Đề tài Xác định tần suất HBsAg(+) và các yếu tố liên quan trên bà mẹ mang thai tại tỉnh Bạc Liêu từ 09/03/2003 đến 30/08/2003

4.7 Vaán ñeà y ñöùc: Nghieân cöùu naøy khoâng vi phaïm vaán ñeà y ñöùc, vì moãi baø meï mang thai tham gia vaøo nghieân cöùu ñeàu raát coù lôïi cho baûn thaân mình: ñöôïc khaùm thai vaø thöû HBsAg mieãn phí, coù höôùng chaêm soùc vaø theo doõi cho nhöõng ñoái töôïng nhieãm beänh vaø con cuûa nhöõng ñoái töôïng naøy khi chaøo ñôøi. Caùc chi tieát trong baûng caâu hoûi ñöôïc giöõ bí maät. Maãu göûi xeùt nghieäm ñöôïc maõ hoùa baèng soá. Ñaûm baûo nguyeân taéc voâ truøng khi laáy maùu, traùnh laây nhieãm cheùo. CHÖÔNG 5: KEÁT QUAÛ Toång coäng coù 1.035 baø meï mang thai ôû 15 xaõ/thò traán taïi tænh Baïc Lieâu thoûa caùc tieâu chuaån ñaõ choïn. Vôùi keát quaû thu ñöôïc nhö sau: 5.1 Taàn suaát HBsAg(+) treân baø meï mang thai: Baûng 5.1: Tæ leä HBsAg(+) döïa treân xeùt nghieäm One-Step HBsAg test. One-Step HBsAg test Taàn soá Tæ leä HBsAg(+) 71 6,9% HBsAg(-) 964 93,1% Nhaän xeùt: Tæ leä HBsAg(+) cuûa caùc baø meï mang thai xeùt nghieäm baèng One-Step HBsAg test laø 6,9%. Baûng 5.2: Tæ leä HBsAg(+) qua xeùt nghieäm ELISA ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp HBsAg(+) treân One-Step HBsAg test. ELISA Taàn soá Tæ leä HBsAg(+) 71 100% HBsAg(-) 0 0% Nhaän xeùt: Khi xeùt nghieäm caùc tröôøng hôïp HBsAg(+) qua xeùt nghieäm One-Step HBsAg test baèng ELISA,100% ñeàu döông tính. 6,9% 93,1% döông tính aâm tính Bieåu ñoà 5.1: Tæ leä baø meï mang thai coù HBsAg(+). Nhaän xeùt: Tæ leä HBsAg(+) cuûa caùc baø meï mang thai laø 6,9%. 5.2 Taàn suaát HBeAg(+) treân baø meï mang thai coù HBsAg(+): Baûng 5.3: Tæ leä baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø HBeAg(+). HBeAg/HBsAg(+) Taàn soá Tæ leä HBeAg(+) 35 49,2% HBeAg(-) 36 50,8% Nhaän xeùt: Trong 6,9% baø meï mang thai coù HBsAg(+) coù gaàn 50% ngöôøi coù HBeAg (+). 5.3 Ñaëc ñieåm dòch teã vaø töông quan vôùi tình traïng HBsAg(+): 5.3.1 Ñaëc ñieåm dòch teã cuûa baø meï mang thai: Baûng 5.4: Ñaëc ñieåm dòch teã cuûa baø meï mang thai. Ñaëc ñieåm Taàn soá Tæ leä Nôi ôû Thò traán 236 22,8% Xaõ 799 77,2% Tuoåi 16-22 231 22,3% 23-28 458 44,3% 29-47 346 33,4% Daân toäc Kinh 849 82,0% Khô-me 165 15,9% Hoa 21 2,1% Ñaëc ñieåm Taàn soá Tæ leä Ngheà nghieäp Noâng daân 316 30,5% Coâng nhaân 55 5,4% Buoân baùn 106 10,2% Noäi trôï 448 43,3% Ngheà y 0 0% Khaùc 110 10,6% Hoïc vaán Muø chöõ 91 8,8% Caáp 1 471 45,5% Caáp 2 388 7,5% Caáp 3 67 6,5% Cao ñaúng/Ñaïi hoïc 18 1,2% Möùc soáng Thieáu aên 249 24,1% Ñuû aên 733 70,8% Dö aên 53 5,1% Nhaø ôû Caáp 1 17 1,6% Caáp 2 27 2,6% Caáp 3 204 9,7% Caáp 4 786 5,9% Ñaëc ñieåm Taàn soá Tæ leä Kieán thöùc veà beänh gan Ñuùng 201 19,4% Sai 834 80,6% Nhaän xeùt: Nôi cö nguï: Baø meï mang thai ôû xaõ chieám ña soá (77,2%). Nhoùm tuoåi: Soá baø meï mang thai ôû ñoä tuoåi 23-28 chieám cao nhaát (44.3%). Daân toäc: Daân toäc Khô-me töông ñoái ñoâng (15,9%). Ngheà nghieäp: Noäi trôï chieám tæ leä cao nhaát (43,3%). Ngheà lieân quan ñeán y teá khoâng tröôøng hôïp naøo. Trình ñoä hoïc vaán: Caùc baø meï mang thai chuû yeáu coù trình ñoä hoïc vaán laø caáp 1 (45,5%) Kieán thöùc beänh gan: Caùc baø meï mang thai coù kieán thöùc sai chieám tæ leä cao (80,6%). Möùc soáng: Gaàn moät phaàn tö caùc baø meï mang thai coøn thieáu aên (24,1%). Nhaø ôû: Caùc baø meï mang thai soáng trong caùc caên nhaø caáp 4 chieám ña soá (75,9%). tuoåi 0 2 4 6 8 10 12 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 % Bieåu ñoà 5.2: Tæ leä baø meï mang thai phaân boá theo tuoåi. Nhaän xeùt: Tuoåi trung bình laø 27 tuoåi Tuoåi nhoû nhaát laø 16 tuoåi Tuoåi lôùn nhaát laø 47 tuoåi 5.3.2 Töông quan ñaëc ñieåm dòch teã vaø tình traïng HBsAg(+): Baûng 5.5: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø nôi ô.û Nôi ôû HBsAg Tæ leä HBsAg(+) Döông tính AÂm tính Thò traán Xaõ 30 41 283 681 9,6% 5,7% c=5,214 p=0,022 < 0,05 RR=1,76 KTC95%=1,078 -2,877 Nhaän xeùt: Pheùp kieåm ccho thaáy coù töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø nôi ôû . Nhöõng ngöôøi ôû thò traán nguy cô coù HBsAg(+) gaáp 1,76 laàn so vôùi nhöõng baø meï mang thai ôû xaõ. Baûng 5.6: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø nhoùm tuoåi. Nhoùm tuoåi HBsAg Tæ leä HBsAg(+) Döông tính AÂm tính > 22 ≤ 22 63 8 741 223 7,8% 3,5% c=5,37 p=0,02 <0,05 RR=2,37 KTC95%=1,119- 5,021 Nhaän xeùt: Pheùp kieåm ccho thaáy coù töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø nhoùm tuoåi. Nhöõng baø meï mang thai ôû nhoùm tuoåi >22 coù nguy cô HBsAg(+) gaáp 2,37 laàn baø meï mang thai ôû nhoùm tuoåi ≤ 22. 3,5% 7% 9% 0 20 40 60 80 100% 16-22 23-28 29-47 nhoùm tuoåi Döông tính AÂm tính 91,00% 93,00% 96,50% Bieåu ñoà 5.3: Tæ leä baø meï mang thai coù HBsAg(+) phaân boá theo nhoùm tuoåi. Nhaän xeùt: Tæ leä HBsAg(+) taêng daàn theo tuoåi. Baûng 5.7: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø möùc soáng. Möùc soáng HBsAg Tæ leä HBsAg(+) Döông tính AÂm tính Thieáu aên Ñuû aên, dö aên 28 43 221 743 11,2% 5,5% c=9,87 p=0,002 < 0,05 RR=2,189 KTC95%=1,329 - 3,606 Nhaän xeùt: Pheùp kieåm ccho thaáy coù töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø möùc soáng. Nhöõng baø meï mang thai coù möùc soáng thieáu aên coù nguy cô mang HBsAg(+) gaáp 2,189 laàn so vôùi nhöõng baø meï mang thai coù möùc soáng ñuû aên vaø dö aên. Möùc soáng AÂm tính Döông tính 11,20% 88,80% 5,30% 7,50% 0 20 40 60 80 100 Thieáu aên Ñuû aên Dö aên 92,50% % 94,70% Bieåu ñoà 5.4: Tæ leä baø meï mang thai coù HBsAg(+) phaân boá theo möùc soáng. Nhaän xeùt: Tæ leä HBsAg(+) cao nhaát ôû nhoùm thieáu aên. Baûng 5.8: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø daân toäc, hoïc vaán, kieán thöùc veà beänh gan Ñaëc ñieåm HBsAg Tæ leä c p Döông tính Aâm tính HBsAg(+) Daân toäc Khô-me & Hoa 10 176 5,4% 0,781 >0,05 Kinh 61 788 7,2% Hoïc vaán 0,05 ≥ Caáp 2 30 443 6,3% Kieán thöùc veà beänh gan Sai 60 774 7,2% 0,75 >0,05 Ñuùng 11 190 5,2% Nhaän xeùt: Pheùp kieåm c cho thaáy khoâng coù moái töông quan giöõa tình traïng HBsAg(+) vaø yeáu toá daân toäc, trình ñoä hoïc vaán, kieán thöùc veà beänh gan. 5.4 Ñaëc ñieåm veà tieàn caên saûn khoa, tieàn caên beänh gan, yeáu toá nguy cô vaø töông quan vôùi tình traïng HBsAg(+): 5.4.1 Ñaëc ñieåm veà tieàn caên saûn phuï khoa, tieàn caên beänh gan cuûa baø meï mang thai: Baûng 5.9: Tæ leä baø meï mang thai phaân boá theo tieàn caên saûn phuï khoa. Ñaëc ñieåm Taàn soá Tæ leä Tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân 16-22 666 64,3% 23-28 312 30,1% 29-47 57 5,5% Ñaëc ñieåm Taàn soá Tæ leä Soá con Chöa coù con 456 44,1% Coù 1 con 389 37,6% Coù 2 con 146 14,1% Coù ³ 3 con 44 4,3% Naïo thai 0 laàn 702 67,8% 1 laàn 268 25,9% 2 laàn 48 4,6% ³ 3 laàn 17 1,6% Aùp duïng bieän phaùp ngöøa thai baèng bao cao su Coù 16 1,5% Khoâng 1019 98,5% Nhaän xeùt: Tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân : Nhoùm tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân cao nhaát laø 16-22 (64,3%). Soá con: Soá baø meï mang thai coù con laàn ñaàu chieám tæ leä khaù lôùn (44,1%). Soá laàn naïo thai: Hôn moät phaàn ba caùc baø meï mang thai ñaõ töøng naïo thai 1 hoaëc hai laàn trôû leân. AÙp duïng bieän phaùp ngöøa thai baèng bao cao su: Soá ngöôøi söû duïng bao cao su chieám tæ leä raát thaáp (1,5%) Ï tuoåi % 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 16 19 22 25 28 31 34 39 Bieåu ñoà 5.5: Tæ leä baø meï mang thai phaân boá theo tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân. Nhaän xeùt: Tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân trung bình laø 22 tuoåi Tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân nhoû nhaát laø 16 tuoåi Tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân lôùn nhaát laø 40 tuoåi Baûng 5.10: Tæ leä baø meï mang thai phaân boá theo tieàn caên beänh gan. Tieàn caên Taàn soá Tæû leä Baûn thaân Coù 33 3,2% Khoâng 1002 96,8% Choàng Coù 15 1,4% Khoâng 1020 98,6% Con Coù 3 0,3% Khoâng 1032 99,7% Nhaän xeùt: Tieàn caên beänh gan cuûa baûn thaân, choàng, con cuûa nhöõng baø meï mang thai töông ñoái thaáp. Baûng 5.11: Tæ leä baø meï mang thai phaân boá theo yeáu toá nguy cô. Yeáu toá nguy cô Taàn soá Tæ leä Truyeàn maùu Coù 21 2% Khoâng 1014 98% Duøng chung kim chích ma tuùy Coù 19 1,8% Khoâng 1016 98,2% Quan heä tình duïc > 1 ngöôøi Coù 17 1,64% Khoâng 1018 98,36% Ñi tieäm caét moùng tay Coù 59 5,7% Khoâng 976 94,3% Duøng chung baøn chaûi ñaùnh raêng Coù 15 1,44% Khoâng 1020 98,56% Nhaän xeùt: Ôû nhoùm nghieân cöùu naøy tæ leä baø meï mang thai tieáp xuùc vôùi caùc yeáu toá nguy cô töông ñoái thaáp. Töông quan giöõa ñaëc ñieåm veà tieàn caên saûn khoa, tieàn caên beänh gan, yeáu toá nguy cô vôùi tình traïng HBsAg(+) cuûa baø meï mang thai: Baûng 5.12: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø tieàn caên saûn phuï khoa. Ñaëc ñieåm HBsAg Tæ leä c p Döông tính Aâm tính HBsAg(+) Nhoùm tuoåi quan heä tình duïc ñaàu tieân ≥ 22 34 461 6,9% 0 >0,05 < 22 37 503 6,9% Tieàn caên naïo thai Coù 44 652 6,3% 0,963 >0,05 Khoâng 27 312 8% Nhaän xeùt: Pheùp kieåm c cho thaáy khoâng coù moái töông quan giöõa tình traïng HBsAg(+) vaø tuoåi quan heä laàn ñaàu, tieàn caên naïo thai. Baûng 5.13: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø tieàn caên beänh gan baûn thaân. Tieàn caên beänh HBsAg Tæ leä HBsAg(+) Döông tính AÂm tính Coù Khoâng 9 62 9 955 50% 6% Fisher’s exact test p < 0,05 RR=15,403 KTC95%=5,904 – 40,187 Nhaän xeùt: Pheùp kieåm Fisher’s exact test cho thaáy coù töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø tieàn caên beänh gan baûn thaân. Nhöõng baø meï mang thai coù tieàn caên beänh gan nguy cô coù HBsAg(+) gaáp 15,4 laàn so vôùi nhöõng baø meï mang thai khoâng coù tieàn caên beänh gan. Baûng 5.14: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø tieàn caên beänh gan cuûa choàng con. Tieàn caên beänh gan HBsAg Tæ leä p Döông tính Aâm tính HBsAg(+) Choàng Coù 2 27 6,9% >0,05 Khoâng 69 937 6,9% Con Coù 1 16 5,9% >0,05 Khoâng 70 948 6,9% Nhaän xeùt: Pheùp kieåm Fisher’s exact test cho thaáy khoâng coù töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø tieàn caên beänh gan cuûa choàng, con. Baûng 5.15: Töông quan giöõa HBsAg(+) vaø caùc yeáu toá truyeàn maùu, tieâm chích ma tuùy, soá baïn tình, duøng chung baøn chaûi, laøm moùng ngoaøi tieäm. Ñaëc ñieåm HBsAg Tæ leä p Döông tính Aâm tính HBsAg(+) Tieàn caên truyeàn maùu Coù 1 20 4,8% >0,05 Khoâng 70 944 6,9% Tieàn caên duøng chung kim chích ma tuùy Coù 2 17 10,5% >0,05 Khoâng 69 947 6,8% Ñaëc ñieåm HBsAg Tæ leä p Döông tính Aâm tính HBsAg(+) Soá baïn tình > 1 ngöôøi 1 16 6,9% >0,05 1 ngöôøi 70 948 5,6% Duøng chung baøn chaûi ñaùnh raêng Coù 0 15 0% >0,05 Khoâng 71 949 7% Nhaän xeùt: Pheùp kieåm Fisher’s exact test cho thaáy khoâng coù töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø tieàn caên truyeàn maùu, tieâm chích ma tuùy chung, soá baïn tình, duøng baøn chaûi ñaùnh raêng chung, duøng ñoà caét moùng tay cuûa thôï laøm moùng. CHÖÔNG 6: BAØN LUAÄN Ba phaàn tö soá ngöôøi nhieãm SVVG B taäp trung ôû khu vöïc Chaâu AÙ. Nhieãm SVVG B coù theå coù bieán chöùng vieâm gan toái caáp, vieâm gan maïn theå hoaït ñoäng, xô gan, ung thö gan. Chuùng toâi tieán haønh khaûo saùt taàn suaát HBsAg(+) ôû baø meï mang thai vôùi mong muoán töø ñoù ñöa ra moät soá kieán nghò coù ích cho Baïc Lieâu. Trong chöông naøy, chuùng toâi seõ baøn luaän döïa treân nhöõng soá lieäu chuùng toâi thu thaäp ñöôïc, ñoàng thôøi so saùnh vôùi caùc soá lieäu ñaõ ñöôïc thöïc hieän trong vaø ngoaøi nöôùc. 6.1 Baøn luaän keát quaû: 6.1.1 Taàn suaát HBsAg(+): Taïi Vieät Nam, nhöõng nghieân cöùu veà tình traïng mang daáu aán HBsAg ôû baø meï mang thai thay ñoåi töø 6,5%-12,7 % [1,5,12,13,15]. Tæ leä naøy töông ñöông vôùi nhöõng soá lieäu cuûa caùc taùc giaû ñaõ nghieân cöùu treân baø meï mang thai ôû vuøng dòch teã löu haønh beänh cao. Sau ñaây laø baûng so saùnh taàn suaát HBsAg (+) treân baø meï mang thai cuûa nghieân cöùu cuûa chuùng toâi so vôùi nghieân cöùu khaùc [5,13,39,51]: Taùc giaû HBsAg (+) Nguyeãn Thò Ngoïc Phöôïng (n=505) taïi TP HCM naêm 1995. 9,9% Nguyeãn Thò Song Haø (n=504) taïi Hoùc Moân naêm 1996. 6,5% S.Sidibe, B.Youssoufi, I.Traoreù (n=829) taïi Mali naêm 1999. 15,5% N.Qirbi vaø A.J.Hall (n=150) taïi Ai Caäp naêm 1993. 8,0% Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi (n=1.035) taïi Baïc Lieâu naêm 2003. 6,9% Tæ leä nhieãm SVVG B thay ñoåi theo töøng laõnh thoå, töøng khu vöïc ñòa lyù daân cö, thôøi gian aùp duïng tieâm phoøng VGSV B. Vì vaäy, nghieân cöùu cuûa chuùng toâi coù söï khaùc bieät vôùi nghieân cöùu cuûa taùc giaû Nguyeãn Thò Ngoïc Phöôïng. Ñoái töôïng baø meï mang thai ñöôïc taùc giaû choïn taïi beänh vieän vaøo thôøi ñieåm naêm 1995, khi chuùng ta chöa ñöa tieâm vacxin ngöøa VGSV B vaøo chöông trình TCMR. Moät soá trong nhöõng ngöôøi naøy coù theå tröôùc ñoù ñaõ phaùt hieän mình nhieãm SVVG B vaø ñöôïc tö vaán neân ñi khaùm thai taïi beänh vieän lôùn ñeå con cuûa hoï sau naøy ñöôïc chích vacxin ngöøa VGSV B keøm khaùng theå mieãn dòch choáng VGSV B. Vì vaäy seõ laøm taêng tæ leä HBsAg(+) hay coù söï khaùc bieät so vôùi nghieân cöùu cuûa chuùng toâi. Taïi Mali, nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh treân caùc baø meï mang thai thaáy coù söï tieáp xuùc vôùi yeáu toá nguy cô cao nhö phong tuïc xaêm mình trong ñieàu kieän veä sinh khoâng baûo ñaûm voâ truøng. Coøn so vôùi Nguyeãn Thò Song Haø, N.Qirbi(Ai Caäp), tæ leä cuûa chuùng toâi khoâng khaùc bieät laém. 6.1.2 Taàn suaát HBeAg(+) treân caùc baø meï coù HBsAg(+): SVVG B coù theå ñöôïc laây truyeàn trong giai ñoaïn chu sinh, giai ñoaïn treû con hoaëc luùc tröôûng thaønh. Ñöôøng laây chính ôû vuøng dòch teã löu haønh beänh cao laø laây töø meï sang con, ngoaøi ra coøn keå ñeán ñöôøng laây töø treû naøy sang treû khaùc, töø baïn tình… Ñeå ñaùnh giaù vai troø quan troïng cuûa vieäc laây truyeàn trong giai ñoaïn chu sinh, nhieàu nhaø nghieân cöùu ñaõ tìm tæ leä HBeAg(+) ôû caùc baø meï mang thai vaø tæ leä treû sinh ra töø nhöõng baø meï naøy bò nhieãm SVVG B. Moät soá nghieân cöùu taïi vuøng Trung Ñoâng thaáy raèng treû sinh ra töø baø meï coù HBsAg(+) bò nhieãm SVVG B maïn tính taêng khi meï coù HBeAg(+)[42]: - HBeAg(-): tæ leä con nhieãm SVVG B maïn laø 10% - HBeAg(+): tæ leä con nhieãm SVVG B maïn laø 94% ÔÛ Ñoâng Nam AÙ, treân 50% ngöôøi nhieãm SVVG B laø do laây truyeàn töø meï sang con trong giai ñoaïn chu sinh, trong luùc sanh vaø sau sinh[21,34,45]. Naêm 1990, taïi Vieän Baûo Veä Baø Meï Treû Em Haø Noäi, beänh vieän Phuï Saûn Haø Noäi vaø khoa saûn beänh vieän Baïch Mai, taùc giaû Phaïm Song ñaõ nghieân cöùu vaø cho thaáy: tæ leä baø meï mang thai coù HBeAg(+)/HBsAg(+) laø 36,3%, tæ leä maùu cuoáng roán coù HBsAg(+) ôû nhöõng tröôøng hôïp meï coù HBeAg(+) laø: 44,7% (106/237). Naêm 1995, caùc taùc giaû Nguyeãn Thò Ngoïc Phöôïng vaø coäng söï baùo caùo tæ leä caùc baø meï coù HBsAg(+) vaø HBeAg(+) treân toång soá HBsAg(+) laø khoaûng 30% (15/50) tröôøng hôïp[13]. Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñaõ xeùt nghieäm tìm HBeAg cho nhöõng baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø keát quaû coù 35/71 (49,2%) tröôøng hôïp coù HBeAg(+) vaø HBsAg(+). Neáu tính khaû naêng laây cho con ôû caùc baø meï mang thai naøy laø 94% coù nghóa laø coù 34 treû seõ bò nhieãm SVVG B töø meï. Ñaây laø ñieàu ñaùng ngaïi neáu nhö nhöõng treû naøy khoâng ñöôïc tieâm ngöøa vacxin VGSV B keøm khaùng theå mieãn dòch choáng VGSV B. 6.1.3 Moät soá ñaëc ñieåm dòch teã nôi cö truù, daân toäc, tuoåi-soá con, trình ñoä hoïc vaán, möùc soáng- nhaø ôû, ngheà nghieäp vaø töông quan giöõa nhöõng ñaëc ñieåm naøy vôùi tình traïng HBsAg(+): a. Nôi cö truù: Ñoái vôùi nhöõng vuøng dòch teã löu haønh beänh thaáp, con ñöôøng laây truyeàn do tieáp xuùc vôùi caùc yeáu toá nguy cô laø quan troïng. Nhöõng vuøng dòch teã löu haønh beänh cao nhö ôû Vieät Nam, laây truyeàn doïc chieám öu theá. Tuy nhieân vieäc tieáp xuùc vôùi caùc yeáu toá nguy cô cuõng coù theå laøm taêng nhieãm beänh. Taïi Myõ, taùc giaû Mc Quillan GM ñaõ cho thaáy raèng nhöõng phuï nöõ ôû ñoä tuoåi sanh ñeû maø soáng ôû thaønh thò khaû naêng phôi nhieãm vôùi SVVG B cao hôn ôû nhöõng ngöôøi soáng ôû noâng thoân[29]. Chuùng toâi ñaõ phaân chia maãu caùc baø meï mang thai ra thaønh hai nhoùm laø nhoùm soáng ôû thò traán vaø nhoùm soáng ôû xaõ roài xeùt töông quan vôùi tình traïng HBsAg(+). Trong nhoùm nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, soá baø meï mang thai soáng taïi thò traán chieám 22,8% vaø 77,2% coøn laïi soáng ôû xaõ. Keát quaû laø 9,6% (30/283) caùc baø meï mang thai ôû nhoùm thò traán coù HBsAg(+) vaø 5,7% (41/681) caùc baø meï mang thai ôû nhoùm xaõ coù HBsAg(+). Baûng 5.5 cho thaáy coù töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø nôi ôû. Nhöõng baø meï mang thai ôû thò traán coù nguy cô mang HBsAg(+) cao gaáp 1,76 laàn so vôùi nhöõng baø meï mang thai ôû xaõ. Chuùng toâi cuõng ñaët giaû thieát do keát quaû cuûa loái soáng haèng ngaøy tieáp xuùc vôùi caùc yeáu toá nguy cô (caùc dòch vuï laøm moùng tay, duøng chung dao caïo, tieâm chích…) ôû thò traán nhieàu hôn ôû xaõ. Ñaây coù theå laø moät giaû thieát cho caùc nghieân cöùu saâu hôn sau naøy. b. Daân toäc: Veà daân toäc nhaän thaáy trong maãu nghieân cöùu cuûa chuùng toâi chieám ña soá laø daân toäc Kinh (82,0%), ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm daân cö cuûa tænh Baïc Lieâu laø 89%. Löu yù ôû ñaây soá baø meï mang thai laø ngöôøi daân toäc Khô-me chieám soá löôïng töông ñoái ñoâng laø 165 ngöôøi (15,9%) so vôùi ñaëc ñieåm daân cö cuûa tænh Baïc Lieâu laø 8%[47]. . Yeáu toá saéc toäc coù aûnh höôûng leân tình traïng HBsAg(+) taïi tænh Baïc Lieâu hay khoâng? Ñieàu naøy cuõng khieán chuùng toâi quan taâm vaø muoán nghieân cöùu theâm. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi maëc duø khoâng tìm thaáy söï khaùc bieät coù yù nghóa giöõa tình traïng HBsAg(+) vaø daân toäc nhöng ôû nghieân cöùu cuûa Gary L.Euler vaø coäng söï taïi 4 vuøng thaønh thò cuûa Myõ laïi ghi nhaän töông quan giöõa saéc toäc/daân toäc vaø taàn suaát HBsAg(+) nhö ngöôøi da traéng (0,6%), da ñen (0,97%), ngöôøi Taây Ban Nha (0,14%), ngöôøi Chaâu AÙ (5,79%). Sôû dó coù söï khaùc bieät nhö vaäy thöù nhaát laø do söï di daân töø nôi coù vuøng dòch teã beänh cao (chaâu AÙ) ñeán nôi coù vuøng dòch teã thaáp (Myõ), thöù hai laø do loái soáng söû duïng chung ñoà (baøn chaûi ñaùnh raêng, duøng chung dao caïo …) vôùi ngöôøi beänh. Ngoaøi ra, taùc giaû Gary L.Euler sau khi theo doõi 10.523 caùc baø meï mang thai trong ba naêm (1990-1993) ghi nhaän trong nhoùm baø meï mang thai ngöôøi chaâu AÙ, tæ leä HBsAg(+) cao nhaát laø ngöôøi Hmoâng 31,63%[27,32]. Taàn suaát HBsAg (+) cuõng cao ôû nhöõng ngöôøi daân toäc khoâng phaûi laø ngöôøi Kinh qua nghieân cöùu cuûa Nguyeãn Thu Vaân vaø coäng söï taïi huyeän Ngoïc Laïc vaø Quaûng Xöông, Thanh Hoùa naêm 1998. Taùc giaû cho raèng ñoù laø do söï khaùc bieät veà trình ñoä vaên hoùa, kieán thöùc veà beänh gan, ít ñöôïc tieáp xuùc vôùi phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, phong tuïc kieâng cöû sau sanh cuûa caùc baø meï daân toäc thieåu soá. c. Tuoåi-soá con: Tuoåi laø moät vaán ñeà ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi phuï nöõ vì aûnh höôûng nhieàu ñeán khaû naêng sinh saûn. Trong nghieân cöùu naøy, soá baø meï mang thai ôû ñoä tuoåi 23-28 chieám cao nhaát laø 44,3% (458/1.035). Tuoåi trung bình cuûa caùc baø meï mang thai laø 27 tuoåi. Ñaây laø ñoä tuoåi coøn coù khaû naêng sinh saûn toát. Soá baø meï mang thai chöa coù con chieám tæ leä khaù lôùn laø 44,1% (456/1.035), soá baø meï mang thai môùi coù moät con chieám tæ leä laø 37,6% (389/1.035). Ñieàu naøy coù theå ñöôïc giaûi thích laø do khi môùi coù con laàn ñaàu caùc baø meï mang thai quan taâm vaø ñi khaùm thai nhieàu hôn nhöõng laàn sau. Nhö vaäy, xeùt veà tuoåi meï vaø soá con cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu, hoï seõ coøn muoán sanh theâm con. Nöôùc ta naèm trong khu vöïc dòch teã beänh VGSV B cao vôùi vieäc laây truyeàn doïc töø meï sang con laø ñöôøng laây truyeàn chính yeáu nhaát. Roõ raøng 389/1.035 phuï nöõ môùi coù 1 con vaø 456/1.035 phuï nöõ chöa coù con neáu hoï maéc beänh seõ coù bao nhieâu treû ra ñôøi mang maàm beänh chöa keå sau naøy seõ coøn laây cho anh chò cuûa mình vaø caùc baïn chung nhaø treû. Nhöng neáu kieåm soaùt toát vaán ñeà nhieãm SVVG B treân caùc baø meï mang thai naøy seõ laøm giaûm tæ leä sinh ra mang maàm beänh maïn. Theo phaân nhoùm tuoåi cuûa chuùng toâi, nhoùm baø meï mang thai döôùi 22 tuoåi coù tæ leä HBsAg(+) chieám 3,5% (8/231), nhoùm baø meï mang thai töø 23 ñeán 28 tuoåi tæ leä HBsAg(+) chieám tæ leä 7% (32/458), nhoùm tuoåi töø 29 ñeán 47 tuoåi chieám tæ leä cao nhaát laø 9% (31/346). Nghieân cöùu Tæ leä HBsAg(+) ≤22 tuoåi 23 - 28 tuoåi 29 - 47 tuoåi Meâhicoâ(n=9.992) 0,6% 2,3% 1,4% Mali(n=829) 15,8% 22,5% 22,5% Chuùng toâi(n=1.035) 3,5% 7,0% 9,0% Keát quaû cuûa chuùng toâi coù HBsAg(+) cao nhaát taäp trung vaøo ñoä tuoåi 29 – 47 töông töï caùc nghieân cöùu cuûa Meâhicoâ, ñaëc bieät laø Mali (vuøng dòch teã löu haønh cao). Ñieàu naøy ñöôïc giaûi thích trong thôøi gian maø baø meï mang thai coù khaû naêng tieáp xuùc vôùi maàm beänh laâu daøi nhö töø ngöôøi choàng, caùc yeáu toá nguy cô khaùc: phaãu thuaät, truyeàn maùu, chaâm cöùu, nhoå raêng, laøm moùng ôû tieäm… Soá lieäu chuùng toâi ñöa ra ñeå so saùnh coù söï khaùc nhau vôùi caùc nghieân cöùu khaùc laø do côõ maãu khaùc nhau. Meâhicoâ coù tæ leä thaáp laø do naèm trong vuøng dòch teã löu haønh beänh thaáp. Nhöng xeùt chung thì taàn suaát HBsAg(+) taäp trung ôû löùa tuoåi 29 – 47 vaãn laø cao nhaát. Trong baûng 5.6, chuùng toâi phaân nhoùm tuoåi caùc baø meï mang thai laøm 2 nhoùm: ≤22 tuoåi vaø >22 tuoåi. Xeùt töông quan giöõa baø meï mang thai coù HBsAg(+) vaø nhoùm tuoåi. Nhöõng baø meï mang thai ôû nhoùm tuoåi >22 coù nguy cô mang HBsAg(+) gaáp 2,37 laàn nhöõng baø meï mang thai ôû nhoùm tuoåi ≤ 22. d. Ngheà nghieäp: Trong nhoùm nghieân cöùu, caùc baø meï mang thai chuû yeáu laø noäi trôï vaø noâng daân. Trong ñoù noäi trôï chieám tæ leä cao nhaát laø 43,3%, keá ñeán laø noâng daân chieám 30,6%. Nhoùm coâng nhaân chieám tæ leä nhoû nhaát laø 5,4%. Ñieàu naøy cuõng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa tænh Baïc Lieâu laø soáng chuû yeáu baèng ngheà noâng. Ñoái vôùi nhöõng ngaønh ngheà lieân quan ñeán y teá: baùc só, y taù, nöõ hoä sinh… coù khaû naêng nhieãm SVVG B do thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi maùu vaø dòch tieát, theo nghieân cöùu cuûa taùc giaû Traàn Thò Lôïi ghi nhaän 33,3% nhoùm ngheà Y bò nhieãm SVVG B [12]. Tuy nhieân trong thu thaäp soá lieäu chuùng toâi khoâng ghi nhaän ñöôïc tröôøng hôïp naøo laøm ngheà Y. e. Möùc soáng – nhaø ôû: Caùc baø meï mang thai ña soá soáng trong caùc caên nhaø caáp 4. Soá baø meï mang thai soáng ôû trong caên nhaø caáp 1 chieám tæ leä nhoû nhaát (1,6%). Veà möùc soáng, möùc sinh hoaït cuûa baø meï mang thai töông ñoái ñuû aên chieám tæ leä 70,8%. Beân caïnh ñoù, tæ leä thieáu aên 24,1% töông ñoái nhieàu vaø ñaùng quan taâm.Vì khi coøn ngheøo, ngöôøi daân thöôøng daønh phaàn lôùn chi tieâu cuûa mình ñeå ñaûm baûo nhu caàu aên uoáng. Hoï chæ lo kieám soáng neân khoâng quan taâm ñeán vaán ñeà söùc khoûe, beänh taät daãn ñeán thieáu kieán thöùc veà phoøng ngöøa beänh trong ñoù coù vaán ñeà nhieãm SVVG B. Vì vaäy, soá ngöôøi coù möùc soáng khoâng ñuû aên trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi coù tæ leä HBsAg (+) cao nhaát laø 11,2%. Caùc keát quaû naøy döïa treân nhöõng caâu traû lôøi chuû quan cuûa caùc baø meï mang thai, ngöôøi naém roõ tình hình kinh teá trong gia ñình, ngoaøi ra chuùng toâi cuõng keát hôïp hoûi theâm veà caùc phöông tieän trong gia ñình, phöông tieän ñi laïi. Do ñoù keát quaû naøy cuõng coù theå töông ñoái chaáp nhaän ñöôïc. Töông quan giöõa tình traïng HBsAg(+) vaø möùc soáng cuûa nghieân cöùu chuùng toâi laø coù yù nghóa (baûng 5.7) , nhöõng baø meï mang thai coù möùc soáng thieáu aên nguy cô coù HBsAg(+) gaáp 2 laàn so vôùi nhöõng baø meï mang thai coù möùc soáng ñuû aên vaø dö aên. Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi nghieân cöùu Kholoud M.N Saad ôû Baéc Jordan[38]. . Mohammad vaø coäng söï sau khi chia nhoùm nghieân cöùu ra thaønh ba möùc theo tình hình kinh teá trong gia ñình goàm: thaáp, trung bình, cao; tæ leä HBsAg(+) laàn löôït ôû caùc nhoùm laø 2,5%; 1,6%; 1,3% (p<0.0001) [38]. Nhieãm SVVG B ôû ñaây ñöôïc taùc giaû cho laø coù lieân quan ñeán tình traïng veä sinh keùm. f. Trình ñoä hoïc vaán vaø kieán thöùc veà beänh VGSV B: Trình ñoä hoïc vaán, kieán thöùc veà beänh cuõng laø moät yeáu toá coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán söùc khoeû con ngöôøi. Nhöng trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho thaáy töông quan giöõa HBsAg(+) vaø trình ñoä hoïc vaán, kieán thöùc veà beänh VGSV B laø khoâng coù yù nghóa thoáng keâ (baûng 5.8). So vôùi nghieân cöùu Mohammad Reza Zali vaø coäng söï laïi coù töông quan coù yù nghóa vôùi tæ leä HBsAg(+) ôû ngöôøi muø chöõ laø cao nhaát 2,5% [38]. Chuùng toâi löu yù trình ñoä hoïc vaán cuûa caùc baø meï mang thai trong nghieân cöùu töông ñoái thaáp: caáp 1 (45,5%), soá muø chöõ (8,8%). Tuy khoâng phaûi laø yeáu toá nguy cô tröïc tieáp gaây beänh VGSV B nhöng khi trình ñoä daân trí thaáp phaàn naøo aûnh höôûng ñeán khaû naêng nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà beänh taät trong ñoù phaûi keå ñeán beänh VGSV B. Coù theå chính ñieàu naøy daãn ñeán löôïng lôùn caùc baø meï mang thai coù kieán thöùc sai laø 834 ngöôøi (80,6%). Neáu baø meï mang thai khoâng coù kieán thöùc ñuùng veà beänh coù khaû naêng laây nhieãm cho choàng, con cuûa hoï vì khoâng bieát caùch phoøng ngöøa beänh. Soá baø meï mang thai coù kieán thöùc sai caàn ñöôïc tham gia nhöõng buoåi giaùo duïc veà beänh VGSV B vôùi nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng baèng nhieàu hình thöùc deã tieáp thu nhö: hình aûnh, kòch, tranh aûnh… 6.1.4 Ñaëc ñieåm tieàn caên coù beänh gan, tieàn caên saûn khoa, moät soá yeáu toá nguy cô vaø töông quan cuûa nhöõng ñaëc ñieåm naøy vôùi tình traïng HBsAg(+) treân baø meï mang thai: a. Tieàn caên beänh VGSV B: Trong thu thaäp soá lieäu, chuùng toâi chæ ghi nhaän nhöõng ngöôøi coù beänh gan maø coù chaån ñoaùn cuûa baùc só: 3,2% baø meï mang thai coù beänh gan tröôùc ñoù. Nhöõng daáu hieäu nhö vaøng da, soát, noåi ban, aên uoáng keùm, ñau haï söôøn phaûi… thöôøng laø nhöõng trieäâu chöùng gôïi yù cho chuùng ta nghó ñeán moät beänh lieân quan ñeán gan. Ñaëc bieät vôùi vuøng dòch teã löu haønh beänh cao nhö Vieät Nam chuùng ta, chaån ñoaùn beänh vieâm gan B laø vaán ñeà khoâng khoù. Trong nghieân cöùu naøy, chuùng toâi ñaõ tieán haønh khaûo saùt caùc baø meï mang thai coù tieàn caên beänh gan thaáy taàn suaát HBsAg(+) laø 50%, nhoùm khoâng coù beänh gan tæ leä laø 6,1%, baûng 5.13 cho thaáy coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ giöõa tình traïng HBsAg(+) vôùi tieàn caên beänh gan baûn thaân. Nhöõng baø meï mang thai coù tieàn caên beänh gan nguy cô coù HBsAg(+) gaáp 15,4 laàn so vôùi nhöõng baø meï mang thai khoâng coù tieàn caên beänh gan. Nhieàu nghieân cöùu nöôùc ngoaøi nhö ôû Meâ-hi-coâ[33], Phi-lip-pin[32]…cuõng coù nghieân cöùu veà söï töông quan naøy nhöng ñeàu khoâng coù yù nghóa thoáng keâ. Beân caïnh ñoù, nghieân cöùu chuùng toâi ghi nhaän coù 1,4% (15/1.035) ngöôøi choàng cuûa caùc baø meï mang thai coù tieàn caên beänh gan tröôùc ñoù, 0,3% (3/1.035) ngöôøi con cuûa caùc baø meï mang thai coù tieàn caên beänh gan tröôùc ñoù. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, tæ leä coù tieàn caên maéc beänh gan cuûa baø meï mang thai, choàng vaø con cuûa hoï thaáp cuõng coù theå ngöôøi daân ôû ñaây khoâng ñi khaùm vaø phaùt hieän beänh. Trong baûng 5.14 khi xeùt töông quan giöõa tieàn caên beänh gan choàng, con cuûa caùc baø meï mang thai coù HBsAg(+) thaáy khoâng coù töông quan. Raát tieác raèng chuùng toâi khoâng theå tieán haønh thöû HBsAg cho caùc ñoái töôïng naøy ñeå coù nhöõng keát luaän hôïp lí hôn. Vaán ñeà ñaùng löu yù ôû ñaây laø tieàn caên beänh gan vaø HBsAg(+) cuûa caùc baø meï mang thai, hoï ñaõ coù moät khoaûng thôøi gian daøi tieáp xuùc vôùi ngöôøi thaân trong gia ñình vaø coù theå laây nhieãm SVVG B cho caùc thaønh vieân khaùc. Nhieàu nghieân cöùu cho thaáy coù söï laây truyeàn töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc trong gia ñình. Taïi Trung Quoác, 27,2% gia ñình (5.305 /19.421) coù töø moät thaønh vieân trôû leân mang HBsAg(+). Söï laây nhieãâm naøy haàu heát lieân quan ñeán tình traïng mang HBsAg(+) cuûa cha meï[44] ï Theo nghieân cöùu tìm moái quan heä giöõa nhöõng ngöôøi mang maàm beänh trong gia ñình, Mohammad vaø coäng söï cho thaáy: anh em laây cho nhau chieám 54%, meï laây cho con 29%, cha laây cho con 20%, vôï hoaëc choàng laây cho nhau laø 14%[38]. Khaû naêng laây cho ñöùa treû khaùc cuøng nhaø[38]: Moät treû coù HBsAg(+) 10% Meï/Cha coù HBsAg(+) 6-8% Meï &ø cha coù HBsAg(+) 21% Hai anh em coù HBsAg(+) 28% Toùm laïi, vieäc thöû HBsAg cho nhoùm coù tieàn caên beänh gan thaät söï caàn thieát trong vieäc phoøng choáng laây lan cho caùc thaønh vieân khaùc trong gia ñình. b. Yeáu toá nguy cô: - Naïo phaù thai: Soá laàn naïo thai ôû maãu nghieân cöùu naøy coù gaàn 2/3 (702/1.035) baø meï mang thai khoâng naïo thai laàn naøo. Tuy nhieân cuõng coù hôn moät phaàn ba caùc baø meï mang thai ñaõ töøng naïo thai moät hoaëc hai laàn trôû leân (32,2%). Baûng 5.12 cho thaáy söï khaùc bieät khoâng coù yù nghóa giöõa naïo phaù thai vaø tình traïng HBsAg(+). - Soá baïn tình: Laây truyeàn qua ñöôøng tình duïc laø ñöôøng laây chuû yeáu cuûa SVVG B ôû vuøng dòch teã löu haønh beänh thaáp. Ñoái vôùi vuøng dòch teã löu haønh cao nhö ôû nöôùc ta, duø ñöôøng laây chính laø töø meï sang con nhöng cuõng caàn quan taâm ñeán phöông thöùc laây truyeàn qua quan heä tình duïc khoâng an toaøn. Ñaëc bieät trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi nhaän thaáy baø meï mang thai söû duïng bao cao su thaáp 1,4%, coù nghóa laø khaû naêng baûo veä cho baûn thaân hoï vaø ngöôøi baïn tình tröôùc yeáu toá nguy cô veà beänh laây truyeàn qua ñöôøng tình duïc laø raát thaáp. Trong khi quan heä, lôùp nieâm maïc moûng deã bò toån thöông tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi tinh dòch, chaát tieát aâm ñaïo vaø maùu kinh cuûa ngöôøi coù maàm beänh. Söï laây truyeàn naøy seõ taêng leân theo soá baïn tình vaø soá naêm hoaït ñoäng tình duïc. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, soá baø meï mang thai coù moät baïn tình chieám ña soá laø 98,2%. Trong hai nhoùm baø meï mang thai coù soá baïn tình laø moät baïn tình vaø nhoùm coù nhieàu hôn moät baïn tình, taàn suaát HBsAg(+) laàn löôït laø 6,9% vaø 5,5%. Hai tæ leä khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa trong thoáng keâ (baûng 5.15). Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi nhieàu nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû trong khu vöïc.[32] - Tuoåi quan heä tình duïc laàn ñaàu tieân: Tuoåi quan heä tình duïc laàn ñaàu tieân sôùm laø moät yeáu toá quan troïng trong vieäc tieáp xuùc vôùi maàm beänh[36]. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi phaân nhoùm tuoåi quan heä tình duïc laàn ñaàu tieân ñöôïc chia goàm töø 16-22 tuoåi, 23-28 tuoåi, 39-47 tuoåi laàn löôït chieám tæ leä laø 64,3%; 30,1%; 5,5%. Vaø khi xeùt töông quan giöõa tuoåi quan heä tình duïc laàn ñaàu tieân vôùi HBsAg(+) chuùng toâi khoâng thaáy coù töông quan (baûng 5.12). Tuy vaäy, nhoùm tuoåi chieám ña soá laø 16-22 coù nghóa laø thôøi gian hoaït ñoäng tình duïc coøn daøi, khaû naêng tieáp xuùc vôùi beänh laø cao neáu hoï khoâng hoaït ñoäng tình duïc an toaøn. - Moät soá yeáu toá nguy cô khaùc: Ôû nhoùm nghieân cöùu naøy, tæ leä ngöôøi tieáp xuùc vôùi caùc yeáu toá nguy cô raát thaáp. Chæ coù 2% baø meï mang thai coù truyeàn maùu tröôùc ñoù, 1,8% ngöôøi coù söû duïng chung kim chích ma tuùy vaø 1,64% coù quan heä vôùi hai ngöôøi trôû leân. Soá baø meï mang thai duøng duïng cuï laøm moùng cuûa thôï caét moùng tay chieám tæ leä 5,7% vaø 1,44% ngöôøi söû duïng chung baøn chaûi ñaùnh raêng. Truyeàn maùu, söû duïng tieâm chích ma tuyù, duøng duïng cuï caét moùng tay cuûa thôï laøm moùng vaø duøng chung baøn chaûi ñaùnh raêng, duïng cuï phaãu thuaät khoâng ñaûm baûo veä sinh an toaøn… coù khaû naêng laây nhieãm cao cho nhieàu ñoái töôïng. ÔÛ Brazil, maëc duø ñaõ kieåm soaùt nghieâm ngaët nhöõng tröôøng hôïp cho maùu nhöng vaãn coøn toàn taïi moät soá ngöôøi sau khi nhaän maùu coù HBsAg(+), vaø moät soá khaùc coù anti-HBc[28]. Taïi Tp HCM, hôn 9% maãu maùu hieán nhieãm SVVG B vaø sieâu vi naøy chieám 79% caùc sieâu vi gaây beänh qua ñöôøng maùu[21]. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi khoâng tìm thaáy coù söï töông quan giöõa HBsAg(+) vôùi caùc yeáu toá nguy cô treân. Ñieàu naøy coù theå ñöôïc giaûi thích laø do chuùng toâi khoâng coù ñieàu kieän ñeå thöû IgM- antiHBc ñeå phaân loaïi nhoùm ñaõ nhieãm laâu (nhieãm SVVG B maïn khi môùi sinh hoaëc nhieãm töø nhoû) vôùi nhoùm môùi nhieãm coù theå do tieáp xuùc vôùi yeáu toá nguy cô. Taïi thôøi ñieåm chuùng toâi khaûo saùt, baø meï mang thai coù theå ñaõ tieáp xuùc vôùi yeáu toá nguy cô tröôùc ñoù moät thôøi gian daøi. Keát quaû HBsAg(+) seõ khoâng theå khaúng ñònh ñöôïc laø baø meï mang thai nhieãm SVVG B do mang maàm beänh maïn töø nhoû hay do tieáp xuùc vôùi yeáu toá nguy cô. Ñaây cuõng laø haïn cheá trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi. 6.2 Nhöõng haïn cheá trong nghieân cöùu: 6.2.1 Haïn cheá cuûa thieát keá nghieân cöùu: Giôùi haïn nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cuõng laø giôùi haïn cuûa baát kì nghieân cöùu caét ngang khaùc: chæ thu thaäp thoâng tin veà tình traïng HBsAg(+) vaø tieáp xuùc yeáu toá nguy cô taïi moät thôøi ñieåm. Caùi chính vaãn laø khoâng theå thieát laäp ñöôïc nguyeân nhaân cuûa nhieãm beänh. Tuy nhieân veà maët laâu daøi ta coù theå ñöa ra nhöõng giaû thieát cho nhöõng nghieân cöùu sau naøy. 6.2.2 Haïn cheá trong caùch choïn maãu: Tænh Baïc Lieâu coù 55 xaõ/thò traán, do giao thoâng khoâng thuaän tieän, ñòa baøn daân cö roäng, nhaân löïc vaø chi phí cho nghieân cöùu haïn cheá neân chuùng toâi quyeát ñònh choïn maãu theo cuïm vaø choïn ñöôïc 15 cuïm. Vôùi phöông phaùp choïn maãu theo cuïm, vieäc taêng côõ maãu leân ñeå haïn cheá hieäu öùng cuïm, taêng tính ñaïi dieän cho quaàn theå laø caàn thieát vaø hy voïng caùch choïn treân vaãn cho moät côõ maãu coù giaù trò ñaïi dieän. 6.2.3 Haïn cheá trong thu thaäp soá lieäu: Coâng cuï thu thaäp soá lieäu cuûa chuùng toâi döïa treân baûng caâu hoûi, chuùng toâi cuõng ñaõ coá gaéng ñònh nghóa roõ nhöõng bieán soá vaø thöïc hieän vieäc thu thaäp soá lieäu khaùch quan. Tuy nhieân, chuùng toâi vaãn khoâng theå traùnh khoûi nhöõng haïn cheá daãn ñeán sai soá trong quaù trình thu thaäp soá lieäu nhö vôùi nhöõng caâu hoûi teá nhò veà soá baïn tình, veà tieàn caên tieâm chích ma tuùy hay tieàn caên beänh gan. CHÖÔNG 7: KEÁT LUAÄN - ÑEÀ XUAÁT Qua khaûo saùt 1.035 baø meï mang thai ñeán khaùm vaø xeùt nghieäm taàm soaùt HBsAg(+) trong thôøi gian töø thaùng 09/03/2003 ñeán thaùng 30/08/2003 taïi tænh Baïc Lieâu, chuùng toâi coù keát quaû nhö sau: 7.1 Taàn suaát HBsAg(+): Taàn suaát HBsAg(+) treân baø meï mang thai laø 6,9% (71/1035). 7.2 Taàn suaát HBeAg(+) treân baø meï mang thai coù HBsAg(+): : Taàn suaát HBeAg(+) ôû caùc baø meï mang thai coù HBsAg(+) laø 49,2% (35/71). 7.3 Caùc yeáu toá lieân quan: Thò traán/ xaõ nôi caùc baø meï mang thai ôû: Nhoùm baø meï mang thai ôû thò traán nguy cô coù HBsAg(+) cao gaáp 1,76 laàn so vôùi nhöõng baø meï mang thai ôû xaõ. Tuoåi: Nhoùm baø meï mang thai ôû nhoùm tuoåi >22 nguy cô coù HBsAg(+) gaáp 2,37 laàn ôû nhoùm tuoåi ≤22. Möùc soáng: Nhoùm baø meï mang thai coù möùc soáng thieáu aên nguy cô coù HBsAg(+) gaáp 2 laàn ôû nhoùm ñuû aên vaø dö aên. Tieàn caên coù beänh gan cuûa baø meï mang thai: Nhoùm baø meï mang thai coù tieàn caên beänh gan nguy cô coù HBsAg(+) gaáp 15,4 laàn ôû nhoùm khoâng coù tieàn caên beänh gan. 7.3.5 Nhöõng yeáu toá khaùc: Naïo thai, soá baïn tình treân moät ngöôøi, tieâm chích, söû duïng chung baøn chaûi ñaùnh raêng, daân toäc, trình ñoä hoïc vaán, söû duïng bao cao su, tuoåi quan heä tình duïc laàn ñaàu tieân khoâng coù lieân quan ñeán tình traïng HBsAg(+). 7.4 Ñeà xuaát: - SVVG B gaây neân beänh maïn tính vaø nhöõng bieán chöùng nguy hieåm, beänh khoâng coù nhöõng trieäu chöùng baùo hieäu, khi phaùt hieän thöôøng ôû giai ñoaïn treã, caùch duy nhaát phaùt hieän sôùm beänh laø xeùt nghieäm maùu. Sau khi laøm ñeà taøi naøy, chuùng toâi coù ñeà xuaát neân taàm soaùt nhieãm VGSV B treân baø meï mang thai ñaëc bieät laø ôû caùc tuyeán traïm y teá phöôøng/xaõ/thò traán baèng one step HBsAg(+), phöông phaùp ñôn giaûn, khoâng toán nhieàu chi phí vaø thôøi gian. Vieäc ngaên ngöøa phaùt hieän sôùm beänh seõ giaûm thieät haïi treân baø meï mang thai, treû vaø caû coäng ñoàng. - Vì laây truyeàn chu sinh raát quan troïng do ñoù khi caùc baø meï mang nhaäp vieän ñeå sinh maø tröôùc ñoù chöa xeùt nghieäm HBsAg neân xeùt nghieäm ngay HBsAg. Trong khi chôø ñôïi keát quaû, tieâm muõi vacxin ñaàu tieân cho treû trong 12 giôø ñaàu sau sinh. Neáu sau ñoù baø meï coù HBsAg(+): + Tieâm ngay cho treû HBIG sôùm trong voøng 7 ngaøy sau sinh vì ñoái vôùi baø meï coù HBsAg(+) duø treû ñöôïc chích ngöøa VGSV B hieäu quaû baûo veä chæ 75%, vaø ñieàu naøy thaät söï caàn thieát cho treû ñöôïc sinh töø meï coù theâm HBeAg(+). + Neáu khoâng coù HBIG thì tieâm ñuû 3 lieàu vacxin theo khuyeán caùo cuûa TCYTTG. + Ñoàng thôøi xeùt nghieäm HBsAb vaø HBsAg luùc treû ñöôïc 9-15 thaùng tuoåi. Neáu HBsAb(-) thì tieâm theâm moät lieàu vacxin B cho treû. + Tö vaán cho choàng cuûa caùc baø meï naøy ñi xeùt nghieäm HBsAg vaø HBsAb neáu HBsAg(-) vaø HBsAb(-) ngöôøi choàng neân chích ngöøa VGSV B. Neáu baø meï mang thai coù HBsAg(-): treû neân ñöôïc tieâm ngöøa VGSV B theo nhö thöôøng quy vaø caùc baø meï neân ñi xeùt nghieäm theâm HBsAb ñeå chích ngöøa. - Qua nghieân cöùu treân, chuùng toâi thaáy ñôøi soáng kinh teá vaø kieán thöùc veà beänh VGSV B coøn thaáp aûnh höôûng ñeán tình traïng nhieãm SVVG B. Vì vaäy, chuùng ta neân coù chöông trình truyeàn thoâng giaùo duïc cho caùc ñoái töôïng naøy ñeå caùc baø meï mang thai vaø choàng cuûa hoï coù theå trang bò toái thieåu kieán thöùc ngaên ngöøa vieäc laây nhieãm VGSV B cho baûn thaân hoï vaø caùc thaønh vieân trong gia ñình cuûa hoï. - Caùc yeáu toá nguy cô coù thaät söï lieân quan ñeán SVVG B ôû caùc baø meï mang thai hay khoâng, chuùng toâi khoâng theå xaùc ñònh, moät phaàn do khoâng theå phaân nhoùm môùi nhieãm vaø nhoùm nhieãm laâu. Ñaây cuõng laø höôùng nghieân cöùu tieáp theo cho ñeà taøi naøy baèng caùch xeùt nghieäm theâm IgM-anti HBc treân caùc baø meï mang thai. PHUÏ LUÏC: Baûng caâu hoûi: Baûng caâu hoûi: I/ Phaàn haønh chaùnh vaø kinh teá: 1. Soá thöù töï: …… 2. Xaõ/Thò traán: Xaõ Vónh Traïch ! Xaõ Vónh Traïch Ñoâng ! Xaõ Hieäp Thaønh ! Xaõ Ñònh Thaønh ! Xaõ Hoøa Bình ! Xaõ Vónh Phuù Long ! Xaõ Ninh Quôùi ! Xaõ Höng Hoäi ! Xaõ Phong Thaïnh Ñoâng A ! Xaõ Ninh Thaïnh Lôïi ! Thò traán Gaønh Haøo ! Thò traán Ngang Döøa ! Thò traán Phöôùc Long ! Thò traán Hoøa Bình ! Thò traán Giaù Rai ! 3. Tuoåi:………tuoåi 4. Daân toäc: Kinh ! Khô-me ! Hoa ! Khaùc ! 5. Ngheà nghieäp: a. Noâng daân ! b. Coâng nhaân ! c. Buoân baùn ! d. Noäi trôï ! e. Lieân quan ngheà y ! f. Ngheà khaùc (Ghi roõ:…) 6. Hoïc vaán: Muø chöõ ! Caáp 1 ! Caáp 2 ! Caáp 3 ! Cao ñaúng ! ÑH/ >ÑH ! 7. Nhaø ôû: Caáp 1 ! Caáp 2 ! Caáp 3 ! Caáp 4 ! 8. Phöông tieän ñi laïi: Khoâng coù ! Ghe/Xuoàng ! Xe ñaïp ! Xe gaén maùy ! Xe hôi ! 9. Tieän nghi sinh hoaït: a. Khoâng coù ! b. Radio/Cassette ! c. Tivi ! d. Ñaàu Video ! e. Tuû laïnh ! f. Maùy giaët ! g. Maùy laïnh ! II/ Tieàn caên saûn phuï khoa: 10. Toång soá con, keå caû soá con cheát: Chöa coù con ! Coù 1 con ! Coù 2 con ! Coù ³ 3 con ! 11. Naïo thai: 0 laàn ! 1 laàn ! 2 laàn ! ³ 3 laàn ! 12. Aùp duïng bieän phaùp ngöøa thai baèng bao cao su: Khoâng ! Coù ! 13. Aùp duïng bieän phaùp ngöøa thai baèng phöông phaùp khaùc: Khoâng ! Coù ! 14. Quan heä tình duïc laàn ñaàu tieân luùc……..tuoåi 15. Soá baïn tình: 1 ngöôøi ! 2 ngöôøi ! ³ 3 ngöôøi ! III/ Veà beänh vieâm gan: 16. Chò ñaõ töøng maéc beänh sau ñaây: Beänh gan ! Beänh khaùc ! 17. Choàng chò ñaõ töøng maéc caùc beänh sau ñaây: a. Beänh gan ! b. Beänh khaùc ! 18. Con chò ñaõ töøng maéc caùc beänh naøo sau ñaây: a. Beänh gan ! b. Beänh khaùc ! 19. Chò ñaõ nghe noùi ñeán beänh VGSV B chöa? Khoâng ! Coù ! 20. Theo chò beänh VGSV B coù laây khoâng? Khoâng ! Coù ! 21. Neáu beänh VGSV B coù laây, ñöôøng laây laø gì? (ghi roõ) 22. Anh chò ñaõ töøng: Truyeàn maùu ! Duøng kim chích ! Quan heä tình duïc > 1 ngöôøi ! Ñeán tieäm caét moùng tay ! Duøng chung baøn chaûi ñaùnh raêng ! IV/ Keát quaû xeùt nghieäm: 23. HBsAg (Que nhanh) Döông tính ! Aâm tính ! 24. HBsAg (Elisa) Döông tính ! b. AÂm tính ! 25. HBeAg (Elisa) Döông tính ! Aâm tính ! TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Tieáng Vieät Traàn Vaên Beù, Tình hình ngöôøi mang khaùng nguyeân viruùt vieâm gan B, Noäi san huyeát hoïc, 1991, 9-12. Tröông Thò Ngoïc Bích, Hieäu quaû baûo veä cuûa vaccine ngöøa VGSV B cho treû sô sinh töø meï sang con HBsAg döông tính, Tieåu luaän toát nghieäp baùc só Chuyeân khoa caáp I, 2002. Ñaøo Ñình Ñöùc vaø cs, Dòch teã hoïc Vieâm Gan do viruùt ôû Vieät Nam,Taïp chí Y döôïc hoïc thöïc haønh soá 9/1997,1-3. Phaïm Gia Ñöùc, Nguyeãn Troïng Hieáu, Ñaùp öùng mieãn dòch cuûa sô sinh ñoái vôùi Engerix B, Hoäi nghò khoa hoïc Y Döôïc Raêng Haøm Maët, Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc T.P Hoà CHí Minh 28,29.4.1995,56. Nguyeãn Thò Song Haø, Vieâm gan B ôû baø meï mang thai, Luaän vaên toát nghieäp baùc só ña khoa höôùng veà coäng ñoàng, Trung taâm Ñaøo Taïo Caùn Boä Y teá, 1996,2. Chaâu Höõu Haàu, Nghieân cöùu moät soá ñaëc ñieåm dòch teã hoïc nhieãm vieâm gan trong coäng ñoàng daân cö taïi huyeän Taân Chaâu, tænh An Giang, Luaän aùn phoù tieán só, Hoïc vieän Quaân Y, Haø Noäi, 1995. Buøi Ñoã Hieáu, Laây nhieãm HBV ôû baøo thai, Luaän vaên toát nghieäp baùc só ña khoa höôùng veà coäng ñoàng, Trung taâm Ñaøo Taïo Caùn Boä Y teá, 1996. Buøi Höõu Hoaøng, Ñinh Daï Lyù Höông, Dòch teã hoïc VGSV B, VGSV B, 2002, 39-48. Buøi Höõu Hoaøng, Ñinh Daï Lyù Höông, Chaån ñoaùn VGSV B, VGSV B, 2002, 53-70. Buøi Höõu Hoaøng, Ñinh Daï Lyù Höông, VGSV B maïn tính, VGSV B, 2002, 79-85. Voõ Thò Döông Huy, Hepatitis B, Viruùt hoïc, NXB Y hoïc,1997, 101-109. Traàn Thò Lôïi, Laây truyeàn viruùt vieâm gan B töø meï sang con, Khaû naêng döï phoøng, Luaän aùn phoù tieán só, Ñaïi hoïc Y döôïc TP HOÀ CHÍ MINH, 1995.. Nguyeãn Thò Ngoïc Phöôïng, Moät soá thoâng baùo veà vieâm gan sieâu vi vaø thai ngheùn, Noäi san Beänh vieän Töø Duõ, 1995, 90-101. Phaïm Song, Vieâm gan do viruùt (A,B, non A/non B), Baùch khoa toaøn thö, Trung taâm quoác gia bieân soaïn töø ñieån baùch khoa Vieät Nam, 327-348. Phaïm Song, Ñaøo Ñình Ñöùc, Hoaøng Thuûy Nguyeân vaø coäng söï, Vieâm gan sieâu vi caáp taïi Vieät Nam, Baùo caùo taïi Hoäi Thaûo Khoa Hoïc nhaân kyû nieäm 100 naêm thaønh laäp vieän Pasteur T.P.Hoà CHí Minh 1999. Baùo caùo coâng taùc chaêm soùc söùc khoeû sinh saûn 4 quyù naêm 2002 ôû Baïc Lieâu. Baùo caùo cuûa trung taâm y teá döï phoøng tænh Baïc Lieâu. ykhoanet, TPHCM : hôn 9% maãu maùu hieán nhieãm virus vieâm gan B, htm Tieáng Anh Ana S.F.Lok, Chronic Hepatitis B, N Engl J Med, 2002, p346. Beasley RP, Hwang LY, Lee GCY, Lan CC, Roan CH, Hung FY, Chen CL, Prevention of perinatally transmitted hepatitis B virus infections with hepatitis B immune globuline anh hepatitis vaccine, Lancet, 1983, 2, 1099-1102. Beasley RP, Hwang LY, Lin CC, Stevens CE, Wang KY, Sun TS, Hsieh FJ, Szmuness W, Hepatitis B immune globulin (HBIG) efficacy in the interruption of perinatal transmission of hepatitis B virus carrier state. Initial report of a randomised double-blind placebo-controlled trial. Lancet 2: 1981,388–393.[Medline] CDC, Hepatitis and you, MMWR, 2003. CDC, Hepatitis and refugee: A clinical Perspective, MMWR, 2003. Ching Lung Lai, Vlad Ratzui, Viral Hepatitis B. the Lancet 12/2003. Cindy Weinbaum MD, Prevention and Control of Infection with Hepatitis Viruses in Correctional Settings, CDC,1/2003, 1-42. G B Yao – Importance of Perinatal versus Horizontal Transmission of Hepatitis B Virus Infection in China – Gut 1996: S39 – 42. Gary L.Euler, MPH et al, Hepatitis B surface antigen prevalence among Pregnant Women in Urban Areas: Implications for Testing, Reporting, and Preventing Perinatal Tranmission, Pediatrics Vol.111 No.5 May 2003, p1192-1196. Gust ID, Epidemiology of Hepatitis in Western Pacific and the South East Asia-Gut 1996, S18-23. Joseù Luis Vaùzquez-Martínez,MSc et al. Seroprevalence of hepatitis B in pregnant women in Mexico.p1-19. Kholoud M.N Saad, PREVALENCE OF HEPATITES B SURFACE ANTIGEN AMONG PREGNANT WOMEN IN NORTH JORDAN 1995. Ledy HS Oliveira et al, Hepatitis B infection among patients attending a sexually transmitted diseases clinic in Rio de Janeiro, Brazil, July 2001, p1-6 Leovegildo, et al, Prevalence of Hepatitis B Infection in Pregnant Patient using Radioimmuoassay, Manila,Can Med Assoe J 1990,143:1317-321. Martin CISNEROS-CASTOLO, Prevalence of Hepatitis B Virus infection and related risk factors in rural community of Mexico, Am.J.Trop.Med.Hyg,2001, pp 259-763. Maynard JE, Kane MA, Hadler SC, 1989, Global control of hepatitis B through vaccination: role of hepatitis B vaccine in the Expanded Programme on Immunization, Rev Infect Dis 11 (Suppl 3): 574–578. Mc Quillan G et al, Prevalence of Hepatitis B Virus Infection in the United States: The National Health anh Nutrition Examination Surveys,1976 through 994, Am J Public Health 1999;89:14-18][Medline]. Mc Quillan GM et al, The seroepidemiology of hepatitis virus in the United Stales, 1976-1980, Am J Med. 1989;87:5S-10S. Miriam J.ALTER, Epidemiology of hepatitis B in europe and Worldwide, Division of Viral Hepatitis, Center for Disease Control and Prevention, Atlanta, GA, Usa . Mohammad Reza Zali, Kazem Mohammad et al, Epidemiology of hepatitis in the Islamic Republic of Iran, Volume 2, Issue 2,1996 p290-298. N.Qirbi and A.J.Hall,E, Epidemiology of Hepatitis B virus infection in Middle East, Eastern Mediterranean Health Journal, November 2001, 1034-1045. Stephanos J.Hadzijannis, Adefovir Dipivoxil for Treatment of HBeAb(-) Chronic Hepatis B, N.ENG L JMED, Feb 27,2003. Supriya Joshi MD et al, Preventing Vertical Transmission of Hepatitis B, P1-4 , ’hep/ev/2004-6.asp. Toukan, AU, Hepatitis B in the Middle East: aspects of epidemiology and liver disease after infection. Gut,1996,38(suppl.2):S2-4. W.Ray Kim 12, Joanne T.Benson et al, HBV epidemiology, Hepatology, Volume 39, Issue 3, March 2004. Yao Guang Bi, Manegement of Hepatitis B in China, Zeffix-A major Therapeutic Advance in chronic Hepatitis B International Launch Symposium Hong Kong Convention Centre July 9th-10th/1999. Yao JL, Perinatal transmission of hepatitis B virus infection and vaccination in China, Gut, 1996,38: 37–38. Zhiyong Hong et al, Hepatitis B and its control in Southeast Asia and Chine, 9-2001, p1-5. Website trade information of Bac Lieu province, Greographical location, http:// asemconnectvietnam.gov.vn/baclieu/index AV. Tieáng Phaùp BEAUDEVIN (1990), Iceøre et grossesses, Les heùpatites virales, p12-16. Benhamou J.P., L’histoire naturelle de l’heùpatite B en France, Quot.du Med.1982, No 16, 8-11. E.pilly, Maladies infectieuses, Montmorency,1997, p350. J.M.Mansuy, L.Schlegel, L.Villeneuve et al, Seùropreùvalence de I’infection par les virus ses heùpatites B et C dans une eùchantillon de femmes enceintes en Martinique, Meùd Mai Infect, 1998; 28:628-30. Lacticiel M034, 293. 53. Raabe J.J., Choue Marchal L., Lemarie Ph., Infection preùcoce par le virus de l’heùpatite B, Le concours meùdical 07-03-1992, 658-659. S.Sidibe (1), B.Youssoufi Sacko et al, Preùvalence des marqueurs seùrologiques du virus de I’heùpatite B chez les femmes enceintes dans le district aø Bamako, Mali, Bull Soc Pathol Exot, 2001, 94, p339-341. LÔØI THEÀ TOÁT NGHIEÄP BAÙC SÓ Y KHOA CUÛA TRUNG TAÂM ÑAØO TAÏO VAØ BOÀI DÖÔÕNG CAÙN BOÄ Y TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Sau saùu naêm ñöôïc ñaøo taïo döôùi maùi tröôøng Trung Taâm Ñaøo Taïo Boài Döôõng Caùn Boä Y Teá, caùc beänh vieän vaø coäng ñoàng phöôøng xaõ taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Ñöôïc caùc Thaày Coâ heát loøng daïy doã, dìu daét, ñöôïc caùc baïn hoïc giuùp ñôõ taän tình. Trong buoåi leã toát nghieäp long troïng naøy, Tröôùc nghóa vuï cao caû ñoái vôùi Toå Quoác Vieät Nam thieâng lieâng vaø nhaân daân, tröôùc nhaø tröôøng thaân yeâu, caùc Thaày Coâ kính meán, caùc baäc Cha Meï, caùc baïn ñoàng haønh thaân thieát cuûa toâi, TOÂI XIN THEÀ 1. Trung thaønh vôùi Toå Quoác Xaõ Hoäi Chuû Nghóa, phaán ñaáu laøm heát söùc mình ñeå xaây döïng vaø baûo veä Toå Quoác thaân yeâu. 2. Toân troïng hieán phaùp vaø phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam, thöïc hieän nghieâm chænh, vaø coù traùch nhieäm caùc quan ñieåm, caùc luaät leä vaø qui ñònh cuûa ngaønh Y teá Vieät Nam, toâi khoâng bao giôø chaáp nhaän caùc haønh ñoäng khoâng trung thöïc, thieáu traùch nhieäm laøm aûnh höôûng ñeán söùc khoûe, tính meänh cuûa nhaân daân, aûnh höôûng ñeán danh döï, truyeàn thoáng, uy tín nhaø tröôøng, traùi vôùi löông taâm ngheà nghieäp cuûa ngöôøi Caùn Boä Y Teá nhaân daân. 3. Luoân giöõ bí maät ngheà nghieäp, toân troïng nhaân phaåm vaø thöông yeâu ngöôøi beänh, ñem taát caû khaû naêng vaø söï hieåu bieát cuûa toâi phuïc vuï cho söùc khoûe cuûa nhaân daân theo lôøi daïy cuûa Chuû Tòch HOÀ Chí Minh vó ñaïi: “LÖÔNG Y NHÖ TÖØ MAÃU”. 4. Ñoaøn keát hôïp taùc vôùi caùc baïn ñoàng nghieäp , taän taâm dìu daét ñaøn em, töï haøo vôùi coâng vieäc haèng ngaøy cuûa mình, tieáp tuïc tu döôõng khoâng meät moûi, naâng cao khoâng ngöøng trình ñoä chính trò, khoa hoïc kyõ thuaät ñeå hoaøn thieän nhieäm vuï ñöôïc giao phoù ôû baát cöù nôi naøo caàn ñeán toâi vaø goùp phaàn xaây döïng neàn Y Teá Xaõ Hoäi Chuû Nghóa. Thöïc hieän ñaày ñuû lôøi theà naøy, toâi seõ nhaän ñöôïc tín nhieäm vaø quí meán cuûa nhaân daân vaø caùc ñoàng ngbieäp. Toâi seõ khoâng bao giôø laøm sai lôøi theà ñeå bò mang tieáng ngöôøi phaûn boäi vôùi löông taâm, vôùi danh döï cuûa mình, vôùi söï tín nhieäm cuûa nhaân daân vaø cuûa caùc baïn.