Đề tài Thực trạng và biện pháp góp phần thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu của Cà phê Việt Nam trong thời gian tới

lêi nãi ®Çu Ngµy nay, khi n­íc ta ®ang cè g¾ng tËp trung søc lùc ®Ó v­ît qua nh÷ng khã kh¨n cña mét nÒn kinh tÕ nhá bÐ, l¹c hËu, v­¬n lªn ph¸t triÓn tíi nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, h¬n lóc nµo hÕt ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, giao l­u bu«n b¸n trao ®æi víi n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã vai trß rÊt quan träng trong chiÕn l­îc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. ChØ th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu míi khai th¸c hÕt ®­îc tiÒm n¨ng phong phó trong nø¬c, t¹o ra ®­îc c¬ héi ®Ó tiÕp xóc, tiÕp thu, häc hái kinh nghiÖm quý b¸u vÒ khoa häc c«ng nghÖ còng nh­ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc kh¸c. ChÝnh v× vËy, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· chñ tr­¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ hîp lý. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cµ phª ViÖt nam (Cafe ViÖt nam) kh«ng n»m ngoµi ý nghÜa ®ã. Tuy hµng n¨m sù ®ãng gãp vÒ gi¸ trÞ kim ngh¹ch xuÊt khÈu so víi c¶ n­íc kh«ng lín, nh­ng ®èi víi Cafe ViÖt nam ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng vai trß v« cïng quan träng bëi v× chØ th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu míi cã thÓ tiªu thô ®­îc s¶n phÈm, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt trång trät, t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng thu nhËp cho nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ æn ®Þnh, ph¸t triÓn vµ khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng quý b¸u ë vïng cao vµ ph¸t triÓn æn ®Þnh vïng nói, ®iÒu ®ã cã ý nghÜa kinh tÕ, x· héi rÊt to lín. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i t×m ra gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Cafe ViÖt nam . T«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “ Thùc tr¹ng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Cafe ViÖt nam trong thêi gian tíi “. Víi môc ®Ých nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Cafe ViÖt nam trong thêi gian qua, t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn thµnh c«ng vµ nh÷ng tån t¹i chñ yÕu cÇn kh¾c phôc. Tõ ®ã, ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ë Cafe ViÖt nam . Néi dung gåm c¸c phÇn chñ yÕu sau: PhÇn I: TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n­íc PhÇn II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña cµ phª ViÖt nam PhÇn III: Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cµ phª ViÖt nam phÇn I TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n­íc I. Kh¸i niÖm, néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu: 1. Kh¸i niÖm: XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ë ph¹m vi quèc tÕ. §ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n trong th­¬ng m¹i cã tæ chøc tõ bªn trong ra bªn ngoµi nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ æn ®Þnh vµ tõng b­íc n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ bu«n b¸n hµng ho¸, dÞch vô cho ng­êi n­íc ngoµi nh»m thu ngo¹i tÖ ( theo nguyªn t¾c trong th­¬ng m¹i ®ã lµ lîi Ých tõ lîi thÕ so s¸nh) nh»m t¨ng tÝch luü cho Ng©n s¸ch nhµ n­íc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, khai th¸c nh÷ng ­u thÕ tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc. §©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ quan träng nhÊt. Nã ph¶n ¸nh quan hÖ mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸ v­ît qua biªn giíi cña mét quèc gia vµ gi÷a thÞ tr­êng néi ®Þa vµ c¸c khu chÕ xuÊt. C¸c quèc gia kh¸c nhau khi tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i tu©n theo nh÷ng tËp qu¸n, ph¸p luËt, th«ng lÖ quèc tÕ còng nh­ cña c¸c ®Þa ph­¬ng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ c¬ b¶n ®èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, ph¶n ¸nh mèi quan hÖ x· héi vµ sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi­· nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hang ho¸ riªng biÖt ë mçi quèc gia. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ ®Çu tiªn cña mét doanh nghiÖp vµ còng lµ chiÕc ch×a kho¸ më ra nh÷ng con ®­êng th©m nhËp vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng cña mét quèc gia trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. 2. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu: XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô cho n­íc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ (lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét n­íc hoÆc c¶ hai n­íc) lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. C«ng t¸c tæ chøc ho¹t ®éng xuÊt khÈu t­¬ng ®èi phøc t¹p v× ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã thÓ thay ®æi theo mçi lo¹i h×nh hµng ho¸ xuÊt khÈu. Nh­ng nh×n chung l¹i th× néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu bao gåm: 2.1. Lùa chän mÆt hµng xuÊt khÈu: §©y lµ mét trong nh÷ng néi dung ban ®Çu, c¬ b¶n nh÷ng còng rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh ®­îc ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Khi doanh nghiÖp cã ý ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× doanh nghiÖp tr­íc tiªn lµ cÇn ph¶i t×m ra nh÷ng mÆt hµng chñ lùc vµ t×m ra nh÷ng mÆt hµng thÞ tr­êng cÇn. Qua ®ã doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh mÆt hµng nµo m×nh cÇn kinh doanh. 2.2. Lùa chän thÞ tr­êng xuÊt khÈu: Sau khi lùa chän ®­îc mÆt hµng xuÊt khÈu, tøc lµ doanh nghiÖp ®· ®i s©u nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña mÆt hµng ®ã. Nh­ng trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i thÞ tr­êng xuÊt khÈu nµo cÇn lµ doanh nghiÖp còng cã thÓ ®¸p øng ®­îc. Do ph¶i chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng vÒ c¸c yÕu tè kh¸ch quan còng nh­ chñ quan, cã khi c¶ mét thÞ tr­êng réng lín doanh nghiÖp chØ cÇn chiÕm lÜnh vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ ë mét khóc, hay mét ®o¹n ng¾n nµo ®ã còng cã thÓ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao. 2.3. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch: Sau khi chän ®­îc thÞ tr­êng ®Ó xuÊt khÈu, viÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch phï hîp ®Ó tr¸nh cho doanh nghiÖp nh÷ng phiÒn to¸i , mÊt m¸t, nh÷ng rñi ro gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh kinh doanh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi t¸c giao dÞch chÝnh, lµ b¹n hµng trùc tiÕp sÏ mua nh÷ng mÆt hµng cña m×nh vµ còng chÝnh lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng sau nµy cña doanh nghiÖp. Do vËy, ®èi t¸c giao dÞch thÝch hîp sÏ t¹o cho doanh nghiÖp ®é tin t­ëng cao vµ tõng b­íc n©ng cao uy tÝn trong quan hÖ lµm ¨n cña doanh nghiÖp. 2.4. Lùa chän ph­¬ng thøc giao dÞch Ph­¬ng thøc giao dÞch lµ c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp sö dông ®Ó thùc hiÖn môc tiªu vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh trªn thÞ tr­êng. Nh÷ng ph­¬ng thøc nµy qui ®Þnh nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch, c¸c thao t¸c còng nh­ c¸c chøng tõ cÇn thiÕt trong quan hÖ kinh doanh. cã rÊt nhiÒu c¸c ph­¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau nh­ : Giao dÞch th«ng th­êng, giao dÞch qua kh©u trung gian, giao dÞch t¹i héi chî triÓm l·m, giao dÞch t¹i së giao dÞch hµng ho¸, gia c«ng quèc tÕ, ®Êu thÇu vµ ®Êu gi¸ quèc tÕ. 2.5. §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång: §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nã quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng b¸n hµng, giao hµng vµ nh÷ng c«ng ®o¹n tr­íc ®ã vµ sau mµ doanh nghiÖp cè g¾ng t×m kiÕm. ViÖc ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång dùa trªn c¬ së, nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ: c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ tr­êng, chÊt l­îng cña s¶n phÈm, vµo ®èi t¸c, ®èi thñ c¹nh tranh vµ vµo kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp còng nh­ môc tiªu, chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp vµ vµo vÞ thÕ, mèi quan hÖ kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. Ngoµi nh÷ng nguyªn t¾c nµy, sù thµnh c«ng cña viÖc ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång cßn phô thuéc rÊt lín vµo nghÖ thuËt ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.6. Quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cµ phª:Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång, c¸c bªn sÏ thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ®· cam kÕt trong hîp ®ång. Víi t­ c¸ch lµ nhµ xuÊt khÈu, do¹nh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nh­ sau: Giôc më L/C vµ kiÓm tra Xin giÊy phÐp XNK ChuÈn bÞ hµng XK uû th¸c thuª tµu KiÓm ®Þnh hµng ho¸ Mua b¶o hiÓm HH(Nc) Lµm thñ tôc HQ Giao hµng lªn tµu Lµm thñ tôc thanh to¸n Gi¶i quyÕt tranh chÊp(Nc) Sau khi hoµn tÊt mét hîp ®ång xuÊt khÈu doanh nghiÖp cÇn ph¶i th­êng xuyªn liªn l¹c vµ gÆp gì b¹n hµng, th«ng qua ®ã t¹o ra nh÷ng mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a doanh nghiÖp víi b¹n hµng, gióp cho viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång sau nµy ®­îc thuËn lîi h¬n. II. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu: 1. C¸c nh©n tè cña m«i tr­êng vÜ m« 1.1. C¸c nh©n tè ph¸p luËt ë mçi quèc gia kh¸c nhau ®Òu cã nh÷ng bé luËt kh¸c nhau vµ ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt tõng n­íc l¹i phô thuéc rÊt lín vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ còng nh­ truyÒn thèng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc riªng cña tõng n­íc. C¸c yÕu tè ph¸p luËt chi phèi m¹nh mÏ ®Õn mäi ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, x· héi ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong n­íc ®ã. §èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng nh©n tè ph¸p luËt còng t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c¸c mÆt sau: - C¸c qui ®Þnh vÒ thuÕ, gi¸ c¶, chñng lo¹i, khèi l­îng cña tõng mÆt hµng. - C¸c qui ®Þnh vÒ qui chÕ sö dông lao ®éng, tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, b¶o hiÓm phóc lîi. - C¸c qui ®Þnh vÒ giao dÞch hîp ®ång, b¶o vÖ quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u. - C¸c qui ®Þnh vÒ tù do mËu dÞch, hay x©y dùng nªn c¸c hµng rµo thuÕ quan chÆt chÏ. - C¸c qui ®Þnh vÒ chÊt l­îng, vÒ qu¶ng c¸o, vÖ sinh m«i tr­êng, c¸c tiªu chuÈn vÒ søc khoÎ. 1.2. C¸c yÕu tè v¨n ho¸, x· héi : C¸c yÕu tè nµy t¹o nªn c¸c h×nh thøc kh¸c nhau cña nhu cÇu thÞ tr­êng ®ång thêi nã còng lµ nÒn t¶ng cña thÞ hiÕu tiªu dïng, sù yªu thÝch trong tiªu dïng hay nãi c¸ch kh¸c nã chÝnh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn ®Æc ®iÓm cña nhu cÇu, qua ®ã thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n ho¸, ®Æc ®iÓm trong tiªu dïng vµ phong tôc tËp qu¸n trong tiªu dïng. 1.3. C¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ: C¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ sÏ lµ nh©n tè ¶nh h­ëng chÝnh ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu, trªn b×nh diÖn m«i tr­êng vÜ m« .C¸c nh©n tè nµy lµ chÝnh s¸ch kinh tÕ, c¸c hiÖp ®Þnh ngo¹i giao, sù can thiÖp thay ®æi vÒ tû gi¸ gi÷a c¸c ®ång tiÒn còng sÏ lµm cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuËn lîi hay khã kh¨n h¬n. Nh©n tè thu nhËp, møc sèng cña nh©n d©n sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn khèi l­îng, chÊt l­îng hay qui m« thÞ tr­êng hµng ho¸ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Nh©n tè nguån lùc, tµi nguyªn thiªn nhiªn ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt , ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ c¶ vµ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn l©u dµi cña doanh nghiÖp còng nh­ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. 1.4. C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ: C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ cã quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng lµm cho tèc ®é ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ tiÕn ®Õn nh÷ng b­íc cao h¬n. Khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn còng lµm cho sù giao l­u trao ®æi gi÷a c¸c ®èi t¸c ngµy cµng thuËn lîi h¬n, kho¶ng c¸ch vÒ kh«ng gian còng nh­ thêi gian kh«ng cßn lµ trë ng¹i lín, do vËy sù tiÕt kiÖm vÒ chi phÝ tõ kh©u s¶n xuÊt cho ®Õn tiªu dïng ngµy cµng nhiÒu. 1.5. C¸c nh©n tè chÝnh trÞ: C¸c nh©n tè chÝnh trÞ cã thÓ ¶nh h­ëng tíi viÖc më réng ph¹m vi thÞ tr­êng còng nh­ dung l­îng cña thÞ tr­êng, ngßai ra cßn më réng ra nhiÒu c¬ héi kinh doanh hÊp dÉn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Song mÆt kh¸c nã còng cã thÓ trë thµnh mét hµng rµo c¶n trë quyÕt liÖt, h¹n chÕ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, lµm t¾c nghÏn ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong n­íc vµ thÕ gi¬Ý bªn ngoµi. 1.6. C¸c nh©n tè vÒ c¹nh tranh quèc tÕ: Sù c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ rÊt lín m¹nh vµ quyÕt liÖt. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ngoµi ®èi phã víi c¸c nh©n tè kh¸c th× ®èi ®Çu víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh lµ th¸c thøc vµ lµ b­íc rµo c¶n nguy hiÓm nhÊt. 2. ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè vi m« (thuéc doanh nghiÖp) C¸c nh©n tè thuéc m«i tr­êng vi m« cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu bao gåm: - HÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã cña doanh nghiÖp - Ban l·nh ®¹o, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, ®éi ngò c«ng nh©n lao ®éng trong toµn doanh nghiÖp. Tr×nh ®é qu¶n lý cña ban l·nh ®¹o cã vai trß v« cïng quan träng, khi doanh nghiÖp cã mét ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®óng d¾n vµ ®­îc sù chØ ®¹o cã hiÖu qu¶ th× nhÊt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sÏ ngµy cµng ®­îc n©ng cao vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. III. vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp: 1. §èi víi nÒn kinh tÕ: §èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng mét vai trß hÕt søc to lín vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc: - Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, chóng ta sÏ cã kh¶ n¨ng ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh, sö dông triÖt ®Ó c¸c nguån lùc, cã ®iÒu kiÖn trao ®æi kinh nghiÖm còng nh­ tiÕp cËn ®­îc víi c¸c thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi - T¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng tõ ®ã kÕt hîp hµi hoµ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. - T¨ng nguån thu ngo¹i tÖ, t¹o nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc, tõ ®ã míi cã nguån lùc ®Ó phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, ®ãng gãp vµo sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. - Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu chóng ta cã thÓ t¨ng c­êng hîp t¸c, n©ng cao uy tÝn cña ViÖt nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. 2. §èi víi doanh nghiÖp: §Çu tiªn cã lÏ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa nhÊt ®èi víi doanh nghiÖp lµ viÖc t×m ra ®­îc cho doanh nghiÖp thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. §©y lµ yÕu tè quan träng nhÊt v× s¶n phÈm cã tiªu thô ®­îc míi thu ®­îc vèn, cã lîi nhuËn ®Ó t¸i s¶n xuÊt vµ më réng s¶n xuÊt, thóc ®Èy doanh nghiÖp ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu th«ng qua viÖc tiªu thô s¶n phÈm sÏ mang l¹i cho doanh nghiÖp nhiÒu thuËn lîi h¬n s¶n xuÊt mµ b¸n trong nuøc nhê lîi thÕ so s¸nh. Tãm l¹i ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy cµng cã ý nghÜa rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ còng nh­ doanh nghiÖp khi xu h­íng quan hÖ quèc tÕ ngµy cµng më réng vµ hoµ nhËp th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ lµ con ®­êng ®Ó chóng ta ph¸t huy vµ tËn dông hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn vµ ­u thÕ trong n­íc, còng nh­ t¹o c¬ héi nhanh nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ®Êt n­íc cã thÓ hoµ nhËp vµ t¹o uy tiÕn, lîi thÕ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. phÇn II Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ Cafe ViÖt nam I. Sù h×nh thµnh vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn 1. Sù h×nh thµnh: Cafe cµ phª ViÖt nam §­îc thµnh lËp lµ tæng c«ng ty Cafe ViÖt nam cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Viet nam National Coffee Corporation (ViÕt t¾t lµ Cafe ViÖt nam) ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 251/TTg ngµy 29/4/1995 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së §iÒu lÖ ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè : 44 – CP ngµy 15/7/1995 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. TiÒn th©n cña Cafe ViÖt nam lµ Liªn hiÖp c¸c XÝ nghiÖp cµ phª ViÖt Nam thµnh lËp ngµy 13/10/1982 theo quyÕt ®Þnh 174/H§BT cña Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng ( nay lµ Thñ t­íng ChÝnh phñ ) 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn: HiÖn nay, Cafe ViÖt nam cã 65 ®¬n vÞ thµnh viªn, trong ®ã cã 61 ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vµ 4 ®¬n vÞ sù nghiÖp ®øng ch©n trªn ®Þa bµn 14 tØnh thµnh phè. Cã quy m« lín bao gåm c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, h¹ch to¸n phô thuéc vµ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã quan hÖ mËt thiÕt vÒ lîi Ých kinh tÕ, tµi chÝnh, c«ng nghÖ, cung øng vËt t­, thiÕt bÞ, dÞch vô, chÕ biÕn, nghiªn cøu…. Ho¹t ®éng s¶n xuóat, kinh doanh, xuÊt nhËp khÈu nh»m t¨ng c­êng tÝch tô, tËp trung, ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸, sö dông cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn Nhµ n­íc giao. 3. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Cafe ViÖt nam : Víi môc ®Ých thµnh lËp cña cµ phª ViÖt nam lµ nh»m x©y dùng mét ngµnh kinh tÕ cã qui m«, tæ chøc lín m¹nh ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng khai th¸c, sö dông vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nh÷ng tiÒn n¨ng cña ®Êt n­íc trong giai ®o¹n míi. Cafe ViÖt nam cµ phª ViÖt nam ®­îc coi lµ ®¬n vÞ nßng cèt cña nghµnh cµ phª ViÖt nam. Do ®ã Cafe ViÖt nam cã nh÷ng chøc n¨ng nhiÖm vô sau: - Cafe ViÖt nam trùc tiÕp nhËn vèn cña Nhµ n­íc, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña Nhµ n­íc. Tæ chøc ph©n bæ vèn vµ giao vèn cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn - Ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh doanh cña Cafe ViÖt nam , x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m cña Cafe ViÖt nam . - Tæ chøc, chØ huy, phèi hîp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, thÞ tr­êng cung øng tiªu thô, xuÊt nhËp khÈu gi÷a c¸c thµnh viªn trong Cafe ViÖt nam nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu chiÕn l­îc chung cña Cafe ViÖt nam vµ cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn : + T×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu s¶n phÈm cµ phª, n«ng s¶n, nhËp khÈu vËt t­ thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh. + Ph©n bè thÞ tr­êng cung øng hay tiªu thô cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trªn c¬ së ®¹t ®­îc nh÷ng lîi Ých cao nhÊt. + Tæ chøc cung cÊp kÞp thêi chÝnh x¸c vÒ th«ng tin thÞ tr­êng, gi¸ c¶ trong c¶ n­íc vµ thÕ giíi cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. + Qu¶n lý gi¸ xuÊt, gi¸ nhËp khÈu, c«ng bè gi¸ xuÊt khÈu cµ phª vµ gi¸ trÇn nhËp khÈu vËt t­, thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh ë tõng thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn thùc hiÖn, kh¾c phôc t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n. + T¹o ®iÒu kiÖn gióp n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt , tiªu thô s¶n phÈm cµ phª vµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh¸c. II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu cµ phª ViÖt nam (Cafe ViÖt nam ) 1. Nh÷ng kÕt qu¶ vÒ s¶n xuÊt vµ kinh doanh xuÊt khÈu : 1.1.VÒ s¶n xuÊt : Cafe ViÖt nam cã nhiÖm vô chñ yÕu lµ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ kinh doanh cµ phª. Qua gÇn 16 n¨m ho¹t ®éng, Cafe ViÖt nam ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß nßng cèt cña m×nh trong ngµnh cµ phª ViÖt Nam. DiÖn tÝch vµ s¶n l­îng kh«ng ngõng t¨ng lªn. B¶ng 1 : diÖn tÝch vµ s¶n l­îng cµ phª cña Cafe ViÖt nam ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 2005 2006 2007 2008 2009 DiÖn tÝch Ha 25.040 26.640 28.000 29.050 30.200 S¶n l­îng TÊn 39.370 40.000 44.000 48.680 52.140 Nguån : Cafe ViÖt nam H×nh 2. BiÓu ®å s¶n l­îng vµ diÖn tÝch cµ phª cña Cafe ViÖt nam n¨m 2005 – 2009 S¶n l­îng : 1000 ha DiÖn tÝch DiÖn tÝch : 1000 tÊn S¶n l­îng 60 50 40 30 20 10 2005 2006 2007 2008 2009 Nguån : Cafe ViÖt nam Theo b¶ng trªn cho thÊy : n¨m 2009 so víi n¨m 2005, diÖn tÝch t¨ng 20,6% nh­ng s¶n l­îng t¨ng 32,4%. Cã ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy lµ do Cafe ViÖt nam d· cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ thÝch hîp cho th©m canh, x©y dùng míi vµ c¶i t¹o hÖ thèng t­ãi tiªu cho cµ phª, n©g cÊp vµ ®Çu t­ míi cho c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ phª nh©n. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c C«ng ty, N«ng tr­êng cña Cafe ViÖt nam ®Òu cã hÖ thèng chÕ biÕn vµ s©n ph¬i cµ phª. ChÝnh nhê cã sù quan t©m ®Çu t­ cña Nhµ n­íc vµ Cafe ViÖt nam tõng b­íc ®· lµm thay ®æi bé mÆt kinh tÕ – x· héi, ®êi sèng cña c¸c bé phËn d©n c­ phÇn lín lµ vïng s©u, vïng xa, vïng d©n téc Ýt ng­êi, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng. Nh÷ng n¬i hÎo l¸nh, xa x«i nµy ®· trë thµnh nh÷ng vïng kinh tÕ trï phó, ®êi sèng d©n sinh, d©n trÝ ®­îc c¶i thiÖn, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, gi÷ g×n an ninh x· héi trªn ®Þa bµn…§ã lµ hiÖu qu¶ lín nhÊt cña ngµnh cµ phª vµ Cafe ViÖt nam . 1.2. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cña cµ phª ViÖt Nam(Cafe ViÖt nam ) hiÖn nay: MÆc dï ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng n­íc s¶n xuÊt cµ phª lín trªn thÕ giíi nh­ng nhu cÇu tiªu thô t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa rÊt Ýt, kho¶ng 3 – 5% tæng s¶n l­îng cßn chñ yÕu lµ xuÊt khÈu. Hiªn nay, Cafe ViÖt nam ®· xuÊt khÈu sang h¬n 30 n­íc mµ chñ yÕu lµ c¸c n­íc nh­ : Thuþ SÜ, Mü, NhËt, Singapo, Hµ Lan, §øc, ý, Ph¸p. H×nh 3.ThÞ phÇn cña c¸c n­íc ®èi víi Cafe ViÖt nam n¨m 2009 B¶ng 2 : C¸c thÞ tr­êng chÝnh cña Cafe ViÖt nam ThÞ tr­êng N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m2007 N¨m2008 N¨m 2009 S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) S¶n l­îng (tÊn) Tû träng (%) Mü 19.478 25.5 14.750 20.3 44.331 25.9 49.520 30.3 52.355 30.1 Thuþ SÜ 8.373 11.0 18.700 25.7 36.970 21.6 35.250 21.8 38.242 22.0 NhËt 8.075 10.5 4.100 5.6 4.566 2.7 5.500 3.4 5.925 3.4 Singapo 6.296 8.2 11.00 15.1 17.969 10.5 20.352 12.4 21.262 12.2 Ph¸p 8.303 10.9 1.680 2.3 4.719 2.8 6.520 4.0 7.021 4.0 §øc 5.580 7.3 4.780 6.5 24.610 14.4 26.510 16.2 28.531 16.4 Hµ Lan 6.561 8.6 6.100 8.4 15.278 8.9 16.332 10.0 17.224 9.9 Anh 4.075 5.3 1.850 2.5 1.650 1.0 1.520 0.9 1.622 0.9 Th¸i Lan 3.686 4.8 1.950 2.7 1.963 1.2 1.853 1.1 1.521 0.9 Nguån : VICOFA Th«ng qua sè liÖu c¸c n¨m gÇn ®©y, ta thÊy xu thÕ chung lµ thÞ tr­êng cña Cafe ViÖt nam chñ yÕu tËp trung ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, n¬i mµ cµ phª lµ mét lo¹i ®å uèng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong cuéc sèng hµng ngµy. Cã thÓ nãi thÞ tr­êng cña Cafe ViÖt nam rÊt æn ®Þnh vµ kh«ng ngõng ®­îc më réng, HiÖn Mü ®ang lµ b¹n hµng lín nhÊt cña Cafe ViÖt nam . Trong khèi thÞ tr­êng chung Ch©u ¢u næi lªn mét thÞ tr­êng lín lµ Thuþ SÜ. §©y lµ quèc gia B¾c ¢u cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ lµ n¬i ®Æt trô së cña nhiÒu tËp ®oµn hµng ®Çu thÕ giíi vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn ®å uèng. TiÕp ®ã lµ c¸c thÞ tr­êng kh¸ æn ®Þnh nh­ Ph¸p, §øc, Hµ Lan, ý, T©y Ban Nha… Khèi thÞ tr­êng Ch©u ¸ vµ Singapo lµ hai thÞ tr­êng nhËp khÈu lín cña Cafe ViÖt nam . NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng chØ chÊp nhËn cµ phª cã chÊt l­îng cao. Tuy vËy, khèi l­îng xuÊt khÈu cña iª sang NhËt B¶n lu«n lu«n chiÕm tû träng ®¸ng kÓ, chøng tá chÊt l­îng cµ phª cña Cafe ViÖt nam ®ang ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ trªn thÞ tr­êng. Nh­ vËy chØ trong thêi gian kh«ng dµi, Cafe ViÖt nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong viÖc duy tr× vµ më réng thÞ tr­êng, ®Æc biÖtlµ nh÷ng thÞ tr­êng ®­îc coi lµ khã tÝnh nhÊt víi khèi l­îng ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh, Cafe ViÖt nam cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng nh»m æn dÞnh, gi÷ v÷ng c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng vµ më réng viÖc t×m kiÕm c¸c thÞ tr­êng míi næi lªn nh­ Trung Quèc, Hµn Quèc… 1.3. KÕt qu¶ xuÊt khÈu : N¨m 1995, khi míi thµnh lËp Cafe ViÖt nam xuÊt khÈu víi sè l­îng lµ 39.966 tÊn cµ phª, kim ng¹ch ®¹t 99 triÖu USD, gi¸ b×nh qu©n 2.477 USD/tÊn, ®Õn n¨m 2005 xuÊt khÈu ®¹t sè l­îng 76.443 tÊn, kim ng¹ch ®¹t 121 triÖu USD, gi¸ b×nh qu©n 1.583USD/tÊn th× n¨m 2007 sè l­îng xuÊt khÈu ®¹t tíi 171.333 tÊn, kim ng¹ch chØ ®¹t 106 triÖu USD, gi¸ b×nh qu©n cßn 619.1 USD/ tÊn. §Æc biÖt n¨m 2008 gi¸ cµ phª trªn thÞ tr­êng ®· gi¶m xuèng møc thÊp nhÊt trong vßng 30 n¨m qua chØ cßn 445 USD/tÊn, n¨m 2009 gi¸ cµ phª cã nhÝch lªn nh­ng chØ ®¹t 37,4% so víi n¨m 2005. B¶ng 3 : kÕt qu¶ xuÊt khÈu cµ phª cña Cafe ViÖt nam 1997 - 2009 N¨m Sè tuyÕt ®èi Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn(n¨m tr­íc lµ 100%) Sè l­îng (tÊn) Gi¸ b×nh qu©nUsd/tÊn Kim ng¹ch (Usd) Sè l­îng (tÊn) Gi¸ b×nh qu©nUsd/tÊn Kim ng¹ch (Usd) 1997 87.515 1.295 113.411.321 ….. ….. ….. 2005 76.463 1.583 121.070.738 87,4% 122.2% 106.7% 2006 72.785 1.194 86.904.218 83% 92.2% 76.6% 2007 171.333 619 106.014.395 195.8% 47.8% 93.5% 2008 192.826 445 85.807.570 220.3% 34.4% 75.7% 2009 215.624 592 127.649.400 246.4% 45.7% 112.6% Nguån : Cafe ViÖt nam Tõ sè liÖu trªn cho thÊy : sù t¨ng gi¶m vÒ khèi l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu liªn quan mËt thiÕt ®Õn gi¸ cµ phª trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Cµ phª lµ mét mÆt hµng mang tÝnh quèc tÕ nªn gi¸ c¶ cña nã phô thuéc rÊt lín vµo c¸c n­íc xuÊt khÈu cã thÞ phÇn quèc tÕ lín, mµ chñ yÕu lµ Brazin vµ C«l«mbia. Tõ n¨m 2006, Cafe ViÖt nam cã ®Õn 16 C«ng ty xuÊt khÈu, trong ®ã cã c¸c C«ng ty võa s¶n xuÊt võa thªm nhiÖm vô xuÊt khÈu nh­ng ch­a cã mét ho¹t ®éng ®èi ngo¹i nµo ®¸ng kÓ. §ã lµ mét nghÞch lý ®¸ng ph¶i suy nghÜ. Do thiÕu thång nhÊt viÖc ®Þnh gi¸ mua, chµo b¸n hµng gi÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu nªn kh¸ch n­íc ngoµi lîi dông ®Ó Ðp cÊp, Ðp gi¸ cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh. Do ®ã cïng mét thêi ®iÓm, cïng mét kh¸ch hµng, cïng mét lo¹i cµ phª nh­ng c¸c doanh nghiÖp l¹i b¸n víi gi¸ kh¸c nhau 1.4. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña Cafe ViÖt nam : Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, Cafe ViÖt nam ®· ®i vµo s¶n xuÊt, kinh doanh æn ®Þnh vµ ®¹t d­îc mét sè kÕt qu¶ mÆc dï trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n vÒ thiªn tai, h¹n h¸n, gi¸ c¶ biÕn ®éng, vèn ho¹t ®éng chñ yÕu lµ vay ng©n hµng. Bªn c¹nh mét sè doanh nghiÖp duy tr× ®­îc t¨ng tr­ëng, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× cßn mét sè doanh nghiÖp kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, qu¶n lý láng lÎo l¹i bÞ c¹nh tranh nªn tèc ®é t¨ng tr­ëng kÐm, thua lç. Tuy vËy, Cafe ViÖt nam lu«n ®øng ®Çu trong c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Cafe ViÖt nam 3 n¨m 2003 – 2005 chiÕm 21% cña c¶ n­íc. B»ng viÖc x©y dùng nh÷ng c«ng ty xuÊt khÈu chñ lùc, niªn vô cµ phª 2006/2007, Cafe ViÖt nam ®· xuÊt khÈu 171 ngµn tÊn, kim ng¹ch ®¹t 106 triÖu USD chiÕm 24% vÒ l­îng vµ 22% vÒ kim ng¹ch so víi toµn quèc. Tµi s¶n vµ vèn n¨m 2009 t¨ng lªn ®¸ng kÓ so víi khi thµnh lËp, tµi s¶n cè ®Þnh n¨m 2009/2003 t¨ng 2 lÇn, vèn s¶n xuÊt n¨m 2009/2003 t¨ng 1,3 lÇn. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ yÕu tè quan träng vµ lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Trong gÇn 10 n¨m qua, Cafe ViÖt nam ®· kh«ng ngõng bæ sung thªm vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. B¶ng 4 : mét sè chØ tiªu vÒ tµi chÝnh cña Cafe ViÖt nam 2003 – 2009 §¬n vÞ tÝnh : 1.000 triÖu ®ång H¹ng môc 2003 1997 2005 2006 2007 2008 2009 Tµi s¶n cè ®Þnh 712 845 990.5 1.100 1.285 1.406.5 1.467.2 Vèn KD 431.6 478.6 483.4 520 541 561.5 564.6 - Vèn cè ®Þnh 375.6 410.4 412.8 446.4 462.5 481 483.7 - Vèn l­u ®éng 56 68.2 70.6 73.6 78.5 80.5 80.9 Tæng doanh thu 1.150 1.654 1.945 1.800 2.562 2.782 2.448 Nép ng©n s¸ch 65 67 70 68.5 87.2 28 40.4 L·i thùc hiÖn 44 40 52.4 - 30 - 138 - 268 - 43 Nguån : Cafe ViÖt nam Ghi chó : (1) : TrÞ gi¸ tsc® cña Cafe ViÖt nam > vèn cè ®Þnh v× Cafe ViÖt nam cßn ph¶i ®Çu t­ x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh c«ng Ých cho c¸c bu«n lµng ®ång bµo thiÓu sè T©y nguyªn nh­ tr­êng häc, bÖnh viÖn, ®­êng s¸, v.v.. Do gi¸ cµ phª liªn tôc gi¶m liªn tiÕp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n l­îng cµ phª tiªu thô chËm, l­îng hµng tån kho trong c¸c n¨m lín, hÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Òu bÞ thua lç, t×nh h×nh tµi chÝnh mÊt c©n ®èi nghiªm träng, d­ nî ng©n hµng lín, kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî rÊt khã kh¨n, vèn chiÕm dông gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong néi bé Cafe ViÖt nam còng nh­ bªn ngoµi rÊt lín, mét sè ®¬n vÞ ®· mÊt vèn hoÆc tiÒm Èn mÊt vèn. 2.Nh÷ng tån t¹i, khã kh¨n vµ th¸ch thøc hiÖn nay cña Cafe ViÖt nam - ChÊt l­îng cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña Cafe ViÖt nam nãi riªng ®ang bÞ ®¸nh gi¸ lµ thÊp. So víi hai n­íc trong khu vùc lµ Th¸i Lan vµ Indonesia th× cµ phª ViÖt Nam cã thuû phÇn cao h¬n, tæng sè lçi, t¹p chÊt h¹t ®en vì ®Òu cao h¬n, kÝch th­íc h¹t nhá h¬n nh­ng cã ­u ®iÓm lµ Ýt s©u h¬n. Nh÷ng lçi trªn chñ yÕu do chÕ biÕn theo ph­¬ng ph¸p thñ c«ng hoÆc c¸c x­ëng chÕ biÕn cã c«ng xuÊt nhá, l¹c hËu. C¸c c¬ së ®Çu mèi xuÊt khÈu kh«ng cã c¬ së t¸i chÕ, kh©u thu ho¹ch ®ång lo¹t nªn cã lÉn nhiÒu qu¶ xanh. - VÒ phÇn phèi s¶n phÈm, ®©y lµ kh©u ®Æc biÖt quan träng nh­ng ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. HiÖn nay chóng ta ®ang thiÕu sù nghiªn cøu s©u s¾c kh©u c¬ b¶n trong kªnh ph©n phèi quèc tÕ. Møc kiÓm so¸t kªnh ph©n phèi cßn kÐm, kü thuËt ph©n phèi ®¬n ®iÖu, nªn khi tiÕp xóc víi c¸c thÞ tr­êng cã kü thuËt ph©n phèi phøc t¹p vµ tiªn tiÕn nh­ Mü, Ph¸p, NhËt B¶n…th× ch­a hiÓu ®­îc ®­îc chi tiÕt vµ quan s¸t vËn ®éng cña s¶n phÈm ®Ó ®­a ra ®­îcnh÷ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ s¶n phÈm cña m×nh. - ë n­íc ta, t×nh h×nh lén xén trong xuÊt nhËp khÈu cµ phª dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, hiÖn t­îng tranh mua, tranh b¸n vµ Ðp gi¸ n«ng d©n diÔn ra kh¸ phæ biÕn ë nhiÒu n¬i. Vµi n¨m gÇn ®©y cã mét sè C«ng ty, V¨n phßng ®¹i diÖn n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· nóp bãng t­ nh©n thu mua cµ phª vµ xuÊt khÈu uû th¸c qua c¸c ®Çu mèi Nhµ n­íc lµm cho thÞ tr­êng cµ phª ViÖt Nam thªm rèi ren, gi¸ xuÊt khÈu gi¶m. - VÒ vèn, khã kh¨n lín nhÊt cña Cafe ViÖt nam lµ thiÕu vèn, ®Æc biÖt lµ vèn l­u ®éng. Hµng n¨m, Cafe ViÖt nam ph¶i thu mua mét l­îng lín cµ phª ®Ó xuÊt khÈu. ViÖc ®ã ®ßi hái ph¶i cã mét l­îng vèn lín mµ b¶n th©n Cafe ViÖt nam kh«ng thÓ ®¸p øng næi. Nhu cÇu vÒ vèn dÓ thu mua cµ phª vµo khi gi¸ rÎ ®Ó ®îi gi¸ cao míi b¸n lµ rÊt lín nh­ng trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn nªn Cafe ViÖt nam kh«ng tËn dông ®­îc c¬ héi nµy. - C¬ së vËt chÊt cña Cafe ViÖt nam cßn thÊp kÐm, ch­a ®­îc ®Çu t­ thÝch ®¸ng. HÖ thèng thuû lîi, hÖ thèng giao th«ng cßn thiÕu vµ ch­a ®ång bé. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn cña Cafe ViÖt nam ®· cò kü, l¹c hËu ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu. - Gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi diÔn biÕn rÊt phøc t¹p, n­íc ta l¹i chñ yÕu xuÊt khÈu lo¹i cµ phª Robusta, do chÊt l­îng thÊp nªn gi¸ b¸n chªnh lÖch nhiÒu so víi gi¸ c¸c n­íc trong khu vùc. - C¬ chÕ chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt vµ kinh doanh xuÊt khÈu cµ phª mang tÝnh chÊt gi¶i quyÕt t×nh thÕ, ch­a mang tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi. PhÇn III ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña Cafe ViÖt nam trong thêi gian tíi vµ nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Cafe ViÖt nam I. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña Cafe ViÖt nam trong thêi gian tíi Ngµnh cµ phª n­íc ta trong thËp kû qua ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc. ChØ trong vßng 15 –20 n¨m, cµ phª c¶ n­íc ®· t¨ng lªn hµng chôc lÇn kÓ c¶ diÖn tÝch vµ s¶n l­îng. Cµ phª ®· tõng mang l¹i cho c¸c nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh lîi nhuËn siªu ng¹ch, t×nh h×nh ph¸t triÓn cµ phª ®· ra khái tÇm kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc vµ v× thÕ mµ sù t¨ng tr­ëng nhanh trãng víi møc ®é lín ®· t¸c ®éngquan träng trong viÖc gãp phÇn ®Èy ngµnh cµ phª thÕ giíi ®Õn thêi kú khñng ho¶ng thõa. Gi¸ cµ phª gi¶m liªn tôc ®Õn møc kû lôc 30 n¨m trë l¹i ®©y. Theo c¸c nhµ ph©n tÝch th× thêi ®¹i hoµng kim cña ngµnh cµ phª ®· qua ®i, ngµnh cµ phª b­íc vµo thêi kú ¶m ®¹m vµ cã phÇn ho¶ng lo¹n. Niªn vô 2008 – 2009 s¶n l­îng cµ phª thÕ giíi ®· ®¹t ®Õn h¬n 115 triÖu bao, tuy nhiªn søc tiªu thô cµ phª kh«ng t¨ng theo cïng nhÞp ®é, ng­êi ta ­íc ®o¸n tæng l­îng tiªu thô vµo kho¶ng 109 triÖu bao, cã nghÜa lµ tû lÖ d­ thõa gi÷a cung vµ cÇu lµ rÊt ®¸ng kÓ. VÊn ®Ò ®Æt ra cho ngµnh cµ phª ViÖt Nam vµ Cafe ViÖt nam trong viÖc x¸c ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn tõ nay ®Õn n¨m Cafe ViÖt nam vµ 2010 kh«ng ph¶i ®¹t diÖn tÝch vµ s¶n l­îng t¨ng tr­ëng bao nhiªu, mµ lµ c©n ®èi mét c¸ch khoa häc tû lÖ cµ phª vèi( Robusta ) vµ cµ phª chÌ( Arabica ), ®Èy nhanh c«ng nghÖ chÕ biÕn ®¶m b¶o chÊt l­îng xuÊt khÈu ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vµ tiªu thô tèt s¶n ph¶m lµm ra víi gi¸ chÊp nhËn ®­îc. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña Cafe ViÖt nam nh­ sau : - Ch¨m sãc, th©m canh diÖn tÝch cµ phª vèi hiÖn cã, gi÷ n¨ng suÊt æn ®Þnh, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Dõng toµn bé c¸c dù ¸n ph¸t triÓn cµ phª vèi, kÓ c¶ kh«ng trång thay thÕ diÖn tÝch cµ phª giµ cçi ®· ®Õn thêi kú thanh lý. M¹nh d¹n gi¶m diÖn tÝch cµ phª vèi chØ ®¹t n¨ng suÊt d­íi 1 tÊn, chuyÓn sang s¶n xuÊt mét sè c©y hµng ho¸ cã gi¸ trÞ kinh tÕ h¬n nh­ : cao su, ®iÒu, ca cao…. - ChuyÓn mét sè diÖn tÝch cµ phª vèi cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i phï hîp sang trång cµ phª chÌ nh­ ë §¨kn«ng, §¨krlÊp, M’§¨k ( §¨kL¨k ) vµ mét sè vïng ë Gia Lai vµ Kon Tum. - §Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn 40.000 ha cµ phª chÌ (giai ®o¹n 1) b»ng vèn vay cña c¬ quan ph¸t triÓn ph¸p(AFD) ë c¸c tØnh trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c. - Lo¹i ra khái thÞ tr­êng cµ phª cã chÊt l­îng kÐm. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ trong viÖc thu h¸i, chÕ biÕn ®¶m b¶o chÊt l­îng xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, tæ chøc chÕ biÕn víi quy tr×nh ®Æc biÖt ®Ó s¶n xuÊt ra lo¹i cµ phª h¶o h¹ng - æn ®Þnh thÞ tr­êng tiªu thô ®· cã, më réng thÞ tr­êng míi nh­ Trung Quèc, Nga vµ khuyÕn khÝch tiªu dïng trong n­íc. II. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña Cafe ViÖt nam : Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc s¶n xuÊt vµ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé : 1.1.Tæ chøc s¶n xuÊt : X©y dùng ®Ò ¸n ®æi míi, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp theo h­íng : - T¨ng c­êng hiÖu lùc qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña Cafe ViÖt nam ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn nh»m t¨ng c­êng tÝch tô, tËp trung, chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c s¶n xuÊt, n©ng cao kh¶ n¨ng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. - S¾p xÕp, bè trÝ l¹i quy m« s¶n xuÊt ph©n t¸n hiÖn nay, x©y dùng m« h×nh qu¶n lý míi theo h­íng C«ng ty vïng ( kiÓu C«ng ty mÑ ), gi¶i thÓ hoÆc s¸p nhËp nh÷ng C«ng ty, N«ng tr­êng ho¹t ®éng kinh doanh kÐm hiÖu qu¶. - Cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, tiÕn hµnh thÝ ®iÓm b¸n, kho¸n cho thuª doanh nghiÖp Nhµ n­íc. 1.2. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé : ViÖc x©y dùng ®éi ngò c¸n bé lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt cña Cafe ViÖt nam . §Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ph¶i x©y dùng ®Ò ¸n vÒ c«ng t¸c c¸n bé theo c¸c néi dung sau : - KÕ ho¹ch ho¸ ®éi ngò c¸n bé, lùa chän c¸n bé, ®¸nh gi¸ c¸n bé, ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé, bè trÝ, sö dông c¸n bé. 2. Gi¶i ph¸p vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn : 2.1. VÒ s¶n xuÊt : VÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tiÕp tôc ch¨m sãc, th©m canh diÖn tÝch cµ phª vèi hiÖn cã, kh«ng ph¸t triÓn thªm diÖn tÝch cµ phª vèi vµ chuyÓn mét sè diÖn tÝch n¨ng suÊt thÊp, trªn vïng ®Êt xÊu sang trång mét sè loµi c©y hµng ho¸ kh¸c. Cafe ViÖt nam ®ang triÓn khai ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn 100.000 ha cµ phª chÌ ë c¸c tØnh Trung du, miÒn nói phÝa B¾c vµ mét sè vïng cao ë T©y nguyªn, trong giai ®o¹n 1 thùc hiÖn 40.000 ha b»ng nguån vèn vay 42 triÖu Fr¨ng cña Ph¸p. VÒ ®Þa lý, c©y cµ phª ®­îc ph¸t triÓn ë c¶ 2 miÒn trªn 7 vïng ®Þa lý vµ 16 ¸ vïng kh¸c nhau bao gåm 25 tØnh tõ Cao b»ng, L¹ng S¬n, vïng T©y Nguyªn ®Õn §ång Nai, B×nh Ph­íc, Bµ RÞa – Vòng Tµu. Lo¹i cµ phª Robusta chñ yÕu trång ë c¸c tØnh ph¸i Nam tõ ®Ìo H¶i V©n trë vµo, cµ phª Arabica trång ë c¸c tØnh trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c. Cßn ®èi víi cµ phª chÌ, trong nhiÒu lo¹i gièng cµ phª chÌ ®­îc khuyÕn nghÞ t¹i ViÖt Nam nh­ gièng Tybica, gièng Bourbon ®· trång l©u n¨m ë n­íc ta, n¨ng suÊt thÊp vµ mÉn c¶m víi rØ s¾t, gièng Caturra… Qua nhiÒu lÇn kh¶o nghiÖm, hiÖn nay ë n­íc ta ®ang chän gièng cµ phª chÌ Catimor do trung t©m nghiªn cøu cµ phª Ekm¸t chän tõ thÕ hÖ Catimor F4 vµ F5 do ViÖn nghiªn cøu cµ phª Columbia lai t¹o gi÷a gièng Hibrido de Timor vµ gièng Caturra. §©y lµ lo¹i gièng thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i ë n­íc ta vµ cã kh¶ n¨ng chèng bÖnh cao, nhÊt lµ bÖnh kh« cµnh vµ bÖnh rØ s¾t. §Ó cã thÓ b¸n ®­îc gi¸ cao h¬n, chóng ta cÇn ®Çu t­ cho mét sè vïng s¶n xuÊt lo¹i cµ phª h¶o h¹ng vµ cµ phª h÷u c¬. Xu thÕ cña thÕ giíi lµ nhu cÇu víi lo¹i cµ phª h¶o h¹ng cã h­¬ng vÞ th¬m ngon ®Æc biÖt hoÆc lo¹i cµ phª h÷u c¬ Ýt bÞ s©u bÖnh, nªn kh«ng ¶nh h­ëng c¸c ®éc tè do con ng­êi t¹o ra khi ch¨m sãc cµ phª. 2.2.VÒ c«ng nghÖ : S¶n xuÊt n«ng nghiÖp tèt sÏ cung cÊp cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn nguyªn liÖu tèt. ChÕ biÕn tèt sÏ h¹n chÕ sù gi¶m mÊt chÊt l­îng vèn cã cña cµ phª ë møc thÊp nhÊt. §Çu t­ tËp trung vµo kh©u chÕ biÕn, ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, thay ®æi thiÕt bÞ chÕ biÕn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cµ phª xuÊt x­ëng, ®¶m b¶o trªn 80% cµ phª xuÊt khÈu ®¹t lo¹i tèt ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Gi¶i ph¸p trªn ®©y triÖt ®Ó kh¾c phôc t×nh h×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn ë nøc ta nãi chung vµ Cafe ViÖt nam nãi riªng hiÖn nay cßn qu¸ ph©n t¸n, tuú tiÖn vµ l¹c hËu. Tiªu chuÈn cña Nhµ n­íc vÒ cµ phª nh©n sèng ®· ®­îc ban hµnh tõ h¬n 10 n¨m nay nh­ng ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. 3. Gi¶i ph¸p vÒ vèn : - Vèn cho trång míi cµ phª chÌ Arabica : Dùa vµo vèn vay cña quü ph¸t triÓn Ph¸p (AFD) 42 triÖu Fr¨ng, víi l·i suÊt ­u ®·i, tr¶ nî trong 15 n¨m, ©n h¹n l·i vµ gèc 3 n¨m. Ngoµi ra cßn huy ®éng vèn trong nh©n d©n. §ång thêi Nhµ n­íc hç trî cho vay dµi h¹n, trung h¹n vµ ng¾n h¹n. - Vèn cho kinh doanh : §Ó ®¶m b¶o ngån vèn kinh doanh cµ phª xuÊt khÈu, Cafe ViÖt nam xin vay Nhµ n­íc víi l·i suÊt theo tiÕn ®é thu mua cµ phª. VÒ l©u dµi, Cafe ViÖt nam cã thÓ huy ®éng vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn theo c¸c nguån sau : + Vèn l­u ®éng ®­îc Nhµ n­íc bæ sung. + Theo h×nh thøc gãp cæ phÇn x©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn, thu mua xuÊt khÈu. + §èi t¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh cµ phª. + Tù tÝch luü b»ng nguån vèn tù cã trong c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. + Søc lao ®éng, cë vËt chÊt hiÖn cã vµ c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt bæ trî. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh khã kh¨n vÒ tµi chÝnh trong nh÷ng n¨m qua, Cafe ViÖt nam ®· ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p nh»m t¨ng c­êng vµ lµm lµnh m¹nh ho¸ nÒn tµi chÝnh cña Cafe ViÖt nam nh­ sau : Mét lµ, më réng quan hÖ víi c¸c ng©n hµng ®¶m b¶o vay ®ñ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh cña Cafe ViÖt nam vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Hai lµ, ph¸t huy néi lùc, huy ®éng tèi ®a n¨ng lùc hiÖn cã, tËp trung cho s¶n xuÊt, dõng ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n ch­a thùc sù cÇn thiÕt, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ba lµ, bæ sung hoµn thiÖn c¸c quy chÕ, quy ®Þnh vÒ vay, b¶o l·nh t¹m øng, qu¶n lý tµi chÝnh theo ®óng nghÞ ®Þnh 27/CP. G¾n tr¸ch nhiÖm nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña doanh nghiÖp trong viÖc qu¶n lý, sö dông vèn, tµi s¶n vµ c¸c nguån lùc kh¸c ®óng nguyªn t¾c, ®óng chÕ ®é vµ triÖt ®Ó tiÕt kiÖm, t¨ng c­êng gi¸m s¸t cña Cafe ViÖt nam ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trªn lÜnh vùc s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ b¶n, tæ chøc tiÒn l­¬ng… Bèn lµ, tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî gi÷a c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n, tæ chøc ®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n nî t¹m øng, nî kho¸n, thu mua, nî xuÊt khÈu ®Ó ®¶m b¶o nguån vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. N¨m lµ, t¨ng c­êng ®«n ®èc, gi¸m s¸t c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn thùc hiÖn chÕ ®é tµi chÝnh, c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n, thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª, b¸o c¸o kÕ to¸n. Kiªn quyÕt xö lý nghiªm tóc c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n sö dông vèn, tµi s¶n sai môc ®Ých lµm tæn thÊt vèn, tµi s¶n Nhµ n­íc. 4. Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng : Nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Cafe ViÖt nam xóc tiÕn viÖc tæ chøc trung t©m giao dÞch cµ phª ViÖt Nam lµm n¬i tËp trung mäi giao dÞch vÒ cµ phª, kÕ kÕt hîp ®ång víi sù cã mÆt cña ®¹i diÖn cña Bé Th­ong m¹i. §©y lµ ph­¬ng ¸n cã nhiÒu ­u ®iÓm nh»m liªn kÕt c¸c doanh nghiÖp, t¨ng c­êng sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc trªn lÜnh vùc xuÊt khÈu cµ phª. Trªn c¬ së nµy tiÕn hµnh thµnh lËp së giao dÞch cµ phª ViÖt Nam. §Ó ®¶m b¶o thùc thi chiÕn l­îc mang tÝnh quèc gia vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu thô cµ phª, Cafe ViÖt nam cÇn ®Ò ra ph­¬ng ¸n ho¹t ®éng mét c¸ch linh ho¹t vµ ®ång bé tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô, qu¶n lý quü b¶o hiÓm s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª còng nh­ kÕ ho¹ch dù tr÷ cµ phª quèc gia. H×nh thøc nay ®· ®­îc ¸p dông ë mét sè qèc gia s¶n xuÊt cµ phª lín cho thÊy cã hiÖu qu¶ tèt. §èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn tæ chøc l¹i trªn tõng khu vùc ®Ó phèi hîp víi nhau trong viÖc chµo vµ b¸n hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña cµ phª ViÖt Nam víi cµ phª c¸c n­íc. CÇn cã nh÷ng ­u ®·i riªng víi nh÷ng b¹n hµng lín vµ æn ®Þnh, t¨ng c­êng quan hÖ víi c¸c C«ng ty thµnh ®¹t vµ cã uy tÝn lín, xóc tiÕn më réng thÞ tr­êng ë c¸c n­íc ®«ng d©n nh­ Trung Quèc vµ Liªn bang Nga. Trong hoµn c¶nh hiÖn nay, chóng ta cÇn ®Èy m¹nh tiÕp cËn thÞ tr­êng, ®Çu t­ ®óng møc cho th«ng tin qu¶ng c¸o, tÝch cùc tham gia c¸c héi chî, triÓn l·m quèc tÕ. §ång thêi xóc tiÕn x©y dùng c¸c v¨n phßng vµ ®¹i lý b¸n hµng ë n­íc ngoµi, dÇn dÇn tiÕn tíi x©y dùng c¸c kho dù tr÷ ë khu vùc lµm trung t©m ph©n phèi. Tãm l¹i, gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ thÞ tr­ßng cña ngµnh cµ phª ViÖt Nam vµ Cafe ViÖt nam lµ nhiÖm vô mang tÝnh chiÕn l­îc, ch¼ng nh÷ng nã ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c vïng kinh tÕ ®Êt n­íc mµ cßn gãp phÇn ®­a ViÖt Nam héi nhËp vµo kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. 5. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch : §Ó tõng b­íc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, Cafe ViÖt nam cÇn ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch nh­ sau : - Thµnh lËp quü hç trî xuÊt khÈu cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu cµ phª ®ang bÞ thua lç nguyªn nh©n do gi¸ cµ phª xuèng thÊp. §ång thêi quy ®Þnh gi¸ sµn tr¶ cho n«ng d©n khi gi¸ cµ phª trªn thÞ tr­êng thÕ giíi gi¶m, gi¸ b¸n thÊp h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt ra. DÜ nhiªn c¸c nhµ xuÊt khÈu l¹i bÞ thua thiÖt vµ th«ng qua quü hç trî xuÊt khÈu, Nhµ n­íc sÏ bï lç cho c¸c nhµ xuÊt khÈu. - Nhµ n­íc cã c¬ chÕ tÝn dông nh­ cho vay kh«ng l·i ( hoÆc bï l·i suÊt ), trõ phÇn phô thu xuÊt khÈu cho mét sè doanh nghiÖp cña Cafe ViÖt nam cã nguån lùc thu gom, gom tr÷ cµ phª ngay tõ ®Çu vô víi sè l­îng kho¶ng 10% nh»m chñ ®éng xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt. - C¸c ng©n hµng Th­¬ng m¹i cho gi·n nî khi ch­a tiªu thô ®­îc hµng ho¸, ®ång thêi xem xÐt viÖc tiÕp tôc cho vay ®Ó duy tr× s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th­êng cho c¸c ®¬n vÞ khi vµo vô thu ho¹ch cµ phª, ¸p dông réng r·i ph­¬ng thøc lÊy cµ phª l­u kho lµm thÕ chÊp. - ChuyÓn giao cho c¸c ngµnh, ®¬n vÞ chøc n¨ng ®Þa ph­¬ng trùc tiÕp qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh phóc lîi, h¹ tÇng c¬ së nh­ ®iÖn, ®­êng giao th«ng, tr­êng häc, tr¹m y tÕ… mµ c¸c doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ x©y dùng ( hiÖn nay chi phÝ nµy chiÕm mét phÇn rÊt lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ), ®ång thêi thanh to¸n l¹i gi¸ trÞ thùc tÕ c¸c c«ng tr×nh d· x©y dùng cho c¸c doanh nghiÖp. - §Ò nghÞ Nhµ n­íc vµ Bé Tµi chÝnh cÊp ®ñ 30% ®Þnh møc vèn l­u ®éng cho c¸c ®¬n vÞ trong Cafe ViÖt nam , cÊp vèn ng©n s¸ch ®Ó x©y dùng, n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, kiªn cè ho¸ kªnh m­¬ng nh»m ®¶m b¶o ®ñ nguån n­íc t­íi cho diÖn tÝch cµ phª hiÖn cã vµ x©y dùng, n©ng cÊp trôc ®­êng giao th«ng ®Æc biÖt lµ nh÷ng dù ¸n vïng s©u, vïng xa, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - §èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt cµ phª ë T©y Nguyªn cã sö dông lao ®éng lµ ®ång bµo thiÓu sè (trªn 15%), ®Ò nghÞ ChÝnh phñ cã chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ l·i ng©n hµng, miÔn 100% thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, chuyÓn c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch thµnh vèn cÊp ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng, trî c­íc trî gi¸ mét sè mÆt hµng phôc vô s¶n xuÊt, gãp phÇn æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi, an ninh quèc phßng. - §èi víi dù ¸n AFD – ph¸t triÓn 40.000 ha cµ phª chÌ ë c¸c tØnh phÝa B¾c, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ cho kÐo dµi thêi gian thùc hiÖn dù ¸n ®Õn Cafe ViÖt nam . §èi víi c¸c hîp phÇn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cho phÐp ©n h¹n 5 n¨m c¶ gèc vµ l·i, ®èi víi hîp phÇn nghiªn cøu, ®µo t¹o, thuª chuyªn gia, qu¶n lý ®Ò nghÞ hç trî b»ng vèn ng©n s¸ch - VÒ thÞ tr­êng cµ phª : + ChÝnh phñ ®µm ph¸n ký hiÖp ®Þnh tr¶ nî b»ng s¶n phÈm cµ phª víi c¸c n­íc cã nhu cÇu víi sè l­îng hµng n¨m 100.000 tÊn – 150.000 tÊn. + §Ò nghÞ ChÝnh phñ xem xÐt hç trî cho tham gia thÞ tr­êng kú h¹n t¹i Lu©n §«n (Anh). + Th¸o gì khã kh¨n trong thanh to¸n víi mét sè thÞ tr­êng nh­ Liªn bang Nga vµ §«ng ¢u. - §Ò nghÞ Bé Lao ®éng th­¬ng binh x· héi, Bé Y tÕ cho ho·n nép BHXH, BHYT cho ng­êi lao ®éng 2-3 n¨m, khi gi¸ cµ phª phôc håi tiÕp tôc hoµn tr¶. Trong thêi gian ho·n ®ãng b¶o hiÓm vÉn gi¶i quyÕt c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cho ng­êi lao ®éng. kÕt luËn Qua h¬n 20 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, Cafe ViÖt nam ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu v­¬n lªn ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu hÕt søc quan träng trong viÖc ph¸t triÓn diÖn tÝch, t¨ng n¨ng suÊt s¶n l­îng, më réng thÞ tr­êng, ®Èy nhanh tèc ®é xuÊt khÈu, æn ®Þnh ®êi sèng c¸n bé, CNV, t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ hoµn thiÖn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng… gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc nhÊt lµ ®Þa bµn chiÕn l­îc T©y Nguyªn. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh cµ phª cßn cã ý nghÜa x· héi hÕt søc to lín, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng triÖu ng­êi lao ®éng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cho bµ con ®ång bµo d©n téc vïng s©u, vïng xa, vïng c¨n cø c¸ch m¹nh, gi÷ v÷ng an ninh quèc phßng vïng biªn giíi vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Cafe ViÖt nam ngµy cµng lín m¹nh vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. §©y chÝnh lµ c«ng lao cña nh÷ng nç lùc phÊn ®Êu v­¬n lªn cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong Cafe ViÖt nam vµ cã phÇn ®ãng gãp rÊt lín cña c¸c c¬ quan chñ qu¶n, sù khuyÕn khÝch hç trî cña Nhµ n­íc còng nh­ sù ®ãng gãp cña nh©n d©n s¶n xuÊt trong c¶ n­íc. Song Cafe ViÖt nam còng ®ang ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc to lín do gi¸ cµ phª trªn thÞ tr­êng thÕ giíi liªn tôc gi¶m m¹nh . T×nh h×nh ®ã ®· lµm cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu bÞ thua lç lín, tµi chÝnh tõ Cafe ViÖt nam ®Õn c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn mÊt c©n ®èi nghiªm träng. MÆt kh¸c, trong thËp niªn ®Çu thÕ kû 21, theo xu thÕ héi nhËp ViÖt Nam tham gia AFTA, WTO.. ®iÒu ®ã t¹o nªn sù c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu, trong ®ã cã mÆt hµng cµ phª. V× vËy, viÖc ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Cafe ViÖt nam lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, nã võa ®¶m b¶o tõng b­íc duy tr× vµ æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n tr­íc m¾t, võa lµ nhiÖm vô c¬ b¶n l©u dµi ®Ó x©y dùng Cafe ViÖt nam trë thµnh tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh, gãp phÇn ®¸ng kÕ vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n­íc. Qua chñ ®Ò nµy phÇn nµo t«i ®· hiÓu râ h¬n vµ rót ra ®­îc nhiÒu bµi häc bæ Ých trong häc tËp vµ c«ng t¸c sau nµy. Cuèi cïng t«i xin c¶m ¬n thÇy gi¸o h­íng dÉn TiÕn sü Vò quang Anh vµ Cafe ViÖt nam ®· tËn t×nh gióp ®ì t«i hoµn thiÖn luËn v¨n tèt nghiÖp. V× kiÕn thøc cßn h¹n chÕ vµ thêi l­îng thùc tËp t¹i Cafe ViÖt nam kh«ng nhiÒu nªn trong luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. T«i rÊt mong ®­îc sù gãp ý thªm cña c¸c c« chó trong ban xuÊt nhËp khÈu ë Cafe ViÖt nam còng nh­ thÇy gi¸o h­íng dÉn ®Ó luËn v¨n tèt nghiÖp cña t«i hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu tham kh¶o Dù ¸n ph¸t triÓn g¹o, cao su, cµ phª, d©u t»m t¬ ViÖt Nam ( Bé NN vµ CNTP – 12/1955) Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn Cµ phª ViÖt Nam (NXBNN – 2006) §Ò ¸n tæ chøc qu¶n lý ngµnh cµ phª ViÖt Nam ( TCT cµ phª VN 2009) B¸o c¸o ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª ë §«ng Nam Bé vµ T©y nguyªn (Cafe ViÖt nam – 2009) C©y cµ phª vµ thÞ tr­êng thÕ giíi ( Th¹c sÜ §oµn TriÖu Nh¹n – 2006) T×nh h×nh cµ phª n¨m 2007 – 2009 ( dÞch tõ t¹p chÝ cµ phª F.O Lichts ) B¸o c¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ xu¸t nhËp khÈu niªn vô 2005/2006 – 2008/2009 cña Cafe ViÖt nam . ThÞ tr­êng gi¸ c¶ sè 9 – 2006, 1 – 2007……10 – 2009. Gi¸o tr×nh kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ ( Tr­êng §¹i häc Qu¶n lý Kinh doanh ) Gi¸o tr×nh ChiÕn l­îc Kinh doanh ( Tr­êng §¹i häc Qu¶n lý Kinh doanh ) ------------------------------------------------------- Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 PhÇn I. TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n­íc 2 I . Kh¸i niÖm, néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 2 1. Kh¸i niÖm 2 2. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 3 II. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu 5 1. C¸c nhÊn tè cña m«i tr­êng vÜ m« 5 2. ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè vi m« 8 III. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp 8 1. §èi víi nÒn kinh tÕ 8 2. §èi víi doanh nghiÖp 9 PhÇn II. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ Cafe ViÖt nam cµ phª ViÖt nam 11 I. Sù h×nh thµnh vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn 10 1. Sù h×nh thµnh 10 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn 10 3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y Cafe ViÖt nam 10 4. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Cafe ViÖt nam 12 II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu cµ phª ViÖt nam 11 1. Nh÷ng kÕt qu¶ vÒ s¶n xuÊt vµ kinh doanh xuÊt khÈu 11 2. Nh÷ng tån t¹i, khã kh¨n vµ th¸ch thøc hiÖn nay cña Cafe ViÖt nam -18 PhÇn III. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña Cafe ViÖt nam trong thêi gian tíi vµ nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Cafe ViÖt nam 20 I. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña Cafe ViÖt nam trong thêi gian tíi 21 II. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Cafe ViÖt nam 21 1. Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc s¶n xuÊt vµ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé 21 2. Gi¶i ph¸p vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn 22 3. Gi¶i ph¸p vÒ vèn 23 4. Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng 25 5. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch 26 KÕt luËn 28 Tµi liÖu tham kh¶o 29