Đề tài Thực trạng hoạt động xuất khẩu của công ty cổ phần xuất nhập khẩu nam Hà Nội (simex)

sau: 1 - Lîi nhuËn thùc tÕ mµ C«ng ty ®· ®¹t ®­îc qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Lîi nhuËn thùc tÕ = Tæng doanh thu - Tæng chi phÝ. LNTT = TRTT - TCTT = 38.826.320 - 37.970.422 = 855.898 (USD). Trong khi ®ã, kÕ ho¹ch mµ C«ng ty ®­a ra ph¶i ®¹t ®­îc lîi nhuËn lµ: LNKH = TRKH - TCKH = 32.500.000 - 31.900.000 = 600.000 (USD). Nh­ vËy, C«ng ty ®· ®¹t ®­îc møc kÕ ho¹ch lµ: 855.898 - 600.000 = 42,6% 600.000 2 - HiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸: TX 38.826.320 HX = = = 1,02 CX 37.970.422 Nh­ vËy H = 1,02 > 1 nªn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ trong kinh doanh. Tuy nhiªn, hÖ sè H lµ cßn thÊp v× vËy, C«ng ty cÇn t×m c¸ch n©ng cao hÖ sè H h¬n n÷a. 3 - Tû suÊt doanh lîi (P') Tû suÊt doanh lîi Tæng lîi nhuËn cña ho¹t ®éng XK = Tæng vèn kinh doanh P 855.898 P' = = = 68,47% C 1.250.000 ChØ tiªu nµy cho ta biÕt mét ®ång vèn ®Çu t­ vµo kinh doanh xuÊt khÈu C«ng ty thu ®­îc lµ 0,6817 ®ång lîi nhuËn. §©y lµ mét møc tû suÊt doanh lîi kh¸ cao. §iÒu nµy nhê vµo tèc ®é quay nhanh cña ®ång vèn. Trong ®ã: Tæng lîi nhuËn Tæng VC§ Søc sinh lîi cña VC§ = = : P' VC§ b×nh qu©n Tæng VKD 120.000 = : 0,6847 = 14,02% 1.250.00 Tæng lîi nhuËn Tæng CL§ Søc sinh lîi cña VL§ = = VL§ b×nh qu©n Tæng VKD 1.130.000 = : 0,68 = 132,03% 1.250.000 4 - Thêi gian hoµn vèn (TH) 12 th¸ng ´ Tæng ®Þnh phÝ 12 ´ 976.000 (TH) = = = 6,39 (th¸ng) Tæng sè l·i gép c¶ n¨m 1.831.898 Nh­ vËy, trong vßng 6,39 th¸ng, C«ng ty ®· ®ñ thêi gian ®Ó hoµ vèn tøc lµ doanh thu ®ñ trang tr¶i mäi chi phÝ, kh«ng lç kh«ng l·i, hay nãi c¸ch kh¸c, C«ng ty cã møc l·i gép b»ng tæng ®Þnh phÝ. Do ®ã c¸c th¸ng sau, mäi doanh thu trõ chi phÝ biÕn ®æi ®Òu trë thµnh l·i cña C«ng ty. IV/ Nh÷ng thµnh tùu vµ tån t¹i trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty. 1. Thµnh tùu. Cã thÓ ®¸nh gi¸ thµnh tùu vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty SIMEX nh­ sau: - Trong nh÷ng n¨m qua, c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng b¸m s¸t thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, khai th¸c ®­îc nhiÒu nguån hµng xuÊt khÈu vµ thùc hiÖn tèt c¸c chØ tiªu, kÕ ho¹ch. - Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, C«ng ty ®· chó träng, quan t©m ®Õn c«ng t¸c tiÕp thÞ, khai th¸c mÆt hµng, më réng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc nªn ®· xuÊt khÈu ®­îc nh÷ng mÆt hµng chÝnh lµ n«ng s¶n, h¶i s¶n vµ thªm nhiÒu lo¹i hµng kh¸c nh­: gèm, sø, m©y tre ®an, chiÕu cãi, nÖm cãi, chæi cá, nãn l¸, thùc phÈm, tËn dông nguyªn liÖu cã s½n trong n­íc, gi¸n tiÕp gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu lao ®éng lµm ra s¶n phÈm xuÊt khÈu nªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña C«ng ty ngµy cµng cao, kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 1997 gÊp 3 lÇn nhËp khÈu (39/13) n¨m 1996 chØ gÊp 1,5 lÇn. - Trong qu¸ tr×nh kinh doanh mua b¸n hµng ho¸ cã sù c¹nh tranh gay g¾t, nhµ n­íc më réng c¬ chÕ xuÊt nhËp khÈu, cho thµnh lËp nhiÒu C«ng ty t­ nh©n, tr¸ch nhiÖm, h÷u h¹n, liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. §­îc xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp, c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn n­íc ngoµi còng tham gia mua b¸n trùc tiÕp ®Õn tËn c¸c c¬ së thu mua, s¶n xuÊt, chÕ biÕn nªn lµm cho gi¸ c¶ lªn xuèng thÊt th­êng. Sù biÕn ®éng tiÒn tÖ trong khu vùc vµ thÕ giíi, tû gi¸ ®« la lªn xuèng còng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tÝnh to¸n vµ g©y khã kh¨n trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, nhÊt lµ nh÷ng th¸ng cuèi n¨m 1997. Tr­íc t×nh h×nh nh­ vËy, C«ng ty ®· ¸p dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p kinh doanh, t×m kiÕm kh¸ch hµng, b¸n tËn gèc (kh«ng qua trung gian), t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng, giao hµng ®óng h¹n, ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng ho¸, thanh to¸n sßng ph¼ng, ®· thùc sù g©y ®­îc lßng tin, l«i cuèn ®­îc kh¸ch hµng ®Õn hîp t¸c l©u dµi, nªn võa t¹o ®­îc hµng xuÊt khÈu æn ®Þnh, võa cã kh¸ch hµng tiªu thô. - Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kinh doanh xuÊt khÈu nhanh chãng, chÝnh x¸c, ®óng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña nhµ n­íc, nép thuÕ xuÊt khÈu ®Çy ®ñ, ®óng h¹n. - Thùc hµnh tiÕt kiÖm, gi¶m chi phÝ trong kinh doanh nh­: vËn t¶i, bèc xÕp, gi¸m ®Þnh, b¶o qu¶n hµng ho¸... - Tæ chøc lao ®éng, bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, mçi ng­êi ®Òu kiªm nhiÖm hai, ba viÖc nªn lµm viÖc cã hiÖu qu¶, n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n c¸c n¨m tr­íc. - Quan t©m ®Õn viÖc båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp cô chuyªn m«n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé nh©n viªn ®i häc bæ tóc thªm ngo¹i ng÷, vi tÝnh, nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng, hÇu hÕt c¸n bé nh©n viªn ®­îc ra n­íc ngoµi, tiÕp cËn víi thÞ tr­êng, tham dù c¸c buæi héi th¶o chuyªn ®Ò vÒ c¸c mÆt qu¶n lý cña doanh nghiÖp do Thµnh phè vµ Phßng th­¬ng m¹i tæ chøc. 2. Nh÷ng tån t¹i. Bªn c¹nh c¸c thµnh tùu ®¹t ®­îc, ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña C«ng ty cßn nh÷ng tån t¹i sau: - C«ng ty ch­a thiÕt lËp ®­îc kÕ ho¹ch kinh doanh dµi h¹n, ch­a cã ph­¬ng h­íng cô thÓ ®Ó ®èi phã víi sù biÕn ®éng bÊt th­êng cña thÞ tr­êng cã thÓ x¶y ra. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty tuy cã t¨ng vÒ kim ng¹ch nh­ng nh×n chung ph­¬ng thøc kinh doanh cßn mang tÝnh "phi vô", "chép giËt" lµ chÝnh. Hµng xuÊt khÈu cña C«ng ty manh món vµ nhá lÎ. - ChÊt l­îng hµng cña C«ng ty kh«ng æn ®Þnh, tû träng hµng th« vÉn cßn chiÕm kh¸ lín. - ThÞ tr­êng hµng tiªu thô cña C«ng ty tuy cã ®­îc më réng song vÉn ch­a æn ®Þnh. Mét sè b¹n hµng ch­a ®ñ tin cËy ®Ó tiÕn hµnh lµm ¨n lín. §a sè c¸c b¹n hµng cña C«ng ty chØ tiªu thô theo kiÓu mïa vô. - Trong ho¹t ®éng t¹o nguån hµng, C«ng ty ch­a thiÕt lËp ®­îc mèi quan hÖ víi c¸c c¬ së ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. Thu mua hµng cña C«ng ty phÇn nhiÒu cßn theo kiÓu gom hµng tõng hé gia ®×nh vµ C«ng ty chØ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng t¹o nguån hµng, khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu. V× vËy, trong nhiÒu tr­êng hîp, C«ng ty bÞ ®éng vÒ nguån hµng hoÆc viÖc t¹o hµng kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng. - Tõ tr­íc ®Õn nay, C«ng ty kh«ng ®­îc ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt, trô së lµm viÖc, kho t¨ng, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i... ®Òu ph¶i thuª m­ín, gi¸ c¶ ngµy cµng t¨ng thªm nªn lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. - C«ng ty chuyªn mua b¸n kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ch­a cã c¬ së s¶n xuÊt, thu mua, chÕ biÕn nªn nhiÒu lóc bÞ ®éng vÒ nguån hµng, ch­a ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, gi¸ c¶ lªn xuèng thÊt th­êng còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong viÖc tÝnh to¸n kinh doanh. - Do thiÕu vèn, C«ng ty ph¶i tù c©n ®èi, gi÷ uy tÝn víi Ng©n hµng, cã vay cã tr¶ ®Çy ®ñ, sßng ph¼ng, nh­ng vÉn cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, bÞ ®éng. - Tr×nh ®é c¸n bé nh©n viªn cã nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng Ýt, hÇu hÕt tr¸i ngµnh nghÒ nªn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng c¹nh tranh s«i ®éng hiÖn nay. Ch­¬ng III C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë C«ng ty SIMEX I/ ChÝnh s¸ch xuÊt khÈu hµng ho¸ ë n­íc ta. 1. ChÝnh s¸ch xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 80, nÒn kinh tÕ n­íc ta l©m vµo khñng ho¶ng nghiªm träng. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®×nh ®èn, l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp t¨ng cao. VÒ mÆt ngo¹i th­¬ng, chóng ta còng gÆp nh÷ng khã kh¨n gay g¾t, thÞ tr­êng truyÒn thèng §«ng ¢u bÞ thu hÑp, tèc ®é t¨ng xuÊt khÈu rÊt chËm, trong khi ®ã gi¸ nhËp nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt l¹i t¨ng cao. Tr­íc nh÷ng khã kh¨n kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ sù biÕn ®æi to lín cña thÕ giíi, §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· b¾t ®Çu cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng. Ngay tõ ®Çu n¨m 1980 ®· ®¸nh dÊu mét b­íc quan träng trong viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch xuÊt khÈu cña n­íc ta, ®ã lµ ngµy 7/2/1980 chÝnh phñ ra nghÞ ®Þnh 40/CP quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. TiÕp theo ®ã lµ NghÞ ®Þnh 254 (22/1/1981), 20/CP (26/5/1981) vµ 113/H§BT (10/7/1982) quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ t¨ng c­êng qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §¹i héi lÇn thø V cña §¶ng (1982) ®· kh¼ng ®Þnh "Trong kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n nh÷ng n¨m tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi cña c¶ chÆng ®­êng ®Çu tiªn ph¶i më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. T¨ng nhanh xuÊt khÈu vµ më mang c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ®Ó thu ngo¹i tÖ lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn l­îc, mét kh©u träng yÕu gãp phÇn b¶o ®¶m c¸c c©n ®èi cña kÕ ho¹ch". Qu¸n triÖt t­ t­ëng cña §¶ng, mét lo¹t c¸c nghÞ ®Þnh vµ v¨n b¶n d­íi luËt ®· ®­îc ChÝnh phñ, c¸c cÊp ®­a ra nh»m thóc ®Èy h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu, trong sè ®ã cã: QuyÕt ®Þnh 177/H§BT (15/6/85), Th«ng t­ sè 20/BNG - T/XNL (10/2/1986) cña ChÝnh phñ, QuyÕt ®Þnh sè 668/BNG - T/TCCB (29/12/1986) cña Bé Ngo¹i th­¬ng, ChØ thÞ 96/CT (28/3/87) cña H§BT. Ngµy 11/1/1988 Chñ tÞch H§NN ban hµnh lÖnh sè 5 - H§NN c«ng bè luËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu mËu dÞch. Ngµy 14/6/1988 Chñ tÞch H§BT ban hµnh chØ thÞ sè 182 - CT vÒ mét sè vÊn ®Ò cÊp b¸ch trong c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu. Ngµy 30/11/1988, H§BT ra quyÕt ®Þnh sè 305 - CT vÒ cÊp h¹n ng¹ch giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. ngµy 19/12/1988 H§BT ra quyÕt ®Þnh sè 207/H§BT vÒ c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu. Nh×n chung, trong thêi kú nµy (1980 - 1988) chóng ta ®· tÝch cùc ®æi míi chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i, kinh tÕ ngo¹i th­¬ng nãi chung vµ chÝnh s¸ch xuÊt khÈu nãi riªng nh»m ph¸t huy quyÒn chñ ®éng s¸ng t¹o cña c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ c¬ së, xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu, coi träng lîi Ých kinh tÕ lµ ®éng lùc chñ yÕu thóc ®Èy c¸c tæ chøc kinh tÕ tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. Sang n¨m 1989, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®­a ra nhiÒu chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch lín nh»m tiÕp tôc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu, chuyÓn dÇn c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i th­¬ng sang h¹ch to¸n kinh doanh, thay ®æi c¬ chÕ cung cÊp vËt t­ theo kiÓu cò sang quan hÖ tiÒn tÖ. Mét NghÞ ®Þnh cã tÇm quan träng nhÊt lµ NghÞ ®Þnh 64/H§BT ngµy 16/6/1989 cña H§BT ban hµnh quy ®Þnh vÒ chÕ ®é tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ban hµnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ gÇn s¸t víi gi¸ thÞ tr­êng tù do lµ mét chñ tr­¬ng phï hîp víi t×nh h×nh ban hµnh khung gi¸ víi khu vùc ®ång róp, chuyÓn sang viÖc thanh to¸n b»ng tiÒn, tõng b­íc gi¶m dÇn viÖc nhµ n­íc nî hµng xuÊt, nhËp khÈu cña c¬ së. §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng (cuèi 1991) ®· kh¼ng ®Þnh "§a ph­¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i", "®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i" LÊy "HiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i" lµ môc tiªu, lµ ®éng lùc trùc tiÕp, ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Héi nghÞ Trung ­¬ng §¶ng lÇn thø 3 (kho¸ VIII) ®· ®Ò ra mét nghÞ quyÕt riªng vÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ ®èi ngo¹i nh»m tho¸t ra khái cuéc khñng ho¶ng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Êt n­íc tiÕp tôc ph¸t triÓn. Trong bèi c¶nh nµy Trung ­¬ng ®¸nh gi¸ võa lµ "thêi c¬" võa lµ "nguy c¬" cho ®Êt n­íc. N¨m 1992, héi ®ång bé tr­ëng ban hµnh NghÞ ®Þnh 114/H§BT ngµy 7/4/1992 vÒ qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi xuÊt nhËp khÈu, ®ã lµ mét b­íc söa ®æi c¸c chÝnh s¸ch v¨n b¶n trong qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu. Ngµy 19/4/1994, Thñ t­íng chÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 33/CP vÒ qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Ngµy 13/1/1997 Thñ t­íng chÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh sè 28/TTG vÒ ChÝnh s¸ch mÆt hµng vµ ®iÒu hµnh c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu. Nh­ vËy, tõ n¨m 1989, ®Æc biÖt lµ n¨m 1991 ®Õn nay, nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ban hµnh mét lo¹t c¸c v¨n b¶n míi thay c¸c v¨n b¶n kh«ng phï hîp tr­íc ®©y. Tõ ®ã ®· h×nh thµnh nªn mét c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®èi ngo¹i míi hoµn thiÖn vµ phï hîp víi t×nh h×nh míi. VÒ ®èi ngo¹i: tiÕp tôc kiªn tr× thùc hiÖn ®a ph­¬ng ho¸ "bu«n b¸n víi bÊt kú n­íc nµo, víi bÊt kú kh¸ch hµng nµo trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn quèc gia, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, ®«i bªn cïng cã lîi". "Chñ tr­¬ng tõng b­íc x©y dùng nh÷ng thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ nh÷ng kh¸ch hµng bu«n b¸n æn ®Þnh". §a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ còng tham gia ph¸t triÓn vµ më réng xuÊt nhËp khÈu (®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu) thu hót vèn ho¹t ®éng ®Çu t­, dÞch vô vµ du lÞch. VÒ ®èi néi: + KhuyÕn khÝch xuÊt khÈu + N©ng cao chÊt l­îng vµ tr×nh ®é hµng ho¸ xuÊt khÈu. + T¨ng nhanh gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu chÕ biÕn, tr­íc hÕt lµ n«ng l©m, h¶i s¶n chÕ biÕn, gi¶m dÇn xuÊt th«. + Më réng gia c«ng hµng xuÊt khÈu cho n­íc ngoµi nh­: dÖt, may mÆc, giµy dÐp, c¬ khÝ, ®iÖn tö... + Trong qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, t¨ng nhanh kim ng¹ch vµ mÆt hµng xuÊt khÈu, cÇn gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng nhanh xuÊt khÈu, më réng mÆt hµng víi qu¸ tr×nh c¶i tiÕn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cho phï hîp víi yªu cÇu thÞ tr­êng quèc tÕ. Nh­ vËy, qua nhiÒu n¨m thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi, ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¨m 1990 - 1997, cã thÓ kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng kinh tÕ ngo¹i th­¬ng n­íc ta ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn quan träng c¶ vÒ l­îng lÉn vÒ chÊt. Tõ quan hÖ kinh tÕ ngo¹i th­¬ng mang nÆng tÝnh ®¬n ph­¬ng, chñ yÕu dùa vµo Liªn X« cò vµ c¸c n­íc §«ng ¢u theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ph¸p lÖnh g¾n víi NghÞ ®Þnh th­ vµ tÝn dông dµi h¹n qua con ®­êng ChÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc quèc doanh ®éc quyÒn thùc hiÖn, nay chóng ta ®· më réng quan hÖ kinh tÕ víi nhiÒu ®èi t­îng, nhiÒu h×nh thøc. §ång thêi thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng trong kinh tÕ ngo¹i th­¬ng víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. ChÝnh sù "®æi míi" nµy ®· ®­a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tho¸t khái tr¹ng th¸i khñng ho¶ng vµ v­ît qua mäi thö th¸ch khi Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u bÞ sôp ®æ. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, cÇn ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ h­íng ngo¹i theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi theo sù chi phèi cña nh÷ng tÝnh tÊt yÕu cña thêi ®¹i. Víi chÝnh s¸ch më cöa, chóng ta ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Ó tõng b­íc c©n ®èi víi nhËp khÈu. 2- HÖ thèng quan ®iÓm c¬ b¶n ®æi míi chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ë n­íc ta. ThÕ giíi ®· vµ ®ang diÔn ra nh÷ng biÕn ®æi to lín vµ s©u s¾c. Nh÷ng thay ®æi ®ã, mét mÆt t¹o ra nh÷ng c¬ héi thuËn lîi cho c¸c n­íc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn cã thÓ n¾m b¾t, v­¬n tíi nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, mÆt kh¸c, ®ang ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc, nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p h¬n mµ mçi quèc gia ph¶i ®èi phã, gi¶i quyÕt. Trong thêi ®¹i ngµy nay, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ trªn thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn nh­ vò b·o víi tèc ®é nhanh trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc - c«ng nghÖ ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi. §iÒu ®ã ®­îc biÓu hiÖn ë chç mét sù kiÖn kinh tÕ cña n­íc nµy ®Òu cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn cña n­íc kh¸c. Mét s¶n phÈm míi cña quèc gia nµy, sau mét thêi gian ®· xuÊt hiÖn ngay trªn thÞ tr­êng n­íc kh¸c. ChÝnh v× vËy, ngµy nay hîp t¸c quèc tÕ ®· trë thµnh tÊt yÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn ®i lªn cña mçi quèc gia. Hßa nhËp víi xu thÕ nµy, trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng ®Êt n­íc, ®Æc biÖt lµ sau khi tiÕn hµnh ®æi míi kinh tÕ - x· héi, §¶ng vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam rÊt coi träng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. ViÖc ®Þnh ra mét c¸ch nhanh chãng chiÕn l­îc ph¸t triÎn kinh tÕ, trong ®ã ngo¹i th­¬ng ®­îc ®Æc biÖt coi träng lµ mét vÊn ®Ò thêi sù cÊp b¸ch ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay. ChiÕn l­îc kinh tÕ cña ViÖt Nam ph¶i h­íng vµo viÖc kh«ng ngõng më réng ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, khoa häc, kü thuËt, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng nh»m khai th¸c tèi ®a cã hiÖu qu¶ c¸c thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ vµ vèn trªn thÕ giíi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc th«ng qua con ®­êng xuÊt, nhËp khÈu. Theo ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2000 "ph¸t huy lîi thÕ t­¬ng ®èi, kh«ng ngõng n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng hãa, ®¸p øng tíi nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, thay thÕ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng trong n­íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶"; "Më réng quan hÖ kinh tÕ víi tÊt c¶ c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c C«ng ty vµ c¸c t­ nh©n n­íc ngoµi trªn nguyªn t¾c gi÷ nguyªn ®éc lËp, chñ quyÒn, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi vµ phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc", chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý Ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam ®· ®­îc thÓ chÕ ho¸ trong ph¸p luËt cña Nhµ n­íc. Cã thÓ tãm t¾t ®iÒu ®ã ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau ®©y: 2.1- §Èy m¹nh xuÊt khÈu, bao gåm xuÊt khÈu hµng hãa vµ xuÊt khÈu dÞch vô nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ nhËp khÈu, vÒ ngo¹i tÖ cÇn thiÕt cho kinh tÕ quèc d©n. Th«ng qua nhËp khÈu tranh thñ thiÕt bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong n­íc, ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¨ng c­êng khoa häc vµ kü thuËt cña ®Êt n­íc. 2.2- PhÊn ®Çu t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu, më réng quy m« xuÊt khÈu, ®a d¹ng hµng hãa xuÊt khÈu, n©ng cao chÊt l­îng vµ søc c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu, gãp phÇn c¶i thiÖn c¸n c©n ngo¹i th­¬ng vµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. 2.3- KhuyÕn khÝch t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc kinh doanh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triªnr s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm h­íng vÒ xuÊt khÈu vµ nh÷ng s¶n phÈm thay hµng nhËp khÈu thiÕt yÕu mµ s¶n xuÊt trong n­íc cã hiÖu qu¶ h¬n nhËp khÈu. 2.4- §a d¹ng hãa thÞ tr­êng xuÊt khÈu, thÞ tr­êng nhËp khÈu phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng trªn c¬ së g¾n thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi, më réng giao l­u hµng hãa gi÷a ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi. 2.5- Më réng quyÒn ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®i ®«i víi sù qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ n­íc trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng b»ng luËt ph¸p vµ c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ. 2.6- Xãa bá bao cÊp vµ bï lç trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, nhËp khÈu kinh doanh ph¶i cã hiÖu qu¶ (bao gåm hiÖu qu¶ kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi) ®ång thêi ph¶i thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm x· héi do ph¸p luËt quy ®Þnh. Khi phôc vô lîi Ých chung, trong tr­êng hîp doanh nghiÖp xuÊt khÈu bÞ thua thiÖt, Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch hç trî thÝch ®¸ng. ChÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng ®· vµ ®ang h×nh thµnh ë n­íc ta hoµn toµn xuÊt ph¸t tõ ®­êng lèi x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc cña nhµ n­íc ViÖt Nam, ®ång thêi cã tÝnh ®Õn xu h­íng ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng thÕ giíi, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ - th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Trong nh÷ng n¨m tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta cÇn h­íng vÒ xuÊt khÈu, coi ®©y lµ néi dung c¬ b¶n cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ. Theo kinh nghiÖp cña nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn ®· ®¹t ®­îc sù ph¸t triÓn cao, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp míi, th× viÖc lùa chän chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng bÝ quyÕt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng trong nhÞp ®é t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §Ó thùc hiÖn v÷ng ch¾c chiÕn l­îc "h­íng vÒ xuÊt khÈu ®ßi hái chóng ta ph¶i nhanh chãng c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ ®Ó hßa nhËp vµ cã søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Muèn ®øng v÷ng vµ th¾ng lîi trong c¹nh tranh, ta ph¶i biÕt khai th¸c vµ ph¸t huy tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong n­íc, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña ta so víi c¸c n­íc kh¸c. NÕu ta ®· kh¼ng ®Þnh "xuÊt khÈu" lµ mét h­íng ®Ó c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ quèc d©n, th× ë nh÷ng ngµnh nµo, ®Þa ph­¬ng nµo, s¶n phÈm nµo cã thÓ thùc hiÑn xuÊt khÈu th× ph¶i ®Çu t­, s¶n xuÊt ngay, ë nh÷ng n¬i kh¸c ch­a cã ®iÒu kiÖn th× hoÆc lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho nã ho¹t ®éng, hoÆc h­íng ho¹t ®éng cña nã vµo viÖc phôc vô nh÷ng ngµnh, ®Þa ph­¬ng, s¶n phÈm xuÊt khÈu. Nh÷ng lîi thÕ so s¸nh ë møc ®é nhÊt ®Þnh vÒ lao ®éng, tµi nguyªn, vÒ vÞ trÝ l·nh thæ... cho phÐp chóng ta sím cã nh÷ng b­íc ®i hîp lý h¬n trong viÖc bè trÝ, s¾p xÕp l¹i nÒn kinh tÕ theo h­íng xuÊt khÈu. 3- C¸c chÝnh s¸ch thóc ®Èy xuÊt khÈu §èi víi ViÖt Nam, trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi, viÖc ®Èy m¹nh vµ më réng xuÊt khÈu lµ mét ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó t¨ng nhËp khÈu, t¨ng nguån ngo¹i tÖ cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©ydùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o ®¶m cho kinh tÕ ph¸t triÓn trong thÕ chñ ®éng. Víi ý nghÜa ®ã xuÊt khÈu ®­îc coi lµ mét kh©u chñ yÕu trong kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ viÖc khuyÕn khÝch, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ph¸t triÓn lµ mét bé phËn träng yÕu cña chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña n­íc ta. Qu¸n triÖt ph­¬ng ch©m ghi trong chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2000, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, chiÕn l­îc ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi, viÖc ®Èy m¹nh vµ më réng xuÊt khÈu lµ mét ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó t¨ng nhËp khÈu, t¨ng nguån ngo¹i tÖ cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o ®¶m cho kinh tÕ ph¸t triÓn trong thÕ chñ ®éng. Víi ý nghÜa ®ã xuÊt khÈu ®­îc coi lµ mét kh©u chñ yÕu trong kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ viÖc khuyÕn khÝch, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ph¸t triÓn lµ mét bé phËn träng yÕu cña chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña n­íc ta. Qu¸n triÖt ph­¬ng ch©m ghi trong chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2000, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, chiÕn l­îc ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i h­íng vµo ®¹t c¸c môc tiªu c¬ b¶n sau ®©y: + Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng nhanh ®Ó tõng b­íc ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng vÒ nh÷ng s¶n phÈm thiÕt yÕu, phôc vô cho s¶n xuÊt vµ c¸c nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c­. + §Èy m¹nh xuÊt khÈu ®ßi hái ph¶i t¹o ra nguån hµng xuÊt khÈu, tõ ®ã cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc bè trÝ c¬ cÊu ®Çu t­ vµ c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ngµy cµng t­ang vai trß cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp tiªn tiÕn nh»m kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é vµ chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu. + T¨ng nhanh gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu chÕ biÕn tr­íc hÕt lµ hµng n«ng, l©m, h¶i s¶n chÕ biÕn, gi¶m dÇn xuÊt th«. + TÝch cùc t×m hiÓu thÞ tr­êng ®Ó sím ph¸t hiÖn ra nh÷ng mÆt hµng míi. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó s¶n xuÊt nhanh vµ ®­a nhanh nh÷ng s¶n phÈm nµy ra thÞ tr­êng. + Më réng liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c n­íc kh¸c ®Ó nhanh chãng ®i vµo s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng cã hµm l­îng kü thuËt cao thay thÕ dÇn cho nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng tr­íc ®©y, + PhÊn ®Êu tiÕn tíi thay ®æi vÒ c¨n b¶n c¬ cÊu hµng hãa xuÊt khÈu theo h­íng ®i vµo nh÷ng nhãm hµng, mÆt hµng mòi nhän. Nh»m khuyÕn khÝch, thóc ®Èy xuÊt khÈu theo c¸c h­íng nãi trªn, trong nh÷ng n¨m tíi Nhµ n­íc ViÖt Nam cÇn tiÕp tôc ban hµnh vµ hoµn chØnh c¸c chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng. a) ChÝnh s¸ch gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi vµo môc ®Ých khai th¸c vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña toµn bé ho¹t ®éng ®Çu t­ cña quèc gia. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t, khi mµ nguån vèn tÝch lòy néi bé cßn h¹n hÑp, th× ®Çu t­ trùc tiÕp chiÕm vÞ trÝ quan träng, nã gãp phÇn c¶i biÕn dÇn c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n. Th«ng qua ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi. Chóng ta sÏ tranh thñ ®­îc vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi, më réng thÞ tr­êng n­íc ngoµi, tiÕp thu c¸c kinh nghiÖm tiªn tiÕn, trªn c¬ së ®ã x©y dùng nh÷ng c¬ së kinh tÕ míi, hiÖn ®¹i hãa mét sè c¬ së hiÖn cã nh»m t¹o ®iÒu kiÖn viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng khai th¸c mét phÇn nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã cña ®Êt n­íc ®Ó t¨ng nhanh nguån hµng xuÊt khÈu, më réng giao l­u víi thÕ giíi bªn ngoµi, gãp phÇn t¨ng thªm nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Thùc tÕ ®· chØ ra r»ng bÊt cø sù hîp t¸c nµo còng chØ cã thÓ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ l©u dµi, nÕu nh­ lîi Ých cña c¸c bªn liªn quan ®Òu ®­îc ®¶m b¶o. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng quan niÖm nãi trªn, nhµ n­íc ta cÇn tiÕp tôc hoµn chØnh hÖ thèng luËt (trong ®ã cã luËt ®Çu n­íc ngoµi) nh»m t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi cho c¸c b¹n hµng quèc tÕ tham gia ®Çu t­, liªn doanh liªn kÕt. §ång thêi hä cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch thuËn tiÖn viÖc chuyÓn lîi nhuËn, chuyÓn vèn vÒ n­íc, ®­îc tham gia vµo qu¶n lý xÝ nghiÖp, ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt ®­a vµo ViÖt Nam d­íi h×nh thøc gãp vèn, cã ­u ®·i nhÊt ®Þnh vÒ tµi chÝnh... b) Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu trong lÜnh vùc thuÕ nh­: - C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc miÔn thuÕ doanh thu. - C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu dïng lîi nhuËn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc gi¶m thuÕ lîi tøc. - C¸c doanh nghiÖp gia c«ng hµng hãa cho n­íc ngoµi ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi thiÕt bÞ, vËt t­ tiªu dïng cho hµng gia c«ng. TiÒn gia c«ng hµng xuÊt khÈu ®­îc miÔn thuÕ doanh thu. - VËt t­ nhËp khÈu dïng ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc hoµn l¹i thuÕ nhËp khÈu ®· nép. c) T¨ng c­êng sö dông c«ng cô tû gi¸ hèi ®o¸i tiÒn tÖ trong viÖc ®Þnh h­íng vÜ m« cho xuÊt- nhËp khÈu. Kh«ng nªn ®Ó tû gi¸ ®ång tiÒn ViÖt Nam vµ ®ång tiÒn n­íc ngoµi chªnh lÖch qu¸ xa so víi tû gi¸ trªn thÞ tr­êng. Kh«ng nªn thi hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ th¶ næi do thÞ tr­êng tù do Ên ®Þnh. Nhµ n­íc cÇn t×m c¸ch æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i, coi nã nh­ lµ mét c«ng cô, chÝnh s¸ch. d) Nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc tham gia c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Cô thÓ lµ cÇn ®¬n gi¶n hãa c¸c ®iÒu kiÖn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong viÖc xin giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Hä ®­îc ­u tiªn cÊp giÊy phÐp ra n­íc ngoµi ®Ó tiÕp cËn thÞ tr­êng thÕ giíi, t×m hiÓu nhu cÇu hoÆc giíi tiÖu, qu¶ng c¸o mÉu m· hµng hãa. Nhµ n­íc kh«ng nªn quan niÖm "Nhµ n­íc ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng" nh­ ®· tõng cã trong nhiÒu thËp niªn tr­íc ®©y, b»ng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch c¬ chÕ Nhµ n­íc vÉn cã thÓ qu¶n lý chÆt chÏ ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng mµ kh«ng cÇn gi÷ ®éc quyÒn. e) T¨ng c­êng ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi võa lµ ®iÒu kiÖn, võa lµ gi¶i ph¸p kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña viÖc khuyÕn khÝch vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu ë n­íc ta hiÖn nay. Thùc tr¹ng cña kÕt cÊu h¹ tÇng s¶n xuÊt vµ x· héi ë n­íc ta cßn rÊt thÊp kÐm. Do vËy, nÕu thiÕu hoÆc ®Çu t­ kh«ng t­¬ng xøng th× tÊt yÕu sÏ ¶nh h­ëng ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng, ®Õn kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. Trong ®iÒu kiÖn nguån vèn trong n­íc cßn cã h¹n, cÇn ph¶i sö dông tæng hîp søc m¹nh trong n­íc vµ quèc tÕ th«ng qua nhiÒu h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt kh¸c nhau ®Ó n©ng cÊp, më réng x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ phôc vô c¸c nhu cÇu kh¸c cña d©n c­ vµ thay ®æi bé mÆt ®Êt n­íc. II/ C¸c ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p ph¸t triÓn xuÊt khÈu ë C«ng ty SIMEX. 1. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë C«ng ty trong thêi gian tíi. Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®· ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng tæ chøc cña C«ng ty còng nh­ bèi c¶nh chung cña ®Êt n­íc vµ thÕ giíi. C¨n cø vµo NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 07.05.1996 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh C«ng ty cæ phÇn. C¨n cø Th«ng t­ 50-TC/TCDN ngµy 30/08/1996 cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn theo NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 07.05.1996 cña ChÝnh Phñ. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Nam Hµ Néi ®· chñ tr­¬ng tiÕn hµnh chuyÓn ®æi tõ Doanh nghiÖp nhµ n­íc sang C«ng ty cæ phÇn. §©y lµ chñ tr­¬ng lín phï hîp víi t×nh h×nh chung cña x· héi vµ còng phï hîp víi môc tiªu ®æi míi vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. ChuyÓn sang h×nh thøc C«ng ty cæ phÇn hãa, ngoµi chøc n¨ng kinh doanh xuÊt khÈu tæng hîp, C«ng ty sÏ më réng thªm lÜnh vùc kinh doanh x©y dùng d©n dông, c«ng nghiÖp ®Þa èc vµ tæ chøc c¸c c¬ së gia c«ng chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. Môc tiªu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong ba n¨m 1998, 1999, 2000 ®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸c chØ tiªu cho ë b¶ng sau: B¶ng: ChØ tiªu kinh tÕ (1998 - 2000) ChØ tiªu n¨m §¬n vÞ tÝnh N¨m 1998 1999 2000 1. Vèn ®iÒu lÖ 1000® 12.000.000 12.000.000 12.000.000 2. Doanh thu 610.000.000 670.000.000 732.000.000 3. Tæng chi phÝ 605.981.000 665.572.000 727.098.000 4. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 4.019.000 4.428.000 4.902.000 5. Lîi nhuËn sau thuÕ 3.115.000 3.432.000 2.696.000 6. Nép NSNN 26.762.000 28.673.000 31.556.000 7. Tû suÊt lîi nhuËn/vèn ®iÒu lÖ % 25,96 28,6 19,09 8. Tû suÊt lîi nhuËn/cæ phÇn % 22,06 20,30 17,62 9. Lao ®éng Ng­êi 38 38 38 §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu trªn, C«ng ty SIMEX tiÕp tôc ®Þnh h­íng ®Èy m¹nh h¬n n÷a ho¹t ®éng xuÊt khÈu trªn c¬ së kÕ thõa nh÷ng thµnh tùu cña c¸c n¨m qua, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n cßn tån t¹i. Nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao, C«ng ty x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn xuÊt khÈu sau: * Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiªu thô. T¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c víi b¹n hµng, t¹o lËp uy tÝn trong kinh doanh xuÊt khÈu. *N©ng cao hiÖu qu¶ nguån hµng xuÊt khÈu, më réng danh môc mÆt hµng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ kinh tÕ. C¶i biÕn c¬ cÊu hµng ho¸ theo h­íng tiªn tiÕn. *N©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô giao dÞch vµ ®µm ph¸n, t¹o nguån hµng, ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång. Môc tiªu xuÊt khÈu n¨m 1998 ph¶i ®¹t ®­îc chØ tiªu kÕ ho¹ch sau: - Doanh sè b¸n: 42,6 triÖu USD. - Gi¸ vèn hµng b¸n: 42,0 triÖu USD. - L·i gép: 0,6 triÖu USD. 2. C¸c biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë C«ng ty trong thêi gian tíi. 2.1. Ho¹t ®éng thÞ tr­êng. Cã thÓ nãi, ®èi víi mét doanh nghiÖp kinh tÕ xuÊt nhËp khÈu th× ho¹t ®éng thÞ tr­êng lµ nh©n tè hÕt søc quan träng quyÕt ®Þnh kÕ qu¶ kinh doanh. §Æc biÖt, trong thÞ tr­êng ®Çy tÝnh c¹nh tranh hiÖn nay ho¹t ®éng ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ph­¬ng ¸n vµ kÕ ho¹ch hÕt søc râ rµng, nhÊt qu¸n. B­íc sang n¨m 1998 vµ c¸c n¨m tiÕp theo, ho¹t ®éng thÞ tr­êng cña C«ng ty SIMEX ph¶i ®¶m b¶o ®¹t ®­îc môc tiªu lµ cñng cè vµ t¨ng c­êng mèi quan hÖ kinh tÕ víi c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng, t×m hiÓu vµ x©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng míi cã nhiÒu tiÒm n¨ng nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu h¬n n÷a. §Ó t¨ng c­êng vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô, C«ng ty SIMEX cÇn xóc tiÕn c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ, giao tiÕp víi nhiÒu h×nh thøc phong phó, ®a d¹ng. C«ng ty cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c buæi héi chî triÓn l·m, c¸c héi nghÞ kinh tÕ vµ cÇn thiÕt göi c¸n bé trùc tiÕp ra n­íc ngoµi ®Ó nghiªn cøu vµ lùa chän thÞ tr­êng. §Ó thµnh c«ng trong c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng, C«ng ty cÇn chó ý vÊn ®Ò sau: + Ph©n lo¹i thÞ tr­êng nh»m hiÓu biÕt quy luËt ho¹t ®éng cña tõng thÞ tr­êng trªn c¸c mÆt: lo¹i s¶n phÈm hä cã vµ hä ®ang cÇn, yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi s¶n phÈm vÒ chÊt l­îng, bao b×, mÉu m·, dung l­îng cña thÞ tr­êng, ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, th­¬ng m¹i, tËp qu¸n bu«n b¸n, hÖ thèng ph¸p luËt... Môc tiªu cña viÖc ph©n lo¹i ®Ó n¾m râ thÞ tr­êng vµ cã kÕ ho¹ch giíi thiÖu s¶n phÈm th«ng qua chµo hµng. + "G¹n läc s¬ bé" nh÷ng thÞ tr­êng kh«ng thÝch hîp. §ã lµ c¸c thÞ tr­êng cã chÕ ®é b¶o hé mËu dÞch qu¸ kh¾t khe, yªu cÇu qu¸ cao ®èi víi chÊt l­îng s¶n phÈm, thÞ tr­êng qu¸ xa chi phÝ xuÊt khÈu cao. Theo nh­ ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ mÆt hµng cña C«ng ty, trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t, C«ng ty cÇn tËp trung khai th¸c c¸c thÞ tr­êng sau: - ThÞ tr­êng ASEAN vµ §«ng B¾c ¸. §©y lµ thÞ tr­êng chÝnh cña C«ng ty, tiªu thô h¬n 80% kim ng¹ch xuÊt khÈu. C«ng ty ®· cã mèi quan hÖ l©u dµi víi c¸c b¹n hµng ë c¸c n­íc nµy. Trong nh÷ng n¨m tíi, do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ nªn c¸c b¹n cã thÓ gÆp nhiÒu khã kh¨n, v× vËy ph­¬ng ch©m kinh doanh lµ tiÕp tôc cñng cè vµ duy tr× c¸c mèi quan hÖ truyÒn thèng nµy. - ThÞ tr­êng Trung Quèc. §©y lµ thÞ tr­êng gÇn gòi cña C«ng ty. Tuy vËy kim ng¹ch xuÊt khÈu cña C«ng ty sang thÞ tr­êng nµy ch­a lín vµ còng ch­a æn ®Þnh, gi¸ c¶ ë thÞ tr­êng nµy biÕn ®éng thÊt th­êng, ph­¬ng thøc giao dÞch vµ thùc hiÖn hîp ®ång rÊt ®a d¹ng uy tÝn c¸c b¹n hµng kh«ng ®­îc ®¶m b¶o. V× thÕ, ph­¬ng ch©m kinh doanh ë thÞ tr­êng nµy nªn thùc hiÖn theo kiÓu cuèn gãi, trong ®ã vÊn ®Ò ®¶m b¶o an toµn thanh to¸n cho C«ng ty ph¶i ®­îc xem xÐt thËt thËn träng. - ThÞ tr­êng EU. §©y lµ thÞ tr­êng m¹nh, d©n sè ®«ng, søc tiªu thô lín. Nh×n chung quan ®iÓm cña thÞ tr­êng nµy kh¸ cëi më, th«ng tho¸ng. Trong nh÷ng n¨m qua, quan hÖ gi÷a C«ng ty vµ thÞ tr­êng nµy ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn tÝch cùc. MÆt kh¸c, do cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ®ang næ ra ë Ch©u ¸ nªn C«ng ty cÇn t×m c¸ch chuyÓn h­íng sang khai th¸c thÞ tr­êng nµy. VÊn ®Ò quan träng nhÊt ë thÞ tr­êng nµy lµ C«ng ty ph¶i ®¶m b¶o ®­îc uy tÝn vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, c¸c yªu cÇu vÒ kü thuËt. - ThÞ tr­êng Mü: Søc tiªu thô cña thÞ tr­êng Mü rÊt lín vµ rÊt phong phó. GÇn ®©y C«ng ty ®· x©m nhËp mét phÇn vµo thÞ tr­êng nµy. Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng nµy C«ng ty cÇn xóc tiÕn m¹nh viÖc giíi thiÖu s¶n phÈm th«ng qua c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. C«ng ty nªn cö ng­êi trùc tiÕp ®Õn thÞ tr­êng nµy t×m hiÓu ®Ó cã c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh phï hîp. 2.2. N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thu mua, t¹o nguån hµng. Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ c«ng t¸c t¹o nguån hµng. ViÖc t¹o nguån hµng tèt víi chÊt l­îng cao, gi¸ rÎ, ®iÒu kiÖn giao hµng nhanh sÏ cho phÐp C«ng ty thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu thuËn tiÖn, ®¶m b¶o uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng. Trong thu mua hµng ho¸, vÊn ®Ò lùa chän nguån hµng ®èi víi C«ng ty ®­îc coi träng nhÊt, bëi v× qua ®©y nã ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu vÒ hµng ho¸, c¸ch thøc mua cña C«ng ty. §Ó lùa chän nguån hµng phï hîp, C«ng ty cÇn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña m×nh, t×nh h×nh thÞ tr­êng, yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Trong nh÷ng n¨m tíi, C«ng ty chñ yÕu khai th¸c ba nguån hµng chÝnh: - Nguån hµng thu mua qua c¸c ®¹i lý. - Nguån hµng ë c¸c C«ng ty, c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn. - Nguån hµng liªn doanh, liªn kÕt. Nguån hµng thu mua qua c¸c ®¹i lý cã ®Æc ®iÓm lµ c¬ ®éng, phï hîp víi viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång víi l« hµng nhá. Nguån hµng nµy th­êng ®­îc ®¶m b¶o vÒ sè l­îng, thêi h¹n giao hµng, gi¸ c¶ t­¬ng ®èi rÎ. Tuy nhiªn, chÊt l­îng hµng hãa th­êng biÕn ®éng thÊt th­êng. Nguån hµng ë c¸c C«ng ty, c¬ së s¶n xuÊt, chÕ biÕn cã ®Æc ®iÓm lµ ®¶m b¶o c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng. Tuy nhiªn gi¸ c¶ thÞ tr­êng cao h¬n c¸c nguån hµng ®¹i lý vµ viÖc ký kÕt hîp ®ång mua hµng th­êng g¾n víi nhiÒu ®iÒu kiÖn do phÝa nguån hµng ®­a ra v× thÕ nã chØ phï hîp víi nh÷ng hîp ®ång cã khèi l­îng lín, thêi h¹n giao hµng dµi. Nguån hµng liªn doanh, liªn kÕt cã nhiÒu thuËn lîi h¬n c¶. Do C«ng ty chñ ®éng ®Çu t­ nªn nã võa ®¶m b¶o c¶ khèi l­îng, chÊt l­îng, bao b×, mÉu m· lÉn gi¸ c¶, thêi h¹n giao hµng. Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty chñ ®éng cã ®­îc c¸c nguån hµng ®¶m b¶o vÒ sè l­îng, chÊt l­îng mÉu m·, t¨ng c­êng khai th¸c c¸c nguån hµng cã tû lÖ chÕ biÕn cao, h¹ thÊp hµng chÕ biÕn th«, C«ng ty cÇn cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ, c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn mét c¸ch tho¶ ®¸ng. §Ó n©ng cao c«ng t¸c t¹o nguån hµng, C«ng ty cÇn chó träng mÊy vÊn ®Ò sau: - Lùa chän c¸c nguån hµng hîp lý, cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt, ®¶m b¶o uy tÝn thùc hiÖn ®Çy ®ñ hîp ®ång mua hµng ®· ®­îc ký kÕt. - ThiÕt lËp m¹ng l­íi thu mua hµng c¬ ®éng, thuËn tiÖn. Bè trÝ c¸c kho hµng hîp lý. - T¨ng c­êng ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt cho c«ng t¸c thu mua, ®Æc biÖt cÇn bæ sung thªm c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, c¸c thiÕt bÞ nhµ kho, thiÕt bÞ kiÓm nghiÖm hµng ho¸. - N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kiÓm nghiÖm chÊt l­îng hµng hãa. Muèn vËy cÇn n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô c¸n bé thu mua, n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi thu mua hoµn thµnh tèt nhiÖm vô. 2.3. C¸c biÖn ph¸p huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. So víi quy m« ho¹t ®éng còng nh­ vÞ thÕ cña mét C«ng ty xuÊt nhËp khÈu, nguån vèn cña SIMEX cßn rÊt nhá bÐ, thiÕu thèn. HiÖn t¹i, nguån vèn ho¹t ®éng cña C«ng ty dùa vµo c¸c nguån chñ yÕu: vèn tù cã, vèn ng©n s¸ch cÊp, vèn liªn doanh liªn kÕt vµ vèn vay. Nh»m ®Ó t¨ng c­êng nguån vèn, ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña quy m« ho¹t ®éng, C«ng ty SIMEX ®· chñ tr­¬ng vµ lËp ph­¬ng ¸n thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. Dù tÝnh sau khi cæ phÇn, C«ng ty sÏ thu hót h¬n 5 tû ®ång tõ c¸c cæ ®«ng. * C«ng ty cæ phÇn lµ m« h×nh mµ nguån vèn cña c«ng ty thuéc së h÷u chung cña nhiÒu ng­êi ®ãng gãp d­íi h×nh thøc cæ phÇn. C«ng ty cæ phÇn ®­îc coi lµ h×nh thøc kinh doanh h÷u hiÖu nh»m huy ®éng mét c¸ch nhanh chãng sè l­îng lín vÒ vèn nhµn rçi trong d©n c­, c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc x· héi... ®Ó tiÕn hµnh kinh doanh víi quy m« lín vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. M« h×nh nµy ®ang ®­îc tiÕn hµnh t¹i mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc. * C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Nam Hµ Néi ®· héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nghÞ ®Þnh 57CP/1998 vµ ®­îc bæ sung víi nghÞ ®Þnh 44CP/2001: - Lµ doanh nghiÖp cã quy m« lo¹i võa, cã chøc n¨ng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp tæng hîp, kh«ng thuéc lo¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i ®Çu t­ vµ n¾m gi÷ 100% vèn. - Tõ n¨m 1992 ®Õn nay, C«ng ty kinh doanh cã l·i, ®Æc biÖt tõ n¨m 1994 ®Õn nay møc l·i mçi n¨m t¨ng cao. - Møc thu nhËp b×nh qu©n cña CBCNV hiÖn nay ®¹t trung b×nh kh¸, ®ñ ®¶m b¶o cuéc sèng vµ khi chuyÓn sang C«ng ty cæ phÇn víi viÖc thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý tù chñ h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n, ch¾c ch¾c møc thu nhËp sÏ t¨ng cao. - C«ng nh©n viªn C«ng ty ®· nhËn thøc ®­îc ®óng ®¾n chñ tr­¬ng cæ phÇn hãa cña Nhµ n­íc vµ cã th¸i ®é ungr hé viÖc cæ phÇn hãa t¹i doanh nghiÖp. Nh­ vËy, cæ phÇn hãa lµ mét kÕ ho¹ch lín th«ng qua ®ã sÏ thu hót thªm ®­îc rÊt nhiÒu nguån vèn, n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Bªn c¹nh viÖc cæ phÇn hãa, C«ng ty cÇn tËn dông viÖc khai th¸c ®a d¹ng hãa c¸c nguån vèn th«ng qua c¸c h×nh thøc sau. - §Èy m¹nh liªn doanh liªn kÕt víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt, chÕ biÕn cã tiÒm lùc tµi chÝnh. - Quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc tÝn dông, tËn dông c¸c ®iÒu kiÖn vay víi l·i suÊt ­u ®·i cña c¸c tæ chøc nµy. - Thùc hiÖn viÖc mua chÞu hoÆc c¸c biÖn ph¸p gi·n thêi h¹n thanh to¸n ®èi víi c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n cña C«ng ty. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn, C«ng ty cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: - §Èy m¹nh tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, thùc hiÖn thanh to¸n ®óng thêi h¹n, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông vèn. - Ph©n bè c¬ cÊu vèn hîp lý trong kinh doanh. §¶m b¶o nguyªn t¾c c¬ cÊu vèn l­u ®éng vµ cè ®Þnh lµ 8:2 ­u tiªn sö dông vèn l­u ®éng vµo viÖc khai th¸c c¸c nguån hµng cã tèc ®é vßng quay lín - Thùc hiÖn tû lÖ doanh thu hµng hãa 8:2, tøc lµ 80 phÇn tr¨m doanh thu lµ tõ 20% mÆt hµng. - Cã c¸c biÖn ph¸p gi¶m c¸c chi phÝ bÊt hîp lý, ®Æc biÖt lµ chi phÝ giao dÞch, ®i l¹i hiÖn vÉn cßn chiÕm tû lÖ lín. - Tranh thñ c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông mµ phÝa b¸n hµng dµnh cho C«ng ty nh­ c¸c hîp ®ång cã tr¶ tr­íc b»ng tiÒn mÆt, thóc ®Èy thùc hiÖn c¸c hîp ®ång gia c«ng. 2.4- VÒ tæ chøc bé m¸y kinh doanh. * Nh×n chung, c¬ cÊu bè trÝ lao ®éng cña c«ng ty nh­ hiÖn nay lµ kh¸ hîp lý, ®¶m b¶o linh ho¹t vµ hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty cÇn t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao sù hiÓu biÕt, mèi quan hÖ gi÷a c¸c phßng ban, gi÷a c¸n bé qu¶n lý víi c¸n sù trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kinh doanh. * HiÖn t¹i, C«ng ty cã 39 c¸n bé trong ®ã chØ cã 10 c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc. Nh­ vËy ®a sè c¸c c¸n bé kh¸c ®Òu ch­a cã b»ng cÊp hay b»ng cÊp thÊp. §Ó lµm ¨n cã hiÖu qu¶ víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi, C«ng ty ph¶i cã mét ®éi ngò c¸n bé kinh doanh giái bëi con ng­êi lµ yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Yªu cÇu ®èi víi c¸n bé lµ ph¶i giái nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng, cã ®Çu ãc t­ duy tèt, linh ho¹t, ph¶i th«ng th¹o Ýt nhÊt mét ngo¹i ng÷, ®äc th«ng viÕt th¹o vµ hiÓu râ ®­îc nh÷ng néi dung cña th­ chµo hµng, th­ hái gi¸, néi dung hîp ®ång, lµm hîp ®ång, th­ chµo hµng... §Ó n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé c«ng nh©n viªn, C«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o l¹i c¸n bé th«ng qua c¸c h×nh thøc: - Göi c¸n bé ®i häc ë c¸c trung t©m ®µo t¹o. - Më c¸c líp båi d­ìng ng¾n ngµy - T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé ®i tham quan ë n­íc ngoµi. * Trong c¸c n¨m tíi, dù ®o¸n quy m« ho¹t ®éng cña C«ng ty sÏ t¨ng lªn, do ®ã cã thÓ cã nhu cÇu tuyÓn dông thªm lao ®éng. §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng gióp C«ng ty bæ sung thªm ®­îc c¸n bé cã tr×nh ®é cao. C«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch tuyÓn dông hîp lý, viÖc tuyÓn dông lao ®éng lao ®éng ph¶i thËt trong s¸ng, v« t­ vµ ph¶i dùa vµo c¸c ®iÒu kiÖn: lµ ng­êi cã b»ng cÊp, cã søc khoÎ, kinh nghiÖm ®Æc biÖt lµ cã tr×nh ®é thùc sù trong kinh doanh. * §Ó n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng, t¹o ®éng lùc vµ sù nhiÖt t×nh cho ng­êi lao ®éng, C«ng ty ph¶i quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn lîi Ých cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Thùc hiÖn th­ëng ph¹t nghiªm minh, ph©n phèi c«ng b»ng. T¹o ra bÇu kh«ng khÝ vui vÎ, ch©n t×nh gi÷a c¸c c¸n bé. 2.5- Thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô. Trong thêi gian tíi, C«ng ty cÇn chÊn chØnh l¹i mét sè vÊn ®Ò trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nh­ sau: * §èi víi nguån cung øng: C«ng ty cÇn t¨ng c­êng h¹ch to¸n chÆt chÏ ®Ó lµm râ c¸c lo¹i chi phÝ ph¸t sinh, kh¶ n¨ng lîi nhuËn thu ®­îc. Qua qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nµy cho phÐp C«ng ty quyÕt ®Þnh døt kho¸t ë c¸c hîp ®ång kinh tÕ tiÕp theo sau nh»m t¨ng gi¶m hay ngõng h¼n thu mua ë c¸c nguån hµng nµy do thùc hiÖn kh«ng ®óng cam kÕt nh­ giao hµng chËm, giao kh«ng ®óng khèi l­îng, chñng lo¹i, hµng cã nhiÒu khuyÕt tËt, kÐm phÈm chÊt ®· tõng bÞ kh¸ch hµng nhËp khÈu khiÕu n¹i, hoÆc kh¶ n¨ng tµi chÝnh yÕu. * Th«ng qua h¹ch to¸n nghiÖp vô trong quan hÖ cña C«ng ty víi b¹n hµng n­íc ngoµi ë nhiÒu giai ®o¹n thùc hiÖn hîp ®ång cho phÐp C«ng ty ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, kÞp thêi ®iÒu chØnh linh ho¹t nh»m n©ng cao uy tÝn víi kh¸ch hµng. * ë giai ®o¹n tæng kÕt qu¸ tr×nh, C«ng ty cÇn thùc hiÖn nghiªm tóc h¬n n÷a viÖc kiÓm ®iÓm thùc hiÖn hîp ®ång cña b¹n hµng n­íc ngoµi. Th«ng qua c«ng t¸c nµy cho phÐp C«ng ty ®¸nh gi¸ ®­îc b¹n hµng, thÞ tr­êng tiªu thô vµ tõ ®ã rót ra nhËn ®Þnh chiÕn l­îc liÖu cã nªn tiÕp tôc quan hÖ víi thÞ tr­êng ®ã kh«ng. CÇn cã nh÷ng ®iÒu chØnh g× vÒ khèi l­îng, chÊt l­îng, mÉu m·, bao b× hµng hãa, c¸ch thøc tiÕn hµnh giao dÞch nh­ thÕ nµo? Nh»m n©ng cao chÊt l­îng cña qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, C«ng ty th­êng xuyªn ®«n ®èc, kiÓm tra c«ng viÖc nµy ë tõng bé phËn cã tr¸ch nhiÖm, ®ång thêi bè trÝ hîp lý nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n thùc hiÖn ghi chÐp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô, b¸o c¸o kÞp thêi nh÷ng thay ®æi bÊt th­êng lªn ban gi¸m ®èc hoÆc tr­ëng phßng kinh doanh ®Ó ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n ®èi phã kÞp thêi. III/ Mét sè kiÕn nghÞ kh¸c nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë C«ng ty . 1. C«ng t¸c ®µm ph¸n, giao dÞch vµ ký kÕt hîp ®ång. C«ng t¸c nµy rÊt quan träng nªn c¸n bé thùc hiÖn ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é nghiÖp vô giái, nhÊt lµ yªu cÇu vÒ ngo¹i ng÷. Tr­íc khi ®µm ph¸n, C«ng ty ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c chi tiÕt cã liªn quan ®Õn hîp ®ång ®Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cña kh¸ch hµng mét c¸ch râ rµng. MÆt kh¸c, ph¶i hiÓu râ vÒ kh¸ch hµng ®Ó tranh thñ nh÷ng mÆt yÕu cña hä, tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vµ thÝch hîp. Trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång cßn quy ®Þnh nhiÒu lo¹i chøng tõ kÌm theo, c¸c lo¹i chøng tõ nµy th­êng lµ kÕt qu¶ x¸c nhËn c¸c b­íc thùc hiÖn cña hîp ®ång nªn rÊt cã ý nghÜa trong viÖc thanh to¸n, gi¶i quyÕt c¸c lo¹i tranh chÊp, khiÕu n¹i... C«ng ty ph¶i thËn träng ®èi víi tõng lo¹i chøng tõ, trong ghi chÐp yªu cÇu ph¶i râ rµng, kh«ng tÈy xãa. Trong qu¸ tr×nh ký kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu cña C«ng ty, ®iÒu kiÖn giao hµng th­êng ¸p dông h×nh thøc FOB, tøc lµ hµng giao t¹i c¶ng H¶i Phßng, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, xuÊt khÈu theo h×nh thøc nµy tr¸nh cho ng­êi b¸n khái nh÷ng rñi ro vÒ hµng hãa kh«ng ®­îc ®¶m b¶o trong khi vËn chuyÓn. Tuy nhiªn nã còng cã nh÷ng h¹n chÕ nh­: C«ng ty kh«ng chñ ®éng, gi¸ xuÊt b¸n hµng kh«ng cao nÕu kh«ng muèn nãi lµ thÊp. C«ng ty kh«ng tham gia vµo ®­îc c¸c tæ chøc b¶o hiÓm quèc tÕ nªn lîi nhuËn thu ®­îc thÊp. Thêi gian tíi C«ng ty nªn xem xÐt xuÊt theo hai h×nh thøc: Víi kh¸ch hµng ë thÞ tr­êng xa nh­ ë Ch©u ¢u, ch©u Mü th× cÇn tiÕp tôc xuÊt theo h×nh thøc FOB. Cßn ®èi víi c¸c b¹n hµng ë thÞ tr­êng gÇn trong khu vùc ch©u ¸ th× C«ng ty nªn xuÊt theo ®iÒu kiÖn CIF. Ngoµi ra trong néi dung hîp ®ång, C«ng ty cÇn chän ph­¬ng ph¸p thanh to¸n nµo an toµn nhÊt, ®¶m b¶o cho C«ng ty thu vÒ ®ñ sè tiÒn ®óng thêi h¹n. Tèt nhÊt lµ nªn lùc chän h×nh thøc L/C kh«ng thÓ hiÖn ngang cã x¸c nhËn b¶o l·nh cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty xem xÐt c¸c h×nh thøc thuª tµu vµ c­íc phÝ vËn chuyÓn nÕu xuÊt theo CIF, thêi gian giao hµng... CÇn dù ®o¸n tr­íc nh÷ng nhu cÇu thÞ tr­êng vµ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång cã lîi nhÊt, ch¼ng h¹n nh­ khi mÆt hµng gi¸ quèc tÕ lªn cao hoÆc tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a ®ång ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ t¨ng th× nªn tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu. C¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång nªn quy ®Þnh ng¾n gän, chÆt chÏ vµ dÔ hiÓu. 2. Mét sè vÊn ®Ò trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu * Kh©u chuÈn bÞ hµng hãa cÇn ®­îc thùc hiÖn chu ®¸o vµ nhanh chãng h¬n. C«ng ty cÇn biÕt chÝnh x¸c ngµy giao hµng ra c¶ng vµ ngµy tµu vµo nhËn hµng ®Ó bÕn cã hµng kÞp thêi. * ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, ®éi ngò c¸n bé vËn chuyÓn ®Ó thùc hiÖn chuyÓn hµng hãa tõ kho ra c¶ng mét c¸ch kÞp thêi. * Thùc hiÖn ph©n lo¹i rñi ro thÞ tr­êng, b¹n hµng.. ®Ó thùc hiÖn mua c¸c lo¹i b¶o hiÓm phï hîp theo quy ®Þnh nh­ trong hîp ®ång. * Lu«n lu«n rµ so¸t l¹i c¸c nghiÖp vô xuÊt khÈu, ph¸t hiÖn vµ cã biÖn ph¸p söa ch÷a kÞp thêi nh÷ng sai sãt cã thÓ x¶y ra. * ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê cÇn thiÕt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn lµm nhanh thñ tôc h¶i quan. Thùc hiÖn bèc hµng lªn tµu an toµn, kÞp thêi, lÊy ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ nh­ trong L/C quy ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, nhÊt thiÕt ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho phÝa b¹n hµng nhËn hµng thuËn tiÖn, an toµn, ®óng nh­ hîp ®ång ký kÕt. ViÖc ®¶m b¶o uy tÝn víi kh¸ch hµng lµ vÊn ®Ò then chèt cña qu¸ tr×nh xuÊt khÈu nh»m duy tr× vµ thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ kinh doanh l©u dµi. 3. Mét sè biÖn ph¸p gi¶m rñi ro trong kinh doanh xuÊt khÈu. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, C«ng ty th­êng gÆp nh÷ng rñi ro nhÊt ®Þnh nh­: b¹n hµng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n, hoÆc viÖc thanh to¸n chËm, hµng trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu bÞ mÊt m¸t, h­ h¹i, viÖc chuÈn bÞ c¸c lo¹i chøng tõ còng cã thÓ thiÕu sãt... Nh÷ng ®iÒu nµy cã thÓ dÉn ®Õn c¸c tranh chÊp, khiÕu n¹i ®¸ng tiÕc. VËy th×, C«ng ty cÇn lµm g× ®Ó tr¸nh ®­îc hoÆc Ýt nhÊt lµ h¹n chÕ nh÷ng rñi ro xÈy ra? Cã thÓ gi¶i quyÕt ®iÒu nµy theo c¸c c¸ch thøc sau: * Tr¸nh toµn bé rñi ro: C«ng ty cã thÓ quyÕt ®Þnh kh«ng b¸n ë thÞ tr­êng sÏ cã nhiÒu rñi ro, kh«ng chÊp nhËn ®¬n hµng cña kh¸ch hµng, cã nhiÒu nghi hoÆc vÒ kh©u tÝn dông, khong b¸n s¶n phÈm ®èi víi nh÷ng n­íc cã nhiÒu luËt lÖ qu¸ nghiªm ngÆt ®èi víi ®é tin cËy cña s¶n phÈm C«ng ty. * Nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro: Cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ nh÷ng rñi ro vÒ xuÊt khÈu xuèng møc cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. VÝ dô: b¸n hµng theo h×nh thøc th­ tÝn dông ®· ®­îc x¸c nhËn vµ kh«ng thÓ huû ngang h¬n lµ h×nh thøc "thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt khi nh×n thÊy chøng tõ" th× ph¶i bao gåm c¶ ®iÒu kho¶n ®iÒu chØnh gi¸ trong hîp ®ång giao h¹n kú h¹n, c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm vµ gi¸m s¸t chÊt l­îng ph¶i ®­îc ®¶m b¶o tèt h¬n tr­íc nh÷ng lêi phµn nµn vÒ ®é tin cËy ®èi víi s¶n phÈm ®ã. * Chia xÎ rñi ro: NÕu vËn chuyÓn tÊt c¶ nh÷ng qu¶ trøng vµo mét c¸i giá sÏ lµ ®iÒu nguy hiÓm cã thÓ tr¸nh ®­îc b»ng c¸ch: - §¶m b¶o hµng xuÊt khÈu cña C«ng ty kh«ng ph¶i tËp trung tÊt c¶ vµo mét thÞ tr­êng mµ mçi s¶n phÈm vµo mçi kªnh ph©n phèi. - Lu«n lu«n t×m kiÕm nh÷ng thÞ tr­êng míi vµ t×m c¸ch ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm míi. Ph¶i thÊy tr­íc ®­îc nh÷ng ®iÓm m¹nh cña nhiÒu kªnh ph©n phèi kh¸c nhau ë mçi thÞ tr­êng * ChuyÓn giao rñi ro: Môc ®Ých nh»m chuyÓn bít mét sè rñi ro nhÊt ®Þnh nµo ®ã sang ng­êi kh¸c, th­êng lµ kh¸ch hµng. VÝ dô: - Nªn b¸n theo ®iÒu kiÖn FOB h¬n lµ CIF, nh­ vËy tÊt c¶ rñi ro trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn lµ do kh¸ch hµng g¸nh chÞu. - Rót ng¾n thêi gian b¶o hµnh ®èi víi c¸c mÆt hµng b¸n ë n­íc ngoµi. * Gi¶i quyÕt rñi ro qua b¶o hiÓm: - B¶o hiÓm tÝn dông xuÊt khÈu: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng rñi ro cã tÝnh th­¬ng m¹i hoÆc chÝnh trÞ cña hµng ho¸ theo h×nh thøc cÊp tÝn dông xuÊt khÈu. - B¶o hiÓm vÒ ®é tin cËy: B¶o hiÓm trong tr­êng hîp cã sù kiÖn c¸o vÒ ®é tin cËy cña mÆt hµng ®Õn ng­êi s¶n xuÊt. Cã hai nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó xö lý rñi ro trong c«ng t¸c xuÊt khÈu: - Tr­íc hÕt, khai th¸c tÊt c¶ nh÷ng kh¶ n¨ng cã thÓ gi¶m bít ®­îc hoÆc tr¸nh nguy hiÓm b»ng c¸ch tr¸nh rñi ro, h¹n chÕ rñi ro, san xÎ hoÆc chuyÓn rñi ro sang chç kh¸c. - NÕu rñi ro ®· x¶y ra råi th× cè g¾ng ®Õn møc tèi ®a thùc hiÖn nh÷ng b¶o hiÓm cã thÓ ®­îc. §èi víi nh÷ng rñi ro lín, nhÊt thiÕt ph¶i cã b¶o hiÓm th× tèt nhÊt nªn cã nh÷ng lêi mêi chµo cña nhiÒu nhµ b¶o hiÓm vµ phaØ cã sù so s¸nh thËn träng ®Ó chän ®­îc nh÷ng lêi chµo hµng tèi ­u nhÊt. KÕt luËn Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu trong c¬ chÕ thÞ tr­êng diÔn ra hÕt søc phøc t¹p vµ chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. Trong khi ®ã, m«i tr­êng kinh doanh l¹i lu«n lu«n biÕn ®æi vµ cã nhiÒu bÊt cËp. ChÝnh v× vËy, kinh doanh xuÊt khÈu ®ßi hái nhµ th­¬ng m¹i ph¶i lu«n lu«n t×m tßi, ®æi míi vµ s¸ng t¹o ®Ó ®¹t ®­îc c¸i ®Ých lµ lîi nhuËn. Qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty SIMEX, xuÊt ph¸t tõ bèi c¶nh trong vµ ngoµi C«ng ty, t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty tõ nh÷ng c¸i chung nhÊt vµ næi bËt nhÊt, ®ång thêi cè g¾ng tiÕp cËn tÝnh tèi ®a toµn diÖn. Nh÷ng néi dung ®· ®­îc ®Ò tµi lµm râ bao gåm: 1. C¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ë C«ng ty. 2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ xuÊt khÈu ë C«ng ty. 3. Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ë C«ng ty SIMEX. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu viÕt chuyªn ®Ò tèt nghiÖp, t«i ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c phßng ban C«ng ty SIMEX, ®Æc biÖt lµ gi¸m ®èc C«ng ty SIMEX - §ç Xu©n Thuý. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu tham kh¶o 1. "Kinh tÕ th­¬ng m¹i dÞch vô" - NXB Thèng Kª, Hµ Néi 1997. 2. "Gi¸o tr×nh th­¬ng m¹i quèc tÕ" - NXB Thèng KÕ, Hµ néi 1996. 3. "B¸o c¸o kiÓm to¸n cña C«ng ty SIMEX" - C«ng ty kiÓm to¸n vµ dÞch vô tin häc 1997. 4. "Tµi liÖu cæ phÇn ho¸ cña C«ng ty SIMEX" - 1997. 5. "§¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 1995, 1996, 1997 C«ng ty SIMEX". 6. "C¸c tµi liÖu kÕ to¸n cña C«ng ty SIMEX tõ 1992 ®Õn 1997". 7. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi n¨m 1997" - Tæng côc thèng kª, sè 38/TCTK - TH. 8. "B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch th­¬ng m¹i 1997" - Bé Th­¬ng m¹i. 9. "B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu n¨m 1998 cña Thµnh phè Hµ néi" - Së Th­¬ng m¹i Hµ Néi, th¸ng 2/1998. 10. "Kinh tÕ 97 - 98 ViÖt Nam vµ thÕ giíi" - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, sè 23 - 24. 11. "Gi¸o tr×nh kinh tÕ häc quèc tÕ " - NXB Thèng kÕ, Hµ néi 1995. 12. "Lý luËn vµ thùc tiÔn th­¬ng m¹i quèc tÕ" - Trung t©m kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, NXB Thèng Kª 1994. 13. "Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng" - §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, NXB gi¸o dôc - Hµ Néi 1994. 14. Vâ Thanh Thu "Kinh tÕ ®èi ngo¹i" - NXB Thèng Kª 1994. 15. Vâ Thanh Thu, §oµn ThÞ Hång V©n "H­íng dÉn thùc hµnh xuÊt nhËp khÈu t¹i ViÖt Nam" - NXB Thèng kª th¸ng 6 - 1994. 16. Vò Ph¹m QuyÕt Th¾ng "Kinh tÕ ®èi ngo¹i ViÖt Nam - néi dung - gi¶i ph¸p - hiÖu qu¶" NXB Thèng kª 1994. 17. G.A Schomll "CÈm nang nghiÖp vô qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu" - Trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i ViÖt Nam 1990. 18. C¸c nghÞ ®Þnh, chØ thÞ cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ xuÊt nhËp khÈu. 19. C¸c th«ng t­ cña c¸c Bé. 20. Hµ NguyÔn "Th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ kinh nghiÖm ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng" - NXB Thèng kª 1994. 21. C¸c t¹p chÝ th­¬ng m¹i tõ 1990 - 1997. 22. C¸c thêi b¸o kinh tÕ 1996, 1997, 1998. 23. C¸c b¶n tin nhanh 1997, 1998. 24. C¸c luËn v¨n tèt nghiÖp, kho¸ 34, 35.