Đề tài Thực trạng và triển vọng thu hút đầu tư vào khu công nghiệp Dung Quất

­ c¸c khu c«ng nghiÖp kh¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc ®· t¹o nªn sù kh¸c biÖt trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Trong khi ®ã khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt cµng cã phøc t¹p h¬n: khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt theo N§24/CP th× lµ khu vùc ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®èi víi ®Çu t­ trong n­íc theo N§ 51/CP chØ lµ khu vùc khuyÕn khÝch ®Çu t­, MÆt kh¸c KCN Dung QuÊt n»m trªn ®Þa bµn 2 tØnh, mçi tØnh l¹i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i kh¸c nhau ®· g©y khã kh¨n trong viÖc ¸p dông vµ kh«ng t¹o ra mét s©n ch¬i c«ng b»ng cho c¸c nhµ ®Çu t­. ChÝnh v× nh÷ng vÊn ®Ò trªn mµ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ ch­a mang tÝnh næi tréi so víi c¸c khu vùc kh¸c, nhÊt lµ so víi c¸c khu c«ng nghiÖp ë §«ng Nam Bé nh­ T©n ThuËn, Linh Trung (TP HCM), Sãng ThÇn, AMATA (§ång Nai) ... Thø hai: T©m lý e ng¹i ®Çu t­ vµo miÒn Trung cña c¸c nhµ ®Çu t­. M«i tr­êng ®Çu t­ t¹i miÒn Trung cßn rÊt yÕu kÐm, kh«ng ®ñ hÊp dÉn nhµ ®Çu t­ ®· t¸c ®éng kh«ng nhá ®èi víi c«ng t¸c thu hót ®Çu t­ vµo khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt bëi nh÷ng nguyªn nh©n sau: - §iÒu kiÖn ®Þa lý, ®Þa h×nh phøc t¹p, ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt, th­êng hay x¶y ra b·o lò. KÕt qu¶ lµ møc ®é rñi ro do thiªn nhiªn g©y ra lµ rÊt lín vµ chi phÝ ®Çu t­, chi phÝ s¶n xuÊt cßn cao. - ThÞ tr­êng miÒn Trung nhá bÐ, ph©n t¸n vµ côc bé. ViÖc tiªu thô s¶n phÈm t¹i chç lu«n cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. trong khi ®ã miÒn Trung cã søc tiªu thô thÊp c¸c tØnh kh«ng cã sù liªn kÕt. C¨n bÖnh "trung t©m" ®· lµm cho miÒn Trung bÞ xÐ nhá. TØnh nµo còng ®ua nhau cã c¶ng biÓn, cã nhµ m¸y ®­êng, xi m¨ng ... TØnh nµo còng muèn trë thµnh trung t©m cña khu vùc dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¸t cø, kh«ng ®ñ m¹nh ®Ó thu hót ®Çu t­ nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c dù ¸n lín. - T×nh h×nh kinh tÕ x· héi miÒn Trung cßn kÐm ph¸t triÓn: Thùc tÕ h¬n 15 n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ cho thÊykho¶ng c¸ch vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña miÒn trung so víi hai ®Çu cña ®Êt n­íc ngµy cµng do·ng ra. TÊt c¶ c¸c chØ tiªu kinh tÕ cña khu vùc nµy ®Òu thÊp h¬n so víi møc b×nh qu©n chung cña c¶ n­íc. Ch¼ng h¹n lÊy viÖc thu ng©n s¸ch trong n¨m 2000 trong khi tÊt c¶ c¸c khu vùc kh¸c ®Òu t¨ng th× thu ng©n s¸ch cña miÒn Trung gi¶m 11%. Hay nh­ tØnh Qu¶ng Ng·i hµng n¨m ng©n s¸ch Nhµ n­íc vÉn ph¶i hç trî gÇn 70% ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, thu nhËp b×nh qu©n GDP ®Çu ng­êi chØ b»ng 50% so víi møc trung b×nh c¶ n­íc, dÉn ®Õn t©m lÝ thô ®éng û l¹i ch­a thùc sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc. B¶ng: So s¸nh mét sè chØ tiªu kinh tÕ trong n¨m 2000 cña c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm . Tèc ®é t¨ng GDP b×nh qu©n hµng n¨m (%) GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2000 (1000®) Tæng kim ng¹ch XK trªn ®Þa bµn (tr. USD) T¨ng thu NSNN b×nh qu©n hµng n¨m (%) C¶ n­íc 6,7 6.427 11.600 11,14 Vïng kinh tÕ träng ®iÓm B¾c Bé 6,98 5.811 2.475 4,85 Vïng §«ng Nam Bé 7,67 13.733 6.128 18,74 Vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung 6,16 5.037 246 -11 Nguån : Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè10+11/2000 TÊt nhiªn, lµ mét khu c«ng nghiÖp n»m trong mét khu vùc cßn nhiÒu yÕu kÐm nh­ miÒn Trung Dung QuÊt còng chÞu ¶nh h­ëng bëi t©m lÝ tiªu cùc cña c¸c nhµ ®Çu t­. §ã lµ mét th¸ch thøc lín mµ khu c«ng nghiÖp nµy cÇn ph¶i v­ît qua. Thø ba: HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cßn nhiÒu bÊt cËp. Víi sù quan t©m cña Nhµ n­íc Dung QuÊt ch¾c ch¾n sÏ cã c¬ së h¹ tÇng ®ång bé, hiÖn ®¹i, song ®iÒu ®ã lµ trong t­¬ng lai. HiÖn t¹i viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ch­a thÓ ®¸p øng yªu cÇu thu hót ®Õn tõng côm c«ng nghiÖp. Kinh nghiÖm cña c¸c khu c«ng nghiÖp kh¸c trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lµ thi c«ng cuèn chiÕu, võa x©y dùng võa cho thuª. Nh÷ng khu ®· hoµn thiÖn ®èi víi Dung QuÊt th× c¸c h¹ tÇng kü thuËt tæng thÓ ®· ®­îc hoµn thµnh l¹i thiÕu sù hoµn thiÖn c¸c h¹ng môc nhá dÉn ®Õn tõng khu vùc. C¸c n¬i kh¸c trong khu c«ng nghiÖp cã C«ng ty x©y dùng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. C«ng ty ®ã sÏ ®¶m nhËn viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng sau ®ã sÏ cho c¸c doanh nghiÖp thuª l¹i ®Ó thu håi vèn vµ cã lîi nhuËn. ChÝnh v× môc tiªu thu ®­îc lîi nhuËn cao nªn c¸c C«ng ty ®ã sÏ cè g¾ng ®Èy nhanh tiÕn ®é ®Ó nhanh chãng hoµn thµnh c¸c c«ng tr×nh cho thuª. H¹n chÕ cña ph­¬ng thøc nµy lµ nhiÒu n¬i kh«ng quan t©m ®Õn viÖc ph¸t triÓn h¹ tÇng x· héi vµ thµnh c«ng phô thuéc vµo tiÒm lùc cña mét doanh nghiÖp. KCN Dung QuÊt ®­îc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng theo ph­¬ng thøc kh¸c (kh«ng thµnh lËp C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp). Bªn c¹nh mét sè c«ng trinh do c¸c Tæng C«ng ty 90, 91 tiÕn hµnh, cßn mét sè c«ng tr×nh lín, c«ng tr×nh h¹ tÇng x· héi do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp , Ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp sÏ lµ ®Çu mèi tiÕp nhËn nguån vèn ng©n s¸ch vµ lµm chñ ®Çu t­. X©y dùng theo c¸ch nµy ®¶m b¶o ph¸t triÓn liªn hoµn c¸c c¬ së h¹ tÇng. Nh­ng lµm nh­ vËy còng cã nhiÒu h¹n chÕ, ®ã lµ trong ho¹t ®éng cã ph¹m vi rÊt réng khã x¸c ®Þnh c¸c kho¶n chi dÉn ®Õn sù bÞ ®éng, cã nhiÒu kho¶n chi theo kÕ ho¹ch n¨m nh­ng do ®iÒu kiÖn thùc tÕ thay ®æi vÉn ph¶i chi dï hiÖu qu¶ ch­a cao, ng­îc l¹i cÇn cã thªm nh÷ng kho¶n kh¸c ph¸t sinh trong thùc tÕ, tuy hÕt søc cÇn thiÕt nh­ng ch­a l­êng tr­íc nªn kh«ng ®­a vµo kÕ ho¹ch n¨m, hÖ qu¶ lµ cã sù bÞ ®éng, lóng tóng vµ viÖc ph¸t triÓn kh«ng s¸t víi thùc tiÔn. Ch¼ng h¹n cã khu vùc cã nh÷ng con ®­êng rÊt ®Ñp, réng r·i nh­ng kh«ng phôc vô ®­îc nhiÒu, cßn cã nh÷ng n¬i rÊt cÇn cã sù ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ vµ thi c«ng l¹i kh«ng cã hoÆc ch­a hoµn thµnh. HoÆc nhiÒu c«ng tr×nh h¹ tÇng ®· hoµn thµnh nh­ng do kh«ng cã C«ng ty nµo qu¶n lý vµ kh«ng cã kinh phÝ ®Ó duy tr×, b¶o d­ìng hµng n¨m nªn rÊt cã thÓ trong mét thêi gian n÷a cã nguy c¬ xuèng cÊp vµ kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ ®Çu t­. Mét vÊn ®Ò còng bøc xóc lµ viÖc ph¸t triÓn h¹ tÇng x· héi hiÖn nay c¸c trung t©m v¨n ho¸ thÓ thao, th­¬ng m¹i - du lÞch, tr¹m thu ph¸t truyÒn h×nh cßn lµ ph¸c th¶o trong quy ho¹ch, viÖc ph¸t triÓn ®« thÞ V¹n T­êng kh«ng cã quy ho¹ch tæng thÓ, míi chØ tiÕn hµnh quy ho¹ch tõng côm nhá ®Ó kÞp thêi víi yªu cÇu ®Çu t­ phôc vô cho c«ng nh©n, chuyªn gia. Nh­ thÕ liÖu V¹n T­êng sau khi hoµn thµnh cã ®­îc mét tæng thÓ hµi hoµ vµ thèng nhÊt, kh«ng bÞ n¸t vôn? Kh¸ch quan mµ nãi th× Dung QuÊt hiÖn nay ®· tiÕn xa, tiÕn nhanh h¬n nhiÒu so víi 10 n¨m sau khi ph¸t hiÖn, 6 n¨m sau kÓ tõ ngµy thµnh lËp vµ còng tiÕn rÊt nhanh so víi nhiÒu c«ng tr×nh ë miÒn Trung. Nh­ng ®Ó ®¸p øng ®iÒu kiÖn ®Ó "cÊt c¸nh" nh»m ph¸t huy lîi thÕ cña Dung QuÊt cÇn vµ rÊt cÇn sù phèi hîp cña c¸c bªn h÷u quan nh»m kh¾c phôc nh÷ng th¸ch thøc trªn III. TriÓn väng thu hót ®Çu t­ vµo KCN Dung QuÊt thêi gian tíi. 1. Nh÷ng c¨n cø ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t­ cña KCN Dung QuÊt trong n¨m tíi. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ, trong giai ®o¹n tíi, KCN Dung QuÊt víi nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cña m×nh sÏ cã nh÷ng c¬ héi vµ triÓn väng lín ®Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ tõ trong vµ ngoµi n­íc nh÷ng lîi thÕ ®ã lµ: 1.1. Dung QuÊt lµ KCN duy nhÊt ë ViÖt Nam ®­îc nhµ n­íc ®Çu t­ ph¸t triÓn hÖ thèng h¹ tÇng kü thËt vµ h¹ tÇng x· héi trong KCN. §Õn nay tÊt c¶ 68 KCN ë ViÖt Nam ®Òu ph¸t triÓn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng trªn c¬ së thµnh lËp c¸c C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN. Trong ®ã cã 17 C«ng ty lµ c¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi. Riªng ®èi víi KCN Dung QuÊt phÇn lín c¸c c¬ së h¹ tÇng lµ do vèn ng©n s¸ch cÊp. ChÝnh v× vËy, KCN Dung QuÊt cã kh¶ n¨ng h×nh thµnh c¬ së h¹ tÇng mét c¸ch ®ång bé nhÊt, phôc vô tèt nhÊt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Theo kÕ ho¹ch th× trong giai ®o¹n ®Çu nhµ n­íc sÏ cÊp kho¶ng 488,8 tû ®ång cho 6 dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. B¶ng: C¸c dù ¸n ®­îc nhµ n­íc ®Çu t­ trong KCN Dung QuÊt. TT Tªn dù ¸n Quy m« c«ng suÊt Vèn ®Çu t­ (tû ®ång) T×nh h×nh thùc hiÖn 1 §­êng tuyÕn B¾c nèi dµi 20,3 km H30 - XB80 217 §· hoµn thµnh 2 BÕn c¶ng sè 1 Dung QuÊt Tµu 1 v¹n DWT 111 §· hoµn thµnh 3 §­êng khu chuyªn gia- D©n c­ TP V¹n T­êng 13,5km H30 x XB80 58,8 §· hoµn thµnh 4 §­ên tuyÕn Nam (giai ®o¹n 1) 9,16 km H30 x XB80) 43 §· hoµn thµnh 5 TRung t©m ®µo t¹o lao ®éng kü thuËt 100 häc viªn 43 §angtriÓn khai 6 Tr¹m quan tr¾c m«i tr­êng 16 §angtriÓn khai Nguån : Ban qu¶n lý KCN Dung QuÊt. ChÝnh v× sù quan t©m vµ ­u ¸i cña nhµ n­íc, nªn viÖc ph¸t triÓn b­íc ®Çu kh«ng chØ chó träng c¸c ®iÒu kiÖn ®Çu t­ cøng (tøc lµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng tiÖn Ých : giao th«ng, b­u chÝnh...) mµ cßn ®Çu t­ vµo c¸c ®iÒu kiÖn ®Çu t­ mÒm. (gi¸o dôc - ®µo t¹o, y tÕ, vui ch¬i, gi¶i trÝ...) Tr­íc hÕt vÒ nguån lao ®éng, Nhµ n­íc sÏ sö dông vèn ng©n s¸ch ®Ó thµnh lËp tr­êng ®µo t¹o nghÒ víi tæng vèn ®Çu t­ lµ 43 tû ®ång. Nh­ chóng ta ®· biÕt th× KCNDung QuÊt tËp trung vµo c¸c ngµnh ®ßi hái tr×nh ®é tay nghÒ kh¸ cao cña ng­êi lao ®éng nh­ ho¸ dÇu, läc, c«ng nghiÖp sau ho¸ dÇu. Theo dù kiÕn ®Õn n¨m 2005 th× KCN Dung QuÊt cÇn kho¶ng 12.000 lao ®éng vµ nÕu nh­ chi phÝ ®µo t¹o mét lao ®éng kü thuËt th× vèn ®Çu t­ cÇn thiÕt lµ 21,6 - 24 triÖu USD. §©y lµ sè vèn kh«ng ph¶i lµ nhá, do ®ã viÖc nhµ n­íc hç trî chi phÝ ®µo t¹o cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp sÏ ®Çu t­ vµo Dung QuÊt trong thêi gian tíi. Nãi chung, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng lµ mét trong nh÷ng b­íc ®i quan träng trong viÖc t¹o lËp m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn l¬Þ cã søc hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. Thùc tÕ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña 68 KCN do c¸c c«ng ty ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, th× nhiÒu c«ng ty kh«ng quan t©m ®Õn c¸c c¬ së h¹ tÇng x· héi vµ phóc lîi nªn ®· xÈy ra nh÷ng vÊn ®Ò næi cém bøc xóc, ®Æc biÖt lµ t×nh tr¹ng gi¶i quyÕt chç ë cho ng­êi lao ®éng trong KCN. Trong khi ®ã nhê sö dông vèn ng©n s¸ch nªn trong giai ®o¹n ®Õn n¨m 2005 th× KCN Dung QuÊt sÏ cã c¬ së h¹ tÇng liªn hoµn, hiÖn ®¹i nh»m ®¸p øng tèt nhÊt cho c¸c nhµ ®Çu t­. 1.2. KCN Dung QuÊt héi tô ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè ®Ó h×nh thµnh mét khu kinh tÕ tæng hîp : KCN Dung QuÊt víi nh÷ng lîi thÕ cña m×nh kh«ng ®¬n thuÇn lµ mét KCN mµ nã sÏ ®­îc ph¸t triÓn thµnh mét khu kinh tÕ : Thø nhÊt, KCN Dung QuÊt lµ mét khu c«ng nghiÖp phøc hîp lín nhÊt c¶ c¶ n­íc. Theo quy ho¹ch chung th× KCN nµy ®­îc chia lµm 3 ph©n khu chÝnh: 1- KCN PhÝa ®«ng cã diÖn tÝch 5.054 ha, trong ®ã diÖn tÝch ®Êt c«ng nghiÖp lµ 7463ha. §©y lµ khu cã dù ¸n nhµ m¸y läc dÇu sè 1 , " Tr¸i tim cña khu Dung QuÊt". Bªn c¹nh ®ã gåm cã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng g¾n liÒn liÒn c¸c ngµnh ®Çu t­ vµ khai th¸c c¶ng biÓn n­íc s©u nh­ luyÖn c¸n thÐp (c«ng suÊt tõ 2,5 - 4 triÖu tÊn/ 1 n¨m tõ nguån nhiªn liÖu ngo¹i nhËp ), ®ãng söa tµu biÓn, c¸c ngµnh cã nhu cÇu sö dông c¶ng n­íc s©u ( chuyªn dông) 2. KCN phÝa T©y cã diÖn tÝch 2100ha trong ®ã diÖn tÝch ®Êt c«ng nghiÖp lµ 956,9ha, nh»m ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp kü thuËt cao, c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp sö dông ®Êt kh«ng nhiÒu hoÆc c¸c nhµ m¸y quy m« lín nh­ng kh«ng ®ßi hái ph¶i cã c¶ng chuyªn dông rieng hoÆc Ýt g©y « nhiÔm; nh­ dÖt may, c¬ khÝ l¾p r¾p, ®iÖn tö, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, chÕ biÕn hµng tiªu dïng vµ xuÊt khÈu. 3. KCN Chu Lai - Kú Hµ víi tæng diÖn tÝch 3.051 ha trong ®ã s©n bay Chu Lai 2.350.ha ; KCN Kú Hµ : 751ha. ®©y lµ khu c«ng nghiÖp quèc phßng vµ s©n bay Chu Lai. Víi quy ho¹ch ph¸t triÓn nµy th× KCN Dung QuÊt kh«ng chØ lµ KCN ho¸ dÇu ®Çu tiªn cña c¶ n­íc mµ ngoµi ra cßn cã nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, ®¶m b¶o cho c¸c nhµ ®Çu t­ lùc chän nh÷ng lÜnh vùc phï hîp cña m×nh ®Ó ®Çu t­. Thø hai, trong KCN sÏ cã d©n sinh sèng th«ng qua viÖc h×nh thµnh ®« thÞ V¹n T­êng. §« thÞ nµy cã tæng diÖn tÝch lµ 2.400 ha; trong ®ã ph¸t triÓn nhµ ë, c¬ quan, c¸c c¬ së dÞch vô diÖn tÝch kÌm theo víi diÖn tÝch lµ 1.400ha; §« thÞ V¹n T­êng cã chøc n¨ng lµ ®« thÞ c«ng nghiÖp dÞch vô, lµ trung t©m th­¬ng m¹i, tµi chÝnh, v¨n ho¸, dÞch vô, du lÞch, phôc vô cho viÖc n©ng cao tr×nh ®é ph¸t triÓn cña Dung QuÊt. ViÖc x©y dùng sÏ ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn vµ nhu cÇu cña ®« thÞ v¨n minh, hiÖn ®¹i cña thÕ kû 21, ®ã lµ sù hiÖn ®¹i vÒ kiÕn tróc x©y dùng vÒ h¹ tÇng kü thuËt vÒ v¨n ho¸ d©n trÝ, ®Ó ®¶m b¶o cho yªu cÇu cña nhµ ®Çu t­, ng­êi lao ®éng vµ c¸c chuyªn gia cã cuéc sèng sinh ho¹t tèt nhÊt. Thø ba, KCN Dung QuÊt cã c¶ng n­íc s©u, cã s©n bay quèc tÕ n»m trong KCN. NÕu nh­ c¸c KCN kh¸c chØ quy m« kho¶ng trªn d­íi 100 ha th× KCN Dung QuÊt cã diÖn tÝch lín h¬n nhiÒu vµ trong ®ã cã s©n bay Chu Lai, cã c¶ng Dung QuÊt. C¶ng Dung QuÊt lµ ®­îc x©y dùng t¹i vÞnh kÝn giã mïa cã ®é s©u lý t­ëng 10 - 20 m, cã ®ñ kh¶ n¨ng x©y dùng c¶ng víi c«ng suÊt 100 triÖu tÊn/ n¨m vµ cã thÓ ®ãn tµu cã träng t¶i lín tíi 200.000 tÊn. Theo kÕ ho¹ch th× c¶ng nµy sau khi hoµn thµnh sÏ cã diÖn tÝch mÆt n­íc h÷u Ých lµ 4km2 vµ diÖn tÝch ph¸t triÓn c¶ng lµ 600 ha (kho b·i, dÞch vô phô trî). Hîp víi c¶ng Dung QuÊt, s©n bay Chu Lai còng ®­îc ph¸t triÓn ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu vËn chuyÓn b»ng hµng kh«ng, cña c¸c chñ ®Çu t­. §©y lµ s©n bay quèc tÕ n»m ngay d­íi tuyÕn ®­êng hµng kh«ng quèc tÕ, c¸ch c¸c trung t©m kinh tÕ lín nhÊt cña khu vùc kho¶ng 200 km (Hång K«ng, Singapo, Bang Kok). Vµ s©n bay Chu Lai cïng 5 s©n bay kh¸c (Néi Bµi, C¸t Bi, Singapo, Bang Kok). Vµ s©n bay Chu Lai cïng 5 s©n bay kh¸c (Néi Bµi, C¸t Bi, T©n S¬n NhÊt, Long Thµnh vµ §µ N½ng) ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt lµ c¸c s©n bay träng ®iÓm quèc gia (chÝnh phñ sÏ ®Çu t­ vµo 6 s©n bay nµy víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 19.000 tû VN§). Víi viÖc cã c¸c c¶ng, cã s©n bay cïng viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ®­îc chó träng th× trong giai ®o¹n tíi KVN Dung QuÊt sÏ cã ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së h¹ tÇng thuËn lîi h¬n h¼n so víi c¸c KCN kh¸c. B¶ng: So s¸nh ®iÒu kiÖn h¹ tÇng gi÷a KCN Dung QuÊt víi c¸c KCN kh¸c. TT C¸c ®iÒu kiÖn h¹ tÇng KCN Dung QuÊt KCN kh¸c 1 CÊp ®iÖn (22 - 35kv) Ngoµi hµng rµo nhµ m¸y Ngoµi hµng rµo nhµ m¸y 2 Nguån ®iÖn 2 nguån riªng 220kv 1 nguån chung 3 CÊp n­íc 2 nguån riªng (100.000m3 vµ 15.000m3) 1 nguån chung 4 ViÔn th«ng Nguån riªng (10 triÖu USD vèn ODA) Nguån chung 5 §­êng bä Ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®Çu t­ c¸c trôc chÝnh Thuª l¹i vµ tr¶ phÝ 6 §­êng s¾t Cã tuyÕn riªng ra c¶ng Dïng chung tuyÕn quèc gia 7 §­êng biÓn Cã hÖ thèng c¶ng riªng bªn trong Dïng chung c¸c c¶ng gÇn ®ã 8 §­êng kh«ng Cã s©n bay riªng bªn trong Dïng chung s©n bay khu vùc Nguån: BQL KCN Dung QuÊt. Qua b¶ng ta thÊy c¸c ®iÒu kiÖn h¹ tÇng ®Òu thuËn lîi h¬n so víi c¸c KCN kh¸c. §Æc biÖt lµ hÖ thèng gi¸o th«ng cña nã sÏ gióp viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ thuËn tiÖn vµ gi¶m ®­îc chi phÝ vËn chuyÓn. §iÒu nµy cµng cã ý nghÜa h¬n khi chóng ta biÕt r»ng ë c¸c KCN kh¸c ®iÒu kiÖn h¹ tÇng giao th«ng ngoµi hµng rµo KCN hÇu hÕt cßn hÕt søc l¹c hËu nªn cµng khã kh¨n h¬n cho viÖc vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu còng nh­ s¶n phÈm mang ra thÞ tr­êng tiªu thô. 1.3. KCN Dung QuÊt lµ KCN cã chi phÝ rÎ nhÊt. C¸c doanh nghiÖp lu«n h­íng tíi môc tiªu lµ lîi nhuËn. Cã thÓ nãi lîi nhuËn ®¹t ®­îc lµ c¬ së quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc ®Çu t­ cña c¸c chñ ®Çu t­. Trong thêi gian tíi KCN Dung QuÊt lµ KCN hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ bëi nã ®¶m b¶o cho c¸c chñ ®Çu t­ cã thÓ gi¶m chi chÝ ban ®Çu so víi viÖc ®Çu t­ vµo c¸c KCN kh¸c. -Ngoµi viÖc ®­îc ­u ®·i vÒ thuÕ vµ nh÷ng ­u ®·i kh¸c nh­ c¸c doanh nghiÖp KCN, KCN ®· ®­îc quy ®Þnh trong "quy chÕ KCN, KCX ®­îc ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh 36/CP, c¸c doanh nghiÖp trong KCN Dung QuÊt cßn ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i cho khu vùc khuyÕn khÝch ®Çu t­, Do ®ã c¸c ­u ®·i nµy sÏ hÊp dÉn h¬n so víi c¸c KCN kh¸c. -ViÖc sö dông kÕt cÊu h¹ tÇng, tiÖn Ých c«ng céng trong KCN Dung QuÊt sÏ ®­îc miÔn phÝ. Trong khi ®ã víi c¸c KCN kh¸c viÖc sö dông c¸c kÕt cÊu nµy sÏ ph¶i tr¶ phÝ sö dông cho C«ng ty ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. - VÊn ®Ò gi¸ thuÕ ®Êt: C¸c doanh nghiÖp khu Dung QuÊt sÏ ®­îc thuª ®Êt hoÆc giao kÕt víi chi phÝ cho mét ha ®Êt cã ®iÒu kiÖn h¹ tÇng nh­ nhau (b×nh qu©n) + Gi¸ thuª ®Êt cho doanh nghiÖp FDI lµ 150 USD/ha/n¨m cho doanh nghiÖp trong n­íc lµ 800.000®/ha/n¨m. + Gi¸ thuª ®Êt nguyªn thæ, lµm c¬ së cho viÖc tÝnh thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, cho thuª ®Êt trong KCN Dung QuÊt biÕn thiªn tõ 1000® ®Õn 31.000® tuú theo h¹ng ®Êt (gi¸ trung b×nh ®· ¸p dông trong thùc tÕ cho c¸c dù ¸n lµ 3000 - 5000®/m2). + SuÊt ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng cña c¸c dù ¸n ®· ®Çu t­ trong KCN Dung QuÊt trïnh b×nh lµ 60 - 150 triÖu ®ång/ha; ®èi víi ®Òn bï nhµ cöa th× møc trung b×nh tõ 40 - 70 triÖu /ha B¶ng: So s¸nh chi phÝ cho mét ha ®Êt cã ®iÒu kiÖn h¹ tÇng nh­ nhau KCN Dung QuÊt KCN kh¸c Chi phÝ sö dông (USD) 29.241 400.00-500.000 Nguån: BQL KCN Dung QuÊt. Chi phÝ sö dông ®Êt trong KCN Dung QuÊt chØ vµo 29.241 USD trong ®ã: + §Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng : 1000 triÖu ®ång + Rµ ph¸ bom m×nh : 30 triÖu ®ång + San ñi mÆt b»ng : 150 triÖu ®ång + Tr¶ tiÒn thuª ®Êt nguyªn thæ (50 n»m) 105 triÖu ®ång + Chi kh¸c (10%) : 39 triÖu ®ång §èi víi c¸c KCN kh¸c chi phÝ nµy cao h¬n nhiÒu. NÕu doanh nghiÖp tr¶ mét lÇn cho 50 n¨m th× tæng sè tiÒn lµ 0,8 x 1000m2 x 50 n¨m = 400.000 USD, cßn nÕu tr¶ b»ng th×: 1 USD x 10.000m2 x 50 n¨m = 500.000 USD. Nh­ vËy vÒ chi phÝ sö dông 1 ha ®Êt th× trong KCN kh¸c víi KCN Dung QuÊt th× c¸c doanh nghiÖp chÞu chi phÝ ®¾t h¬n 10 lÇn. - C¸c dù ¸n ®­îc ®Çu t­ vµo KCN Dung QuÊt còng ®­îc h­ëng thêi gian miÔn thuÕ ®Êt dµi. TÊt c¶ c¸c dù ¸n ®­îc miÔn tiÒn thuª ®Êt theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ lµ 6 n¨m, vµ tØnh Qu¶ng Ng·i sÏ miÔn 10 n¨m tiÕp theo d­íi ×nh thøc hç trî tiÒn thuª ®Êt ®óng b»ng sè tiÒn thuª ®Êt mµ nhµ ®Çu t­ ph¶i nép cho Nhµ n­íc. Nh­ vËy mét dù ¸n ë KCN Dung QuÊt sÏ ®­îc miÔn thuÕ 16 n¨m, trong khi ®ã c¸c KCN kh¸c nÕu doanh nghiÖp thuª l¹i ®Êt th× hoµn toµn kh«ng ®­îc h­ëng ­u ®·i niÒn tiÒn thuª ®Êt. -C¸c hç trî kh¸c: Hç trî vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­, c¸cdù ¸n ®Çu t­ vµo KCN Dung QuÊt cã thêi gian ho¹t ®éng trªn 5 n¨m th× sau khi ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ khëi c«ng x©y dùng sÏ ®­îc ng©n s¸ch tØnh hç trî kinh phÝ tõ ng©n s¸ch tØnh (phÇn kinh phÝ nµy ®­îc tØnh bè trÝ trong kÕ ho¹ch hµng n¨m) vµ ban qu¶n lý KCN Dung QuÊt chÞu tr¸ch nhiÖm chi tr¶ cho c¸c tæ chøc m«i giíi, t­ vÊn víi møc nh­ sau: 20 triÖu ®ång cho dù ¸n nhãm C; 40 triÖu ®ång cho dù ¸n nhãm B; 100 triÖu ®ång cho c¸c dù ¸n nhãm A. §ång thêi c¸c chñ ®Çu t­ cßn cã thÓ nhËn c¸c hç trî sau: Hç trî ®µo t¹o lao ®éng cho nh÷ng doanh nghiÖp cã c¸c lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ bËc 3 trë lªn hoÆc cã tr×nh ®é trung cÊp trë lªn: 300.000/ lao ®éng Ban qu¶n lý kh«ng thu phÝ thÈm ®Þnh khi cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ ­u ®·i ®Çu t­. NÕu chñ ®Çu t­ ®Çu t­ c¸c dù ¸n then chèt nh­ x©y dùng nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, cÊp ®iÖn, cÊp n­íc, x©y dùng h¹ tÇng c¸c côm c«ng nghiÖp chøc n¨ng vµ ®« thÞ V¹n T­êng th× cã thÓ sö dông kÕ ho¹ch chi tiÕt vµ dù ¸n cã s½n mµ kh«ng ph¶i tr¶ phÝ lËp ho¹ch chi tiÕt vµ chi phÝ vµ døan cã s½n mµ kh«ng ph¶i tr¶ phÝ lËp quy ho¹ch chi tiÒy chi phÝ lËp dù ¸n Tæng hîp c¸c kho¶n chi phÝ th× râ rµng trong thêi gian tíi ®Ó cho dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng ®Çu t­ KCN Dung QuÊt th× chñ ®Çu t­ sÏ ph¶i rtµ kho¶n tiÒn rÎ nhÊt so cíi c¸c KCN kh¸c. §©y chÝnh lµ lîi thÕ kh«ng nhØ cña KCN Dung QuÊt trong thêi gian tíi ®Ó t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ vµo ®©y. 1.4. Dung QuÊt lµ KCN cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thùc hiÖn "mét cöa t¹i chç" cã hiÖu qu¶ nhÊt: Thùc tÕ thêi gian qua c¸c nhµ ®Çu t­ nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Òu gÆp nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n do c¬ chÕ thñ tôc hµnh chÝnh cßn phiÒu hµ, nhÊt lµ c¸c thñ tôc ®Î gi¶i phãng mÆt b»ng. Trong bèi c¶nh ®ã Ban qu¶n lý KCN sÏ cè g¾ng linh ho¹t ®Ó gi¶m hiÓu sù s¾c råi phiÒn hµ cña c¸c thñ tôc gãp phÇn ®Èy nhanh triÓn khai c¸c dù ¸n th«ng th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ th«ng tho¸ng "mét cöa t¹i chç" víi nh÷ng néi dung nh­ sau: 1- CÊp ®Þa ®iÓm cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong néi dung "chøng chØ quy ho¹ch" ®èi víi nh÷ng khu vùc ®· cã quy ho¹ch chi tiÕt ®· ®­îc duyÖt, trong tr­êng hîp nµy nhµ ®Çu t­ kh«ng xin ®Þa ph­¬ng cã quyÕt ®Þnh cÊp ®Þa ®iÓm. 2- NÕu nh­ ph¶i xin cÊp ®Þa ®iÓm th× nhµ ®Çu t­ chØ ph¶i ký hîp ®ång víi ban dÒn bï - t¸i ®Þnh c­ vµ gi¶i phãng mÆt b»ng KCN Dung QuÊt cña tØnh mµ kh«ng ph¶i víi nhiÒu ban ngµnh nh­ ë n¬i kh¸c. Ban nµy sÏ thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc ®Òn bï, gi¶i tr¶, di chuyÓn d©n, t¸i ®Þnh c­ vµ bµn giao mÆt b»ng. 3- §èi víi dù ¸n thuéc thÈm quyÒn UBND tØnh cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ th× giÊy phÐp nµy sÏ ®­îc cïng lóc víi cÊp giÊy phÐp ®Çu t­. 4- TÊt c¶ c¸c chñ ®Çu t­ ®Òu chØ ph¶i quan hÖ trùc tiÕp víi Ban qu¶n lý KCN Dung QuÊt ®Ó cã ®­îc giÊy phÐp ®Çu t­ mµ kh«ng ph¶i quan hÖ víi c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn liªn quan kh¸c. Víi vÞ trÝ lµ mét KCN cã tÇm chiÕn l­îc quan träng trùc thuéc ChÝnh phñ, KCN Dung QuÊt cã ®Çy ®ñ c¸c lîi thÕ so s¸nh nh»m ®Èy nhanh ®­îc tèc ®é thu hót ®Çu t­ trong thêi gian tíi. Nh÷ng lîi thÕ trªn ®©y sÏ cã t¸c ®éng to lín t¹o ra søc hót ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoa× n­íc. 2- Dù b¸o kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t­ cña KCN Dung QuÊt trong giai ®o¹n tíi (2002 - 2005): Giai ®o¹n 2002 - 2005 lµ mét giai ®o¹n quan träng nh»m ph¸t huy c¸c lîi thÕ nh­ ®· ph©n tÝch ë môc trªn ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn KCN Dung QuÊt lªn b­íc míi. §©y lµ giai ®o¹n mµ nhµ m¸y läc dÇu sè 1 - "tr¸i tim cña Dung QuÊt" sÏ ®i vµo ho¹t ®éng víi quy m« c«ng suÊt tõ 50 - 70% , viÖc ®­a nhµ m¸y vµo vËn hµnh t¹o ra sù lan to¶ ®Ó ®Èy nhanh c¸c dù ¸n ®·, ®ang ho¹t ®éng vµ ®éc lùc kÐo theo c¸c dù ¸n kh¸c sÏ ®­îc ®Çu t­ vµo KCN Dung QuÊt. Trªn c¬ së sè dù ¸n ®ang chuÈn bÞ ®Ó ®¨ng ký cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ sè døan ®· ®­îc ®­a vµo danh môc kªu gäi ®Çu t­, dù b¸o tõ nay ®Õn 2005 s«s vèn thu hót ®µu t­ vµo KCN Dung QuÊt sÏ lªn tíi 1,3 tû USD. B¶ng: Dù kiÕn thu hót ®Çu t­ vµo Dung QuÊt ®Õn n¨m 2005 TT N¨m Sè dù ¸n Tæng vèn ®Çu t­ (triÖu USD) T¹o ra viÖc lµm 1 2002 15 274 4280 2 2003 15 354 2780 3 2004 15 290 4950 4 2005 15 365 5400 Céng 60 1.379 17.318 Nguån : BQL KCN Dung QuÊt. Qua b¶ng ta thÊy 2002 - 2005 KCN Dung QuÊt cã kh¶ n¨ng sÏ thu hót ®­îc tæng sè vèn ®Çu t­ xÊp xØ b»ng sè vèn ®Çu t­ cña nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt. C¸c dù ¸n nµy sÏ lÊp ®Çu kho¶ng 70% c¸c côm c«ng nghiÖp ®ang ®­îc x©y dùng trong giai ®o¹n I kho¶ng 400 - 500ha) vµ t¹o ra sè viÖc lµm gÊp 10 lÇn sè lao ®éng cña nhµ ssm¸y läc dÇu sè 1 (trªn 18.000 lao ®éng) vµ t¹o ra gi¸ trÞ hµng ho¸ gÊp nhiÒu lÇn so víi nhµ m¸y läc dÇu. §ång thêi c¸c dù ¸n nµy sÏ tËp trung vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i nh­ ngµnh ho¸ dÇu, ho¸ chÊt, sau ho¸ dÇu, läc ®Çu t­ khai th¸c c¶ng, luyÖn c¸n thÐp, xi m¨ng nhùa ®­êng, c¬ khÝ, ®iÖn t­, l¾p r¸p « t«, ®éng c¬, s¶n xuÊt vËt liÖu cao cÊp, dÖt may... B¶ng: C¸c dù ¸n quan träng sÏ ®­îc ®Çu t­ ®Õn n¨m 2005. TT Tªn dù ¸n Chñ ®Çu t­ Vèn ®Çu t­ (triÖu USD) Ghi chó 1 Nhµ m¸y n­íc g® II vµ III LD Vinacomex - §øc 48 §ang tr×nh DA tiÒn kh¶ thi 2 Nhµ m¸y Poly Propylence Vietross 130 §ang x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm 3 Liªn hîp phµ dì ®ãng söa tµu biÓn TCTCN tÇu thuû ViÖt Nam 400 §ang lËp DA tiÒ kh¶ thi 4 LuyÖn c¸n thÐp TCT ThÐp ViÖt Nam 120 §ang lËp DA tiÒn kh¶ thi 5 BÕn sè 1 - c¶ng tæng hîp DQ TCT CTGT 8 20 S¾p xong DA, chuÈn bÞ lËp PA§T 6 BÕn sè 2- v¶ng tæng hîp DQ TCT hµng h¶i ViÖt Nam 20 S¾p xong DA, chuÈn bÞ lËp PA§T 7 DA tÈy röa c«ng nghiÖp LAB LD perto ViÖt Nam - Ên §é 130 §ang hoµn chØnh dù ¸n 8 DASX sîi ga ho¸ láng Vietross 80 §ang ®¨ng ký ®Çu t­ 9 DASX dsîi tæng hîp PS Prtro ViÖt Nam 100 §ang ®¨ng ký ®Çu t­ 10 Kho b·i Contaner TCT hµng h¶i ViÖt Nam 50 §ang ®¨ng ký ®Çu t­ 11 C¶ng vµ tæng kho x¨ng MiÒn Trung Petrolimex 30 §ang ®¨ng ký 12 S¶n xuÊt s« ®a Unilever 25 §ang dù kiÕn §K§T 13 CN dÖt may TCT dÖt may ViÖt Nam 50 §ang dù kiÕn §K§T 14 C¸c nhµ m¸y ho¸ chÊt trong vµ ngoµi n­íc 50 §ang dù kiÕn §K§T 15 Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Liªn doanh 45 §ang dù kiÕn §K§T Nguån: BQL KCN Dung QuÊt. Trong giai ®o¹n nµy dù kiÕn sÏ cã 15 dù ¸n quan träng nhÊt víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ kho¶ng 1 tû USD, trong ®ã sÏ cã 10 dù ¸n s¶n xuÊt c«ng nghiÖp víi tæng sè vèn ®Çu t­ 1.130 triÖu USD cïng víi 5 dù ¸n dÞch vô s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (Tæng vèn ®Çu t­ 168 triÖu USD). HiÖn nay ®· cã hai phÇn ba sè dù ¸n lo¹i nµy ®ang ®­îc tiÕn hµnh ®¨ng ký ®Çu t­ (víi kho¶ng 6 - 7 dù ¸n thuéc vèn FDI). Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ vµo KCN Dung QuÊt . I.Kinh nghiÖm ph¸t triÓn KCN cña mét sè n­íc ch©u ¸: §èi víi ViÖt Nam, mét n­íc ®i sau trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn KCN, viÖc häc tËp kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®i tr­íc lµ hÕt søc cÇn thiÕt. §iÒu ®ã cho phÐp chóng ta rót ra nh÷ng bµi häc thµnh c«ng còng nh­ thÊt b¹i cña c¸c n­íc, tõ ®ã h×nh thµnh hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc ph¸t triÓn KCN cã hiÖu qu¶ nhÊt so víi ®iÒu kiÖn cña ®Êt n­íc. 1.Kinh nghiÖm cña Trung Quèc. M« h×nh ph¸t triÓn ®Æc biÖt thµnh c«ng cña Trung Quèc trong x©y dùng KCN ®ã lµ c¸c ®Æc khu kinh tÕ. Vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi kú më cöa, Trung Quèc nhËn ®Þnh m×nh lµ mét quèc gia chØ cã ­u thÕ vÒ nguån nh©n lùc, trong khi ®ã kü n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é c«ng nghÖ, vèn ®Çu t­l¹i gÆp nhiÒu khãkh¨n. MÆt kh¸c, céng ®ång ng­êi Hoa ë n­íc ngoµi, nhÊt lµ §µi Loan vµ Hång K«ng l¹i cã nhu cÇu rÊt lín vÒ ®Çu t­ vµo Trung Quèc nh­ng bÞ øc chÕ bëi chÝnh s¸ch cña Trng Quèc lóc bÊy giê. Trªn c¬ së ®ã, theo s¸ng kiÕn cña §Æng TiÓu B×nh vµo n¨m 1978 Trung Quèc ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp c¸c ®Æc khu kinh tÕ. C¸c ®Æc khu nµy ®Òu cã quy m« diÖn tÝch rÊt lín(hµng tr¨m km2), cã d©n c­ sinh sèngvµ cã c¸c khu c«ng nghiÖp h­íng tíi nhiÒu môc tiªu kh¸c nhau. Tuú thuéc vµo kha n¨ng ph¸t triÓn trong c¸c ®Æc khu cã thÓ cã c¸c khu th­¬ng m¹i tù do, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao. Th«ng qua c¸c ®Æc khu nµy Trung Quèc ®· t¹o ra ®­îc nguån tµi s¶n rÊt lín, c¸c ®Æc khu chiÕm tû träng ngµy cµng lín trong tæng thu nhËp quèc d©n, ®êi sèng cña nh©n d©n n¬i tËp trung c¸c ®Ëc khu ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. NhÞp ®é t¨ng tr­ëng cñakhu vùc nµy hµng n¨m ®¹t 16-20%, cao gÊp ®«i so víi nhÞp ®é t¨ng tr­ëng cña c¶ n­íc. Tõ sù ho¹t ®éng cña c¸c ®Æc khu kinh tÕ cña Trung Quèc cã thÓ rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm sau: - C¸c ®Æc khu lu«n ®­îc x©y dùng t¹i nh÷ng n¬i cã s½n ®iÒu kiÖn h¹ tÇng thuËn lùc l­îngîi nh­: cöa khÈu, bÕn c¶ng... sao cho t¹o ®iÒu kiÖn nèi liÒn víi thÕ gi¬i bªn ngoµi. - X©y dùng c¸c ®iÒu kiÖn ®Çu t­ cøng ph¶i ®i liÒn víi c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn ®Çu t­ mÒm. Tøc lµ bªn c¹nh x©y dùng c¸c tiÖn Ýchc¬ b¶n (do c¸c ®Þa ph­¬ng cÊp lµ chñ yÕu). Ph¶i tiÕn hµnh ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o, thµnh lËp vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu thÞ tr­êng (thÞ tr­êng lao ®éng vµ thÞ tr­êng vËt t­, thÞ tr­êng t×n tÖ) vµ thµnh lËp trung t©m ®iÒu chØnh ngo¹i hèi. - §¬n gi¶n triÖt ®Ó c¸c thñ tôc ®Çu t­, Trung Quèc coi c¸c ®Æc khu lµ mét thÓ chÕ kinh tÕ, do vËy chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cã ®Çy ®ñ thÈm quyÒn ®Ó gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò ph¸t sinh trong mçi ®Æc khu. Song song ®ã h×nh thµnh c¸c c«ng ty t­ vÊn dÞch vô cung cÊp cho c¸c xÝ nghiÖp c¸c thång tin liªn quan, c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu, c¸c dÞch vô vËn chuyÓn l­u kho. M« h×nh ph¸t triÓn c¸c ®Æc khu kinh tÕ cña Trung Quèc, ®èi víi viÖc ph¸t triÓn KCN Dung QuÊt rÊt ®¸ng quan t©m. V× Dung QuÊt xÐt vÒ b¶n chÊt còng cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång víi c¸c ®Æc khu nµy. Kinh nghiÖm cña §µi Loan: §µi Loan lµ quèc gia ®i ®Çu trong ph¸t triÓn c¸c KCN ë ch©u ¸ vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng lín. Tõ nh÷ng n¨m 50 trªnc¬ së ph©n tÝch c¸c ®iÒu kiÖn cña ®Êt n­íc c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cña §µi Loan cho r»ng vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ h­íng ngo¹i cã ý nghÜa sèng cßn víi quèc gia nµy. §ång thêi ®Ó cã thÓ hîp t¸c tèt víi n­íc ngoµi ChÝnh phñ chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ®Õn c«ng nghiÖp nhÑ, hµng xuÊt khÈu vµ nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng. Theo ®ã chÝnh quyÒn sÏ thµnh lËp ra mét sè khu vùc nhÊt ®Þnh ®Ó tËp trung c¸c xÝ nghiÖp míi ®­îc x©y dùng (chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá).C¸c khu vùc nµy cã c¬ së h¹ tÇng rÊt tèt nh­: ®iÖn, n­íc, giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c...c¸c c«ng ty trong khu vùc nµy ®­îc h­ëng nhiÒu ­u ®·i vÒ tµi chÝnh: miÔn gi¶m thuÕmét sè n¨m ®Çu, miÔn tiÒn thuª ®Êt, thñ tôc hµnh chÝnh ®­îc tinh gi¶m... Trong h¬n 30 n¨m qua, ho¹t ®éng cña cac khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ®· ®ãng vai trß rÊt quan träng trong ®èi víi tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ §µi Loan. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu tõ c¸c KCN, KCX chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. KÓ tõ n¨m 1996 khi thµnh lËp KCN ®Çu tiªn, ®Õn nay §µi Loan ®· x©y dùng ®­îc 3KCX,80 KCN, 2KCNC. Riªng 3 KCX vµ 2KCN hµng n¨m ®· xuÊt khÈu hµng chôc tû USD. PhÇn lín c¸c KCN, KCX §µi Loan do ChÝnh phñ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt cßn l¹i do t­ nh©n vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ x©y dùng. ChÝnh quyÒn trung ­¬ng chØ qu¶n lý 12 KCN quan träng nhÊt mang tÝnh “chiÕn l­îc” ®· ®­îc phª duyÖt, c¸c KCN cßn l¹i ®Òu do ®Þa ph­¬ng hoÆc t­ nh©n qu¶n lý. ë §µi Loan hÇu nh­ ë huyÖn nµo còng cã KCN, c¸c KCN, KCX nµy lµ mét h¹t nh©n thóc ®Èy kinh tÕ trong vïng ph¸t triÓn. Kh«ng dõng ë ®ã, ChÝnh phñ §µi Loan ®· vµ ®ang thùc thi nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn míi nh­: ®æi míi trang thiÕt bÞ, thay ®æi ngµnh nghÒ ®Çu t­, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c¬ së h¹ tÇng kü thuËt... Bµi häc chñ yÕu cã thÓ rót ra t­ kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña §µi Loan ®ã lµ: muèn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ víi tèc ®é cao cÇn ph¸t triÓn c¸c KCN, KCX trªn mét diÖn réng tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng, tiÒm lùc ph¸t triÓn cña mçi tØnh, thµnh phè. §iÓm mÊu chèt lµ sù ph¸t triÓn c¸c KCn ph¶i theo mét quy ho¹ch thèng nhÊt trªn c¶ n­íc, ®¶m b¶o tÝnh liªn hoµn, t­¬ng hç trong ph¸t triÓn KCN, KCX víi ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nh­: n«ng , l©m, ng­ nghiÖp ®ång thêi ®¶m b¶o môc tiªu cña mçi KCN lµ mét “t¸c nh©n” thóc ®Èy mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cña mçi vïng. Kinh nghiÖm cña Th¸i Lan. §iÓm thµnh c«ng næi bËt trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn KCN, KCX cña Th¸i Lan ®ã lµ viÖc thèng nhÊt qu¶n lý tõ trªn xuèng d­íi, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®Òu ®­îc uû quyÒn cho mét c¬ quan duy nhÊt, thùc hiÖn triÖt ®Ó dÞch vô “mét cöa” nh»m gi¶i quyÕt nhanh chãng mäi th¾c m¾c cña chñ ®Çu t­. §iÒu nµy ®· gióp cho m«i tr­êng ®Çu t­ vµo KCN, KCX cña Th¸i Lan hÊp dÉn h¬n so víi c¸c quèc gia kh¸c trong khu vùc. ý t­ëng x©y dùng c¸c KCN ë Th¸i Lan ®· ®­îc h×nh thµnh tõ nh÷ng n¨m 60, nh­ng ph¶i ®Õn khi LuËt KCN ®­îc ban hµnh th× c¸c KCN,KCX ë Th¸i Lan míi thùc sù ph¸t triÓn. Sau 15 n¨m kÓ tõ khi LuËt KCN ra ®êi ®Õn nay ®· cã 40 KCN ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn c¶ n­íc. C¸c KCN ®­îc x©y dùng ë Th¸i Lan ®­îc chia thµnh hai lo¹i. Lo¹i thø nhÊt ®­îc Nhµ n­íc b¶o trî, cã tr­êng hîp x©y dùng bÞ lç nh­ng vÉn tiÕn hµnh x©y dùng ®Ó ®¶m b¸o c©n b»ng vµ ph¸t triÓn, nh­ c¸c KCn phÝa B¾c Th¸i Lan. Lo¹i thø hai Nhµ n­íc cho phÐp t­ nh©n cã thÓ x©y dùng c¸c KCN t¹i nh÷ng vïng kh«ng n»m trong quy ho¹ch miÔn lµ hä cã thÞ tr­êng. HiÖn nay ®· cã 11 KCN lo¹i nµy ®­îc x©y dùng ë Th¸i Lan. Ngoµi ra ChÝnh phñ cßn t¹o mét sè ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn KCN; diÖn tÝch KCN cã thÓ ®­îc më réng h¬n so víi diÖn tÝch ®· cho thuª hÕt, doanh nghiÖp muèn më réng mÆt b»ng s¶n xuÊt th× hä cã thÓ tho¶ thuËn víi chñ së h÷u ®Êt ®ai ngoµi hµng rµo KCN (ph¶i tu©n theo quy ®Þnh Côc qu¶n lý KCN Th¸i Lan). Côc qu¶n lý c¸c KCN Th¸i Lan (IEAT) ®­îc giao nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ n­íc thèng nhÊt vÒ ph¸t triÓn KCN. §©y lµ c¬ quan duy nhÊt cã thÓ cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin cho c¸c nhµ ®Çu t­; vÞ trÝ, ­u ®·i c¸c dÞch vô cung cÊp cho nhµ ®Çu t­ cña tõng KCN ®ång thêi lµ c¬ quan duy nhÊt xem xÐt vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµo KCN. Nh­ vËy, Th¸i Lan ®· thùc hiÖn ®­îc dÞch vô “mét cöa” ®èi víi thñ tôc cÊp gi¸y phÐp ®Çu t­ vµo c¸c KCN, ®©y lµ ®©y lµ ®iÓm næi bËt mµ c¸c quèc gia trong khu vùc ®Òu kh«ng cã. Cô thÓ, Côc qu¶n lý KCN Th¸i Lan (IEAT) cã quyÒn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng sau: - §iÒu tra, kh¶o s¸t, x©y dùng chiÕn lù¬c ph¸t triÓn c¸c KCN trªn ®Þa bµn c¶ n­íc. - ThiÕt kÕ x©y dùng c¸c KCN. - CÊp giÊy phÐp ®Çu t­. - Quy ®Þnh ngµnh nghÒ vµ quy m« cña c¬ së c«ng nghiÖp sÏ ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµo KCN. - Quy ®Þnh gÝ mua, b¸n vµ cho thuª bÊt ®éng s¶n, ®éng s¶n. - Qu¶n lý c¸c nhµ ®Çu t­ trong khu c«ng nghiÖp bao gåm c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, xuÊt nhËp khÈu vµ c¸c dÞch vô kh¸c... - Ph¸t hµnh ng©n phiÕu hoÆc c¸c lo¹i tÝn phiÕu nh»m môc ®Ých ®Çu t­ tæ chøc bé m¸y cña IEAT gän, tËp trung nh»m gi¶i quyÕt c«ng viÖc nhanh vµ cã hiÖu qu¶. Tõ viÖc nghiªn cøu ®iÓn h×nh cña ba quèc gia trªn cïng víi mét sè n­íc kh¸c cã thÓ rót ra n¨m bµi häc kinh nghiÖm chñ yÕu sau: M«t lµ, x¸c lËp ®­îc mét sè sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. Hai lµ, c¸c thÓ chÕ vµ luËt ph¸p t­¬ng ®èi æn ®Þnh trong thêi h¹n nhÊt ®Þnh. C¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt d­íi luËt ph¶i nhÊt qu¸n víi tinh thÇn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. Ba lµ, cã chÝnh s¸ch ­u ®·i hÊp dÉn vÒ gi¸ thµnh hµng hãa chÕ t¹o t¹i KCN cã thÓ c¹nh tranh cao. Bèn lµ, c¸c KCN ph¶i cã lîi thÕ vÒ vÞ trÝ kinh tÕ, x· héi, tù nhiªn nh­ gÇn c¸c phi tr­êng, bÕn c¶ng, h¹ tÇng c¬ së tèt. N¨m lµ, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, c¸c ho¹t ®éng t­ vÊn tèt vµ thùc hiÖn “dÞch vô mét cöa”. II. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn chñ yÕu. Ph¸t triÓn KCN ë ViÖt Nam lµ mét chiÕn l­îc hÕt søc ®óng ®¾n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc.ViÖc ph¸t triÓn KCN Dung QuÊt do ®ã võa n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung võa cã t¸c ®éng to lín ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña c¶ vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung. §Ó c¸c KCN ViÖt Nam nãi chung, KCN Dung QuÊt nãi riªng cÇn cã m«i tr­êng ®Çu t­ ph¸t triÓn KCN thuËn lîi. M«i tr­êng ®ã gåm cã nhiÒu yÕu tè liªn quan tíi nhau ®ßi hái c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng phèi hîp ®ång bé ®Ó gi¶i quyÕt. Qua sù ph©n tÝch nh÷ng tån t¹i cña c¸c KCN nãi chung vµ KCN Dung QuÊt nãi riªng còng nh­ qua c¸c bµi häc kinh nghiªm cña c¸c n­íc ®Ò tµi xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p ë c¶ tÇm vÜ m« vµ vi m« sau: C¸c gi¶i ph¸p vÜ m«. 1.1.Thèng nhÊt quan ®iÓm vÒ KCN. C¸c cÊp c¸c ngµnh cÇn thèng nhÊt nhËn thøc KCN lµ mét dù ¸n ®Çu t­ dµi h¹n, Quy m« lín. Tõ khi cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp ph¶i mÊt vµi n¨m ®Ó ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, ph¸t triÓn h¹ tÇng míi cã ®iÒu kiÖn thu hót ®Çu t­ vµ sau ®ã còng ph¶i mÊt nhiÒu n¨m míi lÊp ®Çy ®­îc. Chóng ta thµnh lËp KCN b©y giê lµ b­íc chuÈn bÞ cho thùc hiÖn môc tiªu 5-7 n¨m sau, ®ã lµ viÖc ph¸t triÓn cã tÝnh to¸n cho thêi gian dµi. §ång thêi ph¶i coi KCN lµ mét thÓ chÕ cña nÒn kinh tÕ, mét d¹ng ®¬n vÞ kinh tÕ ®Æc biÖt mµ trong ®ã cÇn cã c¸c quy ®Þnh riªng, næi tréi nh»m cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh, khai th¸c cã hiªu qu¶ c¸c nguån lùc, thÕ m¹nh cña vïng l·nh thæ. Sù ®ång bé trong nhËn thøc cña l·nh ®¹o c¸c cÊp, nhÊt lµ tØnh vµ c¸c së ban ngµnhliªn quan trong qu¸ tr×nh vËn hµnh cña KCN sÏ ®¶m b¶o ph¸t huy hiÖu qu¶ cña KCN v× nã trùc tiÕp liªn quan ®Õn lîi Ých cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng vµ cña nÒn kinh tÕ. ®ßng thêi kh¾c phôc t×nh tr¹ng “trèng ®¸nh xu«i, kÌn thæi ng­îc”, kh«ng hç trî lÉn nhau mµ l¹i g©y trë ng¹i trong qu¸ tr×ng xd, ph¸t triÓn KCN. 1.2.N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c KCN. BÊt kú mét KCN nµo khi h×nh thµnh ®Òu cã t¸c ®énh kh«ng nhá tíi sù ph¸t triÓn cña mét khu vùc l·nh thæ réng lín thËm chÝ tíi toµn bé ®êi sèng kinh tÕ-x· héi cña ®Êt n­íc. §ång thêi, nã còng ®ßi hái ph¶i bá ramét nguån lùc lín vÒ vèn, kü thuËt, tæ chøc qu¶n lý...Do ®ã viÖc thµnh lËp KCN ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi Ých kinh tÕ-x· héi. §èi víi n­íc ta, víi gÇn 70 KCN trªn toµn quèc, so víi c¸c n­íc kh¸c th× ch­a ph¶i lµ nhiÒu, nh­ng hiÖn nay cã kh«ng Ýt KCN ®­îc h×nh thµnh theo phong trµo chø kh«ng thùc sù xÐt ®Õn hiÖu qu¶ cña nã ®em l¹i. Thêi gian qua lµ giai ®o¹n chóng ta ph¸t triÓn c¸c KCN theo chiÒu réng ®Ó t¹o nhiÒu khu vùc cã søc hut cao, ®· ®Õn lóc cÇn ph¶i ph¸t triÓn c¸c KCN theo chiÒu s©u, phÊn ®Êu lÊp ®Çy c¸c KCN ®· cã ®Ó tr¸nh sù l·ng phÝ nguån lùc to lín mµ x· héi ®· bá ra. V× vËy, c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn KCN cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn triÖt ®Ó vµ thèng nhÊt theo c¸c h­íng sau: §èi víi c¸c KCN ®· ®­îc thµnh lËp cÇn tiÕn hµnh rµ xo¸t l¹i kü l­ìng. Nh÷ng KCN cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn th× tËp trung vèn hoµn chØnhxd c¬ së h¹ tÇng. Cßn ®èi víi nh÷ng khu mµ ®· cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp nh­ng ch­a triÓn khai cÇn c©n nh¾c kü c¸c yÕu tè ®Èy lïi tiÕn ®é thËm chÝ ®×nh ho·n x©y dùng. KiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc thµnh lËp c¸c KCN míi, c¸c ®Þa ph­¬ng ch­a cã KCN khi thµnh lËp ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu tÝnh kh¶ thi tØ mØ vµ kh¸ch quan. C¸c KCN míi nªn ®i theo m« h×nh võa vµ nhá, kh«ng ham quy m« línnÕu kh«ng cã ®ñ diÒu kiÖn. X©y dùng c¬ cÊu c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh nghÒ cÇn ph¸t triÓn ë mçi KCN phï hîp víi ®Þnh h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña tõng ddÞa ph­¬ng cô thÓ. CÇn cã quy ho¹ch chi tiÕt trong viÖc ph¸t triÓn h¹ tÇng ngoµi hµng rµo KCN nhÊt lµ t¹i nh÷ng vïng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ miÒn Trung, T©y Nguyªn... 1.3.Nhµ n­íc cÇn ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i thËt sù hÊp dÉn vµ ph¶i cã ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ. Thùc hiÖn yªu cÇu nµy, Nhµ n­íc cÇn ph¶i x©y dùng, bæ xung nh÷ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cßn thiÕu còng nh­ söa ®æi nh÷ng chÝnh s¸ch kh«ng cßn phï hîp víi sù ph¸t triÓn ph¸t triÓn cña KCN. §ång thêi nghiªn cøu, hoµn thiÖn c¸c bé LuËt, LuËt, v¨n b¶n d­íi LuËt cã liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ nh­: LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, LuËt Th­¬ng m¹i...®Ó t¹o ra hµnh lang ph¸p lý thèng nhÊt cho c¸c KCN vËn hµnh. Cô thÓ ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn KCN cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau: C¸c bé, c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng thùc hiÖn triÖt ®Ó c¬ chÕ uû quyÒn cho c¸c Ban qu¶n lý c¸c KCN cÊp tØnh. T¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho c¸c KCN thùc hiÖn c¬ chÕ “mét cöa-t¹i chç” cã hiÖu qu¶ nhÊt. T¨ng c­êng sù phèi hîp trong qu¶n lý gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc víi Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh. Sím söa ®æi c­ chÕ xÐt duyÖt cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ bªn trong KCN, c¶i tiÕn c¸c thñ tôc tr­íc vµ sau cÊp giÊy phÐp ®Çu t­. §Ó t¨ng søc hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ trong khu vùc nµy, cÇn thóc ®Èy tiÕn ®é hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng, nhÊt lµ ®èi víi c¸c c«ng tr×nh thiÕt yÕuë nh÷ng ®Þa bµn träng ®iÓm, cÇn duy tr× c¸c nguån vèn trung vµ dµi h¹n nh»m nhanh chãng vµ ch¾c ch¾n ®¸p øng tho¶ m·n nhu cÇu s¶n xuÊt vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó tiÕp tôc thu hót vèn ®Çu t­. X¸c lËp cô thÓ c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i ®Çu t­ ®¶m b¶o dµi h¹n cho c¶ tr­íc vµ sau dù ¸n,cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i hîp lý, c«ng b»ng cho c¸c chñ ®Çu t­ vµo KCN. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn dµi h¹n cña KCN cÇn cã nh÷ng ®Þnh chÕ míi hç trî cho viÖc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt dùa trªn khai th¸c lîi thÕ, sö dông kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Cã sù phèi hîp gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh cã liªn qu¶ntong viÖc ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é, n©ng cao chÊt lùc l­îng­îng, h¹ thÊp chi phÝ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng KCN. ``Dùa trªn khung ph¸p lý ®· ®­îc x¸c lËp nhÊt qu¸n, ®ång bé vµ th«ng tho¸ng c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc c¸c cÊp, ngµnh cÇn nhanh chãng triÓn khai c¸c ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cô thÓ; chÊn chØnh bé m¸y qu¶n lý, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh. C¸c gi¶i ph¸p vi m«. 2.1.§a d¹ng ho¸ c¸c nguån lùac tµi chÝnh ®Ó ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt KCN vµ ®« thÞ. Ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt KCN lµ yªu cÇu ®èi víi bÊt kú mét KCN nµo. Nh­ trªn ®· nãi KCN Dung QuÊt ®· ®­îc Ng©n s¸ch nhµ n­íc tµi trî cho c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng chÝnh. Nh­ng víi quy m« diÖn tÝch lín nh­ Dung QuÊt, cã nhiÒu h¹ng môc cÇn ph¶i thi c«ng th× cÇn ph¶i chñ ®éng ®a d¹ng ho¸ viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc kh¸c vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng h¹ tÇng KCN. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu nµy cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: -TiÕp tôc tranh thñ nguån vèn Ng©n s¸ch Nhµ n­íc®Çu t­ cho KCN Dung QuÊt. Trong ®ã cÇn gi¶i quyÕt ®ång bé 3 vÊn ®Ò lµ: (1) ph¸t huy viÖc sö dônh cã hiÖu qu¶ nguån vèn do nhµ n­íc ®Çu t­ theo kÕ ho¹ch h»ng n¨m; (2) tiÕp tôc tranh thñ sù ñng hé cña c¸c Bé, ngµnh Trung ¦¬ng; (3) n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­ x©y dùng g¾n víi kÕ ho¹ch hµng n¨m vµ kÕ ho¹ch tõng giai ®o¹n trªn c¬ së danh môc dù ¸n ®­îc x©y dùng b»ng vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc s¸t hîp víi yªu cÇu thùc tÕ vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn KCN Dung QuÊt. -§èi víi vèn ODA, cÇn h×nh thµnh tæ c«ng t¸c ®Ó xóc tiÕn viÖc huy ®éng nguån vèn nµy trªn c¬ së hîp t¸c cña c¸c tæ chøc t­ vÊn ®ñ t­ c¸ch ph¸p lý, cã kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc vÒ lÜnh vùc nµy. - §èi víi vèn tÝn dông ­u ®·i, tõng b­íc x©y dùng c¬ chÕ, quy tr×nh vµ mèi quan hÖ phèi hîp gi÷a Ban qu¶n lý víi quü hç trî ®Çu t­ trung ­¬ng vµ doanh nghiÖp ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN vµ ®« thÞ ®Ó tranh thñ nguån vèn nµy nh»m ®¸p øng yªu cÇu tµi chÝnh ®èi víi dù ¸n ®Çu t­ h¹ tÇng KCN vµ ®« thÞ t¹i Dung QuÊt. -Tranh thñ c¸c nguån vèn cña c¸c Tæng c«ng ty 90, 91 vµ vèn FDI. H­íng c¸c nguån vèn nµy vµo ph¸t triÓn ®iÖn, n­íc, b­u chÝnh viÔn th«ng, xö lý n­íc th¶i... nh»m t¹o sù ®ång bé ho¸ kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt gi÷a bªn trong víi bªn ngoµi c¸c côm c«ng nghiÖp. 2.2. Hoµn thiªn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó thùc sù cã søc hÊp dÉn thu hót ®Çu t­. C¬ chÕ, chÝnh s¸ch lµ vÊn ®Ò quan träng ®Ó t¹o ra ®«ng lùc thu hót ®Çu t­. Trong nh÷ng n¨m qua t¹i Dung QuÊt vÊn ®Ò nµy ngµy cµng ®­îc hoµn chØnh vµ cã søc hót lín h¬n, nh­ng theo ®¸nh gi¸ chung th× nã ch­a thùc sù mang tÝnh næi tréi so víi c¸c KCN kh¸c. Do ®ã, cÇn thèng nhÊt thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p sau: -Thñ tôc ®Çu t­ thùc hiÖn c¬ chÕ mét cöa (t¹i ban qu¶n lý KCN Dung QuÊt) trªn mäi lÜnh vùc. Bªn c¹nh viÖc uû quyÒn cÊp ®Þa ®iÓm trong néi dung chøng chØ quy ho¹ch cho c¸c dù ¸n ®Çu t­, cÇn thùc hiÖn viÖc uû quyÒn quyÕt ®Þnh c¬ chÕ thÝ ®iÓm ®Çu ra cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn ®« thÞ V¹n T­êng, ®iÒu chØnh quy ho¹ch chi tiÕt c¸c côm chøc n¨ng trong ph©n khu KCN vµ ®« thÞ ®Ó viÖc thu hót ®Çu t­ vµ gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc ®Çu t­ ®­îc linh ho¹t, nhanh chãng cho c¸c nhµ ®Çu t­, gi¶m bít c¸c thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ. -Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng theo c¬ chÕ trùc tiÕp, mét ®Çu mèi vµ chän gãi qua Ban ®Òn bï, t¸i ®Þnh c­ vµ gi¶i phãng mÆt b»ng cña tØnh (®èi víi dù ¸n cã møc ®Òn bï trªn 500 triÖu ®ång), vµ qua Ban ®Òn bï- di chuyÓn d©n huyÖn B×nh S¬n (®èi víi c¸c dù ¸n cã møc ®Òn bï d­íi 500 triÖu ®ång); c¸c ban ®Òn bï thèng nhÊt thùc hiÖn vÒ viÖc tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Òn bï, tæ chøc di chuyÓn d©n vµ giao mÆt b»ng nhanh cho c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó triÓn khai khëi c«ng c¸c dù ¸n ®· cÊp phÐp ®Çu t­ ®óng thêi gian quy ®Þnh. §ång thêi, cÇn xem xÐt ®iÒu chØnh cho phï hîp vÒ gi¸ ®Òn bï, ®Þnh møc c©y cèi hoa mµu ®­îc ®Òn bï trªn mét ha, kh«ng ®Ó c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng chi phÝ bÊt hîp lý vµ ®iÒu ®ã sÏ kh«ng t¹o sù hÊp dÉn cho nhµ ®Çu t­ vµo Dung QuÊt. -Tr×nh ChÝnh phñ UBND tØnh Qu¶ng Ng·i vµ Qu¶ng Nam ban hµnh thªm nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ ®Ó thùc sù t¹o søc hÊp dÉn thu hót ®Çu t­, nhÊt lµ trªn c¸c lÜnh vùc sau läc dÇu, ®Çu t­ khai th¸c c¶ng vµ s©n bay, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng quy m« lín vµ c¸c ngµnh gi¶i quyÕt nhiÒu lao ®«ng. -TiÕp tôc tranh thñ sù hç trî cña c¸c tØnh Qu¶ng Ng·i, Qu¶ng Nam, c¸c Bé ngµnh Trung ¦¬ng ®Ó tr×nh ChÝnh phñ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ theo m« h×nh cña mét khu kinh tÕ tæng hîp cã ¸p dông mét sè c¬ chÕ më ®Ó lµm ®éng lùc ph¸t triÓn. 2.3.N©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c xóc tiÕn vËn ®éng ®Çu t­ vµo KCN. §©y lµ kh©u quan träng, sèng cßn cña KCN Dung QuÊt nãi riªng vµ c¸c KCN nãi chung. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn tiÕn hµnh c¸c b­íc ®ét ph¸ trong c«ng t¸c vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­. Bao gåm: -Tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o t¹i c¸c thµnh phè lín, m¹nh d¹n ra n­íc ngoµi lµm c«ng t¸c tiÕp thÞ dù ¸n t¹i mét sè n­íc cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ vµo Dung QuÊt, nh­ Mü, Nga, óc... -Trªn c¬ së Ch­¬ng tr×nh vËn ®éng ®Çu t­ ®· ®­îc phª duyÖt, tiÕn hµnh chi tiÕt ho¸ thµnh nhiÖm vô cô thÓ, trong ®ã cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô träng t©m, c¸c c«ng viÖc cô thÓ, g¾n liÒn c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kinh phÝ vµ ph­¬ng tiÖn thiÕt yÕu ®¸p øng yªu cÇu triÓn khai. -Phèi kÕt hîp hoÆc thuª c¸c tæ chøc t­ vÊn, tæ chøc xóc tiÕn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, nhÊt lµ c¸c tæ chøc cã kinh nghiÖm trong thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi x©y dùng hÖ c¬ së d÷ liÖu vµ tµi liÖu kªu gäi ®Çu t­. -Chñ ®éng phèi hîp víi chñ ®Çu t­ – kinh doanh h¹ tÇng c¸c côm c«ng nghiÖp trong KCN Dung QuÊt hoÆc c¸c tæng c«ng ty 90, 91 tæ chøc c¸c héi th¶o chung, c¸c cuéc héi th¶o chuyªn ®Ò hoÆc ra n­íc ngoµi thùc hiÖn kªu gäi ®Çu t­ cho mét sè dù ¸n quan träng, ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n c«ng nghiÖp nÆng. -Cñng cè vµ t¨ng c­êng vai trß cña C¬ quan §¹i diÖn cña Ban qu¶n lý t¹i Hµ Néi, thµnh lËp v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i Thµnh phè HCM, t¨ng c­êng c¬ chÕ phèi hîp vµ n©ng cao kh¶ n¨ng xóc tiÕn ®Çu t­ cña hai tæ chøc nµy. 2.4.Hoµn thiÖn mét b­íc hÖ thèng tæ chøc bé m¸y vµ n©ng cao n¨ng lùc tæ chøc thùc hiÖn cña c¸n bé ban qu¶n lý KCN Dung QuÊt. CÇn gÊp rót nghiªn cøu ®Ó cã mét m« h×nh tæ chøc qu¶n lý phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña KCN Dung QuÊt. §ång thêi, vÒ nh©n sù cÇn t¨ng c­êng ®éi ngò c¸n bé ®¸p øng ®ßi hái trong kh©u qu¶n lý. TÝch cùc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã kinh nghiÖm, th«ng th¹o nghiÖp vô, cã kh¶ n¨ng, b¶n lÜnh thùc hiÖn c«ng viÖc vµ chÞu tr¸ch nhiªm vÒ c«ng viÖc ®­îc giao. Bªn c¹nh ®ã cÇn cã c¬ chÕ tuyÓn dông, thu hót c¸n bé, nhÊt lµ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn qu¶n lý ®Çu t­ vÒ x©y dùng Dung QuÊt. 2.5.§Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc. KCN Dung QuÊt khi ®i vµo ho¹t ®éng m¹nh mÏ sÏ cã nhiÒu ngµnh nghÒ víi nh÷ng c«ng nghÖ, d©y truyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Do ®ã, ®ßi hái ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý giái vµ ®éi ngò c«ng nh©n cã tay nghÒ cao. Thùc tÕ, khu vùc miÒn Trung cã sè l­îng lao ®éng dåi dµo nh­ng chÊt l­îng lao ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy ngay tõ b©y giê cÇn ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã tay nghÒ cao nh»m ®¸p øng yªu cÇu cung cÊp lao ®éng cã chÊt l­îng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy cÇn nhanh chãng hoµn thµnh tr­êng ®µo t¹o nghÒ Dung QuÊt ®óng tiÕn ®é. Nhµ n­íc vµ tØnh cÇn hç trî ban ®Çu nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng gi¶ng d¹ycho nh÷ng kho¸ häc ®Çu tiªn. III.Mét sè kiÕn nghÞ nh»m t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t­ cña KCN Dung QuÊt. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c ph¸t triÓn KCN Dung QuÊt kÝnh ®Ò nghÞ Nhµ n­íc vµ c¸c bé ban ngµnh còng nh­ ban qu¶n lý KCN Dung QuÊt quan t©m, tËp trung gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: 1. Cho phÐp thµnh lËp c«ng ty ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt KCN Dung QuÊt ®Ó thèng nhÊt vµ chñ ®éng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng mét c¸ch ®ång bé hiÖn ®¹i ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c thu hót ®Çu t­. 2. §Ò nghÞ ChÝnh phñ nhanh chãng chuyÓn Dung QuÊt thµnh mét khu kinh tÕ tæng hîp. Thùc tÕ, Dung QuÊt tuy cïng tªn víi c¸c KCN kh¸c, nh­ng vÒ b¶n chÊt l¹i kh«ng ph¶i nh­ vËy. ViÖc gäi Dung QuÊt ®óng nh­ b¶n chÊt cña nã sÏ gióp Dung QuÊt ®­îc phÐp ¸p dông mét sè c¬ chÕ thùc sù t­¬ng xøng víi tÇm vãc cña nã. 3. HiÖn nay t×nh chiÕm ®Êt lµm nhµ tr¸i phÐp, t×nh tr¹ng, t×nh tr¹ng vi ph¹m vÒ quy ho¹ch, x©y dùng vµ m«i tr­êng, t×nh h×nh an ninh trËt tù trong KCN Dung QuÊt ®ang cã biÓu phøc t¹p vµ cã chiÒu h­íng gia t¨ng. §Ò nghÞ UBND tØnh chØ ®¹o c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ huyÖn B×nh S¬n cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó xö lý døt diÓm. 4. §Ò nghÞ ChÝnh phñ sím phª duyÖt quy ho¹ch chi tiÕt côm c¶ng Trung Trung Bé (trong ®ã cã c¶ng Dung QuÊt) lµm c¬ së ®Ó ban qu¶n lý sím tiÕn quy ho¹ch chi tiÕt sö dông ®Êt vµ ®Çu t­ ph¸t triÓnh¹ tÇng côm c¶ng n­íc s©u Dung QuÊt; trong ®ã quan träng nhÊt kÒ ch¾n c¸t cµn ®­îc ®Çu t­ x©y dùng sím nh»m thu hót ®Çu t­ vµo c¸c dô ¸n c«ng nghiÖp nÆng. 5. Tr­íc m¾t, khi ch­a ®­îc chuyÓn ®æi thµnh khu kinh tÕ tæng hîp, tØnh Qu¶ng Nam nªn ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ ®èi víi c¸c dù ¸n n»m trªn l·nh thæ cña tØnh. HiÖn nay, so s¸nh sù ­u ®·i mµ hai tØnh Qu¶ng Ng·i vµ Qu¶ng Nam dµnh cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo Dung QuÊt th× tØnh Qu¶ng Ng·i cã søc hÊp dÉn h¬n. Do ®ã, cÇn cã thªm chÝnh s¸ch ­u ®·i cña tØnh nh»m t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi trong toµn KCN. KÕt luËn Ph¸t huy tèi ®a nguån néi lùc vµ tranh thñ nguån lùc tõ bªn ngoµi lµ mét chiÕn l­îc ®· ®­îc §¶ng vµ nhµ n­íc kh¼ng ®Þnh trong qu¸ tr×nh CNH, H§H ®Êt n­íc. Mét trong nh÷ng b­íc ®i nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chiÕn l­îc nµy chóng ta ®· cho thµnh lËp mét m« h×nh kinh tÕ míi, ®ã lµ KCN. C¸c KCN nµy víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh­ chÝnh s¸ch ®Çu t­ ­u ®·i, thñ tôc ®Çu t­ ®­îc ®¬n gi¶n h¬n...®· thu hót ®­îc mét khèi l­îng vèn ®¸ng kÓ, gãp phÇn quan träng vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c KCN trong c¶ n­íc, ChÝnh phñ ®· cho phÐp nghiªn cøu vµ thµnh lËp thªm m« h×nh KCN míi, cô thÓ lµ KCN Dung QuÊt (cã tÝnh chÊt lµ mét khu kinh tÕ tæng hîp) vµ Khu kinh tÕ më Chu Lai. Cã thÓ nãi viÖc thµnh lËp hai lo¹i ®Æc khu kinh tÕ nµy ®· n©ng viÖc ph¸t triÓn KCN ë n­íc ta lªn tÇm cao míi. Giai ®o¹n tõ n¨m 1996-2001 lµ thêi gian khëi ®éng cña KCN Dung QuÊt, qua ®ã ®· cho thÊy nh÷ng thµnh tùu b­íc ®Çu cña KCN nµy nh­ ®· thu hót ®­îc mét sè dù ¸n cã quy m« lín cña c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän: dÇu khÝ,vËt liÖu x©y dùng... Quan träng h¬n nã cho phÐp chóng ta thÊy ®­îc nh÷ng lîi thÕ cña KCN Dung QuÊt, ®ã lµ cã hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng vµo lo¹i hiÖn ®¹i nhÊt so víi c¸c KCN kh¸c, b¾t ®Çu ¸p dông nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ hÊp dÉn, c«ng t¸c tæ chøc thu hót ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ h¬n, tõ ®ã cho thÊy kh¶ n¨ng to lín mµ Dung QuÊt cã thÓ ®¹t ®­îc trong thêi gian tíi, cô thÓ lµ trong giai ®o¹n 2002-2005, ®©y sÏ lµ giai ®o¹n mµ KCN Dung QuÊt sÏ cã b­íc ®ét ph¸ vÒ thu hót ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã, còng cã nhiÒu bøc xóc mµ KCN Dung QuÊt gÆp ph¶i mµ ®·, ®ang vµ sÏ g©y c¶n trë kh«ng nhá ®èi vøi sù ph¸t triÓn cña Dung QuÊt nh­ nh÷ng v­íng m¾c vÒ c¬ chÕ qu¶n lý, viÖc ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng. DÉu vËy, víi vai trß quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn trung nãi riªng vµ cña c¶ n­íc nãi chung chóng ta hy väng vµ tin t­ëng KCN Dung QuÊt sÏ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c gi¶i ph¸p ®· ®Ò ra nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®Ó ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ cña m×nh, gãp phÇn ®­a nÒn kinh tÕ miÒn trung theo kÞp sù ph¸t triÓn cña hai ®Çu ®Êt n­íc. Hµ Néi th¸ng 4/2002. Tµi liÖu tham kh¶o. I.S¸ch. 1. Dung QuÊt hµnh tr×nh vµo thÕ kû XXI –H: ChÝnh trÞ quèc gia, 1998. 2. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ §Çu t­ - PGS, TS NguyÔn Ngäc Mai –NXB Gi¸o Dôc, 1998. 3. Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt víi c¬ héi ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam –H: ChÝnh trÞ quèc gia, 1993. 4. Kinh nghiÖm thÕ giíi vÒ ph¸t triÓn Khu c«ng nghiÖp, KCX vµ ®Æc khu kinh tÕ –H: ChÝnh trÞ quèc gia, 1994. 5. MiÒn Trung c¬ héi ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ –NXB §µ N½ng, 1994. II. T¹p chÝ. 1. Céng s¶n sè 1/1998. 2. C«ng NghiÖp sè 13/2000; sè 8,22,24/2001; sè 1+2/2002. 3. Kinh tÕ & Dù b¸o sè 13/2001. 4. Kinh tÕ ph¸t triÓn sè 36/2000. 5. Nghiªn cøu kinh tÕ sè 5/1998; 6/2000. 6. Ph¸t triÓn kinh tÕ sè 105/1999; 117/2000. III. V¨n b¶n ph¸p luËt. 1. Quy ®Þnh chi tiÕt LuËt ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 24/ CP n¨m 2000. 2. Quy ®Þnh chi tiÕt LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 51/CP n¨m 1999. 3. Quy chÕ Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt, Khu c«ng nghÖ cao ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 36/CP n¨m 1997.