Nguồn lao động và việc làm ở huyện Triệu Sơn -Thanh Hoa(76 trang)
Lời mở đầu
Nông thôn Việt Nam là một bộ phận hợp thành chủ yếu của đất nước, có vị trí quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội nước ta. Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước bắt đầu từ công nghiệp hoá hiện đại hoá nông nghiệp và kinh tế nông thôn. Nguồn nhân lực nông thôn là bộ phận cơ bản trong nội lực của đất nước. Phát triển và sử dụng có hiệu quả nguồn lực nông thôn không chỉ có ý nghĩa là quan trọng mà còn có ý nghĩa chính trị, xã hội trọng đại.
Ngày nay dân tộc ta, nhân dân ta đang bước vào một cuộc chiến đấu mới vì cuộc sống ấm no hạnh phúc, vì công bằng xã hội. Đất nước ta, thời cơ lịch sử của sự phát triển đã đến. Công cuộc đổi mới đang diễn ra nhanh chóng và vững chắc. Chủ trương xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa đã tạo ra động lực và môi trường thuận lợi cho mọi thành phần kinh tế, mọi loại hình tổ chức sản xuat-kinh^' doanh thật sự bình đẳng trước pháp luật và hoạt động có hiệu quả. Nhiều tiền đề cần thiết cho công nghiệp hoá hiện đại hoá được tạo ra. Nhưng thách thức lớn với nước ta là nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực là nguy cơ nổi lên rất gay gắt do điểm xuất phát của ta quá thấp kéo theo hiệu quả xấu về công ăn việc làm.
Lao động và việc làm là một trong những vấn đề xã hội có tính chất toàn cầu là mối quan tâm lớn của hầu hết các quốc gia. Việc làm ở nước ta là một trong những vấn đề xã hội gốc rễ căn bản nhất. Giải quyết đủ việc làm cho người lao động tiến tới việc làm ổn định có hiệu quả được tự do lựa chọn việc làm chính là giải quyết tận gốc những căn nguyên, nguồn gốc sâu xa nhất của các vấn đề xã hội gay cấn, đảm bảo giữ gìn trật tự kỷ cương và an toàn xã hội.
Triệu Sơn là huyện có dân số khá đông đứng thứ sáu trong tỉnh, và là huyện có tập quán canh tác thuần nông kinh tế chậm phát triển, hàng năm có một số lượng lớn người bước vào độ tuổi lao động song chất lượng nguồn lao động còn hạn chế nên gặp khó khăn trong việc giải quyết việc làm cho người lao động. Do đó việc đưa ra các chính sách nhằm nâng cao chất lượng nguồn lao động và giải quyết việc làm là cần thiết và rất quan trọng.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về tầm quan trọng và cấp thiết của vấn đề lao động và việc làm trong giai đoạn hiện nay cùng với sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của thầy giáo TS Mai Quốc Chánh
Chú: Nguyễn Xuân Khâm trưởng phòng lao động TB XH huyện Triệu Sơn
Chú: Lê Ngọc Long phụ trách công tác lao động việc làm phòng LĐ TBXH huyện Triệu Sơn.
Cùng các bác các chú phòng lao động TBXH huyện Triệu Sơn.
Nên tôi đã đi sâu nghiên cứu thực hiện đề tài: “Nguồn lao động và việc làm ở huyện Triệu Sơn -Thanh Hoa”' làm luận văn tốt nghiệp.
Nội dung luận văn gồm có ba phần:
Phần I : Mối quan hệ giữa lao động và việc làm.
Phần II : Thực trạng nguồn lao động và việc làm ở huyện Triệu Sơn.
Phần III : Các giải pháp giải quyết mối quan hệ giữa lao động và việc làm ở huyện Triệu Sơn.
Sự cần thiết của đề tài
Huyện Triệu Sơn hiện nay, hàng năm có khoảng trên 5 nghìn người bước vào độ tuổi lao động cùng với số học sinh, sinh viên tốt nghiệp các trường phổ thông chuyên nghiệp dạy nghề và đại học chưa tìm việc làm tồn tại qua nhiều năm, cộng với một số lượng thanh niên hết nghĩa vụ quân sự xuất ngũ và những người dôi dư do sắp xếp lại cơ quan, doanh nghiệp đã tạo thành một lực lượng khá đông những người có nhu cầu làm việc.
Trước một thực tế như trên đòi hỏi phải có một giải pháp toàn diện và đồng bộ cho vấn đề giải quyết việc làm ở huyện Triệu Sơn. Tuy nhiên do tính chất phức tạp và khó khăn của nền kinh tế, chúng ta chưa thể giải quyết một cách triệt để tất cả các vấn đề mấu chốt trong đó lấy chính sách phát triển nguồn nhân lực và tạo việc làm là trọng tâm để từng bước giải quyết vấn đề việc làm ở huyện Triệu Sơn trong giai đoạn năm 2000-2010
Mục đích của đề tài :
Đánh giá được nguồn nhân lực trên địa bàn huyện về:
- Thực trạng nguồn nhân lực
- Thực trạng thiếu việc làm, nguyên nhân và cơ cấu lao động thiếu việc làm
- Tác động về chính sách và giải pháp về lao động việc làm
- Những vấn đề cần quan tâm về chính sách và giải pháp nhằm nâng cao hệ số sử dụng thời gian lao động, tư vấn việc làm, dạy nghề cho người lao động ở địa bàn huyện.
Trên cơ sở đó cung cấp những căn cứ có thực tiễn, đề xuất nhứng giải pháp thích hợp phục vụ cho công việc lãnh đạo, quản lý của cấp uỷ Đảng chính quyền địa phương về chiến lược phát triển nguồn lao động giải quyết việc làm giai đoạn 2000-2010.
Phương pháp tiến hành :
- Tham khảo nghiên cứu số liệu về lao động việc làm các năm 1997-1998 ở huyện
- Chọn địa bàn điểm, đại diện cho tính đặc thù các vùng về lao động việc làm ở huyện Triệu Sơn là:
+ Thị trấn Triệu Sơn: Đại diện cho vùng trung tâm văn hoá dịch vụ thương mại
+ Xã Bình Sơn: Đại diện cho 4 xã miền núi
+ Xã Dân Quyền: Đại diện cho các xã đồng bằng trồng lúa
+ Xã Thọ Vực: Đại diện cho các xã có tập quán canh tác cây màu chăn nuôi gia súc và ngành nghề tiểu thủ công nghiệp
Từ đó điều tra khảo sát, thu nhập tình hình lao động việc làm nhằm rut ra các yêu cầu cần thiết để phục vụ đề tài.
Phần I
Mối quan hệ giữa lao động và việc làm
I-Khái niệm cơ bản
1-Khái niệm nguồn lao động
11.- Khái niệm về lao động
Theo giáo trình Tổ chức lao động khoa học:
Lao động là hoạt động có mục đích của con người, nhằm thoả mãn những nhu cầu về đời sống của mình, là điều kiện tất yếu để tồn tại và phát triển của xã hội loài người.
12.- Khái niệm nguồn lao động
Nguồn lao động gồm những người đủ 15 tuổi trở lên có việc làm và những người trong độ tuổi lao động có khả năng lao động, nhưng đang thất nghiệp, những người đang đi học đang làm nội trợ trong gia đình mình, hoặc không có nhu cầu làm việc và những người thuộc tình trạng khác (người nghỉ hưu trước tuổi theo quy định của Bộ luật lao động)
Quy mô về nguồn lao động phụ thuộc vào 3 yếu tố sau đây:
- Quy mô phát triển dân số: Quy mô dân số càng lớn, tốc độ tăng dân số càng cao thì dẫn đến quy mô và tốc độ tăng nguồn nhân lực càng lớn và ngược lại
- Tỷ lệ nguồn lao động trong dân số
- Điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của từng nước
Dân số và nguồn lao động là hai phạm trù có tính tương đối độc lập với nhau. Quy mô và cơ cấu dân số quyết định đến quy mô và cơ cấu của nguồn lao động, dân số đông tỷ lệ nguồn lao động trong dân số lớn và ngược lại. Nguồn lao động trong dân số bao gồm toàn bộ những người nằm trong độ tuổi lao động không kể đến tình trạng có việc làm hoặc không có việc làm. Có nghĩa là tất cả những người có khả năng lao động trong dân số, tính theo tuổi lao động quy định đều thuộc nguồn lao động.
Tuỳ theo đặc điểm dân số từng nước mà tỷ lệ nguồn lao động trong dân số có khác, nhưng nhìn chung tỷ lệ này thường lớn hơn 50% dân số (xấp xỉ 52%)
Xuất phát từ đặc điểm dân số của từng nước như vậy mà số người trong độ tuổi lao động của mỗi nước cũng khác. Các nước có nền kinh tế chậm phát triển tỷ lệ nguồn lao động thấp (khoảng 55 - 57%) so với các nước công nghiệp phát triển (khoảng 64 - 66%) chính vì thế mà gánh nặng về số người không lao động ở các nước nghèo càng nặng hơn, sức ép về lao động và việc làm ở các nước có nền kinh tế chậm phát triển ngày càng nặng nề. Đối với những người trong độ tuổi lao động theo quy định của nhà nước ta là: 15 - 55 tuổi đối với nữ và 15 - 60 tuổi đối với nam.
Để xác định khả năng lao động của xã hội, người ta quy định ra loại lao động chính theo tỷ lệ 1: 3 đối người dưới tuổi và 1: 2 đối với người trên tuổi lao động
Tiềm năng nguồn lao động và việc sử dụng hợp lý nguồn lao động ở mỗi quốc gia, mỗi hình thái kinh tế xã hội khác thì có quan điểm khác về lao động từ đó xây dựng tiềm năng về nguồn lao động là toàn bộ những người trong độ tuổi lao động đã được giới hạn độ tuổi trong dân số tuỳ theo từng nước mà nó được bao gồm nguồn lao động đang tham gia vào hoạt động kinh tế và nguồn lao động có khả năng lao động nhưng vì nhiều lý do khác nhau chưa tham gia vào hoạt động kinh tế (nguồn lao động dự trữ).
Nguồn nhân lực tham gia vào hoạt động kinh tế hay còn gọi là dân số hoạt động kinh tế. Đây là số người có công ăn việc làm, đang hoạt động trong các ngành kinh tế và văn hoá xã hội.
Như vậy, giữa nguồn nhân lực sẵn có trong dân số và nguồn nhân lực tham gia vào hoạt động kinh tế có sự khác nhau. Sự khác nhau này là do có một bộ phận những người trong độ tuổi có khả năng lao động, nhưng vì nhiều nguyên nhân khác nhau chưa tham gia vào hoạt động kinh tế (thất nghiệp, có việc làm nhưng không muốn làm việc, còn đang học tập, có thu nhập khác không cần đi làm .)
Nguồn nhân lực dự trữ: Các nguồn nhân lực dự trữ trong nền kinh tế bao gồm những người nằm trong độ tuổi lao động nhưng vì các lý do khác nhau, họ chưa có công việc làm ngoài xã hội. Số người này đóng vai trò của một nguồn dự trữ về nhân lực gồm có:
+ Những người làm công việc nội trợ trong gia đình: Khi điều kiện kinh tế xã hội thuận lợi nếu bản thân họ muốn tham gia lao động ngoài xã hội, họ có thể nhanh chóng rời bỏ hoạt động nội trợ để làm công việc thích hợp ngoài xã hội. Đây là nguồn nhân lực đáng kể, tuyệt đại bộ phận là phụ nữ, hằng ngày vẫn đảm nhiệm những chức năng duy trì bảo vệ, phát triển gia đình về nhiều mặt. Đó là những hoạt động có ích và cần thiết. Công việc nội trợ gia đình đa dạng, vất vả đối với phụ nữ ở các nước chậm phát triển (do còn phải làm bằng chân tay nhiều). Từ đó dẫn đến mức năng suất lao động thấp so với những công việc tương tự được tổ chức ở quy mô lớn hơn, có trang bị kỹ thuật cao hơn.
+ Những người tốt nghiệp ở các trường phổ thông và các trường chuyên nghiệp được coi là nguồn nhân lực dự trữ quan trọng và có chất lượng. Đây là nguồn nhân lực ở độ tuổi thanh niên, có học vấn, có trình độ chuyên môn (nếu độ tuổi này được đào tạo tại các trường dạy nghề và các trường trung cấp, đại học). Tuy nhiên, khi nghiên cứu nguồn nhân lực này cần phân chia tỷ mỷ hơn.
- Nguồn nhân lực đã đến tuổi lao động, tốt nghiệp trung học phổ thông, không tiếp tục học nữa, muốn tìm việc làm.
- Nguồn nhân lực đã đến tuổi lao động, chưa học hết phổ thông, không tiếp tục học nữa, muốn tìm việc làm.
- Nguồn nhân lực đã đến tuổi lao động đã tốt nghiệp ở các trường chuyên nghiệp (trung cấp, cao đẳng, đại học) thuộc các chuyên môn khác nhau tìm việc làm.
+ Những người đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự cũng thuộc nguồn nhân lực dự trữ, có khả năng tham gia vào hoạt động kinh tế. Số người thuộc nguồn nhân lực dự trữ này cũng cần phân loại để biết rõ có nghề hay không có nghề, trình độ văn hoá sức khoẻ . để từ đó tạo công ăn việc làm thích hợp.
+ Những người trong độ tuổi lao động đang bị thất nghiệp (có nghề hoặc không có nghề) muốn tìm việc làm cũng là nguồn nhân lực dự trữ sẵn sàng tham gia vào hoạt động kinh tế. Đây là nguồn lao động dự trữ quan trọng có trình độ văn hoá, có chuyên môn khoa học kỹ thuật khi có điều kiện tham gia lao động xã hội họ sẽ góp phần tích cực nâng cao hiệu quả sản xuất.
Qua nghiên cứu người ta đưa ra kết luận: ở các nước có nền kinh tế chậm phát triển tiềm năng về nguồn lao động là hết sức to lớn, nguồn lao động dự trữ có khả năng lao động, sẵn sàng tham gia vào các hoạt động kinh tế đòi hỏi các quốc gia phải tạo nhiều việc làm để đảm bảo mọi người lao động đều có quyền làm việc.
Sử dụng có hiệu quả nguồn lao động thực chất là việc phân bố nguồn lao động một cách hợp lý sao cho việc sử dụng các nguồn lao động này đạt được mục đích là tăng trưởng và phát triển nền kinh tế xã hội.
Phân bố nguồn lao động chính là việc phân phối, bố trí hình thành các nguồn lao động theo quy luật, xu hướng tiến bộ vào các lĩnh vực hoạt động, các ngành kinh tế các vùng lãnh thổ, xét về bản chất thì đó chính là sự đổi mới tình trạng phân công lao động xã hội ngày càng tiến bộ hơn và đạt trình độ ngày càng cao hơn.
75 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2566 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng nguồn lao động và việc làm ở huyện Triệu Sơn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Õu tè quan träng trong qóa tr×nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cÇn t¹o viÖc lµm lóc n«ng nhµn cho h¬n 7 v¹n lao ®éng n«ng nghiÖp ®Ó t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m qua huyÖn ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm cho mét sè lùc lîng lao ®éng.
BiÓu 7: Sè ngêi ®îc gi¶i quyÕt viÖc lµm qua c¸c n¨m
§¬nvÞ: Ngêi
Néi dung
1997
1998
Sè ngêi ®îc gi¶i quyÕt viÖc lµm trong n¨m
5423
6415
Sè n÷ ®îc gi¶i quyÕt viÖc lµm trong n¨m
2445
3080
Tû lÖ %
45,09
48,01
Nguån: Sè liÖu cña phßng lao ®éng huyÖn TriÖu S¬n-Thanh Ho¸
Sè lao ®éng ®îc gi¶i quyÕt viÖc lµm n¨m 1997 lµ 5423 ngêi trong ®ã vµo khu vùc Nhµ níc lµ 725 ngêi, ®i lµm viÖc ë níc ngoµi lµ 4 ngêi sè cßn l¹i lµ 4694 ngêi ®i lµm viÖc t¹i c¸c thµnh phè lín nh ®i lµm may t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, H¶i Phßng... HuyÖn cã quan t©m ®Õn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng nhng v× tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng kh«ng ®¸p øng ®îc víi yªu cÇu cña c«ng viÖc nªn g©y khã kh¨n cho vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cña huyÖn. T¹i huyÖn cã má cr«m, ®©y lµ nguån tµi nguyªn dåi dµo n¬i ®©y hµng n¨m thu hót kho¶ng 4000 lao ®éng d thõa song v× tr×nh ®é thÊp cho nªn chØ khai th¸c thñ c«ng, h¬n n÷a khai th¸c chØ theo ®ît nªn viÖc lµm cña ngêi lao ®éng kh«ng æn ®Þnh.
Lao ®éng ph©n theo ngµnh kinh tÕ cña huyÖn trong mÊy n¨m qua ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau:
BiÓu 8: Lao ®éng ph©n theo ngµnh kinh tÕ chñ yÕu
Néi dung
1991
1995
1998
Sè lîng
%
Sè lîng
%
Sè lîng
%
D©n sè trung b×nh
193688
210761
212751
Lao ®éng trong ®é tuæi
99846
51,5
109614
52
111356
52,3
Lao ®éng cã kh¶ n¨ng L§
88940
45,9
100858
47,8
103800
48,8
Lao ®éng ®ang lµm viÖc
78095
40,3
87002
41,3
95845
45,1
Trong ®ã:
*Khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt
74190
95
82565
94,9
90830
94,8
+N«ng - l©m nghiÖp
67350
86,2
73855
85
74630
78
+C«ng nghiÖp - tiÓu thñ c«ng nghiÖp
3700
4,73
4000
4,59
8400
8,75
+X©y dùng c¬ b¶n
1200
1,5
1500
1,8
2600
2,79
+Giao th«ng vËn t¶i
390
0,5
870
1
1200
1,25
+Th¬ng m¹i dÞch vô
620
0,8
1300
1,5
2800
2,92
+S¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c
930
1,2
1040
1,2
1200
1,25
*Khu vùc kh«ng s¶n xuÊt vËt chÊt
3905
5
4437
5,1
5015
5,24
+Gi¸o dôc - ®µo t¹o
1557
1,99
1707
1,96
1967
2,05
+V¨n ho¸ - TDTT - y tÕ
653
0,84
696
0,81
808
0,74
+Qu¶n lý nhµ níc+tæ chøc
703
0,4
684
0,8
850
0,86
+C¸c ngµnh kh«ng s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c
992
1,27
1350
1,5
1202
1,56
Nguån: Theo sè liÖu cña phßng L§TBXH cña huyÖn
Qua b¶ng trªn ta thÊy phÇn lín lao ®éng cña huyÖn tËp trung vµo khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt trong ®ã ngµnh n«ng - l©m nghiÖp cã 74630 ngêi chiÕm 78% song tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt l¹i thÊp. lao ®éng trong c«ng nghiÖp tiÓu thñ c«ng nghiÖp chiÕm 8,75%.
Lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ngµnh x©y dùng c¬ b¶n chiÕm 2,25% lµm viÖc trong ngµnh giao th«ng vËn t¶i chiÕm 1,25%. Ngoµi ra lµm viÖc trong ngµnh th¬ng m¹i dÞch vô vµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c chiÕm 4,17%.
Ta thÊy r»ng lùc lîng lao ®éng ph©n bè kh«ng ®Òu gi÷a c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, t¹o nªn sù mÊt c©n ®èi trong ph©n bè vµ sö dông nguån lao ®éng. ë khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt lao ®éng chiÕm mét tû träng lín nhÊt lµ trong n«ng l©m nghiÖp, c«ng nghiÖp tiÓu thñ c«ng nghiÖp. §©y lµ c¸c ngµnh trùc tiÕp s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt vµ gi¸ trÞ tæng s¶n lîng cña c¸c ngµnh nµy thêng chiÕm mét tû lÖ lín trong tæng gi¸ trÞ s¶n lîng cña huyÖn. V× vËy cÇn quan t©m h¬n n÷a tíi tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña ngêi lao ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt. Khu vùc kh«ng s¶n xuÊt vËt chÊt lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ngµnh y tÕ gi¸o dôc, qu¶n lý nhµ níc, c«ng t¸c §¶ng, ®oµn thÓ ... chiÕm 5,24% nhng lao ®éng trong lÜnh vùc nµy chñ yÕu lµ lao ®éng cã tr×nh ®é vµ chuyªn m«n kü thuËt.
§èi víi lÜnh vùc kh«ng s¶n xuÊt vËt chÊt ®Ó ®¸p øng víi yªu cÇu ®ßi hái cña sù nghiÖp ®æi míi nÒn kinh tÕ c¶ níc trong tinh gi¶m biªn chÕ hµnh chÝnh, n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn nguån lao ®éng trong c¸c ngµnh nµy qua c¸c n¨m vÉn t¨ng nhng vÒ chÊt lîng còng ®îc quan t©m h¬n. C¸c ngµnh gi¸o dôc ®µo t¹o vµ y tÕ, nguån lao ®éng ®îc t¨ng lªn qua c¸c n¨m nh ngµnh gi¸o dôc n¨m 1991 toµn huyÖn cã 1557 ngêi ®Õn n¨m 1995 lµ 1707 ngêi vµ n¨m 1998 ®· cã 1967 ngêi. §iÒu nµy chøng tá TriÖu S¬n ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng vµ quan t©m tíi sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ®éi ngò nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc. §éi ngò nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c y tÕ còng ®îc bæ sung hµng n¨m ®Ó ®¸p øng yªu cÇu phßng vµ ch÷a bÖnh, ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu cho ngêi lao ®éng.
Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo TriÖu S¬n cÇn cã biÖn ph¸p cô thÓ thiÕt thùc ®Ó ph©n bæ nguån lao ®éng cho phï hîp ®óng quy luËt. CÇn ph¶i t¨ng cêng h¬n n÷a lùc lîng lao ®éng ë lÜnh vùc kh«ng s¶n xuÊt vËt chÊt, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ x· héi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu hëng thô vÒ tinh thÇn cña nh©n d©n ®ang ®ßi hái ngµy mét n©ng cao h¬n nhu cÇu n©ng cao d©n trÝ còng nh nhu cÇu ch¨m sãc søc khoÎ t¹i chç cho ngêi lao ®éng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña huyÖn TriÖu S¬n ngµy mét tèt h¬n.
Qua sè liÖu ë biÓu trªn ta thÊy phÇn lín lao ®éng lµm viÖc trong ngµnh n«ng nghiÖp. Quy m« t¹o viÖc lµm theo ngµnh cña huyÖn cßn rÊt thÊp. Cßn quy m« t¹o viÖc lµm theo vïng kinh tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ. Vïng ®ång b»ng cña huyÖn chñ yÕu lµ lµm n«ng nghiÖp, vïng nói huyÖn cã chñ tr¬ng trång mÝa, chÌ còng thu hót ®îc mét sè lao ®éng mÆc dï vËy n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng cao vµ ngêi lao ®éng vÉn thiÕu viÖc lµm. V× vËy mµ ®êi sèng cña nh©n d©n bèn x· miÒn nói cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n so víi c¸c x· kh¸c trong huyÖn.
Tuy nhiªn trong mÊy n¨m qua thµnh tùu næi bËt, t¹o ra bíc ngoÆt trong ph©n c«ng vµ sö dông lao ®éng lµ ®· tõng bíc gi¶i phãng tiÒm n¨ng lao ®éng. Ngêi lao ®éng trë thµnh ngêi chñ thùc sù trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh trªn c¬ së lÊy hé gia ®×nh lµm ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc hîp t¸c trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®· t¹o ra ®éng lùc to lín ph¸t triÓn kinh tÕ gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ sö dông lao ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. HiÖn nay ë huyÖn kinh tÕ hé gia ®×nh ®ang gi÷ vai trß chñ ®¹o, ®ång thêi còng xuÊt hiÖn nhiÒu hinh thøc hîp t¸c tù nguyÖn tæ chøc s¶n xuÊt-kinh doanh theo híng tæng hîp lîi dông u thÕ cña c¸c ®iÒu kiÖn m«i trêng sinh th¸i ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô vµ phi n«ng nghiÖp nhÊt lµ kh«i phôc c¸c lµng nghÒ nh tre ®an ë x· D©n lùc. .. Ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng ®i vµo chuyªn m«n ho¸ (trong ph¹m vi quy m« hé gia ®×nh) ngßi nµo th¹o viÖc g× th× lµm viÖc Êy, c¬ cÊu kinh tÕ ®ang tõng bíc thay ®æi cho phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng. Tuy nhiªn t×nh tr¹ng viÖc lµm ë huyÖn còng lµ vÊn ®Ò lín vµ rÊt gay g¾t v×:
Lao ®éng cña huyÖn cã xu híng t¨ng lªn bÞ nÌn chÆt trong ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Êt canh t¸c ®ang cã xu híng gi¶m dÇn. C¬ cÊu lao ®éng cu¶ huyÖn rÊt l¹c hËu vµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng diÔn ra rÊt chËm ch¹p. VÒ c¬ b¶n vÉn lµ s¶n xuÊt tù cung, tù cÊp hÖ sè sö dông ruéng ®Êt b×nh qu©n thÊp. Song song víi qu¸ tr×nh dån lao ®éng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Êt canh t¸c l¹i diÔn ra qu¸ tr×nh t¸ch rêi lao ®éng víi ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn do qu¸ tr×nh ph©n bè d©n c vµ lao ®éng kh«ng ®Òu nªn khã kh¨n cho huyÖn trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Cßn nÕu cã viÖc lµm th× viÖc lµm cña lao ®éng ë huyÖn hiÖn nay rÊt kÐm hiÖu qu¶, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp ®êi sèng cßn nhiÒu khã kh¨n nh t×nh tr¹ng nhµ m¸y chÌ trªn vïng ®åi.
Qua ®iÒu tra ®¹i bé phËn n«ng d©n tr¶ lêi nÕu mét hé gia ®×nh chØ lµm trång trät cïng l¾m lµ ®ñ ¨n. Trong thùc tÕ ngêi lao ®éng thiÕu viÖc lµm nhÊt lµ lao ®éng trong n«ng nghiÖp ®iÒu nµy t¬ng ®¬ng víi hÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng thÊp. Thêi gian lao ®éng thõa nhng vÉn cã thÊt nghiÖp víi tû lÖ cao. Tõ thùc tr¹ng trªn cÇn n©ng cao n¨ng suÊt x· héi, gi¶m nhanh t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm vµ n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc lµm cña ngêi lao ®éng. §ång thêi ®Èy m¹nh sù hç trî cña huyÖn ®èi víi nh÷ng vïng khã kh¨n, vïng nghÌo ®Ó t¹o sù ®ång ®Òu trong ph¸t triÓn kinh tÕ thu nhËp vµ ®êi sèng.
BiÓu 9: Sè lîng lao ®éng cã viÖc lµm cña huyÖn TriÖu S¬n
§¬n vÞ: Ngêi
STT
ChØ tiªu
1989
1998
Lùc lîng lao ®éng
83.118
108.016
1
Sè ngêi cã viÖc lµm
74.867
95.845
2
ThÊt nghiÖp
8.251
12.171
Trong nguån lao ®éng cña huyÖn ngoµi sè ngêi trong ®é tuæi lao ®éng ta ph¶i kÓ ®Õn sè ngêi ngoµi ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng. Qua sè liÖu biÓu trªn cho ta thÊy lùc lîng lao ®éng n¨m 1998 lµ 108016ngêi vµ n¨m 1989 lµ 83118 ngêi. Trong khi ®ã TriÖu S¬n lµ mét huyÖn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu mµ ruéng ®Êt hµng n¨m lµ kh«ng t¨ng, cã n¨m l¹i ph¶i gi¶m do ph¶i giµnh ra mét sè diÖn tÝch gieo trång ®Ó cÊp ®Êt x©y dùng nhµ ë cña nh©n d©n. Sè lao ®éng t¨ng lªn qua c¸c n¨m ®ßi hái ph¶i ®îc t¹o ra viÖc lµm ®Ó cã thu nhËp, æn ®Þnh ®êi sèng. V× vËy gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò viÖc lµm vµ sö dông hîp lý nguån lao ®éng ë huyÖn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc lín. ChÝnh s¸ch vÒ lao ®éng lµ chÝnh s¸ch vÒ con ngêi, nã ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t c«ng søc cña c¸c cÊp c¸c ngµnh trong toµn huyÖn. ChÝnh s¸ch vÒ t¹o viÖc lµm kh«ng chØ liªn quan ®Õn thu nhËp ®Õn ®êi sèng cña ngêi lao ®éng mµ cßn liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng kh¸c cña x· héi nh an ninh trËt tù toµn x· héi, v¨n ho¸ tinh thÇn. ThÊt nghiÖp kh«ng cã thu nhËp chÝnh ®¸ng, ®êi sèng khã kh¨n lµ cha ®Î cña mäi tÖ n¹n x· héi. Do vËy søc Ðp vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm hÕt søc gay g¾t, nã gãp phÇn mét tiÕng chu«ng b¸o ®éng vÒ sù bïng næ d©n sè.
Trªn thùc tÕ thùc tr¹ng vÒ viÖc lµm ë huyÖn còng cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.
+ ThuËn lîi:
Trªn c¬ së thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng cña §¶ng vµ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Kinh tÕ huyÖn TriÖu S¬n ®· cã bíc ®æi míi vµ ph¸t triÓn theo híng tÝch cùc ®ã lµ x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc kinh tÕ hé ph¸t triÓn, søc lao ®éng ®îc gi¶i phãng, ®îc khuyÕn khÝch tù do lµm giÇu xøng ®¸ng. C¸c lo¹i h×nh hîp t¸c x· ®îc chuyÓn sang chøc n¨ng dÞch vô cho kinh tÕ hé gia ®×nh, c¸c ngµnh nh ng©n hµng, kho b¹c chuyÓn híng ®Çu t phôc vô cho vay ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lÊy hé lµm ®èi tîng cho vay.Do vËy ®· gãp phÇn tÝch cùc gi¶i quyÕt ®îc viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Cã ®îc nh÷ng thuËn lîi trªn lµ nhê c¸c nguyªn nh©n sau:
Mét lµ: NhËn thøc vÒ viÖc lµm vµ c¸ch gi¶i quyÕt viÖc lµm cña cÊp uû-chinh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ ngêi lao ®éng ®· cã sù thay ®æi c¬ b¶n tÝch cùc.
Nhµ níc: T¹o m«i trêng thuËn lîi ®Ó mäi ngêi tù t¹o viÖc lµm cho m×nh vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi kh¸c.
HuyÖn chñ tr¬ng phñ xanh ®Êt trèng, ®åi träc thay ®æi c¬ cÊu mïa vô, c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, t¨ng cêng th©m canh t¨ng vô, ®Æc biÖt lµ vô ®«ng, khuyÕn khÝch du nhËp ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµo n«ng th«n ®Ó t¹o thªm viÖc lµm míi cho ngêi lao ®éng.
Víi ngêi lao ®éng: §îc khuyÕn khÝch viÖc giao nhËn ®Êt rõng, ®åi träc ®Ó trång, ch¨m sãc b¶o vÖ qua ®ã cã thªm viÖc lµm ®ång thêi còng gèp phÇn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh phñ xanh ®Êt trèng, ®åi nói träc. §îc hç trî vay vèn ®îc chuyÓn giao tri thøc lµm ¨n ®îc tù do t×m viÖc lµm theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p nh»m phÊn ®Êu v¬n lªn lµm giµu chÝnh ®¸ng.
Hai lµ: HuyÖn ®· tÝch cùc thu hót vèn ®Çu t trong níccòng nh níc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Nhê ®ã nhiÒu lao ®éng ®· cã ®îc viÖc lµm æn ®Þnh, l©u dµi.
Cô thÓ lµ:
-Dù ¸n 327 : 9 tû ®ång
-Dù ¸n nhá gi¶i quyÕt viÖc lµm: 600 triÖu ®ång
-Dù ¸n ViÖt-TiÖp : 400 triÖu
-Dù ¸n tÇm nh×n thÕ giíi cña Héi phô n÷ huyÖn.
-Dù ¸n ph¸t triÓn nguyªn liÖu mÝa ®êng Lam S¬n
-Dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt hé gia ®×nh thu hót h¬n 40 tû ®ång tõ ng©n hµng n«ng nghiÖp:
-Dù ¸n hç trî hé nghÌo vay vèn ®Çu t cho s¶n xuÊt b»ng tÝn chÊp tõ ng©n hµng ngêi nghÌo.
Ba lµ: §· ph¸t triÓn nhiÒu h×nh thøc m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt gi¶i quyÕt viÖc lµm phong phó, ®a d¹ng ë c¬ së víi sù tham gia chñ ®éng cña c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ x· héi ®· trë thµnh phong trµo quÇn chóng s©u réng nh: Héi lµm vên V.A.C, phong trµo thanh niªn lËp nghiÖp, phong trµo phô n÷ gióp nhau lµm kinh tÕ hé gia ®×nh. §Æc biÖt m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i b¾t ®Çy ®· ®Þnh h×nh vµ thu hót vèn ®Çu t, tiÕn bé khoa häc kü thuËt, m« h×nh nµy c¬ héi, ®iÒu kiÖn t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
Bèn lµ: C¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm ë trong vµ ngoµi tØnh, sù ph¸t triÓn vµ më réng c¸c khu c«ng nghiÖp trong níc, h×nh thµnh c¸c vïng kinh tÕ míi ®· l¹o ®iÒu kiÖn hµng n¨m cho sè lao ®éng chuyÓn ®i lµm viÖc ë huyÖn ngoµi tõ 1500-2000 ngêi gãp phÇn ph©n bæ l¹i lao lao ®éng cña ®Þa bµn huyÖn vµ trong ph¹m vi c¶ níc.
+ Khã kh¨n:
Thø nhÊt: TriÖu S¬n lµ cã tËp qu¸n canh t¸c lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã bèn x· miÒn nói. §iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn, lao ®éng thñ c«ng chÝnh, s¶n xuÊt phô thuéc vµo mïa vô mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng nhng vÉn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®ßi hái bøc b¸chvÒ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Tû lÖ thêi gian lao ®éng míi ®¹t 70%. ViÖc du nhËp nghÒ míi vµo n«ng nghiÖp n«ng th«n rÊt khã kh¨n, s¶n ph¶m lµm ra gi¸ thµnh l¹i cao, mÉu m· kh«ng phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng dÉn ®Õn Õ ®äng kh«ng tiªu thô ®îc. MÆt kh¸c c¬ së h¹ tÇng cßn yÕu kÐm, khã thu hót vèn ®Çu t bªn ngoµi nªn kh«ng t¹o ®îc viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
H¬n n÷a tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña ngêi lao ®éng thÊp nªn kh«ng ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng viÖc. Do ®ã huyÖn gÆp ph¶i trë ng¹i trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng trong huyÖn.
IV- Quan hÖ lao ®éng vµ viÖc lµm ë huyÖn TriÖu S¬n.
VÒ chÊt lîng lao ®éng cña huyÖn.
Qua s¶n xuÊt ®· tÝch luü ®îc nhiÒu kinh nghiÖm bæ Ých. Thêng xuyªn ®îc dù tËp huÊn c¸c líp häc ng¾n ngµy vÒ chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc kü thuËt, tõ ®ã ®· n©ng cao ®îc tr×nh ®é chuyªn m«n do vËy ®· t¹o ra ®îc n¨ng suÊt lao ®éng t¬ng ®èi caolµm cho kinh tÕ gia ®×nh ph¸t triÓn. Sè hé giµu ngµy cµng t¨ng tõ 12% n¨m 1991 lªn 26% n¨m 1998. NhiÒu hé ®· tÝch luü ®îc vèn s¶n xuÊt, më mang hnµ xëng ,trang tr¹i thu hót thªm lao ®éng vµo lµm viÖc gãp phÇn ®¸ng kÓ trong c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm ë ®Þa ph¬ng. Sè hé nghÌo ®èi gi¶m tõ 29% trong n¨m 1993 xuèng cßn 17% n¨m 1998. §¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nµy lµ do ngêi lao ®éng cã ®îc viÖc lµm t¹o ra thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng cho nh©n d©n trong huyÖn.
Gi÷a lao ®éng vµ viÖc lµm cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, t¹o ra nhiÒu viÖc lµm lµ chóng ta sö dông tèt nhÊt nguån lao ®éng hiÖn cã. Lao ®éng lu«n lu«n g¾n víi viÖc lµm vµ ngîc l¹i. Nguån lao ®éng nãi chung vµ nguån lao ®éng cña huyÖn nãi riªng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ sè lîng lao ®éng ®· cã vµ sÏ cã mµ nã cßn ph¶i bao gåm mét tæng thÓ c¸c yÕu tè thÓ lùc, trÝ lùc kü n¨ng lµm viÖc, th¸i ®é vµ phong c¸ch lµm viÖc... TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè ®ã ngµy nay ®Òu thuéc vÒ ch©t sè lîng nguån lao ®éng vµ ®îc ®¸nh gi¸ b»ng mét chØ tiªu tæng hîp lµ v¨n ho¸ lao ®éng. ChÊt lîng nguån lao ®éng cña huyÖn còng cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ. Nh trªn ®· biÕt th«ng qua tÝch luü kinh nghiÖm ®îc dù tËp huÊn c¸c líp... mµ ngêi lao ®éng cã ®îc viÖc lµm vµ viÖc lµm víi n¨ng suÊt lao ®éng cao.
Lao ®éng vµ viÖc lµm lu«n kÕt hîp vµ ®i ®«i víi nhau cã lao ®éng th× ph¶i gi¶i quyÕt viÖc lµm.
ThËt vËy khi xem xÐt nguån lao ®éng, c¬ cÊu nguån lao ®éng bao gåm c¶ c¬ cÊu ®µo t¹o vµ c¬ cÊu ngµnh nghÒ còng lµ mét chØ tiªu quan träng. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ nhu cÇu sö dông lao ®éng cã hiÖu qu¶ nh÷ng ngêi lao ®éng ph¶i ®îc ®µo t¹o ph©n bæ vµ sö dông theo c¬ cÊu hîp lý. Trªn thùc tÕ c¬ cÊu ngµnh nghÒ cña huyÖn cha hîp lý, ngµnh nghÒ chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp nªn thu hót phÇn lín sè lao ®éng phæ th«ng lµm viÖc ë khu vùc ®ã.
Lao ®éng vµ viÖc lµm cã ¶nh hëng lÉn nhau. TriÖu S¬n cã lùc lîng lao ®éng ®«ng ®¶o nÕu ph©n bæ kh«ng hîp lý gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c vïng c¬ cÊu ®µo t¹o kh«ng phï hîp víi nhu cÇu sö dông, th× lùc lîng lao ®éng ®ã kh«ng nh÷ng kh«ng trë thµnh nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cho huyÖn mµ nhiÒu khi cßn lµ g¸nh nÆng c¶n trë sù ph¸t triÓn. Kinh tÕ huyÖn cßn chËm ph¸t triÓn nh vËy lµ viÖc sö dông nguån lao ®éng cha ®¹t hiÖu qu¶ cao t¬ng ®u¬ng víi cha gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. MÆt kh¸c TriÖu S¬n lµ mét huyÖn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®éc canh c©y lóa, nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹c hËu víi hai nguån lùc quý gi¸ nhÊt lµ lao ®éng vµ ®Êt ®ai, chóng ta ph¶i t×m mäi c¸ch sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån ®ã vµ nhÊt lµ nguån lao ®éng. N«ng nghiÖp ë huyÖn cßn nhiÒu tiÒm n¨ng cÇn ®îc khai th¸c (®Êt trèng, ®åi träc vïng nói...) rÊt cÇn ®Õn nguån nh©n lùc quý nhÊt-con ngêi, nhng do thiÕu c¸c ph¬ng tiÖn vµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nªn nguån lùc nµy cha ®îc ph¸t huy bÞ l·ng phÝ vµ tõ mét lîi thÕ nguån lùc nµy ®· trë thµnh ¸p lùc x· héi gay g¾t. V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra cã lao ®éng th× ph¶i t¹o ra viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, mµ cã viÖc lµm th× ®êi sèng cña ngêi lao ®éng míi ®îc c¶i thiÖn. Nhng thùc tÕ n¶y sinh ra quan hÖ thõa thiÕu lao ®éng gi¶ t¹o, thõa lao ®éng phæ th«ng, nhng l¹i thiÕu lao ®éng cã tr×nh ®é häc vÊn ®· qua ®µo t¹o nghÒ nghiÖp. Nhu cÇu ®èi víi lo¹i lao ®éng nµy ngµy cµng lín nhÊt lµ t¹i c¸c khu lao ®éng c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt. Hµng n¨m huyÖn cã ®a mét sè lao ®éng ®i lµm t¹i H¶i Phßng, thµnh phè Hå ChÝ Minh song v× chÊt lîng nguån lao ®éng cã h¹n nªn hiÖu qu¶ viÖc lµm cha cao. Do chÊt lîng lao ®éng cña huyÖn qu¸ thÊp, nhËn thøc vÒ viÖc lµm cña ngêi lao ®éng trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng cßn h¹n chÕ, n¶y sinh t tëng muèn lµm thÇy ë ®a sè häc sinh, viÖc tuyÓn sinh häc nghÒ, tuyÓn dông c«ng nh©n gÆp nhiÒu khã kh¨n, kh¶ n¨ng ®µo t¹o nghÒ vµ c«ng nh©n kü thuËt t¹i chç kh«ng cã. Bëi lÏ ®ã lùc lîng lao ®éng bæ sung vµo n«ng nghiÖp n«ng th«n hiÖn nay sÏ kh«ng ®¸p øng kÞp víi nhu cÇu ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong t¬ng lai, c¬ héi ®Ó lao ®éng n«ng th«n t×m viÖc lµm ë c¸c khu c«ng nghiÖp sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trë ng¹i.
Trªn thùc tÕ, trªn ®Þa bµn huyÖn hiÖn nay nguån lao ®éng ®«ng vÒ sè lîng nhng cßn h¹n chÕ vÒ chÊt lîng lao ®éng, ®¹i bé phËn lµ lao ®éng phæ th«ng kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt hay tr×nh dé chuyªn m«n kü thuËt cßn qu¸ Ýt vµ rÊt thiÕu. Do vËy h¹n chÕ lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¹i ®Þa bµn mÊt ®i mét c¬ héi t¹o viÖc lµm thu hót lao ®éng trong lÜnh vùc nµy. MÆc dï mét trong nh÷ng ®iÓm ®¸ng quý cña ngêi lao ®éng lµ cÇn cï chÞu khã vµ s¸ng t¹o. Chóng ta míi chuyÓn qua c¬ chÕ thÞ trêng ngêi lao ®éng trong n«ng nghiÖp cßn cha thùc sù thÝch nghi víi quan hÖ cung cÇu lao ®éng, Ýt chñ ®éng cßn û l¹i vµ mang tÝnh tù ph¸t, thiÕu linh ho¹t, cha cã t¸c phong s¶n xuÊt lín, kiÕn thøc thÞ trêng kÐm, kinh nghiÖm qu¶n lý kÐm nhÊt lµ bèn x· miÒn nói cña huyÖn.
V× thÕ h¹n chÕ trong viÖc t×m viÖc lµm. Lao ®éng vµ viÖc lµm lu«n t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Sö dông nguån lao ®éng hîp lý vµ phï hîp víi tr×nh ®é kh¶ n¨ng cña hä lµ ®· gi¶i quyÕt ®îc viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Sö dông nguån lao ®éng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ huyÖn. Sö dông nguån lao ®éng thùc chÊt lµ mét qu¸ tr×nh ®a c¸c bé phËn cña ngêi lao ®éng x· héi vµo c¸c ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ hay gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ë huyÖn. §Æc ®iÓm nguån lao ®éng cña huyÖn lµ nguån lao ®éng chiÕm mét tû lÖ cao trong tæng d©n sè cña huyÖn, nguån lao ®éng t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. Song ®Ó sö dông hÕt ®îc nguån lao ®éng nãi kh¸c ®i lµ ngêi lao ®éng cã viÖc lµm th× sè lîng, chÊt lîng ph¶i phï hîp víi viÖc lµm. Nhng khã kh¨n thùc tÕ lµ nguån lao ®éng l¹i ph©n bè kh«ng ®Òu gi÷a c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh s¶n xuÊt, chñ yÕu tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Lao ®éng kh«ng cã chuyªn m«n kü thuËt chiÕm mét tû lÖ cao, lao ®éng cã chuyªn m«n kü thuËt l¹i chiÕm mét tû lÖ thÊp kh«ng phï hîp ®Ó t¹o viÖc lµm. Trong khi ®ã c¸c ngµnh kh¸c nh: c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô . . .cha cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®Ó thu hót thªm lao ®éng. T¹o viÖc lµm b»ng c¸ch më ®êng míi cho kinh tÕ hé ph¸t triÓn tËp trung lao ®éng vµo s¶n xuÊt. NhËn thøc ®îc c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ níc cña toµn x· héi vµ cña ngêi lao ®éng. V× thÕ ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ cña Nhµ níc nh më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô hiÖn ®· x©y dùng c¸c dù ¸n khai hoang phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc, cho vay víi l·i xuÊt u ®·i t¹o viÖc lµm, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng c¸c c¬ së, ngêi lao ®éng ®· chñ ®éng s¸ng t¹o t×m viÖc lµm. ChiÕn lîc con ngêi lµ mét trong nh÷ng chiÕn lîc quan träng nhÊt ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh gi¶i quyÕt viÖc lµm. V× vËy chÊt lîng nguån lao ®éng ngµy cµng ®îc n©ng cao. C¸c líp xo¸ mï ch÷ ®îc tæ chøc hµng lo¹t tíi tËn c¸c x· miÒn nói vµ ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. §Æc biÖt ch¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh lµm gi¶m d©n sè còng nh gi¶m ®îc lîng lao ®éng ®îc tuyªn truyÒn gi¸o dôc tíi tõng hé gia ®×nh. H¬n n÷a cßn më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o nghÒ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Þa bµn huyÖn thu hót lao ®éng ®¸p øng nhu cÇu viÖc lµm thµnh thÞ.
Ngµy nay lao ®éng vµ viÖc lµm ®ang lµ vÊn ®Ò lín, ®ang ®îc quan t©m lµ chÝnh s¸ch lín cÇn gi¶i quyÕt cña quèc gia. Lao ®éng vµ viÖc lµm lu«n ®i cïng nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Cã lao ®éng th× ph¶i cã viÖc lµm cho hä, mµ lao ®éng g¾n víi mçi con ngêi trong cuéc sèng con ngêi kh«ng thÓ thiÕu ho¹t ®éng lao ®éng, lao ®éng ®ã lµ c¸i cèt. §Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn sè lîng, chÊt lîng nguån lao ®éng.
PhÇn III
c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt mèi quan hÖ lao ®éng vµ viÖc lµm giai ®o¹n 2000-2010
T×nh h×nh cña tØnh Thanh Ho¸ ¶nh hëng ®Õn lao ®éng viÖc lµm trong huyÖn.
Quy ho¹ch ®Õn n¨m 2010 cña tØnh. HuyÖn TriÖu S¬n kh«ng n»m trong khu ph¸t triÓn c«ng nghiÖp tËp trung cña tØnh.
C¸c doanh nghiÖp cña tØnh trong thêi kú s¾p xÕp tæ chøc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy c¬ héi chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng tõ n«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp dÞch vô th¬ng m¹i rÊt thÊp.
I- Dù b¸o lao ®éng vµ viÖc lµm trong thêi gian tíi.
C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn viÖc t¨ng gi¶m nguån lao ®éng møc trung b×nh trong thêi gian 2000-2010 nh sau:
-YÕu tè lµm t¨ng lao ®éng trong mét n¨m.
YÕu tè lµm t¨ng lao ®éng lµ do sè ®Õn tuæi lao ®éng, bé ®éi hoµn thµnh nghÜa vô trë vÒ, häc sinh tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc... §©y lµ c¸c yÕu tè lµm t¨ng bæ xung vµo nguån lao ®éng cña huyÖn hµng n¨m.
Sè ®Õn tuæi lao ®éng: 5200 ngêi.
Bé ®éi hoµn thµnh nghÜa vô trë vÒ 300 ngêi.
Häc sinh tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc bæ tóc kh«ng cã ®iÒu kiÖn häc tiÕp cÇn viÖc lµm 1400 ngêi.
Häc sinh tèt nghiÖp ®¹i häc, cao ®¼ng, trung häc chuyªn nghiÖp, häc nghÒ vÒ huyÖn t×m viÖc lµm: 100 ngêi.
Ngoµi ra lao ®éng ngoµi huyÖn ®Õn t×m viÖc lµm: 1000 ngêi
Tæng céng sè lao ®éng t¨ng: 8000 ngêi /n¨m.
-YÕu tè lao ®éng gi¶m trong mét n¨m:
Nh÷ng ngêi hÕt kh¶ n¨ng lao ®éng, nh÷ng ngêi ®Õn tuæi ®i nghÜa vô qu©n sù, häc sinh ®i häc phæ th«ng vµ bæ tóc ...
Còng nh c¸c yÕu tè lµm t¨ng ®©y lµ c¸c yÕu tè lµm gi¶m nguån lao ®éng cña huyÖn:
Gi¶m do hÕt kh¶ n¨ng lao ®éng : 1500 ngêi.
§i nghÜa vô qu©n sù : 300 ngêi.
§i häc phæ th«ng trung häc vµ bæ tóc : 1700 ngêi.
§i häc c¸c trêng ®¹i häc, cao ®¼ng trung häc chuyªn nghiÖp: 300 ngêi.
§i lµm viÖc ngoµi huyÖn 1900 ngêi.
Tæng lao ®éng gi¶m 5700 ngêi.
-Dù b¸o lao ®éng:
C©n ®èi ngêi lao ®éng t¨ng-gi¶m th× sè lao ®éng t¨ng hµng n¨m lµ: 2300 ngêi.
Cô thÓ: Lao ®éng n¨m 2000 sÏ lµ 108300 ngêi chiÕm tû lÖ 49,2% d©n sè.
Lao ®éng n¨m 2005 lµ 119800 ngêi chiÕm tû lÖ 53% d©n sè
Lao ®éng n¨m 2010 sÏ lµ 128000 ngêi chiÕm tû lÖ 54,4% d©n sè.
MÆt kh¸c trong thêi gian tíi do ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c«ng nghiÖp phôc vô n«ng th«n ph¸t triÓn sÏ thay thÕ h¹n chÕ dÇn sè lao ®éng tham gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Tõ ®ã sÏ lµm d«i d mét lùc lîng lao ®éng phæ th«ng ®¸ng kÓ. Dù tÝnh mét n¨m sè lao ®éng cÇn viÖc lµm t¨ng lµ 1000 ngêi/n¨m.
+Dù b¸o d©n sè vµ lao ®éng.
BiÓu 10: D©n sè vµ lao ®éng trong nh÷ng n¨m tíi.
§¬n vÞ: Ngêi
Néi dung
2000
2005
2010
Sè lîng
%
Sè lîng
%
Sè lîng
%
1.D©n sè trung b×nh
216000
226000
235000
2.Lao ®éng trong ®é tuæi (chØ tiªu 2/1)
116000
54
127800
56
136000
58
3.Lao ®éng cã kh¶ n¨ng L§ (chØ tiªu 3/1)
108300
49
119800
53
128000
54
Nguån: Sè liÖu dù b¸o cña UBDS vµ phßng lao ®éng TBXH huyÖn TriÖu S¬n.
Nh vËy mçi n¨m ph¶i phÊn ®Êu gi¶i quyÕt viÖc lµm cho tõ 3500 chç lµm viÖc míi trë lªn. §ång thêi ph¶i cã gi¶i ph¸p n©ng cao hÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng trong n«ng th«n th× míi ®¶m b¶o ®îc viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Qua ®ã tõng bíc c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n trong huyÖn.
Qua b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy ®Õn n¨m 2005 cÇn gi¶i quyÕt cho 11500 chç lµm viÖc vµ n¨m 2010 cÇn gi¶i quyÕt cho 19700 chç lµm viÖc.
+Dù b¸o ph©n bæ lao ®éng cho c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n
C¨n cø vµo yªu cÇu, môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi phÊn ®Êu ®Ó ®¹t c¬ cÊu ngµnh trong GDP ®Õn n¨m 2000vµ 2010 ta cã thÓ dù b¸o ph©n bæ lao ®éng trong c¸c ngµnh nh sau:
BiÓu 11: Lao ®éng ph©n bæ theo c¸c ngµnh kinh tÕ
§¬n vÞ: Ngêi
N«i dung
2000
2005
2010
Sè lîng
%
Sè lîng
%
Sè lîng
%
Lao ®éng ®ang lµm viÖc
99600
100
109300
100
118000
100
Khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt
94420
94,8
103600
94,7
111600
94,6
N«ng - l©m nghiÖp
77180
77
80900
74
83000
73
C«ng nghiÖp - TT c«ng nghiÖp
8960
9
13100
12
17720
15
X©y dùng c¬ b¶n
2790
2,8
3200
2,9
3500
3
Giao th«ng vËn t¶i
1290
1,3
1600
1,5
2400
2
Th¬ng m¹i dÞch vô
2910
2,9
3400
3
3520
3
S¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c
1290
1,3
1400
1,3
1500
1,3
Khu vùc kh«ng s¶n xuÊt vËt chÊt
5180
5,2
5800
5,3
6400
5,4
Gi¸o dôc - ®µo t¹o
2364
2,4
2344
2,14
2546
2,2
V¨n ho¸ - TDTT - y tÕ
820
0,8
1020
0,9
1290
1,1
Qu¶n lý nhµ níc+tæ chøc
850
0,9
860
0,78
820
0,7
C¸c ngµnh kh«ng SX vËt chÊt kh¸c
1146
1,2
1576
1,44
1794
1,5
Nguån: Sè liÖu dù b¸o cña phßng lao ®éng-TBXH huyÖn TriÖu S¬n
Theo sè liÖu dù b¸o vÒ tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng ®îc biÕn ®æi nh sau:
BiÓu 12: Tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ngêi lao ®éng trong nh÷ng n¨m tíi
§¬n vÞ: Ngêi
Néi dung
2000
2005
2010
Sè lîng
%
Sè lîng
%
Sè lîng
%
Lao ®éng ®ang lµm viÖc
99600
109300
118000
Lao ®éng ®îc ®µo t¹o
11950
12
16395
15
29500
25
-§¹i häc
490
0,49
750
0,68
1000
0,84
-Cao ®¼ng trung häc
1980
1,98
2400
2,19
2950
2,5
-S¬ cÊp c«ng nh©n kü thuËt
9480
9,5
13245
12,1
25550
21,65
Nguån: Sè lîng dù b¸o cña phßng lao ®éng-TBXH huyÖn TriÖu S¬n
II- C¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a lao ®éng vµ viÖc lµm
Gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lao ®éng lµ mét vÊn ®Ò quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ nÒn s¶n xuÊt x· héi ë bÊt kú mét quèc gia mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµo. Nã ®ãng gãp mét vai trß to lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ toµn diÖn trong viÖc æn ®Þnh vµ tõng bíc n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt v¨n ho¸ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng vµ cña toµn d©n.
Gi¶i quyÕt viÖc lµm, sö dông hùop lý ngu«n lao ®éng ë TriÖu S¬n lµ ph¶i trªn c¬ së vËn dông tæng hîp lý luËn vÒ nguån lao ®éng vµ sö dông nguån lao ®éng hîp lý vµo ®Þa ph¬ng, ®Æc ®iÓm vÒ d©n sè nguån lao ®éng vµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt,mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt.
XuÊt ph¸t tõ ph¬ng híng nhiÖm vô vµ môc tiªu c¬ b¶n vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña huyÖn tõ nay ®Õn n¨m 2010.
A- Ph¬ng híng, môc tiªu
1- Ph¬ng híng
ChiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lao ®éng ph¶i ®Æt trong chiÕn lîc kinh tÕ-x· héi phï hîp víi thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Trong ®ã ph¸t triÓn nguån lao ®éng võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc lµ nguån lùc quan träng nhÊt cña sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc,cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ gi¶i quyÕt viÖc lµm, sö dông tèi ®a n¨ng lùc cña nguån lao ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2010 cña huyÖn TriÖu S¬n lµ c¨n cø, tiªu chÝ quan träng nhÊt ®Ó ®Þnh híng c¬ cÊu kinh tÕ vµ lùa chän c«ng nghÖ.
VÊn ®Ò ®Æt ra lín nhÊt trong chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lao ®éng lµ lµm c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng lu«n phï hîp víi nhau trong tõng bíc ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt lîng nguån lao ®éng ®Ó n©ng cao hµm lîng chÊt x¸m trong s¶n phÈm, t¹o ra søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ngµy cµng cao.
X©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ, nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn nguån lùc ®óng víi tÇm cña nã nh»m ph¸t triÓn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc cña nguån lao ®éng t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao. ChÝnh s¸ch ®ã ph¶i híng sö dông toµn bé lao ®éng trªn c¬ së sè lîng vµ chÊt lîng nguån lao ®éng ngµy cµng ®îc n©ng cao.
2 - Môc tiªu.
Môc tiªu tæng qu¸t vÒ chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lao ®éng-t¹o viÖc lµm: §îc hiÓu nh lµ quyÕt s¸ch cã tÝnh ®Þnh híng cña qu¶n lý Nhµ níc vÒ nguån lao ®éng cÊp huyÖn cho mét thêi kú, cho mét giai ®o¹n dµi (5-10 n¨m), trong ®ã thÓ hiÖn râ quan ®iÓm, chñ tr¬ng, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ph¹m vi ®èi tîng nh÷ng c©n ®èi vµ gi¶i ph¸p lín nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
Môc tiªu tæng qu¸t ph¸t triÓn nguån lao ®éng - gi¶i quyÕt viÖc lµm trong ®iÒu kiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ ph¸t triÓn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lao ®éng víi tiªu chuÈn vÒ phÈm chÊt, n¨ng lùc nh: cã lßng yªu níc, yªu chñ nghÜa x· héi, cã tr×nh ®ä v¨n ho¸, kü thuËt c«ng nghÖ cao, cã t¸c phong c«ng nghiÖp vµ ®¹o ®øc lèi sèng lµnh m¹nh. Thùc chÊt lµ ph¸t triÓn vµ sö dông mét ®éi ngò liªn tôc kÕa tiÕp x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
Môc tiªu c¬ b¶n l©u dµi: Tõ nay ®Õn n¨m 2010 lµ t¹o më viÖc lµm míi, b¶o ®¶m cho mäi ngêi cã kh¶ n¨ng lao ®éng cã nhu cÇu viÖc lµm, ®Òu cã viÖc lµm ®Çy ®ñ, viÖc lµm cã hiÖu qu¶, u tiªn hé chÝnh s¸ch. PhÊn ®Êu n©ng møc sèng cña diÖn chÝnh s¸ch b»ng vµ cao h¬n møc sèng trung b×nh ë ®Þa ph¬ng.
- Môc tiªu cô thÓ:
+ Mçi n¨m t¹o viÖc lµm míi ®Ó thu hót tõ 3500 ®Õn 4000 lao ®éng cã viÖc lµm.
+ N¨ng cao tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éngë n«ng th«n lªn 75% vµo n¨m 2000 vµ 80% vµo n¨m 2010.
+N©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn 12% vµo ®Çu n¨m 2000 vµ 25% vµo n¨m 2010.
+Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo xuèng cßn 10% vµo ®Çu n¨m 2000 vµ chèng t¸i ®ãi nghÌo gi¶m xuèng díi møc 10% hé vµo n¨m 2005 vµ 2010.
B - C¸c gi¶i ph¸p.
1- C¸c gi¶i ph¸p vÒ nguån lao ®éng.
ChiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lao ®éng ph¶i ®Æt ra rtong chiÕn lîc kinh tÕ- x· héi.
VÊn ®Ò ®Æt ra lín nhÊt trong chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lao ®éng lµ lµm cho c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng lu«n phï hîp víi nhau.
VÒ mÆt sè lîng: Ph¸t triÓn nguån lao ®éng ph¶i b¾t ®Çu tõ chÝnh s¸ch d©n sè cho phï hîp víi ph¸t triÓn kinh tÕ (tõ th¸p d©n sè trÎ sang th¸p d©n sè tr¬ngr thµnh). MÆt kh¸c gi¶m bít sè lîng lao ®éng trong huyÖn b»ng c¸ch ®a lao ®éng ®i lam viÖc ë mét sè thµnh phè lín nh: Hµ Néi, H¶i Phßng, thµnh phè Hå ChÝ Minh. Khi ®Çu t vµo s¶n xuÊt mét mÆt hµng nµo ®ã huyÖn ph¶i lùa chän c«ng nghÖ thÝch hîp. HiÖn nay huyÖn cã nguån lao ®éng ®«ng ®¶o nªnlùa chän c«ng nghÖ Ýt vèn mµ sö dông nhiÒu lao ®éng, tr¸nh l·ng phÝ thêi gian lao ®éng lóc n«ng nhµn.
+VÒ chÊt lîng lao ®éng: CÇn chó ý ®Õn chÝnh s¸ch giao dôc híng nghiÖp, ®µo t¹o nghÒ, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Mét chiÕn lîc gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ cïng víi ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ph¶i ®µo t¹o, båi dìng lao ®éng tµi trî tho¶ ®¸ng cho c¸c c¬ së d¹y nghÒ ®Ó tríc m¾t n©ng cao tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn 12 n¨m 2000. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ vµ ®éi ngò c«ng chøc th¹o viÖc. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu c¬ cÊu tr×nh ®é cña lao ®éng tõ n¨m 2000-2010 cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt mét sè gi¶i ph¸p sau:
-TiÕp tôc qu¸n triÖt vµ triÓn khai thùc hiÖn tèt NghÞ quyÕt 4 cña BCH Tw §¶ng kho¸ VII vÒ tiÕp tôc ®æi míi sù nghiÖp gi¸o dôc-®µo t¹o. CÇn t¨ng cêng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ®Ó toµn x· héi mµ tríc hÕt lµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ vµ c¸c tæ chøc x· héi qu¸n triÖt vµ cã nhËn thøc ®èi víi sù nghiÖp ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng kü thuËt- YÕu tè quan träng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi trong giai ®o¹n míi.
Trªn c¬ së ®ã cã chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®Çu t tho¶ ®¸ng cho sù nghiÖp ®µo t¹o nh©n lùc ®Ó ph¸t triÓntheo ®óng vai trß “Quèc s¸ch hµng ®Çu”.
-Tæ chøc x©y dùng vµ phª duyÖt mét sè ®Ò ¸n chiÕn lîc ph¸t triÓn ®µo t¹o ngu«n lùc cña huyÖn tõ n¨m 2000-2010.
Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ nguån nh©n lùc hiÖn cã, cã chÝnh s¸ch kÕ ho¹ch s¾p xÕp, bè trÝ, sö dông vµ ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éngcã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghÒ nghiÖp ®· qua ®µo t¹o ®ång thêi x©y dùng kÕ ho¹ch chiÕn lîc ®Ó ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng míi cã tr×nh ®é cã chuyªn m«n, nghÒ nghiÖp phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña nh÷ng n¨m tíi.
- TiÕn hµnh rµ so¸t quy ho¹ch hÖ thèng d¹y nghÒ, x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña tõng c¬ së d¹y nghÒ, ®¶m b¶o d¹y nghÒ g¾n víi viÖc lµm. H×nh thµnh mét sè trung t©m ®a hÖ, ®a ngµnh. N©ng cÊp trung t©m dÞch vô viÖc lµm cÊp huyÖn.
- LËp l¹i trËt tù kû c¬ng trong d¹y nghÒ, thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ níc trong lÜnh vùc d¹y nghÒ, qu¶n lý chÊt lîng ®µo t¹o ®Ó g¾n ®µo t¹o víi sö dông, võa tr¸nh tèn kÐm mµ cßn n©ng caochÊt lîng nguån lao ®éng. Mäi c¬ së d¹y nghÒ ph¶i cã ®ñ c¬ së vËt chÊt...
§Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o b»ng nhiÒu h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p kh¸c nhau nh»m n©ng cao, t¨ng nhanh chÊt lîng, chÊt lîng ®éi ngò lao ®éng n«ng th«n nhÊt lµ miÒn nói.
VÊn ®Ò bøc xóc ®Æt ra lµ n©ng cao chÊt lîng nguån lao ®éng, t¹o viÖc lµm cho hä n©ng cao d©n trÝ, häc vÊn, ®îc ®µo t¹o nghÒ nghiÖp, tiÕp xóc víi c¸c lo¹i h×nh dÞch vô míi. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy tù b¶n th©n chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®îc, v× vËy Nhµ níc ph¶i u tiªn ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o n«ng th«n b»ng c¸ch:
¦u tiªn ®Çu t cho gi¸o dôc ë n«ng th«n x©y trêng líp, trang bÞ c¬ së vËt chÊt phôc vô cho gi¸o dôc(s¸ch gi¸o khoa, ®å dïng phôc vô gi¶ng d¹y). HuyÖn cã chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng tho¶ ®¸ng ®èi víi gi¸o viªn nhÊt lµ 4 x· miÒn nói cña huyÖn ®Ó hä yªn t©m c«ng t¸c.
HuyÖn ®«i khi kh«ng cã søc hót víi lao ®«ng ®îc ®µo t¹o. NhiÒu sinh viªn huyÖn sau khi tèt nghiÖp kh«ng muèn trë l¹i huyÖn . Do ®ã cã chÝnh s¸ch hç trî gióp ®ì sinh viªn, häc sinhvíi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh ®Ó häc tËp trë vÒ phôc vô t¹i huyÖn.
2- C¸c gi¶i ph¸p vÒ viÖc lµm.
Quan ®iÓm vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm:
ViÖc lµm lµ mét vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi tæng hîp mµ kh«ng chi lµ vÊn ®Ò kinh tÕ hay x· héi ®¬n thuÇn. Do ®ã, T¹o viÖc lµm ph¶i híng vµo môc tiªu ph¸t triÓn ngu«n nh©n lùc, ®ång thêi sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ dÞch vô trªn ®Þa bµn l·nh thæ. MÆt kh¸c, nãi ®Õn t¹o viÖc lµm ph¶i ®¸p øng yªu cÇu dÞch chuyÓn kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng, ®Æt sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
B¶o ®¶m viÖc lµm cho ngêi lao ®éng lµ môc tiªu x· héi hµng ®Çu. Gi¶i quyÕt viÖc lµm , b¶o ®¶m cho mäi ngêi cã kh¶ n¨ng lao ®éng, cã nhu cÇu lµm viÖc ®Òu cã c¬ héi, cã viÖc lµm ®Æc biÖt lµ thanh niªn, lao ®éng n÷, hé chÝnh s¸ch hé ®ãi nghÌo, hé khã kh¨n ngêi tµn tËt, yÕu thÕ trong x· héi, ngêi hoµn thµnh nghÜa vô qu©n sù trë vÒ lµ tr¸ch nhiÖm cña mäi ngêi, mäi ngµnh, mäi cÊp, cña nhµ níc vµ toµn x· héi.
Môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm ph¶i ®îc cô thÓ ho¸ trong c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña huyÖn, cña x·, cña c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc x· héi. Trong ®ã ph¶i khai th¸c mäi tiÒm n¨ng ®Ó ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn t¬ng xøng nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®· ®îc x¸c ®Þnh.
T¹o viÖc lµm ph¶i dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. T¨ng trëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm. Tuy vËy t¨ng trëng kinh tÕ lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn theo chiÒu réng vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Bëi vËy cÇn ph¶i lùa chän m« h×nh ph¸t triÓn phï hîp võa ph¸t triÓn theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n ®ång thêi t¹o ®îc nhiÒu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, thùc hiÖn c«ng b»ng trong ph©n phèi kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
C¸c gi¶i ph¸p.
Mét lµ: Thùc hiÖn tèt chiÕn lîc, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, ®Æc biÖt ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ t¹o viÖc lµm ë n«ng th«n trªn c¬ së ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ hé gia ®×nh, kinh tÕ trang tr¹i, kinh tÕ hîp t¸c x· nh»m t¹o viÖc lµm míi (gi¶i quyÕt viÖc lµm t¹i chç).
§èi víi n«ng nghiÖp: Thay ®æi c¬ cÊu mïa vô, t¨ng vßng quay cña ®Êt u tiªn ph¸t triÓn m« h×nh trang tr¹i.
Cô thÓ:
+ §èi víi vïng nói: Ph¸t triÓn trang tr¹i vên rõng, trang tr¹i ch¨n nu«i ®¹i gia sóc, kÕt hîp trång rõng, ch¨m sãc b¶o vÖ rõng, ph¸t triÓn m¹nh c©y c«ng nghiÖp nh: mÝa, chÌ... TiÕp tôc ®æi míi tæ chøc vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c n«ng trêng theo híng giao, ®Êt giao rõng cho ngêi lao ®éng.
+ §èi víi vïng ®åi: Ph¸t triÓn trang tr¹i vên ®åi theo híng N«ng-L©m kÕt hîp, ph¸t triÓn m¹nh diÖn tÝch c©y mÝa ®Ó lµm nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y ®êng Lam S¬n.
+ §èi víi vïng ®ång b»ng: Ph¸t triÓn trang tr¹i ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm, nu«i thuû s¶n nh»m t¹o nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó thu hót thªm nguån lao ®éng n«ng nhµn.
§©y lµ vïng ®«ng d©n Ýt ®Êt, chñ yÕu lµ ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh, thu hót lao ®éng vµo th©m canh t¨ng vô, n©ng hÖ sè sö dông ®Êt lªn trªn hai vßng trong n¨m. §Çu t quy ho¹ch c¸c vïng lóa träng ®iÓm, c¸c vïng chuyªn canh rau mµu t¹o ra hµng ho¸ phôc vô ngêi tiªu dïng. §Ó ph¸t triÓn cho kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn ®a tiÕn bé khoa hoc kü thuËt c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, cÇn t¨ng cêng më réng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c trung t©m khuyÕn n«ng...
- Trong c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp.
Ph¸t triÓn m¹nh mÏ viÖc lµm phi n«ng nghiÖp, doanh nghiÖp võa vµ nhá(chñ yÕu c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng ), kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. Tæ chøc vµ qu¶n lý tèt viÖc khai th¸c quÆng Cr«m mÝt theo ®óng quy ho¹ch.
- Trong x©y dùng c¬ b¶n: T¹o c¬ së h¹ tÇng thuËn lîi cho lu th«ng hµng ho¸, ®« thÞ ho¸ n«ng th«n b»ng c¸ch ph¸t triÓn thi trÊn, thÞ tø, hîp t¸c x· dÞch vô nh»m môc ®Ých thu hót lao ®éng t¹i chç t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc lµm æn ®Þnh.
Hai lµ: Tæ chóc d¹y nghÒ t¹i ®Þa bµn huyÖn ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho ngêi lao ®éng.
Cñng cè hoµn thiÖn trung t©m gi¸o dôc thêng xuyªn vµ d¹y nghÒ, tiÕn tíi thµnh lËp trung t©m d¹y nghÒ cña huyÖn ®ñ søc c¶ vÒ c¬ s¬ vËt chÊt vµ n¨ng lùc thÇy, thî nh»m ®¹t ®îc hai nhiÖm vô.
+ NhiÖm vô thø nhÊt lµ d¹y nghÒ, chuyÓn giao c«ng nghÖ míi vµo n«ng nghiÖp n«ng th«n mét c¸ch toµn diÖn, kÓ c¶ kü thuËt nghiÖp vô vµ n¨ng lùc qu¶n lý kinh tÕ trong n«ng th«n. §Æc biÖt lµ kinh tÕ hé, kinh tÕ trang tr¹i trong t¬ng lai.
+ NhiÖm vô thø hai lµ d¹y nghÒ c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp nh»m phôc vô cho lùc lîng lao ®éng trÎ cã nhu cÇu t×m viÖc lµm ë c¸c khu c«ng nghiÖp trong vµ ngoµi tØnh ®Ó ®¶m b¶o sö dông lao ®éng ®óng nghÒ ®îc ®µo t¹o.
Ba lµ: Tæ chøc dÞch vô viÖc lµm ( t¹o viÖc lµm ngoµi huyÖn). Tæ chøc m¹ng líi dÞch vô viÖc lµm cña huyÖn ®ñ m¹nh ®Ó:
+ T vÊn lùa chän nghÒ, n¬i häc nghÒ.
+ T vÊn lùa chän viÖc lµm, n¬i lµm viÖc.
+ Trao ®æi th«ng tin vÒ thÞ trêng lao ®éng.
+ T vÊn lËp dù ¸n tù t¹o viÖc lµm hoÆc dù ¸n t¹o thªm viÖc lµm
+ T vÊn vÒ ph¸p luËt lao ®éng liªn quan ®Õn viÖc lµm.
+ Giíi thiÖu viÖc lµm, bè trÝ viÖc lµm vµ c¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Õn viÖc lµm.
Bèn lµ: Tæ chøc, qu¶n lý tèt viÖc cho vay vèn ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm tõ c¸c nguån:
- Vèn vay tõ ng©n hµng n«ng nghiÖp.
- Vèn vay tõ ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo
- Vèn vay tõ quü quèc gia hç trî tao viÖc lµm
- Vèn vay tõ c¸c quü héi
- Khai th¸c tèt nguån vèn tù cã nhµn rçi trong nh©n d©n .
Tæ chøc cho vay vèn gi¶i quyÕt viÖc lµm: §èi tîng ®îc vay vèn víi l·i suÊt u ®·i lµ ngêi thÊt nghiÖp, ngêi thiÕu viÖc lµm ®· ®¨ng ký ®Ó t¹o viÖc lµm míi hoÆc viÖc lµm thªm, c¸c tæ chøc sö dông lao ®éng nhËn thu hót ngêi thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm ®· ®¨ng ký do c¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm giíi thiÖu. C¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ së d¹y nghÒ cho ngêi tµn tËt vµo häc nghÒ hoÆc nhËn hä vµo lµm viÖc.
N¨m lµ: Thùc hiÖn x· héi ho¸ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm.
Trªn c¬ së ph¸p luËt cña Nhµ níc, khuyÕn khÝch c¸c ngµnh c¸c cÊp vµ c¸c gia ®×nh, c¸ nh©n khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng s½n cã, ph¸t huy néi lùc, chñ ®éng tham gia ph¸t triÓn viÖc lµm. X· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng t×nh nghÜa tõ thiÖn cïng víi chÝnh s¸ch cña Nhµ níc ®Ó gióp ®ì c¸c gia ®×nh chÝnh s¸ch. Do tr¶i qua nhiÒu cuéc chiÕn tranh ¸c liÖt vµ kÐo dµi ®· ®Ó l¹i nhiÒu hËu qu¶ cho x· héi ë huyÖn cã nhiÒu ngêi trong ®é tuæi lao ®éng lµ th¬ng binh, bÖnh binh. Ngoµi ra c¸c ®èi tîng x· héi nh ngêi bÞ tµn tËt. C¸c ®èi tîng nµy cÇn ph¶i cã viÖc lµm phï hîp cã thªm thu nhËp nh»m n©ng cao møc sèng cña ®èi tîng x· héi vµ nã thÓ hiÖn râ nÐt tÝnh u viÖt cña chÕ ®é ta. Tuú theo ®èi tîng mµ huyÖn tæ chøc viÖc lµm thÝch hîp nh tæ chøc c¸c c¬ së s¶n xuÊt riªng cña tõng ®èi tîng víi chÝnh s¸ch u ®·i vÒ thuÕ, tÝn dông, mÆt b»ng... hoÆc h×nh thµnh c¸c trung t©m x· héi tæng hîp, c¸c trung t©m gi¸o dôc, ch÷a bÖnh, d¹y nghÒ vµ tæ chøc viÖc lµm cho hä. C¸c h×nh thøc t¹o viÖc lµm ®Æc thï nµy kh«ng nh÷ng ®· cã t¸c dông tÝch cùc vÒ kinh tÕ, mµ cßn gãp phÇn quan träng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò x· héi ë huyÖn.
C¸c gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch:
X©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn nguån lùc ®óng víi tÇm cña nã nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc nguån lao ®éng. X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch nhng chÝnh s¸ch ®ã híng vµo sö dông toµn bé lao ®éng trªn c¬ së sè lîng vµ chÊt lîng nguån lao ®éng ngµy cµng ®îc n©ng cao.
Nhµ níc hç trî vèn th«ng qua tÝn dông u ®·i cho ngêi lao ®éng n«ng th«n ®Ó hä ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô, më mang c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp nh»m t¹o ra viÖc lµm cho b¶n th©n vµ t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi. Nhµ níc x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n b»ng nguån vèn ng©n s¸ch ®Çu t x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp quy m« võa vµ nhá. §©y lµ h×nh thøc míi x©y dùng kinh tÕ Nhµ nëctªn ®Þa bµn n«ng th«n. Kh©u chÕ biÕn sau thu ho¹chlµ kh©u cÇn sù hç trî ®Çu t líncña Nhµ níc, v× hiÖn nay n«ng s¶n xuÊt khÈu cña chóng ta cha ®îc hÕ biÕn tinh b»ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nªn xuÊt khÈu rÊt h¹n chÕ kÓ c¶ sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸ c¶.
Nhµ níc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch u ®·i ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc vµo ®Þa bµn n«ng th«n, nh»m t¹o thªm viÖc lµm, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n.
C¸c chÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t:
+ Nhµ níc hç trî ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng(®êng x¸, ®iÖn, níc...) ë n«ng th«n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thu hót c¸c nhµ ®Çu t vµo n«ng th«n. ChÝnh s¸ch nµy nh»m gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ n¨ng xuÊt lao ®éng, tõng bíc c¶i thiÖn ®êi sèng cho c d©n trong huyÖn.
+ C¾t gi¶m c¸c thñ tôc hµnh chÝnh rêm rµ trong cÊp giÊy phÐp kinh doanh cho c¸c nhµ ®Çu t. Thùc hiÖn sù b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t vÒ n«ng th«n, kÓ c¶ nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi.
+ Gi¶m thuÕ cho c¸c nhµ ®Çu t vµo c¸c khu vùc n«ng th«n.
+ Thùc hiÖn chinh s¸ch tin dông u ®·i cho c¸c nhµ ®Çu t.
+ Tao ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong cÊp vµ cho thuª mÆt b»ng víi gi¸ u ®·i cho c¸c nhµ ®Çu t vÒ n«ng th«n.
HuyÖn TriÖu S¬n cã quÆng Cr«m mÝt cÇn t¹o ®iÒu kiÖnvµ ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch trªn ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t vµo ®ã khai th¸c ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ thu hót lao ®éng.
Nhµ níc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch trî gióp trong kh«i phôc ph¸t triÓn lµng nghÒ nh»m ph¸t triÓn viÖc lµm phi n«ng nghiÖp. Lµng nghÒ truyÒn thèng ®îc kh«i phôc ph¸t triÓn kh«ng chØ t¹o thªm nhiÒu chç lµm míi mµ cßn t¨ng thªm thu nhËp tao nguån hµng ho¸, gi¶m sè hé thuÇn n«ng, m« h×nh c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng n«ng th«n.
Sù gióp ®ì cña Nhµ níc ®èi víi c¸c lµng nghÒ cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸c h×nh thøc:
- Hç trî vÒ vèn vµ tÝn dông u ®·i ®Ó khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn.
- MiÔn gi¶m thuÕ cho ngêi lao ®éng ®Ó hä tham gia vµo s¶n xuÊt, miÔn gi¶m ë ®©y lµ miÔn gi¶m cho ngêi nghÌo. Nh ë c¸c lµng nghÒ Nhµ níc t¹o diÒu kiÖn gióp ®ì vèn ®Ó ph¸t triÓn, miÔn gi¶m thuÕ ®Çu vµo. Gióp hä t×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm tr¸nh trêng hîp hµng ho¸ lµm ra bÞ ø ®äng kh«ng tiªu thô ®îc. NhÊt lµ nghÒ ®an tre ë mét sè x· cña huyÖn. §©y lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch tèt ®Ó t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ®Æc biÖt lµ lao ®éng nghÌo.
- Gióp hä t×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm.
Nhµ níc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ruéng ®Êt gióp t¹o viÖc lµm cho n«ng d©n nghÌo.
Nhµ níc khuyÕn khÝch ®Çu t vµ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ ë n«ng th«n. Nhµ níc cã chÝnh s¸ch hç trî vµ khuyÕn khÝch chuyÓn giao c«ng nghÖ vµo n«nh th«n vµ n«ng nghiÖp ®Ó thu hót lùc lîng lao ®éng qua ®µo t¹o vÒ n«ng th«n lµm viÖc. Hç trî ®Çu t x©y dùng c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«nvµ ®Çu t ph¸t triÓn khoa häc ë n«ng th«n.
Ph¸t triÓn c¸c trung khoa häc c«ng nghÖ vÒ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n nh c¸c tr¹m vÒ nghiªn cøu c©y trång, vËt nu«i ®Ó chuyÓn giao gièng lóa míi cho ngêi n«ng d©n.
Tæ chøc lång ghÐp vµ thùc hiÖn tèt c¸c ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, gi¶i quyÕt viÖc lµm xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®Ó võa t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh kinh tÕ, t¹o nhiÒu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, æn ®Þnh thu nhËp ®êi sèng, tõng bíc ®îc n©ng cao cho c¸c hé n«ng d©n.
Tiªp tôc bæ xung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng, thùc hiÖn ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ x· héi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n.
C¸c gi¶i ph¸p trªn cÇn ®îc tiÕn hµnh ®ång bé ®Ó bæ sung vµ hç chî cho nhau nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng ë n«ng th«n, sö dông nguån lao ®éng ë n«ng th«n mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Tæ chøc x©y dùng, bæ sung c¸c chÝnh s¸ch viÖc lµm vµ tuyªn truyÒn kiÓm tra ®¸nh gi¸ ch¬ng tr×nh. Nghiªn cøu hoµn chØnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ dÞch vô viÖc lµm, chÝnh s¸ch d¹y nghÒ g¾n víi viÖc lµm; chÝnh s¸ch vay vèn t¹o viÖc lµm: chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh t¹o viÖc lµm, chÝnh s¸ch b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã TriÖu S¬n ph¶i tæ chøc thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®Ò ra tõ cÊp huyÖn ®Õn c¸c c¬ së, ®Þa ph¬ng.
+ CÊp x·, thÞ trÊn: C¨n cø vµo môc tiªu vµ t×nh h×nh cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng ®Ó x©y dùng ch¬ng trinh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc g¾n víi gi¶i quyÕt viÖc lµm cho kÕ ho¹ch hµng n¨m vµ giai ®o¹n 2000-2010. Qua ®ã x©y dùng c¸c dù ¸n hoÆc híng dÉn c¸c hé x©y dùng dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ hé. §Æc biÖt u tiªn kinh tÕ trang tr¹i, c¸c xÝ nghiÖp kinh tÕ võa vµ nhá, ®Ò xuÊt nh÷ng vÊn ®Ò cÇn hç trî, tõ ®ã ®iÒu tra ®¸nh gi¸ sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng gi¶i quyÕt viÖc lµm t¹i c¬ së, ®Þa ph¬ng, sè nhêi cÇn t×m viÖc lµm trªn ®Þa bµn huyÖn hoÆc ngoµi huyÖn theo thø tù u tiªn.
+ CÊp huyÖn: Nghiªn cøu x©y dùng dù ¸n trªn ph¹m vi toµn huyÖn. Tríc hÕt u tiªn x©y dùng c¸c dù ¸n sau:
-X©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn n«ng s¶n ®Ó kÝch thÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
- Dù ¸n x©y dùng trung t©m d¹y nghÒ cÊp huyÖn.
- Dù ¸n x©y dùng hÖ thèng dÞch vô viÖc lµm trªn ®Þa bµn huyÖn.
kÕt luËn
Nãi ®Õn viÖc lµm cña ngêi lao ®éng lµ nãi ®Õn vai trß cña con ngêi trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. §Ó ®¶m b¶o vµ n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng, ngêi lao ®éng ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng s¶n xuÊt, chÝnh lµ ngêi lao ®éng cã viÖc lµm. “Mäi ho¹t ®éng t¹o ra nguån thu nhËp kh«ng bÞ ph¸p luËt ng¨n cÊm ®Òu ®îc tha nhËn lµ viÖc lµm”
ViÖc lµm lµ ho¹t ®éng t¹o ra gi¸ trÞ, cña c¶i vËt chÊt. ChØ cã th«ng qua ho¹t ®éng, s¶n xuÊt con ngêi mãi cã ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o vµ n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng. “Lao ®éng lµ nguån gèc cña mäi cña c¶i”... “Lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Çu tiªn cña tµon bé ®êi sèng x· héi loµi ngêi”. Lao ®éng lµ nguån lùc quan träng nhÊt ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc. Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng x· héi võa , lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn. §¶ng vµ Nhµ níc lu«n quan t©m viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Nhµ níc ®· kh¼ng ®Þnh “Gi¶i quyÕt viÖc lµm, b¶o ®¶m cho mäi ngêi cã kh¶ n¨ng lao ®éng ®Òu cã c¬ héi cã viÖc lµm lµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ níc vµ cña toµn x· héi...”
Nhµ níc hµng n¨m, t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt, hç trî tµi chÝnh cho vay vèn hoÆc gi¶m, miÔn thuÕ vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó ngêi cã kh¶ n¨ng lao ®éng tù gi¶i quyÕt viÖc lµm, ®Ó c¸c tæ chøc ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn nhiÒu nghÒ míi nh»m t¹o viÖc lµm cho nhiÒu ngêi lao ®éng”.
Trong thùc tÕ ®Ó n©ng cao chÊt lîng nguån lao ®éng cho phï hîp víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng phô thuéc vµ liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè, khã kh¨n vµ phøc t¹p nhng cã sù quan t©m l·nh ®¹o cña cÊp uû, sù chØ ®¹o cña chÝnh quyÒn, sù tham gia ®Çy tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, x· héi vµ tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, b¶n th©n ngêi lao ®éng, ch¾c ch¾n c«ng t¸c lao ®éng - viÖc lµm cña huyÖn TriÖu S¬n sÏ ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
XuÊt ph¸t tõ quan niÖm cña c¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c-Lª nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh, vÒ con ngêi vµ sù ph¸t triÓn cña con ngêi víi t c¸ch lµ môc tiªu, vµ lµ ®éng lùc cña ph¸t triÓn, tiÕn bé x· héi coi ®ã lµ c¬ së khoa häc bÒn v÷ng th× sù nghiÖp ch¨m sãc, båi dìng vµ ph¸t huy nh©n tè con ngêi cïng víi viÖc ch¨m lo thêng xuyªn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho con ngêi v× môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh. Trong c«ng cuéc ®æi míi theo híng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta hiÖn nay lµ mét nhiÖm vô hÕt søc c¬ b¶n vµ cÊp b¸ch. Thùc hiÖn tèt nhiÖm vô c¬ b¶n ®ã sÏ ®em l¹i cho chóng ta mét nguån n¨ng lùc néi sinh kh«ng g× so s¸nh næi cho sù ph¸t triÓn ®Êt níc l©u bÒn, cho th¾ng lîi cña chñ nghÜa x· héi ë níc ta.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TS Mai Quèc Ch¸nh vµ c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa ®· gióp em hoµn thµnh luËn v¨n nµy.
Tµi liÖu tham kh¶o
Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng - Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc n¨m 1998
Gi¸o tr×nh tæ chøc lao ®éng khoa häc trong xÝ nghiÖp - Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc n¨m 1994
Nghiªn cøu lý luËn: Sè 7 n¨m 1999; sè 10 n¨m 1998
S¸ch chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt viÖc lµm ë ViÖt Nam - NguyÔn H÷u Dòng - TrÇn H÷u Trung
T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi sè 7/1999; sè 10/1998
Bé luËt lao ®éng níc CHXHCN ViÖt Nam nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi 1994
Niªn gi¸m thèng kª cña huyÖn TriÖu S¬n Thanh Ho¸ n¨m 1989, 1995, 1998
B¸o c¸o d©n sè cña UBDS-KHHG§ huyÖn TriÖu S¬n Thanh Ho¸ n¨m 1989, 1998, 1999
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Thực trạng nguồn lao động và việc làm ở huyện Triệu Sơn.DOC