TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại Hội Đảng lần thứ IX, NXB Chính trị quốc gia- 2001
2- Giáo trình: Kế hoạch hoá phát triển kinh tế xã hội NXB chính trị quốc gia năm 2000
3- Đặng Đức Đảm: Kế hoạch hoá kinh tế vĩ mô, NXB chính trị quốc gia 2000
4- Giáo trình: Chương trình và dự án phát triển kinh tế xã hội, NXB thống kê năm 1999
5- Viện chiến lược phát triển: Cơ sở khoa học của một số vấn đề trong chiến lước phát triển kinh tế xã hội Việt nam đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020 NXB chính trị quốc gia năm 2001
6- GSTS. Đỗ Hoàng Toàn – PGS, TS. Nguyễn Kim Truy: Quản lý Nhà nước về kinh tế, NXB thông kê năm 2002
7- Giáo trình kinh tế: Quản lý kinh tế; NXB chính trị quôc gia năm 2001
8- PGSTS Ngô Thăng Lợi: Bàn về tính định lượng trong quy hoạch phát triển, tạp chí kinh tế và phát triển.
9- PGSTS Ngô Doãn Vịnh: Một số vấn đề cải tiến trong nghiên cứu kế hoạch phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam, tạp chí kinh tế và dự báo kinh tế –số 2// năm 2003
10- Nguyễn Thành Bang- Võ Duy Kiệt: Kế hoạch hoá và quan hệ thị trường, NXB sự thật- năm 1990
11- TS Đinh Văm Âm: công tác kế hoạch hoá: Những vấn đề tồn tại và định hướng đổi mới, tạp chí kinh tế dự báo – 2/2003
12- Một số ý kiến về một số kế hoạch hoá, tạp chí kinh tế – 3/2001
13- TS Nguyễn Quang Thái: Đổi mới công tác kế hoạch nhìn từ công cuộc đổi mới, tạp chí kinh tế và dự báo 10/2002
14- Quốc hội khoá XI, Kỳ họp thư III: Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và quản lý đầu tư xây dựng, tạp chí kinh tế và dự báo 5/2003
15- Mai Hữu Thực: Về đặc trưng của kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tạp chí cộng sản Việt Nam 4(2/2003)
16- TS Ngô Thắng Lợi: Phương pháp kế hoạch hoá “cuốn chiếu”-một số tiếp cận ban đầu, tạp chí kinh tế và dự báo 2/2002
Mục lục:
A. Lời mở đầu.
Chương 1: bản chất kế hoạch hoá trong nền kinh tế thị trường
_Khái niệm kế hoạch hoá
I Phân biệt kế hoạch hoá tập trung và kế hoạch hoá định hướng
1. Bản chất kế hoạch hoá tập trung
1.1 Khái niệm kế hoạch hoá tập trung
1.2 Sự ra đời và phát triển của kế hoạch hoá tập trung
1.3 Quá trình thực hiện kế hoạch hoá tập trung ở Việt Nam
1.4 Đặc trưng cơ chế kế hoạch hoá tập trung
2.Bản chất của kế hoạch hoá dịnh hướng
2.1 Khái niệm kế hoạch hoá định hướng
2.2 Sự ra đời và phát triển của kế hoạch hoá định hướng ở Việt Nam
2.3 Nội dung kế hoạch hoá định hướng
2.4 Nguyên tắc của kế hoạch hoá định hướng
3.Những yếu tố của kế hoạch hoá định hướng
3.1 Kế hoạch hoá là lựa chọn
3.2. Kế hoạch hoá là phân bổ nguồn lực
3.3. Kế hoạch hoá là cách dạt tới mục đích
3.4. Kế hoạch hoá trong tương lai
II. Nội dung đổi mới của kế hoạch hoá tập trung
1. Đổi mới quan hệ kế hoạch thị trường
2. Đổi mới tính chất kế hoạch
3. Đổi mới các cấp làm kế hoạch
4. Đổi mới nội dung kế hoạch hoá
III. Vai trò của kế hoạch hoá phat triển kinh tế xã hội
1. Mục tiêu hoạt động kinh tế vi mô
1.1. Vấn đề tăng trưởng kinh tế bền vững
1.2. Vấn đề giai quyết việc lam cho ngươi lao động
1.3. Vấn đề khống chế lạm phát ở mức vừa phải
1.4. ổn định tỷ giá hối đoái và cân bằng cán cân thanh toán Quốc tế
1.5. Cân bằng ngân sách nhà nước và đảm bảo công bằng tiến bộ xã hội
2. Đặc trưng của thị trường
3. Ưu thế của thị trường
4. Hạn chế của thị trường
5. Vai trò quản lý kinh tế của nhà nước
5.1. Chức năng của quản lý nhà nước về kinh tế
5.2. Vai trò quản lý kinh tế của nhà nước
5.3. Mối quan hệ giữa nhà nước và thị trường
5.3.1. Thất bại thị trường- lý do nhấn mạnh vai trò của nhà nước
5.3.2. nhà nước không thay thế thị trường
6. Sự cần thiết phải có kế hoạch hoá phát triển
6.1. Sự phát triển của phân công lao động xã hội
6.2. Sự thất bại của thị trường
7. Nhiệm vụ kế hoạch hoá phat triển
Chương II: Quá trình đổi mới kế hoạch hoá ở việt nam
I. Kế hoạch hoá của Việt Nam trong cơ chế kế hoạch hoá tập trung
1. Kế hoạch hoá tập trung giai đoạn 1955- 1980
2. giai đoạn 1980- 1990
3. Kế hoạch hoá thời kỳ chuyển đổi kinh tế ở Việt Nam hiện nay
II. Sự cần thiết phải chuyển từ kế hoạch hoá tập trung sang cơ chế kế hoạch hoá định hướng xã hội chủ nghĩa
1. Những tồn tại của cơ chế kế hoạch hoá tập trung
2. Thực trạng kinh tế xã hội Việt Nam trước khi chuyển đổi
3. Các bối cảnh Quốc tế
Chương III. Thực trạng và phương hướng đổi mới kế hoạch hoá ở Việt Nam hiện nay
I. Các vấn đề mà kế hoạch hoá đã làm được
1. Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế xã hội
2. Xây dựng quy hoạch phát triển kinh tế xã hội
3. Chuyển dần trọng tâm sang kế hoạch hoá định hướng phát triển 5 năm
4. Xây dựng và thực hiện các chương trình dự án phát triển kinh tế- xã hội
II. Các mặt tồn tại của vấn đề đổi mới công tác kế hoạch
1. Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế xã hội
2. Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
3. Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm
4. Chương trình và dự án phát triển kinh tế xã hội
III. Định hướng đổi mới công tác kế hoạch hoá phát triển
1. Kế hoạch hoá trong cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa
2. Kế hoạch hoá trong điều kiện đẩy mạnh công nghiệp hoá và hội nhập Quốc tế
3. Kế hoạch hoá bảo đảm mối tương quan hợp lý giữa phát triển kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội
4. Kết hợp kế hoạch hoá theo nghành với kế hoạch hoá theo địa phương và lãnh thổ
5. đổi mới toàn diện hệ thống kế hoạch hoá phát triển
IV. Một số giải pháp đổi mới công tác kế hoạch hoá phát triển
1. Đổi mới công tác xây dựng chiến lươc phát triển kinh tế xã hội
2. Nâng cao chất lượng công tac quy hoạch phát triển
3. Chú trọng kế hoạch hoá định hướng phát triển kinh tế xã hội 5 năm
4. Hoàn thiện kế hoạch hoá 5 năm
5. Xây dựng và phát triển công tác dự báo và phân tích kinh tế
6. Củng cố bộ máy tổ chức nâng cao trình độ cán bộ kế hoạch
B. Lời kết.
36 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2491 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Vai trò của kế hoạch hoá phát triển trong nền kinh tế thị trường và những vấn đề đổi mới, trong công tác kế hoạch hoá ở Việt Nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
sèng Êm no cho mäi ngêi
65- ViÖn trî vµ thu hót ®Çu t níc ngoµi
Muèn huy ®éng ®îc vèn viÖn trî níc ngoµi, kÓ c¶ song ph¬ng vµ ®a ph¬ng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ chÝnh phñ c¸c níc ph¶i cã nh÷ng kÕ hä¹ch ph¸t triÓn râ rµng víi nh÷ng môc tiªu cô thÓ vµ nh÷ng dù ¸n ®Çu t ®îc x©y dùng theo nh÷ng tiªu thøc quy ®Þnh .Víi nh÷ng kÕ ho¹ch cña m×nh, c¸c níc nhËn viÖn trî cã c¬ së tèt h¬n ®Ó thuyÕt phôc nh÷ng nhµ tµi trî r»ng sè tiÒn vèn hä vay lµ mét bé phËn thiÕt yÕu kh«ng thÓ thiÕu vµ sÏ ®îc sö dông mét c¸ch cã môc ®Ých trong kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n
7- NhiÖm vô cña kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn
§Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn trong bèi c¶nh kinh tÕ x· héi nh nªu trªn, kÕ ho¹ch ho¸ ®· ®îc giao nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau ®©y:
7.1- Dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi dµi h¹n- trung h¹n – ng¾n h¹n
C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ cã b¶n chÊt lµ híng tíi c¸c qu¸ tr×nh t¬ng lai. V× vËy nã lu«n g½n víi c¸c ho¹t ®éng dù b¸o, néi dung chñ yÕu cña c«ng t¸c dù b¸o cÇn tËp trung phôc vô cho viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc, x©y dùng quy ho¹ch, x©y dùng kÕ ho¹ch, x©y dùng chÝnh s¸ch mµ cô thÓ lµ: Ph©n tÝch xu thÕ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc vµ d b¸o sù ph¸t triÓn cña mét sè lÜnh vùc quan träng nh d©n sè, l¬ng thùc, møc sè d©n c…x¸c ®Þnh nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kinh tÕ x· héi ®Êt níc nh nguån nguyªn nhiªn liÖu, nh÷ng thay ®æi vÒ thÞ trêng, gi¸ c¶, tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ, søc mua cña nh©n d©n, t©m lý tiªu dïng Ph©n tÝnh ¶nh hëng cña kinh tÕ vµ thÞ trêng, kinh tÕ thÕ giíi ®Õn kinh tÕ trong níc, ph©n tÝnh cña yÕu tè chÝnh trÞ, x· héi ®Õn kinh tÕ
7.2- X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
ViÖc x¸c ®Þnh quan ®iÓm môc tiªu ph¸t triÓn, viÖc ®Þnh híng c¬ cÊu kinh tÕ x· héi vµ c¸c chÝnh s¸ch chñ yÕu ®Ó huy ®éng mäi nguån lùc, mäi yÕu tè c¶ bªn trong lÉn bªn ngoµi nh»m t¹o ra nh÷ng nguån lùc ph¸t triÓn lµ nh÷ng néi dung cèt lâi cña chiÕn lîc ph¸t triÓn. ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· h«i cã néi dung c¬ b¶n nh sau: X¸c ®Þnh c¸c ph¬ng ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ vÜ m« dµi h¹n vµ trung h¹n, trong ®ã cã c¸c chØ tiªu c¬ b¶n nh: Tèc ®é t¨ng trëng GDP, ®Þnh híng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ph¸t triÓn x· héi §Þnh híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thµnh phÇn kinh tÕ, hîp t¸c ®Çu t …®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ còng nh c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm vµ c¸c ngµnh quan träng
7.3- X©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ, quy hµnh ngµnh, quy ho¹ch vïng l·nh thæ
Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn vµ c¸c vïng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ lµ x©y dùng khung vÜ m« vÒ tæ chøc trung gian, nh¨m cung cÊp nh÷ng c¨n cø khoa häc cho c¸c cÊp ®Ó chØ ®¹o vÜ m« nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c kÕ ho¹ch, c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n ®Çu t, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ .Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990, chÝnh phñ ®· chØ ®¹o viÖc triÓn khai lËp kÕ ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2010 cña 8 vïng kinh tÕ. §ång thêi tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh phè trong c¶ níc ®Òu triÓn khai nghiªn cøu quy ho¹ch tæng thÓ ®Õn n¨m 2010 C¸c dù ¸n quy ho¹ch lµ nh÷ng ®Ò tµi khoa häc lín, phè hîp sù c«ng t¸c nghiªn cøu cña c¸c ngµnh cña c¸c bé vµ c¸c ®Þa ph¬ng nh»m ph©n tÝch ®¸nh gÝa ®óng thùc tr¹ng kinh tÕ x· héi, c¸c lîi thÕ cña c¸c ngµnh vµ c¸c vïng, trªn c¬ së ®ã ®Ò ra c¸c ph¬ng híng ph¸t triÓn cña ngµnh vµ vïng tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn ®îc c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn nµy C¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn nµy ®îc x©y dùng dùa trªn chiÕn lîc híng vÒ xuÊt khÈu, t×m ra vµ ph¸t huy lîi thÕ cña tõng vïng vµ liªn kÕt gi÷a c¸c vïng, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ
7.4- X©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m
X©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m lµ mét nhiÖm vô quan träng cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nhng v¬Ý pham vi, ph¬ng ph¸p vµ néi dung kh¸c nhau ChuyÓn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ c¶ ph¹m vi kÕ ho¹ch còng nh néi dung kÕ ho¹ch ho¸ .C¸c kÕ ho¹ch nay cµng trë nªn v÷ng ch¾c vµ toµn diÖn h¬n; kÕ hoach ph¸t triÓn kinh tÕ ®i liÒn víi ph¸t triÓn x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng, kÕ ho¹ch ®Çu t ®i liÒn víi kÕ ho¹ch huy ®éng nguån vèn Bªn c¹nh ®îc tranh thñ huy ®éng c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi ®· rÊt chó träng tíi viÖc t¨ng tÝnh luü tõ néi bé ngµnh kinh tÕ cho ®Çu t vµ khai th¸c c¸c nguån tiÒm n¨ng cßn rÊt dåi dµo ë trong nh©n d©n b»ng nhiÒu chÝnh s¸ch ®· ®îc ban hµnh, x· héi ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån ®Çu t cho lÜnh vùc v¨n ho¸, x· héi, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô c«ng céng mµ tríc ®©y dùa vµo toµn bé hoÆc phÇn lín vµo ng©n s¸ch nhµ n¬c
7.5- §¶m b¶o c¸c c©n ®èi chñ yÕu vµ c¸c lÜnh vùc then chèt cña nÒn kinh tÕ ®èi víi kÕ ho¹ch 5 n¨m, do cha ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch cô thÓ nh kÕ ho¹ch hµng n¨m, nªn chØ x¸c ®Þnh mét sè môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi chñ yÕu vµ c¸c c©n ®èi ë tÇm vÜ m« dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn vµ c¸c quy ho¹nh tæng thÓ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi C¸c chØ tiªu chñ yÕu ®îc x¸c ®Þnh trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ tèc ®é t¨ng GDP b×nh qu©n cho c¶ th¬× kú T«c ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña c¸c ngµnh c«ng, n«ng nghiÖp, dÞc vô, xuÊt khÈu, mét sè môc tiªu ph¸t triÓn v¨n ho¸ x· héi trªn c¬ së dù kiÕn tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Ó x¸c ®Þnh c©n ®èi nh C©n ®èi tÝch luü – tiªu dïng, c©n ®èi xuÊt -nhËp khÈu, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, c©n ®èi søc mua vµ x· héi, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t c¶ trong níc vµ ngoµi níc, ®ång thêi x¸c ®Þnh nh÷ng quan hÖ lín vÒ ph©n bæ vèn ®Çu t gi÷a c¸c vïng kinh tÕ, gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, vµ c¸c ngµnh v¨n ho¸ x· héi §èi víi kÕ ho¹ch hµng n¨m, dùa trªn chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi chñ yÕu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m cô thÓ ho¸ thµnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hµng n¨m cho tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, c¸c lÜnh vùc còng nh ®Þa ph¬ng C¸c bé, ®Þa ph¬ng chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹nh hµng n¨m cña ®¬n vÞ m×nh vµ tæ chøc thùc hiÖn tèt c¸c kÕ ho¹ch ®ã
7.6- X©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia
X©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia lµ mét trong c¸c néi dung quan träng cña kÕ ho¹ch ho¸. C¸c ch¬ng tr×nh quèc gia ®îc tiÕn hµnh x©y dùng ®ång thêi víi viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m. Ch¬ng tr×nh quèc gia lµ m«t tËp hîp c¸c môc tiªu, nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p ®ång bé vÒ kinh tÕ, x· héi, khoa häc, c«ng nghÖ, m«i trêng, c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó tæ chøc thùc hiÖn mét hoÆc mét sè môc tiªu ®· ®îc x¸c ®Þnh trong chiÕn lù¬c ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi chung cña ®Êt níc. Khi x©y dùng mét ch¬ng tr×nh quèc gia, ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh râ rµng môc tiªu cña ch¬ng tr×nh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc, x¸c ®Þnh râ rµng c¸c gi¶i ph¸p cÇn thiÕt nh gi¶i ph¸p vÒ vèn, gi¶i ph¸p vÒ vËt t, hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh, vÊn ®Ò m«i sinh, c¸c vÊn ®Ò xuÊt vµ kiÕn nghÞ vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch cô thÓ ¸p dông cho ch¬ng tr×nh
Ch¬ng II: Qu¸ tr×nh ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ë viÖt nam
KÕ ho¹ch ho¸ cña viÖt nam trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch tËp trung
1- KÕ ho¹ch tËp trung giai ®o¹n 1955-1980
Thêi kú 25 n¨m, ViÖt nam ®· ¸p dông m« h×nh, kÕ ho¹ch trùc tiÕp theo kiÓu Liªn X« víi c¸c ®Æc ®iÓm:
KÕ ho¹ch ho¸ ph©n bæ c¸c nguån lùc ph¸t triÓn cho c¸c môc tiªu ®èi víi hai thµnh phÇn kinh tÕ c¬ b¶n lµ quèc doanh cña tËp thÓ
C¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung theo ph¬ng thøc “ Giao- nhËn” víi hÖ thèng ch»ng chÞt c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh cña Nhµ níc, giao ®Õn tËn c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh theo c¸ch bao cÊp c¶ “ ®Çu vµo” lÉn “ ®Çu ra” trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
C¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ mang nÆng tÝnh chÊt hiÖn vËt vµ nÆng tÝnh khÐp kÝn trong tõng ngµnh, tõng vïng l·nh thæ
Víi c¬ chÕ nµy, chóng ta ®· thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu kh«i phôc c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn kinh tÕ sau hoµ b×nh n¨m 1954, thùc hiÖn cã kÕt qu¶ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ kh¸ng chiÕn chèng Mü giµnh th¾ng lîi rùc rì mïa xu©n n¨m 1975…
Tuy vËy, n¨m 1975 t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc cã nhiÒu thay ®æi ChÝnh tõ yªu cÇu cña vÊn ®Ò s¶n xuÊt, ®êi sèng kinh tÕ ®· n¶y sinh nh÷ng dÊu hiÖu ®æi míi cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµo nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 80
2- Giai ®o¹n 1980-1990
§©y cã thÓ gäi lµ thêi kú tiÒn c¶i c¸ch kÕ ho¹ch ho¸ ë níc ta B¾t ®Çu tõ NQ25CP(13-1-1981) vÒ “ kÕ ho¹ch ba phÇn”, chØ thÞ 100BBT ( 21-1-1981) vÒ kho¸n s¶n phÈm trong n«ng nghiÖp TiÕp ®ã lµ NQ217-H§BT (14-11-1987 ) vµ NQTW10 (1988) C¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc ®· híng c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tõ trùc tiÕp chuyÓn dÇn sang gi¸n tiÕp §èi víi c¸c doanh nghiÖp, chØ duy tr× cã träng ®iÓm kÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp mét sè s¶n phÈm träng yÕu, phÇn l¬n c¸c chØ tiªu tríc ®©y. Nhµ níc giao ph¸p lÖnh ®îc chuyÓn sang h×nh thøc th«ng tin, híng dÉn c¸c doanh nghiÖp tù chñ vµ quy ho¹ch theo nhu cÇu thÞ trêng vµ hîp ®ång kinh tÕ Nh÷ng c¶i c¸ch trong thêi kú nµy ®· lµm nh÷ng nÒn t¶ng c¬ b¶n ®Ó chuyÓn qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang h×nh thøc kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn mang tÝnh ®Þnh híng hiÖn nay ë níc ta
Tuy vËy, vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thËp niªn 80 vµ ®Çu thËp niªn 90, sau khi c¸c níc §«ng ¢u tan r· vµ sôp ®æ cña Liªn X«,cã thÓ nãi ®ã lµ thêi k× khñng ho¶ng
trong kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt Nam. NhiÒu ngêi cho r»ng ®· chuyÓn sang kÕ ho¹ch ho¸Sù “dÞ øng” kÕ ho¹ch ho¸ lan trµn tõ c¸c cÊp c¬ së ®Õn c¸c lÜnh vùc qu¶n lý vÜ m«, thay vµo ®ã lµ t tëng”sung b¸i ho¸” thÞ trêng trong khi cha hiÓu râ nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ nµy.
Thùc tÕ ho¹t ®éng kinh tÕ trong nh÷ng n¨m ®ã ®· cho thÊy nh÷ng nhËn ®Þnh phñ nhËn vai trß cña kÕ ho¹ch sai lÇm Lµm g× còng cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch, kÕ ho¹ch lµ dù ®Þnh, kÕ ho¹ch ho¸ lµ sù t×m tßi, tæ chøc, thùc hiÖn liªn tôc c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn dù ®Þnh. Víi ý nghÜa nh vËy, ngay trong mét gia ®×nh còng thÊy râ vai trß cña kÕ ho¹ch vµ nh÷ng nçi gian tru©n, vÊt v¶, tÝnh to¸n, xoay së thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã Trong c¸c doanh nghiÖp l¹i cµng kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt cña kÕ ho¹ch nãi riªng vµ kÕ ho¹ch ho¸ nãi chung. Cßn trong nÒn kinh tÕ, trong mét x· héi, yªu cÇu vÒ kÕ ho¹ch ho¸ lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu, h¬n n÷a nã gi÷ vÞ trÝ rÊt quan träng trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh tÕ
3 - KÕ ho¹ch ho¸ trong thêi k× chuyÓn ®æi kinh tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay
§¹i héi lÇn thø VIII cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh”c¬ chÕ ¸p dông ë ViÖt Nam lµ c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña ChÝnh Phñ theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa c¬ chÕ nµy thÓ hiÖn néi dung c¬ b¶n lµ: ¸p dông h×nh thøc ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ Níc, ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n. Sö dông thÞ trêng víi t c¸ch c«ng cô ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt, gi¸ c¶ lµ c¬ së s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ ®iÒu tiÕt c¸c yÕu tè nguån lùc
C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ trong mét nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi nh vËy kh«ng thÓ lµ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung mÖnh lÖnh mµ nã ph¶i ®îc chuyÓn sang mét m« h×nh míi víi nh÷ng nÐt ®Æc trng sau ®©y:
Mét lµ:chuyÓn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ ph©n bæ nguån lùc sang c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ khai th¸c nguån lùc ph¸t triÓn vµ ®Þnh híng sö dông c¸c nguån lùc ®ã theo môc tiªu ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
ChuyÓn tõ c¬ chÐ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸p lÖnh, trùc tiÕp sang c¬ chÕ kÕ ho¹ch gi¸n tiÕp, ®Þnh híng ph¸t triÓn víi hÖ thèng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp vµ khuyÕn khÝch nh»m ®¹t ®îc môc tiªu
ChuyÓn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ mang tÝnh khÐp kÝn trong tõng nghµnh, vïng l·nh thæ sang c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ theo ch¬ng tr×nh môc tiªu víi sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng, c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi theo híng tèi u ho¸ vµ hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi
Mét kÕ ho¹ch ho¸ víi ®Æc trng nh vËy ph¶i lµ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch ho¸ trong vÜ m«, kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng vµ kÕ ho¹ch ho¸ díi d¹ng chÝnh s¸ch, nã bao gåm mét hÖ thèng c¶ chiÕn lîc ph¸t triÓn, quy ho¹ch ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn vµ bao trïm tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
III Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng x· héi – chñ nghÜa
1 .Nh÷ng tån t¹i cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
Mét lµ: kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cao ®é tõ mét trung t©m vÒ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ¸p ®Æt hµnh vi tõ phÝa Nhµ níc víi t c¸ch ngêi ®Ò ra sãng ®«i víi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh b»ng c¸c môc tiªu ph¸p lÖnh C¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trë thµnh mét vÊn ®Ò lÖ thuéc hoµn toµn vµo cÊp trªn, vµo ng©n s¸ch Nhµ níc, kh«ng cã søc sèng ®éc lËp
Thø hai: KÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp ®ång nghÜa víi sù c©n ®èi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n KÕ ho¹ch ho¸ tËp trung bao trïm toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ xuyªn suèt ®Õn tõng bé phËn, tõng tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ b»ng liªn kÕt cøng
Th ba: KÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp ®ßi hái ph¶i chia c¾t nÒn kinh tÕ theo ngµnh vµ theo l·nh thæ ®Ó qu¶n, mµ thùc chÊt lµ ph©n chia quyÒn së h÷u ®èi víi mäi tµi s¶n vµ nguån lùc cña quèc gia theo chiÒu däc, lÉn chiÒu ngang T×nh tr¹ng ®ã dÉn ®Õn chç v× lîi Ých céc bé cña ngµnh, cña ®Þa ph¬ng, thËm chÝ cña tõng ®¬n vÞ kinh tÕ, lµm ph¬ng h¹i ®Õn lîi Ých quèc gia, lµm cho nÒn kinh tÕ kh«ng chØ mÊt ®i søc tråi cña mét chØnh thÓ, mµ cßn bÞ l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi víi thiÕu hôt thêng xuyªn do søc Ðp bµnh chíng hÕt søc nÆng nÒ cña tõng bé phËn, tõng tÕ bµo trong nÒn kinh tÕ
Bèn lµ: KÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp ®ßi hái thùc hiÖn ph©n phèi lu th«ng mäi s¶n phÈm trong x· héi theo c¸c kªnh lu th«ng vµ theo c¸c ®Þa chØ cho tríc Ngoµi ra viÖc kiÓm tra thùc hiÖn kÕ ho¹ch chñ yÕu dùa vµo hÖ thèng c¸c chØ tiªu hiÖn vËt §iÒu ®ã chøng tá nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp vÒ thùc chÊt lµ nÒn kinh tÕ hiÖn vËt, mµ gi¸ c¶ ch¼ng qua chØ lµ c«ng cô ®Ó tÝnh to¸n
Thùc tr¹ng kinh tÕ – X· héi ViÖt nam tríc khi chuyÓn ®æi
Sau khi gi¶i phãng miÒn nam bøc tranh míi vÒ hiÖn tr¹ng kinh tÕ x· héi ®· thay ®æi. Do c¸c quan hÖ kinh tÕ ®· thay ®æi rÊt nhiÒu, viÖc ¸p dông c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cò vµo ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®· thay ®æi lµm xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùc. Do chñ quan cøng nh¾c, kh«ng nh¾c tíi sù phï hîp cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ mµ chóng ta ®· kh«ng qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn s¶n xuÊt cña ®Êt níc, tr¸i l¹i ®· dÉn ®Õn viÖc sö dông l·ng phÝ mét c¸ch nghiªm träng c¸c nguån tµi nguyªn ®ã Tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ ph¸ ho¹i, m«i trêng bÞ « nhiÔm, s¶n xuÊt kÐm hiÖu qu¶, nhµ níc thùc hiÖn bao cÊp trµn lan. Nh÷ng sù viÖc ®ã ®· gay ra nhiÒu hËu qu¶ xÊu cho nÒn kinh tÕ, sù t¨ng trëng kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n, s¶n phÈm trë nªn khan hiÕm, ng©n s¸ch bÞ thu hôt nÆng nÒ, thu nhËp tõ nÒn kinh tÕ kh«ng ®ñ tiªu dïng, tÝch luü hµng n¨m hÇu nh kh«ng cã Vèn ®Çu t chñ yÕu dùa vµo vay vµ viÖn trî cña níc ngoµi. N¨ng suÊt x· héi bÞ suy gi¶m do thiÕu ®éng lùc cho hµng triÖu ngêi lao ®éng. Nguyªn nh©n s©u xa vÒ sù suy tho¸i nÒn kinh tÕ ë níc ta lµ do ta ®· dËp khu«n mét m« h×nh kinh tÕ cha thÝch hîp vµ kÐm hiÖu qu¶
Bèi c¶nh quèc tÕ
Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi ph¸t triÓn m¹nh mÏ, t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ, lµm thay ®æi mäi mÆt ®êi sèng cña c¸c d©n téc Trong c¸c níc x· héi chñ nghÜa diÔn ra phßng trµo c¶i c¸ch, c¶i tæ, ®æi míi, rÇm ré XÐt vÒ mçi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ta thÊy nÒn kinh tÕ níc ta ®ang hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng thÕ giíi, sù giao lu vÒ hµng ho¸, dÞch vô vµ ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi lµm cho sù vËn ®éng lµm cho nÒn kinh tÕ nø¬c ta gÇn gòi h¬n víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng thÕ giíi lµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi níc, kh«ng thÓ t¸ch rêi vµ hoµ nhËp quèc tÕ, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia ®· thay ®æi h¼n vÒ chÊt, tiÒm lùc kinh tÕ ®· trë thµnh thíc ®o chñ yÕu, vÊn ®Ò ®æi míi lµ tÊt yÕu v× m« h×nh x· héi chñ nghÜa cò kh«ng thÝch hîp c¶n trë ph¸t tri
Ch¬ng III: Thùc tr¹ng vµ ph¬ng híng ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn nay
C¸c vÊn ®Ò mµ kÕ ho¹ch ho¸ ®· lµm ®îc
1X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
ChiÕn lîc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 1991-2000 ®· ®îc ®iÒu chØnh trong ®¹i héi §¶ng VIII,nguyªn nh©n thµnh c«ng cña chiÕn lîc lµ nh÷ng t tëng,quan ®iÓm c¬ b¶n,môc tiªu,nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p nªu trong chiÕn lîc1991-2000 vÒ c¬ b¶n lµ phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn vµ ®iÒu kiÖn thùc tÕ, thùc sù cã ý nghÜa chØ ®¹o quan träng thóc ®Èy ®æi míi, t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho ®Êt níc. ChiÕn lîc ®· bíc ®Çu kh¬i dËy vµ ®éng viªn sù phÊn ®Êu cña toµn §¶ng, toµn d©n,®ång thêi thÓ hiÖn mét bíc ®æi míi, quan träng cã hÖ thèng vÒ t duy chiÕn lîc, biÓu hiÖn trong c¸c gi¶i ph¸p tho¸ gì vµ kh¬i dËy tiÒm n¨ng trong níc cïng víi viÖc tranh thñ m¹nh c¸c nguån lùc bªn ngoµi. Thêi kú 1991_2000 ®· h×nh thµnh mét chiÕn lîc râ rµng, ®óng ®¾n, thùc sù cã ý nghÜa chØ ®¹o, nªn trong mét thêi gian ng¾n thu ®îc kÕt qu¶ to lín. Sau mét sè n¨m thùc hiÖn, níc ta ®· ra khái cuéc khñng ho¶ng C¶ níc ®· ®¹t ®¬c møc t¨ng trëng cao nhÊt tõ tríc ®Õn nay t¹o møc chuyÓn dÞch míi vÒ c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao mét bíc ®êi sèng c¸c tÇng líp d©n c. MÆc dï cã ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc, níc ta vÉn cã bíc ph¸t triÓn kh¸ so v¬i c¸c níc X©y dùng quy ho¹ch ph¸
2. tÕ_ x· t triÓn kinh héi
Trong thêi gian võa qua c«ng t¸c quy häach ph¸t triÓn kinh tÕ _ x· héi ®· ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng kinh tÕ cña ViÖt Nam. ViÖc h×nh thµnh c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm ë b¾c bé, trung bé vµ nam bé ®· t¹o ra nh÷ng khu vùc ph¸t triÓn tËp trung thu hót c¸c nhµ ®Çu t, ®Æc biÖt c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi lµm thay ®æi kh«ng nh÷ng bé mÆt kinh tÕ_x· héi ë nh÷ng vïng nµy mµ cßn gãp phÇn quan träng cho t¨ng trëng cña toµn nÒn kinh tÕ, t¹o ®iªu kiÖn thóc ®Èy c¸c vïng l©n cËn ph¸t triÓn thµnh vÖ tinh cña nh÷ng träng ®iÓm ph¸t triÓn trªn. Trªn ph¹m vi c¶ níc nhê c«ng t¸c quy ho¹ch ®· h×nh thµnh trång c©y chuyªn m«n ho¸, hµng chôc khu c«ng nghiÖp tËp trung, hµng chôc ®iÓm ®« thÞ míi, rÊt nhiÒu c¶ng biÓn, tuyÕn ®êng cã tèc ®ä cao, nhiÒu c«ng tr×nh thuû ®iÖn…Nãi tãm l¹i c«ng t¸c quy ho¹ch ®· cã nh÷ng cè g¾ng vµ chuyÓn biÕn bíc ®Çu ®· g¾n ®îc môc tiªu cña chiÕn lîc vµ néi dung quy ho¹ch, x¸c ®Þnh ®îc tiÒm n¨ng, ®Þnh híng ph¸t triÓn cho tõng vïng, tõng ®Þa ph¬ng
3. ChuyÓn dÇn träng t©m sang kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng ph¸t triÓn 5 n¨m
Trªn c¬ së chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ_x· héi vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn,c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991_1995 vµ 1996_2000 ®· ®îc x©y dùng víi nh÷ng thay ®æi lín vÒ ph¬ng ph¸p vµ néi dung nh: t¨ng cêng kÕ ho¹ch ho¸ vÜ m«, tõng bíc xo¸ bá kÕ ho¹ch ho¸ mÖnh lÖnh, chuyÓn sang kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng,chó ý h¬n ®Õn c¸c chØ tiªu c¸c lÜnh vùc x· héi, khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· cã nhiÒu cè g¾ng x©y dùng vµ ®iÒu hµnh, ®¶m b¶o c¸c c©n ®èi lín trong kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ trÞ X©y dùng vµ thùc hiÖnc¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n quèc gia, chó träng x©y dùng c¬ së dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ_x· héi, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ héi nhËp quèc tÕ kÕ ho¹ch hµng n¨m ®· chó träng ®Õn nh÷ng c©n ®èi lín, ®Æc biÖt lµ c©n ®èi tµi chÝnh_tiÒn tÖ, c©n ®èi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, c©n ®èi vèn ®Çu t toµn x· héi. C¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, tû gi¸, l·i xuÊt ®îc nghiªn cøu vµ vËn hµnh ngµy cµng phï hîp gióp æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Thùc tÕ nãi trªn chøng tá ý tëng chuyÓn dÇn viÖc ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch tõ can thiÖp vi m« sang chó träng c¸c vÊn ®Ò vÜ m«, c¸c c©n ®èi lín ngµy cµng thÓ hiÖn râ vµ ph¸t huy hiÖu lùc thùc tÕ
X©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ_x· héi
ViÖc chó träng kÕ ho¹ch ho¸ ®Çu t ph¸t triÓn vµ t¨ng cêng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ theo dù ¸n vµ ch¬ng tr×nh môc tiªu ®· gãp phÇn huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn trong níc vµ níc ngoµi
C¬ chÕ lång ghÐp c¸c ch¬ng tr×nh ®ang ®îc ®Æt ra bíc ®Çu mang l¹i hiÖu qu¶ tèt triÓn khai h×nh thøc kÕ ho¹ch ho¸ theo ch¬ng tr×nh môc tiªu u tiªn c¬ së vËn dông quan ®iÓm hÖ thèng vµ ph¬ng ph¸p c©n ®èi ®· gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¬ cÊu míi vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë ph¹m vi toµn nÒn kinh tÕ còng nh ë c¸c bé ngµnh vµ tØnh, thµnh phè, c¸c c«ng viÖc thuéc vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n, ®Êu thÇu ®· ®îc triÓn khai theo quy tr×nh cã bµi b¶n, hai lo¹i h×nh ho¹t ®éng nµy ®· cã ®ãng gãp tÝnh cùc cho qu¸ tr×nh x©y dùng, phª duyÖt vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t, h¹n chÕ nh Tån t¹i cña c«ng t¸c kÕ ho¹÷ng sai sãt vµ l·ng phÝ
II- ch ho¸ ph¸t triÓn
M¼c dï viÖc ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ trong thêi gian qua cã tiÕn bé ®¸ng kÓ, nhng do nhiÒu lý do, kÕt qu¶ cña ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ cßn h¹n chÕ, sau ®©y chóng ta sÏ xem xÐt trªn mét sè lÜnh vùc sau:
X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn æn ®Þnh kinh tÕ- x· héi 1991-2000 th× giai ®o¹n 1996- 2000 nhÞp ®é ph¸t triÓn chËm dÇn, n¨m sau kÐm h¬n n¨m tríc nguyªn nh©n lµ do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc vµ tiÕn tr×nh c¶i c¸ch, kÓ c¶i c¸ch hµnh chÝnh, tµi chÝnh ng©n hµng, doanh nghiÖp, m«i trêng ®Çu t, ®· diÔn ra chËm h¬n dù kiÕn, lµ gi¶m kh¶ n¨ng ph¸t triÓn øng phã c¸c t¸c ®éng cuéc khñng ho¶ng .Xem xÐt mét c¸ch nghiªm tóc th× ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cha thËt hoµ nhËp víi c¸c lo¹i h×nh kh¸c ®Ó t¹o thµnh mét hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ®ång bé Néi dung cßn s¬ sµi, c¸c yÕu tè cÊu thµnh cßn thiÕu g½n bâ, thiÕu søc thuyÕt phôc do thiÕu c¬ së khoa häc, l¹i kh«ng mang tÝnh ®Þnh híng cao. Bªn c¹nh ®ã cßn nÆng tÝnh h×nh thøc thÓ hiÖn râ lµ cø vµo dÞp chuÈn bÞ cho kÕ ho¹ch 5 n¨m, hoÆc chuÈn bÞ ®¹i héi lµ chóng ta l¹i x©y dùng chiÕn lîc, tÝnh kÕ thõa th× cã nh÷ng thiÕu triÖt ®Ó, tÝnh liªn tôc l¹i cha thÓ hiÖn râ nÐt Mét sè c«ng lín cha ®îc ®Þnh híng tríc trong chiÕn lîc. H¬n n÷a, trong chiÕn lîc míi ®Þnh lîng ë møc thÊp vµ kh«ng g½n chÆt víi ®Þnh tÝnh
2-X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi
MÆc dï c«ng t¸c quy ho¹ch ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cho viÖc ®Þnh híng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, song chÊt lîng quy ho¹ch cßn cha cao, thiÕu sù cËp nhËt,hiÖu chØnh phï hîp ch cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ngµnh trung ¬ng víi c¸c ®Þa ph¬ng, gi÷a c¸c tØnh trong cïng mét vïng víi nhau. ThËm chÝ mét sè quy hoach cßn mang nÆng tÝnh chñ quan, duy ý trÝ, muèn ph¸t triÓn nhanh ®a ra nhiÒu lÜnh vùc träng ®iÓm mòi nhän … Nhng l¹i kh«ng tró träng tÝnh c©n ®èi nhu cÇu thÞ trêng vµ hiÖu qu¶ nªn thêng tÝnh kh¶ thi cha cao, gi÷a c¸c quy ho¹ch ngµnh, vïng hoÆc tØnh cã chç kh«ng khíp nhau, tõ ®ã tÝnh hiÖn thùc kh¸ch quan cña quy ho¹ch cßn rÊt h¹n chÕ, g©y l·ng phÝ KÕ ho¹ch nh mét thø trang ®iÓm vµ “ mèt thêi thîng”, n¬i n¬i ®ua nhau lµm quy ho¹ch, ph©n vïng. Mét ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ cha cã bé phËn thÈm ®Þnh tÝnh chÊt khoa häc, c¨n cø thùc tÕ cña c«ng t¸c nµy MÆt kh¸c tÝnh ph¸p lý trong quy ho¹ch cßn láng lÎo, lµm cho c«ng t¸c ®iÒu hµnh thùc hiÖn quy ho¹ch cßn cã phÇn tuú tiÖn ë c¸c ngµnh, c¸c cÊp, dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn trµn lan tù ph¸t c¸c chØ tiªu hiÖn vËt trong c¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cßn h¬i nhiÒu vµ cøng l¹i cã tÝnh chÊt cøng. VÊn ®Ò lîng ho¸ trong sö lý tæng quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cha râ vµ cha lµm ®îc bao nhiªu, næi bËt lµ viÖc xö lý tæng hîp vÒ c¬ cÊu kinh tÕ míi dõng l¹i ë xö lý quan hÖ tû lÖ vÒ mÆt lîng gi÷a ba khu vùc kinh tÕ c«ng nghiÖp x©y dùng, n«ng l©m ng nghiÖp vµ dÞch vô cha xem xÐt ®îc quan hÖ vÒ mÆt chÊt lîng gi÷a ba khu vùc nµy víi nhau, viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng híng ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc cßn t¬ng ®èi t¸nh rêi nhau vµ cha thËt ¨n khíp víi c¬ cÊu kinh tÕ dù kiÕn. Trong c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓng kinh tÕ x· héi cã hai gi¶i ph¸p quan träng lµ huy ®éng vèn vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc tuy ®· ®îc chó ý thÓ hiÖn trong c¸c dù ¸n quy ho¹ch nhng cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt.Tõ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò nªu trªn ®Æt ra yªu cÇu cÇn ph¶i c¶i tiÕn c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, trong ®ã cã quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, l·nh thæ c¶ vÒ lý luËn, ph¬ng ph¸p luËn lÉn néi dung ph¬ng ph¸p quy ho¹ch trong t×nh h×nh míi
3-KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi 5 n¨m
Chung ta nãi nhiÒu vÒ chuyÓn sang lµm kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ chñ yÕu. Nhng trªn thùc tÕ, kÕ ho¹ch 5 n¨m vÉn cßn nÆng nÒ vÒ h×nh thøc, cha cã nh÷ng ®¬n vÞ chuyªn chØnh kÕ ho¹ch 5 n¨m, còng cha cã bé phËn nghiªn cøu, bæ xung , theo dâi ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch 5 n¨m, cha kiªn quyÕt tËp trung chØ ®¹o theo c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n, c¸c ch¬ng tr×nh cã lµm nhng dµn tr¶i; c¸c dù ¸n cã lËp vµ thÈm ®Þnh, nhng qu¸ nhiÒu vµ do nguån vèn h¹n hÑp kh«ng thÓ b¬n trÝ ®ñ c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n. Bªn c¹nh ®ã chóng ta bá r¬i mÊt c«ng cô quan träng lµ sö dông ng©n s¸ch nhµ níc, nh hao hôt x¨ng dÇu, hao hôt ®iÖn n¨ng, suÊt ®Çu t cho trång rõng, suÊt ®Çu t trong x©y dùng c¬ b¶n…
Ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi
C«ng t¸c x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn cßn nhiÒu bÊt cËp, c¸c dù ¸n, ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ níc rÊt ph©n t¸n, l¹i rÊt thiÕu vèn nªn viÖc thùc hiÖn thêng kÐo dµi Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng chØ tiªu thÓ hiÖn tÝnh hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ cha ®îc coi lµ chØ tiªu hµng ®Èu trong viÖc xem xÐt phª duyÖt dù ¸n ®Çu t vµ ®a vµo kÕ ho¹ch thùc hiÖn, nhiÒu ch¬ng tr×nh quèc gia cha ®îc x©y dùng mét c¸ch chu ®¸o, kh«ng x¸c ®Þnh râ môc tiªu, ®èi tîng cô thÓ ®îc hëng lîi, ®Þa bµn thùc hiÖn vµ bé m¸y thùc hiÖn. C¸c bé chuyªn ngµnh can thiÖp qu¸ s©u lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc “ lång ghÐp” c¸c ch¬ng tr×nh, trong c¸c ®Þa ph¬ng th× l¹i cã xu híng can thiÖp theo d¹ng “chia ®Òu” lµm gi¶m hiÖu qu¶ c¸c ch¬ng tr×nh
KÕ ho¹ch ho¸ trong c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
Trong nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi ë ViÖt Nam, thÞ trêng võa lµ c¨n cø, võa lµ ®èi tîng cña kÕ ho¹ch ho¸ Nhµ níc mét mÆt ph¶i xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, mÆt kh¸c ph¶i h×nh thµnh ®ång bé c¸c yÕu tè cña thÞ trêng, x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c c«ng cô ph¸p luËt, kÕ ho¹ch, c¸c thiÕt kÕ tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ nh÷ng ph¬ng tiÖn vÒ vËt chÊt vµ tæ chøc cÇn thiÕt cho sù qu¶n lý cña m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho chÕ thÞ trêng ho¹t ®éng h÷u hiÖu
KÕ ho¹ch chñ yÕu mang tÝch chÊt ®Þnh híng vµ ®Æc biÖt quan träng trªn b×nh diÖn vÜ m« ThÞ trêng cã vai trß trùc tiÕp híng dÉn c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ lùa chän lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ ph¬ng ¸n tæ chøc kinh doanh KÕ ho¹ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu, gi¶i thÝch râ ý nghÜa cña môc tiªu ®ã ®èi víi sù ph¸t triªn trong t¬ng lai, x¸c ®Þnh râ møc ®é vµ c¸ch thøc mµ khu vùc kinh tÕ Nhµ níc thùc hiÖn ®Ó gãp phÇn vµo thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Þnh, nªu lªn nh÷ng lîi Ých ph¸t triÓn dù tÝnh ®èi víi khu vùc kinh tÕ t nh©n vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó hä hµnh ®éng theo ®Þnh híng Nhµ níc mong muèn. §èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th× kÕ ho¹ch kh«ng cã tÝnh ¸p ®Æt ®Æt, mµ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p chÝnh s¸ch thèng nhÊt víi lîi Ých ®Ó khuyÕn khÝch hä tù nguyÖn hµnh ®éng theo híng môc tiªu kÕ ho¹ch ho¸ ®· ®Æt ra. Nh vËy ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ph¶i ¨n khíp víi ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung, phï hîp víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN C«ng t¸c ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch ph¶i ®îc thùc hiÖn th«ng qua nh÷ng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« lµ chñ yÕu, phèi hîp sö dông nh÷ng biÖn ph¸p gi¸n tiÕp vµ trùc tiÕp
KÕ ho¹ch ho¸ trong ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ
Nh©n tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ khoa häc vµ c«ng nghÖ ngµy cµng cao sè lîng s¶n phÈm míi, c«ng nghÖ ngµy cµng nhiÒu ®· ®Æt ra mét nhiÖm vô quan träng cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ lµ ph¶i x©y dùng nhng chÝnh s¸ch chuyÓn giao c«ng nghÖ thuËn lîi, t×m ra ®Þnh híng “ ®i t¾t, ®ãn ®Çu” gióp cho nÒn kinh tÕ cã tèc ®é t¨ng trëng cao, æn ®Þnh rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi c¸c níc tiªn tiÕn KÕ ho¹ch ho¸ trong nhng n¨m tíi cÇn híng tíi nh÷ng chÝnh s¸ch u tiªn h¬n n÷a cho viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ khuyÕt khÝch m¹nh h¬n c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc, ¸p dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn th«ng qua nh÷ng biÖn ph¸p nh h×nh thµnh c¸c khu vùc c«ng nghÖ cao, hè trî b»ng chÝnh s¸ch thuÕ…KÕ ho¹ch ho¸ ph¶i ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ, phï hîp víi xu thÕ héi nhËp, toµn cÇu ho¸ ®ang ngµy cµng gia t¨ng ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. C©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n lµ mét trong bèn môc tiªu quan träng nhÊt cña chÝnh s¸ch kinh tÕ TiÕn tr×nh héi nhËp ®ßi hái nhanh chãng ph¶i h×nh thµnh nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕt khÝch ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi theo híng ph¸t huy néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, hç trî cho c¸c qu¸ tr×nh héi nhËp cña nÒn kinh tÕ níc ta. Gi¶m ®Õn møc tèi thiÓu c¸c thñ tôc “xin, cho” kh«ng cÇn biÕt, c«ng khai c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, d©n chñ ho¸ trong th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp, gi¶m tÝnh ®éc quyÒn cña c¸c tæng c«ng ty lín, x¸c ®Þnh mét c¸ch hîp lý h¬n mèi quan hÖ gi÷a b¶o hé s¶n xuÊt trong níc vµ tù do hãa th¬ng m¹i
3-KÕ ho¹ch ho¸ b¶o ®¶m mèi t¬ng quan hîp lý gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi
C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ cô thÓ lµ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ph¶i lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. §éng viªn toµn d©n cÇn kiÖm x©y dùng ®Êt níc, kh«ng ngõng t¨ng tÝch luü cho ®Çu t ph¸t triÓn, t¨ng trëng kinh tÕ g½n víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨ng ho¸ gi¸o dôc, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i trêng. C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¶i ®¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ víi b¶o ®¶m chÝnh s¸ch x· héi theo tinh thÇn: T¨ng trëng kinh tÕ g½n bâ liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tõng bíc vµ trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi, lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu C¸c vÊn chÝnh s¸ch x· héi ®Òu gi¶i quyÕt theo tinh thÇn x· héi ho¸ Nhµ níc gi÷ vai trß nßng cèt, ®ång thêi ®éng viªn cho mçi ngêi d©n, c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc trong x· héi Trong nh÷ng n¨m tríc c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¶i gãp phÇn thiÕt thùc gi¶i quyÕt tèt mét sè vÊn ®Ò x· héi cÊp b¸ch nh: tËp trung søc t¹o viÖc lµm, ph¬ng híng quan träng nhÊt lµ Nhµ níc cïng toµn d©n vµ søc ®Çu t ph¸t triÓn , thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch vµ c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ x· héÞ TiÕp tôc ph©n phèi l¹i d©n c c¸c ®Þa bµn cã tÝnh chiÕn lîc vÒ kinh tÕ an ning, quèc phßng Më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nhÊt lµ ®èi víi vïng c¨n c c¸ch m¹ng, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè Tæ chøc tè ®êi sèng x· héi trªn tõng ®Þa b¶n ®Ó trong ®iÒu kiÖn thu nhËp b×nh quan ®Çu ngêi cßn thÊp vÉn t¹o ®îc mét cuéc sèng kh¸ h¬n cho nh©n d©n
KÕt hîp kÕ ho¹ch ho¸ theo ngµnh víi kÕ ho¹ch ho¸ theo ®Þa ph¬ng vµ vïng l·nh thæ
Trong thêi gian tíi quy ho¹ch hay chiÕn lîc ph¸t triÓn ngµy cÇc ®îc x©y dùng theo ®Þnh híng mëi, tríc hÕt ph¶i tÝnh ®Õn xu híng ph¸t triÓn cung cÇu trªn thÞ trêng thÕ giíi, ph¶i kh¾c phôc khuynh híng “tù cung, tù cÊp” khÐp kÝn. Tuy nhiªn quy ho¹h ph¸t triÓn ngµnh chØ mang tÝnh hín dÉn vµ tham kh¶o, kh«ng ph¶i lµ c¬ së hay ph©n bè vèn ®Çu t theo mÖnh lÖnh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng theo hai c¸ch: u tiªn ®Çu t cña Nhµ níc cho c¸c vïng kÐm ph¸t triÓn vµ giµnh chÝnh s¸ch u ®·i ë møc cao h¬n ®èi víi khu vùc kÐm ph¸t triÓn ®Ó thu hót ®Çu t t nh©n vµo c¸c vïng ®ã ViÖc ph©n cÊp kÕ ho¹ch ho¸ trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng cÇn ®îc x¸c ®Þnh hîp lý vµ râ rµng Nhµ níc trung ¬ng chØ tËp trung thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu cã tÝnh hÖ thèng, c©n ®èi, mµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc ViÖc ph©n cÊp lu«n ph¶i ®i kÌm víi nh÷ng biÖn ph¸p kiÓm tra gi¸m s¸t thÝch hîp, v× thÕ viÖc giao theo quyÒn h¹n cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn, ®Þa ph¬ng trong kÕ ho¹ch ho¸, ®Æc biÖt lµ kÕ ho¹ch sö dông ng÷ng kho¶n chi tiªu tõ ng©n s¸ch cÊp trªn lu«n lu«n ®i kÌm víi sù gi¸m s¸t chÆt chÏ h¬n theo nguyªn t¾c quyÒn h¹n cµng lín, tr¸ch nhiÖm cµng cao
§æi míi toµn diÖn kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÒn
§Ó cho kÕ ho¹ch thùc sù trë thµnh c«ng cô c¬ b¶n cho viÖc ®Þnh híng thÞ trêng, b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ bÒn v÷ng, thóc ®Èy c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, c«ng t¸c kÕ hoach ho¸ ph¶i ®îc tiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn trªn c¸c mÆt chñ yÕu sau: Tríc hÕt ph¶i coi träng c«ng t¸c dù b¸o, nhÊt lµ dù b¸o trung h¹n vµ ng¾n h¹n vÒ kÕ ho¹ch- x· héi vµ xu thÕ ph¸t triÓn trong vµ ngoµi níc ®Ó cã c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn, còng nh trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh tÇm vÜ m«, rµ so¸t l¹i c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ nÒn kinh tÕ quy ho¹ch vµ c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm ®· ®îc th«ng qua cho phï hîp víi yªu cÇu míi, xu thÕ ph¸t triÓn vµ héi nhËp kinh tÕ trong vïng vµ c¸c níc Tæ chøc x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ ®Ó cã thÓ khai th¸c, sö dông cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn, nh©n lùc vµ c¸c lîi thÕ so s¸nh cña níc ta. CÇn c¶i tiÕn néi dung x©y dùng kÕ ho¹ch hµng n¨m mét c¸ch thiÕt thùc, gi¶m nh÷ng kh©u trung gian, gi÷ v÷ng c©n ®èi chñ yÕu nhÊt lµ c©n ®èi gi¸ trÞ. Gãp phÇn vµo viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt nh»m t¹o ra m«i trêng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh vµ kÝch thÝch tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn víi môc tiªn d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh
Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn
§æi míi c«ng t¸c x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi
ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cã nhiÖm ho¹ch ®Þnh ®êng híng ph¸t triÓn c¬ b¶n cña ®Êt níc trong kho¶ng thêi gian 10 n¨m, lµ cam kÕt chÝnh trÞ cña §¶ng vµ Nhµ níc ®îc c«ng bè tríc toµn d©n vµ céng ®ång quèc tÕ vÒ ®êng lèi vµ c¸ch thøc l·nh ®¹o ph¸t triÓn ®Êt níc: t¨ng trëng kinh tÕ, viÖc x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu ®Þnh tÝnh trªn c¸c lÜnh vùc nh: T¨ng trëng kinh tÕ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh, vïng l·nh thæ, xu híng biÕn ®æi chÊt lîng cuéc sèng cña d©n c trªn c¸c vïng cña ®Êt níc, xu híng biÕn ®éng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña quèc gia trong khu vc vµ trªn thÕ giíi, tr×nh ®éi ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ cña ®Êt níc, kh¶ n¨ng ®¶m b¶o an ninh quèc, x¸c ®Þnh c¸c quan ®iÓm vµ nguyªn t¾c c¬ b¶n, nh»m thóc ®Èy ®Êt níc ph¸t triÓn theo c¸c ®Þnh híng nãi trªn. ChiÕn lîc cã thêi h¹n 10 n¨n, nhng theo chu kú 5 n¨m sÏ ®îc xem xÐt, söa ®æi vµ ®iÒu chØnh cho phï hîp Nh vËy mèi thêi kú ®¹i héi §¶ng sÏ lµ mét lÇn th«ng qua chiÕn lîc míi hoÆc ®iÒu chØnh chiÕn lîc Cô thÓ lµ x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi tõng thêi kú 2001- 2010, ®Õn kho¶ng n¨m 2003 b¾t ®Çu xem xÐt ®¸nh gi¸ l¹i vµ x©y dùng chiÕn lîn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cho thêi ký 2006-2005 cø tiÕp tôc nh vËy vµo kho¶ng n¨m 2008 sÏ xem xÐt ®¸nh gi¸ l¹i t×nh h×nh vµ x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cho thêi kú tiÕp theo
ViÖc x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn cÇn do héi ®ång nghiªn cøu chiÕn lîc thùc hiÖn do sù l·nh ®¹o cña §¶ng Mét n¨m tríc khi th«ng qua dù th¶o chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc ph¶i ®îc c«ng bè réng r·i trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó toµn d©n tham gia th¶o luËn Héi ®ång nghiªn cøu chiÕn lîc cã tr¸nh nhiÖm tæ chøc c¸c h×nh thøc thÝch hîp ®Ó thu thËp vµ tiÕp thu c¸c ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c tÇng líp nh©n d©n trªn c¸c vïng n ©ng cao chÊt lîng cña ®Êt níc
N îng canh t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn
C«ng viÖc x©y dùng quy ho¹ch l·nh thæ do chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong tæn thÓ kinh tÕ, quy ho¹ch vïng ph¶i ®a ra ®îc nh÷ng quyÕt s¸ch phï hîp. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ s¾p xÕp theo kh«ng sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph¬ng. C«ng cô ®Æt ®îc nh÷ng môc tiªu trong quy ho¹ch l·nh thæ chñ yÕu lµ nguån tµi chÝnh cña chÝn ®Þa ph¬ng vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ trong ph¹m vi thÈm quyÒn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ rµng nhiÖm vô cña tõng cÊp lµm c¬ së cho viÖc ph©n bæ c¸c nguån thu ng©n s¸ch. Quy ho¹ch ngµnh ®îc x©y dùng ®íi sù chñ tr× cña bé qu¶n lý ngµnh phèi hîp víi nh÷ng bé cã liªn quan nh bé. KÕ ho¹ch va ®Çu t, bé tµi chÝnh…cïng cÊc cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng víi quan ®iÓm Nhµ níc chØ hè trî gi¸n tiÕp chø kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo c«ng viÖc kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, chØ nªn x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ cho c¸c ngµnh cã tÝch chÊt hÖ thèng, trong toµn quèc nh n¨ng lîng, viÔn th«ng, giao th«ng vËn t¶i. Quy ho¹ch ngµnh ®îc thùc hiÖn th«ng qua nh÷ng ch¬ng tr×nh träng ®iÓm quèc gia vµ nguån lùc cña c¶ trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng Sè liÖu rót ra tõ quy ho¹ch sÏ lµ nh÷ng c¬ së quan träng cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh cña hä
Tró träng kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m
KÕ ho¹ch 5 n¨m lµ träng t©m trong hÖ thèng kÕ ho¹ch lµ c«ng cô qu¶n lý vÜ m« qu¸ tr×nh ph¸t triÓn trong thêi h¹n 5 n¨m KÕ ho¹ch 5 n¨m x¸c ®Þnh mét sè chØ tiªu c¬ b¶n ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt, x¸c ®Þnh nguyªn t¾c ho¹ch ®Þnh vµ x©y dùng chiãnh s¸ch cô thÓ ®Ó híng toand bé nÒn kinh tÕ ph¸t tiÓn theo ®Þnh híng ®· chän.. §Ó ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc vµ hÖ thèng cña kÕ ho¹ch ho¸, cã thÓ thö nghiÖm ph¬ng ph¸p “cu«n chiÕu” trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m .Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn 5 n¨m sÏ x¸c ®Þnh nh÷ng môc tiªu cô thÓ, bao gåm kÕ ho¹ch n¨m hiÖn hµnh, kÕ häch dù tÝnh cho n¨m tiÕp ®ã vµ dù b¸o cho ba n¨m cßn l¹i. C«ng viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¾mÏ klh«ng cã tÝnh chÊt”mïa vô”mµ liªn tôc ®îc thêi sù ho¸ ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu míi
C¸c c«ng t¸c kÕ ho¹ch thêng xuyªn sÏ bao gåm c«ng viÖc chÝnh sau ®©y:
Mét lµ: X©y dùng kÕ ho¹ch cho n¨m tiÕp theo
Hai lµ: Dù b¸o s¬ bé cho kÕ ho¹ch 5 n¨m
Ba lµ: §iÒu chØnh vµ chuÈn x¸c ho¸ thªm cho dù b¸o kÕ ho¹ch cña c¸c n¨m tiÕp thø hai, thø ba, thø t vµ toµn bé néi dung cña kÕ ho¹ch 5 n¨m. Trªn c¬ së ®ã tr×nh víi qu«c héi nhng kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p cô thÓ víi diÔn biÕn cña t×nh h×nh thùc tÕ còng nh ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ tÝnh h×nh trong níc vµ quèc tÕ, ró ra bµi häc vÒ x©y dùng vµ ®iÒu hµnh thùc hiÖn kÕ ho¹ch, x¸c ®Þnh nh÷ng th¸ch thøc vµ c¬ héi ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc Néi dung nghiªn cøu, x©y dùng vµ tæng hîp kÕ ho¹ch 5 n¨m ë cÊp trung ¬ng vµ bao gåm c¸c c«ng viÖc sau: Tang kÕt , ®¸nh gi¸, t×nh h×nh kÕ ho¹ch 5 n¨m tríc, dù b¸o kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong thêi kú kÕ ho¹ch 5 n¨m sau, x¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n c¸c c©n ®èi vÜ m«, cã ph©n do tõng n¨m, x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn, x©y dùng ®Þnh híng ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc; X©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu ph¸t triÓn… ®Ó lµm ®îc viÖc ®ã, cÇn ph¶i sö bé m¸y cña c¬ quan kÕ ho¹ch chuyªn tr¸ch, ®ång thêi huy ®éng réng r·i c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ ph¸t triÓn, c¸c nhµ kinh tÕ x· héi, c¸c nhµ nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ, c¸c nhµ khoa häc tù nhiÖn… Trªn kh¾p ®Êt níc ë c¸c viÖn nghiªn cøu ®Çu ngµnh tham gia, thßi gian nghiªn cøu ®îc ph©n bæ nh sau: tríc 2 n¨m cña mèi thêi kú kÕ ho¹ch ph¶i ®îc tiÕn hµnh xong c¸c bíc: ®¸nh gi¸ t×nh h×nh, c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn, ®Þnh híng ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc, c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn, danh môc c¸c dù ¸n c¸c c«ng tr×nh ph¸t triÓn vµ ®Þnh híng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh x©y dùng, c¸c bíc sÏ ®îc thùc hiÖn xen kÏ ®Ó hè trî cho nhau
Hoµn thiÖn kÕ ho¹ch hµng n¨m
KÕ ho¹ch ®inh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hµng n¨m lµ c«ng cô ®Ó æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vµ thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn cña n¨m ®ã trong néi dung cña kÕ ho¹ch trong ®Þnh híng ph¸t triÓn 5 n¨m Mét néi dung quan träng cña kÕ ho¹ch lµ c©n ®èi vèn ®Çu t toµn x· héi KÕ ho¹ch ®Çu t cña nhµ níc: Quèc héi quyÕt ®Þnh tæng møc ®Çu t cô thÓ hµng n¨m , gåm c¶ tÝn dông nhµ níc vµ c«ng tr×nh träng ®iÓm khëi c«ng trong n¨m kÕ ho¹ch, chñ yÕu tËp trung vµo c¸c dù ¸n quy m« lín ph¸t huy t¸c dung trªn ph¹m vi liªn tØnh kÕ hoach ng©n s¸ch nhµ níc bao gåm kÕ ho¹ch thu- chi ng©n s¸ch vµ c©n ®èi ng©n s¸ch hµng n¨m Do thu- chi ng©n s¸ch thêng kh«ng ¨n khíp nhau vÒ thêi ®iÓm, nªn chÝnh phñ vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp ®îc phÐp vay tÝn dông. KÕ ho¹ch cung øng tiÒn tÖ lµ mét kÕ ho¹c linh ho¹t vµ kÕ ho¹ch tng quy sÏ lµ c«ng cô chñ yÕu ®iÒu hµnh cung øng tiÒn tÖ cña nÒn kinh tÕ b¶o ®¶m môc tiÒm kiÒm chÕ l¹m ph¸t æn ®inh ë møc ®é chÊp nhËn ®îc. KÕ hä¹ch xuÊt nhËp khÈu vµ qu¶n lý c¸n c©n thanh to¸n quèc tÓ, qu¶n lý va y vµ tr¶ nî níc ngoµi, h¹n chÕ sè lîng kh¸c mÆt hµng, qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch ë møc tèi thiÓu cÇn thiÕt
KÕ ho¹ch hµng n¨m ë cÊp trung ¬ng bao gåm mét sè chØ tiªu dù b¸o vµ mét chØ tiªu ph¸p lÖnh Sù kh¸c biÖt cña c¸c chØ tiªu kÕ haäch ë cÊp trung ¬ng ë cÊp t×nh vµ cÊp huyÖn, ®Æc biÖt lµ chØ tiªu vµ x· héi, phô thuéc chñ yÕu vµo viÖc ph©n cÊp nhiÖm vô nh÷ng cÊp nµy trong thêi gian tíi cÇn sím nghiªn cøu ®Ó ®a vµo kÕ ho¹ch nh÷ng chØ tiªu øng dông cho viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nµy. §èi víi kÕ ho¹ch hµng n¨m th× c«ng t¸c ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng. Môc tiªu cña viÖc ®iÒu hµnh lµ kÞp thêi can thiÖp gi¸n tiÕp hoÆc trùc tiÕp vµo nÒn kinh tÕ khi cã xuÊt hiÖn biÕn ®éng m«i trêng lµm ¶nh h¬ng ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kÕ ho¹ch .§Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c vµ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch, tríc hÕt cÇn ph¶i cñng cè hÖ thèng th«ng tin vµ x©y dùng nh÷ng m« h×nh ph©n tÝch vµ dù b¸o kinh tÕ cã ®é tin cËy cao
X©y dùng vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c dù b¸o vµ ph©n tÝch kinh tÕ
C«ng t¸c dù b¸o vµ ph©n tÝch kinh tÕ lu«n lµ kh©u yÕu nhÊt trong toµn bé qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ V× vËy, ®Ó n©ng cao ®é tin cËy cña kÕ ho¹ch nh mét c«ng cô ®Þnh hín ph¸t triÓn, cÇn ph¶i n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c dù b¸o vµ ph©n tÝch kinh tÕ Tr¬c m¾t cã thÓ thµnh lËp c¸c bé phËn hay ®¬n vÞ dù b¸o vµ ph©n tÝch kinh tÕ t¹i mét sè tæng hép nh: Bé kÕ ho¹ch ®Çu t, Ng©n hµng nhµ níc ViÖt nam, Bé tµi chÝnh vµ mét sè viÖn nghiªn cøu kinh tÕ Dù b¸o tríc hÕt cÇn tËp trugn vµo c¸c chØ sè vµ vÊn ®Ò kinh tÕ vÜ m« VÒ thíi h¹n dù b¸o tríc m¾t cÇn tËp trung vµo ng¾n h¹n ( mét quý, 6 th¸ng, mét n¨m) Trong thêi gian tíi viÖc lùa chän m« h×nh dù ¸n ng¾n h¹n nÖn chó ý c¸c yªu cÇu sau: Ph¶i ®a ra ®îc nh÷ng sè liÖu dù b¸o ph©n tÝch theo quý. Ph¶i bao gåm nh÷ng th«ng tin kÞp thêi ph¶n ¸nh nh÷ng nÐt chÝnh, t×nh h×nh kinh tÕ trong thêi gian ng¾n h¹n, møc ®é yªu cÇu vÒ chÊt lîng th«ng tin kh«ng cÇn qu¸ nghiªm ngÆt, nhng ®ång thêi viÖc nhãm gép vÊn ph¶i ®¶m b¶o ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nÐt quan träng nhÊt cña c¬ cÊu kinh tÕ, phèi hîp ®îc víi ph¬ng ph¸p dù b¸o kh¸c nhau ®Ó thêng xuyªn phèi hîp vµ c¶i tiÕn m« h×nh
Cñng cè bé m¸y tæ chøc, n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé kÕ ho¹ch
ViÖc thùc hiÖn nh÷ng ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p ®æi míi trªn ®©y chØ ®¹t ®îc kÕt qu¶ mong muèn khi bé m¸y tæ chøc kÕ ho¹ch ®îc thay ®æi phï hîp vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c quy ho¹ch Nh÷ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong thêi gian tíi ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy lµ: Hoµn thiÖn bé m¸y kÕ ho¹ch ë trung ¬ng còng nh ë c¸c ®Þa phõ¬ng theo híng liªn kÕt phèi hîp chÆt chÏ víi nhau h¬n ®Ó cã thÓ thêng xuyªn n¾m b¾t t×nh h×nh, phôc vô kÞp thêi cho viÖc ®iÒu hµnh thùc hiÖn kÕ ho¹ch, còng nh gióp cho chÝnh phñ vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng phèi hîp x©y dùng chÝnh s¸ch kinh tÕ ë cÊp cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶
X©y dùng mét hÖ thèng tæ chøc kÕ ho¹ch cã “ch©n rÕt” gän nhÑ, cã n¨ng lùc ë c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng phôc tèt h¬n cho c«ng t¸c kÕ ho¹c ho¸ vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin theo chiÒu däc vµ chiÒu ngan Tæ chøc thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, båi dìng c¸n bé quy ho¹ch ®Çu t, c¸n bé cña vô kÕ ho¹ch c¸c bé vµ c¸n bé c¸c së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t ®Þa ph¬ng
KÕt luËn
Sau h¬n 15 n¨m §¶ng ta l·nh ®¹o vµ thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn, nÒn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ rÊt quan träng .Tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp, chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, níc ta ®· kh¾c phôc cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ®· kÐo dµi t¹o tiÒn ®Ò ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc
Trªn ®©y lµ toµn bé nh÷ng néi dung cña ®Ò tµi “ Vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®æi míi trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt nam hiÖn nay”
§©y lµ mét thµnh c«ng lín trong bèi c¶nh trong níc vµ quèc tÕ, cã nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch Sù thµnh c«ng nµy cã sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ vai thÞ trß cña kÕ ho¹ch ho¸ vÜ m« trong kinh tÕ thÞ trêng. Tuy vËy trong thêi kú, sù nghiÖp ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, thùc hiÖn d©n giµu níc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh, v÷ng bíc ®i lªn x· héi chñ nghÜa, tiÕn kÞp tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c níc tiªn tiÕn trong khu vùc, ®ang ®Æt ra cho c«ng t¸c kÕ ho¹h ho¸ nh÷ng nhiÖm vô to lín nÆng nÒ .Qua bµi viÕt em hiÓu s©u s¾c vµ kü lìng h¬n vÒ b¶n chÊt vµ vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn ë níc ta hiÖn nay.Tríc nh÷ng ®ãng gãp to lín cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc còng nh nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ, th× qua bµi viÕt em hiÓu ®îc râ h¬n vÒ nh÷ng ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ trong thêi gian tíi cña §¶ng nhµ níc.Thµnh tùu c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ còng nh chuyÓn biÕn kinh tÕ quan träng cña ®Êt níc ®· chøng tá sù ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ níc khi lùa chän mèi quan hÖ gi÷a Nhµ níc vµ thÞ trêng, cã thÓ tån t¹i song song “ bµn tay v« h×nh” vµ “ bµn tay h÷u h×nh” trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc,theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt nam hiÖn nay, mµ trong ®ã kÕ ho¹ch lµ c«ng cô ®¾c lùc cña Nhµ níc sö dông ®Ó can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ
Tµi liÖu tham kh¶o
§¶ng céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¹i Héi §¶ng lÇn thø IX, NXB ChÝnh trÞ quèc gia- 2001
Gi¸o tr×nh: KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi NXB chÝnh trÞ quèc gia n¨m 2000
§Æng §øc §¶m: KÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ vÜ m«, NXB chÝnh trÞ quèc gia 2000
Gi¸o tr×nh: Ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, NXB thèng kª n¨m 1999
ViÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn: C¬ së khoa häc cña mét sè vÊn ®Ò trong chiÕn líc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt nam ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020 NXB chÝnh trÞ quèc gia n¨m 2001
GSTS. §ç Hoµng Toµn – PGS, TS. NguyÔn Kim Truy: Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ, NXB th«ng kª n¨m 2002
Gi¸o tr×nh kinh tÕ: Qu¶n lý kinh tÕ; NXB chÝnh trÞ qu«c gia n¨m 2001
PGSTS Ng« Th¨ng Lîi: Bµn vÒ tÝnh ®Þnh lîng trong quy ho¹ch ph¸t triÓn, t¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn.
PGSTS Ng« Do·n VÞnh: Mét sè vÊn ®Ò c¶i tiÕn trong nghiªn cøu kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam, t¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o kinh tÕ –sè 2// n¨m 2003
NguyÔn Thµnh Bang- Vâ Duy KiÖt: KÕ ho¹ch ho¸ vµ quan hÖ thÞ trêng, NXB sù thËt- n¨m 1990
TS §inh V¨m ¢m: c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸: Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ ®Þnh híng ®æi míi, t¹p chÝ kinh tÕ dù b¸o – 2/2003
Mét sè ý kiÕn vÒ mét sè kÕ ho¹ch ho¸, t¹p chÝ kinh tÕ – 3/2001
TS NguyÔn Quang Th¸i: §æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch nh×n tõ c«ng cuéc ®æi míi, t¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o 10/2002
Quèc héi kho¸ XI, Kú häp th III: TiÕp tôc n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c quy ho¹ch vµ qu¶n lý ®Çu t x©y dùng, t¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o 5/2003
Mai H÷u Thùc: VÒ ®Æc trng cña kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, t¹p chÝ céng s¶n ViÖt Nam 4(2/2003)
TS Ng« Th¾ng Lîi: Ph¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ “cuèn chiÕu”-mét sè tiÕp cËn ban ®Çu, t¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o 2/2002
Môc lôc:
A. Lêi më ®Çu.
Ch¬ng 1: b¶n chÊt kÕ ho¹ch ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
_Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch ho¸
I Ph©n biÖt kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng
B¶n chÊt kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ë ViÖt Nam
§Æc trng c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
2.B¶n chÊt cña kÕ ho¹ch ho¸ dÞnh híng
2.1 Kh¸i niÖm kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng
2.2 Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng ë ViÖt Nam
2.3 Néi dung kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng
2.4 Nguyªn t¾c cña kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng
3.Nh÷ng yÕu tè cña kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng
3.1 KÕ ho¹ch ho¸ lµ lùa chän
3.2. KÕ ho¹ch ho¸ lµ ph©n bæ nguån lùc
3.3. KÕ ho¹ch ho¸ lµ c¸ch d¹t tíi môc ®Ých
3.4. KÕ ho¹ch ho¸ trong t¬ng lai
Néi dung ®æi míi cña kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
§æi míi quan hÖ kÕ ho¹ch thÞ trêng
§æi míi tÝnh chÊt kÕ ho¹ch
§æi míi c¸c cÊp lµm kÕ ho¹ch
§æi míi néi dung kÕ ho¹ch ho¸
Vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ phat triÓn kinh tÕ x· héi
Môc tiªu ho¹t ®éng kinh tÕ vi m«
VÊn ®Ò t¨ng trëng kinh tÕ bÒn v÷ng
VÊn ®Ò giai quyÕt viÖc lam cho ng¬i lao ®éng
VÊn ®Ò khèng chÕ l¹m ph¸t ë møc võa ph¶i
æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i vµ c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n Quèc tÕ
C©n b»ng ng©n s¸ch nhµ níc vµ ®¶m b¶o c«ng b»ng tiÕn bé x· héi
§Æc trng cña thÞ trêng
¦u thÕ cña thÞ trêng
H¹n chÕ cña thÞ trêng
Vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ níc
Chøc n¨ng cña qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ
Vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ níc
Mèi quan hÖ gi÷a nhµ níc vµ thÞ trêng
ThÊt b¹i thÞ trêng- lý do nhÊn m¹nh vai trß cña nhµ níc
nhµ níc kh«ng thay thÕ thÞ trêng
Sù cÇn thiÕt ph¶i cã kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn
Sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi
Sù thÊt b¹i cña thÞ trêng
NhiÖm vô kÕ ho¹ch ho¸ phat triÓn
Ch¬ng II: Qu¸ tr×nh ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ë viÖt nam
KÕ ho¹ch ho¸ cña ViÖt Nam trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
KÕ ho¹ch ho¸ tËp trung giai ®o¹n 1955- 1980
giai ®o¹n 1980- 1990
KÕ ho¹ch ho¸ thêi kú chuyÓn ®æi kinh tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay
Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
Nh÷ng tån t¹i cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung
Thùc tr¹ng kinh tÕ x· héi ViÖt Nam tríc khi chuyÓn ®æi
C¸c bèi c¶nh Quèc tÕ
Ch¬ng III. Thùc tr¹ng vµ ph¬ng híng ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn nay
C¸c vÊn ®Ò mµ kÕ ho¹ch ho¸ ®· lµm ®îc
X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
ChuyÓn dÇn träng t©m sang kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng ph¸t triÓn 5 n¨m
X©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi
C¸c mÆt tån t¹i cña vÊn ®Ò ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch
X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
X©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m
Ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
§Þnh híng ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn
KÕ ho¹ch ho¸ trong c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
KÕ ho¹ch ho¸ trong ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ héi nhËp Quèc tÕ
KÕ ho¹ch ho¸ b¶o ®¶m mèi t¬ng quan hîp lý gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi
KÕt hîp kÕ ho¹ch ho¸ theo nghµnh víi kÕ ho¹ch ho¸ theo ®Þa ph¬ng vµ l·nh thæ
®æi míi toµn diÖn hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn
Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn
§æi míi c«ng t¸c x©y dùng chiÕn l¬c ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
N©ng cao chÊt lîng c«ng tac quy ho¹ch ph¸t triÓn
Chó träng kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m
Hoµn thiÖn kÕ ho¹ch ho¸ 5 n¨m
X©y dùng vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c dù b¸o vµ ph©n tÝch kinh tÕ
Cñng cè bé m¸y tæ chøc n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé kÕ ho¹ch
B. Lêi kÕt.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Vai trò của kế hoạch hoá phát triển trong nền kinh tế thị trường và những vấn đề đổi mới, trong công tác kế hoạch hoá ở VN.DOC