Đề tài Ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động kinh doanh của thương xá

caàn höôùng daãn sao cho khaùch deã daøng nhaáp vaøo trang coù ñaày ñuû chi tieát veà phí vaän chuyeån, phí khaùc … chính saùch haøng ñöôïc nhaän laïi hoaëc trao ñoåi mieãn phí, quy trình chuyeån haøng ñaõ tôùi ñaâu, khaùch coù theå tìm ñöôïc nhöõng thoâng tin veà giao haøng. (11) - NHÖÕNG NEÙT ÑAËC BIEÄT : Ñònh vò cöûa haøng sao cho khaùch haøng tìm thaáy deã daøng laø moät ñieàu höõu ích, traùnh bò che khuaát bôûi nhöõng thoâng tin chính. Neân ñöa ra ñòa chæ cöûa haøng gaàn nhaát moät caùch noåi baät, sau ñoù cung caáp keát noái cho khaùch muoán xem baûn ñoà hoaëc keát noái moãi cöûa haøng treân baûn ñoà vôùi ñòa chæ vaø soá ñieän thoaïi cuûa noù. Toå chöùc trang saûn phaåm vaø mua : duøng danh saùch ñaùnh daáu, Sau khi ñaùnh daáu moät moùn haøng treân trang saûn phaåm, khaùch ñöôïc ñöa ñeán bieåu ñoà ñöôïc thieát keá roõ raøng tröng baøy saûn phaåm ñöôïc ñaùnh daáu cuûa hoï, treân ñoù coù 3 nuùt : Boû - mua - tieáp tuïc mua saém … Site töï ñoäng boû saûn phaåm ñaùnh daáu khi ñaõ laáy vaøo site mua saém. Khaùch bieát chính xaùc hoï laøm gì trong trang naøy. Nhöõng hình aûnh ngaén goïn beân caïnh teân saûn phaåm treân danh saùch ñaùnh daáu laøm giuùp khaùch nhôù ñöôïc saûn phaåm. GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 87 Thöông maïi ñieän töû laø moät lónh vöïc raát môùi meû, thöïc tieãn ôû Vieät Nam chöa ñöôïc aùp duïng roäng raõi keå caû maët lyù luaän vaø kinh nghieäm. Thôøi gian nghieân cöùu coù haïn neân luaän vaên coøn nhieàu sai soùt raát mong ñöôïc söï ñoùng goùp cuûa Hoäi ñoàng giaùm khaûo vaø caùc Thaày Coâ ñeå luaän vaên ñöôïc hoaøn chænh hôn. GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 88 PHUÏ LUÏC 1 TOÅNG QUAN VEÀ THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ Trò giaù caùc vuï mua baùn chòu aûnh höôûng cuûa Internet ñang ngaøy caøng taêng leân. Caùc Cty treân theá giôùi vôùi nhöõng website cuûa mình öôùc tính ñaët tyû leä thu nhaäp treân doanh thu coù ñöôïc nhôø Internet seõ taêng gaáp ñoâi trong giai ñoaïn 2000-2001, töø soá 4,4% leân 9,8% Chi tieâu toaøn caàu cho baûo maät thoâng tin laø 30 tyû USD vaøo naêm 2005 Con soá naøy naêm 2000 laø 8,7 tyû USD vaø seõ taêng tröôûng 28% moãi naêm. Vaøo naêm 2005, ñaàu tö cho haï taàng lieân quan ñeán khoùa coâng coäng laø 2,6 tyû USD vaø cho maïng rieâng aûo laø 3,9 tyû USD. Chi phí cho caùc dòch vuï lieân quan ñeán baûo maät ñieän töû seõ taêng gaáp 3 laàn: töø 4,3 tyû vaøo naêm 2000 leân 11,9 tyû USD vaøo naêm 2005 (Nguoàn : Datamonitor – www.datamonitor) Baûng :Tyû leä doanh thu treân Internet so vôùi toång doanh thu cuûa caùc coâng ty naêm 2000-2001 taïi moät soá nöôùc 4.4 9.8 2.5 8.7 9.2 10 9.2 13.5 9 21 4.4 8.2 4 10.5 4.6 9.5 9.6 17.5 0 5 10 15 20 25 To aøn c aàu A ùùch en tin a N ha ät B aûn H aøn Q uo ác M eâh ic oâ H aø La n N a U y N am P hi M yõ 2000 (%) 2001 (%) Nguoàn : Taïp chí Böu chính vieãn thoâng , Soá 10 - thaùng 9/2001 Quoác gia Naêm 2000 Naêm 2001 Hoa Kyø 283.6 300 Chaâu aâu 77.5 144.9 Chaâu AÙ - TBD 39.4 76.8 Caùc vuøng khaùc 70.8 113.3 Toaøn caàu 471.3 635 Baûng : Doanh thu töø thöông maïi ñieän töû tính theo khu vöïc (tyû USD ) GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 89 Doanh thu thöông maïi ñieän töû theo hình thöùc B2B vaø B2C Doanh thu töø thöông maïi ñieän töû giöõa Coâng ty vôùi Coâng ty naêm 2000 vaø döï baùo naêm 2005 ( ñvt Tyû USD ) QUOÁC GIA NAÊM 2000 NAÊM 2005 Baéc Myõ 255.6 3,600 Chaâu Aâu 72.5 1,700 Chaâu AÙ/ Thaùi Bình Döông 96.8 2,400 Caùc vuøng khaùc 8.4 800 Toaøn caàu 433.3 8,500 Nguoàn PC World soá 7 thaùng 5/2001 255.6 72.5 96.8 8.4 433.3 3,600 1,700 2,400 800 8,500 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 Baéc Myõ Chaâu AÂu Chaâu AÙ/ Thaùi Bình Döông Caùc vuøng khaùc Toaøn caàu NAÊM 2005 NAÊM 2000 Hình:Doanhthutöø hìnhthöùcB2B 0 100 200 300 400 500 Baéc Myõ Chaâu AÂu Chaâu AÙ/ Thaùi Bình Döông Caùc vuøng khaùc Toaøn caàu NAÊM 2005 NAÊM 2000 BAÛNG: DOANH THU TÖØ HÌNH Ù Doanh thu töø thöông maïi ñieän töû giöõa Coâng ty vôùi khaùch haøng Naêm 2000 vaø döï baùo naêm 2005 ( ñvt Tyû USD ) Nguoàn PC World soá 7 thaùng 5/2001 QUOÁC GIA NAÊM 2000 NAÊM 2005 Baéc Myõ 28 165 Chaâu AÂu 5 135 Chaâu AÙ/ Thaùi Bình Döông 2 15 Caùc vuøng khaùc 3 138 Toaøn caàu 38 453 GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 90 SOÁ NGÖÔØI KEÁT NOÁI INTERNET 1995 1996 1998 1999 2000 2001 35 50 100 210 414 573 Hình : Soá ngöôøi söû duïng Internet qua caùc naêm (trieäu ngöôøi) Baûng : Soá ngöôøi söû duïng Internet (trieäu ngöôøi ) Naêm 1995 1996 1998 1999 2000 2001 Soá ngöôøi 35 50 100 210 414 573 Nguoàn PC World soá 5 thaùng 3/2001 11.5 8.7 6.8 6.8 5.8 8.9 10.6 10 9.2 8.1 0 2 4 6 8 10 12 14 Hoa kyø Taây Ban Nha Ñöùc Phaùp Anh Söû duïng dòch vuï nhaén tin ( Ngaøy/thaùng/ngöôøi) Söû duïng Internet ( Giôø/thaùng/ngöôøi) Baûng : Nöôùc söû duïng Internet nhieàu nhaát QUOÁC GIA Söû duïng Internet ( Giôø/thaùng/ngöôøi) Söû duïng dòch vuï nhaén tin ( Ngaøy/thaùng/ngöôøi) Hoa kyø 11.5 8.9 Taây Ban Nha 8.7 10.6 Ñöùc 6.8 10.0 Phaùp 6.8 9.2 Anh 5.8 8.1 Nguoàn : Taïp chí Böu chính vieãn thoâng, Soá 01 - Thaùng 5/2001 Hình : Nöôùc söû duïng Internet nhieàu nhaát GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 91 Baûng döï baùo soá löôïng phuï nöõ söû duïng Internet theo vuøng Töø naêm 2001 - 2004 Khu vöïc 2001 2002 2003 2004 Nam chaâu phi 815 910 1,013 1,128 Chaâu aù - TBD 35,777 45,957 59,033 75,862 Chaâu Aâu 47,988 56,695 67,059 70,406 Trung Ñoâng vaø Baéc phi 1,136 1,419 1,765 2,188 Baéc Myõ 93,050 95,293 98,447 101,690 Nam Myõ 5,638 7,111 8,941 11,211 Toång soá 184,407 207,387 236,261 271,487 Nguoàn PC World Soá 7 – Thaùng 5/2001 PHUÏ LUÏC 2 Nhöõng con soá döï baùo phaùt trieån thöông maïi ñieän töû treân theá giôùi töø nay ñeán naêm 2004 -2005 414 673 1174 0 500 1000 1500 2000 2002 2005 Hình : Döï baùo soá ngöôøi keát noái Internet treân theá giôùi Naêm 2000 - 2005 (trieäu ngöôøi) Baûng döï baùo soá ngöôøi truy caäp Internet ñeán naêm 2005 Toaøn caàu (trieäu) 2000 2002 2005 Soá ngöôøi duøng Internet 414 673 1,174 Soá ngöôøi duøng Internet khoâng daây 40 225 730 Tyû leä duøng Internet khoâng daây 9.60% 33.50% 62.10% Myõ (trieäu) Soá ngöôøi duøng Internet 135 169 214 Soá ngöôøi duøng Internet khoâng daây 2 18 83 Tyû leä duøng Internet khoâng daây 1.30% 10.40% 39.00% Chaâu aâu (trieäu ) Soá ngöôøi duøng Internet 95 148 246 Soá ngöôøi duøng Internet khoâng daây 7 59 168 Tyû leä duøng Internet khoâng daây 7.50% 39.80% 68.30% Nguoàn PC World Soá 5 – Thaùng 3/2001 GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 92 8953 1317 635 471.3 0 2000 4000 6000 8000 10000 2000 2001 2003 2005 Hình : Doanh thu TMÑT toaøn caàu 2000 - 2005 (Tyû USD ) Nguoàn : Taïp chí Böu chính vieãn thoâng, Soá 10 - thaùng 9/2001 Doanh thu TMÑT ôû khu vöïc Chaâu AÙ - TBD Khu vöïc Chaâu AÙ – TBD chieám 14% doanh thu theá giôùi veà TMÑT Tæ USD GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 93 Doanh thu TMÑT ôû Lieân minh chaâu AÂu Môùi ñaây, Gartner Group Inc, ñaõ coâng boá moät baûn döï baùo cho bieát, doanh soá cuûa neàn "kinh teá Internet chaâu AÂu" … vôùi tyû leä taêng tröôûng 87%/naêm. Naêm 2000 ñaït doanh soá 77,5 tyû USD vaø seõ ñaït 1,2 nghìn tyû USD vaøo naêm 2004. Con soá naøy töông ñöông vôùi 15% cuûa giaù trò toång saûn phaåm quoác noäi GDP cuûa Taây AÂu hieän nay. Theo oâng Nick Smith, Phoù Chuû tòch cuûa Gartner Group, naêm 2000 coù 4 quoác gia hieän ñang buøng noå veà TMÑT seõ tieáp tuïc ôû vò trí daãn ñaàu ôû chaâu AÂu ñoù laø Ñöùc vôùi giaù trò giao dòch leân tôùi 12,6 tyû USD ; Anh laø 11,8 tyû USD ; Haø Lan vôùi 5,7 Tyû USD vaø Phaùp laø 2,7 tyû USD. Döï ñoaùn ñeán naêm 2004, caùc con soá naøy cuûa caùc quoác gia seõ taêng töông öùng nhö sau : Ñöùc -317 tyû USD ; Anh - 235,6 tyû USD ; Haø Lan - 91,6 tyû USD vaø Phaùp laø 121,8 tyû USD. Vaø Phaùp laø nöôùc coù toác ñoä phaùt trieån maïnh nhaát vôùi toác ñoä taêng tröôûng leân ñeán 99%/naêm, tuy nhieân toång giaù trò TMÑT laïi nhoû hôn caùc quoác gia khaùc. Ñeán naêm 2004, chæ tính giaù trò thöông maïi cuûa Ñöùc vaø Anh seõ chieám 50% giaù trò TMÑT toaøn chaâu AÂu. Hình : Doanh thu TMÑT Lieân minh chaâu AÂu (EU) 2000 - 2004 (Tyû USD ) Quoác gia Naêm 2000 Naêm 2001 Ñöùc 12,6 317 Anh 11,8 235,6 Haø Lan 5,7 91,6 Phaùp 2,7 121,8 Khaùc 44,7 434 EU 77,5 1200 Hình : Doanh thu TMÑT Lieân minh chaâu AÂu naêm 2000 - 2004 (Tyû USD ) PHUÏ LUÏC 3 QUAÛNG CAÙO, TIEÁP THÒ 317 235.6 91.6 121.8 434 1200 77.5 12.6 11.8 5.7 2.7 44.7 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 Ñöùc Anh Haø Lan Phaùp Khaùc EU Naêm 2004 Naêm 2000 Baûng : Soá tieàn chi cho quaûng caùo tính theo khu vöïc töø 2000-2004 (trieäu USD) Quoác gia Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Baéc Myõ 5.410 8.773 12.740 17.482 22.589 Chaâu AÂu 621 1.217 2.169 3.589 5.480 Chaâu AÙ / TBD 346 691 1.235 2.070 3.322 Nam Myõ 121 259 517 949 1.647 Caùc vuøng khaùc 4 8 14 23 37 Toång coäng 6.502 10.948 16.675 24.113 33.075 GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 94 Quaûng caùo tröïc tuyeán vaãn taäp trung nhieàu ôû nöôùc Myõ, ít nhaát cuõng laø trong moät vaøi naêm tôùi. Myõ naém tôùi 83% doanh thu quaûng caùo vaøo naêm 2000 vaø tieáp tuïc chieám giöõ tôùi 2/3 thò phaàn cho tôùi naêm 2004. NAÊM 2000 Chaâu Aù/TBD 5% Baéc Myõ 83% Nam Myõ 2% Chaâu Aâu 10% NAÊM 2004 Baéc Myõ 68% Chaâu AÙ/TBD 10% Chaâu AÂu 17% Nam Myõ 5% % soá tieàn chi cho quaûng caùo tröïc tuyeán tính theo khu vöïc 6,502 10,948 16,675 24,113 33,075 0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000 2000 2001 2002 2003 2004 Toång coäng Hình : Soá tieàn chi cho quaûng caùo treân Internet cuûa theá giôùi GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 95 Baûng : CAÙC NHAØ QUAÛNG CAÙO LÔÙN NHAÁT TREÂN INTERNET Website ñöôïc öa chuoäng nhaát trong thaùng 8/2001 ( Tính theo löôïng ngöôøi vieáng thaêm/ Trieäu ngöôøi) STT NHAØ QUAÛNG CAÙO Website LÖÔÏT NGÖÔØI VIEÁNG THAÊM THÒ PHAÀN Thôøi gian truy Caäp/ngöôøi 1 AOL Time Waner 75.473 65.7% 1:09;34 2 Yahoo 69.422 54.4% 1:57:12 3 MSN 61.602 44.3% 1:36:44 4 Microsoft 39.142 32.8% 0:12:30 5 Terra Lycos 35.501 31.5% 0:18:15 6 Excite@Hom 30.692 29.3% 0:42:06 7 About.com 25.462 28.6% 0:12:53 8 Walt Disney Internet Group 24.056 26.8% 0:40:15 9 Amazon 21.180 23.5% 0:17:17 10 InfoSaûn phaåmace 20.394 19.3% 0:10:35 11 eBay 19.729 18.8% 2:19:00 12 CNET Networks 18.669 17.9% 0:16:52 13 EUniverse Network 16.185 15.7% 0:19:49 14 NBC Internet 16.185 15.7% 0:16:46 15 Ask Jeeves 15.943 15.0% 0:10:04 ( Nguoàn taïp chí böu chính vieãn thoâng, soá 10 thaùng 9/2001) GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 96 PHUÏ LUÏC 4 BAÙN LEÛ TREÂN INTERNET : 10 Coâng ty baùn leû treân maïng haøng ñaàu ôû Myõ Tính ñeán heát quyù I/2001 STT SITE Soá löôïng khaùch haøng (1000 ngöôøi ) Tyû leä khaùch haøng ( % ) 1 Amazon.com 22.751 15,1 2 EBays 18.987 14,5 3 BMG.com 4.762 4,3 4 Barnes & Noble 5.948 3,8 5 ColumbiaHouse.com 2.723 3,7 6 Half.com 4.939 3,1 7 JCPenney.com 3.339 3,0 8 Travelocity 7.966 2,5 9 Cow.com 5.295 2,2 10 Southwest.com 3.954 2,0 Nguoàn :Taïp chí Böu chính vieãn thoâng, Soá 01 - thaùng 5/2001 Nhaân khaåu : Soá ngöôøi söû duïng Internet vaø mua haøng treân maïng : Caùc lyù do mua saém treân Internet : GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 97 - Hôn 80% mua saém treân maïng ñöôïc thöïc hieän taïi caùc nöôùc coù soá ngöôøi söû duïng Internet haøng ñaàu theá giôùi. - Theo Nielsen NetRating: (www.nielsen-netrating.com), soá ngöôøi söû duïng Internet taïi nhaø ôû moät soá nöôùc haøng ñaàu (5/2000) : Myõ: 167,1 trieäu (71% daân soá) Ñöùc: 24,6 trieäu (31% daân soá) Anh: 22,6 trieäu (44% daân soá) YÙ: 16,8 trieäu UÙùc: 9,2 trieäu (45% daân soá) Singapore: 2 trieäu (70% daân soá) Danh muïc caùc maët haøng thöôøng mua laø : Saùch, CD, aâm nhaïc, phaàn meàm Do söï tieán boä cuûa coâng ngheä, daàn daàn caùc maët haøng caàn xem xeùt cuõng seõ baùn ñöôïc treân maïng nhö : Quaàn aùo, thôøi trang, trang söùc, saûn phaåm chaêm soùc söùc khoeû vaø laøm ñeïp 74.30% 73.10% 71.00% 68.40% 66.40% 63.20% 62.60% 62.40% Anh Myõ Phaùp Ñöùc Haøn Quoác Singapore Hoàng Koâng Ñaøi Loan THÖÏC SÖÏ HOÏ MUA NHÖÕNG GÌ ? Baûng : Tyû leä % ngöôøi duøng Internet vaøo caùc trang Web Thöông maïi Ñieän töû, töøng quoác gia Nguoàn Netvalue trong PC, thaùng 8/2001 Qui trình mua haøng Certificate & keys Thanh toaùn Cybercash, SSL, Visa, SET Shopping cart SQL, Access Toàn kho Oracle, DB-2 Maùy chuû thöïc hieän taùc vuï TMÑTYeâu caàu Vaän chuyeån Hoaøn taát baùn haøng Xöû lyù ñôn haøng Web server iCat Keá toaùn Great Plains GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 98 PHUÏ LUÏC 5 NHÖÕNG DOANH NGHIEÄP ÑIEÅN HÌNH ÖÙNG DUÏNG INTERNET & THÖÔNG MAÏI ÑIEÅN TÖÛ TAÏI VIEÄT NAM Coâng ngheä thoâng tin laø coâng cuï höõu hieäu ñeå naâng cao hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh vaø trôû thaønh coâng cuï caïnh tranh cuûa doanh nghieäp thôøi ñaïi ngaøy nay. Ñaùnh giaù söï phaùt trieån veà coâng ngheä thoâng tin cuûa moät quoác gia, tröôùc heát phaûi nhìn vaøo möùc ñoä öùng duïng coâng ngheä thoâng tin nhö theá naøo? Coù theå khaúng ñònh ña soá caùc doanh nghieäp Vieät Nam ñang ôû möùc ñoä baét ñaàu noái maïng, ñaàu tö vaøo moät soá phaàn meàm quaûn lyù doanh nghieäp vaø keá toaùn ñeå quaûn lyù caùc hoaït ñoäng trong noäi boä doanh nghieäp. 1/ Coâng ty coâng nghieäp cao su Mieàn Nam, baét ñaàu öùng duïng coâng ngheä thoâng tin ñöôïc hôn 2 naêm, hieän môùi noái maïng töø xí nghieäp veà coâng ty vaø noái maïng moät soá boä phaän kyõ thuaät ñeå söû duïng chung döõ lieäu, baùo caùo vaät tö trong caùc trong 6 nhaø maùy ñeå laäp keá hoaïch saûn xuaát cho kòp thôøi. Tieän lôïi, phoøng kyõ thuaät coù theå göûi baùo caùo, thoâng tin veà keát quaû thí nghieäm, caùc soá lieäu, kyõ thuaät saûn xuaát vaø chaát löôïng saûn phaåm ngay cho caùc nhaø maùy. 2/ Coâng ty TNHH Giaáy Saøi Goøn, baét ñaàu öùng duïng coâng ngheä thoâng tin ñöôïc moät naêm, Cty öùng duïng phaàn meàm veà quaûn lyù haønh chính vaø keá toaùn. Qua öùng duïng coâng ngheä thoâng tin quaûn lyù toát hôn, thoâng tin minh baïch hôn vaø tieát kieäm chi phí, soá löôïng kòp thôøi chính xaùc, giaûm bôùt khaù nhieàu khaâu trung gian trong quaûn lyù vaø giaûm 1/3 soá löôïng nhaân vieân Ngoaøi vieäc öùng duïng tin hoïc vaøo quaûn lyù nhaân söï, keá toaùn, haøng hoùa, döõ lieäu … coù raát ít DN söû duïng coâng cuï naøy ñeå thöïc hieän trao ñoåi, mua baùn. Ña soá caùc DN coù noái maïng Internet chöa öùng duïng TMÑT thöïc söï. Theo caùc DN, lyù do vì quy moâ DN coøn nhoû, möùc ñoä öùng duïng xaõ hoäi hoùa CNTT ôû Vieät Nam chöa cao. Tuy nhieân, nhöõng chuyeân gia veà TMÑT thì cho raèng trong moâi tröôøng caïnh tranh nhö hieän nay, ñaëc bieät khi nhieàu DN muoán vöôn ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi, thì öùng duïng CNTT ôû trình ñoä cao laø moät ñieàu kieän tieân quyeát ñeå giaønh theá caïnh tranh. 3/ Coâng ty lieân doanh Sony Vieät Nam, tieâu bieåu cho söï thaønh coâng veà öùng duïng thöông maïi ñieän töû taïi VN. Thaùng 3/2000 Cty môû trang chuû www.sonytyle.com.vn cho chöông trình baùn haøng qua maïng, nhaém vaøo khaùch haøng laø Vieät kieàu vaø khaùch nöôùc ngoaøi muoán mua haøng cuûa Sony VN taëng cho ngöôøi thaân taïi VN. Keát quaû trung bình haøng thaùng coù khoaûng 80 -100 ñôn ñaët haøng mua Tivi maøu, ñaàu maùy video, maùy nghe nhaïc … Naêm 1995, Cty coù moät phoøng ñieän toaùn ñöôïc thaønh laäp vôùi 2 nhieäm vuï chính : Giaûi quyeát caùc söï coá treân maïng – Vieát caùc phaàn meàm öùng duïng cho caùc boä phaän kinh doanh, keá toaùn vaø baûo haønh. Daàn daàn, Sony xaây döïng ñöôïc moät maïng dieän roäng, keát noái töø truï sôû chính vôùi caùc chi nhaùnh. Toaøn boä baùo caùo veà tình hình kinh doanh, phaân phoái haøng ñeàu ñöôïc thöïc hieän qua maïng naøy. Töø naêm 2000, Sony ñaõ xaây döïng maïng noái keát vôùi heä thoáng caùc truï sôû vaø vaên phoøng cuûa taäp ñoaøn Sony treân toaøn caàu. Thoâng tin lieân quan ñeán chieán löôïc kinh doanh, saûn phaåm môùi … ñöôïc caäp nhaäp lieân tuïc. Rieâng taïi moãi phoøng ban ñeàu coù moät trang chuû rieâng ñeå ñöa leân caùc thoâng tin môùi nhaát 4/ Ñieåm qua caùc Cty dotcom ôû Vieät Nam : GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 99 + Sieâu thò Vietnam.Cybermall cuûa VASC vaø Thieân Phaùt ; Sieâu thò CGroup cuûa Trung taâm tin hoïc Huy Anh ; Sieâu thò Mua Baùn cuûa coâng ty Mua Baùn laø nhöõng “baùch hoùa toång hôïp” treân maïng. Taïi ñòa chæ www.cgroup-vn.com cuûa sieâu thò Cgroup hieän coù treân 80 chuûng loaïi haøng vaø dòch vuï khaùc nhau, moãi phaàn laïi coù haøng chuïc, traêm maët haøng cuûa nhieàu nhaø SX ñeå khaùch haøng thoaûi maùi löïa choïn. Nhö thöïc phaåm, quaàn aùo thôøi trang, ñoà myõ phaåm, xe gaén maùy..tuy nhieân,toác ñoä truy caäp raát chaäm vaø phaûi qua khoâng döôùi 10 leänh ñeå choïn mua haøng + Website www.tvc.com.vn coù hôn 1000 maët haøng nhö gaïo, ñoà uoáng, baùnh keïo… Ngoaøi ra coøn thöïc hieän dòch vuï thanh toaùn thay khaùch haøng cöôùc phí ñieän, nöôùc, ñieän thoaïi. + www.nguyenkim.com kinh doanh treân 3000 saûn phaåm kim khí ñieän maùy, ñieän gia duïng. Taïi website naøy, baïn coù theå tham quan saûn phaåm cuûa 6 nhaø saûn xuaát lôùn: JVC, Sony, National, Toshiba, Daewoo vaø Sharp. + Sieâu thò Bluesky cuûa coâng ty Nhaät Quang vôùi ñòa chæ www.bluesky.com.vn laø theá giôùi cuûa khaùch haøng thuoäc giôùi tin hoïc, khaùch coù theå choïn töø maùy tính noäi ñòa nhö CDS ñeán saûn phaåm cuûa caùc haõng noåi tieáng nhö Compact, IBM, Epson, maùy photo, maùy scanner ñeán maùy aûnh soá, thieát bò maïng, boä löu ñieän hay caùc phaàn meàm öùng duïng. + Caùc website baùn saùch uy tín cuûa Vieät Nam : www.minhkhai.com.vn, www.hanoibook.com www.xunhasaba.com.vn, www.fahasa.com, Vôùi khoaûng 3.500.000 cuoán, khaùch haøng coù theå tìm baát cöù loaïi saùch naøo. Ngoaøi ra, cöûa haøng saùch coù theå göûi nhöõng baûn tin ñònh kyù caùc ñaàu saùch, aán phaåm môùi vaøo ñòa chæ email theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Nhìn chung, dòch vuï mua baùn treân maïng ñaõ phaàn naøo ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa khaùch haøng nhö tieän lôïi, deã tìm, haøng phong phuù, giaù caû phaûi chaêng…. Coù theå thaáy mua baùn haøng vaø giao dòch qua maïng ñang laø moät trong nhöõng phöông thöùc ñöôïc caùc DN aùp duïng nhaèm môû roäng theâm keânh phaân phoái SP cuûa mình ngoaøi caùc keânh truyeàn thoáng tröôùc ñaây. Xeùt veà tính hieäu quaû, phaàn lôùn caùc nhaø cung caáp ñeàu cho raèng vieäc môû cöûa haøng treân maïng hieän nay chæ laø ñeå taêng cöôøng dòch vuï khaùch haøng vaø phoå caäp theâm söï hieåu bieát veà SP, veà nhaõn hieäu cuûa Cty ñoái vôùi khaùch haøng. Keânh phaân phoái môùi naøy mang yù nghóa giao tieáp vaø quaûng baù cho caùc Cty nhieàu hôn laø yù nghóa veà kinh teá. So saùnh vôùi khaùi nieäm “thöông maïi ñieän töû” thì caùc dòch vuï mua baùn haøng treân maïng thôøi ñieåm naøy môùi chæ döøng ôû möùc ñoä sô khai. Caùc nhaø cung caáp hieän nay môùi chæ laøm ñöôïc moät nöûa voøng troøn cuûa giao dòch thöông maïi ñieän töû. Caùi khoù hieän nay laø heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam chöa cho pheùp vieäc thanh toaùn qua maïng baèng theû tín duïng hay chuyeån khoaûn giaùn tieáp, khaùch haøng Vieät Nam chöa quen vôùi hình thöùc mua baùn haøng qua maïng, thu nhaäp coøn thaáp neân khoâng mua baùn nhieàu vaø thöôøng xuyeân, vaø ... GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 100 PHUÏ LUÏC 6 SÖÏ SUÏP ÑOÅ CUÛA CAÙC COÂNG TY DOTCOM KHOÂNG THEÅ HUÛY HOAÏI NEÀN KINH TEÁ INTERNET Söï suïp ñoå haøng loaït caùc coâng ty dotcom khoâng bao giôø laø ñieàm baùo cho söï suïp ñoå cuûa neàn kinh teá Internet. Thöïc teá, moät nghieân cöùu môùi ñaây cho thaáy, TMÑT seõ trôû thaønh cuoäc caùch maïng coâng nghieäp cuûa theá kyû 21. Theo moät nghieân cöùu cuûa moät Trung taâm Nghieân cöùu TMÑT, neàn kinh teá Internet tieáp tuïc phaùt trieån maïnh meõ, caû nhöõng Cty môùi thaønh laäp cuõng nhö caùc Cty ñaõ thaønh laäp töø tröôùc ñeàu thu ñöôïc lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng kinh doanh tröïc tuyeán treân maïng. Theo Tieán só Anitesh Barua, chuyeân gia tö vaán heä thoáng thoâng tin cuûa trung taâm, kinh doanh ñieän töû vaãn coøn tieàm aån nhöõng taøi naêng chöa ñöôïc khai phaù. OÂng tin töôûng raèng, hieäu quaû cuûa TMÑT ñoái vôùi neàn kinh teá coâng nghieäp cuõng quan troïng nhö ñoái vôùi neàn kinh teá noâng nghieäp. Coâng ty quaûn lyù maïng Internet WebMergers.com cho bieát, trong thaùng 4/2001 coù khoaûng 55 Cty Internet bò phaù saûn, naâng toång soá caùc Cty bò phaù saûn leân con soá 435 Cty keå töø thaùng 1/2000. Söï suïp ñoå haøng loaït cuûa caùc Cty dotcom khoâng theå huûy hoaïi neàn kinh teá Internet. Thöïc teá, moät nghieân cöùu môùi ñaây cho thaáy, TMÑT seõ trôû thaønh cuoäc caùch maïng coâng nghieäp cuûa theá kyû 21. Neàn kinh teá Internet tieáp tuïc phaùt trieån maïnh meõ. Neàn kinh teá dotcom seõ khoâng bao giôø suïp ñoå. OÂng Barua ñaõ tieán haønh thaûo luaän nhaèm ñöa ra hình thöùc kinh doanh môùi: goùi dòch vuï daønh cho caùc giao dòch giöõa doanh nghieäp vôùi doanh nghieäp (B2B). Caùc dòch vuï vaø thieát bò troïn goùi, giaù khôûi ñaàu laø 10.000 USD, seõ ñöôïc thieát keá nhaèm hoã trôï vieäc thöïc hieän kinh doanh tröïc tuyeán treân maïng vaø caùc dòch vuï phaùt sinh töø ñoù. Vaø theo oâng, söï toàn taïi cuûa caùc Cty dotcom laø hieån nhieân nhöng laïi chæ laø moät phaàn nhoû trong toång theå neàn kinh teá Internet. Caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng ñaõ thoåi phoàng quaù möùc söï suïp ñoå cuûa caùc Cty dotcom. Neàn kinh teá dotcom seõ khoâng bao giôø suïp ñoå. Ñieåm xuaát phaùt toát hôn Trung taâm noùi treân ñaõ hoaøn thaønh baûn nghieân cöùu vôùi söï trôï giuùp cuûa hôn 1200 DN coù quy moâ lôùn, nhoû vaø trung bình ôû Myõ, chaâu AÂu. Nghieân cöùu taäp trung vaøo nhöõng aûnh höôûng tích cöïc cuûa Internet ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng KD haøng ngaøy. Nghieân cöùu khoâng chæ ñeà caäp ñeán vaán ñeà baùn haøng tröïc tuyeán treân maïng maø coøn ñeà caäp ñeán vieäc caùc Cty tieán haønh caùc quy trình KD treân Internet, toå chöùc caùc hoaït ñoäng ñoù moät caùch coù hieäu quaû hay khoâng. Moät ví duï, nhöõng coâng ty lôùn trieån khai caùc coâng ngheä môùi treân Internet (nhö caûi tieán caùc daây chuyeàn cung caáp) ñaõ caûi tieán ñöôïc töø 13-21% tình hình taøi chính (bao goàm doanh thu treân ñaàu ngöôøi, lôïi nhuaän roøng vaø caùc khoaûn thu hoài töø nguoàn voán ñaàu tö ). Khi noùi veà caùc Cty coù haøng tyû USD, ñieàu ñoù coù nghóa laø nhöõng khoaûn tieàn quan troïng coù theå taêng moät caùch ñoät ngoät so vôùi nhöõng ñaàu tö ban ñaàu. Internet coù theå coù nhöõng aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi caû nhöõng DN nhoû, nhöõng DN khoâng phaûi ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên veà cô sôû haï taàng nhö nhöõng DN lôùn. Nhöõng DN nhoû aùp duïng Internet vaøo caùc hoaït ñoäng KD cuûa noù coù theå giaønh ñöôïc nhöõng thò phaàn lôùn hôn cuõng nhö khaúng ñònh roõ hôn söï toàn taïi cuûa mình, thaäm chí coù theå giaønh ñöôïc nhieàu thò tröôøng môùi hôn. Trong baûn nghieân cöùu, nhöõng DN nhoû (vôùi doanh thu haøng naêm thaáp hôn 10 trieäu USD) ñaõ caûi tieán ñöôïc 40-50% tình hình taøi chính. Taát caû nhöõng ñieàu ñoù coù yù nghóa gì? GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 101 Neàn kinh teá Internet seõ aûnh höôûng ñeán baïn. Moät vaøi ngöôøi trong chuùng ta seõ caûm thaáy haøi loøng vôùi TMÑT vì chuùng ta seõ laø nhöõng khaùch haøng coù theå mua ñöôïc nhöõng saûn phaåm quen thuoäc vôùi giaù reû hôn, vôùi nhöõng dòch vuï baùn haøng toát hôn. Ñoù chính laø nhôø caùc quaù trình caûi toå cuûa caùc Cty treân cô sôû hieäu quaû cuûa Internet. TMÑT seõ ñöôïc chuù yù ñeán nhieàu hôn cuõng nhö seõ coù ngaøy caøng nhieàu hôn caùc dòch vuï ñöôïc tieán haønh qua Internet. Nhöõng ngöôøi khaùc laïi nhìn nhaän veà neàn kinh teá Internet vôùi tö caùch nhöõng ngöôøi ñi laøm thueâ. Hoï luoân lo ngaïi veà Internet vaø sôï raèng coâng ngheä môùi vaø Internet seõ coù theå laøm cho hoï maát vieäc. Nhöng vaán ñeà maáu choát ôû ñaây laø laøm theá naøo ñeå tìm ra caùc caùch thöùc aùp duïng coâng ngheä ñeå laøm cho baïn trôû neân quan troïng hôn ñoái vôùi coâng ty cuûa baïn vaø ñoái vôùi chính khaùch haøng cuûa baïn. BÍ QUYEÁT THAØNH COÂNG CUÛA CAÙC DOANH NGHIEÄP DOT-COM Hieän nay, coù nhöõng coâng ty dotcom khoâng nhöõng toàn taïi qua cuoäc khuûng hoaûng, maø coøn aên neân laøm ra. Ñoái vôùi hoï, caâu hoûi khoâng phaûi laø khi naøo thì coù laõi, maø laø laõi bao nhieâu. Ñieåm qua saùu doanh nghieäp thöông maïi ñieän töû ñang laøm aên coù laõi, chuùng ta seõ phaân tích ñeå tìm nguyeân nhaân naøo giuùp hoï thaønh coâng. Sharperimage.com Söï thaønh coâng cuûa coâng ty The Sharper Image treân khoâng gian tröïc tuyeán coù theå cho laø do hai nhaân toá chính; nhöõng ñeà xuaát coù giaù trò vaø löôïng döï tröõ lôùn. Doøng saûn phaåm cuûa Sharper Image, vôùi lôïi theá veà thöông hieäu ñöôïc gaây döïng töø laâu neân coù khaû naêng thu huùt khaùch mua haøng treân Web tôùi thaêm vaø mua haøng töø trang Web Sharperimage.com. Ngöôïc laïi, raát nhieàu nhaø baùn leû qua Internet nhaän ra raát muoän raèng khaùch gheù xem trang Web maø khoâng mua haøng bôûi vì saûn phaåm ñöôïc chaøo baùn cuõng gioáng nhö moïi saûn phaåm maø hoï coù theå mua ñöôïc deã daøng ôû baát cöù nôi ñaâu. "Ñeà xuaát coù giaù trò, chính laø ôû söï chaøo haøng cuûa The Sharper Image coù nhöõng phöông caùch ñoäc ñaùo" - nhaø phaân tích Paul Ritter cuûa haõng baùn leû tröïc tuyeán Yankee Group noùi "Hoï chaøo baùn nhöõng saûn phaåm maø khaùch haøng khoù coù theå tìm thaáy hoaëc khoâng theå coù ôû caùc site baùn leû tröïc tuyeán khaùc." Doanh thu baùn haøng tröïc tieáp cuûa Sharperimage.com ñaõ taêng ñaùng keå trong taøi khoùa 2000, ñaït 60,2 trieäu USD taêng 111% so vôùi taøi khoùa 1999. Theâm vaøo ñoù, soá laõi roøng coâng ty thu ñöôïc leân tôùi 17,4 trieäu USD taêng 87%. Noùi caùch khaùc, giaù trò cuûa moãi coå phieáu Sharperimage.com sau moät naêm taêng theâm 1,33 USD. Ritter, Sharperimage.com ñang coù keá hoaïch nhaèm gia taêng lôïi nhuaän baèng caùch baùn nhieàu hôn caùc saûn phaåm cuûa rieâng Sharper Image so vôùi caùc SP cuûa caùc Cty khaùc. Gaàn ñaây Sharperimage.com ra thoâng baùo veà vieäc môû nhöõng cöûa haøng tröïc tuyeán ôû Chaâu AÂu vaø Anh. Homestore.com Moät coâng ty dot-com thaønh ñaït khaùc laø haõng kinh doanh baát ñoäng saûn tröïc tuyeán khoång loà Homestore.com vôùi söï thoáng trò cuûa mình coù theå trôû thaønh moät ñòch thuû gheâ gôùm ñoái vôùi baát kyø Cty naøo muoán böôùc chaân vaøo thò tröôøng nhaø ñaát treân maïng. Homestore.com goàm raát nhieàu Website veà baát ñoäng saûn. Trong ñoù, chæ rieâng Realtor.com cung caáp danh muïc 1,4 trieäu ngoâi nhaø caàn baùn. Ngoaøi ra, coøn coù HomeFair.com, chuyeân cung caáp dòch vuï xaây caát, chuyeån nhaø. Maëc duø khoâng phaûi laø moät haõng kinh doanh hoaït ñoäng theo kieåu ñieån hình, nhöng Homestore vaãn thuùc ñaåy quan heä ñaëc bieät cuûa mình vôùi Hieäp hoäi quoác gia caùc nhaø buoân baát ñoäng saûn (cuûa Myõ) ñeå trôû thaønh Website baát ñoäng saûn coù soá ngöôøi truy caäp nhieàu nhaát treân Internet. Tuy nhieân, chính vieäc laøm aên coù laõi vaø toång laõi suaát cuûa Homestore môùi thöïc söï laø ñieåm taïo ra söï khaùc bieät cuûa coâng ty dot-com naøy. GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 102 Homestore.com keát thuùc naêm kinh doanh ñaàu tieân vôùi doanh thu taêng 213% vaø soá laõi thu ñöôïc trong doanh thu quyù boán laø khaoûng 4 cent treân moät coå phaàn. Naêm 2001 naøy, coâng ty öôùc tính toång thu nhaäp seõ ñaït khoaûng töø 340-350 trieäu USD vaø soá laõi quy öôùc treân moãi coå phaàn seõ ñaït khoaûng 37-40 cent. Laøm theá naøo ñeå Homestore coù theå thoaùt khoûi cuoäc khuûng hoaûng? Coâng ty ñaõ thöïc hieän theo moät phöông chaâm kinh doanh coå ñieån : Neáu baïn khoâng muoán ñoái ñaàu vôùi ñoái thuû cuûa baïn, haõy mua noù. Vôùi nguyeân taéc ñoù, Homestore ñaõ xaây döïng neân quyeàn löïc cuûa mình vôùi haøng loaïi caùc vuï saùt nhaäp lôùn, bao goàm caû vuï mua Move.com gaàn ñaây. Homestore.com cuõng thuùc ñaåy moái quan heä vôùi America Online, ñeå Homestore seõ laø haõng duy nhaát cuûa Myõ ñoäc quyeàn cung caáp caùc dòch vuï veà nhaø vaø xaây caát nhaø treân American Online. Landsend.com Coâng ty chuyeân KD quaàn aùo qua maïng Lands'End laø moät trong nhöõng Cty "aên neân laøm ra" treân khoâng gian aûo. Theo nhö Landsend cho bieát, Cty ñaõ baét ñaàu coù laõi töø naêm 1995. Caùc nhaø phaân tích ñaùnh giaù cao veà söï ñieàu haønh cuûa coâng ty naøy trong lónh vöïc dòch vuï khaùch haøng, ñaëc bieät laø khaû naêng taïo moïi ñieàu kieän ñeå thoûa maõn khaùch haøng cuûa hoï khi mua saém treân maïng. Website naøy ñöa ra moät soá chöùc naêng tröïc tuyeán raát coù giaù trò, ví duï nhö thoâng baùo thoáng keâ löôïng haøng hoùa, dòch vuï theo doõi mua saém vaø moät "ngöôøi ñi chôï rieâng" - moät daïng tö vaán - ñeå giuùp ñôõ khaùch haøng tìm ñöôïc caùc maët haøng ñaëc chuûng. Nhöõng ñieàu naøy ñaõ giuùp doanh thu baùn haøng qua Internet cuûa Landsend.com taêng gaàn 60% trong taøi khoùa naêm 2000, töø 138 trieäu USD leân tôùi 218 trieäu USD. Trong baùo caùo taøi chính naêm 2000, coâng ty hy voïng toång doanh thu seõ tieáp tuïc taêng tröôûng. Landsend.com cuõng döï tính möùc thu nhaäp bình quaân treân moãi coå phaàn seõ taêng ít nhaát laø 20% trong taøi khoùa naêm tôùi. Gaàn ñaây, khi haõng cung caáp dòch vuï chuyeân nghieäp Andersen thaêm doø caùc khaùch haøng TMÑT, gaàn moät nöûa cho bieát caùc haõng coù caû Website baùn leû tröïc tuyeán laãn caùc cöûa haøng truyeàn thoáng cung caáp caùc dòch vuï khaùch haøng toát hôn. Hôn ba phaàn tö caâu traû lôøi noùi raèng hoï tieáp xuùc vôùi nhaø phaân phoái baèng caû hai hình thöùc tröïc tuyeán vaø tröïc tieáp. Ñaây cuõng laø lôøi nhaéc nhôû raèng TMÑT ñaõ thay ñoåi tôùi nhö theá naøo keå töø ngaøy maø noù coøn laø moát. VictoriasSecret.com VictoriasSecret.com baét ñaàu quaù trình kinh doanh treân maïng cuûa mình baèng moät cuoäc trình dieãn thôøi trang tröïc tieáp treân maïng naêm 1999 vôùi soá löôïng ngöôøi truy caäp leân tôùi hôn 10 trieäu ngöôøi, vaø trong 10 tuaàn tieáp theo, con soá naøy ñaõ laø 500 trieäu. Keå töø ñoù, coâng ty chi nhaùnh cuûa Intimate Brands (NYSE : IBI) naøy ñaõ taïo neân neùt rieâng bieät cuûa mình baèng caùch xaây döïng nhöõng moái quan heä khaùch haøng beàn vöõng, caù nhaân hoùa, giuùp cho vieäc thu huùt khaùch haøng ñeán vôùi caùc cöûa haøng cuûa Victoria's Secret. "Hoï ñaëc bieät thaønh coâng trong vieäc keát hôïp caùc loaïi hình dòch vuï, töø danh muïc haøng, chaêm soùc khaùch haøng, Website, caùc gian haøng. Taát caû keânh ñoù boå sung cho nhau moät caùch raát coù hieäu quaû, vôùi muïc tieâu taêng theâm lôïi nhuaän cho Victoria's Secret." - O'Leary cho bieát "Tích hôïp caùc döõ lieäu saûn phaåm trong caùc thoáng keâ khaùch haøng mua baùn vôùi döõ lieäu theo doõi quaù trình mua saém cuûa töøng caù nhaân khaùch haøng giuùp VictoriasSecret.com taêng ñöôïc löôïng haøng baùn ra vaø caû möùc chi tieâu bình quaân cuûa caùc khaùch haøng." VictoriasSecret cho bieát hoï ñaõ laøm aên coù laõi nhö moät thöïc theå tröïc tuyeán taùch bieät, goùp phaàn naâng cao hình aûnh chung cuûa Intimate Brands. EddieBauer.com "Ñeå coù theå phaùt trieån trong moâi tröôøng TMÑT môùi, caùc Cty baùn leû qua maïng phaûi tích hôïp caùc thoâng tin khaùch haøng vaø vieäc thoáng keâ haøng hoùa vaøo taát caû caùc dòch vuï vaø xem moïi söï töông taùc cuûa khaùch haøng nhö moät cô hoäi ñeå hoïc hoûi. Ñaây chính laø lyù do thaønh coâng cuûa EddieBauer.com." . OÂng O'Leary cho bieát. GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 103 "Neáu toâi muoán mua haøng töø EddieBauer.com, toâi coù theå noùi vôùi moät ñaïi dieän cuûa hoï qua Website vaø ngöôøi ñoù seõ bieát raèng toâi ñaõ laøm gì treân Web vaø seõ trao cho toâi nhöõng thoâng tin saûn phaåm cuï theå. Ñieàu naøy ñoøi hoûi phaûi xaây döïng moät cô sôû döõ lieäu thoáng nhaát." Vieäc baùn haøng tröïc tuyeán cuûa EddieBauer.com ñaõ sinh lôïi trong naêm 2000 vaø hoï hy voïng cuõng seõ ñaït ñöôïc ñieàu naøy trong naêm 2001. Hoaït ñoäng thöông maïi ñieän töû cuûa coâng ty trong quyù 4 naêm 2000 ñaõ ñaït möùc taêng tröôûng 120%. Vieäc môû roäng caùc quan heä khaùch haøng cuûa EddieBauer.com cuõng ñaõ giuùp coâng ty giaûm ñöôïc vieäc khaùch haøng chuyeån sang mua haøng cuûa caùc nhaø baùn leû tröïc tuyeán khaùc. "Moãi khi hoï gôïi yù moät maët haøng laøm cho toâi thích vaø mua noù thì hoï cuõng ñöa ra moät cô cheá giaù linh hoaït" - oâng O'Leary noùi - "Neáu nhöõng maët haøng ñöôïc baùn ra phuø hôïp vôùi toâi, chöùng toû hoï laø moät nhaø cung caáp dòch vuï ñöôïc chuyeân moân hoùa". Cheap Tickets Moät trong nhöõng höùa heïn haáp daãn nhaát cuûa kinh doanh tröïc tuyeán laø khaû naêng cho pheùp khaùch haøng coù söï so saùnh toång quan veà giaù caû. Keát quaû laø coù raát nhieàu haõng laâm vaøo moät tình caûnh baát lôïi : khaùch haøng tôùi caùc gian haøng ñeå xem xeùt saûn phaåm, sau ñoù truy caäp Internet ñeå mua noù vôùi giaù reû hôn. Tuy nhieân, nhöõng Cty moâi giôùi du lòch nhö Cheap Tickets söû duïng caùc Website ñeå kinh doanh tröïc tuyeán khoâng vöôùng phaûi vaán ñeà naøy. Nhöõng doanh nghieäp naøy thu lôïi töø nhöõng giao dòch vôùi caùc haõng haøng khoâng hay khaùch saïn baèng caùch giôùi thieäu cho khaùch haøng nhöõng nôi phuïc vuï toát, vôùi giaù caû hôïp lyù. Baèng caùch naøy, hoï thu lôïi töø nhöõng haõng haøng khoâng vaø khaùch saïn, giaûm thieät haïi cho caùc ñôn vò naøy do thöøa gheá hoaëc phoøng. Keát thuùc naêm 2000, hoaït ñoäng kinh doanh tröïc tuyeán cuûa Cty taêng tröôûng 78% so vôùi naêm tröôùc, ñaït 255,4 trieäu USD toång doanh thu. Cty cho bieát löôïng giao dòch treân Website hieän nay taêng tröôûng nhanh hôn baát cöù dòch vuï naøo khaùc cuûa Cheap Tickets. Vieäc caàn laøm cuûa nhöõng site baùn veù du lòch nhö Cheap Tickets laø hoï phaûi tieáp tuïc ngaên khoâng cho khaùch haøng truy caäp vaøo Website cuûa caùc haõng ñaïi lyù du lòch caïnh tranh. Theo oâng O'Leary, caùc site du lòch caàn baét ñaàu hoïc theo nhöõng kieåu Website töông töï ñaõ ñöôïc Eddie Bauers hay Victoria's Secrets söû duïng. OÂng O'Leary noùi "Hoï caàn phaûi tìm hieåu caùc khaùch haøng töø taát caû caùc giao dòch vaø ñaåy maïnh moái quan heä vôùi khaùch haøng". BAØI HOÏC TÖØ CAÙC COÂNG TY DOTCOM Theo ñaùnh giaù cuûa Liza Henderson, phoù chuû tòch cuûa Telechoice Inc (moät Cty tö vaán ôû Tulsa, Okla) TMÑT toaøn caàu vaãn ñang phaùt trieån, caùc Cty lieân keát maïng hieän ñang coá gaéng ñöa ra caùc öùng duïng vaø caùc Cty cung caáp öùng duïng ñang taêng cöôøng vieäc xaây döïng nhöõng maïng lieân keát toaøn caàu. Moät soá nhaän xeùt veà caùc Cty dotcom BIEÅU ÑOÀ KÍCH CÔÕ Tìm thaáy ñuùng kích côõ cuûa quaàn aùo treân Web laø raát khoù bôûi vì khoâng coù caùch naøo ñeå thöû ñöôïc. Thaäm chí coù site TMÑT söû duïng söï saép xeáp theo heä thoáng cuøng côõ : côõ 2 treân site naøy coù theå côõ 6 treân site kia. Do ñoù, tröôùc khi mua saém quaàn aùo tröïc tuyeán, khaùch haøng thöôøng caàn moät bieåu ñoà kích côõ. Gymboree.com – Thöïc hieän toát : bieåu ñoà kích côõ cuûa Gymboree minh hoïa ñöôïc ñònh höôùng taäp trung cuûa khaùch haøng. taïo ñöôïc kinh nghieäm khaùch haøng toát, khaùch söû duïng moät bieåu ñoà kích côõ nhaáp vaøo ñöôïc ñeå choïn ñoà treû em. Gymboree giuùp khaùch khoûi nhöõng raéc roái baèng caùch hoûi giôùi tính, size ñöôïc chæ ñeán aùo len, aùo veùt, beù nam,nöõ … GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 104 TRANG CHUÛ Trang chuû coù nhieäm vuï ñoäc nhaát laø taïo ra moät aán töôïng toát ñaàu tieân cho khaùch haøng: Trang chuû phaûi ñöôïc truyeàn taûi nhanh, noùi cho khaùch bieát hoï ñang ôû treân site naøo vaø hoï coù theå laøm gì ôû ñoù. Giaûi thích roõ raøng muïc ñích cuûa site vaø ñaåy maïnh toác ñoä ñöa khaùch haøng ñeán muïc ñích cuûa hoï. Neáu kinh nghieäm quaûn trò trang chuû toài coù theå khaùch seõ boû ñi. BUOÂN BAÙN Khaùch haøng coù theå rôøi khoûi trang web neáu saûn phaûm khoâng ñöôïc tröng baøy roõ raøng. Trong buoân baùn vieäc tröng baøy, giôùi thieäu haøng hoùa haáp daãn , chæ ra caùch söû duïng toát laø khía caïnh coát loõi ñeå thu huùt ñöôïc khaùch haøng Swissarmy.com -Thöïc hieän toài Ñöôïc ñaùnh giaù bôûi Mark Hurst vaøo ngaøy 28/5/1999 : Khaùch ñeán Swissarmy.com ñaàu tieân phaûi qua moät trang bieåu töôïng, hình aûnh. + 9 nuùt ñònh höôùng cuûa site moâ taû baèng hình aûnh khoâng ghi chöõ, khaùch khoù khaên trong vieäc ñònh höôùng site. + Moät con ñöôøng toài teä ñi quanh site nhöng Phaûi coù moät trí nhôù toát vì caùc nuùt gioáng nhau. + Neáu kieân nhaãn qua trang hình aûnh taûi chaäm, coù moät keát noái Ghi ”mua ngay” nhöng ñaët haøng töø REI.com, keøm vôùi aûnh logo Swissarmy.com -Sau khi caûi tieán Ñöôïc ñaùnh giaù bôûi Jen Schaeffer vaøo ngaøy 3/5/2000. Thieát keá laïi site, boû phaàn trang trí vaø bieåu töôïng thöøa + 9 nuùt ñònh höôùng cuûa site ñöôïc keát noái baèng chöõ roõ raøng vaø coù gaïch döôùi. + Khoâng coøn ñöa khaùch ñeán site khaùc ñeå mua haøng. Chæ daãn roõ mua ôû site chi nhaùnh. + Nhöng neân laøm cho nhöõng hình aûnh SAÛN PHAÅM ñöa ra nhaáp vaøo ñöôïc vaø ñöa khaùch ñeán trang traû lôøi saûn phaåm GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 105 ÑAËT TEÂN Ñaët teân roõ raøng cho saûn phaåm treân site ñeå phaân bieät vôùi caùc moùn haøng khaùc laø raát quan troïng. Duøng hình aûnh saûn phaåm maø khoâng ñaët teân, laøm phieàn khaùch seõ khoù loøng ñeán vôùi saûn phaåm Hình aûnh hoaëc teân saûn phaåm nhaáp vaøo ñöôïc, roài ñöa ñeán phaàn site cung caáp ñaày ñuû thoâng tin seõ taïo söï höùng thuù trong mua saém. Ninewest.com -Thöïc hieän toài Ñöôïc ñaùnh giaù bôûi Jen Schaeffer vaøo ngaøy 16/4/2000 : Ninewest.com thieát keá trang toài laøm aån giaù nhöõng moùn haøng gaây khoù khaên cho khaùch +VD : sandal maøu ñen goïi”Garyn”giaù $59.00 coøn sandal giaûm giaù goïi ”Angell” chæ ñeà “SALE” ñeå tìm giaù khaùch phaûi nhaáp vaøo töøng trang saûn phaåm. + Thay vì ñeå töø “SALE” thì gaïch giaù cuõ ñieàn giaù môùi beân caïnh. Taïo moät böôùc thöøa ngaên khaùch bieát nhöõng moùn haøng giaûm giaù Guess.com –Thöïc hieän toát Ñöôïc ñaùnh giaù bôûi Jen Schaeffer vaøo ngaøy 16/4/2000 : Guess.com loâi cuoán kieåu soáng cuûa khaùch. Cung caáp giaù vaø nhöõng chöõ keát noái roõ raøng ñeán caùc trang SP töông öùng. +Treân trang chuû thaáy keát noái ñeán“For her” laø : aùo veùt, vaùy thöôøng, giaày ñeá meàm. Keát noái ñeán “Getaway Essentials” cho trang phuïc nam vaø nöõ, trang naøy ñoaùn tröôùc ñöôïc nhu caàu mua saém vaø nhöõng SP thích hôïp. + Guess caûi thieän trang Getaway noùi roõ moùn haøng toát giaù cao, trang naøy coù theå ñöa ra khuyeán maõi cho khaùch mua nhieàu moùn GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 106 Gloss.com -Thöïc hieän toài Ñöôïc ñaùnh giaù bôûi Christine Yu vaøo ngaøy 8/2/2000 : Gloss.com laøm phieàn khaùch haøng. Saûn phaåm khoâng ñöôïc ñaët teân roõ raøng vaø khoâng nhaáp vaøo ñöôïc hình aûnh SAÛN PHAÅM : Hình aûnh treân : khaùch mua daàu thôm nhaáp vaøo ‘Fragrances’ treân trang chuû. Gloss ñöa ra 4 hình aûnh cuï theå, caùc loaïi daàu thôm coù höông vò khaùc nhau khoâng ñöôïc ñaët teân maø chæ coù soá, ngöôøi mua khoù khaên trong vieäc tìm teân saûn phaåm. Do buoäc khaùch töï tìm thoâng tin hoï muoán, Gloss laøm naûn loøng khaùch haøng Neimanmarcus.com -Thöïc hieän toát Ñöôïc ñaùnh giaù bôûi Liz Bennett vaøo ngaøy 21/1/2000. Neimanmarcus.com giuùp khaùch mua saém deã daøng tìm thaáy gian haøng döïa vaøo nhöõng keát noái ñöôïc ñaët teân + Ñaët teân saûn phaåm chính xaùc roõ raøng traùnh nhaàm laãn, Hình aûnh giuùp khaùch hieåu bieát lôùn hôn veà mua saém. + Nhaáp vaøo hình aûnh ñöôïc ñöa ñeán phaàn cuûa site, cung caáp ñaày ñuû thoâng tin veà saûn phaåm GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 107 PHUÏ LUÏC 7 XAÂY DÖÏNG CÖÛA HAØNG AÛO Thieát keá cöûa haøng treân maïng 1/ Giaûi phaùp troïn goùi + Ví duï: store.yahoo.com + Hoï cung caáp saün caùc giaûi phaùp veà e-commerce vaø môøi tham gia vaøo1 portal cuûa hoï + Chi phí thay ñoåi töø vaøi traêm USD ñeán vaøi ngaøn USD/thaùng - Moät soá nôi cung caáp saün phaàn meàm ñeå baïn thieát keá vaø baûo truù website TMÑT treân server cuûa hoï + Ví duï : www.multiactive.com + Hoï cung caáp phaàn meàm coù chöùc naêng keát noái vôùi heä thoáng haï taàng saün coù cuûa hoï (thanh toaùn, giao nhaän, ñaët haøng..) + Caàn laøm laø döïa vaøo caùc maãu coù saüm daïng template roài cung caáp thoâng tin veà SP. + Cuoái cuøng laø choïn giaûi phaùp baûo truù treân maùy chuû cuûa nhaø cung caáp + Coù raát nhieàu caùc phaàn meàm nhö vaäy ñang löu haønh treân thò tröôøng. Trò giaù trungbình khoaûng vaøi traêm USD. - Thuaän lôïi + Trình baøy haøng baùn trong 1 “chôï” ñaõ coù saün, baïn coù ngay 1 soá khaùch khi thaønh laäp + Baïn khoâng caàn bieát nhieàu veà laäp trình, thieát keá web hay laøm tieáp thò + Ñaàu tö toái thieåu + Ñaây laø giaûi phaùp thích hôïp cho nhöõng nhaø kinh doanh ‘taïi gia’ - Haïn cheá : Tuaân theo khuoân maãu neân bò haïn cheá veà tính saùng taïo - Caùc yeâu caàu: +Baïn chæ caàn cung caáp thoâng tin veà SP, caùc dòch vuï khaùc seõ do phía cung caáp ñaûm traùch + Möùc nieâm yeát coù theå töø vaøi traêm ñeán vaøi ngaøn saûn phaåm cuøng luùc + Baïn coù theå yeâu caàu thay ñoåi caùc goùi dòch vuï khi kinh doanh phaùt trieån + Baïn cuõng caàn coù moät taøi khoaûn treân maïng . Ñaêng kyù ôû ngaân haøng, ISP hay caùc site cung caáp dòch vuï naøy treân Internet . www.1stworldcardservice.com hieän ñang cung caáp dòch vuï môû taøi khoaûn ngöôøi baùn cho caùc nhaø kinh doanh quoác teá - Caùc nhaø cung caáp giaûi phaùp troïn goùi mieãn phí: + www.bigstep.com + www.econgo.com + www.freemerchant.com + www.justweblt.com 2/ Giaûi phaùp do thöông xaù TAX thieát keá - Chuû ñoäng thieát keá rieâng website cuûa TAX vaø toå chöùc caùc cô sôû haï taàng theo yù rieâng - Nhöõng gì thöông xaù Tax caàn : + Taøi khoaûn cuûa thöông xaù Tax (Merchant Account) + Phaàn meàm nhaän ñaët haøng, thoâng baùo giao haøng, theo doõi giao haøng vaø nhaän thanh toaùn + Caùc dòch vuï khaùch haøng + Chöông trình gaén boù vôùi khaùch haøng (loyalty program) (3) - Chi phí ñaàu tö thay ñoåi tuøy theo muïc tieâu kinh doanh : Trung bình, phaûi chi khoaûng vaøi traêm trieäu ñeå thieát laäp heä thoáng vaø moät soá voán löu ñoäng töông ñöông ñeå vaän haønh KD (4) - Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa moät cöûa haøng treân maïng - Coâng cuï xaây döïng vaø tu chænh cöûa haøng (store builder) : + Giao dieän daïng web + Khaû naêng thay ñoåi hình aûnh vaø kích thöôùc + Moâ taû saûn phaåm + Khaû naêng thay ñoåi maët haøng baùn / giaù caû + Deã söû duïng - Catalog/ cart GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 108 + Löu thoâng tin veà moâ taû saûn phaåm + Deã söû duïng vaø coù theå hieäu chænh hình aûnh + Nhieàu caáp thö muïc + Moät soá site coù danh muïc noùng (hot list) vaø xe mua haøng + Catalog . Caáu truùc thang ‘ Daïng thöông xaù (department store) ‘ Chuûng loaïi (categories) . Nhaäp lieäu veà saûn phaåm ‘ Moâ taû vaø tính chaát ‘ Theâm hình aûnh . Khaû naêng caäp nhaät : taûi leân töø cô sôû döõ lieäu + Kieåm tra toàn kho . “Maùy ñeám” toàn kho (phaàn meàm) . Cô sôû döõ lieäu . Kieåm tra töùc thì (real time verification) . Theo doõi nhaät kyù giao haøng (Daily Batch processing ) . Töï ñoäng caäp nhaät + Xe baùn haøng . Tính naêng caàn co ù: Teân saûn phaåm ; Giaù caû vaø oâ ghi soá löôïng ; Thay ñoåi vaø caäp nhaät löôïng mua ; Thueá, vaän chuyeån vaø thoâng tin veà giao haøng. . Caùc tính naêng phuï theâm (khoâng nhaát thieát)ngöôøi : Chieát khaáu khuyeán maõi ; Danh muïc noùng giuùp tieát kieäm cho ngöôøi mua. - Qui trình ñaët haøng : + Email an toaøn + Keát noái an toaøn (secure socket) + Trang thu nhaän thoâng tin veà theû tín duïng + Thoâng baùo tieáp nhaän ñaët haøng baèng email + Trang web giuùp khaùch haøng theo doõi vieäc giaûi quyeát ñôn haøng (giao haøng, vaän chuyeån) - Thanh toaùn töùc thì (real time payment) : + Theû tín duïng (credit card) + Theû tröø tieàn (debit card) + Chuyeån ngaân (escrow service) + Kieåm tra loãi + Chöùng nhaän töùc thì + Thöïc thi vôùi nhaø cung caáp dòch vuï treân Internet : Cardservice international + Löïa choïn thanh toaùn . Ñaët haøng qua email . Ñaët haøng baèng chi phieáu hay göûi tieàn (böu ñieän) . Dòch vuï chuyeàn ngaân . Tieáp nhaän thanh toaùn qua theû tín duïng . Thanh toaùn theû tín duïng töùc thì + Thoâng baùo tieáp nhaän ñaët haøng baèng email : thöïc hieän töï ñoäng - Hoaøn taát ñôn haøng (fulfillment) : + Caàn keát noái vôùi caùc heä thoáng cuûa nhaø cung caáp saûn phaåm, nhaø giao haøng … (ñoàng thôøi) + Caàn coù heä thoáng ñaùnh soá vaø theo doõi ñôn haøng . Göûi soá ñôn haøng vaø ñòa chæ trang web ghi nhaän thoâng tin ñaët haøng cho khaùch haøng . Töï ñoäng caäp nhaät hoà sô khaùch haøng + Cho pheùp khaùch haøng coù löïa choïn - Dòch vuï khaùch haøng (customer service) : + Keát noái email + Ñöôøng daây ñieän thoaïi noùng (ngöôøi baùn traû chi phí cuoäc goïi) + Söû duïng thö traû lôøi töï ñoäng : Auto bot response (coù saün treân server) + Traû lôøi trong voøng 24 giôø GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 109 + Neáu baïn khoâng theå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, khoâng neân voäi vaõ nhaûy vaøo thò tröôøng - Moâi tröôøng baûo truù an toaøn (secure hosting environment) Quaûng caùo - Banner advertisement + Ñònh daïng *.gif + Ñònh daïng vaên baûn + Khuyeán maõi taïi cöûa haøng - Email tröïc tieáp : Opt-in email (göûi keøm ñòa chæ trang web coù quaûng caùo ñeán hoäp thö khaùch haøng ) - Radio, aán phaåm, truyeàn hình, taëng phaåm Caùc trình öùng duïng kinh doanh - Trình Keá toaùn - Trình quaûn lyù kho - Trình thueá vaø giao haøng - Trình quaûn lyù qui trình cung öùng (AIRS) - Extranet (back-end) keát noái heä thoáng cung öùng GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 110 PHUÏ LUÏC 8 THANH TOAÙN ÑIEÄN TÖÛ TREÂN INTERNET Giao dòch qua trung gian - Nhaø trung gian ñieàu phoái giao dòch TMÑT - Boä phaän xöû lyù cuûa ngaân haøng coù keát noái vôùi taøi khoaûn - Nhaø trung gian giöõ taøi khoaûn cuûa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn - Soá ID (identity) ñöôïc duøng nhö tieàn soá - Giao dòch seõ ñöôïc ghi nhaän bôûi nhaø trung gian - Nhaø trung gian duøng NFT ñeå chuyeån ngaân Qui trình giaûi ngaân cuûa CyberCash - Maùy chuû CyberCash (CyberCash server) - Maùy chuû daønh cho ngöôøi baùn cuûa CyberCash (CyberCash merchant server) - Ví tieàn CyberCash (CyberCash wallet) - Ngöôøi baùn ñaêng kyù duøng dòch vuï CyberCash (CyberCash merchant) - Heä thoáng maïnh haäu caàn taøi chính (backend financial network) Ñaêng kyù Merchant Account - www.1stworldcardservice.com - Xeùt duyeät vaø caáp Merchant Account tuøy thuoäc vaøo ñaùnh giaù cuûa coâng ty ñoái vôùi doanh nghieäp cuûa baïn - Caùc böôùc: + Böôùc 1: email, teân, teân coâng ty, login + Böôùc 2: Soá lieân laïc, ñòa chæ + Böôùc 3: Thoâng tin veà coâng ty, doanh thu + Böôùc 4: Thoâng tin veà chuû doanh nghieäp + Böôùc 5: Teân cuûa ngöôøi ñöôïc uûy nhieäm kyù keát dòch vuï vôùi Planet Payment + Böôùc 6: Giaù dòch vuï Giaûi quyeát Ngaân haøng ngöôøi baùn Ngaân haøng ngöôøi mua Xöû lyù ngoaøi maïng, an toaøn Giao dòch treân maïng Yeâu caàu Thanh toaùn Soá ID Haøng Giao dòch vôùi 1 trung gian Maùy chuû ngöôøi baùn Cuûa CyberCash Ngöôøi baùn Ngöôøi mua Ví CyberCash CyberCash Sever Heä thoáng xöû lyù thanh toaùn theû thoâng thöôøng Qui trình thanh toaùn cuûa CyberCash GVHD : TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TRÍ E- commerce Hoïc Vieân : Leâ Thò Thanh Hoøa CH 8 KHOA NGOAÏI THÖÔNG - DU LÒCH 111 + Böôùc 7: Maãu ñaêng kyù + Böôùc 8: Thoâng tin veà theû tín duïng vaø thanh toaùn + Böôùc 9: Caùc thoâng tin khaùc