Đề tài Thực trạng và giải pháp phát triển hoạt động thu xếp vốn tại Tổng công ty tài chính Cổ phần Dầu khí Việt Nam

bao gồm phí thu xếp vốn. 2.2, Nhận uỷ thác đàm phán, ký kết các hợp đồng tín dụng với các nhà tài trợ trong và ngoài nước cho các chủ đầu tư dự án: PVFC sẽ nhận uỷ thác của chủ đầu tư dự án đối với những dự án có nhu cầu vốn vay rất lớn hoặc các điều kiện vay vốn có đặc thù riêng, phức tạp, các dự án vay vốn nước ngoài với những loại hình tín dụng, luật pháp, chế tài khác biệt. Nói cách khác, đây là hình thức thu xếp vốn trong đó PVFC toàn quyền đại diện cho chủ đầu tư dự án tìm kiếm nguồn tài trợ thay vì không dùng vốn của PVFC để tài trợ cho dự án. Hình thức thu xếp vốn này gồm 2 loại: - PVFC đơn thuần chỉ là trung gian thu xếp vốn cho dự án của chủ đầu tư. Theo đó, khi nhận uỷ thác, trách nhiệm và nghĩa vụ cỷa PVFC chỉ là đàm phán, ký kết các Hợp đồng tín dụng của dự án cho chủ đầu tư. - PVFC cũng đóng vai trò là trung gian thu xếp vốn cho dự án của chủ đầu tư nhưng nhận vốn uỷ thác của các tổ chức tín dụng để tài trợ cho dự án của chủ đầu tư ( tổ chức tín dụng uỷ quyền cho PVFC sử dụng vốn uỷ thác để tài trợ cho dự án ). Theo đó, khi nhận uỷ thác, trách nhiệm và nghĩa vụ của PVFC không chỉ là đàm phán, ký kết các Hợp đồng tín dụng cho dự án mà còn hỗ trợ giải ngân và quản lý khoản vay cho cả 2 bên tài trợ và nhận tài trợ. Có thể thấy loại hình này khác loại hình thứ nhất ở chỗ PVFC là trung gian giữa chủ đầu tư và tổ chức tín dụng, đứng ra quản lý khoản vay cho cả 2 bên, còn ở loại hình thứ nhất thì không. Hình thức nhận uỷ thác đàm phán, ký kết các hợp đồng tín dụng với các nhà tài trợ trong và ngoài nước là hình thức thu xếp vốn khá giản đơn bởi vì PVFC chỉ thực hiện duy nhất một vai trò là người thu xếp vốn chứ không tham gia cho vay chủ đầu tư dự án bằng nguồn vốn của mình. Hình thức này khác với hình thức đồng tài trợ ở chỗ: với hình thức đồng tài trợ, PVFC cùng với các bên đồng tài trợ đàm phán, ký kết hợp đồng tín dụng với bên vay, còn hình thức nhận uỷ thác thì PVFC đại diện cho bên vay đàm phán, ký kết hợp đồng tín dụng với bên tài trợ. 2.3, Cung cấp tín dụng trực tiếp: Khi nhu cầu vốn của dự án nằm trong khả năng tài trợ của PVFC thì PVFC có thể cung cấp tín dụng trực tiếp cho dự án đó bằng nguồn vốn của mình hoặc vốn uỷ thác của Tập đoàn và các tổ chức tín dụng khác. Đây là hình thức mà PVFC vừa đóng vai trò là người thu xếp vốn, vừa đóng vai trò là nhà tài trợ trực tiếp cho dự án. Phí thu xếp vốn của hình thức này được thu một lần duy nhất và tính dựa trên tổng giá trị của khoản thu xếp vốn. Việc thu khoản phí này còn phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Trong trường hợp PVFC thu xếp vốn cho dự án bằng vốn tự có của mình thì thông thường PVFC sẽ không thu khoản phí này từ chủ đầu tư mà nó được tính luôn vào mức lãi suất cho vay mà PVFC thoả thuận với chủ đầu tư dự án như trong Hợp đồng tín dụng. Như vậy lãi phải trả của chủ đầu tư đã bao gồm phí thu xếp vốn trong đó. Nếu trường hợp PVFC sử dụng nguồn vốn uỷ thác của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và các tổ chức tín dụng khác thì ngoài khoản phí thu xếp vốn ra, PVFC còn được nhận phí uỷ thác - là khoản chênh lệch giữa lãi suất cho vay ( đối với bên vay là chủ đầu tư dự án ) và lãi suất uỷ thác ( đối với bên uỷ thác là nhà tài trợ, bên nhận uỷ thác là PVFC ). 2.4, Dàn xếp thuê mua tài chính: PVFC thay mặt chủ đầu tư tìm kiếm, chọn lựa, đàm phán với tổ chức cho thuê tài chính để đảm bảo khách hàng có cơ hội được sử dụng các dịch vụ thuê mua tài chính với các điều kiện phù hợp cho các dự án, công trình, trang thiết bị, máy mócvà các động sản khác. 3, Quy trình thực hiện hoạt động thu xếp vốn tại PVFC: Bao gồm 7 bước: - Tiếp cận dự án: Đối với các dự án trong ngành, phòng thu xếp vốn chủ động lên kế hoạch để làm việc với Tập đoàn và các đơn vị thành viên về kế hoạch đầu tư hàng năm của Tập đoàn và các đơn vị, tìm hiểu nhu cầu vốn của các dự án để có kế hoạch thu xếp vốn cho các dự án đó. Với các dự án ngoài ngành, khi khách hàng có nhu cầu tìm nguồn tài trợ cho dự án của mình, sẽ đến PVFC để tìm kiếm sự hỗ trợ. Sau khi tiếp cận được với các dự án trong và ngoài ngành, cán bộ phòng thu xếp vốn sẽ chủ động gặp gỡ khách hàng thường xuyên và tìm hiểu sơ bộ nhu cầu vốn cho từng dự án và hướng dẫn khách hàng làm các thủ tục, hoàn thiện hồ sơ đề nghị thu xếp vốn. - Thẩm định dự án: Việc thẩm định dự án thu xếp vốn theo quy định theo thẩm định cho vay của PVFC. - Lập hồ sơ, phương án thu xếp vốn: Hồ sơ đề nghị thu xếp vốn của khách hàng bao gồm: + Công văn đề nghị PVFC thu xếp vốn vay với các đề nghị cụ thể + Các báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, khả thi của dự án hoặc phương án kinh doanh... phù hợp với mục đích vay. + Các quyết định phê duyệt các báo cáo trên + Các giấy tờ liên quan khác theo yêu cầu của bên B hay cúa các tổ chức tín dụng. - Lập phương án nguồn vốn: Sau khi nhận được bộ hồ sơ đề nghị thu xếp vốn, các cán bộ thu xếp vốn làm việc sơ bộ với các Tổ chức tín dụng để thống nhất sơ bộ về nguyên tắc tài trợ dự án. Trên cơ sở đó, cán bộ thu xếp vốn báo cáo Trưởng phòng để làm các thủ tục chính thức gửi hồ sơ tới các Tổ chức tín dụng kêu gọi tài trợ vốn cho dự án . + Trên cơ sở các bản chào của các Tổ chức tín dụng, cán bộ thu xếp vốn lập Tờ trình trình lãnh đạo Tổng công ty để lựa chọn Tổ chức tín dụng tài trợ, xin ý kiến phê duyệt và thông báo cho khách hàng biết phương án thu xếp vốn của PVFC. + Sau khi có ý kiến phê duyệt của lãnh đạo PVFC, cán bộ thu xếp vốn đàm phán chính thức với khách hàng về phương án chào thu xếp vốn ở trên và thống nhất chọn bản chào của Tổ chức tín dụng. - Ký kết hợp đồng thu xếp vốn: Căn cứ vào các điều kiện đã được thống nhất với khách hàng thông qua các bản cháo của các Tổ chức tín dụng được PVFC mời tài trợ, cán bộ thu xếp vốn lập Hợp đồng thu xếp vốn dự án chính thức. Sau khi PVFC và khách hàng thống nhất nội dung hợp đồng thu xếp vốn, cán bộ thu xếp vốn triển khai các thủ tục để ký, tuỳ theo điều kiện cụ thể từng dự án mà có thể ký đơn phương, hoặc song phương cùng ký kết. - Theo dõi, thu phí thu xếp vốn và báo cáo: Cán bộ thu xếp vốn có trách nhiệm theo dõi và thu phí thu xếp vốn cho các dự án đã thu xếp vốn thành công thuộc phần quản lý của mình. + Sau khi hoàn thành việc ký kết hợp đồng thu xếp vốn, cán bộ thu xếp vốn lập các thông báo cho khách hàng nêu rõ các thể thức thu phí bao gồm: Cách tính phí, thời hạn thu, số tài khoản chỉ định chuyển tiền, số tiền thu, mục đích thu và các điều kiện cần thiết. + Cách tính phí thu xếp vốn: Phí được PVFC thoả thuận cụ thể với khách hàng về mức phí, thời gian thu và cách tính. Mức thu căn cứ theo quy định hiện hành của PVFC về lãi suất, phí dịch vụ; phí thu xếp vốn bằng mức % theo quy định / tổng giá trị thu xếp vốn/ năm. Phí tối thiểu bằng 0.05% / tổng giá trị thu xếp vốn. Có thể được tính theo một trong hai cách sau: Cách 1: Phí được tính là một theo tỷ lệ phần trăm trên tổng giá trị thu xếp vốn và thu một lần duy nhất ngay sau khi khách hàng tiến hành giải ngân lần đầu. Cách 2: Phí được tính là một tỷ lệ phần trăm trên dư nợ thực tế và thu theo kỳ thu lãi khoản vay của khách hàng. Cán bộ thu xếp vốn có trách nhiệm lập báo cáo theo dõi thu phí trong Hồ sơ thu xếp vốn cho từng dự án mỗi lần thu phí theo định kỳ và lập Bảng kê theo dõi hồ sơ thu xếp vốn. - Lưu hồ sơ: Việc lưu hồ sơ được thực hiện theo quy định hiện hành của PVFC về lưu hồ sơ và tiêu huỷ tài liệu. 4, Những ưu thế và lợi ích khi sử dụng dịch vụ thu xếp vốn của PVFC: - Đối với khách hàng: + Được đảm bảo thu xếp nguồn vốn đầy đủ và kịp thời, cấu trúc vốn, hình thức vay linh hoạt với chi phí hợp lý. + Giảm thiểu các rủi ro trong đàm phán các điều kiện vay vốn. + Giảm thiểu thời gian và chi phí tiếp cận nguồn vốn. + Có thời gian tập trung vào nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. + Không bỏ lỡ các cơ hội kinh doanh. + Được PVFC chịu trách nhiệm đến cùng với độ ổn định của phương án thu xếp. + Được PVFC hỗ trợ giải quyết các phát sinh trong quá trình thực hiện dự án. - Đối với nhà tài trợ: + Nâng cao triển vọng tiếp cận với các dự án hiệu quả trong lĩnh vưc Dầu khí và Năng lượng tại Việt Nam . + Giảm thiểu thời gian và chi phí tiếp cận dự án. +Được cung cấp thông tin tài trợ nhanh chóng, đầy đủ và chính xác về khách hàng và dự án. II, Thực trạng hoạt động thu xếp vốn tại PVFC: 1, Về nguồn vốn sử dụng cho hoạt động thu xếp vốn: Từ khi hoạt động theo mô hình mới với vốn điều lệ được tăng lên tới 5000 tỷ đồng, PVFC đã trở thành một tổ chức tín dụng phi ngân hàng có số vốn điều lệ lớn nhất Việt Nam. Có thể nói, uy tín của PVFC trên thị trường tài chính ngày càng được khẳng định rõ rệt, ngày càng có nhiều khách hàng quan tâm và tin tưởng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính của PVFC, đồng thời xây dựng được các mối quan hệ bền chặt, làm ăn lâu dài với các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, điển hình như Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB), Ngân hàng An Bình (ABB), Ngân hàng Quân đội (MB), Ngân hàng thương mại Cổ phần Habubank (HBB) và một số ngân hàng nước ngoài như Ngân hàng ANZ, Ngân hàng Indovina, Ngân hàng Bangkok Bank. Ngoài ra, năm 2007 PVFC đã chính thức ký hợp đồng mua bán cổ phần chiến lược với MSIHI - Công ty 100% trực thuộc Tập đoàn Tài chính Morgan Stanley, theo đó MSIHI chính thức trở thành cổ đông chiến lược của PVFC với việc nắm giữ 10% vốn điều lệ của PVFC. Bảng 3: Nguồn vốn tài trợ cho hoạt động thu xếp vốn Đơn vị: triệu đồng STT Nguồn vốn tự có Vốn huy động từ các cá nhân và tổ chức ( không bao gồm các tổ chức tín dụng) Nguồn vốn từ các tổ chức tìn dụng trong và ngoài nước Tổng vốn thu xếp 2006 30.100 123.400 165.500 319.000 2007 334.700 1.279.000 1.835.400 3.449.100 2008 610.000 2.342.400 3.147.600 6.100.000 2009 1.869.000 6.054.000 15.772.000 23.695.000 2010 3.022.400 6.930.400 17.300.200 27.253.000 Bảng 4: Tỷ trọng các nguồn tài trợ cho hoạt động thu xếp vốn STT Nguồn vốn tự có Vốn huy động từ các cá nhân và tổ chức ( không bao gồm các tổ chức tín dụng) Nguồn vốn từ các tổ chức tìn dụng trong và ngoài nước 2006 9.44 % 38.68 % 51.88 % 2007 9.70 % 37.08 % 53.21 % 2008 10.00 % 38.40 % 51.60 % 2009 8% 25.55 % 66.45 % 2010 11.09 % 25.43 % 63.49 % Những số liệu trên đây chỉ mang tính chính xác tương đối bởi bản thân PVFC cũng không tách bạch từng loại nguồn vốn, về cơ bản, xu hướng quy mô và tỷ trọng của từng loại nguồn vốn tài trợ cho hoạt động thu xếp vốn là đúng. Qua bảng trên, ta có thể nhận thấy nguồn tài trợ chủ yếu cho hoạt động thu xếp vốn tại PVFC là vốn huy động từ các cá nhân và tổ chức ( không bao gồm các tổ chức tín dụng )- chiếm trung bình khoảng 30%, và nguồn vốn huy động từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước - chiếm phần lớn khoảng từ 50%- 65% qua các năm. PVFC chỉ sử dụng một phần nhỏ, khoảng 10% vốn tự có để tài trợ thu xếp vốn, sở dĩ như vậy vì cũng giống như các tổ chức tín dụng khác, PVFC bị giới hạn tín dụng với khách hàng, theo Quyết định 457/2005/QĐ-NHNN về tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của các tổ chức tín dụng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành có nêu rõ: hạn mức tín dụng đối với một khách hàng là 15% và với một nhóm khách hàng là 50% vốn tự có của mình, mặt khác hoạt động thu xếp vốn là một hoạt động mũi nhọn của PVFC nhưng ngoài ra, PVFC còn rất chú trọng phát triển các hoạt động khác như hoạt động đầu tư, hoạt động bao thanh toán... vì thế vốn tự có tài trợ cho thu xếp vốn còn khiêm tốn. Qua số liệu ở bảng trên, ta thấy năm 2009 và 2010, tổng vốn thu xếp được của PVFC tăng vọt so với các năm trước, năm 2008, PVFC chỉ thực hiện thu xếp vốn được 6100 tỷ thì đến năm 2009, con số này là 23.656 tỷ và 27.253 tỷ vào năm 2010. Thông qua số liệu, nhận thấy vốn chủ yếu tài trợ cho thu xếp vốn trong 2 năm cuối là vốn huy động được từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. 2. Quy mô hoạt động thu xếp vốn: Biểu đồ 2: Tổng số dự án được thu xếp vốn thành công Nguồn: Tổng kết hoạt động của PVFC Biếu đồ 3: Tổng giá trị thu xếp vốn Nguồn: Tổng kết hoạt động của PVFC Như đã phân tích, để đánh giá chính xác quy mô hoạt động thu xếp vốn của công ty tài chính, cần phân tích kết hợp cả hai chỉ tiêu là số lượng các dự án được thu xếp vốn mỗi năm và tổng giá trị vốn được thu xếp mỗi năm. Theo biểu đồ 2 , có thể thấy số dự án được PVFC thu xếp thành công hầu như là tăng qua các năm. Năm 2006 có 8 dự án, năm 2007 tăng lên là 10 dự án được thu xếp vốn, nhưng sang năm 2008 thì con số này chỉ là 8 dự án. Tuy nhiên chưa thể khẳng định là quy mô hoạt động thu xếp vốn tại PVFC năm 2007 là tăng so với năm 2006 và của năm 2008 là giảm so với năm 2007, bởi chưa xét đến chỉ tiêu tổng vốn thu xếp. Dựa vào biểu đồ 3, tổng vốn thu xếp của năm 2007 cao hơn so với năm 2006 nhưng thấp hơn so với năm 2008. Năm 2006 PVFC chỉ thu xếp vốn được 319 tỷ, đây là một con số khá khiêm tốn bởi vào thời điểm này thì hoạt động thu xếp vốn còn khá mới mẻ đối với thị trường tài chính Việt Nam khiến cho các nhà đầu tư còn dè dặt trong việc lựa chọn sử dụng hình thức này, mặt khác bản thân PVFC vẫn còn non trẻ, tiềm lực tài chính chưa mạnh ( vồn điều lệ 300 tỷ đồng) và đặc biệt là thiếu nhân lực giàu kinh nghiệm trong hoạt động này vì thế chưa phát triển được mạnh mẽ hoạt động này ra thị trường. Sang năm 2007 thì con số này là 3450 tỷ đồng và năm 2008 là 6100 tỷ đồng, gấp gần 20 lần so với năm 2006. Lý do vì sang năm 2007, PVFC đã tăng vốn điều lệ lên 1000 tỷ đồng cộng thêm 690 tỷ đồng phát hành trái phiếu Tài chính Dầu khí thành công, đến năm 2007 thì PVFC tăng vốn điều lệ lên 3000 tỷ đồng, một con số vượt trội hơn rất nhiều so với các Công ty tài chính trực thuộc Tổng công ty / Tập đoàn kinh tế khác tại Việt Nam thời điểm đó, chính vì lợi thế sự tăng lên nhanh chóng về vốn điều lệ này là ưu thế của PVFC, giúp cho hoạt động thu xếp vốn tăng lên về quy mô . 2 năm 2009 và 2010, tổng vốn thu xếp của PVFC tiếp tục tăng, năm 2008 là 23.696 tỷ đồng và năm 2009 là 27.253 tỷ đồng, sở dĩ như vậy vì trong 2 năm này, PVFC thực hiện thu xếp vốn cho nhiều dự án lớn trong và ngoài ngành, ví dụ như năm 2010 có các dự án; Nhà máy nhiên liệu sinh học Bio - Ethanol Dung Quất (với 940 tỷ VNĐ vốn đầu tư), Thủy điện Đak Đrink (2500 tỷ), Dự án Đường ống dẫn khí Lô B Ô Môn (560tr USD)… điều này có thể khẳng định sự cố gắng không ngừng của PVFC trong việc tìm kiếm vốn cho các dự án của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và các đơn vị thành viên, đưa sản phẩm thu xếp vốn ra thị trường, ngày càng tạo dựng vị thế lớn mạnh hơn trên thị trường tài chính Việt Nam. Bảng 5: Giá trị thu xếp vốn cho các dự án trong và ngoài ngành dầu khí Năm Dự án trong ngành Dự án ngoài ngành Số DA Giá trị TXV (tỷ đồng) Số DA Giá trị TXV( tỷ đồng) 2006 5 80 3 239 2007 6 1885 4 1595 2008 3 2970 5 3130 2009 7 18330 4 5365 2010 7 19003 8 8250 Nguồn: Phân tích từ tổng kết hoạt động của PVFC Qua Bảng 5, năm 2008 so với năm 2007, tuy số dự án trong ngành được thu xếp vốn là giảm tuy nhiên giá trị thu xếp vốn lại tăng, hai năm 2009 và 2010 có số dự án và tổng giá trị vốn thu xếp đều tăng so với năm 2008, cho nên có thể kết luận quy mô hoạt động thu xếp vốn trong ngành là tăng. Tương tự như vây, đánh giá về các dự án ngoài ngành thì quy mô của hoạt động thu xếp vốn cho các dự án ngoài ngành cũng tăng do tăng cả về số lượng và giá trị thu xếp vốn. Từ đó có thể thấy uy tín của PVFC về dịch vụ thu xếp vốn ko chỉ trong ngành mà còn ngoài ngành. Biểu đồ 4: Phí thu xếp vốn Đơn vị: triệu đồng Nguồn: Cơ sở dữ liệu PVFC Theo biểu đồ trên thì phí thu xếp vốn đều tăng qua các năm, năm 2005 chỉ thu được 1,235 tỷ thì năm 2008 là 28,31 tỷ và đến năm 2010 là 50,752 tỷ; sự gia tăng này khi đánh giá kết hợp với các chỉ tiêu số lượng dự án thu xếp vốn và giá trị thu xếp vốn có thể khẳng định rõ ràng hơn sự tăng thêm về mặt quy mô của hoạt động thu xếp vốn tại PVFC. III, Đánh giá về hoạt động thu xếp vốn tại PVFC: 1, Khái quát thành tựu đạt được trong hoạt động thu xếp vốn tại PVFC: Bảng 6: Một số dự án lớn mà PVFC đã thu xếp vốn STT Tên dự án Vốn được PVFC thu xếp 1 Dự án đường ống dẫn khi Phú Mỹ 39 triệu USD 2 Dự án đường ống dẫn khí Sư Tử đen/Sư Tử vàng 29 triệu USD 3 Dự án điện Nhơn Trạch I 10 triệu USD 4 Phát triển và khai thác mỏ Sông Đốc 70 triệu USD 5 Dự án Toà nhà Dầu khí Nghệ An 300 tỷ VNĐ 6 Dự án Nhiệt điện Nhơn Trạch 2 1800 tỷ VNĐ 7 Dự án nhiên liệu sinh học của PVB 1322,6 tỷ VNĐ 8 Dự án Tàu chở dầu PVTrans 150 Triệu USD Nguồn: Tổng hợp từ tài liệu của PVFC Qua bảng thống kê ở trên có thể thấy khả năng thu xếp vốn rất lớn của PVFC cho các dự án mũi nhọn của Việt Nam. Những thành tự đạt được là do: - Ban lãnh đạo PVFC cũng như ban lãnh đạo Tập đoàn luôn ủng hộ, tạo mọi điều kiện cho PVFC cũng như các cán bộ phòng thu xếp vốn thực hiện thành công hoạt động thu xếp vốn như kế hoạch đã đặt ra. Xác định rằng hoạt động thu xếp vốn là một hoạt động hết sức quan trọng và cần thiết đối với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam - Định chế kinh tế hàng đầu của đất nước, vì thế hoạt động thu xếp vốn đóng góp rất lớn vào việc đáp ứng nhu cầu vốn cho các dự án trong ngành để giúp ngành Dầu khí phát triển ngày càng mạnh, xứng đáng là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của quốc gia. - Các cán bộ phòng thu xếp vốn của PVFC với trình độ chuyên môn của mình đã rất chủ động và sáng tạo trong việc triển khai một hoạt động đầy mới mẻ so với các tổ chức tín dụng, nhanh chóng nhận biết và nắm bắt cơ hội ngay khi trên thị trường xuất hiện nhu cầu thu xếp vốn cho các dự án trong khi các đối thủ cạnh tranh là các công ty tài chính khác chưa kịp phát triển dịch vụ thu xếp vốn. Chính vì vậy, mặc dù ban đầu mục tiêu phấn đấu của PVFC chỉ là bám sát thu xếp vốn thành công cho các dự án cho ngành Dầu khí, nhưng đến nay, PVFC đã mở rộng hoạt động thu xếp vốn sang các ngành khác nhu ngành điện ( thu xếp vốn cho dự án đường dây 220V Tuyên Quang - Thái Nguyên, dự án nhà máy điện Cà Mau, dự án thuỷ điện Nậm Chiến, dự án điện Nhơn Trạch I và II... cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam ), ngành than, ngành du lịch cao cấp.... Hiện nay, tất cả các cán bộ của Ban thu xếp vốn và tín dụng doanh nghiệp có trình độ từ Đại học trở lên, chất lượng nhân sự cũng là một yếu tố quan trọng tạo nên thế mạnh trong hoạt động thu xếp vốn của PVFC. - Lợi thế về sự gia tăng vốn điều lệ nhanh chóng đã góp phần tạo nên thành công trong hoạt động thu xếp vốn tại PVFC. Trong suốt chặng đường 10 năm phát triển, luôn có sự tăng lên về quy mô thu xếp vốn cho các dự án bởi hạn mức tín dụng của PVFC đối với các khách hàng cá nhân và tổ chức tăng lên, đồng thời hạn mức tín dụng của các tổ chức tín dụng đối với PVFC cũng tăng, góp phần làm dồi dào thêm nguồn vốn tài trợ cho các hoạt động tín dụng tại PVFC. Với quy mô vốn điều lệ là 5000 tỷ như hiện nay là lớn đối với một công ty tài chính và một ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ, PVFC dễ dàng hơn trong việc thu hút các tổ chức tín dụng đặc biệt là các ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ tham gia uỷ thác cho vay vốn để PVFC thực hiện các hoạt động tín dụng và đầu tư, trong đó có hoạt động thu xếp vốn. Lý do là vì khi ngân hàng tham gia hoạt động thu xếp vốn dưới hình thức đồng tài trợ thì ngân hàng phải thực hiện vai trò đầu mối đồng tài trợ ( theo quy định hiện hành thì công ty tài chính không được đứng ra làm đầu mối đồng tài trợ), chịu trách nhiệm về tài khoản thanh toán trong việc giải ngân, thu nợ, lãi ( do công ty tài chính cũng không được phép thực hiện ngiệp vụ thanh toán), vì vậy chỉ những ngân hàng lớn và nhiều kinh nghiệm mới có thể đảm đương vai trò đầu mối tài trợ. Cho nên các ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ thường lựa chọn nghiệp vụ uỷ thác cho vay để tham gia vào hoạt động thu xếp vốn của PVFC vì có thể vừa mở rộng hoạt động tín dụng của mình lại vừa tránh được rủi ro khi tự tay mình tài trợ cho một dự án lớn. Bảng 7: Vốn điều lệ của 10 công ty tài chính lớn nhất tại Việt Nam tính đến ngày 31/12/2010 STT Tên Công ty Số và ngày cấp Giấy phép Vốn điều lệ 1 Tổng Cty tài chính cổ phần Dầu khí (Petro Vietnam Finance Joint Stock Corporation) 72/GP-NHNN ngày 17/3/2008 5.000 tỷ đồng 2 Công ty tài chính cổ phần Điện lực 187/GP-NHNN ngày 07/7/2008 2500 tỷ đồng 3 CTTC Tàu thủy (Vietnam Shipbuilding Finance Company) 04/GP-NHNN ngày 16/03/2000 1323 tỷ đồng 4 CTTC Than-Khoáng sản (Mineral and Coal Finance Company) 02/GP-NHNN ngày 30/01/2007 1000 tỷ đồng 5 Cty tài chính Cao su (Rubber Finance Company) 02/1998/GP-NHNN ngày 06/10/1998 1000 tỷ đồng 6 CTTC cổ phần Vinaconex Viettel 304/GP-NHNN ngày 14/11/2008 1.000 tỷ đồng 7 Cty TNHH một thành viên tài chính Việt-Societe Generale (Socié General Viet Finance Company) 05/GP-NHNN ngày 08/05/2007 520 tỷ đồng 8 Cty tài chính Bưu điện (Post and Telecommunication Finance Company) 03/1998/GP-NHNN ngày 10/10/1998 500 tỷ đồng 9 CTTC cổ phần Sông Đà (SongDa Finance Joint Stock Company) 137/GP-NHNN 500 tỷ đồng 10 Cty TNHH một thành viên tài chính PPF Việt Nam (100% vốn nước ngoài) 112/GP-NHNN ngày 18/04/2008 500 tỷ đồng Nguồn:www.sbv.gov.vn : Website chính thức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, năm 2011 Nhìn vào bảng trên, có thể khẳng định PVFC là tổ chức tài chính phi ngân hàng lớn mạnh nhất Việt Nam với vốn điều lệ cao và hệ thống chi nhánh, phòng giao dịch rộng khắp. - Trong suốt thời gian hoạt động của mình, PVFC không ngừng xây dựng và tăng cường mối quan hệ của mình với các tổ chức tín dụng, từ 10 ngân hàng thương mại lên tới hơn 30 ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước ( ABB, MB, BIDV, ANZ, Morgan Stanley...). Với mối quan hệ rộng rãi như vậy, PVFC dễ dàng mời chào các tổ chức tín dụng tham gia hoạt động thu xếp vốn dưới hình thức đồng tài trợ. - Hoạt động thu xếp vốn là hoạt động còn khá mới mẻ so với các tổ chức tín dụng. Do vậy, PVFC chưa có đối thủ cạnh tranh về sản phẩm, dịch vụ cùng loại trên thị trường tài chính. Hơn nữa, trong suốt 10 năm hoạt động, PVFC đã xây dựng hoạt động thu xếp vốn trở thành sản phẩm riêng biệt với việc cam kết chịu trách nhiệm đến cùng với độ ổn định các phương án thu xếp, được PVFC hỗ trợ giải quyết các phát sinh trong quá trình thực hiện dự án của khách hàng. Như vậy, PVFC đã làm tăng thêm giá trị cho sản phẩm của mình, xứng đáng được khách hàng tin cậy lựa chọn để tổ chức thực hiện thu xếp vốn cho các dự án của mình. 2, Hạn chế và nguyên nhân 2.1, Hạn chế Bên cạnh những kết quả đạt được như đã đề cập ở trên, hoạt động thu xếp vốn của PVFC còn bị hạn chế ở những điểm sau: - Số lượng dự án và tổng giá trị thực hiện thu xếp vốn chưa tương xứng với quy mô hoạt động của PVFC: Với mục tiêu “ bám sát và không bỏ sót bất kỳ dự án nào của ngành Dầu khí” vẫn chưa được PVFC thực hiện triệt để, bởi PVFC chưa tiếp cận hết các dự án của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và các công ty thành viên khiến một số đơn vị trong ngành phải tìm tới các đối tác là các ngân hàng và các tổ chức tín dụng khác tài trợ cho các dự án của mình ( VD như các dự án thăm dò khai thác dầu khí của PVEP do MB- Ngân hàng cổ phần Quân Đội tài trợ và thu xếp vốn ..). Bên cạnh đó, số dự án ngoài ngành mà PVFC thực hiện thu xếp vốn còn ít, tổng vốn thu xếp cho các dự này còn rất nhỏ so với nhu cầu phát triển đang theo đà tăng trưởng của đất nước. - Quyền lợi của khách hàng chưa được đảm bảo đầy đủ: Có thể lấy ví dụ là việc triển khai hoạt động thu xếp vốn cho dự án Thuỷ điện Nậm Chiến. Chủ đầu tư là Công ty cổ phần Thuỷ điện Nậm Chiến đã có công văn đề nghị thu xếp vốn vào ngày 22/02/2006 nhưng phải đến ngày 10/05/06 mới có hợp đồng thu xếp vốn được ký kết giữa chủ đầu tư và PVFC với tổng giá trị thu xếp vốn là 400 tỷ đồng. Sau đó, khi PVFC mời chào các tổ chức tín dụng tham gia tài trợ, là các ngân hàng thương mại Habubank, Techcombank, Eximbank, và MBank nhưng các ngân hàng này đã từ chối tham gia tài trợ cho dự án. Phải đến tháng 2/2007 thì PVFC mới có thể thực hiện thu xếp vốn cho dự án thủy điện Nậm Chiến bằng nguồn vốn tự có và nguồn uỷ thác cho vay của Ngân hàng An Bình. Như vậy là phải mất khá nhiều thời gian thì PVFC mới thực hiện thu xếp vốn được cho dự án, làm ảnh hưởng đến tiến độ của dự án. Một ví dụ khác là dự án Cảng Đạm Phú Mỹ, ở giai đoạn mời chào các tổ chức tín dụng tham gia đồng tài trợ trong quá trình triển khai nghiệp vụ thu xếp vốn, mặc dù đã có văn bản cam kết giữa 4 ngân hàng là BIDV, ICB, VCB và Agribank với PVFC về việc đồng ý tài trợ cho dự án, tuy nhiên sau đó do không thống nhất được các điều khoản trong hợp đồng tài trợ nên ICB và VCB đã rút lui không tham gia. Việc rút lui này khiến cho PVFC buộc sử dụng vốn tự có của mình để đồng tài trợ cho dự án, nâng mức vốn PVFC bỏ ra từ 45 tỷ lên 74,2 tỷ đồng. Mặc dù vậy, PVFC chỉ thu xếp được cho chủ đầu tư dự án là 150,7 tỷ đồng, không đáp ứng đủ số vốn đề nghị thu xếp là 200 tỷ đồng. - Từ những thiếu xót trong dự án Thuỷ điện Nậm Chiến, có thể thấy các quy trình thu xếp vốn tại PVFC còn chưa hợp lý, công tác thẩm định dự án cũng chưa thật sự tốt làm, dịch vụ tư vẫn thu xếp vốn còn kém hiệu quả, làm giảm quyền lợi của khách hàng, gây mất uy tín cho PVFC. 2.2, Nguyên nhân a, Nguyên nhân chủ quan: Mặc dù cán bộ thu xếp vốn tại PVFC đều có trình độ đại học trở lên, nhưng do hoạt động thu xếp vốn là một hoạt động còn khá mới mẻ và nhiều thử thách, và các cán bộ thu xếp vốn còn khá trẻ( trung bình tuổi của cán bộ công nhân viên PVFC tại năm 2010 là 29 tuổi ) nên cán bộ thu xếp vốn còn thiếu nhiều kinh nghiệm đặc biệt là kinh nghiệm giải quyết các vấn đề bất ngờ nảy sinh trong quá trình thu xếp vốn, VD như tình huống từ chối không tham gia đồng tài trợ cho dự án của các tổ chức tín dụng. Thêm nữa là tính chuyên nghiệp của các cán bộ chưa cao. Điều này làm cho việc xây dựng quy trình thu xếp vốn và sự phối hợp nghiệp vụ giữa các cán bộ nghiệp vụ, giữa các phòng ban chưa cao, chính vì thế mà quy trình thu xếp vốn cho các dự án của PVFC còn thiếu tính chặt chẽ và chứa đựng khá nhiều rủi ro. + Sự phối hợp giữa phòng thu xếp vốn với các phòng ban khác của PVFC như: Ban đầu tư, Phòng thẩm định dự án, Ban tín dụng... còn thiếu sự hài hoà, ăn khớp khiến cho việc triển khai một hoạt động thu xếp vốn còn mất nhiều thời gian. + Dù PVFC đã xây dựng mối quan hệ với hơn 30 tổ chức tài chính trong và ngoài nước nhưng có những mối quan hệ còn chưa chặt chẽ và lâu dài, làm cho một số dự án trong quá trình triển khai nghiệp vụ thu xếp vốn đã vấp phải một số vấn đề phát sinh khi các tổ chức tín dụng xin rút không tài trợ cho dự án do không thống nhất được các điều khoản trong hợp đồng tài trợ. + Thu xếp vốn là một hoạt động mũi nhọn của PVFC nhưng chưa được chú trọng nhiều trong việc Marketing quảng bá sản phẩm. Hình thức Marketing cho hoạt động thu xếp vốn của PVFC mới chỉ dừng lại ở mức đơn giản, kém hiệu quả và thiếu tính phong phú như gửi bản chào tới các tổ chức tín dụng, tổ chức hội thảo giới thiệu sản phẩm, nên chưa mang hiệu quả rộng khắp, chưa thu hút được nhiều dự án ngoài ngành. + Việc tính phí thu xếp vốn còn chưa thống nhất: do có nhiều hình thức thu xếp vốn, có 2 cách tính và thu phí thu xếp vốn đã gây khó khăn cho việc tổng hợp, xác định phí thu xếp vốn, tiếp tục gây khó khăn cho việc tổng hợp kết quả kinh doanh của phòng thu xếp vốn nói riêng và PVFC nói chung. Như vậy không thể nhận định chính xác hiệu quả thu xếp vốn, khó khăn cho việc đánh giá tình hình hoàn thành các chỉ tiêu đã đặt ra. b, Nguyên nhân khách quan + Vì là một đơn vị của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam nên hoạt động của PVFC chịu sự quản lý, chi phối của Tập đoàn và phải phục vụ trước tiên cho lợi ích của Tập đoàn và các đơn vị thành viên khác, chính vì vậy mà PVFC phải ưu tiên thực hiện thu xếp vốn cho các dự án trong ngành, điều này nhiều khi khiến PVFC bỏ qua những dự án ngoài ngành hấp dẫn và có hiệu quả kinh tế cao hơn, nhất là trong thời kỳ Việt Nam đang trên đà phát triển và nhu cầu vốn đầu tư lớn hơn bao giờ hết. + Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động của công ty tài chính còn rườm rà, nhiều mâu thuẫn gây khó khăn và trở ngại cho PVFC trong việc phát triển hoạt động thu xếp vốn. Theo như Luật các tổ chức tín dụng thì công ty tài chính không được thực hiện chức năng thanh toán, trong khi đó với vai trò là người thu xếp vốn cho dự án thì PVFC phải chịu trách nhiệm việc quản lý các khoản vay, các giao dịch liên quan tới quản lý nguồn thu từ dự án, PVFC không thể trực tiếp thực hiện các nghiệp vụ này mà phải thông qua tài khoản thanh toán từ các ngân hàng, gây cản trở cho hoạt động thu xếp vốn đồng thời làm PVFC mất một khoản phí cho các ngân hàng. Ngoài ra, với hình thức đồng tài trợ cho dự án, Ngân hàng Nhà nước mới đưa ra những hướng dẫn chung về trách nhiệm và quyền lợi của các bên tham gia đồng tài trợ mà chưa đưa ra những quy định cụ thể về việc xác định phí, lãi suất cũng như vai trò của các bên tham gia đồng tài trợ. Vì thế, các tổ chức tín dụng khi tham gia đồng tài trợ, vẫn gặp phải những khó khăn như không thể thống nhất điều khoản trong hợp đồng tín dụng nên buộc phải rút lui, gây khó khăn cho chủ đầu tư cũng như các nhà tài trợ còn lại, gây tổn thất và làm giảm uy tín của PVFC đối với khách hàng. CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THU XẾP VỐN TẠI PVFC I, Định hướng phát triển hoạt động thu xếp vốn của PVFC: Hoạt động thu xếp vốn ngày càng trở thành một hoạt động mũi nhọn và hết sức cần thiết không chỉ với PVFC mà còn với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, bởi những lý do: - So với các Tổ chức tài chính như Ngân hàng thương mại, quy mô vốn của một Công ty tài chính trực thuộc Tập đoàn kinh tế là khá khiêm tốn, chính vì vậy mà PVFC gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng vốn tự có để tài trợ cho các dự án của ngành Dầu khí với tổng mức đầu tư luôn lên tới hàng ngàn tỷ đồng, do quy định của về hạn mức tín dụng do Ngân hàng nhà nước ban hành ( theo quyết định số 457/2005/QĐ-NHNN, một tổ chức tín dụng chỉ được phép tài trợ tối đa 15% vốn tự có của mình cho một khách hàng và 50% vốn tự có của mình cho một nhóm khách hàng ). Hơn nữa, trong ngành Dầu khí, các dự án đầu tư là nhiều, vốn đầu tư lớn trong thời gian dài và độ rủi ro của các dự án không phải là thấp vì vậy PVFC không thể sử dụng toàn bộ vốn tự có để tài trợ cho tất cả các dự án của PVFC. Tuy nhiên, mục tiêu chính mà Tập đoàn Dầu khí Việt Nam quyết định thành lập PVFC là cung cấp đầy đủ, kịp thời vốn cho nhu cầu đầu tư, phát triển cho các dự án của Tập đoàn và các đơn vị thành viên; đồng thời quản lý và sử dụng có hiệu quả vốn nhàn rỗi của Tập đoàn và các đơn vị thành viên. Do đó, hoạt động thu xếp vốn được ra đời góp phần phục vụ PVFC hoàn thành nhiệm vụ mà Tập đoàn giao phó, đồng thời giải quyết khó khăn mà một Công ty tài chính như PVFC gặp phải do những quy định về hạn mức tín dụng. - Bản thân PVFC, hoạt động thu xếp vốn là một loại hình dịch vụ, sản phẩm tài chính mới, mang lại thu nhập cho PVFC, thu nhập này bao gồm phí thu xếp vốn và lãi từ hoạt động tín dụng trực tiếp ( sự dụng vốn tự có và vốn uỷ thác cho vay để tài trợ cho dự án ). Thêm nữa, hoạt động thu xếp vốn còn là kênh giúp cho PVFC mở rộng hoạt động tín dụng vì hoạt động thu xếp vốn mang đặc điểm của hoạt động tín dụng, và mở rộng dịch vụ tư vấn tài chính do đặc điểm của hoạt động thu xếp vốn là thường đi kèm các dịch vụ tư vấn tài chính; đồng thời nếu hoạt động thu xếp vốn hiệu quả còn mang lại cho PVFC nhiều bạn hàng thân thiết, mở rộng quan hệ với các chủ đầu tư và các Tổ chức tài chính trong và ngoài nước, khẳng định thương hiệu cũng như nâng cao vị thế của PVFC trên thị trường tài chính trong nước cũng như khu vực. Chính vì vậy, hoạt động thu xếp vốn ngày càng chiếm vai trò quan trọng tại Tổng công ty tài chính Cổ phần Dầu khí Việt Nam. Trong thời kỳ đất nước mở cửa và đang trên đà phát triển, nhu cầu vốn đầu tư lớn hơn bao giờ hết cũng là thời kỳ cạnh tranh khốc trong mọi lĩnh vự không ngoại trừ lĩnh vực Ngân hàng - tài chính, PVFC đã mở ra cho mình một lối đi riêng, một định hướng kinh doanh đó là phát triển hoạt động thu xếp vốn trở thành một trong những sản phẩm mũi nhọn của PVFC. Định hướng phát triển hoạt động thu xếp vốn của PVFC trong giai đoạn 2007 - 2011 là: - Duy trì và tiếp tục thu xếp thành công vốn cho tất cả các dự án đầu tư của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và các đơn vị thành viên trong Tập đoàn, tài trợ cho các dự án của cá nhân và tổ chức khác phù hợp với mục tiêu kinh doanh của PVFC. - PVFC sẽ mở rộng mạng lưới dịch vụ, phối hợp, hợp tác với nhiều định chế trong và ngoài nước, cũng như kết hợp xác định chiến lược nhân sự để triển khai ngày càng có chất lượng hoạt động thu xếp vốn, khẳng định vị thế tài chính của PVFC trong hoạt động thu xếp vốn. - PVFC chủ trương đưa hoạt động thu xếp vốn trở thành một sản phẩm, dịch vụ đồng bộ bằng cách kết hợp với các phần dịch vụ riêng lẻ, đem lại sự thuận lợi cho khách hàng khi sử dụng hoạt động thu xếp vốn. PVFC dự kiến trong giai đoạn 2007-2011, giá trị thu xếp vốn đạt khoảng 5-6 tỷ USD và theo chiến lược phát triển đã được Petrovietnam phê duyệt, từ nay đến năm 2015 và định hướng đến năm 2025, mục tiêu tổng quát là xây dựng PVFC trở thành định chế tài chính hàng đầu ở Việt Nam, PVFC đủ khả năng thu xếp vốn, nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu về vốn cho các dự án phát triển tăng tốc của ngành Dầu khí không chỉ ở trong nước mà còn ở nước ngoài (với số vốn điều lệ vào năm 2015 đạt 1 tỷ USD) II Các giải pháp tăng cường hoạt động thu xếp vốn tại PVFC 1, Nâng cao chất lượng cán bộ thu xếp vốn Như đã phân tích ở trên, nguyên nhân dẫn đến những hạn chế của PVFC trong hoạt động thu xếp vốn là do chất lượng cán bộ thu xếp vốn chưa được tốt. Vì vậy, để phát triển hơn nữa hoạt động thu xếp vốn, cần có sự quan tâm hơn nữa đến chất lượng cán bộ thu xếp vốn. PVFC khuyến khích và tạo điều kiện cho các cán bộ thu xếp vốn được học thạo hơn như hỗ trợ một phần học phí cho cán bộ thu xếp vốn hoặc vẫn cho cán bộ thu xếp vốn hưởng lương nhu khi đi làm bình thường, cũng có thê bỏ tiền cho cán bộ thu xếp vốn ra nước ngoài học hỏi kinh nghiệm, cử các cán bộ tham gia các lớp huấn luyện về nghiệp vụ, tổ chức các hội thảo về chuyên đề tài chính ngân hàng. Có thể tự tổ chức một lớp nghiệp vụ về thu xếp vốn nói riêng và về tài chính ngân hàng nói chung, và mời các chuyên gia nước ngoài trong lĩnh vực này đến trao đổi kỹ năng nghiệp vụ cũng như kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng tài chính. PVFC có thể tận dụng những mối quan hệ của mình với các tổ chức tín dụng nước ngoài để mời những chuyên gia đầu ngành về thu xếp vốn của các tổ chức tín dụng này đến hướng dẫn cho các cán bộ của mình. - PVFC tự tổ chức các cuộc thu chuyên môn và trao cho người chiến thắng những phần thưởng xứng đáng, nhu vậy sẽ khích lệ tinh thần học hỏi và trao đổi kiên thức cho nhau giữa các cán bộ nhân viên. - Mặt khác để nâng cao chất lượng cán bộ thu xếp vốn nói riêng và các cán bộ khác nói chung, PVFC nên quan tâm tới điều kiện làm việc cũng như chính sách khen thưởng cho những nhân viên xuất sắc như tăng lương, thăng chức... Với điều kiện làm việc tốt và một chính sách đãi ngộ hấp dẫn, chắc chắn rằng đội ngũ cán bộ công nhân viên PVFC sẽ nỗ lực hết mình, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Với đội ngũ cán bộ thu xếp vốn chuyên nghiệp và trình độ chuyên môn cao sẽ thúc đẩy việc xây dựng một quy trình thu xếp vốn hoàn thiện, chặt chẽ. Theo đó, hiệu quả và chất lượng thu xếp vốn sẽ ngày càng được nâng cao. 2, Tăng cường phối hợp giữa phòng thu xếp vốn với các phòng ban khác trong PVFC Hoạt động thu xếp vốn là hoạt động tổng hợp bởi không chỉ đòi hỏi sự tham gia của các cán bộ phòng thu xếp vốn mà còn có sự tham gia của các cán bộ thuộc phòng, ban khác trong công ty như phòng quản lý dòng tiền, phòng dịch vụ tài chính, phòng uỷ thác đầu tư, phòng dịch vụ tài chính, phòng tín dụng, phòng thẩm định... Do đó, PVFC cần phải xây dựng một cơ chế phối hợp hành động giữa phòng thu xếp vốn và các phòng ban khác để tạo sự phối hợp nhẹ nhàng trong quá trình triển khai hoạt động thu xếp vốn. Trong cơ chế phối hợp hành động, PVFC nên quy định rõ chức năng, nghĩa vụ của từng phòng ban và từng cán bộ trong phòng tuỳ theo chức vụ. Có như vậy thì hoạt động thu xếp vốn mới được diên ra thông suốt, nhanh chóng và hiệu quả, đảm bảo giải ngân đúng tiến độ của dự án, góp phần tăng cường tính hiệu quả hoạt động thu xếp vốn của PVFC. 3, Phát triển văn hoá PVFC Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần phải xây dựng và phát triển văn hoá doanh nghiệp cho riêng mình bởi văn hóa doanh nghiệp góp phần rất quan trọng trong sự thành công của doanh nghiệp. Văn hoá doanh nghiệp được hiểu là toàn bộ các giá trị văn hoá được gây dựng nên trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp, trở thành giá trị, các quan niệm và tập quán, truyền thống ăn sâu vào hoạt động của doanh nghiệp, chi phối nếp suy nghĩ và hành vi của mọi thành viên trong doanh nghiệp trong việc theo đuổi và thực hiện mục đích. Mặc dù hiện nay, PVFC đã xây dựng được cho mình một văn hoá doanh nghiệp với tác phong làm việc có kỷ luật, có trách nhiệm và luôn nỗ lực, sáng tạo, linh hoạt trong mọi công việc, không ngại thử thách, luôn sẵn sàng đương đầu với khó khăn, vượt qua khó khăn vươn lấy thành công, tuy nhiên PVFC cần chú ý phát triển văn hoá hơn nữa, có như vậy các nhân viên PVFC sẽ thấm nhuần tác phong này, không chỉ hoạt động thu xếp vốn mà mọi hoạt động khác đều được hoàn thành một cách xuất sắc. Để phát triển văn hoá doanh nghiệp cho riêng mình, PVFC cần: - Xác định cho được những giá trị phù hợp để mọi thành viên trong công ty cùng nhau chia sẻ và quan tâm. - Xây dựng cho được một hệ thống định chế của PVFC bao gồm những vấn đề liên quan đến tính chuyên nghiệp. - Xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ tại PVFC, tạo điều kiện cho mọi thành viên có cơ hội thể hiện bản thân và những ưu điểm của mình trong công việc. 4, Đẩy mạnh hoạt động Marketing Hoạt động Marketing cho sản phẩm thu xếp vốn của PVFC còn nghèo nàn và chưa thật sự hiệu quả. Vì vây, PVFC nên xây dựng cho mình một chiến lược Marketing hoàn chỉnh để góp phần tăng cường hoạt động thu xếp vốn. Để làm được điều này, PVFC cần thành lập một bộ phận chuyên trách về Marketing thuộc phòng Kế hoạch và thị trường. Bộ phận này có trách nhiệm từng bước xây dựng những chiến lược Marketing hoàn chỉnh cho PVFC và cụ thể hoá chiến lược bằng các chính sách và các cách thức thực hiện. Sau đây, em xin mạnh dạn đề xuất một số biện pháp giúp đẩy mạnh hoạt động Marketing cho hoạt động thu xếp vốn: - Tiếp tục gửi bản chào cơ hội thu xếp vốn tới các khách hàng tiềm năng và bản chào mời tham gia thu xếp vốn tới các cá nhân, tổ chức kinh tế và tổ chức tín dụng. - Tổ chức hội nghị hoặc tham gia các triển lãm, hội chợ qua đó giới thiệu về sản phẩm thu xếp vốn của mình. - Tài trợ cho các sự kiện gây tiếng vang hay quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng, biển pano tấm lớn... - Luôn luôn cập nhật các tin tức về hoạt động thu xếp vốn để thể hiện cho khách hàng và đối tác thấy thu xếp vốn là một hoạt động mũi nhọn của PVFC. - PVFC có thể lập một tổng đài để giới thiệu, giải đáp mọi thắc mắc của khách hàng, đối tác về hoạt động thu xếp vốn và các hoạt động khác của PVC. - Khuyến khích khách hàng lựa chọn sản phẩm thu xếp vốn bằng những ưu đão về chi phí vốn, lãi suất ( khi PVFC tham gia trực tiếp tài trợ cho dự án, PVFC có thể ưu đãi về lãi suất cho khách hàng hoặc giúp khách hàng đàm phán với các tổ chức tín dụng để sao cho lãi suất là cạnh tranh nhất) và kèm theo các ưu đãi khác. Để hoạt động Marketing có hiệu quả hơn, PVFC nên thực hiện phân loại khách hàng: khách hàng trong ngành, khách hàng ngoài ngành, khách hàng truyền thống, khách hàng mới, khách hàng lớn, khách hàng nhỏ... để từ đó có những chính sách Marketing và chính sách ưu đãi phù hợp với từng loại khách hàng. 5, Đa dạng hoá các nguồn huy động vốn cho hoạt động thu xếp vốn của PVFC Phần lớn nguồn vốn mà PVFC huy động để thu xếp vốn cho các dự án là từ nguồn vốn uỷ thác cho vay của các cá nhân, tổ chức kinh tế trong nước và nguồn vốn từ các ngân hàng thương mại trong nước, phần còn lại là từ nguồn vốn tự có của PVFC. Để tránh rủi ro gặp phải khi không thể tìm được nhà tài trợ là các ngân hàng thương mại trong nước cho hoạt động thu xếp vốn dự án, PVFC cần đa dạng hơn nữa nguồn vốn tài trợ cho các dự án được thu xếp. Thứ nhất, PVFC có thể khai thác nguồn vốn từ các công ty Bảo hiểm: ở nước ta hiện nay có khoảng gần 40 công ty Bảo hiểm. Các công ty Bảo hiểm này không có nhiều kinh nghiệm trong nghiệp vụ tín dụng, PVFC có thể lợi dụng yếu điểm này của các công ty Bảo hiểm, mời chào họ tham gia tài trợ vốn cho các dự án thông qua nghiệp vụ uỷ thác cho vay, trong đó PVFC đứng ra quản lý các khoản vay hộ cho các công ty bảo hiểm - một thế mạnh mà PVFC hơn hẳn các công ty bảo hiểm. Thứ hai, trong hoàn cảnh Việt Nam đã gia nhập WTO, ngày càng có nhiều tổ chức tín dụng vào Việt Nam để tìm kiếm cơ hội đầu tư, tuy nhiên những tổ chức tín dụng này vấp phải những rảo cản pháp lý và khó khăn trong việc thiếu am hiểu về thị trường tài chính nội địa. Do đó, nhu cầu uỷ thác vốn cho vay của các tổ chức tín dụng nước ngoài là khá cao, PVFC nên nắm bắt cơ hội này để tăng nguồn vốn sử dụng cho hoạt động thu xếp vốn. Thứ ba, PVFC có thể tận dụng nguồn vốn từ các Tập đoàn kinh tế lớn trong và ngoài nước, các Công ty quản lý quỹ thông qua cung cấp dịch vụ uỷ thác cho vay của mình để thực hiện thu xếp vốn cho dự án của khách hàng. Nói tóm lại, PVFC có thể khai thác từ rất nhiều nguồn để thực hiện thu xếp vốn cho các khách hàng của mình, muốn vậy, PVFC phải xây dựng được một mạng lưới phối hợp chặt chẽ với các tổ chức tín dụng khác. Theo đó, PVFC sẽ duy trì và củng cố mối quan hệ tốt đẹp với các tổ chức tín dụng là đối tác lâu năm, đồng thời mở rộng tiếp tục mở rộng mối quan hệ với các tổ chức tín dụng khác mà PVFC chưa có cơ hội hợp tác cùng, tranh thủ những mối quan hệ mới này để huy động vốn cho các dự án mà PVFC thực hiện thu xếp vốn. Việc xây dựng mạng lưới phối hợp với các tổ chức tín dụng có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với PVFC, nó còn giúp thị trường tài chính Việt Nam phát triển mạnh mẽ và đồng bộ. 6, Xây dựng một hệ thống các chỉ tiêu đánh giá về hoạt động thu xếp vốn của PVFC Hiện nay, bản thân PVFC chưa xây dựng cho mình một hệ thống các chỉ tiêu đê đánh giá quy mô, hiệu quả cũng như chất lượng của hoạt động thu xếp vốn. Chưa xây dựng hệ thống chỉ tiêu này, PVFC sẽ khó khăn trong việc tăng cường hoạt động thu xếp vốn của mình vì không có bất cứ chỉ tiêu nào đánh giá xem tình hình hoạt động có tốt hay không, không thể biết mình đã thực hiện được các kế hoạch tự đặt ra hay các kế hoạch do Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam giao phó hay chưa? Chính vì vậy, các cán bộ thu xếp vốn trong quá trình làm việc, cần đúc rút kinh nghiệm, từ đó đề xuất ra các chỉ tiêu phục vụ cho việc đánh giá hoạt động thu xếp vốn ở đơn vị mình. Các chỉ tiêu này bao gồm: - Chỉ tiêu đánh giá về quy mô hoạt động thu xếp vốn như: số dự án được thực hiện thu xếp vốn, tổng giá trị thu xếp vốn... Các chỉ tiêu này nên được thu thập theo từng năm, từng giai đoạn rồi đem so sánh để đánh giá quy mô hoạt động này có tăng theo các năm hay không? Nếu không thì tìm ra nguyên nhân và đúc rút kinh nghiệm cho các năm sau. - Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động thu xếp vốn: số tiền được giải ngân và sử dụng đích/ Tổng giá trị vốn được thu xếp; số dự án thực hiện thu xếp vốn thành công/ tổng số dự án thực hiện thu xếp vốn; chất lượng thẩm định dự án... - Chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động thu xếp vốn: quyền lợi của bên nhận tài trợ và bên tài trợ, sự thuận tiện trong quy trình thu xếp vốn... Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng các chỉ tiêu mà sau khi xây dựng được hệ thống các chỉ tiêu, mà PVFC phải đưa ra những hướng dẫn cụ thể trong việc sử dụng các chỉ tiêu đó nhằm hướng dẫn cho cán bộ thu xếp vốn đưa ra một sự thống nhất, đồng bộ trong đánh giá hoạt động thu xếp vốn dựa trên các chỉ tiêu đó. III, Kiến nghị 1, Kiến nghị với Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước - Điều chỉnh một số quy đinh đối với riêng Công ty tài chính Tổng công ty tài chính Cổ phần Dầu khí Việt Nam nói riêng và các công ty tài chính ở Việt Nam nói chung chịu sự ràng buộc của đồng thời 3 văn bản pháp luật: Luật doanh nghiệp Việt Nam; Luật các tổ chức tín dụng và các văn bản kèm theo; Nghị định số 72/2002/NĐ-CP của Chính phủ về hoạt động của Công ty tài chính và Nghị định 81/2008/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Nghị định 72/2002/NĐ-CP. Vì vậy sự thoả mãn cả 3 văn bản pháp luật trên nhiều lúc gây khó khăn cho PVFC. Theo em, Nghị định 72/2002/NĐ-CP có điểm bất cập đó là: Công ty tài chính không được làm dịch vụ thanh toán. Chính vì vậy, khi thực hiện các nghiệp vụ như: giải ngân các khoản vay, thanh toán nợ và lãi... các Công ty tài chính buộc phải thông qua tài khoản thanh toán tại một Ngân hàng thương mại, điều này làm hạn chế hoạt động thu xếp vốn do trong đó có các nghiệp vụ giải ngân vốn, thu nợ, thanh toán lãi là thường xuyên. Mặt khác, với tư cách là Tổng công ty tài chính trực thuộc Tập đoàn kinh tế, với nhiệm vụ trung tâm là thu xếp vốn, quản lý vốn cho các dự án của Tập đoàn và các công ty thành viên thì quy định này làm hạn chế, gây mất chủ động trong việc thanh toán giữa PVFC và các thành viên kinh tế khác trong Tập đoàn. Ngoài ra, các công ty tài chính ở Việt Nam có thực hiện nghiệp vụ thu xếp vốn đang vấp phải một tình trạng bất cập, đó là không được đứng ra làm đầu mối đồng tài trợ trong hình thức đồng tài trợ, vì thế các công ty tài chính là thành viên đồng tài trợ chịu trách nhiệm hoàn toàn về mọi thủ tiục giao dịch giữa các thành viên đồng tài trợ, nhưng lại không được coi là đầu mối đồng tài trợ. Khi PVFC muốn thực hiện hình thức này, buộc phải nhờ một ngân hàng thương mại đứng ra làm đấu mối và ngân hàng này sẽ được hưởng phí đầu mối. Tuy nhiên chỉ các ngân hàng với quy mô lớn mới chấp nhận yêu cầu này vì những trách nhiệm và rủi ro phải gánh chịu. Do đó, PVFC vừa khó khăn trong việc kêu gọi các ngân hàng thương mại quy mô vừa và nhỏ tham gia hình thức này, đồng thời lại mất một khoản phí khi không được đứng ra làm đầu mối đồng tài trợ, làm giảm lợi nhuận thu xếp vốn. Theo em, Ngân hàng nhà nước có thể nới lỏng quy định này, bằng cách cho phép các công ty tài chính đứng ra làm đầu mối đồng tài trợ nhưng ràng buộc về vốn điều lệ, quy định rõ công ty tài chính với quy mô như thế nào, với mức vốn điều lệ tối thiểu là bao nhiêu thì được thực hiện hoạt động này... - Phát triển hiệp hội các tổ chức tín dụng: Một yếu tố tạo nên sự thành công cho hình thức thu xếp vốn dưới hình thức đồng tài trợ đó là mối liên kết chặt chẽ giữa các thành viên tham gia. Do đó, để giúp cho các công ty tài chính lựa chọn được các đối tác đồng tài trợ phù hợp và tốt nhất để đồng tài trợ cho dự án thì cần phải phát triển một hiệp hội các tổ chức tín dụng vững mạnh. Hiệp hội sẽ là nơi các tổ chức tín dụng chào mời các cơ hội làm ăn với nhau, tìm kiếm đối tác, cùng nhau phát triển. Do đó, Chính phủ và Ngân hàng nhà nước nên chú trọng hơn nữa tới việc phát triển hiệp hội các tổ chức tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho hiệp hội phát triển mạnh mẽ, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa các thành viên. Hơn nữa, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cần ban hành các quy định để các tổ chức tín dụng tham gia hoạt động có quy củ, tuân thủ đúng pháp luật. 2, Kiến nghị với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam Tới nay, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam chưa ban hành bất kỳ một cơ chế nào để giúp cho PVFC tiếp cận được với các dự án trong ngành, và trở thành đầu mối thu xếp vốn chính thức cho các dự án của Tập đoàn và các công ty thành viên. Vì vậy, Tập đoàn nên sớm ban hành các quy định hỗ trợ cho PCFC phát huy năng lực bản thân, hoàn thành xuất sắc phương châm: thu xếp vốn thành công cho 100% dự án trong ngành và của Tập đoàn giao phó. Đồng thời, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam cũng nên tăng cường uỷ thác vốn cho vay của Tập đoàn cho PVFC để gia tăng vốn sử dụng cho hoạt động thu xếp vốn, tạo sự chủ động cho PVFC trong việc sử dụng nguồn vốn phục vụ cho hoạt động thu xếp vốn đạt hiệu quả cao nhất. KẾT LUẬN Trong nền kinh tế thị trường các doanh nghiệp luôn đứng trước những cơ hội phát triển đồng thời phải chịu áp lực cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp khác, vì vậy việc làm thế nào để huy động đủ vốn cho sản xuất kinh doanh và hơn thế nữa đấy là việc sử dụng nguồn vốn đó vào sản xuất kinh doanh như thế nào hay là thu xếp số vốn ấy vào trong các dự án đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp như thế nào sao cho hiệu quả nhất là điều kiện quyết định sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp. Tổng Công ty tài chính Dầu khí trực thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam ra đời nhằm thu xếp vốn cho các dự án đầu tư phát triển của Tập đoàn và các đơn vị thành viên đồng thời kinh doanh hiệu quả nguồn vốn mà Tập đoàn cấp. Sau hơn 10 năm hoạt động với nhiều khó khăn thử thách nhưng vượt lên tất cả Công ty đã đạt được những kết quả nhất định đóng góp vào sự phát triển của ngành dầu khí và thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước. Để phát huy vai trò không chỉ là một công cụ tài chính trong Tập Đoàn mà còn là một trung gian tài chính trên thị trường tài chính tiền tệ PVFC nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của mình tức là nâng cao hơn nữa hiệu quả thu xếp vốn cho các dự án . Trong thời gian có hạn của kỳ thực tập vì vậy ma bài viết của em không tránh hỏi những thiếu sót em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô và các anh chị củng như ban lảnh đạo trong Công ty tài chính Dầu khí để bài viết của em được hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo Dương Tuấn Anh đã giúp đỡ em trong quá trình viết chuyên đề, cùng với các anh chị và ban lảnh đạo công ty tài chính Dầu khí đã nhiệt tình giúp đỡ em trong quá trình thực tập tại công ty. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1, Giáo trình Phân Tích Các Báo Cáo Tài Chính - Lý Thuyết Bài Tập Và Bài Giải - Nxb Giao thông vận tải - Tác giả: Đặng Kim Cương, Nguyễn Công Bình. 2, Giáo trình Đầu tư tài chính - Nxb Thống kê - Tác giả: TS. Nguyễn Văn Thuận. 3, Giáo trình Hiểu về Tài chính – NXB Tri Thức - Dịch giả: Lê Quốc Long 4, Giáo trình Thị Trường Tài Chính - Nxb Giao thông vận tải - Tác giả: Lê Văn Tề, Huỳnh Hương Thảo. 5, 6, 7, 8, 9, 10, www.sbv.gov.vn 11, Tài liệu của PVFC các năm MỤC LỤC