Giải pháp để tạo ra hàng hoá cho thị trường chứng khoán

LỜI MỞ ĐẦU Sau cuộc cải cách kinh tế Việt Nam đã có nhiều thành công trong sự nghiệp phát triển kính tế của mình.Cuộc cải cách này đã có những tác động rất lớn tới toàn bộ đời sống kính tế xã hội và tạo ra những chuyên biến tích cực trong nền kính tế .Chính vì vậy mà đã xuất hiện những cơ sở vững chắc và ngày càng lớn mạnh để hình thành thị trường tài chính ,quan trọng nhất là sự hình thành thị trường chứng khoán tại Việt Nam. Cách đi từng bước và chính xác trên con đường để đi tới một nền kinh tế thị trường phát triển là một điều rất hoan nghênh. Tiến trình cải cách cũng cho ra đời một thị trường tiền tệ với sự xuất hiện hàng loạt các hợp tác xã tín dụng, ngân hàng thương mại cổ phần, công ty tài chính song song với sự chuyển đổi các ngân hàng quốc doanh trở thành những ngân hàng chuyên doanh. Một số ngân hàng liên doanh với nước ngoài và chi nhánh ngân hàng nước ngoài cũng bắt đầu được cấp giấy phép hoạt động tại Việt Nam. Điều này đã chứng tỏ nhu cầu về vốn ngày càng tăng mà đòi hỏi phải có những biện pháp và công cụ hữu hiệu để mở rộng việc huy động vốn nhãn rỗi cả của khu vực dân cư ở trong nước và của nước ngoài. Để làm được điều này vào năm 1990, Việt Nam đã ban hành đạo luật về công ty trách nhiệm hữu hạn và Công ty cổ phần. Các doanh nghiệp theo mô hình cổ phần, đặc biệt trong lĩnh vực: dịch vụ, thương mại, tài chính, ngân hàng đã được thành lập. Thêm vào đó từ năm 1993 trở đi, nhà nước Việt Nam cũng đã thực hiện rộng rãi việc cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước gần đây Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam cũng được sửa đổi cho phép người nước ngoài tham gia trực tiếp đâù tư dưới hình thức góp vốn cổ phần vào các công ty cổ phần tại Việt Nam. Tất cả các điều trên nói lên một thị trường vốn mà đỉnh cao là thị trường chứng khoán đã có cơ sở để hình thành tại Việt Nam. Sự ra đời của thị trường chứng khoán tại Việt Nam cũng là một yêu cầu tất yếu. Cách thức huy động vốn trên thị trường chứng khoán rất thuận tiện khắc phục được những nhược điểm của các biện pháp huy động vốn hiện nay. Hiện tại cách huy động vốn của Việt Nam hiện nay là phát hành tín phiếu, kỳ phiếu kho bạc và tiền gửi tiết kiệm. Theo cách huy động vốn này, chỉ khi đến hạn người sở hữu các loại kỳ phiếu mới được thanh toán cả gốc và lãi, còn đối với người gửi tiền tiết kiệm nếu rút tiền trước thời hạn thanh toán, họ sẽ mất quyền được hướng lãi. Trong điều kiện hiện nay thì vấn đề đầu tư vốn gặp phải khó khăn thực sự. Sự ra đời của thị trường chứng khoán sẽ giải quyết được các trở ngại nói trên. Trên thị trường chứng khoán người thừa vốn (các nhà đầu tư ) có thể mua và bán chứng khoán bất kỳ lúc nào họ muốn, không bị câu nệ về thời gian và không bị làm phiền hà, ràng buộc về thủ tục mua bán. Chính nhờ sự thuận tiện và thông thoáng này mà từ lâu thị trường chứng khoán đã trở thành môi trường đầu tư hấp dẫn đối với những người có vốn nhàn rỗi, những người kinh doanh chứng khoán. Thông qua thị trường chứng khoán nhiều nuớc đã huy động được một khối lượng lớn vốn đầu tư nước ngoài và tận dụng được nguồn vốn nhàn rỗi trong nước bỏ vào phát triển sản xuất kinh doanh. Để đáp ứng những nhu câu trên phù hợp với trình độ phát triển kinh tế, ngày 28/11/1996, Thủ tướng Chính phủ đã kỳ Nghị định 75/CP khai sinh ra Uỷ Ban chứng khoán Nhà nước Việt Nam ( UBCKNN ) với mong muốn thúc đẩy sự ra đời có trật tự và có hiệu quả của thị trường chứng khoán ở Việt Nam. Sau một thời gian vừa ổn định tổ chức, vừa tiến hành một số công việc chuẩn bị, ngày 25 tháng 8 năm 1997 tại Hà Nội, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã chính thức làm lễ ra mắt ( sau nay là Thị trường Chứng khoán Việt Nam). Cùng với sự chuẩn bị chính thức hình thành này việc tạo ra các hàng hoá lưu thông trên thị trường chứng khoán Việt Nam là một vấn đề hết sức quan trọng để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của một tổ chức mới này. Trong khuôn khổ bản đề án này, em xin trình bày về vai trò của thị trường chứng khoán và sự cần thiết của việc hình thành và phát triển thị trường chứng khoán ở Việt Nam , đặc biệt là một số biện pháp tạo ra hàng hoá cho TTCK Việt Nam.

doc28 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2421 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Giải pháp để tạo ra hàng hoá cho thị trường chứng khoán, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Õm vÞ trÝ quan träng nhÊt, ®Æc biÖt lµ së giao dÞch chøng kho¸n New York . Khi mét quèc gia bµn ®Õn viÖc thiÕt lËp thÞ tr­êng chøng kho¸n , chóng ta hiÓu ®ã lµ viÖc thiÕt lËp mét thÞ tr­êng chøng kho¸n cã tæ chøc (së giao dÞch chøng kho¸n). §ã lµ ly do ®Ó ng­êi ta ®ång nghÜa thÞ tr­êng chøng kho¸n víi Së Giao dÞch chøng kho¸n. NhiÒu ng­êi nghÜ r»ng Së Giao dÞc chøng kho¸n lµ n¬i mua vµo vµ b¸n ra c¸c lo¹i chøng kho¸n. Së Giao dÞch chøng kho¸n kh«ng ph¶i lµ c¬ quan së h÷u chøng kho¸n, do ®ã nã kh«ng mua vµo hoÆc b¸n ra bÊt cø mét lo¹i chøng kho¸n nµo c¶. Së Giao dÞch chøng kho¸n lµ n¬i gÆp gì c¸c nhµ m«i giíi chøng kho¸n, ®Ó th­¬ng l­îng ®Êu gi¸ mua b¸n chøng kho¸n, vµ lµ c¬ quan phôc vô cho ho¹t ®éng giao dÞch mua b¸n chøng kho¸n. Nh­ vËy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· chøng tá sù cÇn thiÕt cña nã cho ®êi sèng kÝnh tÕ x· héi cña c¸c n­íc. 2) Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ThÞ tr­êng chøng kho¸n cã chøc n¨ng c¬ b¶n sau ®©y : - Thø nhÊt : TTCK ®­îc xem nh­ c¸c cÇu v« h×nh nèi liÒn gi÷a ng­êi thõa vèn vµ ng­êi thiÕu vèn, ®Ó hä gióp ®ì nhau th«ng qua viÖc mua b¸n cæ phiÕu, hay nãi c¸ch kh¸c, thÞ tr­êng chøng kho¸n sinh ra ®Ó huy ®éng vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, bá vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, gi¶m thÊt nghiÖp, gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng d©n c­, æn ®Þnh x· héi. - Thø hai : TTCK ®ãng vai trß tù ®éng ®iÒu hoµ vèn gi÷a n¬i thõa sang n¬i thiÕu vèn. V× vËy, nã gãp phÇn giao l­u vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Møc ®é ®iÒu hoµ nµy phô thuéc vµo quy m« ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Ch¼ng h¹n, nh÷ng thÞ tr­êng chøng kho¸n lín nh­ London, New York, Paris, Tokyo v.v . . . th× ph¹m vi ¶nh h­ëng cña nã v­ît ra ngoµi khu«n khæ quèc gia v× ®©y lµ nh÷ng thÞ tr­êng chøng kho¸n tõ l©u ®­îc xÕp vµo lo¹i ho¹t ®éng cã t©m cì quèc tÕ. Cho nªn biÕn ®éng cña thÞ tr­êng nµy kh«ng nh÷ng t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi nÒn kinh tÕ cña b¶n th©n n­íc së t¹i mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn thÞ tr­êng chøng kho¸n n­íc kh¸c. - Thø ba : TTCK b¶o ®¶m th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi (cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n) vÒ t×nh h×nh cung - cÇu, thÞ gi¸ cña tõng lo¹i chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng m×nh vµ trªn c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n h÷u quan. - Thø t­ : TTCK b¶o ®¶m cho c¸c lo¹i chøng kho¸n ®­îc phÐp l­u hµnh cã n¬i mua b¸n thuËn tiÖn theo quy luËt cung - cÇu, nh­ mäi hµng ho¸ kh¸c. Tuy nhiªn, gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n kh«ng cßn do cung cÇu trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh n÷a mµ do sù bïng næ cña cuéc c¸ch m¹ng th«ng tin vµ viÔn th«ng nªn gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i chøng kho¸n do cung cÇu trªn nhiÒu thÞ tr­êng chøng kho¸n h÷u quan quyÕt ®Þnh. V× vËy thÞ gi¸ cña cïng mét lo¹i chøng kho¸n trªn c¸c thÞ tr­êng kh¸c nhau kh«ng chªnh lÖch nhau nhiÒu l¾m, do ®ã lµm gi¶m sù di chuyÓn chøng kho¸n gi÷a c¸c thÞ tr­êng. Tãm l¹i, thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng lÊp ®i hè ng¨n c¸ch gi÷a cung vµ cÇu vÒ vèn, gi÷a ng­êi mua vµ b¸n chøng kho¸n. §Æc biÖt thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vay vèn dµi h¹n trong nÒn kinh tÕ v× c¸c chøng kho¸n dµi h¹n vÉn ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ ng¾n h¹n mua, khi cÇn tiÒn hä cã thÓ b¸n c¸c chøng kho¸n ®ã trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nh­ vËy thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ®¸p øng ®­îc ®ång thêi nhiÒu yªu cÇu tån t¹i trong nÒn kimh tÕ. II. VAI TRß CñA THÞ TR­êng chøng kho¸n Sù t¹o lËp vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n cã ý nghÜa rÊt quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Nã lµ kªnh bæ sung c¸c nguån vèn trung vµ dµi hµn cho Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp. Nã lµ yªu tè h¹ tÇng quan träng nhÊt, mét c«ng cô cã rÊt nhiÒu lîi thÓ. ChÝnh v× vËy, ë hÇu hÕt c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Òu tån t¹i mét thÞ tr­êng chøng kho¸n víi c¸c vai trß chñ yÕu sau ®©y : 1). T¹o vèn cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, kh«ng cã kh¸i niÖm vÒ giao l­u vèn vµ còng kh«ng t¹o ra nhu cÇu vÒ tiÒn vµ vèn ®Ó ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh. NÒn kinh tÕ cña c¬ chÕ nµy lµ nÒn kinh tÕ gÇn nh­ ®¬n nhÊt, chØ tån t¹i chñ yÕu kinh tÕ quèc doanh ho¹t ®éng theo sù chØ ®¹o tËp trung thèng nhÊt cña nhµ n­ãc. Nhµ n­íc giao chØ tiªu cho c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh , xÝ nghiÖp nµy lµm ra s¶n phÈm giao cho th­¬ng nghiÖp quèc doanh lµ hoµn toµn kÕ ho¹ch. Bªn c¹nh ®ã, c¬ chÕ ph©n phèi b×nh qu©n theo gi¸ c¶ bao cÊp cho c¶ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ®· lµm tª liÖt c¸c chøc n¨ng cña ®ång tiÒn, ph¸ vì mèi quan hÖ cung cÇu vµ quy luËt gi¸ trÞ. Trªn thùc tÕ, ®ång tiÒn trong kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc b¶n chÊt cña sù vËn ®éng kinh tÕ x· héi. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, xÝ nghiÖp quèc doanh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, mäi vÊn ®Ò vÒ vèn ®­îc thay ®æi sù ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng víi tù chñ tµi chÝnh trong khu vùc kinh tÕ quèc doanh ®· thùc sù t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. ë ®©y, nhu cÇu giao l­u vèn ®· xuÊt hiÖn, ph¶n ¸nh quan hÖ cung cÇu vµ quy luËt gi¸ trÞ. Nhu cÇu nµy b¾t nguån tõ hai phÝa: phÝa nh÷ng ng­êi cÇn vèn vµ phÝa nh÷ng ng­êi cã vèn. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, kh«ng chØ bao gåm mèi quan hÖ cung cÇu hµng hãa, mµ ®· xuÊt hiÖn vµ ngay cµng ph¸t triÓn quan hÖ vÒ tiÒn vµ vèn. Quan hÖ nµy tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn nhu cÇu vËn ®éng vèn tõ n¬i thõa sang n¬i thiÕu. Sù vËn ®éng nµy phô thuéc vµo nhÞp ®é t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt vµ sù ph¸t triÓn cña nhu cÇu ®Çu t­, bao trïm toµn bé nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, yªu cÇu vËn ®éng cña tiÒn vèn lµ hÕt søc phøc t¹p, ®a d¹ng vµ phong phó. §Ó tho¶ m·n nhu cÇu nµy, ph¶i cã mét hÖ thèng c¸c tæ chøc tµi chÝnh øng víi c¸c c«ng cô thuËn lîi nhÊt ®Ó thùc hiÖn giao l­u vèn nãi trªn, ®ã lµ c¸c lo¹i chøng kho¸n. ThÞ tr­êng vèn ®Ønh cao lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ n¬i t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó dung hoµ c¸c lîi Ých kÝnh tÕ kh¸c nhau cña c¸c thµnh viªn c¸c nhau trªn thÞ tr­êng th«ng qua mét c¬ chÕ ho¹t ®éng hîp ph¸p nh»m h¹n chÕ nh÷ng rñi ro. ThÞ tr­êng chøng kho¸n, nh­ mét trung t©m thu gom nguån vèn tiÕt tiÖm lín nhá cña tõng hé d©n c­, nh­ mét nam ch©m cùc m¹nh thu hót nguån vèn to lín tõ n­íc ngoµi, thu hót nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi tõ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tµi chÝnh , chÝnh phñ t¹o thµnh mét nguån vèn khæng lå tµi trî cho nÒn kinh tÕ, mµ c¸c ph­¬ng thøc kh¸c kh«ng thÓ lµm ®­îc. Nã t¹o ra c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu ®­îc lîi nhuËn nhiÒu h¬n, ®ång thêi nã gãp phÇn quan träng trong viÖc kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n b»ng c¸ch võa s¶n xuÊt kinh doanh hµng hãa võa mua b¸n chøng kho¸n t¹o thªm lîi nhuËn. Nã gióp nhµ n­íc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thiÕu hôt ng©n s¸ch trªn thÞ tr­êng tr¸i phiÕu, cã thªm vèn ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Nã còng trùc tiÕp c¸i thiÖn møc sèng cña ng­êi tiªu dïng b»ng c¸ch gióp hä chän thêi ®iÓm cho viÖc mua s¾m cña hä tèt h¬n. 2) C«ng cô ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh nÒn kinh tÕ ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh cùc kú m¹nh trong sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh nÒn kinh tÕ, bëi v× nã cã nh÷ng vai trß sau ®©y : _ Gióp nhµ n­íc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ : BÊt kú mét nhµ n­íc nµo còng cã nhiÖm vô æn ®Þnh vµ phat triÓn kinh tÕ. Nguån kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô nµy ®­îc lÊy tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc. Ng©n s¸ch nhµ n­íc cµng lín th× c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cµng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng. Nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ thuÕ. Nh­ng th«ng th­êng, thuÕ kh«ng ®ñ ®Ó cho chÝnh phñ chi tiªu v× vËy cÇn thªm c¸c kho¶n thu phô kh¸c ®ã lµ tõ c¸c kú phiÕu, tÝn phiÕu kho b¹c. XÐt vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ, ®ã lµ biÖn ph¸p tÝch cùc. Nhµ n­íc kh«ng ph¶i th«ng qua Ng©n hµng trung ­¬ng ®Ó ph¸t hµnh thªm tiÒn mÆt mµ ph¸t hµnh kú phiÕu vay vèn trong d©n c­ cho nªn l­îng tiÒn mÆt trong d©n c­ kh«ng t¨ng lªn vµ kh«ng g©y nªn l¹m ph¸t. HiÖn nay ë hÇu hÕt c¸c n­íc, nhµ n­íc ph¸t hµnh kú phiÕu th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. Kh«ng cã thÞ tr­êng chøng kho¸n th× nhµ n­íc vÉn ph¸t hµnh ®­îc kú phiÕu. Nh­ng cã thÞ tr­êng chøng kho¸n th× nhµ n­íc b¸n ®­îc mét c¸ch dÔ dµng. V× kú phiÕu cña nhµ n­íc còng lµ mét lo¹i chøng kho¸n chuyÓn nh­îng ®­îc vµ cã thÓ mua b¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. V× vËy thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét c«ng cô h÷u hiÖn gióp nhµ n­íc trong viÖc huy ®éng vèn cho viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. _ §iÒu tiÕt vèn ®Çu t­ : + TTCK lµ c«ng cô thu hót vµ kiÓm so¸t vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi : thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ c«ng cô cho phÐp võa thu hót, võa kiÓm so¸t vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi mét c¸ch tèt nhÊt, v× nã ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c c«ng khai. NghÜa lµ mäi ®èi t­îng tham gia mua b¸n chøng kho¸n ph¶i c«ng khai hãa vµ cËp nhËt hãa toµn bé nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn gi¸ trÞ chøng kho¸n, vµ c«ng khai kh¶ n¨ng tµi chÝnh trong c¸c giao dÞch mua b¸n chøng kho¸n. Nh­ vËy, cã thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng thiÕu th«ng tin hoÆc th«ng tin kh«ng trung thùc, thiÕu chÝnh x¸c. §Çu t­ qua thÞ tr­êng chøng kho¸n, tøc lµ ®Çu t­ mua b¸n chøng kho¸n t¹i mét thÞ tr­êng chøng kho¸n cã tæ chøc. Trong mçi lo¹i chøng kho¸n theo luËt ®Þnh sÏ cã mét phÇn b¸n cho ng­êi n­íc ngoµi. §ã lµ sù khèng chÕ ë c¸c møc t­¬ng tù cho tõng ngµnh kinh tÕ, quyÒn kiÓm so¸t c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lu«n lu«n thuéc vÒ n­íc së t¹i. §ã lµ ­u ®iÓm c¬ b¶n cña ph­¬ng thøc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nhµ n­íc trong viÖc æn ®Þnh nÒn kinh tÕ tr¸nh sù lÖ thuéc vÒ kinh tÕ vµo c¸c nhµ t­ b¶n n­íc ngoµi. + TTCK l­u ®éng hãa mäi nguån vèn trong n­íc : c¸c cæ phiÕu, tr¸i phiÕu t­¬ng tr­ng cho mét sè vèn ®Çu t­ ®­îc mua ®i b¸n l¹i trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n nh­ mét thø hµng hãa. Ng­êi cã vèn (cã cæ phiÕu, tr¸i phiÕu) kh«ng sî vèn m×nh bÞ ch«n v× bÊt c­ khi nµo cÇn hä cã thÓ b¸n l¹i c¸c cæ phiÕu, tr¸i phiÕu nµy trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®Ó mua l¹i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu kh¸c, nhê vËy sinh ho¹t kinh tÕ thªm s«i ®éng. Víi mét thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng tèt, c¸c nhµ doanh nghiÖp s½n sµng bá vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kü nghÖ, lµm cho mäi nguån vèn ®­îc l­u ®éng hãa. §èi víi nh÷ng ng­êi cã vèn tiÕt kiÖm nhá còng cã thÓ mua ®­îc chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, mµ kh«ng sî bÞ kÑt tiÒn, v× ngay khi cÇn hä cã thÓ b¸n sè chøng kho¸n ®ã ngay. Mét khi viÖc ®Çu t­ vµo c¸c doanh nghiÖp cã lîi ®èi víi c¸c tÇng líp ®©n chóng, th× qua thÞ tr­êng chøng kho¸n c¸c mãn tiÒn tiÕt kiÖm lín nhá ®Òu s½n sµng tõ bá sù bÊt ®éng hãa, chÊp nhËn vµo qu¸ tr×nh ®Çu t­. _ Kh¾c phôc chu kú kinh doanh : + ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµm gi¶m ¸p lùc l¹m ph¸t : L¹m ph¸t lu«n lµ nguy c¬ ®e do¹ sù t¨ng tr­ëng æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ.ThÞ tr­êng chøng kho¸n hç trî cho hÖ thèng ng©n hµng ®Æc biÖt lµ Nh©n hµng trung ­¬ng trong viÖc gi¶m ¸p lùc l¹m ph¸t. Khi xuÊt hiÖn hiÖn t­îng l¹m ph¸t, Ng©n hµng trung ­¬ng sÏ ®­a ra b¸n c¸c lo¹i kú phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n víi l·i suÊt cao ®Ó thu hót bít sè tiÒn ®ang l­u th«ng vÒ vµ lµm gi¶m ¸p lùc l¹m ph¸t. ThÞ tr­êng chøng kho¸n còng ng¨n chÆn viÖc chuyÓn ho¸ vèn qu¸ møc trong nÒn kinh tÕ. §ã lµ khi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cho c¸c c«ng ty vay nh­ng kh«ng thu håi ®­îc do mét sè c«ng ty lµm ¨n thu alç, sè tiÒn nµy n»m l¹i trong l­u th«ng lµm t¨ng l­îng vèn l­u hµnh. Do ®ã hÖ th«ng ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ h¹n chÕ cho vay ®èi víi nh÷ng dù ¸n cã kh¶ n¨ng sinh lêi thÊp. Trong khi ®ã, thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ bï vµo kho¶n thiÕu hôt nµy vµ g©y ¸p lùc ®Ó c¸c dù ¸n ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Nh­ vËy, thÞ tr­êng chøng kho¸n còng gióp lµm gi¶m nguy c¬ l¹m ph¸t. + Kh¾c phôc tÝnh tr¹ng suy tho¸i cña nÒn kinh tÕ : Nh­ chóng ta ®· biÕt khi nÒn kinh tÕ ®ang trong tÝnh tr¹ng suy tho¸i , ®ã lµ tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong nÒn kinh tÕ gi¶m ®i. Nã ¶nh h­ëng mét c¸ch m¹nh mÏ vµ trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ tÊt c¶ chóng ta nh­ khi s¶n phÈm sôt gi¶m th× ®Ó t×m ®­îc mét viÖc lµm tèt lµ rÊt khã kh¨n. §Ó kh«i phôc vÊn ®Ò nµy mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖn lµ më réng ®Çu t­ s¶n xuÊt(cung t¹o ra c©u). Nãi ®Õn ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt ph¶i n¸i ®Õn vèn mµ trong ®ã thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mät tæ chøc tµi chÝnh huy ®éng vèn cã hiÖu qu¶ nhÊt. Th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n c¸c doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng ®­îc vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu hoÆc tr¸i phiÕu b¸n ra ®Ó më réng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi chÝnh phñ cã thÓ mua c¸c lo¹i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ®Ó t¹o vèn cho viÖc ®Èy m¹nh më réng s¶n xuÊt t¨ng s¶n phÈm cho nÒn kinh tÕ. Khi ®ã nÒn kinh tÕ sÏ ®­îc kh«i phôc l¹i. _ Thóc ®Èy hiÖu qu¶ kinh tÕ : ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét c«ng cô tuyÖt vêi cho c¸c nhµ kinh doanh cã thÓ vay vèn ®Ó ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt nh­ng còng ®ßi hái rÊt cao ë hä. Ban qu¶n trÞ thÞ tr­êng chøng kho¸n chØ cho phÐp cæ phiÕu, tr¸i phiÕu cña c¸c c«ng ty cã ®ñ ®iÒu kiÖn nh­ : kinh doanh hîp ph¸p, tµi chÝnh lµnh m¹nh, cã doanh lîi . . . ®­îc l­u hµnh trªn thÞ tr­ßng vµ c«ng chóng chØ mua cæ phiÕu cña nh÷ng c«ng ty thµnh ®¹t. Thªm vµo ®ã, luËt lÔ thÞ tr­êng chøng kho¸n b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp cã chøng kho¸n l­u hµnh trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i c«ng bè c«ng khai c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, kÕt qu¶ kinh doanh qua ®ã c«ng chóng cã c¬ héi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty. NÕu mét c«ng ty lµm ¨n cã l·i, thÞ gi¸ chøng kho¸n cña nã sÏ t¨ng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ c«ng ty cã thÓ dÔ dµng vay thªm vèn ®Ó më réng kinh doanh. NÕu mét c«ng ty lµm ¨n thua lç, gi¸ chøng kho¸n cña nã trªn thÞ tr­êng sÏ gi¶m v× tÊt c¶ nh÷ng ng­êi së h÷u chøng kho¸n cña c«ng ty nµy sÏ ®ång lo¹t b¸n chøng kho¸n ra thÞ tr­êng chøng kho¸n. ViÖc nµy lµm cho tæng sè vèn cña c«ng ty gi¶m sót, c«ng ty kh«ng cã kh¶ n¨ng thµnh to¸n c¸c kho¸n nî ®Õn h¹n vµ dÉn tíi ph¸ s¶n. Do ®ã, thÞ tr­êng chøng kho¸n g©y ¸p lùc rÊt lín buéc c¸c c«ng ty cã chøng kho¸n l­u hµnh trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i lµm ¨n cã l·i. V× cã nh­ vËy c¸c c«ng ty míi cã c¬ héi ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn mµ nhê ®ã toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi sÏ tèt h¬n. Tãm l¹i, chóng ta thÊy thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ. Nã lµ mét c«ng cô kinh tÕ nhê ®ã ng­êi ta cã thÓ huy ®éng ®­îc nh÷ng nguån vèn kh¸c nhau cho ®Çu t­, lµ mét c«ng cô ®Ó ph¸t triÓn vµ æn ®inh nÒn kinh tÕ mµ trong ®ã bao gåm nhiÒu vai trß rÊt ®a d¹ng. V× vËy cÇn ph¶i sím h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam ®Ó khai th¸c nh÷ng ­u viÖt cña nã phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®¸t n­íc. PHÇN B : T×NH H×NH H×NH THµNH Vµ PH¸T TRIÓN TTCK ë VIÖT NAM i. T×nh tÊt yÕu cña viÖc h×nh thµnh ttck ë viÖt nam 1) do yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ Thùc tÕ ë tÊt c¶ c¸c n­íc cã thÞ tr­êng chøng kho¸n, khi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ra ®êi th× ch­a cã thÞ tr­êng chøng kho¸n. ThÞ tr­êng chøng kho¸n chØ ra ®êi khi nÒn kinh tÕ ®· ph¸t triÓn ë møc ®é nhÊt ®Þnh vµ ®ßi hái ph¶i h×nh thµnh mét tæ chøc nµo ®ã cã kh¶ n¨ng tiÕp thªm søc m¹nh cho thÞ tr­¬ng - ®ã lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n víi viÖc cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ. Cã thÓ nãi nÒn kinh tÕ hµng hãa ph¸t triÓn lµm n¶y sinh thÞ tr­¬ng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Õn l­ît nã l¹i tiÕp thªm nguån lùc (vèn) ®Ó thôc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn . Sù ph¸t triÓn kinh tÕ ngµy cµng t¨ng cña ph©n c«ng lao ®éng theo h­íng chuyªn m«n hãa theo ngµnh, nghÒ trong c¬ cÊu s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ. Qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ theo ngµnh cµng cao th× tÊt yÕu sÏ ®ßi hái sù giao l­u, sù lu©n chuyÓn c¸c yÕu tè cña lùc l­îng s¶n xuÊt, trong ®ã cã sù lu©n chuyÓn c¸c nguån vèn tµi chÝnh gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ c«ng cô thuËn lîi nhÊt ®Ó thùc hiÖn sù giao l­u nãi trªn lµ c¸c cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu mµ chñ yÕu ho¹t ®éng mua b¸n c¸c c«ng cô nµy th­êng diÔn ra th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng "ngÇm". Trong môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, ViÖt Nam hiÖn nay cÇn rÊt nhiÒu vèn. Theo c¸c chuyªn gia kinh tÕ, ®Ó duy tr× nhÞp ®é t¨ng tr­ëng hang n¨m tõ 9-10% trong giai ®o¹n 1996-2000, cÇn ®¶m b¶o møc ®Çu t­ hµng n¨m Ýt nhÊt lµ 27-30% GDP. Víi tØ lÖ ®Çu t­ nãi trªn, khèi l­îng cÇn cho ®Çu t­ trong 5 n¨m tíi sÏ lµ 40-50 tû USD, nghÜa lµ mçi n¨m ViÖt Nam ph¶i huy ®éng ®­îc h¬n 8 tû USD cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. ThÞ tr­êng ra ®êi sÏ gióp gi¶i quyÕt mét phÇn ®¸ng kÓ sè vèn nµy . Th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n , nhiÒu n­íc mét sè n­íc ®· huy ®éng mét khèi l­îng vèn khæng lå. VÝ dô ë thÞ tr­êng chøng kho¸n New York n¨m 1995 tæng gi¸ trÞ chøng kho¸n ®­îc niªm yÕt lµ 6.013 tû USD, ë thÞ treoÌng chøng kho¸n London lµ 1.344,425 tû USD. Xem xÐt tæng nguån vèn ®­îc huy ®éng t¹i c¸c n­íc trong khu vùc ta thÊy (sè liÖu n¨m 1993);: tæng gi¸ trÞ chøng kho¸n trªn Së giao dÞch chøng kho¸n Kualalumpur lµ 220,328 tû USD, trªn Së giao dÞch chøng kho¸n Thailand lµ 130,953 tû USD, trªn Së giao dÞch chøng kho¸n Jakarta lµ 32,953 tû USD. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ra ®êi sÏ thu hót ®­îc c¸c mãn tiÒn cßn ®ang n»m kh«ng trong d©n c­, trong c¸c quÜ b¶o hiÓm, quÜ phôc lîi x· héi. Qua c¸c ®ît thu ®æi tiÒn tÖ ®· cho thÊy nguån vèn b»ng tiÒn n»m trong d©n c­ chiÕm tõ 65-70% tæng tiÒn tÖ trong l­u th«ng. Theo ­íc ®o¸n sè ®«la n»m trong d©n c­ lµ kho¶ng 2 tû USD, sè l­îng vµng b¹c ®¸ quý cã gi¸ trÞ tõ 7-10tû USD. §©y lµ nguån vèn kh«ng nhá ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn. ThÞ tr­êng chøng kho¸n còng sÏ thu hót ng­êi n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo trong n­íc. Trong 45 tû USD mµ ViÖt Nam cÇn tíi n¨m 2000, vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ chiÕm kho¶ng 13 tû USD. §Çu t­ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ªm l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nhiÒu thuËn lîi do hä cã th«ng tin vµ gi¶m bít ®­îc c¸c thñ tôc hµnh chÝnh. Nh­ vËy, thÞ tr­êng chøng kho¸n ra ®êi t¹i ViÖt Nam sÏ huy ®éng ®­îc nguån vèn ®¸ng kÓ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu bøc thiÕt vÒ vèn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trong giai ®o¹n s¾p tíi. 2) Do yªu cÇu cña Nhµ n­íc §Ó hoµn thiÖn nhiÖm vô cña m×nh nhµ n­íc lu«n ph¶i chi tiªu mµ nguån thu chñ yÕu cña nhµ n­íc tõ thuÕ th­êng kh«ng trang tr¶i hÕt c¸c ho¹t ®éng cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc buéc ph¶i vay vèn trong d©n c­ vµ c¸c tæ chøc tÝn dông b»ng c¸ch ph¸t hµnh kú phiÕu. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ra ®êi sÏ gióp cho qu¸ tr×nh ph¸t hµnh nµy ®­îc thuËn lîi h¬n. Nh­ em ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, thÞ tr­êng chøng kho¸n còng cã t¸c ®éng tÝch cùc trong viÖc gi¶m ¸p lùc l¹m ph¸t. §Æc biÖt tõ n¨m 1993, nhµ n­íc ViÖt Nam ®· cã chñ tr­êng cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tøc lµ chuyÓn c¸c doanh nghiÖp quèc doanh sang h×nh thøc cæ phÇn. Qu¸ tr×nh nµy diÔn ra cßn chËm nÕu thÞ tr­êng chøng kho¸n h×nh thµnh th× sÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc diÔn ra nhanh h¬n. Nh÷ng ly do c¬ b¶n trªn nãi trªn sù h×nh thµnh cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÑt Nam lµ mét tÝnh tÊt yÕu vµ ch¾c ch¾n trong t­¬ng lai gÇn ViÖt Nam sÏ cã mét thÞ tr­êng chøng kho¸n theo ®óng ý nghÜa cña nã ®Ó ®¸p øng c¸c nhu c©u cña nÒn kinh tÕ. II. c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thµnh lËp TTck ë viÖt nam X©y dùng mét thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét vÊn ®Ò kh«ng mÊy khã kh¨n nh­ng tæ chøc nã ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ ®ªm l¹i nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cho nÒn kinh tÕ th× l¹i lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc khã kh¨n. §Ó cã ®­îc mét thÞ tr­êng ho¹t ®éng lµnh m¹nh vµ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng tiªu cùc mkµ nã cã thÓ g©y ra cho nÒn kinh tÕ, ViÖt Nam cÇn ph¶i chuÈn bÞ m«i tr­êng kinh tÕ, ph¸p lý chÆt chÏ vµ phï hîp víi c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Nh­ vËy cÇn ph¶i chuÈn bÞ tèt c¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ, ph¸p lý, kü thuËt vµ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. 1) YÕu tè kinh tÕ : §©y lµ yÕu tè rÊt quan träng lµm nÒn t¶ng ®Ó ®¶m b¶o cho kh¶ n¨ng cã c¸c lo¹i chøng kho¸n l­u th«ng trªn thÞ tr­êng. YÕu tè nµy ®­îc quyÕt ®Þnh bëi c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh cña nhµ n­íc. ViÖc th«ng qua c¸c LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, LuËt Doanh nghiÖp vµ C«ng ty . . . lµ c¬ së ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n, c¸c c«ng ty liªn doanh, c«ng ty cæ phÇn ngµy cµng ph¸t triÓn cïng víi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ quèc doanh. §©y lµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã thÓ ph¸t hµnh c¸c lo¹i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu lµ hµng ho¸ ®Ó giao dÞch trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. ViÖt Nam còng ®ang tiÕn hµnh c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc , ®iÒu nµy còng lµ yÕu tè ®Ó t¹o ra hµng hãa cho thÞ tr­êng chøng kho¸n . Nh­ vËy xÐt vÒ yÕu tè kinh tÕ, ViÖt Nam hiÖn nay cã thÓ nãi lµ ®· tho¶ m·n yÕu cÇu cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nhµ n­íc ®· cho phÐp c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¹t ®éng, cho phÐp c¸c lo¹i chøng kho¸n ®­îc l­u hµnh hîp ph¸p tøc lµ t¹o ra hµng ho¸ cho thÞ tr­êng chøng kho¸n. §iÒu nµy cho phÐp thÞ tr­êng chøng kho¸n cã thÓ ra ®êi. 2 . YÕu tè ph¸p lý : NÕu yÕu tè kinh tÕ lµ nÒn t¶ng ®Ó h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n th× yªu tè ph¸p lý lµ c«ng cô duy tr× cho thÞ tr­¬ng chøng kho¸n ho¹t ®éng ®Òu ®Æn, lµnh m¹nh, cã hiÖu qu¶ vµ ngµy cµng ph¸t triÓn . Cã hai ®iÓm khã kh¨n trong viÖc nghiªn cøu vµ ®Ò suÊt khung ph¸p lý cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam hiÖn nay. Tr­íc hÕt ®ã lµ v× c¸c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n tinh vi vµ phøc t¹p h¬n nhiÒu c¸c lo¹i thÞ tr­êng kh¸c. Thø hai;, ViÖt Nam ch­a cã lý luËn thùc tiÔn vÒ nghÒ nghiÖp chøng kho¸n. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng khung ph¸p lý cho thÞ tr­êng chøng kho¸n, mét nguyªn t¾c cÇn ph¶i thùc hiÖn triÖt ®Ó lµ : luËt ph¸p vÒ chøng kho¸n ph¶i thÓ hiÖn chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n qu¶n lý nhµ n­íc cao nhÊt vÒ chøng kho¸n lµm nhiÖm vô ph¸t triÓn vµ gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan tíi chøng kho¸n, kinh doanh chøng kho¸n, Së giao dÞch chøng kho¸n, c¸c thÞ tr­êng phi tËp trung (OTC), ph¸t hµnh vµ ®Êu thÇu chøng kho¸n míi, c¸c luËt vÒ th«n tÝnh vµ s¸t nh©p, ng¨n ngõa c¸c ho¹t ®éng kinh doanh bÊt hîp ph¸p. Còng nh­ c¸c n­íc kh¸c, ViÖt Nam sÏ ph¶i x©y dùng vµ ban hµnh luËt chøng kho¸n vµ giao dÞch chøng kho¸n. Trong luËt nµy, c¸c vÊn ®Ò sÏ ®­îc luËt ho¸ lµ : c¸c quy ®Þnh vÒ c¸c tæ chøc ph¸t hµnh chøng kho¸n, c¸c ph­¬ng ph¸p ph¸t hµnh chøng kho¸n míi, quy chÕ ®Êu thÊu chøng kho¸n míi. Ngoµi ra quy chÕ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Së giao dÞch chøng kho¸n còng cÇn ph¶i ®­îc luËt quy ®Þnh chÆt chÏ. LuËt ph¸p vÒ chøng kho¸n còng ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. CÇn cã nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ c¸c lo¹i chøng kho¸n ®­îc ®­a ra thÞ tr­êng, nguyªn t¾c ®Þnh gi¸ chøng kho¸n, c¸ch thøc chuyÓn lÖnh, ®Æt gi¸, ®¨ng ký giao dÞch, quy ®Þnh vÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n, c¸c yªu cÇu vÒ th«ng tin, xö lý tranh chÊp, xö ph¹t vi ph¹m, c¸c quy ®Þnh vÒ thanh tra, kiÓm tra . . . Quy chÕ ®Çu t­ c¸ nh©n ®Æc biÖt lµ quy chÕ cho c¸c nhµ ®Çu t­ thÓ chÕ nh­ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c quü ®Çu t­ còng lµ bé phËn mµ luËt chøng kho¸n cÇn ph¶i ®Ò cÊp tíi. HiÖn nay ë ViÖt Nam, mét sè ®iÒu kho¶n liªn quan ®Õn quyÒn huy ®éng vèn cña c¸c c«ng ty cæ phÇn vµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc quy ®Þnh trong luËt c«ng ty vµ luËt doanh nghiÖp nhµ n­íc. Cßn bé phËn lín c¸c quy ®Þnh cÇn thiÕt kh¸c mµ ch­a ®­îc x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ. Do vËy cÇn ph¶i lµm nhiÒu viÖc ®Ó x©y dùng khung ph¸p lý chuÈn bÞ cho thÞ tr­¬ng chøng kho¸n ra ®êi ë ViÖt Nam. 3) YÕu tè kiÓm so¸t vµ yÕu tè kü thuËt : Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i ®Æt d­íi sù kiÓm so¸t cña nhµ n­íc nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña nh÷ng ng­êi kinh doanh chøng kho¸n vµ h¹n chÕ c¸c yÕu tè tiªu cùc cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nhµ n­íc cÇn thµnh lËp Uû ban chøng kho¸n quèc gia ®Ó thùc hiÖn qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Vµo ngµy 28 th¸ng 11 n¨m 1996 Uû ban chøng kho¸n quèc gia ViÖt Nam ®· ®­îc chÝnh phñ thµnh lËp . Uû ban nµy cã nhiÖm vô x©y dùng hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p lý cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ång th¬× x©y dùng mét hoÆc mét sè Së giao dÞch chøng kho¸n, quü ®Çu t­, trung t©m qu¶n lý l­u gi÷ chøng kho¸n vµ thµnh to¸n bï trõ. YÕu tè kü thuËt cña thÞ tr­êng chøng kho¸n bao gåm c¬ së vËt chÊt kü thuËt thuÇn tuý vµ con ng­êi. C¬ së vËt chÊt thuÇn tuý lµ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn th«ng tin tÝnh to¸n, v¨n phßng giao dÞch. §©y kh«ng ph¶i lµ khã kh¨n khi x©y d­ng thÞ tr­êng chøng kho¸n. VÊn ®Ò khã chÝnh lµ con ng­êi . ViÖt Nam cÇn cã c¸c nhµ m«i giíi chøng kho¸n, c¸c chuyªn gia chøng kho¸n, c¸c nhµ tæ chøc vµ ®iÒu hµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n. Tr­íc mÆt cÇn ph¶i cã ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o khÈn cÊp c¸c c¸n bé trong ngµnh ng©n hµng tµi chÝnh sau ®ã sÏ ®µo t¹o víi quy m« dµi h¬n. §ång thêi cÇn ph¶i ®­a m«n häc vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n vµo c¸c tr­êng ®¹i häc trung häc kinh tÕ nhÊt lµ trong c¸c chuyªn ngµnh nh©n hµng tµi chÝnh . Ngoµi c¸c yÕu tè nªu trªn, cÇn cã sù tuyªn truyÒn s©u réng trong d©n c­ vÒ tÝnh hÊp dÉn khi ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng ch­ng kho¸n còng nh­ ®­a ra nh÷ng ®¶m b¶o cho quyÒn lîi hîp ph¸p cña c¸c nhµ ®Çu t­. §· cã nh÷ng c¬ së ®Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­¬ng chøng kho¸n, ViÖt Nam cÇn ph¶i cã nh÷ng c¬ së lý luËn vµ biÖn ph¸p ®Ó khuyªn khÝch viÖc t¹o ra c¸c lo¹i chøng kho¸n mµ lµ hµng hãa cÇn thiÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n míi mÎ nµy. PhÇn c: t¹o ra hµng hãa cho ttck viÖt nam I . ph©n lo¹i chøng kho¸n-hµng ho¸ cña ttck Hµng hãa cña thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ yÕu tè quan träng ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña nã. Trong hÖ thèng thÞ tr­êng, mçi lo¹i thÞ tr­êng cã mét lo¹i ®èi t­îng giao dÞch riªng cña nã. Trªn thÞ tr­¬ng chøng kho¸n ®èi t­îng giao dÞch cña nã lµ chøng kho¸n. Chøng kho¸n lµ mét thuËt ng÷ dïng ®Ó chØ c¸c giÊy tê cã gi¸, tøc lµ giÊy tê ghi nhËn kho¶n tiÒn tÖ mµ ng­êi së h÷u chóng bá ra sÏ ®­îc quyÒn h­ëng nh÷ng khoanr lîi tøc nhÊt ®Þnh theo kú h¹n. Hay nãi c¸ch kh¸c,lµ c¸c lo¹i c«ng cô tµi chÝnh dµi h¹n, bao gåm c¸c lo¹i cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu. Ngoµi ra, trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n cßn giao dÞch c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ liªn quan ®Õn chøng kho¸n, ®­îc gäi lµ c¸c c«ng cô cã nguån gèc chøng kho¸n, gåm cã : c¸c giÊy ®¶m b¶o quyÒn mua, c¸c quyÒn chän vµ c¸c hîp ®ång t­¬ng lai . . . Tuú thuéc vµo tiªu thøc mµ ta lùa chän, sÏ cã mét c¸ch ph©n lo¹i chøng kho¸n t­¬ng øng, ch¼ng han nh­ : 1. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña chøng kho¸n Chia chøng kho¸n thµnh 2 lo¹i : _ Chøng kho¸n vèn : lµ giÊy chøng nhËn sù hïn vèn vµo c«ng ty cæ phÇn, tøc lµ c¸c lo¹i cæ phiÕu. _ Chøng kho¸n nî : lµ giÊy chøng nhËn nî cã kú h¹n, tøc lµ nãi ®Õn c¸c lo¹i tr¸i phiÕu. 2. C¨n cø vµo chØ tiªu ph¸p lý chøng kho¸n ®­îc shia thµnh 2 lo¹i : _ Chøng kho¸n v« danh : lµ lo¹i chøng kho¸n kh«ng ghi râ hä tªn së h÷u chñ. ViÖc chuyÓn nh­îng lo¹i nµy rÊt ®¬n gi¶n, dÔ dµng, kh«ng cÇn ph¶i cã thñ tôc ph¸p lý r­êm ra. _ chøng kho¸n ký danh : lµ lo¹i chømg kho¸n cã ghi râ hä tªn së h÷u chñ. ViÖc chuyÓn nh­îng lo¹i chøng kho¸n nµy ®­îc thùc hiÖn b»ng thñtôc ®¨ng ký t¹i c¬ quan ph¸t hµnh, ®«i khi ph¶i cã sù chÊp nhËn tr­íc. 3. C¨n cø vµo tÝnh chÊt tµi chÝnh chøng kho¸n cã 2 lo¹i : _ Chøng kho¸n cã lîi tøc æn ®Þnh : lµ lo¹i chøng kho¸n ®­îc x¸c ®Þnh tû lÖ l·i cô thÓ ph¶i tr¶ cho ng­êi së h÷u khi ®Õn h¹n. Th«ng th­êng, lo¹i vèn vµ l·i ®­îc hoµn tr¶ khi ®¸o h¹n, ch¼ng h¹n nh­ : c¸c lo¹i tr¸i phiÕu, cæ phiÕu ­u ®·i . . . _ Chøng kho¸n cã lîi tøc kh«ng æn ®Þnh : lµ lo¹i chøng kho¸n kh«ng x¸c ®Þnh tr­íc tû lÖ l·i ®­îc h­ëng. Lo¹i nµy tû lÖ l·i phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, ch¼ng h¹n nh­ : cæ phiÕu th«ng th­êng. A. Cæ phiÕu 1. Kh¸i niÖm : Cæ phiÕu lµ lo¹i chøng th­ chøng minh quyÒn së h÷u cña mét cæ ®«ng ®èi víi mét doanh nghiÖp cæ phÇn. Hay nãi c¸ch kh¸c, cæ phiÕu lµ giÊy chøng nhËn viÖc ®Çu t­ vèn vµo c«ng ty cæ phÇn. Cæ ®«ng lµ ng­êi cã cæ phÇn thÓ hiÖn b»ng cæ phiÕu. Cæ phÇn lµ phÇn vèn ®ãng gãp ®Ó cïng lµm së h÷u chñ c«ng ty. Lo¹i cæ phiÕu ra ®êi ®Çu tiªn lµ lo¹i cæ phiÕu cã ghi tªn ng­êi së h÷u, ®­îc gäi lµ cæ phiÕu ký danh. H×nh thøc nµy cã nh­îc ®iÓm lµ khi muèn chuyÓn nh­îng cho ng­êi kh¸c ph¶i ®­îc héi ®ång qu¶n trÞ cho phÐp. §iÒu ®ã ®· lµm trë ng¹i cho viÖc l­u th«ng cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. §Õn thÕ kú 18 cæ phiÕu v« danh ra ®êi vµ sang thÕ kû 19 cæ phiÕu v« danh gÇn nh­ hoµn toµn thay thÕ cho cæ phiÕu ký danh. Cã phiÕu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau : _ Cæ phiÕu lµ giÊy chøng nhËn sù hïn vèn vµo c«ng ty cæ phÇn _ Cæ phiÕu kh«ng kú h¹n, nã tån t¹i cïng víi sù tån t¹i cña c«ng ty ph¸t hµnh ra nã. _ Cæ phiÕu cã thÓ ®­îc ph¸t hµnh lóc vËn ®éng thµnh lËp c«ng ty hoÆc lóc c«ng ty cÇn gäi thªm vèn ®Ó më réng hiÖn ®¹i ho¸ s¶n xuÊt. _ Ng­êi mua cæ phiÕu ®­îc quyÒn nhËn lîi tøc cæ phiÕu (hay cßn gäi lµ cæ tøc) hµng n¨m cã thÓ cè ®Þnh hay biÕn ®éng tuú theo lo¹i cæ phiÕu ph¸t hµnh. _ Nh­êi mua cæ phiÕu sÏ lµ ng­êi së h÷u mét phÇn c«ng ty, do ®ã ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vÒ sù lç l·, ph¸ s¶n cña c«ng ty vµ ®­îc quyÒn ®Çu phiÕu còng nh­ biÓu quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña c«ng ty. _ Ng­êi mua cæ phiÕu ®­îc quyÒn chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u cho ng­êi kh¸c. _ Ng­êi mua cæ phiÕu cã quyÒn tham gia kiÓm so¸t sæ s¸ch cña c«ng ty khi cã ly do chÝnh ®¸ng. _ Ng­êi mua cæ phiÕu cßn cã chia phÇn tµi s¶n cßn l¹i khi c«ng ty gi¶i t¸n. 2. C¸c lo¹i cæ phiÓu _ Cæ phiÕu th­êng : lµ l«¹i cæ phiÕu mµ ng­êi mua cã quyÒn tham gia ®¹i héi cæ ®ång cña c«ng ty ph¸t hµnh nã vµ ®­îc h­ëng lîi tøc theo nguyªn t¾c "lêi ®­îc h­ëng, lç ph¶i chÞu" v× lîi tøc cña cæ phÇn nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo lîi nhuËn cña c«ng ty cæ phÇn trong n¨m ®è. Ng­êi mua cæ phiÕu th­êng ph¶i chÊp nhËn tÝnh m¹o hiÓm rñi ro, cho nªn cÇn suy nghÜ kü, xem xÐt thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn mµ m×nh cã ý ®Þnh mua cæ phÇn. _ Cæ phiÕu ­u ®·i : lµ lo¹i cæ phiÕu mµ ng­êi mua ®­îc h­ëng mét sè quyÒn lîi ®Æc biÖt vÒ quyÒn lùc ho¹ec vÒ kinh tÕ. Cæ phiÕu ­u ®·i vÒ quyÒn lùc ®· giµnh cho ng­êi mua nhiÒu quyÒn lùc h¬n trong viÖc bµn b¹c vµ quyÕt ®Þnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty. Cæ phiÕu ­u ®·i vÒ kinh tÕ th­êng b¸n cho nh÷ng ng­êi cã nhiÒu cèng hiÕn vµ lµm viÖc l©u n¨m ë c«ng ty ®· nghØ h­u. B. Tr¸i phiÕu 1. Kh¸i niÖm : Tr¸i phiÕu lµ mét lo¹i chøng kho¸n cã gi¸, lµ giÊy chøng nhËn nî do ng­êi vay (chÝnh phñ, c«ng ty hoÆc ng©n hµng) muèn thu gãp vèn mµ trong ®ã ng­êi vay ph¸t hµnh mét chøng chØ th­êng lµ víi mét l·i suÊt x¸c ®Þnh vµ ®¶m b¶o cho ng­êi mua vµo mét thêi gian nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai. 2. C¸c lo¹i tr¸i phiÕu _ Tr¸i phiÕu chÝnh phñ : lµ chøng chØ vay nî cña ChÝnh phñ do Bé tµi chÝnh ph¸t hµnh ®Ó thu hót vèn , chñ yÕu gi¶i qyuÕt nhu cÇu tµi chÝnh cho ®µu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cã tr¸ch nhiÖm tr¶ nîi. Lo¹i tr¸i phiÕu nµy cã tÝn nhiÖm cao, ng­êi cã tr¸i phiÕu, sau mét thêi gian thu l¹i vèn theo mÖnh gi¸ ghi trªn phiÕu vµ nhËn ®­îc tiÒn l·i nhÊt ®Þnh. Còng nh­ cæ phiÕu, tr¸i phiÕu chÝnh phñ bao gåm c¸c lo¹i ký danh vµ v« danh ®­îc phat hµnh d­íi h×nh thøc sau ®©y : + Tr¸i phiÕu ng¾n h¹n hay cßn gäi lµ tin phiÕu kho b¹c : lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã thêi h¹n lµ mét n¨m, ®­îc ph¸t hµnh nh»m bï ®¾p sù thiÕu hôt ng©n s¸ch nhµ n­íc trong thêi gian ng¾n, ®Æc biÖt ®Ó gãp phÇn thùc hiÖn tµi chÝnh quèc gia, kh¾c phôc t×nh tr¹ng l¹m ph¸t, ®¶m b¶o ®­îc khèi l­îng tiÒn tÖ trong l­u th«ng mét c¸ch hîp lý. + Tr¸i phiÕu trung h¹n : lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã thêi h¹n tõ 1 n¨m ®Õn 9 n¨m . Lo¹i nµy th­êng t¹o nguån thu ng©n s¸ch æn ®Þnh cho chÝnh phñ vµ dïng ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n mµ cã thÓ hoµn tr¶ ®­îc vèn vay. + Tr¸i phiÕu dµi h¹n : lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã thêi h¹n tõ 10 trë lªn ®­îc dïng ®Ó huy ®éng vèn ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së lín cã nguån thu hoµn tr¶ vèn vay, nªn gi¶m bít g¸nh nÆng chi tiªu ng©n s¸ch. _ Tr¸i phiÕu c«ng ty : lµ tr¸i phiÕu do c¸c c«ng ty ph¸t hµnh víi môc ®Ých huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. C«ng ty ph¸t hµnh tr¸i phiÕu th× c«ng ty lµ ng­êi ®i vay vµ ng­êi mua tr¸i phiÕu c«ng ty lµ chñ nî cña c«ng ty, c«ng ty ph¶i cam kÕt thanh to¸n nî c¶ gèc vµ l·i cho ng­êi mua tr¸i phiÕu theo nh÷ng quy ®Þnh trong hîp ®ång ph¸t hµnh c«ng ty. Tr¸ phiÕu c«ng ty ®­îc chia thµnh nh­ sau : + Tr¸i phiÕu tÝn chÊp : lµ lo¹i tr¸i phiÕu chØ dùa vµo uy tin cña c«ng ty ®Ó ph¸t hµn, c«ng ty kh«ng ®­a mét tµi s¶n g× ®Ó lµm b¶o ®¶m. + tr¸i phiÕu thÕ chÊp ; lµ lo¹i tr¸i phiÕu khi ph¸t hµnh ®ßi hái ph¶i cã mét l­îng tµi s¶n t­¬ng øng ký th¸c t¹i c¬ quan uû th¸c ®Î ®¶m b¶o ch¾c ch¾n kh¶ n¨ng hoµn tr¶ cña tr¸i phiÕu. + Tr¸i phiÕu cÇm cè ­u tiªn : lµ lo¹i tr¸i phiÕu khi ph¸t hµnh ph¶i ®­îc cÇm cè toµn bé tµi s¶n c«ng ty . §©y lµ lo¹i tr¸i phiÕu an toµn nhÊt v× chñ së h÷u tr¸i phiÕu ®­îc ­u tiªn nhÊt so víi ng­êi mua lo¹i tr¸i phiÕu kh¸c. + Tr¸i phiÕu thu nhËp : lµ lo¹i tr¸i phiÕu mµ lîi tøc ®­îc tr¶ tuú thuéc vµo lîi nhuËn cña c«ng ty vµ kh«ng cao h¬n l·i suÊt ghi trªn tr¸i phiÕu. + Tr¸i phiÕu cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thµnh cæ phiÓu th­êng : lµ lo¹i tr¸i phiÕu cho phÐp ng­êi së h÷u nã ®­îc quyÒn ®æi sang cæ phiÕu th­êng. + T¸i phiÕu l·i suÊt chiÕt khÊu : lµ lo¹i tr¸i phiÕu ®­îc tr¶ l·i ngay khgi ph¸t hµnh, ®­îc khÊu trõ vµo vèn mua tr¸i phiÕu. + Tr¸i phiÕu l·i suÊt th¶ næi : lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã l·i suÊt ®­îc ®iÒu chØnh theo tõng thêi kú cho phï hîp víi l·i suÊt trªn thÞ tr­êng. Ngoµi cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu, cßn cã c¸c c«ng cô tµi chÝnh kh¸c nh­ c¸c hîp ®ång mua b¸n cã kú h¹n, c¸c hîp ®ång quyÒn lùa chän . . . còng trë thµnh hµng ho¸ vµ ®­îc mua b¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. C. C¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c : 1. GiÊy ®¶m b¶o mua cæ phiÕu : Trªn th­¬ng tr­êng cã nhiÒu c«ng ty ho¹t ®éng mang l¹i hiÖu qu¶ cao, xu h­ëng ph¸t triÓn ngµy cµng më réng, Héi ®ång qu¶n trÞ ®­a ra quyÕt ®Þnh t¨ng vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu bæ sung. ViÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu míi cã thÓ ®­a ®Õn t×nh tr¹ng mét sè cæ ®«ng ban ®Çu kh«ng ®ñ vèn ®Ó mua thªm cæ phÇn míi theo tû lÖ ban ®Çu, tõ ®ã hä mÊt quyÒn kiÓm so¸t c«ng ty, trong khi hä lµ nh÷ng ng­êi cã c«ng, cÇn ®­îc ­u ®·i. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, ng­êi ®· ¸p dông nhiÒu ph­¬ng thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu míi ®¶m b¶o quyÒn kiÓm so¸t c«ng ty vÉn thuéc sè cæ ®ång ban ®Çu, b»ng sù ­u tiªn cho cæ ®ång cò vÉn n¾m quyÒn kiÓm so¸t c«ng ty nh­ng nh­ vËy cæ ®«ng míi sÏ kh«ng mua cæ phiÕu. Do ®ã vµo nh÷ng n¨m 1950 ng­êi ta ®· ­u tiªn khuyÕn khÝch c¸c cæ ®ång cò ®­îc quyÒn mét sè cæ phiÕu míi t­¬ng øng víi tû lÖ gãp vèn ban ®Çu theo gi¸ thÊp h¬n gi¸ thÞ tr­êng. QuyÒn nµy ®­îc thÓ hiÖn b»ng giÊy ®¶m b¶o quyÒn mua cæ phiÕu. Nõu cæ ®«ng cò kh«ng thùc hiÖn quyÒn mua th× hä cã thÓ ®­a ra b¸n ë thÞ tr­êng ®Ó nhËn mét kho¶ng l·i do chªnh lÖch gi¸ ­u tiªn. Sau khi ­u tiªn cho cæ ®«ng cò sè cßn l¹i míi b¸n réng r·i trªn thi tr­êng. 2. Hîp ®ång mua b¸n t­¬ng lai : Hîp ®ång t­¬ng lai lµ mét b¶n hîp ®ång ®­îc so¹n gi÷a hai ng­êi, hîp ®ång nµy x¸c ®Þnh cho ng­êi mua "quyÒn mua" ®­îc mét lo¹i chøng kho¸n víi sè l­îng vµ gi¸ c¶ ®· ®­îc Ên ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh víi ng­êi b¸n, hoÆc ng­êi mua "quyÒn b¸n" ®­îc b¸n mét lo¹i chøng kho¸n víi sè l­îng, gi¸ c¶ vµ thêi gian ®· Ên ®Þnh cho ng­êi b¸n. Ng­êi mua ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn mua "quyÒn mua hay quyÒn b¸n", nh­ng cã ®Æc ®iÓm lµ ng­êi mua kh«ng ph¶i cps nghÜa vô thùc hiÖn quyÒn mua hay b¸n cña m×nh trong t­ong lai mµ cã thÓ huû bá ®­îc; lóc nµy chØ mÊt sè tiÒn mua"quyÒn mua hay quyÒn b¸n"mµ th«i, cßn ng­êi b¸n th× lu«n lu«n ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô "mua hay b¸n" cña m×nh theo yªu cÇu cña ng­êi mua. C¸c giao dÞch nµy lµ mét lo¹i trß ch¬i mang tÝnh "cê b¹c" trong thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nh­ng ®©y lµ trß cê b¹c cã tinh to¸n, cã ph©n tÝch vµ nhËn ®Þnh chø kh«ng ph¶i hoµn toµn may rñi. C¸c giao dÞch nµy trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n rÊt tÊp nËp, ng­êi còng cã thÓ lµm giµu nhanh chãng vµ còng bÞ ph¸ s¶n tøc thêi. Hîp ®ång t­¬ng lai chØ lµ chuyÖn mua b¸n gi÷a hai ng­êi, nã kh«ng phaØ lµ mét lo¹i cæ phiÕu nµo cña c«ng ty ph¸t hµnh, tuy ®· trë thµnh mét bé phËn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n trong nhiÒu n¨m nh­ng cho ®Õn n¨m 1970 nã míi trë thµnh quan träng vµ míi ®­îc giao dÞch mét c¸ch cã tæ chøc, nh­ng nh­ng h×nh thøc nµy vÉn cßn Ýt ng­êi hiÓu biÕt vµ tham gia. Trªn ®©y lµ nh÷ng lo¹i hµng hãa cña thÞ tr­êng chøng kho¸n mµ cÇn ph¶i t¹o ra cho thÞ tr­êng chøng kho¸n s¾p tíi cña ViÖt Nam. II. gi¶i ph¸p ®Ó t¹o ra hµng hãa cho ttck viÖt nam Còng nh­ c¸c thÞ tr­¬ng kh¸c, muèn cã thÞ tr­êng chøng kho¸n tr­íc ph¶i cã hang hãa lµ chøng kho¸n, chuÈn bÞ hµng hãa cho thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét néi dung c¬ b¶n cã tÝnh quyÕt ®Þnh. Sau ®©y lµ mét sè g¶i ph¸p ®Ó t¹o ra hµng hãa cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam : 1. §Èy m¹nh cæ phÇn hãa doand nghiÖp : C¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ tr­¬ng chøng kho¸n víi t­ c¸ch lµ ng­êi t¹o ra hµng ho¸ cho thÞ tr­êng chøng kho¸n t¹i thÞ tr­êng s¬ cÊp vµ víi t­ c¸ch lµ ng­êi mua b¸n chøng kho¸n t¹i thÞ tr­êng thø cÊp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cã ba h×nh thøc tæ chøc doanh nghiÖp c¬ b¶n: doanh nghiÖp t­ nh©n, doanh nghiÖp theo chÕ ®é hïn vèn vµ doanh nghiÖp tæ chøc theo h×nh thøc c«ng ty cæ ph©n. ë c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ ViÖt Nam cßn cã thªm hai lo¹i doanh nghiÖp n÷a ®ã lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ hîp t¸c x·. Trong c¸c lo¹i h×nh thøc tæ chøc doanh nghiÖp ®· nªu trªn, c«ng ty cæ phÇn lµ chñ thÓ quan träng nhÊt ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, nã t¹o ra mét khèi l­îng hµng ho¸ lín qua viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó b¸n ®Çu tiªn trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp, ®Ó t¹o vèn cho mét c«ng ty cæ phÇn míi thµnh lËp hoÆc ph¸t hµnh cæ phiÕu, hoÆc tr¸i phiÕu ®Ó t¨ng vèn bæ sung cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c c«ng ty cæ phÇn ®ang ho¹t ®éng. C¸c doanh nghiÖp kh¸c còng cã thÓ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ó bæ sung thªm vèn dïng cho viÖc më r«ng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. C«ng ty cæ phÇn kh«ng chØ lµ chñ thÓ b¸n chøng kho¸n mµ nã còng lµ ng­êi mua chøng kho¸n do c¸c c«ng ty kh¸c ph¸t hµnh víi mïc ®Ých s¸p nhËp, thu tiªu ®èi thñ c¹nh tranh hoÆc khèng chÕ, thao tóng nh»m n¾m quyÒn kiÓm so¸t c¸c c«ng ty kh¸c hoÆc chØ víi môc ®Ých ®¬n gi¶n lµ t×m kiÓm lîi nhuËn, c¸c doanh nghiÖp kh¸c còng vËy ®Òu lµ nh÷ng chñ thÓ mua b¸n c¸c chøng kho¸n hoÆc t×m kiÓm thanh kho¶n. Sù ra ®êi cña c¸c c«ng ty cæ phÇn lµ mét tiÒn ®Ò quan träng cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n, chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, thóc ®Èy lÉn nhau. Sù cã mÆt cµng nhiÒu cña c¸c c«ng ty cæ phÇn trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ lµm phong phó hµng hãa cho thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ nhê ®ã sÏ lµm cho ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n cµng ngµy cµng tr«i ch¶y h¬n. Thùc tÕ ë ViÖt Nam cho thÊy, nhµ n­íc ®· cã chñ tr­¬ng cho thµnh lËp c¸c c«ng ty cæ phÇn vµ ®­îc thÓ chÕ hãa b»ng luËt c«ng ty. Nh­ng nh÷ng b­íc ®i cô thÓ, nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc (kÝch thÝch, thóc ®Èy cho c¸c c«ng ty cæ phÇn ®ã) ch­a ®­îc thùc hiÖn. Ngay trong viÖc thùc hiÖn cæ phÇn hãa c¸c doanh nghiÖp quèc doanh còng ®i vµo cuéc sèng rÊt chËm trÔ. H¬n n÷a, mét yªu cÇu cña mét thÞ tr­êng chøng kho¸n ®óng chuÈn mùc quèc tÕ ph¶i cã c¸c c«ng ty ®¹i chóng víi quy m« lín, ph¸t hµnh cæ phiÕu réng r·i ra c«ng chóng, hiÖu qu¶ cao vµ æn ®Þnh, s½n sµng chÊp nhËn c«ng khai hãa th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty. Nh­ng hÇu hÕt c¸c c«ng ty cæ phÇn thµnh lËp ë ViÖt Nam vÉn ch­a héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy. Nh­ vËy, ViÖt Nam cÇn ph¶i x©y dùng nh÷ng c«ng ty ®¹t chuÈn chÊt cña mét c«ng ty ®¹i chóng. Nh÷ng chuÈn chÊt nµy sÏ t¹o cho c«ng chóng n¾m gi÷ nhiÒu cæ phiÕu, tõ ®ã hä míi cã nhu cÇu mua ®i b¸n l¹i , ®ång thêi gióp cho c«ng chóng hiÓu râ, hiÓu ®óng vÒ c«ng ty ®Ó hä cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®¸nh gi¸ thÈm ®Þnh gi¸ trÞ c«ng ty vµ gi¸ cæ phiÕu, quyÕt ®Þnh gi¸ mua, gi¸ b¸n c¸c cæ phiÕu ®ã. §iÒu nµy võa ®¶m b¶o ®­îc kh¶ n¨ng t¹o ra hµng hãa võa g©y ra sù hÊp dÉn cña nã trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Nh­ vËy nhµ n­íc cÇn ph¶i xem xÐt vai trß cña bé phËn kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh cæ phÇn hãa c«ng ty ®Æc biÖt cæ phÇn hãa mét sè doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ sù tham gia vµ hµng hãa cho thÞ tr­¬ng chøng kho¸n cña m×nh. 2. Ph¸t hµnh c¸c lo¹i tr¸i phiÕu chÝnh phñ víi møc l·i suÊt hÊp dÉn : ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ võa t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch, võa t¹o ra hµng ho¸ cho thÞ tr­êng. Nh­ng thùc tÕ ë ViÖt Nam cho thÊy, do viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ ë møc l·i suÊt ch­a hÊp dÉn vµ viÖc ¸p dông l·i suÊt th¶ næi nÒn ch­a thùc sù thu hót c¸c nhµ ®Çu t­, v× hä nghÜ r»ng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, møc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ngµy cµng gia t¨ng, l¹m ph¸t ®ang bÞ kiÒm chÕ, do ®ã møc l·i suÊt c¸c n¨m sau sÏ thÊp h¬n . . . viÖc mua tr¸i phiÕu sÏ kh«ng cã lîi. ë thµnh phè Hå ChÝ Minh khi ph¸t hµnh tr¸i ohiÕu ®« thÞ më réng ®­êng NguyÔn TÊt Thµnh huy ®éng 30 tû VND víi l·i suÊt 15% cho n¨m ®Çu vµ ®­îc tr¶ thªm 8% gi¸ trÞ tr¸i phiÕu khi ®¸o h¹n, nh­ng thùc tÕ chØ cã 3 ng­êi d©n mua víi sè tiÒn 5 triÖu ®ång (b¸o"tuæi trÎ" ngay 23-5-1995). Sè cßn l¹i do c¸c ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp mua lµ chÝnh. Nguyªn nh©n ch¸nh lµ l·i suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c lóc ®ã lµ 21%/n¨m, l·i suÊt tiÒn göi ng©n hµng lµ 16,89%/n¨m cã søc hÊp dÉn h¬n. §ît ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam n¨m 1994 víi l·i suÊt 21%/n¨m (tr¶ tr­íc) hay 26% (tr¶ sau) l¹i qu¸ hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t­, v× nã cã l·i suÊt cao h¬n rÊt nhiÒu so víi tr¸i phiÕu kho b¹c vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm. Sau mét thêi gian ng¾n ®· huy ®éng ®ñ sè tiÒn cÇn thiÕt, nh­ng c¸c nhµ ®Çu t­ chñ yÕu còng mua lo¹i 1n¨m lµ chÝnh, cßn lo¹i 3 n¨m vµ 5 n¨m rÊt Ýt ng­êi mua. V× vËy viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hÊp dÉn cña nã, tøc lµ ph¶i x¸c ®Þnh hîp lý møc l·i suÊt, kú h¹n cña tõng lo¹i tr¸i phiÐu tuú theo môc vay vèn cña chÝnh phñ. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p ®Ó t¹o ra hµng hãa cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam, kÌm theo ®ã cÇn ph¶i xem xÐt ®iÒu kiÖn vµ c¸ch thøc ph¸t hµnh chøng kho¸n ®Ó ®¶m b¶o ®­îc sù tin cËy cña nhµ ®Çu t­ (ng­êi mua chøng kho¸n) tr¸nh sù løa ®¶o vµ ®¶m b¶o ®­îc tÝnh ph¸p lý ®Ó nã ®­îc l­u th«ng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. 3. C¸ch thøc vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t hµnh chøng kho¸n _ C¸ch thøc ph¸t hµnh chøng kh¸n : Vai trß cña kh©u ph¸t hµnh chøng kho¸n rÊt quan träng, ®ã lµ n¬i cung øng chøng kho¸n vµo l­u th«ng - ®¸p øng nhu cÇu vèn cho chñ ®Ò ph¸t hµnh. Nã lµ n¬i ®Çu tiªn vµ duy nhÊt c¸c chøng kho¸n ®­îc ®Þnh gi¸ (mÖnh gi¸) ®Ó nh¶y vµo thÞ tr­êng. Cã thÓ nãi kh©u ph¸t hµnh chøng kho¸n gióp cho cç m¸y giao dÞch chøng kho¸n b¾t ®Çu vËn hµnh, còng tõ ®©y h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n s¬ cÊp t­¬ng lai. XuÊt ph¸t tõ vai trß cña kh©u ph¸t hµnh chøng kho¸n vµ môc ®Ých b¶o vÖ c¸c nhµ ®Çu t­, nÒn ngay tõ kh©u ®Çu tiªn lµ ph¸t hµnh chøng kho¸n cÇn ph¶i ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ. HiÖn nay ë ViÖt Nam viÖc ph¸t hµnh chøng kho¸n bÞ chi chi phèi bëi §¹o luËt c«ng ty n¨m 1990, trong c¸c ®iÒu kho¶n 32, 35, 36 quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho mét c«ng ty ph¸t hµnh cæ phiÕu ban ®Çu, ph¸t hµnh bæ sung, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, nh­ng cÇn ph¶i cã c¸c v¨n b¶n h­¬ng dÉn thi hµnh chi tiÕt hãa, cô thÓ hãa cho viÖc ph¸t hµnh chøng kho¸n. Mét trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt quan träng lµ c«ng bè c«ng khai nh÷ng néi dung ®¶m b¶o cho c¸c nhµ ®Çu t­ hiÓu râ , hiÓu ®óng môc ®Ých vµ triÓn väng cña c«ng ty, nh­ng viÖc c«ng khai th«ng tin trªn c¸c ph­¬ng tiÖn ®¹i chóng l¹i ch­a lµm th­¬ng xuyªn, cßn chÕ ®é kiÓm to¸n tÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu th× ch­a ®­îc quy ®Þnh trong luËt c«ng ty, ph¸p lÖnh kÕ to¸n. Do ®ã, ®Ó b¶o vÖ c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c ®iÓm cßn tån t¹i trªn cÇn ph¶i bæ sung vµo c¸c luËt cho hoµn chØnh. Tuy nhiªn viÖc ph¸n ®o¸n vµ ®¸nh gi¸ lo¹i chøng kho¸n vÉn thuéc vÒ c¸c nhµ ®Çu t­. Trong giai ®o¹n ph¸t hµnh, tøc lµ ®­a chøng kho¸n ra b¸n ë thÞ tr­êng lµ mét trong nh÷ng giai ®o¹n quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh gäi vèn cña c«ng ty, hiÖn t­îng c¸c nhµ ®Çu t­ mua chøng kho¸n cã ý nghÜa t¸n thµnh hay b¸c bá sù ra ®êi, tån t¹i hay ph¸t triÓn cña c«ng ty. C¸c c«ng ty cæ phÇn kh«ng chØ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng hµng hãa, dÞch vô mµ cßn c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng vèn ®Î giµnh ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ s½n sµng cung øng vèn cho c«ng ty. ViÖc ph¸t hµnh cã thÓ chän nh÷ng c¸ch sau : + B¸n riªng cho c¸c nhµ ®Çu t­ lín : h×nh thøc nµy c¸c n­íc ph¸t triÓn ®· ¸p dông v× hÖ thèng c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian ph¸t triÓn m¹nh, ®a d¹ng nh­ng ë ViÖt Nam l¹i qu¸ Ýt, chñ yÕu tËp trung vµo ngµnh ng©n hµng lµ chÝnh, c¸c c«ng ty tµi chÝnh th× qu¸ nhá bÐ, quü b¶o hiÓm chØ kinh doanh ®¬n thuÇn, quü ®Çu t­, quü h÷u trÝ ch­a h×nh thµnh. H×nh thøc ph¸t hµnh nµy võa cã lîi cho doanh nghiÖp v× huy ®éng ®­îc nguån vèn nhanh, tËp trung, gi¶m ®­îc chÝ phÝ ph¸t hµnh, cßn víi c¸c nhµ ®Çu t­ th× chØ cÇn ®Çu t­ mua cæ phiÕu cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian mµ kh«ng cÇn phai quan tam ®Õn ng­êi ph¸t hµnh. + B¸n trùc tiÕp cho c¸c nhµ ®Çu t­ cuèi cïng : ®©y lµ h×nh thøc ®ang ¸p dông phæ biÕn nhÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay, c¸c c«ng ty cæ phÇn míi thµnh lËp ph¸t hµnh cæ phiÕu lÇn ®Çu hoÆc ph¸t hµnh bæ sung ®Òu thùc hiªnj b»ng c¸ch th«ng b¸o trùc tiÕp ®Õn c¸c nhµ ®Çu t­, ®Ó hä ®¨ng ký mua cæ phiÕu, sau khi sè l­îng ®É d¨ng ký ®ñ th× tæ chøc ®¹i héi cæ ®«ng vµ tiÕn hµnh c¸c b­íc chuÈn bÞ cho ph¸t hµnh cæ phiÓu, víi h×nh thøc nµy c«ng ty ph¸t hµnh sÏ gi¶m ®­îc chi phÝ qua trung gian. Nh­ng thùc tÕ viÖc huy ®éng vèn chËm, kÐo dµi vµ cã khi kh«ng huy ®éng ®ñ sè vèn cÇn huy ®éng nhÊt víi c¸c c«ng ty míi thµnh lËp sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc huy ®«ng vèn tõ c¸c nhµ ®©u t­. Víi c¸c nhµ ®Çu t­ th× ph¶i chÞu nhiÒu rñi ro v× tr×nh ®é cã h¹n, l¹i kh«ng thÓ tù nhê cËy mét trung gian nµo gióp ®ì trong viÖc quyÕt ®Þnh ®µu t­. + Ph¸t hµnh th«ng qua së giao dÞch chøng kho¸n : tøc lµ cã c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian tham gia b¶o l·nh ph¸t hµnh, ®©y lµ h×nh thøc ¸p dông phæ biÕn nhÊt hiÖn nay ë c¸c n­íc v× c¸c c«ng ty cæ phÇn lín muèn huy ®éng vèn trong thêi gian ng¾n ®ñ sè vèn cÇn thiÕt, viÖc lµm nµy chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­¬c th«ng qua th«ng qua c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian b¶o l·nh ph¸t hµnh, tuy chi phÝ ph¸t hµnh t¨ng thªm nh­ng l¹i thu ®­îc hiÖu qu¶ lín. H×nh thøc nµy ë ViÖt Nam ch­a ¸p dông bëi v× hÇu hÕt c¸c c«ng ty cæ phÇn tæ chøc d­íi d¹ng c«ng ty cæ phÇn néi bé, ch­a ®¹t ®­îc lµ c«ng ty c«phÇn ®¹i chóng. H×nh thøc nµy ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau : Khi c«ng ty lµm xong c¸c thñ tôc thµnh lËp c«ng ty th× ph¶i t×m kiÕm ®­îc c¸c nhµ b¶o l·nh, b¶o ®¶m bao tiªu toµn bé sè chøng kho¸n ph¸t hµnh , sau ®ã b¸n l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ cuèi cïng ®Ó h­ëng phÝ hoa hång hay lÖ phÝ ph¸t hµnh, nã th­¬ng ®­îc tÝnh tõ 3% ®Õn 10% so víi gi¸ b¸n trùc tiÕp cho c¸c nhµ ®Çu t­. Trªn ®©y lµ h×nh thøc ph¸t hµnh chøng kho¸n cña c«ng ty cæ phÇn, sau ®©y lµ ®iÌu kiÖn cô thÓ trong viÖc ph¸t hµnh qua së giao dÞch chøng kho¸n. _ §iÒu khiÖn ®Ó ph¸t hµnh chøng kho¸n : VÒ nguyªn t¾c c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®«ng trªn l·nh thæ vµ tu©n theo ViÖt Nam ®Òu cã thÓ ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng nÕu ®­îc Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc chÊp nhËn khi ®· héi ®ñ tiªu chuÈn sau : + Sè n¨m ho¹t ®éng cña c«ng ty tèi thiÓu tõ hai n¨m vµ Ýt nhÊt cã hai n¨m kÕ tiÕp tr­íc ®ã lµm ¨n cã l·i. + Cã thÞ tr­êng t­¬ng ®èi æn ®Þnh (thÞ tr­êng cung øng tµi nguyªn vµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng hãa). + Cã nhu cÇu t¨ng vèn thùc sù. Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc lµ c¬ quan duy nhÊt chÊp nhËn ®Ò nghÞ ph¸t hµnh chøng kho¸n dùa trªn ®¬n xin ®¨ng ký ph¸t hµnh kÌm theo mét b¶n "c¸o b¹ch thÞ tr­êng". B¶n c¸o b¹ch thÞ tr­êng lµ sù c«ng khai cao b¹ch toµn bé t×nh h×nh liªn quan ®Õn chøng kho¸n cña ®¬n vÞ, néi dung bao gåm : * Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty: - LÞch sö h×nh thµnh c«ng ty - Tµi s¶n cña c«ng ty - HÖ thèng tæ chøc - Nh÷ng ng­êi qu¶n trÞ - Nh÷ng ho¹t ®«ng kinh doanh cña c«ng ty * T×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty - B¸o c¸o quyÕt to¸n hai n¨m kÕ tiÕp tr­íc ®ã - B¸o c¸o nhËn xÐt cña c¬ quan kiÓm to¸n ®éc lËp * Th«ng tin liªn l¹c ®Õn ®ît ph¸t hµnh - Dù ¸n ®Çu t­ - Ph­¬ng ¸n sö dông vèn ph¸t hµnh - Sè vèn cÇn huy ®éng - Thêi gian ph¸t hµnh - §¬n vÞ b¶o l·nh ph¸t hµnh - Ph­¬ng thøc b¶o l·nh - Lo¹i chøng kho¸n dù ®Þnh ph¸t hµnh - Ph­¬ng ¸n ph¸t hµnh - Tû lÖ chøng kho¸n b¸n cho ng­êi n­íc ngoµi - T×nh h×nh chøng kho¸n hiÖn h÷u cña ®¬n vÞ - Nh÷ng ng­êi n»m gi÷ cæ phiÕu cao nhÊt - Rñi ro cã thÓ cã trong ®ît ph¸t hµnh * C¸c tµi liÖu kh¸c - §iÒu lÖ c«ng ty vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c - C¸c hîp ®ång quan träng trong thùc hiÖn - Nh÷ng vô tranh chÊp tè tông ®ang diÔn ra - Biªn b¶n thanh tra cña c¸c tæ chøc thanh tra nhµ n­íc thùc hiÖn gÇn nhÊt. B¶n c¸o b¹ch do c«ng ty ph¸t hµnh cïng víi c«ng ty b¶o l·nh phèi hîp so¹n th¶o vµ ph¶i cã ch÷ ký ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn cña hai c¬ quan. Trong thêi gian Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc xem xÐt th× c«ng ty ph¸t hµnh cÇn ph¶i c«ng khai b¶n c¸o b¹ch thÞ tr­êng, nh­ng ph¶i ghi râ lµ "dù th¶o", ®Õn khi ®­îc chÊp thuËn th× ph¸t hµnh réng r·i vµ ghi "b¶n c¸o b¹ch chÝnh thøc", sau mét thêi gian kho¶ng 15 ngµy, c«ng ty ®­îc phÐp ph¸t hµnh chøng kho¸n theo ®óng néi dung cña b¶n c¸o b¹ch ®­îc chÊp thuËn. Cïng lóc b¶n c¸o b¹ch ®­îc göi ®Õn Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc th× còng ®­îc göi ®Õn së giao dÞch chøng kho¸n kÌm theo ®¬n xin ®¨ng ký yÕt gi¸ ë së giao dÞch ®ã. Sau khi ®­îc Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc chÊp thuËn cho phÐp ph¸t hµnh chøng kho¸n th× Héi ®ång qu¶n trÞ sÏ quyÕt ®Þnh cho phÐp lo¹i chøng kho¸n ®ã ®­îc yÕt gi¸ trªn së chøng kho¸n. Sau thêi h¹n tèi ®a 2 th¸ng kÓ tõ ngµy Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc chÊp thuËn cho ph¸t hµnh mµ lo¹i chøng kho¸n ®ã kh«ng ph¸t hµnh ®­îc th× sÏ bÞ hñy bá vµ ®­îc th«ng b¸o c«ng khai, còng cã thÓ cã sù gia h¹n thªm mét thêi gian nhÊt ®Þnh kho¶ng tõ 1 ®Õn 2 th¸ng nÕu ®¬n vÞ ph¸t hµnh cã lý do chÝnh ®¸ng. HiÖn nay ë ViÖt Nam sè l­îng c«ng ty cæ phÇn ch­a nhiÒu , ®Ó khuyªn khÝch c¸c c«ng ty ®­a chøng kho¸n ®¨ng ký giao dÞch trªn thÞ tr­êng , cã thÓ xem xÐt c«ng nhËn c¸c lo¹i chøng kho¸n mµ hä ®· ph¸t hµnh ®­îc phÐp ®¨ng ký yÕt gi¸ giao dÞch trªn së giao dÞch ch­ng kho¸n. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p mµ bµi viÕt cña ®Ò ¸n nµy ®· ®Ò cËp ®Ó t¹o ra c¸c lo¹i chøng kho¸n ®Æc biªt.lµ c¸c cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu - lµ hµng hãa rÊt thÝch hîp ®Ó chuÈn bÞ cho sù ra ®êi cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. KÕt luËn : Sù quyÕt ®Þnh vÒ viÑc thµnh lËp vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n phï hîp víi nhu cÇu vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §Ó ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña nã cÇn ph¶i cã sù phèi hîp hµi hoµ víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, vi m« kh¸c vµ sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan, c¸c ngµnh c¸c cÊp. Tuy nhiªn vÊn ®Ò quan träng lµ viÖc chuÈn bÞ tèt vÒ mäi mÆt trong ®ã sù ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i chøng kho¸n vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan kh¸c ®Ó thÞ tr­¬ng chøng kho¸n thùc sù lµ mét s¶n phÈm míi h÷u Ých cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ViÖt Nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. ViÖt Nam víi thÞ tr­êng ch­ng kho¸n - Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia n¨m 1995 2. ThÞ tr­êng chøng kho¸n - Nhµ xuÊt b¶n thèng kª n¨m 1997 3. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam - Nhµ xuÊt b¶n thèng kª n¨m 1995 4. c«ng ty cæ phÇn vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh - Nhµ xuÊt b¶n lao ®éng n¨m 1996 5. C¸c t¹p chÝ Ng©n hµng, ThÞ tr­êng tµi chÝnh - tiÒn tÖ th¸ng 6, 7, 9, 10, 11 n¨m 1997

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docGiải pháp để tạo ra hàng hoá cho thị trường chứng khoán.DOC
Luận văn liên quan