T§C kh«ng tù nguyÖn, chÝnh s¸ch víi ph¸t triÓn ®« thÞ, chÝnh s¸ch víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n trong ®ã chÝnh s¸ch T§C cÇn ph¶i ®i tr­íc mét b­íc, coi nh­ c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cô thÓ, cung cÊp ®Çy ®ñ nguån vµ c¬ héi cho c¸c hé bÞ ¶nh h­ëng. Thùc hiÖn T§C t¹o dùng cuéc sèng sau nµy cho nh÷ng ng­êi bÞ ¶nh h­ëng bëi dù ¸n lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p, lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i thiÓu T§C, gi¶m phÝ tæn x· héi lµ n©ng cao chÊt l­îng quy ho¹ch. Trong ®ã cã quy ho¹ch chi tiÕt c¸c khu c«ng nghiÖp æn ®Þnh ®Ó lµm c¬ së chñ ®éng lËp ph­¬ng ¸n chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ chuyÓn ®æi ngµnh nghÒ cho n«ng th«n nh»m th¸o gì khã kh¨n trong c«ng t¸c ®Òn bï GPMB. Quy ho¹ch sö dông ®Êt, quy ho¹ch kiÕn tróc vµ quy ho¹ch ngµnh ph¶i ®i tr­íc mét b­íc. 2.2. Môc tiªu vµ tæ chøc thùc hiÖn - Ph¶i ®¶m b¶o, hµi hoµ lîi Ých cña ng­êi bÞ thu håi ®Êtm chñ ®Çu t­ vµ Nhµ n­íc, gi÷a lîi Ých tr­íc m¾t vµ lîi Ých l©u dµi cña c«ng cuéc ph¸t triÓn ®Êt n­íc mµ tr­íc tiªn lµ môc tiªu v× con ng­êi, ®¶m b¶o lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng­êi bÞ thu håi ®Êt vµ T§C kh«ng tù nguyÖn, tiÕp ®Õn lµ ®éng viªn, khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­. - VÒ c«ng t¸c tæ chøc nªn ®Ó chñ ®Çu t­ lµm phã Ban ®Òn bï GPMB vµ Së §Þa chÝnh cña ®Þa ph­¬ng lµm th­êng trùc Héi ®ång ®Òn bï GPMB vµ T§C nh»m ®¶m b¶o tiÕn ®é dù ¸n, x©y dùng tæ chuyªn tr¸ch vÒ c«ng t¸c T§C cã ®ñ thÈm quyÒn ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh cÇn thiÕt rót ng¾n thêi gian ®Òn bï, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy, gi¶m bít tæn thÊt kinh tÕ cña x· héi. - Nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng thanh tra, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ Héi ®ång ®Òn bï c¸c cÊp vÒ c«ng t¸c qu¶n lý, tæ chøc thùc hiÖn ®Òn bï GPMB vµ T§C khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt. MÆt kh¸c, cÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp mét c¬ quan, ®¬n vÞ hoÆc mét tæ chøc chuyªn tr¸ch trùc thuéc ChÝnh phñ, thay mÆt ChÝnh phñ gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn N§ 22/CP ë c¸c ®Þa ph­¬ng, kÞp thêi quyÕt ®Þnh xö lý hµnh chÝnh, c­ìng chÕ, (kÓ c¶ truy tè tr­íc ph¸p luËt) c¸c tr­êng hîp vi ph¹m ph¸p luËt ®èi víi ng­êi sö dông ®Êt, ng­êi bÞ thu håi ®Êt, c¸ nh©n, c¬ quan ®¹i diÖn Nhµ n­íc cña ®Þa ph­¬ng, héi ®ång ®Òn bï, héi ®ång thÈm ®Þnh c¸c cÊp. - ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng c¸c cÊp ph¶i coi träng viÖc tæng kÕt, rót kinh nghiÖm vÒ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, khuyÕt ®iÓm tån t¹i trong viÖc thùc hiÖn ®Òn bï GPMB vµ T§C khi Nhµ n­íc thu håi ®Êt ®èi víi tõng dù ¸n thuéc ph¹m vi ®Þa ph­¬ng m×nh thùc hiÖn. Khi triÓn khai thùc hiÖn, nÕu cã g× v­íng m¾c hoÆc cã nh÷ng néi dung cÇn kiÕn nghÞ mang tÝnh chÊt bøc xóc, thiÕt thùc trong ®Òn bï T§C, theo ph©n cÊp, c¸c c¬ quan t¹i ®Þa ph­¬ng b¸o c¸o víi c¬ quan, ®¬n vÞ hoÆc tæ chøc chuyªn tr¸ch vÒ c«ng t¸c ®Òn bï T§C cña ChÝnh phñ ®Ó tr×nh ChÝnh phñ bæ sung, söa ®æi kÞp thêi vµ tõng b­íc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ®Òn bï GPMB vµ T§C, ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña ph¸p luËt nãi chung vµ LuËt §Êt ®ai nãi riªng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n ë ViÖt Nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ®Êt ®ai vµ nhµ ë - PGS.TSKH. Lª §×nh Th¾ng. 2. Gi¸o tr×nh kinh tÕ tµi nguyªn ®Êt - PGS.TS. Ng« §øc C¸t. 3. LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993. 4. LuËt söa ®æi bæ sung n¨m 2003. 5. LuËt söa ®æi bæ sung cña mét sè ®iÒu cña LuËt ®Êt ®ai. 6. NghÞ ®Þnh sè 22/CP (ngµy 24/4/1998) cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i khi Nhµ n­íc bï ®Êt ®Ó sö dông vµo nh÷ng môc ®Ých quèc phßng, an ninh, lîi Ých quèc gia, lîi Ých c«ng céng. Môc lôc Më ®Çu