Đề tài Tình hình xuất khẩu gỗ tại công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk giai đoạn 2008 – 2010

LỜI MỞ ĐẦU Đất nước Việt Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới WTO tạo ra một nền kinh tế mở năng động cho các doanh nghiệp trong nước, công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk cũng từ đó tham gia sân chơi rộng lớn này. Xuất phát với sự nhỏ hẹp về qui mô và thương hiệu, doanh nghiệp đã có rất nhiều cố gắng để đạt được kết quả như hiện nay, đó là xâm nhập vào các thị trường lớn như Mỹ và EU. Tuy nhiên, với tham vọng mở rộng thị trường của mình ra thế giới thì sự cố gắng này là chưa đủ khi chúng ta là một doanh nghiệp non trẻ, thiếu kinh nghiệm, thiếu vốn, chưa có thương hiệu cũng như chất lượng và số lượng sản phẩm chưa đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng. Mặt khác, đối thủ cạnh tranh như Malaysia, Thái Lan, Indoniesia … lại khá dày dạn kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Năm 2010 công ty Hoàng Anh ĐăkLăk đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, vượt qua ảnh hưởng của cuộc suy thoái kinh tế thế giới, lập lại doanh thu, tìm được bạn hàng mới. Đây đều là những tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên với những khó khăn nêu trên, thì để xúc tiến hoạt động xuất khẩu của mình công ty cần nhìn lại những gì đã trải qua suốt 3 năm qua để có thể đưa ra những biện pháp phù hợp nhất cho tình hình hiện tại. Đây cũng chính là lí do em chọn đề tài “Tình hình xuất khẩu gỗ tại công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk giai đoạn 2008 – 2010” Kết cấu của bài báo cáo bao gồm ba chương: Chương 1: Giới thiệu công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk Chương 2: Thực trạng xuất khẩu gỗ tại công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk Chương 3: Một số giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu gỗ tại công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk trong 3 năm tới Để hoàn thành được bài cáo này, em kính chân thành cảm ơn quý công ty, cảm ơn cô Đặng Lê Phương Xuân đã tạo điều kiện giúp đỡ tận tình trong thời gian kiến tập vừa qua. Đây cũng là lần đầu tiên em được đi trải nghiệm thực tế về hoạt động xuất khẩu của một công ty nên những hiểu biết còn hạn chế, bài báo cáo cũng không tránh khỏi nhiều thiếu sót. Xin được sự thông cảm của thầy cô. CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU CÔNG TY CỔ PHẦN HOÀNG ANH ĐĂKLĂK Quá trình hình thành và phát triển Công ty Lịch sử hình thành Công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk được thành lập theo giấy phép kinh doanh số 40.03.000127 do sở Kế Hoạch và Đầu Tư ĐăkLăk cấp ngày 17/05/2007 trên cơ sở biên bản họp cổ đông sáng lập ngày 10/05/2007. Công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk trực thuộc tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, có tư cách pháp nhân hạch toán kinh tế độc lập, hoạt động theo luật Doanh Nghiệp và các quy định hiện hành khác của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Tên tiếng Việt: CÔNG TY CỔ PHẦN HOÀNG ANH ĐĂKLĂK Tên tiếng Anh: HOANG ANH DAKLAK JOIN STOCK COMPANY Trụ sở chính: Số 40 đường Hùng Vương, Phường Tự An, TP. Buôn Ma Thuột, Tỉnh ĐăkLăk, Việt Nam. Điện thoại: 0500.240.336 Fax: 05002.266.868 Mã số doanh nghiệp: 66000957368 Quá trình phát triển Công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk là doanh nghiệp nhà nước được thành lập theo giấy phép số 05 ngày 25/05/1993 của UBND tỉnh ĐăkLăk với tên gọi ban đầu là “Công ty sản xuất kinh doanh tổng hợp tỉnh đội ĐăkLăk” có trụ sở tại Số 40 đường Hùng Vương, Phường Tự An, TP. Buôn Ma Thuột, Tỉnh ĐăkLăk. Thực hiện quyết định số 1427/QĐ-BXD ngày 05/11/2002 của Bộ Xây Dựng, Công ty được đổi tên thành Công ty Hoàng Anh ĐăkLăk là đơn vị thành viên hạch toán độc lập thuộc tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai. Năm 2005, Công ty Hoàng Anh ĐăkLăk tiến hành xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp là 0 giờ ngày 01/01/2007. Ngày 20/03/2007 Bộ Xây Dựng ra quyết định số 1278/QĐ-BXD về việc phê duyệt giá trị doanh nghiệp của Công ty Hoàng Anh ĐăkLăk được thực hiện cổ phần hoá. Theo quyết định số 2034/QĐ-BXD ngày 17/05/2007 của Bộ Xây Dựng, Công ty Hoàng Anh ĐăkLăk được chuyển thành Công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk trực thuộc tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức, nhân sự Chức năng Công ty cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk có các ngành nghề kinh doanh sau: Đầu tư kinh doanh phát triển nhà ở, hạ tầng đô thị, khu dân cư, khu kinh tế mới, khu chế xuất, khu công nghiệp. Kinh doanh dịch vụ nhà nghỉ và khách sạn, du lịch lữ hành, vận chuyển khách du lịch, dịch vụ cho thuê nhà. Nhận thầu, thi công xây lắp và hoàn thiện các công trình dân dụng, công nghiệp giao thông, thuỷ lợi, thuỷ điện, cấp thoát nước… Kinh doanh xuất nhập khẩu đồ mộc gia dụng, vật tư máy móc, thiết bị phụ tùng, tư liệu sản xuất, tư liệu tiêu dùng, dây chuyền công nghệ tự động hoá, hàng thủ công mỹ nghệ, hàng nông lâm sản, hàng tiêu dùng… Khai thác, thu mua, chế biến các mặt hàng nông - lâm sản, các loại cấu kiện và vật liệu xây dựng. Trồng, chăm sóc, tu bổ và bảo quản rừng, trồng cây công nghiệp và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Làm đại lý tiêu thụ cho các hãng trong và ngoài nước các mặt hàng phục vụ tiêu dùng. Thực hiện các dịch vụ: Đào tạo nghề, giới thiệu sản phẩm, cung cấp, lắp đặt, bảo hành các thiết bị điều hoà không khí, điện lạnh, thiết bị phòng cháy nổ, giao nhận và vận chuyển hàng hoá. Nhiệm vụ Nghiên cứu thị trường, nhu cầu khách hàng để sản xuất và đưa ra thị trường các sản phẩm phù hợp. Giới thiệu và đưa sản phẩm của Công ty đến người tiêu dùng thông qua các đại lý của Công ty và các kênh trung gian. Giải quyết việc làm, tạo thu nhập ổn định cho cán bộ công nhân viên của Công ty. Không ngừng cải tiến cơ cấu quản lý, tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm. Nắm bắt nhu cầu thị trường và xây dựng phương án kinh doanh có hiệu quả. Quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn vốn hiện có đồng thời tự tạo nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh, đầu tư đổi mới trang thiết bị, máy móc, công nghệ. Nghiên cứu thực hiện hiệu quả các biện pháp nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường tiêu thụ. Quản lý, đào tạo đội ngũ cán bộ công nhân viên để theo kịp sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Công ty phải hoạt động kinh doanh đúng theo pháp luật, hoàn thành tốt các nghĩa vụ đối với nhà nước. Cơ cấu tổ chức * Nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn của các bộ phận và phòng ban chức năng trong công ty: Công tác lãnh đạo và chịu sự lãnh đạo thực hiện theo nguyên tắc: Mỗi người chỉ nhận một sự lãnh đạo (chỉ đạo) và chịu sự quản lý trực tiếp của một người (là người cấp trên trực tiếp của mình). Ban Giám đốc: Bao gồm giám đốc và hai phó giám đốc do hội đồng quản trị bổ nhiệm. Giám đốc điều hành có nhiệm vụ điều hành mọi hoạt động hằng ngày của công ty, chịu trách nhiệm trước hội đồng quản trị về thực hiện các quyền và nhiệm vụ được giao, giám đốc là người đại diện theo pháp luật của công ty, có nhiệm vụ tổ chức thực hiện các kế hoạch sản xuất kinh doanh và phương án đầu tư của công ty. Phòng Tổ chức – Hành chính: Thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến quản lý, sắp xếp nhân sự, tiền lương, quản lý chế độ chính sách đối với người lao động, đào tạo, theo dõi công tác pháp chế, phong trào thi đua, khen thưởng, kỹ luật, các công tác hành chính nội bộ. Phòng Kế hoạch - Kỹ thuật: gồm có 02 bộ phận: bộ phận kế hoạch và bộ phận thi công. Có nhiệm vụ lập kế hoạch sản xuất kinh doanh, quản lý và khai thác dụng cụ thiết bị thi công, giám sát kỹ thuật an toàn lao động, đảm bảo chất lượng và tiến độ thi công. Phòng Tài chính - Kế toán: Thực hiện công tác tài chính kế toán của Công ty, thu thập và xử lý thông tin kinh tế phục vụ cho công tác quản lý, kiểm tra tình hình sử dụng vật tư, lao động, tiền vốn và mọi hoạt động sản xuất kinh doanh. Thực hiện đầy đủ chế độ hạch toán, quản lý vốn, phân tích tình hình hoạt động kinh tế của Công ty, qua đó có thể cung cấp các thông tin giúp Tổng Giám đốc đánh giá đúng tình hình kinh doanh của Công ty. Ban Giám đốc Phòng kế hoạch - kinh doanh Phòng tài chính - kế toán Phòng kỹ thuật thi công Phòng tổ chức -hành chính Văn phòng đại diện Đăk Nông Chi nhánh Thành Phố Hồ Chí Minh Chi nhánh Ninh Thuận Xưởng sản xuất hàng mộc số 01 Nhà máy bê tông Xưởng cơ khí, cán tole Đội xây dựng công trình Đội lâm viên Eahleo Sơ đồ 1.1. Cơ cấu tổ chức tại công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk (Nguồn: Báo cáo tình hình tổ chức nhân sự công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk năm 2008) Phòng kế hoạch - kinh doanh: Thực hiện nhiệm vụ lập kế hoạch sản xuất kinh doanh và thực hiện kế hoạch cung ứng vật tư sản xuất, ký kết hợp đồng thu mua, theo dõi hoạt động bán hàng, nghiên cứu thị trường trong từng giai đoạn cụ thể, tổ chức hoạt động marketing để tăng khả năng tiêu thụ sản phẩm. Các xưởng sản xuất, nhà máy, đội lâm viên: Có nhiệm vụ thi công và hoàn thiện các công trình do cấp trên giao cho, thực hiện cập nhật các thông tin liên quan đến công trình thi công, hoàn thành hồ sơ có liên quan đến thi công, thực hiện thi công và thanh quyết toán các công trình, tổ chức nghiệm thu công trình. Tình hình kinh doanh của công ty giai đoạn 2008 – 2010 Doanh thu Chỉ Tiêu 2008 2009 2010 So sánh 2009/2008 2010/2009 ± % ± % Doanh thu thuần 66.630 60.001 29.869 -6.629 -9,95 -30.132 -50,22 Chi phí tài chính 2.640 1.556 1.697 -1.084 -41,06 141 9,06 Chi phí bán hàng 284 499 344 215 75,7 -155 -31,06 Chi phí quản lý doanh nghiệp 2.733 2.316 1.513 -417 -15,26 -803 -34,67 Chi phí khác 91.539 70.018 3.867 -21.521 -24 -66.151 -94,48 Tổng chi phí 97.196 74.389 7.576 -22.807 -4,62 -66.968 -151,2 Lợi nhuận sau thuế -93.664 -72.163 -3.239 21.501 -22,96 68.924 -95,51 Bảng 1.1. Bảng doanh thu, chi phí, lợi nhuận của công ty năm 2008 – 2010 Đvt: triệu đồng (Nguồn: Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty năm 2008 - 2010) Doanh thu của công ty giảm dần qua các năm từ 66.630 triệu năm 2008 xuống còn 60.001 triệu năm 2009, tức giảm 6.629 triệu tương đương 9,95% so với năm 2008. Năm 2010 doanh thu càng giảm mạnh hơn nữa xuống còn 29.869 triệu, tức giảm 30.132 triệu tương đương 50,22% so với năm 2009. Doanh thu các năm không cao vì chịu sự ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, nhu cầu mua hàng không cao, các mặt hàng bị ứ đọng. Năm 2010 công ty đã chủ trương thu hẹp một số ngành hàng mang lại lợi nhuận tức thời để tập trung thực hiện các dự án mới cho mục tiêu dài hạn nên doanh thu càng giảm mạnh. Chi phí Chi phí là điểm đáng chú ý trong báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh của công ty giai đoạn 2008 – 2010. Tổng chi phí là quá cao so với doanh thu và lợi nhuận kiếm được. Lí do vì trong khi nền kinh tế khủng hoảng, công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk vẫn mạnh dạn đầu tư vào xây dựng khu căn hộ cao cấp 1,2 và thực thi dự án cao su 1 nên chi phí là rất cao. Tổng chi phí lên đến 97.196 triệu năm 2008, 74.389 triệu năm 2009. Nhưng lại giảm mạnh vào năm 2010 vì vừa hoàn thành xong dự án khu căn hộ cao cấp 1,2 nên không phải đầu tư nhiều. Tổng chi phí các năm giảm dần, năm 2009 giảm 22.807 triệu tương đương với 4,62% so với năm 2008. Năm 2010 giảm 66.968 triệu tương đương với 151,15% so với năm 2009. Lợi nhuận Từ năm 2008 – 2010 công ty trong tình trạng lỗ vốn liên tục, lợi nhuận kiếm được từ các ngành hàng có thu nhập không bù đắp được chi phí khổng lồ để thực thi các dự án trọng điểm. Cụ thể là lỗ 93.664 triệu năm 2008, 72.163 triệu năm 2009 và 3.239 triệu năm 2010. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu hoạt động xuất khẩu gỗ đối với sự phát triển của công ty Bảng 1.2. Bảng kim ngạch xuất khẩu gỗ và doanh thu của công ty giai đoạn 2008 – 2010 Đvt: triệu đồng Năm Kim ngạch xuất khẩu gỗ Doanh thu Tỷ trọng 2008 1.707 66.630 2,56% 2009 935 60.001 1,56% 2010 1.410 29.869 4,72% (Nguồn: Tổng hợp từ báo cáo tình hình xuất khẩu và báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh của công ty giai đoạn 2008 - 2010) Qua bảng trên ta thấy được tỷ trọng của ngành xuất khẩu gỗ là rất nhỏ so với doanh thu của cả công ty trong 3 năm vừa qua. Cụ thể là chiếm tỷ trọng 2,56% năm 2008, 1,56% năm 2009. Có phần nhỉnh lên năm 2010, chiếm 4,72%. Tuy nhiên, tỷ trọng này hoàn toàn không xứng tầm được cho là một trong những ngành hàng chủ chốt của công ty. Đây cũng là ngành hàng xuất khẩu đầu tiên và duy nhất của công ty hiện nay nên kinh nghiệm kinh doanh quốc tế còn ít ỏi, những thiếu sót, sai lầm là điều không thể tránh khỏi. Hơn thế nữa, công ty hiện đã trồng mới 1.500 ha rừng bạch đàn và 1.000 ha rừng keo lai để phục vụ mục đích xuất khẩu lâu dài. Để có thể cạnh tranh trong môi trường quốc tế nhiều đối thủ như hiện nay, đặc biệt khi ngành xuất khẩu gỗ Việt Nam nói chung và công ty Hoàng Anh ĐăkLăk nói riêng là một ngành khá non trẻ, việc nghiên cứu hoạt động xuất khẩu gỗ cần được chú trọng nhiều hơn nữa. Vị thế cạnh tranh của công ty trên thị trường Thị trường trong nước Vì là thành viên của tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai nên công ty có nhiều thuận lợi hơn so với các công ty cùng ngành khác từ nguồn lực đến uy tín, thương hiệu. Về thương hiệu, công ty đã có nhiều uy tín trên thị trường cả mặt hàng xây dựng, đồ gỗ và các mặt hàng khác. Địa bàn đóng chân thuận lợi về nguồn nguyên liệu và nhân công lao động, đội ngũ Cán bộ Công nhân viên trung thành với Doanh nghiệp. Đồng thời công ty có nhiều cơ hội chiếm lĩnh các dự án, công trình lớn trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên, việc kinh doanh nhiều ngành nghề, nhiều lĩnh vực trong khi sức người và tiềm lực tài chính của công ty còn có hạn chế nên điều tất yếu hiệu quả sẽ không cao. Thực tế đã chứng minh rằng Công ty chỉ chuyên về một số lĩnh vực là thế mạnh của mình như xây dựng dân dụng, xây dựng các công trình, kinh doanh khách sạn, nhà nghỉ... Còn về sản xuất kinh doanh đồ gỗ, hàng thủ công mỹ nghệ và các mặt hàng tiêu dùng khác đang là một vấn đề cần được lưu ý, nhất là khi ngành đang có nhiều doanh nghiệp cùng hoạt động sản xuất kinh doanh dẫn đến tình trạng cạnh tranh trở nên gay gắt. Thị trường nước ngoài Ổn định chính trị là một thế mạnh rất lớn của Việt Nam, trong những năm vừa qua nước ta được đánh giá là điểm đến an toàn nhất trên thế giới. Trong khi các nước khác và ngay cả các nước trong khu vực tình hình chính trị luôn tiềm ẩn những nguy cơ bất ổn, chiến tranh, khủng bố, xung đột sắc tộc xảy ra triền miên thì nước ta đảm bảo được một nền chính trị vững vàng không chiến tranh, không xung đột. Cộng thêm, nước Việt Nam chúng ta có nền văn hoá lâu đời, con người Việt Nam nói chung hiền hòa, mến khách, sẵn sàng bắt tay làm bạn với tất cả các dân tộc trên Thế giới. Đây là điều kiện lý tưởng cho việc sản xuất kinh doanh thuận lợi. Bên cạnh những thuận lợi là khó khăn, mặc dù công ty đã chủ động đầu tư nhiều máy móc trang thiết bị và công nghệ mới, song tốc độ đổi mới trang thiết bị và công nghệ còn chậm, chưa đồng đều và chưa theo một định hướng phát triển rõ rệt. Hiện vẫn còn tồn tại đan xen các loại thiết bị công nghệ lạc hậu và trung bình do vậy đã làm hạn chế hiệu quả vận hành thiết bị và giảm mức độ tương thích, đồng nhất giữa các sản phẩm. Phần lớn các công ty trong nước nói chung và Công ty cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk nói riêng đang hoạt động trong tình trạng không đủ vốn cần thiết, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả sản xuất kinh doanh cũng như năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Thiếu vốn dẫn đến tình trạng không có điều kiện để lựa chọn mặt hàng có chất lượng cao trong kinh doanh, đầu tư vào đổi mới các thiết bị, công nghệ kinh doanh. Bên cạnh là các chính sách - bảo hộ của nhà nước hầu như không còn nữa vì theo lịch trình giảm thuế quan cho khu vực mậu dịch tự do ASEAN – AFTA. Khi đó, doanh nghiệp Việt Nam dễ bị các tập đoàn lớn của các nước đánh bại. Tiềm lực tài chính hạn chế, vốn đầu tư ban đầu ít, vốn lưu động lại càng ít. Như vậy, nhìn một cách toàn diện, ngành gỗ của Việt Nam nói chung là ngành sinh sau đẻ muộn so với nhiều nước trên thế giới như Thái Lan, Indonesia, Malaysia… Năng lực cạnh tranh của công ty Hoàng Anh ĐăkLăk còn rất hạn chế trên con đường của hội nhập toàn diện. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU GỖ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HOÀNG ANH ĐĂKLĂK GIAI ĐOẠN 2008 - 2010 Tình hình xuất khẩu gỗ tại công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk Kim ngạch xuất khẩu Bảng 2.1. Bảng kim ngạch xuất khẩu ĐVT: USD Năm Tổng kim ngạch xuất khẩu So sánh 2009/2008 2010/2009 2008 85.359 ± -38.539 23.758 2009 46.766 % -45,21 50,8 2010 70.524 (Nguồn: Báo cáo tình hình xuất khẩu của công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk giai đoạn 2008 – 2010) Tổng kim ngạch xuất khẩu của công ty có nhiều thay đổi trong giai đoạn 2008 - 2010. Năm 2008 tổng kim ngạch xuất khẩu không cao lắm đạt 85.359 USD. Năm 2009 do không tìm được thị trường tiêu thụ gỗ Bạch Đàn và gỗ vụn, con số đó tiếp tục giảm xuống, giảm 38.539 USD còn 46.766 USD tương đương giảm 45,21%. Tuy nhiên, năm 2010 tình hình xuất khẩu gỗ có những tiến triển khả quan hơn, tổng kim ngạch xuất khẩu tăng lên do xâm nhập được vào thị trường EU và nhu cầu về mặt hàng gỗ của các nước cũng tăng lên sau cuộc khủng hoảng, tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ năm 2010 đạt 70.424 USD, tức tăng 23.758 USD tương đương 50,8% so với 2009. Cơ cấu mặt hàng Công ty xuất khẩu 5 loại mặt hàng gỗ chính là: Bạch Đàn, Keo Lai, các sản phẩm từ gỗ, gỗ dán và gỗ vụn. Nhìn chung, các mặt hàng gỗ đều được xuất khẩu mỗi năm với cơ cấu có thay đổi do đơn đặt hàng qua các năm không giống nhau. Duy chỉ có năm 2009, công ty chỉ xuất khẩu 3 mặt hàng gỗ là: Keo Lai, sản phẩm gỗ và gỗ dán do công ty không tìm được khách hàng cho gỗ vụn và Bạch Đàn. Tuy nhiên, tình hình xuất khẩu gỗ đã khả quan hơn vào năm 2010, các mặt hàng gỗ vụn và Bạch Đàn đều tìm được thị trường tiêu thụ. Năm 2008 xuất khẩu nhiều gỗ Bạch Đàn, chiếm 24,32% trong cơ cấu các mặt hàng gỗ xuất khẩu, nhưng không xuất khẩu năm 2009, trở lại xuất khẩu năm 2010 với Bảng 2.2. Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu gỗ của công ty giai đoạn 2008 – 2010 Đvt: USD Cơ cấu mặt hàng Năm 2008 2009 2010 Doanh thu Tỉ lệ Doanh thu Tỉ lệ Doanh thu Tỉ lệ Bạch Đàn 20.765 24,32% 0 0% 10.324 14,64% Keo Lai 14.555 17,05% 15.456 33,05% 13.432 19,05% Sản phẩm gỗ 20.134 23,59% 18.698 39,98% 26.093 37% Gỗ dán 15.234 17,85% 12.612 26,97% 11.600 16,45% Gỗ vụn 14.671 17,19% 0 0% 9.075 12,86% (Nguồn: Báo cáo tình hình xuất khẩu các mặt hàng gỗ của công ty giai đoạn 2008 – 2010) tỉ lệ còn 14,64%, giảm 9,68% trong tổng cơ cấu. Gỗ Keo Lai chiếm 17,05% trong cơ cấu năm 2008, tăng mạnh năm 2009 lên đến 33,05% và giảm còn 19,05% năm 2010. Sản phẩm gỗ luôn là loại mặt hàng chủ lực cho xuất khẩu, chiếm 23,59% trong tổng cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu, tăng vào năm 2009 chiếm 39,98% và giảm còn 37% năm 2010. Gỗ dán cũng là mặt hàng được ưa chuộng và được xuất khẩu trong 3 năm qua, chiếm 17,19% trong tổng cơ cấu năm 2008, 26,97% năm 2009 và giảm còn 16,45% năm 2010. Gỗ vụn chiếm 17,19% trong cơ cấu mặt hàng gỗ xuất khẩu năm 2008, không xuất khẩu năm 2009 và được xuất khẩu trở lại năm 2010, chiếm 12,86%. Cơ cấu thị trường Trong những năm qua công ty rất chú trọng việc xúc tiến đầu ra cho sản phẩm, tuy nhiên vì nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau nên thị trường tiêu thụ chính vẫn là Mỹ. Bảng 2.1 sau sẽ cho ta thấy được thị trường tiêu thị chính của công ty trong 3 năm gần đây Thị trường Mỹ: Thị trường mang lại kim ngạch xuất khẩu và lợi nhuận lớn nhất cho công ty là thị trường Mỹ, năm 2009 kim ngạch xuất khẩu đối với thị trường này đạt 36.247 USD, giảm 18.9966 USD so với năm 2008 tương ứng 34,35%, nhưng đến năm 2010 kim ngạch xuất khẩu thị trường này lại tăng lên đạt 41.517 USD, tăng 5.270 USD tương ứng 14,54% so với năm 2009. So với những thị trường khác thì thị trường Mỹ là thị trường tương đối ổn định và mang lại lợi nhuận lớn nhất cho công ty. Cho nên, công ty ưu tiên phát triển thị trường này. Bảng 2.3. Bảng kim ngạch xuất khẩu ĐVT: USD Tên thị trường Kim ngạch xuất khẩu So sánh 2009/2008 2010/2009 2008 2009 2010 ± % ± % EU 0 0 29.007 0 0 29.007 - Mỹ 55.213 36.247 41.517 -18.966 -34,35 5.270 14,54 Australia 30.146 10.519 0 -19.627 -35,55 -10.519 -100 Tổng cộng 85.359 46.766 70.524 -38.593 -128 23.758 50,8 (Nguồn: Báo cáo tình hình xuất khẩu của công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk giai đoạn 2008 – 2010) Thị trường Australia: Kim ngạch xuất khẩu trên thị trường Australia là khá cao năm 2008, đạt 30.146 USD. Tuy nhiên năm 2009 với sự cạnh tranh gay gắt khi nhu cầu về mặt hàng gỗ xuống thấp, kim ngạch xuất khẩu trên thị trường này giảm một cách đột ngột còn 10.519 USD và không nhập khẩu năm 2010. Thị trường EU: Khi việc xâm nhập vào thị trường Australia trở nên khó khăn vào năm 2009, công ty Hoàng Anh ĐăkLăk đã quyết định đánh vào thị trường EU năm 2010, là một thị trường đầy tiềm năng về mặt hàng gỗ của Việt Nam trong thời gian này, đạt được kim ngạch xuất khẩu không nhỏ là 29.007 USD. Đây là thị trường hoàn toàn mới, mặc dù vậy công ty vẫn phát triển hàng hóa trên thị trường này trường đối tốt. Thị trường này được công ty khai thác năm 2010 nên rất khó xác định một cách định lượng là thị trường này có tiềm năng mà ta chỉ có thể xem xét về mặt định tính. Phương thức vận tải Năm 2008 và nửa đầu năm 2009, công ty kí kết hợp đồng xuất khẩu gỗ theo giá FOB. Doanh nghiệp chấp nhận mức lợi nhuận thấp hơn khi bán với giá FOB và chấm dứt trách nhiệm đối với hàng hóa qua lan can tàu bởi vì đối với công ty việc thuê tàu và mua bảo hiểm cho hàng hóa là khá rườm rà, phức tạp. Được đầu tư từ trước với đội xe tải chất lượng cao nhập khẩu từ Hàn Quốc, công ty có thể tự chuyên chở hàng hóa để giao tại cảng Cát Lái. Nửa sau năm 2009 đến nay, để có thể kiếm thêm lợi nhuận từ vận tải, thay vì xuất khẩu gỗ theo giá FOB, công ty thường xuất khẩu theo giá CIP, hình thức vận tải đa phương thức. Nhìn chung công ty tương đối thuận lợi trong việc vận chuyển hàng đến với khách hàng và đồ gỗ dược chất trong container nên ít khi gặp rủi ro trong quá trình chuyên chở. Phương thức thanh toán Để giảm thiểu rủi ro không được thanh toán từ phía nhà nhập khẩu, đặc biệt trong thời kì khủng hoảng kinh tế như những năm vừa qua, từ năm 2008 đến 2010, công ty Hoàng Anh ĐăkLăk kí kết hợp đồng theo phương thức thanh toán thư tín dụng không thể hủy ngang. Công ty cũng kí kết theo phương thức nhờ thu kèm chứng từ nhưng rất ít. Theo phương thức thư tín dụng chứng từ không thể hủy ngang, theo đó người nhập khẩu sẽ làm thủ tục yêu cầu ngân hàng mở thư tín dụng trên cơ sở hợp đồng thương mại, tức là phải căn cứ vào nội dung, yêu cầu của hợp đồng. Công ty chịu trách nhiệm tập hợp đủ bộ chứng từ cho phía nhập khẩu bao gồm: Hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói, giấy xuất xứ hàng hóa, hóa đơn vận tải và bảo hiểm. Ngân hàng mở tín dụng thư sẽ trả tiền cho công ty khi xuất trình đầy đủ bộ chứng từ thanh toán phù hợp với nội dung của thư tín dụng đã mở. Theo phương thức nhờ thu kèm chứng từ, công ty uỷ thác cho ngân hàng thu hộ tiền, ngân hàng trao bộ chứng từ hàng hoá để người nhập khẩu đi nhận hàng căn cứ vào hối phiếu, bộ chứng từ hàng hóa kèm theo điều kiện người nhập khẩu trả tiền hoặc chấp nhận hối phiếu có kì hạn. Theo phương thức này ngân hàng không chỉ là thu hộ tiền mà còn khống chế bộ chứng từ hàng hoá. Với cách khống chế này quyền lợi của công ty được đảm bảo hơn. Tình hình kí kết và thực hiện hợp đồng Tình hình kí kết hợp đồng Các năm vừa qua, việc kí kết các hợp đồng xuất khẩu đều được thực hiện bởi công ty mẹ, tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai. Công ty chỉ sản xuất lượng hàng xuất khẩu theo yêu cầu của công ty mẹ. Nhưng từ năm 2010, bên cạnh hợp đồng từ công ty mẹ giao phó, công ty đã nỗ lực tìm đối tác và đã kí kết được một số hợp đồng được kí kết qua thư điện tử. Xác nhận bằng điện thoại. Trong hai quí đầu năm nay công ty được công ty mẹ giao sản xuất 50 bộ bàn ghế, 175 ghế, 50 bàn cho mục đích xuất khẩu sang EU với tổng trị giá lên đến 48.900 USD. Tổng giá trị xuất khẩu được giao phục vụ hai quí đầu năm nay cao hơn 20% so với năm ngoái là 40.750 USD. Công ty cũng kí kết được 2 hợp đồng, xuất khẩu một container gỗ Keo với công ty D.P.I chuyên về xây dựng tại Pháp và 100 pallet gỗ Bạch Đàn với công ty ALP (Sarawak) Sdn. Bhd. Tình hình thực hiện hợp đồng Về việc tổ chức thực hiện hợp đồng, công ty phải thực hiện việc xin giấy phép xuất khẩu, chuẩn bị hàng hóa xuất khẩu, thuê tàu vận chuyển, kiểm dịch hàng hóa, làm thủ tục hải quan, mua bảo hiểm, làm thủ tục thanh toán…; còn đối tác sẽ tiến hành việc xin giấy phép nhập khẩu, thực hiện các khâu thanh toán ban đầu, mua bảo hiểm, làm thủ tục hải quan… Năm 2008 và 2009 tình trạng suy thoái kinh tế đã dẫn đến một số hợp đồng từ công ty mẹ không được thực hiện vì lí do đối tác không đủ khả năng chi trả. Nhưng năm 2010 các hợp đồng được giao từ công ty mẹ và hợp đồng do tự công kí kết đều được thực hiện. Nhận xét Kết quả đạt được Với sự trì trệ kinh tế thế giới những năm qua, doanh nghiệp gặp không ít khó khăn trong việc tìm đối tác làm ăn. Song với nhiều nỗ lực công ty đã tìm được thị trường tiêu thụ cho các lại mặt hàng và đưa kim ngạch xuất khẩu lên cao trở lại năm 2010. Việc duy trì mối quan hệ với đối tác Mĩ và bạn hàng mới đầy tiềm năng từ EU sẽ là sự bảo đảm tương đối cho đầu ra của công ty những năm về sau. Kim ngạch xuất khẩu gỗ trong những năm vừa qua tuy không cao nhưng đã góp phần làm tăng doanh thu của công ty, tạo công ăn việc làm cho đội ngũ công nhân viên, đội ngũ công nhân viên có thêm nhiều kinh nghiệm trong thương trường quốc tế. Bên cạnh, công ty đã mua sắm được thêm nhiều máy móc mới cho hiệu quả sản xuất cao hơn cùng với 1.500 ha rừng Bạch Đàn và 1.000 ha rừng Keo Lai. Đó thực sự là bước khởi đầu tốt đẹp cho việc kinh doanh sản xuất xuất khẩu mặt hàng gỗ sau này. Những vấn đề còn tồn tại Qui mô còn nhỏ hẹp cùng với việc thiếu thương hiệu nên công ty gặp nhiều khó khăn trong cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài trên thế giới. Thị trường đầu ra không ổn định, công ty chưa tạo được mối quan hệ lâu dài với khách hàng cũng gây nhiều khó khăn trong tồn đọng hàng. Nguồn nguyên liệu đầu vào chưa được quản lí tốt, cùng với công nghệ kĩ thuật lạc hậu, trình độ tay nghề thấp, sản phẩm chất lượng làm ra chưa cao, chưa đáp ứng được tiêu chuẩn của một số quốc gia nên công ty gặp nhiều khó khăn trong tìm kiếm bạn hàng. Năng suất lao động thấp, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm cao làm khả năng cạnh tranh của công ty không cao. So sánh giữa sản phẩm trong nước với các nước như Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Philipines,... thì các sản phẩm sản xuất của công ty có giá thành cao hơn từ 1,58 đến 9,25 lần mặc dù giá nhân công lao động thuộc loại thấp so với các nước trong khu vực. Năng lực cạnh tranh về tài chính vẫn còn rất yếu kém. Quy mô vốn và năng lực tài chính còn hạn hẹp không đủ để trang trải cho máy móc thiết bị hiện đại và mua nguyên vật liệu giá thấp nên làm giảm chất lượng sản phẩm. Chính sách của Nhà nước còn hạn chế, chưa tạo diều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, đặc biệt là chính sách ngân hàng thắt chặt. Hệ thống thông tin chưa phù hợp, chưa cập nhập đầy đủ và kịp thời sự thay đổi trên thị trường. Bộ phận quản lí còn thiếu kiến thức kinh tế - xã hội và kỹ năng quản trị kinh doanh, đặc biệt là yếu về năng lực kinh doanh quốc tế. Ban giám đốc điều hành quá sâu vào từng ngành chuyên môn, nên không có thời gian để tập trung chuyên môn hoạch định chiến lược phát triển lâu dài cho công ty nhằm nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thương trường. Nhận thức về pháp luật còn hạn chế. Công ty đa phần ngậm đáng nuốt cay những vụ vi phạm hợp đồng của bên nước ngoài. Sự yếu kém về thương hiệu đã góp phần làm yếu khả năng cạnh tranh. Công ty chưa xây dựng được các thương hiệu mạnh, chưa khẳng định được uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường khu vực và quốc tế. CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU GỖ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HOÀNG ANH ĐĂKLĂK TRONG 3 NĂM TỚI Triển vọng của hoạt động Chịu ảnh hưởng của suy thoái kinh tế tuy nhiên từ đầu quý IV năm 2009 trở lại đây, kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ đã tăng trưởng trở lại. Nhu cầu tiêu dùng tăng cao mở ra một triển vọng mới tương đối lạc quan cho các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ. Một trong những cơ hội phát triển ngành gỗ là thị trường xuất khẩu. Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Nguyễn Tôn Quyền cho biết, thị trường của Việt Nam rất rộng mở, sản phẩm gỗ của chúng ta hiện nay đã có mặt ở hơn 120 thị trường trên thế giới. Ngoài thị trường Mỹ, Liên minh châu âu, Nhật Bản, Việt Nam còn có thể mở rộng xuất khẩu sang các nước khác như Australia, Hàn Quốc, Canada... Đón tín hiệu lạc quan từ thị trường, hiện nay nhiều doanh nghiệp đã tăng cường sử dụng nguồn gỗ rừng trồng trong nước. Nguồn cung nguyên liệu gỗ trong nước đã bảo đảm đáp ứng được hơn 30% nhu cầu. Một số doanh nghiệp trong nước đã tính đến việc xây dựng phòng thí nghiệm riêng, trồng mới rừng và mua mới dây chuyền sản xuất hiện đại phục vụ cho mục tiêu dài hạn dù sẽ phải tốn kém không ít tiền và thời gian chuyển giao công nghệ. Hơn nữa, được sự ủng hộ của Nhà nước, một số sản phẩm gỗ xuất khẩu của Việt Nam không phải đóng thuế. Ngành công nghiệp gỗ của nước ta đã và đang phát triển nhanh chóng, vươn lên vị trí thứ tư trong xuất khẩu đồ gỗ của khu vực ASEAN, sau Malaysia, Indonesia và Thái Lan, trở thành địa chỉ cung cấp đồ gỗ lớn trên thế giới, là nơi mà các nhà nhập khẩu phải đưa vào danh sách khi đặt hàng. Đây đều là những cơ hội mà chúng ta cần nắm bắt, tận dụng. Định hướng phát triển của công ty trong 3 năm tới Nâng cao hiệu quả sản xuất, chú trọng vào chất lượng và giá thành sản phẩm để có thể cạnh tranh tốt với Malaysia, Thái Lan… Phấn đấu đạt được sản lượng khai thác gỗ là 5.000 m3 năm 2013, đạt kim ngạch xuất khẩu 100.000 USD năm 2011, 150.000 USD năm 2012, 200.000 USD năm 2013. Tiếp tục duy trì mối quan hệ làm ăn với các đối tác Mỹ, đáp ứng tốt và tạo sự tin tưởng cho khách hàng EU, công ty cũng đang chủ trương tiếp cận thị trường Nhật Bản đầy tiềm năng và một số thị trường khác. Chăm sóc tốt rừng đã trồng, trồng thêm 500 ha rừng Keo Lai năm 2011 và 500 ha rừng Bạch Đàn năm 2012 để phục vụ cho mục tiêu dài hạn. Cơ cấu lại mặt hàng xuất khẩu cho phù hợp với nhu cầu thị trường, chú trọng sản xuất sản phẩm đồ gỗ nội thất và đồ mỹ nghệ vì nhu cầu hai mặt hàng này hiện nay đang tăng cao tại hầu hết thị trường và mang lại lợi nhuận cao cho công ty. Tổ chức lớp đào tạo lại đội ngũ nhân viên trong quản lí đặc biệt trong giao dịch kinh doanh, kí kết hợp đồng. Giải pháp Sản phẩm Ưu tiên sản xuất các sản phẩm mũi nhọn, có lợi thế trên thị trường thế giới đó là đồ gỗ nội thất và đồ mỹ nghệ. Giá cả Nâng cao chất lượng sản phẩm bởi việc kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu đầu vào, nâng cao tay nghề cho công nhân. Đồng thời kiểm soát chi phí tối ưu nhất để có thể hạ giá thành sản phẩm cạnh tranh với các nước khác. Nhân sự Cùng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước để nâng cao trình độ, năng lực của doanh nhân, chủ doanh nghiệp, giúp tìm hiểu thấu đáo chính sách thương mại quốc tế, công ty cũng chủ trương tổ chức các lớp đào tạo lại cán bộ, nâng cao khả năng ngoại ngữ, hiểu biết về luật kinh doanh xuất nhập khẩu, kí kết hợp đồng. Đồng thời hoàn chỉnh khâu tuyển dụng nhân sự. Vốn Tận dụng tối ưu vốn từ các cổ đông, vốn vay ngân hàng và của công ty mẹ. Thị trường Tiếp tục duy trì mối quan hệ làm ăn với các đối tác Mỹ, đáp ứng tốt và tạo sự tin tưởng cho khách hàng EU, chủ trương tiếp cận thị trường Nhật Bản đầy tiềm năng và một số thị trường khác. Kiến nghị Với cơ quan quản lí Nhà nước Trong tình trạng thiếu vốn như hiện nay, Nhà nước cần có chính sách nới lỏng cho vay để doanh nghiệp có thể hiện đại hóa dây chuyền sản xuất, đưa lại sản phẩm có chất lượng cao có tính cạnh tranh tốt trên thị trường quốc tế. Bên cạnh cũng hỗ trợ tạo điều kiện giúp doanh nghiệp tham gia vào các hội chợ triểm lãm gỗ thế giới. Tiếp tục đơn giản hóa và không đánh thuế vào các mặt hàng gỗ xuất khẩu để tạo tính cạnh tranh cho sản phẩm gỗ Việt. Chính phủ và Bộ hữu quan cần có những cuộc họp đối thoại với doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có cái nhìn đúng đắn, cập nhật về thực trạng nhu cầu cũng như cạnh tranh đang diễn ra trên thế giới. Nhà nước cũng cần quy định rõ tiêu chuẩn về chất lượng cho sản phẩm để các doanh nghiệp chấp hành. Từ đó sản phẩm gỗ của Việt Nam sẽ dễ dàng hơn khi xâm nhập vào thị trường quốc tế. Với hiệp hội ngành hàng Một bộ máy tổ chức kiện toàn sẽ giúp đỡ các doanh nghiệp rất nhiều trên thương trường quốc tế. Hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm đối tác, nguồn nguyên liệu cũng như gắn kết các doanh nghiệp với nhau để có thể mở rộng năng lực sản xuất. Hiệp hội cũng cần phối hợp với Hải quan và các tổ chức thương mại khác để tìm biện pháp giải quyết hữu hiệu, hỗ trợ tích cực cho hoạt động xuất khẩu, kinh doanh của doanh nghiệp. Cung cấp thông tin về tình hình thị trường gỗ thế giới cũng như các cơ hội một cách thường xuyên, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào các chương trình xúc tiến thương mại. KẾT LUẬN Ngành xuất khẩu gỗ của công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk còn nhỏ về qui mô cũng như thua kém về thương hiệu so với các đối thủ cạnh tranh nước ngoài. Ba năm qua thị trường thế giới lại tương đối ảm đạm, tình hình xuất khẩu gỗ của công ty vì đó cũng chịu ảnh hưởng. Tuy nhiên công ty vẫn đạt được một số thành tựu nhất định, doanh thu ngành xuất khẩu gỗ năm 2010 chiếm tỉ trọng 4,72% trong tổng doanh thu của cả công ty, đạt doanh thu 70.524 USD, duy trì được các sản phẩm gỗ chính và đã xâm nhập được vào thị trường EU, một thị trường nhiều tiềm năng. Những năm gần đây ngành được Nhà nước quan tâm, khuyến khích, tạo điều kiện để phát triển nhiều hơn. Nhưng với những thách thức về đối thủ cạnh tranh, nhu cầu khách hàng cũng như nguồn nguyên liệu đang trong tình trạng khan hiếm thì để phát triển vững vàng, trở thành một trong những nhà cung cấp lớn mạnh, tin cậy cho thị trường thế giới đã đặt ra cho công ty nhiều trăn trở. Công ty đã có nhiều giải pháp về sản phẩm, giá cả, vốn, thị trường, nguyên liệu. Song, bên cạnh những định hướng, giải pháp phát triển của mình, ngành xuất khẩu gỗ của công ty Cổ phần Hoàng Anh ĐăkLăk cũng như của nhiều công ty xuất khẩu gỗ khác của nước ta đang cần được sự giúp đỡ về vốn, thông tin, giải pháp và thị trường… của Nhà nước và Hiệp hội ngành hàng. Nhu cầu mặt hàng gỗ đã hồi xuân, ngành gỗ nước ta hiện đã có mặt tại 120 quốc gia trên thế giới. Năm 2010 là một năm tương đối khởi sắc cho công ty. Đây hẳn là một nền tảng đầy triển vọng cho ngành gỗ của công ty trong những năm sắp tới. Với những nỗ lực của bộ phận giám đốc, đội ngũ nhân viên, sự giúp đỡ của Nhà nước và Hiệp hội ngành hàng cũng như tiến độ phát triển như hiện nay, hi vọng giai đoạn 2011-2013, công ty sẽ đạt được mục tiêu đã đề ra.