Đề tài Thực trạng quản lý các dự án đầu tư tại Tổng Công ty hàng không Việt Nam

ng vµ cã sù lùa chän trªn c¬ së hiÖu qu¶ vµ sù bÒn v÷ng cña c¸c ®­êng bay khu vùc. Liªn quan chÆt chÏ ­ns chiÕn l­îc vÒ thÞ tr­êng lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp vËn chuyÓn hµng kh«ng. C¸c h·ng hµng kh«ng cÇn ®­îc ho¹t ®éng trong mét m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, nh­ng theo xu h­íng níi láng dÇn b¶o hé vµ khuyÕn khÝch c¹nh tranh lµnh m¹nh. ViÖc níi láng b¶o hé sÏ thùc hiÖn theo lÞch tr×nh tõng b­íc. Cô thÓ: - ThÞ tr­êng hµng kh«ng néi ®Þa sÏ tõng b­íc phi ®iÒu tiÕt vµ tiÕn ®Õn xo¸ bá hoµn toµn c¸c h¹n chÕ vµo n¨m 2010. - ThÞ tr­êng hµng kh«ng quèc tÕ sÏ ®­îc më cöa tõ "thÊp" ®Õn "cao" b¾t ®Çu tõ hîp t¸c tiÓu vïng ®Õn trong khu«n khæ (n¨n 2020) råi ®Õn APEC... Trong qu¸ tr×nh nµy c¸c doanh nghiÖp sÏ ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cã thêi gian chuÈn bÞ, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Tuy nhiªn, thêi gian chuÈn bÞ kh«ng thÓ kÐo dµi m·i, do ®ã, b¶n th©n doanh nghiÖp còng sÏ ph¶i ®Æt lé tr×nh v­¬n lªn trªn c¬ së néi lùc cña chÝnh m×nh. b. VÒ ph¸t triÓn ®éi tµu bay C¸c tµu bay thÕ hÖ cò sÏ ®­îc thay thÕ ®µn b»ng c¸c tµu bay hiÖn ®¹i, vÊn ®Ò ë ®©y lµ x¸c ®Þnh sè l­îng, chñng lo¹i tµu bay, ®Þnh h­íng c«ng nghÖ, søc t¶i vµ lÞch tr×nh bæ sung ®éi tµu bay mét c¸ch hîp lý. VÒ ph­¬ng thøc mua s¾m, h×nh thøc mua s¾m hoÆc thuª tµi chÝnh cã kÕt hîp víi thÕ chÊp vµ sö dông nguån tÝn dông xuÊt khÈu cã thÓ sÏ lµ nh÷ng c«ng cô tµi trî thÝch hîp grong giai ®o¹n tíi. ViÖc thay thÕ dÇn tµu bay thuª b»ng c¸c tµu bay mua sÏ lµm t¨ng tû lÖ së h÷u cña h·ng ®èi víi ®éi tµu bay, tõ ®ã gióp h·ng tiÕt kiÖm ®­îc nhiÒu chi phÝ khai th¸c vµ chñ ®éng ®­îc nguèn vèn. Mét vÊn ®Ò cã tÝnh thêi sù hiÖn nay trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn vËn t¶i hµng kh«ng ®ã lµ viÖc thiÕt lËp ®­êng bay tíi Mü. Theo dù ®o¸n, d­íi t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü, ho¹t ®éng giao l­u hµng kh«ng víi Mü cã thÓ sÏ sím ®­îc triÓn khai. Tr­íc m¾t, HKVN cÇn t×m kiÕm ®èi t¸c liªn minh, ban ®Çu cã thÓ t×m thÊy d­íi h×nh thøc bay liªn ®anh. Trong qu¸ tr×nh liªn minh cÇn thiÕt lËp c¸c c¬ së tiÕp thÞ trªn thÞ tr­êng. Khi cã thÞ tr­êng v÷ng vµng, HKVN cã thÓ më ®­êng bay sö dông c¸c tµu bay th©n réng, hiÖn ®¹i. Trong giai ®o¹n ®Çu, c¸c tµu bay ®­îc thuª khai th¸c sÏ lµ chñ yÕu. Trong qu¸ tr×nh thuª khai th¸c, HKVN tõng b­íc häc tËp vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc mua s¾m vµ tù khai th¸c c¸c m¸y bay nµy trong t­¬ng lai. c. VÒ ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ Trªn thùc tÕ, tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ cña ViÖt Nam trong lÜnh vùc hµng kh«ng d©n dông ®ang chñ yÕu tËp trung vµo viÖc ph¸t triÓn c¸c c¬ së b¶o d­ìng, söa ch÷a tµu bay. Ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o hÇu nh­ ch­a cã g× trong khi nhu cÇu vÒ c¸c trang thiÕt bÞ, phô tïng rêi cho m¸y bay, c¸c s©n bay vµ ngµnh qu¶n lý bay cña chóng ta lµ rÊt lín. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ trªn, chiÕn l­îc ph¸t triÓn vÒ khoa häc c«ng nghÖ cu¶ ngµnh hµng kh«ng cÇn ®ång thêi bao hµm nhiÒu néi dung. Mét mÆt, HKVN cÇn t¨ng c­êng thùc hiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ b¶o d­ìng, söa ch÷a tµu bay, tËp trung vµo c¸c lo¹i m¸y bay hiÖn cã nh­ Boeing 767, Airbus 320, F - 70; tõng b­íc biÕn c¸c c¬ së b¶o d­ìng hiÖn cã thµnh c¸c trung t©m cung øng dÞch vô cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu cña ®éi bay trong n­íc. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, HKVN cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu - triÓn khai, x©y dùng ®éi ngò c¸c nhµ khoa häc vµ kü s­ chuyªn ngµnh, ®ång thêi tiÕp tôc më réng quan hÖ hîp t¸c ë c¶ cÊp ®é quèc tÕ còng nh­ trong n­íc. II. Dù b¸o thÞ tr­êng 1. M«i tr­êng kinh tÕ x· héi vµ chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt vË t¶i hµng kh«ng. 1.1. T¨ng tr­ëng GDP. Phôc vô cho môc ®Ých dù b¸o, h·ng sö dông møc t¨ng tr­ëng GDP trong nh÷ng n¨m 1999 - 2000 lµ 5 - 6% n¨m, trong 10 n¨m ®Çu thÕ kû sau lµ 6 - 8% n¨m (tÝnh ®Õn sù phôc håi cña nÒn kinh tÕ sau giai ®o¹n khñng ho¶ng). Møc t¨ng tr­ëng nh­ vËy thÊp h¬n so víi c¸c sè liÖu ®­îc c«ng bè tr­íc khñng ho¶ng (8 - 10% n¨m). §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt nh»m tr¸nh nguy c¬ ®Çu t­ qu¸ lín v­ît qóa tiÒm n¨ng thÞ tr­êng vµ ®¹t hiÖu qu¶ thÊp. 1.2. ChÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ n­íc, m«i tr­êng ®Çu t­, du lÞch, giao th«ng vËn t¶i. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cña h·ng ®­îc ®Æt trong bèi c¶nh §¶ng vµ Nhµ n­íc sÏ tiÕp tôc ®­êng lèi ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ nh»m ph¸t huy néi lùc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ vµ vai trß chña ®¹o cña hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ tiÕp tôc c¶i tæ mét c¸ch hoµn thiÖn c¸c lÜnh vùc luËt ph¸p, hµnh chÝnh, tµi chÝnh ng©n - hµng. §ång thêi víi viÖc ngµy cµng n©ng cao uy tÝn vµ ¶nh h­ëng trong hiÖp héi ASEAN, tham gia APEC vµ ®µm ph¸n gia nhËp WTO, ViÖt Nam tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi héi nhËp, t¨ng c­êng quan hÖ ®a ph­¬ng trong khu«n khæ khu vùc vµ toµn cÇuphï hîp víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ cña kinh tÕ thÕ giíi. ViÖc tham gia AFTA tõ n¨m 2005, tham gia APEC, WTO ®Æt ra yªu cÇu ®èi víi h·ng ph¶i t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh kh«ng nh÷ng ®èi víi vËn t¶i hµng kh«ng, dÞch vô ®ång bé mµ cßn ®èi víi c¸c lÜnh vùc kinh doanh kh¸c. M«i tr­êng ®Çu t­ trong n­íc tiÕp tôc hoµn thiÖn. ViÖc khuyÕn khÝch c¸c ®Ò ¸n cã quy m« võa vµ nhá, c¸c ngµnh nghÒ sö dông nhiÒu lao ®éng ®Þa ph­¬ng, cÊp phÐp cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ 1000% vèn n­íc ngoµi, cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi mua cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­... sÏ gióp cho ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam sím ph¸t triÓn trë l¹i. Liªn quan ®Õn dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng, h·ng ¸p dông møc t¨ng tr­ëng FDI vµo kho¶ng 5 - 7% cho giai ®o¹n sau khñng ho¶ng 2001 - 2010. VÒ du lÞch quèc tÕ, dù b¸o trong nh÷ng n¨m tíi ®©y nguån kh¸c du lÞch sÏ t¨ng tr­ëng ë møc 6 - 9% n¨m, ®¹t kho¶ng 4,2 triÖu kh¸ch vµo n¨m 2010. §©y lµ møc dù b¸o khiªm tèn, ngµnh du lÞch còng ®ang ®Þnh h­íng nhanh chãng chuyÓn tõ kinh doanh "du lÞch kh¸m ph¸" lµ chñ yÕu sang du lÞch nghØ ng¬i, t×m hiÓu v¨n ho¸, x©y dùng "c«ng nghiÖp du lÞch" thùc hiÖn tèt ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia vÒ ph¸t triÓn du lÞch theo h­íng biÕn ViÖt Nam thµnh "®iÓm ®Õn cña thiªn nhiªn kû míi" (tr­íc m¾t lµ c¸c sù kiÖn du lÞch n¨m 2000). §ång thêi c¸c ngµnh hµng kh«ng vµ du lÞch cÇn ph¶i t×m ra h×nh thøc hîp t¸c chÆt chÏ vµ phï hîp trong viÖc ph¸t ®éng ViÖt Nam thµnh "®iÓm ®Õn cña thiªn niªn kûmíi". 2. Dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam 2.1. Dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµnh kh¸ch Dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµnhnkh¸ch ®­îc thùc hiÖn riªng rÏ ®èi víi vËn chuyÓn quèc tÕ vµ néi ®Þa theo 3 cÊp: møc cao, møc thÊp vµ møc trung b×nh. ViÖc ph©n ra c¸c møc dù b¸o lµ cÇn thiÕt ®Ó cã sù linh ho¹t nhÊt ®Þnh trong viÖc ®iÒu hµnh thùc hiÖn chiÕn l­îc, t¹o kh¶ n¨ng ph¶n øng nhanh vÒ vèn, nh©n lùc, n¨ng lùc s¶n xuÊt... khi thÞ tr­êng cã biÕn ®éng. Møc trung b×nh ®­îc sö dông ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña h·ng, cßn møc cao, møc thÊp phôc vô cho viÖc x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n xö lý t×nh huèng theo diÔn biÕn cña thÞ tr­êng. Dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµnh kh¸ch cña ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 - 2010 ®­îc cô thÓ cho c¸c giai ®o¹n 2001 - 2005 vµ 2006 - 2010 víi nhÞp t¨ng b×nh qu©n vµ nhÞp t¨ng cô thÓ trong tõng giai ®o¹n nh­ sau: NhÞp t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n 2001 - 2005 lµ 10% ®Õn 12%. NhÞp t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n 2006 - 2010 lµ 8% ®Õn 10%. B¶ng 5: Dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµnh kh¸ch giai ®o¹n 2001 - 2010 N¨m Quèc tÕ Néi ®Þa Kh¸ch Tèc ®é t¨ng liªn hoµn (%) Kh¸ch Tèc ®é t¨ng liªn hoµn (%) 2001 2.948.177 11,3 1.849.224 9 2002 3.321.701 12,7 2.080.377 2,5 2003 3.780.638 13,8 2.324.467 11,7 2004 4.288.497 13,4 2.598.201 11,8 2005 4.850.864 13,1 2.859.876 10,1 2006 5.458.639 12,5 3.147.996 10,1 2007 6.024.647 10,4 3.471.409 10,3 2008 6.676.075 10,8 3.822.426 10,1 2009 7.372.353 10,4 4.206.639 10,1 2010 8.160.094 10,7 4.616.979 9,8 (Nguån: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn giai ®o¹n 2001 - 2010 h·ng) 2.2. ThÞ tr­êng vËn t¶i hµng ho¸. Trong giai ®o¹n sau khñng ho¶ng, thÞ tr­êng vËn chuyÓn hµng ho¸ quèc tÕ b»ng ®­êng hµng kh«ng tiÕp tôc cã sù t¨ng tr­ëng víi tèc ®é trªnd­íi 10% n¨m vµ kh«ng cã sù bïng næ ®Æc biÖt. VÒ chñng lo¹i, hµng xuÊt sÏ thÓ hiÖn sù chuyÓn dÞch nÒn kinh tÕ sang c¸c mÆt hµng tiªu dïng c«ng nghiÖp nhÑ, hµng n«ng s¶n, thùc phÈm t­¬i hoÆc qua chÕ biÕn hoµn chØnh, ®èi víi hµng nhËp c¬ cÊu chñng lo¹i dù kiÕn kh«ng cã g× thay ®æi lín. §èi víi vËn chuyÓn néi ®Þa, theo quy m« thÞ tr­êng khã cã kh¶ n¨ng t¨ng ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ trªn tuyÕn lÎ. VËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng m¸y bay trong n­íc Ýt cã tÝnh ­u viÖt b»ng ®­êng s¾t, ®­êng thuû hoÆc ®­êng bé. Dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµng ho¸ cña ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 - 2010 ®­îc cô thÓ ho¸ cho c¸c giai ®o¹n 2001 - 2005 vµ 2006 - 2010 víi nhÞp t¨ng b×nh qu©n vµ nhÞp t¨ng cô thÓ trong tõng giai ®o¹n nh­ sau: NhÞp t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n 2001 - 2005 lµ 9% ®Õn 10% NhÞp t¨ng binh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n 2006 - 2010 lµ 8% ®Õn 9%. NhÞp t¨ng cô thÓ ®­îc cô thÓ ho¸ qua b¶ng sau: B¶ng 6: Dù b¸o thÞ tr­êng vËn t¶i hµng ho¸ giai ®o¹n 2001- 2010 N¨m Quèc tÕ Néi ®Þa TÊn Tèc ®é t¨ng liªn hoµn (%) TÊn Tèc ®é t¨ng liªn hoµn (%) 2001 75.386 11 23.993 8 2002 83.678 11 25.913 8 2003 94.556 13 27.989 8 2004 104.858 11 30.225 8 2005 115.454 10 32.038 6 2006 126.999 10 33.960 6 2007 140.968 11 35.989 6 2008 153.656 9 37.798 5 2009 167.485 9 39.686 5 2010 182.556 9 41.672 5 (Nguån: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn giai ®o¹n 2001 - 2010 h·ng) 3. Dù kiÕn nhu cÇu vèn ®Çu t­ cña h·ng a. Giai ®o¹n 2001 - 2005 Trong giai ®o¹n nµy, h·ng cÇn kho¶ng h¬n 15.700 tû ®ång trong ®ã: - §Çu t­ ph¸t triÓn ®éi tµu bay lµ 12.500 tû ®ång, nh»m ®¶m b¶o së h÷u 100% ®éi m¸y bay nhá d­íi 100 ghÕ vµ së h÷u Ýt nhÊt 40% m¸y bay trªn 100 ghÕ. - §Çu t­ cho h¹ tÇng kü thuËt khai th¸c vµ khÝ tµi kho¶ng 1000 tû ®ång, chñ yÕu n©ng cÊp vµ x©y dùng c¸c c¬ së b¶o d­ìng söa ch÷a m¸y bay. - §Çu t­ më réng c¸c kinh doanh dÞch vô vµ ®Çu míi ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ kho¶ng 1000 tû ®ång. - §Çu t­ ®µo t¹o c¬ b¶n cho ng­êi l¸i kho¶ng 300 tû ®ång. - §Çu t­ t¨ng c­êng trang thiÕt bÞ, phô tïng dù tr÷ vµ c¸c nhu cÇu ®Çu t­ kh¸c cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn kho¶ng 1000 tû ®ång. b. Giai ®o¹n 2006 - 2010 Trong giai ®o¹n nµy. H·ng cÇn kho¶ng h¬n 18.000 tû ®ång trong ®ã: - §Çu t­ ph¸t triÓn ®éi tµu bay lµ 14.000 tû ®ång, nh»m së h÷u Ýt nhÊt 50% m¸y bay trªn 100 ghÕ. - §Çu t­ cho h¹ tÇng kü thuËt khai th¸c vµ khÝ kho¶ng 1100 tû ®ång, chñ yÕu n©ng cÊp vµ x©y dùng c¸c c¬ së b¶o d­ìng söa ch÷a m¸y bay. - §Çu t­ ®µo t¹o c¬ b¶n cho ng­êi l¸i kho¶ng 300 tû ®ång. - §Çu t­ t¨ng c­êng trang thiÕt bÞ, phô tïng dù tr÷ vµ c¸c nhu cÇu ®Çu t­ kh¸c cña ®¬n vÞ thµnh viªn kho¶ng 2000 tû ®ång. III. Nh÷ng gi¶i ph¸p cho QU¶N Lý Dù ¸N ®Çu t­ ë TæNG C¤NG TY HµNG KH¤NG VIÖT NAM 1. Gi¶i ph¸p cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn vèn 1.1. Nguån vèn tù bæ sung. Ph¶i tËp trung qu¶n lý, sö dông c¸c nguån vèn tù cã xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu tèi ­u ho¸ vèn vµ lu©n chuyÓn tiÒn tÖ (lîi nhuËn ®Ó tÝch luü, c¸c quü ®Çu t­ ph¸t triÓn, khÊu hao, b¸n thanh lý tµi s¶n, lîi tøc vµ t¨ng gi¸ cæ phÇn trong c¸c doanh nghiÖp liªn doanh trong vµ ngoµi n­íc...) phôc vô cho c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh ®Çu t­ quy m« võa vµ nhá, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ phôc vô mÆt ®Êt, n©ng cao n¨ng lùc c¸c dÞch vô ®ång bé (suÊt ¨n, kho hµng vµ ph­¬ng tiÖn phôc vô hµng ho¸...), ®ång thêi ®Çu t­ më réng ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh sinh lêi kh¸c (du lÞch, ng©n hµng, tµi chÝnh, b¶o hiÓm...). H·ng ®· dù kiÕn nguån vèn tù bæ sung bao gåm khÊu hao vµ lî nhuËn sau thuÕ ®Ó l¹i trong giai ®o¹n 2001- 2005 lµ 3.700 tû ®ång. Nguån vèn tù bæ sung cho giai ®o¹n 2006- 2010 lµ 7.800 tû ®ång. 1.2. Nguån vèn huy ®éng. Tæng nhu cÇu vèn cßn thiÕu sau khi dù kiÕn nguån vèn tù bæ sung ph¶i huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c ngoµi h·ng lµ kho¶ng 12.000 tû ®ång cho giai ®o¹n 2001-2005 vµ 10.000 tû ®ång cho giai ®o¹n 2006-2010. Bëi vËy, h·ng cÇn cã mét sè gi¶i ph¸p huy ®éng vèn cã tÝnh thùc thi cao ®­îc dù kiÕn nh­ sau: * Huy ®éng tõ nguån ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng c¸ch kiÕn nghÞ Nhµ n­íc cho phÐp h·ng miÔn lép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®Ó t¸i ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi bay. Tæng møc hç trî ®Ò nghÞ trªn 1500 tû ®ång, trong ®ã giai ®o¹n 2001-2005 lµ kho¶ng 950 tû ®ång, giai ®o¹n 2006-2010 lµ 550 tû ®ång. * Cæ phÇn ho¸ c¸c c«ng ty con, cæ phÇn ho¸ mét phÇn Vietnam Airlines th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu c«ng ty hoÆc c¸c lo¹i tr¸i phiÓu chuyÓn ®æi trÞ gi¸ kho¶ng 500 -1000 tû ®ång. Sè tiÒn nµy chñ yÕu ®Ó t¨ng c­êng ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸, còng nh­ gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ cho mét sè h¹ng môc c«ng tr×nh. * Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty, c«ng tr×nh hoÆc c¸c chøng chØ nhËn nî dµi h¹n c¸c lo¹i trÞ gi¸ 2.600 tû ®ång ®Õn n¨m 2010 trªn c¸c thÞ tr­êng tµi chÝnh trong, ngoµi n­íc. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t cã thÓ thùc hiÖn ph¸t hµnh mét l­îng tr¸i phiÕu víi trÞ gi¸ trung b×nh vµi chôc triÖu USD trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh trong n­íc ®Ó tµi trî cho mét sè dù ¸n ®Çu t­ m¸y bay nhá, tiÕn tíi ph¸t hµnh quy m« lín h¬n trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc víi viÖc b¶o ®¶m b»ng chÝnh m¸y bay hoÆc thu b¸n vËn chuyÓn ë n­íc ngoµi. §©y lµ nguån vèn cã chi phÝ t­¬ng ®èi thÊp, ­u tiªn thùc hiÖn víi sù hç trî cña c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc t­ vÊn tµi chÝnh trong n­íc vµ quèc tÕ. * KÕt hîp c¸c nguån vay dµi h¹n c¸c tæ chøc tÝn dông xuÊt khÈu ( ®¶m b¶o 70- 80% trÞ gi¸ may bay, ®éng c¬, buång l¸i gi¶...) vµ vay th­¬ng m¹i trung, dµi h¹n cña c¸c tæ chøc tÝn dông trong vµ ngoµi n­íc ®¶m b¶o bæ sung gÇn 16.000 tû ®ång tõ nay ®Õn 2010 ( mçi gia ®o¹n 2001-2005 vµ 2006-2010 gÇn 8.000 tû ®ång). *Huy ®éng vèn th«ng qua viÖc thµnh lËp c¸c liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi n­íc lµ 1.250 tû ®ång, giai ®o¹n 2006-2010 lµ 700 tû ®ång, chñ yÕu th«ng qua liªn doanh kü thuËt vµ ë mét sè lÜnh vùc kinh doanh kh¸c. * TËn dông nguån vèn ODA, vèn hîp t¸c vµ hç trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c nhµ cung cÊp m¸y bay, khÝ tµi... ®¶m b¶o nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho ®µo t¹o ng­êi l¸i, c¸n bé kü thuËt vµ qu¶n trÞ kinh doanh ( dù kiÕn kho¶ng 20 triÖu USD cho giai ®o¹n 2001 -2005 vµ 30 triÖu USD cho giai ®o¹n tiÕp theo ®Õn n¨m 2010). 2. Gi¶i ph¸p cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn ®­êng bay. Víi t×nh h×nh thùc tÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ng©n hµng kh«ng nãi riªng. H·ng cÇn ph¶i x©y dùng m¹ng ®­êng bay quèc tÕ, néi ®Þa theo m« h×nh "trôc- n¹n" víi ­u thÕ tÇn suÊt khai th¸c cao, dÞch vô trung chuyÓn tèt t¹i h¹i trung t©m TPHCM vµ Hµ Néi, t¹o kh¶ n¨ng chi phèi tuyÖt ®èi c¸c luång vËn chuyÓn néi ®Þa, giµnh ­u thÕ c¹nh tranh tèt víi c¸c luång vËn chuyÓn quèc tÕ ®i ®Õn ViÖt Nam, tham gia khai th¸c hiÖu qu¶ thÞ tr­êng trung chuyÓn ®i ®Õn §«ng D­¬ng vµ c¸c n­íc kh¸c ë §«ng Nam ¸, tõng b­íc biÕn ViÖt Nam thµnh mét trung t©m trung chuyÓn hµng kh«ng quan träng. Ph¸t triÓn mét c¸ch thËn träng, cã lùa chän c¸c ®­êng bay trôc xuyªn lùc ®Þa ®Õn c¸c thÞ tr­êng träng ®iÓm víi quy m« ho¹t ®éng trung b×nh, nh»m hç trî cho m¹ng ®­êng bay khu vùc lµ chÝnh, ®ång thêi më réng ph¸t triÓn c¸c luång vËn chuyÓn lín vÒ l©u dµi. Thùc hiÖn liªn kÕt liªn gia liªn minh vµ kÕt nèi m¹ng ®­êng bay víi c¸c h·ng hµng kh«ng toµn cÇu nh»m më réng ph¹m vi ho¹t ®éng quèc tÕ nh»m tËn dông ®­îc c¸c ­u thÕ vÒ quy m« lín, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ chñ quan vÒ m¹ng ®­êng bay, ph¹m vi ho¹t ®éng, hÖ thèng c¸c s¶n phÈm dÞch vô chän gãi hiÖn nay còng nh­ trong t­¬ng lai. ViÖc t¨ng tÇn suÊt bay ®Æc biÖt lµ më ®­êng bay míi, ph¶i lËp dù ¸n nh­ mét dù ¸n ®Çu t­ quan träng, yªu cÇu lµm tèt c«ng t¸c nghiªn cøu kh¶o s¸t thÞ tr­êng, trong ®ã nghiªn cøu kü c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Dù ¸n më ®­êng bay míi ph¶i phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn m¹ng ®­êng bay vµ luËn chøng chÆt chÏ vÒ th­¬ng m¹i khai th¸c tæ chøc vµ tµi chÝnh. VÒ c¬ b¶n, m¹ng ®­êng bay néi ®Þa vµ khu vùc trong vïng §«ng Nam ¸, §«ng B¾c ¸ cña Vietnam Airlines sÏ lµ m¶ng ho¹t ®éng chÝnh sinh lêi. M¹ng ®­êng bay néi ®Þa vµ khu vùc trong vïng §«ng Nam ¸, quèc tÕ tõ 1 ®Õn d­íi 3 giê bay tõ ViÖt Nam gi÷ vai trß chñ ®¹o cña toµn bé m¹ng ®­êng bay khu vùc. M¹ng ®­êng bay nµy lÊy c¸c yÕu tè bay th¼ng, tÇn suÊt cao lµm ­u thÕ c¹nh tranh, phÊn ®Êu ®¹t 1 - 2 chuyÕn/ngµy. C¸c ®­êng bay khu vùc tÇm ng¾n - trung ®Õn n¨m 2005 vÒ c¬ b¶n sÏ dùa trªn cÊu tróc c¸c ®­êng bay hiÖn nay, sÏ ®­îc bæ sung thªm mét sè ®­êng bay thø cÊp ®Õn c¸c ®iÓm du lÞch ë Indonesia, Nam Trung Quèc, Mianma, Th¸i Lan (c¸c ®­êng bay ®i Gaicacta, C«n Minh dù kiÕn sÏ ®­îc khai th¸c tõ sau n¨m 2003). C¸c ®­êng bay ®i c¸c n­íc §«ng Nam ¸ sÏ tiÕp tôc ®­îc t¨ng chuyÕn, khai th¸c chñ yÕu b»ng lo¹i m¸y bay t¶i trung b×nh (150 - 180 ghÕ). Khi tÇn suÊt bay ®¹t 2 chuyÕn mét ngµy cã thª kÕt hîp khai th¸c c¸c lo¹i m¸y bay th©n réng lín h¬n (250 ghÕ) nh»m gi¶m hÖ sè ghÕ hoµ vèn t¨ng kh¶ n¨ng chë hµng. M¹ng ®­êng bay quèc tÕ khu vùc tÇm trung - xa tõ 3 ®Õn 6 giê bay tõ ViÖt Nam chñ yÕu ®­îc ph¸t triÓn ®Ó ®i/®Õn §µi Loan, NhËt B¶n, Hµn Quèc, B¾c Trung Quèc, ®Æt träng t©m vµo c¸c yÕu tè c¹nh tranh lag bay th¼ng, tÇn suÊt bay tèi thiÓu 1 chuyÕn/ngµy, kÕt hîp khai th¸c tèt thÞ tr­êng kh¸ch hµng vµ hµng ho¸ chÊt l­îng dÞch vô ®¶m b¶o ®ñ tÝnh c¹nh tranh. §Õn n¨m 2005, c¸c ®­êng bay quèc tÕ khu vùc tÇm trung gian dùa chñ yÕu trªn c¸c thÞ tr­êng ®­êng bay hiÖn nay, bæ sung 2 - 3 ®iÓm bay ë NhËt B¶n ë Trung Quèc, khai th¸c b»ng c¸c m¸y bay th©n réng cã sè ghÕ trung b×nh (250 ghÕ) kÕt hîp chë hµng. Dù kiÕn phôc håi c¸c ®­êng bay tõ Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh ®i Xe - un tõ nay ®Õ n¨m 2002, më míi c¸c ®­êng bay tõ Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh ®i To - ki - o (2002), Th­îng H¶i, B¾c Kinh (2004). M¹ng néi bé ®Þa tuyÕn trôc bao gåm c¸c ®­êng bay Hµ Néi- thµnh phè Hå ChÝ Minh, gi÷a Hµ Néi Thµnh phè Hå ChÝ Minh víi §µ N½ng sÏ tiÕp tôc gi÷ vai trß quan träng trong viÖc kÕt nèi víi m¹ng quèc tÕ khu vùc vµ xuyªn lôc ®Þa. Trôc Hµ Néi - thµnh phè Hå ChÝ Minh sÏ ®­îc khai th¸c víi 7 - 10 chuyÕn bay ngµy b»ng m¸y bay 150 - 180 ghÕ vµ lo¹i th©n réng tÇm trung 250 ghÕ. C¸c ®­êng bay ®i/®Õn §µ N½ng ®­îc ph¸t triÓn chñ yÕu b»ng lo¹i 150 - 180 ghÕ ®¶m b¶o tÇn suÊt 2 - 3 chuyÕn ngµy. M¹ng ®­êng bay néi ®Þa tuyÓn lÎ dùa trªn thÞ tr­êng cã tiÒm n¨ng to lín nh­ søc mua kÐm, ho¹t ®éng trªn mét c¬ së h¹ tÇng thiÕu thèn, sÏ ®­îc ph¸t triÓn trªn c¬ së m¹ng gom tô (feeding) néi ®Þa víi tÇn suÊt cao vµ chi phÝ khai th¸c thÊp nh­ 2 yÕu tè chñ ®¹o, thùc hiÖn c©n ®èi thu chi côc bé, phôc vô giao l­u trùc tiÕp vµ hç trî c¸c ®­êng bay né bé tuyÕn trôc. H­íng chñ ®¹o lµ ph¶i ®¹t tíi tÇn suÊt 1 - 2 tuyÕn/ngµy trªn hÇu hÕt c¸c tuyÕn bay lÎ hiÖn nay, th«ng qua t¨ng hiÖu suÊt khai th¸c m¸y bay; gi¶m thiÓu, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c quy tr×nh dÞch vô mÆt ®Êt, trªn kh«ng nh»m gi¶m chi phÝ khai th¸c vµ tèi ­u ho¸ hÖ sè sö dông ghÕ/t¶i, ®¹t thu suÊt hµnh kh¸ch 10 Cents/kh¸ch - km vµ chi phÝ 8 - 9 cents/ghÕ km (c¸c ng­ìng thu suÊt vµ chi phÝ nµy cã thÓ vµ cÇn ph¶i ®¹t ®­îc ®Ó duy tr× khai th¸c c¸c ®­êng bay nµy, nÕu kh«ng th× kh«ng thÓ ®¹t ®iÓm hoµ vèn ®­îc). C¸c ®­êng bay néi ®Þa tuyÕn lÎ ®Õn n¨m 2005 vÒ c¬ b¶n dùa trªn c¸c ®­êng bay hiÖn cã víi tÇn suÊt ho¹t ®éng cao dÇn lªn vµ ®­îc khai th¸c b»ng c¸c m¸y bay c¸nh qu¹t vµ ph¶n lùc cã sè ghÕ tèi thiÓu lµ 65 - 70 ghÕ, ®ång thêi cã thÓ kÕt hîp khai th¸c b»ng c¸c m¸y bay tÇm ng¾n - trung cã t¶i lín h¬n (120 - 150 ghÕ) cho c¸c ®­êng bay du lÞch cã dung l­îng lín (Hµ Néi, TPHM ®i HuÕ, Hµ Néi ®i Nha Trang). Mét sè Ýt ®­êng bay tuyÕn lÎ míi ®­îc bæ sung chØ khi nµo ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ thÞ tr­êng ®ñ cho tÇn suÊt bay tèi thiÓu 3 chuyÕn/tuÇn khi b¾t ®Çu. C¸c tuyÕn ®­êng bay cã dung l­îng thÞ tr­êng thÊp h¬n sÏ ®­îc khai th¸c b»ng c¸c m¸y bay nhá h¬n (30 - 70 ghÕ) b»ng mét C«ng ty hµng kh«ng gom tô do Vietnam Airlines së h÷u 100% (trªn c¬ së VASCO). HiÖu qu¶ m¹ng ®­êng bay néi ®Þa tÇm ng¾m chñ yÕu phôc vô cho m¹ng ®­êng bay quèc tÕ khu vùc vµ tõng gi¶m lç tiÕn ®Õn c©n b»ng thu chi vµo n¨m 2010 (kh«ng kÓ mét sè ®­êng bay ng¾n phôc vô kinh tÕ x· héi vµ ho¹t ®éng c«ng Ých). M¹ng ®­êng bay quèc tÕ tÇm xa xuyªn lôc ®Þa sÏ ®­îc ph¸t triÓn mét c¸ch thËn träng, trªn c¬ së hiÖu qu¶ toµn m¹ng, gióp æn ®Þnh c¸c ®­êng bay khu vùc néi ®Þa víi c¸c thÞ tr­êng lín ë Ch©u ¢u, B¾c Mü vµ óc. Tr­íc m¾t cho tíi n¨m 2005, tËp trung cñng cè, ph¸t triÓn mét sè ®­êng bay ®· cã ®i/®Õn Ch©u ¢u vµ óc trªn c¬ së chi phÝ thÊp phôc vô ®èi t­îng kh¸ch du lÞch, th¨m th©n vµ hç trî m¹ng ®­êng bay khu vùc. ­u tiªn tËp trung cñng cè c¸c ®­êng bay tíi Ph¸p ®¹t 1 chuyÕn/ngµy (bay th¼ng hoÆc tèi ®a mét ®iÓm dõng) vµ óc ®¹t tÇn suÊt 4 - 5 chuyÕn/tuÇn, tiÕn tíi c©n b»ng thu chi råi cã l·i. C¸c yÕu tè chÝnh ®¶m b¶o thµnh c«ng cho c¸c ®­êng bay Ph¸p, óc lµ lîi thÕ chi phÝ khai th¸c thÊp vµ kh¶ n¨ng b¸n gom tô tèt (kh¸ch, hµng) trªn c¸c thÞ tr­êng ViÖt Nam, §«ng D­¬ng, §«ng Nam ¸, Ch©u ¢u, B¾c Mü, ®Ón duy tr× hÖ sè sö dông ghÕ/t¶i cao trong ®iÒu kiÖn thu suÊt thÊp. ViÖc më c¸c ®­êng bay xuyªn Th¸i B×nh D­¬ng tíi bê T©y cña Mü, Canada sÏ ®­îc nghiªn cøu kü vµ thËn träng. §©y lµ tt cã møc c¹nh tranh rÊt lín vµ rñi ro. Vietnam Airlines chØ cã thÓ tham gia khai th¸c trùc tiÕp khi ®· ph¸t triÓn ®Õn mét quy m« lín t­¬ng ®èi lín, ®· ®­îc chuÈn bÞ kü vÒ tiÒm lùc tµi chÝnh vµ ®Æc biÖt lµ ®· cã ®éi ngò c¸n bé dµy d¹n kinh nghiÖm, mét hÖ thèng ®iÒu hµnh, qu¶n trÞ thùc sù theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¸c ®iÒu kiÖn nµy khã cã thÓ ®¹t ®­îc tr­íc n¨m 2005. Ch­¬ng tr×nh khai th¸c trùc tiÕp ®Õn B¾c Mü ®­îc x¸c ®Þnh cho giai ®o¹n 2006 - 2010. Ngay c¶ khi ®ã hiÖu qu¶ khai th¸c dù kiÕn vÉn rÊt kÐm, kh«ng cã kh¶ n¨ng hoµ vèn cho ®Õn n¨m 2010 - 1015. §iÒu nµy sÏ lµm gi¶m ®¸ng kÓ hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn m¹ng ®­êng bay kh¸c bï lç cho ®­êng bay B¾c Mü. Trong tr­êng hîp c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh, hÖ thèng qu¶n trÞ, thÞ tr­êng diÔn biÕn thuËn lîi h¬n vµ cã yªu cÇu cña Nhµ n­íc, viÖc khai th¸c ®­êng bay Mü cã thÓ xem xÐt thùc hiÖn sím h¬n. Ph­¬ng ¸n thùc tÕ nhÊt lµ th«ng qua c¸c hîp t¸c liªn minh chiÕn l­îc, ¸p dông c¸c h×nh thøc mua, trao ®æi t¹i chç, t¶i víi h·ng hµng kh«ng ®èi t¸c ®Ó ph¸t triÓn b¸n trªn thÞ tr­êng B¾c Mü vµ chuÈn bÞ cho sù ph¸t triÓn sau nµy: Hîp t¸c liªn minh chiÕn l­îc vÒ tiÕp thÞ vµ m¹ng ®­êng bay lµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó Vietnam Airlines th©m nhËp, t¨ng c­êng khai th¸c c¸c thÞ tr­êng to lín ë Ch©u ¢u. B¾c Mü còng nh­ trong khu vùc. Yªu cÇu t¹o sù th©m nhËp c¸c thÞ tr­êng Ch©u ¢u tõ Ph¸p, Nga th©m nhËp thÞ tr­êng xuyªn ®¹i T©y d­¬ng tõ Ph¸p, th©m nhËp th­êng xuyªn Th¸i B×nh D­¬ng tõ c¸c ®iÓm §«ng B¾c ¸, th©m nhËp thÞ tr­êng néi ®Þa Trung Quèc, NhËt B¶n, B¾c Mü vµ Ên ®é lµ c¸c ­u tiªn trong chÝnh s¸ch liªn minh quèc tÕ cña h·ng tõ nay cho tíi n¨m 2005. 3. Gi¶i ph¸p cho dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi bay 3.1. Yªu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi bay Nh­ ®· ph©n tÝch, trong thêi gian tíi, Vietnam Airlines sÏ cã nh÷ng thuËn lîi vµ nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Thø nhÊt, vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh vµ nguån vèn Nhµ n­íc cÊp vµ vèn tù cã kho¶ng 65 triÖu USD, chiÕm d­íi 1/10 tæng gi¸ trÞ tµi s¶n ®ang khai th¸c, kh«ng cã kh¶ n¨ng "tiÒn tÖ ho¸" ®Ó sö dông vµo môc ®Ých mua m¸y bay. §Ó ¸p dông ®­îc h×nh thøc thuª mua, vay mua mét ®éi m¸y bay trÞ gi¸ kho¶ng 1 tû USD nh­ hiÖn t¹i, cÇn cã tèi thiÓu 150 triÖu USD tiÒn mÆt (15%), víi gi¶ ®Þnh r»ng cã thÓ vay ®­îc 850 triÖu USD (85% theo th«ng lÖ). C¶ hai nguån nµy ®Òu n»m ngoµi kh¶ n¨ng cña Vietnam Airlines. C¸c kho¶n tÝn dông xuÊt khÈu ®· thu xÕp ®­îc trong thêi gian qua lµ rÊt nhá, trong khi ®ã c¸c c¬ quan cÊp tÝn dông xuÊt khÈu cña Ch©u ¢u ch­a ®­a ra bÊt kú tÝn hiÖu nµo vÒ møc b¶o l·nh mµ hä cã thÓ cÊp ®­îc cho c¸c ®Ò ¸n ph¸t triÓn ®éi may bay cña Vietnam Airlines. Thø hai, c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ch­a ®Çy ®ñ, néi dung ch­a râ rµng, nhÊt qu¸n ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tµi trî tµi chÝnh, cÇm cè, ®¨ng ký vµ xo¸ ®¨ng ký, nhËp xuÊt m¸y bay, thuÕ vµ lÖ phÝ... Uy tÝn cña nhµ chøc tr¸ch hµng kh«ng Vietnam nh­ mét c¬ quan gi¸m s¸t viÖc khai th¸c, b¶o d­ìng m¸y bay ch­a ®­îc kh¼ng ®Þnh trªn thÕ giíi. C¸c hÖ thèng quy ®Þnh chuyªn ngµnh (JRR, FAR) ch­a ®­îc triÓn khai øng dông ®ång bé. TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè ®ã lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­, ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông thiÕu yªn t©m trong viÖc quyÕt ®Þnh tham gia ®Ò ¸n thuª, mua m¸y bay víi Vietnam Airlines. XÐt vÒ ®Æc thï ViÖt Nam cã mét thÞ tr­êng néi ®Þa réng lín, bao gåm c¸c tuyÕn bay trôc dµi ®Õn 2 giê bay vµ hµng lo¹t c¸c tuyÕn bay lÎ víi thêi gian tõ 30 phót ®Õn 1 giê. Ngoµi ra thÞ tr­êng khu vùc ASEAN trong t­¬ng lai sÏ cã tÝnh néi ®Þa nh­ EU hiÖn nay. C¸c n­íc thuéc trong khèi n»m trong tÇm bay tõ 1h30' ®Õn 3h30', ®©y lµ mét thÞ tr­êng hÕt søc ®a d¹ng vÒ cÊu tróc vµ quy m« c¸c nguån kh¸c. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng th«ng tin nªu trªn, ®Ó ®¶m b¶o ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®éi bay cña h·ng cÇn ph¶i ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n sau: + §¸p øng ®­îc chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ m¹ng ®­êng bay cña h·ng. Nãi c¸ch kh¸c, ®é bay ph¶i ®ñ vÒ sè l­îng, chñng lo¹i ®Ó ®¶m b¶o tÇn suÊt bay, t¶i cung øng cho tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn, phï hîp víi tõng trôc ®­êng bay. H¬n n÷a cÊu tróc cña ®éi bay ph¶i ®¹t ®­îc sù ®ång nhÊt trªn c¬ së ®Þnh h­íng cña m¹ng ®­êng bay. Kinh nghiÖm cho thÊy c¸c h·ng hµng kh«ng th­êngg sö dông sè l­îng m¸y bay cïng mét hä m¸y bay ®¹t 30 - 40 m¸y bay, c¸c ­u thÕ tõ tÝnh ®ång nhÊt cña chóng míi ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó do hiÖu qu¶ ®Çu t­ vµo phô tïng m¸y bay vµ ®éng c¬, ®éng c¬ dù phßng (1 ®éng c¬ dù phßng trªn 10 - 15 ®éng c¬ ho¹t ®éng) vµ buång l¸i gi¶ (similator, 1 buång l¸i gi¶/10 -15 m¸y bay). Khi ­u thÕ vÒ ®ång nhÊt ®· ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó, h·ng ®· xem xÐt bæ sung thªm hä m¸y bay kh¸c cã tÝnh n¨ng t­¬ng ®­¬ng ®Ó t¨ng søc m¹nh ®µm ph¸n nh»m ®¹t ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn vÒ mua, thuª tèt h¬n. + §¶m b¶o ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ trong kinh doanh ë mét m«i tr­êng kinh tÕ héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Liªn quan ®Õn môc tiªu nµy lµ sù lùa chän ®éi m¸y bay ph¶i theo h­íng c«ng nghÖ tiªn tiÕn, míi, ®¬n gi¶n vÒ cÊu tróc vµ chñng lo¹i, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam, tiÕt kiÖm chi phÝ khai th¸c, ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña kh¸ch hµng, sÏ quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña h·ng trong ho¹t ®éng kinh doanh. §èi víi ®Þnh h­íng c«ng nghÖ, kh¸c víi c¸c h·ng l¸ng giÒng, h·ng kh«ng bÞ rµng buéc bëi c¸c lo¹i m¸y bay thÕ hÖ cò trong viÖc lùa chän, quyÕt ®Þnh mua, thuª m¸y bay (chän lo¹i míi th× gi¶m tÝnh ®ång nhÊt tiÕp tôc theo lo¹i cò th× kh«ng ®æi míi ®­îc c«ng nghÖ. ViÖc lùa chän ®i theo c«ng nghÖ míi víi ph­¬ng ch©m "®i t¾t ®ãn ®Çu" nh»m cho phÐp h·ng tËn dông triÖt ®Ó ­u thÕ cña ng­êi "ng­êi ®i sau" nh»m cho phÐp h·ng tËn dông triÖt ®Ó ­u thÕ cña ng­êi "ng­êi ®i sau" ®Ó nhanh chãng ®uæi kÞp, c©n b»ng thÕ c¹nh tranh víi c¸c h·ng cã kinh nghiÖm dµy dÆn vµ cã uy tÝn cao trªn thÞ tr­êng. + §¶m b¶o hiÖu qu¶ ®Çu t­ cã tÝnh kh¶ thi cao. Môc tiªu nµy liªn quan ®Õn tû lÖ vÒ sè l­îng m¸y bay së h÷u cã ®­îc b»ng c¸c h×nh thøc vay mua, thuª mua, sè l­îng m¸y bay thuª (thuª khai th¸c) trong tæng ®éi bay cña h·ng. Chóng ta cÇn xem xÐt kh¶ n¨ng thu xÕp tµi chÝnh cã lîi nhÊt trong bèi c¶nh thùc tÕ lµ vèn ®Çu t­ ban ®Çu rÊt thiÕu vµ cÇn sím tù chñ vÒ tµi chÝnh ®Ó tù ®Çu t­ ph¸t triÓn, g¸nh nî cho Nhµ n­íc. Tû lÖ c¸c h×nh thøc thu xÕp tµi chÝnh (mua ®øt, vay mua, thuª mua, thuª khai th¸c cã lùa chän mua, thuª khai th¸c dµi h¹n vµ ng¾n h¹n, thuª ­ít ng¾n h¹n) cÇn thiÕt ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¸c c¬ së chÝnh sau ®©y: * Nguån vèn tù cã sö dông cho ®Çu t­ vµo ®éi m¸y bay. * C©n ®èi gi÷a b¶ng c©n ®èi tµi s¶n, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, vµ t×nh tr¹ng tiÒn mÆt. * Môc tiªu thÞ tr­êng tèi thiÓu, môc tiªu thÞ tr­êng phÊn ®Êu vµ c¬ héi thÞ tr­êng thêi vô. * Gi¸ thÞ tr­êng t­¬ng lai cña m¸y bay cò. Nh­ ®· ®­îc ph©n tÝch nãi ®Õn, viÖc mua ®Ó së h÷u m¸y bay (ngay lËp tøc hoÆc sau mét thêi gian) d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau lµ ®Çu t­ vµo gi¸ trÞ tµi s¶n víi môc ®Ých kinh doanh tµi s¶n vµ nh»m cã ®­îc mét sè quyÒn, quyÒn lîi kh¸c liªn quan ®Õn viÖc së h÷u m¸y bay. ViÖc ®Çu t­ ®ã cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn víi mét sè ®iÒu kiÖn lµ: - H·ng ph¶i tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thÞ tr­êng t­¬ng lai cña m¸y bay víi méc møc ®é rñi ro kh«ng qu¸ lín ®Ó lµm cho chi phÝ thùc tÕ cho thêi gian khai th¸c m¸y bay kh«ng qu¸ ®¾t so víi thuª hoÆc chÞu lç vµo thêi ®iÓm b¸n m¸y bay. - §¶m b¶o t×nh tr¹ng lu©n chuyÓn tiÒn tÖ n¨ng lùc thanh to¸n nh»m lo¹i trõ kh¶ n¨ng vì nî dÉn ®Õn ph¸ s¶n ngay trong khi kinh doanh ®ang tèt do ®Çu t­ qu¸ møc vµo gi¸ trÞ tµi s¶n t­¬ng lai. - Duy tr× tû suÊt tµi s¶n nî/tµi s¶n cã ë møc hîp lý ®Ó dÔ dµng huy ®éng vèn cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ång bé, ®¶m b¶o ho¹t ®éng chung. - C©n ®èi gi÷a nhu cÇu gi¶m chi phÝ ®Ó t¨ng lîi nhuËn nh»m ®¸p øng c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi ng¾n h¹n víi nhu cÇu khÊu hao nhanh ®Ó t¹o tÝch luü cho t¸i ®Çu t­ phôc vô c¸c môc ®Ých ph¸t triÓn dµi h¹n. Nãi c¸ch kh¸c tû lÖ cña c¸c h×nh thøc thu xÕp tµi chÝnh ph¶i ®¶m b¶o t¶i chÝnh n»m trong ph¹m vi chuÈn cña vËn t¶i hµng kh«ng. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng ph¶i cã l·i ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô ®ãng gãp ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ c¸c tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi lao ®éng vµ t×nh tr¹ng tiÒn mÆt ph¶i v÷ng h¹n chÕ tèi ®a viÖc vay ®Ó ®¶m b¶o vèn l­u ®éng hoÆc ®¸o nî. + §¶m b¶o vai trß chñ ®¹o trong giao th«ng Hµng kh«ng phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ t¨ng n¨ng lùc dù bÞ cho quèc phßng. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, ®éi m¸y bay cña h·ng sÏ gåm c¸c lo¹i m¸y bay cã tÝnh n¨ng c¬ ®éng cao, cÊt h¹ c¸nh ®­îc t¹i c¸c s©n bay ®Þa ph­¬ng, miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o... vµ mét sè l­îng thÝch hîp c¸c m¸y bay kh¸c cã sè chç lín vÒ ng­êi vµ hµng ho¸ ®Ó vËn chuyÓn gi÷a c¸c s©n bay lín nh­: Hµ Néi, §µ N½ng, THPHCM. Nh÷ng s©n bay nµy thuéc së h÷u cña h·ng ®Ó ®¶m b¶o quyÒn kiÓm so¸t toµn bé quèc gia phôc vô cho an ninh quèc phßng khi cã yªu cÇu. C¸c m¸y bay thuéc së h÷u cña ng­êi cho thuª hoÆc ®¹g trong giai ®o¹n cÇm cè cho ng­êi cho rÊt dÔ bÞ chiÕm h÷u l¹i trong c¸c tr­êng hîp trªn theo hîp ®ång cña ph¸p lý quèc tÕ. 3.2. §Çu t­ ph¸t triÓn m¸y bay vËn chuyÓn hµnh kh¸ch cña h·ng. §éi m¸y bay ®ãng vai trß rÊt quan träng vµ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña mét h·ng hµng kh«ng, tuy nhiªn hiÖn nay ®éi m¸y bay cña h·ng chiÕm tíi 68,4% lµ m¸y bay thuª. §iÒu nµy lµ mét khã kh¨n lín trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh cña H·ng, ®Æc biÖt lµ khã kh¨n trong viÖc gi¶m khai th¸c. ChÝnh v× vËy, tõ nh÷ng ph©n tÝch vÒ thùc tr¹ng yÕu kÐm vµ nh»m ®¶m b¶o tÝnh linh ho¹t trong viÖc lùa chän gi÷a c¸c lo¹i m¸y bay theo c¸c ®Æc thï cña m¹ng ®­êng bay, c¸c biÕn ®éng thÞ tr­êng ngoµi sù kiÓm so¸t, dù b¸o thÞ tr­êng, ®ång thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ chÕ t¹o m¸y bay, ®éng c¬ vµ trang thiÕt bÞ hµng kh«ng, c¸c tæ chøc tÝn dông xuÊt khÈu, ng©n hµng vµ tæ chøc tµi chÝnh, c¸c nhµ cho thuª m¸y bay... tham gia, c¹nh tranh b×nh ®¼ng trong c¸c ®Ò ¸n ph¸t triÓn ®éi m¸y bay cña h·ng, tõ nay cho ®Õn n¨m 2010, h·ng cÇn ph¶i ®Çu t­ mua s¾m c¸c chñng lo¹i m¸y bay sau: * Lo¹i m¸y bay 15 - 30 chç: Lo¹i nµy chñ yÕu dïng ®Ó khai th¸c ®­êng bay tuyÕn lÎ néi ®Þa víi tÇn suÊt cao nh»m c¹nh tranh voøi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c ®ang ph¸t triÓn. Thùc tÕ cho thÊy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c tuyÕn bay lÎ néi ®Þa cña h·ng ®ang bÞ mÊt dÇn thÞ phÇn do chÊt l­îng dÞch vô cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c ®­îc n©ng cao nh­ gi¸ c¶ l¹i phï hîp víi ng­êi tiªu dïng, trong khi h·ng khai th¸c b»ng lo¹i m¸y bay 70 chç víi tÇn suÊt bay thÊp, l¹i b¸n gi¸ cao. Do ®ã, ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi m¸y bay së h÷u lo¹i 15 - 30 chç sÏ ®¶m b¶o cho h·ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng nµy, ®Æc biÖt lµ chiÕm lÜnh ®æi t­îng vËn chuyÓn lµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®i trong n­íc. * Lo¹i 70 chç (bao gåm c¸nh qu¹t vµ ph¶n lùc) chñ yÕu ®Ó khai th¸c tuyÕn bay chÝnh néi ®Þa, kÕt hîp khai th¸c mét sè ®­êng bay quèc tÕ ng¾n trong khu vùc víi tÇn suÊt bay cao hoÆc cã dung l­îng thÞ tr­êng cßn h¹n chÕ. * Lo¹i 150 chç lµ lùc l­îng chñ yÕu tíi c¸c n­íc ASEAN, cho mét sè ®­êng bay cã dung l­îng thÊp ë §«ng B¾c A' (víi Hµ Néi), trôc bay chÝnh B¾c - Nam trong thÞ tr­êng néi ®Þa. * Lo¹i 330 chç cã tÇm bay trung b×nh ¸p dông cho c¸c ®­êng bay khu vùc cã dung l­îng thÞ tr­êng cao gi÷a TPHCM víi §«ng B¾c A', mét sè Ýt c¸c ®iÓm ë ASEAN, vµ trôc bay B¾c - Nam (KÕt hîp víi lo¹i 150 chç). * Lo¹i 330 chç cã tÇm bay xuyªn lôc ®Þa dïng cho c¸c ®­êng bay Non - stop gi÷a ViÖt Nam víi T©y ¢u, Nga, óc B¾c Mü khi tÇn suÊt bay ch­a ®¹t ®Õn 1 chuyÕn/ngµy. * Lo¹i 420 chç cã tÇm bay xuyªn lôc ®Þa khai th¸c c¸c ®­êng bay gi÷a ViÖt Nam víi T©y ¢u khi tÇn suÊt bay ®¹t tíi 1 chuyÕn/ngµy, gi÷a ViÖt Nam tíi B¾c Mü khi thÞ tr­êng ®ñ ®Ó lÊp ®Çy chuyÕn bay. §Çu t­ ph¸t triÓn ®é m¸y bay ®ßi hái mét l­îng vèn rÊt lín. §Ó phï hîp víi tiÒm lùc tµi chÝnh, víi khuynh h­íng chung cña ngµnh Hµng kh«ng trªn thÕ giíi, h·ng cÇn lùa chän kÕt hîp cïng mét lóc nhiÒu h×nh thøc thuª vµ mua ®éi m¸y bay hîp lý nh»m phôc vô sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. 3.3. §Çu t­ vµo c¸c m¸y bay vËn chuyÓn hµng ho¸ cña h·ng. Nh­ ®· nªu trªn, thÞ tr­êng hµng ho¸ ViÖt Nam cã nhiÒu tiÒm n¨ng, nh­ng ch­a cã sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, c¸c luång vËn chuyÓn vµ chñng lo¹i hµng ho¸ ch­a ®a d¹ng, tÝnh mïa vô cña thÞ tr­êng cßn cao. Ngoµi ra, c¸c chÝnh s¸ch, thñ tôc cña Nhµ n­íc vµ c¸c c¸n bé ngµnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, trung chuyÓn hµng ho¸ t¹i c¸c s©n bay quèc tÕ cña ViÖt Nam cßn nhiÒu ®iÓm ch­a thùc sù hîp lý, c¬ së h¹ tÇng s©n bay phôc vô hµng ho¸ ch­a hiÖn ®¹i. Trong bèi c¶nh ®ã, h·ng x¸c ®Þnh ®¸p øng nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ trong n­íc vµ quèc tÕ trªn c¸c chuyÕn bay chë kh¸ch kÕt hîp chë hµng lµ chÝnh, vµ vËn dông c¸c c¬ héi hîp t¸c kh¸c. VÒ mÆt kinh tÕ, sù kÕt hîp ®ã sÏ cho phÐp h·ng cã mét nguån doanh thu tõ hµng ho¸ ë møc10 - 15% tæng doanh thu vËn chuyÓn. §©y lµ mét yÕu tè quan träng ®¶m b¶o cho hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng khai th¸c c¸c ®­êng bay hµnh kh¸ch th­êng lÖ. Tuy nhiªn, nh»m cñng cè, t¨ng c­êng thÞ phÇn chuyÓn hµng ho¸ ra cho ViÖt Nam, n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng víi nh÷ng lo¹i h×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ chuyªn dông, víi khèi l­îng thÓ tÝch lín kh«ng thÓ cung øng ®­îc trªn c¸c chuyÕn bay kh¸ch ®Õn hoÆc ®i nh÷ng n¬i h·ng kh«ng cã ®­êng bay chë kh¸ch th­êng lÖ, trong giai ®o¹n ®Õn 2010 h·ng cÇn ph¶i ®Çu t­ thªm m¸y bay vËn chuyÓn hµng ho¸ nh­ sau: KÕ ho¹ch ®Çu t­ m¸y bay chë hµng N¨m Søc chë 30 - 50 tÊn Søc chë 60 - 100 tÊn Tæng MB 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 1 1 1 1 2 1 2 1 3 1 3 3 3 3 4 4 4 5 5 6 (Nguån: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn 2001 - 2010 h·ng) ViÖc ®­a vµo khai th¸c c¸c lo¹i m¸y bay chë hµng lµ mét b­íc quan träng cho viÖc ph¸t triÓn vËn chuyÓn hµng ho¸ cña h·ng, ®ång thêi nh»m ®óc kÕt kinh nghiÖm, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc h×nh thµnh C«ng ty "Vietnam Airlines - Cargo" trong t­¬ng lai. B­íc ®Çu, c¸c m¸y bay nµy sÏ ®­îc thuª khai th¸c (thuª ­ít hoÆc kh«) nh»m h¹n chÕ rñi ro. ViÖc ph¸t triÓn mét ®éi m¸y bay chuyªn vËn chuyÓn hµng ho¸ víi cÊu tróc tµi chÝnh kÕt hîp gi÷a mua vµ thuª sÏ ®­îc thùc hiÖn dù kiÕn trong giai ®o¹n sau 2005. (Do kh¶ n¨ng vÒ nguån vèn h¹n chÕ, h×nh thøc mua trong giai ®o¹n 1997 - 2010 sÏ ®­îc ­u tiªn ¸p dông cho ®éi m¸y bay chë kh¸ch kÕt hîp chë hµng. 4. Gi¶i ph¸p ®Çu t­ cho trang thiÕt bÞ c¬ së h¹ tÇng. Do sù ph¸t triÓn cña ngµnh, ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn cña ®éi bay, h·ng cÇn ph¶i cñng cè hÖ thèng ®iÒu hµnh kü thuËt ®Ó ®¸p øng quy chÕ VAR/JAR- OPS vµ VAR/JAR - 145 nh»m ®¶m b¶o kiÓm so¸t c¸c quy tr×nh khai th¸c, b¶o d­ìng m¸y bay theo c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l­îng vµ an toµn cña c¸c nhµ chøc tr¸ch hµng kh«ng trong n­íc vµ quèc tÕ. Thµnh lËp C«ng ty b¶o d­ìng m¸y bay ViÖt Nam trªn c¬ së s¸p nhËp A75, A76 lµm ®­îc b¶o d­ìng ®Õn C - check vµ ®­îc cÊp chøng chØ VAR/JAR - 145 ®èi víi c¸c lo¹i m¸y bay h·ng khai th¸c. Thµnh lËp C«ng ty liªn doanh víi n­íc ngoµi vÒ b¶o d­ìng söa ch÷a m¸y bay vµ ®éng c¬, b¶o ®¶m ®Õn n¨m 2005 thùc hiÖn viÖc ®¹i tu th©n c¸nh c¸c lo¹i m¸y bay chñ yÕu cña h·ng. ThiÕt lËp mét hÖ thèng tù ®éng lËp kÕ ho¹ch bay vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng khai th¸c toµn ®éi m¸y bay mét c¸ch tËp trung thèng nhÊt. Hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c tµi liÖu vµ quy chÕ khai th¸c bay ®¶m b¶o yªu cÇu cña c¸c nhµ chøc tr¸ch hµng kh«ng trong n­íc vµ quèc tÕ. Hoµn thiÖn hÖ thèng kiÓm so¸t vµ ®¶m b¶o chÊt l­îng khai th¸c bay. TËp trung qu¶n lý hÖ thèng ®iÒu hµnh tæ l¸i vµ tiÕp viªn nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt ®èi víi ®éi ngò ng­êi bay. Hoµn chØnh vµ n©ng cÊp hÖ thèng huÊn luyÖn ng­êi l¸i vµ tiÕp viªn t¹i ViÖt Nam (trung t©m huÊn luyÖn) nh»m kh«ng ngõng cËp nhËt vµ n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o vµ gi¶m chi phÝ. C¸c xÝ nghiÖp th­¬ng m¹i mÆt ®Êt Néi bµi. §µ N½ng, T©n S¬n NhÊt sÏ ®­îc ®Çu t­ t¨ng c­êng trang thiÕt bÞ ®Ó cung øng dÞch vô tèt nhÊt cho h·ng vµ c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c. Do nhu cÇu ®i l¹i t¨ng nhanh nh­ dù b¸o, h·ng cÇn nhanh chãng ®Çu t­ x©y dùng míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ xÝ nghiÖp suÊt ¨n Néi bµi (dù kiÕn thµnh lËp l¹i C«ng ty suÊt ¨n Néi Bµi) nh»m cung øng c¸c s¶n phÈm suÊt ¨n cã chÊt l­îng cao cho h·ng c¸c C«ng ty hµng kh«ng kh¸c trong n­íc vµ c¸c h·ng quèc tÕ. Dù kiÕn sÏ n©ng cao c«ng suÊt tíi 5000 - 7000 suÊt ¨n mçi ngµy ®Õn n¨m 2005. C«ng ty dÞch vô hµng ho¸ néi bµi ®­îc thµnh lËp nh»m ph¸t triÓn h¹ tÇng kho b·i vµ c¸c dÞch vô phôc vô hµng ho¸ cho c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ néi bµi, ph¸t triÓn néi bµi thµnh trung chuyÓn trong khu vùc víi c«ng suÊt dù kiÕn kho¶ng 70000 tÊn hµng ho¸ th«ng qua mçi n¨m vµo n¨m 2005. §ång bé ho¸ tiªu chuÈn ho¸ hÖ thèng tin häc cña h·ng, c©n ®èi gi÷a h¹ tÇng c¬ së kü thuËt víi hÖ thèng ch­¬ng tr×nh øng dông, phÇn cøng phÇn mÒn, b¶o ®¶m tèt nhÊt c¸c yªu cÇu cña qu¸ tr×nh kinh doanh vµ qu¶n lý kinh doanh nhÊt lµ trong lÜnh vùc ®iÒu hµnh khai th¸c bay kü thuËt th­¬ng m¹i, tµi chÝnh vµ qu¶n lý tæng hîp, b¶o ®¶m sù giao diÖn cao nhÊt gi÷a c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña h·ng vµ kÕt nèi dÔ dµng víi hÖ thèng bªn ngoµi. §èi víi c¸c thµnh viªn cña h·ng nh­ VINAPCO, NASCO, MASCO, SASCO, C«ng ty tin, C«ng ty nhùa, C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh hµng kh«ng, C«ng ty t­ vÊn kh¶o s¸t thiÕt kÕ ph¶i ®Çu t­ chiÒu s©u, thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸. Huy ®éng c¸c nguån vèn ®Çu t­ (kÓ c¶ liªn doanh víi n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi), nhÊt lµ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ cã tiÒm n¨ng nh­ VINAPCO, SASCO. Ngoµi ra, H·ng ph¶i ­u tiªn nghiªn cøu: - Nghiªn cøu thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cÇn nhËp khÈu ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng nhËp khÈu c«ng nghÖ l¹c hËu. - Nghiªn cøu ¸p dông vËt liÖu míi trong mét sè ngµnh s¶n xuÊt cña h·ng. - Nghiªn cøu ¸p dông c«ng nghÖ tin vµ t¹o tiÒn ®Ò h×nh thµnh c¬ së s¶n xuÊt phÇn mÒm øng dông, c¸c ch­¬ng tr×nh øng dông cÇn ®­îc ®Çu t­ theo thø tù, hoµn thiÖn m¹ng khu vùc víi tr×nh ®é kü thuËt tiªn tiÕn, x©y dùng trung t©m qu¶n lý d÷ liÖu cho h·ng. - Nghiªn cøu ¸p dông khoa häc qu¶n lý, t×m tßi m« h×nh tèi ­u, gi¶i ph¸p tèi ­u cho sù ph¸t triÓn cña h·ng vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Bëi vËy h·ng cÇn nhanh chãng kiÖn toµn l¹i c¬ së nghiªn cøu cña h·ng lµ viÖn khoa häc hµng kh«ng ®Ó lµm tèt chøc n¨ng nghiªn cøu ph¸t triÓn. - ChÊn chØnh l¹i ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ gi¸ thµnh l·i vay ng©n hµng, tiÒn vay thi c«ng vµo c«ng tr×nh nµo, c«ng viÖc g× ph¶i h¹ch to¸n vµo c«ng tr×nh, viÖc Êy. IV. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ t¹i tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam 1. X©y dùng thêi gian biÓu linh ho¹t cho dù ¸n C«ng cô quan träng nhÊt ®Ó triÓn khai mét c«ng tr×nh x©y dùng lín lµ thêi gian biÓu tiÕn ®é thi c«ng dùa trªn kÕ ho¹ch thêi gian biÓu cho ban qu¶n lý dù ¸n x©y dùng nªn nh»m thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau theo yªu cÇu cña dù ¸n ®Ó ®¹t ®­îc sù thµnh c«ng. Th«ng th­êng th× c¸c hå s¬ thÇu quy ®Þnh tæng thêi gian thi c«ng vµ c¸c thêi gian hoµn thµnh c¸c kh©u trung gian b¾t buéc. Cïng víi viÖc chuÈn bÞ cho ®Êu thÇu, nhµ thÇu ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸c th¶o kÕ ho¹ch ban ®Çu. KÕ ho¹ch ph¶i ®­îc thùc hiÖn theo ®óng c¸c chi tiÕt c¬ b¶n bëi v× ®iÒu ®ã t¹o ra c¬ së quyÕt ®Þnh gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh thêi gian nµy ph¶i ®­îc tr×nh bµy thËt ®¬n gi¶n víi mét sè thµnh viªn thi c«ng c¬ b¶n vµ thêi h¹n hoµn thµnh. Cã nh­ vËy míi cã thÓ cã sù linh ho¹t trong thêi gian thùc hiÖn dù ¸n cho phï hîp víi nguån lùc vµ ®iÒu kiÖn thùc tÕ ngoµi c«ng tr­êng. Khi tiÕn hµnh thùc thi dù ¸n th× thêi gian biÓu ph¶i ®­îc x©y dùng cô h¬n. Ngoµi viÖc liÖt kª c¸c c«ng viÖc th× viÖc nµy còng cung cÊp thªm nh÷ng th«ng tin vÒ khèi l­îng c«ng viÖc chÝnh ph¶i thùc hiÖn nh­ khai th¸c ®¸, ®µo ®Êt, lÊp ®Êt, lÊp hÇm, ®æ bª t«ng còng nh­ nh÷ng th«ng tin kh¸c vÒ c¸c lo¹i thiÕt bÞ kh¸c nhau còng nh­ c¸c ®éi c«ng nh©n kh¸c nhau mµ ban qu¶n lý dù ¸n ®Þnh sö dông trong qu¸ tr×nh thi c«ng thêi gian biÓu kh«ng ®­îc coi lµ cè ®Þnh mµ ph¶i lµ mét c«ng cô linh ho¹t cã thÓ ®iÒu chØnh ®­îc tuú theo tõng c«ng viÖc cô thÓ cña tõng giai ®o¹n thi c«ng còng nh­ c¸c c«ng viÖc n¶y sinh trong qu¸ nµy mµ ch­a l­êng tr­íc ®­îc hiÖn. Th«ng th­êng mét c¸ch duy nhÊt ph¶i theo lµ quy luËt tù nhiªn tøc lµ viÖc chuÈn bÞ n¾m dßng cho thËt ®Çy ®ñ vµ ®îi thêi c¬. Nh÷ng viÖc lµm nµy cã nh÷ng môc ®Ých sau: + X¸c ®Þnh thêi gian thÝch hîp ®Ó tiÕn hµnh c¸c lo¹i c«ng viÖc kh¸c nhau. + X¸c ®Þnh thêi gian cÇn thiÕt cho tõng c«ng ®o¹n thi c«ng hay nh÷ng gi¶i ph¸p lùa chän cho nh÷ng c«ng viÖc nµy. + §Þnh ra ngµy sím nhÊt ®Ó giao hay h¹n cuèi cïng ph¶i nhËn ®­îc nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt cho c¸c lo¹i c«ng viÖc kh¸c nhau vµ h¹n cuèi cïng ph¶i nhËn ®­îc b¶n vÏ thiÕt kÕ ®· ®­îc th«ng qua. + TÝnh to¸n chi phÝ vµ thêi gian tèi ­u b»ng viÖc sö dông tèi ®a m¸y mãc, nh©n lùc vµ vËt liÖu ®· ®­îc cung cÊp. Cïng víi viÖc x©y dùng thêi gian biÓu cho viÖc triÓn khai c«ng tr×nh, ban qu¶n lý cÇn ph¶i cÊp mét kÕ ho¹ch ph­¬ng ph¸p thùc hiÖn c«ng tr×nh hoµn chØnh (gäi t¾t lµ CTM) ®Ó chØ ra ®©u lµ c«ng viÖc quan träng ®Ó x©y dùng ®­îc kÕ ho¹ch nµy, ban qu¶n lý cÇn ph¶i xem xÐt c¸c nguån lùc s¾n cã nh­ ®· ®Ò cËp ®Õn trong dù ¸n. KÕt qu¶ lµ hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n ®Òu ®­îc triÓn khai theo c¸c h×nh thøc kh¸c nhau v× vËy CPM còng kh«ng ph¶i lµ c«ng cô lý t­ëng, ®Ó theo dâi tiÕn tr×nh thi c«ng cña c«ng tr×nh. Ngµy nay ®· xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu c¸c hÖ thèng lËp kÕ ho¹ch chi tiÕt vµ phøc t¹p th­êng ®­îc Computer ho¸ nÕu hÖ thèng nµy ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch cÈn thËn th× còng lµ mét nguån cung cÊp th«ng tin lîi Ých kh«ng cã mét hÖ thèng nµo cung cÊp th«ng tin tèt h¬n vµ chÝnh x¸c h¬n tuy nhiªn kh«ng nªn chØ dùa vµo nh÷ng chuyªn gia m¸y tÝnh ®Ó lËp kÕ ho¹ch mµ kh«ng c©n nh¾c ý kiÕn cña nh©n viªn ngoµi c«ng tr­êng bëi v× chÝnh nh÷ng nh©n viªn ngoµi c«ng tr­êng l¹i lµ nh÷ng ng­êi thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Kinh nghiÖm cho thÊy, mét hÖ thièng ®­îc x©y dùng b»ng ph­¬ng ph¸p thñ c«ng nh­ng cÈn thËn vÉn ®¶m b¶o kÕt qu¶ cña c«ng tr×nh bëi v× cña nh÷ng ng­êi trùc tiÕp tham gia thùc thi c«ng tr×nh, hä sÏ c¶m thÊy rµng buéc vµ cã tr¸ch nhiÖm h¬n khi thùc thi mét c«ng tr×nh do chÝnh hä tham gia x©y dùng nªn. V× vËy c¸c ban qu¶n lý dù ¸n nªn x©y dùng kÕ ho¹ch hµng th¸ng t¹i c«ng tr­êng ®iÒu cÇn thiÕt n÷a lµ cÇn cã sù kiÓm tra hµng ngµy vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ®Ó cã thÓ minh ho¹ trùc tiÕp theo ch­¬ng tr×nh th¸ng vµ so s¸nh thêi gian biÓu cña c«ng tr×nh. nh÷ng viÖc nµy ph¶i ®­îc lµm d­íi h×nh thøc sao cho cã thÓ cung cÊp th«ng tin chi tiÕt tiÕn ®é c«ng tr×nh. 2. Nhãm gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò qu¶n lý chi phÝ. Chi phÝ cña dù ¸n bao gåm tiÒn c«ng lao ®éng, vËt liÖu x©y dùng nhµ thÇu phô vµ thiÕt bÞ x©y dùng phï hîp víi c«ng tr×nh, nh÷ng chuÈn ®o¸n nµy, cã thÓ bao gåm c¶ chi phÝ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh t¹i c«ng tr×nh nh÷ng kho¶n nµy liªn quan ®Õn tõng thêi ®iÓm cña qu¸ tr×nh thi c«ng cô thÓ còng nh­ gi¸ ®Çu t­ cè ®Þnh, c«ng viÖc chuÈn bÞ, l¾p r¸p c«ng tr­êng. §Ó cã thÓ qu¶n lý chi phÝ cña mét dù ¸n, ban qu¶n lý ph¶i cã mét hÖ thèng ®¸ng tin cËy, nhanh nhËy ®Ó h¹ch to¸n vµ qu¶n lý tµi chÝnh ngµy nay nhê cã sù hç trî ®¾c lùc cña m¸y tÝnh, ng­êi ta cã thÓ sö dông tÊt c¶ c¸c hÖ thèng ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch, tÝnh to¸n chi phÝ, l­u tr÷ hå s¬, so s¸nh, mua s¾m l­u kho, kh¶o s¸t vÒ sè l­îng vµ qu¶n lý chi phÝ kh«ng cÇn mét bé m¸y cång kÒnh nh÷ng hÖ thèng nh­ vËy kh«ng nh÷ng tho¶ m·n nhu cÇu h¹ch to¸n kÕ to¸n, tµi chÝnh mµ cßn cung cÊp hµng lo¹t c¸c th«ng tin cã trÞ gi¸ cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch. V× vËy nªn trang bÞ cho c«ng tr­êng m¸y tÝnh c¸ nh©n ®Ó theo dâi mét c¸ch hÖ thèng tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng, phiÕu nhËn hµng vµ ho¸ ®¬n giao hµng. Tãm l¹i chiÕc m¸y nµy cã thÓ gióp cung cÊp cho chóng ta nh÷ng th«ng tin thèng kª, vÒ t×nh h×nh mua s¾m vËt t­, l­îng tiªu thô vËt t­ vµ còng th«ng b¸o cho chóng ta thêi ®iÓm nµo cÇn ph¶i l­u tr÷ mÆt hµng quan träng trong kho t¹i v¨n phßng chÝnh sÏ ph¶i cã mét m¸y chñ ®Ó nèi m¹ng víi nh÷ng m¸y tÝnh kh¸c m¸y tÝnh cung cÊp hµng lo¹t c¸c lo¹i th«ng tin cÇn thiÕt co viÖc mua s¾m còng nh­ vËn chuyÓ vËt t­. H¬n n÷a cã thÓ sö dông hÖ thèng m¸y tÝnh ®Ó kiÓm tra tÊt c¶ viÖc cung cÊp hµng ho¸ dÉn ®Õn c«ng tr­êng vµ c¸c th«ng tin kh¸c nhau vµ diÔn biÕn tõ c«ng tr­êng ®Ó so s¸nh thêi gian biÓu, tû gi¸ vµ qu¶n lý chØ tiªu so víi ng©n s¸ch dù tÝnh cho toµn c«ng tr×nh a. §Ó qu¸ tr×nh mua s¾m qu¶n lý vËt t­ cã hiÖu qu¶ nªn ¸p dông kü thuËt. - PhiÕu vËt t­ - Ph©n tÝch tiªu thô trong qu¸ khø: ®èi víi nh÷ng mÆt hµng ®­îc sö dông liªn tôc trong tr­êng hîp nµy liÖu tiªu thô trong qu¸ tr×nh qu¸ khø ®­îc ph©n tÝch vµ dïng ®Ó dù b¸o cho t­¬ng lai th«ng qua viÖc xem xÐt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong qu¸ khø vµ t­¬ng lai qua ®ã cã thÓ cã kÕ ho¹ch cho tõng lo¹i vËt t­ theo yªu cÇu vµ tiªu chuÈn kh¸c nhau. - LËp ng©n s¸ch cho mu s¾m: chóng ta dù tÝnh nhu cÇu cña tõng lo¹i vËt t­ vµ gi¶ c¶ cña chóng vµ dùa trªn nh÷ng dù b¸o nµy chóng ta lªn kÕ ho¹ch tµi chÝnh cho viÖc mua s¾m, dßng tiÒn tÖ vµ møc ®é kiÓm kª quyÕt to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh hµng quý vµ th¸ng cÇn so s¸nh chØ tiªu thùc tÕ víi kÕ ng©n s¸ch, nÕu cã kh¸c biÖt lín cÇn cã thay ®æi kÞp thêi. - Tham kh¶o c¸c tham sè kh¸c nhau nh­ gi¸ chuÈn, ®óng nguån, ®óng lo¹i vËt t­ m×nh cÇn, ®óng ®Þa ®iÓm vµ ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn phï hîp ®Ó qu¸ tr×nh mua s¾m ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña cung cÊp vËt liÖu. + Gi¸ chuÈn: kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ gi¸ thÊp nhÊt hay nãi c¸ch kh¸c lµ mùc gi¸ cña nhµ thÇu ®¸p øng víi gi¸ thÊp nhÊt chø kh«ng ph¶i lµ møc gÝa thÊp nhÊt trong c¸c nhµ thÇu gi¸ c¶ cã thÓ h¹ thÊp qua viÖc lËp kÕ ho¹ch chø kh«ng ph¶i lµ mua s¾m véi vµng. §µm ph¸n gi¸ c¶ thÓ dÉn ®Õn møc gi¸ chuÈn s¸t gi¸ thÞ tr­êng vµ theo dâi diÔn biÕn míi t¹i thÞ tr­êng vµ c¾t gi¶m nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt còng lµ nh©n tè dÉn ®Õn h¹ gi¸ thµnh. - Qu¶n lý kiÓm kª: ¸p dông kiÓm kª cã chän läc vµ gi¸m s¸t kiÓm kª: Dù ®o¸n Kü thuËt dù ®o¸n Yªu cÇu cña dù ¸n VËt t­ yªu cÇu VËt t­ cÇn mua §¬n ®Æt hµng kiÓm so¸t lÞch nhËp vËt t­ KiÓm so¸t kiªm kª Thèng kª yªu cÇu t¹i chç Ho¸ ®¬n vËt t­ Thèng kª vËt t­ ®· cã TiÓu sö nhµ cung cÊp Thêi gian chê hµng ChÊt l­îng Tû lÖ vËn chuyÓn Tû lÖ gi¸ VËt t­ mua l¹i KiÓm kª tèi ®a KiÓm kª tèi thiÓu VËt t­ cò Ho¸ ®¬n Qu¶n lý kiÓm kª Mua vËt t­ LËp kÕ ho¹ch vËt t­ 3. KiÖn toµn bé m¸y qu¶n lý tæ chøc dù ¸n. M« h×nh qu¶n lý dù ¸n hiÖn nay ë C«ng ty cã thÓ ®­îc nh×n nhËn lµ m« h×nh d¹ng ma trËn M« h×nh nµy cã ®­îc ®iÓm lµ vai trß cña chñ nhiÖm dù ¸n ®­îc ®Èy lªn cao trong khi vai trß cña phßng b¸n chuyªn m«n lµ thÊp. MÆt kh¸c, víi m« h×nh nµy, rÊt khã x¸c ®Þnh thêi gian nµo cña c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt dµnh cho c«ng viÖc chung, thêi gian nµo dµnh cho viÖc gióp ®ì, hç trî c¸c ®éi dù ¸n. V× vËy cÇn hoµn thiÖn tæ chøc dù ¸n theo c¸c h­íng sau: - Tæ chøc ®éi dù ¸n hîp lý: tÝnh hîp lý cña ®éi dù ¸n ®­îc nh×n nhËn trªn hai gãc c¹nh: quy m« vµ c¬ cÊu v× vËy tuú tõng dù ¸n víi quy m«, yªu cÇu kü thuËt, mü thuËt kh¸c nhau mµ bè trÝ vÒ lao ®éng. ChÊt l­îng vµ sè l­îng ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn dù ¸n mang l¹i kÕt qu¶ cao nhÊt. MÆt kh¸c c¸c c«ng t¸c qu¶n lý trªn c«ng tr­êng cÇn b¸m s¸t vµo c¸c néi dung c«ng viÖc cô thÓ ®· quy ®Þnh trong thiÕt kÕ, c¨n cø vao lÞch tr×nh tiÕn ®é ®Ó viÖc qu¶n lý dù ¸n mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. - T¨ng c­êng c¸n bé qu¶n lý cho ®éi dù ¸n: cô thÓ lµ ®èi víi nh÷ng dù ¸n víi quy m« lín, c«ng viÖc ë c¸c mÆt kinh tÕ kü thuËt ®Òu t¨ng lªn cã mét ng­êi hç trî vÒ mÆt kinh tÕ nh»m gióp viÖc qu¶n lý ®­îc dÔ h¬n víi vai trß lµ qu¶n lý dù ¸n. Tiªu chuÈn cña trî lý. + Cã n¨ng lùc trong lÜnh vùc kinh tÕ x©y dùng hoÆc qu¶n trÞ kinh doanh. + Cã kü n¨ng giao tiÕp tèt, cã vèn ngo¹i ng÷ vµ vi tÝnh ®Ó cã thÓ thay thÕ chñ nhiÖm dù ¸n quan hÖ víi ®èi víi t¸c vµ c¸c bªn. Chñ nhiÖm Dù ¸n Trî lý Dù ¸n KÕ ho¹ch BP kü thuËt BP TC kÕ to¸n BP thÞ tr­êng BP ..... KÕt luËn Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng khÝch lÖ víi ®éi ngò m¸y bay ®ang tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ vµ lín m¹nh, dÞch vô kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn, m¹ng ®­êng bay ngµy cµng më réng n©ng cao tÇn suÊt vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸. Ngµnh hµng kh«ng d©n dông nh­ lµ nhÞp cÇu nèi liÒn ViÖt Nam vµo phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi mét c¸ch nhanh nhÊt, tiÖn lîi nhÊt, ®¸p øng nhu cÇu giao l­u kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, ngo¹i giao vµ sù ®i l¹i cña c¸c c«ng d©n. Víi vai trß lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän sù ph¸t triÓn vµ lín m¹nh cña ngµnh hµng kh«ng d©n dông ¶nh h­ëng rÊt lín tíi sù ph¸t triÓn cña ngµnh kinh tÕ quèc d©n mµ trong ®ã Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam ®ãng vai trß chñ chèt. Trong nh÷ng n¨m tíi Tæng C«ng ty sÏ th­êng xuyªn nhËn ®­îc nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ lín mang tÇm cì quèc gia, khu vùc vµ quèc tÕ. Víi mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ®ang dÇn ®­îc tr¶i ho¸ vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n, chóng ta cã thÓ hy väng r»ng nh÷ng dù ¸n ®ã sÏ ®­îc thùc hiÖn víi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tõng b­íc ®­a ngµnh hµng kh«ng n­íc ta héi nhËp vµo trong khu vùc vµ trong thÕ giíi. Lµ mét sinh viªn s¾p ra tr­êng nghiªn cøu chuyªn ®Ò nµy gióp em më réng thªm hiÓu biÕt cña m×nh vÒ thùc tÕ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ ë mét doanh nghiÖp cô thÓ ®ã lµ Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TS Phan Kim ChiÕn cïng c¸c c«, chó trong phßng Qu¶n lý hîp ®ång kinh tÕ - Ban kÕ ho¹ch ®Çu t­ cña Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Mai V¨n M­u: HiÖu qu¶ vµ qu¶n lý dù ¸n Nhµ n­íc - §¹i häc KTQD, NXB Khoa häc kü thuËt, Hµ Néi 2001. 2. NguyÔn Ngäc Mai: LËp vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ - §¹i häc KTQD, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi 1998 3. NguyÔn Xu©n Thuû: Qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1996. 4. §¸nh gi¸ thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996 - 2000 cña Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam. 5. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam, giai ®o¹n 2001 - 2010. 6. B¸o c¸o tæng kÕt ®Çu t­ 1996 - 2000 cña Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam. 7. B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 1996 - 2000 cña Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam. 8. Quy chÕ vÒ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng cña Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam. NhËn xÐt cña c¬ quan thùc tËp